Arabi̇-Şeceretul Kevn Varlik Ağaci

8/12/2019 Arab-eceretul Kevn Varlik Aaci

1/106

ECERETUL KEVN

VARLIK AACI

Bismillahirrahmanirrahim

Grmedin mi Allah nasl bir misal getirdi: Gzel bir

sz, kk yerde sabit, dallar gkte olan gzel bir aaca

benzetti. (brahim, 24)

Deitirme ve g kayna Odur.


2/106

Allahn salt ve selam efendimiz Hazreti

Muhammedin ve ehlibeytinin zerine olsun.

Zat Tek, sfatlar esiz, yz cihetlerden, kutsiyeti

hadis (sonradan olma) olmaktan, aya ynlerden, elleri

hareketlerden, gzleri bakmalardan, istivas/brmesi

btnlemelerden, kudreti srmelerden ve iradesi

tutkulu arzulardan mnezzeh olan Allaha hamdolsun.


3/106

Mevsuflarn saysna bal olarak sfatlarnda art

olmaz. rade edilenlerin farkllyla iradesi farkllamaz.

Btn varlklar Kn/ OL kelimesiyle var etmitir. Gizlihibir ey yoktur ki o korunmu srdan km olmasn.

Yce Allah yle buyuruyor: Biz, bir eyin olmasn

istediimiz zaman, ona syleyecek szmz sadece

Kn / Ol dememizdir. Hemen oluverir. (Nahl, 40)

Sonra varla ve varoluuna, gizli olana ve

dzenleniine baktm. Baktm, varln tm bir aatr.

Bu aacn nurunun asl OL habbesidir.

Sizi biz yarattk (Vaka, 57) tohumunun asyla

varlk, kaf alanm. Bu tohumdan Biz, her eyi bir

lye gre yarattk. (Kamer, 49) meyvesi kmtr.

Bu aatan kkleri ayn, uzantlar ayr iki farkl dal

belirmitir. Kk iradedir, dal ise kudrettir. Dolaysyla

Kaf cevherinden iki farkl anlam kmtr: Bu gn size

dininizi ikmal ettim (Maide, 3) ayetinde iaret edilen

kemal kaf ve lerinden kimi iman etti, kimi de inkar


4/106

etti. (Bakara, 253) ayetinde iaret edilen kfr kaf

Nun cevherinden ise Belirsizlik Nunu ve Belirlilik

Nunu zuhur etti. ncesizlik (kadem) iradesininhkmne dayal olarak onlar yokluk gizliliinden ortaya

karnca, zerlerine nurunu serpti.

Bu nurdan isabet alanlar OL tohumundan kan

varlk aacnn timsalini ihata ettiler. OL sznn

kafnnsrrndan Siz, hayrl mmetsiniz (Al-i mran,

110) timsali grnd.


5/106

Nununun erhinde ise Allah kimin gnln slama

amsa o, Rabbinden bir nur zere deil midir?

(Zmer, 22) hakikati akla kavutu.

Ama bu nurdan isabet almayanlara gelince, OL

harfinden kastedilen anlamn kefi istendi onlardan.

nk onun hecesinde yanld ve umudu boa kt.

Bunun zerine OL misaline bakt ve onun kfr nunu

ile birlikte kaf olduunu sand. Bu yzden kafirlerden

oldu. Dolaysyla her mahlukun OL kelimesinden

payna den, onun hece harflerini bilmesi, gizli srlarna

ahit olmas kadardr. Bunun delili Hz. Rasulullahn

(s.a.v) u szdr: Yce Allah, mahlukatn bir

karanlkta yaratt, sonra zerlerine nurundan serpti. Kime

bu nur isabet etmise o hidayete ermitir. Kime de bu

nur isabet etmemise o sapm, azmtr.

Adem, varlk dairesine bakt, her varln varlk

dairesinde dndn grd. Kimisi ateten, kimisi de

balktan var olmulard.

Sonra bu dairenin OL srlar zerinde olduunu


6/106

grd. Nasl dolayor ve dnyorsa, nasl uuyor ve

pervaz oluyorsa, sonunda Ona dnyor, Onun

etrafnda cevelan ediyor, Ondan ayrlmyor, bir tarafagitmiyor.

Kimisi kemal kafn ve belirlilik nununu grm,

kimisi kfr kafn ve belirsizlik nununu grm.

Bunlar, ahit olduklarnn hkmnce Kn / OL dairesi

noktasna dnerler. Varedilmiin varedenin iradesinin

dna kmas mmkn deildir. Varlk aacnn farkl

dallarna, meyvelerinin trlerine baktn zaman, bunun


7/106

kknn OL habbesinden neet ettiini, ondan

ayrldn anlarsn.

Adem, talim mektebine alnp btn isimleri

renince OL misaline, sonra var edicinin varedilenlerle

gtt maksada bakt, muallimi OL kafnda, hazine

kafnda mahede etti.

Ben gizli bir hazineydim, bilinmiyordum. Bilinmeyi

istedim.

Sonra nun srrndan Muhakkak ki Ben, yalnzca

Ben Allahm (Taha, 14) ayetinde iaret edilen benlik

nununumahede etti. Heceler gerekleip umut

tahakkuk edince, ona hazine kafndan eref kaf

kartld..

Biz, hakikaten insanolunu an ve eref sahibi

kldk. (sra, 70) Bir de olmaklk kaf kartld: Onun

kula, gz ve eli olurum Onun iin benlik

nunundan da nur nunu kartld: kendisine bir k

verdiimiz. (Enam, 122) Buna nimet nunu baland:


8/106

Allahn nimetini sayacak olsanz sayamazsnz.

(brahim, 34)

blise (Allahn laneti zerine olsun) gelince, talim

mektebine krk bin yl devam etti, OL harflerini aratrd.

Muallim, onu kendi haline brakm, kendi gc ve

kudreti ekseninde faaliyet gstermesini salamt. O da

OL timsaline bakyordu; onun timsalinden kfrnn

kafn grmek iin. Nitekim byklendi: Yz evirdi ve

byklk taslad. (Bakara, 34) OL kelimesinin

nunundan ate nununu gryordu: Beni ateten


9/106

yarattn (Araf, 12) Bylece kfrnn nununu ate

oluunun nunuyla btnletirdi: Oraya tepetaklak

atldlar. (uara, 94)

Adem, bu aacn farkllna, ieklerinin ve

meyvelerinin eitliliine baknca Muhakkak ki ben,

yalnzca ben Allahm (Taha, 14) dalna sarld. Bunun

zerine ona yle seslenildi: Hepsi tevhidin

meyveleridir.. O da Birliin glgesine girdi: u aaca

yaklamayn (Bakara, 35) blis, onu onlara

vesvese verdi. (Araf, 20) aacna ulatrmak istedi.

Onlar da o aacn meyvesinden yediler. Bylece kaygan

zeminlerde ayaklar kayd. Adem asi oldu. (Taha, 121)

Sonra Biz kendimize zulmettik. (Araf, 23) dalna asld.

Bunun sonucunda zerine meyveler sarkt. Adem

ald (Bakara, 37)

ahitlik gnnde, ahitler huzurunda: Ben sizin

rabbiniz deil miyim? (Araf, 172) diye seslenildiinde,

herkes grd ve duyduu kadaryla ahitlik etmitir.

Ama hepsi ayn cevab vermitir: Evet dediler.


10/106

Ancak ihtilaf, ahitlik hususunda sz konusu olmutur.

Kime Zatnn Cemalini gsterdiyse, o Onun benzerigibi hibir ey yoktur. (ura, 11) ahitliinde bulundu.

Kime Sfatnn Cemalini gsterdiyse, o kendisinden

baka ilah yoktur. O, mlkn sahibidir, eksiklikten

mnezzehtir. (Har, 23) ahitliinde bulundu.

Mahlukatnn gelinliklerini gsterdii kimselerin

ahitlikleri ise, ahit olunanlarn farkllndan dolay

birbirinden farkl oldu.


11/106

Bunun neticesinde bazlar Onun snrl, mahdut

olduunu dnd;

Bazs yok olduunu; Bazs ise kocaman bir kaya

olduunu tasavvur etti. Bu hususta gruplarn her biri De

ki: Allahn bizim iin yazdndan bakas bize asla

erimez. (Tevbe, 51) hkmne dayanmaktadr. Bu

hkm de OL kelimesinin srrnda gizlidirve kendi

dairesinin ekseninde dnmekte, habbesinin kkne bal

olarak da sabittir. Bu tohum olunca varlk aac da ortaya

kt, sonra meyveleri belirdi, suretlerinin anlamlar da..

Bu var edilmilere bir misal ve mevcutlara da bir

timsal gstermekistedim. Varlkta szler, fiiller ve haller

ayn minvalde netice verdikleri iin de OL tohumundan

yetien aac misal verdim.

Eksiklik, fazlalk, grnmezlik ve grnrlk, kfr ve

iman gibi varlkta meydana gelen btn hadiseler,

semere olarak beliren ameller, hallerin arnmas, ortaya

kan parlak szler, evk, zevk, latif anlamlar, yaknlarn

yaknlklarnn almas, muttakilerin makamlar,


12/106

sddklarn menzilleri, ariflerin mnacatlar, sevenlerin

mahedeleri btn bunlar o aacn meyveleridir, u

veren tomurcuklardr.

OL tohumundan doan bu aatan ilk nce dal

yeerir: Bu dallardan birini sadakiler tuttu. Yani sa ehli.

Bu dallardan birini de soldakiler tuttu. Yani sol ehli.

Ondan mutedil boyda bir dal da yeerdi ve bu dal

dosdorudur. Yaknlatrlm ndekiler bu daldandrlar.


13/106

Aacn kk iyice sabitleip ykselince, en yukar

dalndan ve en aa dalndanSuret ve man alemi

ortaya kt.

Bu aacn zahir kabuklarndan ve belirgin

perdelerinden olanlar da Mlk alemine mensuptur.

Amma... aacn gizli kalplerinden, gizli anlamlarnn

znden olanlar da Melekut alemine aittir.

Aacn damarlarnda akan, aacn geliimini,

yaamasn ve ykseliini salayan, ieklerinin

amasna ve meyvelerinin tutmasna yol aan sudan

olanlar ise, OL kelimesinin srr olan Ceberut alemine

aittir.

Sonra aac bir duvar evreledi. Etrafna bir snr

izildi. Onun iin izgiler, ekiller belirlendi... Aacn

snrlar; yukar, aa, sa, sol, arka ve n cihetleridir.

Yukarda olanlar bu aacn en u snrn, aada

olanlar bu aacn en alt snrn olutururlar.


14/106

Aacn izgilerine, iindeki feleklere, cisimlere,

mlklere, hkmlere, eserlere ve almetlere gelince,

yedi kat gk, altna girilip glgelenilen yapraklarkonumundadr.Doan yldzlar da ufuklarda aan iekler

konumundadr.

Gece ve gndz iki ayr elbise mahiyetindedir.

Bunlardan biri siyahtr, onu gzlerden saklanmak iin

giyer. br ise beyazdr, onu da grebilenlere

grnmek iin giyinir.


15/106

Ar, bu aacn beytlmal, silah hazinesi

konumundadr. Yararna olan eyleri bu hazineden

edinir. Aacn seyisleri ve hizmetileri de buhazinededirler. Meleklere grrsn ki,Arn etrafn

kuatmlardr. (Zmer, 75) Ona ynelirler, stne

karlar, etrafnda dnerler, Onu tavaf ederler, nerede

olurlarsa olsunlar Ona iaret ederler.

Aata bir hadise meydana gelse veya aataki bir

eyin bana bir musibet gelse, bu melekler derhal

ellerini kaldrp dua ederler, arna ynelip yalvarrlar,

ifa isterler, hatalardan dolay af talep ederler. nk bu

aac var edenin bir ciheti yoktur ki o cihete iaret

etsinler, bir mekan yoktur ki, ona kast etsinler, bir

keyfiyeti yoktur ki bileler.

Eer hizmetini ifa etmek, ibadetini eda etmek

maksadyla ynelecekleri bir cihet olarak ar olmasayd,

isteklerini nereye ve kime yneltecekleri hususunda

kesinlikle sapar, arrlard.

Ulu Allah ar, kudretini gstermek iin yaratmtr,


16/106

zatna mekan, mahal olsun diye deil.

Varl da bir ihtiyacndan dolay yaratm deildir.Bilakis, varlk, isim ve sfatlarnn izharndan ibarettir.

nk Onun isimlerinden biri Gafur (ok balayan),

sfatlarndan biri de Mafirettir. simlerinden biri

Rahim, sfatlarndan biri de Rahmettir.

simlerinden biri Kerim, sfatlarndan biri Keremdir.

Dolaysyla bu aacn dallar farkl ve meyveleri de

eitlidir ki, gnahkar balaynn, iyilik edene


17/106

merhamet ediinin, itaat edene lutfediinin, gnahkara

kar adil oluunun, mmine nimet bahediinin ve kafire

azap ediinin srr zahir olsun.

Dolaysyla Allah, varl itibariyle, var ettikleriyle

birlemekten, onlardan ayr olmaktan ve onlarla

btnlemekten mnezzehtir. nk O vard, varlk

yoktu. O u anda, nce olduu gibidir. Varlkla

btnlemez; ama varlktan da ayr deildir. nk

btnleme ve ayrlma sonradan olma (hadis) varlklarn

sfatdr, ncesiz (kadim) varln sfat deildir. nk bir

btnleme ve ayrlma bir eyin intikalini, bir yerden

baka bir yere tanmasn, dnmn, zeval

bulmasn, deiimini, bakalamn gerektirir. Bunlarn

tm de noksanln belirtileridir. Eksiksizliin, kemalin

deil. Allah, zalimlerin ve inkarclarn yaktrmalarndan

mnezzehtir, ycedir, uludur.

Sonra Allah, mlkn kitab mahiyetinde levh ve

kalemi, levhte yazd hkmlerini, deitirilmesini veya

yrrle konulmasn, var edilmesini veya yok

edilmesini istedii eyleri, ortaya kard ltuf ve


18/106

nimetlerini, buna karlk verecei sevap ve azabn var

etti.

Sonra bu aacn dallarndan biri olarak Sidretul

mntehay var etti. Onun hizmetinde bulunanlar,

hkmlerini uygulayanlar, bu aacn tad meyveleri

ve sarkan semereleri Ona ykseltenler bunun altnda

kaimdirler.

Ardndan burada mlkn kitabndan bir nsha alnr.

Mlkn kitab; Levh-i mahfuzdur. Yani bu aata


19/106

meydana gelen silinmeler, yerinde braklmalar,

eksilmeler ve artlar burada yazldr. Bunlardan hibiri

bu aac aamaz. nk bunlarn her birinin anlalmbir snr, taksim edilmi bir izgisi, belirlenmi bir ekli

vardr.

Bizim her birimiz iin, bilinen bir makam vardr.

(Saffat, 164) Aa veya yukar, kk veya byk, ulu

ya da hakir, az veya ok bu aacn herhangi bir meyvesi

yukar karld zaman mutlaka bir Kitabda mhrl

olarak ykseltilir: Kk byk hibir ey brakmakszn

hepsini sayp dkm! (Kehf, 49)

Sonra.. Mlkn Sahibi, bunlarn, aacn meyveleri

iin hazrlad iki hazineden birine (cennet veya

cehenneme) konulmasn emreder.

yi meyve cinsinden olanlar cennet hazinesine konur:

Hayr! yilerin kitab illiyundadr. (Mutaffifin, 18)

Kt meyve cinsinden olanlar da cehennem

hazinesine konur: Dorusu gnahkarlarn yazs,


20/106

muhakkak siccindedir. (Mutaffifin, 7)

Cennet, sa ehlinin yurdudur: Turun satarafndan (Meryem, 52) O, mbarek ve temizbir

aatr.

Cehennem ise, sol ehlinin yurdudur. Kuranda

lanetle anlan bir aatr.

Sonra dnyay bu aacn ieklerinin mekan, ahireti

de meyvelerinin kal yeri klmtr.


21/106

Bu aac, bir duvarla evirmitir. Yani kudret ihatas.

Allah her eyi epeevre kuatmtr. (Fussilet, 54) Onu

irade dairesiyle sarmtr: stediini yapar (Al-i mran,40) diledii hkm verir. (Maide, 1)

Varlk aacnn kk sabitleip dallar salamlanca,

ular bulutu, ba ile sonu birbirine kavutu. Onun

sonu Rabbine aittir. (Naziat, 44) Sonu balangcna

dnktr. nk ba KN=OL olann sonu

YEKN=OLUR olur. nk dallar eitli ve ekildii

alanlar trl olmasna karn kk Birdir. Kkde OL

kelimesidir. Dolaysyla sonu da Bir olur o da;

YEKN=OLUR kelimesidir.

Eer basiret gznle bakarsan Tuba aacnn

dallarnn Zakkum aacnn dallarna asl olduunu,

yaknlk melteminin serinliinin, kavurucu rzgarn

yakclna kartn, vuslat semasnn glgesinin

kapkara dumandan bir glge (Vaka, 43) ile ii ie

olduunu ve her birinin kendisine ayran pay aldn

grrsn.


22/106

Biri az mhrl kaseden ier.

Biri ise kanlmaz azap kasesinden ier.

Bunlar arasnda biri de mahrumdur.

Varlk ocuklar yokluk huzurundan zuhur edip ortaya

ktklarnda kudret rzgarlar zerlerine esiverdi, hikmet

ltuflar onlar besledi, irade bulutlarndan zerlerine

yaratln akllara durgunluk veren neticeleri yad.

Bylece ezelde takdir edilen her dal yeerdi. zne de

salk ve hastalk unsurlar eklendi.


23/106

Varln tm iki unsurdan meydana gelir. OL

kelimesinin iki cznden kmtr. Yani karanlk ve nur.

Dolaysyla hayrn tm nurdan, ktln tm de

karanlktandr.

Melekler topluluu; nur unsurundan yaratlmlardr;

hayr onlardandr: Allahn kendilerine buyurduklarna

kar gelmezler. (Tahrim, 6)

eytanlar topluluu ise; karanlk unsurundandr;

ktlk onlardandr.

Adem ve ocuklarna gelince; onlarn tynetleri

karanlk ve nurdan yaratlm, unsuruna hayr ve er,

yarar ve zarar birlikte eklenmitir; zat, marufu ve

mnkeri kabul edebilecek zellikte var edilmitir.

Dolaysyla hangi cevher ona galip gelirse, ona nispet

edilir.

Eer nur cevheri karanlk cevherinin stne karsa,

ruhaniyeti cismaniyetine kar belirginlik kazanrsa


24/106


25/106

Hibiri maksattan sapmad, baka tarafa meyletmedi.

Bu balamda Niin? diye soran kimse, yanl bir soru

sormu olur.

Bu varlk aacnn etrafnda ilkin amel eden OL

tohumunun kkne kadar vard, unsurunun zn skt,

yaykta sallar gibi zn meydana kard.

Sonra bu z de yeniden szerek tortusunu giderdi.

Sonra zerine hidayet nurunu att ve cevherini ortaya

kard.

Sonra Rahmet denizine daldrd, bereketiyle onu

brd.

Sonra ondan Nebimiz Muhammedin (s.a.v) nurunu

yaratt.

Sonra Onu Mele-i ala nuruyla ssledi, bylece

parlad, yceldi. Derken bu nuru her nurun asl kld.


26/106

Dolaysyla Hz. Muhammed (s.a.v) takdirde (yazlm

kaderde) Neblerin ilki, ama zuhurda onlarn

sonuncusudur. Hairde tm Nebi ve Rasullerin komutanve sevinte de onlarn mjdeleyicisidir. Balarndaki

gzellik tacdr. Kaynama yaknlk divannn emaneti,

nsiyet bahesinin sakinidir.

nsiyet huzuru Onun ruhaniyetinin anlamn

cismanilii perdesiyle rtt. hud alemini varlk alemiyle

perdeledi. O, varlktan karlmtr. Kevn Onun iin

istinbat edilmitir. nk yce Allahn varlklar var

etmesi, onlara g yetirdii iindir, onlara muhta olduu

iin deil. Var editeki mkemmel hikmeti, su ve baln


27/106

erefini ortaya koymak iindir. nk O, bir ok ey

yaratt halde, hibiri hakknda Ben yeryznde bir

halife yaratacam. (Bakara, 30) dememitir. ByleceAdemin varl gerekleti. Ademin varlnn

gereklemesinin hikmeti, Nebinin (s.a.v) erefini

gstermektir. nk O, bedenlerin hikmetidir ve bunun

amac da ben gizli bir hazineydim, bilinmiyordum.

ifadesindeki hazine kafn ortaya karmakt.

Dolaysyla varln maksad, var edicilerini tanmalardr.

Varlk iinde en kusursuz marifete sahip olmaya zg

klnan da efendimiz Hz. Muhammedin (s.a.v) kalbidir.

nk varlklarn tmnn marifeti tasdik ve imandr.

Ama Hz. Muhammedin (s.a.v) marifeti mahede ve

bizzat gzlemlemedir.

Onun (s.a.v) nurunun marifetiyle bildiler ve Onun

zerlerindeki fazln itiraf ettiler. Allah Onu OL

tohumunun znden karmtr: filizini yarp karm

ashabyla kuvvetlendirmi bir ekin gibi kalnlam

Ona yakn olmakla. gvdesi zerine dikilmi. (Fetih, 29)

Zevkinin sahihlii, arzu ve itiyak ile dikilmitir.


28/106

Bu Muhammedi dal belirdiinde, boy atp yaprak

verdiinde ve gelitiinde, kabul ve himmet bulutlar Onadoru kaydklarnda, Onun zuhuruyla iki hadis alem

birbirini mjdeledi, cin ve insan topluluklar sevindiler.

Onun ho kokusu varlklar brd. Onun doumuyla

putlar alaa oldu. Onun Nebi olarak gnderiliiyle

dinler neshedildi. Onu tasdik etmek zere Kuran indi.

Varlk aac cokuyla titredi. Varlktaki renkler harekete


29/106

geti, cmb yaand. Bu aacn dallarndan kimi sol

tarafta kald, sapkl arzulad, meyletti.

Risalet rzgarlarn Biz seni ancak alemlere rahmet

olarak gnderdik (Enbiya, 107) mesajyla gnderince,

Onun kokusunu ald tarafmzdan kendilerine gzel

akbet takdir edilmi olanlar. (Enbiya, 101) ve gnll

olarak Ona meylettiler.

Ama nezle olduklar iin koku alamayanlara ya da

kabulden mahrum braklanlara gelince, onlar kudret

kasrgalarna tutuldular. Teru taze iken kupkuru oldular.

Mutluluk yzleri asld. Kurtulu umutlarnn yerini

mitsizlik, karamsarlk ald.

Bu daln srr, cmertlik aacnn asndan ve varlk

sedefinin incisinden kaynaklanr. Ey Neb! Biz seni

hakikaten bir ahit, bir mjdeleyici ve bir uyarc olarak

gnderdik. Allahn izniyle bir daveti ve nur saan bir

kandil olarak (Ahzab/ 45,46) ayetinin ruhu Onun

ruhaniyetinin ruhudur.


30/106

Bu yzden O, kevnin karanln aydnlatan kandildir,

varlk bedeninin ruhudur. nk yce Allah gklere ve

yere steyerek veya istemeyerek, gelin! (Fussilet, 11)diye seslendiinde yeryznden Kabenin bulunduu

yer, gklerden de Onun hizasna den blge bu arya

icabet etti. Dolaysyla Kabenin bulunduu toprak

paras yeryzndeki iman mahallidir.

Yce Allahn, Ademi (a.s) yaratmak zere

yeryznden bir avu toprak alnmasn emretmesine

gelince; bu toprak yeryznn her tarafndan, iyisinden


31/106

ve ktsnden olmak zere kabzedildi. Rasulullah

Efendimizin (s.a.v) yaratld balk ise; Allaha iman

mahalli olan Kabenin bulunduu topraktan meydanagetirildi.

Sonra bu balk Ademin balyla yoruldu. Bylece

bu balk hamur haline geldi. Eer byle olmasayd,

ahitlik gnnde (zrriyetler aleminde) icabet edecek

gc kendilerinde bulamazlard. te Rasulullah

Efendimizin (s.a.v) Adem henz su ile toprak aras bir

eyken Ben Nebiydim sznn anlam budur.

Varln zerreleri ve bereketi Onun (s.a.v) varlnn

zerrelerinden kaynaklanr.

Allah, varlklar ahitliinin huzurunda insanlar ahit

tutunca, onlara yle dedi: Ben sizin Rabbiniz deil

miyim? Evet, ahit olduk, dediler. (Araf, 172) Bylece

zerrelerinin czlerine O Nebevi hamur sirayet etti ve

Allahn izniyle dilleri cevap verip ahitlikte bulundu.

Tyneti takdirde ngrld zere yorulmaya


32/106

elverili olanlarla beraber bu yorulma devam etti.

Madde alemine kncaya, bu surette zuhur edinceye

kadar onlardan ayrlmad. Bylece bu mana, o arygerekletirmek zere belirginleti.

Bu manann ruhani nuru, cismani bedende kendisine

karlk olan yeri aydnlatt. Beden karanlndan sonra

aydnlanm oldu. Bedenin organlar hidayet

dorultusunda aydnland ve Allaha itaat eklinde amel

etmeye baladlar.


33/106

Tyneti kt ve yorulmaya elverili olmayanlara

gelince; bu yorulma onlar zerinde, ahitlik gnndeki

itiraflar, ikrar yerinde durular orannda etki gsterdi.Ama bunun da zerinden uzun zaman getii iin o

hamur da bozuldu. nk tynet bozulmutur. Aslnda bu

bir emanet gibiydi. Ona emanet braklan, sonra geri

alnm oldu. nk bu emaneti korumaya ehil deildi.

man, kafirlerin kalplerinde emaneten durur. Ama

mminlerin kalplerinde kalcdr. Rasulullahn (s.a.v) u

sz de buna iaret etmektedir: Her ocuk ftrat zere

doar. Allahn, insanlarn yaratllarna esas kld

ftrat Ftrat balamnda btn insanlar inanma

noktasnda eit dzeyde olurlar. Nitekim Ben sizin

Rabbiniz deil miyim? Evet, buna ahidiz, dediler.

sznde vurguland gibi cevap vermede eitliklerini

sergilediler, icabet ettiklerini dile getirdiler. Bunun sebebi

de Nebevi hamurun zerrelerinin czlerine sirayet etmi

olmasdr. Bu, Allahn ezeli ilminde vard ve takdiri

kapsamnda uyguland. Bu ikrar zere kalanlar, ret ve

inkar saptramad.


34/106

Varlk aacnda, byme, artma, iek ama, fikir

meyveleri verme, benzeen zlemler, salam zevkler,

saf srlar, istifar meltemleri, Onunla gelien ameller,Onunla arnan haller, nefis riyazetiyle alan yapraklar,

kalplerin yalvarlar, srlarn inileri, ruhlarn

mahedeleri, Onunla alan hikmet iekleri. Marifet

incelikleri, Onunla ykselen nefesler, deste deste

balanan nsiyet demetleri, huzur rzgarlarndan gelen

ho kokular, has erenlerin Onun aslna dayanan


35/106

mertebeleri, havasn makamlar, sddklarn menzilleri,

yaknlatrlmlarn mnacatlar ve sevenlerin

mahedeleri

Evet, btn bunlar Muhammedi daln asndan

tremiler, Onun nuruyla tutumular, Onun Kevser

nehrinin geliiminden beslenmiler, Onun iyiliinin

znden gdalanmlar, Onun hidayetinin beiinde

terbiye edilmiler. Bu yzden Onun bereketine

brnmler. Onun rahmeti btn mahlukat eksiksiz

ekilde kaplamtr. Biz seni ancak alemlere rahmet

olarak gnderdik. (Enbiya, 107)

Dnya yurdu Onun iin hazrlandnda, gece ve

gndz Onun iin musahhar klndnda, ekiller

belirlendiinde, blgeler snrlandrldnda, Onun

anna dikkat ekildiinde, Onun srr ve deeri

dikkatlere sunulduunda, Onu tasdik etme, Onun

hakikatinin ipine sarlma zere misak alndnda,

eriatnn gelini tabilerine iilerine (taraftarlarna)

grnd. Sonra Onun Nebiliiyle Nebilik son buldu.

Onun Kitabyla kitablar sona erdi. Onun risaletiyle


36/106

rasullerin sonu geldi.

Onun eriatna snan selamet buldu, Onun dinininipine sarlan kurtuldu.

Nitekim Adem (a.s) Ona tevessl edince kederden

emin oldu.

brahimin (a.s) sulbne intikal edince, ate onun iin

serin oldu, zarar vermedi.


37/106

smailin (a.s) bedeninin sedefine bir inci gibi emanet

edilince, smail byk bir kurbanlk karlnda kurban

edilmekten kurtuldu.

Sa ehlinin dalnn meyvesi; O, onlar sever, onlar

da Onu severler. (Maide, 45) ifadesidir.

Sol ehlinin dalnn meyvesi; Sen onlar arasnda iken,

Allah onlara azap edecek deildir. (Enfal, 33) ifadesidir.

Yaknlatrlm ndekilerin dalnn meyvesi:

Muhammed Allahn Resuldr, onunla beraber olanlar

kafirlere kar iddetli, kendi aralarnda merhametlidirler.

(Fetih, 29)ifadesidir.

Dolaysyla Onun (s.a.v) bereketi btn ufuklar

kaplam, sz, mesaj tamamlanm, amacna

ulamtr.

Allah, Ademi Onun (s.a.v) isminin suretinde yaratt.

Onun ismi Muhammeddir.


38/106

Ademin ba daire biiminde yuvarlaktr. Bu yuvarlak

(Arapa) Muhammed isminin ilk mimi eklindedir.

Ademin elini yanna, Muhammedin has eklindesalmtr. Ademin karn, Muhammed isminin ortasndaki

mim konumundadr. Ademin ayaklar ise aklklar

itibariyle Muhammed isminin sonundaki dal

suretindedirler. Bylece Ademin yaratl, Hz.

Muhammedin (s.a.v) ismi suretinde olacak ekilde

mkemmel klnd.


39/106

Varlklar Onun ekli zere var edilmitir szmze

gelince; bilindii gibi iki alem vardr: Mlk alemi. Melekut

alemi.

Mlk alemi, cismani alem gibidir.

Melekut alemi ise; ruhani alem gibidir.

Aa (sfli) alemin younluu cismaniliin

younluu gibidir. Yce (ulvi) alemin letafeti ise

ruhaniliin letafeti gibidir.

Yeryznde, dnyann sarslmasn nleme amacna

ynelik kazklar mahiyetinde yaratlan dalar, Onun

bedenindeki kemik dalar konumundadrlar. Kemikler

bedeni yklp sarslmaktan koruyan kazklar ilevini

grrler.

Yeryznden akan ve akmayan, tatl ve tuzlu su ile

dopdolu denizler, Onun bedenindeki damarlarda akan ve

baka organlarnn iinde akmayan kan hkmndedir.


40/106

Zevklerinin farkll da yle. Bunlarn bazs tatldr,

tkrk gibi. Yiyecek ve ieceklere kartnda onlara

ho bir tat katar.

Bazs tuzludur. Gz ya gibi. Tuzlu gz ya gzn

yan korur.

Bazs acdr, kulak suyu gibi. Ac kulak suyu, kula,

girebilecek bceklerden, kurtlardan korur, kulaa giren

bu tr hayvanlar bu su ldrr.

Sonra bedeninin arznda da kl, ty biten blgeler

dnyada ot biten yerlere benzer. Vcutta kl, ty


41/106

bitmeyen, yerler ise orak, bitki yetimeyen yerleri

artrrlar.

Ayrca dnyada byk denizler, onlarn kollar

mahiyetinde rmaklar ve kk dereler vardr ve bunlar

insanlarn yararna dnktrler.

Ayn ekilde beden zemininde de kaln damarlar

vardr, aort damar gibi. Bu damar kan datcl ilevini

grr, damarlar ondan kan alp bedenin dier blgelerine

ulatrrlar.

Yceler alemi yani gkler alemi de yle. Allah orada

bir lamba gibi gnei yaratmtr. Yer halk ondan k

alr, aydnlanr. Bedende ruh da byledir, btn bedeni

aydnlatr.

Eer lmle ruh batarsa beden karanla gmlr,

yeryznn, gnein batmasyla karanla gmlmesi

gibi.

Sonra akl da ay konumuna sahip klmtr. Ay gk


42/106

semasnda parlar, aydnlatr; bazen artar, bazen

azalr. Balangta kktr, hilal konumundadr. Kk

ocuun balangta akl da byle olur. Sonra akl, ayngit gide bymesi ve on drdnc gecede tam halini

almas gibi byr, geliir. Ardndan eksilmeye balar. Bu

ayn zamanda mrn krkna ulamasna, sonra da

terkibi ve gc itibariyle eksilmeye balamasna benzer.

Sonra gkte be yldz yaratmtr. Bunlar akp

giden, bir kaybolup bir etraf aydnlatan (Tekvir, 15-16)

be yldzdr. Bir bakma insann be duyusu, tatma,


43/106

koklama, dokunma, iitme ve grme duyular

konumundadrlar.

Sonra gk aleminde ar ve krs yaratt.

Ar yaratt ve oray kullarnn kalplerinin yneldii

yer, ellerin ykselip ald mahal haline getirdi. Oras

kendi zatnn mahalli olmad gibi, sfatlarnn da

hemcinsi deildir. nk Rahman olan Allah, niteliine

ve sfatna istiva etmitir. Nitelii ve sfat ise Zat ile

bitiiktir. Ar ise Onun yaratt bir mahluktur. Ne Onunla

bitiiktir, ne de Onunla i iedir. Allah ona yklenmedii

gibi, ona muhta da deildir.

Krs ise, srlarnn konulduu kap, nurlarnn

perdesi ve Onun krss gkleri ve yeri iine alr

(Bakara, 255) dairesine giren her eyin konulduu yerdir.

Bedende krsye tekabl eden blge ise gstr.

nk sudur eden ilimlerin tahsil edilmesi orada

gerekleir. Bu bakmdan kalbin ve nefsin kapsn

evreleyenbir meydan hkmndedir. Bu sahadan kalbe

ve nefse alan iki kap vardr.


44/106

Dolaysyla kalpten sudur eden hayr ve nefisten

sudur eden er, gste hasl olur, oradan dierorganlara sirayet eder. ite gslerde gizlenenler

ortaya konulduu zaman (Adiyat, 10) ayetinin anlam

budur.

Kalbi de Ar konumunda klmtr. nk Onun

semadaki ar maruf iken, yerdeki ar meskundur.

Bunun nedeni kalp arnn sema arndan daha stn

olmasdr. Semadaki ar Onu kapsayamaz, tayamaz


45/106

ve idrak edemezken, yerdeki ara her an bakmakta, ona

tecelli etmekte, gkten keremini ona indirmektedir:

Gklerim ve yerim beni almazken mmin kulumun kalbibeni kapsad.

Ahiret aleminde, nimet ve azap yurtlar olarak Cennet

ve Cehennemi yaratmtr.

Cennet hayrn hazinesi, cehennemse errin

hazinesidir. Bunun gibi, kalbin kara noktasnn mekan

olan hayr da mmin kulunun cenneti klmtr. nk

oras mahedelerin, tecellilerin, mnacatlarn, inilerin

mekan, nurlarn membadr.

Nefsi de Cehennem klmtr. Oras da ktln

memba, vesveselerin mahalli, eytann otla ve

karanln mekandr.

Sonra varlk ve oluun, olanlarn ve kyamete kadar

olacaklarn yer ald kitabn bir nshas olarak Levh ve

Kalemi yaratmtr.


46/106

Melekleri de istinsah edilmesi emredilenleri istinsah

eden, silinmesi veya yerinde braklmas gerekenleri

gerekletiren, lm ve hayat tahakkuk ettiren, eksilmeve art uygulayan katipler, araclar klmtr.

Bunun gibi dil de kalem konumundadr.

Gs ise levh mesabesindedir. Bu yzden dilin

syledii her eyi zihinler gs levhine yazarlar. Kalbin

iradesinin gse sarkttn ise dil, bir tercman gibi

ifade eder.


47/106

Duyular kalbin elileri klmtr. Bunlar, orada

toplanp derlenenleri istinsah ederler.

Kulak bir elidir, ayn zamanda casusudur.

Gz bir elidir, ayn zamanda muhafzdr.

Dil bir elidir, ayn zamanda tercmandr.

Sonra insanda, Rablna delalet eden, Muhammedi

Risaleti tasdik etmesini salayan eyler yaratmtr. Bu

delil insann biimidir. nk insann beden heykeli, bir

yneticiye, planlamacya muhtatr. Bu ynetici,

planlamac da ruhtur. Dolaysyla bir yneticisi vardr.

Ruh grlmedii gibi ekil de almaz. Ayrca bedende

sadece belli bir blgeye de hasredilmez. Bedenin hibir

organ ruh bilinci ve iradesi olmakszn hareket etmez.

Beden onsuz hissetmez, dokunamaz. Bunlar da

gsteriyor ki, alemlerin bir yneticisinin, mdebbirinin,

hareket ettiricisinin olmas kanlmazdr. Bundan da

Onun Bir olmas, mlknde olup bitenleri bilmesi,

mlkn meydana getirecek gce sahip olmas, maddi


48/106

ekle girmemesi, somutlap temessl etmemesi (hibir

eye benzememesi), grnmemesi, bir mekana

ekilmemesi, blnmemesi, maddi olarakhissedilmemesi, dokunulmamas, iktibas edilmemesi

zorunluluu doar. Daha dorusu Onun benzeri hibir

ey yoktur. O iitendir, grendir (ura, 11)

Allahn kullarna gnderdii eliler/rasuller iki tanedir:

Bir ak, biri de gizlidir. Ak Rasul, Hz. Muhammeddir

(s.a.v) Gizli Rasulu ise, Cebraildir.


49/106

Grnen Rasul Hz. Muhammed (s.a.v) kavmi

arasnda iken Cebrail Ona vahiy getirirdi ve kavmi

Cebrailin geliinigrp hissetmez, Onu tanmazlard.Ayn ekilde insann beden heykelini idare eden g olan

ruhun da biri gizli, biri ak iki elisi/rasulu vardr. Gizli

eli/rasul, iradedir ve Cebrail konumundadr; dile vahiy

getirir. Dil ise irade adna konuur. Dolaysyla efendimiz

Hz. Muhammed (s.a.v) konumundadr.

Sonra senin varlnn iine Onun (s.a.v) Nebiliinin

shhatine ve Risaletinin doruluuna ilikin yerletirdii

gibi, Onun getirdii eriatnn hak oluuna, snnetine tabi

olmann zorunluluuna ilikin delili de senin varlnn

iine yerletirmitir. Bylece gcn asl be eydir.

Bunlarn her biri de bee ayrlr. lk asl, dayand

temeldir.

Rasulullah (s.a.v) yle buyurmutur:

slam be temel zere bina edilmitir:

Allahtan baka ilah olmadna ve Muhammedin


50/106

Allahn Rasulu olduuna ahitlik etmek. Namaz klmak.

Zekat vermek. Ramazan orucu tutmak ve Allahn haram

evine hac ziyaretinde bulunmak.

kinci temel: Farz klnan namazlar be tanedir.

nctemel: Zekat nisab be olmak zere farz

klnmtr.

Drdnc temel: Muhammed Allah Rasuludur.

Onunla beraber olanlar Ebubekir, mer, Osman ve Ali.

Rasulullahla birlikte be ederler.


51/106

Beinci temel: Ehlibeyt be kiiden oluur: Hz.

Muhammed (s.a.v), Ali, Fatma, Hasan ve Hseyin.

Dinin rknleri; eriatn rknlerini ikame etmek,

sahabesini sevmek ve yaknlarn sevmek olduu iin,

senin organlarn iinde buna delalet eden eyler var

etmitir. Bunlar da be tanedir. slamnbinasnn asln

oluturan be esas, senin bedenindeki be duyu olan

iitme, grme, dokunma, koklama ve tatma duyular

konumundadr. nk sen bu be duyu araclyla her

eyin tadn alyor, onlar tanyabiliyorsun.

Ayn ekilde dinin bu be rknn ikame etmekle her

eyin zevkine varabilirsin, irfan idrak eder, rahmann

marifetine ular ve yakini ilmi elde edersin.

yle ki: Gz duyusu, seni namaz rknn ikame

etmeye arr. Rasulullah (s.a.v) yle buyurmutur:

Namaz benim gzmn aydnl klnmtr.

Dokunma duyusu, seni zekat vermeye arr. Yce

Allah yle buyurmutur: Onlarn mallarndan sadaka


52/106

al. (Tevbe, 103)

Tatma duyusu, seni yiyecekleri tatmay terk etmeyearr ki, oru rknn ikame edesin.

itme duyusu, seni ezan duymaya arr. nsanlar

hacca ar. (Hac, 27)

Koklama duyusu, seni tevhidin nefeslerinin kokusunu

almaya arr. Ben, Rahmann nefesinin kokusunu

Yemen tarafndan alyorum.


53/106

Bu be duyu ile Allah, seni be rkn ikame etmeye

arr.

Sa elinin be parman, Hz. Muhammed (s.a.v) ve

onunla beraber olan Ebubekir, mer, Osman ve Ali

konumunda klmtr.

Yce Allah, efendimiz Hz. Muhammedin (s.a.v)

nurunu Ademin alnndayaratnca, Melekler Onunla

karlap Muhammedin (s.a.v) nuruna selam verirlerdi.

Adem (a.s) ise bu nuru grmyordu. Bunun zerine dedi

ki: Ya Rabbi! Olum Muhammedin (s.a.v) nurunu

grmek istiyorum. Bunun zerine Muhammedi nuru,

grebilmesi iin organlarndan birine aktard. Sa elinin

ehadet parmana. Ona bakt; nurun ehadet

parmanda tesbih getirerek parldadn grd. Bunun

zerine ehadet parman yukar kaldrarak: Ehedu en

la ilahe illallah ve ehedu enne Muhammeden abduhu ve

rasuluhu / ahitlik ederim ki Allahtan baka ilah yoktur

ve ahitlik ederim ki Muhammed Allahn rasuldr. Bu

yzden ehadet parmana el-Musabbiha (Tesbih

eden) de denilir.


54/106

Sonra Adem (a.s) yle dedi:

- Ya Rabbi! Slbmde bu nurdan bir ey kald m?

Evet, dedi, ashabnn nuru kald. Bunlar da Ebubekir,

mer, Osman ve Alidir. Alinin nurunu ba parmana,

Ebubekirin nurunu orta parmana, merin nurunu

yzk parmana, Osmann nurunu da sere parmana

yerletirdi.


55/106

Sonra Ademe denildi ki: Byle yapmamn sebebi, bu

parmaklarn ularyla onlarn sevgisini tutup avulaman,

onlar Hz. Muhammedden (s.a.v) ayrmamandr. nkyce Allah Muhammed Allahn rasuldr. Onunla

beraber olanlar. (Fetih,29) Buyurarak onlar bir arada

zikretmitir.

Sonra sa elindeki be parma, be ahsiyeti

hatrlatc kld. Bu be ahsiyet ehlibeyttir. Ki Allah

sizden ancak kiri gidermek ister. (Ahzab, 33) ayetinde

buyrulduu gibi, Onlardan kiri giderip Onlar tertemiz

klmtr. Nitekim Rasulullah (s.a.v) Bu ayet ehlibeyt

hakknda nazil olmutur: Ben, Ali, Fatma, Hasan ve

Hseyin buyurmutur.

Ayann be parman da senin iin, Allahn farz

kld be namaza iaret eden, onlar hatrlatan

alametler klmtr. Sen bu be namaz ayaklarn zerine

dikilerek eda edersin. nk onlar Allahn yeryzndeki

hizmetileridir. Hizmet ise ancak iki ayakla yaplabilir. Bu

yzden sa ayan, be namaz hatrlatmakta, sa

ayann be parma ise senin iin, zekatn nisap


56/106

miktarn gstermektedir. Zekatn nisab ise be

dirhemdir. Bu yzden her zaman zekat namazla birlikte

anlr. Bundan dolaydr ki iki ayan parmaklar namazave zekata iaret ederler.

Sonra senin iinde, lm ve yeniden dirilii, kabrin

nimetlerini ve azabn gsteren, bunlara delalet eden bir

hususiyet yaratmtr. Uyku. Uyuyan kimse, uykuda kt

ryalar grdnde, ac eker, azap grr. nsan uykuda


57/106

l gibidir. Duyularn yitirmi olur; hibir ey duymaz,

grmez ve idrak etmez.

Sonra uyuyan kimse (ryada) kulak, gz ve idrak

sahibi klnr. Ryada iitir ve grr. Asl kulak ve

gznden ayr bir kulak ve gzle. Kendini ryada diledii

yere giderken, yiyerken, ierken grr. Bu bakmdan

uykuda rya gren kimse, kabirde lmile yeniden dirili

arasndaki ara dnemi oluturan berzah hayat boyunca

kendisine zevk veren nimetleri ve ac veren azab gren

l konumundadr.

Sonra Allah seni uykundan uyandrr; senin iradenle

ve senin seiminle gereklemez bu uyan.

Eer uykudan uyanmamay isteyebiliyorsan, istediin

iin de uyanmamay gerekletirebiliyorsan, lmden

sonra dirilmemeye de g yetirebilirsin demektir?!

Bu, lmden sonra dirilii inkar edenlerin yalann ve

cehaletini ortaya koyan bir hakikattir. Bunlar da zndklar,

dehriler ve felsefecilerdir. Ayn zamanda kabir azabn,


58/106

nimetini ve sorgusunu inkar eden mutezile mezhebinin

bu grne de susturucu bir cevap niteliindedir.

Hem bilmen gerekir ki, yce Allah mahlukat snf

olarak yaratmtr. Bu hususta yle buyurmaktadr:

Allah her canly sudan yaratt. te bunlardan kimisi

karn stnde srnr-ylanlar ve solucanlar gibi-, kimi iki

aya stnde yrr-kular ve insanlar gibi-, kimi drt

aya stnde yrr-hayvanlar gibi- (Nur, 45)


59/106


60/106

toplansn.

Yine sana namaz da farz klm ve namaz btnmahlukatn ibadetini kapsayacak zellikte klmtr.

Kyamn, rku ve secdelerin fazileti de sende

toplanmtr.

Sen btn varln maksadsn.

Sen, mabudun murad yle olduu iin, kullarn

gzdesisin.


61/106

Bu, bata sylediimiz:

Allah, Ademi (a.) Muhammed (s.a.v) isminin suretizere yaratmtr.

Varlklar Onun eklinde yaratmtr. Szmzn

anlam budur.

Bil ki, yceler alemindekiler, varlk aacnn yararna

olacak ekilde musahhar klnmlardr, Onun maslahat

iin alrlar, Onun haklarna riayet ederler. nk

varlkta Muhammedi daln gzdelii ve Ahmedi nur

vardr.

O halde ilk kez varlk gndzn yokluk gecesinin

karanlndan ekip karan, Ademin (a.s) alnnn

ufkundaki Muhammedi gnelerin nurlarnn

parldaylardr. Bu yzden Melekler kp secdeye

kapandlar ve ebediyen arn meliki Muhammeddir.

dediler. Secde etmeleri emredilince, secdeye kapandlar.

zel olarak ahitlik etmeleri istenince ahitlik ettiler.


62/106


63/106

Bir ksmnz Katipler olsunlar; tevbe etmi olanlarn

gnllerini raz etsinler.

Bir ksmnz, istifar suyuyla onlarn yzlerini gnah

tortularndan, tozundan ykasnlar: Yeryzndekiler iin

balama dilerler. (ura, 5)

Bir ksmnz hafaza (koruyucu) olsunlar; yapp

ettikleri amelleri kayda geirip muhafaza etsinler,

aleyhlerine ve lehlerine olan eyleri sayp dksnler.

Bir ksmnz onlarn rzklar iin alsnlar, ki

rzklarn veren Rablerine ibadet etmeye vakitleri olsun.

Nitekim Meleklerin bazs, rzgarlar gnderir; bazs,

bulutlar yrtr; bazs, denizleri doldurur; bazs yamur

sularn indirir; bazs karalar muhafaza eder; bazs

gecenin etraf brmesini salar; bazs gndzn

syrlp gelmesini temin eder; bazs takipidir, organlar

afetlerden korurlar; bazs afetleri ortadan kaldrr; bazs

cennetleri ssler; bazs cehennemi kztrr.


64/106

Yurt hazr hale getirilince, Hakkn iradesinin kasesi

dolatrlnca, bu huzura ilk kabul edilen blis oldu. Allah

tesbih ve takdis giysileri iinde bbrlene bbrlenegeldi. Ama ii hainlik ve fitne doluydu. Bu meclise

varnca, manzarann gzelliini grnce, marifet

tepesine vasl olunca, inkar etti, isyanda srarc oldu.

ama btn bunlar iine att. Suyun ve baln hakkn

kk grd, kmsedi.

Ona: Kasenin safl iinde secde et, denilince,

kand ve byklendi. Kaseyi tard. Letafet meclisinde

bulunanlarn stn akl sahiplerinin bu sohbetinin


65/106

zevkine varamad. Gam ve vesvese karanlnda

kalakald. lminin ve amelinin keselerini kontrol etti. Bakt

mflis tccarlarn keseleri gibidir. Issz llerdeyapayalnz kalakald. Hak taraftarlarndan (iasndan) ve

eriatndan ayrld. Kederi artnca, ald darbenin

bykln hissedince Onlar mutlaka saptracam,

muhakkak onlar bo kuruntulara boacam, kesinlikle

onlara emredeceim. (Nisa, 119) lisanyla medet umdu.

Ama kader yle diyor: Ben onlara mutlaka eman

iaretlerini gndereceim. phesiz kullarm zerinde

senin bir hakimiyetin yoktur. (Hicr, 42) Kainatn

malikinden mhlet istedi. Ona mhlet verildi ki, kafirleri

cehenneme srkleyen nder olsun. gnah ve vebal

ehlinin dayand asa olsun. Ki onlardan birinin aya

kaldnda eytan onlar kaydrd. (Al-i mran, 155)

denilsin. Biri amel ettiinde Bu eytan iidir. (Kasas,

15) denilsin.

Adem ve blis gnah yokuunu ama snavna tabi

tutulduklarnda, biri kendisine emredileni terk etti, biri

kendisine yasaklanan iledi. Bylece kader ikisini bir


66/106

noktada buluturdu. nk byle takdir edilmiti. Allah

emretmiti, ama emrettiinin aksini irade etmiti. Emrin

bahettiini, irade alp gtrmt.

kisi bu snr atklarnda, blis iin, bu hali bir daha

amamas hkm verildi. Bedbahtlk orada adrn

balad. Haddi ama meydannn tam ortas onun

makam oldu.

Ademe gelince, kald cennete zlem duydu, orada

geirdii geceleri gndzleri hatrlad. Kendini knamaya


67/106

balad. Derken pimanlk duyanlar arasnda pimanlkla

yle seslendi: Rabbimiz! Biz kendimize zulmettik.

(Araf, 23) Bunun zerine yaknlardan klndnn,skntsnn giderileceinin mjdesini ald: Adem,

Rabbinden bir takm kelimeler ald. (Bakara, 37)

Bedbaht blise gelince, lanet atlar, dizginleri

salverilmi halde zerine gnderildi; kovulduunu,

rahmetten uzaklatrldn mjdelediler. Oradan

karlmas emredildi: nin oradan., dedik (Bakara,

38) Adem, derin bir endieye kapld. Neredeyse kendini

paralayacakt. Dedi ki: Efendim! Ykselite engellenme

acsn tattrdn; dte rahmetten mitsizlik narna

yanmaktan koru beni.

Ona denildi ki: ki zmrenin birbirinden ayrlaca, bir

blm cennete, bir blm de lgn alevli cehenneme

(ura, 7) gidecei ayrlk noktasna varncaya kadar

senin iin endie edilecek bir durum yok.

Adem sa taraf, blis de sol taraf tuttu. Sol ehli iin

bir asl oldu blis. Ancak Adem ile blis arasnda bir


68/106

arkadalk ve beraberlik oldu. Bu arkadaln bir

etkisinin olmas zorunluydu. blis, Ademle beraberken

solunda bulunuyordu. Ademin solu blisin ondakimahalli konumundayd. Bu, kkeninde azck bozukluk

olan kimselere de sirayet etti. Bylece blisin muhalefet

karanlnn glgesine girdiler, ona yakn olup onun

hizasnda, safnda yer almak suretiyle kafir oldular.

Ama sa tarafta kalanlar, Ademin marifet nurunun

iinde kaldlar. Uzak olduklar iin de blisin

karanlndan kurtuldular.


69/106

Ama kfre sapanlarn komuluu onlarn zerinde de

etki brakt; onlarn sapmlklarnn karanlnn

glgesine girdiler. nk sol tarafn ehliydiler.

Bu, onlarn sfatlar zerinde de etki brakt. Ama

zatlarnn nurlar ve marifetleri salam kald. te sa

tarafn ehli olanlarn iledikleri gnahlar ve yklendikleri

veballer bu komuluun neticesidir, o tarafn kvlcmdr.

Bil ki!..

Bu etkinin baka bir temeli ve baka bir nedeni

vardr. yle ki: Yce Allah Ademin (a.s) yaratlaca

topran avulanp getirilmesini emredince, bu ile

grevli lm melei topra getirmek zere indi

blis o gn yeryzndeydi. Allah onu, bir grup melek

ile birlikte orada halife olarak brakmt. blis bu grevi

srasnda yeryznde uzun sre kald, orada Allaha

ibadet etti. lm melei dnyann eitli yerlerinden

topra avulad. O topraklara blis ayak basmt.

Ademin (a.s) yaratlaca yorulup ona ekil verilince,


70/106

nefsi blisin bast topraktan, kalbi de blisin ayan

basmad topraktan yaratld. Nefsin sahip olduu pislik

ve yerilmi vasflar, eytann ayak izinin topranabulamasndan ileri gelir. Bu yzden nefis, ehvetlerin

barnadr. eytann nefiste yaamas, ona egemenlik

kurmas, zn oluturan topraa ayak basm olmasn

kaynaklanr. Ve bu yzden blis, Ademe kar byklk

taslar. nk onun, kendi ayann bast topraktan

yaratldn grmt. Bir de kendi unsurunun zne

bakm, ate olduunu grmt. O zaman vnerek

stnlk iddia etti. Byklenmeye meyletti.


71/106

Nitekim yce Allahn u sznn anlam da budur:

Ey iman edenler! (.) sakn eytann admlarnn

peinden gitmeyin. (Bakara, 208) nk onunadmlarnn bast topraktan yaratldnz.

Bil ki, varlk aac yaratlnca, ondan dal yeerdi:

Biri sada, biri solda, biri de ortada dim dik uzand. Bu

dimdik uzanan dal nde olanlar (sabikun)n daldr.

Hz. Muhammedin (s.a.v) ruhaniyeti bu dalla

kaimdir, onlarla balantldr, onlarn iine szmtr. Her

daln, bu ruhaniyeti kabul edii orannda pay vardr

ondan. Nitekim yce Allah yle buyurmutur: Biz seni

ancak alemlere rahmet olarak gnderdik. (Enbiya, 107)

Sa daln ehli olanlarn payna, hidayet ruhaniyeti,

Hz. Muhammede (s.a.v) tabi olma, Onun snnetine ve

eriatna gre amel etme dt. Yce Allah yle

buyuruyor: O Resule, O mmi Nebiye uyanlar (Araf,

157)

nde olanlarn payna, Ona yaknlk, katnda


72/106

bulunma ve Onunla sohbet etme dt. Onlar, Allahn

kendilerine ltuflarda bulunduu kiilerle beraberdir.

(Nisa, 69)

Hz. Muhammedin (s.a.v) ruhaniyetinden, sol ehli

olanlarn payna dense, dnyada korunmalar, erken

cezadan, azaptan emin olmalardr. Sen onlarn iinde

iken Allah, onlara azap edecek deildir. (Enfal, 33)

Hz. Muhammedin (s.a.v) cismaniyetinin varlkta

zuhur etmesinin vakti geldiinde, Onun varlk dal dimdik

ve dosdoru yeeriverdi.


73/106

Kk sabitleip dallar yeerince, Onun velayetini,

idaresini stelenen zat seslendi: Emrolunduun gibi

dosdoru ol. (Hud, 112) Hz. Muhammedin (s.a.v) vasfdoruluktu, istikametti. Makam da ebedi ikamet

yurdudur.

Dosdoru olunca iki alemden de gt. Emredileni

ikame edince, bir makamdan baka bir makama intikal

etti. Nihayet menzili sreklilik kazand ve orada ikame

etti.

Birinci makam; dnyadaki varlk makamdr. Ey

rtnp brnen! Kalk ve uyar. (Mddessir, 1-2)ifadesi

buna iarettir.

kinci makam; ahiretteki vlm makamdr

(makam- mahmud). Rabbinin, seni, vgye deer bir

makama gnderecei umulur. (sra, 79) ayeti buna

iaret etmektedir.

nc makam; cennetteki sonsuzluk makamdr. O

ki ltfuyla bizi asl oturulacak yurda yerletirdi. (Fatr,


74/106

35)

Drdnc makam; gzlem (mahede) makamdr.Mabudu grmek iin yakn olma makamdr. Sonra

yaklat, derken daha da yaklat. O kadar ki iki yay aras

kadar, hatta daha da yakn oldu. (Necm, 8-9) yaklama,

ykselme ve mahede Ona (s.a.v) zgdr. nk

btn varln varolu maksad Odur.

Varlk bir aa ise, meyvesi Odur. Odur varln

cevheri.


75/106

Bilindii gibi meyve veren bir aa, ancak asln

oluturan bir tohum taneciiyle meyve verir. Bu tohum

taneciini ektiin, beslediin ve bakmn yaptnzaman, yeerir, dal salar, yaprak aar, rzgarlarda

sallanr, derken meyve verir.

Bu aaca baktn zaman, onu, bu aacn asln

oluturan ekirdein iinde grrsn. Evet bu tohum, bu

ekirdek balangta ntfedir. Sonunda aa suretinde

zuhur eder. Sonunda aa olur. Aa o tohumla zuhur

eder. Dolaysyla zuhur eden o tohumun suretidir.

Hz. Peygamberin (s.a.v) gemite mana olarak gizli

olmas da buna benzer. Sonra suret ekline brnp

zuhur etmesi de. Nitekim Rasulullahn (s.a.v) Adem

daha su ve toprak aras bir eyken, ben Nebiydim

sznn anlam da budur.

ekirdek veya tohum aacn anlamnn mahzar

olduu gibi, Hz. Muhammedin (s.a.v) mana olarak gizli

olduu aama da suretinin mahzar idi. O, mana

aleminde kadim lisannda zikredilirdi, yokluk kapsamnda


76/106


77/106

Kaderin gc bu Nebevi dal ynetmeye koyulunca,

Onu iyiliklerinin zyle besledi, sevgisinin kasesiyle

sulad. Onu korusunun zirvesinde himaye etti, besleyipbytt. Derken tepesi sallanmaya balad. Onun mis

kokusu etrafa yayld. te bu esintiler ariflerin ruhlarnn

gdas, mminlerin gzlerinin nuru, sevenlerin

huzurlarnn reyhan, asilerin snd meydan, gnah

sularndan ienlerin kurtarcs oldu.

ayet sol ehli tarafndan bir hatta rzgar esse veya

bir gnah frtnas kopsa, yce Allahn yeerttii

dallardan biri eilir, sol ehlinin amellerinden birine

meyleder, bylece dalyla oynar. Bu da gvdesinin

tazelii zerinde etkili olur, gvdesi taze olduu iin

bundan etkilenir, rpnr durur. Ama iman toprandaki

kk sabittir. Taze dalnn etkilenmesi ona zarar vermez.

Hata sahibi yaptnn farkna varp, onu bu havadan

korur, eilmiken onu doru istikametine dndrr, kana

kana istifar suyunu iirirse, o zaman niyeti kabul edilir.

Kuruyan iman yapra yeniden yeerir. Onun adna, nakli

ve rivayeti gerein ta kendisi olan hatip mazeret

bildirmek zere kalkar. Onun dedikleri dorudur, nk


78/106

onun hakknda Batt zaman yldza andolsun ki,

arkadanz sapmad ve batla inanmad. (Necm, 1-2)

eklinde yemin edilmitir.

Hem bilesin ki, Muhammedi dal, ruhlarn maddesini

oluturan ruhaniyetten ve bedenlerin zn oluturan

cismaniyetten meydana gelmitir.

Ruhaniytenin maddesi cmertliidir. O da u ayetin

srrnda sakldr: Allah, gklerin ve yerin nurudur ()


79/106

lamba (Nur, 35) Yani Allah Rasulu Efendimiz Hz.

Muhammedin (s.av) nurunun lambas. Allah Onu, varlk

kandilliinin lambas klmtr. Bylece yce Allahvarl/kainat bir kandile, efendimiz Hz. Muhammedi

(s.a.v) de kristal fanusa, Onun kalbi olan nuru ise

lambaya benzetilmitir. Dolaysyla Onun iinin nuru

dnda parlamtr. Lambann fanus iinde parlamas

gibi. Bylece lambann ate, fanus da effaflndan

dolay nur olmutur. Derken ortaya bir nur kmtr.

Btn yaratlmlar Ona yaknlklar, Ona tabi

olular, taraftarlarnn arasna girileri ve eriatyla amel

edileri orannda Ondan istifade etmilerdir. Gkten bir

l ile su indirdi. (Zuhruf, 11) ayetinin kast ettii anlam

da budur. Bu ayette yce Allah sevgili Nebisi Hz.

Muhammedi (s.a.v) gkten bir lye gre inen suya

benzetmitir. nk su her canlnn hayat kaynadr.

Ayn ekilde Hz. Muhammedin (s.a.v) nuru da her kalbin

hayat kaynadr. Varl da her ey iin bir rahmettir.

Ardndan insanlarn, Onun nurundan yararlanlarn,

Onun (s.a.v) bereketine nail olularn anlatyor. Bylece


80/106

ayette kalpler vadilere benzetiliyor: Kimisi byk, kimisi

kk. Kimisi ulu, kimisi de hakir...

Her kalp, kapasitesi orannda, maddesi miktarnda bu

sudan ald ve ona doru yola koyuldu: Her blk,

iecei kayna bildi. (Bakara, 60)

Sonra yce Allah, Hz. Rasulullahn (s.a.v)

cismaniyetini, berrak suyun stnde tanan kabark

kpe benzetiyor. Bu kpkten kast, Onun zahiri

terbiyeciliidir. Yiyecek, iecek, evlenme, insanlarn fiil


81/106

ve davran ortaklklar gibi hususlar dzenlemesidir.

Bunlarn tm geip gider, dalr. insanlara fayda veren

eye gelince (Rad, 17) Hz. Muhammedin (s.a.v)nbuvetine, risaletine, hikmetine, ilmine, marifetine ve

efaatine gelince o yeryznde kalr. (Rad, 17)

Bil ki, Hz. Muhammedin (s.a.v) yaratlnn hikmeti

bu olunca, Allah onu latif ve kesif unsurlardan yaratt. Ki

yaratl kusursuz, kamil olsun. sfatlar mkemmel

dzeyde bulunsun. Allah onu iki zt olgudan, ruhani ve

cismani olgulardan yaratmtr. Cismaniliini ve

beerliini, insanlarla buluma noktas, suretlerin mikyas

kld. Ona, insanlar karlayabilecei bir kuvvet verdi.

Onlara beerilii maddesiyle yardm elini uzatrd.

Onlarla onlarn yannda olurdu. Onlar da kendileri iin

kendileri olurlard.

Ben ancak sizin gibi bir beerim. (Kehf, 110) Bu

balamda onlarn hemcinsi ve benzeriydi. nk onlarn

karsna nurani melek ruhaniyetiyle ksayd, insanlar

Onu karlamaya g yetiremezlerdi, Ona mukavemet

edemezlerdi. Bu yzden yce Allah, aadaki ayette


82/106

insanlara onu bir beer olarak gndermi olmasn bir

ltuf ve minnet olarak zikrediyor: Andolsun size

kendinizden bir Rasul gelmitir. (Tevbe, 128)

Ayrca Ona bir g ve ruhaniyet vermitir ki, bu

zelliiyle ruhanilik alemini, yceler melekutunu karlar,

ki bereketi tam, rahmeti eksiksiz olsun.

Ruhaniler Onun cismaniyetini mahede ederler.


83/106

Ayrca Yce Allah srf Ona zg olmak zere nc

bir vasf daha vermitir. Bu vasf, nceki iki vasftan

ayrdr, onlarn dndadr.

yle ki.. Ona Rabbani bir vasf ve ilahi bir sr

vermitir ki, Rububiyet sfatlarnn tecellisi esnasnda bu

vasfla sebat eder. Onunla ilahi huzuru mahede etme

gcn kendinde bulur. Onunla Teklik nurlarnn srlarn

alr, kutsi iaretlerin hitabn duyar, Onunla rahmani

esintilerin ho kokularn duyar, gz alc haz

makamlarna ykselirdi. Hz. Rasulullahn (s.a.v) u

sznn srrnn anlam budur: Ben sizden herhangi

biriniz gibi deilim. u hadisin srrnn anlam da budur:

Benim yle bir vaktim var ki, o vakitte Rabbimden

bakas beni karlamaya g yetiremez

Bu makam, yaknlatrlm hibir melee,

gnderilmi hibir Nebiye zg deildir. bir kasedir ki

ondan (s.a.v)den bakas imemitir. Bir gelindir ki,

sadece Ona grnmtr. te bu, srf Ona zg olan

makamdr. Saydmz drt makamdan birisi budur.


84/106

Dier makama gelince, bunlar dier mahlukata

ynelik kerametlerdir. Ki her biri kendisine ayrlm nasibi

alabilsin.

vlm makama (Makam- Mahmud) gelince, o,

suret alemine zgdr. Suret alemi ise dnyadaki mlk

alemidir. Bu sayede mutmainliinin, Nebiliinin ve

risaletinin bereketi onlar sarar: Biz seni ancak alemlere

rahmet olarak gnderdik.(Enbiya, 107)


85/106

O (s.a.v) Ey Rasul! Rabbinden sana indirileni tebli

et. (Maide, 67) minberine oturtulmutur.

O, insanlarn arsna icabet edendir, nasihatte

onlara hitap edendir. Sarsntlarda onlarn tabibidir.

Sevgiden de onlarn payna dendir. Bu, dnya ehline

zg boyutudur.

kinci makama gelince, o da kyametteki vlm

makamdr ve bu da yceler aleminin payna dmtr.

Yceler alemi, Onun makamnn bereketine,

mahedesinin gzelliine ve sznn duyuluuna nail

olur: Ruh ve meleklerin durduu gn. (Nebe, 38)

Ona hitap etme izni verilir. Melekler saf saf duru

vaziyettedirler. Btn mahlukat durmu, kulak kesilmitir.

Konumasna mmetine efaat etmekle balar ve

mmetim mmetim diye seslenir. Rahmetim

Rahmetim diye cevap verilir.

nc makam ise, hud makamdr ve bu makam

sonsuzluk yurdundadr. Ki Cennet ehli ondan nasiplerini

alsnlar, huriler Onu mahede etmekten haz alsnlar,


86/106

kkler, Onun giriiyle ereflensinler, geliiyle

sevinlerini sunsunlar, cennetin nuru artsn ve Onun

geliiyle perdeler kalksn, ktlkler zail olsun.

Drdnc makam, srf Hz. Rasulullaha (s.a.v) zg

klnm makamdr. Ulu mabudu grme makam. ki yay

aras kadar, hatta daha da yakn oldu. (Necm, 9)

nk O, varlk aacnn meyvesi, varlk sedefinin

incisi ve srrdr.


87/106

O, Ol sznn anlamdr. Aa, kendisi iin

istenmez, aksine meyvesi iin istenir. Dolaysyla aa

meyve tutsun. iek asn diye korunur, muhafaza edilir.

Ama, bu meyveyi sahibine arzetmek, Ona yaknlk

huzuruna bezeyerek gtrmek, huzurundaki nedimeler

arasnda dolatrmak olduu iin Ona Ey Ebutalibin

yetimi! Kalk, senin talibin var ve senin iin istekler

hazrlam. diye seslenildi.

Ona hizmete amade meleklerin en gzdesi

gnderildi. Melek, Onun yanna gelip durduunda, Onu

yatanda uyur halde grd..

Dedi ki : Ey Cebrail! Nereye?

Dedi ki: Ey Muhammed! Nere (Mekan) aradan

kaldrld. Bu seferimde ben nereyi bilmiyorum. Ama

ben hizmet sunan melekler arasnda sana gnderildim:

Biz ancak Rabbinin emri ile ineriz. (Meryem, 19)

Dedi ki : Ey Cebrail! Benden istenen nedir?


88/106

Dedi ki: Sen iradenin murad, dilemenin maksadsn.

Her ey Senin iin irade edilmi, sen de Onun iin iradeedilmisin. Sen varln sekinisin. Sen sevgi kasesinin

zsn. Bu sedefin incisisin. u aacn meyvesisin.

Marifetler gneisin. Ltuflar hilalisin. Evren srf Senin

yerini yceltmek iin hazrland, donatld. Bu gzellik, bu

cemal srf senin vuslatn iin bezendi. Sevgi kadehi sen

iesin diye sunuldu. Kalk! Sana ikram edilmek zere

sofralar serilmitir. Yceler aleminde, sen geleceksin

diye bir telatr gidiyor. Gzde melekler, Senin geliini

tehlil ve tekbirlerle kutluyorlar. Ruhaniyetinin erefi onlar


89/106

kaplamt. Artk cismaniyetinden de bir nasip almalar

kanlmazdr. Melekut alemini ereflendir, mlk alemini

ereflendirdiin gibi. Gn zirvesine ayan basarakonurlandr, kara topraklar onurlandrdn gibi.

Dedi ki: Ey Cebrail! Kerem sahibi Allah beni

aryor, ne yapacak bana?

Dedi ki: Senin gemi ve gelecek gnahn

balamak iin (Fetih, 2) aryor.

Dedi ki: Bu benim iin. Ailem ve ocuklarm iin ne

vardr? nk insanlarn en kts yalnz yiyendir. (Srf

kendisini dnendir.)

Dedi ki: Pek yaknda Rabbin sana verecek de

honut olacaksn. (Duha, 5)

Dedi ki: Ey Cebrail! imdi kalbim rahat etti. Artk

Rabbime gidebilirim.

Cebrail, Burak yaklatrd.


90/106

Dedi ki: Bunu ne yapacam?

Dedi ki: Bu, aklarn bineidir.

Dedi ki: Benim bineim evkimdir. Azm takvamdr,

saknmamdr. Rehberim, gecemdir. Ben Ona ancak

Onunla vasl olurum. Onu, Ondan bakas bana

gsteremez.

Zayf bir hayvan, Onun sevgisinin arlklarn,

marifetinin dalarn, gklerin, yerin ve dalarn

tamaktan aciz olduu srlar emanetini srtlayan birini

nasl tasn? Ve sen, Sidretul Mntehann yannda


91/106

hayretler iinde kaldn halde bana yol gsterebilir

misin?

Ben ki sonu olmayan bir huzura varyorum?!

Ey Cebrail! Sen kim? Ben kim? Benim yle vakitlerim

olur ki, o srada Rabbimden bakas bana katlanamaz.

Ey Cebrail! Benim sevgilimin benzeri olmadna

gre, ben de sizden biri gibi deilim. Dolaysyla binekler

srtnda mesafeler katetmem, rehberlerin nclnde

cihetlere ynelmem. Bu ancak sonradan olma varlklarn

alandr. Benim sevgilim cihetlerden mnezzehtir,

sonradan olma zelliklerden beridir. Ona hareketlerle

ulalmaz, iaretlerle gsterilmez. Anlamlar bilen, ne

demek istediimi anlar. Bak, Ona yaknlm ki yay

aras kadar, hatta daha da yakn oldu. (Necm, 9)

Cebrail, vaktin dehetini anlad ve yle dedi:

Ey Muhammed! Beni sana getirdiler ki, senin

devletine hizmet edeyim, gzde adamlarna arkada


92/106

olaym. Binei de Senin kerametini sergilemek iin

getirdiler.

nk meliklerin adetidir. Sevdikleri birini ziyaret

etmek istedikleri zaman, ya da bir yaknlarn davet

edecekleri vakit, onlarn kerametlerini ve saygnlklarn

gstermek isterlerse, en gzde yardmclarn rasul/eli

olarak gnderir, onlar getirmek zere en sekin

bineklerini takdim ederler. Biz de sana meliklerin bu adeti

zre geldik, bu gelenee uyduk.

Allaha admlarla varlacan sanan, hataya der.


93/106

Onun perdelerin gerisinde rtl olduunu zanneden

de balardan yoksun kalr.

Ey Muhammed! Yceler alemi seni bekliyor,

cennetler kaplarn am, alanlarn sslemi, yat

kzlarn bezemi, ieceini kaselere doldurmu bekliyor.

Btn bunlar, senin geliinle duyulan sevincin, vasl

oluunla yaanan neenin gstergesidir. Gece Senin

gecendir. Devlet de Senindir. Ben, yaratldm gnden

beri bu geceyi bekliyordum. Seni bir ihtiya iin vesile

kldm. Onu elde etmeye ilikin gcm, arem tkendi,

imkanlarm yok oldu. Bu yzden aklm akn

vaziyettedir. Fikrim sersem durumdadr. imi dehet

kaplam. Zihnim megul ve tasavvurum karmakarktr.

Ey Muhammed! aknlm beni Onun ezelinin ve

ebedinin meydannda durdurdu. Bir balangcnn

olmadn grdm..

Baka bir meydana meylettim, onun da sonda ilk

olduunu fark ettim. O yoldaa gitmek iin bir yol

arkada aradm. Yolda Mikail ile karlatm..


94/106


95/106

Dedim ki: srafil nerede?

Dedi ki: Talim okuluna alnd. Levh- mahfuzunyzne bakyor, oradan kesinletirilmi hkmleri ve

yrrlkten kaldrlanlar yazyor. Sonra okul ocuklarna

okuyor, u misaldeki gibi: te bu, aziz ve alim olan

Allahn takdiridir. (Yasin, 38) Sonra o, renim

devresinde, retmeninden duyduu haya yznden,

ban kaldrmaz. Baklar yere bakar ve kalbini

dnceden alkoyar. Sura fleyecei gne kadar devam

edecek bu hali.

Dedim ki: Haydi, Ara soralm, bize yol gstermesini

isteyelim. rendiklerini ve yazdklarn istinsah edelim.

Ar, bu halimizi duyunca, cokuyla titredi.

Dedi ki: Dilini kmldatma. Kalbinde Ondan sz etme.

Bu, perdesi aralanmayan, kaps almayan bir srdr.

Cevab olmayan bir sorudur bu. Ben neyim ki arada,

Onun neresini bileyim?


96/106

Ben, iki harften yaratlm bir mahluktan baka bir

ey deilim. Daha dn ne bir eser ne de bir obje idim.Dn yitik bir yoktan ibaret olan, ezelden beri var,

domam, dourmam olan ahadiyetini nasl bilebilir?

O, istivada beni geti, istila ile beni emri altna ald.

Eer Onun istivas olmasyd, ekil alp var

olamazdm, Onun istilas olmasayd, doruyu

bulamazdm. Duman halinde olan ge ynelip istiva

etti. Burhann kaim olmas iin ara istiva etti. Onun

izzeti hakk iin istiva etti. stiva ettiklerine dair bir bilgim


97/106

yok. Ben ve toprak Onun karsnda eit dzeydeyiz.

Onun ihtiva ettiini ihtiva etmem ben. Bilmem neyi

kapsadn.

Ben sadece Onun kuluyum. Her kul iin niyet ettii

vardr.

Sana kssam anlataym.. Istrabm sana aaym.

Onun yce izzetine, kudretinin gcne andolsun ki,

beni yaratt, Tekliinin denizlerine gark etti, ebediliinin

llerinde hayrete drd.

Bazen ebediliinin ufuklarndan doup brr beni.

Bazen yaknlnn makamlarnda yaklap benimle

nsiyet kurar.

Bazen izzetinin perdesiyle gizlenir, yapayalnz brakr

beni.

Bazen ltfnn mnacatyla seslenir bana ve


98/106


99/106

Ey Ak!.. Bu, bizim koruduumuz Cemaldir,

perdelediimiz gzelliktir. Semi olduumuz sevgiliden,

bizim terbiye ettiimiz Yetimden bakas Ona bakamaz.Kulunu bir gece gtren (sra, 1) szn duyduun

zaman, Onun bize ykseldii, geldii yolun zerinde dur.

Belki o zaman Bizi greni grebilirsin. Bizden bakasna

bakmayan mahede ltfuna mahzar olursun.

Ey Muhammed! Ar, seni zlerken, ben Senin

ellerine nasl hizmet etmem!

lk binek olan Burak onu beytul makdise gtrd.

Sonra ikinci binek olan Mira, Onu dnya semasna

gtrd.

nc binek olan meleklerin kanatlar onu bir

semadan dier bir semaya gtrd. Bylece yedinci

semaya gtrld.

Sonra drdnc binek olan Cebrailin kanad onu

Sidretul Mntehaya tad. Sidretul Mntehann yanna


100/106

gelirken Cebrail geri kald.

Dedi ki: Ey Cebrail! Biz bu gece senin misafirleriniz.

Ev sahibi misafirinden nasl geri kalr? Burada dost

dostunu terk eder mi?

Dedi ki: Ey Muhammed! Sen Kerem sahibinin

misafirisin, ncesiz kadimin davetlisisin. Eer bir parmak

ucu kadar ilerlesem, kesinlikle yanarm. Her birimizin

belli bir makam vardr.

Dedi ki: Ey Cebrail! Madem yle, senin bir ihtiyacn

yok mu?


101/106

Dedi ki: Evet. Sonsuzlukta sevgilinin yanna

vardnda, sana: te sen, ite Ben, denildiinde, beni

Rabbinin yannda an.

Sonra Cebrail (a.s) onu yle bir itti ki, nurdan yetmi

bin perde yrtld.

Ardndan yeil nurdan perdeden ibaret beinci binek

kt karsna. ki ufkun arasn kaplamt. Ona bindi.

Derken Ara vard..

Ar, Onun eteklerine sarld ve lisan- haliyle yle

dedi:

Ey Muhammed! Ne zamana kadar, karmasndan

emin olarak vaktinin berraklndan ieceksin?

Bazen sevgilin seni zler, dnya semasna iner.

Bazen seni huzurunda tavaf eder ve efkatinin

perdelerinin zerine tar. Kulunu bir gece gtren

Allah mnezzehtir.


102/106

Bazen szlerinin gzelliini sana gsterir: kalp

grdn yalanlamad.

Bazen Samedaniyetinin Cemalini sana gsterir:

Gz sapmad ve azmad.

Bazen melekutunun srlarna seni muttali klar.

Kuluna vahyettiini vahyetti.

Bazen Seni yaknlnn huzuruna yaklatrr: ki yay

kadar yakn oldu, hatta daha da yakn oldu.

Ey Muhammed! Bu, Ona susamann, Ona zlemle

sarlmann, Onda hayrete dmenin andr.


103/106

Ne taraftan Ona gideceimi bilmiyorum. Beni

mahlukatnn en by yapt. mahlukatn en by ve

en iddetlisi benim, ama en ok ondan korkan da benim.

Ey Muhammed!..

Beni yaratt gn, Celalinin heybetinden titriyordum.

Benim stunumun zerine La ilahe illallah yazd.

sminin heybetinden titremem daha da artt.

Muhammedur Rasulullah diye yaznca, huzursuzluum

yok oldu, korkum ortadan kalkt.

Senin ismin kalbimin eman, iimin huzuru ve

strabmn ilac oldu. Bu, Senin isminin zerime

yazlmasnn bereketidir.

Ya bir de Senin nazarnn gzellii bana ynelse?!

Ey Muhammed!

Sen alemlere rahmet iin gnderilen Rasulsun.


104/106


105/106

Ey Muhammed!

Zatnn snr, sfatnn saylar olmayan, bana muhtaolabilir mi?

Ya da benim zerimde tanr m?

Rahman Onun ismi, istiva da Onun sfat ve nitelii

olduuna ve sfat ile zellii zatyla btnletiine gre,

ben Ondan, O da benden deilken, benimle btnleir

mi? Ya da benden ayrlr m?

Vallahu yekulul hakka ve yehdus sebile.

Allah, hakk syle ve O doru yola eritirir.

(Ahzab, 4)


106/106

Evvel, Ahir, Zahir, Batn Odur.

Varlkta Ondan bakas yoktur.

Documents

Arabi̇-Şeceretul Kevn Varlik Ağaci