Upload
others
View
35
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Araling Panlipunan Unang Markahan
Modyul 4
Aralin 2 – Ang Mga Sinaunang Tao
8
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
Araling Panlipunan – Ikawalong Baitang Alternative Delivery Mode Unang Markahan – Modyul 4: Aralin 2 – Ang Mga Sinaunang Tao Unang Edisyon, 2020 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad. Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito. Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Leonor Magtolis Briones Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Inilimbag sa Pilipinas ng: ________________________________ Department of Education – Region VII, Division of Cebu Province Office Address: IPHO Bldg., Sudlon, Lahug, Cebu City Telefax.: (032)255-6405 E-mail Address: [email protected]
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul Mga Manunulat: Dennis D. Recto, Jocelyn B. Alarde, Flora A. Felicano, Victoria M. Olinares, Jessa D. Toring, and Edwin Ruiz Tagasuri: Cirila M. Monleon (QA) Elma M. Larumbe (Moderator) Tagaguhit: Joe Lim and John Isaac M. Recto Tagalapat: Tagapamahala: Schools Div. Superintendent: Marilyn S. Andales ASDS.: Leah B. Apao Ester Futalan Cartesa Perico CID Chief: May Ann Flores EPS in LRMS: Isaiash T. Wagas EPS in – Araling Panlipunan: Rosemary Oliverio
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
i
8
Araling Panlipunan Unang Markahan
Modyul 4
Aralin 2 – Ang Mga Sinaunang Tao
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
ii
Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan 8 ng
Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Ang Mga
Sinaunang Tao!
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong
pangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-
aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong
maunawaan.
Alamin
Sa bahaging ito, malalaman mo
ang mga dapat mong matutuhan
sa modyul.
Subukin
Sa pagsusulit na ito, makikita natin
kung ano na ang kaalaman mo sa
aralin ng modyul. Kung nakuha mo
ang lahat ng tamang sagot (100%),
maaari mong laktawan ang
bahaging ito ng modyul.
Balikan
Ito ay maikling pagsasanay o balik-
aral upang matulungan kang
maiugnay ang kasalukuyang aralin
sa naunang leksyon. 1st
GENE
RATIO
N MOD
ULES
- VER
SION 2
.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
iii
Tuklasin
Sa bahaging ito, ang bagong aralin
ay ipakikilala sa iyo sa maraming
paraan tulad ng isang kuwento,
awitin, tula, pambukas na suliranin,
gawain o isang sitwasyon.
Suriin
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng
maikling pagtalakay sa aralin.
Layunin nitong matulungan kang
maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.
Pagyamanin
Binubuo ito ng mga gawaing para
sa mapatnubay at malayang
pagsasanay upang mapagtibay
ang iyong pang-unawa at mga
kasanayan sa paksa. Maaari mong
iwasto ang mga sagot mo sa
pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng
modyul.
Isaisip
Naglalaman ito ng mga
katanungan o pupunan ang
patlang ng pangungusap o talata
upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.
Isagawa
Ito ay naglalaman ng gawaing
makatutulong sa iyo upang
maisalin ang bagong kaalaman o
kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
iv
Tayahin
Ito ay gawain na naglalayong
matasa o masukat ang antas ng
pagkatuto sa pagkamit ng
natutuhang kompetensi.
Karagdagang
Gawain
Sa bahaging ito, may ibibigay sa
iyong panibagong gawain upang
pagyamanin ang iyong kaalaman
o kasanayan sa natutuhang aralin.
Susi sa Pagwawasto
Naglalaman ito sa lahat ng mga
gawain sa modyul.
Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:
Sanggunian (Reference) Ito ang talaan ng lahat ng
pinagkuhanan sa paglikha o
paglinang ng modyul na ito.
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
1
Sa araling ito, nasusuri ang yugto ng pag-unlad ng kultura sa
panahong prehistoriko.
Sa araling ito, inaaasahang:
1. Nasusuri ang yugto ng pag-unlad ng kultura sa panahong
prehistoriko;
2. nakikilala ang mga sinaunang tao sa mundo;
3. natutukoy ang kahalagahan ng mga bagay na ginagamit
sa sinaunang panahon hanggang sa kasalukuyan;
4. nakikilala ang mga sinaunang panahon sa mundo;
5. natutukoy ang mga pag-unlad ng mga yugto ng
panahon;
6. naipapakita ang mga kahalagahan ng mga bagay tulad
ng apoy, bato, at metal noong unang panahon;
7. naihahambing ang pagkakapareho ng sinauna at
kasalukuyang panahon; at
8. napapahalagahan ang ambag ng sinauna at
kasalukuyang panahon.
Alamin
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
2
Subukin
Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat ito sa iyong
kuwaderno.
1. Siya ay sinasabing pinagmulan ng tao.
a. Chimpanzee
b. Ape
c. Gorilla
2. Pinapalagay na pinakamalapit na kaanak ng tao, ayon
sa mga siyentista.
a. Chimpanzee
b. Gorilla
c. Ape
3. Tinatayang ninuno ng makabagong tao.
a. Australopithecine
b. Australopithecus
c. Australopitheasian
4. Ano ang ibig sabihin ng BCE?
a. Before Common Era
b. Before Civilization Earth
c. Beware on Civilization Enterprise
5. Ano ang ibig sabihin ng CE?
a. Common Era
b. Civilization Earth
c. Civilization Enterprise
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
3
Aralin
2 Ang Mga Sinaunang Tao
Bago tuluyang maglakbay sa panahon ng mga sinaunang
tao, marapat na baunin mo ang mga impormasyong dati
mo nang alam. Makatutulong ito sa pag-unawa sa paksang
kasunod ng pag-aralan.
Balikan
Isiping isa ka sa mga taong nabuhay sa daigdig noong
sinaunang panahon. Pumili sa mga larawan ng tatlong
bagay na sa tingin mo’y makatutulong sa iyong pang-
araw-araw na pamumuhay.
1. Alin sa mga bagay ang makatutulong sa iyo?
2. Bakit mo ito pinipili?
3. Sa anong paraan makatutulong ang mga bagay na ito sa
iyo?
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
4
Tuklasin
Pagmasdang mabuti ang tatlong larawan at sagutin ang
mga tanong.
1. Ano-ano ang mga bagay na hawak nila?
2. Ano-ano ang uri ng Homo species?
3. Sa anong panahon napabilang ang unang larawan,
pangalawang larawan, at pangatlong larawan?
4. Ano-ano ang mga yugto sa pag-unlad ng kultura ng mga
sinaunang tao?
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
5
Suriin
A. Ang teorya sa pagkakilala ng tao sa mundo:
Ape - Sinasabing pinagmulan ng tao.
Chimpanzee - Pinapalagay na pinakamalapit na
kaanak ng tao, ayon sa mga siyentista.
Australopithecine - Tinatayang ninuno ng makabagong
tao; Ape na may kakayahang tumayo
ng tuwid.
B. Paunlarin:
Mga Pangkat ng Homo species
Homo habilis – (Latin: “able man” or “handy man”) Hindi
na makikita na uri ng tao, ang pinaka
sinaunang kinatawan na pangkat ng tao.
– Lumitaw noong Panahong Paleolitiko.
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
6
Homo erectus – (Latin: “upright man”) Hindi na makikita na
uri ng tao (Homo), marahil isang ninuno ng
mga modernong tao (Homo sapiens).
Homo sapiens – (Latin: “wise man”) Ang uri ng tao na
kinabibilangan ng lahat ng mga modernong
tao.
– Higit na malaki ang utak ng Homo sapiens
kung ihahambing sa mga naunang species
kaya nangangahulugang higit ang kanilang
kakayahan sa pamumuhay at paggawa
ng kagamitan.
Panahong Paleolitiko
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
7
Panahong Neolitiko
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
8
Panahong Metal
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
9
Pagyamanin
Isulat ang sagot sa mga patlang ng talahanayan ang mga
pangyayari at pag-unlad.
Ang iba-ibang yugto
ng panahon
Mga
pangyayari
Mga pag-unlad
Panahon ng
Paleolitko
Panahon ng
Neolitiko
Panahon ng Metal
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
10
Isaisip
1. Ang mga pagtuklas ng mga bagay tulad ng apoy, bato,
metal, at iba pa sa sinaunang panahon ay kailangang
ingatang mabuti upang malinang ito para sa susunod na
henerasyon.
2. Mahalaga sa kasalukuyang panahon na malaman kung
saan galing ang mga ginagamit nating bagay at kung
paano ito natuklasan.
3. Mahalaga na natutong namuhay ng maayos ang mga tao
at kung paano niya pinalago ang kanyang pagkatao.
4. Kailangan natin pag-aralan ang mga iba pang mga
bagay na natuklasan sa sinaunang panahon upang ito ay
maibabahagi sa darating na henerasyon.
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
11
Isagawa
Isulat ang sagot sa mga patlang ng talahanayan ang mga
kahalagahan ng sinauna at kasalukuyang panahon.
Paggamit ng mga
bagay
Kahalagahan
ng sinaunang
panahon
Kahalagahan ng
kasalukuyang
panahon
Paggamit ng apoy
Paggamit ng bato
Paggamit ng metal
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
12
Tayahin
Sagutin ang mga tanong.
1-3. Ibigay ang tatlong pangkat ng Homo species.
4. Bakit tinawag ang Homo sapiens na "wise man"?
5. Ayon sa mga siyentista, siya ang pinakamalapit na
kaanak ng tao.
6. Ito ang pinakamahabang yugto sa kasaysayan ng
sangkatauhan.
7. Anong dalawang salitang Griyego na ibig sabihin
ay Neolitiko.
8-10. Ano-ano ang mga panahon na nakapaloob sa
Panahong Metal?
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
13
Karagdagang Gawain
A. Alamin at paghambingin.
Saan sila nagkakapareho? Ipaliwanag ang sagot.
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
14
B. Sanaysay
Rubriks
Paano napapahalagahan ang mga ambag ng mga
sinaunang panahon sa kasalukuyan?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
5 4 3 2 1
Koneksyon
Binanggit ang
mga sinaunang
panahon at
ang
kasalukuyan
Malinaw at
may pruweba Malinaw
Hindi
malinaw
Walang
koneksyon
Halimbawa
Higit sa apat na
halimbawa ang
naibigay
Apat na
halimbawa
ang naibigay
Tatlong
halimbawa
ang naibigay
Dalawang
halimbawa
ang
naibigay
Walang
halimbawa
Pagbaybay Walang mali Isang mali Dalawang
mali
Tatlong
mali
Higit sa
tatlong mali
Pagbabantas Walang mali Isang mali Dalawang
mali
Tatlong
mali
Higit sa
tatlong mali
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
15
Tayahin
1. Homo habilis
2. Homo erectus
3. Homo sapiens
4. Dahil malaki ang utak
kung ihahambing sa mga
naunang species.
5. Australopithecine
6. Panahong Paleolitiko
7. neos + lithos
8. Panahon ng Tanso
9. Panahon ng Bronse
10. Panahon ng Bakal
Subukin
1. B
2. A
3. A
4. A
5. A 1s
t GEN
ERAT
ION MO
DULE
S - VE
RSION
2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
16
Sanggunian
- Araling Panlipunan: Kasaysayan ng Daigdig, pp. 39-52
- http://wiki.sjs.org/wiki/index.php/6._Why_did_%27%27H._habilis%27%27_go_extinct%3F
- https://edu.glogster.com/glog/ancient/2ptxmujrqjl?=glogpedia-source
- https://www.lookandlearn.com/history-images/B332840
- https://cdn1.byjus.com/wp-content/uploads/2015/12/Evolution.jpg
- https://www.britannica.com/topic/Homo-habilis
- https://www.britannica.com/topic/Homo-erectus
- https://www.britannica.com/topic/Homo-sapiens
-
https://3.bp.blogspot.com/_MwNilPQ_284/TMGkspdeXuI/AAAAAAAAACA/MItvjCwaE6E/w12
00-h630-p-k-no-nu/Old+stone+Age+Tools.jpg
- https://www.shorthistory.org/images/neolithic-stone-tools.jpg
-
https://lh3.googleusercontent.com/proxy/_K72zi5KDs1lKurnVkjze1BR_cGOlrFPF7q6tkAEzVTwc
DhPs3WW6y6quElhSZoyAz16Nsie5P-Lvchd79Uj16KCtzTkV0NKvpFjEAJuMnwzD6Us3NlK2WSF
- https://media-cdn.tripadvisor.com/media/photo-s/17/f3/d3/3f/photo2jpg.jpg
- https://www.palstech.net/wp-content/uploads/2014/06/Be-Aware-Of-The-Gadgets-With-
The-Latest-Technologies-News.jpg
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
17
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)
Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985
Email Address: [email protected] * [email protected]
1st GE
NERA
TION M
ODUL
ES - V
ERSIO
N 2.0
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV