Upload
oganjorge
View
57
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
5/28/2018 Aprendendo Yorub
1/29
Aprendendo Yorub
Alfabeto Yorub
A B D E E F G GB
(a) (bi) (di) () () (fi) (gi) (gbi)
H I J K L M N O
(rri) (i) (dji) (Qui) (li) (mi) (ni) ()
O P R S s T U W
() (pi) (ri) (ci) (xi) (ti) (u) (u)
Y
(i)
obs: - c, q, v, , ! " N#o $%s&$'(
)o*+%s +s+%s: - AN EN EN IN ON ON UN
(n) (n) (n) (in) (n) (n) (un)
)o*+%s #o N+s+%s: - A E E I O O U
5/28/2018 Aprendendo Yorub
2/29
(a) () () (i) (o) () (u)
Pronomes Pessoais
Emi........Eu Emi un............Eudurmo
!"o........#oc !"o
ra..............#oc compra$un.......Ele%Ela $un&eun..........Ele%Ela come comida
A"a......' A"a ere..........'
brincamo
Enin....#oc Eninmo..........#oc abem
A"on....Ele%Ela A"one...........Ele%Ela faem
Pronomes Pessoais Na Forma
Contrada
(usados no tempo passado)
5/28/2018 Aprendendo Yorub
3/29
*o..............Eu *o looja............Eu fui a feira
$ ..............#oc $ looja..............#oc foi a feira
$ ..............Ele%Ela $ lo
oja..............Ele%Ela foi a feiraA ..............' A looja...............' fomo a feira
E...............#oc E lo
oja...............#oc foram afeira
+on.........Ele%Ela +on looja..........Ele%Ela foram a feira
(',o podem er uado no tempofuturo ou negati-o)
ronome oei-o
5/28/2018 Aprendendo Yorub
4/29
/emi...............meu()...............min0a()
/ire................teu()................tua()
/ire................eu().............
..ua()/i"a..............noo()............noa()
/iin.............-oo().............
-oa()
/i"on...........dele%dela...........dele()%dela()
ronome 1emontrati-o
Yii...................ete()............eta()...........ito
'aa................ee()............
ea()...........io
5/28/2018 Aprendendo Yorub
5/29
Yen.................a2uele...........a2uela...........a2uilo
/emi ni aoii.....................eta roupa min0a
/ire ni o"onaa....................ee din0eiro eu
/ire ni ago
en....................a2uele relgio teu
/i"a ni ai3o naa................eemomento noo
/iin ni igbaii...................ete tempo -oo
5/28/2018 Aprendendo Yorub
6/29
/i"on ni ajaii...................ete cac0orro
dele
4orma !nterrogati-a
5e % nje ...................n,o e
ua interroga6,o.7eni..........................im
7e3o..........................n,o
8o.............................n,o..... uado no -erbo er
8o.............................n,o.....uado no demai -erbo
5e i"o nia3e3o........................-oc aluno 9
5/28/2018 Aprendendo Yorub
7/29
'je i"o nia3e3o......................-oc
aluno 9
7eni: emi nia3e3o....................im: eu oualuno
7e3o: emi 3o nia3e3o...............n,o: eu n,o oualuno
5e enin mo;io........................-occon0ecem o ;io 9
'je enin mo
;io......................-occon0ecem o ;io 9
7eni: a"a mo;!$.....................im: n
con0ecemo o ;io
5/28/2018 Aprendendo Yorub
8/29
7e3o: a"a 3o mo;io................n,o: n n,o
con0ecemo o ;io
/empo do #erbo
' (ante do
-erbo).................coloca
5/28/2018 Aprendendo Yorub
9/29
Emi ti lo.....................j fui
Emi maa lo................-ou irEmi oo lo..................irei
Emi ti un .....................Eu jdormi
!"o ti ra .......................#ocj comprou
$un ti jeun....................Ele jcomeu comida
A"a ti ere ...................' jbrincamo
Enin ti mo ..................#oc
j ouberamA"on ti e ...................Ele jfieram
Emi maa gba ................Eu -ou
receber
5/28/2018 Aprendendo Yorub
10/29
!"o maa "oran ............#oc -aiaitir
$un maa jeun ..............Ele -aicomer comida
A"a maa boria............'
-amo -enerar $riaEnin maa an"o..........#oc -,opagar
A"on maa j ................Ele -,o
brigar
ronome !nterrogati-o
/ani ...........................Quem 9
8ini ...........................$ 2ue 9
'ibo ni .....................$nde 9
5/28/2018 Aprendendo Yorub
11/29
/anii"o 9.........................Quem
-oc 9
/ani oun 9..................... Quem ele 9
/ani oloria 9...................Quem cultuador de $ria 9
/ani omo
5/28/2018 Aprendendo Yorub
12/29
A"on ni omo funciona como prepoi6,o
uado no -erbo etar.'i bo ni i"onlo 9 ........................ $nde-oc eta indo 9
Emi nlo ile
5/28/2018 Aprendendo Yorub
15/29
'ibo ni i"onlo 9.......................$nde -oc
eta indo 9
Emi nlo i ile o3anla mo3anla e3e3anla
?@ > ejila mejila e3ejila
? > etala metala e3etala
?B > erinla merinla e3erinla
?C > edogun medogun e3edogun
@H > ogun ogun ogun
@C > edogbon edogbon edogbon
H > ogbon ogbon ogbon
BH > ogoji ogoji ogoji
CH > adota adota adota
DH > ogota ogota ogota
5/28/2018 Aprendendo Yorub
18/29
H > adorin adorin adorin
FH > ogorin ogorin ogorinGH > adorun adorun adorun
?HH > ogorun ogorun ogorun
1o nI ?? ao ?B J do ? ao B K lano final.
ara o totai: acrecentamo aletra * ao inLcio do cardinai: comexce6,o ao nMmero ? e: nMmero @He a adiante: tal como@?:@@:@:.....N pr exemploO
4aer ebo com doi obi e trgalo.
A rubo pelu obi meji ati a3u3ometa.
#eja 2ue: obi meji e n,o obi eji:
a3u3o meta e n,o a3u3o eta.
5/28/2018 Aprendendo Yorub
19/29
ara termo o nMmero ordinai:?I: @I: I: e aim pr diante:
acrecentamo E3 ou !8 ao inLciodo cardinai: com exce6,o donMmero ?: ?? @H: H:.....
;egra para e ecre-er o nMmero
cardinai entre a deena: maap o nMmero 2uine: (?D: ?:?F....@?: @@:..?:@...).
'ome do nMmero cardinal(at C) K
le K l K o nome da deena maiprxima: ou o nome do nMmerocardinal(at C) K din K P K o nomeda deena mai prxima: pr
exemploO@? J o3an K le K l K ogun
OKANLELOGUN
(PASSOU UM DE VINTE)
5/28/2018 Aprendendo Yorub
20/29
@D J erin K din K l K ogbon
ERINDINLOGBON
(FALTOU QUATRO PARA trinta)
Aplica6,o da ;egraO
?C > edogun
?D > erindinlogun
? > etadinlogun
?F > ejidinlogun
?G > o3andinlogun
@H > ogun
@? > o3anlelogun
@@ > ejilelogun
@ > etalelogun
@B > erinlelogun
5/28/2018 Aprendendo Yorub
21/29
@C > edogbon ou arunlelogun ouarundinlogbon
@D > erindinlogbon
@ > etadinlogbon
@F > ejidinlogbon
@G > o3andinlogbon
H < ogbon
? > o3anlelogbon
@ > ejilelogbon
> etalelogbon
B > erinlelogbon
C < arunlelogbon ou arundinlogoji
D > erindinlogoji
> etadinlogoji
F > ejidinlogoji
5/28/2018 Aprendendo Yorub
22/29
G > o3andinlogoji
BH > ogoji1ia da 5emanaO
$jo Ai3u............1omingo
$jo Aje.............5egunda
$jo !egun........../er6a
$jo $joru...........Quarta
$jo $jobo...........Quinta
$jo Eti.............5exta
$jo Abameta.........5abado
$jo.................1ia
$e.................5emana
$u.................*
$dun...............Ano
5/28/2018 Aprendendo Yorub
23/29
!gba...............*omento: tempo:poca
*ee do AnoO
5ere........&aneiro
Erele.......4e-ereiro
Erena......*ar6o
!gbe.......Abril
Ebeli......*aio
$3udu......&un0o
Agemo.........&ul0o
$gun..........Agoto
E"e"e.........5etembro
$"ara.........$utubro
7elu..........'o-embro
$pe...........1eembro
5/28/2018 Aprendendo Yorub
24/29
Eta6e do AnoO
!gba ;iru E"e.........rima-era
!gba Erun....................#er,o
!gba $gbo ou A3o3o
!3ore.....$utono!gba
$tutu...................!n-erno
$jo "o ni
Qual o dia9Que dia 9
$u "o ni
Qual o m9Que m 9
$dun "o ni
5/28/2018 Aprendendo Yorub
25/29
Qual o ano9Que ano 9
!gba "o ni
Qual a poca9Que poca 9
Em 2ue momento9Quando9
$jo "o ni "o lo i oja9Que dia -oc foi R feira9
Emi lo i oja ni ojo aje.Eu fui R feira na egunda
5/28/2018 Aprendendo Yorub
26/29
!gba "o ni i"o 3o ede Yoruba9Quando -oc aprendeu o idioma
Yoruba9
Emi 3o ede Yoruba ni odun ?GGH.Eu aprendi o idioma Yoruba no anode ?GGH.
!gba "o ni9Em 2ual poca9
!gba riru e"e ni.
4oi na poca da prima-era.
5/28/2018 Aprendendo Yorub
27/29
8u..................faltar
Ago melo ni...........Qual a0ora9
?@OHH J Ago mejila oan%ale
?@ 0ora da tarde%noite
?@OH? J Ago mejila 3oja ieju 3anoan%ale
?@ 0ora e um minuto datarde%noite
?@O@H J Ago mejila 3oja ogun ieju
oan%ale.?@ 0ora e @H minuto da
tarde%noite.
5/28/2018 Aprendendo Yorub
28/29
?@O@G J Ago mejila 3oja iejuo3andinlogbon.
oan%ale.
?@ 0ora e @G minuto datarde%noite.
?@OH J Ago mejila Abo oan%ale.?@ 0ora e meia da tarde%noite.
?@O? J Ago 3an 3u iejuo3andinlogbon oan%ale.
faltam @G minuto para ? 0ora datarde%noite.
?@OCG J Ago 3an 3u ieju 3anoan%ale.
4alta ? minuto para ? 0ora datarde%noite.
H?OHH J Ago 3an oan%ale.
? 0ora da tarde%noite.
5/28/2018 Aprendendo Yorub
29/29
$gbon ieju J H minuto
= omente no @H minuto in-erte apoi6,o de ieju e ogun.
O alfabet !r"b# e $e"$ fne%a$
O Yorub uma lngua milenar originria da frica Ocidental,de regies que hoje compreendem a Nigria e Benin, citada amuitos sculos antes da chegada de europeus a l!f, capitalde seu reino" O Yorub, bem como o #a$ssa, uma das prin!cipais linguagens usadas na Nigria por %inte e cinco milhesde habitantes e por outros milhes de descendentes africanosem pases em que sua cultura foi conser%ada, como a formaNag& no Brasil e em 'uba" O alfabeto Yorub composto desete %ogais e de(oito consoantes e a %ariada acentua)*o %ema definir em cada pala%ra sua correta pron$ncia, sendo o seusentido modificado quando da acentua)*o ou n*o da pala%ra"O alfabeto Yorub constitudo das seguintes letras:A B D E F G GB H J K ! " O O # $ % % & ' ( Y+ acentua)*o utili(ada da seguinte formao A pronunciado com som aberto -agudo./o E pronunciado com som aberto -agudo./o E pronunciado com som fechado -gra%e./o O pronunciado com som aberto -agudo./o O pronunciado com som fechado -gra%e./o ' pronunciado com som aberto -agudo."o acento agudo pronunciado em tom alto/o acento gra)e pronunciado em tom bai0o/a aus1ncia de acentua)*o pronunciada em tom mdio/o tilsignifica a repeti)*o da %ogal -* 2 aa, 2 oo./o sublin*adosob uma %ogal indica que seu som aberto/o sublin*adosob a consoante %indica seu o som como 3"
FO"E!A% +ogais
,onsoantes A E E - O O '
B b b1 b bi b& b4 b$
D d d1 d di d& d4 d$
F f f1 f fi f& f4 f$
G g gu1 gu gui g& g4 g$
GB g5 g51 g5 g5i g5& g54 g5$
H rr rr1 rr rri rr& rr4 rr$
J dj dj1 dj dji dj& dj4 dj$
K c qu1 qu qui c& c4 c$
l l1 l li l& l4 l$
! m m1 m mi m& m4 m$
" n n1 n ni n& n4 n$
# pu pu1 pu pui pu& pu4 pu$
$ r r1 r ri r& r4 r$
% ss ss1 ss ssi ss& ss4 ss$
% 0 01 0 0i 0& 04 0$
& t t1 t ti t& t4 t$
( u u1 u u u& u4 u$
Y i i1 i i i& i4 i$