ผลการประเมนผล โครงการการผลตขาวหอมมะลมาตรฐานเพอการสงออก

ในทงกลารองไห ระยะท 2

หวขอน าเสนอ

I. สาระส าคญของโครงการ

II . ระเบยบวธการประเมนผล

III. ผลการประเมนผล

IV. ขอคนพบ

V. ขอเสนอแนะ

วตถประสงคโครงการ

- พฒนาโครงสรางพนฐานการผลต

- เพมประสทธภาพการผลตและการตลาด

เปาหมายโครงการ

I. สาระส าคญของโครงการ

- รอยเอด มหาสารคาม ยโสธร สรนทร ศรสะเกษ

- เกษตรกร 77,100 ราย พนท 1.002 ลานไร

เปาหมายโครงการ

พนทสวนท 1 ยงไมมระบบอนรกษดน

และน า มแผนกอสราง 115,646 ไร

พนทสวนท 2 ปรบปรงระบบอนรกษดน

และน า 765,540 ไร

พนทสวนท 3 พนททมการปรบปรงฯ

เสรมระบบการจดการน า 121,519 ไร

470 กก./ไร ผลผลต

488 กก./ไร

600 กก./ไร

520 กก./ไร เฉลยทกพนท

พนทสวนท 1 ยงไมมระบบอนรกษดน

และน า มแผนกอสราง 115,646 ไร

พนทสวนท 2 ปรบปรงระบบอนรกษดน

และน า 765,540 ไร

พนทสวนท 3 พนททมการปรบปรงฯ

เสรมระบบการจดการน า 121,519 ไร

พนทสวนท 1 ยงไมมระบบอนรกษดน

และน า มแผนกอสราง 115,646 ไร

พนทสวนท 2 ปรบปรงระบบอนรกษดน

และน า 765,540 ไร

พนทสวนท 3 พนททมการปรบปรงฯ

เสรมระบบการจดการน า 121,519 ไร

พนทสวนท 1 ยงไมมระบบอนรกษดน

และน า มแผนกอสราง 115,646 ไร

พนทสวนท 2 ปรบปรงระบบอนรกษดน

และน า 765,540 ไร

พนทสวนท 3 พนททมการปรบปรงฯ

เสรมระบบการจดการน า 121,519 ไร

ผลผลต พนทสวนท 1 ยงไมมระบบอนรกษดน

และน า มแผนกอสราง 115,646 ไร

พนทสวนท 2 ปรบปรงระบบอนรกษดน

และน า 765,540 ไร

พนทสวนท 3 พนททมการปรบปรงฯ

เสรมระบบการจดการน า 121,519 ไร

470 กก./ไร ผลผลต พนทสวนท 1 ยงไมมระบบอนรกษดน

และน า มแผนกอสราง 115,646 ไร

พนทสวนท 2 ปรบปรงระบบอนรกษดน

และน า 765,540 ไร

พนทสวนท 3 พนททมการปรบปรงฯ

เสรมระบบการจดการน า 121,519 ไร

488 กก./ไร

470 กก./ไร ผลผลต

600 กก./ไร

488 กก./ไร

470 กก./ไร ผลผลต

พนททมการส ารวจ และทไมไดด าเนนการ

พนทมโครงสรางพนฐาน

อ.ปทมรตน

อ.พยคฆภมพสย อ.มหาชนะชย

อ.ตอวง

อ.ทาตม อ.สตก

อ.ราษไศล

พนทมโครงสรางพนฐานแตเสอมสภาพตองปรบปรง

พนทยงไมไดรบการพฒนา

พวกท 1

พวกท 2

พวกท 3

เขตพนทพฒนาระบบอนรกษดนและน า ทงกลารองไห

วตถประสงคของการประเมนผล - เพอประเมนประสทธผล และผลกระทบตอเนอง

II. ระเบยบวธการประเมนผล

ขอบเขตของการประเมนผล - ครอบคลมพนท 5 จงหวด - กลมเปาหมาย :1) เกษตรกร 2) เจาหนาท 3)สถาบนเกษตรกร โรงส ผรวบรวม ผประกอบการ - ขอมล ป 2552 - 2556 และขอมลผลผลตขาวนาป 2556/57

รปแบบของการประเมนผลโครงการ

รปแบบการประเมนผลแบบ IOEI model

I = ปจจย (Inputs)

O = ผลได (Outputs)

E = ผลกระทบ (Effect)

I = ผลกระทบตอเนอง (Impact)

ประเภทสนสดโครงการ

เปรยบเทยบเกณฑ / เปาหมายโครงการ การเปลยนแปลงกอนหลงโครงการ

การรวบรวมขอมล

1) ขอมลปฐมภม : ส ารวจดวยตวอยาง ใชแบบสมภาษณ และแบบสอบถาม สมแบบแบงชนภมชนดงาย (Stratified Random Sampling) ใชพนทเปาหมายเปนชนภม แตละชนภมใชวธการสม แบบงายไมทดแทน รวมขนาดตวอยาง 265 ราย 2) ขอมลทตยภม: ไดจากการทบทวน รวบรวมเอกสารตางๆ ทเกยวของ

งบประมาณ โครงการ 5,108 ลานบาท

ไดรบ 1,443 ลานบาท (28 % ของแผน)

ใชไป 1,092 ลานบาท (76 % ของทไดรบ )

III. ผลการประเมนผล ปจจย

กจกรรมโครงการ

- การปรบปรงโครงสรางพนฐาน

- การปรบปรงประสทธภาพการผลต

- การตรวจสอบคณภาพผลผลต

- การจดการธรกจการตลาดของสถาบนเกษตรกร

- การตดตามและประเมนผล

ศนยขาวชมชน 70 ศนย

สหกรณ 19 แหง 7 แหง มโรงสขาว ก าลงการผลต 2 – 120 ตน/วน

เกษตรกร 77,100 ราย เฉลย 4 คน/ครวเรอน

พนทปลกขาว 23 ไร/ครวเรอน

ใชพนทท านา 93.71 %

III. ผลการประเมนผล

ปจจย

การพฒนาโครงสรางพนฐาน

กอสรางระบบอนรกษดนและน า 58,486 ไร (100 %)

บ ารงรกษา 218,957 ไร (101 %)

รวม 277,443 ไร 59 % ของเปาหมายโครงการ

กอสรางระบบชลประทาน 29 แหง (97 % ของแผนประจ าป)

แผนโครงการ 137 แหง

ผลได

ผลได

การพฒนาศกยภาพการผลต

ศนยขาวชมชน 86 %

- จดท าแปลงเมลดพนธ 23 ราย/ศนย พนท 176 ไร/ศนย/ป

- 35 % กระจายเมลดพนธใหไขขาว ทเหลอจ าหนายทวไป

เรงรดเปลยนพนธขาว 3 ศนย เมลดพนธจ านวน 60 ตน

การสนบสนนเมลดพนธ : เกษตรกร 37 % ไดรบ 63 % ไมไดรบ

ผลได

ผลกระทบ

การใชประโยชนระบบอนรกษดนและน า

เกษตรกร 58 % มทนาอยใกลระบบอนรกษดนและ น า ค คลอง ทางล าเลยง

97 % ไดใชประโยชน

มาก 43%นอย 21%

ปานกลาง 36%

ความพงพอใจของผใชประโยชน

ผลกระทบ

การใชประโยชนระบบชลประทาน แหลงน าธรรมชาต

เกษตรกร 20 % อยใกลระบบชลประทาน แหลงน าฯ

74 % ไดรบประโยชน

38%

ความพ งพอใจของผไดรบประโยชน

ระดบปานกลางคะแนนเฉลย 2.69

ผลกระทบ

ผลกระทบ

ประสทธภาพการผลต

เปรยบเทยบกบกอนมโครงการ

- พนทสวนท 1 และสวนท 3 อตราการใชเมลดพนธขาวลดลง

- พนทสวนท 2 มอตราการใชเมลดพนธเพมมากข น

เฉลย 30 กก.ตอไร เกษตรกร 51 % มปญหาเมลดพนธ

แห เ ดพ ธ

สหกรณ

การเกษตร

54%

หนวยงาน/

ศนยเมลดพนธ

14%

ผประกอบการ

13%

ตนเอง/

เพอนบาน

13%

ศนยขาว

ชมชน

6%

คว พ พ ใจเ ดพ ธ

ปานกลาง 36%

มาก 26%

นอย 38%

ผลกระทบ ร ณผ ผ ตข ว

453

386

326

520

0

100

200

300

400

500

600

เปาหมาย 2551/52 2553/54 2556/57

กก./ไร

หลงโครงการ สงกวาผลผลตเฉลยกอนมโครงการ ป 2551/52 จ านวน 127 กก./ไร สงกวาระหวางโครงการ ป 2553/54 จ านวน 67 กโลกรมตอไร ต ากวาเปาหมาย 67 กโลกรมตอไร

ผลกระทบ

สนสดโครงการ ตนทนการผลตขาว เพมข น 22 %

คาแรงงาน คาจางรถไถ รถเกบเกยว คาป ย เมลดพนธ ราคาสงข นเกษตรกร 13 % ตนทนลดลง ใชแรงงานตนเอง ใชป ยอนทรย

3,072 3,366

3,759

-

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

4,000

ร

รผ ต

ต รผ ตข วต รผ ตข ว

9.42

8.71

8.29

7.6

7.8

8

8.2

8.4

8.6

8.8

9

9.2

9.4

9.6

2551/52 2553/54 2556/57

รผ ต

/ .

ผลกระทบ

ประสทธผลการผลต

ความหอม %ตนขาว สงเจอปน การใชพนธผานการรบรอง

คณภ พข ว ผ ต

ดข น 33%

ลดลง 11%

คงเดม 56%

ประสทธภาพการตลาด

- ราคาขาวหอมมะลเฉลย 16.61 บาท/กก.

เมลดพนธ 20-25 บาท/กก. การขายสด 13 บาท/กก.

- ชองทางการขาย 6 ชองทาง

ปรมาณขาวขายโครงการรบจ าน าฯ 90 %

ทเหลอ ผประกอบการ ผรวบรวม สหกรณ หนวยงาน เพอนบาน

- จ านวนเกษตรกรขายใหสหกรณการเกษตร 22 % นอยกวา

สดสวนการขายในชวงป 2553 ทขาย 30 %

ผลกระทบ

- การรวบรวมขาวเปลอก สงกวากอนโครงการฯ = 16,000 ตน

ป 2551/52 = 3,992 ตน/สหกรณ ป 2556/57 = 5,573 ตน/สหกรณ

- การจ าหนายขาวสาร รวม 24,891 ตน คดเปน 91 % ของเปาหมาย27,460 ตน

- ชองทางการตลาด สหกรณละ 1-7 ราย จ าหนายกวา 50 ราย คคาของสหกรณ : เพมข น 63 % คงเดม 25 % ลดลง12 %

ผลกระทบ

การสงออก

ค เด ข

ด

ข ด

ค เด

ความตองการขาวทงกลา

1. การพฒนาดานโครงสรางพนฐาน ยงไมบรรลตามแผน 2. พนทกอสรางใหมมศกยภาพมากกวาพนทกอสรางมานาน แมจะมการบ ารงรกษา และพฒนาตอเนอง 3. ประสทธภาพการผลตของเกษตรกรโดยรวมยงมปญหา อตรา

การใชเมลดพนธสงข น คณภาพเมลดพนธลดลง และตนทนการผลตสงข น ปรมาณผลผลตข นอยกบปรมาณน า เทคโนโลย

4. การตลาดขาวหอมมะลขยายตว แตชะลอตวในชวง 2-3 ปหลงของโครงการ และประสบปญหาขาวปลอมปนจากพนทอน

ขอเสนอแนะ 1. จดอบรมอยางตอเนอง โดยใชเกษตรกรตนแบบชวย 2. สรางพฒนาแหลงน าเพม ผลกดนใหเกษตรกรมสวนรวมบ ารงรกษา 3. สงเสรม สนบสนนเมลดพนธด เพมชองทางการตรวจรบรองพนธ 4. ปรบปรงทดน ถนน ทางล าเลยง โดยประสาน อบต. อบจ. 5. สงเสรมการลดตนทน ควบคมราคาปจจย โดยจดตงสหกรณใน หมบานเปนแหลงจ าหนาย ใหศนยขาวชมชนเปนเครอขายสหกรณ 6. สนบสนนเงนทนดอกเบยต าใหสหกรณ 7. หาวธปองกนการปลอมปนขาวทมาจากพนทอน สงเสรมใหขาวหอมมะล 105 เปนขาว GI มชอเสยงแพรหลาย