Anniversary Notebook

19992010

ISSA: 10 Years of Learning and Growing

Together

[email protected]

ФФондацијата за културни и образовни иницијативи „Чекор по Чекор“ е основана од Фондацијата институт отворено општество Македонија со цел да се продолжи воспитно образовната програма „Чекор по чекор“ која започна да се реализира во 1994 година како регионална програма на Институтот отворено општество од Њујорк и универзитетот Џорџ Таун од Вашингтон. Од почетокот на 1994 до крајот на 1999 година програмата функционираше во рамките на Институтот отворено општество Македонија, за потоа да продолжи самостојно да функционира сé до денс.ФОКИМ „Чекор по чекор“ го поддржува развојот на отвореното општество реализирајќи активности во областа на образованието, уметноста, културата, издаваштвото, како и човековите (детските) права и гражанското општество.Фондацијата води, координира, учествува и директно спроведува активности кои промовираат иновации, напредок и развој на работата во предучилишните установи и основните училишита во Република Македонија.Според мисијата, контекстот во кој се наоѓа образованието во Македонија и соработката со други владини и невладини организации, ФОКИМ „Чекор по чекор“ успешно имплементира програми во системот на предучилишно образование, во основните училишта како и во други образовни и културни институции.

ИНТЕРНАЦИОНАЛНАТА АСОЦИЈАЦИЈА ЧЕКОР ПО ЧЕКОР (ISSA) е мрежа од организации од Централна и Источна Европа и Централна Азија, кои работат на полето на раниот детски развој залагајќи се за квалитетно образование достапно за сите деца.Продолжувајќи со своите заложби за промоција на висококвалитетна подршка на развојот и образованието на децата на рана возраст и прославувајќи го својот десетгодишен јубилеј, во 2009 Интернационална Асоцијација Чекор по чекор (ISSA) го промовираше дополнетото издание на своите Педагошки стандарди Компетентни учители на XXI век: Дефиниција за квалитетна педагошка работа. Овој документ претставува основа од принципи за квалитетна педагогија и може да се користи како водич за подготовка и професионална надградба за учителите – почетници во училницата и во планирањето. Според ISSA, седумте области опфатени со Стандардите се важни принципи кои треба да ги следат професионалците, администраторите и оние кои ја креираат политиката на образованието со цел да се обезбеди за децата и нивните семејства:

• Интеракција меѓу учителот и учениците• Учество на семејството и заедницата во образовниот процес• Инклузија, почитување на разликите и на вредностите на демократијата• Проценување и планирање• Користење стратегии и техники за учење• Креирање средина за учење• Професионален развој

ISSA изразува особена благодарност на Институтот Отворено општество за безрезервната подршка и партнерство низ годините на имплементирање на ISSA иницијативите за подобрување на квалитетот на образованието и на промоција на рамноправно и квалитетно образовнаие за децата во Централна и Источна Европа и Централна Азија.

ISSA : 10 YeArS of LeArnIng And growIng TogeTher www. ISSA .nL

Промовирање на квалитетот, подршка на професионалниот развој


I S S A : 1 0 Y e A r S o f L e A r n I n g A n d g r o w I n g T o g e T h e r

1. Интеракција меѓу учителот и учениците

ИИнтеракцијата помеѓу возрасните и децата, како и помеѓу самите деца е клучна за промовирање на концептот за постојано учење. Таа влијае и на нивниот социјален, емотивен и когнитивен развој и ги поттикнува децата да развиваат и раменуваат знаења, искуства, чувства и ставови. Токму преку интеракциите децата развиваат свест за самите себе, сфаќаат дека се дел од некоја зедница и го спознаваат светот околу себе. Улогата на учителот е да им овозможи на децата да учествуваат во процеси низ кои ќе изградат и ќе откријат нови значења, грижливо да го следи учењето и развојот на децата и да им даде пример за добра интеракција меѓу возрасните кои се вклучени во нивниот живот, интеракциаја која се базира на почитување и поддршка.Интеракциите кои можат да послужат како добар пример за комуникација помеѓу сите учесници во процесот, во кои мислењето на секој е слушнато и уважено, им помагаат на децата да станат самоуверени ученици, кои понатаму ќе се развијат во грижливи и внимателни членови на општеството.


1.1Учителотостварувапријателскаинтеракцијасодецатаисеоднесуваконнивсопочит,штопридонесувазаразвојнапретставатазасебесикајсекоедетеизаподобрувањенаучењето.1. Интеракциитенаучителитесесрдечнииполнисогрижливостсо

штосеизразувапочиттакондецатаиуживањетовоработатасонив.

2. Интеракциитенаучителитеинивнитеочекувањаоддецатасевосогласностсоразвојотиучењетонадецата.

3. Учителотвотекотнаденотчестостапувавоинтеракцијасосекоедетеодделно,помагајќимудастанепосигурноистимулирајќигонивнотоучењеиразвој.

4. Интеракциитенаучителотсевосогласностсоемотивните,социјалните,физичкитеикогнитивнитепотребииспособностинадетето.

5. Учителотимдаванадецатаможностданаправатизборкојќебидесогледанипочитуваноддругите.

6. Интеракциитенаучителотјапоттикнуваатиницијативноста,автономноста,самосталностаипотребатазалидерствонадецата.

1.2Интеракциитенаучителотпридонесуваатзаразвојназаедницатазаучењевокојасекоедетеимачувстводекаприпаѓаидекаимапотполнаподршкадагиоствариситесвоипотенцијали.1. Помагајќиимнадецатадастапатвомеѓусебнаинтеракција,

учителотгопоттикнуванивниотсоцијаленразвој,прекувзаемноразбирањеиподдршка,чувствонаприпадностконзаедницаташтопомагадагидостигнатразвојнитеивоспитно-образовнитецели.

2. Учителотподготвуваактивностизадецатапрекукоитиетребаданаучаткакодагиразликуваатчувствата,дагипрепознавааткајсебеикајсвоитедругарчињаидаможатслободнодаразговараатзанив.


И н т е р а к ц И ј а м е ѓ у у ч И т е л о т И у ч е н И ц И т е

3. Учителотгинегувадемократскитевредноститакаштосекоедетеепоттикнатодагоизразисвоетомислењенаначинсоодветензанеговатавозрастидаучествуваводонесувањетоодлуки.

4. Учителотгопромовираиподржувакористењетонадетскијазикикомуникацијанаразличенначинвотекотнаденот.

1.3Учителотостваруваосмисленаидвонасочнаинтеракцјасовозраснитезадагоовозможиразвојотиучењетонадецата.1. Ворелациитесосемејствата,другитеколегиисочленовитена

заедницата,учителотсезалагазасоцијалнаинтеракцијакојасебазиранапочитипретставувапримерзатаковвидинтеракција.

2. Учителотсоработувасодругистручнилицаодучилиштетоизаедницатасоцелдагоподобриразвојотиучењетонадецата.


И н т е р а к ц И ј а м е ѓ у у ч И т е л о т И у ч е н И ц И т е















2. Учество на семејството и заедницата во

образовниот процес


ЗЗа да можат децата да учат и да се развиваат потребна е цврста соработка помеѓу учителите, семејствата и другите членови на заедницата. Доколку учителот ја спразбере важноста на учењето дома и на семејството како првобитен образовен и социјален фактор кај детето, ќе може да гради мостови помеѓу училиштето и семејството/заедницата и да остварува двонасочна комуникација.Различните услови во семејството и зедницата од која доаѓаат учениците мора да бидат земени предвид за да се овозможи успешно учење и развој на децата. Успешната соработка на учителите со семејствата се остварува доколку учителот е свесен за многуте начини на кои семејството може да придонесе децата да учат подобро, да се подобри атмосферата во училницата и во учлиштето. Доколку оствари успешна комуникација и интеракција меѓу семејствата, училиштето и заедницата, учителот ги почитува интересите и одговорностите на сите кои се вклучени во образованието и формирањето на иднината на децата, а со тоа придонесува за создавање на поцврсто општество.


2.1Учителотостварувапартнерствососемејстватаисоздаваразличниможностисемејстватаичленовитеназаедницатадаучествуваатвоучењетоиразвојотнадецата.1. Членовитенасемејстватасепоканетиидобредојдениво

училницатаиучителотизнаоѓаразниначинитиедаучествуваатвообразовниотпроцесиживототнадецата.

2. Учителотгивклучувародителитевозаедничкотодонесувањеодлукивоврскасоучењето,развојотнадецатаисоцијалниотживотвоучилницата.

3. Учителотдонесувазаедничкиодлукисочленовитенасемејстватавоврскасоусловитезаучењенадецата.

2.2Учителоткористиформалниинеформалниприликизадакомуницираидасподелиинформациисосемејството.1. Учителотредовнокомуницирасосемејстватавоврскасонивните

деца,заразвојнатаинаставнатапрограмаизаслучувањатавоучилницата.

2. Учителотредовнокомуницирасосемејстватазададознаенештоповеќезасрединатаодкојадоаѓадететоизадаувидикоисенеговитепосилнистраниикаквисенеговитеинтересиипотреби.

3. Учителотсоздаваможностисемејстватадаучатеднооддругоидасеподржуваатмеѓусебно.

4. Учителотдоверливогичуваинформациитезасемејстватаидецата.


у ч е с т в о н а с е м е ј с т в о т о И з а е д н И ц а т а в о о б р а з о в н И о т п р о ц е с

2.3Учителотгикористиизворитеодзаедницатаиодискуствотонасемејстватазадагизбогатиразвојнитеиспознајнитеискустванадецата.1. Учителотгивоведувадецатавозаедницатаилигиканичленовите

назаедницатавоучилницатасоцелдагипотикнеучењетоисоцијализацијатанадецата.

2. Учителотимпомаганасемејстватададојдатдоинформации,изворииуслугикоиимсепотребнизадасеподобриучењетоиразвојотнанивнитедеца.

3. Учителотгикористисвоитепознавањазазаедницатаизасемејстватанадецатакакоинтеграленделоднаставниотпланиодспознајнотоискуствонадецата.

4. Учителотможедаимпонудинародителитеиначленовитенасемејствотоинформациииидеизасоздавањепостимулативниусловизаучењеводомотидаимпомогненародителитедагиподобратсвоитекомпетенции.


у ч е с т в о н а с е м е ј с т в о т о И з а е д н И ц а т а в о о б р а з о в н И о т п р о ц е с















3. Инклузија, почитување на разликите и на вредностите

на демократијата


ООд интегрално значење за постигнување на квалитетна педагогија е да се овозможи секое дете и семејство да бидат вклучени, почитувани и вреднувани, да партиципираат и да работат на остварување на заедничките цели и да го достигнат својот потенцијал со особено внимание на оние кои се дел од ранливите групи. Неопходно е секојдневната училишна пракса да ги рефлектира верувањата опфатени во Конфенцијата за детски права на Обединетите Нации и во сличните интернационални и национални докумнети.Учителот претставува модел и гарантира дека преку секојдневните активности децата учат да ги ценат и почитуваат различностите и да разваат вештини и активно да учествуваат во заедницата. Учителот е промотор во препознавањето на различните потреби, на ефективна соработка за достигнување на една заедничка цел и на почитување на посебните интереси и потреби на единките или групите деца.Секое дете треба да биде доживеано како активен учесник во образовниот процес, како индивидуа и како еднаков член во заедницата и пошироко во општеството.


3.1Учителотдаваподеднаквиможностисекоедетеисемејстводанаучатидаучествуваатвообразованието,безразликанаполот,расата,етничкотопотекло,културата,мајчиниотјазик,религијата,семејнатаструктура,социјалниотстатус,економскиотстатус,возрастаилипосебнитепотреби.1. Учителотесвесензасвоитеубедувања,ставовииискустваиза

тоадекатиевлијаатнаначинотнареализирањенанаставатаинанеговатакомуникацијасодецатаисосемејствата.

2. Учителотсеоднесувасопочит,дигнитетигрижаконсекоедете,давајќиподеднаквиможностидецатадаучествуваатвосетоонаштосеслучувавоучилиштето.

3. Учителотсеоднесувасопочит,дигнитетигрижаконсекоесемејствоиизнаоѓаначинидаговклучивообразованиетонанивнотодете.

4. Учителоткористијазикиактивностисоцелдасеизбегнатполовитеидругистереотипи.

5. Учителотгиприспособуваусловитеиактивноститезаучењесоцелдецатасоразличниспособности,соразличнаедукативнаисоцијалнапозадинадаможатдаучествуваатвоситеактивности.


И н к л у з И ј а , п о ч И т у в а њ е н а р а з л И к И т е И н а в р е д н о с т И т е н а д е м о к р а т И ј а т а

3.2Учителотимпомаганадецатадагиразберат,прифататиценатразликите.1. Учителотумеедагицениидагивклучивонаставатаразликитекои

сејавувааткајсемејстватаикајдругитечленовиназедницата.

2. Учителотпостојано,сопочитиодобрување,имукажуванадецатазаразликитекоипостојатнадвородучилиштето.

3.3Учителотимпомаганадецатадагиразбератвредноститенаграѓанскотоопштествоидагисовладаатпотребнитевештинизадаучествуваатвонего.

1. Учителот ги одобрува и почитува оние деца кои имаат поинаквиставовииимпомагадаразвијатвештинидагиизразаттиеставовинасоодветенначин.

2. Учителот им помага на децата да разберат како стереотите ипредрасудитеможатдавлијаатнанивнитеставовииоднесување.

3. Учителотимпомаганадецатадагисметаатситезаеднаквииконнивдасеоднесуваатсопочитидостоинство,аистотодагоочекуваатиододносотнадругитеконнив.

4. Учителотгововедуваконцептотзаличнаодговорностконоколинатаиимовозможуванадецатаистатапрактичнодајареализираат/дајавежбаат.


И н к л у з И ј а , п о ч И т у в а њ е н а р а з л И к И т е И н а в р е д н о с т И т е н а д е м о к р а т И ј а т а















4. Оценување и планирање


ССо цел да се развие програма која на секое дете ќе му овозможи да успее, квалитетната педагогија внимава на процесите на оценување и планирање Учителот ги комбинира очекувања според возраста на децата, креативноста и истражувањето со барањата вклучени во националната програма, вклучувајќи ги и интересите и потребите на секој поединец и група деца во една кохезивна рамка. Циклусот на оценување-планирање го подржува развојот и учењето на секое дете, темелејќи се на детската вродена љубопитност, предходното знаење, вештини, интереси и искуства.Важно е процесот да потикнува развој на самооценување и на користење на вештините за доживотно учење. Користејќи систематско набљудување на децата и други соодветни стратегии, учителите креираат долгорочни и краткорочни едукативни планови во кои се вклучени интересите и индивидуалните и групни, со што на децата се поттикнуваат за нови достигнувања. Учителот го прави планирањето врз основа на она што децата веќе го знаат и разбираат, и во него се одредува што е потребно за да секое дете да може во целост ги оствари своите потенцијали. Плановите треба да оставаат простор за различните способности и стилови на учење на секое дете одделно и да можат да бидат модифицирани ако се појави потреба за тоа. Во циклусот на оценување и планирање треба да бидат вклучени децата, семејствата и стручни лица од таа област. Оценувањето и планирањето треба да биде прецизно дефинирано и флексибилно, да води сметка за напредокот на учењето и за она што се случува во животот на детето, заедницата и светот, да одредува каде може да се направат подобрувања и да се дефинираат следните постапки.


4.1Учителотредовноисистематскигоследипрогресотнасекоедете,процесотнаучењеинеговитедостигања.1.Учителоткористисистематсконабљудувањеидругисоодветниинструментизаоценувањекоигоодразуваатпроцесотирезултатитеодучењетоиразвојот.

2.Учителотпроценуваколкудететотребадабидеинволвиранозаданаучисоразбирањеиправисоодветниприлагодувањавосогласностсотоа.

3.Учителотвнимавапроцесотнаоценувањедагиземапредвидидасепотпиранапосилнитестранинадетето,неговитеинтересиииндивидуалнипотреби.

4.2Учителотгопланирапредавањетоиучењетоспорединформациитештогиимазадецатаивосогласностсонационалнитестандарди.1. Учителотпланираактивностисоодветнинапроценетоторазвојно

нивоиинтереситенадецатазадаимовозможидагидостигнатпотребнитекомпетенциизаистражувањеидоживотноучење.

2. Учителотпланираактивностибазиранинаинтереситенадецатаиизнаоѓаначинидагизадоволииндивидуалнитестиловинасекоедете.

3. Учителоткористидеталнопланирањекоеќеовозможиизбалансираниндивидуаленпристап,работавомалигрупииливоцелотооделение.

4. Учителоттребадаподготвиповеќеразновидниактивностисоцелдецатапостојанодабидатангажираниипоттикнуванизановипредизвици.

5. Плановитеиреализацијатанаучителитетребадабидатфлексибилнизадагипрепознаатиинкорпорираатпроменитекоисеслучуваатвопогледнаусловите,аипроменитекоинастанувааткајинтереситеипотребитенадецата.


о ц е н у в а њ е И п л а н И р а њ е

4.3Учителотгивклучиваучениците,семејстватаисоодветнитестручнилицавопроцесотнапроценувањеипланирање1. Учителотимпомаганаученицитедастанатуспешниво

самопроценувањетоиводонесувањетоодлукизанивнотоучењеиоднесувањебазиранинајасниидоследникритериуми

2. Учителотгинасочуваученицитепривреднувањетонапостапкитеиработатанадругите

3. Учителотсподелувасосемејстватаинформациизанапредокотнаученицитеизанивнитеинтересиизаеднодефинирааткраткорочниидолгорочнииндивидуалницели

4. Когаенеопходно,учителотвопроцесотнапроценувањеипланирањевклучувасоодветнистручнилица.


о ц е н у в а њ е И п л а н И р а њ е















5. Користење стратегии и техники за учење


KКвалитетниот педагошкиот процес се развива врз верувањето дека вниманието, учењето и воспитанието формираат кохерентна целина и дека доброто однесување и ангажираноста на децата се основа на учењето. Тргнувајќи од тезата дека учењето се случува на разни начини и во разни ситуации, тогаш крајната цел на педагошкиот процес е да се постават високи, но сепак реални очекувања за секое дете и да се поттикнува љубопитноста, истражувањето, критичкото размислување и соработката, така што секое дете ќе може да ги совлада вештините и афинитетите за доживотно учење. Стратегиите кои ги користат учителите треба да го зајакнат учењето, одразувајќи ги демократските вредности; когнитивниот развој и академските достигнувања мора да бидат паралелни на социјалниот развој. Стратегиите треба да резултираат со развивање вештини кои им се потребни на децата за да станат одговорни членови на заедницата, како што се на пример чувството за емпатија, грижата за другите, почитувањето на разликите како и можноста да ги формираат, изразат и оправдаат своите мислења, да направат добар избор, да донесат интелигентни одлуки и да можат да постигнуваат косензус. Учителот е одговорен за одлуките при изборот на наставни стратегии кои најмногу ќе им помогнат на децата да постигнат најдобри резултати во учењето, а и да ги достигнат целите дефинирани во националните стандарди, како и нивните лични цели.


5.1Учителоткористиразновиднистратегии,дефиниранивонационалнатастратегија,коиактивногоангажираатдететодагоразвиесвоетознаење,вештинииафинитетиштопретставуваоснованадоживотноучење.1. Учителоткористиразновиднистратегиизадагипокриесите

развојниобластинадететоспоредхолистичкататеорија.

2. Учителоткористиактивностикоигопоттикнуваатистражувањето,експериментирањето,самостојнотопромислувањеикреативноста.

3. Учителоткористистратегиикоипоттикнубаатнаразмислувањеирешавањенапроблеминаповисокониво.

4. Учителотгоценинеформалнотоучењеиумеедасоздадеможностизаучењеинадвородформалноодреденотовреме.

5. Учителотразговарасодецатазатоакоисекрајнитецелинаучењетоигипоттикнувадаразмислуваатзапроцесотнаучењетоирезултатитеоднего.

6. Учителотгипоттикнувадецатавопроцесотнаучењетодајакористатсетатехнологијакојаимедостапнаикојаесоодветнанавозраста,задагиразвиваатониевештиникоисепотребнидасебидеделодинформатичкото

5.2Учителоткористинаставнистратегиикоигоподржуваатемотивниотисоцијалниотразвојнадетето.1. Учителотподготвуваактивностикоигозајакнуваатчувствотоза

индивидуалностиидентитеткајдецата.

2. Учителоткористистратегиикоијазацврстуваатавтономијатаииницијативностакајдецата.

3. Учителоткористистратегиикоијапоттикнуваатсамоконтролатакајдецата.

4. Учителоткористистратегиикоиимпомагаатнадецатадаизградатпозитивниодносиидаостваратсоработкасодругите.


к о р И с т е њ е с т р а т е г И И И т е х н И к И з а у ч е њ е

5. Учителотјаразвивакајдецатаспособностазаразрешувањенаконфликтниситуации.

5.3Соцелдагозацврстиипрошириразвојотиучењето,учителотподготвуваактивностикоигиземаатпредвидискустватаикомпетенциитенадецата.1. Учителотгоповрзувановиотнаставенконцептиздобиените

вештинисоживототипредходнитеискустванадецата.

2. Учителотобезбедувасоодветнаподршказадецатавосогласностсонивнитепотребиинапредок.

3. Учителотгипоттикнувадецатадасипоставатцелииочекувањавоврскасонивнотоучењеидаразмислуваатзарезултатитеодучењето.

4. Учителотгиинтегрираискустватаодучењетосоцелдецатадаможатдагисогледаатврскитепомеѓуонаштогоучатисекојдневниотживотикакодагикористатвосекојдневието.

5.4Учителоткористистратегиикоигипромовираатдемократскитепроцесиипроцедури.1. Учителотприменуваидавапримерзапроцесиипроцедурикоиќе

гипоттикнатдецатапозитивнодасоработуваатмеѓусебе.

2. Учителоткористистратегиикоиќегипоттикнатдецатанаучествоиразберањенаодговорноститеипоследиците.

3. Учителоткористистратегиисопомошнакоидецатаќенаучатподоброштосетоаграници,правилаиограничувањаиќенаучатдагипочитуваатправатанадругиотвоеднодемократскоопштество.

4. Учителотимдаваможностзаизборнадецатаивопроцесотнаучењеивосекојадругаситуацијаиимпомагадагиразбератпоследицитекоитојизборгинаметнува.


к о р И с т е њ е с т р а т е г И И И т е х н И к И з а у ч е њ е

ISSA : 10 YeArS of LeArnIng And growIng TogeTher www. ISSA .nLISSA : 10 YeArS of LeArnIng And growIng TogeTher www. ISSA .nL














6. Креирање средина за учење


УУсловите за учење многу влијаат врз когнитивниот, социјалниот, емотивниот и психичкиот развој на децата. Со креирањето на физички и психолошки безбедна средина, која располага со разновидни материјали, задачи и ситуации прилагодени на развојот на детето, учителот го поттикнува учењето низ независно и групно истражување, игра и интеракција со децата и возрасните. Овозможувајќи секое дете да се чуствува добредојдено, учителот порачува дека секој поединец е почитуван и дека секое дете и неговото семејство се важен дел од заедницата во училницата и дека секое дете може да учествуваа во развојот и одржувањето на заедничкиот простор во училницата. Кога на децата ќе им се понуди сигурна средина која одговара и на нивните специфични потреби, тие ќе бидат мотивирани да работат заедно, да се вклучат во различни активности и да предземат ризици. Околината на училиштето и изворите од соседството се исто толку значајни компоненти во процесот на учењето.


6.1Учителотсоздаваусловизаучењевокоисекоедетесечувствувапријатно.1. Учителотсоздаваатмосферавокојасекоедетесечувствува

пријатноикакоделодзаедницата.

2. Учителотпокажувапочиткондецатаимајќиинтересзанивнитечувства,идеииискуства.

3. Учителотсоздаваусловивокоисекоедетеможеслободнодасеизразува.

4. Учителотсоздаваусловикоигипоттикнуваатдецатадапрезематризиквоврскасонивниотразвојиучење.

5. Учителотимовозможуванадецатадасеприврзатзанегоидаостваратпосебеноднос.

6.2Учителотобезбедувапријатни,сигурни,здравиистимулирачкиусловикоигипотикнуваатдецатанаистражување,учењеинезависност.1. Учителоттребадаобезбедисигуренпросторзадецатакојлесно

можедасенадгледува.

2. Учителоттребадаобезбедипријатенпросторзадецатавокојтиесечувствуваатслободнододекаучествуваатворазнитеактивности.

3. Учителоттребадагоорганизирапросторотспорединтересотнадецатасоцелтиедабидатпоттикнатидаучатидасеразвиваат.

4. Учителоттребадакористизбиродразновиднисоодветниматеријаликоиќеимбидатлеснодостапнинадецатаикоиќегистимулираатдаистражуваат,играатиучат.

5. Учителотгиохрабрувадецатадаземаатактивноучествовопланирањето,уредувањетоиодржувањетонаучилницата.

6. Учителотгоприлагодувапросторотвоучилницатасоцелдаодговаранапотребитенаодделнидецаилигрупанадеца.


к р е И р а њ е с р е д И н а з а у ч е њ е

7. Учителотјакористииоколинатанаучилиштетокакоизвородкојможедасенаучи.

6.3Учителотсоздаваусловикоигопотикнуваатчувствотозаприпадностконзаедницатакајдецатаинивнотоучествовосоздавањетонакултуратавоучилницата.1. Учителотдавајасниобјаснувањавоврскасосвоитеочекувањаза

однесувањетонадецатаигиангажиравокреирањенаправилата.

2. Учителотсоздавасрединакојасепотпиранадемократскитевредностиипоттиткуваучество.

3. Учителотпостојаноизнаоѓасоодветниначинидајапоттикнесамоконтролатаинезависностакајдецата.

4. Учителотгонасочуваоднесувањетонадецатаимајќијапредвидличностаиразвојнотонивонасекоедете.


к р е И р а њ е с р е д И н а з а у ч е њ е















7. Професионален развој


ККвалитетната педагогија е имплементирана од учители кои постојано вложуваат во својот професионален и личен развој, кои ги користат своите знаења во секојдневната пракса и кои соработваат со останатите во креирањето на доживотното учење. Задачата на учителот е да ги имплементира барањата и стандардите поставени во националната програма кои се базирани врз теоријата дека секое дете е успешен ученик.

Учителот го моделира и споделува задоволството од учењето нудејќи можности за негово развивање и подобрување и подготвен е да одговори на предизвиците во секојдневниот живот и работа, општествените промени, зголемениот број на информации и појавата на многу нови технологии. Активната партиципација, критичкото резмислување и партнерската работа со другите му овозможуваат на учителот да се здобие со нови знаења и вештини, да ги оформи ставовите, да создаде пријателства кои ќе му помогнат да работи подобро, да ја збогати својата личност и да стане порешителен во застапувањето на квалитетното образование за сите деца.


7.1Учителотпостојаногиразвивасвоитекомпетенциисоцелдадостигнеиодрживисокквалитетвонаставатавосогласностсосовременитетрендовиибарањатанамодерниотсвет.1. Учителотјасогледуваважностанадоживотнотоучењеинеја

пропуштаприликатадасеразвивапрофесионално.

2. Учителотразмислува,оценува,бараповратниинформации,јаевалуирасвојатапедагошкаработаинивотонапрофесиноалнознаењеиправипроменикогаенеопходно.

3. Учителотеподготвендасоработувасоцелдајаподобрисвојатаработа,ноидагодостигнеповисокопрофесионалнониво.

4. Учителотетојкојгидонесуваодлукитевосвојатапрофесијакористејќигисвоитезнаења,умеењаинезависнотоикритичкоразмислување.

5. Учителотактивноучествувавоопштественитезбиднувањаипостојанојанагласуваважностанаквалитетнотообразованиеинеопходностасекоедетедадобиеквалитетнообразование.


п р о ф е с И о н а л е н р а з в о ј


п р о ф е с И о н а л е н р а з в о ј















ИISSA е организација која поврзува професионалци и организации кои работат на полето на раниот детски развој и образование. ISSA промовира подеднаква достапност на квалитетното образование и грижата за децата, особено во раните години од нивниот развој. Основана во Холандија во 1999, денес мрежата на ISSA се протега низ целиот свет: од Централна и Источна Европа до Централна Азија, Азија и Северна и Јужна Америка. Иако нуди сеопфатни информации за сите заинтересирани единки и организации, јадрото на ISSA го сочинуваат 29 невладини организации, лоцирани примарно во Централна/Источна Европа и Централна Азија, кои ја имаат имплементирано Чекор по Чекор програмата иницирана од Институтот Отворено Општество во 1994. Во својата мрежа, ISSA подржува широк спектар од програми кои овозможуваат сеопфатен збир од образовни услуги и начини на подршка, наменети да влијаат врз реформата на начинот на дејствување на семејствата и децата, со особен фокус на возраста од раѓањето до крајот на основното образование.

Мисијата на ISSA е да ги подржи професионалните заедници и развие стабилно граѓанско општество кое ги потикнува и им помага на оние кои ги донесуваат одлуките да:

• обезбедат висококвалитетна нега и образовни услуги за сите деца од раѓањето до крајот на основоното образование, со особен фокус на најсиромашните и хендикепираните.• овозможат поголема вклученост на семејствата и на заедницата во процесот на детскиот развој и образование• овозможат социјална инклузија и почитување на разликите

Визијата на ISSA е дека со подршка од семејствата и заедницата, секое дете го достигнува својот целосен потенцијал и да развива вештини неопходни за да биде успешен и активен член на демократското општество.Посакуваната крајна цел на ISSA е развојот на инклузијата, квалитатната нега и на образовните искуства со кои се создаваат услови сите деца да станат активни членови на демократските општества. Ова се постигнува низ развивање на свеста за важноста на квалитетната нега и образование, низ развивање на ресурси, ширење на информации, поддршка, јакнење на сојузништвото и градење на капацитети за создавање на услови во кои сите деца напредуваат.


I S S A н а ц и о н а л н и о р г а н и з а ц и и

ALbAnIA

Qendra Hap pas Hapi

Gerda Sula, Director

Rr. Elbasanit Pall Fratarit No. 3/2/1 Tirana 42000, Albania

Tel: (+355 4) 374 506 Fax: (+355 4) 268 293

Email: [email protected] [email protected]

ArmenIA

Step by Step Benevolent Foundation

Ruzanna Tsarukyan, Director

Giulbenkyan Str. 31, Apt. 20 0033 Yerevan, Armenia

Tel/Fax: (+374 10) 22 69 96, 22 04 42

Email: [email protected]

AzerbAIjAn

Center for Innovations in Education

Ulviya Mikailova, Director

187, Vidadi Str., Apt. 24/26 1095 Baku, Azerbaijan

Tel: (+994 12) 498 60 43 Fax: (+994 12) 498 85 57


www.cie .az

beLAruS

Belorussian Parents’ and Teachers’ League Step by Step

Iryna Lapitskaya, Director

Prospect Gazety “Pravda” 11 220116 Minsk, Belarus

Tel/Fax: (+375 17) 270 5621 Email: [email protected]

www.kroki .org

boSnIA And herzegovInA

Center for Educational Initiatives Step by Step

Radmila Rangelov-Jusovic, Director

Kralja Tvrtka 1, 1st floor 71000 Sarajevo

Bosnia and Herzegovina

Tel/Fax: (+387 33) 667 673 Email: [email protected]

www.coi -stepbystep.ba


buLgArIAStep by Step Program Foundation Emil Buzov, Director 14 Batcho Kiro Str. 1000 Sofia, Bulgaria Tel: (+359 2) 980 5712, 980 4942 Fax: (+359 2) 980 6508 Email: [email protected] www.stepbystep-bg.org

CroATIAOpen Academy Step by Step Nives Milinovic, Director Ilica 73 000 10 Zagreb, Croatia Tel: (+385 1) 4854 935, 4854 936 Fax: (+385 1) 4854 022 Email: [email protected] www.korakpokorak.hr

CzeCh repubLICStep by Step Czech Republic Foundation Lenka Felcmanova, Director Kubelíkova 22/1089 00 130 Prague 3 – Zizkov Tel/fax: (+420 222) 963 596Email: [email protected] www.sbscr.cz

eSTonIAHea Algus Liivi Türbsal, Director Veski Str. 42 50409 Tartu, Estonia Tel/Fax: (+37 2) 7 421 165 Email: [email protected] or [email protected] www.heaalgus.ee

georgIACenter for Educational Initiatives Eteri Gvineria, Director 10 Cholvelidze Str. 380008 Tbilisi, Georgia Tel: (+995 32) 25 34 82 Fax: (+995 32) 29 10 52 Email: [email protected]


hAITIStep by Step Program/Tipa Tipa Dominique Hudicourt, Director #12 Impasse Gabriel, Rue Fernand, Canape Vert Port-au-Prince, Haiti Tel: (+509) 244 7385 Fax: (+509) 245 0008, (509) 245 1807 Email: [email protected] www.fokal .org

hungArYEc-Pec Foundation Sara Pap, Director Rákóczi út 22, IV./24. H–1072 Budapest, Hungary Tel: (+36 1) 486 2850, 486 2859 Fax: (+36 1) 266 3463 Email: [email protected] www.ecpec.hu

KAzAKhSTAnStep by Step Community Foundation Dina Aidzhanova, Director 114 Dostyk Str. 050051 Almaty, Kazakhstan Tel/Fax: (+7 3272) 644 528, 644 358 Email: [email protected] [email protected]

KoSovoKosova Education Center Hana Zylfiu-Haziri, Director of Step by Step Program The “Third Millenium” School Compound, Isa Kastrati Str. 10000 Pristina, Kosovo Tel: (+381 38) 244 257/ext 106 Fax: (+381 38) 244 257/ext 109 Email: [email protected];

www.kec-ks.org

KYrgYzSTAnFoundation for Education Initiatives Support Alexander Ivanov, Director Suvanberdieva Str. 11 720005 Bishkek, Kyrgyzstan Tel: (+996 312) 511 666 Fax: (+996 312) 512 659 Email: [email protected]


LATvIACenter for Education Initiatives Daiga Zake, Director Rigas Str. 216 b LV–5202 Jekabpils, Latvia Tel/Fax: (+371 52) 35 635 Email: [email protected] [email protected] www.i ic . lv

LIThuAnIACenter for Innovative Education Regina Sabaliauskiene, Director Didzioji 5–305 LT–01128 Vilnius, Lithuania Tel: (+370 5) 212 13 55 Fax: (+370 5) 212 14 19 Email: [email protected] www.uic . l t

mACedonIAStep by Step Foundatin for Educational and Cultural Initiatives of Macedonia Suzana Kirandziska, Director Ul. Partizanski Odredi 72–A Mezzanine 91000 Skopje, Macedonia Tel: (+389 2) 3078 748 Tel/Fax:(+389 2) 3077 900 Email: [email protected] www.stepbystep.org.mk

moLdovAStep by Step Educational Program Cornelia Cincilei, Director Str. Puskin 16 2012 Chisinau, Moldova Tel: (+373 2) 222 01 12 Fax: (+373 2) 222 01 13 Email: [email protected] www.pascupas.md

mongoLIAMongolian Education Alliance, Step by Step Program Narmandakh Adiya, Program Director Sukhbaatar District, I Khoroo, Chinggis Ave 15/1 Ulaanbaatar-28, Mongolia-210628 Tel: (+976 11) 310 663 Fax: (+976 11) 324 285 Email: [email protected] www.mea.org.mn


monTenegroPedagogical Center of Montenegro Sasa Milic, Director Bulevar Svetog Petra Cetinjskog 25/V 81000 Podgorica, Montenegro Tel/Fax: (+382 81) 248 668, 248 667 Email: [email protected] www.pccg.cg.yu

romAnIAStep by Step Centre for Education and Professional Development Carmen Lica, Director Str. Gh. Dem. Teodorescu, no. 16 bis 030916 Bucharest, Sector 3, Romania Tel: (+403 171) 02927, 02928 Fax: (+402 1) 327 3256 Email: [email protected] www.stepbystep.ro

ruSSIARussian Foundation for Education Development «Soobschestvo» Anna Zolotova, Director Karavannaya Str. 1, office 109 191023 St. Petersburg, Russia Tel: (+7 812) 334 1233 Fax: (+7 812) 334 1232 Email: [email protected] [email protected] www.rfro.ru

SerbIACentre for Interactive Pedagogy Milena Mihajlovic, Director Drinciceva br. 30 11000 Belgrade, Republic of Serbia Tel/Fax: (+381 11) 3223 909 Email: [email protected] www.cip.org.rs

SLovAKIAWide Open School Foundation Eva Koncokova, Director Dr. Janskeho 19/16 01 965 Ziar nad Hronom, Slovakia Tel/Fax: (+421 45) 672 3137 Fax: (+421 45) 673 2356 Email: [email protected] www.skoladokoran.sk


SLovenIAEducational Research Institute, Centre for Educational Initiatives –Step by Step Tatjana Vonta, Director Gerbiceva 62 1111 Ljubljana, Slovenia Tel: (+386 1) 429 20 20 Fax: (+386 1) 429 20 25 Email: [email protected] www.pei .s i/kzk/korakzakorakom.htm

TAjIKISTAnBranch Office of the International Organization of Open Society Institute Assistance Foundation in the Republic of Tajikistan Tahmina Rajabova, Step by Step Program Coordinator 37/1, Bokhtar Str., Business and Trade Center “Vefa” Dushanbe 734002, Tajikistan Tel: (+992 47) 441 07 28/29 Fax: (+992 47) 51 01 42 Email: [email protected]

uKrAIneUkrainian Step by Step Foundation Natalia Sofiy, Director / Julia Naida, Interim Director Pushkinska Str. 9, Apt. 4 Kyiv-01034, Ukraine Tel: (+380 44) 531 1276 Fax: (+380 44) 235 1136 Email: [email protected], [email protected] www.ussf .k iev.ua

uzbeKISTAnFarzandim-Jigarbandim Khamida Akhmedova, Director Ul. Samarkand Darboza, 5, Apt 20 700021 Tashkent, Republic of Uzbekistan Tel: (+998 71) 236 3611 Fax: (+998 71) 136 0231 Email: [email protected]


AmSTerdAm offICe—neTherLAndS

International Step by Step Association

Keizersgracht 62–64 1015 CS Amsterdam, The Netherlands

Tel: (+31 0) 20 520 7505 Fax: (+31 0) 20 520 7510


budApeST offICe—hungArY

International Step by Step Association

Nádor utca 23, IV/1 H–1051 Budapest, Hungary

Tel: (+36 1) 354 3920 Fax: (+36 1) 354 3925


ISSA’s vision is that with support from

the family and community, every child

reaches his or her full potential and

develops the skills necessary for being

a successful and active member of a

democratic knowledge society.

www.issa.nl

Documents

Anniversary Notebook