Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ARC DetailMuseum en werkplaats HoutstadIjlst, Friesland
Architect Haiko Meijer aan het woord:
De stichting kenmerkt zich door zeer fanatieke ‘ouderen’ vrijwilligers. Als architect ben ik de kracht en noodzaak van de vrijwilligers bij dit project tegengekomen. De hoge betrokkenheid van deze vrijwilligers leidt tot nieuwe kansen in het algemeen, en in dit geval specifiek in Ijlst. Een opgave als deze kenmerkt zich ook in het creatief omgaan met weinig geld en het genereren van een groot enthousiasme in vroege fase. Als bureau is Onix NL gevraagd nadat er een grote interesse was uitgesproken in de houten kubussen die wij ontwikkelen. Zoals de houtzaagmolen staat voor een duurzame lokale houtproductie, -verwerking en -conservering, staat Onix NL voor een inventief gebruik en ontwikkeling van hout op low- en hightech niveau. Er vormde zich een mooie match tussen de fanatieke afvaardiging van de stichting en de nieuwsgierige, onderzoekende architect. In eerste instantie werd de kwaliteit van de molen geagendeerd die centraal staat in de houtstad-discussie. De molen is een mooi, bekend Nederlands symbool maar vooral ook een hoog staaltje ingenieus werk op het gebied van houtconstructie. Nadat twee eeuwen geleden de molen verplaatst is vanuit Zaandam naar Ijlst is het principe van de houten gebintenstructuur nog steeds zeer actueel. Zoals bij de molen deze constructie zich onzichtbaar in het interieur herbergt, is de kans voor het nieuwe gebouw deze constructie
zichtbaar als nieuw integraal onderdeel van het gebouw expressief aanwezig te laten zijn.Op de oude werf, aan de andere kant van het Balkengat, heeft het gebouw een strakke vorm gekregen met een zichtbare gebintenstructuur. Als tegenhanger van de organische vorm van de molen, met de onzichtbare gebintenstructuur. De door de stichting zo gewaardeerde kubussen van Onix hebben een logische maatvoering die gerelateerd is aan de constructiemogelijkheden van eenvoudige houten balken. De kubussen hebben zich als een grid van 3*3(=9) kubussen als een compact gebouw met een open structuur in plaats van gesloten wanden tot een frame gevormd waarbij het goed mogelijk en denkbaar is dat er in de nabije en verre toekomst nog verder uitgebouwd gaat worden. Op de werf en in het gebouw speelt, binnen de functie museum en werkplaats, de aanwezigheid van de formaliteit als ook de informaliteit een belangrijke rol. Naast de tentoongestelde oude Friese doorloper van Nooitgedacht wordt er ook gezaagd en gewerkt aan nieuwe houtconstructies. Het door alle partijen gedeelde enthousiasme en liefde voor het project heeft geleid tot een mooi (vreemd vertrouwd) gebouw bij de prachtige molen die de struikelrijm van Onix (gebinteergebegint) recht doet. De grove detaillering is bewust gekozen binnen de context van de industriële werkplek en de werf. Doordat het frame-concept van het gebouw tijdens het proces eenvoudig groter en kleiner te maken – en in aan te vullen - was ontstond er een productieve samenwerking tussen de opdrachtgever (wiens budget uiterst onzeker was) en de architect.
Museum en werkplaats Houtstad
Ijlst, Friesland
programma:werk- educatie en museumruimte
naam opdrachtgever: stichting Houtzaagmolen De Rat
projectarchitect: Haiko Meijer
ontwerpteam: Wilbert Steenhuis
oplevering: 2018
adres:Sneekerpad 14, 8651 NE IJlst
fotograaf:Peter de Kan
situatie - schaal 1:1000
dm 10
50m
m
dm 10
50m
m
dm 10
50m
m
dm 1050m
m
dm 1050m
m
dm 1050m
m
dm 10
50m
m
dm 1050m
m
dm 1050m
m
dm 1050m
m
werkplaats71,8m20.9
multifunctionele ruimte145,4m20.2
werkplaats35,9m20.8
garderobe11,8m20.4
MIVA toilet3,8m20.5
sanitair dames9,6m20.7
sanitair heren10m20.6
keuken / kantoor15m20.2
entree15,2m20.3
dm 1
050m
m
dm 1050mm
dm 1
200m
m
dm 1
050m
m
Trapo:166a:240
Begane grond
B
B
A A
dm 1
050m
m
kelder zaagmachine
dm 1
200m
m
dm 1200mm
dm 1050mm
FA
1 2 3 4
FB
FC
FD
m.k.
dm 1200mm
D D
dm 1
050m
mdm
105
0mm
C C
wandopbouw RC=4,5 m2 K/W- houtengeveldelen verticaal- waterkerende folie- thermische isolatie- binnenwand beplating
wandopbouw RC=4,5 m2 K/W- houtengeveldelen verticaal- hsb binnenwand v.v. thermische isolatie- houtengeveldelen verticaal
320 5850 300 11885 320
470
1170
030
058
5032
0
4165 2000 100 11700 470
6000
6000
6000
320
320 6000 6000 6000 320
reglit beglazing
1200 50 1250 50 1250 100 2000 100
1700 100 2300 100 2000 100
toilet douche
toilet douche toilet
reglit beglazing reglit beglazing
reglit beglazing
1650 1350 300 2100 300300
3300 2100 300300
320
170
reglit beglazing
5 meter3210Begane grond
SCHETSONTWERP MUSEUM IJLST d.d. 2 oktober 2015
SCHETSONTWERP MUSEUM IJLST d.d. 2 oktober 2015 SCHETSONTWERP MUSEUM IJLST d.d. 2 oktober 2015
1 2 3 4
Peil = 0
3000+P
6000+P
multifunctionele ruimte
Doorsnede AA
bergruimtewerkzolder
toiletgroep kastenwand/gadarobe
Peil = 0
3000+P
6000+P
Doorsnede BB
afmetingen kelder n.t.b.
multifunctionele ruimte
1 2 3 4
vloeropbouw RC= 4,0 m2 K/W- gevlinderde betonvloer- isolatieplaat
V-01
V-03 / 05
V-04
V-02
dakopbouw RC=6,0 m2 K/W- epdm dakbedekking- afschotisolatie- houten dakdelen, n.t.b.- dakconstructie, 271 x 71 m.m. h.o.h. 600 mm.
5 meter3210
dakopbouw RC=6,0 m2 K/W- epdm dakbedekking- afschotisolatie- houten dakdelen, n.t.b.- dakconstructie, 271 x 71 m.m. h.o.h. 600 mm.
Noord-oostgevel
Zuid-oostgevel - 1:100
ZUID- WESTGEVEL
NOORD- WESTGEVEL
ZUID- O
OSTGEVEL
NOORD- OOSTGEVEL
ZUID- WESTGEVEL
NOORD- WESTGEVEL
ZUID- O
OSTGEVEL
NOORD- OOSTGEVEL
ZUID- OOSTGEVEL
Peil = 0
3000+P
6000+P
NOORD- OOSTGEVEL
Peil = 0
3000+P
6000+P
1 2 3 4
D C B A
5 meter3210
Verticale lamellen t.p.v. verdieping tussen stramien C en ANoord- Oostgevel
Geveltekeningen14-06-2016Museum Houtstad IJlst
ZUID- WESTGEVEL
NOORD- WESTGEVEL
ZUID- O
OSTGEVEL
NOORD- OOSTGEVEL
ZUID- WESTGEVEL
NOORD- WESTGEVEL
ZUID- O
OSTGEVEL
NOORD- OOSTGEVEL
ZUID- OOSTGEVEL
Peil = 0
3000+P
6000+P
NOORD- OOSTGEVEL
Peil = 0
3000+P
6000+P
1 2 3 4
D C B A
5 meter3210
Verticale lamellen t.p.v. verdieping tussen stramien C en ANoord- Oostgevel
Geveltekeningen14-06-2016Museum Houtstad IJlst
Naast de houtzaagmolen, aan de overkant van het balkengat, hebben we in IJlst op de werf een museumwerkplaats ontworpen waarbij het gebint een belangrijk uitgangspunt is geweest voor het ontwerp. De houten gebintenconstructie heeft er 2 eeuwen geleden voor gezorgd dat de houtzaagmolen “De Rat” van Zaandam naar IJlst is verhuist. Deze oude toepassing voor verplaatsbare gebouwen vonden wij een mooie inspiratie om toe te gebruiken voor een eigentijds gebouw. De stichting wordt grotendeels vertegenwoordigd door gepensioneerde & gepassioneerde vrijwilligers (hoofdzakelijk gepensioneerde mannen). Allemaal geïnteresseerd in hout, techniek. Het ontwerp is onderdeel van de reeks gebouwen van Onix NL met aandacht voor de herintroductie van het gebint; “gebinteergebegint”.
Zoals de Nederlandse molens bekend zijn vanuit het ingenieurschap en
beeld, is het veel mensen niet bekend dat de constructie uit gebinten bestaat. Het nieuwe gebouw is het tegenovergestelde van de molen, zichtbare expressieve gebinten in een rechthoekige vorm. In het interieur richt zich met het uitzicht op de molen. Het uitzicht is zo geënsceneerd dat door de gebinten de houtzaagmolen in zijn industriële context te zien is.
Het Gebint als Architectonisch Detail
Onix NL Postbus 4749700 AL Groningenbezoekadres: Hereplein 6telefoon: 050-52 902 52
mail: [email protected]