1

Araştırma ve GeliştirmeAR-GE

Yrd. Doç. Dr. M. Volkan Türker

Marmara Üniversitesiİşletme Fakültesiİşletme BölümüTeknoloji ve Yenilik Yönetimi Dersi

2

Günümüzde en önemli rekabet gücü…

Daha önce değindiğimiz gibi, günümüz işdünyasında, yaratıcılık ve yenilikçilik rekabette öne geçmenin en önemli unsurlarıhaline gelmiştir.Küreselleşmenin önemli sonuçlarından biri; tüketicilerin seçeneklerinin çoğalması, yüksek fiyatlı fakat değişik özellikleri olan farklılaştırılmış ürünler ile, bunlara özgütaleplerin geçerli olduğu, fakat sürekli olmayan pazarların oluşmasıdır.

3

Günümüzde en önemli rekabet gücü…İşte bu ortamda, ürün ve hizmetlerde yenilik yapabilme ile,tasarım, üretim ve dağıtım süreçlerinin kısaltılabilmesi, rekabet avantajı sağlayan başlıca unsurlar olmuştur.

4

Ar-Ge Nedir?

Araştırma Geliştirme; bilimsel ve teknik bilginin yeni uygulamalarda kullanımıdır.Ar-Ge’nin iki temel unsuru vardır;

1. Araştırma2. Geliştirme

5

Araştırma

Temel AraştırmaGeniş ölçüde araştırmacının ilgi alanına, kişisel arzusuna bağlı olup, daha çok bilimsel amaçla yapılan öz araştırmadır. Uygulamalı Araştırmaİşletmelerin, özellikle sanayi işletmelerinin büyük önem verdikleri ve gerçekleştirdikleri araştırma türüdür. Belirli amaçlar için yapılır.

6

Uygulamalı Araştırma

Uygulamalı araştırmalarda, temel araştırmalardan yararlanılır.UA ticari amaçlı bir çalışma olduğundan, elde edilen sonuçlar patent konusu olabilmektedir.Ulaşılan teknolojik yenilik veya buluş; patenti alınınca uzunca bir süre (15-17 yıl) ulusal ve uluslar arası alanda yasal korunma hakkı elde eder.

7

Geliştirme

Ar-Ge’nin ikinci unsurudur.Temel ve uygulamalı araştırma sonuçlarını, yani bilinenleri kullanmayıve uygulamada daha iyi sonuçlar almayı amaçlar.Geliştirme çalışmalarında yeni bir buluş söz konusu değildir.

8

Geliştirme

Araştırma sonuçlarının; malzemeler, ürünler, hizmetler, sistemler, süreçler haline dönüştürülmesine yönelik faaliyetleri kapsar.“Geliştirme”; “araştırma” ile “üretim”arasında bir köprü vazifesi görür.

Araştırma GeliştirmeÜretim

9

Ar-Ge’nin kapsamı?

İlk bakışta, Ar-Ge daha çok ürün üretimiyle ilgili gibi görülebilir.Ancak günümüzde her türlü ekonomik faaliyet Ar-Ge çalışmalarına konu olmaktadır.Yönetim ve Organizasyon, Pazarlama, Finansman, Bankacılık, İKY, …

10

İşletmelerin Ar-Ge’ye önem vermelerinin başlıca nedenleri

1. Pazarla ilgili nedenler; Pazarda önde gelen firma olmak ve bunu korumak, rakiplere karşı koyabilmek için mamul, hizmet ve süreç geliştirmek.

2. Örgütsel nedenler; Sektörde yenilikçi olarak isim yapmak ve bunu sürdürmek, aralarında seçim yapılabilecek alternatif ürün ve süreçlere sahip olmak.

11

İşletmelerin Ar-Ge’ye önem vermelerinin başlıca nedenleri

3. Sosyal nedenler; Değişiklik bekleyen tüketicileri tatmin etmek, kamuoyuna karşı toplumsal yararlılığınıkanıtlamak.

4. Personelle ilgili nedenler; Yetenekli ve istekli araştırmacıları işletmeye çekebilmek, bunları işletmede tutabilmek, çalışanlara çalışma şevki kazandırmak. 12

TA – UA ikilemi

TA, genellikle büyük harcamalar gerektirdiği ve sonuçları hem uzun sürede, hem de düşük kar oranı ile ortaya çıktığı için, işletmeler bu tür araştırmalara rağbet göstermezler.Örneğin ABD’de, kamu kuruluşları ve üniversiteler dışında; Microsoft, Intel, vb. gibi çok büyük ölçekli işletmeler bu alanda yatırım yapabilmektedirler.

13

TA – UA ikilemi

Oysaki TA’lar, uygulamalıaraştırmalara temel teşkil ettiği ve ülke işletmelerinin yeni teknolojiler sayesinde dünya pazarlarına açılmalarında rol oynadıkları için, devletler tarafından teşvik görmektedirler.

14

TA – UA ikilemi

Buna karşılık, gerek uygulamalıaraştırma, gerekse geliştirme, belirli bir işletme probleminin çözümlenmesinde yardımcı olan, riski düşük, geri dönüş oranı nispeten yüksek ve uzun zaman gerektirmeyen faaliyetler olduğu için daha çok rağbet görürler.

15

Yeni ürün/hizmet üretimi

Hem üretim hem de pazarlama ile ilgili genişkapsamlı bir Ar-Ge alanıdır.İlla, bütünüyle orijinal bir ürün veya hizmet meydana getirmek ile ilgili değildir.Mevcut mamul veya hizmeti, çeşitli yönlerden yapılacak değişikliklerle, daha faydalı, kullanışlı, vs. hale getirerek tüketicilere sunmak hatta ambalajında değişiklik yapmak da Ar-Ge kapsamına alınabilir. 16

Türkiye’de ve Dünya’da Ar-Ge

1963 Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)70’lerin sonlarında ilk Ar-Ge çalışmaları…doğa bilimlerine yönelik… teknoloji üretimi söz konusu değil…90’larda bilimsel ve teknolojik gelişmeye ayrılan kaynaklar yeterli olamamış, küçük teşebbüslere destek yeterli değildir.

17

Türkiye’de ve Dünya’da Ar-Ge

1995 yılında Dünya Ticaret Örgütü(WTO) ile ilişkilerin başlaması, Gümrük Birliğine girilmesi, AB’ye adaylık; Ar-Ge’ye devlet desteğinin artmasınıgerektirmiştir.Devlet destekli Ar-Ge dönemi…

18

Türkiye’de ve Dünya’da Ar-Ge

TÜİK verilerine göre ülkemizdeki Ar-Gefaaliyetlerinin;

1999 2007 2012

Üniversiteler % 60,4 % 48,2 % 21,1

Ticari kesim % 33,4 % 41,3 % 46,8

Kamu kesimi % 6,2 % 10,6 % 28,2

tarafından gerçekleştirilmiştir.

19

TLToplam AR-GE

harcaması 6 Milyar TL

AR-GE harcaması /GSYİH (‰) (binde) 7,1

Kişi başına düşen AR-GE harcaması 86.3

* TÜİK, Sayı: 178. 13 Kasım 2008

Gayri Safi Yurtiçi AR-GE Harcaması, 2007*

Gayri Safi Yurtiçi AR-GE Harcaması, 2012*

20

TLToplam AR-GE harcaması 13 Milyar TLAR-GE harcaması / GSYİH

(‰) (binde) 9,2

Kişi başına düşen AR-GE harcaması 172,7

* TÜİK, Sayı: 13630. 20 Kasım 2013

Dünya’da Ar-Ge

21

İşletme Yıllık Ar-Ge Harcaması1 Volkswagen 12.5 Milyar $2 Samsung 11 Milyar $3 Microsoft 10.4 Milyar $4 Intel 10.1 Milyar $5 Toyota 9.3 Milyar $

22

2000’den günümüze;

Türkiye’de ve Dünya’daAr-Ge; OECD İstatistikleri

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü(İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatıolarak da bilinir, İngilizce: Organisationfor Economic Co-operation andDevelopment), uluslararası bir ekonomi örgütüdür.

23

OECD, 14 Aralık 1960 tarihinde imzalanan Paris Sözleşmesi'ne dayanılarak kurulmuştur ve savaşyıkıntıları içindeki Avrupa'nın Marshall Planı çerçevesinde yeniden yapılandırılması amacıyla 1948 yılında kurulan Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü'nün (OEEC) doğrudan mirasçısıdır.Örgüte üye otuz ülke bulunmaktadır. Türkiye OECD’nin kurucu üyelerindendir.

www.oecd.org24

Halen 30 tam üye olan ülke vardır, bu ülkeler arasında 24 tanesi (*)Dünya Bankası tarafından 2005'de yüksek gelirli ülkeler arasında gösterilmiştir.

25

Gross

domestic

expenditure(G

DE): toplam

yurtiçi harcamalar

Gross

domestic

product(G

DP): gayrisafiyurtiçi hasıla

26* Main Science and Technology Indicators 2005

Toplam yurtiçi Ar-Ge harcamalarının, gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki oranı

Her bin işgören başına düşen araştırmacı sayısı

27* Main Science and Technology Indicators 2006-2

Toplam yurtiçi Ar-Ge harcamalarının, gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki oranı

Her bin işgören başına düşen araştırmacı sayısı

28* Main Science and Technology Indicators 2008-2

Toplam yurtiçi Ar-Ge harcamalarının, gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki oranı

Her bin işgören başına düşen araştırmacı sayısı

29* Main Science and Technology Indicators 2012-2

Toplam yurtiçi Ar-Ge harcamalarının, gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki oranı

Her bin işgören başına düşen araştırmacı sayısı

30

31 32

33

Ar-Ge personeli

34

Araştırmacılar

35

Şekil 3. Her 1 USD Ar-Ge için vergi sübvansiyonlarının oranı (2008)