• Շաքարախտը (շաքարային շատամիզություն, շաքարային դիաբետ) իրենից ներկայացնում էինսուլինի անբավարարությամբ կամ նրաֆունկցիայի նվազմամբ պայմանավորվածներզատական-նյութափոխանակայինհիվանդություն, որի հետևանքով խանգարվումեն նյութափոխանակության բոլոր ձևերը:

• Շաքարախտի առաջացման խնդրում կարևորնշանակություն ունի ժառանգականությունը: Շաքարախտի առաջացման այլ կարևորգործոններ են նաև մշտական շատակերությունը, սննդում դյուրամարս ածխաջրերի ավելցուկայինօգտագործումը: Արյան մեջ շաքարի կայունբարձրացումը ենթաստամոքսային գեղձիինսուլին արտադրող բջիջների հիմնականգրգռիչն է և կարող է հանգեցնել դրանցֆունկցիոնալ հյուծման:

• Մի շարք դեպքերում շաքարախտըպայմանավորված է ենթաստամոքսայինգեղձի բորբոքային, վնասվածքային, անոթային և այլ բնույթիախտահարումներով: Հաճախհիվանդությունն առաջանում էնյարգահոգեկան գերբեռնվածությունից ևցնցումներից, վարակիչհիվանդություններից հետո, ինչպես նաևներզատիչ գեղձերի այլ հիվանդությունների(օրինակ` մակերիկամների կեղևիուռուցքներ) առկայության դեպքում:

•Օրգանիզմում ինսուլինի անբավարարության կամակտիվության նվազման ժամանակ լյարդը և մկաններըկորցնում են ընդունած շաքարը գլիկոգենի փոխարկելուունակությունը: Դրա հետևանքով հյուսվածքները չենկարողանում յուրացնել շաքարը և չեն կարողանումօգտագործել որպես էներգիայի աղբյուր, որը հանգեցնում էարյան մեջ շաքարի մակարդակի բարձրացման` գերշաքարարյունության (հիպերգլիկեմիա) և մեզի միջոցովհեռացման` շաքարամիզության (գլիկոզուրիա):Այդախտանշանները շաքարախտի հիմնական դրսևորումներնեն: Հիվանդի առաջին գանգատը, որպես կանոն, մշտականսաստիկ ծարավն է և առատ (օրը 6 լիտր և ավելի) մեզիարտազատումը: Հիվանդի մեզը պարունակում է շաքար, որի հետևանքով ունի բարձր տեսական կշիռ: Հաճախնկատվում է մաշկի (հատկապես` շեքի) առատ քոր: Շաքարախտին բնորոշ է մաշկի թարախաբշտիկայինհիվանդությունների հակումը, հնարավոր են նաև սեռականֆունկցիայի խանգարումներ:

• Շաքարախտ հիվանդության բուժումն իրականացվում է բժշկիմշտական հսկողությամբ` հիվանդի ամբողջ կյանքի ընթացքում: Շաքարախտ հայտնաբերելիս անհրաժեշտ է հիվանդինանմիջապես հոսպիտալացնել` մանրակրկիտ հետազոտման ևբուժման մեթոդն ընտրելու նպատակով: Բուժման հիմանականմիջոցներն են սննդակարգը, շաքարի քանակությունը նվազեցնողպատրաստուկները, իսկ նպատակը` օրգանիզմումնյութափոխանակային գործընթացները կարգավորելը, որի համարցուցանիշ է ծառայում արյան մեջ շաքարի մակարդակի նվազումըմինչև բնականոնին մոտ աստիճանի, մեզում շաքարիբացակայությունը կամ նվազագույն քանակը:

• Շաքարախտի կանխարգելումն իրենիցենթադրում է ռացիոնալ սննդիօգտագործում, շատակերության, քաղցրեղենի և յուղալի սննդի չարաշահմանբացառում, մարմնի բնականոն քաշիպահպանում, լեղուղիների ևենթաստամոքսային գեղձի բորբոքայինհիվանդությունների ժամանակին բուժում:

• Խորացած շաքարախտի դեպքում կարևոր էհիվանդության սրացումների և բարդություններիկանխարգելումը: Անհրաժեշտ է հետևել մաշկիմաքրությանը, խուսափել մանր վնասվածքներից, քանզի դրանք կարող են հանգեցնել չլավացող խոցերիառաջացման: Անհրաժեշտ է հետևել նաև բերանիխոռոչի վիճակին և տարին 2 անգամից ոչ պակասայցելել ատամնաբույժի: Ցանկացած հիվանդությանմիացումը, ֆիզիկական գերհոգնածությունը կամնյարդահոգեկան լարվածությունը կարող են խորացնելշաքարախտի ընթացքը և հանգեցնելապափոխհատուցման:Փոխհատուցման շնորհիվ հիվանդը երկար տարիներպահպանում է աշխատունակությունը և լիարժեքկյանքի հնարավորությունը:

• Նյութը պատրաստեց` ԱննաՄկրտչյանը