ผลการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ

ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ

เพญนภา วนศร

วทยานพนธเสนอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร เพอเปนสวนหนงของการศกษา หลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต

สาขาวชาหลกสตรและการสอน กรกฎาคม 2560

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยนเรศวร

ประกาศคณประการ

ผ วจยขอกราบขอบพระคณ เปนอยางสงในความกรณาของ รองศาสตราจารย ดร.ชยวฒน สทธรตน ประธานทปรกษาวทยานพนธ ทไดอตสาหสละเวลาอนมคา ในการใหค าปรกษา ค าแนะน า และชแนะแนวทางในการปรบปรงขอบกพรองตางๆ ตลอดระยะเวลา ในการท าวทยานพนธ สงผลใหวทยานพนธฉบบนมความสามบรณ และส าเรจลงไดดวย ความภาคภมใจ ขอขอบพระคณ ดร.วเชยร ธ ารงโสตถสกล ดร.องคณา ออนธาน และนางทศพร มลหงษผ เชยวชาญทไดใหค าแนะน า และตรวจสอบขอบกพรองของเครองมอทใชในการวจยของวทยานพนธฉบบน ขอขอบพระคณทานผ อ านวยการ นางสาวเพญรพ กลบกล ผ อ านวยการโรงเรยน บางมลนากภมวทยาคม คณะครกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม บคลากร และนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม ทใหความรวมมอและ อ านวยความสะดวกแกผวจยเปนอยางดในการเกบรวบรวมขอมลในการวจย เหนอสงอนใดขอกราบขอบพระคณบดา มารดา ทใหก าลงใจและใหการสนบสนนในทกๆ ดานเปนอยางดทสดเสมอมา คณคาและคณประโยชนอนพงจะมจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบและอทศแด ผ มพระคณทกๆ ทาน ผ วจยหวงเปนอยางยงวา งานวจยนจะเปนประโยชนตอการจดการเรยน การสอนส าหรบครและผ ทสนใจไมมากกนอย

เพญนภา วนศร

ชอเรอง ผลการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสราง จตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ

ผวจย เพญนภา วนศร ประธานทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.ชยวฒน สทธรตน ประเภทสารนพนธ วทยานพนธ กศ.ม. สาขาวชาหลกสตรและการสอน,

มหาวทยาลยนเรศวร, 2559 ค าส าคญ การจดการเรยนร กระบวนการรบใชสงคม จตสาธารณะ

บทคดยอ

การวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาพฒนาการดานจตสาธารณะ หลงเรยนดวย การจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม และเปรยบเทยบจตสาธารณะหลงเรยนกบเกณฑรอยละ 70 กลมเปาหมาย คอ นกเรยนชมนมจตสาธารณะ โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม อ าเภอบางมลนาก จงหวดพจตร จ านวน 30 คน เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย แผนการจดการเรยนรจ านวน 4 แผน แบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ และแบบเขยนรายงานตนเอง ด าเนนการวจยโดยการจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ใชเวลา 5 สปดาห สปดาหละ 2 – 3 ชวโมง รวม 14 ชวโมง สงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ และ ใหนกเรยนเขยนแบบรายงานตนเอง วเคราะหขอมลโดยใชสถตคาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) สถต t-test (one sample test) และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ผลการวจย พบวา นกเรยนมพฒนาการดานจตสาธารณะหลงเรยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมจากการสงเกตครงท 1 โดยรวมอยในขนการเหนคณคา ( X = 3.31, S.D. = 0.67) และจากการสงเกตครงท 2 โดยรวมอยในขนการพฒนาเปนลกษณะนสย ( X = 4.53, S.D. = 0.53) นกเรยนทเรยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม มจตสาธารณะ หลงเรยนสงกวาเกณฑรอยละ 70 อยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .01

Title RESULTS OF LEARNING MANAGEMENT WITH SOCIAL LEARNING PROCESS TO ENHANCE PUBLIC MIND OF PUBLIC MIND CLUB STUDENTS

Author Pennapa Wonsri Advisor Associate Professor Chaiwat Sutthirat, Ph.D. Academic Paper Thesis M.Ed. in Curriculum and Instruction,

Naresuan University, 2016 keywords Learning Management, Activities through Social Service

Process, Public Mind

ABSTRACT

The purposes of this research were to study the public mind development and to compare students’ public mind after learning through Social Service Process with 70 percentage criterion. Target of 30 Public Mind Club students of Bangmunnakphoomiwitthayakhom School, Bangmunnak District, Phichit Province. The instruments used in the study were 4 lesson plans. The observation of public mind and the self – report. Conducted research with learning management for 5 weeks, 3 – 4 hours a week total 14 hours. The data were analyzed by using mean ( X ), standard deviation (S.D.), t-test (one sample test) and Content Analysis. The results revealed that: The students public mind through Social Service Process learning was at the Valuing ( X = 3.31, S.D. = 0.67) for the first observation and was at the Characterization ( X = 4.53, S.D. = 0.53). The results of students behavior on public mind for the second observation was higher than the 70 percentage criterion at the .01.

สารบญ

บทท หนา 1 บทน า............................................................................................................... 1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา....................................................... 1 จดมงหมายของการวจย………………………………………………………… 4 สมมตฐานของการวจย................................................................................. 4 ขอบเขตของการวจย.................................................................................... 4 นยามศพทเฉพาะ......................................................................................... 5

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ....................................................................... 8

กจกรรมพฒนาผ เรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551............................................................................ 10

การจดการเรยนร (Learning Management)................................................. 19 การเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม (Service Learning)........................... 27 จตสาธารณะ (Public Mind)........................................................................ 48 งานวจยทเกยวของ...................................................................................... 79 กรอบแนวคดการวจย.................................................................................... 82

3 วธด าเนนการวจย.................................................................................................. 83 กลมเปาหมาย............................................................................................. 83 เครองมอทใชในการวจย............................................................................... 83 การด าเนนการทดลอง.................................................................................. 114 การวเคราะหขอมลและสถตทใช................................................................... 117

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 4 ผลการวจย………………………....………………………………............................. 120

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล………….…..................................…… 120 ผลการวเคราะหขอมล……….….................................................…………… 120

5 บทสรป.................................................................................................................. 127

สรปผลการวจย………………………………………………………………….. 127 อภปรายผลการวจย……………………………………………………………….. 128 ขอเสนอแนะ……………………………………………………………………… 131

บรรณานกรม....................................................................................................................... 133 ภาคผนวก………………………....……………………………………….………………........... 139 ประวตผวจย………………………………………………………….……………...................... 259

สารบญตาราง

ตาราง หนา

1 แสดงผลการสงเคราะหรปแบบการเรยนรดวยการรบใชสงคม........................................ 43 2 แสดงตวชวด และตวบงช จตสาธารณะ................................................................. 65 3 แสดงการออกแบบโครงสรางแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ท

เสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ................................. 85 4 แสดงโครงสรางแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ.......................................... 105 5 แสดงตวอยางเกณฑการใหคะแนนการมพฤตกรรมดานจตสาธารณะ................................. 109 6 แสดงโครงสรางแบบเขยนรายงานตนเอง..................................................................... 111 7 แสดงคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบทกษะผบรหารสถานศกษา

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาก าแพงเพชร เขต 2 ทกษะดานการคดและการตดสนใจ.................................................................. 116

8 แสดงผลการศกษาพฒนาการดานจตสาธารณะ หลงการจดการเรยนรดวย กระบวนการรบใชสงคม ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ....................................... 121

9 แสดงการเปรยบเทยบจตสาธารณะของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ หลงเรยน ดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม กบเกณฑรอยละ 70................... 126

10 แสดงผลการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการ รบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ของผ เชยวชาญจ านวน 3 ทาน โดยรวม.......................................................... 227

11 แสดงผลการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการ รบใชสงคมทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ แผนการจดการเรยนรท 1.............................................................................. 229

12 แสดงผลการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการ รบใชสงคมทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ แผนการจดการเรยนรท 2.............................................................................. 231

13 แสดงผลการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการ รบใชสงคมทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ แผนการจดการเรยนรท 3.............................................................................. 233

สารบญตาราง

ตาราง หนา

14 แสดงผลการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการ รบใชสงคมทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ แผนการจดการเรยนรท 4............................................................................. 235

15 แสดงผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบสงเกตพฤตกรรม ดานจตสาธารณะของนกเรยน...................................................................... 237

16 แสดงผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบเขยนรายงานตนเอง................ 239 17 แสดงคะแนนการสงเกตพฤตกรรมจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ

หลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ครงท 1 โดยครประจ า ชมนมจตสาธารณะ...................................................................................... 240

18 แสดงคะแนนการสงเกตพฤตกรรมจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ หลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ครงท 2 โดยครประจ า ชมนมจตสาธารณะ...................................................................................... 243

19 แสดงคะแนนการสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนม จตสาธารณะ หลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ครงท 1

โดยผวจย.................................................................................................... 247 20 แสดงคะแนนการสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนม

จตสาธารณะ หลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ครงท 2 โดยผวจย.................................................................................................... 250

สารบญภาพ

ภาพ หนา

1 แสดงกรอบแนวคดการวจย.................................................................................... 82

1

บทท 1

บทน ำ ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ โลกศตวรรษท 21 เปนยคเทคโนโลยขนสง ยคของขอมลสารสนเทศ ยคสงคมแหงความร ยคของสงคมประชาธปไตย ยคของสงคมเครอขาย ยคของการบรณาการ ยคสงคมเมอง ยคของการแขงขนกนอยางรนแรง และเปนยคของการแสวงหาความเตมเตมในจตวญญาณ ซงเปนสภาพทเราจะตองเผชญอยางหลกเหลยงไมได และสงผลกระทบอยางกวางขวาง ทงในระดบประเทศ ระดบสงคมสวยยอย และระดบปจเจกบคคล จนเราไมสามารถหลกเหลยงหรอตานทานได (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2544, หนา 80-86) จากการเปลยนแปลงและการพฒนาประเทศ ในบรบททางเศรษฐกจของสงคมไทยทเกดขนโดยตอเนองในปจจบนไดด าเนนไปอยางรวดเรว เปนยคของสงคมเมอง ยคของการแขงขนกนอยางรนแรง และท าใหสงคมไทยไดรบผลกระทบ ทงในระดบประเทศ ระดบสงคมสวนยอย และระดบปจเจกบคคล ซงผลกระทบเชงลบ ทใหความส าคญกบวตถนยมมากขนจนกอใหเกดปญหาดานพฤตกรรมทไมพงประสงคของคน ในสงคมไทย อาท การยอหยอนในศลธรรมและจรยธรรม การขาดระเบยบวนย การเอารด เอาเปรยบและการเบยดเบยนซงกนและกน รวมทงการท าลายสงแวดลอมทรพยากรธรรมชาต และสาธารณสมบตของสวนรวมเพมมากขน การไมชวยกนรกษาสมบตสงของ สถานททเปนทรพยสนสาธารณะจงเปนเรองทเกยวของกบทกคนทตองใหความส าคญทงในระดบโลก ระดบประเทศและระดบบคล (ชยวฒน สทธรตน, 2552, หนา 4)

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 นบวาใหความส าคญกบ การพฒนาจตสาธารณะของผ เรยน จงไดก าหนดใหจตสาธารณะ เปน 1 ใน 8 ของลกษณะ อนพงประสงค เพอมงพฒนาใหผ เรยนสรางจตส านกของการท าประโยชนเพอสงคม สามารถจดการตนเองได และสามารถอยรวมกบผ อนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะพลเมองไทย พลเมองโลก ซงในปจจบนสงคมไทยกไดมความพยายามในการปลกฝงจตสาธารณะใหเกดขนในสงคม และใหความส าคญตอการปลกฝงจตส านกทถกตองดานตางๆ ใหกบผ เรยน รวมถงการรจกรกษาผลประโยชนสวนรวมและประเทศชาต (กระทรวงศกษาธการ, 2551, หนา 5)

แมจะมการชวยกนพฒนาจตสาธารณะแตการขาดจตสาธารณะของคนไทยกยงมใหเหนเสมอ โดยทคนไทยสวนหนงเพราะคนไทยยงคงฝงแนนอยกบแนวคด ทวา คนเปนของรฐ รฐตางหากทเปนเจาของประเทศเปนเจาของสถานทราชการ เปนเจาของสมบตสาธารณะ

2

ประชาชนเปนผ พงพา รฐตองดแล ดงนนสมบตสาธารณะเกอบทกอยาง รวมถงธรรมชาตสงแวดลอม ดน น า ปา ทเปนสาธารณะทงหลาย จงมกเสยหาย ไมมใครรสกเปนเจาของทจะดแลรกษา เราจงพบสมบตทเปนสาธารณะตางๆ อยในสภาพทช ารดเสยหาย ปญหาสงสาธารณสมบตถกท าลายกนมากขน สวนหนงเกดจากความเคยชนในการใชทรพยากร ขาดจตใจสาธารณะ ขาดความรบผดชอบตอสงคมสวนรวม (สชาดา จกรพสทธ, 2544, หนา 22 - 23) ปญหาดงกลาวชใหเหนวา คนไทยสวนใหญยงขาดจตสาธารณะอยมาก ดงนนควรปลกฝง สงเสรมและพฒนา จตสาธารณะใหมมากขนในสงคมไทย เพราะจตสาธารณะเปนเรองของจตใจ เปนความรสกนกคดของบคคลทเกดขน โดยการเรยนร จตส านกท เกดขนแลวยากทจะหยดหรอหมดหายไป คนทมจตส านกทดดานใด จะประพฤตปฏบตอยางเหมาะสมกบจตส านกของตน และใชจตส านกดานนนๆ ของตนเพอประโยชนตอสงตางๆ ตามมา (สมพงษ สงหะพล, 2542, หนา 15-16)

ดงนน จตสาธารณะจงเปนคณลกษณะส าคญของการเปนพลเมองทดของประเทศ เพราะบคคลทมจตสาธารณะจะเปนผตระหนกในหนาทและความรบผดชอบทจะตองดแลรกษาทรพยสมบตสวนรวมของสงคมและตระหนกในสทธตนเอง ไมลวงล าสทธของผ อน ดงนน จตสาธารณะจงเปนคณลกษณะทพงประสงคทสงคมไทยตองปลกฝง สงเสรม และพฒนาใหเกดขนในเดกและเยาวชนไทยในปจจบนเปนอยางยง ในการปลกจตส านกดานตางๆ ทไดผลนนควรเรมตงแตวยเดก และเยาวชนไทยในปจจบนจ าเปนอยางยงในการปลกจตส านกดานตางๆ การปลกฝงจตส านกทไดผลนนควรเรมตงแตวยเดก ซงเปนชวงทเดกมความไวตอการรบการปลกฝงและสงเสรมจรยธรรมและวฒนธรรมเปนอยางยง เพราะเดกเปน “ไมออนทดดงาย” การเสรมสรางจตสาธารณะตงแตในวยเดกนนเพอใหเขาไดรบประสบการณทเพยงพอเปนพนฐานทสามารถน าไปพฒนาตนเอง โดยใหเดกไดมความรความเขาใจตระหนกถงความส าคญของจตสาธารณะ รวมทง มการฝกฝนใหเดกไดปฏบตจรงเพอใหเดกเกดการกระท าทเกยวกบการพฒนาจตสาธารณะ อยางแทจรงจนเกดเปนลกษณะนสย (ชยวฒน สทธรตน, 2552, หนา 73 - 74) ซงผ มอทธพล อยางยงตอพฤตกรรมของเดกคอ บดา มารดา ครและเพอนรวมวย รวมทงสอมวลชน หากบคคลเหลาน ไ ดถายทอดความมจตส านกทด มจตส านกตอสาธารณสมบตสวนรวมใหแก เดก อยางสม าเสมอเดกกจะซมซบเอาคณลกษณะทดตดตวไป (ลดดาวลย เกษมเนตร และคณะ, 2547, หนา 1) ซงถาเดกไดรบการปลกฝงจตสาธารณะใหเปนไปในทางทถกตองเหมาะสม เมอเตบโตขนจะท าใหเขาสามารถเผชญกบความเปลยนแปลงของกระแสเศรษฐกจและวฒนธรรมตางชาต อนจะสงผลใหสามารถอยรวมกบคนในสงคมไดอยางมความสขกาย สบายใจ ตลอดจน

3

เปนประชาชนทดทเหมาะสมของครอบครว สงคมและประเทศชาตสบเนองตอไป (ชยวฒน สทธรตน, 2552, หนา 7 - 8)

แนวทางทจะพฒนาผ เรยนใหมจตสาธารณะมมากมาย แตแนวทางหนงทจะชวยพฒนาผ เรยนได คอ การเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ซงเปนการจดการเรยนรทเปดโอกาสใหนกเรยนไดท าความรจกกบชมชน วเคราะหถงความตองการของชมชนทผ เรยนสามารถชวยเหลอได โดยน าความรในหองเรยนมาประยกตใช พรอมทงไดเรยนรจากการลงมอชวยเหลอชมชนอกดวย ความส าคญของการรบใชสงคม คอ การทผ เรยนและชมชนตางไดรบประโยชนจากกจกรรมนนๆ ไมใชเกดประโยชนเพยงฝายใดฝายหนง (นนทยา ตนศรเจรญ, 2546, หนา 77) อกทงการจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม เปนกระบวนการเรยนรทด าเนนการชวยใหผ เรยนเกดการเรยนร โดยการใหผ เ รยนเขาไปมประสบการณในการรบใชสงคม การเรยนรจากประสบการณเปนการเรยนรจากรปธรรมไปสนามธรรม อนจะชวยใหผ เรยนเกดความคด ความรใหมดวยตนเอง จงท าใหมความหมายตอตนเอง และตองการทจะน าไปใชประสบการณในดาน การรบใชสงคม นบเปนประสบการณทมคณคาสงตอการเรยนร การรบใชสงคมตามความตองการของชมชนและสงคม นอกจากจะเปนการชวยเหลอสงคมโดยตรงแลว ประสบการณทผ เรยนไดรบยงสามารถสรางแรงจงใจใหผ เรยนเกดจตส านกในการชวยเหลอสงคม และสามารถพฒนาความรทกษะและเจตคตของผ เรยนไดอยางด การเรยนรทเกดขนเปนการเรยนรจากความเปนจรงตามสภาพทแทจรงจงเปนการเรยนรทสามารถน าไปใชประโยชนในชวตและสงคมไดจรง (ทศนา แขมมณ, 2551, หนา 132 - 133) จากการศกษางานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม พบวา ชวาลา เวชยนต (2544) ไดท าการวจยพฒนาแบบการเรยนการสอนทใชเทคนคการเรยนรดวยการรบใชสงคม เพอสงเสรมความตระหนกในการรบใชสงคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน พบวา ความตระหนกในการรบใชสงคมสงกวากอนเรยน และกรณศกษาทท าการสงเกตพฤตกรรม มพฒนาการรบใชสงคมสงขนตามล าดบ และวฒนา ไตตอผล (2557) ไดพฒนาหลกสตรเสรมสรางจตสาธารณะ ตามแนวคดทฤษฎการเรยนรทางปญญารวมกบการเรยนรดวยการรบใชสงคม ส าหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน พบวานกเรยนมคณลกษณะดาน จตสาธารณะหลงการใชหลกสตร สงกวากอนการใชหลกสตร และนกเรยนมพฤตกรรมการ มจตสาธารณะหลงการใชหลกสตร สงกวากอนการใชหลกสตร และตอมา สมปอง ชวยพรม (2559) ไดพฒนารปแบบกจกรรมเสรมสรางจตสาธารณะ ตามหลกการเรยนรแบบรบใชสงคม ส าหรบนกเรยนระดบประถมศกษา แลวพบวา นกเรยนมคณลกษณะจตสาธารณะทกดานและโดยรวม

4

หลงการเ รยนโดยใช รปแบบทพฒนาขนสงกวากอนเรยน และนกเ รยนมพฤตกรรมการ มจตสาธารณะหลงการเรยนโดยใชรปแบบทพฒนาขน และในภาพรวมนกเรยนมพฤตกรรมการ มจตสาธารณะ สวนใหญอยในระดบดเยยม ซงแสดงใหเหนวากระบวนการรบใชสงคมสามารถ ทจะท าใหนกเรยนมจตสาธารณะสงขนได จากสภาพปญหาและความส าคญทกลาวมาขางตน ผวจยจงไดพฒนาการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมเพอเสรมสรางใหนกเรยนมจตสาธารณะทสงขน จดมงหมำยของกำรวจย 1. เพอศกษาพฒนาการดานจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ หลงเรยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม 2. เพอเปรยบเทยบจตสาธารณะของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ หลง เรยนดวย การจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม กบเกณฑรอยละ 70 สมมตฐำนของกำรวจย นกเรยนชมนมจตสาธารณะทเรยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม มจตสาธารณะหลงเรยนสงกวาเกณฑรอยละ 70 ขอบเขตของกำรวจย

ในการวจยครงนผวจยก าหนดขอบเขตของการวจยไวดงน 1. กลมเปาหมาย กลมเปาหมายทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชมนมจตสาธารณะ จ านวน 30 คนโรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม อ าเภอบางมลนาก จงหวดพจตร 2. ตวแปร 2.1 ตวแปรตน คอ การจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม 2.2 ตวแปรตาม คอ จตสาธารณะ 3. เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชในการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ ของชมนมจตสาธารณะ ใชตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และกจกรรมพฒนาผ เรยนในหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนบางมลนากภม

5

วทยาคม พทธศกราช 2559 โดยผ วจยน าเนอหาการเรยนรมาจากองคประกอบของจตสาธารณะ 3 เรอง ดงน 3.1 ความมน าใจ 3.2 การดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน 3.3 การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม 4. เวลา ระยะเวลาด าเนนการทดลอง ใชเวลา 5 สปดาห สปดาหละ 2-3 ชวโมง รวม 14 ชวโมง นยำมศพทเฉพำะ 1. การจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม หมายถง กระบวนการเรยนรทผ เรยนไดส ารวจปญหา และความตองการการของชมชนทมความเกยวของกบเรองทเรยน จากนนไดรวมกนวางแผนเพอเขาไปมสวนรวมในการท ากจกรรม ลงมอปฏบตการรบใชสงคมตามแผนทวางไว ท าใหผ เรยนเกดการเรยนร เปนการเสรมสรางจตสาธารณะใหกบนกเรยน และน าประสบการณทไดรบมาคดพจารณา ไตรตรอง จนเกดความคดทสามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได โดยขนตอนการจดการเรยนรดวยการรบใชสงคม ม 5 ขนตอน ดงน

1.1 ขนเตรยมความรกอนรบใชสงคม โดยการใหความรแกนกเรยนเกยวกบความรเบองตนในการปฏบตตน การฝกทกษะทจ าเปนเวลาเขาไปรบใชสงคม

1.2 ขนการส ารวจปญหา เปนขนทท าใหผ เรยนเกดความสนใจ โดยการใหผ เรยนเขาไปส ารวจปญหา ความตองการของชมชน 1.3 ขนการวางแผนรบใชสงคม นกเรยนน าปญหาและความตองการของชมชน มาสรปวามอะไรบาง จากนนใหนกเรยนจบกลมตามความถนดและความสนใจของนกเรยน รวมกนวางแผนงาน ก าหนดหนาท แจกแจงรายละเอยดของกจกรรมในงาน และการก าหนดเวลาปฏบตงาน

1.4 ขนลงมอปฏบตการรบใชสงคม นกเรยนไดลงมอปฏบตตามแผนทไดวางไวดวยตนเอง และมสวนรวมในแกไขปญหาทเกดขนในสงคม โดยมครเปนผ ดแล และใหค าแนะน าระหวางการลงท ากจกรรมรบใชสงคม

1.5 ขนการน าเสนอผลงานการรบใชสงคม ผ เรยนพจารณา ไตรตรอง วเคราะห ถงประสบการณทไดเรยนรจากการรบใชสงคม และเกบรวบรวมขอมลทไดจากการลงมอปฏบตงาน สรปผลการด าเนนงาน และน าผลงานออกมาแสดง และประชาสมพนธ

6

2. จตสาธารณะ หมายถง พฤตกรรมของนกเรยนทแสดงออกดวยความรสกของตนเองในดานความมน าใจ ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน และดานการเขารวมกจกรรม ทเปนประโยชนตอสวนรวม ซงเปนผลมาจากการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ซงวดไดจากการสงเกตพฤตกรรมทแสดงออกดานจตสาธารณะ หลงการเรยนแตละแผนการจดการเรยนรโดยผสงเกต 2 คนรวมกนสงเกต 2 ครง โดยมรายละเอยดการสงเกต ดงน องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ หมายถง นกเรยนแสดงพฤตกรรมจตสาธารณะ ถงความมน าใจ ชอบชวยเหลอผ อนดวยความเตมใจ และพงพอใจ โดยไมหวงผลตอบแทน และ การรจกเออเฟอเผอแผ แบงปนสงของสวนรวมใหกบเพอนไดใชรวมกน ประกอบดวย 1) การแสดงน าใจชวยเหลอครเมอมโอกาส

2) การชวยเพอนคดงานในกลมของตนตามหนาททไดรบมอบหมาย 3) การรจกแบงปนอปกรณการเรยน ไดแก ปากกา ดนสอ ส กระดาษ ใหเพอนไดใชรวมกน 4) การชวยกนท าความสะอาดหองเรยน ไดแก เกบขยะ น าขยะไปทง ลงถงขยะ กวาดหอง ถหอง

5) การชวยกนประหยดพลงงาน ไดแก ปดพดลม ปดไฟ เมอไมใชงาน 6) การชวยกนจดระเบยบหองเรยน ไดแก จดโตะเรยน เกาอ และจดเรยงรองเทา กอนเขาหองเรยน องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน หมายถง นกเรยนแสดงพฤตกรรมจตสาธารณะถงการดแลรกษาไมใหเกดความช ารดหรอเกดความเสยหาย ไมท าใหเกดความสกปรก การดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน ซงประกอบไปดวย โรงอาหาร อาคารอเนกประสงค สนามฟตบอล อาคารเรยนสงคมศกษา หองสมด หองคอมพวเตอร และหองสขา ประกอบดวย 1) การไมท าลายสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนใหเกดความเสยหายหรอช ารด

2) การดแลรกษาความสะอาดสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนไมใหสกปรก 3) การไมเคลอนยายสงของทอยในสาธารณประโยชน ไดแก ไมเคลอนยายโตะ มานง เกาอ 4) การไมหยบจบสงของทมอยในสาธารณประโยชนมาเปนของตน ไดแก หนงสอ ในหองสมด อปกรณกฬา

7

5) การปฏบตตามกฎระเบยบของการใชสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน อยางเครงครด 6) การแจงครหรอภารโรงเมอพบวาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนถกท าลายหรอช ารดเสยหาย องคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม หมายถง นกเรยนทแสดงพฤตกรรมจตสาธารณะถงการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และชมชน หรอการเขารวมกจกรรมเพอแกปญหาหรอรวมสรางสงทดงามของสวนรวมตามสถานการณทเกดขน ดวยความกระตอรอรน โดยไมหวงผลตอบแทน และดวยความเตมใจ ทจะท างานเพอสวนรวม ประกอบดวย 1) การเขารวมกจกรรมรบใชสงคมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และชมชน ไดแก การเขารวมชมนมจตสาธารณะ ชมนมจตอาสา และชมนมผบ าเพญประโยชน 2) การเขารวมกจกรรมรบใชสงคมดวยความเตมใจ และมความสขทไดท าประโยชนใหแกหองเรยน โรงเรยน และชมชน 3) การรวมมอ รวมแรง รวมใจ อาสารบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชนดวยความกระตอรอรน และไมหวงผลตอบแทน 4) การเขารวมกจกรรมรบใช หองเรยน โรงเรยน และชมชน ฝกตนใหเปนผ ม จตสาธารณะชอบชวยเหลอผ อนอยเสมอ โดยไมมใครชกชวน 4. พฒนาการดานจตสาธารณะ หมายถง พฤตกรรมดานจตสาธารณะ 3 ดาน คอดานความมน าใจ ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน และดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม ของนกเรยนทแสดงออกและเปลยนแปลงไปจากการวดพฤตกรรม ครงท 1 และครงท 2 ของการจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม โดยพจารณาจากการวดโดยการสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ และแบบเขยนรายงานตนเอง 5. นกเรยนชมนมจตสาธารณะ หมายถง ผ เรยนทก าลงศกษาอยชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม ทเขารวมชมนมจตสาธารณะเพอท ากจกรรมรบใชสงคม 6. เกณฑรอยละ 70 หมายถง เกณฑการเปรยบเทยบระดบจตสาธารณะ จากการใชกระบวนการพฒนาจตพสยของคน (Affective Domain) ซงผวจยวดจากพฤตกรรมทแสดงออกของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ หลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม โดยมการวด และประเมนผลตามหลกสตรสถานศกษา โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม ทก าหนดไววาผ เรยนตองมเวลาเขารวมกจกรรม และคณลกษณะตามเกณฑไมนอยกวารอยละ 70

8

บทท 2

เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ

ผลการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงน 1. กจกรรมพฒนาผ เรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 1.1 หลกการ

1.2 เปาหมาย 1.3 แนวทางการจดกจกรรม 1.4 กจกรรมพฒนาผ เรยน 1.5 ขอบขายการจดกจกรรมพฒนาผ เรยน 1.6 โครงสรางการจดกจกรรมพฒนาผ เรยน 1.7 บทบาทบคลากรทเกยวของ 1.8 กจกรรมชมนมจตสาธารณะ 1.9 การประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยน 2. การจดการเรยนร 2.1 ความหมายของการเรยนร 2.2 ความหมายของการจดการเรยนร 2.3 ความส าคญของการจดการเรยนร 2.4 องคประกอบของการจดการเรยนร 2.5 ลกษณะของการจดการเรยนรทด 3. การเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม 3.1 ความหมายของการเรยนรดวยการรบใชสงคม 3.2 ลกษณะการจดการเรยนรดวยการรบใชสงคม 3.3 ความส าคญของการเรยนรดวยการรบใชสงคม 3.4 แนวคดพนฐานของการเรยนรดวยการรบใชสงคม 3.5 หลกการของการเรยนรดวยการรบใชสงคม 3.6 รปแบบของการเรยนรดวยการรบใชสงคม

9

3.7 ปจจยทท าใหการเรยนรดวยการรบใชสงคมส าเรจ 3.8 ขอดของการจดการเรยนรดวยการรบใชสงคม 4. จตสาธารณะ 4.1 ความหมายของจตสาธารณะ 4.2 ความส าคญของจตสาธารณะ 4.3 ทฤษฎและแนวคดของการพฒนาจตสาธารณะของตางประเทศและประเทศไทย 4.4 ปจจยทมผลตอการเกดจตสาธารณะ 4.5 คณลกษณะอนพงประสงคของจตสาธารณะ 4.6 องคประกอบของจตสาธารณะ

4.7 การวดและประเมนจตสาธารณะ 4.8 การหาคณภาพของแบบวดจตสาธารณะ

5. งานวจยทเกยวของ 5.1 งานวจยในประเทศ 5.2 งานวจยตางประเทศ

10

กจกรรมพฒนำผเรยนตำมหลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช 2551 กจกรรมพฒนาผ เรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงใหผ เรยนไดพฒนาตนเองตามศกยภาพ พฒนาอยางรอบดานเพอความเปนมนษยทสมบรณ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม เสรมสรางใหเปนผ มศลธรรม จรยธรรม มระเบยบวนยปลกฝงและสรางจตส านกของการท าประโยชนเพอสงคม สามารถจดการตนเองได และอยรวมกบผ อนอยางมความสข กจกรรมพฒนาผ เรยนมงพฒนาผ เรยนใหใชองคความร ทกษะ และเจตคตจากการเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร และประสบการณของผ เรยนมาปฏบตกจกรรมเพอชวยใหผ เ รยนเกดสมรรถนะส าคญ ไดแก ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการคดความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชทกษะชวต และความสามารถในการใชเทคโนโลย ซงจะสงผลในการพฒนาผ เรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ไดแก รกชาต ศาสนกษตรย ซอสตยสจรต มวนย ใฝเรยนร อยอยางพอเพยง มงมนในการท างาน รกความเปนไทย และมจตสาธารณะ เกดทกษะการท างาน และอยรวมกบผ อนในสงคมไดอยางมความสขในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก 1. หลกกำร กจกรรมพฒนาผ เรยนมหลกการส าคญ ดงน 1.1 มเปาหมายของการจดกจกรรมทชดเจน เปนรปธรรม และครอบคลมผ เรยน ทกคน 1.2 เปนกจกรรมทผ เรยนไดพฒนาตนเองอยางรอบดานเตมตามศกยภาพตาม ความสนใจ ความถนด ความตองการ เหมาะสมกบวยและวฒภาวะ 1.3 เปนกจกรรมทปลกฝงและสงเสรมจตส านกในการบ าเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคมในลกษณะตางๆ ทสอดคลองกบวถชวต ประเพณ และวฒนธรรมอยางตอเนอง และสม าเสมอ 1.4 เปนกจกรรมทยดหลกการมสวนรวม โดยเปดโอกาสใหคร พอแม ผ ปกครอง ผน าชมชน ปราชญชาวบาน องคกร และหนวยงานอน มสวนรวมในการจดกจกรรม

2. เปำหมำย การจดกจกรรมพฒนาผ เรยนมงสงเสรมและพฒนาใหผ เ รยนใชความร ทกษะ

และประสบการณจากการเรยนรไปพฒนาตนเองใหเกดสมรรถนะส าคญ 5 ประการ ไดแก ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการคด ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชทกษะชวต และความสามารถในการใชเทคโนโลย อนจะน าไปสคณลกษณะอนพงประสงค 8 ประการ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

11

2551 ไดแก รกชาต ศาสนกษตรย ซอสตยสจรต มวนย ใฝเรยนร อยอยางพอเพยง มงมนใน การท างาน รกความเปนไทย และมจตสาธารณะ 3. แนวทำงกำรจดกจกรรม สถานศกษาจดใหผ เรยนทกคนเขารวมกจกรรม โดยมแนวการจดกจกรรม ดงน 3.1 ใหผ เรยนปฏบตกจกรรมตามความสนใจ 3.2 ใหผ เรยนไดปฏบตกจกรรมผานประสบการณทหลากหลาย ฝกการท างาน ทสอดคลองกบชวตจรง ตลอดจนสะทอนความร ทกษะ และประสบการณของผ เรยน 3.3 จดกจกรรมอยางสมดลทง 3 ลกษณะ คอ กจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยน และกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน โดยจดกจกรรมรายบคคล กจกรรมกลม ทงในและนอกสถานศกษาอยางสม าเสมอและตอเนอง 3.4 จดกจกรรมใหผ เรยนเปนผด าเนนการ โดยการศกษาและใชขอมลประกอบการวางแผนอยางเปนระบบ เนนการคดวเคราะหและใชความคดสรางสรรคในการด าเนนกจกรรม 3.5 ใชกระบวนการมสวนรวมและการเรยนรแบบรวมมอมากกวาเนนการแขงขนบนพนฐานการปฏบตตามวถประชาธปไตย 3.6 จดใหมการแลกเปลยนเรยนรและเผยแพรกจกรรม 4. กจกรรมพฒนำผเรยน

กจกรรมพฒนาผ เรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนการจดกจกรรมพฒนาผ เรยนใหครอบคลม 3 ลกษณะ คอ กจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยน และกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน โดยเสนอไวเปนระบบเพอใหผ เกยวของเหนภาพกจกรรมพฒนาผ เรยน และสามารถน าไปประยกตใชไดตามความเหมาะสม ดงน 4.1 กจกรรมแนะแนว เปนกจกรรมทสงเสรมและพฒนาผ เรยนใหรจกตนเอง รรกษสงแวดลอมสามารถคดตดสนใจ คดแกปญหา ก าหนดเปาหมาย วางแผนชวตทงในดานการเรยนและอาชพสามารถปรบตนไดอยางเหมาะสม นอกจากนยงชวยใหครรจกและเขาใจผ เรยน ทงยงเปนกจกรรมทชวยเหลอและใหค าปรกษาแกผปกครองในการมสวนรวมพฒนาผ เรยน 4.2 กจกรรมนกเรยน เปนกจกรรมทสงเสรมใหผ เ รยนไดเขารวมกจกรรมตาม ความถนด และความสนใจ โดยเนนเรองคณธรรมจรยธรรม ความมระเบยบวนย การไมเหนแกตว ความเปนผ น าผ ตามทด ความรบผดชอบ การท างานรวมกน การรจกแกปญหา การตดสนใจ ความมเหตผลการชวยเหลอแบงปนกน และความเอออาทรและสมานฉนท กจกรรมนกเรยนประกอบดวย

12

4.2.1 กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบ าเพญประโยชน และนกศกษาวชาทหารสถานศกษาใหผ เรยนเลอกกจกรรมใดกจกรรมหนงตามความถนดและความสนใจของผ เรยนใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษา และครบตามหลกสตรของแตละกจกรรม 4.2.2 กจกรรมชมนม ชมรม สถานศกษาสงเสรมใหผ เรยนจดกจกรรมอยางหลากหลาย และเขารวมกจกรรม ตามความถนดและความสนใจ 4.2.3 กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนเปนกจกรรมทสงเสรมใหผ เรยนบ าเพญตนใหเปนประโยชนตอครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาตในลกษณะอาสาสมคร เพอชวย ขดเกลาจตใจของผ เรยนใหมความเมตตากรณา มความเสยสละ และมจตสาธารณะ เพอชวยสรางสรรคสงคมใหอยรวมกนอยางมความสข กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนเปนกจกรรมทตองสงเสรมใหผ เรยนสามารถพฒนาตนเองตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคลและพฒนาการทางสมอง เนนใหความส าคญทงความรและคณธรรมจรยธรรม จดกจกรรมโดยใหผ เรยนคดสรางสรรคออกแบบกจกรรมเพอสาธารณประโยชนอยางหลากหลายรปแบบ เพอแสดงถงความรบผดชอบตอสงคมในลกษณะจตอาสา 5. ขอบขำยกำรจดกจกรรมพฒนำผเรยน

สถานศกษาตองจดกจกรรมใหครบทง 3 ลกษณะ คอ กจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยนและกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน โดยสามารถจดกจกรรมพฒนาผ เรยนไดหลากหลายรปแบบและวธการ โดยมขอบขาย ดงน 5.1 เปนกจกรรมทสงเสรมการเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร ใหกวางขวางลกซงยงขนในลกษณะเปนกระบวนการเชงบรณาการโดยยดหลกคณธรรมจรยธรรม ตลอดจนสามารถ บรณาการระหวา ง กจกรรมแนะแนว กจกรรมนก เ รยน และกจกรรม เ พ อสงคมและสาธารณประโยชน 5.2 เปนกจกรรมทตอบสนองความสนใจ ความถนด และความตองการของผ เรยนตามความแตกตางระหวางบคคล เนนการใหผ เ รยนเหนคณคาของวชาความร อาชพ และ การด าเนนชวตทดงาม ตลอดจนเหนแนวทางในการศกษาตอและการประกอบอาชพ 5.3 เปนกจกรรมทปลกฝงและสงเสรมจตส านกการท าประโยชนตอสงคมในลกษณะตางๆ สนบสนนคานยมทดงามและเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

13

5.4 เปนกจกรรมทฝกการท างานและการใหบรการดานตางๆ ทงทเปนประโยชน ตอตนเองและตอสวนรวม เพอเสรมสรางความมน าใจ ความเอออาทร ความเปนพลเมองด และความรบผดชอบตอตนเอง ครอบครว และสงคม 6. โครงสรำงกำรจดกจกรรมพฒนำผเรยน โครงสรางเวลาการจดกจกรรมพฒนาผ เรยนในแตละระดบชนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ตามหลกการของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดก าหนดโครงสรางเวลาในการจดกจกรรมพฒนาผ เรยนในชนประถมศกษา ปท 1 ถงชนมธยมศกษาปท 3 ปละ 120 ชวโมง และชนมธยมศกษาปท 4 - 6 จ านวน 360 ชวโมง เปนเวลาส าหรบปฏบตกจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยน และกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ส าหรบกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนใหสถานศกษาจดเวลาใหผ เรยนไดปฏบตกจกรรม ดงน 6.1 ระดบประถมศกษา (ป.1 - 6) รวม 6 ป จ านวน 60 ชวโมง 6.2 ระดบมธยมศกษาตอนตน (ม.1 - 3) รวม 3 ป จ านวน 45 ชวโมง 6.3 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ม.4 - 6) รวม 3 ป จ านวน 60 ชวโมง การจดสรรเวลาของกจกรรมพฒนาผ เรยนใหขนกบการบรหารจดการของสถานศกษาทงนใหเปนไปตามโครงสรางเวลาของหลกสตร และผ เรยนตองไดรบการพฒนาและฝกปฏบตกจกรรมทง 3 ลกษณะ อยางสม าเสมอและตอเนองทกปจนจบการศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 7. บทบำทบคลำกรทเกยวของ 7.1 บทบาทของครผ รบผดชอบกจกรรม 7.1.1 ศกษาหลกการ วตถประสงค ขอบขาย แนวการจดกจกรรม การประเมน ผลพฒนาผ เรยน และจดกจกรรมพฒนาผ เรยนใหบรรลตามเปาหมาย

7.1.2 ชแจงและท าความเขาใจกบผ เรยนและผปกครองเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาผ เรยน

7.1.3 รวมกบผ เรยนออกแบบกจกรรมใหสอดคลองกบความสามารถ ความถนด ความสนใจของผ เรยน และเปนไปตามหลกการ ปรชญา และแนวการจดกจกรรมพฒนานกเรยน

7.1.4 สงเสรม กระตน และอ านวยความสะดวกใหผ เรยนแสดงความคดเหนอยางอสระในการจดท าแผนงาน โครงการ รวมปฏบตกจกรรม และการประเมนผล

7.1.5 ใหค าปรกษา ดแล ตดตาม ประสานงาน และอ านวยความสะดวกใหแกผ เรยนในการรวมกจกรรมใหเปนไปตามแผน

14

7.1.6 ประเมนผลการเขารวมกจกรรมของผ เรยน และซอมเสรมกรณทผ เรยนไมผานเกณฑพรอมจดท าเอกสารหลกฐานการประเมนผล

7.1.7 รายงานผลการด าเนนกจกรรมใหผ เกยวของทราบ แลวน าผลการจดกจกรรมมาพฒนาและปรบปรงแกไข

7.1.8 แลกเปลยนเรยนรและเผยแพรผลงานทประสบผลส าเรจกบหนวยงานและบคลากรทเกยวของ 7.2 บทบาทของผ เรยน

7.2.1 ศกษาขอมล วเคราะหตนเอง และเขารวมกจกรรมตามความสนใจ ความถนด และความสามารถ หรอตามขอเสนอแนะของสถานศกษา

7.2.2 เขารบการปฐมนเทศจากครผ รบผดชอบกจกรรม 7.2.3 รวมประชมเลอกตงคณะกรรมการฝายตางๆ ตามลกษณะของกจกรรม 7.2.4 รวมประชมจดท าแผนงาน โครงการ ปฏทนงาน และปฏบตกจกรรม

ดวยความเอาใจใสอยางสม าเสมอ 7.2.5 รวมประเมนการปฏบตกจกรรมและน าผลมาพฒนาตนเอง และน าเสนอ

ผลการปฏบตกจกรรมตอครผ รบผดชอบ 7.2.6 แลกเปลยนเรยนร ถอดประสบการณ ทบทวน และสะทอนความรสก

ภายหลงการปฏบตกจกรรม (After Action Review: AAR) รวมทงสรางเครอขายจตอาสาและขยายผลตอยอดสความยงยน 7.3 บทบาทของผปกครองและชมชน

7.3.1 มสวนรวมในการวางแผนการจดกจกรรม และอาสารวมกจกรรมตางๆ ของสถานศกษาและชมชน

7.3.2 ยอมรบในศกยภาพของผ เรยน ใหโอกาสใหผ เรยนไดส ารวจตนเองเพอประกอบการตดสนใจในการเลอกแผนการเรยน การศกษาตอ และการประกอบอาชพ

7.3.3 ดแล เอาใจใสผ เรยน และใหขอมลทเปนประโยชนตอการพฒนา ปองกน และแกไขปญหาของผ เรยน

7.3.4 เปนทปรกษาหรอแนะแนวทางการด าเนนชวตทดงามใหแกผ เรยน 7.3.5 รวมมอกบสถานศกษาเพอตดตามประเมนผลพฒนาและการปฏบต

กจกรรมของผ เรยน

15

สรปไดวา กจกรรมพฒนาผ เรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงใหผ เรยนไดพฒนาตนเองตามศกยภาพ พฒนาอยางรอบดานเพอความเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม เสรมสรางใหเปนผ มศลธรรม จรยธรรม มระเบยบวนยปลกฝงและสรางจตส านกของการท าประโยชนเพอสงคม กจกรรมพฒนาผ เรยน มเปาหมายของการจดกจกรรมทชดเจน ผ เรยนไดพฒนาตนเองอยางรอบดานเตมตามศกยภาพตามความสนใจ ความถนด ความตองการปลกฝงและสงเสรมจตส านกในการบ าเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคมยดหลกการมสวนรวม โดยเปดโอกาสใหคร พอแม ผ ปกครอง ผ น าชมชน ปราชญชาวบาน องคกร และหนวยงานอน มสวนรวมในการจดกจกรรม กจกรรมพฒนาผ เรยน นประกอบไปดวย กจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยน ไดแก กจกรรมลกเสอ และกจกรรมชมนม ชมรม และกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ซงกจกรรมเหลาน มงสงเสรมและพฒนา ใหผ เรยนใชความร ทกษะ และประสบการณจากการเรยนรไปพฒนาตนเองใหเกดความสามารถ ในการสอสาร ความสามารถในการคด ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชทกษะชวต และความสามารถในการใชเทคโนโลย และจะน าไปสคณลกษณะอนพงประสงค 8 ประการ ไดแก รกชาต ศาสน กษตรย ซอสตยสจรต มวนย ใฝเรยนร อยอยางพอเพยง มงมนในการท างาน รกความเปนไทย และมจตสาธารณะ

8. กจกรรมชมนมจตสำธำรณะ กจกรรมชมนมจตสาธารณะของโรงเรยนบางมลนากภมวทยาคมมแนวทางในการ

ด าเนนการ ดงตอไปน 8.1 หลกการและเหตผล ตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดม การสงเสรมใหสถานศกษาจดกจกรรมพฒนาผ เรยนเพอเตมเตมศกยภาพของผ เรยนในดานตางๆ กจกรรมชมนมจดเปนกจกรรมพฒนาผ เรยนในลกษณะของกจกรรมนกเรยน โดยเปนกจกรรมทมความมงเนนจดกจกรรมตามความสนใจของผ เ รยน สามารถจดไดทงภายในและภายนอกสถานศกษา และจดไดทงในและนอกเวลาเรยน (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553, หนา 51) โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคมจงไดจดกจกรรมชมนมจตสาธารณะขน เพอใหเปนไปตามการสงเสรมของหลกสตร โดยมเปาหมายใหผ เ รยนมจตส านกดานสาธารณะ มความรบผดชอบตอตนเองและสงคม ใหรจกเสยสละ รวมแรงรวมใจและรวมมอในการท ากจกรรมทเปนประโยชนเพอสวนรวม เปนกจกรรมตามความสมครใจ นกเรยนจะตองลงมอกระท าดวยความรบผดชอบของตนเอง โดยค านกถงผลประโยชนทสงคมจะไดรบจากการกระท านน

16

ทางกลมกจกรรมชมนมจตสาธารณะจงไดจดรปแบบกจกรรมตามหลกสตรสถานศกษา มงเนนปลกฝงใหเยาวชนมจตสาธารณะพรอมชวยเหลอสงคม สอดคลองกบจดมงหมายของการจดการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ในดานพฒนาคณลกษณะ อนพงประสงคของผ เรยนดานจตสาธารณะ 8.2 เปาหมายของชมนมจตสาธารณะ

8.2.1 ผ เรยนมจตส านกดานสาธารณะ 8.2.2 ผ เรยนมความรบผดชอบตอตนเองและสงคม 8.2.3 ผ รจกเสยสละ รวมแรงรวมใจและรวมมอในการท ากจกรรมทเปน

ประโยชนเพอสวนรวม 8.2.4 นกเรยนไดลงมอท ากจกรรมเพอสงคม รจกปรบตว และสามารถท างาน

รวมกบผ อนได 8.3 กจกรรมการเรยนร

8.3.1 กจกรรมการเรยนรเกยวกบความรพนฐานในการท ากจกรรมเพอชมชนความส าคญและกระบวนการของกจกรรมพฒนาจตสาธารณะ

8.3.2 กจกรรมส ารวจปญหาทเกดขนในชมชน และความตองการของชมชนนนๆ ทตองการใหเขาไปแกไขปญหา

8.3.3 กจกรรมการวางแผน แนวปฏบตในการท ากจกรรมเพอชมชน 8.3.4 กจกรรมการลงมอปฏบตจรงตามแผนการปฏบตการทไดรวมมอกน

วางแผนไว 8.3.5 กจกรรมน าเสนอผลงานการท ากจกรรมเพอชมชน

8.4 วธวดและประเมนผล 8.4.1 การวดและการประเมนผลกจกรรมการเรยนร ใชแบบสงเกตพฤตกรรม

และประเมนผลงาน ผ เรยนจะตองผานเกณฑตามทก าหนดในแตละกจกรรม 8.4.2 ผ เ รยนมเวลาเขารวมกจกรรมครบตามเกณฑ ปฏบตกจกรรมและ

มผลงาน/ ชนงาน/ คณลกษณะตามเกณฑทสถานศกษาก าหนดไมนอยกวารอยละ 70 ถงจะไดรบผลการประเมน “ผาน”

8.4.3 ผ เรยนมเวลาเขารวมกจกรรมไมครบตามเกณฑ ไมผานการปฏบตกจกรรม หรอมผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะไมเปนไปตามเกณฑทสถานศกษาก าหนดไมครบ รอยละ 70 ถอวาไมผานการประเมน จะไดรบผลการเรยน “ไมผาน”

17

9. กำรประเมนกจกรรมพฒนำผเรยน การประเมนการจดกจกรรมพฒนาผ เ รยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐานพทธศกราช 2551 เปนการประเมนโดยผ เรยนตองมเวลาเขารวมกจกรรม ปฏบตกจกรรมและมผลงาน/ ชนงาน/ คณลกษณะผานการประเมนตามเกณฑทสถานศกษาก าหนดสถานศกษาควรก าหนดแนวทางทชดเจนในการประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยน 2 ประการ คอ การประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนรายกจกรรม และการประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนเพอการตดสน 9.1 การประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนรายกจกรรมการประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนรายกจกรรมมแนวปฏบต ดงน

9.1.1 ตรวจสอบเวลาเขารวมกจกรรมของผ เ รยนใหเปนไปตามเกณฑทสถานศกษาก าหนด

9.1.2 ประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนจากการปฏบตกจกรรม และผลงาน / ชนงาน/ คณลกษณะของผ เ รยนตามเกณฑทสถานศกษาก าหนดดวยวธการทหลากหลาย เนนการมสวนรวมของผ เกยวของในการปฏบตกจกรรม

9.1.3 ผ เรยนทมเวลาการเขารวมกจกรรม มการปฏบตกจกรรม และมผลงาน/ ชนงาน/ คณลกษณะตามเกณฑทสถานศกษาก าหนด เปนผผานการประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนรายกจกรรม และน าผลการประเมนไปบนทกในระเบยนแสดงผลการเรยน

9.1.4 ผ เรยนทมผลการประเมนไมผานในเกณฑเวลาการเขารวมกจกรรม การปฏบตกจกรรม และผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะตามทสถานศกษาก าหนด ครหรอผ รบผดชอบตองด าเนนการซอมเสรมและประเมนจนผาน ทงนควรด าเนนการใหเสรจสนในปการศกษานนๆ ยกเวนมเหตสดวสยใหอยในดลพนจของสถานศกษา 9.2 การประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนเพอการตดสน การประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนเพอตดสนเลอนชนและจบระดบการศกษาเปนการประเมนการผานกจกรรมพฒนาผ เรยนเปนรายป / รายภาค เพอสรปผลการผานในแตละกจกรรม สรปผลรวมเพอเลอนชนและประมวลผลรวมในปสดทายเพอการจบแตละระดบการศกษาโดยการด าเนนการดงกลาวมแนวปฏบต ดงน

9.2.1 ก าหนดใหมผ รบผดชอบในการรวบรวมขอมลเกยวกบการรวมกจกรรมพฒนาผ เรยนของผ เรยนทกคนตลอดระดบการศกษา

9.2.2 ผ รบผดชอบสรปและตดสนผลการรวมกจกรรมพฒนาผ เรยนของผ เรยนเปนรายบคคลตามเกณฑทสถานศกษาก าหนด เกณฑการจบแตละระดบการศกษาทสถานศกษาก าหนดนน ผ เรยนจะตองผานกจกรรม 3 กจกรรมส าคญ ดงน กจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยน

18

ไดแก กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบ าเพญประโยชน และนกศกษาวชาทหาร โดยเลอกเพยง 1 กจกรรม กจกรรมชมนม ชมรม และกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

9.2.3 ผ รบผดชอบเสนอผลการประเมนตอคณะอนกรรมการกลมสาระ การเรยนรและกจกรรมพฒนาผ เรยนเพอใหความเหนชอบ

9.2.4 ผ รบผดชอบเสนอผบรหารสถานศกษาพจารณาเพออนมตผลการประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนผานเกณฑการจบแตละระดบการศกษา 9.3 เกณฑการตดสน เรยนจะตองไดรบการประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนและผานเกณฑตามทสถานศกษาก าหนด โดยก าหนดเกณฑในการประเมนอยางเหมาะสม ดงน

9.3.1 ก าหนดคณภาพหรอเกณฑในการประเมนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานก าหนด ไว 2 ระดบ คอ ผาน และไมผาน

9.3.2 ก าหนดประเดนการประเมนใหสอดคลองตามวตถประสงคในแตละกจกรรม และก าหนดเกณฑการผานการประเมน ดงน

ผาน หมายถง ผ เรยนมเวลาเขารวมกจกรรมครบตามเกณฑ ปฏบตกจกรรมและมผลงาน/ ชนงาน/ คณลกษณะตามเกณฑทสถานศกษาก าหนด

ไมผาน หมายถง ผ เรยนมเวลาเขารวมกจกรรมไมครบตามเกณฑ ไมผานการปฏบตกจกรรม หรอมผลงาน/ ชนงาน/ คณลกษณะไมเปนไปตามเกณฑทสถานศกษาก าหนด 9.3.3 เกณฑการตดสนผลการประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนรายป/ รายภาค ดงน

ผาน หมายถง ผ เรยนมผลการประเมนระดบ “ผาน” ในกจกรรมส าคญทง 3 ลกษณะ คอ กจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยนและกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

ไมผาน หมายถง ผ เรยนมผลการประเมนระดบ “ไมผาน” ในกจกรรมส าคญ กจกรรมใดกจกรรมหนงจาก 3 ลกษณะ คอ กจกรรมแนะแนวกจกรรมนกเรยน กจกรรม เพอสงคมและสาธารณประโยชน 9.3.4 เกณฑการตดสนผลการประเมนกจกรรมพฒนาผ เรยนเพอจบระดบการศกษา ดงน

ผาน หมายถง ผ เรยนมผลการประเมนระดบ “ผาน” ทกชนปในระดบการศกษานน

19

ไมผาน หมายถง ผ เ รยนมผลการประเมนระดบ “ไมผาน” บางชนป ในระดบการศกษานน 9.3.5 แนวทางการแกไขนกเรยนกรณไมผานเกณฑ กรณทผ เรยนไมผานกจกรรมใหเปนหนาทของครหรอผ รบผดชอบกจกรรมนนๆ ทจะตองซอมเสรมโดยใหผ เรยนด าเนนกจกรรมจนครบตามเวลาทขาดหรอปฏบตกจกรรมใหบรรลตามวตถประสงคของกจกรรมนน แลวจงประเมนใหผานกจกรรมเพอบนทกในระเบยนแสดงผลการเรยน ยกเวนมเหตสดวสยใหรายงานผ บรหารสถานศกษาทราบเพอด าเนนการชวยเหลอผ เรยนอยางเหมาะสมเปนรายกรณไป กำรจดกำรเรยนร (Learning Management) ควำมหมำยของกำรเรยนร กรมวชาการ (2543, หนา 4) ใหความหมายของการเรยนรไววา การเรยนรหมายถง การปรบเปลยนทศนคต แนวคด และพฤตกรรมอนเนองมาจากไดรบประสบการณ และเปน การปรบเปลยนไปในทางทดขน ชนาธป พรกล (2544, หนา 53) ใหความหมายของการเรยนรไววา การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมอยางตอเนอง หรอการเปลยนแปลงความสามารถในการแสดงพฤตกรรมในสถานการณใดสถานการณหนง ซง เ ปนผลมาจากการฝกปฏบตหรอไดรบประสบการณ ทศนา แขมมณ (2545, หนา 1) ใหความหมายของการเรยนรไววา การเรยนร มขอบเขตทครอบคลมความหมาย 2 ประการ คอ การเรยนรในความหมายของ “กระบวนการเรยนร (learning process)” ซงหมายถง การด าเนนการอยางเปนขนตอน หรอการใชวธการตางๆ ทชวยใหบคคลเกดการเรยนร และการเรยนรในความหมายของ “ผลการเรยนร ( learning outcome)” ซงไดแก ความรความเขาใจในสารถตางๆ ความสามารถในการกระท า การใชทกษะกระบวนการตางๆ รวมทงความรสกหรอเจตคตอนเปนผลทเกดขนจากกระบวนการเรยนรหรอ การใชวธการเรยนร กลาวอกนยหนงไดวา การเรยนรมลกษณะเปนทงผลลพธอนเปนเปาหมายปลายทาง (ends) และวธการทน าไปสเปาหมาย (means) ซงลกษณะทงสองเปนองคประกอบ ทสมพนธกนและสงผลตกกระทบตอกน หากบคคลมกระบวนการแสวงหาความรทดมประสทธภาพและเหมาะสมกบตน บคคลนนกยอมมโอกาสทจะเกดความรความเขาใจในสาระหรอกระบวนการตางๆ ไดอยางกระจางถองแทและลกซง เกดความรสกหรอเจตคตไปในทางทเหมาะสม และเกดการเปลยนแปลงทางดานการกระท าหรอพฤตกรรมไปในทางทพงประสงค

20

ชยวฒน สทธรตน (2555, หนา 48) ใหความหมายของการเรยนรไววา การเรยนรเปน การเปลยนแปลงพฤตกรรม ซงเปนผลเนองมาจากกระบวนการเรยนร โดยการเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลนนจะเกดขนคอนขางถาวรหรอถาวร สรปไดวา การจดการเรยนร หมายถง การเรยนรเปนการปรบเปลยนพฤตกรรม ทศนคต แนวคด จากกระบวนการเรยนรทด าเนนการอยางเปนขนตอนหากผ เรยนหมนแสวงหาความรทด ยอมเกดความร ความเขาใจไดอยางกระจาง ถองแท และลกซง เปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมคอนขางถาวรหรอถาวร ควำมหมำยของกำรจดกำรเรยนร การจดการเรยนรเปนการตงใจกระท าใหเกดการเรยนร การจดการเรยนรทดยอมท าใหเกดการเรยนรทด ผ สอนเปนผ ทมบทบาทส าคญในการท าใหผ เรยนเกดการเรยนร ผ สอนทสอนอยางมหลกการมความรและมทกษะจะชวยใหผ เรยนเรยนอยางมความหมายและมคณคา โดยเฉพาะอยางยงในปจจบนนกระบวนการเรยนรมไดจ ากดวาจะตองเกดขนเฉพาะในหองเรยนเทานน ดงนนการจดการเรยนร หรอทเรยกกนวา การจดกจกรรมการเรยนร จงเปนสงทส าคญ อยางยงทผสอนจะตองเรยนรใหเขาใจและน าไปปฏบตไดอยางถกตองและสมฤทธผล การจดการเรยนร ไมใชเปนเพยงการถายทอดเนอหาวชา โดยใชวธการบอกใหจดจ าและน าไปทองจ าเพอการสอบเทานน แตการจดการเรยนรเปนศาสตรอยางหนง ซงมความหมาย ทลกซงกวานน กลาวคอ วธการใดกตามทผสอนน ามาใชเพอใหผ เรยนเกดการเรยนร เรยกไดวาเปนการจดการเรยนร มนกการศกษาหลายทาน ไดใหความหมายของการจดการเรยนรในทศนะตางๆ ดงน วชย ประสทธวฒเวชช (2542, หนา 255) ใหความหมายของการจดการเรยนรไววา การจดการเรยนรเปนกระบวนการทมระบบระเบยบ ครอบคลมการด าเนนงานตงแตการวางแผนการจดการเรยนรจนถงการประเมนผล อษา คงทอง และคณะ (2553, หนา 2 - 3) ใหความหมายของการจดการเรยนรไววา การจดการเรยนรมความหมายครอบคลมทงดานวธการ กระบวนการและตวบคคล กระบวนการปฏสมพนธระหวางผสอนกบผ เรยน เพอทจะท าใหผ เรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคของผสอน ฮ และดนแคน (Hough and Duncan, 1970, p. 144) ใหความหมายของการจด การเรยนรไววา การจดการเรยนร หมายถง กจกรรมของบคคลซงมหลกและเหตผล เปนกจกรรมทบคคลไดใชความรของตนเองอยางสรางสรรค เพอสนบสนนใหผ อนเกดการเรยนรและความผาสก ดงนนการจดการเรยนรจงเปนกจกรรมในแงมมตางๆ 4 ดาน คอ

21

1. ดานหลกสตร (Curriculum) หมายถง การศกษาจดม งหมายของการศกษา ความเขาใจในจดประสงครายวชาและการตงจดประสงคการจดการเรยนรทชดเจน ตลอดจน การเลอกเนอหาไดเหมาะสมสอดคลองกบทองถน 2. ดานการจดการเ รยนร ( Instruction) หมายถง การเลอกว ธสอนและเทคนค การจดการเรยนรทเหมาะสม เพอชวยใหผ เรยนบรรลถงจดประสงคการเรยนรทวางไว 3. ดานการวดผล (Measuring) หมายถง การเลอกวธการวดผลทเหมาะสมและสามารถวเคราะหผลได 4. ดานการประเมนผลการจดการเรยนร (Evaluating) หมายถง ความสามารถใน การประเมนผลของการจดการเรยนรทงหมดได กด (Good, 1974, p. 588) ใหความหมายของการจดการเรยนรไววา การจดการเรยนร คอ การกระท าอนเปนการอบรมสงสอนผ เรยนในสถาบนการศกษา ฮลล (Hills, 1982, p. 266) ใหความหมายของการจดการเรยนรไววา การจดการเรยนร คอกระบวนการใหการศกษาแกผ เรยน ซงตองอาศยปฏสมพนธระหวางผสอนกบผ เรยน สรปไดวาการจดการเรยนร หมายถง การจดการเรยนรทมกระบวนการทเปนระบบระเบยบ มแบบแผน ทตองอาศยความรวมมอระหวางผสอนกบผ เรยน เพอใหผ เรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคของผสอน ควำมส ำคญของกำรจดกำรเรยนร อษา คงทอง และคณะ (2553, หนา 14) ไดอธบายถงความส าคญของการจด การเรยนรไววา เปรยบเสมอนเครองมอทสงเสรมใหผ เรยนรกการเรยน ตงใจเรยน และเกด การเรยนรขน การเรยนของผ เรยนจะไปสจดหมายปลายทาง คอ ความส าเรจในชวตหรอไม เพยงใดนน ยอมขนอยกบการจดการเรยนรทดของผสอน หรอผสอนดวยเชนกน หากผสอนรจกเลอกใชวธการจดการเรยนรทดและเหมาะสมแลว ยอมจะมผลดตอการเรยนของผ เรยน ดงน 1. มความรและความเขาใจในเนอหาวชา หรอกจกรรมทเรยนร 2. เกดทกษะหรอมความช านาญใน เนอหาวชา หรอกจกรรมทเรยนร 3. เกดทศนคตทดตอสงทเรยน

4. สามารถน าความรทไดไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

5. สามารถน าความรไปศกษาหาความรเพมเตมตอไปอกได สรปไดวาความส าคญของการจดการเรยนร คอ การจดการเรยนรเปรยบเสมอนเครองมอทมการเตรยมการไวลวงหนากอนเกดการสอน เปนสงทชวยใหผ สอนสะทอนใหเหนเทคนค การจดการเรยนร สอนวตกรรมของผสอนทน ามาใชจดกาในชนเรยน การเรยนของผ เรยนจะเกด

22

การเรยนรขนยอมขนอยกบการจดการเรยนรทดของผ สอน การจดการเรยนรจงเปนสงส าคญ ในการใหการศกษาแกผ เรยนเปนอยางมาก องคประกอบของกำรจดกำรเรยนร อษา คงทอง และคณะ (2553, หนา 15) ไดอธบายถงองคประกอบของการจด การเรยนรไววา ผ สอนจ าเปนจะตองศกษาจากขอมลหลายประการเพอน ามาชวยเสรมสราง การจดการเรยนรของตน และการเรยนรของผ เรยน การจดการเรยนรไมวาระดบใดกตามขนอยกบองคประกอบ 3 ประการ คอ ผ เรยน บรรยากาศทางจตวทยาทเอออ านวยตอการเรยนร และ ปฏสมพนธระหวางผ เ รยนกบบรรยากาศทางจตวทยาในชน เ รยน ถาองคประกอบของ การจดการเรยนรทง 3 ประการนด าเนนไปดวยดจะท าใหผ เรยนประสบความส าเรจในการเรยนรไดอยางมาก องคประกอบดงกลาวมรายละเอยด ดงน 1. ผ เรยน ธรรมชาตของผ เ รยนเปนสง ทผ สอนจะตองค านงถงเปนอนดบแรก เ กยวกบความสามารถทางสมอง ความถนด ความสนใจ พฒนาการทางรางกาย อารมณและจตใจ ความตองการพนฐานเปนสงทผสอนจะตองค านงถง และจะละเลยไมได 2. บรรยากาศทางจตวทยาทเอออ านวยตอการเรยนร ผสอนเปนสวนทส าคญและเปนสวนหนงทจะก าหนดบรรยากาศในชนเรยนใหเปนไปในรปแบบทตองการ ความเปนประชาธปไตย ความเครงเครยด ความชนบานของผ เรยน สงเหลาน เกดขนไดโดยผสอนเปนผก าหนด แตถงกระนนกตามบรรยากาศในชนเรยนยงมองคประกอบอนๆ อกนอกเหนอไปจากตวผ สอนคอ ผ เรยนเขาชนเรยนโดยไมรบประทานอาหารเชา หรออาหารกลางวน ผ เรยนเรมเรยนในชวโมงดวยความรสกหว หรอบางครงผ เรยนไดรบสงกระทบกระเทอนใจตดตามมาเนองจากความไมปรองดองในคอบครว เปนตน สวนทางดานตวผ สอนนนอาจจะมความกดดนจากฝายบรหารหรอจากครอบครว เศรษฐกจ อาหารเชากอนมาสถานศกษาของผสอนมเพยงน าแกวเดยวเทานน สงทน ามากอนเหลานเกดขนกอนทผสอนและผ เรยนจะมาพบกน ซงเปนสงทจะบงไดวาบรรยากาศทางจตวทยาในชนเรยนทเอออ านวยตอการเรยนรจะปรากฏออกมาในรปแบบใด 3. ปฏสมพนธระหวางผ เรยนกบบรรยากาศทางจตวทยาในชนเรยน ปฏสมพนธระหวางผสอนกบผ เรยนจะเปนเครองชบงถงเงอนไขหรอสถานการณวาผ เรยนจะประสบความส าเรจ หรอความลมเหลวตอการเรยนร ผสอนควรจะคดถงผ เรยนในฐานะเปนบคคลหนง ผ เรยนมสทธทจะไดรบความตองการพนฐาน และผ สอนจะตองหากลวธทจะตอบสนองตอความตองการพนฐานของผ เรยนใหมากทสดเทาทจะมากได และผสอนควรจะฝกให

23

มความรสกไวตอความรสกนกคดของผ เรยน เพอความส าเรจแหงการเรยนรและการเจรญเตบโตเปนบคคลทสมบรณตอไป ประไพ ฉลาดคด (2548, หนา 4 - 5) ไดอธบายถงองคประกอบของการจดการเรยนรไววาควรมองคประกอบตอไปน 1. ผสอน ผสอนเปนองคประกอบทส าคญยงตอการสอน เพราะตองเปนผ รหลกสตรและน าเนอหาสาระมาด าเนนการสอน มการวดและการประเมนผลการเรยนรตลอดเวลาของ การเรยนการสอน โดยการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหผ เรยนเกดความร ความเขาใจในบทเรยน มทกษะกระบวนการ และมเจตคตทดตามเจตนารมณของบทเรยนและหลกส ตร นอกจากนนครยงตองมความสามารถใชสอประกอบการสอน และสอนใหตรงตามจดประสงคทไดวางไวท าใหการสอนด าเนนไปไดอยางราบรน 2. ผ เรยน ผ เรยนเปนองคประกอบส าคญของการสอน เพราะการสอนจะเกดขนไดจ าเปนตองมผ เรยนเปนผ ไดรบความร ความเขาใจ และประสบการณตางๆ ทผสอนจดให ท าใหผ เรยนเกดการเรยนรทเปนไปตามจดประสงคของการสอนทตงไว 3. กจกรรมการเรยนการสอน กจกรรมการเรยนการสอนเปนองคประกอบอกประการหนง ทมความส าคญมากตอการสอน กจกรรมการเรยนการสอนนนออกแบบโดยผสอนและผ เรยนปฏบตกจกรรมตางๆ จนเกดความร ความเขาใจ มการวดผลและประเมลผลตามทผสอนไดวางแผนไว 4. บรบทในการเรยนการสอน ในการสอนทตองการใหเกดผลทดทงตอผ สอนและ ผ เรยนนน สภาพแวดลอมทงในและนอกหองเรยนกมความจ าเปนอยางยงทตองค านงถง ไดแก ความเหมาะสมของสในหองเรยน การถายเทของอากาศ ทศทางลม เสยงรบกวนจากภายนอกหองเรยน เชน เสยงรถยนตวงผานไปมา กลนเหมนจากตลาดสด เปนตน ณฐฎา แสงค า (2552, หนา 22) ไดอธบายถงองคประกอบของการจดการเรยนรไว ดงน 1. ตวปอน ไดแก คร หรอผสอน ผ เรยน หลกสตร สงอ านวยความสะดวก และสอ วสดอปกรณ 2. กระบวนการ ไดแก การด าเนนการสอน การตรวจสอบความรพนฐาน การสราง ความพรอมในการเรยน การใชเทคนคการสอนตางๆ 3. ผลผลต ไดแก ผลการเรยนรทเกดแกผ เ รยน ตามจดประสงคการเรยนการสอน ทก าหนด

24

สรปองคประกอบของการจดการเรยนร ประกอบดวย 1. ผ เรยน เปนองคประกอบส าคญทผสอนตองค านงถงผ เรยนทงความสามารถทางสมอง ความถนด ความสนใจ พฒนาการทางอารมณ จตใจ เพอใหผ เรยนไดรบความร ความเขาใจ และประสบการณทผสอนจดให 2. ผสอน เปนองคประกอบทส าคญอกสวนหนงในการจดเรยนการสอนทจะก าหนดทศทางในการสอน บรรยากาศในชนเรยนใหเปนไปในรปแบบทตองการ การน าเนอหาสาระมาด าเนนการสอน มการวดประเมนผลการเรยนรของผ เรยน การใชสอในการประกอบการสอน เพอใหการสอนด าเนนไปไดอยางราบรน 3. วธ/ กจกรรมการเรยนการสอนเปนองคประกอบทส าคญอกประการทมความส าคญอยางมากตอการเรยนการสอน วธการสอนและกจกรรมการสอนจะถกออกแบบโดยผสอน 4. ผลการเรยน ผลของการเรยนรทแกแกผ เรยนหลงจากการเรยนการสอนสนสด ลกษณะของกำรจดกำรเรยนรทด อษา คงทอง และคณะ (2553, หนา 18) ไดอธบายถงลกษณะการจดการเรยนรทดไววา ผสอนทดทกคนยอมมความรบผดชอบในหนาทในดานการจดการเรยนรและการอบรมผ เ รยนใหเปนสมาชกทดของชมชนและชาต ดงนนการจดการเรยนรทดตองมหลกในการยด ดงน 1. สงเสรมใหผ เรยนไดใชความคดอยเสมอ โดยการซกถามหรอใหแสดงความคดเหนเกยวกบปญหางายๆ ส าหรบผ เรยนในระดบตางๆ เพอจะไดเปนการฝกใหผ เรยนคดหาเหตผลคดเปรยบเทยบ และคดพจารณาถงความสมพนธระหวางสงตางๆ 2. สงเสรมใหผ เรยนมประสบการณตรงใหมากทสดดวยการเรยนโดยการกระท าดวยตนเอง (Learning by doing) 3. สงเสรมใหผ เรยนท างานเปนกลม (Group working) โดยมการปรกษาหารอกนในกลมแบงงานกนท าดวยความรวมมอกนและประเมนผลรวมกน 4. สงเสรมใหผ เรยนรจกแกปญหาดวยตนเองตามวธการทางวทยาศาสตร 5. มการเปลยนแปลงวธการจดการเรยนรอยเสมอ เพอใหการจดการเรยนรนนเกดความยดหยน นาสนใจ และไมนาเบอ โดยการน าเอาเทคนคการจดการเรยนรแบบตางๆ มาดดแปลงใชในการจดการเรยนร 6. มการเตรยมการจดการเรยนรไวลวงหนา เพอทผ สอนจะไดทราบวาจะสอนอยางไรบางตามล าดบขนและยงชวยใหผสอนพรอมทจะสอนดวยความมนใจ 7. เปดโอกาสใหผ เรยนไดแสดงความคดเหนเพมเตม และคดหาเหตผลความเปนมาของสงทเรยน และมการรบฟงความคดเหนซงกนและกน

25

8. มการประเมนอยตลอดเวลา เนนการประเมนตามสภาพจรง ประเมนตามความรความสามารถของผ เรยนอยางแทจรง เพอใหแนใจวาการจดการเรยนรไดผลตรงตามจดประสงค ทวางไว หรอไม เพยงใด 9. มสอการจดการเรยนร เพอชวยใหผ เรยนสนใจและเขาใจบทเรยน เชน ของจรง รปภาพ หนจ าลอง แผนภม คอมพวเตอรชวยสอน วดทศน ฐานขอมลการเรยนร เวบไซต และโสตทศนปกรณอนๆ 10. มการจงใจในระหวางการจดการเรยนการสอน เชน การใหรางวล การชมเชย การลงโทษ การตเตยน การใหคะแนน การสอบ การแขงขน การปรบมอใหเกยรต ฯลฯ มาใชเปนสงกระต น และชแนวทางเพอใหผ เรยนเกดความมนใจ ตงใจ ขยนหมนเพยรในการเรยนการท ากจกรรมมากขน 11. มกจกรรมใหผ เรยนท าหลายอยางเพอเราความสนใจของผ เรยนและชวยใหผ เรยนสนกสนานในการเรยน 12. สงเสรมใหผ เรยนมความเจรญงอกงามในทกดาน ทงรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา 13. สงเสรมความสมพนธหรอการบรณาการระหวางวชาทเรยนกบวชาอนๆ ในหลกสตร เชน สอนภาษาไทยกสอนใหสมพนธกบสงคมศกษา ศลปศกษา ดนตร และนาฏศลป เปนตน 14. มการสรางบรรยากาศในการจดการเรยนรใหเหมาะแกการเรยนรตามบทเรยน ทสอนทงในแงของสงแวดลอมและอารมณของผ เรยน 15. สอนแบบเนนผ เรยนเปนส าคญ (Child center) ในการจดกจกรรมตางๆ ผ เรยนจะเปนผลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ เอง ผสอนจะเปนเพยงผคอยใหความชวยเหลอแนะน าในการท ากจกรรม 16. สอนโดยสงเสรมใหผ เรยนไดใชประสาทสมผสทง 5 ใหมากทสด 17. สอนตามกฎแหงการเรยนรโดยจดบทเรยนใหเหมาะสมกบวย ความสามารถและประสบการณเดมของผ เรยน 18. สอนโดยสงเสรมการด าเนนชวตตามประชาธปไตย โดยสามารถแสดงความคดเหนตางๆ และฝกใหผ เรยนรจกรบฟงความคดเหนของผ อน เคารพความคดเหนของผ อน อกทงเปดโอกาสใหผ เรยนไดมการวางแผนงานรวมกบผสอน

26

ชยวฒน สทธรตน (2555, หนา 55) ไดอธบายถงลกษณะการจดการเรยนรทดไว ดงน 1. การเรยนรกระบวนการทางสตปญญาหรอกระบวนการทางสมอง (a cognitive process) ซงบคคลใชในการสรางความเขาใจ หรอการสรางความหมายของสงตางๆ ใหแกตนเอง ดงนนกระบวนการเรยนรจงเปนกระบวนการของการจดกระท า (acting on) ตอขอมลและประสบการณ 2. การเรยนรเปนงานเฉพาะตนหรอเปนประสบการณสวนตว (personal experience) ทไมมผใดเรยนรหรอท าแทนกนได 3. การเรยนรเปนกระบวนการทางสงคม (a social process) เนองจากบคคลอยในสงคมซงเปนสงแวดลอมทมอทธพลตอตน การปฏสมพนธทางสงคมจงสามารถกระตนการเรยนรและขยายขอบเขตของความรดวย 4. การเรยนรเปนกระบวนการทเกดขนไดทงจากการคดและการกระท า รวมทงการแกปญหา และการศกษาวจยตางๆ 5. การเรยนรเปนกระบวนการทตนตวสนก (active and enjoyable) ท าใหผ เรยนรสกผกพนเกดความใฝร การเรยนรเปนกจกรรมทน ามาซงความสนกสนาน หรอทาทายให “ใฝรสสงยาก” 6. การเรยนรอาศยสภาพแวดลอมทเหมาะสม (nurturing environment) สภาพแวดลอมทดสามารถเอออ านวยใหบคคลเกดการเรยนรทด 7. การเรยนรเปนกระบวนการทเกดขนไดทกเวลาทกสถานท (any time and any place) ทงในโรงเรยน ครอบครว และชมชน 8. การเรยนรคอ การเปลยนแปลง (change) กลาวคอ การเรยนรจะสงผลตอการปรบปรงเปลยนแปลงตนเองทงทางดานเจตคต ความรสก ความคดและการกระท า เพอการด ารงชวตอยางปกตสขและความเปนมนษยทสมบรณ 9. การเรยนรเปนกระบวนการตอเนองตลอดชวต (lifelong process) บคคลจ าเปนตองเรยนรอยเสมอ เพอการพฒนาชวตจตใจของตนเอง การสรางวฒนธรรมแหงการเรยนรตลอดชวตจงเปนกระบวนการทยงยน ชวยใหบคคลและสงคมมการพฒนาอยางตอเนอง หากผ เรยนมกระบวนการเรยนรทดเกดขน กลาวคอ มขนตอนและวธการในการเรยนรทเหมาะสมกบตนเองและสาระการเรยนรกจะชวยใหเกดผลการเรยนรทด คอ เกดความร ความเขาใจ ทกษะ และเจตคต สรปไดวา ลกษณะของการจดเรยนรทดผ สอนตองสงเสรมใหผ เ รยนไดใชความคด ดวยการซกถาม หรอเปดโอกาสใหผ เรยนไดแสดงความคดเหน การใหผ เรยนไดท างานเปนกลม

27

รจกการแกปญหาดวยตนเอง ผสอนมการเตรยมการสอนไวลวงหนา มการเปลยนวธการสอนเสมอเพอใหผ เรยนมแรงจงใจทจะเรยนร ในการสอนอาจจะมแรงจงใจชวยเสรมเชน ของรางวล เพอคอยกระตนใหผ เรยนอยากมสวนรวมในการท ากจกรรม นอกจากนการจดการเรยนรทดตองอาศยสภาพแวดลอมของหองเรยน การสรางบรรยากาศใหเหมาะกบการเรยน สงเหลานกจะชวยใหผ เรยนเกดผลการเรยนรทด กำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม (Service Learning) ควำมหมำยของกำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคม การเรยนรดวยการรบใชสงคม เปนการเรยนรจากรปธรรมไปสนามธรรม การรบใชสงคมมาจากภาษาองกฤษ คอ Service Learning ส าหรบการใชค าภาษาไทยมการใชค าแตกตางกนออกไป เชน การเรยนรดวยการบรการสงคม การรบใชสงคม การเรยนรจากบรการ การเรยนรโดยการบรการสงคม การเรยนรท เนนบรการสงคม ซงในงานวจยนจะใชค าวา “การรบใชสงคม” ความหมายของการเรยนรดวยการรบใชสงคม มนกวชาการใหความหมายไว ดงน

ทศนา แขมมณ (2552, หนา 31) ใหความหมายของการเรยนรดวยการรบใชสงคมไววา การด าเนนการชวยใหผ เรยนเกดการเรยนร โดยการใหผ เรยนเขาไปมประสบการณในการรบใชสงคม ทงนผ เรยนจะตองมการส ารวจความตองการของชมชนทมความเกยวของกบเรองทเรยน และวางแผนเขาไปมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ลงมอปฏบตการรบใชสงคมตามแผน และน าประสบการณทงหลายทไดรบมาคดพจารณาไตรตรองจนกระทงเกดความคดรวบยอดหลกการหรอสมมตฐานตางๆ ซงสามารถน าไปทดลองหรอประยกตใชในสถานการณใหมๆ ได

ศกดชย นรญทว และคณะ (2544, หนา 68) ใหความหมายของการเรยนรดวยการรบใชสงคมไววา คอการจดกจกรรมการเรยนรใหแกผ เรยนดวยการประยกต หรออกแบบใหน าเนอหาของบทเรยนมาจดโครงการ ทเชอมโยงกบปญหาในชวตจรงของชมชน หรอในทางกลบกนเปน การเชอมโยงปญหาในชมชนเขามาสบทเรยน และในบางโอกาสอาจเปนการน านกเรยนออกไป ท ากจกรรมในชมชน โดยถอวากจกรรมนนเปนสวนหนงของการเรยนรในหลกสตร การเรยนรดวยการรบใชสงคม จดขนเพอสรางความเปนคนด หรอคนทมลกษณะทพงประสงคของสงคมแตละแหง กลาวคอตองมความตระหนกส านกถงคณคาของการอย รวมกน การรวมมอรวมใจใน การแกปญหาสงคม การตระหนกถงผลกระทบรวมกน การเคารพกตกาของสงคมและอนๆ ตามสถานะพลเมองคนหนง พงมพงปฏบต นนทยา ตนศรเจรญ (2546, หนา 77) ใหความหมายของการเรยนรดวยการรบใชสงคมไววา เปนการจดการเรยนรทเปดโอกาสใหเดกนกเรยนไดท าความรจกกบชมชน วเคราะห

28

ถงความตองการของชมชนทผ เรยนสามารถชวยเหลอได โดยน าความรในหองเรยนมาประยกตใช พรอมทงไดเรยนรจากการลงมอชวยเหลอชมชนดวย หวใจส าคญของการรบใชสงคม การทผ เรยนและชมชนตางไดรบประโยชนจากกจกรรมนนๆ เทากน ไมใชเกดประโยชนเพยงฝายใดฝายหนง คเปอร (Cooper, 1996) ใหความหมายของการเรยนรดวยการรบใชสงคมไววา เปนวธการสอนทรวมกนสอน การเปนพลเมองด ความรวชาการ ทกษะ และคานยม เขาดวยกน เปนการเรยนรอยางมชวตชวา โดยการน าบทเรยนจากประสบการณในการท างานรบใชสงคม ทงระดบอดมศกษา มธยมศกษา และประถมศกษา เปนกลวธสอนทส าคญและยงประโยชนส าหรบโครงการนอกโรงเรยนดวย บรงเกอรและแฮชเชอร (Brigle and Hatcher, 1996, p. 122) ใหความหมายของ การเรยนรดวยการรบใชสงคมไววา พนฐานการเรยนรแบบการรบใชสงคม หรอการบรการสงคม เปนประสบการณอยางหนงทท าใหผ เรยนมสวนรวมในกจกรรมดานบรการ การจดระเบยบของสงคม ในลกษณะทตรงกบความตองการของชมชนทระบไว และสะทอนใหเหนถงในกจกรรม ในดานบรการใหชมชนไดรบตอบสนองอยางเตมท ความสามารถของผ เรยนทสามารถปรบเปลยนไดตามความตองการของชมชน ความเขมแขง การมระเบยบ มวนยจะชวยเพมความรสกนกคด ทมความรบผดชอบมากขนในการท างาน เดลฟ (Delve, 1990) ใหความหมายของการเรยนรดวยการรบใชสงคมไววา กระบวนการของการบรณาการการสอนวชาการกบการรบใชชมชนเขาดวยกน เ ปนความรวมมอใน ความพยายามของนกเรยนทจะประยกตใชความรในหองเรยนมาใชเพอการเรยนรตนเองและชมชน ในขณะเดยวกนกจะเรยนรและท าความเขาใจชมชนถงความตองการ ความสนใจ ประวตและวฒนธรรมของชมชน ซงจะท าใหทงนกเรยนและชมชนเกดการเรยนรซงกนและกน รวมถง การพฒนาการเปนพลเมองทมความรบผดชอบและการเสรมพลงอ านาจ สรปไดวาการเรยนรดวยการรบใชสงคม หมายถง กระบวนการเรยนรทใหผ เรยนเขาไป มประสบการณในการรบใชสงคม ทงนผ เรยนจะตองมการส ารวจปญหา ความตองการของชมชน ทมความเกยวของกบเรองทเรยน และวางแผนเขาไปมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ท าใหผ เรยนเกดการเรยนร เปนการสงเสรมจตสาธารณะใหกบนกเรยน และน าประสบการณทไดรบมาคดพจารณา ไตรตรอง จนเกดความคดทสามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได ลกษณะของกำรจดกำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคม ทศนา แขมมณ (2552, หนา 133) ไดสรปลกษณะของการจดการเรยนรดวยการรบใชสงคมไว ดงน

29

1. ผ เรยนมการก าหนดขอบเขตของการศกษาชมชน เพอเรยนรในเรองทก าหนด

2. ผ เรยนมการศกษาความตองการของชมชน และเลอกกจกรรมทจะรบใชสงคม

3. ผ เรยนมการวางแผนการรบใชสงคมในกจกรรมทเลอก

4. ผ เรยนมการจดบนทกขอมลเกยวกบการปฏบตการรบใชสงคม

5. ผ เรยนมการวเคราะหเหตการณและสงตางๆ ทเกดขนในขณะปฏบตการรบใชสงคม และมการคดพฒนา และสรางขอสรปเปนความคดรวบยอด/ หลกการ/ สมมตฐาน

6. ผ เรยนมการน าความคดรวบยอด/ หลกการ/ สมมตฐานทไดไปทดลองใช หรอน าไปประยกตใชในสภาพการณใหมๆ 7. ผสอนมการตดตามผลการน าความร/ ความคด/ หลกการ/ สมมตฐานไปใชสงเสรมใหผ เรยนแลกเปลยนผลการน าไปใช และอภปรายหาขอสรป ความร ความคดใหมๆ หรอปรบเปลยนความคดตามความเหมาะสม

8. ผสอนมการวดและประเมนผลการเรยนร โดยใชผลการประเมนการเรยนรของตนเองของผ เรยน ประกอบกบการประเมนผลของผสอนดวย และการวดและปะเมนผลจะตองเปนไปตามจดประสงคของเรองทเรยนร ชวาลา เวชยนต (2544, หนา 194 - 197) ไดสรปลกษณะของการจดการเรยนรดวย การรบใชสงคมไว ดงน 1. มการเรยนดานวชาการ หรอการเรยนเนอหาในรายวชาโดยทงครและนกเรยนเปน ผ รวมตงวตถประสงค มการทบทวนความรเกา น าเสนอความรใหม แบงกลมวางแผนการท างาน เขยนโครงการ และไตรตรองผลการปฏบตกจกรรม 2. มการท ากจกรรมรบใชสงคม มการแบงหนาท และการท างาน มการออกส ารวจชมชน เลอกปญหา และปฏบตกจกรรมรบใชสงคม 3. มการพจารณาไตรตรอง โดยการเขยนรายงาน เขยนบนทกอภปราย และแสดงความคดเหนเปนระยะ 4. มการประเมนและแสดงผลงาน เพอหาขอสรป และปรบปรงแกไข 5. ผ เรยนจะมลกษณะกระตอรอรน เปนผปฏบตกจกรรม และเปนผไตรตรอง 6. ผสอนจะเปนผอ านวยความสะดวก และใหค าปรกษา ประสานความรวมมอกบฝายตางๆ 7. สอ วสด อปกรณการเรยนการสอนมทงสอ เสนอวธการเรยนร และเสนอเนอหาสาระวชา

30

8. การประเมนผลเปนไปเพอปรบปรงแกไข ทงการเรยนดานวชาการและท ากจกรรม สรปไดวา ลกษณะของการจดการเรยนรดวยการรบใชสงคมตองมการก าหนดถงขอบเขตของชมชน รวมกนตงวตถประสงค การแบงกลมแบงหนาทการท างานของนกเรยนทจะไปท ากจกรรมในชมชน และรวมกนท ากจกรรมในชมชน นกเรยนมความกระตอรอรนในการท ากจกรรม ผ สอนมหนา ทคอยใหค าปรกษา และคอยดแลนก เ รยน เ มอปฏบต กจกรรมส าเ รจแลว มการประเมนผลงานและแสดงผลงาน ควำมส ำคญของกำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคม สถาบนการเรยนรการบรการสงคมแหงชาต (NSLC: National Service Learning Clearinghouse, n.p. อางองใน ชวาลา เวชยนต, 2544) การเรยนรดวยการรบใชสงคม เรมปรากฏในงานวจยตางๆ ตงแตปลายทศวรรษท 1970 อธบายถงความส าคญของการเรยนรดวยการรบใชสงคมวา การเรยนรดวยการรบใชสงคม เปนกลยทธในการสอนและการเรยนรทบรณาการความร สชมชนดวยการสรางประสบการณ ความรบผดชอบ และเสรมสรางความเขมแขงใหกบชมชน โดยผ เรยน การเรยนรดวยการรบใชสงคม ไดแพรหลายอยางรวดเรวทกระดบทงในการจดการศกษาระดบมธยมศกษา วทยาลย มหาวทยาลย เปาโลว แฟร (Paulo Freier, 1998) ไดอธบายถงความส าคญของการเรยนรดวย การรบใชสงคมไววา หวใจส าคญของการสรางจตส านก คอการใหผ เรยนไดมโอกาสคดดวยตนเอง มการน าปญหาสงคมมาขบคด แลกเปลยนความคดเหน และวพากษวจารณ สนทนาในปญหาควบคไปกบการลงมอปฏบตการรบใชสงคม จนเกดความตระหนกตอปญหาตางๆ ในสงคมทเขาด ารงอย ทศนา แขมมณ (2545, หนา 132) ไดอธบายถงความส าคญของการเรยนรดวยการรบใชสงคมไววา นอกจากจะเปนการชวยเหลอสงคมโดยตรงแลว ประสบการณทผ เรยนไดรบยงสามารถสรางแรงจงใจใหผ เรยนเกดจตส านกในการชวยเหลอสงคม และสามารถพฒนาความร ทกษะ และเจตคตของผ เรยนไดอยางด การเรยนรทเกดขน เปนการเรยนรจากความเปนจรง ตามสภาพทแทจรง จงเปนการเรยนรทสามารถน าไปใชประโยชนในชวตและสงคมไดจรง ศกดชย นรญทว และคณะ (2544, หนา 23) ไดอธบายถงความส าคญของการเรยนรดวยการรบใชสงคมไววา นอกจากจะมงเนนทการสรางความเปนพลเมองทพงประสงคแลว ยงท าใหเกดผลดทางดานวชาการ ดานการใชเหตผล ความเชอมนและความภาคภมใจในตนเอง สรปไดวา ความส าคญของการเรยนรดวยการรบใชสงคมเปนวธการสอนทบรณาการความรสชมชน โดยผ เรยนน าปญหาสงคมมาขบคด และหาวธแกไข ชวยเหลอสงคม เปนแรงจงใจ ทท าใหผ เรยนเกดจตส านกในการชวยเหลอสงคม และการเปนพลเมองทด

31

ทฤษฏและแนวคดพนฐำนของกำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคม แนวคดพนฐานของการเรยนรดวยการรบใชสงคมพฒนาจากแนวคดดานการศกษา ดงน

1. แนวคดพนฐานการศกษาของ Dewey และปรชญาพพฒนนยม (Progressivism) แนวคดดานการศกษาของ จอหน ดวอ (John Dewey, 1962) เนนการเรยนรจาก การกระท า (Learning by doing) ดวอ ใหแนวคดพนฐานของหลกสตรและวธการเรยนการสอนวา การเรยนรตองเชอมโยงกบประสบการณและความสนใจของผ เรยนในการจดสถานการณการเรยนรตองท าใหนกเรยนมปฏสมพนธโดยตรงกบประสบการณจรง “ระบบการศกษาตองเปนกระบวนการเจรญเตบโต มเปาหมายในทกขนตอนถงความสามารถทจะตองสงเสรมใหพฒนาขน ” ในหนงสอเรองประชาธปไตยและการศกษา ดวอ สรปวา “เนองจากการศกษาไมใชเปนเรองของการบอกเลา แตเปนระบบการสรางอยางมชวตชวา” การเรยนรจะเกดขนไดกตอเมอผ เรยนลงมอกระท าเองและเชอวาประสบการณมความส าคญมากตอการเรยนรของนกเรยน เขาเหนวา ประสบการณของผ เรยนเปนเรองทางกายภาพและสงคมทเขามสวนรวมอย ดงนนประสบการณจงสามารถเรยนรและแบงปนกนได ปรชญาพพฒนนยม (Progressivism) มแนวคดหลกในการจดการเรยนการสอน โดยเนนพฒนาปจเจกบคคล เชอวาคนมความดความงามและความสามารถพรอมทจะพฒนาตน คอ ยดหลกสจการแหงตน (Self - Actualization) เชอวาการศกษา คอ ชวต (Education is Life) คอ คนตองพฒนาตนตลอดชวต ยดผ เรยนและประสบการณการเรยนรเปนศนยกลาง ดงนน จงมลกษณะยดหยน

ดวอ ไดท าการศกษาคนควาเพมเตม คอ แทนทจะเนนการศกษาเพอพฒนาความเปนเลศทางสตปญญาของผ เรยน ดวอ หนมาเนนใชการศกษาเปนเครองมอในการพฒนาตวผ เรยนแทน โดยเนนวาผ เรยนควรเขาใจและตระหนกในตนเอง (Self-realization) ในการทคนเราจะไปไดนน จ าตองรเสยกอนวาตนเองมความสนใจอะไร หรอตนเองมปญหาอะไร ความสนใจและปญหาน เองทใชเปนหลกยดในการจดการศกษา ซงการทเดกจะพฒนาไดนนตองเกดจากการพยายามแกปญหา และสนองความสนใจของตนเอง ลกษณะดงกลาวท าใหเกดวธการในการพฒนาหลกสตร และการสอนแบบเนนเดกเปนศนยกลาง ดวอ เชอวาในกระบวนการทเดกพยายามแกปญหาหรอสนองความสนใจของตนเองนน เดกจะตองลงมอกระท าการอยางใดอยางหนงและ ในกระบวนการนเอง การเรยนรจะเกดขน หลกการนท าใหเกดวธการเรยนแบบแกปญหา (Problem Solving) หรอเรยนดวยการปฏบต (Learning by Doing) ซงเขาไดทดลองใหเดกเรยนรจาก การกระท าในบรรยากาศทเออตอการเรยนร เดกไดรบอสระในการรเรมความคดและลงมอท าตาม ทคด ซงเปนแนวคดทกอใหเกดการเปลยนแปลงอยางกวางขวางในการจดการเรยนการสอน และ

32

จากหลกการทวา การพฒนาคอการเปลยนแปลง คนเราจะหยดพฒนาไมได ดงนน การเรยนรของคนเราจงมไดหยดอยแตในโรงเรยนเทานน แตจะด าเนนไปตลอดชวตของผ เรยน ท าใหเกดความเชอวา การศกษาคอชวต (Education is Life) นอกจากความมงหมายของการศกษาทจะพฒนาตวผ เ รยนตามทกลาวมาแลว ปรชญานยงน าเรองของสงคมเขามาเกยวของดวย โดยการเตรยมผ เรยนใหมความสามารถ ในการด ารงชวตในสงคมประชาธปไตย จรยธรรม ศาสนา และศลปะอกดวย แตการเนนทางดานสงคมของปรชญานไมคอยหนกแนนและชดเจนเหมอนกบปรชญาอนๆ ทจะกลาวถงตอไป

การพฒนาหลกสตรตามแนวปรชญาน จะเรมดวยค าถามทวา “ผ เรยนตองการเรยนอะไร” จากนนครผสอนจงจดแนวทางในการเลอกเนอหาวชา และประสบการณทเหมาะสมมาให เนนการปลกฝงการฝกฝนอบรมในเรองดงกลาวโดยการใหผ เรยนไดรบประสบการณ (Experience) เนอหาวชาเหลานจะเกยวกบตวผ เรยน และเกยวกบสภาพและปญหาในสงคมดวย

ในการสอนครจะไมเนนการถายทอดวชาความรแตเพยงประการเดยว แตจะคอยเปนผดแลและใหความชวยเหลอเดกในการส ารวจปญหา ความตองการ และความสนใจของตนเอง คอยแนะน าชวยเดกในการแกปญหา แนะน าแหลงตางๆ ทเดกจะไปคนหาความรทตองการจะเนนใหเดกมโอกาสปฏบต สวนการการประเมนผลจะน าพฒนาการของเดกในดานตางๆ เขามารวมประมวลดวย โดยไมเนนการวดความเปนเลศทางสมองและวชาการเหมอนปรชญาเชนทแลวมา การศกษาฝายพพฒนาการนยมจะจดกจกรรมการเรยนร ทเนนวธการทางวทยาศาสตรมาจดการเนอหาวชาแบบเกา วธการในการจดหลกสตรเชนน เรยกวา “ยดประสบการณเปนศนยกลาง” หรอ “ยดนกเรยนเปนศนยกลาง” ผดกบพวกสารนยม และสจวทยานยม ทจดหลกสตรโดยถอ “วชาเปนศนยกลาง” กระบวนการเรยนการสอนยดหลกความสนใจของผ เรยนทจะแกปญหาสงคมตางๆ เปนประการส าคญ ดวยเหตนการเรยนการสอน จงสงเสรมการฝกหดท าโครงการตางๆ เพอฝกแกปญหาโดยอาศยการอภปรายซกถาม และการถกปญหารวมกนซงเปนลกษณะของการจดการศกษาทมงใหผ เรยนมความสามารถทจะพจารณาตดสนใจ โดยอาศยประสบการณและ ผลทเกดจากการท างานเปนกลม ทงนโดยมเปาหมายใหผ เรยนมความสามารถทจะควบคม การเปลยนแปลงและปรบปรงตนเองใหอยในสงคมไดอยางมความสข (ทศนา แขมมณ, 2545) เดวด โคลบ (David Kolb, 1984) ไดอธบายเพมเตมจาก ดวอ วา ความรทจะถกสรางขนนตองผานกระบวนการเปลยนแปลงของประสบการณ 4 ขนตอน คอขน ท 1 ลกษณะประสบการณเชงรปธรรม (CE) เปนการเขาไปเกยวของกบบคคลอนในสถานการณตางๆ แตละวน

33

มกยดความรสกของตนเองเปนหลกมากกวาการใชแนวคดอยางมระบบในการจดการปญหาตางๆ ขนท 2 ลกษณะการไตรตรอง (RO) เปนการท าความเขาใจประสบการณตางๆ ทคนพบดวย การสงเกตและไตรตรองจากหลาๆ แงมม เปนการเรยนรจากการเฝาดและการฟง (learning by watching and listening) ขนท 3 ลกษณะ สรปเปนหลกการนามธรรม (AC) เปนการเกยวของกบการใชเหตผลและความคดมากกวาการใชความรสกในการ เขาใจปญหา และสถานการณทไดพบ สามารถสรางความคดรวบยอดใหมๆ ซงบรณาการสงทสงเกตไดเขาไปในทฤษฏ ยดการวางแผนอยางมระบบ และพฒนาทฤษฏและความคดมาชวยแกปญหา เปนการเรยนรปญหาดวยการคด (learning by thinking) ชนท 4 ลกษณะการทดลองปฏบตจรง (AE) เปนการน าเอาความคดทฤษฏทสรปไดไปใชในการตดสนและแกปญหา เปนการแกปญหาในเชงปฏบตและค านงถงเฉพาะสงทท าไปแลวไดผลจรง จงเปนการเรยนรจากการกระท า (learning by doing) นอกจากน ชวาลา เวชยนต (2544, หนา 35) ไดสรปแนวคดในสวนของพนฐานดานปรชญาพพฒนาการนยม (Progressivism) ดงน

1. แนวความคดหลก เนนการพฒนาปจเจกบคคลเชอวาคนมความด ความงาม และความพรอมทจะพฒนาตนเอง คอ ยดหลกสจการแหงตน (Self Actualization) มความเชอวา การศกษาคอชวต (Education of Life) คอ คนตองพฒนาตนตลอดชวต 2. กจกรรมการเรยนการสอน มงเนนการจดกจกรรมทสงเสรมประชาธปไตยและวธคดแบบวทยาศาสตร โดยเนนกระบวนการเรยนการสอนแบบแกปญหา (Problem Solving) และ ลงมอปฏบต (Learning by doing) เนองจากการเรยนรดวยการกระท าเปนแนวคดทส าคญของปรชญาพพฒนาการนยมนน เปนองคประกอบทส าคญของการเรยนรโดยการรบใชสงคม จงแสดงใหเหนวา ปรชญาพพฒนาการนยม และแนวคดดานการศกษาของดวอ เปนรากฐานและแนวคดส าคญของการเรยนรดวยการรบใชสงคม รวมถงบทบาทของครและผ เรยน 2. ทฤษฎวฒนธรรมทางสงคม (Vysotsky’s Sociocultural Theory) ของ Vysotsky

มโนทศนของทฤษฎวฒนธรรมทางสงคมของ ไวกอตสก เชอวา พฒนาการและ การเรยนรเปนกระบวนการทางสงคม ผ เรยนจะเปนผสรางความรดวยตนเอง โดยใหค าส าคญกบบทบาทของสงคมตอการพฒนาทางปญญาของผ เรยน ปฏสมพนธทางสงคมและมมมองทางวฒนธรรมของผ เรยน เปนปจจยส าคญของการพฒนาทางปญญา (Dixon-Krauss, 1996)

ไวกอตสก อธบายวา พนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal Development) การจดการเรยนรจะตองค านงถงระดบพฒนาการ 2 ระดบ คอ ระดบพฒนาการทเปนจรง (Actual Development Level ) ระยะหางระหวางระดบพฒนาการทสามารถจะเปนไปได (Potential

34

Development Level) ระยะหางระหวางระดบพฒนาการทเปนจรง และระดบพฒนาการทสามารถจะเปนไปได เรยกวา พนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal Development) ซง ไวกอตสก เปรยบเทยบการเรยนรกบพฒนาการไว (Wing and Putney, 2002, p. 95) ดงน

Past Learning: Actual Development Level Present Learning: Zone of Proximal Development Future Learning: Potential Development Level

พนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal Development) เปนการท าหนาทหรอท างานอยางใดอยางหนงทอยในกระบวนการทจะท าใหบคคลมความพรอม สามารถท าหนาทหรอท างานไดอยางสมบรณในอนาคต เปนกระบวนการทยงอยในระหวางการเรมตน (Embryonic State) ซงไวกอตสกเปรยบเทยบวาเปน “ดอกตม” (Buds) หรอดอกไม (Flowers) ของพฒนาการมากกวาทจะเปน “ผล” (Fruits) ของพฒนาการ (Vysotsky, 1978, p. 86)

ไวกอตสก (1978, pp. 86 - 89) ไดใหนยายพนทรอยตอพฒนาการนวา “ระยะหางระหวางระดบพฒนาการทแทจรง ซงก าหนดโดยลกษณะการแกปญหาของแตละบคคลกบระดบของศกยภาพแหงพฒนาการทก าหนด โดยผานการแกปญหาภายใตค าแนะน าของผ ใหญ หรอ ในการรวมมอชวยเหลอกบเพอนทมความสามารถเหนอกวา ” และไดกลาวสนบสนนอกวา “พนทรอยตอในการพฒนาในวนน จะเปนระดบพฒนาการในวนพรงน อะไรกตามทเดกสามารถ ท าได โดยอยภายใตความชวยเหลอในวนน วนพรงนเขาจะสามารถท าไดดวยตวของเขาเอง เพยงไดรบการเรยนรทดกจะน ามาซงพฒนาการทเจรญขน”

ไวกอตสก อ ธบายวา พฒนาการและการเ รยน ร มลกษณะท เ อ อประโยชน ซงกนและกน การเรยนน าไปสพฒนาการ สนบสนนพฒนาการ หรอผลกดนใหพฒนาการเปนไปในระดบทสงขน เปนการขยายระดบพฒนาการออกไปอยางไมมขดจ ากด โดยเกดจากการเรยนร มโนทศน 2 ประเภท คอ มโนทศนโดยธรรมชาต (Spontaneous or Everyday Concepts) และ มโนทศนทเปนระบบ (Scientific or Schooled Concepts) (Wing and Putney, 2002, pp. 91 - 94) มโนทศนโดยธรรมชาต (Spontaneous or Everyday Concepts) เกดจากการสงเกตหรอจากการรบความรสกทางประสาทสมผส อนเปนประสบการณทเราสรางมาดวยตนเองจากชวตประจ าวนทวๆ ไป และไดถกน ามาใชในลกษณะทเราแทบไมรตว

มโนทศนทเปนระบบ (Scientific or Schooled Concepts) เปนมโนทศนทไดถกพฒนาขนมาในลกษณะทเปนระบบมากขน มลกษณะกวางๆ มความเปนนามธรรมมาก

35

และไดน ามาใชอยางมระเบยบแบบแผนและมจดมงหมาย ดงนน มโนทศนทเปนระบบจงเปรยบไดกบมโนทศนทเกดจากปฏสมพนธระหวางผ เรยนกบผ เรยน และผสอนกบผ เรยน

มโนทศนทง 2 ประเภทนท างานประสานกน มโนทศนในชวตประจ าวนมความจ าเปนส าหรบผ เ รยนทเปนจดเ รมตนของการเรยนร เ พอใหไดซงมโนทศนทเปนระบบมโนทศน ทเปนระบบจะท าหนาทหลอมรวมมโนทศนในชวตประจ าวน เพอใหผ เรยนไดน ามาประกอบการคด ซงกอใหเกดการเรยนรทมากขน รวมทงเปนแนวทางส าหรบการพฒนาและขยายมโนทศน โดยธรรมชาตใหกลายเปนมโนทศนทเปนระบบ

นกวชาการศกษาทสนบสนนและขยายความตามแนวคดของไวกอตสก เพมเตม ไดแก

Crowl, Kaminsky and Podell (1997, p. 72) ไดเสนอการประยกตทฤษฎวฒนธรรมทางสงคมเพอการสอนทมประสทธภาพ ดงน 1. ระบระดบความสามารถทผ เรยนแตละคนจะสามารถท างานไดโดยอสระและระดบทสามารถท าได ถาไดรบการชแนะ ซงการระบระดบความสามารถนจะชวยใหผ สอนวางแผนกจกรรมการเรยนการสอนไดตรงกบระดบศกยภาพของผ เรยนทจะพฒนาตอไปได 2. จดใหผ เรยนไดรบการชวยเสรมศกยภาพเปนรายบคคลเปนชวงๆ เมอเสนองานใหแกผ เรยน ผ สอนควรใหค าแนะน าและแสดงทกษะใหมใหผ เรยนไดเรยนเปนกลมเพอใหเกด การแลกดเปลยนเรยนร และการมปฏสมพนธทางสงคมจะชวยท าใหผ เรยนไดมโอกาสพดแสดงความคดเหน อธบายขอโตแยงตอความคดเหนของตน สรางและตอบค าถาม และไดท างานรวมกน 3. กระตนใหผ เรยนใชการพดกบตนเอง (Inner Speech) การพดกบตนเองหรอ การพดออกมาดงๆ จะชวยใหผ เรยนตระหนกถงมมมองทส าคญ ตดสนปญหาทเปนไปไดและตระหนกถงการใหเหตผลทผดพลาดและไมคงเสนคงวาของตนเอง 4. จดใหหองเรยนเปนชมชนของผ เรยน (Community of Learns) โดยการกระตนใหผ เรยนไดสนบสนนชวยเหลอการเรยนของกนและกนในกลมทจบเปนคๆ หรอเปนกลมเลกๆ 3. แนวคดการสรางจตส านก (Consciousness) ของ Paulo Faire เปาโล แฟร (Paulo Faire, 1998) ไดแสดงความคดเหนวามนษยเกดมาพรอมจตส านก และการกระท าของมนษยจะสมพนธกบจตส านกของเขาเสมอ เพราะมนษยรตววา เขาสามารถเปลยนสภาพแวดลอมของตนได มนษยเปนผ กระท าสามารถปรบตนใหเขากบโลก สามารถปรบโลกใหเขากบวถชวตของตน มส านกเรองเวลาทงในอดต ปจจบน และอนาคต จงมประวตศาสตรและววฒนาการสบทอดตลอดมา ถงกระนนมนษยกถกก าหนดโดยประวตศาสตร

36

เชนกน แตมนษยสามารถไตรตรองพจารณา ธรรมชาตสงแวดลอมและดดแปลงใหดขน วธการทจะน าไปสการมจตส านกของการวพากษ วจารณ คอการกระตนดวยเทคนคการสนทนาเกยวกบปญหาสงคมทการตงค าถาม และอภปรายโตแยงความคดซงกนและกน วพากษ วจารณไปเรอยๆ จนกระทงไดความหมายทสมบรณและทสดจะท าใหเกดความตระหนกถงความสมพนธของสงทเปนเหตและสงทเปนผล ซงเปาโล แฟร เรยกวา กระบวนการจตส านก กระบวนการจตส านกน ตองอาศยวจารณญาณอยางลกซง พจารณาแนวความคดและเหตผลของทมาของสงตางๆ จะใ ชเพยงสตปญญาอยางเดยวไมได ตองเปนการผสมผสานระหวางการลงมอกระท าและความคดใครครวญ (Paulo Freire, 1998) วธการสอนแบบสรางจตส านก ของเปาโล แฟร มทงหมด 3 ขนตอน คอ 3.1 การเขารหส (Codification) เปนขนตอนทผสอนเสนอสถานการณ ทเปนจรงแกผ เรยน มความสมพนธกบชวตและสถานการณทมความขดแยง โดยใชวธเสนอสถานการณทมความขดแยง โดยใชวธเสนอความขดแยงดวยวาจา รปสเกตซ รปถายและอนๆ 3.2 การถอดรหส (Decoding) ไดแก การถอดความหมายจากสถานการณทเสนอในขนแรก ดวยการสนทนาระหวางครกบผ เรยน และระหวางผ เรยนดวยกนโดยมวตถประสงคใหเหนความหมายในแงมมตางๆ 3.3 การวพากษวจารณ (Critical Consciousness) เปนขนตอนทผ เรยนตองม การคดวพากษวจารณ เปนการสนทนาแบบภาษางายๆ ส าหรบทกคนทมสวนรวมในการเรยนร เพอใหเกดความตระหนกและมองเหนปญหาในสงคมทเขาด ารงชวต ผ เรยนตองใชความคดใครครวญวพากษวจารณแลกเปลยนความคดเหนในสงทเปนปญหาไดอยางลกซงตองมการเตรยมขนพนฐาน 2 ประการ คอ การส ารวจค าทชาวบานใชกนทวไป และการน าค าตางๆ ทพบมาสรางเปนสอตางๆ เพอน ามาใชในการเรยนการสอน การน าหลกกระบวนการสรางจตส านกของเปาโล แฟร มาใชในการเรยนดวยการรบใชสงคม โดยใชการสนทนาวพากษวจารณมาอย ในกระบวนการไตตรองอยางเปนระบบ จะชวยผ เรยนมพฒนาในดานการใชความคด การเปลยนจตส านกใหมความตระหนกในการรบใชสงคม เ นองจากใชประสบการณจรง เปนการกระท าควบคไปกบการไตรตรอง (ศกดดา ปรางคประทานพร, 2539, หนา 304) สรปไดวา ทฤษฎและแนวคดพนฐานของการเรยนรดวยการรบใชสงคม มแนวคดพนฐานการศกษาทใหความส าคญกบการจดสถานการณการเรยนร การเรยนรจะเกดขนไดนกเรยนจะตองไดลงมอปฏบตในสถานการณจรง และมความเชอวาพฒนาการและการเรยนรเปน

37

กระบวนการทางสงคมทนกเรยนจะเปนผสรางความรดวยตนเอง โดยใหความส าคญกบบทบาททางสงคมในการพฒนาทางปญญาของนกเรยน ปฏสมพนธทางสงคม และมมมองทางวฒนธรรม ทงน วธการทจะน าไปสการมจตส านก คอ การกระต นดวยการสนทนาเกยวกบปญหาสงคม ทมการตงค าถาม อภปราย โตแยงความคด จนกระทงไดความหมายทสมบรณ และจะท าใหนกเรยนเกดความตระหนกถงความสมพนธของสงทเปนเหต และสงทเปนผล หลกกำรของกำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคม ปรญญา เทวานฤมตรกล และชาล เจรญลาภนพรตน (2555, หนา 4) ไดอธบายหลกการส าคญของการเรยนรดวยการรบใชสงคม ดงน 1. การเชอมตอหลกสตร (Curricular Connection) การเรยนรตองสามารถท าใหผ เรยนไดรบเนอหาครบถวนตามวตถประสงคของหลกสตร 2. กระบวนการทมประสทธภาพ (Effective Process) การเรยนรอาศยกระบวนการ ทไดรบการออกแบบอยางเหมาะสม สามารถน าไปสการสงเคราะหความรใหมดวยกลมผ เรยนเอง 3. เสยงของนกเรยน (Student Voice) ผ เรยนมสวนส าคญในการก าหนดโครงงาน การลงพนทการด าเนนโครงการ และการประเมนผล โดยผานขนตอนการเตรยมพรอมทเหมาะสม 4. การสะทอนกลบ (Reflection) การสรปและถอดบทเรยนตองเปดโอกาสใหผ เรยนไดคด แสดงความเหน แบงปนสงทคนพบและเขยนประสบการณทไดรบจากการปฏบต รวมถง การรวมกนสรปองคความรใหมทงทเปนรปธรรมและนามธรรม 5. ความรวมมอกบชมชน (Community Partnership) ความรวมมอกบชมชนรอบมหาวทยาลยจะสงเสรมใหโครงงานตรงกบความตองการของชมชน การลงพนทเพอส ารวจปญหาและเชอมโยงกบชมชนเปนขนตอนส าคญ ทจะท าใหโครงงานมผลสมฤทธในระยะยาวและเกดประโยชนกบทกฝาย ไวเกรท (Weigert, 1998) ไดอธบายหลกการส าคญของการเรยนรดวยการรบใชสงคม ดงน 1. ผ เรยนเปนผจดการรบใชสงคมอยางมความหมาย หมายถง กจกรรมรบใชสงคมทท านนตองสอดคลองกบความตองการของสงคม กจกรรมนนมคณคาตอผ เรยนและชมชน กจกรรมจะขนอยกบสภาพแวดลอมของชมชน จงไมสามารถก าหนดเวลาทแนนอนได 2. การรบใชสงคมตองเปนความตองการทจ าเปนของชมชนทแทจรง ไมใชเปนสงทผ เรยนสรางขนมาเอง

38

3. การรบใชสงคมตองเปนความตองการจากสมาชกของชมชน ชมชนเปนผแสดงความตองการใหเกดกจกรรมรบใชสงคมในรปแบบทชมชนตองการ โดยค านงถงความสามารถทกษะ เจตคต และการเตรยมการของผ เรยน 4. กจกรรมรบใชสงคมมาจากจดประสงคของรายวชาทเรยนของผ เรยน ผสอนจะตองตงจดประสงคของรายวชา และบรณาการกจกรรมการรบใชสงคมใหสอดคลองกบจดหมายของสงทเรยนในการตงจดมงหมายของรายวชาจงตองส ารวจสภาพชมชนกอน เพอน ามาออกแบบหลกสตรรายวชาใหเหมะสมกบชมชน 5. กจกรรมการรบใชสงคมบรณาการอยในงานตามจดประสงคของรายวชาตองใหโอกาสผ เรยนไดสะทอนความคดจากกจกรรมการรบใชสงคม วาไดผลตามจดประสงคของรายวชาหรอไมอยางไร เชน ใหเขยนรายงาน การอภปราย การน าเสนอผลงาน การรบใชสงคม จงเปนสวนหนงของงานในรายวชา 6. การวดผลในการรบใชสงคม ตองวดประเมนผลอยางเหมาะสมกบจดประสงคของรายวชา คอ ตองวดผลการเรยนร ไมใชวดการรบใชสงคม วดผลการแสดงออกถงการ เรยนรของผ เ รยน ซงเปนผลมาจากการท ากจกรรมรบใชสงคม ผ สอนกบชมชนจะเปนผ รวมมอกนวด และประเมนผลผ เรยน ทศนา แขมมณ (2552, หนา 133) ไดอธบายหลกการส าคญของการเรยนรดวยการรบใชสงคม ดงน 1. ผ เรยนมการก าหนดขอบเขตของการศกษาชมชน เพอเรยนรในเรองทก าหนด

2. ผ เรยนมการศกษาความตองการของชมชน และเลอกกจกรรมทจะรบใชสงคม 3. ผ เรยนมการวางแผนการรบใชสงคมในกจกรรมทเลอก 4. ผ เรยนมการจดบนทกขอมลเกยวกบการปฏบตการรบใชสงคม 5. ผ เรยนมการวเคราะหเหตการณและสงตางๆ ทเกดขนในขณะปฏบตการรบใชสงคม และมการคดพฒนา และสรางขอสรปเปนความคดรวบยอด/ หลกการ/ สมมตฐาน 6. ผ เรยนมการน าความคดรวบยอด/ หลกการ/ สมมตฐานทไดไปทดลองใช หรอน าไปประยกตใชในสภาพการณใหมๆ 7. ผสอนมการตดตามผลการน าความร/ ความคด/ หลกการ/ สมมตฐานไปใชสงเสรมใหผ เรยนแลกเปลยนผลการน าไปใช และอภปรายหาขอสรป ความร ความคดใหมๆ หรอปรบเปลยนความคดตามความเหมาะสม

39

8. ผสอนมการวดและประเมนผลการเรยนร โดยใชผลการประเมนการเรยนรของตนเองของผ เรยน ประกอบกบการประเมนผลของผสอนดวย และการวดและปะเมนผลจะตองเปนไปตามจดประสงคของเรองทเรยนร มใชวดผลการรบใชสงคม สรปไดวาหลกการส าคญของการเรยนรดวยการรบใชสงคมมนกเรยนเปนสวนส าคญในการก าหนดโครงการ การลงพนทปฏบตงาน เกดการบรณาการความร และความสามารถใน การแกปญหาทเกดขนจากการลงมอปฏบตจรง การลงพนทส ารวจปญหา และการเขาถงชมชนยงเปนขนตอนทส าคญ ทท าใหเหนถงปญหาทแทจรง และเหนถงความตองการของชมชน การวดและประเมนผลการเรยนร ตองตรงตามวตถประสงคของเรองทเรยน โดยใชผลการประเมนการเรยนรของผ เรยนประกอบกบการประเมนผลของผสอน รปแบบของกำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคม 1. รปแบบการเรยนรดวยการรบใชสงคมทสงเสรมความเปนพลเมองด Close up Foundation และ Constitutional Rights Foundation Chicago ในพลเมองลอสแอลเจลลส (CRFC, 1997) ไดพฒนาโครงการสอนสงคมศกษากบการเรยนรดวยการรบใชสงคม (Active Citizenship Today: ACT) โดยมขนตอนน าเสนอ ดงตอไปน

1.1 การเตรยมการ 1.1.1 การระบชมชนของผ เรยน 1.1.2 การส ารวจชมชนสภาพและปญหา 1.1.3 การเลอกปญหาทสนใจและสอดคลองกบจดประสงครายวชา

1.1.3.1 การส ารวจปญหาทเลอกในรายละเอยด 1.1.3.2 การเตรยมทกษะทจ าเปนทตองใชในการด าเนนการ

1.1.4 การศกษานโยบายหรอกฎหมายทเกยวของกบประเดนทสนใจ 1.1.4.1 ศกษาตวนโยบายหรอกฎหมาย

1.4.1.2 ผลกระทบจากนโยบาย หรอกฎหมายนน 1.1.4.3 น าเสนอนโยบายเพอแกไขปญหาทเกดขน

1.1.5 การปฏบตกจกรรม 1.1.5.1 วางแผนปฏบตการ 1.1.5.2 ลงมอกระท ากจกรรมตามแผนปฏบตการทก าหนดไว

1.1.6 การไตรตรอง ประเมนและกจกรรมแสดงผลงาน 1.1.6.1 ก าหนดกจกรรมและเวลาในการไตรตรอง

40

1.1.6.2 ท าการพจารณาไตรตรองในแตละขนตอน ดวยการเขยนบนทก รายงานปากเปลา สนทนา อภปราย การเขยนรายงานสรป

1.1.6.3 ประเมนผลในแตละขนตอน 1.1.6.4 สรปและน าเสนอกจกรรมการรบใชสงคมและบทเรยนทเรยนร

และประชาสมพนธน าผลงานออกแสดง 1.2 รปแบบการเรยนรดวยการรบใชสงคมทสงเสรมพฒนาการดานจรยธรรม

เดลฟมนทซ และสจวต (Delve, Mintz and Stewart, 1990) น าเสนอรปแบบ การเรยนรโดยการรบใชสงคมเพอพฒนาจรยธรรม มขนตอน 5 ขน ดงน

1.2.1 การส ารวจประสบการณ (Exploration) หมายถง การทผ เรยนมโอกาสครงแรกทประสบกบเหตการณหรอโอกาสตางๆ ดวยความรสกตนเตนเกยวกบปญหาทผ อนประสบ และผ เรยนพยายามมองหาโอกาสทจะใหความชวยเหลอ หรอเขาไปมสวนเกยวของ ซงจะมอารมณเขามามสวนเกยวของกบกลมใดกลมหนงหรอปญหาของชมชน

1.2.2 การแจกแจง (Clarification) หมายถง การทผ เรยนเรมศกษาโอกาสตางๆและตดสนใจวาจะสามารถท าสงใดไดบาง ในกจกรรมทรบใชสงคม หลงจากทเขามประสบการณพรอมกบเพอนๆ ผ เรยนจะสามารถแจกแจงและแยกแยะสงทมความส าคญส าหรบตนเองได

1.2.3 การตระหนก (Realization) หมายถง ในขนน ผ เรยนจะเรมตระหนกวาประสบการณการรบใชสงคมมความหมายอยางไรส าหรบตนเอง และสามารถมงความสนใจไปยงบคคลหรอปญหาทประสบอยางชดเจน และมความมนใจมากขนในความเชอของตน

1.2.4 การกระต น (Activation) หมายถง การทผ เ รยนจะพฒนาจากการมความร ความเขาใจเปนการเขาไปมสวนรวมในการอภปรายในปญหาทซบซอนขนในสงคม เพราะมความรสกเปนหนงเดยวกบประชาชนทเขาไปรวมงานดวย และเรยนรจากกจกรรมการรบใชสงคมมากขน

1.2.5 การซมซบหรอการท าใหเปนของตนเอง (Internalization) หมายถง ผ เรยนทสามารถบรณาการประสบการณการรบใชสงคมของตนเขาไปในชวต และท าใหวถชวต และการตดสนใจในชวต มงไปทคณคาทไดรบมาจากประสบการณนนๆ 1.3 รปแบบการเรยนรดวยการรบใชสงคมโดยใชวธการสอนแบบโครงการ

วธการสอนแบบโครงการ หมายถง การศกษาหาความร โดยการท าโครงการ เพอท าการศกษาใหเกดความเขาใจในปญหาใหชดเจนยงขน โดยทผ เรยนจะพฒนาการตงค าถาม แสดงความสามารถ คนหาทางแกปญหา เสนอกระบวนการแกปญหา และทดลองแก ปญหา

41

และน าเสนอขอคนพบ โครงการบางโครงการใชเวลาประมาณโครงการละ 3 - 4 สปดาห แตบางโครงการกใชเพยงสปดาหเดยว โดยขนตอนหลกๆ ของวธการสอน (Boot, 1987) ดงน

1.3.1 ขนกระตนความสนใจ เปนการอภปรายเบองตน และแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบโครงการทจะท า รายละเอยดเปนอยางไร

1.3.2 ขนการเตรยมโครงการ เปนการอภปรายและแลกเปลยนความเหนเกยวกบโครงการ วาจะใชเวลาเทาไร รายละเอยดของการท างานมอะไรบาง

1.3.3 ขนฝกทกษะทจ าเปน ในบางโครงการตองการทกษะจ าเปน ตองมการฝกทกษะเหลานนกอนเชน การเกบขอมลจากการสมภาษณ

1.3.4 ขนเตรยมอปกรณ เปนการเตรยมอปกรณทจ าเปนตองใชในการท ากจกรรม

1.3.5 ขนกจกรรมกลม เปนการลงมอกระท ากจกรรมทวางแผนไว 1.3.6 ขนเกบรวบรวมขอมล เปนการรวบรวมขอมลตางๆ ทไดจากการลงมอท า

กจกรรมตามโครงการทวางแผนไว 1.3.7 ขนสรปผลการด าเนนงาน เปนการจดการขอมลตางๆ และสรปผลของ

การด าเนนการ และเตรยมการทจะน าเสนอเปนรายงานขนสดทาย 1.3.8 ขนเสนอผลโครงการ เปนการน าเสนอผลงานของโครงการทท าส าเรจแลว

1.4 รปแบบการเรยนรดวยการรบใชสงคมในสวนสาธารณะ (Park Service Learning Model) มกระบวนการด าเนนการงาน 4 ขนตอน ดงน (Coverdell, 2002 อางองใน วฒนา ไตตอผล, 2557, หนา 46)

ขนท 1 เตรยมการ (Preparation) เปนขนตอนการวางแผนกจกรรมรบใชสงคมและการใหความรแกนกเรยนในการมสวนรวมและเรยนรจากการท ากจกรรมรบใชสงคม ในขนแรกนกเรยนควรจะมความรเกยวกบการส ารวจและระบความตองการของชมชน การเลอกและวางแผนกจกรรมการรบใชสงคมตามจดประสงคการเรยนร ระบชอองคกรและขอความชวยเหลอจากองคกรตางๆ ในชมชน และก าหนดขอบเขตพนทและการฝกท ากจกรรมรบใชสงคม

ขนท 2 ปฏบตการ (Action) เปนปฏบตการตามแผนการทวางไว ซงจะตองเปนการปฏบตการอยางมความหมาย มการบรณาการทางวชาการ มการพฒนาอยางเหมาะสม ใหนกเรยนลงมอปฏบตดวยตนเอง และมการดแลการปฏบตอยางทวถง

42

ขนท 3 ผลสะทอนกลบ (Reflection) เปนการใหโอกาสนกเรยนในการวเคราะหเกยวกบประสบการณการรบใชสงคมและการประยกตการเรยนรของนกเรยนในเชงวชาการ บรบทสวนตนและบรบททางสงคม กจกรรมทสะทอนออกมายงเปนการเปดโอกาสในการเชอมโยง การท างานเชงวชาการกบการท ากจกรรมรบใชสงคมอกดวย กจกรรมทแสดงถงผลสะทอนกลบ นมหลายประเภท ไดแก การอภปราย การเขยนบรรยาย การอาน การแสดงความคดเหนออกมา ใน เชงศลป โครงการนกเรยน และการน าเสนอรปแบบตางๆ เปนตน

ขนท 4 เฉลมฉลอง (Celebration) เปนการร าลกถงสงทนกเรยนไดชวยเหลอชมชน ถอเปนการปดกจกรรมการรบใชสงคม การเฉลมฉลองอาจประกอบดวย การประชมโรงเรยน การใชสอพเศษ การรวมฉลองกบผ ทมสวนรวมในการรบใชสงคม การมอบใบประกาศนยบตร การจดงานเลยง การฉลองในสถานททจดการรบใชสงคม เชน การจดงานเลยงในสวนสาธารณะ ทนกเรยนชวยท าความสะอาด

สรปไดวา รปแบบของการเรยนรดวยการรบใชสงคม สงเคราะหไดดงตาราง 1 ดงน

43

44

45

46

47

ปจจยทท ำใหกำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคมมผลส ำเรจ ปรญญา เทวานฤมตรกล และชาล เจรญลาภนพรตน (2555) ไดสรปปจจยทท าให การเรยนรดวยการรบใชสงคมมผลส าเรจ ดงน

1. นกเรยนเปนศนยกลางการเรยนร ท าใหนกเรยนไดลงมอปฏบตในโครงงานทตนสนใจ และเปนผก าหนดการด าเนนโครงการ การจดการภายในกลมและการวดผลสรปดวยตนเอง 2. ผสอนเปนผสนบสนนกระบวนการเรยนร มใชเปนผน ากจกรรม หรอการน าความคด แตหนาทหลกคอการน ากระบวนการในหองเรยนและนอกหองเรยนเพอใหนกเรยนสามารถสรางองคความรดวยตนเองผานการปฏบต แลกเปลยนความคดและการสรปถอดบทเรยน

3. การออกแบบกระบวนการเรยนรทมประสทธผล เพอใหผลลพธของกระบวนการน าไปสความรทนกเรยนสมควรรตามวตถประสงคของรายวชาอยางครบถวน แตกตางจากการสอนแบบบรรยายทมเนอหาตรงไปตรงมา แตขาดความนาสนใจเนองจากมไดเชอมโยงกบนกเรยนโดยตรง และมงเนนทการทองจ าและท าขอสอบจนเกนพอด

4. ความสมพนธระหวางนกเรยนและผ สอนเปนแนวระนาบ ไมมการแบงชนชนหรอ การแสดงอ านาจเหนอนกเรยน ท าใหนกเรยนเกดจตส านกถงความเทาเทยม การรสทธหนาท และการยอมรบในความแตกตาง สรปไดวา ปจจยทท าใหการเรยนรดวยการรบใชสงคมส าเรจจะตองมนกเรยนเปนศนยกลางในการเรยนร ครผสอนเปนเพยงผคอยดแลใหค าปรกษา แนะแนวทางในการเรยน และ มวธรปแบบการสอนทไมเนนการบรรยายจนเกนไป ผสอนและนกเรยนตางกมความเปนกนเองไมแบงชนชน ท าใหนกเรยนเกดความรสกทเทาเทยมกนแตกยอมรบในความแตกตางระหวางผสอนกบนกเรยนได ขอดของกำรจดกำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคม ศกดชย นรญทว (2548, หนา 62) ไดสรปขอดของการจดการเรยนรดวยการรบใชสงคม ไว ดงน 1. เปนการฝกหดนกเ รยนไดมโอกาสเรยนรสภาพความเปนจรงของสงคมดวยประสบการณตรง เนองจากชมชนแตละแหงมสภาพการณแตกตางกนมาก บางแหงกมความละเอยดซบซอนไมตรงกบต าราทเรยน 2. เปดโอกาสใหนกเรยนน าความรทไดจากชนเรยน ประยกตกบสถานการณจรงท าใหเกดการตอยอดความรทเกยวของกบชวตจรง รวมทงอาจจะตองคนควาเพมเต มเพออธบายสถานการณทพบ

48

3. ความรทไดรบเปนความรจากประสบการณตรง ผานการแกปญหา การกระท าทกขนตอนยอมมความหมาย มความชดเจน ทตกผลกอยในความทรงจ าไดมากกวาการเรยนจากต าราในหองเรยนแตเพยงอยางเดยว 4. เปนการฝกประสบการณของการเปนพลเมอง ไดเรยนรบทบาทของการเปนสมาชกของชมชนอยางผ มความร ความคด มความรสกรบผดชอบ ตระหนกในบทบาทความรบผดชอบ รวมแกไขปญหาของชมชนดวยตนเอง สรปไดวาขอดของการจดการเรยนรดวยการรบใชสงคม คอนกเรยนไดมโอกาสเรยนรสภาพความเปนจรงของสงคมดวยประสบการณตรง และยงเปดโอกาสใหนกเรยนน าความรทไดจากชนเรยน มาประยกตกบสถานการณจรง ท าใหนกเรยนไดความรทเปนความรจากประสบการณตรง ผานการแกปญหา และเปนการฝกประสบการณของการเปนพลเมอง ท าใหนกเรยนเปนคนทมความรบผดชอบ และมความตระหนกในหนาทของตน

จตสำธำรณะ (Public Mind) ควำมหมำยของจตสำธำรณะ จตสาธารณะเปนค าศพททเรมมการใชมากขนในวงการศกษาซงแปลเปนภาษาองกฤษวา Pubic Mind หรอ Public Consciousness และมผ เรยกค านแตกตางกนไปเชน จตส านก จตอาสา จตสาธารณะ จตส านกสาธารณะ จตส านกตอสวนรวม จตส านกทางสงคม ความส านกทางสงคม ซงในงานวจยนจะใชค าวา “จตสาธารณะ” มนกวชาการไดใหความหมายไว ดงน หลกสตรแกนกลางการศกษาขน พ นฐาน พทธศกราช 2551 (2551, หนา 236) ใหความหมายของจตสาธารณะไววา คณลกษณะทแสดงออกถงการมสวนรวมในกจกรรมหรอสถานการณทกอใหเกดประโยชนแกผ อน ชมชน และสงคม ดวยความเตมใจโ ดยไมหวงผลตอบแทน เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2544, หนา 17) ใหความหมายของจตสาธารณะไววาความคดทไมเหนแกตว มความปรารถนาทจะชวยเหลอชวยแกปญหาใหแกผ อนหรอสงคม พยายามฉวยโอกาสทจะชวยเหลออยางจรงจงและมองโลกในแงดบนพนฐานของความจรง ชยวฒน สทธรตน (2552, หนา 17) ใหความหมายของจตสาธารณะไววา การรจกเอาใจใสเปนธระ และเขารวมในเรองของสวนรวมทเปนประโยชนตอประเทศชาต มความส านกและยดมนในระบบคณธรรม และจรยธรรมทดงาม ละอายตอสงผด เนนความเรยบรอย ประหยดและมความสมดลระหวางมนษยกบธรรมชาต

49

Philip Allott (2002 อางองใน อรณ ออนสวสด และคณะ, 2553, หนา 5) ใหความหมายของจตสาธารณะไววา ถาคดวาสงคมเปนปจจยหนงของสงคมเสยแลว ความคดทางสงคมกเปนระบบของพลงทางสงคมและเปนโครงสรางพนฐานของสงคมและปรากฏเปนประวตศาสตรของสงคม จตสาธารณะของสงคมเปนสวนหนงของสงคมโดยสมบรณ Oslan Blekher (2007) ใหความหมายของจตสาธารณะไววา สงทเกดขนจากจตส านกของแตละบคคล กอใหเกดการรวมแรงรวมใจในการกระท า โดยใชประสบการณ และความพยายามผลกดนใหเกดผลทเกดประโยชนตอสวนรวม คราฟ (Kraft, 1992, p. 146) ใหความหมายของจตสาธารณะไววา ความสามารถของบคคล ในการรบรถงความไมยตธรรม ใหความส าคญกบความตองการทหลากหลายของบคคลอน และมการกระท าเพอสงคม สรปไดวา ความหมายของจตสาธารณะ หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงความคดทไมเหนแกตว การรจกเอาใจใสเปนธระ มความปรารถนาทจะชวยเหลอชวยแกปญหาใหแกผ อนหรอสงคม ทกอใหเกดประโยชนแกผ อน โดยใชประสบการณและความพยายามผลกดนใหเกดผลทเกดประโยชนตอสวนรวม ควำมส ำคญของจตสำธำรณะ กระทรวงศกษาธการ (2551, หนา 4) ไดอธบายถงความส าคญของการมจตสาธารณะไววา จตสาธารณะเปนความรบผดชอบซงเกดจากภายใน คอความรสกนกคด จตใตส านกตลอดจนคณธรรม จรยธรรม ซงอยในจตใจ และสงผลมาสการกระท าภายนอก จงไดก าหนดจตสาธารณะเปนหนงใน 8 คณลกษณะทสถานศกษาจะตองพฒนาผ เรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค กระทรวงศกษาธการ (2551, หนา 7) ไดอธบายถงความส าคญของการมจตสาธารณะ ไววา ถาสามารถปลกฝง สงเสรม หรอพฒนาใหเดกมจตส านกสาธารณะ ดวยวธการตางๆ จะท าใหเดกมจตใจทเหนแกประโยชนสวนรวม ไมเหนแกประโยชนสวนตน อาสาดแลรบผดชอบสมบตสวนรวม มการใชสมบตของสวนรวมอยางเหนคณคา ใชอยางทะนถนอม รจกแบงปนโอกาส ในการใชของสวนรวมใหผ อน เมอเจรญเตบโตเปนผ ใหญ ปญหาทเกดการเอารดเอาเปรยบคนอน ปญหาการท าลายสาธารณะสมบตตางๆ จะลดลง การเหนแกประโยชนสวนตน และประโยชน พวกพองกจะลดนอยลง และจะน ามาสสงคมทพฒนาขน กระทรวงศกษาธการไดเลงเหนความส าคญของการมจตสาธารณะ จงไดก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 2551 ใหคณลกษณะอนพงประสงคของผ เรยนอกขอหนงคอมจตสาธารณะ โดยทสถานศกษาตองมชวโมงใหเดกท ากจกรรมสาธารณะ รวม 165 ชวโมง โดยใน ป.1 - ป.6 จะท ากจกรรม 60 ชวโมง มธยมศกษาตอนตน 45 ชวโมง และมธยมศกษาตอนปลาย 60 ชวโมง

50

ไพบลย วฒนศรธรรม และสงคม สญจร (2543, หนา 22 - 29) ไดอธบายถงความส าคญของการมจตสาธารณะไววา การทจตสาธารณะมความส าคญ เนองจากวาคนมาอยรวมกนเปนสงคมยอมตองมความสมพนธในรปแบบการพงพากน หากคนในสงคมขาดจตสาธารณะ จะมผลกระทบหลายๆ สวน ไดแก บคคล ครอบครว องคกร ชมชน ประเทศ และระดบโลก 1. ผลกระทบตอบคคล ท าใหเกดปญหาคอสรางความเดอดรอนใหแกตนเองและคนอน 2. ผลกระทบระดบครอบครว ในครอบครวมความเปนน าหนงใจเดยวกนนอยลง แกงแยง ทะเลาะเบาะแวง 3. ผลกระทบระดบองคกร ท าใหเกดการแบงพรรค แบงพวก เหนแกตว ชงดชงเดน เบยดเบยนสมบตขององคกรเพอมาเปนสมบตของตนเอง องคกรไมกาวหนา ประสทธภาพและคณภาพของงานลดลง 4. ผลกระทบระดบชมชน ท าใหชมชนเกดความออนแอ เพราะตางคนตางอย ไมม การพฒนา ยงปลอยนานยงทรดโทรม เกดอาชญากรรมในชมชน ขาดศนยรวมจตใจ ขาดผน าทน าไปสการแกปญหา เพราะแตละคนมองเหนเรองของตนเองเปนใหญ 5. ผลกระทบระดบชาต เกดวกฤตการณภายในประเทศบอยครงและแกปญหาไมได เกดการเบยดเบยนท าลายทรพยากรและสมบตของสวนรวม ประเทศชาตลาหลง ขาดพลงของคนในสงคม เมอน ามาตรการใดออกมาใชกไมไดผลเนองจากไมไดรบความรวมมอ เกดการแบงพรรคแบงพวก แกงแยงแขงขน ทจรตคอรปชน 6. ผลกระทบระดบโลก ท าใหเกดการเอารดเอาเปรยบระหวางประเทศ ท าใหเกดปญหา เชน การสะสมอาวธ การกลนแกลง แกงแยงหรอครอบง าทางการคาระหวางประเทศ เกดการรงเกยจเหยยดหยามคนตางชาตพนธของตนเอง ชยวฒน สทธรตน (2552, หนา, 1-11) ไดอธบายถงความส าคญของจตสาธารณะวา ในโลกปจจบนทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว เนองมาจากความกาวหนาของเทคโนโลยตางๆ สงผลใหประเทศไทยตองเรงพฒนาตนเองเพอใหทนกบการเปลยนแปลง และสามารถแขงขนกบนานาประเทศได ซงกระแสการเรงพฒนาและสภาพเศรษฐกจทตองแขงขน ไดสงผลกระทบตอวถชวตของคนในสงคมไทย ท าใหเกดการปรบตวเพอแขงขน มคานยมทางวตถสงขน เกดการเอารดเอาเปรยบซงกนและกน มงแสวงหาผลประโยชนใหกบตนเองมากกวาสวนรวม ขาดคณธรรมจรยธรรม ขาดสมดลทงทางจตใจและวตถ โดยมความโนมเอยงไปนยมวตถมากกวาจตใจมากขนทกขณะ ปญหาจากการขาดจตสาธารณะ ปญหาสงคมในปจจบนมมากมายทเกดจาก การขาดจตสาธารณะของคน เชน กรณทเปนขาวครกโครมวามคนไปถอดนอตเสาไฟฟา

51

ซงเปนการกอใหเกดความเสยหายแกทรพยสนจ านวนมากของรฐ และสรางความเดอดรอนใหแกชาวบานทวไปทไดรบผลกระทบจากการไมมไฟฟาใช การกระท าดงกลาวถอวาเปนการขาดความรบผดชอบตอสงคมหรอจตสาธารณะนนเอง นอกจากนปญหาจากการขาดจตสาธารณะทอยใกลตวเราตลอดเวลา ยงมอกมากททกคนตองตระหนก เชน ปญหายาเสพตด ปญหาการปลอยน าเสยออกจากโรงงาน ปญหาการจอดรถยนตโดยไมดบเครองยนต ปญหาทรพยากรปาไมถกท าลาย ปญหาเดกถกทอดทง ปญหาการใชทางเทาสาธารณะเพอประโยชนสวนตว โดยไมค านงถงสวนรวม เชนรานคาตางๆ ในเมองใหญ ซงท าใหผสญจรไปมาไมมทางเดน และอาจเกดอบตเหตไดเมอตองลงไปเดนในถนน ปญหาการทงขยะลงแมน าล าคลอง ปญหาการฉดเรงสารเนอแดงในสตว ปญหาการดมสรา เปนตน ปญหาดงกลาวนบวาเปนผลพวงจากการขาดจตสาธารณะทงสน ดงนน จตสาธารณะ จงเปนสงส าคญทสดกบทกคนในสงคมทงในระดบโลก ระดบประเทศ และระดบตวบคคลทตองหนมาใหความส าคญและตระหนกในสงนอยางเรงดวน การสรางคนใหมจตสาธารณะมความส าคญตอบคคล องคกร ชมชน และประเทศชาตอยางมาก ถาเราสามารถปลกฝง สงเสรม หรอพฒนาใหเดกมจตใจทเหนแกประโยชนสวนรวมไมเหนแกประโยชนสวนตน อาสาดแลรบผดชอบสมบตสวนรวม มการใชสมบตของสวนรวมอยางเหนคณคา ใชอยางทะนถนอม รจกการแบงปนโอกาสในการใชของสวนรวมใหผ อน เมอเจรญเตบโตเปนผ ใหญ ปญหาทเกดการเอารดเอาเปรยบคนอน ปญหาอาชญากรรม ปญหายาเสพตด การท าลายสาธารณสมบตตางๆ จะลดลง การเหนแกประโยชนสวนตน และประโยชนพวกพองกลดนอยลง และจะน ามาสชมชนและสงคมทเขมแขง และพฒนาทนอารยประเทศ รวมทงไมเกดความขดแยงกนระหวางประเทศ อาจน ามาซงการลมสลายของชาตตางๆ ในโลกนได สรปไดวา ความส าคญของจตสาธารณะเปนความรบผดชอบทเกดจากความรสกนกคดภายใน การมจตสาธารณะมความส าคญเปนอยางมากเพราะคนมาอยรวมกนเปนสงคมยอมตองพงพาอาศยกน ไมเหนแกประโยชนสวนตน อาสาดแลรบผดชอบสมบตสวนรวม มการใชสมบตของสวนรวมอยางเหนคณคา ใชอยางทะนถนอม รจกแบงปนโอกาสในการใชของสวนรวมใหผ อน เมอเจรญเตบโตเปนผ ใหญ ปญหาทเกดการเอารดเอาเปรยบคนอน ปญหาการท าลายสาธารณะสมบตตางๆ จะลดลง การเหนแกประโยชนสวนตน และประโยชนพวกพองกจะลดนอยลง และ จะน ามาสสงคมทพฒนาขน ทฤษฎและแนวคดของกำรพฒนำจตสำธำรณะของตำงประเทศ และประเทศไทย ผ วจย ไดศกษาคนควาถงทฤษฎและแนวคดการพฒนาจตสาธารณะของประเทศตะวนตก ซงน ามาประยกตใชในการพฒนาจตสาธารณะไดเปนอยางด รายละเอยด มดงน

52

1. ทฤษฏพฒนาการทางจรยธรรม (Moral Development Theory) ลอเรนซ โคลเบรก (ม.ป.ป อางองใน ชยวฒน สทธรตน, 2552, หนา 36) ไดศกษาวจยพฒนาการทางจรยธรรมของมนษยในหลายประเทศทมวฒนธรรมตางกน จรยธรรมในทนเปนเรองของความร ความเขาใจเกยวกบความถกผด โดยเกดจากกระบวนการคดอยางมเหตผล และอาศยวฒภาวะทางปญญา การวจยของโคลเบรก พบวา พฒนาการทางจรยธรรมของเดกอาย 10 ป ยงพฒนาไมถงขนสงสด แตยงคงพฒนาตอไปเมออายมากขน การศกษาวจยนท าใหเราทราบวา การทบคคลใชเหตผลหนงๆ ในการตดสนใจเลอกกระท าตอเหตการณอยางหนงนนเปนสงทแสดงใหเหนถงความเจรญในจตใจของบคคลผ นน ซงการใชเหตผลเชงจรยธรรมนไมไดขนอยกบกฎเกณฑของสงคมใดสงคมหนงโดยเฉพาะ แตเปนการใชเหตผลทลกซงตามล าดบวฒภาวะทางจตใจ และสตปญญาของบคคลนน ดงนนการศกษาแนวคดทฤษฎนจะชวยใหเราเขาใจระดบพฒนาการทางจรยธรรมของเดกและเยาวชนทกระท าผดกฎหมาย ซงอาจเปนเหตผลสวนหนงของสาเหตพฤตกรรมกระท าผด ตลอดจนการมพฤตกรรมทไมเหมาะสมตางๆ ความเขาใจนจะชวยในการวางแผนบ าบด แกไข ฟนฟ รวมทงพฒนาทกษะตางๆ ใหแกเดกและเยาวชน เพอชวยลด การมความประพฤตทไมเหมาะสมของเดกและเยาวชนได ทฤษฎนไดแบงพฒนาการทางจรยธรรมเปน 3 ระดบ โดยแตละระดบจะแบงยอยเปน 3 ระดบ รวม 6 ขน ซงมรายละเอยดดงตอไปน ระดบท 1 ระดบกอนมจรยธรรมหรอระดบกอนกฎเกณฑสงคม (Pre-Conventional Morality Level) ในระดบนเดกจะรบรกฎเกณฑของพฤตกรรมท “ด” และ “ไมด” จากผ มอ านาจเหนอตนเอง เชน พอแม ครหรอเดกทโตกวา และมกค านงถงผลทตามมาวาเปนรางวลหรอการถกลงโทษในการตความพฤตกรรมของตนเอง อยางเชนพฤตกรรมด คอพฤตกรรมทแสดงแลวไดรบรางวล สวนพฤตกรรมทไมด คอพฤตกรรมทแสดงแลวถกลงโทษ ซงพฤตกรรมเหลานจะพบในเดกทอาย 2 - 10 ป โดยพฒนาการทางจรยธรรมในระดบท 1 นจะแบงเปน 2 ขน คอ ขนท 1 การเชอฟง และการถกลงโทษ(Obedience and Punishment Orientation) ในขนนเดกใชผลทตามมาของการแสดงพฤตกรรมเปนเครองบงชวา พฤตกรรมของตนเอง “ถก” หรอ “ผด” ถาเดกถกท าโทษจะเรยนรวาสงทตนเองท านนผด ถาเดกไดรบรางวลหรอค าชม เขาเรยนรวาสงทตนท านนถก และจะท าซ าอกเพอใหไดรบรางวล ดงนนเดกจะยอมท าตามค าสงของผ ทมอ านาจเหนอกวาตนเองโดยไมมเงอนไข เพอไมใหตนเองถกลงโทษ ถอวาเปนการแสดงพฤตกรรมเพอหลบหลกการถกลงโทษ ขนท 2 กฎเกณฑเปนเครองมอเพอประโยชนของตน (The Instrumental Relativist Orientation) ในขนนใชหลกการแสวงหารางวล และการแลกเปลยน บคคลเลอกท าตามความ

53

พอใจของตนเอง โดยใหความส าคญตอการไดรบรางวลตอบแทน รางวลอาจจะเปนวตถหรอ เปนการตอบแทนทางกาย วาจา และใจ โดยในขนนยงไมค านงถงความถกตองของสงคม แตทวาเดกจะสนใจท าตามขอบงคบ เพอประโยชน หรอความพอใจของตนเอง หรอเพราะอยากไดของตอบแทน ทงนบคคลทอยในขนนยงไมมความคดเหนอกเหนใจตอผ อน หรอความยตธรรม ดงนนพฤตกรรมของเดกในขนนจงท าเพอตอบสนองความตองการของตนเอง แตมกเปนไปในลกษณะของการแลกเปลยนกบคนอน ระดบท 2 ระดบจรยธรรมตามกฎเกณฑทางสงคม (Conventional Morality Level) ระดบจรยธรรมในระดบท 2 น บคคลจะแสดงพฤตกรรมตามเกณฑของสงคมทตนอย ท าตามความคาดหวงของพอแม หรอผปกครอง บคคลจะไมค านงถงผลตามมาทจะเกดแกตนเอง แตค านงถงจตใจของผ อน ยดถอความซอสตย และความจงรกภกดเปนส าคญ จรยธรรมในระดบน มกพบในชวงวยรนอายประมาณ 10 – 16 ป โดยพฒนาการทางจรยธรรมนจะแบงเปน 2 ขน คอ ขนท 3 ความคาดหวงและการยอมรบในสงคมส าหรบ “เดกด” (The Interpersonal Concordance or “Good Boy-Nice Girl” Orientation) ในขนนบคคลจะใชหลกท าตามทผ อนเหนชอบ โดยจะแสดงพฤตกรรมเพอตองการใหเปนทยอมรบของกลม ท าใหผ อนพอใจ และยกยองชมเชย บคคลจะไมคอยมความเปนตวของตวเอง มกคลอยตามการชกจงของผ อน โดยเฉพาะเพอนพบในวยรนอาย 10 – 15 ป พฒนาการทางจรยธรรมในขนนเปนพฤตกรรมของ “คนด” ตามมาตรฐานหรอความคาดหวงของพอ แม หรอเพอนวยเดยวกน ดงนนพฤตกรรมดในทน จงหมายถง พฤตกรรมทจะท าใหผ อนชอบและยอมรบ รวมทงการไมประพฤตผดเพราะกลววาจะท าใหพอแมเสยใจ ขนท 4 กฎและระเบยบ (Law and Order Orientation) ในขนนบคคลจะใชหลกท าตามหนาทของสงคม พฒนาการทางจรยธรรมในขนนพบในวยรนชวงอายประมาณ 13 –16 ป บคคลจะเรยนรถงการเปนสวนหนงของสงคม ค านงถงบทบาทและหนาทของตนเองในสงคม และปฏบตตามหนาทของสงคมอยางเครงครดเพอธ ารงไวซงกฎเกณฑของสงคม เหตผลในเชงจรยธรรมในขนน ถอวาสงคมจะอยดวยความมระเบยบจะตองมกฎหมายและขอบงคบ คนด หรอคนทมพฤตกรรมถกตอง คอ คนทปฏบตตามระเบยบขอบงคบหรอกฎหมาย ระดบท 3 ระดบจรยธรรมตามหลกการดวยวจารณญาณ หรอระดบเหนอกฎเกณฑสงคม (Post-Conventional Morality Level) พฒนาการทางจรยธรรมในระดบนเปนหลกจรยธรรมของผ ทมอาย 20 ปขนไป หากบคคลพฒนาจรยธรรมมาถงขนนกจะมการใชวจารณญาณตความหมายของสถานการณตางๆ ตามหลกการ และมาตรฐานทางจรยธรรมกอนทจะแสดง

54

พฤตกรรม ซงการตดสนใจวา “ถก” “ผด”หรอ “ควร” “ไมควร” มาจากวจารณญาณของตนเอง อยบนหลกของความยตธรรม และเปนทยอมรบของสงคม ปราศจากอทธพลของผ ทมอ านาจ หรอกลมทตนเปนสมาชก ซงพฒนาการทางจรยธรรมในระดบนกจะแบงเปน 2 ขน คอ

ขนท 5 สญญาสงคม หรอหลกการท าตามค ามนสญญา (The Social-Contract Legalistic Orientation) บคคลมเหตผลในการเลอกกระท า โดยค านงถงประโยชนของสวนรวมเปนหลก ไมละเมดสทธของผ อน เคารพการตดสนใจของตนเอง และสามารถควบคมตน เองได โดยมพฤตกรรมทถกตองตามคานยมของตนและมาตรฐานของสงคม ขนท 6 หลกการคณธรรมสากล (The Universal-Ethical Principle Orientation) ขนน ถอวาเปนหลกการมาตรฐานจรยธรรมสากล เปนหลกการเพอมนษยธรรม ในขนนสงท ‘ถก’ และ ‘ผด’ เปนสงทขนอยกบมโนธรรมทแตละคนยดถอ บคคลจะแสดงพฤตกรรมตามหลกการคณธรรมสากล โดยค านงถงความถกตอง ยอมรบในคณคาของความเปนมนษย ค านงถงส ทธมนษยชน มคณธรรมประจ าใจ ละอาย เกรงกลวตอบาป มความยดหยนและยดหลกจรยธรรมของตน อยางมสต พฒนาการทางจรยธรรมจะมความเกยวของกบพฒนาการทางดานความคดเปนเหตเปนผล (ตรรกะ) บคคลจะมพฒนาการทางจรยธรรมเปนไปตามล าดบไมมการขามขน เชน บคคล ทมพฒนาการทางจรยธรรมในขน 3 การแสดงพฤตกรรมเพอใหไดรบการยอมรบจากกลม จะไมสามารถพฒนาแบบกาวกระโดดไปยงขน 5 ซงเปนเรองการตระหนกถงประโยชนของสวนรวมเปนหลก แตอาจพฒนากาวหนาขนไปเรอยๆ ผานขนท 4 และไปถงขนท 5 เปนล าดบ การทเราศกษาแนวคดเหตผลเชงจรยธรรมนจะท าใหเราตระหนกถงขอจ ากดทางดานความคดในแตละขนพฒนาการปจจบนของบคคล ซงเหลานเปนแรงผลกดนทสงผลตอพฒนาการทางจรยธรรมของบคคลนน และยงเกยวของกบการแสดงพฤตกรรมตางๆ ของบคคลดวยเชนกน

2. ทฤษฎการเรยนรทางปญญาเชงสงคม (Social Cognitive Theory) แบนดรา (Bandaru, 1977) ไดพฒนาทฤษฎการเรยนรทางปญญาเชงสงคมขนมา ซงเขามองวากระบวนการเรยนรเปนกระบวนการเปลยนแปลงพฤตกรรม และเขาเชอวา การเรยนรสวนใหญของคนเกดจากการสงเกตจากตวแบบ ซงสามารถถายทอดความคดและการแสดงออกไดพรอมๆ กน และตวแบบจะท าหนาท 3 ลกษณะ คอ 1. สงเสรมการเกดพฤตกรรม 2. ยบยงการเกดพฤตกรรม 3. ชวยใหพฤตกรรมนนคงอย

55

แบนดรา ไดแบงแมแบบไวเปน 2 ชนด คอแมแบบจากตวจรง กบแมแบบทเปนสญลกษณซงอาจเปนค าพด เอกสาร หรอใชทศนวสด เชน วทย โทรทศน สไลด หรอวดโอเทป เปนตน และไดสรปถงอทธพลของแมแบบทมผสงเกต ดงน 4. การสรางพฤตกรรมใหม เ มอผ สงเกตไดเหนการกระท าของแมแบบซงเปน การกระท าท ผสงเกตไมเคยพบเหนมากอน ผสงเกตจะรวบรวมขอมลซงการกระท าใหมนในรปของสญลกษณและถายทอดออกมาเปนพฤตกรรมใหม 5. การสรางกฎเกณฑหรอหลกการใหม จะเกดขนในสภาพทผสงเกตเหนการกระท าของแมแบบลกษณะตางๆ และถาการตอบสนองสงผลทางบวก ผสงเกตจะรวบรวมรปแบบลกษณะของแมแบบในรปแบบตางๆ แลวน ามาสรางเปนกฎเกณฑใหม หรอหลกการใหม 6. การสอนความคดและพฤตกรรมการสรางสรรค การมแมแบบจะชวยสนบสนน การพฒนาเชงสรางสรรคเพราะเมอมนษยมแมแบบกระท าพฤตกรรมใดพฤตกรรมหนงมนษยอาจใชประสบการณตางๆ ทมอยประกอบกบการกระท าของแมแบบมาพฒนาเปนความคดหรอพฤตกรรมใหมขนมา 7. การยบยงการกระท าและลดความหวนเกรง ทจะกระท าการทไดเหนแมแบบถกลงโทษ ผสงเกตมแนวโนมทจะไมกระท าตามแมแบบนน และในท านองเดยวกนถาไดเหนแมแบบท าพฤตกรรมทไมถกตองและไมหามปรามแลว ไมมผลกรรมใดๆ ตามมา ผสงเกตกมแนวโนมทจะกระท าตามแมแบบ 8. การสงเสรมการกระท า การมแมแบบจะมอทธพลตอการสงเสรมการกระท า ทงทเปนทางบวกและทางลบ ถาผ สงเกตไดเหนแมแบบแสดงพฤตกรรมหนง และไดรบรางวลผสงเกตมแนวโนมทจะกระท าตามมากขน ในท านองเดยวกนถาผสงเกตไดเหนแมแบบทแสดงความกาวราว และไดรบการยกยองวาเปนสงด ผสงเกตมแนวโนมกระท าตามมากขน ดงนน การเสนอแมแบบในสงคมจ าเปนตองมความระมดระวงอยางยง เพราะอาจจะมผลตอการเพมพฤตกรรมทางลบได 9. ทางดานอารมณ การมแมแบบนอกจากจะสงผลตอการกระท าแลวยงมผลตออารมณของผสงเกตใหรนแรงเพมขนและกระตนใหเกดอารมณคลอยตามไปดวย 10. การเอออ านวยใหเกดการกระท าตามแมแบบ การกระท าทใหคนเหนคณคาและมความชนชอบอยเสมอ การกระท าของแมแบบนนกจะท าใหผสงเกตท าไดโดยรวดเรว และกระท าไดงาย นอกจากน เมอคนสามารถกระท าตามแมแบบไดเรวกจะท าใหเกดการแผขยายจากสงคมหนงไดรวดเรวดวย

56

3. ทฤษฎการเรยนรการวางเงอนไขแบบการกระท า (Operant conditioning Theory) สกนเนอร (Skinner, 1972) ไดท าการทดลอง ซงสามารถสรปเปนกฎการเรยนร ไดดงน 1. ทฤษฎการเรยนร 1.1 การกระท าใดๆ ถาไดรบการเสรมแรงจะมแนวโนมทจะเกดขนอก สวนการกระท าทไมมการเสรมแรง แนวโนมทความถของการกระท านนจะลดลงและหายไปในทสด (จากการทดลองโดยน าหนทหวจดใสกลอง ภายในมคานบงคบใหอาหารตกลงไปในกลองได ตอนแรกหนจะวงชนโนนชนน เมอชนคานจะมอาหารตกมาใหกน ท าหลายๆ ครง พบวา หนจะกดคานท าใหอาหารตกลงไปไดเรวขน) 1.2 การเสรมแรงทแปรเปลยนท าใหการตอบสนองคงทนกวาการเสรมแรงทตายตว (จากการทดลองโดยเปรยบเทยบหนทหวจด 2 ตว ตวหนงกดคานจะไดอาหารทกครง อกตวหนงเมอกดคาน บางทกไดรบอาหาร บางทกไมไดอาหาร แลวหยดใหอาหารตวแรกจะเลกกดคานทนท ตวท 2 จะยงกดตอไปอกนานกวาตวแรก) 1.3 การลงโทษท าใหเรยนรไดเรวและลมเรว (จากการทดลองโดยน าหนทหวจดใสกรงแลวชอกดวยไฟฟา หนจะวงพลานแลวออกมาได เมอจบหนใสเขาไปใหม มนจะวงพลานอก จ าไมไดวาทางไหนคอทางออก) 1.4 การใหแรงเสรมหรอใหรางวลเมออนทรยกระท าพฤตกรรมทตองการ สามารถชวยปรบหรอปลกฝงนสยทตองการได (จากการทดลองสอนใหหนเลนบาสเกตบอลเรมจากการใหอาหารเมอหนจบบาสเกตบอล จากนนเมอมนโยนจงใหอาหาร ตอมาเมอโยนสงขนจงใหอาหาร ในทสดตองโยนเขาหวงจงใหอาหาร การทดลองนเปนการก าหนดใหหนแสดงพฤตกรรมตามทตองการกอนจงใหแรงเสรม วธนสามารถดดนสยหรอปรบเปลยนพฤตกรรมได)

2. หลกการจดการศกษา/ การสอน 2.1 ในการสอน การใหการเสรมแรงหลงการตอบสนองทเหมาะสมของเดกจะชวย

เพมอตราการตอบสนองทเหมาะสมนน 2.2 การเวนระยะการเสรมแรงอยางไมเปนระบบ หรอเปลยนรปแบบการเสรมแรง

จะชวยใหการตอบสนองของผ เรยนคงทนถาวร เชน ถาครชมวา “ด” ทกครงทนกเรยนตอบถกอยางสม าเสมอ นกเรยนจะเหนความส าคญของแรงเสรมนอยลง ครควรเปลยนเปนแรงเสรมแบบอนบาง เชน ยม พยกหนา หรอบางครงไมใหแรงเสรม

57

2.3 การลงโทษทรนแรงเกนไป มผลเสยมาก ผ เรยนอาจไมไดเรยนรหรอจ าสงทเรยนไดเลย ควรใชวธการงดการเสรมแรงเมอนกเรยนมพฤตกรรมไมพงประสงค เชน เมอนกเรยนใชถอยค าไมสภาพ แมไดบอกและตกเตอนแลวกยงใชอก ครควรงดการตอบสนองตอพฤตกรรมนน เมอไมมใครตอบสนอง ผ เรยนจะหยดพฤตกรรมนนไปในทสด

2.4 หากตองการปรบเปลยนพฤตกรรม หรอปลกฝงนสยใหแกผ เรยนการแยกแยะขนตอนของปฏกรยาตอบสนองออกเปนล าดบขน โดยพจารณาใหเหมาะสมกบความสามารถของผ เรยน เชน หากตองการปลกฝงนสยในการรกษาความสะอาดหองปฏบตการ และเครองมอ สงส าคญประการแรกคอ ตองน าพฤตกรรมทตองการมาจ าแนกเปนพฤตกรรมยอยใหชดเจน เชน การเกบ การกวาด การเชดถ การลาง การจดเรยง เปนตน ตอไปจงพจารณาแรงเสรมทจะใหแกผ เรยน เชน คะแนน ค าชมเชย การใหเกยรต การใหโอกาสแสดงตว เปนตน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมทพงประสงค กใหการเสรมแรงทเหมาะสมในทนท ดงนน ในการน าทฤษฎนไปประยกตใชในการพฒนาจตสาธารณะนนอาจท าได ดงน (ชยวฒน สทธรตน, 2552, หนา 37)

2.5 การเสรมแรงทางบวก (positive reinforcement) เมอมการแสดงออก ซงพฤตกรรมจตสาธารณะ ซงอาจใชตวเสรมแรงไดเปน 4 ประเภท คอ

2.5.1 ตวเสรมแรงทเปนสงของ (material reinforcer) เปนตวเสรมแรงทประกอบไปดวยอาหาร ของทเลนได และสงของตางๆ เชน ขนม ของเลน เสอผา น าหอม รถยนต เปนตน

2.5.2 ตวเสรมแรงทางสงคม (Socialreinforcer) ตวเสรมแรงทางสงคมเปนตวเสรมแรงทไมตองลงทนซอหามอยกบตวเราละคอนขางจะมประสทธภาพสงในการปรบพฤตกรรม แบงเปน 2 ลกษณะคอ ค าพด ไดแก ค าชมเชย เชน ดมาก นาสนใจมาก ผมชอบมากเลย ใชเลยฉลาดจรงๆ เปนความคดทด เปนตน และการแสดงออกทางทา เชน ยม มองอยางสนใจ การแตะตว จบมอ เปนตน

2.5.3 ตวเสรมแรงทเปนกจกรรม (activity reinforcer) เปนการใชกจกรรมหรอพฤตกรรมทชอบไปเสรมแรงกจกรรมหรอพฤตกรรมทไมชอบ

2.5.4 ตวเสรมแรงทเปนเบยอรรถกร (token einforce) โดยการน าเบย อรรถกร ไปแลกเปนตวเสรมแรงอนๆ ได เชน ดาว คปอง โบนส เงน คะแนน เปนตน 2.6 การเสรมแรงทางลบ (negative reinforcement) เปนการท าใหความถของพฤตกรรมคงทหรอเพมมากขน ซงการเสรมแรงทางลบผสอนควรปฏบต คอ ท าทนทหรอเรวทสด เมอพฤตกรรมทไมตองการเกดขน ควรใหความรนแรงพอเหมาะไมมากหรอนอยเกนไป ควรใหผถก

58

ลงโทษรวาพฤตกรรมใดทถกลงโทษและเพราะเหตใด ควรใชเหตผลไมใชอารมณ ควรใชการลงโทษควบคกบการเสรมแรงทางบวก ผลงโทษตองเปนตวแบบทดในทกๆ ดาน และการลงโทษควรเปนวธสดทาย ถาไมจ าเปนไมควรใชการลงโทษ 3. กระบวนการพฒนาจตพสยของบลม บลม (Bloom, 1956) ไดน าเสนอกระบวนการพฒนาจตพสย (Affective Domain) ของคนไว ดงน ขนท 1 ขนการรบร (perceiving or receiving) เปนการสรางความสนใหบคคลไดรบรและใสใจในสงเราทน ามากระตน เพอใหบคคลมความรสกทจะยอมรบสงเรานนและเลอกทจะสนใจสงเรานนๆ เชน การใหเหนตวแบบการจดกจกรรมบรการสงคมดๆ การบรจาคเสอผาชวยเหลอผ อนในฤดหนาว เปนตน ขนท 2 ขนการตอบสนอง (Responding) เมอบคคลสนใจแบบอยางทดในขนท 1 แลวจะเกดทศนคตตอสงเรานนแลวจะตอบสนองซงไดแก การยอมรบสงเรานนเกดความรสกอยากตอบสนอง หรอเกดความพอใจจาการตอบสนองตอสงเรานน ดงนนในการสอนจงตองใหบคคลไดมโอกาสตอบสนองตอสงเรานน และเกดความรสกพงพอใจซงจะชวยพฒนาความสนใจทมอยใหมากขน ขนท 3 ขนการเหนคณคา (Valuing) เมอบคคลไดตอบสนองและไดรบความ พงพอใจ บคคลนนจะมทศนคตทดและเหนคณคาของสงนนเกดความชนชอบ และผกพนตอสงนน ขนท 4 ขนการจดระบบ (Organizing) เมอบคคลเหนคณคาของสงนน แลวเขาจะน าไปเปนแนวทางปฏบตในระบบชวตของตนเองและเชอถอในการปฏบตตอไป ขนท 5 ขนพฒนาเปนลกษณะนสย (Characterization) เปนการปฏบตจนเปนกจนสยอยางสม าเสมอ จนพฒนาเปนลกษณะนสยของตนเอง ดงนน ในการพฒนาคนใหมจตสาธารณะจงตองเรมจากการจดสงเราเพอสรางความสนใจใหแกคน โดยวธการตางๆ เพอใหคนไดสนใจ พอใจ แลวจงจดกจกรรมใหคนไดตอบสนอง เพอใหเขาเกดทศนคตทด ชนชอบ พอใจตอสงนน บคคลกจะน าไปเปนแนวทางปฏบต และปฏบตจนเปนนสยในชวตประจ าวนในทสด 4. กระบวนการสรางจตส านกของเปาโล แฟร เปาโล แฟร (Paulo Freire, 1989) เหนวามนษยตางจากสตวตรงทมนษยมความนกคด มจตส านก (Consciousness) และการกระท าของมนษยจะสมพนธกบจตส านกของเขาเสมอ ซงจตส านกของเปาโล แฟร มความหมายลกซงในเชงปรชญา หมายถง ความรในสงทเปน

59

สจธรรม สงทเปนสภาวะทแทจรงของชวตมนษย และสงทเปนโลกของมนษย เปาโล แฟร ชใหเหนวา ความนกคดและการทมนษยจะมความรในเรองใดและลกษณะใดนน ขนอยเ งอนไขทางประวตศาสตรและวฒนธรรม ธรรมชาตทแทจรงของสภาพแวดลอมทบคคลแตละคนตองด ารงชวตอย จะสงผลใหบคคลแตละคนมความนกคดและมความรทแตกตางกนไป เปาโล แฟร มงสอนใหคนมมโนธรรมส านก โดยใชวธการพดคยหรอสนทนา (Dialogue) แลกเปลยนความคดเหนระหวางกนโดยดงปญหาสงคมเขามาขบคดระหวางผ เรยนและผ สอน หรอระหวางผ เรยนดวยกนเอง ผ เรยนจะตองรจกคดเหนออกมาอยางไมยดเยยดความคดใหแกกน ซงจะท าใหเกดการศกษาอยางเสร ไมเปนการกดขมนษยทางความคด ตองการใหประชาชนเกดจตส านกถงขนวพากษวจารณ (Critical Consciousness) นนคอ พฒนาจากจตส านกขนตนๆ ไดแก จตส านกอยางครงๆ กลางๆ (Semi-Intransitive) จตส านกอยางธรรมดา (Native-Transitive) เปนจตส านกอยางวพากษวจารณ (Critical) นนคอ ใหประชาชนเปนผ คด ผ กระท าเอง ขบคดปญหาสงคมอยางลกซง รจกคด รจกถามเพอสะทอนใหเหนวาเขามองสภาพการณทเปนอยอยางไร มความเชอมนในตวเอง และรบฟงผ อน ขนตอนการสอนของเปาโล แฟร ม 3 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 Codification เปนการเสนอสถานการณทเปนจรงใหแกผ เรยน โดยควรจะไดมาจากการส ารวจในทองถนและสมพนธกบชวตความเปนอยของผ เรยน เชน การท างานในไรนา หรอความ สมพนธระหวางบดา มารดากบบตร โดยสถานการณทเลอกมาเสนอแกผ เรยนนน จะตองเปนสถานการณทมลกษณะขดแยง ซงวธเสนอสถานการณอาจท าดวยวาจา รปสเกตซ รปถาย เทปอดเสยง ภาพฉาย หรอวสดส าหรบอาน แตการอธบายสถานการณตองหลกเลยงการจงใจใหเอนเอยงหรอคลอยตาม อนจะเปนวธของผกดข ขนตอนท 2 Decoding เปนการถอดความหมายจากสถานการณออกมา โดยวธการสนทนาพาท แลกเปลยนความคดเหนระหวางครกบผ เรยน และระหวางผ เรยนดวยกน เพอใหเหนความหมายในแงตางๆทงในดานเศรษฐกจ สงคม การเมองและวฒนธรรม ขนตอนท 3 การสอนใหรหนงสอ เปนการสอนอานค าตางๆ โดยแสดงภาพและ ค าอาน (ค าหลก) หลงจากนนจะแยกค าหลกออกเปนพยางค แจกลกสระและพยญชนะ แลวผสานตวเปนค าอนๆ โดยการสอนค าหลกตามแนวของเปาโล แฟร น จะตองเปนการสอนทขยายความจากความหมายของค าหลกไปสเรองเศรษฐกจและสงคมทเกยวของกบชวตความเปนอยของผ เรยนดวย

60

โดยสรป กคอ หวใจส าคญของการสรางจตส านกของเปาโล แฟร คอ การใหผ เรยนมโอกาสคดดวยตนเอง มการน าปญหาสงคมมาขบคด แลกเปลยนความคดเหนและวพากษวจารณ สนทนาในปญหาจนเกดความตระหนกและเหนปญหาในสงคมทเขาด ารงชวตอย อนเปน การปลดปลอยใหมนษยมเสรภาพอยางแทจรง ซงการกระท าดงกลาวจะคอยๆ ท าใหวฒนธรรมเงยบๆ ของบคคลเปลยนแปลงไป 5. แนวคดการพฒนาจตสาธารณะของประเทศไทย แนวคดการพฒนาจตสาธารณะของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราช (ชยวฒน สท ธ รตน , 2552, ห นา 23) แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเ พยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท 9 นนบวาเปนแนวคดส าคญทสดในการสอนคนให มจตสาธารณะ ซงน ามาประยกตใชกบการปฏบตตนไดในทกระดบ โดยเนนการปฏบตบนทาง สายกลาง และการพฒนาอยางเปนขนตอน ซงค านยาม ความพอเพยงจะตองประกอบดวย 3 คณลกษณะพรอมๆ กน ดงน 1. ความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไป โดยไมเบยดเบยนตนเองและผ อน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ 2. ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของ ตลอดจนค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านนๆ อยางรอบคอบ 3. ภมคมกน หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตางๆ ทจะเกดขน โดยค านงถงความเปนไปไดของสถานการณตางๆ ทคาดว าจะเกดขนในอนาคตโดยม เงอนไข ของการตดสนใจและด าเนนกจกรรมตางๆ ใหอยในระดบพอเพยงนน ตองอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐานกลาวคอ

3.1 เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของรอบดาน ความรอบคอบทจะน าความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในการปฏบต

3.2 เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสราง ประกอบดวย มความตระหนกใน คณธรรม มความซอสตยสจรตและมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญาในการด าเนนชวตแนวทางปฏบต/ ผลทคาดวาจะไดรบจากการน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงประยกตใช คอการพฒนาททสมดลและยงยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงในทกดานเศรษฐกจ สงคมสงแวดลอม ความรและเทคโนโลย

61

สรปไดวา ทฤษฎและแนวคดการพฒนาจตสาธารณะของตางประเทศและไทย การทจะพฒนาจตสาธารณะนน สามารถน าเอาทฤษฎ แนวคด มาชวยพฒนาจตสาธารณะของนกเรยน ท าใหนกเรยนเกดการมจตสาธารณะได โดยการพฒนาจตสาธารณะตองด าเนนการ อยางเปนขนตอน เรมจากการจดสงเราเพอสรางความสนใจ ใหนกเรยนไดมสวนรวม และคดดวยตนเอง เมอนกเรยนเกดความสนใจ พอใจ แลวจงจดกจกรรมใหนกเรยนไดตอบสนอง เพอใหนกเรยนเกดทศนคตทด ชนชอบ พอใจตอสงนน นกเรยนกจะน าไปเปนแนวทางในการปฏบตตน และปฏบตจนเปนนสยในชวตประจ าวนในทสด อาจใชแนวคดทหลากหลาย ทงแนวคดจากปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของในหลวง รชกาลท 9 ทสอนใหคนมความพอประมาณ มเหตผล และ มภมคมกนทดในตว โดยตวคนนนตองมทงความร และคณธรรมประกอบกน หรออาจใชหลกค าสอนทางศาสนามาชวย ซงทกศาสนาสอนใหคนเปนคนด มความเสยสละ แบงปน ท าประโยชนเพอสวนรวม มความรกตอเพอนมนษยมากกวารกตนเอง และรกความสนต ปจจยทมผลตอกำรเกดจตสำธำรณะ คเปอร สมท (Coopersmith, 1981) สรปไววาปจจยทมผลตอการเกดจตสาธารณะ ม 2 ปจจย คอ 1. ปจจยทเปนสวนประกอบภายในตนเอง หมายถง ลกษณะเฉพาะของบคคลแตละคนทท าใหความส านกของบคคลแตกตางกนไดแก ลกษณะทางกายภาพ ความสามารถทวไป สมรรถภาพ ภาวะทางอารมณ คานยมสวนบคคล ความปรารถนา และเพศ 2. ปจจยทเปนสวนประกอบภายนอก หมายถงสภาพแวดลอมภายนอกทบคคล มปฏสมพนธดวย ซงจะสงผลใหเกดจตส านกในแตละคนทแตกตางกน ไดแก ความสมพนธในครอบครว โรงเรยนและการศกษา สถานภาพทางสงคม และกลมเพอน เปนตน ไพบลย วฒนศรธรรม และสงคม สญจร (2543, หนา 13) ไดสรปไววา ปจจยทมผลตอการเกดจตสาธารณะอยภายใตอทธพลของปจจยแวดลอมทงภายในและภายนอก ดงน 1. ปจจยภายนอก เปนปจจยทเกยวกบภาวะทางสมพนธภาพของมนษย ภาวะทางสงคมเปนภาวะทลกซงทมผลตอส านกดานตางๆ ของมนษย เปนภาวะทไดอบรมกลอมเกลา และสะสมอยในสวนของการรบรทละเลกทละนอย ท าใหเกดส านกทมรปแบบหลากหลาย ภาวะแวดลอมทางสงคมนเรมตงแตพอแม พนอง ญาต เพอน คร สอมวลชน บคคลทวไป ตลอดจนระดบองคกร วฒนธรรม ประเพณ ความเชอ กฎหมาย ศาสนา รวมทงภาวะแวดลอมดานสอสารมวลชน และสวนทก ากบส านกของบคคลคอ การไดสมผสจากการใชชวตทมพลงตอการเกดส านก อาท การไปโรงเรยน ไปท างาน ดละคร ฟงผคนสนทนากน เปนตน

62

2. ปจจยภายใน ส านกทเกดจากปจจยภายใน หมายถง การครนคด ไตรตรองของแตละบคคลในการพจารณาตดสนคณคาและความดงาม ซงสงผลตอพฤตกรรมและการประพฤตปฏบตโดยเฉพาะการปฏบตทางจตใจ เพอขดเกลาตนเองใหเปนไปทางใดทางหนงโดยเกดจากการรบรจากการเรยนร การมองเหน การคด แลวน ามาพจารณาเพอตดสนใจวาตองการสรางส านกแบบใด กจะมการฝกฝน และสรางส านกเหลานน ปจจยภายในและปจจยภายนอกลวนมผลลพธซงกนและกนในการสรางจตส านก และตองกระท าไปพรอมๆ กนทงสองทาง โดยการกระท าตองเชอมโยงกบเนอหาทมความเหมาะสมและเปนประโยชนตอสวนรวมซงการมส านกของบคคลมความสมพนธกบการแสดงพฤตกรรมของบคคล แตการแสดงพฤตกรรมของคนๆ หนงทแสดงออกมานนไดรบอทธพลทงจากปจจยภายในและปจจยภายนอก จะท าใหพฤตกรรมทแสดงออกมานนอาจไมตรงกบความตองการในจตใจ ทแทจรงกได สมพร เทพสทธา (2540, หนา 12) สรปไววา ปจจยทมผลตอการเกดจตสาธารณะนน เปนสงทเกดตามวถการด าเนนชวตของแตละบคคล สภาพแวดลอมตางๆ ตงแตระดบครอบครว ชมชน มผลตอการพฒนาคณธรรม จรยธรรมของบคคล ส าหรบปจจยทมสวนเกยวของกบการเกดจตสาธารณะหรอจตส านกสาธารณะ เมอมองจากทฤษฏทางสงคมวทยาจะเหนไดวามสวน ทกอใหเกดจตสาธารณะ ซงนนคอองคกรทส าคญทท าหนาทขดเกลาทางสงคม ไดแก 1. ครอบครว ในกระบวนการขดเกลาทางสงคม กระบวนการขดเกลาเบองตน คอ ครอบครวผานกระบวนการ การปฏสมพนธ (Interaction) การเลยนแบบพอ แม (Imitation) การสงเกตการณ (Observation) จะท าตวอยางไรใหอยในวฒนธรรมนได ครอบครวเปนสถาบนทมอทธพลตอบคลกภาพอยางลกซงและมอทธพลตออารมณ ทศนคต และความประพฤตของเดกเปนอยางยง 2. กลมเพอน เปนกลมทอายระดบใกลเคยงกน โดยอาจจะรวมกนเปนกลมเพอธรรมดาจนถงชมรม สมาคมทตนสนใจ เชน เพอนรวมชน ชมรมฟตบอล คณะกรรมการสภานกเรยน ชมรมจตอาสา เปนตน เมอเดกโตขนกจะเขารวมสงคมกบเพอนๆ เชน กบเพอนบาน เพอนทโรงเรยน กลมเพอนทมอทธพลส าคญตอพฤตกรรมของเดกเชนกน เดกอาจเลยนแบบอยางเพอน ดงน น ถาเดกไดคบกบเพอนทดกจะไดรบแบบอยางทด ในทางตรงกนขามถาหากคบเพอนทไมดยอมมพฤตกรรมทไมดไปดวย กลมเพอนจะชวยใหเดกเรยนรสงใหมๆทอาจไมไดรบจากครอบครว หรอผ ใหญ เชน เพศศกษา ความเสมอภาค ความเปนตวของตวเอง ความเปนผน า ซงเดกอาจน าเอาพฤตกรรมตางๆ ของเพอนมาเปนแนวทางปฏบตของตนเอง

63

3. สถานศกษา โรงเรยนเปรยบเสมอนเปนบานทสองของเดก ในการทจะไดรบความรความคดตางๆ และวชาการตางๆ อยางเปนทางการ โดยเฉพาะสงคมในปจจบน โรงเรยนเปนสถานทส าคญในเรองการใหการขดเกลาแกเดก ตลอดจนท าใหเดกมโอกาสพบปะสมาคมเพอนในวยเดยวกน ซงปญหาทเกดจากการขดเกลาของโรงเรยนอาจจะไมตรงกบพอแม ผ ปกครอง เดกเลยสบสนไมทราบวาใครถกกวากน เชน แมวาอยาง ครวาอกอยาง ครวาผด แมบอกวาถก ครวาไมด พอแมวาด เปนตน อกปญหาหนงทพบไดบอยกคอ สอนในลกษณะทเปนทฤษฏหรออดมคตจนเกนไป อาจจะไมตรงกบสงทปฏบตในชวตจรง เชน ท าดไดด แตเดกเหนคนชวท าไมด ไดด เดกอาจเสอมศรทธาได เมอพจารณาถงหนาทของโรงเรยนโดยทวไปแลว โรงเรยนจะท าหนาทส าคญ 2 ประการ คอ 1) สอนใหมความรและทกษะในการด ารงชพ 2) อบรมสงสอนเพอใหเปนพลเมองด มความจงรกภกดตอชาต มมารยาทอนดงาม 4. ส านกงานหรอองคกรทบคคลสงกดอย เปนกลมอาชพตางๆ ในสงคม ซงแตละกลมอาชพจะมคณคาหรอระเบยบกฎเกณฑไปตามอาชพของตน เปนหนวยงานทมสวนรวมใน การอบรมใหเรยนรระเบยบแบบแผนของสงคม เชน ครตองสอนศษยดวยความเมตตา นกสงคมสงเคราะหไมเปดเผยความลบของผมารบการสงเคราะห แพทยรกษาคนไขดวยจรรยาบรรณไมเหนแกเงน เปนตน แตละอาชพจงมบคลกภาพแตกตางกนไป เชน ต ารวจ กแตกตางจากแพทย ครกแตกตางจากนกธรกจ เปนตน 5. สถาบนศาสนา เปนตวแทนทขดเกลาหรอแนะแนวทางใหคน เปนทยดเหนยวจตใจเพอเปนเปาหมายในการกระท า โดยเฉพาะศาสนาพทธมบทบาทส าคญตอการอบรมสงสอนใหคนเราไมตงอยในความประมาทเพราะหลายสงในโลกไมมความแนนอน จงตองยดมนในสงทดงาม มศลธรรม จรยธรรม และความประพฤตในทางทถกทควร 6. สอมวลชน สอมวลชนมหลายประเภท เชน วทย โทรทศน สงตพมพตางๆ สออนเตอรเนต หนงสอพมพ ภาพยนตร และนวนยาย เปนตน ซงมสวนในการขดเกลาทางสงคมแกมนษยในดานตางๆ ตงแตความคด ความเชอ แบบของความประพฤต เพราะสอมวลชนมทงการใหความรและความเพลดเพลน โดยเฉพาะอทธพลของสอมวลชนทส าคญคอการใหขาวสาร ขาวสารน มกเปนลายลกษณอกษรและผ เกยวของกบขาวสารนนไมวาจะเปนนกเขยน บรรณาธการ และผจดท า มสวนชวยครอบครว โรงเรยน ในการขดเกลา เชน หนงสอพมพเสนอขาวเดกเรยนด พอแมอาจจะบอกใหลกอานเพอเปนการเอาอยาง หรอครสงใหนกเรยนตดขาว เกบขาวมาเลารายงานหนาชนเรยนหรอตดทบอรดทหนาหอง เปนตน อทธพลของสอมวลชนจะมมากนอยเพยงไร ขนอย

64

กบแตละบคคล ขนอยกบภมหลงของครอบครววาไดสอนลกมาใหรจกเหตและผลหรอเลอกขาวสารตางๆ ไดแคไหนหรอขนอยกบเจตคตของแตละบคคลตอสงทตนไดรบ คณลกษณะอนพงประสงคของจตสำธำรณะ คณลกษณะอนพงประสงค หมายถง คณภาพของผ เรยนดานคณธรรม จรยธรรม คานยมทก าหนดขนโดยพจารณาจากสภาพของสงคม และการเปลยนแปลงของโลกยคปจจบน ซงท าใหมความจ าเปนตองเนนและปลกฝงลกษณะดงกลาวใหเกดขนในตวผ เรยนทกคนเพอชวยใหผ เรยนเกดการพฒนาในองครวมทงดานสตปญญา และคณธรรม อนจะน าไปสความเจรญกาวหนาและความมนคงสงบสขในสงคม ซงในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดก าหนดคณลกษะอนพงประสงค 8 ประการ ดงน 1. รกชาต ศาสน กษตรย

2. ซอสตยสจรต 3. มวนย 4. ใฝเรยนร 5. อยอยางพอเพยง 6. มงมนในการท างาน 7. รกความเปนไทย 8. มจตสาธารณะ

คณลกษณะในขอท 8 คอจตสาธารณะ ซงประกอบดวยตวชวด 2 ประการ คอ ประการ 1 การชวยเหลอผ อนดวยความเตมใจและพงพอใจโดยไมหวงผลตอบแทน พฤตกรรมบงช เชน ชวยพอแม ผปกครอง ครท างานดวยความเตมใจ อาสาท างานใหผ อนดวยก าลงกาย ก าลงใจ และก าลงสตปญญาโดยไมหวงผลตอบแทนและแบงปนสงของ ทรพยสนและอนๆ และชวยแกปญหาหรอสรางความสขใหกบผ อน ประการ 2 การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน ชมชนและสงคม พฤตกรรม ทบงช เชน ดแลรกษาสาธารณสมบตและสงแวดลอมดวยความเตมใจ เขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน ชมชนและสงคม และเขารวมกจกรรมเพอแกปญหาหรอรวมสรางสงทดงามของสวนรวมตามสถานการณทเกดขนดวยความกระตอรอรน ผวจยไดเลอกคณลกษณะอนพงประสงคของผ เรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ในขอท 8 มจตสาธารณะเพอใชก าหนดตวชวด และพฤตกรรมบงช ดงน

65

ตำรำง 2 แสดงตวชวด และตวบงช จตสำธำรณะ

ตวชวด พฤตกรรมบงช 1. ชวยเหลอผอนดวยความเตมใจ และพงพอใจโดยไมหวงผลตอบแทน

1. ชวยพอแม ผปกครอง ครท างานดวยความเตมใจ 2. อาสาท างานใหผอนดวยก าลงกาย ก าลงใจ และก าลงสตปญญาโดยไมหวงผลตอบแทน 3. แบงปนสงของ ทรพยสน และอนๆ และชวยแกปญหาหรอสรางความสขใหกบผอน

2. เขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน ชมชน และสงคม

1. ดแล รกษาสาธารณสมบตและสงแวดลอมดวยความเตมใจ 2. เขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน ชมชน และสงคม 3. เขารวมกจกรรมเพอแกปญหาหรอรวมสรางสงทดงามของสวนรวมตามสถานการณทเกดขนดวยความกระตอรอรน

องคประกอบของจตสำธำรณะ ชาย โพธสตา และคณะ (2540, หนา 14) ไดสรปองคประกอบของจตสาธารณะสมบต 4 ดาน ดงน

1. ดานความเขาใจเกยวกบสาธารณะสมบต 2. ดานภาพสะทอนจตส านกตอสาธารณะสมบต 3. ดานมาตรการเสรมสรางจตส านกตอสาธารณะสมบต 4. ดานนโยบายและการบรหารจดการ

ซงชาย โพธสตา และคณะ ไดแบงจตส านกสาธารณสมบตในเชงพฤตกรรมออกเปน การใชสมบตสาธารณะอยางรบผดชอบ และการรบผดชอบตอสาธารณสมบต ซงมนย 2 ประการ ไดแก นยท 1 รบผดชอบตอสาธารณสมบต ดวยการเหลยกเหลยงการใช และการกระท าทกอใหเกดความเสยหายตอสาธารณสมบตนนๆ รวมไปถงการถอเปนหนาททจะมสวนรวมใน การดแลสาธารณสมบตในวสยทตนสามารถท าได นยท 2 การเคารพสทธในการใชสาธารณสมบตของผ อน เพราะสาธารณสมบต คอ ของทคนทวไปมสทธในการเขาถงและการเขาไปใชประโยชน ดงนนการใชสาธารณสมบตอยางรบผดชอบในแงนจงหมายถง การใชของสวนรวม โดยการค านงถงวาคนอนกมสทธในการใชเชนเดยวกนจะตองไมยดสาธารณสมบตนนไวเปนของสวนตว และไมปดกนโอกาสในการใชประโยชนของผ อน

66

ลดดาวลย เกษมเนตร (2546, หนา 3) ไดสรปองคประกอบของจตสาธารณะไว 3 องคประกอบ ดงน องคประกอบท 1 คอ การหลกเลยงการใชหรอการกระท าทจะท าใหเกดความช ารดเสยหายตอสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม โดยแสดงออก ดงน 1) การดแลรกษาของสวนรวม ใชของสวนรวมแลวเกบเขาท 2) ลกษณะการใชของสวนรวม รจกใชของสวนรวมอยางประหยดและทะนถนอม องคประกอบท 2 คอ การถอเปนหนาททจะมสวนรวมในการดแลรกษาของสวนรวมในวสยทตนสามารถท าได โดยแสดงออก ดงน 1) การท าตามหนาททไดรบมอบหมายเพอสวนรวม 2) การรบอาสาทจะท าบางอยางเพอสวนรวม องคประกอบท 3 คอการเคารพสทธในการใชของสวนรวมทเปนประโยชนรวมกนของกลม โดยแสดงออก ดงน 1) การไมยดครองของสวนรวมนนมาเปนของตนเอง 2) การเปดโอกาสใหผ อนไดสามารถใชของสวนรวมนน กรรยา พรรณนา (2553, หนา 8) ไดสรปองคประกอบของจตสาธารณะของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยพจารณาจากความรความเขาใจหรอพฤตกรรมทแสดงออกขององคประกอบจตสาธารณะ 4 องคประกอบ ไดแก 1. ดานการใช หมายถง ลกษณะพฤตกรรมของผ เรยนในการใชของสวนรวม การรกษาทรพยสน การดแลรกษาความสะอาด การไมท าลายทรพยสนสาธารณสมบตในโรงเรยนทงในหองเรยนและนอกหองเรยนใหเกดความช ารดเสยหาย โดยแสดงออก ดงน 1.1 ดแลรกษาสงของ เมอใชแลวมการเกบรกษาใหคงอยสภาพด 1.2 ลกษณะของการใชของสวนรวมอยางประหยดและทะนถนอม 2. ดานการถอเปนหนาท หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงการมงปฏบต เพอสวนรวมในการดแลรกษาของสวนรวมในโรงเรยนทงในหองเรยนและนอกหองเรยนในวสยทตนสามารถท าได โดยแสดงออก ดงน

2.1 ท าตามหนาทและเคารพกฎระเบยบทก าหนด 2.2 รบอาสาทจะท าบางสงบางอยางเพอสวนรวม คอยสอดสองดแลสาธารณสมบตของสวนรวม 2.3 ดานการเคารพสทธ หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงการเคารพสทธในการใชของสวยรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม การไมยดครองของสวนรวมมาเปนของตน ตลอดจน ไมปดกนโอกาสของบคคลอนทจะใชของสวนรวมนน โดยแสดงออกดงน

67

2.4 ไมน าของสวนรวมมาเปนของตนเอง 2.5 แบงปนและเปดโอกาสใหผ อนไดใชของสวนรวม 3. ดานการปฏบตกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงการท าความดใหประโยชนตอผ อนและสงคมสวนรวมดวยความจรงใจและเตมใจ โดยไมหวงผลตอบแทน การเขาไปชวยเหลอผ อนดวยก าลงกาย ก าลงปญญา ก าลงทรพย ตามความสามมารถของตนเอง ซงผลของการกระท าจะกอใหเกดประโยชนแกคนสวนใหญ ดวยความบรสทธใจ โดยไมหวงผลตอบแทน โดยแสดงออกดงน 3.1 การกระท าบางสงทเปนประโยชนตอผ อนและสงคมสวนรวมดวยความเตมใจ

3.2 การเ ขาชวยเหลอผ อน ดวยก าลงกาย ก าลง ปญญา ก าลงท รพย ตามความสามารถของ สรปไดวา องคประกอบของจตสาธารณะแบงออกเปน 4 องคประกอบ ไดแก องคประกอบท 1 ดานการใช หมายถง การกระท าของนกเรยนทแสดงออกในการใชของสวนรวมทหลกเลยงการใชหรอการกระท าทจะท าใหเกดความช ารดเสยหายตอของสวนรวมทใชประโยชนรวมกน การไมท าลายทรพยสนทเปนสาธารณสมบตและสงแวดลอมใหเกดความช ารดเสยหาย องคประกอบท 2 ดานการถอเปนหนาท หมายถงการกระท าของนกเรยนทมสวนใน การดแลรกษาของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนในวสยทตนสามารถท าได การรจกการให การแบงปน การชวยเหลอผ อน ดวยก าลงกาย ก าลงใจ โดยไมหวงผลตอบแทน องคประกอบท 3 ดานการเขาเคารพสทธ หมายถง การกระท าของนกเรยนทแสดงออกในดานการใชของสวนรวม โดยการไมยดครองของสวนรวมมาเปนของตน ตลอดจนแบงปนหรอเปด โอกาศใหผ อนไดใชของสวนรวมนน องคประกอบท 4 ดานการปฏบตกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม หมายถงการกระท าของนกเรยนทแสดงออกถงการท าความด การท าประโยชนตอผ อน และสงคมสวนรวมดวยความเตมใจ โดยไมหวงผลตอบแทน กำรวดและประเมนจตสำธำรณะ การวดจตสาธารณะเปนการวดพฤตกรรมดานจตพสย (Affective) ซงมความส าคญมากและมการวดทยากพอสมควรในการทจะวดพฤตกรรมออกมาชดเจน ดงนนผวดจงควรศกษาวธการวดทหลากหลาย และเหมาะสมกบพฤตกรรมจตสาธารณะทเกดขน โดยมการวดหลายๆ ครง วดอยางตอเนอง และวดใหครอบคลมลกษณะดานจตสาธารณะ

68

1. ลกษณะการวดจตสาธารณะ เนองจากการวดจตสาธารณะเปนการวดพฤตกรรมดานจตพสย ดงนน ลกษณะของการวดพฤตกรรม จงมลกษณะ ดงน (บญชม ศรสะอาด, 2535) 1.1 ยากตอการใหนยามทชดเจน ผ รหลายคนใหนยามไมตรงกน 1.2 คณลกษณะบางอยาง บางสวน ผนแปรไปตามเวลา สถานท อารมณ จงวดธรรมชาตแทจรงไดยาก

1.3 ผตอบบางคนตอบไมตรงกบความเปนจรง เพราะถาตอบตามความเปนจรงจะท าใหตนเสยประโยชน ไดคะแนนนอย ภาพพจนในสายตาคนอนอยในระดบต า ไมสอดคลองกบความมงหวงทางสงคมพฤตกรรม

1.4 ดานจตพสยไมสามารถวดไดโดยตรง จะตองใชวธการวดทางออม โดยอาศย การสงเกตพฤตกรรมทางกาย และทางวาจาทคาดวาจะเปนการแสดงออกทสะทอนถงพฤตกรรมทางจตทตองการวด

1.5 ลกษณะดานจตพสยเปนเรองทเกยวกบความรสกของบคคลจงไมสามารถจ าแนกออกเปนความรสกทถกตอง หรอไมถกตองไดอยางเดดขาด

1.6 พฤตกรรมดานจตพสยเปนพฤตกรรมทเปลยนแปลงไดอยางรวดเรว และยงขนอยกบสถานการณ หรอองคประกอบอนๆ อกมาก 1.7 พฤตกรรมดานจตพสยเปนพฤตกรรมทตองสะสมมาเปนเวลานาน โดยการอบรม สงสอน ดงนน การวดพฤตกรรมดานนจะตองกระท าทงในหองเรยนปกตและนอกหองเรยน 1.8 คะแนนทวดจากการประเมนพฤตกรรมดานจตพสยมความคลาดเคลอนคอนขางสงซงไมวาจะวดมาจากเครองมอชนดใด คะแนนทวดจากการประเมนพฤตกรรมดานจตพสย จะมความคลาดเคลอนคอนขางสง ดงนน การน าผลการวดไปวเคราะหและแปลงผลจงตองระมดระวงเปนพเศษ

2. หลกการวดจตสาธารณะ วราพร พงศอาจารย (2542, หนา 100) ไดสรปการวดจตสาธารณะใชหลกการวดพฤตกรรมดานจตพสย ดงน 2.1 วดใหคลอบคลมลกษณะทตองการวด เชน หากผ วจยหรอผ ท ตองการวด จตสาธารณะตามองคประกอบของจตสาธารณะ 3 องคประกอบท ชาย โพธสตา และคณะ (2540, หนา 14; ลดดาวลย เกษมเนตร (2546, หนา 2) คอ องคประกอบท 1 คอ การหลกเลยงการใช หรอการกระท าทจะท าใหเกดความช ารดเสยหายตอสวนรวมทใชประโยชน รวมกนของกลม

69

องคประกอบท 2 คอ การถอเปนหนาททจะมสวนรวมในการดแลรกษาของสวนรวมในวสยทตนสามารถท าได และองคประกอบท 3 คอ การเคารพสทธในการใชของสวนรวมทเปนประโยชนรวมกนของกลม กตองวดใหคลอบคลมองคประกอบของจตสาธารณะ 3 องคประกอบ และคลอบคลมตวชวดทงหมด 2.2 เนองจากคณลกษณะดานจตพสยเปนคณลกษณะสวนตว ซงไมแนใจวาพฤตกรรมทแสดงออกมาเปนผลมาจากอารมณหรอความรสกนนๆ หรอไม ดงนน การวดผล จงจ าเปนทจะตองใชเครองมอหลายๆ อยาง 2.3 วดหลายๆ ครง เนองจากคณลกษณะดานจตพสยอาจเปลยนแปลงไดตามสถานการณ ดงนน ควรมการวดหลายๆ ครง ในวนและเวลาแตกตางกนไป จงท าใหผลการวดเชอถอไดมากขน 2.4 วดอยางตอเนอง ควรวดอยางตอเนองและใชเทคนคหลายๆ วธ จงจะเชอไดวาผลการวดคณลกษณะดานจตพสยมความนาเชอถอ และถกตอง 2.5 ความรวมมอของผ ถกวดเปนเรองทส าคญ การวดดานจตพสย เปนการวดพฤตกรรมสวนตวของบคคล ซงบางคนอาจไมตองการเปดเผยความจรง เพราะเกรงจะเกดผลเสยแกตน ดงนน ผ วดจงควรหาเทคนควธทจะท าใหผ ตอบ ตอบดวยความสบายใจ และรสกวาปลอดภย 2.6 ใชผลการวดใหถกตอง เนองจากการวดดานจตพสยไมมค าตอบทถกหรอผด ดงนนคะแนนจากการวดจงไมสามารถน าไปใชตดสนไดวา ไดหรอตก แตเปนการวดเพอน าไปพฒนาบคคลและหาทางชวยเหลอตอไป 3. วธการวดจตสาธารณะ ณฏฐภรณ หลาวทอง (2550) ไดสรปวธการวดจตสาธารณะ ซงสามารถน าวธการวดทางจตพสยมาใชได และเสนอแนะวธการวดไว ดงน

3.1 การรายงานตนเอง (self-report) เปนการใหผ รบการทดสอบแสดงความรสกของตนเองตามสงเราทไดสมผส ซงอาจใชขอความหรอสถานการณตางๆโดยผตอบมโอกาสตอบไดตามความคด ความรสกของตนเอง (การตอบแบบปลายเปด) หรอเลอกค าตอบทมการจดเตรยมใหแลว (การตอบแบบปลายปด) 3.2 การสงเกตพฤตกรรม (observation) เปนการใชประสาทสมผส โดยเฉพาะตาและหในการบนทกจดจ าพฤตกรรมอยางมจดหมาย แลวจดลงในแบบบนทกทมลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) หรอ แบบมาตรประมาณคา (rating scale)

70

3.3 การสงเกตรองรอยของพฤตกรรม (obtrusive) เปนการตรวจสอบขอมลยอนกลบจากหลกฐานอนทใชอางองถงความถของพฤตกรรม เชน รองรอยการไปยมหนงสอจากหองสมด รองรอยจากกจกรรมการแสดงจตสาธารณะ เปนตน

3.4 การสมภาษณ (interview) เปนวธวดทเกดจากการมปฏสมพนธพดคยระหวาง ผ สมภาษณและรบการสมภาษณ ซงอาจสมภาษณเปนกลมหรรายบคคลกได อาจเปนแบบสมภาษณแบบมโครงสราง หรอไมมโครงสราง ซงจะมความยดหยนในการสมภาษณสง 3.5 เทคนคการจนตนาการ (projective techniques) เปนการใชสถานการณหรอสงเราไปกระตนใหผทดสอบแสดงพฤตกรรม หรอมความคดจนตนาการของตนออกมา เชน การใหแสดงความรสกจากภาพการแสดงจตสาธารณะทก าหนดให การแตงเ รองทเ กยวของกบ จตสาธารณะใหสมบรณ เปนตน

4. เครองมอวดจตสาธารณะ ณฏฐภรณ หลาวทอง (2550) ไดสรปเครองมอวดจตสาธารณะมหลากหลายชนด ในทนน าเสนอ 6 ชนด คอ เครองมอวดแบบมาตาสวนประมาณคา การสงเกต การสมภาษณ แบบตรวจสอบรายการ แบบวดใหนกเรยนสรางจนตนาการ และแบบวดโดยใชสถานการณ ดงน

4.1 เครองมอวดแบบมาตราสวนประมาณคา (rating scale) มาตราสวนประมาณคาเปนเครองมอชนดหนงทใชวดโดยใชสถานการณ ดงน

4.1.1 มาตราสวนประมาณคาแบบตวเลข (numericalrating scale) เปนมาตราสวนทท าขนโดยใชรหสตวเลขส าหรบประมาณคาคณลกษณะตางๆ เลขรหสนใชแทนค าบรรยาย เชน

1 หมายถง ไมเกด 2 หมายถง เกดนานๆครง 3 หมายถง เกดบางครง 4 หมายถง เกดบอยครง 5 หมายถง เกดทกครง

4.1.2 มาตราสวนประมาณคาแบบบรรยาย (Descriptive rating scale) วธการนจะเขยนค าบรรยายบอกคณลกษณะของเรองนนวาอยในระดบใด ดงตวอยาง ดงน

71

ขอท รำยกำร ระดบพฤตกรรม

5 4 3 2 1

1 2 3

องคประกอบท 1 คอการหลกเลยงการใชหรอการกระท าทจะท าใหเกดความช ารดเสยหายตอสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม ดแลรกษาของสวนรวม

ใชของสวนรวมแลวเกบเขาท ใชของสวนรวมอยางประหยด ใชของสวนรวมทะนถนอม

4.1.3 มาตราสวนประมาณคาแบบกราฟ (Graphic rating scale) เปนการก าหนด

คณลกษณะของพฤตกรรมไวทเสนนนๆ ผประเมนจะเขยนเครองหมายไวบนสนทตรงกบลกษณะทจะประเมน 4.2 แบบสงเกต (observation) การสงเกต หมายถง การศกษาเพอท าความเขาใจเกยวกบบคคล โดยใชประสาทสมผสของผ สงเกตเฝาดพฤตกรรมตางๆ ทบคคลนนแสดงออกมาในลกษณะทเปนจรงตามธรรมชาต โดยมจดมงหมายทแนนอนในการด และไมมการควบคมสถานการณทท าการศกษาหลกในการสงเกต มดงน

4.2.1 ตองตงจดมงหมายในการสงเกตทแนนอนวาจะสงเกตพฤตกรรมใด เชน พฤตกรรมการชวยเหลอผ อน การเสยสละ เปนตน

4.2.2 ตองสงเกตดวยความระมดระวงและใชวจารณญาณในการพนจพเคราะห ทงพฤตกรรมดและไมด และตองมความยตธรรมกบเดกมากทสด

4.2.3 ระยะเวลาในการสงเกตตองตดตอกน และตองท าการสงเกตหลายๆ ครง หลายๆ สถานการณ เพอทจะใหไดพฤตกรรมทแทจรง

4.2.4 วธการสงเกตและวธการบนทกขอมลตองเปนระบบ มหลกเกณฑทแนนอน เชน การใชมาตราสวนประมาณคา ระเบยบพฤตกรรม เปนตน

4.2.5 ขณะทสงเกตจะตองไมใหผถกสงเกตรตว เพอทจะไดพฤตกรรมทแทจรง 4.2.6 บนทกเฉพาะพฤตกรรมทสงเกตเหนเทานน ไมใสความรสกสวนตวของ

ผสงเกตเขาไป 4.2.7 การสงเกตจะใหผลทแนนอนนาเชอถอ ควรใชผสงเกตหลายๆ คน

72

เครองมอในการสงเกต การสงเกตทเปนการเกบรวบรวมขอมลจากปรากฏการณทเกดขน โดยการเฝาด

อยางใกลชด และจดบนทกไวอยางมระบบลงในเครองมอทใชในการสงเกต ดงตวอยางและสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะตอไปน

ตวอยำง แบบสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

แบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ ชอ.......................................................................................................................................... วน/ เดอน/ ป ทสงเกต............................................................................................................... เวลา........................................................................................................................................ สถานท.................................................................................................................................... กจกรรมทปฏบต....................................................................................................................... ผสงเกต...................................................................................................................................

ขอท

รำยกำร

ระดบพฤตกรรม

เกดทกครง

เกดบอยครง

เกดบำงครง

เกดนำนๆครง

ไมเกด

1 ดแลรกษาของสวนรวม

2 อาสาท าบางอยางเพอสวนรวม

3 ไมยดครองของสวนรวมนนมาเปนของตนเอง

ลงชอ...............................................

(ผสงเกต)

4.3 แบบสมภาษณ (interview) การสมภาษณ เปนการเกบรวบรวมขอมลโดยการสอบถาม หรอการโตตอบทางวาจา เปนหลก โดยเรยกผสอบถาม หรอเกบขอมลวาผสมภาษณ และเรยกฝายตอบหรอฝายให

73

ขอมลวา ผ ใหสมภาษณ การสมภาษณนใชไดดส าหรบเกบขอมลเกยวกบความรสก ความสนใจ ความคดเหน หรอทศนคตเรองตางๆ รปแบบของการสมภาษณ การสมภาษณแบงออกเปน 2 ชนด คอ

4.3.1 การสมภาษณแบบมโครงสรางแนนอน (structured interview) เปนการสมภาษณทไดก าหนดตวค าถามและค าตอบไวเรยบรอยแลว โดยตวค าตอบจะเปนแบบใหเลอกตอบ เชน ใช-ไมใช จรง-ไมจรง ด-ไมด เปนตน

4.3.2 การสมภาษณแบบไมมโครงสรางแนนอน (Unstructured interview) เปนการสมภาษณทไมมก าหนดค าตอบไวแนนอนตายตว โดยผตอบ (ผ ถกสมภาษณ) จะตอบค าถามโดยอสระ การสมภาษณวธนผ สมภาษณมหนาทรบฟงและคอยเขาสประเดนทตองการ ดงนน ผสมภาษณจะตองเปนผ มความช านาญเปนพเศษการบนทกค าตอบในการสมภาษณม 3 วธ ดงน ใชเครองบนทกเสยง จดบนทกขณะท าการสมภาษณ บนทกหลงสนสดการสมภาษณ ซงควรบนทกทนทเพอกนลม

4.4 แบบตรวจสอบรายการ (check list) แบบตรวจสอบรายการ เปนเครองมอรวบรวมขอมลชนดหนงทประกอบไปดวยขอรายการ หรอเรองราวตางๆ ทจะใหผตอบตอบในลกษณะใดลกษณะหนงในสองอยางตามทก าหนดให เชน ม-ไมม ใช-ไมใช ชอบ-ไมชอบ เปนตน แบบตรวจสอบรายการเปนการมงตรวจสอบวามการกระท าหรอมพฤตกรรมตางๆ เกดขนตามทก าหนดในรายการหรอไม โดยไมไดพจารณาถงคณภาพ หรอจ านวนครงของการกระท าทเกดขน 4.5 แบบวดจนตนาการ การวดแบบนโดยใหนกเรยนดภาพแลวบรรยาย หรอเขยนแสดงความคดเหนตอสถานการณทยกมา เชน ถานกเรยนมเงน 20 ลานบาท จะน าไปพฒนาประเทศอยางไรบาง ถานกเรยนเปนนายกรฐมนตร นกเรยนจะพฒนาประเทศอยางไร 4.6 แบบวดโดยใชสถานการณ แบบวดโยใชสถานการณ นยมก าหนดสถานการณทหลากหลาย แลวใหนกเรยนเลอกตอบ 5. ขนตอนการสรางแบบวดจตสาธารณะ ณฏฐภรณ หลาวทอง (2550) ไดสรปขนตอนการสรางแบบวดจตสาธารณะ มแนวทางเดยวกบการสรางแบบวดจตพสย ซงควรมการด าเนนการ ดงน

74

5.1 จะตองพจารณาหวขอปญหาดานจตสาธารณะ และจดมงหมาย เพอใหทราบวาตองการขอมลลกษณะใด และมอะไรบาง

5.2 พจารณารปแบบเครองมอวดวาจะใชแบบใด จงจะเหมาะสมกบกลมเปาหมาย และเกบขอมลไดสมบรณทสด

5.3 รางแบบวดจตสาธารณะ โดยเขยนขอความใหสอดคลองกบหวขอปญหา จดมงหมายของการวด และรปแบบเครองมอวดทก าหนดไว

5.4 ตรวจสอบแบบวดจตสาธารณะฉบบรางเพอปรบปรงแกไข ซงอาจตรวจสอบเองหรอใหผ เชยวชาญตรวจสอบ (IOC) แลวน าผลการตรวจสอบมาปรบปรงแกไขเครองมอใหสมบรณ

5.5 น าแบบวดจตสาธารณะไปทดลองใช (try out) โดยน าไปทดลองกบกลมตวอยางทมลกษณะเชนเดยวกบกลมเปาหมายทตองการศกษา

5.6 น าแบบวดจตสาธารณะมาวเคราะหควบคมคณภาพคาความเทยง (reliability) แลวจดพมพเปนแบบวดฉบบสมบรณ 6. เกณฑการประเมนจตสาธารณะ ในการสรางเครองมอสอบวดทางจรยธรรมนน เมอมสถานการณหรอขอความใหผตอบพรอมค าตอบแลว ผ ทดสอบตองน าผลการตอบมาพจารณาวาการตอบนนควรตรวจใหคะแนนเทาใด อาศยเหตผลใดจงใหคะแนนเทานน การใหคะแนนหรอพจารณาเหตผลในการตอบแตละค าถาม จงเปนเรองส าคญมาก จงตองมหลกเกณฑในการพจารณาดงน (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2543, หนา 176)

6.1 เกณฑการแบงบคคล 4 จ าพวกตามพธศาสนา จากพระไตรปฎก พระพทธเจาไดแบงบคคลเปน 4 พวก คอ

พวกท 1 ไมปฏบตเพอประโยชนตน และไมปฏบตเพอประโยชนผ อน พวกท 2 ไมปฏบตเพอประโยชนเพอประโยชนตน แตปฏบตตนเพอประโยชน

ผ อน พวกท 3 ปฏบตเพอประโยชนตน แตไมปฏบตเพอประโยชนผ อน พวกท 4 ปฏบตเพอประโยชนตน และปฏบตเพอประโยชนผ อน จากเกณฑสรปไดวา คนพวกท 4 ดมากทสด รองลงมาคอพวกท 3, 2 และ 1

ตามล าดบ

75

6.2 เกณฑการแบงพฒนาการทางจรยธรรมของพอาเจท จากทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของ พอาเจท สามารถแบงจรยธรรมเปน 2 ระดบ คอ 1) ระยะเดกยดหลกจรยธรรมจากผ อน 2) ระยะเดกยดหลกจรยธรรมของตนเอง

จากการแบงจรยธรรมเปน 2 ระดบดงกลาว น ามาแบงเปนคะแนนได 2 ระดบ ดงน

ระดบคะแนนต า เมอผตอบใหเหตผลการตอบยดปรมาณการกระท าเปนส าคญไมได ใหเหตผลทางเจตนาของผกระท า

ระดบคะแนนสง เมอผตอบใหเหตผลค านกถงความยตธรรม และพจารณาผลการกระท าวามเจตนาดวยหรอไม

6.3 เกณฑจากการแบงการพฒนาทางจรยธรรมของโคลเบรก จากทฤษฎการทางจรยธรรมของโคลเบรก มการแบงขนการแสดงเหตผลทาง

จรยธรรมเปน 6 ขน โดยแบงเปน 3 ระดบ ดงนน ถาสรางเครองมอวดจรยธรรมจะตองค านงถง การใหคะแนน 2 แบบ คอ แบงคะแนนตางกน 3 ระดบ กบคะแนนแตกตางกนอยางมาก 6 ขน โดยใน 6 ขนนน คะแนนนอยเรมจากขนท 1 และเมอถงขนท 6 คะแนนจะมากทสดโดยพจารณาเหตผลการตดสนใจใชจรยธรรมได ดงน

6.3.1 ดหรอเลว เปนผลมาจากการกลวลงโทษหรอการใหรางวล 6.3.2 ดหรอเลว เพราะเขาชวยเรา เราชวยเขา ไมมความจงรกภกดหรอซอสตย 6.3.3 ดหรอเลว ขนอยกบกลมปฏบต ท าใหกลมชอบพอ 6.3.4 ดหรอเลว ขนอยกบการท าตามหนาท กฎหมาย และหลกศาสนา 6.3.5 ดหรอเลว มองการกระท าตามสญญาประชาคม เหนประโยชนสงคมเปน

สวนใหญ 6.3.6 ดหรอเลว ขนอยกบมโนธรรมของตน ท าตามอดมการณสากล

6.4 เกณฑการแบงจรยธรรมตามแนวของบรอนเฟนเบรนเนอร (Bronfenbrenner) แบงลกษณะจรยธรรม 5 ลกษณะ ดงน

6.4.1 เปนการกระท าเพอความพอใจของตน โดยไมค านงถงผ อน 6.4.2 เปนการกระท าตามค าสงของผ อน เชน พอแม หรอผใหญ 6.4.3 เปนการกระท าตามแนวทางของเพอนสนท 6.4.4 เปนการกระท าตามเปาหมายของกลมหรอสงคม 6.4.5 เปนการกระท าตามจดมงหมายของเหตผลหรอหลกการ

76

6.5 เกณฑระดบจรยธรรมตามแนวคณะกรรมการโครงการศกษาจรยธรรมไทย 6.5.1 ท าความดเพอประโยชนบางประการของตนเอง 6.5.2 ท าความดเพอผ อนในวงแคบ 6.5.3 ท าความดเพอประโยชนของสงคมสวนรวม 6.5.4 ท าความดเพอความดและเพออดมการณอนเปนสากล

6.6 เกณฑตามกระบวนการพฒนาลกษณะนสยบคคลของ บลม (Bloom) เกณฑตามกระบวนการพฒนาลกษณะนสยบคคลของ บลม (Bloom, 1956) ม 5 ขนตอน ดงน

ขนท 1 ขนการรบร (perceiving or receiving) เปนการสรางความสนใหบคคลไดรบรและใสใจในสงเราทน ามากระตน เพอใหบคคลมความรสกทจะยอมรบสงเรานนและเลอกทจะสนใจสงเรานนๆ

ขนท 2 ขนการตอบสนอง (responding) เมอบคคลสนใจแบบอยางทดในขนท 1 แลวจะเกดทศนคตตอสงเรานนแลวจะตอบสนองซงไดแก การยอมรบสงเรานนเกดความรสกอยากตอบสนอง หรอเกดความพอใจจาการตอบสนองตอสงเรานน

ขนท 3 ขนการเหนคณคา (valuing) เมอบคคลไดตอบสนองและไดรบความพงพอใจ บคคลนนจะมทศนคตทดและเหนคณคาของสงนนเกดความชนชอบและผกพนตอสงนน

ขนท 4 ขนการจดระบบ (organizing) เมอบคคลเหนคณคาของสงนน แลวเขาจะน าไปเปนแนวทางปฏบตในระบบชวตของตนเองและเชอถอในการปฏบตตอไป

ขนท 5 ขนพฒนาเปนลกษณะนสย (characterization) เปนการปฏบต จนเปนกจนสยอยางสม าเสมอ จนพฒนาเปนลกษณะนสยของบคคลนน

การกระบวนการพฒนาลกษณะนสยของคนของ Bloom ดงกลาว น ามาก าหนดเกณฑการใหคะแนนการประเมนจตสาธารณะ เปน 5 ระดบ ดงน

ให 1 คะแนน เมอผกระท ามจตสาธารณะขนการรบร (perceiving) ให 2 คะแนน เมอผกระท ามจตสาธารณะขนการตอบสนอง (responding) ให 3 คะแนน เมอผกระท ามจตสาธารณะขนการเหนคณคา (valuing) ให 4 คะแนน เมอผกระท ามจตสาธารณะขนการจดระบบ (organizing ) ให 5 คะแนน เ มอผ กระท ามจตสาธารณะขนปฏบตจนเปนลกษณะนสย

(characterization) สรปไดวา การวดและประเมนจตสาธารณะ เกณฑทน าเสนอมาในทน เปนแนวทางในการน าไปปฏบตการประเมนจตสาธารณะ เปนการก าหนดระดบของความด จะเรยงจากความด

77

นอยไปสความดสงสด หรอเรยงจากความดสงสดไปหาความดนอยกได โดยผประเมนตองพจารณาวาผตอบมจตสาธารณะระดบใด จดกลมของการตอบแลวแปลความพจารณาวาจะใหคะแนนอยในระดบจตสาธารณะหรอการกระท ากลมใด กำรวเครำะหคณภำพของแบบวดจตสำธำรณะ 1. ความเทยง (Reliability) หรอเรยกอกอยางหนงวาความเชอมนเปนคณสมบตทส าคญอกประการหนงของเครองมอทด การทเครองมอใดมความเทยงมาก หมายความวาเครองมอนน มระดบความคงทในการวดมาก ถาน าเครองมอนนไปวดซ าจะไดคาความแตกตางของการวดซ านอย แสดงวาเครองมอนนมความเทยงสง การประมาณคาสมประสทธความเทยง มวธค านวณหลายวธ แตละวธกเหมาะกบเครองมอแตละชนด การจะเลอกวธใดนนขนอยกบลกษณะของเครองมอและคณลกษณะของสงทตองการวด การค านวณหาคาสมประสทธความเทยงนน ลวนและองคณา สายยศ (2539, หนา 210) ไดเสนอแนะวธการค านวณหาคาสมประสทธความเทยง ดงน 1.1 วธสอบซ า (Test-retest Method) เปนการหาคาความเทยงโดยการน าเอาเครองมอนนไปสอบวดกบนกเรยนกลมใดกลมหนง 2 ครงในเวลาทตางกน โดยเวนระยะเวลาในการสอบทง 2 ครง ใหหากนพอสมควรโดยมจดมงหมายทตรวจสอบดวาคะแนนหรอผลการวดทง 2 ครงนนสอดคลองหรอสมพนธกนเพยงใดแลวน าคะแนนทไดจากการสอบทง 2 ครง มาค านวณหาคาสมประสทธสหสมพนธโดยวธ Pearson Product Moment คาสมประสทธสหสมพนธทไดน กคอ คาความเทยงของเครองมอวดฉบบนนนนเอง

1.2 วธใชแบบทดสอบคขนาน (Parallel Test Method ) วธนโดยหลกแลวเปนวธเดยวกบการสอบซ า แตพยายามปองกนการจ าขอสอบไดจงไดใชแบบทดสอบ 2 ฉบบ ทคขนานกนไปทดสอบแกนกเรยนกลมหนงโดยมขอสอบคขนานทง 2 ฉบบนตองเปนอสระตอกน คอไมใชท าถกฉบบหนงแลวตองไปท าถกอกฉบบหนงดวยตามทฤษฎแลว แบบทดสอบ 2 ฉบบ จะคขนานกนกตอเมอมจ านวนขอเทากน ถามเนอหาเดยวกน มความยากงายเทากน นนคอคะแนนเฉลย ความแปรปรวนของแบบทดสอบทง 2 ฉบบ ตองเทากนเมอน าแบบทดสอบคขนานทง 2 ฉบบไปสอบนกเรยนแลวน าเอาคะแนนทไดจากการสอบทง 2 ครงมาหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบ Pearson Product Moment เชนเดยวกบการหาคาความเทยงโดยวธสอบซ า

1.3 วธหาคาความคงทภายใน (Internal consistency Method) การหาคาดชนของความเทยง 2 วธทกลาวมานน ซงอาจเกดความไมสะดวก ดงนนการวดความคงทภายในจะเปน การหาคาความเทยงของแบบทดสอบ โดยการทดสอบเพยงครงเดยว ซงค านวณหาคาดชน ความเทยงไดหลายวธดงน

78

วธแบงครง (Split-half method) เปนการวดความสอดคลองภายในของเครองมอ ซงเปนคณสมบตทแสดงวาเครองมอมความเทยงอกลกษณะหนง โดยปกตเครองมอวจยมกประกอบดวยรายการขอค าถามจ านวนหนงทถามเพอจะวดลกษณะเดยวกน การทรายการ ขอค าถามแตละขอ ถามในประเดนทจะน าไปถงลกษณะทตองการจะวดทงหมด แสดงวาเครองมอนนมความสอดคลองภายในสง การหาความเทยงแบบนท าไดโดยการน าคะแนนทไดจากกลมตวอยางแตละคนมาแยกเปน 2 สวน วธทวๆ ไปใชกนอยเพยงแตแบงสอบถามออกเปน 2 สวน โดยถอวาขอสอบสองสวนนนวดสงเดยวกน แบงออกเปนขอคและขอคค านวณคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน จะไดคาความเทยงแบบวดครงฉบบ ตอจากนนน าไปหาคาสมประสทธสหสมพนธเตมฉบบ โดยใชสตรสเปยรแมน บราวน (Spearman – Brown) คาทไดจะเปนคาความเทยงของเครองมอทตองการ

วธของคเดอร รชารดสน (Kuder-Richardson) การหลกเลยงปญหาทอาจจะไมไดวดในสงเดยวกนสามารถท าไดโดยวธของ (Kuder-Richardson) ซงม 2 สตร คอ KR – 20 และ KR – 21 เปนการวดคาความสอดคลองภายในอกวธหนง ซงแบบวดทจะน ามาหาคาความเทยงดวยวธนตองมการใหคะแนนเปน 0 กบ 1 หรอเปนการวดทมการแจกแจงไดเพยง 2 ลกษณะ

วธของครอนบารช (Cronbach) การหาความเทยงโดยใชสมประสทธอลฟา (Alpha coefficient) สตรนดดแปลงมาจาก KR – 20 ดงนน จงเปนการหาความเทยงในลกษณะของความสอดคลองภายในเชนเดยวกน การดดแปลงมจดมงหมายทจะท าใหมใชไมจ ากดเฉพาะแบบวดทมคะแนนเปน 0 กบ 1 เทานน ซงมผนยมใชสมประสทธอลฟากนอยางกวางขวางในการหาความเทยงของเครองมอวจย

วธของฮอย (Hoyt’s ANOVA Procedure) การหาคาความเทยงโดยวธนเหมาะส าหรบเครองมอทใชในการเกบขอมลประเภทตรวจใหคะแนนตางๆ กนในแตละขอ เชนเดยวกบแบบสมประสทธแอลฟา แตวธการค านวณใชหลกสถตของการวเคราะหความแปรปรวน

ความเทยงทผ ใหคะแนนมากกวา 1 คน เปนการหาคาความเทยงทแบบทดสอบฉบบเดยวท าการทดสอบเพยงครงเดยวและมผตรวจใหคะแนนมากกวา 1 คน เชน แบบทดสอบเรยงความ เปนตน

ความเทยงของคะแนนผลตางของแบบทดสอบคะแนนผลตาง (Differnce Score: D = X - Y) ม 3 ลกษณะ คอ

ลกษณะท 1 คะแนนผลตางระหวางนกเรยน 2 คน ทสอบแบบทดสอบฉบบเดยวกน

79

ลกษณะท 2 คะแนนผลตางระหวางคะแนนของแบบทดสอบ 2 ฉบบทสอบกบนกเรยนคนเดยว

ลกษณะท 3 คะแนนผลตางของนกเรยน 2 ครง ในแบบทดสอบฉบบเดยวกนของนกเรยนคนเดยวกน (Pretest-Posttest) สรปไดวา การวเคราะหคณภาพของแบบวดจตสาธารณะการหาความเทยง (Reliability) หรอเรยกอกอยางหนงวา ความเชอมน การประมาณคาสมประสทธความเทยง มวธค านวณหลายวธ แตละวธกเหมาะกบเครองมอแตละชนด การจะเลอกวธใดนนขนอยกบลกษณะของเครองมอและคณลกษณะของสงทตองการวด ไดแก วธสอบซ า วธใชแบบทดสอบคขนาน และวธหาคาความคงทภายใน ซงไดแก วธแบงครง วธของคเดอร รชารดสน วธของครอนบารช (Cronbach) วธของฮอย ความเทยงทผ ใหคะแนนมากกวา 1 คน เปนการหาคาความเทยงทแบบทดสอบฉบบเดยว ท าการทดสอบเพยงครงเดยวและมผตรวจใหคะแนนมากกวา 1 คน เชน แบบทดสอบเรยงความ เปนตน และความเทยงของคะแนนผลตางของแบบทดสอบคะแนนผลตาง งำนวจยทเกยวของ งำนวจยในประเทศ ชวาลา เวชยนต (2544) ไดท าการวจยเรอง การพฒนาแบบการเรยนการสอนทใชเทคนคการเรยนรดวยการรบใชสงคม เพอสงเสรมความตระหนกในการรบใชสงคม ทกษะการแกปญหาและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ผลการวจยพบวา กรณศกษาทเรยนดวยแบบการเรยนการสอนทพฒนาขน มคะแนนเฉลยความตระหนกในการรบใชสงคมสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และมคะแนนเฉลยทกษะการแกปญหาสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 กรณศกษาทเรยนดวยแบบการเรยนการสอนทพฒนาขน มคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน ทงรายวชาสงคมศกษา และรายวชาภาษาองกฤษ สงกวากรณศกษาทเรยนดวยแบบการเรยนการสอนปกต อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 และกรณศกษาทท าการสงเกตพฤตกรรมมพฒนาการรบใชสงคมสงขนตามล าดบ กรรยา พรรณา (2553) ไดท าการวจยเรอง การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและ จตสาธารณะของผ เรยนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบเทคนคการเรยนรดวยการรบใชสงคมและการจดการเรยนรแบบเทคนคศกษากรณตวอยางทเนนการเสนอตวแบบสญลกษณ ผลการวจย พบวา 1) นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบเทคนคการเรยนรดวย การรบใชสงคมและการจดการเรยนรแบบเทคนคศกษากรณตวอยางทเนนการเสนอตวแบบสญลกษณ มผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต 2) นกเรยนทไดรบ

80

การจดการเรยนรแบบเทคนคการเรยนรดวยการรบใชสงคมและการจดการเรยนรแบบเทคนคศกษากรณตวอยางทเนนการเสนอตวแบบสญลกษณ มจตสาธารณะแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต วฒนา ไตตอผล (2557) ไดท าการวจยเรอง การพฒนาหลกสตรเสรมสรางจตสาธารณะตามแนวคดทฤษฏการเรยนรทางปญญาสงคมรวมกบการเรยนรดวยการรบใชสงคม ส าหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน ผลการวจย พบวา 1) คณลกษณะดานจตสาธารณะส าหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน ม 3 องคประกอบ ไดแก ดานการดแลรกษา ดานการบรการและดานการพฒนา 2) หลกสตรเสรมสรางจตสาธารณะตามแนวคดทฤษฏการเรยนรทางปญญาสงคมรวมกบการเรยนรดวยการรบใชสงคม ส าหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน มองคประกอบ คอ 2.1) หลกการของหลกสตร 2.2) จดมงหมายของหลกสตร 2.3) โครงสรางหลกสตร 2.4) ค าอธบายรายวชา 2.5) สาระการเรยนร 2.6) ค าอธบายหนวยการเรยนร 2.7) จดประสงคการเรยนร 2.8) กระบวนการเรยนร 2.9) สอและแหลงเรยนร 2.10) การวดและประเมนผล โดยผ เชยวชาญ พบวา มความเหมาะสมอยในระดบมากทสด และผลการน าหลกสตรไปทดลองน ารอง พบวามความเหมาะสม 3) ผลการทดลองใชหลกสตรเสรมสรางจตสาธารณะตามแนวคดทฤษฏการเรยนรทางปญญาสงคมรวมกบการเรยนรดวยการรบใชสงคม ส าหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน พบวา 3.1) นกเรยนมคณลกษณะดานจตสาธารณะหลงการใชหลกสตร สงกวากอนการใชหลกสตร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 3.2) นกเรยนมพฤตกรรมการมจตสาธารณะหลงการใชหลกสตร สงกวากอนการใชหลกสตร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สมปอง ชวยพรม (2559) ไดท าวจยเ รอง การพฒนารปแบบกจกรรมเสรมสราง จตสาธารณะ ตามหลกการเรยนรแบบรบใชสงคม ส าหรบนกเรยนระดบประถมศกษา ผลการวจยพบวา 1) คณลกษณะจตสาธารณะส าหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษา ม 4 องคประกอบ ไดแก ดานการใช ดานถอเปนหนาท ดานการเคารพสทธ และดานการปฏบตกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม 2) นกเรยนมคณลกษณะจตสาธารณะทกดานและโดยรวมหลงการเรยนโดยใชรปแบบ ทพฒนาขนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 3) นกเรยนมพฤตกรรมการม จตสาธารณะหลงการเรยนโดยใชรปแบบทพฒนาขน พบวา ในภาพรวมนกเรยนมพฤตกรรมการมจตสาธารณะ สวนใหญอยในระดบดเยยม จากการศกษางานวจยทเกยวของในประเทศ สรปไดวา จากการศกษางานวจยทเกยวของในประเทศ สรปได 2 ดาน คอ 1) การใชหลกสตรเสรมสรางจตสาธารณะ ท าใหนกเรยนม

81

จตสาธารณะทง 3 ดาน คอ การดแลรกษา การบรการ และการพฒนา 2) นกเรยนทรบการจด การเรยนรดวยการรบใชสงคม การท ากจกรรเพอสงคม การอาสาชวยสงคม สงผลใหนกเรยนมจตส านกสาธารณะทยงยน มความตระหนกในการรบใชสงคม การแกไขปญหาและมผลสมฤทธทางการเรยนทดขน งำนวจยตำงประเทศ ซาวคค (Zawacki, 1997) ท าการศกษา องคประกอบดานบคคล และครอบครว ทมผลตอการเรยนรดวยการรบใชสงคม พบวา องคประกอบดานบคคลและครอบครว มผลตอ การพฒนาการเรยนรดวยการรบใชสงคม และนกเรยนทเรยนรจากรายวชาทมการท ากจกรรม การรบใชสงคม มความแตกตางจากนกเรยนทเรยนจากรายวชาทไมมกจกรรมการรบใชสงคม โดยทผ ทเขารวมกจกรรมการรบใชสงคม มความสนใจเกยวกบปญหาสงแวดลอม และการรบรวาพวกเขาเรยนรทจะมความเหนใจและชวยเหลอผ อน (Care for others) วลเลยมส (Williams, 1997) ท าการวจยเกยวกบนกเรยนระดบมธยมศกษา เพอประเมนประสบการณของนกเรยนในการเรยนรดวยการรบใชสงคม เพอระบผลของการมสวนรวมใน การเรยนร และเพอท าความเขาใจตอผลกระทบทการเรยนรมตอนกเรยนระดบมธยมศกษา โดยการศกษาจากนกเรยนจ านวน 150 คน ทเขารวมในโครงการ ผลปรากฏวา นกเรยนทเขาโครงการทดลองการเรยนรดวยการรบใชชมชน มผลทางดานบวกในเรองทศนคตการยอมรบผ อน ความสามารถทจะลงมอกระท าเมอมความรสกเหนใจผ อน มความรสกซาบซงในคณคาและความสามารถของตนในสถานการณสงคม และมพฤตกรรมการเขาเรยนและพฤตกรรมทดในโรงเรยน มวรซโอ (Mauricio, 1997) ท าการศกษานกเรยนตงแตเกรด 9 ถงเกรด 12 ในโรงเรยนเอกชนหญง โดยท าการวจยเชงคณลกษณะ ผลการวจย ปรากฏวา นกเรยนมความเหนวา กจกรรมการเรยนรดวยการรบใชสงคม มผลตอการเรยนร และความเขาใจตอความรบผดชอบตอสงคม นอกนนยงท าใหนกเรยนรวา ตนมทกษะอะไร ไดมโอกาสพจารณาคานยม และมโอกาส มปฏสมพนธกบคนอนในชมชน จากการศกษางานวจยทเกยวของตางประเทศ สรปไดวานกเรยนทเรยนรดวยการรบใชสงคมจากรายวชาทมการท ากจกรรมการรบใชสงคม มความแตกตางจากนกเรยนทเรยนจากรายวชาทไมมกจกรรมการรบใชสงคมโดยทผ ทเขารวมกจกรรมการรบใชสงคมมความเหนใจและชวยเหลอผ อน มผลทางดานบวกในเรองทศนคตการยอมรบผ อน ความสามารถทจะลงมอกระท าเมอมความรสกเหนใจผ อน มความรสกซาบซงในคณคาและความสามารถของตนในสถานการณ

82

สงคมและความเขาใจตอความรบผดชอบตอสงคม นอกนน ยงท าใหนกเรยนรวา ตนมทกษะอะไร ไดมโอกาสพจารณาคานยม และมโอกาสมปฏสมพนธกบคนอนในชมชน จากการศกษางานวจยทกลาวมาขางตน พบวา วธการจดการเรยนรดวยการรบใชสงคม มขนตอนในการด าเนนการทน ามาซงผลลพธในทางบวก คอ การมจตสาธารณะตอสวนรวมมากขน นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยการรบใชสงคม การท ากจกรรมเพอสงคม การอาสาชวยสงคม สงผลใหนกเรยนมจตสาธารณะทยงยน มความตระหนกในการรบใชสงคม การแกไขปญหาและ มผลสมฤทธทางการเรยนทดขน กรอบแนวคดกำรวจย การวจยครงน ผวจยไดก าหนดกรอบแนวคดการวจย ไวดงน

ตตต

ภำพ 1 แสดงกรอบแนวคดกำรวจย

ตวแปรตน

การจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใช

สงคม 5 ขนตอน

1. ขนเตรยมความรกอนรบใชสงคม

2. ขนการส ารวจปญหา

3. ขนการวางแผนรบใชสงคม

4. ขนลงมอปฏบตการรบใชสงคม

5. ขนการน าเสนอผลงานการรบใชสงคม

ตวแปรตำม

จตสาธารณะ

83

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย การวจยเรอง ผลการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ด าเนนการวจย ดงน 1. กลมเปาหมาย 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การด าเนนการทดลอง 4. การวเคราะหขอมลและสถตทใช กลมเปำหมำย กลมเปาหมายทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชมนมจตสาธารณะ โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม อ าเภอบางมลนาก จงหวดพจตร จ านวน 30 คน ซงไดมาโดยวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive sampling) เครองมอทใชในกำรวจย เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1. เครองมอในกำรทดลอง เครองมอในการทดลอง คอ แผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ 2. เครองมอในกำรเกบรวบรวมขอมล 2.1 แบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ 2.2 แบบเขยนรายงานตนเองดานจตสาธารณะ 3. กำรสรำงและหำคณภำพเครองมอทใชในกำรวจย 3.1 การสรางและหาคณภาพแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม จ านวน 4 แผนการจดการเรยนร รวม 14 ชวโมง มขนตอนในการสราง ดงน

3.1.1 ศกษากจกรรมพฒนาผ เรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ในกลมของกจกรรมชมนม หลกการและเหตผล เปาหมายของชมนม กจกรรมการเรยนร และวธการวดและประเมนผล

84

3.1.2 ศกษาหนงสอ บทความ และงานวจยทเกยวของ เพอศกษาทฤษฎ

หลกการ แนวคดการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม และจตสาธารณะ 3.1.3 ออกแบบโครงสรางแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมท

เสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ดงตาราง 3 ดงน

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

98

99

100

101

102

3.1.4 จดท าแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสราง จตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ประกอบดวย แผนการจดการเรยนรจ านวน 4 แผน รวมเวลาทงหมด14 ชวโมง (ไมนบรวมการเขยนรายงานตนเอง และการสงเกตพฤตกรรมดาน จตสาธารณะ) ดงน

แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง เตรยมความรกอนรบใชสงคม แผนการจดการเรยนรท 2 เรอง ความมน าใจ แผนการจดการเรยนรท 3 เ รอง การดแลสาธารณประโยชนภายใน

โรงเรยน แผนการจดการเรยนรท 4 เรอง การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอ

สวนรวม ซงก าหนดองคประกอบตางๆ ของแผนการจดการเรยนรไว ดงน 1) หวเรอง 2) จดประสงคการเรยนร 3) เนอหาการเรยนร 4) กจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ม 5 ขนตอน ดงน

4.1) ขนเตรยมความรกอนรบใชสงคม โดยการใหความรแกนกเรยนเกยวกบความรเบองตนในการปฏบตตน การฝกทกษะทจ าเปนเวลาเขาไปรบใชสงคม

4.2) ขนส ารวจปญหา เปนขนทท าใหผ เรยนเกดความสนใจ โดยการใหผ เรยนเขาไปส ารวจปญหา และความตองการของชมชน

4.3) ขนการวางแผนรบใชสงคม โดยนกเรยนน าปญหาและความตองการของชมชนมาสรปวามอะไรบาง จากนนใหนกเรยนจบกลมตามความถนดและความสนใจของนกเรยน รวมกนวางแผนงาน ก าหนดหนาท แจกแจงรายละเอยดของกจกรรมในงาน และ การก าหนดเวลาปฏบตงาน

4.4) ขนลงมอปฏบตการรบใชสงคม นกเรยนไดลงมอปฏบตตามแผนทไดวางไวดวยตนเอง และมสวนรวมในแกไขปญหาทเกดขนในสงคม โดยมครเปนผดแล และใหค าแนะน าระหวางการลงท ากจกรรมรบใชสงคม

4.5) ขนการน าเสนอผลงานการรบใชสงคม ผ เรยนพจารณา ไตรตรองวเคราะหถงประสบการณทไดเรยนรจากการรบใชสงคม และเกบรวบรวมขอมลทไดจากการลงมอปฏบตงาน สรปผลการด าเนนงาน น าผลงานออกมาแสดง และประชาสมพนธ

103

5) สอ/ แหลงเรยนร 6) การวดและประเมนผล

3.1.5 น าแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทสรางขน เสนอตออาจารยทปรกษาเพอพจารณาตรวจสอบความถกตองของแผนการจดการเรยนร และค าแนะน าในสวนทบกพรองเพอน ามาปรบปรงแกไขแผนการจดการเรยนรตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษา

3.1.6 น าแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทไดปรบปรง แกไขตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษาแลว เสนอตอผ เชยวชาญ เพอตรวจสอบความเหมาะสม จ านวน 3 ทาน ประกอบดวย

1) ดร.ว เ ชยร ธ ารงโสตถสกล อาจารยประจ าภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ผ เชยวชาญดานหลกสตรและการสอน

2) ดร . อ ง คณา อ อนธ า น อาจ าร ยปร ะจ าภ าคว ช ากา รศ กษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ผ เชยวชาญดานหลกสตรและการสอน

3) นางทศพร มลหงษ ครเ ชยวชาญ โรงเรยนจานกรอง กลมสาระ การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ผ เชยวชาญดานการสอนสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

3.1.7 ผ เ ชยวชาญประเมนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม โดยใชแบบประเมนชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามวธของ ลเคอรท (Likert) ซงก าหนดคาออกเปน 5 ระดบ โดยก าหนดเกณฑการประเมน ดงน (บญชม ศรสะอาด, 2554, หนา 102) เกณฑก าหนดการประเมน มดงน

5 หมายถง รายการของแผนการจดการเรยนรนนมความเหมาะสมในระดบมากทสด

4 หมายถง รายการของแผนการจดการเรยนรนนมความเหมาะสมในระดบมาก

3 หมายถง รายการของแผนการจดการเรยนรนนมความเหมาะสมในระดบปานกลาง 2 หมายถง รายการของแผนการจดการเรยนรนนมความเหมาะสมในระดบนอย

104

1 หมายถง รายการของแผนการจดการเรยนรนนมความเหมาะสมในระดบนอยทสด

3.1.8 น าผลการประเมนจากผ เ ชยวชาญมาแปลผลหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของความเหมาะสมทมตอการจดการเรยนร ดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ดงน (บญชม ศรสะอาด, 2554, หนา 103)

คาเฉลย ระดบคณภาพ 4.51 – 5.00 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมมากทสด 3.51 – 4.50 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมมาก 2.51 – 3.50 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมปานกลาง 1.51 – 2.50 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมนอย 1.0 – 1.50 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมนอยทสด

3.1.9 น าแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ท เสรมสราง จตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ทผานการประเมนจากผ เชยวชาญแลว มาปรบปรงตามค าแนะน าของผ เชยวชาญ กอนน าไปใชกบกลมตวอยาง

โดยก าหนดเกณฑทมคาเฉลยตงแต 3.50 ขนไป และสวนเบยงเบนมาตรฐานมคานอยกวา 1.00 ซงพบวา แผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมมความเหมาะสม อยในระดบเหมาะสมมาก ( X = 4.19, S.D. = 0.37) 3.2 การสรางและหาคณภาพแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ มขนตอน ดงน 3.2.1 ศกษาแนวคด ทฤษฎทเกยวของกบจตสาธารณะจากเอกสาร และงานวจยทเกยวของ และหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 3.2.2 ศกษาคณลกษณะอนพงประสงค ตวชวด และพฤตกรรมบงชการมจตสาธารณะ และสงเคราะหองคประกอบของจตสาธารณะ เพอน ามาจดลงในพฤตกรรมทแสดงออกดานจตสาธารณะ ใหสอดคลองกบพฤตกรรมบงชจตสาธารณะตามแนวทางของทางส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 3.3.3 ศกษาการสรางเครองมอวดดานจตสาธารณะ จากหนงสอ งานวจยทเกยวของ น าขอมลทไดจากการสงเคราะหพฤตกรรมดานจตสาธารณะ มาก าหนดขอบเขตของพฤตกรรมการมจตสาธารณะใหสอดคลองกบองคประกอบ 3 ดาน คอ ดานความมน าใจ

105

ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน และดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม 3.2.4 ก าหนดลกษณะของแบบสงเกตพฤตกรรม เปนแบบสงเกตพฤตกรรมดาน จตสาธารณะโดยการใชแบบประเมนชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามวธของลเคอรท (Likert) ซงก าหนดคาออกเปน 5 ระดบ ตามกระบวนการพฒนาจตพสย (Affective Domain) คอระดบขนการพฒนาเปนลกษณะนสย (Characterization) ระดบขนการจดระบบ (Organizing) ระดบขนการเหนคณคา (Valuing) ระดบขนการตอบสนอง (Responding) ระดบขนการรบร (perceiving or receiving) 3.2.5 ก าหนดโครงสรางของแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ ซงผ วจยไดประยกตขนเพอใชในการสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะผ เรยนหลงจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ตามตารางการออกแบบประเมนพฤตกรรมดานจตสาธารณะ 3 องคประกอบ รวม 16 ขอ ดงน ตำรำง 4 แสดงโครงสรำงแบบสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

องคประกอบของจตสำธำรณะ

รำยกำรกำรสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ จ ำนวนขอ

องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ

1. การแสดงน าใจชวยเหลอครเมอมโอกาส 2. การชวยเพอนคดงานในกลมของตนตามหนาททไดรบมอบหมาย 3. การรจกแบงปนอปกรณการเรยน ไดแก ปากกา ดนสอ ส กระดาษ ใหเพอนไดใชรวมกน 4. การชวยกนท าความสะอาดหองเรยน ไดแก เกบขยะ น าขยะไปทง ลงถงขยะ กวาดหอง ถหอง 5. การชวยกนประหยดพลงงาน ไดแก ปดพดลม ปดไฟ เมอไมใชงาน 6. การชวยกนจดระเบยบหองเรยน ไดแก จดโตะเรยน เกาอ และจดเรยงรองเทากอนเขาหองเรยน

6

106

ตำรำง 4 (ตอ) องคประกอบของจตสำธำรณะ

รำยกำรกำรสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ จ ำนวนขอ

องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

1. การไมท าลายสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนใหเกดความเสยหาย หรอช ารด 2. การดแลรกษาความสะอาดสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนไมใหสกปรก 3. การไมเคลอนยายสงของทอยในสาธารณประโยชน ไดแก ไมเคลอนยายโตะ มานง เกาอ 4. การไมหยบจบสงของทมอยในสาธารณประโยชนมาเปนของตน ไดแก หนงสอในหองสมด อปกรณกฬา 5. การปฏบตตามกฎระเบยบของการใชสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนอยางเครงครด 6. การแจงครหรอภารโรงเมอพบวาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน ถกท าลายหรอช ารดเสยหาย

6

องคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

1. การเขารวมกจกรรมรบใชสงคมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และชมชน ไดแก การเขารวมชมนมจตสาธารณะ ชมนมจตอาสา และชมนม ผบ าเพญประโยชน 2. การเขารวมกจกรรมรบใชสงคมดวยความเตมใจ และมความสขทไดท าประโยชนใหแกหองเรยน โรงเรยน และชมชน 3. การรวมมอ รวมแรง รวมใจ อาสารบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชนดวยความกระตอรอรน และไมหวงผลตอบแทน 4. การเขารวมกจกรรมรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชน ฝกตนใหเปนผม จตสาธารณะชอบชวยเหลอผอนอยเสมอ โดยไมมใครชกชวน

4

107

ตวอยำง แบบสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

พฤตกรรมจตสำธำรณะทแสดงออก

ระดบขนพฤตกรรมของจตสำธำรณะ

ขนพฒ

นำเปนล

กษณะ

นสย (5 คะแ

นน)

ขน

กำรจ

ดระบ

บ (4

คะแ

นน)

ขน

กำรเหน

คณคำ

(3 คะแ

นน)

ขน

กำรต

อบสน

อง

(2 คะแ

นน)

ขนกำ

รรบร

(1 คะแ

นน)

1. การแสดงน าใจชวยเหลอครเมอมโอกาส

2. การชวยเพอนคดงานในกลมของตนตามหนาททไดรบมอบหมาย

3. การรจกแบงปนอปกรณการเรยน ไดแก ปากกา ดนสอ ส กระดาษ ใหเพอนไดใชรวมกน

4. การชวยกนท าความสะอาดหองเรยน ไดแก เกบขยะ น าขยะไปทงถงขยะ กวาดหอง ถหอง

5. การชวยกนประหยดพลงงาน ไดแกปดพดลม ปดไฟ เมอไมใช

6. การชวยกนจดระเบยบหองเรยน ไดแก จดโตะเรยน เกาอ และจดเรยงรองเทา กอนเขาหองเรยน

7. การไมท าลายสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนใหเกดความเสยหายหรอช ารด

8. การดแลรกษาความสะอาดสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนไมใหสกปรก

9. การไมเคลอนยายสงของทอยในสาธารณประโยชน ไดแก ไมเคลอนยายโตะ มานง เกาอ

10. การไมหยบจบสงของทมอยในสาธารณะประโยชนมาเปนของตน ไดแก หนงสอในหองสมด อปกรณกฬา

11. การปฏบตตามกฎระเบยบของการใชสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนอยางเครงครด

12. การแจงครหรอภารโรงเมอพบวาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนถกท าลายหรอช ารดเสยหาย

13. การเขารวมกจกรรมรบใชสงคมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และชมชน ไดแก การเขารวมชมนมจตสาธารณะ ชมนมจตอาสา และชมนมผบ าเพญประโยชน

108

พฤตกรรมจตสำธำรณะทแสดงออก

ระดบขนพฤตกรรมของจตสำธำรณะ

ขนพฒ

นำเปนล

กษณะ

นสย (5 คะแ

นน)

ขน

กำรจ

ดระบ

บ (4

คะแ

นน)

ขน

กำรเหน

คณคำ

(3 คะแ

นน)

ขน

กำรต

อบสน

อง

(2 คะแ

นน)

ขนกำ

รรบร

(1 คะแ

นน)

15. การรวมมอ รวมแรง รวมใจ อาสารบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชนดวยความกระตอรอรน และไมหวงผลตอบแทน

16. การเหนคณคาของการเขารวมกจกรรมรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชน ฝกตนใหเปนผมจตสาธารณะชอบชวยเหลอผอนอยเสมอ โดยไมมใครชกชวน

3.2.6 การใหคะแนนการสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะของนกเรยน

โดยการใชแบบประเมนชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามวธของลเคอรท (Likert) ซงก าหนดคาออกเปน 5 ระดบตามกระบวนการพฒนาจตพสย (Affective Domain) ของบลม (Bloom, 1956 อางองใน ชยวฒน สทธรตน, 2552, หนา 41) ดงน

5 คะแนน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมดานจตสาธารณะในระดบขน การพฒนาเปนลกษณะนสย (Characterization)

4 คะแนน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมดานจตสาธารณะในระดบขน การจดระบบ (Organizing)

3 คะแนน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมดานจตสาธารณะในระดบขน การเหนคณคา (Valuing)

2 คะแนน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมดานจตสาธารณะในระดบขน การตอบสนอง (Responding)

1 คะแนน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมดานจตสาธารณะในระดบขน การรบร (perceiving or receiving)

109

ตำรำง 5 แสดงตวอยำงเกณฑกำรใหคะแนนกำรมพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

ระดบขน ค ำอธบำย คะแนน ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย

นกเรยนน าคานยมทยดถอนนมาใช เปนตวควบคมพฤตกรรมทเปนนสยประจ าตวของตน ใหประพฤตปฏบตแตสงทถกตองดงาม เชน เมอเหนคร ถออปกรณการเรยน นกเรยนเขาไปชวยครถอของเสมอ จนเปนลกษณะนสยทด

5

ขนการจด ระบบ

นกเรยนแสดงพฤตกรรมและจดระบบของคานยมทดไว และกเลอกปฏบตในสงทดนนๆ เชน เมอนกเรยนเหนครถออปกรณการเรยน นกเรยนกแสดงพฤตกรรมทดโดยการเขาไปชวยเหลอครเปนบางครง โดยทครไมตองสงหรอบอกใหท า

4

ขนการเหน คณคา

นกเรยนแสดงพฤตกรรมโดยการเลอกปฏบตในสงทยอมรบในสงคม ในคณคานนๆ จนกลายเปนความเชอ แลวจงเกดทศนคตทดในสงนน เชน เมอครบอกใหชวยถอของ นกเรยนกไปชวยเหลอตามทครบอก และเหนวาการชวยเหลอครเปนสงทด และไดชกชวนเพอนใหมาชวยกน

3

ขนการตอบ สนอง

นกเรยนแสดงพฤตกรรมออกมาดวยความเตมใจ ยนยอม และพอใจตอสงทครบอกใหท า เชน เมอมครบอกใหมาชวยถออปกรณการเรยน นกเรยนกรบเขามาชวยตามทครบอกดวยความเตมใจ

2

ขนการรบร นกเรยนแสดงพฤตกรรมความรสกรบรกบเหตการณทเกดขนนนๆ หรอสงเราอยางใดอยางหนง แลวจะแสดงออกมาตามความรสกทเกดขน เชน เมอครบอกใหมาชวยถออปกรณการเรยน นกเรยนกแสดงพฤตกรรมการรบรในสงทครบอก

1

3.2.7 การแปลผลการสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะของนกเรยนโดยน ามา

วเคราะหคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ตามระดบพฒนาดานจตพสย (Affective Domain) ของบลม โดยก าหนดเกณฑการสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ ดงน (บญชม ศรสะอาด, 2554, หนา 103)

คาเฉลย 4.51 - 5.00 หมายถง นกเรยนมจตสาธารณะขนพฒนาเปนลกษณะนสย

คาเฉลย 3.51 - 4.50 หมายถง นกเรยนมจตสาธารณะขนการจดระบบ

110

คาเฉลย 2.51 - 3.50 หมายถง นกเรยนมจตสาธารณะขนการเหนคณคา คาเฉลย 1.51 - 2.50 หมายถง นกเรยนมจตสาธารณะขนการตอบสนอง คาเฉลย 1.00 - 1.50 หมายถง นกเรยนมจตสาธารณะขนการรบร

3.2.8 น าแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ เสนออาจารยทปรกษา เพอพจารณาตรวจสอบ ใหขอเสนอแนะ และแกไขปรบปรง

3.2.9 น าแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ เสนอผ เชยวชาญ จ านวน 3 คน ตรวจสอบความสอดคลอง (IOC: Index of item Objective Congruence) ซงมเกณฑใหคะแนน ดงน

+1 หมายถง แนใจวา รายการนนสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ 0 หมายถง ไมแนใจวา รายการนนสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ -1 หมายถง แนใจวา รายการนนไมสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ

3.2.10 น าผลคะแนนมาหาคาความสอดคลองและน าคาความสอดคลองทไดมาเทยบกบเกณฑ โดยมเกณฑพจารณา โดยคาเฉลยมากกวาหรอเทากบ 0.50 เปนรายการทสอดคลองคาเฉลยนอยกวา 0.50 เปนรายการทไมสอดคลอง ซงพบวาแบบสงเกตพฤตกรมดาน จตสาธารณะมคาดชนความสอดคลองระหวาง 0.67 - 1.00 และมการปรบปรงแกไขตามค าแนะน า ของผ เชยวชาญ

3.2.11 น าแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ ไปทดลองใช (Try out) กบนกเรยนชมนมจตสาธารณะ โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม จ านวน 30 คน แลวน าไปวเคราะหหาความเชอมนแบบสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของแบบประเมนโดยใชวธของ Cronbach (บญชม ศรสะอาด, 2554, หนา 117) แบบประเมนทใชไดตองมคาความเชอมนตงแต 0.70 ขนไป ซงผลการหาคาความเชอมนของแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ มคาเทากบ 0.86

3.2.12 น าแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ มาปรบปรงและจดพมพ เพอน าไปใชกบกลมตวอยาง 3.3 การสรางและหาคณภาพแบบเขยนรายงานตนเอง มขนตอน ดงน แบบเขยนรายงานตนเอง เปนการเขยนสงทเกยวของกบพฤตกรรมจตสาธารณะ ความรสก ความคดเหน ปญหา ขอสงสย ความรความเขาใจ และการสะทอนความคด เพอเกบขอมลดานการมจตสาธารณะของนกเรยน ซงด าเนนการสราง ดงน

111

3.3.1 ศกษาแนวคด ทฤษฎทเกยวของกบจตสาธารณะจาก เอกสาร งานวจยทเกยวของ และหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

3.3.2 ศกษาคณลกษณะอนพงประสงค ตวชวด และพฤตกรรมบงชการม จตสาธารณะ และสงเคราะหองคประกอบของจตสาธารณะ เพอน ามาจดลงในพฤตกรรมทแสดงออกดานจตสาธารณะ ใหสอดคลองกบพฤตกรรมบงชจตสาธารณะตามแนวทางของทางส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

3.3.3 ศกษาแนวทางการสรางเครองมอวดดานจตสาธารณะ จากหนงสอ งานวจยทเกยวของ

3.3.4 ก าหนดลกษณะของแบบเขยนรายงานตนเอง โดยแบบเขยนรายงานตนเองผวจยใหนกเรยนเขยนในลกษณะการเขยนแบบบรรยายตามอสระ ตามรปแบบทผวจยสรางขน

3.3.5 ก าหนดโครงสรางของแบบเขยนรายงานตนเอง เปน 3 องคประกอบ คอ องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ จ านวน 6 ขอ องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน จ านวน 6 ขอ และองคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม จ านวน 4 ขอ รวมทงหมดจ านวน 16 ขอ

3.3.6 ออกแบบโครงสรางแบบเขยนรายงานตนเองดานจตสาธารณะ ดงตาราง 6 ดงน ตำรำง 6 แสดงโครงสรำงแบบเขยนรำยงำนตนเอง

องคประกอบของจตสำธำรณะ

รำยกำรกำรเขยนรำยงำนตนเอง จ ำนวนขอ

องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ

1. สงทนกเรยนแสดงความมน าใจตอผปกครอง มอะไรบาง และปฏบตอยางไร 2. สงทนกเรยนแสดงความมน าใจตอคร มอะไรบาง และปฏบตอยางไร 3. สงทนกเรยนแสดงความมน าใจตอเพอน มอะไรบาง และปฏบตอยางไร 4. สงทนกเรยนไดปฏบตเวรท าความสะอาดหองเรยน มอะไรบาง 5. สงทนกเรยนชวยประหยดพลงงานในหองเรยน และในโรงเรยน มอะไรบาง 6. สงทนกเรยนปฏบตตามกฎระเบยบของหองเรยน มอะไรบาง

6

112

ตำรำง 6 (ตอ)

องคประกอบของจตสำธำรณะ

รำยกำรกำรเขยนรำยงำนตนเอง จ ำนวนขอ

องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

1. สงทนกเรยนแสดงถงการไมท าลายสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน มอะไรบาง และปฏบตอยางไร 2. สงทนกเรยนไดดแลรกษาความสะอาดสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนมอะไรบาง และปฏบตอยางไร 3. นกเรยนไมเคลอนยายสงของทอยในสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน หากพบเหนสงของถกเคลอนยาย นกเรยนจะปฏบตตนอยางไร 4. นกเรยนไมหยบจบสงของทอยในสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน มอะไรบาง และปฏบตอยางไร 5. นกเรยนปฏบตตามกฎระเบยบของการใชสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนมอะไรบาง และปฏบตอยางไร 6. หากนกเรยนพบวาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนถกท าลาย หรอช ารด นกเรยนจะปฏบตอยางไร

6

องคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

1. การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอหองเรยน มอะไรบาง และปฏบตอยางไร 2. การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน มอะไรบาง และปฏบตอยางไร 3. การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชนใกลเคยงโรงเรยน มอะไรบาง และปฏบตอยางไร 4. นกเรยนคดวาการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอหองเรยน การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชน สงผลใหนกเรยนเปนคนอยางไร

4

113

ตวอยำง แบบเขยนรำยงำนตนเอง (Self-report) ชอนกเรยน............................................................................................................................... เลขท......................................................วน/ เดอน/ ป............................................................... กจกรรมทปฏบต....................................................................................................................... สถานท...................................................................................................................................

องคประกอบท 1 ดำนควำมมน ำใจ

วนท รายการปฏบต หมายเหต

1. สงทนกเรยนแสดงความมน าใจตอผปกครอง มอะไรบาง และปฏบต อยางไร ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………

2. สงทนกเรยนแสดงความมน าใจตอคร มอะไรบาง และปฏบตอยางไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….

3. สงทนกเรยนแสดงความมน าใจตอเพอน มอะไรบาง และปฏบตอยางไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….

4. สงทนกเรยนไดปฏบตเวรท าความสะอาดหองเรยน มอะไรบาง ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….

5. สงทนกเรยนชวยประหยดพลงงานในหองเรยน และในโรงเรยนมอะไรบาง ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….

6. สงทนกเรยนปฏบตตามกฎระเบยบของหองเรยน มอะไรบาง ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….

114

3.3.7 น าแบบเขยนรายงานตนเอง ทสรางขน เสนอตออาจารยทปรกษา เพอพจารณาตรวจสอบความถกตองของแบบเขยนรายงานตนเอง และค าแนะน าในสวนทบกพรองเพอน ามาปรบปรงแกไขแบบเขยนรายงานตนเองตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษา

3.3.8 น าแบบเขยนรายงานตนเอง เสนอผ เชยวชาญ จ านวน 3 คน ตรวจสอบความสอดคลอง (IOC: Index of item Objective Congruence) ของรายการปฏบตกบนยาม ศพทเฉพาะ ซงมเกณฑใหคะแนน ดงน

+1 หมายถง แนใจวา รายการนนสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ 0 หมายถง ไมแนใจวา รายการนนสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ -1 หมายถง แนใจวา รายการนนไมสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ

3.3.9 น าผลคะแนนมาหาคาความสอดคลองและน าคาความสอดคลองทไดมาเทยบกบเกณฑ โดยมเกณฑพจารณา โดยคาเฉลยมากกวาหรอเทากบ 0.50 เปนรายการทสอดคลองคาเฉลยนอยกวา 0.50 เปนรายการทไมสอดคลอง ซงพบวาแบบเขยนรายงานตนเองดานจตสาธารณะมคาดชนความสอดคลอง 1.00 และมการปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของผ เชยวชาญ

3.3.10 น าแบบเขยนรายงานตนเอง มาปรบปรงและจดพมพเพอน าไปใชกบกลมตวอยาง กำรด ำเนนกำรทดลอง 1. รปแบบงำนวจย การทดลองครงน เปนการทดลองแบบกลมเดยว สงเกตหลงการใชแบบแผน การทดลองแบบ (One group posttest-only design) (พชต ฤทธจรญ, 2544, หนา 160 - 161)

กำรจดกำรกระท ำ สงเกตครงท 1 สงเกตครงท 2 X O1 O2

สญลกษณทใชในแบบแผนกำรวจย X แทน การสอนโดยใชการจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม O1 แทน การสงเกตหลงการจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมครงท 1 O2 แทน การสงเกตหลงการจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมครงท 2

115

2. กำรด ำเนนกำรทดลอง การด าเนนการทดลอง ผวจยด าเนนการทดลอง ดงน

2.1 ชแจงรายละเอยดขนตอนการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสราง จตสาธารณะใหนกเรยนชมนมจตสาธารณะทราบ 2.2 ด าเนนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ภาคการเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จ านวน 30 คน โรงเรยน บางมลนากภมวทยาคม อ าเภอบางมลนาก จงหวดพจตร ตามแผนการจดการเรยนรทงหมด 4 แผน ใชเวลาในการจดกจกรรมการเรยนร 5 สปดาห สปดาหละ 2 - 3 ชวโมง รวม 14 ชวโมง 2.3 นกเรยนเขยนรายงานตนเองตามอสระ เมอสนสดการสอนตามก าหนด โดยใชแบบเขยนรายงานตนเอง ไดแก องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ จ านวน 6 ขอ องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน จ านวน 6 ขอ และองคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม จ านวน 4 ขอ รวมทงหมดจ านวน 16 ขอ 2.4 การสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ เมอสนสดการสอนตามก าหนด โดยครประจ าชมนมจตสาธารณะ และผ วจยรวมกนสงเกตทง 2 ครง โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะไดแก องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ จ านวน 6 ขอ องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน จ านวน 6 ขอ และองคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม จ านวน 4 ขอ รวมทงหมดจ านวน 16 ขอ

การด าเนนการทดลองการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสราง จตสาธารณะ ดงตาราง 7 ดงน

116

ตำรำง 7 แสดงกำรก ำหนดขนตอนกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม ทเสรมสรำงจตสำธำรณะ ของนกเรยนชมนมจตสำธำรณะ

สปดำหท

วน/เดอน/ป กจกรรมกำรทดลอง เวลำ

(วน/ ชวโมง) 1 6 มกราคม

2560 - จดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม (แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง การเตรยมความพรอมกอนรบใชสงคม)

2 ชวโมง

2 - 3 12 - 20 มกราคม

2560

- จดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม (แผนการจดการเรยนรท 2 เรองความมน าใจ)

4 ชวโมง

4 26 - 27 มกราคม

2560

- จดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม (แผนการจดการเรยนรท 3 เรองการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน)

4 ชวโมง

5 2 - 3 กมภาพนธ

2560

- จดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม (แผนการจดการเรยนรท 4 เรองการเขารวมกจกรรม ทเปนประโยชนตอสวนรวม)

4 ชวโมง

3 - 5 6 มกราคม - 3 กมภาพนธ

2560

- นกเรยนเขยนรายงานตนเอง 3 ชวโมง

6 - 7 6 - 17 กมภาพนธ

2560

- สงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะของนกเรยน ครงท 1 หลงการจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ตามแผนการจดการเรยนรทวางไว โดยใชเวลาในการสงเกต ชวงเวลา 8.00 - 16.00 น.

10 วน

8 - 9 20 กมภาพนธ - 3 มนาคม

2560

- สงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะของนกเรยน ครงท 2 หลงการจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ตามแผนการจดการเรยนรทวางไว โดยใชเวลาในการสงเกต ชวงเวลา 8.00 - 16.00 น.

10 วน

117

กำรวเครำะหขอมลและสถตทใช 1. สตรในกำรวเครำะหคณภำพเครองมอ 1.1 การหาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruency: IOC) ของแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะและแบบเขยนรายงานตนเอง โดยใชสตร ดงน (บญชม ศรสะอาด, 2554, หนา 96)

IOC = N

R

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลอง แทน ผลรวมคะแนน N แทน จ านวนผ เชยวชาญ 1.2 การวเคราะหคาความเชอมน (สมประสทธแอลฟา) ของแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะและแบบเขยนรายงานตนเอง โดยใชวธของ Cronbach ดงน (บญชม ศรสะอาด, 2554, หนา 117)

2

2

11 St

Si

n

n

เมอ แทน สมประสทธความเชอมน K แทน จ านวนขอของแบบสงเกต

2iS แทน ผลรวมของความแปรปรวนของแตละขอ

2iS แทน ความแปรปรวนของคะแนนรวม

2. กำรวเครำะหผลกำรสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ 2.1 น าผลการสงเกตพฤตกรรมดานสาธารณะ หลงการจดการเรยนรแตละครง มาใหคะแนน ม 5 คะแนน โดยมการใหคะแนน ดงน

5 คะแนน นกเรยนน าคานยมทยดถอนนมาใช เปนตวควบคมพฤตกรรมทเปนนสยประจ าตวของตน ใหประพฤตปฏบตแตสงทถกตองดงาม เชน เมอเหนครถออปกรณการเรยน นกเรยนเขาไปชวยครถอของเสมอ จนเปนลกษณะนสยทด

4 คะแนน นกเรยนแสดงพฤตกรรมและจดระบบของคานยมทดไว และกเลอกปฏบตในสงทดนนๆ เชน เมอนกเรยนเหนครถออปกรณการเรยน นกเรยนกแสดงพฤตกรรมทดเปนบางครงโดยการเขาไปชวยเหลอคร โดยทครไมตองสงหรอบอกใหท า

118

3 คะแนน นกเรยนแสดงพฤตกรรมโดยการเลอกปฏบตในสงทยอมรบในสงคม ในคณคานนๆ จนกลายเปนความเชอ แลวจงเกดทศนคตทดในสงนน เชน เมอครบอกใหชวยถออปกรณการเรยน นกเรยนกไปชวยเหลอตามทครบอก และเหนวาการชวยเหลอครเปนสงทด และไดชกชวนเพอนใหมาชวยกน

2 คะแนน นกเรยนแสดงพฤตกรรมออกมาดวยความเตมใจ ยนยอม และพอใจตอสงทครบอกใหท า เชน เมอมครบอกใหมาชวยถออปกรณการเรยน นกเรยนกรบเขามาชวยตามทครบอกดวยความเตมใจ

1 คะแนน นกเรยนแสดงพฤตกรรมความรสกรบรกบเหตการณทเกดขนนนๆ หรอสงเราอยางใดอยางหนง แลวจะแสดงออกมาตามความรสกทเกดขน เชน เมอครบอกใหมาชวยถออปกรณการเรยน นกเรยนกแสดงพฤตกรรมการรบรในสงทครบอก 2.2 น าผลการสงเกตพฤตกรรมดานสาธารณะ มาหาคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) จากนนน าผลมาเปรยบเทยบกบเกณฑ 5 ระดบ ซงปรบใชของ บญชม ศรสะอาด (2554, หนา 103) ดงน

คาเฉลย 4.51-5.00 หมายถง นกเรยนมจตสาธารณะขนพฒนาเปนลกษณะนสย คาเฉลย 3.51-4.50 หมายถง นกเรยนมจตสาธารณะขนการจดระบบ คาเฉลย 2.51-3.50 หมายถง นกเรยนมจตสาธารณะขนการเหนคณคา คาเฉลย 1.51-2.50 หมายถง นกเรยนมจตสาธารณะขนการตอบสนอง คาเฉลย 1.00-1.50 หมายถง นกเรยนมจตสาธารณะขนการรบร

3. กำรวเครำะหผลกำรเขยนรำยงำนตนเอง เปนการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยการวเคราะหเชงเนอหา (Content Analysis) เพอสรางขอสรปเกยวกบการเขยนรายงานตนเอง แลวเสนอผลการวเคราะหในลกษณะความเรยง 4. สถตทใชในกำรวเครำะหขอมล 4.1 คาเฉลย (Mean) ใชสตรของ บญชม ศรสะอาด (2554, หนา 105)

=

เมอ แทน คาเฉลย แทน ผลรวมของคะแนนทงหมดในกลม N แทน จ านวนคะแนนในกลม 4.2 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ใชสตรของ บญชม ศรสะอาด (2554, หนา 106)

119

..DS)1(

)( 22

nn

xn x

เมอ S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน

X แทน คะแนนแตละตว N แทน จ านวนคะแนนในกลม แทน ผลรวม 4.3 สถต t - test แบบ One Samples Test จากสตรของ ศรชย กาญจนวาส และคณะ, 2551, หนา 55)

เมอ t แทน คาสถต X แทน คาเฉลย N แทน จ านวนผ เรยน S แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน µ แทน คาคงทหรอเกณฑทตองการทดสอบ

ns/μxt

120

บทท 4

ผลกำรวจย

การวจยเรอง ผลการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ผวจยน าเสนอผลการวเคราะหขอมลตามล าดบ ดงน สญลกษณทใชในกำรวเครำะหขอมล ผวจยไดก าหนดความหมายของสญลกษณในการวเคราะหขอมล เพอใหเกดความเขาใจในการวเคราะหขอมลและแปลผลการวเคราะหขอมล ตลอดจนการสอความหมายขอมลทตรงกน ดงน n แทน จ านวนนกเรยนในกลมตวอยาง

แทน คาเฉลย (Mean) S.D. แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) t แทน คาสถตทใชเปรยบเทยบกบคาวกฤตเพอทราบความมนยส าคญ ** แทน ความมนยส าคญทางสถตท .01 ผลกำรวเครำะหขอมล ตอนท 1 ผลกำรศกษำพฒนำกำรดำนจตสำธำรณะ หลงกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม ของนกเรยนชมนมจตสำธำรณะ 1. ผลการวเคราะหพฒนาการดานจตสาธารณะ หลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ น าเสนอดงตาราง 8 ดงน

121

ตำรำง 8 แสดงผลกำรศกษำพฒนำกำรดำนจตสำธำรณะ หลงกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม ของนกเรยนชมนมจตสำธำรณะ

องคประกอบท 1 ดำนควำมมน ำใจ

ครงท 1 ครงท 2

X S.D. ระดบ จต

สำธำรณะ X S.D.

ระดบ จต

สำธำรณะ 1. การแสดงน าใจชวยเหลอคร เมอมโอกาส

3.45 0.38 ขนการเหนคณคา

4.45 0.50 ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย

2. การชวยเหลอเพอนคดงานในกลมของตนตามหนาททไดรบมอบหมาย

3.55

0.56

ขนการจดระบบ

4.48

0.54

ขนการจดระบบ

3. การรจกแบงปนอปกรณการเรยน ไดแก ปากกา ดนสอ ส กระดาษ ใหเพอนไดใชรวมกน

3.03 0.86 ขนการเหนคณคา

4.55 0.53 ขนการจดระบบ

4. การชวยกนท าความสะอาดทองเรยนไดแก เกบขยะ น าขยะไปทง กวาดหอง ถหอง

3.05 0.72 ขนการเหนคณคา

4.45 0.53 ขนการจดระบบ

5. การชวยกนประหยดพลงงาน ไดแก ปดพดลม ปดไฟ เมอไมใชงาน

3.28 0.56 ขนการเหนคณคา

4.47 0.50 ขนการจดระบบ

6. การชวยกนจดระเบยบหองเรยน ไดแก จดโตะเรยน เกาอ และจดเรยงรองเทากอนเขาหองเรยน

3.37 0.61 ขนการเหนคณคา

4.47 0.50 ขนการจดระบบ

รวม 3.29 0.69 ขนกำรเหนคณคำ

4.48 0.52 ขนกำรจดระบบ

122

ตำรำง 8 (ตอ)

องคประกอบท 1 ดำนควำม มน ำใจ

ครงท 1 ครงท 2

X S.D. ระดบ จต

สำธำรณะ X S.D.

ระดบ จต

สำธำรณะ 1. การไมท าลายสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนใหเกดความเสยหายหรอช ารด

3.23 0.53 ขนการเหนคณคา

4.55 0.50 ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย

2. การดแลรกษาความสะอาดสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนไมใหสกปรก

3.22

0.49

ขนการเหนคณคา

4.67

0.48

ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย

3. การไมเคลอนยายสงของทอยในสาธารณประโยชน ไดแก ไมเคลอนยายโตะ มานง เกาอ

3.38 0.69 ขนการเหนคณคา

4.55 0.50 ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย

4. การไมหยบจบสงของทมอยในสาธารณะประโยชนมาเปนของตน ไดแก หนงสอในหองสมด อปกรณกฬา

3.53 0.70 ขนการจดระบบ

4.65 0.48 ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย

5. การปฏบตตามกฎระเบยบของการใชสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนอยางเครงครด

3.28 0.61 ขนการเหนคณคา

4.62 0.49 ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย

6. การแจงครหรอภารโรงเมอพบวาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน ถกท าลายหรอช ารดเสยหาย

3.45 0.72 ขนการเหนคณคา

4.48 0.50 ขนการจดระบบ

รวม 3.35 0.64 ขนกำรเหนคณคำ

4.59 0.49

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

123

ตำรำง 8 (ตอ)

องคประกอบท 1 ดำนควำมมน ำใจ

ครงท 1 ครงท 2

X S.D. ระดบ จต

สำธำรณะ X S.D.

ระดบ จต

สำธำรณะ 1. การเขารวมกจกรรมรบใชสงคมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และชมชน ไดแก การเขารวมชมนมจตสาธารณะ ชมนมจตอาสา และชมนมผบ าเพญประโยชน

3.33 0.60 ขนการเหนคณคา

4.48 0.65 ขนการจดระบบ

2. การเขารวมกจกรรมรบใชสงคมดวยความเตมใจ และมความสขทไดท าประโยชนใหแกหองเรยน โรงเรยน และชมชน

3.32 0.72 ขนการเหนคณคา

4.50 0.57 ขนการจดระบบ

3. การรวมมอ รวมแรง รวมใจ อาสารบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชนดวยความกระตอรอรน และไมหวงผลตอบแทน

3.33 0.73 ขนการเหนคณคา

4.50 0.68 ขนการจดระบบ

4. การเหนคณคาของการเขารวมกจกรรมรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชน ฝกตนใหเปนผ มจตสาธารณะชอบชวยเหลอผ อนอยเสมอ โดยไมมใครชกชวน

3.15 0.66 ขนการเหนคณคา

4.63 0.52 ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย

รวม 3.28 0.68 ขนกำรเหนคณคำ

4.53 0.61

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

เฉลยรวมทงหมด 3.31 0.67 ขนกำรเหนคณคำ

4.53 0.53

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

124

จากตาราง 8 พบวา จากการสงเกตครงท 1 นกเรยนชมนมจตสาธารณะ ทเรยนดวยการจดการเรยนร ดวยกระบวนการรบใชสงคม มพฤตกรรม ดานจตสาธารณะโดยรวมทง 3 องคประกอบ อยในระดบขนการเหนคณคา ( = 3.31, S.D. = 0.67) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ นกเรยนมจตสาธารณะอยในระดบขนการเหนคณคา ( = 3.29, S.D. = 0.69) องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน นกเรยนมจตสาธารณะอยในระดบขนการเหนคณคา ( = 3.35, S.D. = 0.64) และองคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม นกเรยนมจตสาธารณะอยในระดบขนการเหนคณคา ( = 3.28, S.D. = 0.68) จากการสงเกตครงท 2 นกเรยนชมนมจตสาธารณะ ทเรยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม มพฤตกรรมดานจตสาธารณะโดยรวมทง 3 องคประกอบ อยในระดบ ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย ( = 4.53, S.D. = 0.53) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ นกเ รยนมจตสาธารณะอยในระดบขนการจดระบบ ( = 4.48, S.D. = 0.52) องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน นกเรยนมจตสาธารณะอยในระดบขนการพฒนาเปนลกษณะนสย ( = 4.59, S.D. = 0.49) และองคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชน ตอสวนรวม นกเรยนมจตสาธารณะ อยในระดบขนการพฒนาเปนลกษณะนสย ( = 4.53, S.D. = 0.61) 2. ผลการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยการวเคราะหเชงเนอหา (Content Analysis) เพอสรางขอสรปเกยวกบการเขยนรายงานตนเอง แลวเสนอผลการวเคราะหในลกษณะความเรยง ดงน

องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ พบวา นกเรยนแสดงพฤตกรรมการมจตสาธารณะ ดงน 1. พฤตกรรมการมจตสาธารณะตอผปกครอง คอการชวยเหลองานบาน ไดแก กวาดบาน ถบาน ลางจาน 2. พฤตกรรมการมจตสาธารณะตอคร คอ ชวยครถอของ แจกใบงาน สมด และ การท าความสะอาดหองเรยน 3. พฤตกรรมการมจตสาธารณะตอเพอนไดแก ชวยเหลอเพอนท างานกลม ท าเวร และชวยสอนเพอนในดานการเรยน 4. พฤตกรรมการมจตสาธารณะทนกเรยนไดปฏบตเวรท าความสะอาดหอง ไดแก กวาดหอง ถหอง น าขยะไปทง

125

5. พฤตกรรมการมจตสาธารณะทนกเรยนไดชวยประหยดพลงงาน ไดแก ปดไฟ ปดพดลม และปดน าทกครงเมอไมใชงาน 6. พฤตกรรมการมจตสาธารณะทนกเรยนปฏบตตามกฎระเบยบของหอง ไดแก การไมสงเสยงดง ไมเลนกนในหอง ไมน าอาหารเขามากนในหอง และไมเลนกฬาในหองเรยน องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน พบวา นกเรยนแสดงพฤตกรรมการมจตสาธารณะ ดงน 1. นกเรยนมพฤตกรรมการมจตสาธารณะถงการไมท าลายสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน ไดแก ไมขดเขยนโตะเรยน ไมขดเขยนผนงในหองน า 2. นกเ รยนมพฤตกรรมการ ม จ ตสาธารณะถ งการดแล รกษาความสะอาดสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน ไดแก ชวยกนดแลรกษาความสะอาดของหองเรยนโดยการไม ทงขยะลงพน สอดสองดแลบรเวณอาคารเรยนไมใหมเศษขยะ หรอหากพบเหนเศษขยะกเกบขยะลงถง 3. นกเรยนมพฤตกรรมการมจตสาธารณะถงการไมเคลอนยายสงของทอยในสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน หากพบเหนนกเรยนกเกบอปกรณเหลานนเขาท หรอแจงให ภารโรงทราบ 4. นกเรยนไมหยบจบสงของทอยในสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน ไดแก ไมน าอปกรณการเรยน อปกรณกฬามาเกบไวกบตว ไมขโมยหนงสอในหองสมด 5. นกเรยนปฏบตตามกฎระเบยบของการใชสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน ไดแกปฏบตตนอยางเครงครดตามกฎระเบยบทวางไว 6. นกเรยนพบวาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนถกท าลาย จะนกเรยนปฏบตตนโดยการแจงภารโรง แจงคร และตกเตอนเพอนไมใหท าลายสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

องคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม พบวา นกเรยนแสดงพฤตกรรมการมจตสาธารณะ ดงน

1. พฤตกรรมการมจตสาธารณะในหองเรยน ไดแก การไมทงขยะในหองเรยน ปฏบตตามกฎระเบยบของหองเรยน

2. พฤตกรรมการมจตสาธารณะในการเขารวมท ากจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน คอการกวาดใบไมรอบๆอาคารเรยน การเกบขยะ และการดแลตนไม ดอกไมในสวนหยอม

3. พฤตกรรมการมจตสาธารณะในการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม คอการท าความดใหกบชมชนบรเวณรอบๆโรงเรยน ไดแกวดบางมลนาก ซงนกเรยนไดไปท าความสะอาดบรเวณโบสถ และเกบขยะรอบๆบรเวณวด

126

4. นกเรยนคดวาการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และสงคม ท าใหนกเรยนเปนคนทมจตสาธารณะ ชอบชวยเหลอคนอนอยเสมอ และเปนคนคดบวก ตอนท 2 เปรยบเทยบจตสำธำรณะของนกเรยนชมนมจตสำธำรณะ หลงเรยนดวยกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม กบเกณฑรอยละ 70

ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบจตสาธารณะของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ หลงเรยนเรยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม กบเกณฑรอยละ 70 น าเสนอดงตาราง 9 ดงน

ตำรำง 9 แสดงกำรเปรยบเทยบจตสำธำรณะของนกเรยนชมนมจตสำธำรณะ หลงเรยน

ดวยกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม กบเกณฑรอยละ 70

กำรทดลอง n

คะแนน เตม

คะแนนเกณฑ (รอยละ 70) X S.D. t P

สงเกตหลงเรยน 30 80 56.00 72.50 1.78 50.74** 0.000

** p< .01 จากตาราง 9 พบวา นกเรยนมจตสาธารณะ หลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการ รบใชสงคมจากการสงเกตหลงเรยน ( = 72.50, S.D. = 1.78) สงกวาเกณฑรอยละ 70 (56.00) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

127

บทท 5

บทสรป

การวจยเรอง ผลการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ ดงน การวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาพฒนาการดานจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนม จตสาธารณะ หลงเรยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม และเพอเปรยบเทยบ จตสาธารณะของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ หลงเรยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม กบเกณฑรอยละ 70 กลมเปาหมายคอ นกเรยนชมนมจตสาธารณะ โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม อ าเภอบางมลนาก จงหวดพจตร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จ านวน 30 คน ซงไดมาโดยวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม 2) แบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ และ 3) แบบเขยนรายงานตนเอง ด าเนนการวจยโดยใชแผนการจดการเรยนร จ านวน 4 แผน ใชเวลา 5 สปดาห สปดาหละ 2 - 3 ชวโมง รวม 14 ชวโมง วเคราะหขอมลโดยใชสถต คาเฉลย ( ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) สถต t – test (one sample test) และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) สรปผลกำรวจย 1. นกเรยนมพฒนาการดานจตสาธารณะ หลง เ รยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม จากการสงเกตครงท 1 โดยรวมอยในขนการเหนคณคา ( = 3.31, S.D. = 0.67) และจากการสงเกตครงท 2 โดยรวมอยในขนการพฒนาเปนลกษณะนสย ( = 4.53, S.D. = 0.53) 2. นกเรยนทเรยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม มจตสาธารณะ หลงเรยนสงกวาเกณฑรอยละ 70 อยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .01

128

อภปรำยผลกำรวจย ผลการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ผวจยอภปรายผลโดยจ าแนกเปน 2 ประเดนตามวตถประสงคของการวจย ดงน 1. นกเรยนมพฒนาการดานจตสาธารณะ หลง เ รยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม จากการสงเกตครงท 1 โดยรวมอยในขนการเหนคณคา ( = 3.31, S.D. = 0.67) และจากการสงเกตครงท 2 โดยรวมอยในขนการพฒนาเปนลกษณะนสย ( = 4.53, S.D. = 0.53) ทงนนาจะเนองมาจาก 1.1 การจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ท าใหนกเรยนไดเชอมโยงจตสาธารณะทง 3 ดาน คอ ดานความมน าใจ ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน และดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม เขาดวยกนได ซงนกเรยนไดท ากจกรรม ดหนงสน เรองจตอาสารบใชสงคม กจกรรมดรปภาพการท าความสะอาดหองเรยน และรปภาพบคคลและหนวยงานทท าประโยชนตอสงคม กจกรรมดวดทศนเรอง Big cleaning day in School และเรองปญหาทเกดขนกบชมชนของเรา สงผลใหนกเรยนสามารถน าจตสาธารณะทง 3 ดาน มาปฏบตจรงในชวตประจ าวนได ซงสอดคลองกบความเปนจรงทพบเหนในโรงเรยน ชมชนใกลเคยงบรเวณโรงเรยน และในชวตประจ าวน ท าใหนกเรยนเปนผ ทมน าใจทงตอคร เพอน และคนในสงคม ชอบชวยเหลอผ อนดวยความเตมใจ และมความพงพอใจทจะชวยเหลอโดยไมหวงผลตอบแทน รจกเออเฟอเผอแผ แบงปนสงของใหเพอนไดใชรวมกน รวมถงนกเรยนยงเปนคนทรจกดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนทตองใชรวมกน โดยการแสดงถงการดแลรกษาไมใหเกดความช ารดเสยหาย ไมท าใหสกปรก ไมเคลอนยายสงของ ไมหยบจบของทใชรวมกนมาเปนของตน รวมถงการปฏบตตามกฎในการใชสาธารณประโยชนรวมกนอยางเครงครด นอกจากน นกเรยนยงไดเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม ทงกจกรรมภายในโรงเรยน และกจกรรมเพอสงคมนอกหองเรยน การเขารวมกจกรรมเพอแกปญหาหรอรวมสรางสงทดใหกบสงคมดวยความกระตอรอรน ท าดวยความเตมใจไมหวงสงตอบแทน ถอเปนการกระท าทแสดงออกถงการท าความดเพอใหเปนประโยชนตอสงคม การเขาไปชวยเหลอผ อนดวยก าลงกาย ก าลงปญญา ตามความสามารถของตนเอง ยงสงผลใหเกดประโยชนแกคนสวนใหญ ท าใหนกเรยนเปนคนทม จตสาธารณะและพฒนาเปนลกษณะนสยทด 1.2 การจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม เปนการจดกจกรรมทท าใหนกเรยนไดลงมอปฏบตในสถานการณจรง โดยการจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ผานขนตอนเตรยมความรกอนรบใชสงคม ในขนนนกเรยนจะไดเรยนรถงการปฏบตตน

129

การฝกทกษะทจ าเปนเวลาเขาไปรบใชสงคมในสถานการณจรง เรยนรถงบคคลตวอยางทม จตสาธารณะ และท าประโยชนใหแกคนในสงคม เปนการปพนฐานทางดานจตใจ ปลกฝงใหนกเรยนมตนแบบทด ทควรเอาเปนแบบอยาง ขนการส ารวจปญหา นกเรยนมการรวมกนพจารณาชมชนทตองการความชวยเหลอ หรอชมชนทมปญหาทตองแกไขแบบเรงดวน ก าหนดขอบเขตพนท มการส ารวจชมชน ถงสภาพและปญหาทชมชนตองการไดรบการแกปญหา และสอดคลองกบวตถประสงคการเรยนร และกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจ ขนการวางแผนรบใชสงคม นกเรยนน าปญหาทพบจากการออกไปส ารวจมาสรป รวมกนคดหาวธทจะไปท ากจกรรมรบใชสงคม ก าหนดหนาทของแตละคนในกลม รวมถงการก าหนดวนและเวลาทจะเขาไปท ากจกรรมรบใชสงคมใหแนชด ขนการลงมอปฏบตการรบใชสงคม เปนขนทนกเรยนไดลงมอปฏบตกจกรรมตามแผนทไดรวมกนวางไว โดยมครเปนผดแลและใหค าแนะน าระหวาทนกเรยนการลงมอปฏบตท ากจกรรมรบใชสงคมในสถานการณจรง และขนการน าเสนอผลงานการรบใชสงคม ผ เรยนพจารณา ไตรตรองวเคราะหถงประสบการณทไดรบ สรปผลการด าเนนกจกรรมในการรบใชสงคม เมอผ เรยนไดปฏบตตามทง 5 ขนตอนของการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ท าใหนกเรยนมประสบการณในการท ากจกรรมรบใชสงคม กระตนใหนกเรยนเลงเหนสภาพปญหาในสงคม ไมท าตวนงเฉยกบสถานการณทท าใหคนขาดจตสาธารณะ ท าใหนกเรยนกลาทจะแสดงออกถงการมจตสาธารณะตอสวนรวมมากขน ผลการวจยดงกลาวสอดคลองกบแนวคดดานการศกษาของ จอหน ดวอ (John Dewey, 1962) ทวาพนฐานของหลกสตรและวธการเรยนการสอน ตองเชอมโยงกบประสบการณ และความสนใจของผ เรยนการจดสถานการณการเรยนรตองท าใหนกเรยนมปฏสมพนธโดยตรงกบประสบการณจรง และสอดคลองกบ เดวด โคลบ (David Kolb, 1984) ทวาความรทจะถกสรางขนนตองผานกระบวนการเปลยนแปลงของประสบการณ 4 ขนตอน คอ ขนท 1 ลกษณะประสบการณเชงรปธรรม (CE) เปนการเขาไปเกยวของกบบคคลอนในสถานการณตางๆ ขนท 2 ลกษณะ การไตรตรอง (RO) เปนการท าความเขาใจประสบการณตางๆ ทคนพบดวยการสงเกตและไตรตรองจากหลายๆแงมม ขนท 3 ลกษณะสรปเปนหลกการนามธรรม (AC) เปนการเกยวของกบการใชเหตผลและความคดมากกวาการใชความรสกในการเขาใจปญหา และสถานการณทไดพบ สามารถสรางความคดรวบยอดใหมๆ ขนท 4 ลกษณะการทดลองปฏบตจรง (AE) เปนการน าเอาความคดทฤษฏทสรปไดไปใชในการตดสนและแกปญหา เปนการแกปญหาในเชงปฏบตและค านงถงเฉพาะสงทท าไปแลวไดผลจรง

130

ซงผลการวจยทพบมผลในท านองเดยวกนกบผลการวจยของ วฒนา ไตตอผล (2557) ทวจยพฒนาหลกสตรเสรมสรางจตสาธารณะตามแนวคดทฤษฏการเรยนรทางปญญาสงคมรวมกบการเรยนรดวยการรบใชสงคม ส าหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน พบวา นกเรยนมพฤตกรรมการมจตสาธารณะหลงการใชหลกสตร สงกวากอนการใชหลกสตร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2. นกเรยนทเรยนดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม มจตสาธารณะ หลงเรยนสงกวาเกณฑรอยละ 70 อยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .01

2.1 การจดกจกรรมการเรยนรดวยการรบใชสงคม นกเรยนไดท ากจกรรมออกไปส ารวจปญหาทเกดขนภายในชมชน เปนการใหนกเรยนไดพบปญหาทเกดขนกบสงคมในสภาพจรง เปนการกระตนใหนกเรยนไดฝกฝนกระบวนการใชความคดของตนเองอยางเปนระบบ และสงเสรมใหนกเ รยนไดคนพบปญหาดวยตนเอง อกทงยง เ ปนปญหาทใกลตวและเปนปญหาในชวตประจ าวน การส ารวจปญหาทเกดขนกบชมชนทนกเรยนอาศยอย นกเรยนจะไดฝกการพดคย ตง ขอสงเกตเกยวกบปญหาทพบ หาแนวทางการแกไขปญหา นกเรยนไดน าขอมลท ผาน การพจารณาในสวนของตนเองมาแลกเปลยนกนภายในกลม เพอใหไดบทสรปรวมกน และไดน าเสนอแนวความคด เพอหาขอสรปของแนวทางในการแกไขปญหาทพบ กจกรรมนสงผลใหนกเรยนไดฝกความคด การแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนในกลม รจกรบฟงความคดเหนของเพอนดวยเหตและผล ท าใหไดขอสรปทเปนมมมองใหมๆ ของการแกปญหา 2.2 การจดการเรยนรทใหนกเรยนไดท ากจกรรมการรบใชสงคมเพอแกปญหาหรอ ท าประโยชนใหกบสงคม เปนการฝกใหนกเรยนมจตสาธารณะตอสงคมสวนรวม รวมกนสรางสรรคสงทดงามใหกบสงคม โดยการรวมตวกนเปนกลมเพอปฏบตกจกรรมรวมกน ถอเปนการกระท าของนกเรยนทแสดงออกถงการท าความดใหกบสงคมสวนรวมดวยความจรงใจ และเตมใจ การเขาไปชวยเหลอผ อนดวยก าลงกาย ก าลงปญญาตามความสามารถของตนเอง ซงผลของการกระท าจะกอใหเกดประโยชนแกคนสวนใหญ ทงนการจดท ากจกรรมการรบใชสงคมสงผลใหนกเรยน มจตสาธารณะทงตอตนเอง เพอน และคนในสงคม รจกการดแลเอาใจใสในเรองเลกนอย เชน การปดไฟเมอไมใชงาน การไมท าลายสาธารณประโยชนทใชรวมกน เปนการฝกนสยของตนเองตงแตเรองเลกนอย เรองใกลตว จนไปถงเรองของสงคม ฝกใหตนมจตสาธารณะอยเสมอ

ผลการวจยดงกลาวสอดคลองกบแนวคดของ ทศนา แขมมณ (2552, หนา 133) ทไดสรปหลกการจดการเรยนรดวยการรบใชสงคมทส าคญไววา ผ เรยนมการก าหนดขอบเขตของการศกษาชมชน เพอเรยนรในเรองทก าหนด มการศกษาความตองการของชมชน และเลอก

131

กจกรรมทจะรบใชสงคม มการวางแผนการรบใชสงคมในกจกรรมทเลอก มการจดบนทกขอมลเกยวกบการปฏบตการรบใชสงคม มการวเคราะหเหตการณและส งตางๆ ทเกดขนในขณะปฏบตการรบใชสงคม และมการคดพฒนา และสรางขอสรปเปนความคดรวบยอด/ หลกการ/สมมตฐาน มการน าความคดรวบยอด/ หลกการ/ สมมตฐานทไดไปทดลองใช หรอน าไปประยกตใชในสภาพการณใหมๆ ผสอนมการตดตามผลการน าความร/ความคด/ หลกการ/ สมมตฐานไปใชสงเสรมใหผ เรยนแลกเปลยนผลการน าไปใช และอภปรายหาขอสรป ความร ความคดใหมๆ หรอปรบเปลยนความคดตามความเหมาะสม ผสอนมการวดและประเมนผลการเรยนร โดยใชผลการประเมนการเรยนรของตนเองของผ เรยน ประกอบกบการประเมนผลของผสอนดวย และการวดและปะเมนผลจะตองเปนไปตามจดประสงคของเรองทเรยนร มใชวดผลการรบใชสงคม ผลการวจยทพบมผลในท านองเดยวกนกบผลการวจยของ สมปอง ชวยพรม (2559) ทไดท าวจยพฒนารปแบบกจกรรมเสรมสรางจตสาธารณะ ตามหลกการเรยนรแบบรบใชสงคม ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษา แลวพบวา นกเรยนมคณลกษณะจตสาธารณะทกดานและโดยรวมหลงการเรยนโดยใชรปแบบทพฒนาขนแลวสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในกำรน ำผลกำรวจยไปใช 1.1 ผวจยตองศกษาขนตอนการรบใชสงคมใหชดเจนวาจะท าใหนกเรยนไดลงมอปฏบตการรบใชสงคมอยางไรบาง และสามารถน าแนวทางในการปฏบตกจกรรมและการรบใชสงคมไปใชในชวตประจ าวนทพบเหนไดอยางไร เพอท าใหนกเรยนเกดกระบวนการในการรบใชสงคม 1.2 ผวจยควรเชอมโยงจตสาธารณะในดานตางๆใหสอดคลองกบความเปนจรงทงในชมชนและสงคม เพอใหนกเรยนไดพบปญหาทเกดขนในชวตประจ าวน 1.3 ผวจยตองจดกจกรรมทท าใหนกเรยนไดลงมอปฏบตในสถานการณจรง มความหลากหลาย โดยการฝกการเตรยมความพรอมในการรบใชสงคม การท าแบบฝกหด การส ารวจปญหาทอยไกลตว เพอท าใหการจดกจกรรมการเรยนรการรบใชสงคมมประสทธภาพสงขน 2. ขอเสนอแนะในกำรวจยครงตอไป จากผลการวจย ทศกษาพฒนาการดานจตสาธารณะของผ เรยนในแตละองคประกอบ พบวาจตสาธารณะดานความมน าใจ มจตสาธารณะอยในขนการจดระบบ ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน และดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม อยใน

132

ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย จะเหนไดวาจตสาธารณะดานความมน าใจไมไดอยในขนพฒนาเปนลกษณะนสย ดงนนจงควรมการวจยและพฒนาดานความมน าใจตอคร เพอน และบคคลอน โดยการใชสอในชวตประจ าวน ใหนกเรยนลงไปปฏบตในสถานการณจรงเพมเตมเกยวกบ จตสาธารณะดานความมน าใจ เพอใหนกเรยนมพฒนาการดานความมน าใจ สขนการพฒนาเปนลกษณะนสย

บรรณานกรม

134

บรรณานกรม

กรมวชาการ. (2543). กระบวนการพฒนาแฟมสะสมงานของนกเรยน. กรงเทพฯ: ครสภา. กรรยา พรรณา. (2553). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและจตสาธารณะของนกเรยน

มธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบเทคนคการเรยนรดวยการรบใชสงคมและการจดการเรยนรแบบเทคนคศกษากรณตวอยางทเนนการเสนอตวแบบสญลกษณ (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2544). จอมปราชญนกการศกษา. กรงเทพฯ: ซคเซสมเดย. ชนาธป พรกล. (2544). รปแบบการจดการเรยนการสอนทผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ชวาลา เวชยนต. (2544). การพฒนาการพฒนาแบบการเรยนการสอนทใชเทคนคการเรยนรดวย

การรบใชสงคม เพอสงเสรมความตระหนกในการรบใชสงคม ทกษะการแกปญหา และผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน (ปรญญานพนธปรญญา

ดษฎบณฑต). กรงเทพ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ชยวฒน สทธรตน. (2552). สอนเดกใหมจตสาธารณะ. กรงเทพฯ: ว พรนท. ชยวฒน สทธรตน. (2555). 80 นวตกรรมการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ (พมพครงท 5).

กรงเทพฯ: แดเนกซ อนเตอรคอรปอเรชน. ชาย โพธสตา. (2540). จตส านกตอสาธารณะสมบต: ศกษากรงเทพมหานคร. นครปฐม:

สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล. ณฏฐภรณ หลาวทอง. (2546). การประเมนจตพสยในการประเมนผลการเรยนรแนวใหม.

กรงเทพฯ: ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ณฐฎา แสงค า. (2552). หลกการสอนทด. สบคน 10 พฤศจกายน 2559, จาก

http://www.sahavicha.com ทศนา แขมมณ. (2545). ศาสตรการสอน (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. ทศนา แขมมณ. (2552). ศาสตรการสอน องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม

ประสทธภาพ (พมพครงท 8). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

135

ทศนา แขมมณ. (2551). ศาสตรการสอน องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นนทยา ตนศรเจรญ. (2546). Service-Learning: การเรยนรจากการชวยเหลอสงคม. สานปฏรป, 6(62), 23-26.

บญชม ศรสะอาด. (2535). การวจยเบองตน (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. บญชม ศรสะอาด. (2554). การวจยเบองตน (พมพครงท 9). กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ประไพ ฉลาดคด. (2548). หลกการสอน. กรงเทพฯ: เกษมศร ซ.พ. ปรญญา เทวานฤมตรกล, และชาล เจรญลาภนพรตน. (2555). การสอนคณธรรมจรยธรรมผาน

การเรยนแบบ Service Learning. สบคน 11 ตลาคม 2559, จาก http://www.rtafa.ac.th/index.php

พชต ฤทธจรญ. (2544). แนวทางการวจยเพอพฒนาการเรยนรบทบาทครกบการวจยในชนเรยน. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

ไพบลย วฒนศรธรรม, และสงคม สญจร. (2543). ส านกไทยทพงปรารถนา. กรงเทพฯ: มลนธบรณะชนบทแหงประเทศไทยฯ.

ลวน สายยศ, และองคณา สายยศ. (2543). หลกการวจยทางการศกษา (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมวชาการ.

ลวน สายยศ, และองคณา สายยศ. (2539). เทคนคการวดผลการเรยนร. กรงเทพฯ: ชมรมเดก. ลดดาวลย เกษมเนตร. (2547). รปแบบการพฒนานกเรยนระดบประถมศกษาใหมจตสาธารณะ:

การศกษาระยะยาว. กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. วราพร พงศอาจารย. (2542). การประเมนผลการเรยน. พษณโลก: สถาบนราชภฏพบลสงคราม. วฒนา ไตตอผล. (2557). การพฒนาหลกสตรเสรมสรางจตสาธารณะตามแนวคดทฤษฏการเรยนร

ทางปญญาสงคมรวมกบการเรยนรดวยการรบใชสงคม ส าหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน (ปรญญานพนธปรญญาดษฎบณฑต). พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร.

วชย ประสทธวฒเวชช. (2542). การพฒนาหลกสตรสานตอททองถน. กรงเทพฯ: เลฟ แอนด ลพ เพรส.

136

ศกดชย นรญทว. (2544). การเรยนรดวยการรบใชสงคม. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

ศกดดา ปรางคประทานพร. (2539). ความคดทางการศกษาของเปาโลแฟร. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ศรชย กาญจนวาส, ทววฒน ปตยานนท, และดเรก ศรสโข. (2551). การเลอกใชสถตทเหมาะสม

ส าหรบการวจย (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ส านกวชาการมาตรฐานการศกษา. (2553). แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สมปอง ชวยพรม. (2559). การพฒนารปแบบกจกรรมเสรมสรางจตสาธารณะ ตามหลกการเรยนรแบบรบใชสงคม ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษา (ปรญญานพนธปรญญาดษฎบณฑต). พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร.

สมพงษ สงหะพล. (2542). ตองสอนใหเกดจตส านกใหม. สมาจารย, 13(27), 15-16. สมพร เทพสทธา. (2540). การพฒนาสงคมในยคโลกาภวฒน. กรงเทพฯ: กรงสยามการพมพ. สชาดา จกรพสทธ. (2544). จตส านกสาธารณะ. ศลปวฒนธรรม, 22(9), 22 – 23. อรณ ออนสวสด. (2553). การสรางแบบวดจตสาธารณะส าหรบนกเรยนชนประถมศกษา.

พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร. อษา คงทอง. (2553). การจดระบบการเรยนการสอนทยดผเรยนเปนศนยกลางการเรยนร.

มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. พระนครศรอยธยา: เทยนวฒนา พรนทตง. Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall. Bloom, B. A. (1956). Taxonomy of education objective handbook I: Cognitive domain.

New York: David Mc Kay. Boot, D. L. F. (1987). Project Work (2nd ed). Oxford: The Alden Press. Bringle, R. G., & Hatcher, J. A. (1996). A service learning curriculum for faculty. Michigan

Journal of Community Service –Learning, 2, 112-122. Crowl, T. K., Kaminsky, S., & Podell, D. M. (1997). Education psychology. Lowa: Times

Mirror Higher Education Group.

137

Constitutional Rights Foundation Chicago. (1997). Experts from Service Learning in the Social Studies. The Social Studies, September-October, 210-214.

Cooper, R. K. (1996). Executive EQ intelligence in leadership and organization. New York: Grossest & Putna. Coopersmith, S. (1981). The antecedents of self-esteem (2nd ed.). Palo Alto, CA.:

Consulting Psychologist Press. Delve, I. Cecilia, Suzanne, D. Mintz, & Greig, M. Stewart. (1990). Community service as

values education. San Francisco: Jossey – Bass. Dewey, John. (1962). Democracy and education. Boston: Houghton Miffin. Dixon-Krauss, L. (1996). Vygotsky in the classroom: Mediated literacy instruction and

assessment. New York: Longman. Good, Carter V. (1974). Dictionary of education. New York: McGraw- Hill Book. Hills, P. J. A. (1982). Dictionary of education. London: Routledge & Kegan Payi. Hough, John B., & Duncan, Jam’es K. (1970). Teaching description and analysis.

Boston, MA.: Addison-Westlu. Kolb, David A. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and

development. Englewood Cliffs, NJ.: Prentice-Hall. Kraft, F.N. (1992). Nurturing social consciousness through church education.

Dissertation Abstracts International, 53(5), 1465-A. Mauricio, Collen L. (1997). Voices of Personal Growth: High School Girls Respond to

Community Service and Learning. UMI Proquest Digita Dissertation, AAT 9805063.

Oslan, A., & Blekher, V. (2007). Chesnokaea: Distant communication project. New York: McGraw-Hill.

Paulo Freire. (1998). Education as the practice of freedom in education for critical consciousness. New York: Continuum.

Skinner, B. F. (1972). Beyond freedom and dignity. New York: Alfred A. Knopf. Vygotsky, L. (1978). Mind in society: The developmental of higher psychological

process. Cambridge, MA.: Harvard University Press.

138

Weigert, Kathleen Mass. (1998). Academic service learning: Its meaning and relevance, academic service learning. San Francisco: Jossy Bass.

Williams, Frances, & McConnell, D. (1997). Re – engineering a movement: Reclaiming youth at rick. UML Proquest Digital Dissertation, AAT 9737289.

Wing, J., & Putney, L. (2002). A vision of Vygotsky. Boston: Allyn & Bacon. Zawacki, Kathleen G. (1997). Personal and family factors related to service – learning in

an undergraduate course on diversity. UMI Proquest Digital Dissertation, AAT 9822787.

ภาคผนวก

140

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญ

รายนามผเชยวชาญ 1. ดร.วเชยร ธ ำรงโสตถสกล ต ำแหนง อำจำรยประจ ำภำควชำกำรศกษำ คณะศกษำศำสตร มหำวทยำลยนเรศวร ผ เชยวชำญดำนหลกสตรและกำรสอน 2. ดร.องคณำ ออนธำน ต ำแหนง อำจำรยประจ ำภำควชำกำรศกษำ คณะศกษำศำสตร มหำวทยำลยนเรศวร ผ เชยวชำญดำนหลกสตรและกำรสอน 3. นำงทศพร มลหงษ ต ำแหนง ครเชยวชำญ โรงเรยนจำนกรอง

กลมสำระกำรเรยนรสงคมศกษำ ศำสนำ และวฒนธรรม ผ เชยวชำญดำนกำรสอนสงคมศกษำ ศำสนำ และวฒนธรรม

141

ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย 1. แผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ

แผนกำรจดกำรเรยนรท 1 เรองเตรยมควำมรกอนรบใชสงคม วนท กมภำพนธ พ.ศ. 2560 เวลำ 2 ชวโมง 1. สาระส าคญ กำรเตรยมควำมพรอมในกำรออกไปรบใชสงคม หรอท ำกจกรรมเพอสงคมและสำธำรณประโยชนจ ำเปนอยำงยงทผ เรยนควรเขำใจขนตอนกำรรบใชสงคม และหลกกำรของ กำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคม และควรมทกษะดำนกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณ เพอน ำควำมร ทกษะในหองเรยนออกไปใชใหเปนประโยชน และเพอใหผ เรยนเกดจตสำธำรณะตอตนเอง คนรอบขำง และสงคม 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 อธบำยควำมหมำยของจตสำธำรณะ และกำรรบใชสงคมได

2.2 สรปกระบวนกำรกำรรบใชสงคม และหลกกำรกำรรบใชสงคมได 2.3 ใชทกษะกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณบคคลทมจตสำธำรณะได

2.4 ใชทกษะกำรเขยนแผนกำรปฏบตงำนกำรรบใชสงคมได 3. เนอหาการเรยนร

3.1 ควำมหมำยของจตสำธำรณะ และกำรรบใชสงคม 3.2 กระบวนกำรกำรรบใชสงคม และหลกกำรกำรรบใชสงคม 3.3 ทกษะกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณบคคลทมจตสำธำรณะ 3.4 ทกษะกำรเขยนแผนกำรปฏบตงำนกำรรบใชสงคม

4. กจกรรมการเรยนร (ชวโมงท 1) กอนเขาสบทเรยน

142

ครชแจงรำยละเอยดขนตอนกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม ทสงเสรมจตสำธำรณะ ของนกเรยนชมนมจตสำธำรณะ และพฤตกรรมดำนกำรจตสำธำรณะของนกเรยนในแตละดำน

ขนน า ครกระตนควำมสนใจใหนกเรยนเกดกำรคดในเรองควำมหมำยของจตสำธำรณะ และควำมหมำยของกำรรบใชสงคม กระบวนกำรกำรรบใชสงคม และหลกกำรกำรรบใชสงคม โดยครสมนกเรยนในหอง 5 – 6 คน โดยกำรใชค ำถำม เชน 1. จตสำธำรณะ คออะไร กำรรบใชสงคม คออะไร

2. กระบวนกำรกำรรบใชสงคม มอะไรบำง 3. หลกกำรกำรรบใชสงคม มอะไรบำง 4. ยกตวอยำงบคคลทมจตสำธำรณะทนกเรยนรจก เขำท ำอะไรบำง ทกอใหเกด กำรมจตสำธำรณะ 5. นกเรยนปฏบตตนใหมจตสำธำรณะหรอไม กบใครบำง และอยำงไรบำง

6. นกเรยนอยำกท ำอะไรเพอสงคมบำง ทจะสงเสรมกำรมจตสำธำรณะ ขนกจกรรม 1. นกเรยนดหนงสน เรองจตอำสำรบใชสงคม ใชเวลำในกำรด 8 นำท และหลงจำกหนงสนจบรวมกนสรปประเดนในหนงสน เชนใครท ำอะไร ทไหน อยำงไร นกเรยนไดขอคดอะไรจำกกำรชมหนงสนเรองน 2. นกเรยนศกษำควำมหมำยจตสำธำรณะ และควำมหมำยกำรรบใชสงคมในใบควำมรท 1 เรองควำมหมำยจตสำธำรณะ และกำรรบใชสงคม จำกนนเขยนแผนผงควำมคดลงในใบกจกรรมท 1 เรองควำมหมำยจตสำธำรณะ และกำรรบใชสงคม 3. นกเรยนศกษำกระบวนกำรกำรรบใชสงคม และหลกกำรกำรรบใชสงคมในใบควำมรท 2 เรองกระบวนกำรกำรรบใชสงคม และหลกกำรกำรรบใชสงคม จำกนนเขยนแผนผงควำมคดลงในใบกจกรรมท 2 เรองสรปกระบวนกำรกำรรบใชสงคมและหลกกำรกำรรบใชสงคม ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปควำมหมำยจตสำธำรณะ ควำมหมำยกำรรบใชสงคม กระบวนกำรกำรรบใชสงคม และหลกกำรกำรรบใชสงคม

143

(ชวโมงท 2) ขนน า ครกระตนใหนกเรยนเกดควำมสนใจใน เรองกำรใชทกษะในกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณบคคลทมจตสำธำรณะ และคอยกระตนเสรมเรองกำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคม ทจะน ำไปใชในกำรท ำกจกรรมรบใชสงคม โดยใชค ำถำม เชน 1. นกเรยนจะใชวธกำรพดกบบคคลทมจตสำธำรณะ อยำงไร 2. นกเรยนจะใชวธกำรสงเกตทำทำง วธกำรตอบค ำถำมของบคคลทมจตสำธำรณะ อยำงไร 3. นกเรยนจะใชวธกำรสมภำษณบคคลทมจตสำธำรณะ อยำงไร 4. นกเรยนเคยเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคม อยำงไรบำง 5. กำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคมมวธกำรอยำงไรบำง จะเรมตนวำงแผนงำนอยำงไร ขนสอน 1. ครเปดวดทศนเรอง เทคนคกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณ ใชเวลำในกำรรบชม 10 นำท หลงจำกนกเรยนไดรบชมวดทศนจบแลว ใหนกเรยนเขยนสรปใบกจกรรมท 3 เรองกำรสรปเทคนคกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณบคคลทมจตสำธำรณะ 2. ครใหนกเรยนจบกลม ตำมควำมสนใจของนกเรยน กลมละ 5 - 6 คน ใหนกเรยนออกไปสมภำษณบคลำกรในโรงเรยนทนกเรยนคดวำมจตสำธำรณะ แลวเขยนบนทกกำรสมภำษณลงในใบกจกรรมท 4 เรองบคคลทมจตสำธำรณะในใจหน 3. นกเรยนศกษำใบควำมรท 4 เรองกำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคม จำกนนท ำใบกจกรรมใบกจกรรมท 5 เรองกำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคม

ขนสรป 1. ครใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทน 1 คน ออกมำน ำเสนอบคคลทมจตสำธำรณะในใจหน กลมละ 5-10 นำท ครและนกเรยนรวมกนสรปถงบคคลทมจตสำธำรณะภำยในโรงเรยนถงกำรกระท ำของบคคลตวอยำงทควรเอำเปนแบบอยำงมำใชในชวตประจ ำวน 2. ครและนกเรยนรวมกนสรป เรองกำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคม โดยกำรสมใหนกเรยนออกมำพดวธกำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคมทถกตอง 5. สอและแหลงเรยนร

5.1 หนงสน เรองจตอำสำรบใชสงคม (จ ำนวน 1 เรอง เวลำ 8 นำท) 5.2 ใบควำมรท 1 เรองควำมหมำยจตสำธำรณะ และกำรรบใชสงคม

144

5.3 ใบควำมรท 2 เรองกระบวนกำรกำรรบใชสงคม และหลกกำรรบใชสงคม 5.4 ใบควำมรท 3 เรองกำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคม

5.5 ใบกจกรรมท 1 เรองควำมหมำยจตสำธำรณะ และกำรรบใชสงคม (กจกรรมเดยว 1 คน /1ใบ) 5.6 ใบกจกรรมท 2 เรองสรปกระบวนกำรกำรรบใชสงคม และหลกกำรกำรรบใชสงคม (กจกรรมเดยว 1 คน/ 1 ใบ) 5.7 ใบกจกรรมท 3 เรองบคคลทมจตสำธำรณะในใจหน (กจกรรมกลม 1 กลม/ 1 ใบ) 5.8 ใบกจกรรมท 4 เรองกำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคม (กจกรรมเดยว 1 คน/ 1 ใบ) 5.9 วดทศน เรองเทคนคกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณ (จ ำนวน 3 เรอง เวลำ 10 นำท)

6. การวดและการประเมนผล

จดประสงคการเรยนร วธการวด เครองมอวด เกณฑการประเมนผล 1. อธบำยควำมหมำยของจตสำธำรณะและกำรรบใชสงคมได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

1. นกเรยนอธบำยควำมหมำยของจตสำธำรณะและกำรรบใชสงคมไดรอยละ 70 ระดบดขนไป

2. สรปกระบวนกำรกำร รบใชสงคมและหลกกำรของกำรรบใชสงคมได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

2. นกเรยนสรปกระบวนกำรรบใชสงคม และหลกกำรของกำรรบใชสงคมไดรอยละ 70 ระดบดขนไป

3. ใชทกษะกำรพดกำรสงเกต และกำรสมภำษณบคคลทมจตสำธำรณะได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

3. นกเรยนสำมำรถสรปกำรใชทกษะกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณไดรอยละ 70 ระดบดขนไป

145

จดประสงคการเรยนร วธการวด เครองมอวด เกณฑการประเมนผล 4. ใชทกษะกำรเขยนแผนกำรปฏบตงำนกำรรบใชสงคมได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

4. นกเรยนสำมำรถใชทกษะกำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคมไดรอยละ 70 ระดบดขนไป

146

ตวอยางวดทศน กจกรรมดหนงสน เรองจตอาสารบใชสงคม

ค าชแจง 1. ใหนกเรยนดหนงสน เรองจตอำสำรบใชสงคม

2. รวมกนสรปประเดนส ำคญ และขอคดทไดจำกกำรดหนงสนรวมกน 3. ใชเวลำในกำรดวดทศน 8 นำท

ทมา: www.youtube.com

ชวโมงท 1

147

ชอ..........................................................................................ชน..................เลขท................

ใบกจกรรมท 1 เรองความหมายจตสาธารณะ และการรบใชสงคม

จดประสงคการเรยนร อธบำยควำมหมำยของจตสำธำรณะและกำรรบใชสงคมได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนศกษำใบควำมรท 1 เรองควำมหมำยจตสำธำรณะ และกำรรบใชสงคม 2. ใหนกเรยนเขยนอธบำยควำมหมำยจตสำธำรณะ และกำรรบใชสงคม ตำมควำมเขำใจของนกเรยนลงในชองวำงทก ำหนดให 3. ใชเวลำ 5 นำท

ใบความรท 1

เรองความหมายจตสาธารณะ

ชวโมงท 1

ความหมาย “จตสาธารณะ” ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ความหมาย “การรบใชสงคม” ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

148

ความหมายจตสาธารณะ ค ำวำ จตสำธำรณะ (Public Mind) หรอจตส ำนกสำธำรณะ (Public Consciousness) เปน ค ำใหมทมใชเมอไมนำนมำน และเปนเรองใหมส ำหรบคนไทย ซงมผ ใหควำมหมำยของจตส ำนกสำธำรณะหรอจตสำธำรณะ ไวหลำกหลำยและมกำรเรยกจตส ำนกสำธำรณะไว แตกตำงกน ดงน

จตสำธำรณะ หมำยถง กำรรจกเอำใจใสเปนธระและเขำรวมในเรองของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม โดยพจำรณำจำกควำมรควำมเขำใจหรอพฤตกรรมทแสดงออกถงลกษณะ ดงน 1. กำรหลกเลยงกำรใชหรอกำรกระท ำทจะท ำใหเกดกำรช ำรดเสยหำยตอของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม และกำรถอเปนหนำททจะมสวนรวมในกำรดแลรกษำของสวนรวมในวสยทตนสำมำรถท ำได 2. กำรเคำรพสทธ ในกำรใชของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม โดยไมยดครองของสวนรวมนนเปนของตนเอง ตลอดจนไมปดกนโอกำสของบคคลอนทจะใชของสวนรวม

จตสำธำรณะ หมำยถง ควำมคดทไมเหนแกตว มควำมปรำรถนำทจะชวยเหลอ ชวยแกปญหำใหแกผ อนหรอสงคมพยำยำมฉวยโอกำสทจะชวยเหลออยำงจรงจง และมองโลกในแงดบนพนฐำนของควำมเปนจรง

จตสำธำรณะ หมำยถง ควำมตระหนกของบคคลถงปญหำทเกดขนในสงคม ท ำใหเกดควำมรสกปรำรถนำทจะชวยเหลอสงคม ตองกำรเขำไปแกวกฤตกำรณ โดยรบรถงสทธควบคไปกบหนำทและควำมรบผดชอบ ส ำนกถงพลงของตนวำสำมำรถรวมแกไขปญหำได และลงมอกระท ำ เพอใหเกดกำรแกปญหำดวยวธกำรตำงๆ โดยกำรเรยนร และแกไขปญหำรวมกนกบคนในสงคม

149

ใบความรท 1 (ตอ) เรองความหมายการรบใชสงคม

ความหมายการรบใชสงคม

กำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคม เปนกำรเรยนรจำกรปธรรมไปสนำมธรรม กำรรบใชสงคม มำจำกภำษำองกฤษ คอ Service Learning ส ำหรบกำรใชค ำภำษำไทยมกำรใชค ำแตกตำงกนออกไป เชน กำรเรยนรดวยกำรบรกำรสงคม กำรรบใชสงคม กำรเรยนรจำกบรกำร กำรเรยนรโดยกำรบรกำรสงคม กำรเรยนรทเนนบรกำรสงคม ซงในงำนวจยนจะใชค ำวำ “กำรรบใชสงคม” ควำมหมำยของกำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคม มนกวชำกำรใหควำมหมำยไว ดงน

กำรเรยนรดวยกำรรบใชสงคม หมำยถง กำรด ำเนนกำรชวยใหผ เรยนเกดกำรเรยนร โดยกำรใหผ เรยนเขำไปมประสบกำรณในกำรรบใชสงคม ทงนผ เรยนจะตองมกำรส ำรวจควำมตองกำรของชมชนทมควำมเกยวของกบเรองทเรยน และวำงแผนเขำไปมสวนรวมในกจกรรมตำงๆ ลงมอปฏบตกำรรบใชสงคมตำมแผน และน ำประสบกำรณทงหลำยทไดรบมำคดพจำรณำไตรตรองจนกระทงเกดควำมคดรวบยอดหลกกำรหรอสมมตฐำนตำงๆ ซงสำมำรถน ำไปทดลองหรอประยกตใชในสถำนกำรณใหมๆ ได

เปนกำรจดกำรเรยนรทเปดโอกำสใหเดกนกเรยนไดท ำควำมรจกกบชมชน วเครำะหถงควำม

ตองกำรของชมชนทผ เรยนสมำรถชวยเหลอได โดยน ำควำมรในหองเรยนมำประยกตใช พรอมทงได

เรยนรจำกกำรลงมอชวยเหลอชมชนดวย หวใจส ำคญของกำรรบใชสงคม กำรทผ เรยนและชมชนตำง

ไดรบประโยชนจำกกจกรรมนนๆ เทำกน ไมใชเกดประโยชนเพยงฝำยใดฝำยหนง

150

ชอ..........................................................................................ชน..................เลขท................

ใบกจกรรมท 2 เรองกระบวนการการรบใชสงคมและหลกการการรบใชสงคม

จดประสงคการเรยนร นกเรยนสรปกระบวนกำรกำรรบใชสงคม และหลกกำรของกำรรบใชสงคมได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนศกษำใบควำมรท 2 เรองกระบวนกำรรบใชสงคม และหลกกำรกำรรบใชสงคม 2. ใหนกเรยนเขยนสรปควำมร เรองกระบวนกำรรบใชสงคม และหลกกำรกำรรบใชสงคม โดยกำรเขยนแผนผงควำมคด 3. ใชเวลำ 15 นำท

ชวโมงท 1

กระบวนการการรบใชสงคม และหลกการการรบใชสงคม

กระบวนการการรบใชสงคม

หลกการการรบใชสงคม

151

ใบความรท 2

เรอง กระบวนการรบใชสงคม และหลกการการรบใชสงคม

กระบวนการรบใชสงคม

1. การเตรยมการ - กำรระบชมชนของผ เรยน - กำรส ำรวจชมชนสภำพและปญหำ

2. การเลอกปญหาทสนใจและสอดคลองกบ

จดประสงครายวชา - กำรส ำรวจปญหำทเลอกในรำยละเอยด - กำรเตรยมทกษะทจ ำ เ ปนท ตองใชในกำร

ด ำเนนกำร

3. การศกษานโยบายหรอกฎหมายทเกยวของกบประเดนทสนใจ

- ศกษำตวนโยบำยหรอกฎหมำย - ผลกระทบจากนโยบำย หรอกฎหมำยนน

4. การปฏบตกจกรรม - วำงแผนปฏบตกำร

- ลงมอกระท ำกจกรรมตำมแผนปฏบตกำรท

ก ำหนดไว

5. การไตรตรอง ประเมนและกจกรรมแสดงผลงาน

- ก ำหนดกจกรรมและเวลำในกำรไตรตรอง

- ท ำกำรพจำรณำไตรตรองในแตละขนตอน ดวยกำรเขยนบนทก รำยงำนปำกเปลำ สนทนำ อภปรำย

กำรเขยนรำยงำนสรป

- ประเมนผลในแตละขนตอน

- สรปและน ำเสนอกจกรรมกำรรบใชสงคมและบทเรยนทเรยนรและประชำสมพนธ น ำผลงำนออก

แสดง

152

ใบความรท 2 (ตอ)

หลกการรบใชสงคม

1. ผ เรยนเปนผจดกำรรบใชสงคม อยำงมควำมหมำย

2. กำรรบใชสงคมตองเปนควำมตองกำรท

จ ำเปนของชมชนทแทจรง ไมใชเปนสงท

ผ เรยนสรำงขนมำเอง

3. กำรรบใชสงคมตองเปนควำมตองกำรจำกสมำชกของชมชน ชมชนเปนผแสดงควำมตองกำรใหเกดกจกรรมรบใชสงคม

4. กจกรรมรบใชสงคมมำจำกจดประสงคของรำยวชำทเรยนของผ เรยน ผสอนจะตองตงจดประสงคของรำยวชำ และบรณำกำรกจกรรมกำรรบใชสงคมใหสอดคลองกบจดหมำย

5. กำรวดผลในกำรรบใชสงคมเปนผลมำ

จำกกำรท ำกจกรรมรบใชสงคม ผสอนกบ

ชมชนจะเปนผ รวมมอกนวดและ

ประเมนผลผ เรยน

153

ตวอยางวดทศน เรองเทคนคการพด การสงเกต และการสมภาษณ

ทมา: www.youtube.com

ชวโมงท 2

154

ใบกจกรรมท 3 เรองสรปเทคนคการพด การสงเกต และการสมภาษณ

จดประสงคการเรยนร ใชทกษะกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณบคคลทมจตสำธำรณะได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนดวดทศน เรองเรองเทคนคกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณ

2. ใหนกเรยนเขยนสรปควำมรเรองเทคนคกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณโดยกำรเขยนแผนผงควำมคด 3. ใชเวลำ 10 นำท

ใบกจกรรมท 4

เรองบคคลทมจตสาธารณะในใจหน

เทคนคกำรพด

เทคนคกำรสงเกต

เทคนคกำรสมภำษณ

ชวโมงท 2

155

จดประสงคการเรยนร ใชทกษะกำรพด กำรสงเกต และกำรสมภำษณบคคลทมจตสำธำรณะได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนฝกกำรออกไปสมภำษณบคลำกรภำยในโรงเรยนทนกเรยนคดวำมจตสำธำรณะ แลวเขยนบนทกลงในใบกจกรรมท 4 2. ใชเวลำ 20 นำท

ชอกลม ...................................................................

วนทสมภาษณ............................................................ สมาชกในกลม

1. ชอ..............................................................................ชอเลน.....................เลขท..........

2. ชอ..............................................................................ชอเลน.....................เลขท..........

3. ชอ..............................................................................ชอเลน.....................เลขท..........

4. ชอ..............................................................................ชอเลน.....................เลขท..........

5. ชอ..............................................................................ชอเลน.....................เลขท..........

6. ชอ..............................................................................ชอเลน.....................เลขท..........

ชวโมงท 2

156

ผใหขอมล/ผถกสมภาษณ

ชอ.................................................................................................................................

เพศ.....................อาย..................ต าแหนง...................................................................

ขอมลดานอนๆ ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

บนทกผลการสมภาษณ 1. ..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

2. ..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

3. ..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

4. ..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

5. ..........................................................................................................................

.......................................................................................................................... 6. ..........................................................................................................................

…………………………………………………………………………………………

157

ใบความรท 3 เรองการเขยนแผนปฏบตงานการรบใชสงคม

1. การตงชอกจกรรม ใหระบกจกรรมตำมควำมเหมำะสม มควำมหมำยชดเจน และเรยกเหมอนเดมทกครงจนกวำโครงกำรจะแลวเสรจ

2. การตงจดประสงค เปนกำรบอกใหทรำบวำ กำรด ำเนนงำนตำมโครงกำรนน มควำมตองกำรใหอะไรเกดขนวตถประสงคทควรจะระบไวควรเปนวตถประสงคทชดเจน ปฏบตไดและวดและประเมนผลได ในระยะหลง ๆ นนกเขยนโครงกำรทมผนยมชมชอบมกจะเขยนวตถประสงคเปนวตถประสงคเชงพฤตกรรม คอเขยนใหเปนรปธรรมมำกกวำเขยนเปนนำมธรรม กำรท ำโครงกำรหนง ๆ อำจจะมจดประสงคมำกกวำ 1 ขอได

3. วธด าเนนการหรอกจกรรมหรอขนตอนการด าเนนงาน คองำนหรอภำรกจซงจะตองปฏบตในกำรด ำเนนโครงกำรใหบรรลตำมวตถประสงค ในระยะกำรเตรยมโครงกำรจะรวบรวมกจกรรมทกอยำงไวแลวน ำมำจดล ำดบวำควรจะท ำสงใดกอน-หลง หรอพรอม ๆ กน แลวเขยนไวตำมล ำดบ จนถงขนตอนสดทำยทท ำใหโครงกำรบรรลวตถประสงค

4. ระยะเวลาการด าเนนงานโครงการ คอ กำรระบระยะเวลำตงแตเรมตนโครงกำรจนเสรจสนโครงกำรปจจบนนยมระบ วน-เดอน-ป ทเรมตนและเสรจสน กำรระบจ ำนวน ควำมยำวของโครงกำร เชน 6 เดอน 2 ป โดยไมระบเวลำเรมตน-สนสด เปนกำรก ำหนดระยะเวลำทไมสมบรณ

5. ผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ เมอโครงกำรนนเสรจสนแลว จะเกดผลอยำงไรบำงใครเปนผ ไดรบเรองนสำมำรถเขยนทงผลประโยชนโดยตรงและผลประโยชนในดำนผลกระทบของโครงกำรดวยได

158

ชอ..........................................................................................ชน..................เลขท................

ใบกจกรรมท 5 เรองการเขยนแผนปฏบตงานการรบใชสงคม

จดประสงคการเรยนร ใชทกษะกำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคมได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนศกษำใบควำมรท 4 เรองกำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคม

2. ใหนกเรยนฝกกำรเขยนแผนปฏบตงำนกำรรบใชสงคมลงในใบกจกรรมนใหถกตอง 3. ใชเวลำ 15 นำท

1. สถำนททปฏบต

………………………………………………………………………………………………. 2. ชอกจกรรม

................................................................................................................................. 3. สมำชกกลม

ชอ..........................................................................ชอเลน.....................เลขท.......... ชอ..........................................................................ชอเลน.....................เลขท.......... ชอ..........................................................................ชอเลน.....................เลขท.......... ชอ..........................................................................ชอเลน.....................เลขท.......... ชอ..........................................................................ชอเลน.....................เลขท.......... ชอ..........................................................................ชอเลน.....................เลขท..........

4. จดประสงค 1…………………………………………………………………………………………… 2…………………………………………………………………………………………… 3…………………………………………………………………………………………… 4……………………………………………………………………………………………

ชวโมงท 2

159

5. วธกำรด ำเนนงำน 1……………………………………………………………………………………………... 2…………………………………………………………………………………………….. 3…………………………………………………………………………………………….. 4……………………………………………………………………………………………...

6. ปญหำและวธแกปญหำ 1……………………………………………………………………………………………... 2…………………………………………………………………………………………….. 3…………………………………………………………………………………………….. 4……………………………………………………………………………………………...

7. ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1……………………………………………………………………………………………... 2…………………………………………………………………………………………….. 3…………………………………………………………………………………………….. 4……………………………………………………………………………………………...

8. อปกรณ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. ระยะเวลำ เรม..............................................................สนสด......................................................

10. ทปรกษำ .................................................................................................................................

160

แผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ

แผนกำรจดกำรเรยนรท 2 เรอง ควำมมน ำใจ วนท กมภำพนธ พ.ศ. 2560 เวลำ 4 ชวโมง 1. สาระส าคญ คณสมบตทส ำคญอยำงหนงของคนทมจตสำธำรณะ คอควำมมน ำใจ เออเฟอเผอแผ ชวยเหลอผ อนดวยควำมเตมใจ อำสำท ำงำนใหผ อนดวยก ำลงกำย ก ำลงใจ และสตปญญำโดย ไมหวงผลตอบแทน 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 ส ำรวจปญหำภำยในหองเรยนได 2.2 วำงแผนกำรท ำควำมสะอำดหองเรยนได 2.3 ปฏบตตำมแผนกำรท ำควำมสะอำด หองเรยนได 2.4 น ำเสนอผลกำรท ำควำมสะอำด หองเรยนได 3. เนอหา 3.1 ปญหำของหองเรยน 3.2 กำรท ำควำมสะอำดหองเรยน 4. พฤตกรรมดานจตสาธารณะ องคประกอบท 1 ดำนควำมมน ำใจ หมำยถงนกเรยนแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะ ถงควำมมน ำใจ ชอบชวยเหลอผ อนดวยควำมเตมใจ และพงพอใจ โดยไมหวงผลตอบแทน และกำรรจกเออเฟอเผอแผ แบงปนสงของสวนรวมใหกบเพอนไดใชรวมกน ประกอบดวย

กำรแสดงน ำใจชวยเหลอครเมอมโอกำส กำรชวยเพอนคดงำนในกลมของตนตำมหนำททไดรบมอบหมำย กำรรจกแบงปนอปกรณกำรเรยน ไดแก ปำกกำ ดนสอ ส กระดำษ ใหเพอนไดใช

รวมกน กำรชวยกนท ำควำมสะอำดหองเรยน ไดแก เกบขยะ น ำขยะไปทงลงถงขยะ กวำด

หอง ถหอง กำรชวยกนประหยดพลงงำน ไดแก ปดพดลม ปดไฟ เมอไมใชงำน

161

กำรชวยกนจดระเบยบหองเรยน ไดแก จดโตะเรยน เกำอ และจดเรยงรองเทำกอนเขำหองเรยน 5. กจกรรมการเรยนร

(ชวโมงท 1) การส ารวจปญหา 1. ครพดคยถงปญหำทเกดขนกบหองเรยน และกระตนควำมสนใจนกเรยนโดยกำร

ใชค ำถำม เชน หองเรยนมปญหำอะไรบำงทเกดขนกบหองเรยนสำเหตของปญหำคออะไร และใหนกเรยนท ำใบกจกรรมท 1 เรองปญหำของหองเรยน

2. ครใหนกเรยนจบกลมตำมควำมสนใจ กลมละ 5-6 คน แตละกลมออกไปส ำรวจหองเรยนภำยในอำคำรสงคมศกษำ และเขยนสรปเปนแผนผงควำมคดลงในใบกจกรรมท 2 เรองกำรส ำรวจปญหำภำยในหองเรยน

(ชวโมงท 2) วางแผนปฏบตการรบใชสงคม 1. ครน ำรปภำพกำรท ำควำมสะอำดหองเรยน มำใหนกเรยนด และกระตนควำมสนใจของนกเรยนโดยกำรใชค ำถำม เชน จำกรปภำพนกเรยนรวมมอรวมใจกนท ำกจกรรมอะไร ท ำเพออะไร เกดประโยชนกบใครบำง และเขยนสรปเปนแผนผงควำมคดลงในใบกจกรรมท 3 เรองวธกำรท ำควำมสะอำดหองเรยน 2. นกเรยนเรมปรกษำงำนกนตำมกลมของตวเองจำกกำรไปส ำรวจปญหำในชวโมง ท 1 และรวมกนท ำใบกจกรรมท 4 แผนกำรรบใชสงคม เรองหองเรยนสะอำดดวยน ำใจเรำ โดยมครเปนผคอยชวยเหลอ และใหค ำปรกษำ

(ชวโมงท 3) การลงมอปฏบตการรบใชสงคม

1. ทบทวน และชแจงเกยวกบกำรปฏบตตนของนกเรยนทจะออกไปท ำกจกรรมรบใชสงคมอยำงละเอยด ใหนกเรยนปฏบตตำมกจกรรมกำรรบใชสงคมทไดวำงแผนไวอยำงเครงครด และตรงตอเวลำ โดยมครคอยดแล และใหค ำปรกษำอยำงใกลชด

2. ครสง เกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ ดวยแบบประเมนพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะของนกเรยน องคประกอบท 1 ดำนควำมมน ำใจ

3. หลงจำกลงมอปฏบตกำรตำมแผนงำนเสรจสนแลว ครใหนกเรยนเขยนรำยงำนตนเอง (Self-report)

162

(ชวโมงท 4) น าเสนอผลงานการรบใชสงคม 1. เมอเสรจสนกำรปฏบตตำมแผนแลว นกเรยนแตละกลมท ำใบกจกรรมท 5 กำรน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม เรองหองเรยนสะอำดดวยน ำใจเรำ 2. สงตวแทนกลมละ 2 คน ออกมำน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม หนำชนเรยนกลมละ 5-10 นำท 3. ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบผลกำรรบใชสงคมของแตละกลม และสงทไดเรยนรตงแตตนกจกรรม ระหวำงท ำกจกรรม จนสนสดกจกรรม สอและแหลงเรยนร 1. รปภำพกำรท ำควำมสะอำดหองเรยน จ ำนวน 6 รป

2. ใบกจกรรมท 1 เรองปญหำของหองเรยน (กจกรรมเดยว 1 คน / 1 ใบ) 3. ใบกจกรรมท 2 เรองกำรส ำรวจปญหำภำยในหองเรยน (กจกรรมกลม 1 กลม/ 1 ใบ) 4. ใบกจกรรมท 3 เรองวธกำรท ำควำมสะอำดหองเรยน (กจกรรมเดยว 1 คน/ 1 ใบ) 5. ใบกจกรรมท 4 แผนปฏบตงำน เรองหองเรยนสะอำดดวยน ำใจเรำ (กจกรรมกลม 1 กลม/ 1 ใบ) 6. ใบกจกรรมท 5 กำรน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม เรองหองเรยนสะอำดดวยน ำใจเรำ (กจกรรมกลม 1 กลม/ 1 ใบ) 7. แบบเขยนรำยงำนตนเอง (Self-report) (กจกรรมเดยว 1 คน/ 1 ใบ) 8. แบบสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ (ส ำหรบคร) 6. การวดและการประเมนผล

จดประสงคการเรยนร วธการวด เครองมอวด เกณฑการประเมนผล 1. ส ำรวจปญหำภำยในหองเรยนได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

1. นกเรยนส ำรวจปญหำภำยในหองเรยนไดรอยละ 70 ระดบดขนไป

2. วำงแผนกำรท ำควำมสะอำดหองเรยนได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

2. นกเรยนวำงแผนกำรท ำควำมสะอำดหองเรยนได รอยละ 70 ระดบดขนไป

163

จดประสงคการเรยนร วธการวด เครองมอวด เกณฑการประเมนผล 3. ปฏบตตำมแผนกำรท ำควำมสะอำด หองเรยนได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

3. นกเรยนปฏบตตำมแผนกำรท ำควำมสะอำด หองเรยนไดรอยละ 70 ระดบ ดขนไป

- ตรวจผลงำน แบบเขยนรำยงำนตนเอง (Self-report)

4. นกเรยนเขยนรำยงำนตนเอง ระดบดขนไป

- กำรสงเกตพฤตกรรมทแสดงออกของนกเรยน

แบบสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

5. นกเรยนมจตสำธำรณะ ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

164

ชอ..........................................................................................ชน..................เลขท................

ใบกจกรรมท 1 เรองปญหาของหองเรยน

จดประสงคการเรยนร ส ำรวจปญหำภำยในหองเรยนได ค าชแจง 1. นกเรยนรวมกนพดคยเรองปญหำของหองเรยน และสรปโดยกำรเขยนแผนผงควำมคด

2. ใชเวลำ 5 นำท

ปญหาของหองเรยน

ชวโมงท 1

165

ใบกจกรรมท 2 เรองการส ารวจปญหาภายในหองเรยน

จดประสงคการเรยนร ส ำรวจปญหำภำยในหองเรยนได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนแตละกลมออกไปส ำรวจหองเรยนอำคำรสงคมศกษำ 2. ใหนกเรยนแตละกลมเขยนบนทกรำยละเอยดตำงๆจำกกำรส ำรวจสภำพปญหำ ของหองเรยน 3. ใชเวลำ 20 นำท

ชอกลม .......................................................วนทส ารวจ......................................................... สมาชกในกลม

1. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 2. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 3. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 4. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 5. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 6. ชอ………………………………………………………………….เลขท.....................

สภาพปญหาทพบ 1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ...................................................................................................................................

อะไรทท าใหเกดปญหา 1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ..................................................................................................................................

ชวโมงท 1

166

แนวทางการแกไขปญหา 1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ...................................................................................................................................

สงทคดวาจะเปนประโยชน 1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ...................................................................................................................................

167

ชวโมงท 2

รปภำพกจกรรมกำรท ำควำมสะอำดหองเรยน

168

รปภำพกจกรรมกำรท ำควำมสะอำดหองเรยน (ตอ)

169

รปภำพกจกรรมกำรท ำควำมสะอำดหองเรยน (ตอ)

170

ชอ..........................................................................................ชน..................เลขท................

ใบกจกรรมท 3 เรอง วธการท าความสะอาดหองเรยน

จดประสงคการเรยนร วำงแผนกำรท ำควำมสะอำดหองเรยนได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนดภำพกจกรรมกำรท ำควำมสะอำดหองเรยนแลวสรปโดยกำรเขยนแผนผงควำมคด

2. ใชเวลำ 5 นำท

วธการท าความสะอาดหองเรยน

ชวโมงท 2

171

ใบกจกรรมท 4 แผนการรบใชสงคม เรองหองเรยนสะอาดดวยน าใจเรา

จดประสงคการเรยนร วำงแผนกำรท ำควำมสะอำดหองเรยนได ค าชแจง 1. หลงจำกกำรไปส ำรวจหองเรยนภำยในอำคำรเรยนสงคมศกษำแลวใหนกเรยนแตละกลมเขยนแผนกำรรบใชสงคม เรองหองเรยนสะอำดดวยน ำใจเรำลงในใบกจกรรม

2. ใชเวลำ 30 นำท

1. สถำนททปฏบต

................................................................................................................................

2. ชอกลม

.................................................................................................................................

3. ชอสมำชกกลม

1. ............................................................เลขท.............หนำท................................

2. ............................................................เลขท.............หนำท................................

3. ............................................................เลขท.............หนำท................................

4. ............................................................เลขท.............หนำท................................

5. ............................................................เลขท.............หนำท................................

6. ............................................................เลขท.............หนำท................................

4. ระยะเวลำด ำเนนกำร เรมวนท...............เดอน..........................พ.ศ..............

ถงวนท...............เดอน..........................พ.ศ..............

ชวโมงท 2

172

5. จดประสงคของกำรท ำกจกรรมหองเรยนสะอำดดวยน ำใจเรำ

1. …………………………………………………………………………………………

2. …………………………………………………………………………………………

3. …………………………………………………………………………………………

4. …………………………………………………………………………………………

5. …………………………………………………………………………………………

6. ขนตอนกำรด ำเนนกำร

1. …………………………………………………………………………………………

2. …………………………………………………………………………………………

3. …………………………………………………………………………………………

4. …………………………………………………………………………………………

5. …………………………………………………………………………………………

7. วสดอปกรณทใช

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

8. ผลทคำดวำจะไดรบ

1. …………………………………………………………………………………………

2. …………………………………………………………………………………………

3. …………………………………………………………………………………………

4. …………………………………………………………………………………………

5. …………………………………………………………………………………………

9. ทปรกษำ

...............................................................................................................................

173

ใบกจกรมท 5 น าเสนอผลการรบใชสงคม เรองหองเรยนสะอาดดวยน าใจเรา

จดประสงคการเรยนร

น ำเสนอผลกำรรบใชสงคมภำยในหองเรยนได ค าชแจง 1. หลงจำกเสรจสนกำรปฏบตตำมแผนกำรรบใชสงคมแลว ใหนกเรยนเขยนรำยละเอยดตำมหวขอในใบงำน จำกนนใหแตละกลมสงตวแทนกลมละ 2 คน ออกมำน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม เรองหองเรยนสะอำดดวยน ำใจเรำ

2. ใชเวลำน ำเสนอกลมละ 10 นำท

1. สถำนททปฏบต

................................................................................................................................

2. ชอกลม

.................................................................................................................................

3. ชอสมำชกกลม

7. ............................................................เลขท.............หนำท................................

8. ............................................................เลขท.............หนำท................................

9. ............................................................เลขท.............หนำท................................

10. ............................................................เลขท.............หนำท................................

11. ............................................................เลขท.............หนำท................................

12. ............................................................เลขท.............หนำท................................

4. ระยะเวลำด ำเนนกำร เรมวนท...............เดอน..........................พ.ศ..............

ถงวนท...............เดอน..........................พ.ศ..............

ชวโมงท 4

174

5. ประโยชนทนกเรยนไดรบหลงจำกกำรท ำกจกรรมหองเรยนสะอำดดวยน ำใจเรำ

5.1 ................................................................................................................

5.2 …………………………………………………………………………………

5.3 …………………………………………………………………………………

5.4 …………………………………………………………………………………

5.5 …………………………………………………………………………………

6. ประโยชนทหองไดรบหลงจำกกำรท ำกจกรรมหองเรยนสะอำดดวยน ำใจเรำ

6.1 ................................................................................................................

6.2 ................................................................................................................

6.3 ................................................................................................................

6.4 ................................................................................................................

6.5 ................................................................................................................

7. ปญหำทพบหรอขอผดพลำดทพบหลงจำกกำรท ำกจกรรมหองเรยนสะอำดดวย

น ำใจเรำ

7.1 ................................................................................................................

7.2 ................................................................................................................

7.3 ................................................................................................................

7.4 ................................................................................................................

7.5 ................................................................................................................

175

รปภาพกจกรรม

176

แผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ

แผนกำรจดกำรเรยนรท 3 เรองกำรดแลสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน วนท กมภำพนธ พ.ศ. 2560 เวลำ 4 ชวโมง

1. สาระส าคญ กำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน เปนควำมรวมมอกนระหวำงนกเรยน

ทจะชวยดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนใหคงทน 2. จดประสงคการเรยนร

2.1 ส ำรวจปญหำของสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนได 2.2 วำงแผนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนได 2.3 ปฏบตตำมแผนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนได 2.4 น ำเสนอผลงำนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนได

3. เนอหาการเรยนร 3.1 ปญหำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน

3.2 กำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน 4. พฤตกรรมดานจตสาธารณะ องคประกอบดำนท 2 ดำนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน หมำยถง นกเรยนแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงกำรดแลรกษำไมใหเกดควำมช ำรดหรอเกดควำมเสยหำย ไมท ำใหเกดควำมสกปรก กำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ซงประกอบไปดวย โรงอำหำร อำคำรอเนกประสงค สนำมฟตบอล อำคำเรยนสงคมศกษำ หองสมด หองคอมพวเตอร และหองสขำ ประกอบดวย

1. กำรไมท ำลำยสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนใหเกดควำมเสยหำยหรอช ำรด 2. กำรดแลรกษำควำมสะอำดสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนไมใหสกปรก 3. กำรไมเคลอนยำยสงของทอยในสำธำรณประโยชน ไดแก ไมเคลอนยำยโตะ มำนง

เกำอ 4. กำรไมหยบจบสงของทมอยในสำธำรณะประโยชนมำเปนของตน ไดแก หนงสอใน

หองสมด อปกรณกฬำ

177

5. กำรปฏบตตำมกฎระเบยบของกำรใชสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนอยำงเครงครด

6. กำรแจงครหรอภำรโรงเมอพบวำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนถกท ำลำยหรอช ำรดเสยหำย 5. กจกรรมการเรยนร

(ชวโมงท 1) การส ารวจปญหา 1. กำรพดคยเกยวกบปญหำทเกดขนกบสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน แลวใหนกเรยนสรปปญหำเกดขนกบสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนลงในใบกจกรรมท 1 เรองปญหำทเกดขนกบสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน 2. ครใหนกเรยนจบกลมตำมควำมสนใจกลมละ 5-6 คน ใหแตละกลมสงตวแทนมำจบสลำกสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ซงประกอบไปดวย

โรงอำหำร (กลมท 1) อำคำรอเนกประสงค (กลมท 2) สนำมฟตบอล (กลมท 3) อำคำรเรยนสงคมศกษำ (กลมท 4) หองสมด (กลมท 5) หองคอมพวเตอร (กลมท 6) หองสขำ (กลมท 7)

3. ครใหนกเรยนแตละกลมออกไปส ำรวจปญหำตำมสถำนททแตละกลมจบสลำกได และเขยนบนทกลงในใบกจกรรมท 2 เรองกำรส ำรวจปญหำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน (ชวโมงท 2) การวางแผนรบใชสงคม 1. ครใหนกเรยนดวดทศนเรอง big cleaning day in school และหลงจำกทดวดทศนจบ ครและนกเรยนรวมกนพดคย และสรปตำมหวขอดงน ใครท ำอะไร ทไหน อยำงไรบำง และมวธกำรดแลรกษำสำธำรณปะโยชนภำยในโรงเรยนมวธใดบำง จำกนนใหนกเรยนท ำใบกจกรรมท 3 เรองวธดแลสำธำรณประโยชนของโรงเรยน 2. นกเรยนเรมปรกษำงำนกนตำมกลมของตวเองจำกกำรไปส ำรวจปญหำ ในชวโมงท 1 และรวมกนท ำใบกจกรรมท 4 กำรวำงแผนรบใชสงคม เรองกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน โดยมครเปนผคอยชวยเหลอ และใหค ำปรกษำ

178

(ชวโมงท 3) การลงมอปฏบตการรบใชสงคม 1. ทบทวน และชแจงเกยวกบกำรปฏบตตนของนกเรยนกอนทจะออกไป ท ำกจกรรมรบใชสงคมอยำงละเอยด ใหนกเรยนปฏบตตำมกจกรรมกำรรบใชสงคมทไดวำงแผนไวอยำงเครงครด และตรงตอเวลำ โดยมครคอยดแลและใหค ำปรกษำอยำงใกลชด 2. ครสง เกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ ดวยแบบประเมนพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะของนกเรยน องคประกอบท 2 ดำนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน 3. หลงจำกลงมอปฏบตกำรตำมแผนงำนเสรจสนแลว ครใหนกเรยนเขยนรำยงำนตนเอง (Self-report)

(ชวโมงท 4) การเสนอผลงานการรบใชสงคม 1. เมอเสรจสนกำรปฏบตตำมแผนแลว นกเรยนแตละกลมท ำใบกจกรรมท 5 กำรน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม เรองกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน 2. สงตวแทนกลมละ 2 คน ออกมำน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม หนำชนเรยนกลมละ 5-10 นำท 3. ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบผลกำรรบใชสงคมของแตละกลม และสงทไดเรยนรตงแตตนกจกรรม ระหวำงท ำกจกรรม จนสนสดกจกรรม 6. สอและแหลงเรยนร

6.1 วดทศนเรอง big cleaning day in school จ ำนวน 1 เรอง เวลำ 10 นำท 6.2 ใบกจกรรมท 1 เรองปญหำทเกดขนกบสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน (กจกรรมเดยว 1 คน/ 1 ใบ) 6.3 ใบกจกรรมท 2 เ รองกำรส ำรวจปญหำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน (กจกรรมกลม 1 กลม/ 1 ใบ) 6.4 ใบกจกรรมท 3 เรองวธดแลสำธำรณประโยชนของโรงเรยน (กจกรรมเดยว 1 คน/ 1 ใบ) 6.5 ใบกจกรรมท 4 กำรวำงแผนรบใชสงคม เรองกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน (กจกรรมกลม 1 กลม/ 1 ใบ) 6.6 ใบกจกรรมท 5 กำรน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม (กจกรรมกลม 1 กลม/ 1 ใบ)

6.7 แบบเขยนรำยงำนตนเอง (Self-report) (กจกรรมเดยว 1 คน/ 1 ใบ) 6.8 แบบสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ (ส ำหรบคร)

179

7. การวดและการประเมนผล

จดประสงคการเรยนร วธการวด เครองมอวด เกณฑการประเมนผล 1. ส ำรวจปญหำของสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

1. นกเรยนส ำรวจปญหำของสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนไดรอยละ 70 ระดบดขนไป

2. วำงแผนกำรดแลรกษำสำธำรณะประโยชนภำยในโรงเรยนได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

2. นกเรยนวำงแผนกำรแกปญหำของสำธำรณะประโยชนภำยในโรงเรยนไดรอยละ 70 ระดบดขนไป

3. น ำเสนอผลงำนกำรดแลรกษำสำธำรณะประโยชนภำยในโรงเรยนได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

3. นกเรยนเสนอผลงำนกำรแกปญหำของสำธำรณะประโยชนภำยในโรงเรยนไดรอยละ 70 ระดบดขนไป

- ตรวจผลงำน แบบเขยนรำยงำนตนเอง (Self-report)

4. นกเรยนเขยนรำยงำนตนเอง ไดระดบดขนไป

- กำรสงเกตพฤตกรรมทแสดงออกของนกเรยน

แบบสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

5. นกเรยนมจตสำธำรณะ ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

180

ชอ..........................................................................................ชน..................เลขท................

ใบกจกรรมท 1 เรองปญหาทเกดขนกบสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

จดประสงคการเรยนร ส ำรวจปญหำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนได ค าชแจง 1. นกเรยนรวมกนพดคยเรองปญหำทเกดขนกบสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน และสรปโดยกำรเขยนแผนผงควำมคด

2. ใชเวลำ 5 นำท

ชวโมงท 1

ปญหาทเกดขนกบสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

181

ใบกจกรรมท 2 เรองการส ารวจปญหาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

จดประสงคการเรยนร ส ำรวจ และวำงแผนปญหำควำมตองกำรของชมชนใกลโรงเรยนได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนแตละกลมส ำรวจปญหำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน 2. ใหนกเ รยนแตละกลมเขยนบนทก รำยละเอยดตำงๆจำกกำรส ำรวจ ปญหำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนตำมหวขอทก ำหนดใหอยำงละเอยด 3. ใชเวลำ 20 นำท

ชอกลม .......................................................วนทส ารวจ......................................................... สมาชกในกลม

1. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 2. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 3. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 4. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 5. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 6. ชอ………………………………………………………………….เลขท.....................

สภาพปญหาทพบ 1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ...................................................................................................................................

อะไรทท าใหเกดปญหา

1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ..................................................................................................................................

ชวโมงท 1

182

แนวทางการแกไขปญหา 1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ...................................................................................................................................

สงทคดวาจะเปนประโยชน 1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ...................................................................................................................................

183

ชอ..........................................................................................ชน..................เลขท................

ใบกจกรรมท 3 เรองวธการดแลรกษาสาธารณประโยชนของโรงเรยน

จดประสงคการเรยนร วำงแผนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนดวดทศน เ รอง big cleaning day in school แลวสรปโดยกำรเขยน แผนผงควำมคด

2. ใชเวลำ 5 นำท

วธการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

ชวโมงท 2

184

ตวอยางวดทศน เรองbig cleaning day in school ค าชแจง ใหนกเรยนดวดทศน เรอง big cleaning day in school และสรปควำมรจำกกำรดวดทศน

ทมา: www.youtube.com

ชวโมงท 1

185

ใบกจกรรมท 4 การแผนการรบใชสงคม เรองการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

จดประสงคการเรยนร วำงแผนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนได ค าชแจง 1. นกเรยนออกไปส ำรวจแกปญหำของสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน 2. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนวำงแผนกำรรบใชสงคม โดยกำรเขยนลงในใบกจกรรมท 4 3. ใชเวลำ 30 นำท

1. สถานททปฏบต

................................................................................................................................

2. ชอกลม

.................................................................................................................................

3. ชอสมาชกกลม

1. ............................................................เลขท.............หนำท................................

2. ............................................................เลขท.............หนำท................................

3. ............................................................เลขท.............หนำท................................

4. ............................................................เลขท.............หนำท................................

5. ............................................................เลขท.............หนำท................................

6. ............................................................เลขท.............หนำท................................

4. ระยะเวลาด าเนนการ เรมวนท...............เดอน..........................พ.ศ..............

ถงวนท...............เดอน..........................พ.ศ..............

ชวโมงท 2

186

5. จดประสงคของกำรท ำกจกรรมกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

6. ขนตอนกำรด ำเนนกำรกจกรรมกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน …………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

7. วสดอปกรณทใช

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

..............................................................................................................................

8. ผลทคำดวำจะไดรบ

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

9. ทปรกษำ

...........................................................................................................................

187

ใบกจกรมท 5 ใบน าเสนอผลการรบใชสงคม เรองการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

จดประสงคการเรยนร ปฏบตตำมแผนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนได ค าชแจง 1. หลงจำกเสรจสนกำรปฏบตตำมแผนกำรรบใชสงคมแลว ใหนกเรยนเขยนรำยละเอยดตำมหวขอในใบงำน จำกนนใหแตละกลมสงตวแทนกลมละ 2 คน ออกมำน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม เรองกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน 2. ใชเวลำน ำเสนอกลมละ 10 นำท

1. สถำนททปฏบต

...........................................................................................................................

2. ชอกลม

...........................................................................................................................

3. ชอสมำชกกลม

1. ............................................................เลขท.............หนำท................................

2. ............................................................เลขท.............หนำท................................

3. ............................................................เลขท.............หนำท................................

4. ............................................................เลขท.............หนำท................................

5. ............................................................เลขท.............หนำท................................

6. ............................................................เลขท.............หนำท................................

4. ระยะเวลำด ำเนนกำร เรมวนท...............เดอน..........................พ.ศ..............

ถงวนท...............เดอน...........................พ.ศ..............

ชวโมงท 4

188

5. ประโยชนทนกเรยนไดรบหลงจำกกำรท ำกจกรรมกำรดแลรกษำ

สำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน

1 ................................................................................................................

2………………………………………………………………………………… 3………………………………………………………………………………… 4…………………………………………………………………………………

5………………………………………………………………………………… 6. ประโยชนทโรงเรยนไดรบหลงจำกกำรท ำกจกรรมแผนกำรดแลรกษำ

สำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน 1................................................................................................................ 2............................................................................................................... 3................................................................................................................ 4................................................................................................................ 5................................................................................................................ 7. ปญหำทพบหรอขอผดพลำดทพบหลงจำกกำรท ำกจกรรมแผนกำรดแลรกษำ

สำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน 1................................................................................................................ 2................................................................................................................ 3................................................................................................................ 4................................................................................................................ 5................................................................................................................

189

รปภาพกจกรรม

190

แผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ

แผนกำรจดกำรเรยนรท 4 เรองกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม วนท กมภำพนธ พ.ศ. 2560 เวลำ 4 ชวโมง สาระส าคญ กำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม ชวยปลกฝง มควำมคดรเรมสรำงสรรค ขดเกลำจตใจของนกเรยนใหมจตสำธำรณะ และชวยสงคมใหอยรวมกนอยำงมควำมสข จดประสงคการเรยนร 1. ส ำรวจปญหำทเกดขนกบชมชนใกลโรงเรยนได 2. กำรวำงแผนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมได 3. ปฏบตตำมแผนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมได 4. น ำเสนอผลงำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมได เนอหา 1. ปญหำทเกดขนกบชมชนใกลโรงเรยน

2. กำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม พฤตกรรมดานจตสาธารณะ

องคประกอบดำนท 3 ดำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม หมำยถง นกเรยนทแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอ หองเรยน โรงเรยน และชมชน หรอกำรเขำรวมกจกรรมเพอแกปญหำหรอรวมสรำงสงทดงำมของสวนรวมตำมสถำนกำรณทเกดขน ดวยควำมกระตอรอรน โดยไมหวงผลตอบแทน และดวยควำมเตมใจ ทจะท ำงำนเพอสวนรวม ประกอบดวย 1. กำรเขำรวมกจกรรมรบใชสงคมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และชมชน ไดแก กำรเขำรวมชมนมจตสำธำรณะ ชมนมจตอำสำ และชมนมผบ ำเพญประโยชน 2. กำรเขำรวมกจกรรมรบใชสงคมดวยควำมเตมใจ และมควำมสขทไดท ำประโยชนใหแกหองเรยน โรงเรยน และชมชน

191

3. กำรรวมมอ รวมแรง รวมใจ อำสำรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชนดวยควำมกระตอรอรน และไมหวงผลตอบแทน 4. กำรเขำรวมกจกรรมรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชน ฝกตนใหเปนผ มจตสำธำรณะชอบชวยเหลอผ อนอยเสมอ โดยไมมใครชกชวน กจกรรมการเรยนร

(ชวโมงท 1) การส ารวจปญหา 1. ครน ำรปภำพบคคลหรอหนวยงำนทท ำประโยชนใหกบสงคม มำใหนกเรยนดและกระตนควำมสนใจของนกเรยนโดยกำรใชค ำถำม เชน จำกรปภำพมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมดำนใดบำง จำกกจกรรมสงผลดตอสงคมอยำงไร จำกนนใหนกเรยนท ำใบกจกรรมท 1 เรองบคคลหรอหนวยงำนทท ำประโยชนใหกบสงคม 2. ครใหนกเรยนจบกลมตำมควำมสนใจ กลมละ 5-6 คน แตละกลมออกไปส ำรวจชมชนใกลโรงเรยน และเขยนบนทกลงในใบกจกรรมท 2 เรองกำรส ำรวจชมชนใกลโรงเรยน

(ชวโมงท 2) การวางแผนรบใชสงคม

1. ครใหนกเรยนดวดทศน เรองปญหำทเกดกบชมชนของเรำ หลงจำกทดวดทศนจบ ครและนกเรยนรวมกนพดคย และรวมกนสรปตำมหวขอดงน

ใครท ำอะไร ทไหน อยำงไรบำง ปญหำในชมชนคออะไร มวธกำรแกไขปญหำอยำงไร ชมชนไดประโยชนอะไรบำง

จำกนนท ำใบกจกรรมท 3 เรองตอบค ำถำมจำกกำรดวดทศน 2. นกเรยนเรมปรกษำงำนกนตำมกลมของตวเองจำกกำรไปส ำรวจปญหำ ในชวโมงท 1 และรวมกนท ำ ใบกจกรรมท 4 กำรวำงแผนรบใชสงคม เรองกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชนใกลโรงเรยน โดยมครเปนผคอยชวยเหลอและใหค ำปรกษำ

(ชวโมงท 3) การลงมอปฏบตการรบใชสงคม 1. ทบทวน และชแจงเกยวกบกำรปฏบตตนของนกเรยนทจะออกไปท ำกจกรรมรบใชสงคมอยำงละเอยด ใหนกเรยนปฏบตตำมกจกรรมกำรรบใชสงคมทไดวำงแผนไวอยำงเครงครด และตรงตอเวลำ โดยมครคอยดแลและใหค ำปรกษำอยำงใกลชด

192

2. ครสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ ดวยแบบประเมนพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะของนกเรยน องคประกอบท 3 ดำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม 3. หลงจำกลงมอปฏบตกำรตำมแผนงำนเสรจสนแลว ครใหนกเรยนเขยนรำยงำนตนเอง (Self-report)

(ชวโมงท 4) การเสนอผลงาน 1. เ มอเสรจส นกำรปฏบตตำมแผนแลว นกเ รยนแตละกลมท ำใบกจกรรมท 5 กำรน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม เรองกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชนใกลโรงเรยน 2. สงตวแทนกลมละ 2 คน ออกมำน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม หนำชนเรยนกลมละ 5-10 นำท 3. ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบผลกำรรบใชสงคมของแตละกลม และสงทไดเรยนรตงแตตนกจกรรม ระหวำงท ำกจกรรม จนสนสดกจกรรม สอและแหลงเรยนร

1. รปภำพบคคลหรอหนวยงำนทท ำประโยชนใหกบสงคม จ ำนวน 4 รป 2. วดทศนเรองปญหำทเกดกบชมชนของเรำ จ ำนวน 1 เรอง 10 นำท 3. ใบกจกรรมท 1 เรองบคคลหรอหนวยงำนทท ำประโยชนใหกบสงคม (กจกรรมเดยว

1 คน/ 1 ใบ) 4. ใบกจกรรมท 2 เรองกำรส ำรวจชมชนใกลโรงเรยน (กจกรรมกลม 1 กลม/ 1 ใบ) 5. ใบกจกรรมท 3 เรองตอบค ำถำมจำกกำรดวดทศน (กจกรรมเดยว 1 คน/ 1 ใบ) 6. ใบกจกรรมท 4 กำรวำงแผนรบใชสงคม เรองกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชนใกล

โรงเรยน (กกรรมกลม 1 กลม/ 1 ใบ) 7. ใบกจกรรมท 5 กำรน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม เรองกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชน

ใกลโรงเรยน (กกรรมกลม 1 กลม/ 1 ใบ) 8. แบบเขยนรำยงำนตนเอง (Self-report) (กจกรรมเดยว 1 คน / 1 ใบ) 5. แบบสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ (ส ำหรบคร)

193

การวดและการประเมนผล

จดประสงคการเรยนร วธการวด เครองมอวด เกณฑการประเมนผล 1. ส ำรวจปญหำทเกดขนกบชมชนใกลโรงเรยนได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

1. นกเรยนส ำรวจปญหำทเกดขนกบชมชนใกลโรงเรยนไดรอยละ 70 ระดบดขนไป

2. กำรวำงแผนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

2. นกเรยนวำงแผนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมไดรอยละ 70 ระดบดขนไป

3. น ำเสนอผลงำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมได

ตรวจผลงำน แบบประเมนผลงำนนกเรยน

3. นกเรยนเขยนรำยงำนตนเอง ไดรอยละ 70 ระดบดขนไป

-

ตรวจผลงำน แบบเขยนรำยงำนตนเอง (Self-report)

4. นกเรยนเขยนรำยงำนตนเอง ไดระดบดขนไป

- กำรสงเกตพฤตกรรมทแสดงออกของนกเรยน

แบบสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

5. นกเรยนมจตสำธำรณะ ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

194

ชอ..........................................................................................ชน..................เลขท................ ใบกจกรรมท 1

เรองบคคลหรอหนวยงานทท าประโยชนใหสงคม จดประสงคการเรยนร ส ำรวจปญหำทเกดขนกบชมชนใกลโรงเรยนได ค าชแจง 1. จำกกำรดรปภำพ ใหตอบค ำถำมดงตอไปน 2. ใชเวลำ 10 นำท

ชวโมงท 1

1. ใหนกเรยนยกตวอยำงบคคลหรอหนวยงำนทนกเรยนคดวำท ำประโยชนใหกบสงคม

มำคนละ 1 ชอหรอ 1 หนวยงำน

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. บคคลหรอหนวยงำนทนกเรยนยกตวอยำงมำ บคคลนนหรอหนวยงำนนนท ำอะไรท

เปนประโยชนตอสงคมบำง

1.……………………………………………………………………………………… 2……………………………………………………………………………………… 3………………………………………………………………………………………. 4……………………………………………………………………………………….

195

"หลวงพ ชาง" หรอ "เจาอธการเจรญ กตตคโณ" เจำอำวำส วดกรบพวงเหนอ ต ำบลพรหมพรำม อ ำเภอพรหมพรำม จงหวดพษณโลก และเจำคณะต ำบลพรหมพรำม ไมใชเปนเพยงสญลกษณทำงศำสนำ หรอแคผ สบทอดเผยแพรศำสนำเทำนน แต "หลวงพชำง" ยงเปนผน ำพฒนำชมชนใหนำอยอกดวย ไมมวนไหนท "หลวงพชำง" จะบ ำเพญเพยรทำงธรรมเพยงอยำงเดยว เพรำะเปนทรกนดในละแวกนนวำ "หลวงพชำง" มกทมเททงแรงกำย และแรงใจ พฒนำชมนมเลกๆ แหงนใหมอยมกนไดอยำงมควำมสข

ทมา: เรยบเรยงขอมลโดยกระปกดอทคอม

รปภาพบคคลหรอหนวยงานทท าประโยชนใหกบสงคม ชวโมงท 1

บณฑ บรรลอฤทธ เปนอำสำสมครของมลนธ รวมกตญญ และท ำงำนดำนสำธำรณกศล จนไดรบกำรยอมรบจำกมลนธรวมกตญญ แตงตงใหเปน ผจดกำรฝำยกจกรรมพเศษ และมรหสวำ ดำรำ 1

ทมา: www.facebook.com/บณฑ บรรลอฤทธ

196

ผ อ ำนวยกำรใหญ บรษท ไทยเบฟเวอเรจ จ ำกด (มหำชน) มอบผำหมใหแก นายสรชย จงรกษ ปลดจงหวดเชยงใหม เพอมอบใหแกชำวบำนผ ประสบภยหนำว ในโครงกำร “ไทยเบฟ รวมใจตานภยหนาว 11 ปบนเสนทางแหงการแบงปนไอ

อน” ซงไทยเบฟ รวมกบกระทรวงมหำดไทย กรมปองกน และบรรเทำสำธำรณภย น ำไปมอบใหกบชำวบำนถงมอทกครวเรอนไมซ ำคนมำนำนถง 11 ป รวมยอดผำหมทไดแจกจำยไปแลวมจ ำนวนมำกถง 2 ลำน 2 แสนผน ครอบคลม 571 อ ำเภอ รวม 41 จงหวด

ทมา: http://www.thaibev.com

ยอดเงนบรจำคชวยเหลอผประสบอทกภยภำคใตในรำยกำรพเศษ "ประชำรฐรวมใจ ชวยอทกภยภำคใต" ทรฐบำลจดขน ลำสดมเงนรวม 329,305,809 บำท ทตกสนตไมตร ท ำเนยบรฐบำล พล.อ.ประยทธ จนทรโอชำ นำยกรฐมนตร และหวหนำคณะรกษำควำมสงบแหงชำต (คสช.) เปนประธำนรบมอบเงนชวยเหลอผประสบอทกภยทรฐบำลจดขนเพอรบบรจำคเงนสมทบทนในกำรชวยฟนฟและเยยวยำผประสบภยพบต น ำทวมในหลำยจงหวดภำคใต ทถำยทอดสดผำนทำงสถำนวทยโทรทศนแหงประเทศไทย

ทมา: http://www.thairath.co.th

รปภาพบคคลหรอหนวยงานทท าประโยชนใหกบสงคม (ตอ)

197

ใบกจกรรมท 2 เรองการส ารวจปญหาของชมชนใกลโรงเรยน

จดประสงคการเรยนร ส ำรวจปญหำทเกดขนกบชมชนใกลโรงเรยนได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนแตละกลมออกไปส ำรวจชมชนบรเวณใกลโรงเรยน 2. ใหนกเรยนแตละกลมเขยนบนทก รำยละเอยดตำงๆ จำกกำรส ำรวจสภำพปญหำของชมชน และวธแกไขปญหำ ตำมหวขอทก ำหนดใหอยำงละเอยด 3. ใชเวลำ 20 นำท

ชอกลม .......................................................วนทส ารวจ......................................................... สมาชกในกลม

1. ชอ………………………………………………………………….เลขท................... 2. ชอ………………………………………………………………….เลขท.................... 3. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 4. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 5. ชอ………………………………………………………………….เลขท..................... 6. ชอ………………………………………………………………….เลขท.....................

สภาพปญหาทพบ 1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ...................................................................................................................................

อะไรทท าใหเกดปญหา 1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ..................................................................................................................................

ชวโมงท 1

198

แนวทางการแกไขปญหา 1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ...................................................................................................................................

สงทคดวาจะเปนประโยชน 1. ................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................... 3. ................................................................................................................................... 4. ...................................................................................................................................

199

ชอ..........................................................................................ชน..................เลขท................ ใบงานท 3

เรองตอบค าถามจากวดทศน จดประสงคการเรยนร กำรวำงแผนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนดวดทศนเรองปญหำทเกดกบชมชนของเรำ 2. ใหนกเรยนตอบค ำถำมตอไปน ใชเวลำ 15 นำท

1. ปญหำทเกดกบชมชนคออะไร .....................................................................................................................................................................................................................................................................

2. หนวยงำนไหนมหนำทรบผดชอบหรอเขำมำชวยเหลอบำง.....................................................................................................................................................................................................................................................................

3. มวธกำรจดกำรกบปญหำอยำงไร 1.................................................................................................................................2................................................................................................................................. 3................................................................................................................................

4. นกเรยนไดรบควำมรอะไรบำงจำกกำรวดทศน 1.................................................................................................................................2................................................................................................................................. 3................................................................................................................................

ชวโมงท 2

200

ตวอยางวดทศน เรองปญหาทเกดกบชมชน

ค าชแจง ใหนกเรยนดวดทศนปญหำเกดกบชมชนของเรำ แลวใหนกเรยนตอบค ำถำมในใบกจกรรมท 3

ทมา: www.youtube.com

ชวโมงท 2

201

ใบกจกรรมท 4 แผนการรบใชสงคม เรองการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

จดประสงคการเรยนร วำงแผนกำรรบใชชมชนบรเวณใกลเคยงโรงเรยนได ค าชแจง 1. เมอนกเรยนออกไปส ำรวจปญหำของชมชนบรเวณใกลโรงเรยนแลว ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนวำงแผนงำน โดยกำรเขยนแผนกำรรบใชสงคมลงในใบกจกรรมท 4 2. ใชเวลำ 30 นำท

1. สถำนททปฏบต

..............................................................................................................................

2. ชอกลม....................................................................................................................

3. ชอสมำชกกลม

1. ............................................................เลขท.............หนำท............

2. ............................................................เลขท.............หนำท.............

3. ............................................................เลขท.............หนำท..............

4. ............................................................เลขท.............หนำท................

5. ............................................................เลขท.............หนำท...............

6. ............................................................เลขท.............หนำท..............

4. ระยะเวลำด ำเนนกำร เรมวนท...............เดอน..........................พ.ศ.........

ถงวนท...............เดอน...........................พ.ศ..........

ชวโมงท 2

202

5. จดประสงคของกำรท ำกจกรรมกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

(ชมชนบรเวณใกลเคยงโรงเรยน)

1. ………………………………………………………………………………………

2. ………………………………………………………………………………………

3. ………………………………………………………………………………………

4. ………………………………………………………………………………………

5. ………………………………………………………………………………………

6. ขนตอนกำรด ำเนนกำรกจกรรมกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

(ชมชนบรเวณใกลเคยงโรงเรยน)

1. ………………………………………………………………………………………

2. ………………………………………………………………………………………

3. ………………………………………………………………………………………

4. ………………………………………………………………………………………

5. ………………………………………………………………………………………

7. วสดอปกรณทใช

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

.........

8. ผลทคำดวำจะไดรบ

1. ………………………………………………………………………………………

2. ………………………………………………………………………………………

3. ………………………………………………………………………………………

4. ………………………………………………………………………………………

5. ………………………………………………………………………………………

9. ทปรกษำ………………………………………………………………………………....

203

ใบกจกรมท 5 ใบน าเสนอผลการรบใชสงคม เรองการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

จดประสงคการเรยนร น ำเสนอผลงำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมได ค าชแจง 1. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนกลมละ 2 คน ออกมำน ำเสนอผลกำรรบใชสงคม เรอง กำรแกไขปญหำควำมตองกำรของชมชนใกลโรงเรยน

2. ใชเวลำน ำเสนอกลมละ 10 นำท

1. สถำนททปฏบต

....................................................................................................................

2. ชอกลม

....................................................................................................................

3. ชอสมำชกกลม

1. ............................................................เลขท.............หนำท.............

2. ............................................................เลขท.............หนำท.............

3. ............................................................เลขท.............หนำท............

4. ............................................................เลขท.............หนำท............

5. ............................................................เลขท.............หนำท...........

6. ............................................................เลขท.............หนำท..........

4. ระยะเวลำด ำเนนกำร เรมวนท...............เดอน..........................พ.ศ..............

ถงวนท...............เดอน..........................พ.ศ..............

ชวโมงท 4

204

5. ประโยชนทนกเรยนไดรบหลงจำกกำรท ำกจกรรมกำรเขำรวมกจกรรมทเปน

ประโยชนตอสวนรวม (ชมชนบรเวณใกลเคยงโรงเรยน)

1.………………………………………………………………………………… 2.………………………………………………………………………………… 3………………………………………………………………………………… 4………………………………………………………………………………… 5………………………………………………………………………………….

6. ประโยชนทโรงเรยนไดรบหลงจำกกำรท ำกจกรรมกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม (ชมชนบรเวณใกลเคยงโรงเรยน)

1........................................................................................................... 2................................................................................................................ 3................................................................................................................ 4................................................................................................................ 5................................................................................................................

7. ปญหำทพบหรอขอผดพลำดทพบหลงจำกกำรท ำกจกรรมกำรเขำรวมกจกรรมท

เปนประโยชนตอสวนรวม (ชมชนบรเวณใกลเคยงโรงเรยน)

1............................................................................................................... 2................................................................................................................ 3................................................................................................................ 4................................................................................................................

5................................................................................................................

205

รปภาพกจกรรม

206

แบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ การสงเกตครงท 1 การสงเกตครงท 2

ชอนกเรยน...................................................................................เลขท.................................... วน/เดอน/ป..........................................กจกรรมทปฏบต............................................................ สถำนท.................................................................................................................................... ผสงเกตท 1 ........................................................................................ ครประจ ำกจกรรมชมนม ผสงเกตท 2.................................................................................................................... ผวจย ค าชแจง 1. แบบสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะนม 3 องคประกอบ ไดแก องคประกอบท 1 ดำนควำมมน ำใจ พฤตกรรมจตสำธำรณะทแสดงออก 6 รำยกำร องคประกอบท 2 ดำนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน พฤตกรรมจตสำธำรณะทแสดงออก 6 รำยกำร และองคประกอบท 3 ดำน กำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม พฤตกรรมจตสำธำรณะทแสดงออก 4 รำยกำร รวมทงหมด 16 รำยกำร 2. ใหครสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะของนกเรยนทแสดงออก ทง 3 องคประกอบ ในแตละรำยกำร แลวพจำรณำวำพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะสอดคลองหรอตรงกบกำรปฏบตของนกเรยน แลวใชเครองหมำย ✓ลงในชองทคดวำเหมำะสมทสด 3. กำรใหคะแนนใชเกณฑของ บลม (Bloom, 1956) ในกำรใหคะแนนในแตละขอ ดงตอไปน 5 คะแนน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะในระดบขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย (Characterization)

4 คะแนน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะในระดบขนกำรจดระบบ (Organizing)

3 คะแนน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะในระดบขนกำรเหนคณคำ (Valuing)

2 คะแนน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะในระดบขนกำรตอบสนอง (Responding)

1 คะแนน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะในระดบขนกำรรบร (perceiving or receiving)

207

ค าอธบายระดบขนคะแนนการมพฤตกรรมจตสาธารณะ

ระดบขน ค าอธบาย คะแนน ขน กำรพฒนำเปนลกษณะนสย

นกเรยนน ำคำนยมทยดถอนนมำใช เปนตวควบคมพฤตกรรมทเปนนสยประจ ำตวของตน ใหประพฤตปฏบตแตสงทถกตอง ดงำม เชน เมอเหนคร ถออปกรณกำรเรยน นกเรยนเขำไปชวยครถอของเสมอจนเปนลกษณะนสยทด

5

ขน กำรจดระบบ

นกเรยนแสดงพฤตกรรมและจดระบบของคำนยมทดไว และกเลอกปฏบตในสงทดนนๆ เชน เมอนกเรยนเหนคร ถออปกรณกำรเรยน นกเรยนกแสดงพฤตกรรมทดโดยกำรเขำไปชวยเหลอครเปนบำงครง โดยทครไมตองสงหรอบอกใหท ำ

4

ขน กำร เหนคณคำ

นกเรยนแสดงพฤตกรรมโดยกำรเลอกปฏบตในสงทยอมรบในสงคม ในคณคำนน ๆ จนกลำยเปนควำมเชอ แลวจงเกดทศนคตทดในสงนน เชน เมอครบอกใหชวยถอของ นกเรยนกไปชวยเหลอตำมทครบอก และเหนวำกำรชวยเหลอครเปนสงทด และไดชกชวนเพอนใหมำชวยกน

3

ขน กำรตอบสนอง

นกเรยนแสดงพฤตกรรมออกมำดวยควำมเตมใจ ยนยอม และพอใจตอสงทครบอกใหท ำ เชน เมอมครบอกใหมำชวย ถออปกรณกำรเรยน นกเรยนกรบเขำมำชวยตำมทครบอกดวยควำมเตมใจ

2

ขน กำรรบร

นกเรยนแสดงพฤตกรรมควำมรสกรบรกบเหตกำรณทเกดขนนนๆ หรอสงเรำอยำงใดอยำงหนง แลวจะแสดงออกมำตำมควำมรสกทเกดขน เชน เมอครบอกใหมำชวยถออปกรณกำรเรยน นกเรยนกแสดงพฤตกรรมกำรรบรในสงทครบอก

1

208

องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ

พฤตกรรมจตสาธารณะทแสดงออก

ระดบขนพฤตกรรมของจตสาธารณะ

ขนกา

รรบร

(1 คะแ

นน)

ขนกา

รตอบ

สนอง

(2 คะแ

นน)

ขนกา

รเหน

คณคา

(3 คะแ

นน)

ขนกา

รจดร

ะบบ

(4 คะแ

นน)

ขนกา

รพฒนา

เปน

ลกษณ

ะนสย

(5 คะแ

นน)

1. กำรแสดงน ำใจชวยเหลอครเมอ มโอกำส

2. กำรชวยเพอนคดงำนในกลมของตนตำมหนำททไดรบมอบหมำย

3. กำรรจกแบงปนอปกรณกำรเรยน ไดแก ปำกกำ ดนสอ ส กระดำษ ใหเพอนไดใชรวมกน

4. กำรชวยกนท ำควำมสะอำดหองเรยน ไดแก เกบขยะ น ำขยะไปทงถงขยะ กวำดหอง ถหอง

5. กำรชวยกนประหยดพลงงำน ไดแกปดพดลม ปดไฟ เมอไมใช

6. กำรชวยกนจดระเบยบหองเรยน ไดแก จดโตะเรยน เกำอ และจดเรยงรองเทำกอนเขำหองเรยน

รวม

209

องคประกอบท 2 การดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

พฤตกรรมจตสาธารณะทแสดงออก

ระดบขนพฤตกรรมของจตสาธารณะ

ขนกา

รรบร

(1 คะแ

นน)

ขนกา

รตอบ

สนอง

(2 คะแ

นน)

ขนกา

รเหน

คณคา

(3 คะแ

นน)

ขนกา

รจดร

ะบบ

(4 คะแ

นน)

ขนกา

รพฒนา

เปน

ลกษณ

ะนสย

(5 คะแ

นน)

1. กำรไมท ำลำยสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนใหเกดควำมเสยหำยหรอช ำรด

2.กำรดแลรกษำควำมสะอำดสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนไมใหสกปรก

3. กำรไมเคลอนยำยสงของทอยในสำธำรณประโยชน ไดแก ไมเคลอนยำยโตะ มำนง เกำอ

4. กำรไมหยบจบสงของทมอยในสำธำรณะประโยชนมำเปนของตน ไดแก หนงสอในหองสมด อปกรณกฬำ

5. กำรปฏบตตำมกฎระเบยบของกำรใชสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนอยำงเครงครด

6. กำรแจงครหรอภำรโรงเมอพบวำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนถกท ำลำยหรอช ำรดเสยหำย

รวม

210

องคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

พฤตกรรมจตสาธารณะทแสดงออก

ระดบขนพฤตกรรมของจตสาธารณะ

ขนกา

รรบร

(1 คะแ

นน)

ขนกา

รตอบ

สนอง

(2 คะแ

นน)

ขนกา

รเหน

คณคา

(3 คะแ

นน)

ขนกา

รจดร

ะบบ

(4 คะแ

นน)

ขนกา

รพฒนา

เปน

ลกษณ

ะนสย

(5 คะแ

นน)

1. กำรเขำรวมกจกรรมรบใชสงคมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และชมชน ไดแก กำรเขำรวมชมนมจตสำธำรณะ ชมนมจตอำสำ และชมนมผบ ำเพญประโยชน

2. กำรเขำรวมกจกรรมรบใชสงคมดวยควำมเตมใจ และมควำมสขทไดท ำประโยชนใหแกหองเรยน โรงเรยน และชมชน

3. กำรรวมมอ รวมแรง รวมใจ อำสำรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชนดวยควำมกระตอรอรน และไมหวงผลตอบแทน

4. กำรเหนคณคำของกำรเขำรวมกจกรรมรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชน ฝกตนใหเปนผมจตสำธำรณะชอบชวยเหลอผอนอยเสมอ โดยไมมใครชกชวน

รวม

211

แบบเขยนรายงานตนเอง

แบบเขยนรายงานตนเอง (Self-report)

ชอ.................................................................................................... ชอเลน.............................................................................................. ชน..............................................เลขท.............................................

212

ค าชแจง แบบเขยนรำยงำนตนเอง ม 3 องคประกอบ ดงตอไปน องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ ดำนควำมมน ำใจ หมำยถง นกเรยนแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงควำมมน ำใจ ชอบชวยเหลอผ อนดวยควำมเตมใจ และพงพอใจ โดยไมหวงผลตอบแทน และกำรรจกเออเฟอเผอแผ แบงปนสงของสวนรวมใหกบเพอนไดใชรวมกน

องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน ดำนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน หมำยถง นกเรยนแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงกำรดแลรกษำไมใหเกดควำมช ำรดหรอเกดควำมเสยหำย ไมท ำใหเกดควำมสกปรก กำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ซงประกอบไปดวย โรงอำหำร อำคำรอเนกประสงค สนำมฟตบอล อำคำเรยนสงคมศกษำ หองสมด หองคอมพวเตอร และหองสขำ องคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม ดำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม หมำยถง นกเรยนทแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอ หองเรยน โรงเรยน และชมชน หรอกำรเขำรวมกจกรรมเพอแกปญหำหรอรวมสรำงสงทดงำมของสวนรวมตำมสถำนกำรณทเกดขน ดวยควำมกระตอรอรน โดยไมหวงผลตอบแทน และดวยควำมเตมใจ ทจะท ำงำนเพอสวนรวม ใหนกเรยนเขยนรำยงำนตนเอง หลงแผนกำรจดกำรเรยนรใหครบทกองคประกอบ

213

องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ ค าชแจง 1. ใหนกเรยนเขยนรำยงำนตนเองเกยวกบกำรมจตสำธำรณะดำนควำมมน ำใจของนกเรยน ลงในตำรำงตำมอสระ 2. ใชเวลำ 10 นำท วนท รายการปฏบต หมายเหต

1. สงทนกเรยนแสดงควำมมน ำใจตอผปกครอง มอะไรบำง และปฏบต อยำงไร ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………

2. สงทนกเรยนแสดงควำมมน ำใจตอคร มอะไรบำง และปฏบตอยำงไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….

3. สงทนกเรยนแสดงควำมมน ำใจตอเพอน มอะไรบำง และปฏบตอยำงไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….

4. สงทนกเรยนไดปฏบตเวรท ำควำมสะอำดหองเรยนมอะไรบำง ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….

5. สงทนกเรยนชวยประหยดพลงงำนในหองเรยน ในโรงเรยนมอะไรบำง ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….

6. สงทนกเรยนปฏบตตำมกฎระเบยบของหองเรยนมอะไรบำง ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….

214

องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน ค าชแจง 1. ใ หนก เ รยนเ ขยนรำยงำนตนเอง เ กยวกบกำรมจตสำธำรณะ ดำนกำรดแลสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ลงในตำรำงตำมอสระ 2. ใชเวลำ 10 นำท วนท รายการปฏบต หมายเหต

1. สงทนกเรยนแสดงถงกำรไมท ำลำยสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนมอะไรบำง และปฏบตอยำงไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 2. สงทนกเรยนไดดแลรกษำควำมสะอำดสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนมอะไรบำง และปฏบตอยำงไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 3. นกเรยนไมเคลอนยำยสงของทอยในสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน หำกพบเหนสงของถกเคลอนยำย นกเรยนจะปฏบตตนอยำงไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….

215

วนท รายการปฏบต หมายเหต 4. นกเรยนไมหยบจบสงของทอยในสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนม

อะไรบำง และปฏบตอยำงไร ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. 5. นกเรยนปฏบตตำมกฎระเบยบของกำรใชสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน มอะไรบำง และปฏบตอยำงไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. 6. หำกนกเรยนพบวำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนถกท ำลำย หรอช ำรด นกเรยนจะปฏบตอยำงไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………

216

องคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม ค าชแจง 1. ใหนกเรยนเขยนรำยงำนตนเองเกยวกบกำรมจตสำธำรณะดำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม ลงในตำรำงตำมอสระ 2. ใชเวลำ 10 นำท วนท รายการปฏบต หมายเหต

1. กำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอหองเรยน มอะไรบำง และปฏบตอยำงไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… 2. กำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน มอะไรบำง และปฏบตอยำงไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… 3. กำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชนใกลเคยงโรงเรยน มอะไรบำง และปฏบตอยำงไร ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… 4. นกเรยนคดวำกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอหองเรยน กำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน กำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชน ตอชมชน สงผลใหนกเรยนเปนคนอยำงไร ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………

217

แบบประเมนความคดเหนส าหรบผเ ชยวชาญทมตอแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ค าชแจง 1. แบบประเมนฉบบนมวตถประสงคเพอสอบถำมควำมคดเหนของผ เชยวชำญเกยวกบควำมเหมำะสมของกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม ทเสรมสรำงจตสำธำรณะของนกเรยนชมนมจตสำธำรณะ ซงผ วจยจะไดน ำผลกำรประเมนไปปรบปรงแกไขกำรจดกำรเรยนรดงกลำวใหมคณภำพกอนน ำไปใช

2. โปรดพจำรณำวำแผนกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรบใชสงคม ทเสรมสรำง จตสำธำรณะ ของนกเรยนชมนมจตสำธำรณะ มควำมเหมำะสมตำมองคประกอบตำงๆ ทก ำหนดหรอไม โดยเขยนเครองหมำย ✓ลงในชอง “ระดบควำมเหมำะสม” ตำมควำมคดเหนของทำน ดงน

5 หมำยถง รำยกำรของแผนกำรจดกำรเรยนรมควำมเหมำะสมในระดบมำกทสด 4 หมำยถง รำยกำรของแผนกำรจดกำรเรยนรมควำมเหมำะสมในระดบมำก 3 หมำยถง รำยกำรของแผนกำรจดกำรเรยนรมควำมเหมำะสมในระดบปำนกลำง 2 หมำยถง รำยกำรของแผนกำรจดกำรเรยนรมควำมเหมำะสมในระดบนอย

1 หมำยถง รำยกำรของแผนกำรจดกำรเรยนรมควำมเหมำะสมในระดบนอยทสด

218

ท

รายการประเมน

ระดบความเหมาะสม

1 2 3 4 5

1 สาระส าคญ

1.1 เสนอแกนควำมรในเรองทเรยน

2 จดประสงคการเรยนร

2.1 เหมำะสมกบผ เรยน

2.2 จดกจกรรมดวยกระบวนกำรรบใชสงคมได

3 เนอหา

3.1 เหมำะสมกบผเรยน

4 กจกรรมการเรยนร

4.1 สงเสรมพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

4.2 จดกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวกกำรรบใชสงคมตำมล ำดบขนตอน

5 สอและแหลงเรยนร

5.1 สงเสรมใหผ เรยนเกดพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

5.2 สอดคลองกบกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม

6 การวดและประเมนผล

6.1 วธกำรวดสอดคลองกบเกณฑพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

6.2 เครองมอสำมำรถใชในกำรวดพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

ขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ.......................................................... (.............................................................)

ผ เชยวชำญ วนท ......./.............../.......

219

แบบประเมนความสอดคลองของแบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ (ส าหรบผเชยวชาญ) ค าชแจง โปรดพจำรณำวำแบบสงเกตพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ จำกกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม ทสงเสรมจตสำธำรณะของนกเรยนชมนมจตสำธำรณะ มควำมสอดคลองกบนยำมศพทจตสำธำรณะหรอไม โดยเขยนเครองหมำย ✓ลงในชอง “ระดบควำมสอดคลอง” ตำมควำมคดเหนของทำน ดงน +1 หมำยถง แนใจวำรำยกำรประเมนสอดคลองกบนยำมศพทจตสำธำรณะทก ำหนดไว 0 หมำยถง ไมแนใจวำรำยกำรประเมนสอดคลองกบนยำมศพทจตสำธำรณะทก ำหนดไว -1 หมำยถง แนใจวำรำยกำรประเมนไมสอดคลองกบนยำมศพทจตสำธำรณะทก ำหนดไว นยามศพทจตสาธารณะ 1. จตสำธำรณะ หมำยถง พฤตกรรมของนกเรยนทแสดงออกในดำนควำมมน ำใจ ดำนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน และดำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม ซงเปนผลมำจำกกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม ซงวดไดจำกกำรสงเกตพฤตกรรมทแสดงออกดำนจตสำธำรณะ ทผวจยไดจดท ำขน ดงน

องคประกอบท 1 ดำนควำมมน ำใจ หมำยถง นกเรยนแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะ ถงควำมมน ำใจ ชอบชวยเหลอผ อนดวยควำมเตมใจ และพงพอใจ โดยไมหวงผลตอบแทน และ กำรรจกเออเฟอเผอแผ แบงปนสงของสวนรวมใหกบเพอนไดใชรวมกน ประกอบดวย

1. กำรแสดงน ำใจชวยเหลอครเมอมโอกำส 2. กำรชวยเพอนคดงำนในกลมของตนตำมหนำททไดรบมอบหมำย 3. กำรรจกแบงปนอปกรณกำรเรยน ไดแก ปำกกำ ดนสอ ส กระดำษ ใหเพอนไดใช

รวมกน 4. กำรชวยกนท ำควำมสะอำดหองเรยน ไดแก เกบขยะ น ำขยะไปทงลงถงขยะ กวำด

หองถหอง 5. กำรชวยกนประหยดพลงงำน ไดแก ปดพดลม ปดไฟ เมอไมใชงำน 6. กำรชวยกนจดระเบยบหองเรยน ไดแก จดโตะเรยน เกำอ และจดเรยงรองเทำกอน

เขำหองเรยน

220

องคประกอบดำนท 2 ดำนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน หมำยถง นกเรยนแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงกำรดแลรกษำไมใหเกดควำมช ำรดหรอเกดควำมเสยหำย ไมท ำใหเกดควำมสกปรก กำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ซงประกอบไปดวย โรงอำหำร อำคำรอเนกประสงค สนำมฟตบอล อำคำรเรยนสงคมศกษำ หองสมด หองคอมพวเตอร และหองสขำ ประกอบดวย

1. กำรไมท ำลำยสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนใหเกดควำมเสยหำยหรอช ำรด 2. กำรดแลรกษำควำมสะอำดสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนไมใหสกปรก 3. กำรไมเคลอนยำยสงของทอยในสำธำรณประโยชน ไดแก ไมเคลอนยำยโตะ มำนง

เกำอ 4. กำรไมหยบจบสงของทมอยในสำธำรณประโยชนมำเปนของตน ไดแก หนงสอใน

หองสมด อปกรณกฬำ 5. กำรปฏบตตำมกฎระเบยบของกำรใชสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนอยำง

เครงครด 6. กำรแจงครหรอภำรโรงเมอพบวำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนถกท ำลำยหรอ

ช ำรดเสยหำย องคประกอบดำนท 3 ดำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม หมำยถง นกเรยนทแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอ หองเรยน โรงเรยน และชมชน หรอกำรเขำรวมกจกรรมเพอแกปญหำหรอรวมสรำงสงทดงำมของสวนรวมตำมสถำนกำรณทเกดขน ดวยควำมกระตอรอรน โดยไมหวงผลตอบแทน และดวยควำมเตมใจทจะท ำงำนเพอสวนรวม ประกอบดวย

1. กำรเขำรวมกจกรรมรบใชสงคมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และชมชน ไดแก กำรเขำรวมชมนมจตสำธำรณะ ชมนมจตอำสำ และชมนมผบ ำเพญประโยชน

2. กำรเขำรวมกจกรรมรบใชสงคมดวยควำมเตมใจ และมควำมสขทไดท ำประโยชนใหแกหองเรยน โรงเรยน และชมชน

3. กำรรวมมอ รวมแรง รวมใจ อำสำรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชนดวยควำมกระตอรอรน และไมหวงผลตอบแทน

4. กำรเขำรวมกจกรรมรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชน ฝกตนใหเปนผสำธำรณะชอบชวยเหลอผ อนอยเสมอ โดยไมมใครชกชวน

221

ขอท รายการประเมน ระดบความสอดคลอง

+1 0 -1 องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ

1 กำรแสดงน ำใจชวยเหลอครเมอมโอกำส

2 กำรชวยเพอนคดงำนในกลมของตนตำมหนำททไดรบมอบหมำย

3 กำรจกแบงปนอปกรณกำรเรยน ไดแก ปำกกำ ดนสอ ส กระดำษใหเพอนไดใชรวมกน

4 กำรชวยกนท ำควำมสะอำดหองเรยน ไดแก เกบขยะ น ำขยะไปทงลงถงขยะ กวำดหอง ถหอง

5 กำรชวยกนประหยดพลงงำน ไดแกปดพดลม ปดไฟ เมอไมใช

6 กำรชวยกนจดระเบยบหองเรยน ไดแก จดโตะเรยน เกำอ และจดเรยงรองเทำกอนเขำหองเรยน

องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน 1 กำรไมท ำลำยสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนใหเกดควำมเสยหำยหรอ

ช ำรด

2 กำรดแลรกษำควำมสะอำดสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนไมใหสกปรก

3 กำรไมเคลอนยำยสงของทอยในสำธำรณประโยชน ไดแก ไมเคลอนยำยโตะ มำนง เกำอ

4 กำรไมหยบจบสงของทมอยในสำธำรณะประโยชนมำเปนของตน ไดแก หนงสอในหองสมด อปกรณกฬำ

5 กำรปฏบตตำมกฎระเบยบของกำรใชสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนอยำงเครงครด

6 กำรแจงครหรอภำรโรงเมอพบวำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนถกท ำลำยหรอช ำรดเสยหำย

222

ขอท รายการประเมน ระดบความสอดคลอง

+1 0 -1 องคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

1 กำรเขำรวมกจกรรมรบใชสงคมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และชมชน ไดแก กำรเขำรวมชมนมจตสำธำรณะ ชมนมจตอำสำ และชมนมผบ ำเพญประโยชน

2 กำรเขำรวมกจกรรมรบใชสงคมดวยควำมเตมใจ และมควำมสขทไดท ำประโยชนใหแกหองเรยน โรงเรยน และชมชน

3 กำรรวมมอ รวมแรง รวมใจ อำสำรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชนดวยควำมกระตอรอรน และไมหวงผลตอบแทน

4 กำรเหนคณคำของกำรเขำรวมกจกรรมรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชน ฝกตนใหเปนผมจตสำธำรณะชอบชวยเหลอผอนอยเสมอ โดยไมมใครชกชวน

ขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ.......................................................... (.............................................................)

ผ เชยวชำญ

223

แบบประเมนความสอดคลองของแบบเขยนรายงานตนเอง (ส าหรบผเชยวชาญ) ค าชแจง โปรดพจำรณำวำแบบเขยนรำยงำนตนเอง จำกกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรบใชสงคม ทเสรมสรำงจตสำธำรณะ ของนกเรยนชมนมจตสำธำรณะ มควำมสอดคลองกบนยำมศพทจตสำธำรณะ หรอไม โดยเขยนเครองหมำย ✓ ลงในชอง “ระดบควำมสอดคลอง” ตำมควำมคดเหนของทำน ดงน

+1 หมำยถง แนใจวำรำยกำรประเมนสอดคลองกบนยำมศพทจตสำธำรณะทก ำหนดไว 0 หมำยถง ไมแนใจวำรำยกำรประเมนสอดคลองกบนยำมศพทจตสำธำรณะทก ำหนด

ไว -1 หมำยถง แนใจวำรำยกำรประเมนไมสอดคลองกบนยำมศพทจตสำธำรณะทก ำหนดไว

นยามศพทจตสาธารณะ จตสำธำรณะ หมำยถง พฤตกรรมของนกเรยนทแสดงออกในดำนควำมมน ำใจ ดำนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน และดำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม ซงเปนผลมำจำกกำรจดกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม ซงวดไดจำกกำรสงเกตพฤตกรรมทแสดงออกดำนจตสำธำรณะ ทผวจยไดจดท ำขน ดงน

องคประกอบท 1 ดำนควำมมน ำใจ หมำยถง นกเรยนแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะ ถงควำมมน ำใจ ชอบชวยเหลอผ อนดวยควำมเตมใจ และพงพอใจ โดยไมหวงผลตอบแทน และ กำรรจกเออเฟอเผอแผ แบงปนสงของสวนรวมใหกบเพอนไดใชรวมกน ประกอบดวย

1. กำรแสดงน ำใจชวยเหลอครเมอมโอกำส 2. กำรชวยเพอนคดงำนในกลมของตนตำมหนำททไดรบมอบหมำย 3. กำรรจกแบงปนอปกรณกำรเรยน ไดแก ปำกกำ ดนสอ ส กระดำษ ใหเพอนไดใช

รวมกน 4. กำรชวยกนท ำควำมสะอำดหองเรยน ไดแก เกบขยะ น ำขยะไปทงลงถงขยะ กวำด

หองถหอง 5. กำรชวยกนประหยดพลงงำน ไดแก ปดพดลม ปดไฟ เมอไมใชงำน 6. กำรชวยกนจดระเบยบหองเรยน ไดแก จดโตะเรยน เกำอ และจดเรยงรองเทำกอนเขำ

หองเรยน องคประกอบดำนท 2 ดำนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน หมำยถง นกเรยนแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงกำรดแลรกษำไมใหเกดควำมช ำรดหรอเกดควำมเสยหำย

224

ไมท ำใหเกดควำมสกปรก กำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ซงประกอบไปดวย โรงอำหำร อำคำรอเนกประสงค สนำมฟตบอล อำคำเรยนสงคมศกษำ หองสมด หองคอมพวเตอร และหองสขำ ประกอบดวย

1. กำรไมท ำลำยสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนใหเกดควำมเสยหำยหรอช ำรด 2. กำรดแลรกษำควำมสะอำดสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนไมใหสกปรก 3. กำรไมเคลอนยำยสงของทอยในสำธำรณประโยชน ไดแก ไมเคลอนยำยโตะ มำนง

เกำอ 4. กำรไมหยบจบสงของทมอยในสำธำรณะประโยชนมำเปนของตน ไดแก หนงสอใน

หองสมด อปกรณกฬำ 5. กำรปฏบตตำมกฎระเบยบของกำรใชสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนอยำง

เครงครด 6. กำรแจงครหรอภำรโรงเมอพบวำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนถกท ำลำยหรอ

ช ำรดเสยหำย องคประกอบดำนท 3 ดำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม หมำยถง นกเรยนทแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอ หองเรยน โรงเรยน และชมชน หรอกำรเขำรวมกจกรรมเพอแกปญหำหรอรวมสรำงสงทดงำมของสวนรวมตำมสถำนกำรณทเกดขน ดวยควำมกระตอรอรน โดยไมหวงผลตอบแทน และดวยควำมเตมใจทจะท ำงำนเพอสวนรวม ประกอบดวย

1. กำรเขำรวมกจกรรมรบใชสงคมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และชมชน ไดแกกำรเขำรวมชมนมจตสำธำรณะ ชมนมจตอำสำ และชมนมผบ ำเพญประโยชน

2. กำรเขำรวมกจกรรมรบใชสงคมดวยควำมเตมใจ และมควำมสขทไดท ำประโยชนใหแกหองเรยน โรงเรยน และชมชน

3. กำรรวมมอ รวมแรง รวมใจ อำสำรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชนดวยควำมกระตอรอรน และไมหวงผลตอบแทน

4. กำรเขำรวมกจกรรมรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชน ฝกตนใหเปนผสำธำรณะชอบชวยเหลอผ อนอยเสมอ โดยไมมใครชกชวน

225

ขอท

รายการประเมน

ระดบความสอดคลอง

+1 0 -1 1 องคประกอบท 1 ดานความมน าใจ

หมำยถง นกเรยนทแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงควำมมน ำใจ ชอบชวยเหลอผอนดวยควำมเตมใจ และพงพอใจ โดยไมหวงผลตอบแทน ไดแกชวยเหลอครและเพอน ดวยควำมเตมใจ อำสำท ำงำนใหผอนดวยก ำลงกำย ก ำลงใจ และสตปญญำ โดยไมหวงผลตอบแทน และกำรรจกเออเฟอเผอแผ แบงปนสงของสวนรวมใหกบเพอนไดใชรวมกน ชวยแกปญหำ หรอสรำงควำมสขใหกบผอนเสมอ

2 องคประกอบท 2 ดานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน หมำยถง นกเรยนทแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ซงประกอบไปดวย โรงอำหำร อำคำรอเนกประสงค สนำมฟตบอล อำคำเรยนสงคมศกษำ หองสมด หองคอมพวเตอร และหองสขำ นกเรยนดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนดวยควำมเตมใจ ดแลรกษำไมใหเกดควำมช ำรดหรอเกดควำมเสยหำย และไมท ำใหเกดควำมสกปรก หรอเคลอนยำย หยบจบสงของทมอยในสำธำรณะประโยชนมำเปนของตน

3 องคประกอบท 3 ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม หมำยถง นกเรยนทแสดงพฤตกรรมจตสำธำรณะถงเขำรวมกจกรรม

ทเปนประโยชนตอ หองเรยน โรงเรยน และชมชน หรอกำรเขำรวมกจกรรมเพอแกปญหำหรอรวมสรำงสงทดงำมของสวนรวมตำมสถำนกำรณทเกดขน ดวยควำมกระตอรอรน โดยไมหวงผลตอบแทน และดวยควำมเตมใจ ทจะท ำงำนเพอสวนรวม

226

ขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ.......................................................... (.............................................................)

ผ เชยวชำญ

227

ภาคผนวก ค คณภาพของเครองมอทใชในการวจย ตาราง 10 แสดงผลการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ ของผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน โดยรวม

รายการประเมน

คาเฉลยระดบ แสดงความคดเหนของผเชยวชาญทมตอแผน

N = 3 ระดบ ความ

เหมาะสม 1 2 3 4 X S.D.

1. สาระส าคญ 1.1 เสนอแกนควำมร ในเรองทเรยน

4.00

4.00

3.67

4.00

3.92

0.17

มำก

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 มควำมถกตอง

3.67

4.00

4.33

4.33

4.08

0.32

มำกทสด

2.2 เหมำะสมกบวยผ เรยนมควำมชดเจน เขำใจงำย

4.33 4.67 4.67 4.67 4.59 0.17 มำกทสด

3. เนอหา 3.1 เหมำะสมกบผ เรยน

4.00

4.33

4.67

4.67

4.42

0.32

มำก

4. กจกรรมการเรยนร 4.1 สงเสรมพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

4.33

4.33

4.33

4.33

4.33

0.00

มำก

4.2 จดกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวกกำรรบใชสงคมตำมล ำดบขนตอน

4.00 4.67 4.33 4.67 4.42 0.32 มำก

228

ตาราง 10 (ตอ)

รายการประเมน

คาเฉลยระดบ แสดงความคดเหนของผเชยวชาญทมตอแผน

N = 3 ระดบ ความ

เหมาะสม 1 2 3 4 X S.D.

5. สอและแหลงเรยนร 5.1 สงเสรมใหผ เรยนเกดพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะ

3.67

3.67

4.33

4.33

4.00

0.38

มำกทสด

5.2 สอดคลองกบกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม

3.67 4.33 4.33 4.33 4.17 0.33 มำก

6. การวดและประเมนผล 6.1 วธกำรวดสอดคลองกบเกณฑพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะ

3.33

4.00

4.33

4.33

4.00

0.47

มำกทสด

6.2 เครองมอสำมำรถใชในกำรวดพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

3.33 4.00 4.33 4.33 4.00 0.47 มำกทสด

เฉลยรวม 3.83 4.20 4.33 4.40 4.19 0.37 มาก

229

ตาราง 11 แสดงผลการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร ดวยกระบวนการรบใชสงคมทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ แผนการจดการเรยนรท 1

รายการประเมน

คาเฉลยระดบ แสดงความคดเหนของผเชยวชาญทม

ตอแผนท 1 X S.D.

ระดบ ความ

เหมาะสม 1 2 3

1. สาระส าคญ 1.1 เสนอแกนควำมรใน เรองทเรยน

3

4

5

4.00

1.00

มำกทสด

เฉลย 3.00 4.00 5.00 4.00 1.00 มำกทสด 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 มควำมถกตอง

2

4

5

3.67

1.53

มำก

2.2 เหมำะสมกบวยผ เรยนมควำมชดเจน เขำใจงำย

3 5 5 4.33 1.15 มำกทสด

เฉลย 2.50 4.50 5.00 4.00 0.27 มำกทสด 3. เนอหา 3.1 เหมำะสมกบผ เรยน

2

5

5

4.00

1.73

มำกทสด

เฉลย 2.00 5.00 5.00 4.00 1.73 มำกทสด 4. กจกรรมการเรยนร 4.1 สงเสรมพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

3

5

5

4.33

1.15

มำกทสด

4.2 จดกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวกกำรรบใชสงคมตำมล ำดบขนตอน

2 5 5 4.00 1.73 มำกทสด

เฉลย 2.50 5.00 5.00 4.17 0.41 มำกทสด

230

ตาราง 11 (ตอ)

รายการประเมน

คาเฉลยระดบ แสดงความคดเหนของผเชยวชาญทม

ตอแผนท 1 X S.D.

ระดบ ความ

เหมาะสม 1 2 3

5. สอและแหลงเรยนร 5.1 สงเสรมใหผ เรยนเกดพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

2

4

5

3.67

1.53

มำก

5.2 สอดคลองกบกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม

2 4 5 3.67 1.53 มำก

เฉลย 2.00 4.00 5.00 3.67 0.00 มำก 6. การวดและประเมนผล 6.1 วธกำรวดสอดคลองกบเกณฑพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะ

2

4

4

3.33

1.15

ปำนกลำง

6.2 เครองมอสำมำรถใชในกำรวดพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะ

2 4 4 3.33 1.15 ปำนกลำง

เฉลย 2.00 4.00 4.00 3.33 0.00 ปำนกลำง เฉลยรวม 2.23 4.40 4.80 3.83 1.21 มำก

231

ตาราง 12 แสดงผลการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ แผนการจดการเรยนรท 2

รายการประเมน

คาเฉลยระดบ แสดงความคดเหนของผเชยวชาญทมตอแผน

ท 2 X S.D.

ระดบ ความเหมาะสม

1 2 3 1. สาระส าคญ 1.1 เสนอแกนควำมรในเรองทเรยน

4

4

4

4.00

0.00

มำก

เฉลย 4.00 4.00 4.00 4.00 0.00 มาก 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 มควำมถกตอง

3

4

5

4.00

1.00

มำก

2.2 เหมำะสมกบวยผ เรยนมควำมชดเจน เขำใจงำย

4 5 5 4.67 0.58 มำกทสด

เฉลย 3.50 4.50 5.00 4.33 0.30 มาก 3. เนอหา 3.1 เหมำะสมกบผ เรยน

3

5

5

4.33

1.15

มำก

เฉลย 3.00 5.00 5.00 4.33 1.15 มาก 4. กจกรรมการเรยนร 4.1 สงเสรมพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

3

5

5

4.33

1.15

มำก

4.2 จดกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวกกำรรบใชสงคมตำมล ำดบขนตอน

4 5 5 4.67 0.58 มำกทสด

เฉลย 3.50 5.00 5.00 4.50 0.40 มาก

232

ตาราง 12 (ตอ)

รายการประเมน

คาเฉลยระดบ แสดงความคดเหนของ

ผเชยวชาญทม ตอแผนท 2

X S.D. ระดบ ความ

เหมาะสม 1 2 3

5. สอและแหลงเรยนร 5.1 สงเสรมใหผ เรยนเกดพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะ

3

4

4

3.67

0.58

มำก

5.2 สอดคลองกบกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม

4 5 5 4.33 0.58 มำก

เฉลย 3.50 4.50 4.50 4.50 0.00 มาก 6. การวดและประเมนผล 6.1 วธกำรวดสอดคลองกบเกณฑพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะ

3

4

5

4.00

1.00

มำก

6.2 เครองมอสำมำรถใชในกำรวดพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

3 4 5 4.00 1.00 มำก

เฉลย 3.00 4.00 5.00 4.00 0.00 มาก เฉลยรวม 3.40 4.40 4.80 4.20 0.67 มาก

233

ตาราง 13 แสดงผลการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร ดวยกระบวนการรบใชสงคมทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนมจตสาธารณะ แผนการจดการเรยนรท 3

รายการประเมน

คาเฉลยระดบ แสดงความคดเหน

ของผเชยวชาญทมตอแผนท 3

X S.D. ระดบ ความ

เหมาะสม 1 2 3

1. สาระส าคญ 1.1 เสนอแกนควำมร ในเรองทเรยน

3

4

4

3.67

0.58

มำก

เฉลย 3.00 4.00 4.00 3.67 0.58 มาก

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 มควำมถกตอง

4

4

5

4.33

0.58

มำก

2.2 เหมำะสมกบวยผ เรยนมควำมชดเจน เขำใจงำย

4 5 5 4.67 0.58 มำกทสด

เฉลย 4.00 4.50 5.00 4.50 0.00 มาก 3. เนอหา 3.1 เหมำะสมกบผ เรยน

4

5

5

4.67

0.58

มำกทสด

เฉลย 4.00 5.00 5.00 4.67 0.58 มากทสด 4. กจกรรมการเรยนร 4.1 สงเสรมพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

4

5

4

4.33

0.58

มำก

4.2 จดกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวกกำรรบใชสงคมตำมล ำดบขนตอน

4 5 4 4.33 0.58 มำก

เฉลย 4.00 5.00 4.00 4.33 0.00 มาก

234

ตาราง 13 (ตอ)

รายการประเมน

คาเฉลยระดบ แสดงความคดเหน

ของผเชยวชาญทมตอแผนท 3

X S.D. ระดบ ความ

เหมาะสม 1 2 3

5. สอและแหลงเรยนร 5.1 สงเสรมใหผ เรยนเกดพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

4

4

5

4.33

0.58

มำก

5.2 สอดคลองกบกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม

4 4 5 4.33 0.58 มำก

เฉลย 4.00 4.00 5.00 4.33 0.00 มาก 6. การวดและประเมนผล 6.1 วธกำรวดสอดคลองกบเกณฑพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะ

4

4

5

4.33

0.58

มำก

6.2 เครองมอสำมำรถใชในกำรวดพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

4 4 5 4.33 0.58 มำก

เฉลย 4.00 4.00 5.00 4.33 0.00 มาก เฉลยรวม 3.90 4.40 4.70 4.33 0.55 มาก

235

ตาราง 14 แสดงผลการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนม

จตสาธารณะ แผนการจดการเรยนรท 4

รายการประเมน

คาเฉลยระดบ แสดงความคดเหน

ของผเชยวชาญทมตอแผนท 4

X S.D. ระดบ ความ

เหมาะสม 1 2 3

1. สาระส าคญ 1.1 เสนอแกนควำมร ในเรองทเรยน

4

4

4

4.00

0.00

มำก

เฉลย 4.00 4.00 4.00 4.00 0.00 มาก 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 มควำมถกตอง

4

4

5

4.33

0.58

มำก

2.2 เหมำะสมกบวยผ เรยนมควำมชดเจน เขำใจงำย

4 5 5 4.67 0.58 มำกทสด

เฉลย 4.00 4.50 5.00 4.50 0.00 มาก 3. เนอหา 3.1 เหมำะสมกบผ เรยน

4

5

5

4.67

0.58

มำกทสด

เฉลย 4.00 5.00 5.00 4.67 0.58 มากทสด 4. กจกรรมการเรยนร 4.1 สงเสรมพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

4

5

4

4.33

0.58

มำก

4.2 จดกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวกกำรรบใชสงคมตำมล ำดบขนตอน

4 5 5 4.67 0.58 มำกทสด

เฉลย 4.00 5.00 4.50 4.50 0.00 มาก

236

ตาราง 14 (ตอ)

รายการประเมน

คาเฉลยระดบ แสดงความคดเหน

ของผเชยวชาญทมตอแผนท 4

X S.D. ระดบ

ความเหมาะสม

1 2 3 5. สอและแหลงเรยนร 5.1 สงเสรมใหผ เรยนเกดพฤตกรรมดำนจตสำธำรณะ

4

4

5

4.33

0.58

มำก

5.2 สอดคลองกบกจกรรมกำรเรยนรดวยกระบวนกำรรบใชสงคม

4 4 5 4.33 0.58 มำก

เฉลย 4.00 4.00 5.00 4.33 0.00 มาก 6. การวดและประเมนผล 6.1 วธกำรวดสอดคลองกบเกณฑพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะ

4

4

5

4.33

0.58

มำก

6.2 เครองมอสำมำรถใชในกำรวดพฤตกรรมดำน จตสำธำรณะ

4 4 5 4.33 0.58 มำก

เฉลย 4.00 4.00 5.00 4.33 0.00 มาก เฉลยรวม 4.00 4.40 4.80 4.40 0.50 มาก

237

ตาราง 15 แสดงผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบสงเกตพฤตกรรม ดานจตสาธารณะของนกเรยน

ขอท

รายการประเมน

คะแนนความคดเหน ของผเชยวชาญคนท

IOC

ผลการพจารณา 1 2 3

1 กำรแสดงน ำใจชวยเหลอครเมอมโอกำส

+1 0 +1 0.67 สอดคลอง

2 ชวยเพอนคดงำนในกลมของตนตำมหนำททไดรบมอบหมำย

+1 0 +1 0.67 สอดคลอง

3 รจกแบงปนอปกรณกำรเรยน ไดแก ปำกกำ ดนสอ ส กระดำษ ใหเพอนไดใชรวมกน

+1 0 +1 0.67 สอดคลอง

4 ชวยกนท ำควำมสะอำดหองเรยน ไดแก เกบขยะ น ำขยะไปทงถงขยะ กวำดหอง ถหอง

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

5 ชวยกนประหยดพลงงำน ไดแกปดพดลม ปดไฟ เมอไมใช

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

6 ชวยกนจดระเบยบหองเรยน ไดแก จดโตะเรยน เกำอ และจดเรยงรองเทำกอนเขำหองเรยน

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

7 ไมท ำลำยสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนใหเกดควำมเสยหำยหรอช ำรด

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

8 ดแลรกษำควำมสะอำดสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนไมใหสกปรก

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

9 ไมเคลอนยำยสงของทอยในสำธำรณประโยชน ไดแก ไมเคลอนยำยโตะ มำนง เกำอ

+1 0 +1 0.67 สอดคลอง

238

ตาราง 15 (ตอ)

ขอท

รายการประเมน

คะแนนความคดเหน ของผเชยวชาญคนท

IOC

ผลการพจารณา 1 2 3

10 ไมหยบจบสงของทมอยในสำธำรณะประโยชนมำเปนของตน ไดแก หนงสอในหองสมด อปกรณกฬำ

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

11 ปฏบตตำมกฎระเบยบของกำรใชสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนอยำงเครงครด

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

12 แจงครหรอภำรโรงเมอพบวำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ถกท ำลำยหรอช ำรดเสยหำย

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

13 เขำรวมกจกรรมรบใชสงคมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และชมชน ไดแก กำรเขำรวมชมนมจตสำธำรณะ ชมนมจตอำสำ และชมนมผบ ำเพญประโยชน

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

14 เขำรวมกจกรรมรบใชสงคมดวยควำมเตมใจ และมควำมสขทไดท ำประโยชนใหแกหองเรยน โรงเรยน และชมชน

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

15 รวมมอ รวมแรง รวมใจ อำสำรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชนดวยควำมกระตอรอรน และไมหวงผลตอบแทน

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

16 เหนคณคำของกำรเขำรวมกจกรรมรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชน ฝกตนใหเปนผมจตสำธำรณะชอบชวยเหลอผอนอยเสมอ โดยไมมใครชกชวน

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

239

ตาราง 16 แสดงผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบเขยนรายงานตนเอง

รายการประเมน

คะแนนความคดเหน ของผเชยวชาญคนท

IOC

ผลการพจารณา

1 2 3

ดำนท 1 ดำนควำมมน ำใจ +1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

ดำนท 2 ดำนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

ดำน ท 3 ดำนกำร เ ขำ รวมกจกรรมท เ ปนประโยชนตอสวนรวม

+1 +1 +1 1.00 สอดคลอง

240

ภาคผนวก ง แสดงคะแนนการสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ ตาราง 17 แสดงคะแนนการสงเกตพฤตกรรมจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนม จตสาธารณะ หลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ครงท 1 โดยครประจ าชมนมจตสาธารณะ

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X S.D. ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

1 3 3 2 3 3 3 3 4 3 4 3 4 4 2 2 2 3.00 0.73 ขนกำรเหนคณคำ

2 4 4 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 4 3 2 4 3.19 0.54 ขนกำรเหนคณคำ

3 4 2 3 3 4 4 4 3 2 2 3 4 3 4 2 2 3.06 0.85 ขนกำรเหนคณคำ

4 4 3 3 3 3 3 3 4 3 4 3 4 3 3 3 3 3.25 0.45 ขนกำรเหนคณคำ

5 3 4 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 4 2 2.94 0.57 ขนกำรเหนคณคำ

6 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 3 4 4 3.06 0.44 ขนกำรเหนคณคำ

7 3 3 2 3 3 3 4 3 2 2 3 4 3 2 3 4 2.94 0.68 ขนกำรเหนคณคำ

8 3 4 2 2 3 3 4 3 2 2 3 4 3 2 4 3 2.94 0.77 ขนกำรเหนคณคำ

9 4 3 3 3 3 3 3 3 4 4 2 2 3 3 3 3 3.06 0.57 ขนกำรเหนคณคำ

10 3 4 2 2 3 3 4 4 4 4 4 4 3 2 4 4 3.38 0.81 ขนกำรเหนคณคำ

11 3 4 2 2 3 3 3 4 4 4 4 4 4 3 3 2 3.25 0.77 ขนกำรเหนคณคำ

241

ตาราง 17 (ตอ)

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

12 4 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4 4 3 3 4 2 3.25 0.58 ขนกำรเหนคณคำ

13 3 3 2 3 3 3 3 3 4 4 2 2 2 4 2 4 2.94 0.77 ขนกำรเหนคณคำ

14 3 3 2 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 4 2.94 0.44 ขนกำรเหนคณคำ

15 3 4 2 2 3 3 4 3 2 2 3 4 4 4 3 3 3.06 0.77 ขนกำรเหนคณคำ

16 3 3 3 3 3 3 2 3 4 4 4 4 3 3 4 4 3.31 0.60 ขนกำรเหนคณคำ

17 4 3 2 2 3 4 2 3 4 4 4 3 4 2 2 2 3.00 0.89 ขนกำรเหนคณคำ

18 4 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4 3 2 4 3.19 0.54 ขนกำรเหนคณคำ

19 3 4 2 2 3 3 3 2 3 3 3 3 3 4 2 2 2.81 0.66 ขนกำรเหนคณคำ

20 3 4 2 2 3 3 2 2 4 4 4 4 3 3 3 3 3.06 0.77 ขนกำรเหนคณคำ

21 4 3 2 2 3 4 4 3 2 2 3 4 3 3 4 2 3.00 0.82 ขนกำรเหนคณคำ

22 3 4 2 2 3 3 3 4 3 4 3 4 2 3 4 4 3.19 0.75 ขนกำรเหนคณคำ

23 4 3 2 2 3 4 3 4 3 4 3 4 3 2 3 4 3.19 0.75 ขนกำรเหนคณคำ

242

ตาราง 17 (ตอ)

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

24 3 4 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 4 3 2.94 0.57 ขนกำรเหนคณคำ

25 3 3 4 4 2 2 3 3 4 4 2 2 3 3 3 3 3.00 0.73 ขนกำรเหนคณคำ

26 4 4 4 4 4 4 3 3 4 4 2 2 3 2 4 4 3.44 0.81 ขนกำรเหนคณคำ

27 3 4 3 4 3 3 3 3 2 2 2 2 3 3 2 2 2.75 0.68 ขนกำรเหนคณคำ

28 4 4 4 4 4 3 4 3 2 2 3 4 2 2 4 4 3.31 0.87 ขนกำรเหนคณคำ

29 3 4 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 4 3 4 3 3.06 0.57 ขนกำรเหนคณคำ

30 3 3 3 3 3 3 3 4 3 4 3 4 3 3 3 3 3.19 0.40 ขนกำรเหนคณคำ

243

ตาราง 18 แสดงคะแนนการสงเกตพฤตกรรมจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนม จตสาธารณะ หลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ครงท 2 โดยครประจ าชมนมจตสาธารณะ

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

1 4 5 5 4 4 4 5 5 5 5 4 4 4 5 5 5 4.56 0.51

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

2 5 5 5 5 4 4 5 4 4 4 4 4 4 4 5 5 4.44 0.51 ขนกำรจดระบบ

3 5 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 4 4 5 5 4 4.50 0.52

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

4 5 5 5 5 5 4 5 5 5 5 5 5 3 4 5 5 4.75 0.58

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

5 5 5 5 5 5 5 4 4 5 5 5 5 3 5 5 5 4.75 0.58

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

6 4 4 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4.38 0.50 ขนกำรจดระบบ

7 5 5 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 4 5 4 5 4.50 0.52

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

244

ตาราง 18 (ตอ)

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

8 5 5 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 5 5 5 5 4.75 0.45

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

9 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 3 4 4.50 0.63

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

10 5 4 5 4 5 4 4 4 4 4 4 5 5 4 3 5 4.31 0.60 ขนกำรจดระบบ

11 4 5 5 5 5 4 4 4 4 4 4 4 5 3 3 4 4.19 0.66 ขนกำรจดระบบ

12 4 4 5 5 5 5 5 4 5 4 5 4 5 4 3 4 4.44 0.63 ขนกำรจดระบบ

13 5 5 4 4 4 4 5 5 5 4 4 4 5 5 5 5 4.56 0.51

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

14 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 4 4.69 0.48

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

15 4 4 4 4 4 5 4 5 4 5 4 5 3 5 3 4 4.19 0.66 ขนกำรจดระบบ

245

ตาราง 18 (ตอ)

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

16 4 4 5 5 5 5 4 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4.63 0.50

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

17 5 5 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 4 4 5 5 4.50 0.52

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

18 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 4 4 4 4.56 0.51

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

19 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 4 4 4 5 4.50 0.52

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

20 4 5 5 4 4 4 5 5 5 5 5 5 3 5 5 5 4.63 0.62

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

21 5 5 5 5 4 4 4 5 5 5 5 4 4 5 4 5 4.63 0.50

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

22 5 4 4 4 4 4 5 5 4 4 4 4 5 3 4 4 4.19 0.54 ขนกำรจดระบบ

246

ตาราง 18 (ตอ)

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

23 5 5 5 5 5 4 5 4 5 5 4 4 3 5 5 5 4.63 0.62

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

24 5 5 5 5 5 5 5 4 4 5 5 5 4 4 4 4 4.63 0.50

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

25 4 4 5 5 5 5 4 4 4 5 5 5 4 4 5 4 4.50 0.52

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

26 5 5 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 4 4 4 5 4.56 0.51

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

27 4 4 5 5 5 5 5 5 4 4 5 5 5 5 3 4 4.56 0.63

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

28 5 5 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4 4 5 5 5 4.38 0.50 ขนกำรจดระบบ

29 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 4 5 4 4 5 5 4.56 0.51

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

247

ตาราง 18 (ตอ)

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

30 4 4 4 4 4 5 5 5 4 5 5 4 5 4 4 3 4.31 0.60 ขนกำรจดระบบ

ตาราง 19 แสดงคะแนนการสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนม

จตสาธารณะ หลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ครงท 1 โดยผวจย

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

1 3 4 3 4 4 3 3 3 3 4 4 3 4 4 3 3 3.44 0.51 ขนกำรเหนคณคำ

2 4 4 4 3 3 3 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3.75 0.45 ขนกำรจดระบบ

3 4 4 5 4 5 4 3 3 3 3 3 5 3 4 4 3 3.75 0.77 ขนกำรจดระบบ

4 3 3 4 4 4 4 4 3 4 4 4 3 3 3 3 3 3.50 0.52 ขนกำรจดระบบ

5 4 4 4 4 5 5 3 4 3 3 3 3 4 4 4 3 3.75 0.68 ขนกำรจดระบบ

6 4 4 3 3 3 5 3 3 4 4 4 4 4 4 4 3 3.69 0.60 ขนกำรจดระบบ

7 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 4 4 3 3.88 0.34 ขนกำรจดระบบ

8 4 4 3 3 4 5 3 3 4 4 3 3 4 4 4 4 3.69 0.60 ขนกำรจดระบบ

248

ตาราง 19 (ตอ)

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

9 3 3 3 3 3 4 4 3 4 3 4 3 4 4 3 3 3.38 0.50 ขนกำรจดระบบ

10 4 4 4 4 4 4 3 3 4 4 4 4 3 4 4 3 3.75 0.45 ขนกำรจดระบบ

11 4 3 3 3 3 3 4 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3.44 0.51 ขนกำรจดระบบ

12 4 4 4 3 3 3 3 3 3 4 4 4 4 4 4 3 3.56 0.51 ขนกำรจดระบบ

13 4 4 3 3 4 4 4 4 4 3 3 3 4 4 3 3 3.56 0.51 ขนกำรจดระบบ

14 4 5 5 3 3 3 3 4 3 4 3 4 4 4 4 4 3.75 0.68 ขนกำรจดระบบ

15 5 5 3 3 3 3 4 4 4 4 4 4 3 4 4 3 3.75 0.68 ขนกำรจดระบบ

16 4 5 4 3 4 3 3 3 4 4 3 3 3 3 3 3 3.44 0.63 ขนกำรเหนคณคำ

17 3 3 3 3 4 4 3 3 4 4 3 3 4 4 4 3 3.44 0.51 ขนกำรเหนคณคำ

18 3 4 2 5 3 3 3 3 3 3 3 5 4 4 3 3 3.38 0.81 ขนกำรเหนคณคำ

19 4 4 3 3 3 3 3 3 4 4 3 3 4 4 4 4 3.50 0.52 ขนกำรเหนคณคำ

20 3 3 3 4 4 4 4 3 4 4 4 3 3 4 4 3 3.56 0.51 ขนกำรจดระบบ

21 3 3 3 3 3 4 3 3 3 4 4 3 3 3 3 3 3.19 0.40 ขนกำรเหนคณคำ

249

ตาราง 19 (ตอ)

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

22 3 3 4 4 4 4 3 3 4 4 3 3 4 4 3 3 3.50 0.52 ขนกำรเหนคณคำ

23 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4 3 3 4 4 4 4 3.38 0.50 ขนกำรเหนคณคำ

24 3 4 3 3 3 3 4 3 4 4 4 3 3 4 4 3 3.44 0.51 ขนกำรเหนคณคำ

25 3 4 3 3 3 3 3 3 4 4 3 3 3 3 3 3 3.19 0.40 ขนกำรเหนคณคำ

26 3 3 4 4 3 3 4 3 4 4 4 3 4 4 3 3 3.50 0.52 ขนกำรเหนคณคำ

27 4 3 4 3 3 3 3 3 3 4 4 3 4 4 4 4 3.50 0.52 ขนกำรเหนคณคำ

28 3 2 5 3 3 3 3 3 3 3 3 5 3 4 4 3 3.31 0.79 ขนกำรเหนคณคำ

29 3 3 4 3 4 4 3 3 4 4 3 3 3 3 3 3 3.31 0.48 ขนกำรเหนคณคำ

30 3 4 3 4 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 3 3.69 0.48 ขนกำรจดระบบ

250

ตาราง 20 แสดงคะแนนการสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนม จตสาธารณะ หลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ครงท 2 โดยผวจย

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 1 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 4 5 5 5 4 4.44 0.51 ขนกำร

จดระบบ

2 4 4 5 5 5 4 5 5 5 5 5 5 4 4 5 5 4.69 0.48

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

3 5 3 3 3 5 5 4 4 4 5 5 5 4 4 5 4 4.25 0.77 ขนกำรจดระบบ

4 4 4 4 5 5 5 4 5 5 5 4 4 5 5 5 5 4.63 0.50 ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

5 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 4 5 5 4.44 0.51 ขนกำรจดระบบ

6 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 5 4 4.75 0.45 ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

7 5 5 5 5 5 5 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4.94 0.25 ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

251

ตาราง 20 (ตอ)

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 8 5 5 4 4 4 4 4 5 5 5 5 4 5 5 5 5 4.63 0.50 ขนกำร

พฒนำเปนลกษณะนสย

9 4 4 5 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 4 5 5 4.44 0.51 ขนกำรจดระบบ

10 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 4 5 5 4 4 4.38 0.50 ขนกำรจดระบบ

11 4 5 4 4 5 5 4 5 5 5 5 4 4 5 4 5 4.56 0.51

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

12 4 4 5 5 4 4 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 4.69 0.48

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

13 5 5 4 4 5 5 4 5 5 5 5 4 5 5 5 5 4.75 0.45

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

14 4 4 5 5 5 4 5 5 4 4 4 4 5 5 5 5 4.56 0.51

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

252

ตาราง 20 (ตอ)

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

15 5 4 5 5 5 5 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 4.56 0.51

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

16 4 4 5 5 5 4 5 5 4 4 5 5 5 4 5 5 4.63 0.50

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

17 4 5 5 4 4 5 4 4 4 5 5 5 4 5 4 5 4.50 0.52 ขนกำรจดระบบ

18 5 5 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 4.69 0.48

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

19 4 4 4 4 4 4 5 5 4 5 4 5 5 5 5 5 4.50 0.52 ขนกำรจดระบบ

20 5 5 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 5 5 4 4 4.63 0.50

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

21 5 5 5 5 5 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 4.50 0.52 ขนกำรจดระบบ

22 4 5 4 5 4 5 5 5 4 4 4 4 5 5 4 4 4.44 0.51

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

253

ตาราง 20 (ตอ)

คนท

คะแนนจตสาธารณะ

X

S.D.

ระดบ จต

สาธารณะ ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4

23 5 4 4 4 4 4 5 5 4 4 4 4 5 5 5 5 4.44 0.51 ขนกำรจดระบบ

24 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 4.56 0.51

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

25 4 5 5 4 4 5 4 5 5 5 5 4 5 5 4 4 4.56 0.51

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

26 4 4 5 5 5 4 5 5 4 4 4 4 5 4 5 5 4.50 0.52 ขนกำรจดระบบ

27 4 5 5 4 4 5 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 4.44 0.51 ขนกำรจดระบบ

28 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 4.44 0.51 ขนกำรจดระบบ

29 4 5 5 4 4 5 4 5 5 5 5 4 5 5 5 5 4.69 0.48

ขนกำรพฒนำเปนลกษณะนสย

30 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 4 4 4 5 4.44 0.51 ขนกำรจดระบบ

254

ภาคผนวก จ ผลการวเคราะหขอมลเชงเนอหา (Content Analysis) กำรวเครำะหขอมลเชงคณภำพ โดยกำรวเครำะหเชงเนอหำ (Content Analysis) เพอสรำงขอสรปเกยวกบกำรเขยนรำยงำนตนเอง แลวเสนอผลกำรวเครำะหในลกษณะควำมเรยง ไดดงน องคประกอบท 1 ดำนควำมมน ำใจ พบวำ นกเรยนแสดงพฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะ ดงน 1. พฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะตอผปกครอง คอกำรชวยเหลองำนบำน ไดแก กวำดบำน ถบำน ลำงจำน 2. พฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะตอคร คอ ชวยครถอของ แจกใบงำน สมด และกำรท ำควำมสะอำดหองเรยน 3. พฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะตอเพอนไดแก ชวยเหลอเพอนท ำงำนกลม ท ำเวร และชวยสอนเพอนในดำนกำรเรยน 4. พฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะทนกเรยนไดปฏบตเวรท ำควำมสะอำดหอง ไดแก กวำดหอง ถหอง น ำขยะไปทง 5. พฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะทนกเรยนไดชวยประหยดพลงงำน ไดแก ปดไฟ ปดพดลม และปดน ำทกครงเมอไมใชงำน 6. พฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะทนกเรยนปฏบตตำมกฎระเบยบของหอง ไดแก กำรไม สงเสยงดง ไมเลนกนในหอง ไมน ำอำหำรเขำมำกนในหอง และไมเลนกฬำในหองเรยน องคประกอบท 2 ดำนกำรดแลรกษำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน พบวำ นกเรยนแสดงพฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะ ดงน 1. นกเรยนมพฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะถงกำรไมท ำลำยสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ไดแก ไมขดเขยนโตะเรยน ไมขดเขยนผนงในหองน ำ 2. นก เ รยน มพฤตกร รมกำร มจ ตสำธำรณะถ ง กำรดแล รกษำควำมสะอำดสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ไดแก ชวยกนดแลรกษำควำมสะอำดของหองเรยนโดยกำรไมทงขยะลงพน สอดสองดแลบรเวณอำคำรเรยนไมใหมเศษขยะ หรอหำกพบเหนเศษขยะกเกบขยะลงถง 3. นกเรยนมพฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะถงกำรไม เคลอนยำยสงของทอย ในสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน หำกพบเหนนกเรยนกเกบอปกรณเหลำนนเขำท หรอแจงให ภำรโรงทรำบ

255

4. นกเรยนไมหยบจบสงของทอยในสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ไดแก ไมน ำอปกรณกำรเรยน อปกรณกฬำมำเกบไวกบตว ไมขโมยหนงสอในหองสมด 5. นกเรยนปฏบตตำมกฎระเบยบของกำรใชสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน ไดแกปฏบตตนอยำงเครงครดตำมกฎระเบยบไดวำงไว 6. นกเรยนพบวำสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยนถกท ำลำย จะนกเรยนปฏบตตนโดยกำรแจงภำรโรง แจงคร และตกเตอนเพอนไมใหท ำลำยสำธำรณประโยชนภำยในโรงเรยน

องคประกอบท 3 ดำนกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม พบวำ นกเรยนแสดงพฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะ ดงน

1. พฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะในหองเรยน ไดแก กำรไมทงขยะในหองเรยน ปฏบตตำมกฎระเบยบของหองเรยน

2. พฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะในกำรเขำรวมท ำกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน คอกำรกวำดใบไมรอบๆอำคำรเรยน กำรเกบขยะ และกำรดแลตนไม ดอกไมในสวนหยอม

3. พฤตกรรมกำรมจตสำธำรณะในกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม คอ กำร ท ำควำมดใหกบชมชนบรเวณรอบๆโรงเรยน ไดแกวดบำงมลนำก ซงนกเรยนไดไปท ำควำมสะอำดบรเวณโบสถ และเกบขยะรอบๆบรเวณวด

4. นกเรยนคดวำกำรเขำรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอหองเรยน โรงเรยน และสงคม ท ำใหนกเรยนเปนคนทมจตสำธำรณะ ชอบชวยเหลอคนอนอยเสมอ และเปนคนคดบวก

256

ภาคผนวก ฉ ภาพการด าเนนการเกบรวบรวมขอมล 1. ภาพกจกรรมขนเตรยมความรกอนรบใชสงคม

ขนตอนท 1 ขนเตรยมความรกอนรบใชสงคม

เปนขนใหควำมรแกนกเรยนเกยวกบควำมรเบองตนในกำรปฏบตตน กำรฝกทกษะ ทจ ำเปนเวลำเขำไปรบใชสงคม 2. ภาพกจกรรมขนการส ารวจปญหา

ขนตอนท 2 การส ารวจปญหา เปนขน ทท ำใหผ เ รยนเกดควำมสนใจ โดยกำรใหผ เ รยนเขำ ไปส ำรวจปญหำ ควำมตองกำรของชมชน

257

3. ภาพกจกรรมขนการวางแผนรบใชสงคม

ขนตอนท 3 ขนการวางแผนรบใชสงคม เปนขนใหนกเรยนน ำปญหำและควำมตองกำรของชมชนมำสรปวำมอะไรบำง จำกนนใหนกเรยนจบกลมตำมควำมถนดและควำมสนใจของนกเรยน รวมกนวำงแผนงำน ก ำหนดหนำท แจกแจงรำยละเอยดของกจกรรมในงำน และกำรก ำหนดเวลำปฏบตงำน 4. ภาพกจกรรมขนลงมอปฏบตการรบใชสงคม

ขนตอนท 4 ลงมอปฏบตการรบใชสงคม เปนขนใหนกเรยนไดลงมอปฏบตตำมแผนทไดวำงไวดวยตนเอง และมสวนรวมในแกไขปญหำทเกดขนในสงคม โดยมครเปนผดแล และใหค ำแนะน ำระหวำงกำรลงท ำกจกรรมรบใชสงคม

258

5. ภาพกจกรรมขนการน าเสนอผลงานการรบใชสงคม

ขนตอนท 5 การน าเสนอผลงานการรบใชสงคม

เปนขนใหผ เรยนพจำรณำ ไตรตรองวเครำะหถงประสบกำรณทไดเรยนรจำกกำรรบใชสงคม และเกบรวบรวมขอมลทไดจำกกำรลงมอปฏบตงำน สรปผลกำรด ำเนนงำน และน ำผลงำนออกมำแสดง และประชำสมพนธ

ประวตผวจย

ประวตผวจย

ชอ – ชอสกล เพญนภา วนศร วน เดอน ป เกด 1 กมภาพนธ 2532 ทอยปจจบน 158/60 หมท 5 ต าบลพลายชมพล อ าเภอเมอง

จงหวดพษณโลก 65000 ประวตการศกษา

พ.ศ. 2554 ศศ.บ. (พฒนาสงคม) มหาวทยาลยนเรศวร

ตาราง 1 แสดงผลการสงเคราะหรปแบบการเรยนรดวยการรบใชสงคม

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมโดยใชวธการสอนแบบโครงการ

(Boot, 1987)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทสงเสรมพฒนาการดานจรยธรรม (Delve, Mintz

and Stewart, 1990)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทสงเสรมความเปนพลเมองด

(CRFC, 1997)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมใน

สวนสาธารณะ (Coverdell, 2002)

ผลการสงเคราะหรปแบบการเรยนรดวยกระบวนการ

รบใชสงคม

3. ขนฝกทกษะทจ าเปน ตองการทกษะทจ าเปนจงตองมการฝกทกษะเหลานนกอน

- 3. ศกษานโยบายและกฎหมายทเกยวของกบประเดนทสนใจ ผลกระทบจากนโยบาย หรอกฎหมายนน และน าเสนอเพอแกไขปญหา

1. ขนเตรยมการ การใหความรแกนกเรยนในการมสวนรวมและเรยนรจากการท ากจกรรม ความรเกยวกบการส ารวจ และความตองการของชมชน

1. ขนเตรยมความรกอนรบใชสงคม เปนขนการใหความรแกนกเรยนเกยวกบ - การลงไปส ารวจความตองการพนทในชมชน - ความรเบองตนในการปฏบตตน การฝกทกษะทจ าเปนเวลาเขาไปรบใชสงคม

- 1. การส ารวจประสบการณ ผ เรยนมโอกาสประสบกบ

เหตการณ หรอโอกาสเกยวกบปญหาทผอนประสบ ผ เรยนมองหาโอกาสทจะชวยเหลอ หรอเขาไปมสวนเกยวของ

1. การส ารวจชมชน สภาพและปญหา

- 1. ขนการส ารวจปญหา เปนขนทท าใหผ เรยนเกดความสนใจโดยใหผ เรยนเขาไปส ารวจปญหาและความตองการของชมชน

ตาราง 1 (ตอ)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมโดยใชวธการสอนแบบ

โครงการ (Boot, 1987)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทสงเสรมพฒนาการดานจรยธรรม (Delve, Mintz

and Stewart, 1990)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทสงเสรมความเปนพลเมองด

(CRFC, 1997)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมใน

สวนสาธารณะ (Coverdell, 2002)

ผลการสงเคราะหรปแบบการเรยนรดวยกระบวนการ

รบใชสงคม

1. ขนกระตนความสนใจ เปนการอภปราย แลกเปลยนความคดเหน รายละเอยดของโครงการทจะท า 2. ขนเตรยมโครงการ เปนการอภปรายและแลกเปลยนความเหนเกยวกบโครงการวาจะใชเวลาเทาไหร รายละเอยดของงานมอะไรบาง

-

2. การแจกแจง (Clarification) ผ เรยนตดสนใจวาจะสมารถท าสงใดไดบางในกจกรรมทการรบใชสงคม

3. การเลอกปญหาทสนใจ และสอดคลองกบจดประสงค การส ารวจปญหาทเลอกในรายละเอยด 2. วางแผนปฏบตการ

-

2. ขนการวางแผนรบใชสงคม เปนขนหลงจากทไปส ารวจปญหาและความตองการของชมชน นกเรยนน าปญหาและความตองการของชมชนมาสรปวามอะไรบาง จากนนใหนกเรยนจบกลมตามความถนดและความสนใจของนกเรยน จากนนแตละกลมเรมวางแผนงาน แบงหนาท แจกแจงรายละเอยดของงาน การก าหนดเวลา เปนตน

ตาราง 1 (ตอ)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมโดยใชวธการสอนแบบ

โครงการ (Boot, 1987)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทสงเสรมพฒนาการดาน

จรยธรรม (Delve, Mintz and Stewart, 1990)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทสงเสรม

ความเปนพลเมองด (CRFC, 1997)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใช

สงคมในสวนสาธารณะ (Coverdell, 2002)

ผลการสงเคราะหรปแบบการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

4. ขนเตรยมอปกรณ เตรยมอปกรณทจ าเปนในการท ากจกรรม เปนการลงมอกระท ากจกรรมทไดวางแผนไว

5. การกระตน (Activation) การพฒนาความร ความเขาใจเปนการเขาไปมสวนรวมในปญหาทเกดขนในสงคม การเรยนรจากการรบใชสงคม

4. การปฏบตกจกรรม ลงมอกระท ากจกรรมตามแผนปฏบตการทก าหนดไว

2. ปฏบตการ (Action) เปนการปฏบตตามแผนทวางไว ใหนกเรยนลงมอดวยตนเอง และมการดแลการปฏบตอยางทงถง

4. ขนลงมอปฏบตการรบใชสงคม นกเรยนไดลงมอปฏบตตามแผนทไดวางไวดวยตนเอง และมสวนรวมในแกไขปญหาทเกดขนในสงคม โดยมครเปนผดแลและใหค าแนะน าระหวางการลงท ากจกรรมรบใชสงคม

ตาราง 1 (ตอ)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมโดยใชวธการสอนแบบ

โครงการ (Boot, 1987)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมทสงเสรมพฒนาการดานจรยธรรม (Delve, Mintz

and Stewart, 1990)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทสงเสรมความเปน

พลเมองด (CRFC, 1997)

รปแบบการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคมใน

สวนสาธารณะ (Coverdell, 2002)

ผลการสงเคราะหรปแบบการเรยนรดวยกระบวนการ

รบใชสงคม

5. ขนเกบรวบรวมขอมล เปนการรวบรวมขอมลตางๆ ทไดจากการลงมอท ากจกรรมตามแผนทวางไว

5. 6. ขนสรปผลด าเนนการ 6. เปนการจดขอมลตางๆและ

สรปผลของการด าเนนการ 7. 7. ขนเสนอผลโครงการ 8. เปนการน าเสนอผลงานของ

โครงการทท าส าเรจแลว

3. การตระหนก (Realization) ผ เรยนเรมตระหนกถงประสบการณการรบใชสงคม มความหมายส าหรบตนเองอยางไร สามารถมงความสนใจไปยงปญหาทประสบ มความมนใจมากขน 5. การซมซบ (Internalization) ผ เรยน บรณาการ ประสบการณการรบใชสงคมเขาไปในชวตของตนเอง

5. การไตตรอง และการประเมน ท าการพจารณาไตรตรองแตละขนตอนประเมนผลในแตละขนตอน และท าการสรปการท ากจกรรมรบใชสงคม 6. น าเสนอกจกรรม การรบใชสงคมและบทเรยนทเรยนรและประชาสมพนธน าผลงานออกแสดง

3. ผลสะทอนกลบ (Reflection) นกเรยนไดวเคราะหถงประสบการณการรบใชสงคมและน ามาประยกตใชในการเรยน กจกรรมทสะทอนออกมาเปนการท างานเชงวชาการกบการท ากจกรรมรบใชสงคม 4. การเฉลมฉลอง (Celebration) เปนการระลกถงส ง ท ไ ดท าใหกบชมชน ถอเปนการปดกจกรรมรบใชสงคม

5. ขนการน าเสนอผลงานการรบใชสงคม ผ เรยนพจารณา ไตรตรองวเคราะหถงประสบการณทไดเรยนรจากการรบใชสงคม และเกบรวบรวมขอมลทไดจากการลงมอปฏบตงาน และสรปผลการด าเนนงาน และนกเรยนน าผลงานออกมาแสดง มการประชาสมพนธ

ตาราง 3 แสดงการออกแบบโครงสรางแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใชสงคม ทเสรมสรางจตสาธารณะ ของนกเรยนชมนม จตสาธารณะ

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

1. เรองเตรยม ความรกอน รบใชสงคม

1. อธบายความหมายของจตสาธารณะและการรบใชสงคมได

1. ความหมาย

จสาธารณะและการรบใชสงคม

ชวโมงท 1 1. กจกรรมดหนงสน เรอง จตอาสารบใชสงคม 2. กจกรรมการเรยนรความหมายจตสาธารณะ และการรบใชสงคม

- หนงสน เรองจตอาสารบใชสงคม - ใบกจกรรมท 1 เรองความหมายจตสาธารณะและการรบใชสงคม - ใบความรท 1 เรองความหมาย จตสาธารณะและการรบใชสงคม

ตรวจงาน - ใบกจกรรมท 1 เรอง ความหมาย จตสาธารณะ และการรบใชสงคม

2

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

2. สรปกระบวนการการรบใชสงคม และหลกการการรบใชสงคมได

2. กระบวนการการรบใชสงคม และหลกการการรบใชสงคม

3. กจกรรมการเรยนรกระบวนการการรบใชสงคม และหลกการการรบใชสงคม

- ใบกจกรรมท 2 เรองสรปกระบวนการการรบใชสงคม และหลกการการรบใชสงคม - ใบความรท 2 เรอง กระบวนการการรบใชสงคม และหลกการการรบใชสงคม

- ใบกจกรรมท 2 เรองสรปกระบวนการการรบใชสงคมและหลกการการรบใชสงคม ประเมนผล - มความรระดบดขนไป

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

3. ใชทกษะการพด การสงเกต และการสมภาษณบคคลทมจตสาธารณะได

3. ทกษะการพด การสงเกต และการสมภาษณ

บคคลทม จตสาธารณะ

ชวโมงท 2 - กจกรรมดวดทศน เรองเทคนคการพด การสงเกต และการสมภาษณ

- กจกรรมกลม ฝกการพด การสงเกต และการสมภาษณ บคคลทมจตสาธารณะ

- ใบกจกรรมท 3 เรองการสรปเทคนค การพด การสงเกต และการสมภาษณ

- ใบกจกรรมท 4 เรอง บคคลทม จตสาธารณะในใจหน

- วดทศน เรอง เทคนคการพด การสงเกต และการสมภาษณ

ตรวจงาน - ใบกจกรรมท 3 เรองการสรปเทคนคการพด การสงเกต และการสมภาษณ ใบกจกรรมท 4 เรอง บคคลทม จตสาธารณะในใจหน

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

4. ใชทกษะการเขยนแผนการปฏบตงานการรบใชสงคมได

4. ทกษะการเขยนแผนการปฏบต งานการรบใชสงคม

- กจกรรมการเรยนร การเขยนแผนปฏบตงาน

- ใบกจกรรมท 4 เรองการเขยนแผนปฏบตงานการรบใชสงคม - ใบความรท 3 เรองการเขยนแผนปฏบตงานการรบใชสงคม

- ใบกจกรรมท 5 เรองการเขยนแผนปฏบตงานการรบใชสงคมประเมนผล - มความรระดบ ดขนไป

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

2. เรองความมน าใจ

1. ส ารวจปญหาภายในหองเรยนได

1. ปญหาของหองเรยน

(ชวโมงท 1) ส ารวจปญหา 1. กจกรรมการพดคย เรองปญหาของหองเรยน 2. กจกรรมกลม ส ารวจปญหาภายในหองเรยน

ดานความมน าใจ 1. การแสดงน าใจชวยเหลอครเมอมโอกาส 2. การชวยเพอนคดงานในกลมของตนตามหนาททไดรบมอบหมาย 3. การรจกแบงปนอปกรณการเรยน ไดแก ปากกา ดนสอ ส กระดาษ ใหเพอนไดใชรวมกน

- ใบกจกรรมท 1 เรองปญหาของหองเรยน - ใบกจกรรมท 2 เรองการส ารวจปญหาภายในหองเรยน

ตรวจงาน - ใบกจกรรมท 1 เรองปญหาภายในหองเรยน - ใบกจกรรมท 2 เรองการส ารวจปญหาภายในหองเรยน ประเมนผล - มความรระดบ ดขนไป

4

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

2. วางแผนการท าความสะอาดหองเรยนได

2. การท าความสะอาดหองเรยน

(ชวโมงท 2) การวาง แผนรบใชสงคม 1. รปภาพกจกรรมการท าความสะอาดหองเรยน 2. กจกรรมกลม การเขยนแผนปฏบตงาน เรอง หองเรยนสะอาดดวยน าใจเรา

ดานความมน าใจ 1. การแสดงน าใจชวยเหลอครเมอมโอกาส 2. การชวยเพอนคดงานในกลมของตนตามหนาททไดรบมอบหมาย 3. การรจกแบงปนอปกรณการเรยน ไดแก ปากกา ดนสอ ส กระดาษ ใหเพอนไดใชรวมกน

- รปภาพกจกรรมการท าความสะอาดหองเรยน -ใบกจกรรมท 3 เรองวธการท าความสะอาดหองเรยน - ใบกจกรรมท 4 แผนปฏบตงาน เรอง หองเรยนสะอาดดวยน าใจเรา

ตรวจงาน - ใบกจกรรมท 3 เรองวธการท าความสะอาดหองเรยน

- ใบกจกรรมท 4แผนปฏบตงาน เรอง หองเรยนสะอาดดวยน าใจเรา ประเมนผล - มความรระดบ ดขนไป

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

3. ปฏบตตามแผนการท าความสะอาด หองเรยนได

-

(ชวโมงท 3) การลงมอปฏบตการรบใชสงคม 1. กจกรรมกลม ปฏบตการรบใชสงคม เรอง หองเรยน สะอาดดวยน าใจเรา

4. การชวยกนท าความสะอาดหองเรยน ไดแก เกบขยะ น าขยะไปทงถงขยะ กวาดหอง ถหอง 5. การชวยกนประหยดพลงงาน ไดแกปดพดลม ปดไฟ เมอไมใชงาน 6. การชวยกนจดระเบยบหองเรยน ไดแก จดโตะเรยน เกาอ และจดเรยงรองเทากอนเขาหองเรยน

- -

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

4. น าเสนอผลการ ท าความสะอาด หองเรยนได

- (ชวโมงท 4) น าเสนอผลงานการรบใชสงคม 1. กจกรรมน าเสนอผลงานการรบใชสงคม เรอง หองเรยนสะอาดดวยน าใจเรา

- - ใบกจกรรมท 5 การน าเสนอผลงานการรบใชสงคม เรอง หองเรยนสะอาดดวยน าใจเรา

ตรวจงาน - ใบกจกรรมท 5 การน าเสนอผลงานการรบใชสงคม เรอง หองเรยนสะอาดดวยน าใจเรา ประเมนผล - มความรระดบ ดขนไป

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

3. เรองการดแลรกษาสา ธารณประ โยชนภายในโรงเรยน

1. ส ารวจปญหาของสาธารณ- ประโยชนภายในโรงเรยนได

1. ปญหาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

(ชวโมงท 1) ส ารวจ ปญหา 1. กจกรรมการพดคย เรองปญหาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน 2. กจกรรมกลม ส ารวจปญหาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

-

- ใบกจกรรมท 1 เรองปญหาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน - ใบกจกรรมท 2 เรองการส ารวจปญหาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

ตรวจงาน - ใบกจกรรมท 1 เรองปญหา สาธารณประโยชนภายในโรงเรยน - ใบกจกรรมท 2เรองการส ารวจปญหาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน ประเมนผล - มความรระดบ ดขนไป

4

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

2. วางแผนการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายใน โรงเรยนได

2. การดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

(ชวโมงท 2) การวางแผนรบใชสงคม 1. กจกรรมดวดทศน เรอง big cleaning day in school 2. กจกรรมกลม เขยนแผนการรบใชสงคม เรองการดแลรกษสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

- - ใบกจกรรมท 3 เรอง วธดแลรกษาสาธารณประโยชนของโรงเรยน - ใบกจกรรมท 4แผนการรบใชสงคม เรองการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

ตรวจงาน - ใบกจกรรมท 3เรองวธดแลรกษาสาธารณประโยชนของโรงเรยน - ใบกจกรรมท 4 แผนการรบใชสงคม เรองการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนประเมนผล - มความรระดบ ดขนไป

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

3. ปฏบตตามแผนการดแลรกษาสาธารณ-ประโยชนภายในโรงเรยนได

- (ชวโมงท 3) การลงมอปฏบตการรบใชสงคม 1. กจกรรมกลม การดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

1. การไมท าลายสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนใหเกดความเสยหายหรอช ารด 2. การดแลรกษาความสะอาดสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนไมใหสกปรก 3. การไมเคลอน ยายสงของทอยในสาธารณประโยชน ไดแก ไมเคลอนยายโตะ มานง เกาอ

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวยกระบวนการรบใช

สงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

4. การไมหยบจบสงของทมอยในสาธารณะประโยชนมาเปนของตน ไดแก หนงสอในหองสมด อปกรณกฬา 5. การปฏบตตามกฎระเบยบของการใชสาธารณ -ประโยชนภายในโรงเรยนอยางเครงครด 6. การแจงครหรอภารโรงเมอพบวาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนถกท าลายหรอช ารดเสยหาย

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

4. น าเสนอผลงานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยนได

- (ชวโมงท 4) น าเสนอผลงาน 1. กจกรรมกลม น าเสนอผลงานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

- - ใบกจกรรมท 5 การน าเสนอผลงานการดแลรกษาสาธารณประโยชนภายในโรงเรยน

ตรวจงาน - ใบกจกรรมท 3 การน าเสนอผลงานการดแลรกษาสาธารณ ประโยชนภายในโรงเรยนประเมนผล - มความรในระดบดขนไป

4. เรองการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

1. ส ารวจปญหาทเกดขนกบชมชนใกลโรงเรยนได

1. ปญหาทเกดขนกบชมชนใกลโรงเรยน

(ชวโมงท 1) ส ารวจปญหา 1. กจกรรมดรปภาพ บคคลหรอหนวยงานทท าประโยชนตอสงคม

- - ใบกจกรรมท 1 เรองบคคลหรอหนวยงานทท าประโยชนตอสงคม

ตรวจงาน - ใบกจกรรมท 1 เรองบคคลหรอหนวยงานทท าประโยชนตอสงคม

4

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

2. กจกรรมกลม ส ารวจปญหาของชมชนใกลโรงเรยน

- ใบกจกรรมท 2 เรอง การส ารวจปญหาส ารวจปญหาของชมชนใกลโรงเรยน

- ใบกจกรรมท 2 เรอง การส ารวจปญหาส ารวจปญหาของชมชนใกลโรงเรยน ประเมนผล - มความรระดบดขนไป

2. การวางแผนการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมได

2. การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

(ชวโมงท 2) วางแผนรบใชสงคม 1. กจกรรมดวดทศน เรองปญหาทเกดกบชมชนของเรา 2. กจกรรมเกลม เขยนแผน การเขารวม

ดานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม 1. การเขารวมกจกรรมรบใชสงคมทเปนประโยชนตอ

- ใบกจกรรมท 3ตอบค าถามจากการดวดทศน เรองปญหาทเกดกบชมชนของเรา - ใบกจกรรมท 4 แผนการรบใชสงคม เรองการเขารวม

ตรวจงาน - ใบกจกรรมท 3ตอบค าถามจากการดวดทศน เรองปญหาทเกดกบชมชนของเรา

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

กจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

หองเรยน โรงเรยน และชมชน ไดแก การเขารวมชมนม จตสาธารณะ ชมนมจตอาสา และชมนมผบ าเพญประโยชน 2. การเขารวมกจกรรมรบใชสงคมดวยความเตมใจ และมความสขทไดท าประโยชนใหแกหองเรยน โรงเรยน และชมชน

กจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

- ใบกจกรรมท 4 แผนการรบใชสงคม เรองการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวประเมนผล - มความรระดบ ดขนไป

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการ

เรยนร เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

3. ปฏบตตามแผนการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมได

-

(ชวโมงท 3) ลงมอปฏบตการรบใชสงคม 1. กจกรรมกลม ปฏบตตามแผนการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

3. การรวมมอ รวมแรง รวมใจ อาสารบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชนดวยความกระตอรอรน และไมหวงผลตอบแทน 4. การเหนคณคาของการเขารวมกจกรรมรบใชหองเรยน โรงเรยน และชมชน ฝกตนใหเปนผม จตสาธารณะ ชอบชวยเหลอผอนอยเสมอ โดยไมมใครชกชวน

- -

ตาราง 3 (ตอ)

แผนท จดประสงคการเรยนร

เนอหาการเรยนร

กจกรรมการจดการเรยนรดวย

กระบวนการรบใชสงคม

จตสาธารณะ สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล

เวลา (ชม.)

4. น าเสนอผลงานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวมได

- (ชวโมงท 4) น าเสนอ ผลงาน 1. กจกรรมกลม น าเสนอผลงานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

- - ใบงานท 5 การน าเสนอผลงานการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสวนรวม

ตรวจงาน - ใบงานท 5 การ น าเสนอผลงาน การเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอ สวนรวมประเมนผล - มความรระดบดขนไป