A.Ü. SBE İKTİSAT YÜKSEK LİSANS MAKRO İKTİSAT …kisisel.ankara.edu.tr/politics.ankara.edu.tr/burca/MakroI...3 A.Ü. S.B.E. İKTİSAT YÜKSEK LİSANS MAKRO İKTİSAT I DÖNEM

1

A.Ü. SBE İKTİSAT YÜKSEK LİSANS

MAKRO İKTİSAT I

ARA SINAV

25.11.2008

Burça Kızılırmak

Sorular eşit ağırlıktadır. Süre 2 saattir.

1. Aşağıdaki kavramları açıklayınız.

a. Politika etkisizliği önermesi (PIP: Policy ineftectiveness proposition)

b. Lucas eleştirisi

2. Aşağıdaki klasik modelde W nominal ücret, P fiyat düzeyi, K sermaye stoku, N istihdam

düzeyi, Y ulusal gelir, C toplam tüketim, I toplam yatırım, r faiz oranı, q Tobin q ve M

nominal para miktarıdır.

W/P = FN(K,N)

N = N(K,N)

Y = F(K,N)

C = C(Y, r)

I = I(q(K,N,r)-1)

Y = C + I + G

(M/P) = M(r,Y)

a. Sermaye stoku ve nominal para miktarının sabit olduğu varsayımıyla kamu

harcamalarındaki bir artışın yatırımlar üzerindeki etkisini bulunuz.

b. Bu modelde toplam arz ve talebin nasıl bir uyum süreciyle ve hangi değişkenlerin

değişmesi yoluyla dengeye geldiğini açıklayınız. Bu çerçeveyi kullanarak a şıkkında

bulduğunuz sonucun sözel açıklamasını yapınız.

2

3. Y = C(Y-T) + I(i - e) + G + NX(Y, i- e, G, T, P*/P)

M/P = L(i , Y)

CF(i-i*) + NX(Y, i- e, G, T, P*/P) = 0

Açık ekonomi modelinde sermayenin tam hareketli olmadığı ve döviz kurunun esnek

olduğu varsayılmaktadır. Burada Y üretim, T toplam vergiler, G kamu harcamaları, i faiz

oranı , e beklenen enflasyon oranı, nominal döviz kuru, M para stoku, P genel fiyat

düzeyi, NX net ihracat ve CF sermaye hesabıdır. Bir değişken üzerindeki * işareti

değişkenin yurtdışı değerini gösterir.

a. Beklenen enflasyondaki bir artışın Y üzerindeki etkisini, i-Y düzleminde grafik

yardımıyla bulunuz.

b. a şıkkında bulduğunuz etkinin sözel açıklamasını yapınız. Bu etki kapalı ekonomi ile

karşılaştırıldığında daha mı düşük daha mı yüksektir? Nedenleriyle açıklayınız.

4. Çok sayıda farklı malın üretildiği bir ekonomide herhangi bir i malının üreticisinin üretim

fonksiyonu Qi = Li, fayda fonksiyonu

i

iiiiii L

1

P

WLQ)WP(L

1CU dir.

Burada Ci kişinin tüketim düzeyi, Li çalışma miktarı, Pi ürettiği malın fiyatı, W ücret ve P

genel fiyat düzeyidir. Ayrıca üreticinin malına olan talep Qi = Y(Pi/P)- ile

gösterilmektedir (Y toplam reel gelirdir).

a. Malının fiyatını ve çalışma miktarını belirleyen tipik bir üreticicin optimizasyon

problemini çözerek optimal göreli fiyat (Pi/P) ile çalışma miktarını (Li) bulunuz ve

dengede simetri varsayımını kullanarak toplam reel gelirin

)1/(1/)1(Y

olduğunu gösteriniz.

b. Üreticinin piyasa gücü denge reel gelirini ne yönde etkiler?

5. Firmaların fiyatlarını değiştirmelerinin küçük mönü maliyetleri olması durumunda

a. işgücünün ücret duyarlılığı, firmaların fiyatlarını değiştirme kararlarını nasıl etkiler?

Açıklayınız.

b. mönü maliyetleri, çok büyük miktarlı negatif şoklar karşısında dahi para politikasının

etkisizliğini açıklayabilir mi? Nedenleriyle açıklayınız.

3

A.Ü. S.B.E.

İKTİSAT YÜKSEK LİSANS

MAKRO İKTİSAT I

DÖNEM SONU SINAVI

23.01.2009

Sorular eşit ağırlıktadır.

1. Yeni Klasik yaklaşımda bireyler rasyonel bekleyişlere sahip olsa dahi para politikasının

dalgalanmalara yol açması mümkün müdür? Neden? Derste işelenen Lucas (1972) modeli

çerçevesinde açıklayınız.

2. Aşağıdaki ifade doğru mu, yanlış mı, belirsiz midir? Nedenleriyle açıklayınız.

“Mönü maliyetleri modeline göre, yüksek ortalama enflasyon nedeniyle firmaların

fiyatlarını sıklıkla değiştirmek zorunda olduğu bir ekonomide, para politikasının etkisi

ortalama enflasyonun düşük olduğu bir ekonomiye göre daha yüksektir.”

3. Koordinasyon bozuklukları modeli (Cooper ve John, 1988) neden Yeni Keynesyen okul

içinde sayılmaktadır? Özellikle modelin sonuçlarını dikkate alarak yanıtlayınız.

4. T kadar yıl yaşayan tipik bir tüketicinin beklenen faydasının

T

1t

tClnEUE , bütçe

kısıtının

T

1t

t

T

1t

0t YAC , faiz oranı ve indirgeme oranının sıfır olduğu

varsayılmaktadır. Burada C tüketim, A servet ve Y geliri göstermektedir. Bu varsayımlar

altında sürekli gelir hipotezi sağlanmakta mıdır? Hall’ın elde ettiği “tüketimin rassal

yürüyüşe (random walk) sahip olduğu” sonuç geçerli midir? Gösteriniz.

5. Temsili bir firma için üretim fonksiyonu F(K(t)) ile temsil edilmektedir (F′(•)>0, F″(•)<0).

Burada N üretimde kullanılan işgücü miktarı, K sermaye stoku ve t zamanı

göstermektedir. Yatırımların uyum maliyeti olduğu, bu maliyetlerin yatırım düzeyinin (I)

bir fonksiyonu olduğu ve C(0) = 0, C′(0) = 0 ve C″(•)>0 özelliklerini sağladığı

varsayılmaktadır. Sermaye birikimi özdeşliği )t(K)t(I)t(K dir. Firmanın ürettiği

ürünün ve yatırım mallarının fiyatlarının 1 olduğunu varsayarak firma kar

maksimizasyonunun birinci mertebe koşulları aşağıdaki gibi bulunmaktadır:

1 + C′(I(t)) = q(t)

F′(K(t)) = (r+)q(t) - )t(q

a) Birinci mertebe koşullarını yorumlayınız

b) Faz diagramını çizerek faiz oranlarındaki beklenmeyen ve kalıcı bir artışın etkilerini

inceleyiniz, değişkenlerin zaman patikalarını gösteriniz.

(Not: Soruyu, kapalı fonksiyonlara açık bir form vermeksizin, yukarıda verilen şekli ile

çözünüz.)

4


MAKRO İKTİSAT I

ARA SINAV

23.11.2009



1. Aşağıdaki kavramları birkaç cümle ile açıklayınız.

c. İçerilmemiş faiz paritesi (Uncovered interest parity)

d. NAIRU

e. Döviz kurunun yüksekten uçması (exchange rate overshooting)

f. Tobin q

2. Aşağıdaki ifadeler doğru mu, yanlış mı, belirsiz midir? Nedenleriyle açıklayınız.

a. Tam olmayan bilgi altında firma davranışlarını inceleyen Lucas (1972) modeli Phillips

eğrisinin mikro temellerini verir.

b. Döviz kurunun sabit olması, spekülatif hareketler nedeniyle ortaya çıkan kısa dönemli

dalgalanmaları engeller.

3. Aşağıdaki Mundell-Fleming modelinde

Y = E(Y, i- e, G, T, P*/P)

M/P = L(i , Y)

sermayenin tam hareketli, döviz kurunun esnek ve ve döviz kuru bekleyişlerinin statik

olduğu varsayılmaktadır. Burada Y üretim, T toplam vergiler, G kamu harcamaları, i faiz

oranı , e beklenen enflasyon oranı, nominal döviz kuru, M para stoku, P genel fiyat

düzeyidir. Bir değişken üzerindeki * işareti değişkenin yurtdışı değerini gösterir.

c. Hükümet ekonomiyi canlandırmak amacıyla vergileri azaltmayı planlamaktadır. Bu

politikanın etkilerini grafik yardımıyla (, Y) düzleminde göstererek açıklayınız. (Not:

grafiğin belirlenmesinde diferansiyel ve türevlerden yararlanınız)

d. Yurtdışı faiz oranlarındaki bir artışın etkilerini aynı yöntemle inceleyiniz.

5


fonksiyonu Qi = Li, fayda fonksiyonu Ui = Ci –(1/γ)Liγ (γ>1), mala olan talebin

Qi = YµZi(Pi/P)- olduğu varsayılmaktadır. Burada Ci kişinin tüketim düzeyi, Li çalışma

miktarı, Pi ürettiği malın fiyatı, Zi i malına talebe gelen şok ve P genel fiyat düzeyidir.

Üretici malı kendisi doğrudan üretmemekte, her biri hem işgücü arz etmekte hem de işçi

çalıştırmaktadır. Bireyin toplam tüketimi (Ci) ise toplam reel gelirine

([(Pi – W)Qi + WLi]/P) eşittir. Bu ekonomide toplam talep Y = M/P ile verilmektedir.

(Burada W ücret, M para arzıdır).

a. Üreticinin fayda maksimizasyonu problemini tam rekabet ve monopol varsayımları

altında çözünüz, işgücü arzı ve fiyatlama davranışlarını karşılaştırınız.

b. Dengede simetri varsayımı altında denge üretim değerlerinin tam rekabet için 1,

monopol için 1

1

1

olduğunu gösteriniz. Bu sonuçları sosyal planlamacının

çözümü ile karşılaştırarak farklılıkların nedenlerini açıklayınız.

6


MAKRO İKTİSAT I

DÖNEM SONU SINAVI

12.01.2010



1. Aşağıdaki açık ekonomi modelinde

Y = ED(Y, i- e, G, T) + NX(Y, i- e, G, T, P*/P)

M/P = L(i , Y)

CF = CF(i-i*)

Y üretim, T toplam vergiler, G kamu harcamaları, i faiz oranı , e beklenen enflasyon

oranı, nominal döviz kuru, M para stoku, P genel fiyat düzeyidir. Bir değişken

üzerindeki * işareti değişkenin yurtdışı değerini gösterir.

Mal piyasası (IS) ve para piyasası (LM) dengelerini ve yurtiçi fiyatlarda ortaya çıkan bir

atışın etkilerini grafik üzerinde (i, Y) düzleminde gösteriniz. Sonuçları sözel olarak

açıklayınız.


fonksiyonunun Qi = Li, fayda fonksiyonunun Ui = Ci – (1/γ)Liγ (γ>1) ve mala olan talebin

Qi = YZi(Pi/P)- olduğu varsayılmaktadır. Burada Ci (=PiQi/P) kişinin tüketim düzeyi, Li

çalışma miktarı, Pi ürettiği malın fiyatı, Zi i malına talebe gelen şok ve P genel fiyat

düzeyidir. Üretici malı kendisi doğrudan üretmektedir. Bu ekonomide toplam talep

Y = + M/P ile verilmektedir. (Burada M para arzıdır).

Üreticinin fayda maksimizasyonu problemini tam rekabet ve tam bilgi varsayımları

altında çözünüz. Dengede y = qi ve p = pi varsayımı altında denge üretim değerlerini

hesaplayınız. Bulduğunuz sonuca göre para politikası etkili midir?

(İpucu: denge değerlerinin hesaplanmasında doğal logaritmadan yararlanınız)

3. Mönü maliyetleri modeli ile ilgili aşağıdaki soruları yanıtlayınız.

a. Nominal katılığın olması için belli bir düzeyde reel katılığın olması gerekli midir?

Neden?

b. Bu modellerde işgücü piyasalarının firmalar açısından rolü nedir?

7

4. Temsili bir firmanın toplam karı (K(t))(t) – I(t) –C(I(t)) ile gösterilmektedir (′(•)<0).

Burada K firmanın içinde bulunduğu endüstrinin, firmanın sermaye stokunu, I firmanın

yatırım düzeyini ve C(•) yatırımların uyum maliyetlerini ve t zamanı göstermektedir.

Uyum maliyetleri C(I) = bI(t)2 (b>0), sermaye birikimi özdeşliği )t()t(I)t( dir.

Yatırım mallarının fiyatlarının 1 olduğunu ve firmanın varsayarak.

a. Cari değer Hamiltonian’ı yazarak birinci mertebe koşulları bulunuz ve q ve K için faz

diagramını çiziniz.

b. Faz diagramını kullanarak t zamanında gelen, gelecekte (T zamanında) endüstrinin

malına bir talep artışı olacağı bilgisinin etkilerini inceleyiniz ve q, I ve K

değişkenlerinin zaman patikalarını gösteriniz.

8


MAKRO İKTİSAT I

ARA SINAV

06.12.2011



1. Aşağıdaki modelde W nominal ücret, P fiyat düzeyi, K sermaye stoku, N istihdam düzeyi,

Y ulusal gelir, C toplam tüketim, I toplam yatırım, r faiz oranı ve M nominal para

miktarıdır. Sermaye stokunun kısa dönemde sabit olduğu varsayılmaktadır.

W/P = FN(K,N)

W=

Y = F(K,N)

C = C(Y)

I = I(r)

Y = C + I + G

(M/P) = M(r,Y)

c. Model Keynesyen mi klasik midir? Neden?

d. IS ve LM denklemlerini yazarak kamu harcamalarındaki bir artışın bunlar ve genel

dengede Y üzerindeki etkisini matematiksel olarak bulunuz.

2. Çok sayıda farklı malın üretildiği bir ekonomide herhangi bir i malının üretim

fonksiyonu Qi = Li, fayda fonksiyonu

i

iiiiii L

1

P

WLQ)WP(L

1CU dir.

Burada Ci kişinin tüketim düzeyi, Li çalışma miktarı, Pi ürettiği malın fiyatı, W ücret ve P

genel fiyat düzeyidir. Ayrıca üreticinin malına olan talep Qi = Y(Pi/P)- ile

gösterilmektedir (Y toplam reel gelirdir).

c. Monolpolcünün optimizasyon problemini çözerek monopolcünün fiyatı maliyetleri

üzerine bir mark-up koyarak belirlediğini gösteriniz.

d. Bu ekonomide toplam talebin olduğu ve dengede simetri varsayımını

kullanarak denge üretim düzeyini bulunuz. Bu modele göre para nötr müdür? Neden?

9

3. Y = C(Y-T) + I(i - e) + G + NX(Y, i- e, G, T, P*/P)

M/P = L(i , Y)

açık ekonomi modelinde sermayenin tam hareketli olduğu varsayılmaktadır. Burada Y

üretim, T toplam vergiler, G kamu harcamaları, i faiz oranı , e beklenen enflasyon oranı,

nominal döviz kuru, M para stoku, P genel fiyat düzeyi ve NX net ihracat düzeyidir. Bir

değişken üzerindeki * işareti değişkenin yurtdışı değerini gösterir. Dışsal nedenlerle

yurtiçinde bir ekonomik resesyon yaşanması durumunda ve aşağıdaki varsayımlar altında

denge gelir, faiz ve döviz kurunda ortaya çıkabilecek değişmeleri ε-Y düzleminde grafik

yardımını da kullanarak açıklayınız.

a. Sabit döviz kuru, b. Esnek döviz kuru

4. Lucas (1972) modelinde bir ekonomide toplam arz q= β(p-E(p)), toplam talep y=m-p ile

gösterilmektedir. Burada p fiyatlar genel düzeyi ve m para arzıdır. Tüm değişkenler

logaritmiktir.

a. Lucas arz eğrisini yorumlayınız.

b. Bu modele göre toplam talepteki değişkenliğin yüksek olduğu bir ekonomide para

politikasının etkinliği, değişkenliğin düşük olduğu bir ekonomiye göre daha mı

fazladır? Neden? Açıklayınız.

10


MAKRO İKTİSAT I

DÖNEM SONU SINAVI

03.01.2012



1. Aşağıdaki ifadelerin doğruluğunu tartışınız.

a. “Çoğu firmanın fiyat değiştirme maliyetleri olmadığından toplam talepteki değişmeler

karşısında fiyatların fazla değişmemesi firmaların karlarını maksimize etmedikleri

anlamına gelir”

b. “Lucas modelinde para arzındaki beklenen artışlar beklenmeyen artışlara göre daha

fazla enflasyona neden olur”

2. W/P = FN(K,N)

Y = F(K,N)

C = C(Y-T)

I = I(r)

Y = C + I + G

(M/P) = M(r,Y)

modelinde W nominal ücret, P fiyat düzeyi, K sermaye stoku, N istihdam düzeyi, Y ulusal

gelir, C toplam tüketim, I toplam yatırım, r faiz oranı ve M nominal para miktarıdır.

Ayrıca açık ekonomide net ihracat (NX=NX(Y,εP*/P)) ile sermaye girişlerinin

(CF=CF(r-r*)) toplamının sıfır olması gerekmektedir (burada ε nominal döviz kurudur.

Bir değişken üzerindeki * o değişkenin yurtdışı düzeyini göstermektedir.))

a. Kapalı ve açık ekonomiler için IS eğrisini matematiksel olarak türeterek aradaki farkın

iktisadi açıklamasını yapınız.

b. Genişletici maliye politikalarının etkisi kapalı ve açık ekonomilerde nasıl farklılaşır?

Nedenleriyle açıklayınız. (Matematiksel gösterim gerekmemektedir.)

11

3. T dönem yaşayan bir tüketicinin fonksiyonunu maksimize

ettiği ve bütçe kısıtının olduğu varsayılmaktadır.

Burada U yaşam boyu fayda, C tüketim düzeyi ve Y gelir düzeyidir.

e. r ve ρ’nun göreli büyüklükleri tüketimin zaman içindeki profilini nasıl etkiler? Modeli

çözerek yanıtlayınız ve iktisadi açıklamasını yapınız. (İpucu: tüketicinin

maksimizasyon problemini Ct ve Ct+1 için çözünüz.)

f. Faiz oranlarındaki bir azalma her zaman ilk dönem tüketimini azaltıp sonraki dönem

tüketimini arttırır mı? Neden?

4. Çok sayıda tam rekabetçi firmadan oluşan bir endüstride firma üretim fonksiyonunun

Y=K1/2L1/2, yatırım uyum maliyetlerinin C=(1/2)(I2/K) ve endüstrinin talep fonksiyonunun

P=A/Y olduğu varsayılmaktadır.

a. Hamiltonian’ı yazarak firmanın optimizasyon probleminin çözümü bulunuz,

ve olduğunu

gösteriniz. (İpucu: Firmanın nakit akımı PY-I-C dir ve firma optimizasyon problemini

çözerken P’yi veri alır..)

b. Faz diagramını çizerek q-K ekseninde ekonominin dinamiklerini gösteriniz. Hükümet

vergi indirimi uygulayarak yatırımın fiyatında θ kadar azalmaya neden olursa birinci

denklem olacaktır. θ'nın etkisini faz diagramı üzerinde

göstererek q, K ve I nın zaman patikalarını çiziniz ve sonuçları yorumlayınız.

12


MAKRO İKTİSAT I ARA SINAV

26.11.2014



1. Aşağıdaki kavramları kısaca açıklayınız.

a. Paranın nötrlüğü

b. Reel katılık

c. Lucas eleştirisi

2. Aşağıdaki modelde W nominal ücret, P fiyat düzeyi, K sermaye stoku, N istihdam düzeyi,

Y ulusal gelir, C toplam tüketim, I toplam yatırım, r faiz oranı ve M nominal para

miktarıdır. Sermaye stokunun kısa dönemde sabit olduğu varsayılmaktadır. Modelin dışsal

değişkenleri G, K ve M’dir.

Y = F(K,N)

W/P = FN(K,N)

N=N(W/P)

C = C(Y)

I = I(r)

Y = C + I + G

(M/P) = M(r,Y)

a. Bu modelde dışlama (crowding out) var mıdır? Modeli çözerek yanıtlayınız.

b. Modelin varsayımları açısından Keynesyen bir modele dönüşmesi için ne tür bir

varsayım değişikliği yapılması gerekir? Neden?

13

3. Lucas tam olmayan bilgi modelinde üretici arz denklemi yt = b(pt -E(pt)) bulunmaktadır.

Ekonomide toplam talebin yt = a(mt – pt) ve para arzının mt = mt-1 + μ + εt tarafından

belirlendiğini varsayalım. Burada y toplam reel gelirin, p genel fiyat endeksinin

logaritması, m toplam talebi etkileyen bir politika değişkeni, μ bir sabit ve εt beyaz

gürültülü hata terimidir (ortalaması 0, varyansı sabit ve birbirinden bağımsız normal

dağılımlı hata terimi).

a. Denge p yi m ve E(p) cinsinden bulunuz.

b. Denge p düzeyinin rasyonel bekleyişlere göre beklenen değerini bulunuz.

c. a ve b şıklarında bulduğunuz sonuçları kullanarak p ve y nin değerlerini m deki

beklenen ve beklenmeyen değişiklikler cinsinden bulunuz ve yorumlayınız.

d. Bu modelde Phillips ilişkisi geçerli midir? Neden? Enflasyon için de bir denklem

bularak yanıtlayınız.

4. Fischer ve Caplin Spulber modellerini varsayımları ve sonuçları açısından

karşılaştırınız, benzerlik ve farklılıklarını belirtiniz

14


MAKRO İKTİSAT I DÖNEM SONU SINAVI

07.01.2015



1. Aşağıdaki ifadeler doğru mu, yanlış mı, belirsiz midir? Nedenleriyle açıklayınız.

a. “Teoride, rasyonel bekleyişler geçerli ise para politikası üretim düzeyini etkilemez.”

b. “Keynesyenlere göre faiz oranının mal piyasası üzerindeki etkisinin yüksek, para

piyasası üzerindeki etkisinin düşük olması, kamu harcamalarının özel yatırımları

dışlamasına (crowding out) neden olur.”

2. a. Koordinasyon bozuklukları modelinde birden çok denge olması durumunda

ekonominin hangi dengeye varacağını belirleyen faktörler nelerdir? Açıklayınız.

b. Koordinasyon bozuklukları modeli, hangi genel model (Klasik, Keynesyen, Yeni

Klasik, Yeni Keynesyen) başlığı altında yer almalıdır? Neden?

3. Fayda fonksiyonunun U(Ct) = 1-e-aCt olduğunu varsayalım. Burada C tüketim düzeyini

gösterir, a ise bir parametredir.

a. Göreli riskten kaçınma derecesini (relative risk aversion=-CU’’/U’) hesaplayınız.

Bulduğunuz sonuca göre bu fayda fonksiyonuna sahip kişinin serveti arttığında

portföyünde yer alan riskli varlıkların payı ne yönde değişir? Neden?

b. Bütçe kısıtı A0 + ΣYt/(1+r)t = ΣCt/(1+r)t ise Lagrange fonksiyonunu yazarak bireyin

optimal çözümünü bulunuz. Bulduğunuz çözüme göre tüketimin zaman içindeki seyri faiz

oranından nasıl etkilenir? (İpucu: tüketimin t ve t+1 dönem değerlerine göre türev alınız)

4. Çok sayıda tam rekabetçi firmadan oluşan bir endüstride firma üretim fonksiyonunun

Y=K1/2L1/2, yatırım uyum maliyetlerinin C=(a/2)I2, sermaye birikimi ilişkisinin

ve endüstrinin talep fonksiyonunun P=θ/Y olduğu varsayılmaktadır.

a. Hamiltonian’ı yazarak firmanın optimizasyon probleminin çözümü bulunuz,

ve olduğunu gösteriniz. (İpucu: Firmanın

nakit akımı PY-I-C dir ve firma optimizasyon problemini çözerken P’yi veri alır..)

b. Faz diagramını çizerek q-K ekseninde ekonominin dinamiklerini gösteriniz. Yatırım

uyum maliyeti sabiti a’da ortaya çıkacak bir artışın etkisini faz diagramı üzerinde

gösteriniz, q, K ve I nın zaman patikalarını çiziniz ve sonuçları yorumlayınız.

15



26.11.2015



1. Aşağıdaki modelde Y ulusal gelir, w nominal ücret, p fiyat düzeyi, K sermaye stoku, N

istihdam düzeyi, C toplam tüketim, T toplam vergiler, B devlet tahvili, π enflasyon oranı, I

toplam yatırım, r faiz oranı, G kamu harcamaları ve M nominal para miktarıdır. Sermaye

stokunun kısa dönemde sabit olduğu varsayılmaktadır. Açık piyasa işlemleri nedeniyle

dM+dB=0 dır. Modelin dışsal değişkenleri T, G, K, π ve M’dir.

(i) Y = F(K,N)

(ii) w/p = FN(K,N)

(iii) N=N(w/p)

(iv) C = C(Y – T – [(M+B)/p]π, r – π)

(v) I = I(r- π)

(vi) Y = C + I + G

(vii) (M/p) = M(r,Y)

İlk üç denklemin (modelin arz kısmı) çözümü dY = dN = d(w/p) = dK = 0 vermektedir.

e. M+B=0 varsayımıyla (para piyasası (denklem (vii)) talep kısmını etkilememektedir)

∂r/∂π = 1 olduğunu gösteriniz.

f. Bu modelde ∂r/∂π neden tam olarak 1’e eşittir? Bu sonucu yorumlayınız ve nedenini

sözel olarak açıklayınız.

2. Tam olmayan sermaye hareketlerinin geçerli olduğu açık ekonomi modelinde ödemeler

dengesi B = NX(Y,ε) – CF(r-r*) – D = 0, IS Y = E(Y, r, D, G, T) – NX(Y,ε) ve

LM M/P = L(r,Y) ile gösterilmektedir. Burada NX net ihracat, Y ulusal gelir, ε reel döviz

kuru, CF sermaye hareketleri, r* yurtdışı faiz oranı, D yabancı yardımlar E yurtiçi talep, G

kamu harcamaları, T vergiler ve M/P reel para arzıdır. Yabancı yardımlardaki bir artışın

ulusal gelir üzerindeki etkisini bulunuz. Bulduğunuz sonucun sözel açıklamasını yapınız.

3. Lucas modelinin temel varsayımları ve sonuçlarını kısaca sözel olarak açıklayınız.

16

4. Monopolcu rekabet modelinde bir mala olan talep Qi=PY/Pi2 ile, üretim fonksiyonu Qi=Li

ile gösterilmektedir. Hanehalkının reel tüketimi Ci = {(Pi-W)Qi + WLi}/P ve faydası Ui =

Ci-(1/γ)Liγ dır. Üretici faydasını maksimize edecek Pi ve Li düzeyine karar vermektedir. Y

Qi lerin ve P Pi lerin ortalamasıdır. Ekonomi genelinde toplam talep Y=M/Pdir. Burada Pi

malın fiyatı, Li malın üretiminde kullanılan işgücü, P genel fiyat düzeyi, W ücret, M para

arzı ve Y ekonomi genelinde üretim düzeyidir.

a. Hanehalkı optimizasyonu sonucunda Pi/P ve W/P düzeylerini bulunuz.

b. Simetri varsayımıyla ekonomi genelinde genel denge düzeyini bulunuz. Bu modele

göre politika etkisizliği önermesi geçerli midir? Neden?

17


MAKRO İKTİSAT I DÖNEM SONU SINAVI

07.01.2016



1. Monopolcü rekabet piyasasında bir firmanın talep fonksiyonu qi=Y/pi2, maliyet fonksiyonu

ci = (1/2)βqi2 dir. Burada Y toplam talep düzeyi, pi firmanın malının fiyatıdır. Kar

fonksiyonu π=qipi-ci ters U şekline sahiptir.

a. Firmanın karını maksimize eden fiyat düzeyini bulunuz.

b. Bir ekonomik genişlemenin kar fonksiyonu ve optimal fiyat düzeyi üzerindeki etkisini

bulunuz.

2. Aşağıdaki modellerde para arzındaki beklenen ve beklenmeyen artışların etkileri nasıldır?

Açıklayınız.

a. Lucas modeli - tam bilgi varsayımı altında

b. Lucas modeli - eksik bilgi varsayımı altında

c. Monopolcu rekabet modeli

(Not: Modellerin formel çıkarımlarını yapmaksızın sonuçlarını açıklamanız

beklenmektedir.)

3. Tipik bir tüketicinin fayda fonksiyonu U=(1-e-aCt) şeklindedir. Yaşamboyu bütçe kısıtı

dir. İskonto (indirgeme) oranı ρ ve faiz oranı r’dir.

a. Lagrange fonksiyonunu yazarak tüketicinin optimal tüketim profilini bulunuz.

Tüketimin zaman içindeki seyri hangi değişkenlerden ve parametrelerden nasıl etkilenir?

Bulunuz.

b. Genel olarak, faiz oranında bir artış, her zaman artışın olduğu dönemin tasarrufunu

arttırır mı? Faiz oranı artışının farklı etkilerini göz önüne alarak yanıtlayınız.

18

4. Fischer’in aşamalı fiyat uyumu modelinde

bulunmaktadır. Bu sonuçları yorumlayınız. Yorumlarınızda modelin varsayımlarını da dikkate

alarak söz konusu sonucun neden ortaya çıktığını açıklayınız. (Not: İki denklemde yer alan

tüm ifadeleri yorumladığınıza emin olunuz.)

19



23.11.2017



1. Aşağıdaki ifadeler doğru mu yanlış mı belirsiz midir? Açıklayınız.

a. Ramsey neoklasik büyüme modelinde ekonomi ancak eyer patikası (saddle path)

üzerinde ise uzun dönem dengeli büyüme patikasına ulaşır.

b. AK modeline göre hükümet politikaları ile ekonominin büyüme oranı etkilenebilir.

2. Beşeri sermaye içeren Solow modelinde üretim fonksiyonu ,

, dir. Beşeri ve ve fiziki sermaye birikimi aşağıdaki denklemler tarafından

belirlenmektedir. , Sj = sjY, Sj=Ij, (j=K,H)

Burada Ij ve Sj sırasıyla j faktörüne ayrılan yatırım ve toplam tasarrufu gösterir, sj ise

parametredir. Efektif işgücü başına fiziki sermaye stoku (k=K/AL) ve beşeri sermaye stoku

(h=H/AL) için birikim denklemlerini bulunuz ( . Bu modelde dengeli büyüme

patikasında K, H, Y, SK, IK, SH, IH için büyüme oranlarını bulunuz.

3. Varsayımları bakımından Lucas büyüme modelinin

a. ikinci soruda verilen beşeri sermaye içeren Solow modeli ile temel farklılıkları

nelerdir? Açıklayınız.

b. Romer modeli ile temel farklılıkları nelerdir? Açıklayınız.

4. Tipik bir hanehalkının yaşamboyu faydasının , anlık fayda

fonksiyonunun olduğunu varsayalım. Burada c tüketim, l

çalışma zamanıdır. Bütçe kısıtı şeklindedir. Tüketicinin sadece 2 dönem yaşadığı ve

gelecekle ilgili belirsizlik olmadığı varsayımı altında Lagrange fonksiyonunu yazınız ve

optimizasyon problemini çözünüz. Birinci mertebe koşullarına göre

a. Tüketimin zamanlar arasında nasıl dağıtılacağını (Euler denklemi) bulunuz ve

yorumlayınız.

b. Aynı dönem içinde tüketim ve çalışma kararının nasıl verileceğini bulunuz ve

yorumlayınız.

(Not: İki dönemli problemde bütçe kısıtını yazarken faiz oranını rt ile gösteriniz.)

20


MAKRO İKTİSAT I

DÖNEM SONU SINAVI

11.01.2018


Sorular eşit ağırlıktadır. Süre 60 dakikadır.

1. Lucas (1988) büyüme modelinde U bireyin yaşam boyu faydası, C tüketim düzeyi, H

beşeri sermaye düzeyi, I yatırım, LE eğitime, LP üretimde çalışmaya ayrılan zaman (LE +

LP =1) ve K fiziki sermaye stokudur. Üretim fonksiyonu Y=F(K,N) = N1-αKαdır (N=HLP)

dur. Fayda fonksiyonu U= tetC

0

11

11

1)( iki kısıt altında ( ve

) maksimize edilmektedir. Kontrol değişkenleri C ve

LE, durum değişkenleri H ve K’dır. FN bireyler için veridir.

a) Cari değer Hamiltonian’ı yazarak birinci mertebe koşulları bulunuz. (İpucu: Herhangi

bir X durum değişkeni için birinci mertebe koşul -∂ℌ/∂X= şeklindedir.)

b) Birinci mertebe koşullarının yeniden düzenlenmesi

sonucunu vermektedir. Bu sonucu yorumlayınız.

2. Reel İş Çevrimleri (Real Business Cycle) modelinin a) temel varsayımlarını (hanehalkları,

rekabet, bilgi asimetrileri, işgücü ve şoklar ile ilgili), b) temel sonuçlarını kısaca

açıklayınız.

3. Bir üreticinin malına olan talep Qi=Y/Pi2 ve bireylerin fayda fonksiyonu

Ui= Ci+θ(1-Li)1-γ/(1-γ) dir. Burada Y toplam talep, Pi malın fiyatı, Ci bireyin tüketimi, Li

çalışma miktarıdır. Tüketim bireyin kar ve işgücü gelir toplamına eşittir:

Ci=[(Pi-W)Qi+WLi]/P. Birey malın fiyatına ve çalışma miktarına karar vermektedir.

a) Bireyin optimizasyon sonucunun Pi/P=2(W/P) ve Li=1-(W/P)-1/γ(1/θ) olduğunu

gösteriniz. b) Bulduğunuz sonucu yorumlayınız.

4. Keynesyen modeller ile Yeni Keynesyen modellerin a) benzerliklerini, b) farklılıklarını

kısaca açıklayınız.

21



29.11.2018



1. Solow büyüme modelinde nüfus artış oranının yükselmesinin etkilerini a. uzun dönem

dengeli büyüme patikası b. geçiş dönemi için inceleyiniz. (İpucu: Solow temel diferansiyel

denklemi şeklindedir.)

2. Ramsey modelinde kişi başı tüketim ve kişi başı sermaye stoku büyüme oranları aşağıdaki

gibidir:

0<α<1 varsayımıyla faz diagramını çiziniz ve n’deki bir artışın kısa ve uzun dönemdeki

etkilerini faz diagramı aracılığı ile inceleyiniz (Not: Faz diagramında dikey eksene yatay

eksene ’yı koyunuz.)

3. Derste işlenen AR&GE modelinde a. nüfus büyüklüğünün b. tasarruf oranının artması uzun

dönem büyüme oranını etkiler mi? Nedenleriyle tartışınız.

4. RBC modelinde bireylerin iki dönem yaşadığı, yaşamboyu fayda fonksiyonunun

, ve yaşamboyu bütçe kısıtının

şeklinde olduğu varsayılmaktadır. Burada ct tüketim, t

çalışma zamanı, wt ücret ve r faiz oranıdır. Lagrange’ı yazarak optimizasyon problemini

çözünüz. Bu çözüme göre hanehalkı için a. Tüketimin zaman profili, b. Çalışmanın zaman

profili ve c. Tüketim ile çalışma dengesi nasıl belirlenmektedir?

22


MAKRO İKTİSAT I

DÖNEM SONU SINAVI

17.01.2019


Not: Sorular eşit ağırlıktadır. Süre 1 saattir.

1. Aşağıdaki büyüme modelinde Y üretim, K sermaye stoku, L işgücü, S tasarruflar ve I

yatırımlardır.

(0<α<1), , S=sY(t), ,

S(t)=I(t).

g. Modeli kişi başı terimleri ile ifade ederek y=f(k)= kα+1 ve olduğunu

gösteriniz. (y=Y/L, k=K/L).

h. Modeli kişi başı terimleri ile ifade ederek Bu modelde Inada koşulları sağlanır mı?

i. Yakınsama var mıdır? Gösteriniz. Bulduğunuz sonucun nedeni nedir?

2. Reel iş çevrimleri modelinin makro iktisat literatürüne getirdiği yenilikler nelerdir?

a. Teori alanında

b. Ampirik yöntem alanında

3. Monopolcü rekabetin geçerli olduğu bir piyasada üretim fonksiyonu Yi = Li, tüketicinin

fayda fonksiyonu , tüketicinin toplam tüketimi dir.

Tüketicinin optimizasyonu sonucu her bir mala talep ve işgücü arz kararı

L=(W/P)2 olarak bulunmaktadır.

a. Firmanın karını (Ri/P=(Pi/P)Yi-(W/P)Li) maksimize eden göreli fiyat düzeyinin

Pi*/P=2W/P sonucunu verdiğini gösteriniz. (İpucu: Maksimizasyon işleminden önce

üretim fonksiyonu, Y=C, Yi=Ci ilişkileri ve her bir mala olan talep fonksiyonunu

kullanarak karı Y cinsinden yazınız.)

b. a şıkkında bulduğunuz yanıtı, Y=L ve işgücü kararını kullanarak modelde reel katılık

olup olmadığını bulunuz.

4. Koordinasyon bozuklukları modeline göre (Cooper ve John, 1988) para politikası ile

ekonomiyi canlandırmak mümkün müdür? Neden?

Documents

A.Ü. SBE İKTİSAT YÜKSEK LİSANS MAKRO İKTİSAT …kisisel.ankara.edu.tr/politics.ankara.edu.tr/burca/MakroI...3 A.Ü. S.B.E. İKTİSAT YÜKSEK LİSANS MAKRO İKTİSAT I DÖNEM