ANTINEOPLASTISCHE MIDDELEN

7/23/2019 ANTINEOPLASTISCHE MIDDELEN

1/16

ANTINEOPLASTISCHE MIDDELEN

Achtergrond

Kenmerken van kanker

- Ongecontroleerde weefselgroei

- Invasiviteit en metastasering

- Lange latentieperiode

- Biologische, biochemische en moleculaire heterogeniteit

- Over het algemeen fataal indien niet gelimineerd

Gevolgen van

- Verlies van regulerende eiwitten t.b.v. de proliferatie en apoptose van cellen

- Onvermogen om oncogene mutaties te identificeren en te repareren

- Instabiliteit in het genoom

- Accumulatie van mutaties in proto-oncogenen, tumor-suppressor genen en repair genes

Behandelingsvormen

- Conventioneel:

- chirurgie

- radiotherapie

- chemotherapie

- hormoontherapie

- Nieuw/experimenteel:- immuuntherapie (bijv. Trastuzumab of Herceptine, een anti-HER2 r-MoAb tegen

HER2-positieve mamma carcinoom)

- angiosuppressie (bijv. thalidomide, alsmede combretastatine A-1 fosfaat en

combretastatine A-4 fosfaat; in fase I en II)

- anti-invasie (bijv. marimastat; in clinical trial)

- moleculaire therapin (bijv. imatinib mesylaat, een remmer van tyrosine kinase in

CML)

1


2/16

Principes van kanker chemotherapie

- Lokale therapin (chirurgie en radiotherapie) hebben over het algemeen weinig succes vanwege

grote kans op (micro-) metastasen bij diagnose; daarom: systemische therapin, m.n.

chemotherapie

- Log-fractional cell kill: een constante fractie (log) van de tumormassa (tumor burden) wordt

gedood door een bepaald aantal kuren van een bepaald oncolyticum; dus: tergkeer van een snel

groeiende tumor kan het gevolg zijn van te weinig behandelingen van een (overigens effectief)

middel

- In vitro: hoe meer hoe beter; in de kliniek echter belangrijker: dosering, AUC (C x t),

doseringsinterval

- Kankercellen kunnen groeien in sanctuaries (bijv. CZS) die moeilijk toegankelijk zijn voor

systemische therapin (bijv. leukemin, mammacarcinoom, longcarcinoom).

- De therapeutische index van de meeste oncolytica is gebaseerd op het verschil in groeisnelheid

tussen kankercellen en gezonde cellen. Als gevolg hiervan: de meeste oncolytica induceren

myelosuppressie, mucositis, alopecia, alsmede gonadotoxiciteit

- Cyclisch toegediende hoge doses zijn beter dan dagelijkse lage doses (hoe meer, hoe beter, en

mogelijkheid tot herstel weefselschade)

- Combinaties zijn beter dan single agents (combinaties van middelen die op zich effectief zijn,

verschillende werkingsmechanismen hebben, en niet overlappende toxische effecten

veroorzaken)

- De kans op succes is groter bij een lage dan bij een hoge tumor burden (bijv. adjuvant

chemotherapie: debulking surgery gevolgd door chemotherapie)

- Combined modality beter dansingle modality (m.n. bij kindertumoren)

Oncolytica

1. Klassieke alkylerende middelen

2. Nitrosoureas

3. Platinumverbindingen

4. Antimetabolieten

5. Vinca alkaloiden

2


3/16

6. Epipodophyllotoxinen

7. Antitumor antibiotica

8. Taxoiden

9. Camptothecine analogen

10. Hormoon-afgeleide middelen

11. Immunotherapeutica

1.Klassieke alkylerende middelen

Lead compound

Mechlorethamine (HN2, stikstofmosterd); gedentificeerd tijdens WO II, toen bleek dat

mariniers blootgesteld aan aanvallen met zwavelmosterdgassen hypoplasie van het beenmerg

ontwikkelden

Afgeleiden

Melphalan (L-PAM, L-fenylalanine mosterd), cyclophosphamide (Cytoxan), ifosfamide,

chlorambucil, busulfan

Werkingsmechanisme

Remming van DNA en RNA synthese na vorming van inter- en intrastrand crosslinks middels

covalente bindingen tussen chloroethyl groepen (twee) met pyrimiden en purinen; gevolg

remming van, of abnormale DNA replicatie, en celdood

Toxische effecten- Alle zijn potentieel mutageen, carciniogeen en teratogeen; verder:

- Mechlorethamine: myelosuppressie (m.n. leukopenie en thrombocytopenie), ernstige

misselijkheid en overgeven, alopecia, alsmede azospermie; vesicant (!)

- Melphalan: myelosuppressie (m.n. leukopenie en thrombocytopenie)

- Cyclophosphamide: myelosuppressie (m.n. leukopenie), ernstige misselijkheid en overgeven,

alopecia, hartfalen, cystitis (als gevolg van toxiche acrolein gevormd na activering in de lever;

antidotum: MESNA); vesicant (!)

3


4/16

- Ifosfamide: myelosuppressie (m.n. leukopenie), ernstige misselijkheid en overgeven, alopecia,

cystitis (als gevolg van toxiche acrolein gevormd na aktiveing in de lever; antidotum:

MESNA); vesicant (!)

Toepassingen

- Mechlorethamine: Hodgkins en non-Hodgkins lymfomen (als component van MOPP regime)

- Melphalan (oraal): palliatief tegen multipele myeloma en niet opereerbare ovariumkanker

- Cyclophosphamide: vele hematologische maligniteiten bij kinderen en volwassenen (als

component van MOPP regime), vele solide kindertumoren, mamma carcinoom (als component

van FAC regime), longkanker

- Ifosfamide: Hodgkins en non-Hodgkins lymfomen, vele solide en kindertumoren

2. Nitrosoureas

Carmustine (BCNU), lomustine (CCNU), semustine (methyl-CCNU)

Ontwikkeld als zeer lipofiele verbindingen in een poging oncolytica te verkrijgen met een

gemakkelijke BBB passage

Veroorzaken echter delayed myelosuppression; nadir na 4-6 weken, zodat slechts om de 6-8

weken toe te dienen; daarom niet veel gebruikt

Werkingsmechanisme

Distortie van DNA keten door vorming van covalente bindingen tussen chloroethyl-groep (n)met pyrimiden en purinen; gevolg: remming of abnormale DNA replicatie, en celdood

Toxische effecten

- Carmustine: delayed myelosuppression (m.n. thrombocytopenie), ernstige misselijkheid en

overgeven, alopecia; vesicant

- Lomustine: delayed myelosuppression (m.n. thrombocytopenie), misselijkheid en overgeven

Toepassingen

4


5/16

- Carmustine: hersentumoren, Hodgkins en non-Hodgkins lymfomen, maligne melanoom,

maagdarmtumoren

- Lomustine: hersentumoren, Hodgkins en non-Hodgkins lymfomen, maligne melanoom dikke

darmtumoren

3. Platinumverbindingen

Lead compound

Cisplatinum (Platinol, cDDP); per toeval ontdekt toen bleek dat platinumcomplexen gevormd

in een agarosegel tijdens electroforese tussen platinumelectroden de groei van bacterin remden

Afgeleiden

Carboplatinum (Paraplatin), oxaliplatinum (L-OHP)

Werkingsmechanisme

Cross-linking van DNA door vorming van covalente bindingen tussen NH2+ en Cl- groepen met

pyrimiden en purinen; gevolg: celdood door remming van, of abnormale DNA replicatie

Toxische effecten

- Cisplatinum: ernstige misselijkheid en overgeven (anti-emetica toedienen!), nefrotoxiciteit (te

omzeilen door rigoreuze hydratie en gestimuleerde diurese met mannitol), ototoxiciteit;

myelosuppressie (leukopenie en thrombocytopenie

- Carboplatinum: minder myelosuppressie en veel minder emesis dan cisplatinum

- Oxaliplatinum: myelosuppressie (m.n. leukopenie), ernstige misselijkheid en overgeven,paresthesin, diarree

Toepassingen

- Cisplatinum: hoofd/hals- (tezamen met 5-FU), ovarium- (als component van CP of PP regime),

long- (tezamen met etoposide), alsmede testiculaire tumoren (als component van BEP regime;

curatief!), Hodgkins en non-Hodgkins lymfomen

- Carboplatinum: m.n. palliatief tegen (relapsed) ovariumkanker

5


6/16

- Oxaliplatinum: (nog experimenteel); aktief tegen colorectaal (tezamen met 5-FU en/of

irinotecan) en ovarium carcinoom

4. Antimetabolieten

Methotrexaat, cytarabine (ara-C, Cytosar), 5-fluorouracil, 6-mercaptopurine, 6-thioguanine,

gemcitabine (dFdC, difluorodeoxycytidine)

Zijn, m.u.v. methotrexaat, prodrugs, die intracellulair moeten worden gefosforyleerd tot aktieve

species

Werkingsmechanismen

- Methotrexaat: analoog van folinezuur die (i.p.v. dihydrofolaat) op irreveribele wijze bindt aan

dihydrofolaat reductase (DHFR), resulterend in verminderde productie van tetrahydrofolaat

(cofactor voor thymidine synthese); gevolg: remming van purine en DNA synthese

NB: Rescue van toxische effecten van high-dose methotrexaat door toedienen van leucovorin

(tetrahydrofolaat)

- Cytarabine: wordt d.m.v. een carrier in de cel opgenomen, alwaar het wordt gefosforyleerd tot

aracytidine trifosfaat (araCTP), hetwelk DNA polymerase, en daarmee DNA synthese en repair

remt

- 5-Fluorouracil: intracellulaire fosforylering tot 5-FdUMP, 5-FdUTP en 5-FUTP; 5-FdUMP

remt thymidilaat synthase na competitie met dUMP, wat leidt tot remming van DNA synthese;

5-FdUTP wordt in DNA geincorporeerd, leidend tot premature chain termination; FUTP

wordt in mRNA geincorporeerd, leidend tot abnormale eiwitsynthese- Gemcitabine: intracellulaire fosforylering tot dFdCTP (competeert met CTP voor incorporatie

in DNA) en dFCTP (leidt tot abnormale eiwtsynthese na incorporatie in mRNA)

Toxische effecten

- Methotrexaat: myelosuppressie (m.n. leukopenie en thrombocytopenie), mucositis, alopecia

- Cytarabine: myelosuppressie (m.n. neutropenie en thrombocytopenie, maar soms ook anemie),

koorts, alopecia, misselijkheid en overgeven, diarree, mucositis

- 5-Fluorouracil: myelosuppressie (m.n. leukopenie), alopecia, mucositis, diarree

6


7/16

- Gemcitabine: myelosuppressie (m.n. leukopenie), vermoeidheid, koorts, alopecia, anorexie

Toepassingen

- Methotrexaat: mamma- (als component van CMF regime) en hoofd/halscarcinomen (single

agent), lymfomen, leukemin, weke delen sarcomen, osteosarcomen

- Cytarabine: n van de meest aktieve middelen tegen leukemin (m.n. AML); wordt ook

intrathecaal gegeven tegen CSF infiltratie van leukemiecellen; ook in gebruik tegen lymfomen,

maar zowat niet tegen solide tumoren

N.B.: zeer korte t1/2 (enkele minuten), dus continue infusie

- 5-Fluorouracil: mamma- (als component van FAC regime), colon- (tezamen met irinotecan

en/of oxaliplatinum + leucovorin), rectum- (tezamen met irinotecan en/of oxaliplatinum +

leucovorin), hoofd/hals- (tezamen met carboplatin) en maagcarcinoom (bijv . in FAM regime)

NB: potentiering cytotoxiciteit door leucovorin; niet effectief in kinderen

- Gemcitabine: pancreas-, mamma-, ovarium- en niet-kleincellig longcarcinoom

NB: n van de weinige middelen met preferentile activitieit tegen solide tumoren

5. Vinca alkaloiden

Vinblastine (Velban), vincristine (Oncovin), vinorelbine (Navelbine)

Geisoleerd uit de Madagascaanse plant Catharanthus roseus, voorheen Vinca rosea

(Apocynaceae)

WerkingsmechanismeRemming van tubuline polimerisatie, leidend tot remming van de vorming van microtubuli en

metafase arrest

Toxische effecten

- Vinblastine: zeer myelosuppressief (m.n. leukopenie), maar niet neurotoxisch; verder alopecia;

vesicant

7


8/16

- Vincristine: niet myelosuppressief, maar neurotoxisch (perifere neuropathie); verder alopecia,

constipatie

- Vinorelbine: alopecia, mucositis, constipatie, relatief milde myelosuppressie

Toepassingen

- Vinblastine: Hodgkins en non-Hodgkins lymfomen, Kaposis sarcoom, niercarcinoom

- Vincristine: vanwege afwezigheid van myelosuppressie, component van vele combinaties, bijv.

MOPP regime tegen ziekte van Hodgkin, CHOP tegen non-Hodgkins lymfoom, ABV regime

tegen Kaposis sarcoom; verder tegen vele kindertumoren

- Vinorelbine: niet-kleincellig long- en mamma carcinoom, Hodgkins en non Hodgkins

lymfomen

6. Epipodophyllotoxinen

Lead compound

Podophyllotoxine, een alkaloide gesoleerd uitPodophyllum plant species

Afgeleiden

Semi-synthetisca etoposide (VP-16, Vepesid), teniposide (VM-26, Vumon)

Werkingsmechanisme

Inductie van enkel- en dubbelstrengs DNA breuken en DNA-protein cross-links na interferentie

met topoisomerase II

Toxische effecten

- myelosuppressie, m.n. leukopenie, anaphylaxis bij hoge plasma piek concentraties, dus

toediening over 1-2 uur, carcinogeen (second malignancies), milde alopecia

Toepassingen

- Etoposide: long- (CE) en testiscarcinoom (BEP), leukemin, lymfomen, Kaposis sarcoom,

vele pediatrische tumoren

- Teniposide: nauwelijks gebruikt

8


9/16

7. Antitumor antibiotica

Lead compound

Daunomycine (daunorubicine)

Afgeleiden

Doxorubicine (hydroxyl-daunomycine, Adriamycine), dactinomycine (actinomycine D),

bleomycine, mitomycine-C

Alle worden geproduceerd door Streptomyces bacterin en alle hebben een karakteristieke

heldere (gele, oranje of rode) kleur vanwege een chromofoor in hun structuur

Werkingsmechanismen

- Daunomycine: binding aan DNA bestanddelen na intercalatie tussen base-paren, leidend tot

steric obstruction; gevolg: remming van DNA replicatie en DNA transcriptie, alsmede DNA

fragmentatie; tevens remming van DNA repair middels interferentie met topoisomerase II

- Doxorubicine: intercalatie en vorming van toxische vrije radicalen, alsmede remming van DNA

repair middels interferentie met topoisomerase II

- Actinomycine D: intercalatie

- Bleomycine: intercalatie en vorming van toxische vrije radicalen

- Mitomycine-C: vorming van cross-links met purine en pyrimidine basen na alkylering, leidend

tot remming van DNA synthese

Toxische effecten

Alle kunnen hartfalen en radiation recall veroorzaken; de cardiotoxiciteit is cumulatiefDaarnaast:

- Daunomycine: myelosuppressie (m.n. leukopenie), alopecia

- Doxorubicine: myelosuppressie (m.n. leukopenie), misselijkheid en overgeven, anorexie,

alopecia

- Actinomycine D: myelosuppressie (m.n. anemie), malaise, lethargie, alopecia, misselijkheid en

overgeven, anorexie

- Bleomycine: longfibrose (vooral bij oudere mensen en rokers), mucositis, anorexie;

geen myelosuppressie

9


10/16

- Mitomycine-C: delayed myelosuppressie, anemie, alopecia, misselijkheid en overgeven;

vesicant

verergert cardiotoxiciteit tezamen met doxorubicine (FAM regime tegen pancreas-carcinoom)

Toepassingen

- Daunomycine: ALL (tezamen met cyclophosphamide en vincristine in 5-drug regime) en

ANLL (tezamen met ara-C); daunomycine wordt nooit gebruikt tegen solide tumoren

- Doxorubicine: van alle antitumor antibiotica meest toegepast, tegen zowel solide als

hematologische maligniteiten bij kinderen en volwassenen; ondermeer mamma- (in FAC

regime), hoofd/hals- (in CAP regime) en pancreascarcinoom (in FAM regime

- Actinomycine D: vele kindertumoren, bijv. VAD (vincristine, actinomycine D, doxorubicine)

tegen Wilms tumor, en VAC (vincristine, actinomycine D, cyclophosphamide) tegen

sarcomen

slechts zelden tegen adulte maligniteiten

- Bleomycine: testiculair carcinoom (als component van BEP), Kaposis sarcoom (als component

van ABV), Hodgkins en non-Hodgkins lymfomen (als component van ABVD =

Adriamycine, bleomycine, vinblastine, dacarbazine)

- Mitomycine-C: anaalcarcinoom; experimenteel tegen o.a. maag- en pancreaskanker

8. Taxoiden

Lead compound

Paclitaxel (Taxol); gesoleerd uit bast van (amerikaanse) Taxus brevifolia (Taxaceae)

Afgeleiden

- Docetaxel (Taxotere); gesoleerd uit naalden van (europese) Taxus bacata (Taxaceae)

- Momenteel wordt uit T. baccata de precursor bacatine gesoleerd waaruit zowel paclitaxel als

docetaxel worden hemi-gesynthetiseerd

Werkingsmechanisme

Bevordering van tubuline polimerisatie, leidend tot de vorming van abnormaal stabiele

microtubuli, metafase arrest en celdood

10


11/16

Toxische effecten

- Paclitaxel: myelosuppressie (m.n. neutropenie), perifere neuropathie, mucositis, alopecia;

verder allergische reakties gemedieerd door histamine en waarschijnlijk veroorzaakt door

Cremophor EL vehicle (castor olie/ethanol = 50/50); daarom altijd voorbehandeling met een

corticosteroid (dexamethason), een antihistaminicum (diphenhydramine= Benadryl) en een

H2 blocker (cimetidine)

- Docetaxel: min of meer zelfde als paclitaxel; allergische reacties echter minder, waarddor

voorbehandeling met alleen dexamethason

Toepassingen

- Paclitaxel: mamma-, long-, ovariumcarcinoom; in het laatste geval als component van CT

regime (cisplatinum + Taxol: eerst paclitaxel dan cisplatinum, want anders teveel

myelosuppressie) of carbo-Tax regime (wederom eerst paclitaxel dan carboplatinum)

- Docetaxel: mamma- (single agent), pancreas- (als component van experimentele regimes),

ovariumcarcinoom

9. Camptothecine analogen

Lead compound

Camptothecine, gesoleerd uit Chinese plant Camptotheca acuminata; niet in gebruik

Afgeleiden

Irinotecan (CPT-11), topotecan

WerkingsmechanismeRemming van topoisomerase I, leidend tot enkel- en dubbelstrengsbreuken in DNA, DNA arrest,

en celdood

NB: -irinotecan wordt ondermeer in de lever omgezet tot de aktievere metaboliet SN-38;

Toxische effecten

- Irinotecan: diarree (hiertegen concomitant loperamide), myelosuppressie (m.n. neutropenie),

misselijkheid en overgeven, vermoeidheid, alopecia

11


12/16

- Topotecan: myelosuppressie (m.n. neutropenie), diarree, misselijkheid en overgeven,

vermoeidheid, alopecia

Toepassingen

- Irinotecan: colorectaal carcinoom (in combinatie met 5-FU en/of oxaliplatinum); ook aktief

tegen o.m. long-, cervix-, ovarium- en maagkanker

- Topotecan: ovariumkanker; ook aktief tegen o.m. long-, en blaaskanker, alsmede enkele

pediatrische solide tumoren

10. Hormoon-afgeleide middelen

Tamoxifen (Nolvadex)

Werkingsmechanisme

Anti-oestrogeen; remming van binding van oestrogeen aan nucleaire receptor; gevolg:

remming van door oestrogeen gestimuleerde DNA synthese en tumorcelgroei

Toxische effecten

Flushing, hot flashes, onregelmatige menstruatie, thrombocytopenie, leukopenie; zeldzaam:

endometrium- en uteruskankers

Toepassingen

Preventie en behaneling van mammacarcinoom (oraal, single agent)

Flutamide

Werkingsmechanisme

Anti-androgeen; remming van opname van androgenen in targetcellen, en/of hun binding aannucleaire receptoren; gevolg: remming van door androgenen gestimuleerde DNA synthese en

tumorcelgroei

Toxische effecten

Afname van libido, impotentie, gynecomastie, enige myelosuppressie, anorexie,

misselijkheid en overgeven

Toepassingen

Tezamen met LH-RH antagonist (bijv. gosereline) tegen gemetastaseerd prostaatcarcinoom

12


13/16

Gosereline (Zoladex)

Werkingsmechanisme

Synthetische analoog van LH-RH; na initile stimulering van LH en FSH release,

aanhoudende demping van hypofyse gonadotropinen (mogelijkerwijs als gevolg van down-

regulation van LH en FSH receptoren); bijv. serum testosteron daalt tot niveaus vergelijkbaar

met castratie

Toxische effecten

Hot flashes, gynecomastie, afgenomen libido, tijdelijke hartsfunctie afwijkingen

Toepassingen

Mamma- en prostaatcarcinoom (zgn. hormone-replacement therapy); moet elke 28 dagen in

de maag worden gemplanteerd

Estramustine

Werkingsmechanisme

Is een combinatie van een anti-oestrogeen en stikstof mosterd; de oestrogeen component zou

als carrier moeten fungeren om de alkylerende component dichtbij oestrogeen-afhankelijke

tumoren te brengen; echter niet zeker of dit inderdaad gebeurt. In ieder geval daling in

plasma testosteron spiegels en stijging in oestrogeen spiegels

Toxische effecten

Cardiovasculaire effecten waaronder ischemie, thrombo-embolie, decompensatio cordis,

water- en zoutretentie, oedeem, gynecomastie, afgenomen libido, ernstige misselijkheid en

overgeven, thrombocytopenie

Toepassingen

Prostaatcarcinoom (oraal, zowel single agent als in bepaalde combinaties)

11. Immuuntherapeutica

Kanker immuuntherapie is het stimuleren van immuunsysteem om kankercellen aan te vallen.

Gebaseerd op aanwezigheid van specifieke antigenen op membranen van tumorcellen maar

(bijna) niet op die van normale cellen.

Kanker immuuntherapie kan op twee manieren:

13
http://en.wikipedia.org/wiki/Immune_systemhttp://en.wikipedia.org/wiki/Immune_systemhttp://en.wikipedia.org/wiki/Immune_system


14/16

- d.m.v. immunisatie van de patint, zodat zijn/haar eigen immuunsysteem wordt geprimed om

de kankercellen te herkennen en te vernietigen;

- d.m.v. de toediening van therapeutische monoclonale antilichamen die gebruik maken van het

immuunsysteem van de patint om de kankercellen te vernietigen.

Therapeutische antilichamen:

- murine antilichamen: opgewekt in muizen; weinig cytotoxisch; echter zeer immunogeen, dus

zeer snelle eliminatie en allergische reacties;

- chimerische antilichamen: bestaan uit variable regions van de muis gefuseerd met constant

regions van de mens; leidt tot ongeveer 65% vermenselijking, dus verminderde

immunogeniciteit en lagere halfwaarde tijd;

- gehumaniseerde antilichamen: geproduceerd door bepaalde genen voor componenten van

muizenantilichamen over te brengen in genen die coderen voor menselijke antilichamen; dit

resulteert in ongeveer 95% vermenselijking;

- humane antilichamen: geproduceerd in transgene muizen door genen voor humane

immunoglobulinen over te brengen in het muizengenoom; vaccinatie van de transgene muis

tegen het immunoglobuline leidt tot de vorming van monoclonale antilichamen.

Trastuzumab (Herceptine)

Werkingsmechanisme

Is een gehumaniseerd monoclonaal antilichaam gericht tegen de HER2 receptor (behorende

tot de EGFR familie van transmembraan tyrosine kinases). Binding van trastuzumab aan de

receptor stopt de signalen voor hyperproliferatie uitgaande van de receptor, en alarmeert het

immuunsysteem om de kankercel waaraan het bindt selectief uit te schakelen.

Toxische effectenVnl. flu-like symptoms (koorts, koude rillingen, spierpijn)

Toepassingen

Geavanceerd mammacarcinoom (HER2 overexpression)

Cetuximab ( Erbitux)

Werkingsmechanisme

Is een chimerisch monoclonaal antilichaam gericht tegen het extracellular domein van

EGFR. Binding van cetuximab aan de receptor leidt tot competitieve inhibitie van de

14
http://en.wikipedia.org/wiki/Monoclonal_antibody#Applicationshttp://en.wikipedia.org/wiki/Monoclonal_antibody#Applicationshttp://en.wikipedia.org/wiki/Immune_systemhttp://en.wikipedia.org/wiki/Monoclonal_antibody#Applicationshttp://en.wikipedia.org/wiki/Tyrosine_kinaseshttp://en.wikipedia.org/wiki/HER2http://en.wikipedia.org/wiki/Receptor_(biochemistry)http://en.wikipedia.org/wiki/Monoclonal_antibody#Applicationshttp://en.wikipedia.org/wiki/Immune_systemhttp://en.wikipedia.org/wiki/Monoclonal_antibody#Applicationshttp://en.wikipedia.org/wiki/Tyrosine_kinaseshttp://en.wikipedia.org/wiki/HER2http://en.wikipedia.org/wiki/Receptor_(biochemistry)


15/16

interactie van EGF met de receptor (middels steric hindrance) waardoor deze niet

geactiveerd wordt.

Toxische effecten

Mmeest voorkomende zijn jeuk, vermoeidheid, diaree, misselijkheid, buikpijn, overgeven,

koorts, constipatie

Toepassingen

Geindiceerd tegen forcolonkanker; maar gevalueerd tegen vele andere tumoren, m.n. niet-

kleincellig cell longcarcinoom en hoofd-halscarcinomen.

Alemtuzumab ( Campath)

Werkingsmechanisme

Is een gehumaniseerd monoclonaal antilichaam gericht tegen CD52 (voorkomend op >95%

van lymfocyten en monocyten in bloed; functie van CD52 onbekend). Binding van

alemtuzumab aan CD52 leidt tot celdood middels antibody-dependent cell-mediated

cytotoxicity.

Toxische effecten

Ernstige cardiovasculaire en pulmonale toxiciteit

Toepassingen

Chronische lymphocytische leukemie (CLL) (meest voorkomende vorm van leukemie in

industrile landen).

Bevacizumab ( Avastine)

Werkingsmechanisme

Is een gehumaniseerd monoclonaal antilichaam gericht tegen de VEGF-A receptor

(betrokken bij tumorangiogenese). Binding van bevacizumab aan de receptor voorkomt deinteractie van VEGF-A met de receptor (middels steric hindrance) waardoor deze niet

geactiveerd wordt.

Toxische effecten

Hypertensie en bloedingen

Toepassingen

Geindiceerd tegen colonkanker; maar toegepast tegen vele andere tumoren, m.n.

niercarcinomen.

15
http://en.wikipedia.org/wiki/Colon_cancerhttp://en.wikipedia.org/wiki/Non-small_cell_lung_cancerhttp://en.wikipedia.org/wiki/Non-small_cell_lung_cancerhttp://en.wikipedia.org/wiki/Head_and_neck_cancerhttp://en.wikipedia.org/wiki/Head_and_neck_cancerhttp://en.wikipedia.org/wiki/Lymphocytehttp://en.wikipedia.org/wiki/Monocytehttp://en.wikipedia.org/wiki/Chronic_lymphocytic_leukemiahttp://en.wikipedia.org/wiki/Leukaemiahttp://en.wikipedia.org/wiki/Receptor_(biochemistry)http://en.wikipedia.org/wiki/Receptor_(biochemistry)http://en.wikipedia.org/wiki/Colon_cancerhttp://en.wikipedia.org/wiki/Non-small_cell_lung_cancerhttp://en.wikipedia.org/wiki/Head_and_neck_cancerhttp://en.wikipedia.org/wiki/Lymphocytehttp://en.wikipedia.org/wiki/Monocytehttp://en.wikipedia.org/wiki/Chronic_lymphocytic_leukemiahttp://en.wikipedia.org/wiki/Leukaemiahttp://en.wikipedia.org/wiki/Receptor_(biochemistry)http://en.wikipedia.org/wiki/Receptor_(biochemistry)


16/16

Radioimmunotherapy

Radioimmunotherapy is maakt gebruikt van murine antilichamen geconjugeerd met een

radioactiefpreparaat tegen tumorantigenen. Worden vooral onderzocht tegen lymfomen, omdat

deze zeer radiosensitief zijn. Men maakt gebruik van murine antilichamen, omdat deze snel uit

het lichaam worden verwijderd, wardoor de patint zo kort mogelijk aan radioactieve straling

blootstaat.

Voorbeelden

- Ibritumomab gekoppeld aan tiuxetan en 90Yttrium (-straler)

- Tositumomab gekoppled aan 131Iodine (straler)

Topicale immuuntherapie

Topicale immuuntherapie maakt gebruik van het interferon imiquimod, een immune

enhancement cream die de killer T-cellen aanzetten tot vernietiging van premaligne en

maligne huidaandoeningen (bijv. wratten, basaalcelcarcinoom, squamous cell carcinoom,

cutaneus T cell lymfoom, alsmede melanomen).

16
http://en.wikipedia.org/wiki/Radioimmunotherapyhttp://en.wikipedia.org/wiki/Radioactivehttp://en.wikipedia.org/wiki/Radioactivehttp://en.wikipedia.org/wiki/Radioactivehttp://en.wikipedia.org/wiki/Lymphomashttp://en.wikipedia.org/wiki/Lymphomashttp://en.wikipedia.org/wiki/Ibritumomabhttp://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tiuxetan&action=edithttp://en.wikipedia.org/wiki/Yttriumhttp://en.wikipedia.org/wiki/Topicalhttp://en.wikipedia.org/wiki/Interferonhttp://en.wikipedia.org/wiki/Imiquimodhttp://en.wikipedia.org/wiki/Killer_T_cellhttp://en.wikipedia.org/wiki/Killer_T_cellhttp://en.wikipedia.org/wiki/Warthttp://en.wikipedia.org/wiki/Warthttp://en.wikipedia.org/wiki/Basal_cell_carcinomahttp://en.wikipedia.org/wiki/Basal_cell_carcinomahttp://en.wikipedia.org/wiki/Squamous_cell_carcinomahttp://en.wikipedia.org/wiki/Squamous_cell_carcinomahttp://en.wikipedia.org/wiki/Cutaneous_T_cell_lymphomahttp://en.wikipedia.org/wiki/Cutaneous_T_cell_lymphomahttp://en.wikipedia.org/wiki/Superficial_spreading_melanomahttp://en.wikipedia.org/wiki/Superficial_spreading_melanomahttp://en.wikipedia.org/wiki/Radioimmunotherapyhttp://en.wikipedia.org/wiki/Radioactivehttp://en.wikipedia.org/wiki/Lymphomashttp://en.wikipedia.org/wiki/Ibritumomabhttp://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tiuxetan&action=edithttp://en.wikipedia.org/wiki/Yttriumhttp://en.wikipedia.org/wiki/Topicalhttp://en.wikipedia.org/wiki/Interferonhttp://en.wikipedia.org/wiki/Imiquimodhttp://en.wikipedia.org/wiki/Killer_T_cellhttp://en.wikipedia.org/wiki/Warthttp://en.wikipedia.org/wiki/Basal_cell_carcinomahttp://en.wikipedia.org/wiki/Squamous_cell_carcinomahttp://en.wikipedia.org/wiki/Cutaneous_T_cell_lymphomahttp://en.wikipedia.org/wiki/Superficial_spreading_melanoma

Documents

ANTINEOPLASTISCHE MIDDELEN