A.P.T – Apprentice Preparation Trainingaptproject.eu/wp-content/uploads/2017/11/APT-IO12-Summary-PL.pdf · • Niektóre z inicjatyw wykorzystują również testy psychometryczne

Projekt został ufundowany przy wsparciu Komisji Europejskiej. Poniższa publikacja wyraża poglądy autorów, a Komisja nie ponosi odpowiedzialności za dowolne wykorzystanie zawartych w niej informacji

we

Erasmus+ KA2 Partnerstwo strategiczne na rzecz kształcenia i szkolenia zawodowego

A.P.T – Apprentice Preparation Training New Approaches in Managing the Transition from

Education to Employment

Numer projektu: 2016-1-UK01-KA202-024558

(IO1 & IO2) Międzynarodowy raport porównawczy na temat doradztwa zawodowego oraz oceniania w każdym z krajów

partnerskich

1


Koordynator projektu

Lancaster and Morecambe College - UK

Partnerzy projektu

EAS28 – Comune di Ortona – Włochy

OŚRODEK SZKOLENIOWO-BADAWCZY INNEO – POLSKA

SUBMEET – INCONTRARSI PER CRESCERE – WŁOCHY

VŠĮ “ŽINIŲ KODAS” – LITWA

ACADEMIA POSTAL 3 VIGO S.L. – HISZPANIA

PRIVATE INSTITUTE EMPHASYS CENTRE – CYPR

FUNDATIA EUROED – RUMUNIA

2


APT – Streszczenie projektu APT – Apprentice Preparation Training to projekt realizowany w ramach programu Erasmus+ KA2 VET przez okres 30 miesięcy, w latach 2016 – 2019, mający na celu zwiększenie umiejętności pracowników sektora edukacyjnego, przygotowujących młode osoby do wejścia na rynek pracy. Głos młodych ludzi i pracodawców będzie wykorzystany podczas tworzenia materiałów, tak aby zapewnić, że obejmują one właściwy zakres tematyczny. Można postawić tezę że potrzeby ciągle zmieniającego się rynku pracy nie zawsze są poruszane przez współczesne szkoły w ramach doradztwa zawodowego lub innych rodzajów przygotowania zawodowego. Mamy nadzieję że poprzez zachęcanie i wspieranie kadry dydaktycznej do spojrzenia na nowo na doradztwo zawodowe oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy, bariery które utrudniają albo uniemożliwiają udane przejście na rynek pracy zostaną naświetlone, odkryte oraz przezwyciężone. Dodatkowym celem jest zwiększenie świadomości dotyczącej potrzeby uwzględniania głosu pracodawcy w kształtowaniu i przygotowaniu materiałów szkoleniowych potrzebnych do wypełnienia luki w umiejętnościach – w krajach partnerskich projektu oraz pozostałych państwach członkowskich UE. Przez sprowadzanie, rozpowszechnianie, testowanie oraz ocenianie rożnych metod ponadnarodowych można opracować materiały które będą użyteczne w całej Europie. Efekty pracy przedstawiają aktualny stan wiedzy dotyczącej międzynarodowego porównania narzędzi, projektów, metod i badań i służą jako platforma dla dalszych rezultatów pracy które będą skierowane bezpośrednio do specjalistów oraz kadry dydaktycznej w szkolnictwie zawodowym. Rezultaty, po analizie, stworzą zestaw narzędzi APT zawierający dedykowane moduły łagodzące proces przejścia młodych osób na rynek zawodowy. Efektem końcowym będzie ukończenie badań oraz zestaw metod oferujący narzędzie testowe które pomoże młodym ludziom w poszukiwaniu pracy oraz podążaniu ścieżką kariery zawodowej. Główną grupą docelową do której projekt APT jest skierowany są, ale nie wyłącznie: nauczyciele zawodowi, młodzi pracownicy, osoby organizujące edukację dla dorosłych, nauczyciele szkolni, doradcy zawodowi itp., pracujący z młodymi ludźmi którzy w niedalekiej przyszłości będą musieli sprostać sytuacji wkroczenia na rynek pracy, tak aby znaleźli zatrudnienie we właściwym zawodzie. Mamy również nadzieję na połączenie przestrzeni zawodowej i edukacyjnej w zrozumiały sposób tak aby funkcjonować jako most pomiędzy nimi. Konieczność, aby specjaliści zajmujący się edukacją byli bardziej świadomi oraz dopasowani do potrzeb rynku pracy wzrasta wraz ze zmianami na rynku pracy. Komunikat ze strony ATP jest taki, że ta zmiana powinna być uwzględniona oraz wkomponowana w nowe struktury oraz modele doradztwa. Poniższy raport (IO1 i IO2) został opracowany po przeprowadzeniu głównego oraz pobocznego badania. W trakcie pobocznego badania partnerzy zebrali dobre praktyki dotyczące doradztwa zawodowego oraz narzędzi do oceniania, wdrożone lokalnie, na poziomie krajowym, oraz w krajach uczestniczących w projekcie, jak również w UE. Poprzez badanie dostępnych informacji zidentyfikowano kilka dobrych praktyk oraz ich ograniczenia. Podczas głównego badania, nauczyciele, pracodawcy i młodzi ludzie mieli okazję podzielić się opiniami na temat luk w systemie kształcenia, umiejętności potrzebnych do zabezpieczenia oraz utrzymania zatrudnienia oraz tego gdzie znajdują się luki w

3


umiejętnościach. Co więcej, położono nacisk na potrzebę dalszego kształcenia pewnych obszarów i umiejętności. Główne badanie pokazało również że nauczyciele z Włoch, Rumuni, Litwy, Cypru, Polski i Hiszpanii mają inne podejście do doradztwa oraz szkoleń zawodowych, lecz doświadczają podobnych wyzwań ze strony szkolnictwa dotyczących młodych osób. Wymagania dotyczące kariery w krajach partnerskich ukazują powtarzające się motywy które mogą być i będą omówione przy wykorzystaniu materiałów, które można zaadaptować tak aby spełniać potrzeby lokalne, regionalne oraz krajowe. Wprowadzenie Poniższy raport powstał w ramach projektu ‘APT: Apprentice Preparation Training - New Approaches in Managing the Transition from Education to Employment’ dofinansowanego przez Komisję Europejską w ramach programu Erasmus+. Raport ma na celu ustalić obecny stan, lub dokładniej mówiąc, krajowy stan wiedzy dotyczący doradztwa zawodowego, poradnictwa zawodowego oraz stosowania technik (takich jak testy psychometryczne, oceny umiejętności zawodowych oraz tworzenia profili umiejętności.) Główne cele projektu ‘APT: Apprentice Preparation Training - New Approaches in Managing the Transition from Education to Employment’ to:

• Wkład w rozwój nowych metod poradnictwa zawodowego oraz oceniania umiejętności zawodowych

• Zaangażowanie młodych ludzi, doradców zawodowych oraz pracodawców tak aby rozumieli potrzeby wszystkich stron

• Wspieranie osób przechodzących ze szkoły na rynek pracy • Podzielenie się oraz wdrożenie, tam gdzie to możliwe, przykładów najlepszych

praktyk w krajach partnerskich • Opracowanie narzędzi do udzielania informacji, doradztwa i poradnictwa

zapewnionych młodym ludziom, w odniesieniu do możliwości zatrudnienia oraz doradztwa zawodowego.

Grupa docelowa Główne grupy docelowe projektu ‘APT: Apprentice Preparation Training - New Approaches in Managing the Transition from Education to Employment’ to:

• Młodzi ludzie (na każdym poziomie kształcenia) przechodzący z edukacji na rynek pracy

• Absolwenci, stażyści i ci, którzy wchodzą na rynek pracy po raz pierwszy Pozostałe grupy docelowe obejmują:

• Młode uczące się osoby, podejmujące ważne decyzje na temat przyszłej ścieżki rozwoju zawodowego

• Pracodawców zapewniających cenne informacje które pomagają pokierować i wspierać szkolenie młodych ludzi w trakcie okresu przejścia

• Pracowników sektora doradztwa zawodowego

4


Ponadto instytucje edukacyjne, uniwersytety, Ministerstwa Edukacji, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa itd. Będą informowane o projekcie poprzez organizację eventów i inne działania promujące projekt. Poniższy raport oraz główne badanie mają na celu określenie obecnej sytuacji dotyczącej informacji o możliwości zatrudnienia, doradztwa oraz poradnictwa zapewnionych w systemach szkolnictwa w krajach partnerskich; ma on na celu również znalezienie przykładów najlepszych praktyk oraz narzędzi które mogą być użyte do polepszenia obecnych praktyk w każdym z krajów partnerskich. Partnerzy uczestniczący w projekcie zaangażują różne grupy docelowe poprzez przeprowadzenie wywiadów w ramach głównego badania tak, aby uzyskać informacje zarówno ilościowe jak i jakościowe. Grupy obejmują pracodawców, specjalistów od doradztwa zawodowego oraz młode osoby w okresie przejścia ze szkoły do pracy. Umożliwi to partnerom projektu uzyskanie lepszego zrozumienia słabych i mocnych stron obecnych praktyk, jak również pomoc w pokierowaniu rozwojem narzędzi wspierających dla tych którzy udzielają informacji i porad młodym ludziom. Definicja doradztwa zawodowego oraz oceny umiejętności zawodowych Projekt ‘APT: Apprentice Preparation Training - New Approaches in Managing the Transition from Education to Employment’ stosuje definicje poradnictwa zawodowego Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) i Unii Europejskiej (UE) dla stworzenia podstawy do badań Definiują oni doradztwo zawodowe jako:

“Usługi oraz działania mające na celu pomoc osobom w każdym wieku oraz na dowolnym etapie życia podejmować wybory edukacyjne, zawodowe oraz dotyczące szkoleń i do kierowania swoją karierą” (OECD, 2004)

albo,

“Zakres działań, który pozwala obywatelom, niezależnie od ich wieku i w każdym momencie ich życia, określić swoje umiejętności, kompetencje i zainteresowania, podejmować decyzje w zakresie kształcenia, szkolenia i zatrudnienia oraz kierować swoim życiem osobistym w trakcie kształcenia, szkolenia, pracy i w innych sytuacjach, w których możliwe jest nabycie lub

5


wykorzystanie tych umiejętności i kompetencji .” (Council of the European Union, 2004)

Ocena umiejętności zawodowych może być zdefiniowana jako ogólne pojęcie procesu określania i oceniania indywidualnego poziomu kompetencji w odniesieniu do przygotowania zawodowego oraz decyzji o podjęciu kariery. Cele oceny umiejętności zawodowych to:

• Planowanie przebiegu działań w kierunku określonego celu kariery • Zwiększenie samowiedzy jednostki oraz możliwości podejmowania decyzji

zawodowych • Przewidywanie realistycznych możliwości zatrudnienia, zgodnie z umiejętnościami

jednostki Porównanie najlepszych praktyk w poradnictwie zawodowym oraz narzędziach do oceniania umiejętności zawodowych Badanie poboczne zgromadziło szeroki zakres przykładów dobrych praktyk w obszarze doradztwa zawodowego oraz oceniania umiejętności zawodowych wśród siedmiu krajów partnerskich. Przykłady tych najlepszych praktyk pomogą w dostarczeniu informacji oraz kierowaniu następnymi etapami projektu ATP. Przy porównywaniu najlepszych praktyk lokalnych, regionalnych oraz krajowych oczywistym jest że wiele inicjatyw łączy jakaś kluczowa cecha albo podobieństwo. Poniżej znajduje się kilka powtarzających się motywów w wielu z przykładów najlepszych praktyk:

• Większość lokalnych przykładów najlepszych praktyk została indywidualnie dopasowana do potrzeb społeczności lokalnych i odnosi się do problemów którym muszą sprostać młodzi w konkretnym obszarze.

• Jest to również widoczne w nawiązaniu do regionalnych przykładów które wdrażają elementy konkretnych kluczowych branż, wymagania rynku pracy oraz znaczące czynniki społeczno-ekonomiczne w opracowywaniu programów.

• Prawie wszystkie przykłady najlepszych praktyk stwierdzają że pracodawcy są integralną częścią procesu i muszą być angażowani kiedy to tylko możliwe. Dotyczy to również potrzeby aby młodzi ludzie w trakcie edukacji spędzali czas, kiedy to tylko możliwe, w rzeczywistych miejscach pracy.

• Większość przykładów najlepszych praktyk wdraża elementy szkoleń z możliwości znalezienia zatrudnienia (np. pisanie CV, rozmowy kwalifikacyjne, doświadczenie zawodowe, planowanie kariery itp.). Powyższe umiejętności nie są jednak głównym aspektem żadnej z inicjatyw; są jedynie doraźne.

• Wiele z najlepszych praktyk przedstawia holistyczne podejście do zagadnienia doradztwa i poradnictwa zawodowego, wspierają procesy które angażują młodą osobę, rodziców, pracodawców oraz specjalistów od doradztwa zawodowego tak aby zapewnić uwzględnienie wszystkich potencjalnych opcji oraz, to że młoda osoba jest w pełni poinformowana odnośnie decyzji dotyczących dalszej ścieżki zawodowej.

• Większość najlepszych praktyk wspiera, na tyle ile to możliwe, indywidualne doradztwo i poradnictwo zawodowe, które powinno być profesjonalne, obiektywne, realistyczne oraz dotyczyć wymagań rynku pracy dla konkretnego obszaru/regionu/kraju.

6


• Zapewnianie dokładnych oraz aktualnych informacji i porad jest również obecne w większości inicjatyw, co jest szczególnie widoczne w potrzebie oceny wymagań rynku pracy oraz zawodów dostępnych w różnych obszarach geograficznych.

• Kilka inicjatyw kładzie również nacisk na istotę zaangażowania młodych ludzi w kluczowych etapach edukacji, zwłaszcza w okresach kiedy podejmują ważne decyzje dotyczące przedmiotów i obszarów nauki które wybierają, niezależnie czy wybierają obszar zawodowy albo akademicki, czy kończą edukację aby zacząć pracować, czy idą na studia

• Niektóre z inicjatyw wykorzystują również testy psychometryczne i testy osobowości aby pomóc młodym ludziom zrozumieć swoje mocne strony i określić ścieżkę kariery która pasuje do ich typu osobowości, co jest szczególnie pomocne w przypadku osób które nie są pewne jaką ścieżkę kariery wybrać

• Wiele z inicjatyw skupia się na ‘umiejętnościach miękkich’ oraz interpersonalnych jako że są one postrzegane jako kluczowe dla udanego przejścia ze środowiska edukacyjnego do zawodowego i nie zawsze mogą być rozwijane w klasie.

Wnioski z wywiadów w ramach badania głównego Na podstawie analizy wywiadów z badania głównego partnerzy projektu określili wiele ważnych kwestii które pomogą określić strukturę następnej fazy projektu APT. Pracodawcy Większość pracodawców preferuje albo kwalifikacje techniczne albo wykształcenie wyższe (nie były jednak one zawsze konieczne). Wszyscy przesłuchani pracodawcy cenili doświadczenie zawodowe jakiegokolwiek rodzaju, jednak mieli poczucie że umiejętności miękkie oraz nastawienie również są znaczące. Ponad połowa (55%) przebadanych pracodawców miała wcześniejsze doświadczenie z programami szkoleń skierowanymi do młodych, takimi jak praktyki, staże albo szkolenia. Jedna trzecia pracodawców powiedziała że nie posiada żadnych konkretnych procedur wewnętrznych na rzecz wspierania młodych pracowników.

• Najbardziej wartościowa cecha personalna – nastawienie oraz chęć uczenia się • Najbardziej wartościowa umiejętność techniczna – odpowiednia wiedza dotycząca

branży albo doświadczenie • Najbardziej wartościowa postawa – zamiłowanie do stanowiska albo branży

Blisko połowa pracodawców (47%) uważa, że młodzi ludzie nie są wystarczająco przygotowani do pracy, a tylko 16% uważa, że są przygotowani. Pracodawcy generalnie uważają, że młodzi ludzie muszą mieć większe doświadczenie zawodowe, więcej umiejętności praktycznych oraz większy zakres umiejętności miękkich. Doradcy zawodowi

7


Większość przesłuchanych doradców zawodowych uważało że wsparcie indywidualne jest niezbędne oraz że jest to najlepsza forma doradztwa, jednak stwierdzili też ze praca grupowa oraz warsztaty są równie ważne tak aby dzielić się pomysłami oraz wspierać dialog z rówieśnikami. Wielu doradców zawodowych dodało też że rodzice albo rodzina też są ważni i powinni odgrywać rolę, albo przynajmniej być włączeni w dialog. Większość doradców zawodowych stwierdziło, że młodym ludziom ogólnie brakuje motywacji oraz pewności siebie, co stanowi główną barierę w zapewnieniu doradztwa zawodowego. Większość z nich uważa że jakakolwiek forma doradztwa zawodowego musi pokrywać się z informacjami o lokalnym rynku pracy i sprawić że młodzi ludzie będą znać wszystkie potencjalne opcje podjęcia kariery, rozwijające się profesje oraz branże. Prawie wszyscy z przebadanych doradców zawodowych uważają że należy poświęcić więcej czasu na doradztwo zawodowe w trakcie kształcenia, a jego dokładność musi być znacznie większa (najlepiej aby wyznaczyć cele S.M.A.R.T albo mieć plany działań dotyczące kariery). Wiele z przepytanych osób twierdziło również że należałoby celować w rozwijanie umiejętności miękkich podczas kształcenia oraz zwiększony nacisk na cechy personalne.

• Najbardziej wartościowa cecha personalna – Elastyczność / zdolność do adaptacji • Najbardziej wartościowa umiejętność techniczna – IT / umiejętności cyfrowe • Najbardziej wartościowa postawa – Elastyczność / zdolność do adaptacji

Doradcy zawodowi uważają, że nauczyciele powinni bardziej wspierać albo wpajać etykę pracy, motywacje oraz umiejętności miękkie. Grubo ponad jedna trzecia z nich odnosi wrażenie że młodzi ludzie nie są przygotowani do pracy oraz że młodzi potrzebują więcej doświadczenia zawodowego, więcej inicjatywy oraz skupienia i ukierunkowania Młodzi ludzie Tylko 8% młodych ludzi biorących udział w wywiadzie nie miało doświadczenia zawodowego, jednak tylko 41% *miało doświadczenie w zawodzie pasującym do ich wyboru*. Młodzi ludzie generalnie uważają, że nie otrzymali wystarczającego doradztwa zawodowego podczas procesu edukacyjnego i niemal żadnego indywidualnie skierowanego wsparcia. Mniej niż 1/3 młodych ludzi skorzystała z testów oszacowania umiejętności zawodowych lub testu podczas procesu edukacyjnego, który pozwoliłyby im zidentyfikować mocne i słabe strony, możliwości rozwoju zawodowego, możliwości edukacji na poziomie wyższym oraz obszary, które muszą poprawić aby odnieść sukces. 68% uważa, że doradztwo zawodowe nie przygotowało ich do pracy. Było tak ze względu na zbyt mało czasu poświęconego na doradztwo, brak wystarczających informacji i niewystarczające wsparcie o charakterze indywidualnym. 81% uważa, że mogli otrzymać lepsze wsparcie podczas procesu edukacyjnego, oraz że powinno być więcej wsparcia indywidualnego, testów, informacji od pracodawców, więcej praktycznego wsparcia. Co trzecia osoba nie miała pomysłu na swój rozwój zawodowy, lub kierunek tego rozwoju, a 63% uznało, że brakuje im wystarczających informacji o rynku pracy i zatrudnieniu.

• Najbardziej wartościowa cecha personalna – Elastyczność / zdolność do adaptacji • Najbardziej wartościowa umiejętność techniczna – IT / umiejętności cyfrowe • Najbardziej wartościowa postawa – Elastyczność / zdolność do adaptacji

8


Tylko 32% młodych osób czuło się przygotowanych do miejsca pracy; ci którzy nie byli tego zdania stwierdzili że brak im doświadczenia zawodowego, informacji na temat rynku pracy, planów na rozpoczęcie kariery, oraz lepszych umiejętności miękkich.

Wybór kluczowych cytatów: “Młodzi ludzie powinni być zachęcani, aby robić to co kochają i kochać to co robią” “Ważne żeby umiejętności miękkie oraz wartości młodej osoby pasowały do kultury firmy” “Jeśli chcesz zrobić karierę, albo po prostu zaczynasz, nie przychodź z nastawieniem do walki. Staraj się być członkiem zespołu, ponieważ aby stworzyć dobry zespół bardzo ważna jest współpraca z innymi ludźmi” “Bardzo często spotykamy osoby którym brakuje odpowiedzialności, więc jeśli rozpoczynasz swoją karierę, bądź gotowy podjąć odpowiedzialność, zwłaszcza że charakter pracy się zmienia, staje się ona bardziej oparta na projektach albo kontraktach na własny rachunek, co wymaga więcej odpowiedzialności aby zapewnić, że projekt jest ukończony i że wszystko jest ukończone na czas” “Świat się zmienia, musisz zmieniać się razem z nim i uczyć przez cały czas” “Sposób myślenia kandydata jest o wiele ważniejszy niż dyplom. Nie potrzebujesz dyplomu żeby odnieść sukces” “Przygotowanie do miejsca pracy jest połączeniem cech personalnych (takich jak motywacja, postrzeganie jakości własnej pracy, szacunek) oraz umiejętności miękkich połączonych z kompetencjami uzyskanymi w trakcie edukacji (umiejętności twarde). Nie zależy tylko od edukacji”

Podsumowanie wniosków do dalszego poprowadzenia projektu Jako rezultat z wniosków z badania głównego i pobocznego, partnerzy w projekcie ATP opracowali strategie ukierunkowaną na niektóre z określonych problemów. Następna faza projektu będzie dotyczyć opracowania zbioru środków dla ulepszenia procesu przejścia młodych osób z obszaru edukacji na rynek pracy. Darmowe materiały zostaną opracowane tak aby odpowiadać na potrzeby trzech głównych grup docelowych projektu. Materiały te będą miały na celu zapewnienie informacji oraz zasobów pomocniczych dla wszystkich zaangażowanych w doradztwo zawodowe dla młodej osoby. W ramach projektu powstaną zasoby dla:

1. Pracodawców

9


2. Młodych ludzi 3. Doradców zawodowych 4. Rodziców

W kolejnej fazie projektu powstaną poniższe rezultaty:

• Materiały wspierające pracodawców którzy mogą zatrudnić młode osoby. Będą one składać się ze wskazówek oraz informacji dla pracodawcy tak żeby sprostać ich oczekiwaniom oraz pomóc im wydobyć to co najlepsze z młodych pracowników (IO3)

• Poradnik z informacjami dla młodych ludzi przechodzących z obszaru edukacji na rynek pracy. Będą one miały formę informacji, porad oraz rad na temat kilku aspektów możliwości znalezienia zatrudnienia i tego jak lepiej przygotować się do środowiska pracy, razem ze wskazaniami do dalszego wsparcia (IO3).

• Możliwe do dostarczenia materiały szkoleniowe dla doradców zawodowych do wykorzystania przy pracy z młodymi ludźmi, które będą skupione zarówno na umiejętności miękkie oraz praktyczne aspekty możliwości znalezienia zatrudnienia (IO3)

• Krótki przewodnik dla rodziców młodych osób, który będzie nastawiony na zapewnienie wsparcia rodzicom którzy nakierowują swoje dzieci przy podejmowaniu decyzji które wpłyną na ich przyszłe możliwości podjęcia kariery (IO3)

• Zestaw narzędzi do oceny umiejętności zawodowych dla pomocy przy pokierowaniu młodych ludzi w określeniu potencjalnych możliwości rozwoju/ścieżek kariery.

Documents

A.P.T – Apprentice Preparation Trainingaptproject.eu/wp-content/uploads/2017/11/APT-IO12-Summary-PL.pdf · • Niektóre z inicjatyw wykorzystują również testy psychometryczne