‌:‌ی‌کارگز‌طثق‌دی‌ساسيا

‌ای‌آیذ‌‌ای‌گذشت‌‌را‌درص

‌

‌سعیذ‌را

(‌يا‌ي‌ال)داسدى‌اردیثشت‌

5931‌

‌

2

چاذ ی اص یبا گضیاذ ،ابعجت ا اب ث« وذ اهتقبد عیبعی»دعتب ی ث تفی :اشار

ی زػادس ؽات ثاد ایاشای رجؼ کبسگشی دس دس وبهغ صبی ختق دس صیک وب

1«ی کابسگش دس ایاشا دات هجوا»ی ثشگشكت اص وبا خغتثخؼ .یبثذ یتزذیذ اتؾبس صبمش

ابسی اص یاشی رجؼ کبسگشی دس وبهغ ختق تبسیخی تقایشی ی ث تبسیخچ ػذتب اعت ک

شثاه ثا صاب گابسػ بی دیگاش اسایا ؽاذ ثخؼ بسبیی ک دس ای ثخؼ دس . پشداصد یکبس

پبیابی ثخاؼ 2«یاشی کابس دس ایاشا دی عبصب» ی ثخؼ ثؼذی اص وب. اعت ثخؼ یبدؽذ

ؽاسابی کابس تا کتاش » ی اص وبی ؽسابی کبسگشی دس ایشا یض ثشسعی تلقیی تزشث

ابی ثا صثب ایا ابات. اعات ؽاذ تشی ؽات هالیصبی ی ک دس كبف اعت 3«کبسگشی

.اگیغی كبسعی تؾش ؽذ ثد

ابی دسدس فاذ عاب، ها ثایؼ اص یا ک دس اؽبس داسذکت ث ای هس خالف ثای وبالت

راجؼ کابسگش اکاب كؼبیات راذی داؽات، ی هجوهت بی صکتمؼق ث ػت یتب

، ی‌اقتصطادی‌‌نطعتی‌وشططر‌سطح ‌يدطذد‌سسططع اص را ثا دالیا گاابگکابسگشی

، دس بیات طای‌سیاسطی‌ثد‌ديوزاسی‌‌آسادی، ی‌وارگز‌ضعف‌وی‌‌ویفی‌طثق

ضطعف‌نطعتی ‌‌چابس ػباای . اعاتگغتشدگی چذای ذاؽات ،ضعف‌یزای‌چپ

ی ماؼیت اذ تجیی ذ ، تؼییوارگز ‌ضعف‌چپ ‌‌ضعف‌ديوزاسی‌ی‌ضعف‌طثق

.ثد اعتایشا دس ی بسگش هجو

بی فاسی، دس ساثاا ثاب ی تلبت سؿ یبدؽذ، ث بی بی گبگ چپ دس تب دس گشایؼ

چابس چابس رجا یاب دساب سا دسگیااذ ایا عاش ثد سطى‌‌سطزدرگیی بسگش دچبس هجو

تااا ای عااش تؾا عیبعای، عااش اعاتشات یيلای، عااش تؾا فالی، عااش

ی‌شيطا‌در‌‌ ‌يثطارسدر‌شطزای ‌ايطزسی‌استزاسژی‌ياسة‌يثارسات‌وارگزی .دکش اشس

احقططا ‌ای‌يسططتقم‌در‌تططت‌‌د‌سططح ‌یعططی‌اس‌سططیی‌سططای‌تططزای‌ایهططاد‌اسدادیطط

‌اس‌سطی‌دیرطز‌يثطارس‌‌ ديوزاسی‌نعتی‌در‌سطح ‌احطذ‌سنیطذیحق ‌کارگزا‌‌

.(س.ط. )تزای‌حق ‌ديکزاسیک‌در‌سح ‌تايع‌در‌سپز‌سیاسی‌است

3

‌فزست‌يحانة

4 ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وارگزی‌‌‌‌سکی‌‌سدل‌تثش‌(5)

7 ث تشکیت یشی کبسگبی

54 ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وار‌یزی‌ید‌ساسيا (2)

14 ی دس ایشابی کبسگش بی ی عبصب خقت

17 ی کبسگش تضی هجوبتی هجو

21 تشی گبای، بی اتضبدی تؾک

21 ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌5911اقاب‌يقحع‌در‌یکارگز‌تثش‌ت‌یرا:‌یکارگز‌کتزل‌سى‌‌شراا (9)

26 ی رجؼ ؽسایی دس ایشا گزسی کتب ث عبثو

27 بی فبیغ ایشا ؽساب ی گی

29 ی کبسگش ایشا ختقبت هجو

35 بی ؽسابی کبسگشی ی گی

38 کتش کبسگشی یب دکشاعی فؼتی؟

43 گیشی تیز

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌44ا‌یادداشت

4

‌

(1)

یكارگر تحول جنبشتکوین و

1282تب 1275غت، اص اوالة ؾشه دس یشا دس هش ثیبع٠ ای ع دس تب تضالت ػذ

1340 دیبع٠ دس اایب ع تب ؽسػ 1330 دیؽذ فؼت لت دس اا ٠

ؼی٠ سا ث بیر ٠ اص جبسصیا داؽتذ عاش ثبال ػذ ، بسگشا وؼ1357اوالة

ذ گشكتذ یب اص ش شا كشه ابجبت ؾشع بسگشا سا بد ، صتیثب ا. گزاؽتذ

تش اص ، داسد بب٠ وؼیبس دس ایػا ثغ. ؽب سا عشة شدذ خبلت

سؽذ ی یت ی ب زیبسگش اعت اا مؼل٠ ت ی ٠ هجول٠ یب مؼق

ب دس٠ خد، اص مؼقیبسگش ث د رجؼ. شا اعتیؽذ دس ا فؼت٠داس یعشب

غت٠ چپ اثغت یي یب دشاتیب عع ضبظ عبصب٠ اص ضبظ ر٠ ث رجؼ

. تثد اع

ی صن بسگشا ثشا تؾ غت٠ دسثبسیغت٠ یبیب عع ؾیشا اذیوت، دس ایدس صو

بسگش ثد اعت اثغتگ٠ بسگشا ث وذ ثش ظس خد هجو ؼی٠ خیب سب یاتضبد

بت دس٠ یب توغ بع٠ ؾؼیعببت ظش ع ش٠، ب سا دس ؼشكیسجشا ث

ب ت، عشة ذا چپ تعو صتی تشتیث . سؽلشا چپ ؾس هشاس داد اعت

بسگش احش گزاؽت هجو ٠ عبصب٠ رجؼی٠ بس یر ش ثش جبسصیتا٠ ث بگض اعتجذادی

.اعت

4.ؽذذاس یب هش صد پذ دید٠ بسگشا دس اپغ ب شثه ث صوم عبصب ذیا

یا. دادذیتؾ 1903ي سا دس یب دشاتی صضة ععیشا٠ خغتیا اسؽلش ؽبسی اص

اػتقبة ؾت عبػت بس دس سص ی اتضبدیاص ر خاعتبس صن تؾی خد دس ثشبصضة

ب. شذیثگ تبطیغت دس سعیبیذذ تب ثب سجشا ععی ؽی ب چ 5.ثد

ب ثشا بئتغ٠ كشعتبد پبعخ٠ بئتغ٠ یچگش 1906ثد دس عب «ب شا٠یا»

زبد ی، دس اد اوالة ؾشه ثب ا1906ب بسگش دس ی اتضبدی ثشا تؾیب ا تالػ 6.داد

1908ثبصگؾت هشكذاسا عات او ث هذست دس . ذؽب دس تشا ؿبص چبپچ٠ یاتضبد

5

ش زذد یاص عشگ ن عپظی، اثتذا ث تؼ1910خاب دس ؽب ث دعت ؾشه ؽغت

غت ثب عبصبذ٠ ی هش ث دیخغت. ذؽب بسگش زش یب شثه ث اتضبد تیكؼب

. ؽد ٠ ؽب ث ب اتضبد بسگشا ؾخـ ب اتؾبس سصب بسگش چبپچ٠ ی یاهؼ٠ اتضبد

. «شا اعتیغت٠ دس ایبیب ععیاؽتشا٠ ي رجؼی بد یخغت»ب ض ی تیكواػتقبة

و بس خد، اص ر ؾت عبػت بس دس سص یب دس ثجد ؽشا ت چبپچ٠یگش٠ كو ث پؾت

ب بسگشا پغت، یب اتضبدیبا ی یب بسگش اص ر اتضبد یش اتضبدیبس، عب امبكصن

شا یغت ای صضة ی، خغت1920 دس د. ذؽ یتؾ 1922تب 1910بهب اص ی خ لبؽب

.ت شدیث ب ػذات، ؽشع ث كؼب

اب یبع٠ ثشا اعتوال ٠ بیع ا رجؼ یب اتضبد تی دس، كؼبیدس ا

ب هشكذاسا بسگش دس غتیبیت ععیكؼب. گشكت ٠یخد سا اص تضالت اوالث٠ دس سع

شا دس ثب، وؼیغت ای صضة ی خغتی تؾیزب سعیب غتوش دس رسثبیشایب ای

صضة دس گشیخغت. ت بسگش دس خد ؾس داؽتیكؼب ضػیا دس خ ذ ییتؼ

ب یداد ث اتضبدسا ثشا عبصب «شا٠یسزجشا ا»، صوم ذؽدس ؽش اض٠ ثشگضاس 1920

ت ی ساعتب كؼبیب ض٠ صضة خاعت تب دس ا ذ هشاس داد اص ؽبخیسد تأ ؼیبسگش خ

ذ دس ی ع بی اص ش اتضبدذ ؽزش ب تشا یؽسا اتضبد ؼیذای اش ث پیا. ذک

7.دسفذ بسگشا تشا ثد 20 ذیصنس داؽتذ ب

٠ تبد تخت عات٠ دس یت اگغتب تقبصت بیثب صب 1921دتب ظب٠ سمبخب دس

اسد مشثبت رذ بسگش دس ؿبص سا ثد، چپ، ث رجؼ كؼبال ی سصب ی عشة ث 1925

بسگش هجو ٠ اذاص ؼیغ ذس اكضای ، صت سمبؽب ثب ظس فبیثب ا. سد

ت ی ػذ كؼب دسی، د1941اص هذست دس ثؼذ اص ثشداؽت سمبؽب. ض شا ثدیؼت٠ ف

تب 1941 وت، دسیدس صو. شا، ؿبص ؽذیب ا غتی یت غتویبسگش، ثب دخبت صب

بب بسگشایعذ. شا ثبؽذیا ا یبسگش اتضبد خ رجؼی دس دس تبسیتش ذ یؽب 1953

٠ دس تؾ بسگشا دس یب ػظ تیعق اكتخبس، ث كویلت، تضت سجش گش

تد سا ظیتأع دسفذ اص اػنب صضة تبص 80بسگشا 8 .شا بئ ؽذیب لت٠ رة ا ذای

، ؽسا تضذ شض تعو صضة تد عبصب داد سجش 1942دادذ؛ دس ٠یتؾ

9.ت داسدیاثغت ث ، دس ػن ی یاتضبد 186بسگش اص چبسفذ ضاسشد ؽذ، ادػب ٠ ٠

اص پظ ب صضة تد دس دس یبع٠ اتضبدیپبعخ دت ث ابجبت دس صب سؽذ لر ع

بس اص یشض سا ع اػال ثغ ی ، دت ؽسا تضذ1949دس . ض ثدیاعبعب هش رگ

ظیشا اگیلت ا ؽشکت ی٠ ػ دس ظس رجؼیاب دس ا. شدسجشا سا ثبصداؽت

6

دسا صت جت٠ ثش هب یا. یغت٠ قذم سا ؽبذیبیذ دت بعیث هذست سع

ا ب گغتشد تش ثخؼ ؼیت ثیبع٠ كؼبیاجػبت صاد ثد رت گب٠ ع اعبع٠

غت٠ اص هشف چپ یبیب عع ب ثشب ؾی بسگش ؽذ اذ اص هجوبت تعو هجو

ب بسگش سا ث صائذ یاب صضة تد اتضبد. ا هشاس گشكت ذیسد اعتوجب كضاذ ؽ ٠اشس

بعت یش عیتأح هشاس داد اعبعب تضت ؼیذت خ تب ی دس خذت ث ثشبکشد تجذی خد

.خبسر٠ اتضبد ؽس ثد

عشة خؾ «بیع»٠ ث هشاص٠ یثب دتب 1953ثبصگؾت دمحمسمبؽب ث هذست دس

زجس ٠ یؾ بسگش چپ سا ث ػوت گش رجؼیصضة تد سجشا بسگشا، ثبس د ی سصب یث

غت٠ سا ع اػال شدذ تب یبیبت ععیشهب٠ اػال ؽذ، ؾشیصضة تد ؿ. عبخت

دس ب صب، . ب ؽذذ یگضیبب دت٠ ربیب بسگش غتو سا ض عذ یاتضبد

دت دس صب٠ دس استجبه تگبتگ ثب . ؽذ ؾس ؿبص ؽذ فؼت٠ا دس رت اهذابت ػذ

غا٠ داس وتذس داخ٠، وؼ ی عشب ي هجویبة یشد، دس ؿ ت٠ بس ٠یب چذ شتؽ

عبختبسب د کشض یشد ذس فؼت٠ؽب ث ؼیاب گشا. دکشلب یؽذ ؾس ا فؼت٠سا دس

چ بد یدس ا ػشف ؛شا لر شدیبع٠ ای ع شا ث ػشفیارتبػ٠ اهتقبد ا

، هجو1978تب 1953اص . ذ٠ زبص اب سؽذ ذاؽت ربؼ صاداغتو

بت ین عباى ث صیغت پذ عب تب، ػال بتؾ ثبه٠ بذ تضت ظبست دهیبسگش، ث

و بس ازب یضدب ثجد ؽشا ؼیا ثشا اكضا ختیاجت جبسصات رغت گش. داد خد ادا ٠

تؼذد، ث ثشخ٠ «شهب٠یؿ»اص اػتقبثبت ، بسگشا فؼت٠، پظ1970 صت٠ دس د .ؽذ ٠

ب غتو یاتضبد ظیاب هشس ابجبت شثه ث صن تأع. ذذیاص ابجبت اهتقبد خد سع

ب سا ب صس دت ػا ااد اوالة مذؽب٠ دعتگب 1978ت، تب یشیؾبست دس ذ

. ن اكتبدیث تؼ ذ،یسث

یت بسگش تجذی، بسخبزبت فؼت٠ دثبس ث ض كؼب ظیق تش دت ظبست پیثب تنؼ

ذ چ یغ یشا دس فبی بسگش ا ب هجو ثخؼی تعو تبصتشی اػتقبثبت، ث. ؽذذ

ب ثشم، احش رذ ثش صت ؽب گزاؽت ؾس سا ث شگبی یغ عگیلت، استجبهبت، فب

ثشا جبسصات اػ تاذ ؼی بسگش اص هذست خ هجو 10.ي تهق اهتقبد اهؼ٠ سعبذی

ب خد سا اص عشگشكت ثدذ، ثب تیب چپ كؼب ش لر عبصبیتضذ گب ؽذ ثد، ص

ب دس اثتذا ابجبت . داد اػتشامبت خد سا گغتشػ دا، ؼیعبب داد ث ابجبت خ

غت٠ یبیبع٠ مذاپشیش لر چپ، اهذابت عیي صیو بس ثد، ایضذد ث دعتضدب ؽشا

.ؽذ ض ؽب ٠یذ اخشاد بسب خبسر٠ سا یغ یبذ ٠ شد فب

7

اص ثالكبف پظ 1979ب اوالة یبسذا، دس رش٠ بذ ؽساب بسگشا یب زبد تؾیا

بع٠ یش عیي ثد، تأحیشاتكشد دس خدگشدا٠ ؾبست د ضقشث ، تزشث

ثد یدس دسا اػتوبد ا. ب چپ گزاؽت ٠ ثش بسگشا عبصبیي ػظیذئژیا

ؽساب . اذ شای دشاع٠ دس ای اثضاس تضاوالث٠ بذب رجؼی پیتش ٠ اص رزاةیؽساب،

ذذ تب بسگشا سا ثشا یغ شدذ ؽیت تصیشیذ، ذیب تؼذد اهذا ث تش ت دس بسخب

، ک دس شاهؼ٠ ثدذیهجب ؿ اذاف ربیاب ا. بع٠ ؾس بد عبصذیؾبست دس سذ ع

11.خاذ ؽذ ثشسعیهغت ثؼذی

ت‌سزکیة‌یزی‌کاررای‌

ػا٠ اعت ی ب ثضسگ ذس اص صش ؽبس غجتب اذى بسگشا فؼت٠ ؽبؿ دس بسخب

بس یذ بس توغیي ؽذیتل. ذ بسگش ه تضذ سا ضذد ٠ ش هجویگ ؽ

فؼت٠ خن شد ثخؼ پبس سا دس پبسؽذت ثي ع هجو بسگش یبكت اص ی چذا تعؼ

ب فؼت٠ داس ص دس راس عبصب یؾبعشبیب پ گش صشكیاص ع د اعت

ب ض ؽشتیداس یب عشب اػظ عبصب ثخؼ. دذ بت خد ادا ٠یداس ث ص یعشب

عبخت ثب ی ن هشاسدادب پشایتش اخشا اص هش ب ثضسگ ؽشت. بس چ٠ غتذیثغ

ی. ت تش دت غتذیاذ ػذتب دس ب ؽذ ظیت٠ تأعیب چذ ؽشت

ش یس ص یؽذ، اص ت بسگشا ضغة ٠ی اف٠ ثشا كؼب ب غتذ ػشف ؽشت

. بسخبزبت هشاس داسذیب اعال٠ ا بسگشا ػن از ظیذ غتش پیظبست ؽذ

بع ذ يیسا ( ث اعتخب دوبب) داسد تب صصتؾب ی ث ایتبی اص چپ دیذگب

و صذگ٠ بس ابجبت یذگب، بگ٠ ؽشای دیا. ب ثبذیب پشتبسی بسگش ب سا هجو

ذ گشابع٠ یؼب اص ضبظ ع عبصد، اص ضبظ ظش ث٠ اهؾبس تع بسگش سا پب ٠

٠ یشا تب یثگ شا صومیدذ ضدثگ ب ؽـ٠ ؾب ٠ تش ث سد نیگب٠ ده. اعت

60اص ؼیت ثی، اص رؼ1375 ثبث اهالػبت عشؽبس .دذ ٠یت ؽبؿ سا تؾیاص رؼ

3.2صذد ب ب یاص (. عب ث ثبال 10ت ؽبؿ یرؼ)اذ لش ؽبؿیی ٠5/14، یی

29.2ب ی یی 4.2خقف٠ غتذ ش ثخؼیش ضدثگیثگ دسفذ، صوم 22.4ب ی لش، یی

سدیتش اذ ثضسگ لش خداؽتـبییپذ . اذ دت٠ ش ثخؼیش ضدثگیثگ دسفذ، صوم

ؼیب ثیبثو٠، . ت ؽبؿ اعتیدسفذ اص رؼ 35.6دذ، ؼبد ثب ٠یؽـ٠ سا تؾ

12.غتذ بسگشا خبادگ٠ ثذ ضد( لشییي یش یجب صیتوش)دسفذ 5اص

‌

8

‌كیتذل‌ 5911اشتغال ‌ی‌ا‌ا‌تزاساص‌رد(‌سال‌51تاالی‌)ت‌شاغم‌یتع‌یتذ‌كزیپ

ا ضد خداؽتـب بسكشب

ش یثگ صوم

یثخؼ خقف

ا ضد

ش یثگ صوم

یثخؼ دت

بسگشا

یخبادگ

ضد یث

ب یتؼب

ش یؿ

528000 5199000 3270000 4258000 797000 525000 14572000

3.5% 35.7% 22.4% 29.2% 5.4% 3.49% 100%

79، فلض 1998، تشا 1375 بس ی شا، عببیاعتخشاد اص شض بس ا: جغ

ضات یكشؽذ، تب ش ٠یثگ ش صومیػا ضدثگسا ث ؼیش بس خیب غب٠ یصت٠

بس ثش ػ یبع٠ كشگ٠ رد داسد احشات ثغیو اهتقبد، عیذ اص ضبظ ؽشایؽذ

هجوبت٠ ت ؽبؿ دس ع ویوت، رؼیدس صو. گزاسد بع٠ تضذا رؼ٠ ثبه٠ ٠یع

ب اص هجویثسژاص عت٠ ت ؽبؿ خشدیدسفذ اص رؼ 40 خغت،. شدیگ ض هشاس ٠یتب

یضد تؾ عت٠ غتذ ػذتب اص بسگشا خداؽتـب بسگشا خبادگ٠ ث٠یتعو هذ

«ذی تعو رذ هجو»د اص 13.ذ داس بس ٠ یؾبعشبیؽذ؛ اخش ب دس بعجبت پ ٠

شا تخققب تب یؼ٠ سا اص ذیق عی هتا ب ثشد ذ اعت ٠یچیبس تع پی ثغ

ؽد شا اسؽذ سا ؽب ٠ی ذدسفذ د . ؽد ش خذبت ؽب ٠یثگ بسذا صوم

ب دس خذت اعتخشاد اسصػیشد غتویگ داس هشاس ٠ ی عشب مس دس چبسچة هجو ث

24ب ی لش یی 3.5 ب یث تخ یثو. تا خبسد شد تعو ٠ غتذ، اص رغ هجو

ذ اص یدذ ثب ٠یذ سا تؾی تعو رذ ت ؽبؿ غتذ ؾخقب هجویدسفذ اص رؼ

شا عاش صؽ٠، یصذ ؽض یشا، تبیا چ ا بكتی تش تعؼ دس ؾس ی بسگش، ث هجو

دسفذ اص 27اذ كوو ع بسگشا. گب ارتبػ٠ ثبالتش داسذیت ؽـ٠، دس ذ ربیا

ب . دذ ٠یت ؽبؿ، سا تؾی لش رؼیی 5/14 لش اص یی 4ؼ٠ یت ؽبؿ یرؼ

و عشاعش ی؛ اجت ؽشاذؽ ٠ض یو بس اص تبیض ثش صغت بست، دس ذ ضی

ش ی بسگش ضدثگ سا تضت وب ثذ داسذ گشیا ثب عشب ض ساثایؽب ؾبث

(ذیگب 2ث رذ )ذ ٠یتر

:تذل‌د

5911 ‌یيقن‌شغه‌‌تزاساص(‌تاالسز‌اس‌د‌سال)ت‌شاغم‌یتع‌یكزتذیپ

وببت

اسؽذ

بسذا ب یغیت تخققب

یدكتش

بسگشا

خذبت

كشػ

یؾبسص

یشیگیب

بسگشا

صشف

فبػت

یاپشاتسب

بسخب

یبؽ

الت

ؾبؿ

یوذبت

ش یعب

ؾبؿ

325000 1263000 457000 614000 1480000 3043000 2942000 1303000 1931000 1213000

2/2% 6/8% 1/3% 2/4% 1/10% 9/20% 5/20% 9/8% 2/13% 3/8%

80فلض ، 1377، تشا 1375شا، عبب بس یشض بس ا ضبعج ثشاعبط: جغ

9

ب، خداؽتـبال بسب خبادگ٠ ثذ یا سا ثشا بسكشب اسهب رذاگب 1375عشؽبس

یاب، ا. ؽد ش هبئ ٠یثگ ش بسب صومیب بسگشا ضدثگی٠ یدذ، اب تل ضد اسائ ٠

بسگش سا ثب اعتلبد د و بسذ یج٠ تؼذاد دسفذ ایاب رد داسد ث فست توش

ب شثه ث داد( ؾب داد ؽذ 2 دس رذ )ب ؽـ٠ ب شثه ث و اص داد

.ضبعج شد( 1دس رذ )ب تلبت اهتقبد، ش ثخؼیش دس صیش ضدثگیثگ بسب صوم

ثشجب ( ب صشك ثذ ا٠ هجو یاعتبذاسد ث) رضئ٠ ب شثخؼیتش ث ص نیثب گب ده

هجوبت تا تضت ع و ب ؽـ٠ سا ٠ ضبعج ؽذ، و دب رذ داد

.ثذ شد ش گشیذ بسگشا ضدثگی تعو رذ تعو عت٠، هجو ؼ٠ هجویارتبػ٠

تخققب ؽب ذعب، تخققب ػ، )شا اسؽذ، تخققب یث رض وببت ذ

ب، صغبثذاسا، ذدبسا ارتبػ٠، یتش، پضؽب، پشعتبسا، ؼب، داؾگبیبپ

، ؼ ب ثشم استجبهبت، وؾ یغی ؽب ت) ب یغی ت( اذ غذگب، شذای

ض بسب ی ( بسا پضؽ٠، ثبصسعب عبختب، بسگضاسا االى غتـالتی، دعت ػبط

ش ثذ ضد اخشا اص یگیبسگشا ؾبسص ب. ذ تؼن داسذی، ث هجوبت تعو رذزج٠

( دسفذ90جب یتوش) الت یب بؽی تقذیت ػظیهجوبت تعو عت٠ غتذ، صب اخش

ب، ی تقذ ، صت٠ دس ویثب ا. ش غتذی٠ اص بسگشا ضدثگیتب ؾبؿ اثتذا

ب سا ث ػا بسگشا تا رد داسد ٠یذ ساذگب تبغ٠ بؾبؿ٠ ب

. غتذی و یي فبصت عیب ؽشیب فبصت تش ؼیشا ثیش ث صغبة سد صیضدثگ

ؾتش داسذ تضت چذ ویي ثی، صشف فبػت، تل بسگشا خذبت كشػ د و

غت، ی والت دس دعتشطی شذا اص ا چ اهالػبت جغه دسثبس. ذشیگ هجوبت٠ رب ٠

بسگشا ( دسفذ80)ت ی اخشی ب ؽـ٠، گب ٠ شویلبت شذا اص صیثب ثشسع٠ تف

ب، ب، بسگشا خذبت٠ سعتسا ؽب بسب اس غبكشت٠، ساذ خذبت كشػ

رض یذ غتذ، ثوی تعو رذ هجو رضش ی ؿ ظیاكغشا پ ب، ؾب ؾگشب، تؼی سا

صشف فبػت اص بسگشا بسگشا ثخؼ( دسفذ 80)ت یاخش. شذیگ ش هشاس ٠یبسگشا ضدثگ

یي تس اتجی، رؽبس، ب ؼ ص، گشكت تب زبس، هبمیؽ ثذ ضد رشچ عگ

ش ی بسگشا ضدثگ دس صشیي ث هجوبت تعو عت٠ تؼن داسذ، ثویشبس ثشم اتشی تؼ

.شذیگ هشاس ٠

ؽذ دس سد اسهب دسفذب رذاگب بسگشا ب ازب ی٠ تخی ثبصث غیثشا وب

ش دس یش ضدثگیثگ ب ث بسب صوم گش اص دادیا د ش، زػیثگ ش بسب صومیضدثگ

10

بسگش ؽبؿ 4258000اص . ب تلبت اهتقبد شثه اعت، سد اعتلبد هشاس گشكت شثخؼیص

ت یاخش. ذ ت دت٠ بس ٠یشیب ذ شثخؼیدسفذ دس ص 7/64ب ی 2759000دت٠، دس ثخؼ

ب بسگش دسفذ 5/9ش غتذ تب یثگ بسب صوم ثخؼیدسفذ اص ا 4/90ب ی یػظ

ش، یگیش ؾبسص بیب دت٠ خقف٠، ظ گش ثخؼیب د شثخؼیثشا ص اذشیضدثگ

سا 80ث 20 «غجت اداس»ب : فؼت ؼذ، عبختب، خذبت سكب٠ خذبت تزبس

غجت ثشا یا. یسد اعتلبد هشاس داد( شیش ث بسگشا ضدثگیثگ غجت بسذا صوم)

٠ اذى عبصب٠ ی بس زیشا، دس تیع٠ چ ا ي ؾس ربیش دس یثگ بسذا صوم

ش دس د ی٠، تؼذاد بسگشا ضدثگی جبیثشچ. ض اعتیداسذ، بچ غجت ثبالتش بسذ اداس

سه یت ؽبؿ اعت ایدسفذ رؼ 26ب ی 3871000دت٠ خقف٠ ثبؾ ثش ثخؼ

ش ثشجب یتؼذاد بسگشا ضدثگ. ي داد ؽذ اعتی دس رذ ؽبس ؾبث ثب اسهب٠ اعت

:ش ضبعج ؽذ اعتیص

ث . اعت ثخؼ ثخؼ ؽذ يی چي خد ث ؽذت تل شا ػال ثش اذاصی بسگش ا هجو

اص ؼیثاذ، دس شای بسگش ا بع٠ هجویع ثخؼیتش ػا ، بسگشا فؼت٠

اذ، پخؼ بسگش بسذ 5تش اص ٠ ثب یب ب بسگب دسفذ اص 91.6اصذ فؼت٠ 360000

یلش دس ا 269000اص ؼیغ، ثیفب ش دس ثخؼیثگ ش صومی ضدثگیی 1.2اص . اذ ؽذ

اص ؼیث. ذ ٠ ضد بس ب چي هشاس داسذ دس راس فذب ضاس بسگش خبادگ٠ ث٠ بسگب

لش دس 69000بسگش بسذ صذد 9تب 6لش دس بسخبزبت چي تعو ثب 279000

1200اص ؼیگش، تب ثیاص ع د. ذ بسگش بسذ داسد، بس ٠ 99تب 50بسخبزبت٠

ب ش دس یثگ ش صومیضدثگ 580000بسگش بسذ داسذ دس ثبؾ ثش 100اص ؼیبسخب ث

بسگش سا یشا ب تر كؼبی بسگش ا هجو بسگشا غتیا 14.ؾـ بس غتذ

.ض غتذیي عشثگش یذئژیب ا دعتگب ز ذف ػذیدذ دس ت ٠یتؾ

ا اص بس . ؽد ه ٠بس شثیب ث ییشا ث یت ؽبؿ ایت رؼیگش مؼی د رج

13.1بسا یدذ دسفااذ ث ؾب ٠دس واغ سد ثشسعی عب 64تب 15ت ؽبؿ یرؼ

11

دسفذ اص 9.75 یت ػظیاخش. تش اص سه اهؼ٠ اعت ییبس پبی اجت سه٠ ثغ 15،اعتدسفذ

ت غتش ی كؼبت تب صذ ب سا٠ ی اهؼیا. عبگ٠ غتذ 24تب 15ع٠ گشبسا دس یث

ب رد داسذ یؾ اص صاؿ «٠یبیپشتبس ؽج»اگ٠، . دذ شا اشص ؾب ٠یراب سا دس ا

. ذ ذاس صذگ٠ ٠یا٠ بپبیؽذ دس ؽشا ٠یا تؾ ٠ ربثزبؽذیت سعتبیاخشا رؼ

ث بسگشا فؼت٠ تشض ت خد سا یجب كؼبی، ثشخالف چپ توشب اوالة، صکت رذیذیرش دس

ؾب یب ثش خاعت ذیدعتب ؽش سا ثب تأ یغ اص تیت عی رؼیت ایشد ثدذ، ثب كو

ي هجوی تعو عت٠، رد ؼ٠ دسفذ ثبال هجوی ػا اا یتب ا 16.ذ شدذیثغ

ؼ٠ اص یدس ؽبس عش پشاذگ٠ ب یذ پشؽبس، دسفذ غجتب اذى بسگشا ضدثگیتعو رذ

ب لش تؼذاد دس صب سؽذ ییبس یض تذا ثیب بسخبزبت چي تعو، بسگب

ا خاعت ب، هجوبت ختق بع٠ی ع شات رذ ثش ثشبی اا تأحیؾ ب صاؿیپشتبس ؽج

. ؽتهس رذ ذظش داسد، ثبه٠ خاذ گزا ارتبػ٠، اص ر بسگشا سا ث

رذاعبص رغ٠ . ت سثو داسدی رغ ت ؽبؿ ث غئیشثذ رؼیگش پی د رج

ت كؼب ی اعال٠، ع صب دس رؼیاعت تضت ها دتبعت غتش یع ش بسی

17.ض شد 1365دسفذ دس 2/10ث 1355دسفذ هج اص اوالة دس عب 8/14اهتقبد اص سه

بكت، گ ؾبست صب ی ؼیدسفذ اكضا 12.7ث 1370 دسفذ دس ااعو دیاگشچ ا

اؽتـب ؼیتش اكضا ؼیهغت ث(. ذیسا گب 3رذ )چب تش اص اسهب هج اص اوالة اعت

20دت٠ ث غجت اؽتـب صب، اص اؽتـب صب دس ثخؼ. دت٠ اعت صب شثه ث ثخؼ

1370 دسفذ دس ااعو د 39 1360 دسفذ دس ااعو د 31دسفذ دسا هج اص اوالة ث

ؽذت ث ت،یش رؼی، سؽذ چؾگی. دذ ش ٠یسا تم ؼی اكضاید ػب ا. بكتی ؼیاكضا

یت سا دس ؽبؿیش اخشیصب ث ض چؾگ. داد ؼیذ ص سا اكضایتوبمب ثشا صگبسا رذ

الصظبت یچ(. دسفذ82)اذ، داسا غتذ بدب صؽ٠ اص ضبظ رغ٠ رذا ؽذ

وببت بد اص صب خبادیص ثخؼ. داؽت اعت بع٠ دس اعتخذا صب وؼیي عیذئژیا

ؾتش اص یؽبس ث. اذ دت٠ اعتخذا ؽذ رگ دس ثخؼیدت٠، ؽذا، ربجبصا ؼ

اعال٠ دت دكبتش عغبت ؤب اش ث ؼشف، ش گؾتی٠ ظیصب ثؼذ اص اوالة دس بدب

ب تی 18ذیذ، ثغیبد ؽیـبت اعال٠، ثی تج دت٠، عپب پبعذاسا، صص ی

ب صب ظق غتذ تب اسصػیتب ا. اذ صب دس غبرذ ض، اعتخذا ؽذ خقؿ

دت٠ ب دت٠ ؽج صب دس دعتگبیاػظ ا ، ثخؼیثبثشا. اعال٠ سا ث ارشا دس سذ

.اذ گش ث اعتخذا دس ذیثشا تش ظبست ثش صب د

12

تذل‌س (شار)‌5911-5911ت‌سا‌شاغم ‌یتعكزتذی‌یپ

5911 5931 5911 شزح

29164 24164 16352 ت صب یرؼ

ت كؼب اص ضبظ یرؼ

یاهتقبد

9796 12820 16027

2037 1307 1449 یصب كؼب اص ضبظ اهتقبد

1765 975 1212 ت صب ؽبؿ یرؼ

16 13 5 شا وببت اسؽذیذ

698 407 245 ی ثخؼ دتیغتخذ

ثخؼ یغتخذ

یخقف

322 99 249

347 181 130 خداؽتـب

366 212 495 ثذ ضد یبسگشا خبادگ

87 70 12 بؾخـ ب یتؼب

، تشا، فلضبت 1356 ،1366 ،1376شا، یشا، عبب بس ایت، شض بس ایذ عشؽبس رؼیتب ضبعج ثشاعبط: جغ

29،31،58،70،80 81

ش سا یش بسب صوم ثگیدسفذ اص بسگشا ضدثگ 5.2ذ فؼت٠، صب كوو یت دس ثخؼ

خبادگ٠ ثذ ضد 19.دذ ٠یتؾ دس دسا ثؼذ اص اوالة، ؽبس صب خداؽتـب بس

، دس اسد ی. ي داسدیذئژی اهتقبد ای سذ دالیا. بكت اعتی ؼیش اكضایث ض چؾگ

13

ب شثه ث ذ یذ ضیثب فست ٠ یش ایاذ دس ؿ تؼذد، شدا رب بسگشا ص سا گشكت

یي، هب ذ٠ جت٠ ثش ؽشع، ثب اػال ایذئژیاب كشاتش اص ، اص ضبظ ا. دى پشداخت ؽد

سا اص ب خاعت اعت « صیتأ» تیئخباد غئ غتذ، غ ظی شدب سئ

ثشداؽت سا ث رد سد اؽتـب صب ثشا گذاس خباد مشس ی ا( 1106بد )

دس ؼیگش، بذ صن شدا دس بؼت اص بسشد غشا خی بد اد دیا. غتی

ض ی، چ(1117خبادگ٠، بد غئ) دذ ٠ ـ یتؾخ « بكغ خبادگ٠یػ»ؾبؿ٠

٠ بغ اص بسشد یب بی پیاجت چ 20.غتذی «جؤش بس ی٠ ثش مذ ؾبست یب بیپ»رض

بذب ی پی صب، ایثب ا. ؽد ش ٠یشا ثذ ثوب خباد سص ث سص ؿیؽد ص صب ٠

هس ث. ثخؾذ ت ٠یب ؾشػ تش صب دس بس عغ شاتت پشداخت گب پغتیث رب

غ ثضسگ ؽش یا بسگشا ص سا اص فب ذیي ث ض كضایذئژیت ػا اهتقبد ایتش

تا دس ع بسگشا فؼت٠ ص سا دس صب صبمش ٠. هب بساذ دس شد اعت تضت پؽؼ

ثب تش اص د بسگش، صب٠ دس ب چي غ ثضسگ، بسگبیفب: بكتی ؽـ٠ تلبت و

، ؽب اخش بسگشا ؽش ي پ ؼیش ث ی اخ و(. بس بسگشا هاؼ)ذ خب بس ٠

21.اذ غتذ ث صت٠ اص بسب بس گزاؽت ؽذیاعت تب تبثغ هب بس ج ؤ

.گزاسد ت صب ؽبؿ ٠یؼش ریپز ش ل٠ ثش عبصبیت تأحی مؼی ؽبسا، ا

ي زج٠ صت یذئژیب ا يیت بس، ثب تلی هجو، رغ یي بسگش ثشپبیتل

اص ثبسب بت اعتلبدیاص ب ؿبص، تو. شذیگ شاتت ؽذت ٠ ثذ، ٠یاعال٠ تض

ـبتیتج. رد سدب ث ب یي یذئژیؽبك٠ ا( اص ر بسگشا)زج٠ شد

دگ٠ بؽ٠ اص » ی بسگشا سا ػیت ػظیب گزؽت، اخش غت٠ دس دیبیمذعع

{...} شد ثدیاغ «غت٠یبیب عع ؾیاذ

‌

14

(2)‌

‌اریزی‌و‌دی‌ساسيا

دس کؾاسااب تابسیخ راجؼ ابسگشی ،سعاذ ایفؼت ذس دس ایاشا ثا صاذد یاي هاش ی عبثو

اب صشکابت اػتشامای کا دس تابی ایا عاب ثاب . پشااذ بپیعات اعات تاش، تابشاتت ث

ای اص دساا ااش ااذا ثاا ،هااس ااذا ادااا داؽاات، تااب دس چاابس واااغ تاابسیخی کاابسگشی ثاا

اب راجؼؽابذ ،ؽاد ایی وتاذس شاضی شثاه اب بی عیبعی تناؼیق صت ثضشا

هجا اص ػجابست ثداذ اص دسا ب ب ای دس. عیغ تؾ بسگشا دس ایشا ثد ایی ب كؼبیت

دسا دات ،( ۰۴٩١تاب ۰۴۹۰) ۰۲۳۱تاب ۰۲۳۱دسا پاظ اص سماب ؽاب ثای ،دیتبتسی سمب ؽاب

تاب ۰۴۱۱) ۰۲۹۴ تب ۰۲۹۱ عش ازب دسا تذاسى اوالة اص ،( ۰۴۹۲-۰۴۹۰) ۰۲۲۳تب ۰۲۲۱قذم

تاب ۳۱۱۹) ۰۲١١تاب ۰۲١۹دس دسا پظ اص اوالة، عببی ثای . سژی رذیذ غتوش ؽذ( ۰۴١۱

ی هبث تر ثشای ایزابد چاذ تؾاک کابسگشی دس اد عاشکة عیبعای، اص را ب تالػ (۳۱۱۴

عذیکبی کبسگشا ؽشکت اصاذ، عاذیکبی کابسگشا کؾات فاؼت یؾاکش، اتضبدیا عشاعاشی

صاد کبسگشا ایشا تـییاش اب داد، صابئض ایات كاشاا ی ث اتضبدی ثیکبس ک ثؼذا کبسگشا اخشاری

. سا ی شص رذیذ رجؼ کبسگشی هذاد کشد تا اعت، اب ی

ای داؽاتذ کا ؼا ی یا ب رد ذاذ، خقات دس ث بی کبسگشی ک دس ای چبس عبصب

کای یاضا سؽاذ ،عاش تعؼ فؼتی ،ی اهتقبدی ا ارتبػیؽشایو : ػا ختق ثدذ

. ب بیت عشثگش صت ،یشی بس فؼتی کیلی

‌ی‌کارگزی‌در‌ایزاا‌ی‌یژ‌ساسياا‌خصهت

ااب . ب جبسص سجشا ثشرغات ای سا دس فالف خاد پاشسػ داد رجؼ کبسگشی دس ایشا هی عب

اب عابصببی چاپ ثاد کا دس اؿات رجؼ صنس واؼ گاشی افی ای ب یکی اص ی گی

هاس کا هاجال ، ابا ی دس عا دس. اسد عبصب داذ رات داذ ایا راجؼ ثداذ

ی ایاشا ب ی کبسگشی غتو، اص ر عذیکبی کبسگشا چبپخباب اسدی اص تؾک اؽبس ؽذ،

. دیگاش تعاو عابصببی عیبعای ایزابد ؽاذ ثداذی ػاذب اب اؿت تؾاک. رد داؽتذ

ثاد ۰۴۳۰کابسگشی ایزابد كذساعای ای عاذیکبب دس دی عبصبای تالػ ػذ دس رت

هاشس سیاضی ؽاذ ثاد ػاش کتابی ی ایاشاب کیغت ب ک ػذتب اص عی ععیبیغت

اص عای «شکاضی ی ؽاسای تضاذ» ،۰۴۹۱سمب ؽب دس دا دس دسا پظ اص دیکتبتسی . داؽت

15

ی عابصب کا دس دسا خغت صیشی دکتش قذم، كؼبال. ؽذ ثد دی عبصبصضة تد

. تضت سجشی صاضة تاد كؼبیات خاد سا ؿابص کشداذ ػ اػال ؽذ ثد، زذدا ۰۴۹١پظ اص

یاض، اباس کا ثؼاذا ۰۴۱۴والة دس دسا ا. ادا داؽت ۰۴۹۲تب کدتبی عیب دس ب ای كؼبیت

راد ی ػاذ کابسگشی یاب اصعای عابصببی عیبعای ثاب اؽبس خاذ ؽذ، اکخشیات تؾاک

. ذذ، یب تضت لر ب ثدذ

کاابسگشی وااؼ سجااشی دس چااذ ااسد اعااتخبئی سااذ ؼکعاای یااض رااد داؽاات كؼاابال

ثشرغات پیعات د کابسگش عاذیکبی کابسگشا ی یا ا. بی چپ سا ثش ػذ گشكتذ عبصب

ی اب كضکبس کبی ، اعکذس فبدهی اد ری الشادی، ث سجشی گش رگا عابصب چشی

.كذائی خن ثد

. چپ دس عبصببی کبسگشی وؾی خجت ا لای داؽات ی ربج ی عا صنس

اص ای ظش خجت ثد ک دس ؿیبة گبی ارتبػی عیبعی کابكی دس یاب كؼابی کابسگشی، کا

خااد تیزاا عااشکة عیبعاای جااد تزشثاا عااذیکبئی اتضبدیاا ای ثااد، كؼاابی چااپ ثاا

اص رات لای ثاد کا . ک ی کشداذی کبسگشاب کبسگشی تجیی خاعت دی عبصب

. گشكات ی دسی هشاس ایب ی صضثی اختالكبت دسگیشیب رجؼ کبسگشی دس ؼشك عیبعت

اػ ثابهی ی کتاب كؼبیاتاب حیش ػیوای ثاش ػکاشد راجؼ کابسگشی دس دسأتبهل ت ای وؼ

.گزاؽت ی

ی هات اب ابی چاپ، دس ااسدی دت ی عابصبی عیغ کبسگشی ث سجشب ی كؼبیتب دس دس

ی صسد ب کشداذ کابسگشا سا صا ایا اتضبدیا ی کبسگشی اثغت ث دت سا ایزبد یب یض اتضبدی

عذیکببی کابسگشا کؾابسصا ا ی اتضبدی»یی ب ثبسص چی اتضبدی ی . کشدذ تؾک ی

د ؽسای تضاذ شکاضی، تعاو هاا دس دسا خغات ثد ک ثشای وبث ثب صضة ت «اعکی

ی ب ، اتضبدیا«ی رابیكذساعی عاذیکب»ػن «ؽسای تضذ شکضی». اػ ایزبد ؽذ صیشی

۰۴۹۴کا دس «کلذساعی عذیکببی صاد رب»ث «اعکی»ربی اثغت ث ؽسی ثد

. رد ذ ثد، پیعات ثاد ربی اثغت ث ؽسی ثی ب اشیکب ثشای وبث ثب اتضبدی تعو

ی اهؼای کابسگشی ثا ب ی دیکتبتسی یض، دس ؿیبة اتضبدیب ی اثغت ث دت دس دساب اتضبدی

ی دعات ساعاتی ب ک كؼبی غتو کابسگشی اص ای اتضبدیا ربت . دادذ كؼبیت ادا ی

ی غااتو اعااتلبد ب ذ کاابسگشی دس راات ایزاابد اتضبدیاا ثغاای دی عاابصبدتاای ثااشای

.کشدذ ی

16

دس ثغایبسی . ؽاذذ ای دی عابصبی یاص ثبالثا پاب ای ثد ک ػاذتب ب ی گی دیگش ای اتضبدی

كذساعیی یب اتضبدی ؽج کابسگشی دس رد ی ای ث اسد اثتذا ی عبصب ذ عاپظ كؼابی

كذساعای . کشداذ یب صشف ختق اکب ایزبد اتضبدی یب عذیکب سا رغتز اییب دس ب کبسخب

کا ایا سیا دس ثاب . ی ایزابد ؽاذذیی عذیکبب ؽسای تضذ شکضی ش د اص ثبال ثا پاب

ی ثا یؼکط یؼی اص پاب ی ی دکشاتی سیب گیشی ؽذ، دس کؾس ثغیبسی وبه رب یض پی

ای ای ثا ؽاک ی اواب ی اصاذی اهاذا ثا ایزابد اصاذب یض کا ثاد اتضبدیاثبال

.کذ كذساعی یب کلذساعی یض کشد ی

stfar )عاذیکببی فالی اب ػاذتب ی کبسگشی ایشا ای ثد کا ب تشی ی گی تؾک اب

nuinu )کشداذ، ای دی عابصبشك یب فق خبؿ سا ثدذ ک کبسگشا اعتبدکبسا بش ی ص

کا تابی کابسگشا یا ثخاؼ فاؼتی سا ثاش کابس اص ( iuonrasiti nuinur) عذیکببی فؼتی

دی عابصبای، یاب ای عاش بست ع صشك تخقاـ دس عااش اصاذ عابصبی، اوا

بیات فابیغ ایاشا ثا یا دس کا ا . سؽا اعات دی عابصب ایا اع یادال. کاذ ی

کا دس د . عابخت سا ک ای دی عبصبؽذ کؾس، تب ای ع فؼتی ی شاص ای

اگاش ا دس ااسدی . ی عایغ کابسگشی راد ذاؽاتب ی ظب دیکتابتسی اکاب ایزابد اتضبدیا

ی اثغات تضات ب اب اصاذ رد ذ ثداذ، تشی ث ی دس عاش عیغییب عذیکبب ب اتضبدی

ک عذیکببی فلی واؼ ثغایبس ای دستابسیخ راجؼ کابسگشی ایلاب ثب . کتش دت ثدذ

تااذ واؼ تاغاتذ اص ا ای ای ااذ، ااب ای سا ػشما داؽات کشد سجشا ثشرغت

ایا ی گای . تااذ، ایلاب کاذ ی فاؼتی ایب هس ک اتضبدی عیغ کبسگشی سا، دی عبصب

.تشی وبه مؼق رجؼ کبسگشی دس دسا هج ثؼذ اص اوالة ثد عبختبسی دس اهغ یکی اص

دی عاابصب اوااالة، یاارااجؼ کاابسگشی، یؼاای دسا تااذاسو اوااالة اا ی چاابسی دس دس

کا دس ثخاؼ خد گشكات ث «کبسذای کبسگشا ب ؽسا»تلبتی دس ؽک کبسگشی وؼ کبال

. ثؼذی ث ؽبس خاذ ؽذ

هس خالفا، دس تابی بدابی فاؼتی اداسی، اصرا ؽاشکت لات، عابصب گغاتشػ ث

ب ؿیااش، ؽااسابی عابصی فاابیغ ایاشا، ؽااشکت اای رة ا، عاابصب ثشباا، داؾاگب

.ب ؽذذ زب ض ؽسابی اعالی ربیگضی کبسذی ث رد ذذ ک عشا/ کبسگشی

17

‌۷۵۳۱،یصنعت‌تیریمد‌سازمان‌تاالر‌در‌ران،یا‌عیصنا‌یساز‌نو‌و‌گسترش‌سازمان‌یشوراها‌یسراسر‌هیاتحاد‌سوم‌ی‌کنگره

‌

‌‌سدهیم‌طثقاسی‌کارگز‌ی‌طثق

جابسص کابسگش ی فابدهب ثاب هجوا گیشاا سؿ اؽتـب ری جغتگی پی ثایشا، چپ دس

تش تؼشیق دسو ؾخقی اص ای هجو اسائا داد ی کبسگشا، کب ثشای بیذگی تجیی خاعت

تؾاک اص چا ی کابسگش هجوا دس دسا اوالة چ ثؼذ اص ، سؽ کشد ادثیبت چپ چ. اعت

دس . ی چیغاتی دس هجوا ای یاضا گای یاب اب گااب تلکی ی اعتیب گش

یوا دسا اوالة، تبکیذ اؿت یب تبی عبصببی چاپ ثشکابسگشا یاذی، اضد ثگیاشا یاب کابسگشا

كکشی یاب کبسکاب یوا عالیذ سا یاض راض . ثی ثد ی هجوادس صب صبمش اب پبس ای اص اب کبسگشا

و ثی ثبؽذ، ک ث اتکب ب هاشاس ثش کبسگشا ی غئ ایزبعت ک اگش تبکیذ تب. ی داذ کبسگش

ایاا هجوا دس کا یااشی کابس اهیتای ثاایؼ دات کابسگشی ععیبیغااتی اعاتوشاس یبثاذ اعات

کبسگشا فاؼتی کا اسد تبکیاذ ػاذ اص گز ؽت. ک یشی کبس ۳۱٪تب صذد یغت، یؼی

ثاش ای گیاشد ثؼاال ایا عبصببی چپ ثاد غات تاب ثخؾای اص ایا دس فاذ ضاذد سا دس

ثخؼ اص کبسگشا ثخبهش عشکة، ػذ تزشث عابصبی، عااش اصػ ابص، دس ؼاشك تجیـابت

ی ععیبیغاتی ماذیت ب راض ؼاذدی، ػاذتب ثاب ایاذ زجی مذ ععیبیغتی ثاد، ثا

رشیبابت چاپ كؼابی ااداسا س ثد کا دس دسا اواالة، ػاذاص ی . رذی داؽت داسذ

اب دس فستی کا دیگاش کبسکاب یاض راض. علیذ کبسکب كکشی ثدذ ععیبیغتی کبسگشا یو

ای ثغیبس بگ، چا اص ظاش هؼیات، دس اذ، کبسگش هجو ی صغبة یذ، هجو کبسگش ث ی هجو

س تاااع ثغااایب ی ایااا هجوااا دی عاابصبخااااذ ثاااد، ب ، ایاااذئژی عااایوب خاعاات

18

سا ػال یچ رشیب عیبعی اصذ اکب ادػبی بیاذگی ث. هجذ ی دیگشی سا یب اعتشات ی

.خاذ داؽت

سؿ اػال بیذگی کابسگشا، لار ثک دس دسا اوالة رشیببت ختق چپ اهؼیت ای اعت

ابی ثغیبس ضذدی ثب کبسگشا یو ثی داؽتذ، ضب اػتابی چاذای ثا خاعات ی ساثا

علیذ، ک اص هنب پبیگب افی هجوبتی ؽب ثاد، ذاؽاتذ، ثاب تکاشاس صوم ثگیشا کبسگشا یو

دسگی ایا عاش. اب سا اص دعات داداذ یات صب ذب ضی کشد ی عتی، خد سا اص ب ؽؼبس

اب دسربت گبگ ثشای ثغیبسی اص رشیبابت عیبعای چاپ کبکاب اداا داسد، ثضج ی، ثظش

.دس صذ کی اتضاػی ثبهی بذ اعت ی کبسگش هجواؽبسات ث

. ؽاذ اعاتتضیا هجوابتی ایاشا ػشما ی تاشی دس صیا کبدی اب کبسبی راذی ی دس ػشف

عؽبیغات » ی ثشای عبب ۳۱۱۰ ـیخی دس عب یذب تشی کثشکبس اص ثشسعی ضذد

ثشسعی بسی ثغیبس لقا رابؼی تعاو كشابد ؼابی عاشاة 22،ازب دادی «سریغتش

ای تضی ثغیبسی اص کابت . تؾش ؽذ 23«ی سایتاسی ا »ثذاد ثش اعبط ذ تضیی ک ی

اگیاضی سا یاض ثش اؤی عااب گیشی عابصد، ااب تیزا شثه ث تضی هجوبتی دس ایشا سا سؽا ای

ثذی تلکی پیعتبس هجوبت ارتابػی ثبیاذ دس تشدیذی یغت ک دس ش ع هجو. کذ اشس ی

ربعات ااب ؾاک ایا. کشدکذ، تؼیی دیگش رذا ی ی ربیی صذ شصی ک ی هجو سا اص هجو

صبماش ثاش ی کیاذ وباأکا ت ثاب . عبص ثبؽاذ تش غئ تب کثذی سا دس کزب تؼیی کی ک ای شص

شصثذی دیگش هجوبت دس ثشسعی سد ثضج ثشصذ اشص ی رب ک ض اعت، اب اص ی کبسگش هجو

تضیا دیگاش هجوابت یاض ی کابسگش تابحیش داسد، اؽابس ختقاشی ثا ضا ی تؼیی ؽذ ثاشای هجوا

.مشست داسد

تاش سا دس ثایؼ کغای تؼشیاق ؽاذ کا یا لاش یاب «داس عاشبی» شسعای یبدؽاذ،ثشای خاب، دس ث

ربعت ک ثش اعبط تضیا هجوابتی بسکغای، یا كاشد کابسگش ا ایؤع. اعتخذا داؽت ثبؽذ

ثاب داس عاشبیتاذ خن کذ کا غجی یث هس چ هس ان چ یضا اسصػ امبكی چ ث

ایا . ی کاذأاػ سا ت گزاسی اػ عشبی صذگی خد خباد ی تقبصت ثتاذ ضی

تش کابسگش داساذ، ثاب اػ پذ لش ک فبیغ ی دس اهتقبدی چ ایشا ک هغت اػظ غئ ث

دس خذبت تزابست . ؽد تش یعبص کذ، غئ یی ػ یییی ثغیبس پباعاش تکژی کبس

عاختی ای تاا یا عابی، یا ض ی مؼیت کبثیؼ راد داسد، ثاكشؽی ی خشد

هغات اػظا ایا اهؾابس دس . صغابة سد ثا «داس عشبی»با، یب کلبؽی کچ ثب ی کبسگش سا

، اص داس عاشبی ی چی عایغ ثاشای هجوا تؼشیلی .غتذ «ثسژاصی عتی خشد»اهغ رضئی اص

19

ثااسژاصی عااتی سا کاذ اص عاای دیگاش دس فااذ خاشد سا تاس اایاداس عااشبیفاذ سیا عاا د

دس ذ افای خاد ثا عا «ای سایت»صتی خد . دذ چ غت ؾب ی تش اص ضذد

کاذ؛ سا اعاتخذا ای «ثغیبسی»ک اص ر «اداس عشبی»: کذ اؽبس ی «بکی»و اص

کا «ثاسژاصی عاتی خاشد» ساذ؛ ایسا ثا اعاتخذا دس «ؼاذدی»ک «کبسكشبیب کچ »

. کذ کغی سا اعتخذا ی

ا، ؼاابی ثااذاد یاا تلکیاا دگباا، یؼاای داس عااشبیثااذی داخاای اص ظااش هجواا ،ػااال ثاا

ی اب اذ، سؽا یغات کا چاشا ثا تلکی اسائ داد «ذس داس عشبی» «عتی داس عشبی»

ی یاا تضیاا راابغ اص هجواا. اااذ پشداختاا «ااع عااشبی» «اااذاص»اا تااش دیگااشی اص راا

«ثخاؼ»ث ؼذی اعتاس ثبؽاذ، ث ؼاذ ع یتاذ ثش پبی ی کیت بتشیغ ، دس اهغ یداس عشبی

تعاو، ثاضسگ، داس عاشبی) «ااذاص»سا ثاب ث ؼاذ ( فاؼتی، کؾابسصی، تزابسی، ابی داس عشبی)

«ثخاؼ»د ث ؼاذ . دس ساثاا ثاب ا ثشسعای کاذ( عتی، اذس داس عشبی)، ث ؼذ دیگش (کچ

اجتا . شاتت ثبالتشی اص ث ؼاذ عا غاتذ اص ظش تضی عیبعی هجوبتی صبئض ایت ث «اذاص»

ااشس خابسری ی دس وبثا عاشبی «ای» داس عشبیدس عت چپ، ثؼذ دیگشی یض تضت ػا

ی تعاو کچا ، چاذا ب ای اصاذ اشص، راض دس اسد پابس ی ؽذ ثد، ک دس اهتقبد ربی

.ایتی ذاسد

کبسگش یض هسی تؼیی ؽذ ک اص ی هاشف کابسگشا ابش اص ایا ی ثذی هجودس ای ثشسعی، شص

ثخؼب هجو صزف ؽذ، اص هشف دیگش هؾش دتای خقفای دس ایا ی اب ی پبییی کبسذا

ثغایبس ی فذب کبسخبا کبسگشذ ی کبسگشا بش رض رذابپزیشی اص هجو. اذ هجو گزبذ ؽذ

ی، یفاابیغ لاات، پتشؽاایی، ؽااییبیی، اتثیاا، عاابی خاابگی، غاابری، ؿاازا ثااضسگ دس

هاس کا ، «یاؽاشاكیت کابسگش»اهاالم داساذ ی کابسگش ابشثضسگافذ عبصی ؿیش، دس بؽی

تضیا هجوابتی ثبیذ دیذ ک ذف اص. غئ اعتب اؽبس داسد، ثغیبس پش ثشسعی سد ثضج ث

ثاذ . فلی عیبعی اعت دی عبصبتلکی تضی هجوبتی، ی ی ذف ػذ. چیغت

اص . غاتو خاد سا خااذ داؽات دی عابصبتشی ؽابظ ک «ی کبسگش هجو»کبسگشا بش،

یی کبسذی اص ظش دس ذ ابست ثاب اهؾابسی اص کابسگشا ؽاجبت یک اهؾبس پب عی دیگش، ثب

ثشکبس اص یضا تضقیالت غاجتب . صیبدی داسذ، اب ؽشایو صذگی هؼیت ارتبػی تلبتی داسذ

ؾاب، کا اص ظااش ابسکظ اص را ػااا ی«اب كشگ»، «نیااػال»، «صاذگی ی ؽای»ثابالتش،

ی ایا اهؾابس سا، اشا ثاب اهؾابس هجوا. ثب کبسگشا تلبت اعت 24،اذ ی هجو « ثخؾی ؽک»

.صغبة سد ث «کبسگشرؼی»بسکغی ی تا رضئی اص و تعو رذیذ، ی

20

ی هجوا»، تابیض اص «تعو رذیاذ ی هجو»، یب «تعو ی هجو»ک چ اهؾبسی ای ی غئ

دس . ثضاج اعات داذ یاض دس ایا ثشسعای هبثا سا تؾکی ی «ثسژاصی خشد»یب «تعو عتی

اابی عااشکة ی لقاای اص کبسااذا داات دس دعااتگبااب ، ؼاابی ثااذاد تلکی صیااایاا

ابی عایغ ای ث دعاتگب تشی اؽبس کذ، اب سؽ یغت چشا کچ اهتقبدی دت ػشم ی

ی اا، ااب ، تیتااب ای ثیبد اابی اازجی، پاابس ػظاای دعااتگب ی ایااذئژی داات ؽااجک

تاشی اؽابس ای ثا خاد دس ایچ راب یاض کا. ربػات ذاساذ ی ائا، ااس ب غبرذ، صغایی

دات ازجی داسایدس تضی هجوبتی کؾسی ک ب دعتگب ػظی سصبیت سصبی، هج

ااذ کا خاد ثا هجوابت ختلای «ای ارتابػی وا»اجتا سصابی . اعت، دیذ ای ؽاد

. اذ، اب تضی هؼیت هجوبتی ب ثؼذ اص اوالة صبئض بیت ایت اعت تؼن

ی دسای اب تعو رذیذ دس دت ؾاب داد تلکی ی ربغ اص هجو یفست ثشای تضیش ث

دات ی گبا ابی عا تا جب هشاس داد، ک ضس دعتگب کیت بتشیظ د ث ؼذی سا ی ی

. عاابصد ااشتجو اای( یییی، یاابی، پاابیثاابال)سا ثااب ضااس سد ( اهتقاابدی عااشکة، ایااذئژی )

کاال . ااذ ضاس سد هبثا تلکیا ثاش اعابط ی ؿیش دتای ػاذتب ب تعو رذیذ دس ثخؼ ی هجو

.تش اعت شاتت بی دتی ث ثشای تضی هجوبتی اص ضس دعتگب «سد» ضس

دیاا راای ( ػناایت هجواابتی)دیاا ػیاای تعااو رذیااذ، چاا ثاا ی تضیاا هجواابتی هجواا

ابی ثغیبس ثـشذ اعت، اص ی س ثیؼ اص هجوبت دیگش ثاشای اؿات عابصب( گبی هجوبتی)

سػ اج ایا اهؾابس تاع هؼیات اب ی ػات ػاذ. کاشد اعاتدسگی ایزبد چپ عش

دسفاذ ۳۱ای اهؾابس کا صاذد . ب چ اص ظش اهتقبدی، چ ایذئژی ، عیبعی اعت عیغ

ثب عاش ثبالی تضقیالت ؽؼس ارتبػی دس اهغ یاشی كکاشی ذ،ؽ رؼیت كؼب سا ؽب ی

ایاا اهؾاابس اص ظااش . دااذ شااذا سا یااض دس خااد راابی اای ربؼاا سا تؾااکی سؽاالکشا

ؽاب ترا بی چاپ کا ػاذتب کذ، اب اص عی عبصب عیبعی وؼ ثغیبس ی ثبصی ی

یابصی ثا . ؽاذ ایا تاری هاشاس گشكتا صتای تضویاش اعت، سد ثای «ی کبسگش هجو»ثش

ؾاب گشكتا تبی كؼبی چپ اص ای اهؾبس هس ک اؽبس ؽذ، توشیجب تمیش یغت ک ب

.ث ای هجو تؼن داسذ

صغابة یاذ یاب راذا اص ، ثا ی کبسگش هجوثگیشا رضئی اص تعو رذیذ صوم ی ک هجو ای

ی فاؼتی ب اتضبدیا. یبثاذ تاشی ای ایات ثایؼ ای اهؾابس هجوابت دی عبصباص ظش ػذتب

ی ب ؽااک اصااذ ااب سا دس دس یاا اتضبدیا، اااب ثاا ی غاائ سا صاا کاشد، اااذس ایاا

ی ا اسصؽاذ ب یکای اص رجا. کاذ ای دی عابصب، (bargaining unit) صی رذاگب چب

21

تااذ ای اعات، کا ثاب تـییشاتای ای هجو ی عیغ دسب تضی هجوبتی ؼبی ثذاد، تلکی

دکشاتی ی چبب تؼیی اصذجبی .هشاس گیشد صی ختق دس ایشا

دس عات چاپ . پبیاب داد ب دسگییض ثبیذ ثا عاش ی کبسگش هجواص ظش وؼ تبسیخی اتظبسات اص

«هجوا ثاشای خاد»ثا «هجوا دس خاد»یؾ فضجت اص تالػ ثشای تجذی اػتالی کابسگشا اص

رابی ثا. ثشای ی ث چا اذكی اعات « گب ؽذ»ؽ ؽد ک ای ک س ثد غت، ثی

تکشاس ؽاؼبس اعاتوشاس دیکتابتسی پشتبسیاب، کا ػای ثاد ااة ثاد عاخت اسد تشدیاذ

ی ی كضایاذب ثیب ثاشای یا ثا خاعات اعت، ثبیذ ای گبی سا ص ؽؼبسبی ػی اهغ

.یشی کبس عم داد

‌‌سزی‌گاو‌ای ‌يى‌اسدادی‌یا‌سشکم

ی عیبعای، صادی ارتابع تؾاک، صادی اب کشاعای صادیای اعات کا د تشی دسط ثضسگ

دس ایا اسد راجؼ تشی ػب ثشای كویت ی رجؼ ارتابػی ثیب صادی اجػبت،

رااجؼ تؾااک هذستااذ کشاتیاا رااد یاا تااشی سکاا یاا عیغات د ثااضسگ. کابسگشی اعاات

. کبسگشی اعت

. دداسربجا راد ای د اب ساثاا ی تشکیت شتجو ثا ا غاتذ ثای دکشاعیاتضبدی

دکشاعایتاذ راد داؽات ثبؽاذ عیبعی ی دکشاعیی کبسگشی ثذ رد ب اتضبدی

ی اشؽ تخا اشؽ الصا ی ساثا ای. پزیش یغت ی کبسگشی اکبب عیبعی ثذ صنس اتضبدی

ی ااب خااثی مااشست دکشاعاای صادی ی گزؽاات ثااب داا ی تزشثاا .اعاات دکشاتیاا سااذ

کابسگشا تضات ؽاشایو . داذ ب سا ثشای راجؼ کابسگشی ؾاب ای عیبعی احشات لی جد

راد ثیبساذ دس كواذا ثا ی اهؼای خاد ساب اذ اتضبدی ثغیبس دؽاس جبسص کشد، اب تاغت

دس چاذ اسد، اص را ایزاابد . اااذ ی خاد سا ذاؽاتب ی خاعاتأی اهؼای اکاب تااب تؾاک

ؽااکش عااذیکبی کاابسگشا اای سااای تااشا صاا، عااذیکبی کاابسگشا ؽااشکت اصااذ اتثااط

ثاشای ب اص ایا تؾاک تاغات ااذ تؾک کبسگشی، اؼبد دس ایزبد سؿ كویت كم ثتپ، لت

ؽاب اخاشاد صاذای ای سجشا پبس ی دیگش اعتلبد کذ ب ی خاعتأثجد ؽشایو کبسی ت

.ؽذذ

22

عیبعای گاش دکشاعایرجؼ کبسگشی ثیؼ اص ش صب دیگش ثاب راجؼ جابسص ثاشای اعاتوشاس

ی ب کاابسگشا تؾااکؽااد کاا اای هااذست اواا ثبػااج ی مااؼیق ؽااذ كضایااذ. خااسد اعاات

تشی اثاضاسی اػتقبة . کذ دی عبصبرد سذ اػتقبثبت سا ی سا دس ضیو کبس ثػ ی

دسو اجت هبثا. ذکی خد سا اشس ب تاذ اص هشین خاعت اعت ک کبسگشا کبسذا ی

اص ضد کابسگشا اػتقابثی سا دس اعت ک اػتقبة دس ؽشایو كوذا تؾک کبسگشی ک ثتاذ ثخؾی

ااذاصی ذاساذ دس فاست کابسگشا پاظ. دسا اػتقبة ثپشداصد، ثشای کبسگشا ثغیبس ؾاک اعات

یا ثاشای ایا ااش ثا. باذ ؽاب گشعا ایب هع اػتقبة دسیبكت کشد دعتضد، خباد

. تاش اعات ااذ، ؾاک یا تؼایایؽاب دسؼاشك تؼایای یاب تش ک ثغیبسی ی کچ ب کبسخب

جابسص ثاشای خاد، اع وبثا ی خابؿ کبسخبا کبسگشی ثب تؾخیـ ؽشایوایزبعت ک كؼبال

.کذ ظشؽب سا تؼیی یایزبد تؾک سد

ثیبا ایزابد ؽاد ابكغ کابسگشا سا دس ؽاشایو هاس اهاغ تاكن ثشعش ع تؾاکی کا ثتااذ ثا

ی اواالة ثا، فاضجت اص اب ثاب ترا ثا دسط. ی کذ، ثغایبس ا اعاتأعیبعی خبفی ت

عذیکب یب اتضبدی، یب ث ث ب ؽسا کتاش عابصکبسػا ػا تؾک فلی کبسگشی ربیگضی

سؿا ثا. ب اثتذا ثبیذ ص ایزبد تؾک فلی تشکض ؽد تب تالػ. رب اعت کبسگشی ثغیبس بث

داسااذ ( ruars sirr ns nnrr nuinu) «ای کبسخباا تاا »یااب عااذیکببی ب اتضبدیاا یی کااب مااؼق

ی ب اتضبدیاا. صاا ثبؽااذ اثتااذایی تااب سا ی یی دس شصااب سعااذ کاا چاای اتضبدیاا ظااش اای ثاا

یذ، ثذ تق کاشد رد ی ػی ػی ث ، ثؼذ یػیهس ؿیش ک اثتذا ثای کبسخب ت

ی ااصی دیگاش، ساثاا ب ی ؾابث دیگاش اتضبدیاب ی کبسخباب تاذ ثب دیگش اتضبدیا ی صب

اابی كذساعاای» دس شاصاا ثاابالتش «ی فااؼتیب اتضبدیاا» ی ی ایااب ثشهااشاس کااشد، غاات

ی اب گغاتشد ؽاذ تاذسیزی بد عیبعای الص ایزبد ؽاشایوشا ثب . سا ؽک دذ «کبسگشی

ی کااابسگشی سا ثاااش پاااب اااب ی کااابسگشی، کگشب ی فاااؼتی كذساعااایب ، اتضبدیااادکشاتیااا

کبسخبا ای شکاذا ثا ی تا ب اتضبدیا. سعابذ هاس سعای ثا حجات ای ی خد سا ثاب تؾک

. ؽذ ی عشاعشی فؼتی، تجذی یب اثغت ث اتضبدی( in ti)« ضی» ی ؽؼج

ب بدیاصظش ػنیت، ای اتض «صای ی چباب اصاذ» کبسگشا کبسذا سا، اجت دس داخا

یاب اتضبدیا كواو ػنایت دس اتضبدیا اعات یؼای چگگی دیگش ی غئ. گیشذ یدسثش ،رذاگب

افااالس گیشاذ، ثا شثه ث کبسگشا کبسذای اعات کا تقای ثا ػنایت دس اتضبدیا سا ای

افااالس ؽاد، ثا کبسکاب سا ؽاب ای ی ای اعت ک ا ، یب اتضبدی(n ru)« ثبص» ی اتضبدی

ؽااک دکشاتیاا داسد، اااب ؽااک ثاابص ظاابشا ی کاا اتضبدیاا ثااب (. o inrr) «ثغاات» ی اتضبدیاا

23

راض دس کؾاسبیی کا ثا. اعاتلبد کاذتااذ اص ع ساصتای ای تشی اعت کبسكشب ث مؼیق

«ثغات» ی فاؼتی ب ی هذستذ، اتضبدیب اذ، ثغیبسی اتضبدی ؿیش هبی« ثغت»ی ب اتضبدی

و کبس جابسص هاشاسداد یای ثشای ثتش کشد ؽشا عت ک صبی ک اتضبدیا غتذ، ان ای

ؽاذ، ثابثشای اذ ای صی اص ثش کبسکب ػن اصذ چب ی کذ، ی رؼی انب دعت

یااذ ثبیااذ صاان ػناایت صغاابة اای ی شثااه ثاا خدؽااب ثااب کبسکااب ػناا اتضبدیاا ی اا

.ثپشداصذ

اگش تؾکی دس کبس جبؽاذ . ی اػتقبة دس ؿیبة تؾک غتو کبسگشی ثغیبس پیچیذ اعت غئ

اص اال تشتیت ثشگضاسی اػتقبة ثغیبس ؾک اعت، حبیب چ ثخؾی اص کبسگشا چ ثا دیا تاشط

صذگی خباس ث اػتقبة ی پیذاذ، ؽاذیذ تاشی اع اختالكابت اخشاد یب یبص ؽذیذ ث گزسا

راد فاذم اػتقابة . کاذ ب دستیز تلشه یب کبسا ی اصذ فؼتی ثشص ی دؽی

اصاذ سی ک دی عیغ رغ یب عبصب ی ثاشای تیاذی خاذبت( ابی)بی بی اص ثیاش

دااذ کا دس دسا اواالة ثغایبسی ی. ک ثا کابسگشا اػتقابثی بیات ایات سا داساعات

تشی اػتقاابة ثااد، ثااذ تااشی کشؽااک اػتقاابة کاابسگشا کبسکااب ؽااشکت لاات کاا

ای ؽاسابی لات ثاشای بی گلت وذی ثبصاسیب ک تعو سجاشا نات صادی ثا پابس ک

.پزیش جد ی اػتقبة اکب ؽذ، ادا ث کبسگشا یبصذ تضی داد یک

ثغایبس عایغ خااذ ثاد، اص ی فاؼتی کؾاس یاضب ثب تر ث تع عیغ فابیغ ایاشا، اتضبدیا

فابیغ كاالد، ی فابیغ ؽاییبیی، اتضبدیا ی فابیغ لات پتشؽایی، اتضبدیا ی ر اتضبدیا

فاابیغ غاابری ی واا، اتضبدیاا فاابیغ اتثیاا صاا ی فاابیغ ااظ، اتضبدیاا ی اتضبدیاا

ؼای کا را ثا ایچ ی فؼتی، ثاب کیذ ثش اتضبدیأت. ی ؿیشیفبیغ ؿزا ی ثبكذگی، اتضبدی

ی زاابسا، اتضبدیاا ی كضکاابس کبیاا ، اتضبدیا ی ی فاالی، ظیااش اتضبدیاب داد ثاا اتضبدیاثاب

اضاس ب یا ثاب ترا ثا راد فاذ ایا ااش ثا. ب، یغات وبؽب اخب ی خیبهب، اتضبدی

ی ب اتضبدیا. تاش اص د یاب پاذ لاش کابسگش دس ایاشا، صابئض بیات ایات اعات کچ ثب ک کبسگب

اص هاذست ی فاؼتی ثاضسگ اثغات ؽاذ ب تااذ دس فاست تبیا، ثا اتضبدیا فلی خد ای

.ب ثش گیشذ صی چب

ثاابصی ػااا ی کاابس سا ثااب تاااذ ؽااسا ااب اای ، ب ؽااذ اتضبدیاا ثااضسگ ااشا ثااب گغااتشػ

فاؼتی دکشاعای یاذ کا ثا عای استوابکراد ثیبساذ تاالػ ثا ب ؾبسکتی اتضبدیا

.تش صشکت کذ ؾبسکت ثیؼ

24

ؼاب، ی ، اص را اتضبدیاب ؽذ ک ثب دیگش اتضبدی تش یهذستذی صبی ی کبسگشب اتضبدی

،ػاال ثا. کبسکب دت اخب، ساثاا کابسی عایغ غاتوی داؽات ثبؽاذ ی اتضبدی

تاذ ثاذ ثشخاسداسی اص صبیات یا یاب ی کبسگشی ش اذاص ک هذستذ ؽذ یب اتضبدی

ی ی راابی ساثاااب اا. گاازاس ثبؽااذحیشأتشهاای، گغااتشػ یبثااذ ت چااذ صااضة عیبعاای

کا «ی گاب اتضبدیا» اخال . ی گی خابؿ خاد سا داساذ اصضاة تؼذدذ، ش کذا ب اتضبدی

را غاتذ تاش وبثا کبستش کا رد داسذ، ضبكظ تش دس اکیظ، اشیکب، کببدا اعتشایب ثیؼ

،اع دیگاش. کاذ هبت مغ رد ثب تکی ث اصضاة غو دس رت کغات اتیابص تاالػ ایدس

ب ایا اتضبدیا. تاش دس اسپابی ؽابی ساد داسد اعات کا ثایؼ دکشاتیا ی ععایب ب اتضبدی

دکشاتیا دس عااش ای ػا جتی ثش ساثا، کبسی غاتوی تاكان ثاب اصاضاة ععایب

دس ؽسی دیگش کؾاسبی کیغاتی عابثن سایاذ ثاد، یاض دس چای، کا ع دیگش. کذ ی

اع دیگاش . کاذ کشداذ ای غاتوی اصاضاة کیغات ػا ای ی اتضبدی صیاش ظاش عاا

ای راد اتضبدیا ی کیب ی رب ع اعت ک دس کؾسب اصضاة دس کؾس ب اتضبدی ی ساثا

. ؽااذ دسراابت ختااق صیااش عااا تضاات کتااش داات اداس اای ثاا ب دیااداؽاات ثبؽااذ، اتضب

ااذ، اص ی دیگشی یض دس رب غتذ ک ماذ صاضة ثاش ػیا اش گا ساثاا ثاب اصاضاةب اتضبدی

.«ب عذیکبیغت بسک» دیگش (WII) «ای کبسگشا رب ثی ی اتضبدی»ر

. ای ثشاثش غاتوال ثبیاذ ثبؽاذ ی کبسگشی ثب اصضاة، ساثاب بعت تؾک ی دس ش فست ساثا

ابی چاپ کا ی تؾک اهؼی کبسگشی تب اص دت، ثکا اص اصاضاة، صتای اصاضاة عابصب

دسط گشكت اص تزشثیابت ثب. داذ، ثبیذ غتو ثبؽذ ی ی کبسگش هجوخد سا صضة کبسگشی یب صضة

دس دكابع اص یاشی کابس ـابیشتی ثاب تشهایبی پیگیش عبصب ی یذاس ثد ک جبسصیذ اگزؽت، ثب

. ی کبسگشی ذاؽت ثبؽذب اعتوال تؾک

ثیای، جابسص هبثا پایؼ ی تشی ساکبس ثشای کبسگشا ایشا، الاه ثشای یذ هس خالف، بعت ث

شاای فاؼتی دس ضایو کابس، دکشاعاییبثی ث ی فؼتی دعتب ثشای اعتوشاس اتضبدی

.ثشای ایزبد ی ظب عیبعی ععیب دکشاتی اعت

ی ثشعاذ، چا داس عاشبیاالتاش گازاس اص ظاب ی ک وؼ کبسگشا دس صبی ک ایشا ثا شصا ای

.گزذ خاذ ثد، اشی اعت ک دس دعتس کبس اهؼی اشص ی

25

(3)

1331نگاهی به جنبش كارگری در مقطع انقالب :كنترل كارگریشوراها و توهم

ؽاساب ػاذتب اص 25.ؽبذ ظس ؽسابی کبس دس اکخش فبیغ تعو ثاضسگ ایاشا ثاد 57اوالة

ب ؽااک ای دس کبسخبا ثا فاست كضایااذ 1357کا اص ااعاو عااب « بی اػتقاابة کیتا»ثاا

ثاب ایا ا، پاظ . گشكت ثد، پذیذ ذ وؼ صیبتی دس كذ کشد اهتقبد سژی عاتی ایلب کشد

صا عاشیغ ؽاساب . اص اوالة صیش مشة هشاس گشكتاذ یکای پاظ اص دیگاشی سثا ابثدی گزاؽاتذ

تااش ثااشخالف دسو ؿباات دس ثیؼ. ای اص ؽااشایو رای ػیاای صااب اوااالة ثاد ی زػاا تیزا

چاا چااشا اص ی صبمااش ثااش ایاا ادػبعاات کاا صبیاات ثی بی شثااه ثاا ؽااساب، ؽاات ؽاات

ی کاابسگش، عااشدسگی ی عیبعاای، مااؼق هجواا دس ؽااشایو ثغاات. ؽااساب اااشی غاازیذ ثااد

بی بؽای اص بیات ؽاسا ی گای فابیغ ایاشا، ؽاساب ثاب ی چپ یض ضاذدیتب بعبص

.ضک ث ؽکغت ثدذ« کتش کبسگشی»ؽؼبس

ابی كبسعای یاب بی شثه ث ؽساب چ دس داخ یب خبسد اص کؾس چ ث صثب تش ؽت ثیؼ

اص ثی سكت عشیغ ؽساب غتذ ثغایبسی ی دالی ای دس صی کذ اگیغی كبهذ تمیش هبغ

دس ایا وبا ما ترا ثا 26.ااذ ب ث عشدسگی ایزبد ت دس سد ؽاساب داا صد اص

بی ؽاسایی ایاشا یؼای تاشی اتضبدیا تاشی ک راجؼ ؽاسایی، ثاش تزابسة یکای اص ثضسگ

گغاتشػ عابصی فابیغ ایاشا تأکیاذ خااذ ی کبسکب کبسخبزبت اثغت ثا عابصب اتضبدی

بی فؼتی کؾاس اعات دس دسا اواالة تزابص اص یکقاذ تشی زػ ؽذ ک یکی اص ثضسگ

. کاشد اضاس لاش کابسگش کبساذ اداس ی 40د کبسخب هشس فؼتی ثضسگ عگی سا ثب ثایؼ اص

کاابسگشا کبسخبزاابت اثغاات ثاا عاابصب ی مااؼیت ی صبمااش چاای اص ثشسعاای اا وباا

تعااو عاابصب ااذیشیت فااؼتی ثاا ازااب سعاایذ اعاات، ثااش 1358گغااتشػ کاا دس عااب

اب الص ث تأکیذ اعت ک ث ػا یکی اص كؼابال راجؼ ؽاسایی، خاد سا دس ت. 27گیشد ی

اتوابد ؽاذ اعات عای اب بی بدسعتی ک اص ؽسا راد داؽات دس ایا وبا اص ادساو

. دا ی

26

‌ی‌تثش‌شرایی‌در‌ایزا‌گذری‌کسا‌ت‌ساتق

1357بی عیبعی اهتقبدی کا عاشازب ثا اواالة شا ثب ؿبص ثضشا 1350ی دس ااخش د

ایاا ثاابس . گااشدد اابی عاایغ کاابسگشی ؿاابص ی اابی ؽااکكبیی كؼبیت تاای ؽااذ، یکاای اص دسا

عاذیکببیی یاض . ثا راد ذاذ« ؽسا»ب ؽک کبال رذیذی تضت ػا بی کبسگشی ث تؾک

پضی اخاب ایزبد ؽذذ اب ثا کابسگشا افابف اصاذبی کچا ثبكاذگی، وبؽای، ؽایشیی

. ب ضذد ثبهی بذذ ایت چذای یبكتذ

ب، اشا ثاب تؾاذیذ اص کبسخباای دس پابس. بی ختق ؽاک گشكتاذ تذسیذ ث ؽی ؽساب ث

ی هاذست عاشکة ؽاب، کابسگشا کبساذا ثاش كشعبیؼ كضایاذ 1356ثضشا اهتقبدی دس عب

ثاذی ؾابؿ ؾابسکت دس عاد بی اهتقبدی خد اص ر اكضایؼ دعتضدب، هجو خاعت

ب ای دس ایا کبسخبا اذپشاک بی ث اػتقبة 1357ای صشکبت اص ااعو عب . عب پبی كؾشدذ

سا « ؽاسا»ازبیاذ کا عاشازب اب « بی اػتقبة کیت»تی ؽذ دس اؿت اسد ث ایزبد

ی اػتقابة تاش هجا اص اواالة کیتا ی صابی ثیؼ بیی یض ثدذ ک ثب كبفا کبسخب. ثشگضیذذ

بیی ثداذ کا ثاذ داؽات کبسخبگش ع . تؾکی دادذ ثالكبف ب ؽسا سا پزیشكتذ

.ی اػتقبة، پظ اص اوالة ثشای خد ؽسا تؾکی دادذ کیت

ثالكبف پظ اص اوالة دعتس سجش اوالة ثشای ثبصگؾت ث کبس، دات هات اذط ثبصسگاب،

ذ فؼتی ثخاؼ اص( 800ثؼذا ) 580ب ذیشا رذیذی ثشای فبیغ دتی یض ثشای ذیش یئت

تاشی واؼ دس ایا دسا . خقفی ک تضت کتش دت یب ؽساب دس ذ ثدذ، تؼیی کشد

ؽااذ، وبثاا ثااب ااذیشا اتقاابثی، اػااب كؾاابس ثااشای تااأی ؽااساب دس فاابیغ دتاای ی

.ب ثد بی عیبعی اهتقبدی کبسگشا تأی ؾبسکت دس ذیشیت کبسخب خاعت

. کشد ب سا خاشی ثشای خد اسصیبثی ی اػتبد ثد بکیت رذیذ اص ؿبص غجت ث ؽساب ثیص

بی عیبعی هشاس ک تؼذاد ثغیبس صیبدی اص ؽسابی فبیغ تضت کتش عبصب ثبالخـ

دس بی هش ی گلت ث ی ک ربصی اص سژی ػب اص ایت ؽساب عخ ی ثب . داؽتذ

چ ک کبسگشا کبسذا داد، اب دسکؼ اص ؽساب کال اص ثبة ؽسا ؾبس ػاق تر ی

ایب ػی ؽسای ؾستی ک تضت کتش دت اعالی . ثش تأکیذ داؽتذ، تلبت ثد

پؽی پشد ربس دیگش رسی اعالی هشكذاس ثبصاس اهتقبد صاد ثد، ثی. ثبؽذ، دسظش داؽتذ

.ؽساب ذاؽت دت ثبصسگب یض ػاله اػتبدی ث . ثذ هیذ ؽشه ثب ؽساب خبق ثد

27

ی ثؼذ اص اوالة، رسی ظشب ػذتب ث ػت هذست ؽساب دس شاص ای ثشاحش ای اختالف

عؼی كشاا ی دیگشی رض تض هتی ؽساب ذاؽت، دس ای هؼیت اعالی دس ؿبص چبس

پیؾجشد چی عیبعتی . ب ایذئژی خد عبصد کشد تب ثک ؽساب سا رزة عیبعت ی

ی بی تلبت عیبعی ایذئژی سجشا اػنب اشی ؿیشػی ثد ث دی گشایؼ ث

ی عی. ب گشكت ؽذ دس کبسخب« ؽسابی اعالی»ؽساب ایزبد دی تقی ث صزف ای

ثدذ ک ثب ک صضة رسی اعالی دس « بی اعالی از»ؽساب افی صزف ای

بی اعالی م ایزبد كنبی صؾت دس از. بی کؾس پذیذ ذذ تبی کبسخب

هس عیؼی ث تجیـبت ایذئژی دس یب کبسگشا کبسذا دعت صدذ ب، ث کبسخب

زظ هب ؽسابی اعالی 1359دس ؽشیس . کشدذ بال ؽسایی اهذا یصب ػی كؼ

ؽب ثب ظبست صاست کبس ثش هجن ای هب ؽساب ک بیذگب. کبسخبزبت سا اص تقیت گزساذ

ی کبسی ثب ذیشا کبسخبزبت ی ؾستی ظیل ؽذذ، تب رج اس ارتبػی ثشگضیذ ی

ع تنؼیق صا دسی ؽساب اص شا ثب اعتضکب هذست صبکیت اص ی . داؽتذ سا ثشػذ

ؽسایی ثبصداؽت یب اخشاد hعی دیگش، تبر ػی ؽساب تؾذیذ ؽذ ثغیبسی اص كؼب

. ؽذذ دس وبث دس اؿت کبسخبزبت ؽسابی اعالی غتوش ؽذذ

سذ یبدؽذ . ی ؽسابی افی ض بثد ؽذذدیگش توشیجب تب 1360تب ااعو عب

اب صا ؽساب ػذتب اص . تشدیذ ػب ثغیبس ی دس ؽکغت رجؼ ؽسایی دس ایشا ثد ثی

بی فبیغ بی چپ یض بیت خد ؽساب ی گی ی کبسگش عبصب مؼق دسی هجو

ب کتش کبسگشی اثببتی ک پیشا ای ػال بیت اتپی ؽسا ث. ؽذ کؾس بؽی ی

. بی سادیکب ای ؽساب تاذ تضون ؽذ ؽذ ک سب لبی رد داؽتذ، عجت ی

‌ای‌نایع‌ایزا‌‌شراا‌‌یژگی

هج اص ثشسعی خقفیت کبسگشا ایشا ؽسابی کبسگشی، ثضج کتبی پیشا ی گی فبیغ

ی هبث ای کت. سعذ ظش ی س سا پیؾجشد اذاف ؽساب ثدذ مشسی ثکؾس ک بؼی د

بی عتی کچ ، ثب رکش ای اعت ک اؿت هشیت ث اتلبم فبیغ ایشا سا کبسخبزبت کبسگب

عب خشی ) 1355ضاس کبسگب رد دس عب 250اص صذد . دادذ ی یب چذ کبسگش تؾکی ی

( ثب د لش کبسگش یب ثیؾتش)اصذ تضت ػا کبسگب ثضسگ 5432تب ( اص اوالة بس فؼتی هج

لش کبسگش کبسذ 50تش اص افاالس ثضسگ ک دسفذ ای فبیغ ث 70توشیجب صذد 28.رد داؽت

ثذی عب . اصذ فؼتی ش ی ثب ثیؼ اص ضاس کبسگش کبسذ رد داؽت 107تب . داؽتذ

28

دژبی »افاالس فبیؼی ک رغ عیؼی اص کبسگشا سا دس خد ربی دذ تؾکی ثتؼذاد

.سا ثذذ ثغیبس ضذد ثد« کبسگشی

. ی گی دیگش فبیغ ایشا ای ثد ک اکخش کبسخبزبت ثضسگ تؼن ث دت یب تضت کتش ثدذ

ک ای سه دسفذ ثب . تش داؽتاصذ فؼتی ثضسگ سا دس بکیت یب ک 986پظ اص اوالة، دت

داد اب دس اهغ تبی فبیغ کؾس سا دس ثش کچکی اص ک فبیغ کؾس سا تؾکی ی

دسفذ 74دسفذ ک اسصػ اكضد، 79پظ اص اوالة فبیغ تضت بکیت کتش دت . گشكت ی

کبسذ سا ث خد اختقبؿ لش کبسگش 10دسفذ ک اؽتـب فبیغ ثب 72ک اسصػ تیذات،

تشی ؽساب یض ثدذ، ثشای اکخشیت هشیت ث اتلبم ای فبیغ، ک مب وش 29.دادذ ی

ثذ چی . بی غتوی ؿیشغتوی دت اتکب داؽتذ ی صیبت خد ث ک ادا

دس جدذ ث صیبت بیی فبیغ ضثس ثبالخـ دس ؽشایو ثضشا اهتقبدی پظ اص اوالة هب صبیت

ک بی دت ث فبیغ تضت کتش بکیت دت 1361ی عب دس ثدر. خد ادا دذ

ی دس چی ؽشایای ک توشیجب یچ 30.ؽذ ثبؾ ی( ییبسد دالس 2.7ؼبد )ییبسد سیب 205ث

، ؽؼبس افی ؽسابی ای ی صیبت جدذ اص فبیغ ثضسگ کؾس ثذ اتکب ث دت هبدس ث ادا

یکی اص دالی . تاغت ضون ؽد کبسخبزبت، یؼی کتش کبسگشی ذیشیت اص پبیی، ی

ای ک دت هت تاغت دس ثغیبسی اسد ذیشا تخت خد سا ث ؽساب ثوجالذ، ػذ

ی تیذ ی دت هبدس ث اداب ثذ صبیت ب ی اص ای کبسخب ای اهؼیت ثد ک توشیجب یچ

.جدذ

ی غتوی یب ؿیشغتوی ثب ی گی دیگش اؿت فبیغ ثضسگ کؾس ای ثد ک دس ساثا

ب ػال ثش تشی کشدذ ػذ بی چذیتی تضت اتیبص تکژی اسداتی ػ ی ؽشکت

یض ثب ب 32گزاسی ؾتشو بی چذ یتی عشبی ث ؽشکت 31تاكن اگزاسی صن اتیبص

ؽشکت چذیتی ک دس 250گزاسی غتوی تعو سد عشبی 193ثشای اص . داؽتذ

تبی فبیغ تضت 33.شثه ث ثخؼ فؼت ثد( دسفذ 87.8)سد یب 173ایشا كؼبیت داؽتذ،

ث اسدات تکژی، ؽذت گزاسی ؾتشو یب ثذ ، ث صن اتیبص خبسری، چ تأ ثب عشبی

خبهش صن اعتلبد اص اتیبص تکژی بچبس ث تجؼیت اص اد هاؼبت لق اثغت ثدذ ث

ثذی 34.بی چذ یتی ثدذ بی تضیی رد دس هشاسدادبی ؽشکت ؽشایو ضذدیت

بی ظس جؼیت اص ضذدیتتشتیت ثبتر ث اتکبی ؽذیذ ث تکژی اد اسداتی ارجبس ث ت

بی چذیتی، ذف افی ؽساب دایش ثش کتش تصیغ دس هشاسدادبی صن اتیبص ؽشکت

بی چذیتی ضب خبق ای عخ ثذا ؼب یغت ک ؽشکت. تاغت ضون ؽد ی

29

ث ضبظ بیت بی تضت کتش کبسگشی ثدذ ثک کت ای اعت ک اگزاسی اتیبص ث ؽشکت

بی چذیتی، ع کتش غتو ب ث تکژی تضت کتش ؽشکت فبیغ اتکبی ؽذیذ

ث ی . پزیش جد بی چپ ثد ػال اکب ی خبسری ک سد ظش ؽساب عبصب اص عشبی

« بی خبسری خغ یذ اص عشبی»ک ص شکت ؽؼبس دی ثد ک اؿت ؽساب دس صبی

ثب یب ثذ کتش )ی تیذ س ؽذذ ک ثشای ادا خؾ ؾذ ثد ثب ای اهؼیت تخ سث

. بی چذیتی غتذ ی هشاسدادبی صن اتیبص ثب ؽشکت بچبس اص ت داد ث ادا( کبسگشی

‌ی‌کارگز‌ایزا‌يختصات‌طثق

ی کبسگش تؼذاد کبسگشا فؼتی دس ایشا، هجوسؿ ثیؼ اص د د سؽذ فؼتی سؽذ ضب ث

54ثگیشا صذد ضد صوم 50ی دس ااخش د. س ثد بی كشاای سث دس صب اوالة ثب مؼق

دسفذ ای تؼذاد، کبسگشا 38یی یب 3.3دادذ، ک دسفذ رؼیت كؼب کؾس سا تؾکی ی

ی چپ یض ثشای ؾب داد ب کی ک ؼال عبصبثبیذ گلت ک ای اسهب 35.ضدثگیش ثدذ

ی کبسگشا ای اسهب زػ. اذ کذ کشدذ، افال گشا ی کبسگش اص اعتلبد ی هذست هجو

بی ختق کؾبسصی، هت، كقی دائی دس اصذبی کچ ، تعو ثضسگ دس ثخؼ

گیشد دساهغ بگی ؽشایو کبس صذگی ثشیتزبست، عبختب، خذبت، ؼذ فؼت سا دس

. عبصد بی کبال تلبت کبسگشا ایشا سا پب ی گش

تب اهیت کچکی اص رؼیت كؼب کؾس سا ی کبسگش هجوی شکضی کبسگشا فؼتی یب غت

1.9ک ثخؼ فؼت تب 1355ثشاعبط عشؽبسی فبیغ ایشا دس عب . دادذ تؾکی ی

داد ک اص یب تب ثخؼ کچکی دس دسفذ ک رؼیت كؼب کؾس سا تؾکی ی 19یی یب

ک تؼذاد کبسکب اصذبی ثضسگ 1355دس عب . کشدذ کبس ی( ثب د لش ثیؾتش)فبیغ ثضسگ

36.دادذ دسفذ ک رؼیت كؼب کؾس سا تؾکی ی 4.5لش یب 395س488فؼتی

ی ػی دس تیز 37.د ثد، کبسگشا فؼتی ایشا چذپبس تلکی ؽذ ثدذػال ثش ضذ

ی فؼت کؾس، کبسگشا تضت ؽشایو کبسی ساثو ؽذ ایشا عبخت دگب كشایذ فؼتی

اکخشیت یشی کبس فؼتی دس فذب ضاس کبسگب کچ کبس . تیذی بگی هشاس داؽتذ

. ثدذ( اعتبد ا ؽبگشدی)داسی ب تضت ساثو فلی بهج عشبی بی کشدذ ک توشیجب ت ی

ب ػجبست ثد اص ضد ثغیبس ک، عبػبت کبس هالی جد ضایب، جد ی گی ؽشایو کبسی ای

ػال ای کبسگشا ؾ هب کبس تأی ث 38.شخقی عبال تأی ؽـی كوذا تؾک

.کبسگشا کؾبسصی عبختبی یض دس ی مغ هشاس داؽتذ. جدذ ارتبػی سژی ؽب

30

بی کچ جد ؽب کبسگشا فبیغ ثضسگ یض تلکی چذپبسگی تب ضذد ث کبسگب

ک گی ثب دسربت ختق اص ؽشایو عخت کبس صذگی سذ کبسگشا ای فبیغ ثب ای. ؽذ ی

کبسگشا . دادذ هجت پیغی یض ثدذ، گش گی سا تؾکی یثشدذ تضت كؾبس شا ی

ک ؽذذ، ثب فبیغ ثضسگ عتی ثخؼ خقفی، ک اکخشیت کبسگشا فبیغ ثضسگ سا ؽب ی

.تضت پؽؼ هب کبس هشاس داؽتذ، عاش دعتضدؽب پبیی ثد كبهذ تأی ؽـی یض ثدذ

تش اص کبسگشا هت ثشای ک. ػبدی هتی: گشكتذ هشاس ی و کبسگشا فبیغ ثضسگ کال دس د

ؽذذ ثب ضد ک ػذ تأی ؽـی، بش یب ؿیشبش اعتخذا ی سص ثشای ؾبؿ ی 90

دس ثغیبسی اص فبیغ، اػ اص خقفی یب دتی، کبسگشا . ثش ثدذ اص ضایبی هب کبس یض ثی

ؽذ ک تؼذاد عیؼی اص ضد ک ثبػج ی. عب رد داؽتذ 20ثیؼ اص ی هت ثب عبثو

ثؼذا خای دیذ ک . پب کذ ی خد ؽـ دی یض دعت کبسگشا ثشای تأی خبسد خباد

. کشدذ ی خد سا ثب صی تیذ کؾبسصی صلظ ی ی دوبی داؽتذ، ساثا کبسگشای ک سیؾ

ی هت ظیش کبسگش عبختبی، ساذ بی هت ی ؽشب ؽـ ک دیگشا دس دس صبی

.کشدذ تبکغی، ـبص داس ؾبؿ ؾبث، اختیبس ی

گزاسی غتوی مغ کبسگشا ػبدی فبیغ ثضسگ تعو ثخؼ خقفی ک دس ساثا ثب عشبی

ایب ؽشایو کبس صذگی . خبسری یب تضت اتیبص خبسری ایزبد ؽذ ثدذ، تب صذی تلبت ثد

دیذ ثدذ، اص تأی ای دعت اص کبسگشا ثبالخـ ب ک بش صػ. ثتشی سا داسا ثدذ

.ؽـی ثتش، ضد ثبالتش ضایبی هب کبس تأی ارتبػی ثش ذ ثدذ

دسفذ 37بسگشا ص ک. جبی دیگش تلکی کبسگشی اػ اص کبسگشا فبیغ ثضسگ کچ رغیت ثد

ب دس فبیغ ثضسگ ؾـ دسفذ اص 6.3دادذ ثب ای صب تب ک یشی کبس کؾس سا تؾکی ی

تلکی کبسگشی ثش جبی ع 39.کبس ثدذ دس ؼشك ؽشایو کبسی ثغیبس تلبتی هشاس داؽتذ

عب تؼیی 12بس صذاه ع ثشاثش هب ک. عب ثد 15ع ثغیبسی اص کبسگشا صیش . یض اشس ثد

صتی دس فبیغ ثضسگ ثخؼ . ؽذذ ؽذ ثد ک اجت اکخشیت فبیغ کؾس ؾ هب ی

ثشای خب . دتی یض تؼذاد کبسگشای ک دس ع پبیی کبس خد سا ؽشع کشد ثدذ ک جدذ

گغتشػ فبیغ ی فبیغ اثغت عبصب عبصی دسفذ کبسگشا ثشسعی ؽذ 60تزبص اص

کبسگشا 40.عبگی ؽشع کشد ثدذ 12دسفذ ب هج اص 40عبگی 15ایشا کبس خد سا هج اص

كبسط، تشو، کشد، ش، ثچ، ػشة ) جبی هی ( ؽشی سعتبیی)ثش جبی ؾب ارتبػی

ذد ث ایشا یغت اب بی کبسگشی تب ض ک ای چی چذپبسگی ثب . ؽذذ تلکی ی( ؿیش

31

ی کبسگش ایشا ث یچ ر ی ردیت اصذ گ سا داسا ثیبگش ای اهؼیت اعت ک هجو

. جد اعت

صلظ . داسی ثد بی بهج عشبی ی کبسگش ایشا صلظ ساثا ثب سعتب عبخت ی گی دیگش هجو

ای 41.کشد غتو کبسگشی ػ ی بی چی ساثای خد چ بؼی دس سا ایزبد تؾک

بی عتی کچ ثد ثک دس سد فبیغ ثضسگ ذس کؾس یض اهؼیت تب ؽب کبسگب

. گبی ث مؼیت کبسگشا عبصب گغتشػ، ای اهؼیت سا ؾب خاذ داد. یبكت قذام ی

غ هذیی دتی ک یکی فبی: ؽذذ ی ػذ تؾکی ی فبیغ عبصب گغتشػ اص د دعت

ػذتب دس صب سمب ؽب تبعیظ ؽذ ثدذ دیگشی فبیغ رذیذ دتی ک دس صب دمحمسمب ؽب

دسفذ 20دس ش د دعت اص فبیغ تب . بی چ پزب ایزبد ؽذ ثدذ هس ػذ دس د ث

(.4رذ )بی کبسگشی ثشخبعت ثدذ اص کبسگشا اص خباد

(دسفذ) ؾب خبادگی کبسگشا سد ثشسعی -4 رذ

رغ کبسگش خذبتی کبسگش فؼتی کبسذ داس س ا ـبص پیؾ سعتبیی

100 1.83 21.45 1.83 12.33 62.56 فبیغ هذی

100 4.52 19.25 1.89 15.9 59.26 فبیغ رذیذ

دسفذ اص کبسگشا تذ دبت اکخشیت، ثبالخـ کبسگشا را، تذ ؽشب ثدذ 40ک تب ثب

ی غتضک ثب ، ثش احش مشسیبت اهتقبدی ارتبػی، کبسگشا بچبس ث صلظ ساثا(5رذ )

.سعتبب ثدذ

(دسفذ) ض تذ کبسگشا سد ثشسعی - 5 رذ

دبت ضدی

کبسخب

دبت

او

ؽش ض

کبسخب

ؽشبی

او

رغ عبیش بهن

100 10.96 17.28 31.23 8.64 31.89 فبیغ هذی

100 8.39 31.13 31.67 8.39 30.43 فبیغ رذیذ

32

دسفذ دس گش فبیغ هذیی 29.9)کشدذ دسفذ ای کبسگشا دس اهغ دس د صذگی ی 23ثیؼ اص

دس فبیؼی ک دس راس سعتبب ایزبد ؽذ ثدذ، اص ر (. دسفذ دس سد فبیغ رذیذ 24.75

ی غتوی خد سا ثب عبصی اساو، تؼذاد ثغیبسی اص کبسگشا ساثا ثبكی بصذسا یی گی

سگش کشدذ، یب اص کب ؽب سا کؾت ی ای دعت اص کبسگشا یب خد صی. کؾبسصی صلظ کشد ثدذ

دادذ یب ثشای ای کبس کبسگش کشدذ، یب صی ضسػی خد سا اربس ی خبادگی اعتلبد ی

42.کشدذ کؾبسصی اعتخذا ی

ؽب دسفذ کبسگشا ؽـ ا 48ک ؾب داد ؽذ، م ؽؼگ ک دس رذ ب

دسفذ فبیغ رذیذ، ؾبؿ 24.5دسفذ کبسگشا فبیغ هذیی 18کبسگش فؼتی ثد، صذد

سی، پب اصر پیؾ دسفذ کبسگشا فبیغ رذیذ ؾبؿ خشد 34ثیؼ اص . سعتبیی داؽتذ

ػا کبسگش فؼتی ث کبس اؽتـب ی صبی ک ثصت. گشدی ؿیش داؽتذ داسی، دس ـبص

داسی صلظ کشد بی بهج عشبی ی خد سا ثب عبخت یبكت ثدذ، اکخشیت ای کبسگشا ساثا

.کشد ثدذ، ث ای دی ک ػذتب دعتضدؽب تکبكی خبسد خباد سا ی

‌(درنذ) انی‌شغم‌کارگزا‌يرد‌تزرسی‌-‌‌3تذل

عبیش گشد دس داس ـبص اكضاسذ دوب سگشکب

ؾبؿ

رغ

100 8.64 3.74 1.7 7.14 18.3 61.56 فبیغ هذی

100 6.44 9.3 2.26 23.23 24.25 34.52 فبیغ رذیذ

الص ث تمیش اعت . دذ خذت ؾب ی ی دعتضد کبسگشا سا ثش جبی عبثو لترذ

تب ع دسفذ . سیب بذ ثد 210، صذاه دعتضد دس صذ 1358بی تب هج اص ک ثشای عب

سیب 1310ؽب اص ی کبسگشا بش ثبتزشث ثدذ دعتضد سصا ؽذ ک دس صش کبسگشا ثشسعی

.کشد تزبص ی

‌

33

‌(درنذ)ی‌خذيت‌در‌کارخا‌‌ی‌کارگزا‌يرد‌تزرسی‌تز‌يثای‌ساتق‌دستشد‌رسا‌-‌1تذل‌

خذت عبثو

سیب(/ عب)

رغ 1310+ 1310-1110 1100-900 800- 890 790-700 690-560

100- - - 18.18 9.9 72.72 5تش اص ک

5-15 27.27 27.27 36.36 9.9 - -100

16-25 2.4 10.24 41.37 37.93 3.4 3.4 100

26-30 -42.85 28.57 28.57 - -100

100 2.20 5.24 20.73 17.11 27.27 26.73 5تش اص ک

5-15 3 8 13 43 28 5 100

ی خد سا ثب سعتب کؾبسصی گب داؽت ثدذ، دیگش کبسگشا ثشکبس اص کبسگشای ک ساثا

ی خد، ؽـ دی اص ر ساذگی تبکغی، کبسگش عبختبی ثشصغت بست تزشث

ؽد، اص ؾب داد ی ؾتهس ک دس رذ ب. داسی ثشای خد اختیبس کشد ثدذ ـبص

داس ػا ـبص ث% 27دس کبس کؾبسصی % 40زع کبسگشای ک ؽـ د داؽتذ، ثیؼ اص

‌یا‌. کشدذ س كؼبیت ی یب پیؾ ‌ ‌غیزياز ‌کارگزا ‌ت ‌يدذد ‌سا ‌دو ‌شغم داشت

ی‌نایع‌‌دستياز‌‌تا‌يشد‌کى‌ثد ‌تهک‌تسیاری‌اس‌کارگزا‌ياز‌یش‌در‌ز‌د‌‌ی

ربت اعت ک کبسگشا صتی ثخؾی اص ا . تذیذ‌‌قذیى‌ت‌شغم‌ديی‌اشتغال‌داشتذ

کبسگشا فبیغ % 4.5. سعبذذ دسیبكتی اص کبسخب سا ثشای صلظ ؽـ د خد ث قشف ی

(9رذ . )ا کبسگشا فبیغ رذیذ شثه ی ؽـ د ب ثد% 11هذی

‌(درنذ)ط‌شغم‌دو‌کارگزا‌يرد‌تزرسی‌‌8تذل‌

رغ عبیش ؾبؿ صشف س پیؾ/داس ـبص کبسگشی کؾبسصی

100 27 27 8.1 37.83 فبیغ هذی

100 16.32 28.57 8.16 46.93 فبیغ رذیذ

34

‌(درنذ)يرد‌يصزف‌او‌کارگزا‌‌ط‌‌تذل‌

خبسد

سصا

ی احبحی

ض

خشیذ یب تؼیش ثیبسی اصداد كشصذا

ض

کؾبسصی خشیذ

اثضاس

رغ

فبیغ

هذی

21.6 9.4 4 3.6 56.7 4.5 100

فبیغ

رذیذ

29 18 6.5 3.5 32 11 100

پظ اص اوالة ک . بکی ثبلرتش اؽـب کشد ثدذ ؾبؿ عشپشعتی سا دوبب خشد

کبسگشا کذخذای هجی د سا ک ؽـی یض »تؾکی دادذ، کبسگشا کبسذا ای کبسخب، ؽسا

ػال ثش غبی بؽی اص ؽبس اذو کبسگش 43.«دس کبسخب داؽت ث سجشی ؽسا اتخبة کشدذ

عاش بی بهج عشبی فؼتی، تلکی چذپبسگی صلظ ساثا ثب عبخت داسی، کبسگشا ایشا

اص % 51دس سد کبسگشا فبیغ عبصب گغتشػ، ثیؼ اص 44.بصی اص عاد صػ داؽتذ

صتی دس . تاغتذ ثخاذ ثیغذ عختی ی عاد ثدذ یب ث کبسگشا فبیغ هذی، یب کال ثی

عاد ثدذ اص کبسگشا ثی% 27تشی فبیغ کؾس ثدذ، ی پیچیذ فبیغ رذیذ، ک دس صش

. ای یض ثغیبس پبیی ثد عاش صػ كی صشك 45(.10رذ) !ثش شگ صػ سعی ثی

تب »ی کؾس، تشی بصی ی تشا، یؼی فؼتی ثشای خب، هجن ی گضاسػ دتی، دس او

46«.ای داؽتذ د دسفذ یشی کبس فؼتی ػی صػ كی صشك

‌(‌درنذ)سح ‌ساد‌‌آيسی‌کارگزا‌يرد‌تزرسی‌‌-‌51تذل

خاذ ؽت عاد ثی

ضذد

تعا اثتذایی

(سابیی)

ی دیپ

دثیشعتب

رغ ثبالتش

فبیغ

هذی

28.15 23.18 41.72 6.29 0.66 0 100

فبیغ

رذیذ

12.62 15.14 37.54 26.81 7.57 0.32 100

35

ؽذ، بغ یی ضذد فؼتی کؾس دس صب ؽب بؽی ی ای ػا، ک اص تعؼ زػ

ؽ اص ػا عشکة عیبعی صکت دیکتبتسی، ثی. سؽذ کیلی یشبی فؼتی ثد

بی کبسگشی صاد هبی دس ی اتضبدی اؼی ک دس سا تعؼ. یبكتگی ثد ی ای تعؼ ػذ

ایشا دس د د اد فؼتی تی بی کبسگشی ص هشاس داؽت، عجت ؽذ ک تؾک 50 40ی ؽذ

هشاس داؽتذ یب دس صذی ک دس 30ی اای د 20ی صذی ک هجال دس کؾس دس ااخش د ث

سژی ؽب تب ی سػ ثشای 47.اؿت غتؼشات كشیوبیی عیبیی بی ؽذ ثدذ، شعذ

بی کبسگشا شا ثب ایزبد کشد ساثو کبسگشی داؽت عشکة کتش كؼبیت« ػوالی»

ی کبسگش ایشا بعت ک هجو دی ای سؽت مؼق دس زع، ث. کبسگشی ثد« صسد»عذیکببی

ی ی تعؼ ا، دس صیبی خد س سؿ وؼ ؤحشی ک دس اوالة داؽت تاغت خاعت ث

.اهتقبدی دکشاعی عیبعی، دس دسا پظ اص اوالة تأی کذ

‌ای‌شراای‌کارگزی‌یژگی

بی ایذئژی ، ؽسابی سؿ تلبت اص ظش اذاص بیت فبیغ، تشکیت ػنیت گشایؼ ث

ی دس فبیغ ثضسگ دتی ای تؾبثبت ث. کبسگشی کبسذی ر تؾبث صیبدی ثب داؽتذ

ی . الصظ ثد هبث( اص ر فبیؼی ک پظ اص اوالة ی ؽذذ)یب تضت کتش دت

ی شکضی رجؼ ؽسایی سا دس دسا ثالكبف پظ اص اوالة تؾکی فبیغ ثدذ ک غت

. دادذ

. ب تؾک خبؿ کبسگشا جدذب ثد، ؽساب ت بی افی ای ؽساب، تشکیت یکی اص ی گی

ثگیش فبیغ اص کبدسبی دكتشی تب کبسذا اسؽذ، عشپشعتب، ذعب دس ب کبسذا صوم

تش، ثبالخـ فبیغ ثخؼ دس سد فبیغ کچ . گشكتذ اسدی ذیشا عاس یبی سا یض دسثش ی

ثغیبسی اسد کبسذا، اػنبی دس . خقفی، ؽساب ػذتب اص کبسگشا تؾکی ی ؽذذ

. گیشی داؽتذ بی ختق ؽساب صنس چؾ دادذ دس اسگب ؤعظ ؽساب سا تؾکی ی

ی ؽسابی کبسکب فبیغ اثغت ث عبصب گغتشػ، ی اتضبدی ثشای ، دس ش ع کگش

یغ کؾس ؽشکت داؽتذ، صذد تشی فب اصذ اص ثضسگ 90بیذ اص 300ک دس ش ی تزبص اص

ی اتضبدی کذ بی اداس دسفذ کبسذا دس اسگب 48.دادذ بیذگب سا کبسذا تؾکی ی% 40

تش شاتت ثیؼ لش ث 16« ی یبت ارشایی»ی ثبالخـ دس لش 55اصر دس ؽسابی شکضی

36

ای تؾکی ب عبیش کبدسبی صشكبی تخققی ؽسای شکضی ػذتب اص ذع کیت. ثد

.ؽذ ی

ذ اصر ؽسای شکضی کبسکب ؽشکت لت ی سا دس سد عبیش ؽسابی ثضسگ هذست

ک تؾک بیت بگ ؽساب، ای. ؽسای شکضی کبسکب فبیغ كالد قذام داؽت

. بی خجت لی داؽت ذ، رجثگیش ثد ی تعو رذیذ صوم کبسگشا تؾک هجو

بی كی ذیشیت، یؼی ثگیش هبدس ثدذ تابیی ضیت ای اش ثد ک کبسکب صوم

ؽب ثب بیی سا ک کبسگشا كبهذ ثدذ دس اختیبس ؽساب هشاس دذ ؽساب دس زاکشات تابیی

بی ای تشکیت بگ ک اص بیت صیب اب. ب ثش ریذ ذیشیت کبسخب اص ای تابیی

بی چپ داؽتذ اص بكغ گشی اص کبسذا ک گشایؼ. ؽذ، ثغیبس ثد تلبت اػنب بؽی ی

ی صنس تأحیش دگب. بی دیگش بكغ خد سا دس ظش داؽتذ کشدذ گش کبسگشا دكبع ی

ی ؽساب ک اؿت کغبی ک دس صیکبسذا صوم ثگیش دس ؽسابی کؾس، اشی اعت

49.اذ اذ بدیذ اگبؽت ابجی ؽت

دی صنس اػنبی ب اؽبس ؽذ، دس کبس جدذ، ث دس اهغ، اگش اغ دیگشی ک دس ثبال ث

ی اس کبسخب یب اتخبة ی اداس ای سصیذ دس ؽسابی ثضسگ، ای ؽساب تا ثبو صشك

دس دعت اص ؽسابیی ک ػذتب تعو کبسگشا ایزبد ؽذ ثدذ، . ذیشا خد سا داؽتذ

دذ، کبسگشا بچبس ؽذذ اص ذعب هس ک فق ثیبت دس ثشسعی خد ؾب ی ب

50.کذ ؾیی هذاد ی دسخاعت شارؼت ث کبس کذ، اشی ک ثیبت سا ػوت

صتی دس اسدی یض ک 51.بی لشد ثدذ ب تؾک ثد ک گی دیگش ی گی ؽساب ای

تاغتذ ب ی تؾکی داد ثدذ، ای اتضبدی« بی ؽسایی اتضبدی»تؼذادی اص ؽساب

ثشای خب، ؽسای شکضی کبسگشا کبسذا ؽشکت . بی فؼتی ػ کذ چ اتضبدی

ی شکضی ؽسابی ابی فبیغ عبصب گغتشػ، اتضبدیی ؽس ی لت ایشا، اتضبدی

کبسخبزبت گیال ؽسای شکضی کبسگشا کبسذا فبیغ كالد، گی وؼ چتش پؽؾی

فلی ثی ؽسابی هس کی، كوذا ساثو دس ث. کشدذ ؽسابی لشد خد سا ایلب ی

اص تبی بثؼی ک دس اختیبس داؽتذ، اعتلبد پشاکذ، ث ای ؼی ثد ک ؽساب تاذ

. کذ ثب بگی ث وبث ثب اهذابت مذدکشاتی مذؽسایی ثپشداصذ

ـ عبصبی اعبعب ث ک اؿت ثب . ثش ثدذ ای ثی ػال، ؽساب اص ی عبخت ؾخ

گ ػنیت سعی دس ؽساب چای ثشای خد تظی کشد ثدذ، یک ی ؽساب اعبعب

37

ػ 52«کبسگب ثغت»ػی تؾک گبی یب خبث ؽسای کبسخب دس اهغ ث. رد ذاؽت

ک دساهغ یچ ػنیت تخجیت صبی گشكت، دس ی کبسکب کبسخب سا دس ثش ی ػی کشد، ث ی

غ ػی ؽسا ک اػنبی کبسکب تب دس ز. ؽذ ثب پشداخت صن ػنیت دس کبس جد

ثش ای اعبط، . کشدذ کشدذ، ؽشکت ی ب سا اتخبة ی ب کیت ی ؽسا اسگب کذ اداس

ثغیبسی اص کبسکب ث تؾک خدؽب صظ تؼن ذاؽتذ پؾتیجبی ب صبتی هتی

. ؾشه داؽت

اختالكبت عیبعی ایذئژی دسی تشی ی گی ؽساب شثه ث عی دس اهغ ثشرغت

بی ای دیگش هشكذاس عبصب ػذ. ثؼنی اص ؿبص صبی رسی اعالی ثدذ. ب ثد

تؼذاد ثغیبسی اص اػنبی ؽساب استجبه . بی ختق چپ ثدذ ی عبصب عیبعی، ث

ب سا ی عبصببی ا کشدذ عیبعت بی عیبعی داؽتذ عؼی ی غتوی ثب ای عبصب

تؼذاد ثغیبسی اص اػنبی سجشی ؽسابی ثبلر، اصر ؽسابی ؽشکت لت، 53.اػب کذ

بی عیبعی ثدذ یب اداس فبیغ كالد عبصب گغتشػ یب غتویب دس ساثا ثب عبصب

دس عب دجب خشی ؽکغت رجؼ ؽسایی اکخشیت ای كؼبال ؽسایی ث. ب ای عبصب

بی عیبعی دسو تزشثگی كؼبال اداس عبصب ثی. اخشاد یب صذای ؽذذ 1360

بی ی عبصب ی صائذ خبث بی دکشاتی ، عجت ؽذ ک ؽساب سا ث ؽب اص عبصب بدسعت

بی عیبعی یکی اص تبیذ ای اش ثد ک کبسگشا اثغت ث عبصب. عیبعی خد دس سذ

ػال، تجیـبت عیغ مذکیغتی ث. ختق، ث ربی کبسی، ث سهبثت ثب یکذیگش ثپشداصذ

مذچپ شا ثب تجیؾ ث هشكذاسی اص ؽسابی اثغت ث دت، ؽکبف عیؼی دس فلف

بی عیبعی ک گگب یض ث اؾؼبة زش اختالكبت دس عبصب. کبسگشا ایزبد کشد ثد

ی ای . صد یبكت ث ؾکالت دا ی ویب ث دس ؽساب سا یؽذ، غت ی

ی ی ؽساب صبکیت ثؼذ اص اوالة ثش ض بی عیبعی، ثب ظشیبت تلبت خد دسثبس عبصب

بی عیبعی تأحیشات بی پپیغتی ای عبصب دیذگب. ػکشد ؽساب احش گزاؽتذ

بی چپ، ثب بدیذ گشكت توشیجب تبی عبصب. ث شا داؽت ثبسی ثشای ؽساب كبرؼ

ی اهتقبدی ارتبػی ؾکالت اهؼی سؽذ اضابت ػیی عبختی شاص ختق تعؼ

.کشدذ ی کبسگش تأکیذ ی هجو یاسای‌آی تأی ػبدال سسیعاهتقبدی، تب ثش

ؽب دس دسا ی ثشصن کبسگشا، ک اکخشیتب ؾذ خاعت كؾبس اص پبیی ک اص اتظبسات تأی

اوالة كذاکبسی ؽذ، اص گیشی کشد ثدذ، بؽی ی بی چؾ ؽب سذ ثغیبس ثشد دس رشیب

تقیی جد تالػ رذی اص عی دت ثشای تـییش ثی. ی سادیکبیغ ؽساب ثد دالی ػذ

38

بذ اص سژی ؽب یض دی دیگشی ثد ک ؽسابسا ثبهی بی کبسگشی ساثو فلی عیبعت

خد ثش تنؼیق دت هت « یجشا»توبث كضایذ ثی ؽساب ذیشا . کؾیذ ربت اكشاه ی ث

. اص ی ع تویت صضة رسی اعالی ثیبدگشایب اعالی اص عی دیگش ازبیذ

رسی اعالی، ثشای ؽؼبسبی پپیغتی مذاپشیبیغتی هشكذاسی اص غتنؼلی

اعتوشاس . بی چپ رزاثیت كشاای داؽت ثغیبسی اص اػنبی ؽساب ثشخی عبصب

.ثیبدگشایب، دسا هالیی ؽساب سا پبیب ثخؾیذ

‌کتزل‌کارگزی‌یا‌ديکزاسی‌نعتی؟

سعی ث رد ذذ 1907 1905بی ک دس اوالة 54ب«عیت»ؽسابی ایشا ث

دس ایتبیب كؼبیت 1920ی ک دس اای د 55«تسی»ؽجبت داؽتذ ث ؽسابی

ب ػذتب دس عاش ؽشب ث رد ذ اص بیذگب کبسگشا، عشثبصا عیت. کشدذ ی

56.یبعی ثدذبی هذست ع ؽذذ اسگب دوبب تؾکی ی

بی کبسخبزبت ثیش ذذ، اسگب« بی داخی کیغی»ک اص ثا 57ؽسابی تسی

بی سعی ثشای خد خدگشدا اهتقبدی عیبعی ثدذ دس تئسی وؾی كشاتش اص عیت

بی کیت»کذ، ؽسابی ایشا ؾبث گ ک فق ثیبت یض اؽبس ی ب. هبی ثدذ

سعی ثدذ ک دس رشیب اوالة سعی هتب کبسخبزبت سا تضت کتش اداس « کبسخبزبت

عیت دس عاش ؽشب رد ذاؽتذ ک بی ؽج ثب ای تلبت ک دس ایشا اسگب. دس سدذ

س تؼذاد ثب ک دس رشیب اوالة ایشا، د. ب تق کذ ؽسابی کبسخبزبت ثتاذ خد سا ث

صیبدی اص ؽشب، ؽسابی ضالت ؽک گشكتذ، ای ؽساب تب اص ابی ض تؾک

.ی تؾکیالتی ثب ؽسابی کبس ذاؽتذ ؽذذ یچ ساثا ی

اؿتؾبػ ظشی پیشا . بی چپ ایشا دیذ ؾتشو اص بیت وؼ ؽساب ذاؽتذ عبصب

بی چپ ؾخـ جد ک ؽساب اهؼب چ ص عبصبی ا ؽساب ث صذی ثد ک ثشای یچ

بی کتش کبسگشی ثب ذف اعتوشاس ععیبیغ ثبیغت ث خبث اسگب یب ی. ای غتذ پذیذ

كؼبیت 59کسپساتیغتی-ی ئ ث ؽی 58ک دس رت اعتوشاس دکشاعی فؼتی ػ کذ یب

ی تلبتی سا دس ثبة ؽساب اسائ بی چپ ظشی کذ؟ دس یب ای عشدسگی، شی اص عبصب

بی چپ ایشا ثذ اعتخب، ی عبصب تا گلت کی ث سؿ ای اختالف ظشب ی. دادذ ی

صیش عؤا ک ػی ثد چی لبیی سا ث ی ؽسا کتش کبسگشی ثدذ ثی غضس ایذ

39

ای دس صبی . عبیش وبه رب سا ثشسعی تضی کذثجشذ عاثن تبسیخی رجؼ ؽسایی دس

رد ذذ ضق ؽشایو ثضشا ثدذ اعت ک دس سد ؽسابی کبس دس ش کزبی رب ک ث

بی صتی دس اتضبد ؽسی عبثن ک دت کبسگشی اعتوشاس یبكت، کیت. ػشی کتب داؽتذ

دس ای صی، سرع ث . تذسیذ اص فض ثیش سكتذث ( یب دس اهغ ؽسابی کبس)کبسخبزبت

دس ب، ؽساب ػشی . بعجت یغت گیشی وؼ ؽساب دس ب ثی ؽک ی تزشث

ثشای خب دس . بی ؽساب ثد تش یبكتذ ای دسعت ث ضبظ تـییش وؼ خاعت هالی

ک دس دسا پظ اص رگ « بی دادخای کیت»، 1920ی رسی ایبس ب دس اای د

رب یض عشدسگی پیشا وؼ دس . تجذی ؽذذ« ؽسای کبس»ربی ا ایزبد ؽذ ثدذ ث

ب عؤا افی رجؼ کبسگشی ای ثد ک یب ؽساب ثبیذ وؼ ک اتضبدی. ؽساب كشاا ثد

ذسی اتضبدی ػبفش. ب ثؾذ سا ثبصی کذ یب ربیگضی ب د خؽی سادیکب ک اص ک

اب هشكذاسا اتضبدی اص . ب ثدذ ذاؽتذ، خاعتبس تویت ؽساب ث ػا تؾک رذا اص اتضبدی

ب صبیت ی اس کبسخب عیبعت صلظ ؽساب ث ػا ثبصی ؾبسکتی اتضبدی دس اداس

ای سأی داد ، ک ث لغ هشكذاسا اتضبدی1920س دس ی ی ؽسابی کب عشازب کگش. کشدذ ی

ث . ای سد هج هذاد کشد، ث ای اختالف پبیب ثخؾیذ ؽساب سا دس دس تؾک اتضبدی

ؽسابی »ثبیغت جذ ث ای كؼبال ؽسایی ی ی سا ؽسابی کبس ک اص ظش پبس

ؽسابی »گشدذ عشازب ث « بی عیبعیؽسا» یب ثشای دیگشا تجذی ث « ذیشیت

ای ب، ث ػا ثبصی زاکش ؽب تعو بصی تجذی ؽذذ تب هج اص بثدی« ای زاکش

.ب ث كؼبیت ادا دادذ اتضبدی

خبث عبصکبس افی کتش کبسگشی یکی اص اؽتـبالت ری سؽلکشا ثبسی، ؽساب ث

اب یچ تالػ رذی دس رت سكغ اثببت ظشی پیشا . اعت ا ثدبی چپ دس ایش عبصب

دس اهغ ص عؤاالت ثغیبسی دس ثبة بیت . لبی ؽسا کتش کبسگشی فست گشكت اعت

: وؼ ؽساب کتش کبسگشی رد داسد، اص ر

‌ ‌سعزیف ‌اس ‌فزاسز ‌کارگزی ‌کتزل ‌سنیذ‌60«گیا‌ا‌ای»ط ‌سس ‌‌کتزل ‌يذیزیت

‌يعی‌است؟‌‌کارگزا‌دقیقا‌ت‌چ

‌پذیز‌است؟‌ط‌سدت‌چ‌شزایحی ‌تش‌شزای ‌تدزا ‌سدقق‌کتزل‌کارگزی‌ايکا

40

تعی‌است؟‌‌ط‌آیا‌کتزل‌کارگزی‌‌شرایی‌عی‌سعای‌است؟‌عی‌يانکیت‌دست

‌کسای‌ستذ ‌چ ‌کارخا ‌ست‌يانکا ‌اگز ‌ا‌. ‌کارگزا دنت‌يانک‌است‌یا

‌ارخا؟ک

‌يثا‌ ‌کذ؟ ‌شزکت ‌کارگزی ‌کتزل ‌فزایذ ‌در ‌دارذ ‌حق ‌کارگزا ‌تش ‌ت ‌کسای ‌چ ط

‌يذسا‌‌غیز؟

‌يی ‌کارگزی ‌کتزل ‌آیا ‌‌ط ‌رذی ‌نرت ‌ت ‌کهی‌ساذ ‌ک ‌طری ‌ت ‌درآیذ؛ ی‌‌گیز

‌سایی‌سس ‌کارگزا‌ادار‌شذ؟‌احذای‌اقتصادی‌ت

‌خز ‌سح ‌ت ‌فق ‌کارگزی ‌کتزل ‌آیا ‌نعتی‌‌-دط ‌احذ ‌یک ‌یعی‌سح اقتصادی

ی‌نعتی‌‌اقتصادی‌یعی‌سح ‌یک‌رشت‌-ساذ‌تا‌سحح‌يیا‌شد‌یا‌يی‌يدذد‌يی

‌اقتصادی‌یعی‌سح ‌اقتصاد‌يهی‌سعیى‌یاتذ؟‌-‌سح ‌کا

پذیز‌است‌‌در‌ای‌‌گیز‌‌سزاسزی‌ايکا‌ط‌سدت‌چ‌ظاو‌سیاسی ‌کتزل‌کارگزی‌

‌ب‌سیاسی‌چیست؟يیا‌قش‌دنت‌‌احشا

هس ک هجال اؽبس ؽذ، ؽسابی کبس ثب وؼ کتش کبسگشی ث ل ان ، یؼی ب

چ دس . رب ػی ؾذ تبیی تعو کبسگشا شگض دس یچ کتش تیذ، ذیشیت تصیغ، ث

ذ، اتلبم اكتبد، ا ای غجتب هی داؽت بی ؿشثی ک رجؼ اتضبدی ای اص کؾس اهغ دس پبس

ای ل اجت اص . اعت اؽکب دسربت ختق دکشاعی فؼتی ؾبسکت کبسگشی ثد

هجی کسپساتیغ، ضک شدد ؽشد عی چپ عتی ث ػا عبصػ هجوبتی، افالس

تا چ ای غئ ثذ تؼقت ث دس اص تخیالت اب ثشسعی ؽد، ی چب. اعت ؽذ

ی کبسگش ی ػی وجی اعت ک دس ، هجو ادػب کشد ک دکشاعی فؼتی تب ؽی

.تاذ اص صوم خد دكبع کذ ی ثؾشی، ی صذاه دس واغ کی اص تض ربؼ

دکشاعی فؼتی لی اعت غجی تذسیزی ک تضون دسربت ختق غتویب ث

دسعتی دکشاعی فؼتی سا اؿت پ ؾگشا ساثو فؼتی، ث. تا کبسگشا ثغتگی داسد

ی ث ؼذ دکشاعی فؼتی شثه . کذ خبث ی کیت جغت ثب اثؼبد ختق تؾشیش ی ث

یبثذ ث اهالػبت تشی عاش ؾبسکت، کبسگشا اکب ی ، دس پبیی«کتدسربت ؾبس»اعت ث

، ذیشیت ثب «ؾبس»ی ی ثبالتش یؼی شص دس شص. سد ظش خد دعتشعی داؽت ثبؽذ

گیشی ب خد سأعب تقی کذ اب پظ اص کغت ظش کبسگشا دس اتخبر تقیبت ؾبس ی

41

، ذیشیت ثب کبسگشا دس اتخبر تقیبت «ؾبس»ی ؼی دس شصدس عاش ثبالتش ی. کذ ی

دس عاش ثبالتش یؼی . کذ گیشی ی ب، خد سأعب تقی کذ اب پظ اص کغت ظش ؾبس ی

یب تقی ؾتشو، ذیشیت کبسگشا تأب دس عاس ختق کبسخب « تقیی »عاش

کبسگشا دس 61«خدگشدای»دس ثبالتشی عاش ؾبسکت یؼی ثبالخش. کذ گیشی ی تقی

عاس »ث ؼذ د کیت دکشاعی فؼتی، . گیشذ ی اس سا ث ػذ ی عاس ختق، اداس

اعت عاس ثؼذی « کبسگب»تشی عاش عبصبی عاش پبیی. اعت« گیشی عبصبی تقی

ثب شتجو کشد د . «ک ؽشکت» ثبالخش عاش یب عبصب« هغت»، «اصذ»ػجبستذ اص اداس یب

یذ ک جبی دکشاعی ی ث دعت یث ؼذ دسربت ؾبسکت عاس تقی گیشی رذ

.ثخؾذ ؽک ی( ؾب داد ؽذ اعت ی د گبسهس ک دس ب)فؼتی سا

‌‌

‌

42

‌اتعاد‌ديکزاسی‌نعتی‌‌کتزل‌کارگزی‌ط‌د‌ی‌رار

43

ی اهالػبت تشی عاش ؽک دکشاعی فؼتی ػجبست اعت اص جبد ، پبییگبسثشجبی ای

دس عاش کبسگب ثب کبسگشا ، ثبالتشی عاش ؽک دکشاعی فؼتی ػجبست اعت اص

اجت ث )ای خدگشدای دس اهغ چیضی رض کتش کبسگشی . خدگشدای ک ؽشکت تعو کبسگشا

.یغت( ل غجی

هذست کبسگشا ( دسػ دس سب)ثب تر ث بیت تبهل ساثو کبسگش کبسكشب، شچ

تش ثبؽذ، عاش ثبالتشی اص دکشاعی تشی هشاس داؽت تؾک تش دس عاش پیؾشكت ثیؼ

چ کبسگشا اص تا كی عیبعی یض جغتگی چب. فؼتی هبث دعتشعی خاذ ثد

اهالػبت عاش کبسگب سا یض ثب ب دس یب یسد کبسكشبیب صت ذ، اتظبس یبؽثشخسداس ثکتشی

اب . گیشی ؾبسکت دذ ب سا دس تقی ب ؾست کذ ک ثب گزاسذ چ سعذ ث ای

بؽذ، ی ک ؽشکت سا داؽت ثبؽذ هبدس ث خدگشدای ث اگش تا هذست اداسکبسگشا ؽ ثی

گب ( دس ای ل ل ابثن اتضاػی )خاذ تاغت دس ربت کتش کبسگشی

.ثشداسذ

‌گیزی‌تیه

اب ای ؽساب كبهذ ؽشایو . ی ؽسابی کبسگشی یکی اص ثش ذبی اوالة دس کؾس ثد ایذ

تاغتذ اص بكغ کبسگشا بی کبسگشا ثدذ دس ػ ػیی ری الص ثشای تضون خاعت

ی غتو کبس، ثذ بی ب هبدس ث ادا اؿت هشیت ث اتلبم کبسخب. کبسذا دكبع کذ

ثبیغت دس بی چذ یتی ثد ی صبیت دت جدذ اص ظش تکژی، اثغت ث ؽشکت

ؽساب، صتب اگش تا كی اداسی الص ث ای تشتیت. ب ػ کذ هبت هشاسدادبی صن اتیبص

تش خد سا یض داؽتذ، بیت عبختی فبیغ کؾس، اکب تضون خاعت کثشای ذیشیت

کبسگشا کبسذا فبیغ کؾس ک دس رشیب . عبخت ؽساب یؼی کتش کبسگشی سا یغش ی

ای عشکة كوذا دکشاعی، تزشثب عب دیبی ؽسایی ؽذذ، ث اوالة دسگیش كؼبیت

ی کبسگشی غتوی دس عاش کبسخبزبت رد ذاؽت چ سعذ یچ اتضبدی. اص تؾک ذاؽتذ

ب اختبم بی چپ یض ثش احش عب عبصب. بهن یب ک کؾس بی فبیغ، دس عاس سؽت

ی بیت وؼ عبختبس ساص ضبظ تئسی دسثب. عشکة ػذ سؽذ، مؼیق پشاکذ ثدذ

ی رجؼ ؽسایی کبسگشی ؽساب ک اوالة یض دچبس عشدسگی ؽذیذ ثد دس صی

.عخت دچبس ت ثدذ

44

یب اؽکب ختق دکشاعی فؼتی، ی ا دسل غجی ا ثشای تضون سب کتش کبسگشی

تش هذست تؾک اص . اعتبی عیبعی، اهتقبدی ارتبػی الص عغ پیؼ ؽشه

تش کبسگشا ثبیذ اص هذست اص . الص اعتکبسگشا هذست عیبعی، اهتقبدی ارتبػی

بی کبسگشا ثبالتش ثبؽذ، شهذس ک عاش خاعت. تؾک هذست عیبعی الص ثشخسداس ثبؽذ

ی دس ؽشایای جد ک رجؼ ؽسای. عاش ثبالتشی اص هذست عیبعی تؾکی ب الص اعت

بی ضذد دکشاعی فؼتی ؾبسکت دس ذیشیت سا ث کبسكشبیب تضی کذ، ؽک یصت

ای . ضون گشداذک ؽشکت، یؼی کتش کبسگشی سا ک ثتاذ ذف خدگشدای چ سعذ ث ای

. ای دس عاش ک کؾس ثد بی اتضبدی اش ػذتب ث خبهش ذاؽت تؾک

ی ؽب كبهذ ؾخقبتی ثدذ ک الص اختالكبت دسی ب ث خبهش عبخت، تشکیت اػنبؽسا

ب سا دس ی ؾبسکت کذ صی تأیگ تؾک کبسگشی اعت ک ثتاذ صوم کبسگشا سا

ی اغ ػیی ری، رجؼ ؽسایی دس دس اهغ ثب تر ثب زػ. ذیشیت كشا عبصد

ای بی اتضبدی ی کبسگش ایشا كبهذ تؾک بدا ک هجو. والة ضک ث ؽکغت ثددسا ا

ای كضایذ، تذسیذ ث گ غتو عشاعشی ثبؽذ ک ثتاذ اص بكغ خد دهبع کذ ث

پزیش عبصد، هجؼب اص ؽشایو ؿیشدکشاتی بی ختق دکشاعی فؼتی سا اکب ؽک

ؽکغت . ثشد ظب عیبعی کؾس ثد اعت، سذ خاذ بپزیش رذایی ثخؼ عشکة ک پیعت

ث - ؽبس ؽکغت ؽساب کتش کبسگشی رجؼ ؽسایی دس ایشا سد دیگشی سا ث اسد ثی

ثش ای اعبط اگش ؽساب ربیگضی . کذ امبك ی - اعت لی ک چپ عتی اص عبخت

ی اهتقبدی، پبسب زظ بی کبسگشی دس ػشف اتضبدیاص ر)بی دکشاتی تؾک

ؽذ الرش دکشاعی سا تنؼیق کشد ضک ث ( ی عیبعی ای دس ػشف ی یب او

بی بی دکشاتی ، دس ػشف چ ای ؽساب ک عبصب اب چب. ؽکغت خاذ ثد

ی اهؼی ذ، ثک صیؽ دکشاعی یاهتقبد عیبعت ثؾذ تب عجت تویت

.بی اهتقبدی عیبعی كشا خاذ سد ػی ؾبسکت کبسکب سا دس ػشف

‌ا‌یادداشت 1 Haideh Moghissi, Saeed Rahnema, The Working Class and the Islamic State in Iran,

Socialist Register, 2001. ۳۱۱۳، ثبس ۱تشر صغ شتنی، کتبة پ ؼ کبسگشی، ؽبس .

۹۰-۹۱ؿ

45

2 Labour Organizing in Iran,

دمحم فلی،تشر ”دی یشی کبس دس ایشا عبصب“عؼیذ سب، ا

3InsI nnnu iir iu Wstu: The Illusion of Worker Control, Economic and Industrial

Democracy International Journal, Vol. 13. 1, Feb. 1992.

، کابسضد ۰۲۱۲، ثابس ۰۲اذاص دس چؾ” ؽسابی کبس؛ ت کتش کبسگشی“ی كبسعی تشر

.ثد ؽذ تؾش ۰۲١۱، ۲ؽبس

یاادس ا( دعتؽاات) عااذ یتش ٠یهااذ 4 ، اعاات اا 1894بعاا٠، یخبااب، سعااب ع ااسد خب

ذ یاثا كش. اذ و بس اؽبس ٠ی ؽشایبس ثشا تظ" یها"ب، ث مشست زغ غذی

.ذیسرع 282، فلض 1976ب، یذئژ نت ؾشه، تشا، اتؾبسات پیت، ای د

.، ؿ1996شا؟، اعت، اتؾبسات ثبسا، یب دشاع٠ دس ایبت ععیذ صیذ سب، تزذیعؼ 5

17

-65، فلضبت 1985اتؾبسات بد، : سىییا٠ اوالث٠، ی ثشا ثیبس یذ، پیس. ث ر٠ 6

. ذیسرع 60

، 6، راذ 1963ااا1903شا یاغات٠ ایب دشاعا٠ یبسگش، ععا خ٠ رجؼیاعبد تبس 7

.108-107بؽش ضدى، فلضبت : كساظ

.1991، عق اكتخبس، تشا، اتؾبسات كشدطیذ تلشؽ٠، خبهشات یبت زیب ث 8

200.اا 199، فلضبت 1997پگئ، : بسذ صسث تبتس تعؼ،یشا، دیذ، ایب كشد 9

12.، فلض 1990اتؾبسات صد، : ، ذیػ٠ سب كشبد ؼب٠، ؼزض د 10

تش بسگش، دس ز دشاع٠ تبت: شایدس ا" ؽساب بسگشا"ذ سب، یعؼ 11

1992 ی، كس1/13فؼت٠ اهتقبد، رذ

.79، فلض 7اا3، رذ 1998، تشا، 1997اا1996شا، عبب بس یشض بس ا 12

بعجبت ؽد، اعت ؽب ت هبت ٠ی سایض ا یتب ثشاعبط بعجبت، یا 13

ن خداؽتـب٠ تضت كشب ساعتب یعا بعجبت تي دس ؽ تي كشد اص هش

مع ی. ؽذ داس اعتخبس ٠ یش دس اص ضبظ عشبیخد كشد ازب ؽد اب اكشاد دسگ

ت بسؽب ث تي ی اهؼیشؿ ایذ ، ػ ضد فذم ٠ ادگ٠ ث٠دس سد بسگشا خب

ث . ؽذ داس اعتخبس ٠ یث ل عشب( خباد ظیؼال سئ)گش دس ذ ید تغو ظ

.ذیسرع 51_50، فلضبت 1985اتؾبسات سع، : ت، هجوبت، ذی سایي ا یاس

206.، 200، فلضبت "1997اا1996بس عبب "شا، یشض بس ا 14

46

22.، فلض 1997بس، تشا، یشا، اهالػبت شثه ث اؽتـب ثیشض بس ا 15

ؽت، وبالت٠ ٠ ؼی٠، اص ع صذا خیكذا بگزاس سجش رجؼی رض٠، ثیث 16

"د ل دا ـ یب سا تؾخ یؾ صاؿیت ایپشداص چپ ثد ا ی ظشیخغت اهؾبس بد

1999اتؾبسات خبسا، : ظی رض٠، پبسیصذگ٠ حبس ث ی ث تبة دسثبس. سا اشس شد" سیبپشتب

.ذیسرع

خا٠، یذ ـیاب اؽتـب صب ثؼذ اص اوالة ثا تابة ؼیب اكضای دس سد زبدالت شثه ث بؼ 17

: ثبد غاات٠، ااذ اعااالی پغبذسیااب تض تیضااذد: ٠ اعااال٠یبدگشایااغاا ثییك

.ذیسرع 115-110، فلضبت 2000اتؾبسات صد داؾگب غلسد،

سا بغ ؽذ " تبر كشگ٠ ؿشة"ز٠ اعتخذا ؽذذ تب یثغ 300000اص ؼی، ث1994تب 18

28ض، یشا تبیث ا .گش ثشا اش ث ؼشف ٠ اص ش ث خذت گشكت ؽذذیلش د 300000

.ذیسرع 1993اتجش

شایشض بس ا 19

صب ثب یػ لیب ض تب اؽب تجؼ بیغ پیوب: صبیػ لیتجؼ ض بس، سكغیشاگ 20

252.، فلض یاتؾبسات پش: شا، تشای ایها

خبگ٠" ضغ٠، یش 21 ، فلضبت 1998، 1تعؼ، ؽبس اتؾبسات : دس گب ص" بسگشا ص

9-14.

گب کیذ ث ثخؼ یک ی زػ 22

. ۰۲١۹عشاة ثذاد، كشبد ؼبی، هجو کبس دس ایشا، تشر ضد تضذ، اتؾبسات گب، 23

ntlio c riitu , tsi ctsS xrir aro، دس”زذ ثشش ئی ثبپبست”کبس بسکظ، 24

Isiaiurr ,dSfnso suilrsrias esrrr,1977 , .317-318

ی صبمش وب. ب، ضالت سعتبب یض تؾکی ؽذذ صب دس ذاسط، داؾگب ؽساب 25

.پشداصد تب ث ؽسابی کبس ی

: تب کبس تضیی دس ای صی کتبثی اعت ک فق ثیبت ث صثب اگیغی تؾش کشد اعت 26

Assef Bayat: Workers & Revolution in Iran, London: Zed press, 1987.

ای ک داسد هبدس ث ثشسعی ؽشایای ک ؽاساب دس ثا بی اسصذ اب ای کتبة یض ث سؿ رج

ثشد ظس ظاش یغات رب وذ ثشسعی کتبة ب شچذ دس ای. اذ یغت رد ذ اص ثی سكت

هس ػاب ثابالخـ دس بس یغاذ ثا اکاب کتاش کابسگشی ثااب کبكی اعت کا گلتا ؽاد ثا

بی خاد سا اص ثشسعای ضااذد ػال ثیابت یبكتاا ثا. ای خا ایااشا رابی ثضاج كااشاا داسد ربؼا

بی تعاو، کا ضاب ا ا یغاتذ، ثا کا راجؼ ؽاسای کبسخبا( چابسد)ؼذدی

47

ی ؽااساب ثاابی صیاابدی داد گشا دس ایزاابد اداسؽااسایی تؼاای داد اعاات، ثاا وااؼ کاابس

دس . داذ بی چاپ دس راجؼ ؽاسایی ثابی کای ی ػکظ ثا واؼ سؽالکشا عابصب ث

.ای اص ای کبت اؽبس خاذ ؽذ بیی اص ای وب ث پبس ثخؼ

ست گشكت ی گغتشػ ف ای ثشسعی ک ثب کبسی ؽسابی کبسخبزبت اثغت ث اتضبدی 27

بیی اص ای دس رشیب ثشسعی . تشی ابؼبت بسی مؼیت کبسگشا ایشا ثد یکی اص عیغ

ک تبعلب ث دی . ب تکی ثب ثیؼ اص ضاس کبسگش قبصج ؽذ فبیغ چذضاس پشعؼ

شس ثشسعی ی کبسؽبعب دسگیش دس ارشای ه غبئ عیبعی سص اضال اتضبدی اخشاد کی

عبصب ذیشیت فؼتی، : ای اص تبیذ ثشسعی تؾش ؽذ بتب بذ تب گضاسػ خالف

. 1359ثشسعی ػی بس فبیغ، عبصب گغتشػ عبصی فبیغ ایشا، تشا،

.50، ؿ 1362بی ثضسگ ثخؼ دتی، تشا عبصب ثشب ثدر، کبسگب: شکض بس ایشا 28

.50، ؿ 1362بی ثضسگ ثخؼ دتی، تشا عبصب ثشب ثدر، کبسگب: بس ایشاشکض 29

، 1364شسی ثش امبع ربسی کؾس، تشا، عبصب ثشب ثدر، : عبصب ثشب ثدر 30

.51ؿ

31 Licensing agreement

32 Joint Ventures

.و. 33

Saeed Rahnema, Multinationals and Iranian Industries: 1953-1979, Journal of

Developing Areas, Vol. 24, No. 3, 1991, p. 296.

بی چذیتی گب کیذ ث ی ؽشکت ثشای گبی اص رضییبت اسد ؽشایو ضذدکذ 34

.أخز پیؾی

.82.ؿ ،1355ی بسی، تشا، عبصب ثشب ثدر، شکض بس ایشا، عبب 35

.262.، ؿ1359ی بسی، تشا، عبصب ثشب ثدر، شکض بس ایشا، عبب 36

ی رااغ الص ث تمیش اعت ک ای اهؼیت تاب ضاذد ثا کابسگشا ایاشا یغات دس کیا 37

تعاؼ هبثا ؾابذ اعات دس اش فاست یکای اص ػاا مااؼق یبكت یاب دسصب اػا اص تعاؼ

یبكت ث ػات اجت ای تلکی چذپبسگی دس کؾسبی تعؼ. یذ ی کبسگش ث صغبة ی هجو

تشی ثا ایا ی لقا د شراغ صیاش اؽابس. داسی ؽاذیذتش اعات بی بهجا عاشبی عبخت تذا

(:پشداصد دس سد تلکی کبسگشی دس ایشا، فق ثیبت، ث ای ی)ات داسذ

A. Lipietz, Towards Global Fordism. New Left Review, No. 132, (March-April 1968).

D. Remy. “Economic Security & Industrial Unionism, A Nigerian Case Study” in R.

48

Sandbook & R. Cohen (eds) The Development of an African Working Class. Toronto.

University of Toronto Press 1975.

تب اص ااب ایا عاذیکبب ا. ای اص فاف تؾاکی ؽاذ ثاد اجت عاذیکببی فالی دس پابس 38

ؽاذت اب ث پابی کبسگب ی دت، ثک اص عی سجشا کذخاذایب فاف یاض فابصجب خشدع

.عشکة ؽذذ

:تا ث شرغ صیش شارؼ کشد ثشای ثشسعی ؽشایو کبس صب اصر ی 39

Haideh Moghissi, “Women, Modernization & Revolution,” Review of Radical Political

Economy, Special Issue, Summer 1992.

.25.عبصب ذیشیت فؼتی، یبدؽذ، ؿ 40

« خجات»ای اص سخب غبی کبسگشی دس ثشسعای راجؼ کابسگشی دس دیگاش کؾاسبی ثا پبس 41

:تا ث ثشسعی صیش سرع کشد اص ر ی. اذ ثد صلظ ساثو ثب سعتب، اؽبس داؽت

R. J. Johnson, Peasants & Proletariat: The Working Class of Moscow in the Late 19th

Century, New Brunswick, NJ, Rutgres University Press, 1979.

42 .30. ذیشیت فؼتی، یبدؽذ، ؿعبصب

.80. رب، ؿ ب 43

عاادی ثای كس یاض دس ثشسعای خاد اص راجؼ کابسگشی ایاشا ثا ؾاک عااش ثابالی ثی. 44

:کذ، گب کیذ ث بسگشا ایشا اؽبس یک

W. Floor. Labour Unions, Laws & Conditions in Iran, Durham, Center for Middle Eastern

and Islamic Studies, 1985.

:تا شارؼ کشد ث وذ خغش ؽبکشی ثش ای احش كس یض ی

B. Chaqueri, “Review”; Middle Eastern Assoc, Bulletin. Vol. 23, No. 1. 1989. Pp. 46-

9.

تبپغا دس ثشسعای لقا خاد اص . پای. ای ربات اعات اؽابس ؽاد کا ای وبیغ اص ظش 45

ی کاابسگش اگغاتب، دس تماایش صااذ عااد کاابسگشا اگیغاای دس ی گاابی دس یاب هجواا تعاؼ

ػی بسگش د لاش هابدس ثداذ ثااص اش عا کا»کاذ کا ی هش اصد اؽابس ی بی ای عب

.«ثخاذ

E. P. Thompson, (1966) The Making of the English Working Class, Harmondsworh,

Penguin, 1966.

49

. ، ؿ1364عبصب ثشب ثدر، شسی ثش امبع ربسی، تشا، عبصب ثشب ثدر، 46

73.

کااذ کاا سؽااذ یکاای اص کؾااسبی اكشیواابیی اؽاابس ی كشیااذ دس ثشسعاای ؽااشایو کاابسی. ة 47

صاست غاتؼشات سا ثاش داؽات کا دس غاتؼشات »ریی دس اؿت غتؼشات اگایظ جبسص

.«س اهذا کذ بی یب عشػت دس رت ایزبد اتضبدی ث

B. Freund, Capital & Labour in the Nigenian Tin Mines, Atlantic Highlands, NJ;

Humanities Press, 1981.

اػ اص ی عابصب گغاتشػ پاظ اص ثشگاضاسی اای کگاش ثشخالف ظش فق ثیبت ک گیب اتضبدی 48

ی عشاعاشی سا دس تاشا دس ضا شکاض اصػ عی صاست کبس ضا ؽاذ، اتضبدیا عا کگاش

.ثشگضاس کشد 1359 1358بی ذیشیت فؼتی ثی عب

فق ثیبت، ثذ تأییذ صنس عیغ وؼ ؤحشی ک کبسذا دس ؽاساب داؽاتذ، ثشای 49

ترا ثا گاشایؼ داداذ کا ثی کاذ کا ذعاب، گاش گای سا تؾاکی ی ػی اوب ی ث

.164. گشكتذ، فق ثیبت، یبدؽذ، ؿ ؽب، گی ربت ذیشیت عشبی سا ی ایذئژی

:الرسدی. ظش گب کیذ ث وذ س ثشای اتوبد اص ای 50

H. Lajevardi (1988), Iranian Studies, Vol. 21, No. 3-4, pp. 159-162.

گزاؽات ؽاذ، House Unionیاب Enterprise Unionی اگیغای تؾک لاشد کا ؼابد اژ 51

ؿیاش سا عابصی ی فاؼتی اخال كاالد یاب اتجی ثشخالف تؾک فاؼتی کا کبسکاب یا سؽات

یااذ ضااذد ثاا ػناایت گیااشد، تؾااکی اعاات کاا تااب دس عاااش کبسخباا ثاا رااد ی دسثشی

.کبسکب ب اصذ اعت

52کبسگاب »ی ی کا ثا کا اعت ک تشرا Closed Shopی اگیغی اژ ؼبد اژ ای

ی دس یکای کیا. د داسدبی ؿاشة د اع تؾاک دس عااش کبسخبا را دس اتضبدی. اعت« ثغت

اب Open Shopی کبسخب غتذ دس دیگشی ک تؾک اختیبسی یاب ارجبس ػن اتضبدی کبسگشا ث

. یذ اذ ث ػنیت اتضبدی دسی داسد تب کبسگشای ک بی

بی چپ واؼ ثغایبس ضاذدی دس ایزابد ؽاساب داؽاتذ، ثشخالف ظش فق ثیبت ک عبصب 53

بی چااپ عااکالس اازجی غااتوی ؿیشغااتوی، دس ایزاابد اکخشیاات هااب كؼاابال عاابصباتلب

ثاب کا ثیابت واؼ . تشی اػنابی ؽاساب ثداذ ی كؼاب ؽسابی وؼ داؽتذ دس صاش

اػ اااب دااذ، تأکیااذ ػااذ سا تؾااخیـ ی« یواا عاالیذ»افاااالس چااپ کبسکااب ث« ضااذد»

ک اعت ای اش دس سد تؼذاد ؼذدی اص ؽاساب کا ی ثشسعای . اعت تبیی ثش کبسگشا ث

کاشد قاذام داؽات ثبؽاذ، اااب ؽاب صاب ؽاسابی ػاذ دس فاابیغ ثاضسگ تضات کتاش یااب

. ؽاد داداذ، ی بکیت دت، یؼی ؽسابیی ک اعبط رجؼ ؽسایی ایشا سا تؾاکی ی

اص ایا کا ثاب »بی چاپ کاذ کا عابصب کتا یاض اؽابس یدسعتی ثا ایا اجت فق ثیبت ث

50

ؽساب چ کذ یب چ وؼ عیبعی ا ارتبػی ثاشای ؽاساب هبیا ؽاذ، دچابس عاشدسگی

.«ثدذ

54 Soviets

55 Turino

یب »ی .ای.بی سعی ث خبث هذست عیبعی، سرع کیذ ث ثشای ثضج پیشا عیت 56

ی زػ/ «ظبیق ػبر دت ؽساب» « تاذ هذست دتی سا صلظ کذ؟ ب ی ثؾی

.1964. ،غک، اتؾبسات پشگشط235-275. ، فـ27 د . 90-126.،فـ26. حبس، د

سی سرع کیذ ث تی گشؾی، دکشاعی کبسگشا، ؽسای ثشای ثضج ؽسابی ت 57

:کبسخب، رجؼ ؽسای کبسخبزبت تسی دس کتبة صیش

A. Gramsci, Selections from Political Writings, 1910-1920, London; International

Publishers, pp.66-260-317.

ی اؽکب ی اعت ػب ک ث کیل "Industrial Democracy"دکشاعی فؼتی 58

ای ؾبسکت دس عاش ثبالتش اص کبسخب، . ؽد ی اس فبیغ، اهالم ی ؾبسکت کبسگشی دس اداس

ای یب کؾسی، دکشاعی اهتقبدی یب سیضی عیبعت گزاسی او اص ر ؾبسکت دس ثشب

"Economic Democracy" ؽد بیذ ی.

ای اص کؾسبی ی فبیغ دس پبس ای دس اداس ، ؽی"Neo- Corporatism" کسپساتیغ-ئ 59

ی کبسخب سا ؾتشکب ث ػذ ؿشثی اعت ک بیذگب کبسگشا یبذگب ذیشیت، اداس

بی گزاسی، خخی اص بیذگب دت، ذیشیت کبسگشا، عیبعت دس عاش عیبعت. گیشذ ی

ی كبؽیغ کسپساتیغ ثشای ای ثبس دس ایتبیب دس دسا عا. ذک کبسگشی سا تظی ی

ػذتب ثشای تلکی دکشاعی فؼتی ثب کسپساتیغ كبؽیغتی « ئ»پیؾذ . رد ذ ث

.ؽد کبس ثشد ی ث

60 Tautological

61 Self- Management