Arnavutluk Ülke Raporu 2015 - konya ticaret odası · 2017. 8. 25. · ARNAVUTLUK ÜLKE RAPORU ... Konya’nın 2013 Yılında Arnavutluk’tan Yapmış Olduğu İthalat Kalemleri

ARNAVUTLUK ÜLKE

RAPORU

Dış Ticaret Servisi Nisan 2015

ARNAVUTLUK ÜLKE RAPORU

KTO Dış Ticaret Servisi 1

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL BİLGİLER

1. Ülke Kimliği ........................................................................................................................... 4

1.1. Genel Bilgiler ...................................................................................................................... 5

1.1.1. Coğrafi Konum .......................................................................................................... 5

1.1.2. Siyasi ve İdari Yapı ................................................................................................... 5

1.1.3. Nüfus ve İşgücü Yapısı ............................................................................................. 6

1.1.4. Doğal Kaynaklar ve Çevre ........................................................................................ 7

1.2. Genel Ekonomik Durum ..................................................................................................... 7

1.2.1. Ekonomik Yapı ......................................................................................................... 7

1.2.2. Ekonomik Performans ............................................................................................... 9

1.2.3. Ekonomi Politikaları ............................................................................................... 10

1.2.4. Ekonomi Geleceğe Yönelik Beklentiler .................................................................. 10

1.2.5. Enflasyon ................................................................................................................. 11

1.2.6. Para Politikaları ....................................................................................................... 12

1.2.7. Maliye Politikaları ................................................................................................... 12

1.2.8. Döviz Politikaları .................................................................................................... 12

1.2.9. Hayat Standardı ve İşsizlik ...................................................................................... 12

İKİNCİ BÖLÜM

SEKTÖRLER

2.1. Sektörler ............................................................................................................................ 14

2.1.1. Tarım ve Hayvancılık .............................................................................................. 14

2.1.2. Sanayi ...................................................................................................................... 15

2.1.3. İnşaat ....................................................................................................................... 16

2.1.4. Turizm ..................................................................................................................... 16

2.1.5. Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı ............................................................. 17

2.1.6. Finansal Hizmetler .................................................................................................. 18



2.1.7. Perakende Sektörü ................................................................................................... 18

ÜÇÜNÇÜ BÖLÜM

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR

3.1. Doğrudan Yabancı Yatırımlar ........................................................................................... 20

3.1.1. Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü ........................................................... 20

3.1.2. Ülkeler İtibari İle Doğrudan Yabancı Yatırımlar .................................................... 21

3.1.3. Sektörler İtibarı İle Doğrudan Yabancı Yatırımlar ................................................. 21

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

DIŞ TİCARET

4.1. Dış Ticaret ......................................................................................................................... 22

4.1.1. Genel Durum ........................................................................................................... 22

4.1.2. Ülkenin Dış Ticareti ................................................................................................ 23

4.1.3. İhracatında Başlıca Ürünler ..................................................................................... 23

4.1.4. İthalatında Başlıca Ürünler ..................................................................................... 24

4.1.5. Başlıca Ülkeler İtibari İle İhracatı ........................................................................... 25

4.1.6. Başlıca Ülkeler İtibari İle İthalatı ............................................................................ 25

BEŞİNCİ BÖLÜM

TÜRKİYE İLE TİCARET

5.1. Türkiye İle Ticaret ............................................................................................................. 26

5.1.1. Genel Durum ........................................................................................................... 26

5.1.2. Türkiye – Arnavutluk Dış Ticaret Değerleri ........................................................... 27

5.1.3. Türkiye’nin Fasıllar Bazında Arnavutluk’a İhracatı ............................................... 27

5.1.4 Türkiye’nin Fasıllar Bazında Arnavutluk’tan İthalatı .............................................. 28

5.1.5. İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller .......................................................... 29

5.1.6. Türkiye-Arnavutluk Yatırım İlişkileri ..................................................................... 29

5.1.7. Arnavutluk’ta Düzenlenen Fuarlar. ......................................................................... 30



ALTINCI BÖLÜM

KONYA İLE TİCARET

6.1. Konya İle Ticaret ............................................................................................................... 31

6.1.1. Konya’nın 2013 Yılında Arnavutluk’a Yapmış Olduğu İhracat Kalemleri ............ 31

6.1.2. Konya’nın 2013 Yılında Arnavutluk’tan Yapmış Olduğu İthalat Kalemleri .......... 32

6.1.3.Türkiye’nin ve Konya’nın Arnavutluk’a Yıllara Göre İhracat-İthalat Rakamları ... 34

BİRİNCİ BÖLÜM



ARNAVUTLUK HAKKINDA GENEL BİLGİLER

1. ÜLKE KİMLİĞİ

Resmi Adı: Arnavutluk Cumhuriyeti

Yönetim Biçimi: Cumhuriyet

Devlet Başkanı: Bujar Nishani

Başbakan: Edi Rama

Başkent: Tiran

Nüfusu: 2.788.000

Nüfusun etnik dağılımı: %95 Arnavut, %3 Yunan, diğerleri %2 (Roman, Sırp, Bulgar)

Yüzölçümü: 28.748 km2

Doğal kaynakları: Petrol, doğal gaz, kömür, krom, bakır, kereste, nikel

Diller: Arnavutça, Yunanca

Din: %70 Müslüman, %20 Arnavut Ortodoksu, %10 Katolik

Para Birimi: Lek (ALL)

İhracat tutarı: 650.1 milyon $ (2005 verileri)

İthalat tutarı: 2.473 milyar $ (2004 verileri)

1.1. GENEL BİLGİLER



1.1.1. Coğrafi Konum:

Avrupa’nın güneydoğusunda, Balkan yarımadasının batısında yer alan Arnavutluk, kuzey ve kuzeydoğuda Karadağ (172 km), Kosova (115 km), doğuda Makedonya (151 km), güney ve güneybatıda Yunanistan (282 km) ile komşudur.

28.748 km2’lik yüzölçümü ile Avrupa’nın en küçük ülkelerinden biri olan Arnavutluk’un kara sınırları uzunluğu 720 km’dir.

Adriyatik Denizi ve İyon Denizi'ne 362 kilometre sahil şeridi olan ülkenin %70'i dağlıktır ve yerleşime açık değildir. En yüksek dağı 2,753 metre yüksekliğe sahip Makedonya Cumhuriyeti sınırında bulunan Korab Dağı'dır.

1.1.2. Siyasi ve İdari Yapı:

1991 yılında ülkede ilk çok partili seçim gerçekleştirilmiş ve 46 yıllık Komünist rejime son verilerek, çok partili demokratik sisteme geçilmiştir.

Ülkenin 28 Kasım 1998 yılında yürürlüğe giren mevcut Anayasasına göre, 140 üyeden oluşan meclis üyelerinin 100 tanesi doğrudan 40 tanesi ise parti listelerinden nisbi temsil yöntemi ile seçilmektedir.

Bu kapsamda 28 Haziran 2009 tarihinde yapılan genel seçimlerde Demokratik Parti, Sosyalist Parti, İnsan Hakları Birliği Partisi, Birleşik Sosyalist Hareket Cumhuriyet Partisi milletvekilleri temsil hakkı kazanmıştır. Bir sonraki seçimin 2013 yılı ortalarında gerçekleştirilmesi beklenmektedir.Ülkenin Devlet Başkanı ise 11 Haziran 2012’de Parlamento tarafından seçilerek 5 yıllık süre için işbaşına gelen Bujar Nishani’dir.

Yaklaşık 50 yıl süren bir baskı rejimi ve kapalı ekonomi döneminin ardından Arnavutluk, dış politikasını, esas itibarıyla ABD ve AB üyesi ülkeler ile her alandaki ilişki ve işbirliğini geliştirmek ve Avrupa ile bütünleşmek hedefleri üzerine kurmuştur. Öte yandan, bölgenin birçok ülkesinde yaşayan Arnavutların siyasi ve ulusal haklarının korunması ve geliştirilmesi Arnavutluk’un bölgesel politikasının belli başlı hedeflerinden birini teşkil etmektedir.

1.1.3. Nüfus ve İşgücü Yapısı

Nüfusun yaş ortalaması 32,5 olan Arnavutluk; Avrupa standartlarına göre genç bir nüfus yapısına sahiptir. 1980’lerde yıllık ortalama %2,1 gibi yüksek oranda artış gösteren Arnavutluk nüfusu, 1990’lı yıllarda doğum oranlarında yaşanan şiddetli düşüş nedeniyle, yıllık ortalama %0,3 oranında azalmıştır. Geçmişteki yüksek doğum oranları sebebiyle, ülkede çalışma yaşındaki nüfus oranı % 67’nin üzerindedir. Nüfusun etnik açıdan büyük ölçüde homojen olduğu ülkedeki en büyük azınlık grubunu, Yunanlılar oluşturmaktadır.



Arnavutluk'ta işsizlik oranı; 2000-2008 yılları arasında düşme eğilimi gösterirken, 2009 yılında artış göstermiştir. 2010 yılı son çeyreğinde %13,5 olan işsizlik oranı; 2011 yılı üçüncü çeyreğinde %13,3 olarak gerçekleşmiştir.

Nüfus İstatistikleri Kaynak: Euromonitor 2007 2008 2009 2010 2011İşsizlik Oranı (%) 13,5 12,5 13,1 12,5 11,5Kentsel Nüfus (%) 49,0 50,0 51,0 51,9 52,90-14 Yaş (%) 24,4 23,7 23,2 22,7 22,115- 64 Yaş (%) 66,7 67,1 67,4 67,7 68,165+ Yaş (%) 8,9 9,2 9,4 9,7 9,8Kaynak: Euromonitor

1.1.4. Doğal Kaynaklar ve Çevre

Arnavutluk; doğal kaynaklar ve yeraltı varlıkları açısından zengindir. Toplam 2.9 milyon hektarlık ülke topraklarının %36’sını ormanlar, %24’ünü ekilebilir topraklar, %15’ini de otlak ve çayırlar oluştururken, kalan topraklar verimsiz ya da tarım dışı kullanımdadır. Ülkenin krom, nikel, bakır, boksit, fosforit, az miktarda da petrol ve kömür dahil olmak üzere yeraltı kaynakları oldukça zengindir.

11 önemli nehir ve 152 küçük nehir ve kollardan oluşan yoğun bir hidrografik ağ ve zengin su kaynaklarına sahip olan ülkede 247 göl, 5 suni göl, birkaç sulama rezervuarı ve 200 civarında toprakaltı su kaynağı vardır. En önemli nehirler Drin, Buna, Mat, İşmi, Erzen, Shkumbin, Seman, Vjosa, Kalasa, Bistrica, Pavlla’dır. UNESCO koruması altındaki ülkenin güney doğusunda bulunan Ohrid gölünün bir kısmı ise Makedonya sınırları içindedir.

Arnavutluk; sayısı 3.220’ye yaklaşan türde zengin bitki örtüsüne sahiptir. Bunun %29’unu Avrupa kıtasında yetişen bitkiler, %47’sini Balkanlarda yetişenler, geri kalan %24’ünü Akdeniz türü çeşitli bitkiler oluşturmaktadır. Orman yangınları ve ormanların yok edilmesi, hava kirliliği, erozyon ile sanayi ve diğer unsurların yarattığı su kirliliği ülkede çevreyi tehdit eden en önemli unsurlar arasındadır.

1.2. GENEL EKONOMİK DURUM 1.2.1. Ekonomik Yapı:

GSYİH'nin Sektörlere Göre Dağılımı % Kaynak: World Bank 2007 2008 2009 2010Tarım 21 20 20 20Sanayi 20 19 19 19Hizmetler 59 61 60 61



Var olan tarım topraklarının küçük parsellere dağılmasıyla, üretim verimi azalan Arnavutluk’ta son yıllarda özellikle uluslararası kuruluşların önderliğinde bir canlanma görüldüyse de tapu konusunda yaşanan sorunlar ve kırsal kesimin kente göç etmesiyle büyük yatırımcıların ilgisi çekilememektedir.

Sanayi sektörünün, madencilik ve imalat alt dallarındaki üretim kapasitelerinde son yıllarda bir canlanma görülmektedir. Bu sektörde yabancı yatırımlar çimento, gıda, alüminyum profil gibi imalat sanayinde, son iki yıldır da madencilikte yoğunlaşmış, ihracatta önemli artış kaydedilmiştir.

Hizmetler sektöründeki gelişmeler, son yıllarda bu sektörü GSMH’ye en fazla katkıda bulunan sektör haline getirmiştir.

Ticaret alanındaki en önemli artış toptan/perakende satışlar ve otomobil alışverişlerinden (servisleri dahil) kaynaklanmaktadır.

1997 yılında yaşanan ekonomik ve sosyal patlama dönemi hariç olmak üzere Arnavutluk GSYİH’si 1993 - 2001 yılları arasında yılda %7’den fazla büyüme göstermiştir. Bu hızlı büyüme kısmen tarım sektöründeki büyümeden, kısmen de yurtdışına çalışmaya giden Arnavutların ülkeye yaptıkları katkılardan kaynaklanmıştır. 2002 yılında biraz yavaşlama gösteren büyüme, tekrar hız kazanmış ve günümüze kadar reel olarak yıllık %5-%6’lar düzeyinde seyretmiştir.

Arnavutluk’ta iş yapmadaki en önemli sorunlar; %19.2 ile finansman sağlama, %12 ile vergi oranları, %10.9 ile yolsuzluk, %10.2 ile vergi düzenlemeleri, %8.7 ile iyi çalışmayan devlet bürokrasisi, %7.7 ile yetersiz altyapı desteği, %7.5 ile siyasi istikrarsızlık olarak tanımlanmıştır.

Ekonomik tabanının önemli ölçüde çeşitlendirilmesi ekonomik dinamizmi artırmış ve ülke güçlü bir ekonomik büyüme yaşarken yoksulluk ve işsizlik oranlarında da düşüş kaydedilmiştir.

1.2.2. Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler

Arnavutluk İstatistik Enstitüsü (INSTAT) 2012’nin ilk çeyreğinde açıkladığı rakamlara göre Arnavutluk ekonomisi yıllık olarak %0,2 oranında küçülürken bir önceki çeyreğe göre küçülme oranı %1,2 olarak gerçekleşmiştir. İlk çeyrek sonunda ortaya çıkan rakamlara göre 2009’un son çeyreğinden beri ekonomi ilk defa küçülmüş ve bu küçülme tahmin edilenden daha çok olmuştur.

Avrupa’da devam etmekte olan krizden komşularına göre daha iyi korunan Arnavutluk’ta büyüme hızı 2011 yılında %2’ye gerilemiş ve Avro Bölgesi’nde devam etmekte olan resesyondan da etkilenmiştir.

Arnavutluk ihraç mallarına olan talep ülkenin başlıca ticaret partnerlerinin içinde bulunduğu sıkıntılı duruma bağlı olarak azalma göstermişse de bu ülkelerde 2013 yılından itibaren beklenen ekonomik iyileşme Arnavutluk ihraç mallarına olan talebi de artıracaktır.



Karşılaştırmalı Ekonomik Göstergeler Kaynak: Economist Intelligence Unit a: Gerçekleşen b: EIU Tahmini c: EIU Beklentisi 2010a 2011b 2012c 2013c

Reel GSYİH Büyümesi (%) 3,5b 2,0 0,5 1,9Tarımsal Çıktı Artışı (%) 2,0 3,0 0,9 4,7Sanayi Çıktı Artışı 7,0 2,5 -1,2 3,1Tüketici Fiyatları Enflasyonu (%, ortalama) 3,6 3,5 2,0 2,2Hükümet Dengesi (GSYİH’nin %’si) -4,2b -3,5 -3,1 -3,5İhracat (fob) (milyon dolar) 1.548 1.954 2.121 2.442İthalat (fob) (milyon dolar) -4.305 -5.076 -5.219 -5.623Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar) -1.404 -1.695 -1.450 -1.441

1.2.2. Ekonomik Performans

1992’den beri sürekli büyüyen İngiliz ekonomisinde 1997-2004 yılları arasında özel tüketim GSYİH’da yaşanan büyümeden daha yüksek oranda artmıştır. Bu da hane halkı borçlarının artmasına neden olmuştur. Borç/gelir oranı 2007 yılında 1980’lerden beri en yüksek seviyesine ulaşmıştır, bu durum da piyasanın faizlerdeki değişikliklere daha hassas hale gelmesine yol açmıştır. Bunlara ek olarak dünyada da kriz yaşanması İngiltere’nin ekonomisini oldukça olumsuz yönde etkilemiştir. 2009 yılında GSYİH % büyük gerilemedir. 2010 yılında ülke ekonomisi % 1,3 oranında büyüyerek resesyondan çıkmıştır.

2011 Yılı İtibarıyla Karşılaştırmalı Ekonomik Göstergeler

İngiltere Fransa Almanya ABD Japonya

GSYİH (milyar dolar) 2.435 2.760 3.578 15.088 5.922 Kişi başına GSYİH (dolar) 38.824 43.599 43.804 48.168 46.822 Enflasyon (ort; %) 4,5 2,3 2,5 3,1 -0,3 Cari denge (milyar dolar) -63 -65,3 174 -484,4 128,1 Cari denge (GSYİH % pay) -2,2 -2,4 4,9 -3,2 2,2 İhracat-fob (milyar dolar) 478 587 1.553 1.499 790 İthalat-fob (milyar dolar) 640 690 1.333 2.239 809

Kaynak: EIU-The Economist Intelligence Unit

Yaşanan ekonomik krizden sonra ülke ekonomisi halen tam anlamıyla iyileşme gösterememiştir. Finans sektörün büyük oranda desteklenmesine, düşük faiz oranlarına rağmen ekonomi önümüzdeki yıl için halen belirsizliğini korumaktadır. 2011 yılında GSYİH % % 0,9 oranında büyümüştür. Açıklanan bütçede 2012 yılı beklentisi ise % 0,7 olarak belirtilmiştir. Bütçe açığı halen GSYİH’nın % 10’u oranındadır.

1.2.3. Ekonomi Politikaları

İngiltere’de son yıllardaki temel maliye ve para politikaları hükümetin sürdürülebilir büyüme ve yüksek oranda istihdamın sağlanması amacına yönelik olarak oluşturulmaktadır. 1997



yılında iktidara geldiği zamandan beri İşçi Partisi ekonomik politikalar ile ilgili olarak iki önemli değişiklik yapmıştır. Bunlardan biri faiz oranlarının belirlenmesi görevinin Hazine’den alınarak Merkez Bankası (Bank of England)’nda oluşturulan bir komiteye (Para Politikası Komitesi) aktarılmasıdır. Yıllık enflasyon hedefinin belirlenmesi ise halen hükümetin yetkisinde bulunmaktadır.

Maliye politikası açısından ise hükümet 1997 yılında yeni bir çerçeve belirlemiştir. Söz konusu politika geçmiş hükümetin orta dönemli finans stratejisine dayanmaktadır. Maliye politikasının amacı orta dönemde bütçe dengesinin tutturulmasıdır.

Maliye politikasında hükümetin temel aldığı iki önemli kural bulunmaktadır. Bunlardan ilki; hükümet borçlanmayı cari harcamaları finanse etmek için değil yatırım yapmak için gerçekleştirebilir (altın kural olarak adlandırılmaktadır), ikincisi ise; kamu borçlarının GSYİH’ya oranının istikrarlı ve ölçülü olarak gerçekleşmesidir. Maliye politikası kamu harcamaları için üç yıllık Kapsamlı Harcama Değerlendirmesi çıkartılarak tamamlanmaktadır. Bunun amacı ise yıllık bütçe görüşmelerinde kamu harcamaları üzerinde Hazine’nin kontrolünün artmasını sağlamaktır.

Diğer taraftan hükümet altın kurala çok fazla sadık kalamamış ve sağlık ile eğitim harcamaları nedeniyle kamu harcamalarının 2000 yılından itibaren hızla artması nedeniyle kamu finansmanı olumsuz etkilenmiştir.

Global krizden 4 yıl sonra ülke ekonomisi halen kırılganlığını korumaktadır. Hükümet birçok alanda mevcut bulunan mali kısıtlamalara rağmen hem ekonomik büyümeyi hem de bütçe açığını azaltmayı hedeflemektedir. Orta vadede dijital teknoloji, düşük karbon sanayi ve çevreye uyumlu ulaşım altyapısına yatırım yapılması hedeflenmektedir. Diğer bir hedef özel yatırımların, ihracatın ve imalatın artırılması suretiyle ekonomiyi borç ile finanse edilen tüketimden uzaklaştırmaktır.

1.2.4. Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler

İngiltere’nin ekonomisi 1992’den ekonomik krizin yaşandığı 2008 yılına kadar her çeyrekte büyüme göstermiştir. Buna rağmen bu uzun süreçli büyüme dönemi ekonomide makroekonomik açıdan çeşitli dengesizlikler yaratmıştır. Yaşanan kriz nedeniyle 2009 yılında reel büyüme % –4,4 oranında gerçekleşmiştir. Bu oran İngiliz ekonomisinde II. Dünya Savaşı’nda beri yaşanan en büyük gerilemedir. Diğer taraftan verilen desteklere bağlı olarak ekonomide 2009 yılı sonu itibariyle üretimde istikrar tekrar sağlanmış ve ülke ekonomisi resesyondan çıkmıştır.

Bankacılık sektörünün halen devlet desteğine ihtiyaç duyması, borçları bulunan tüketicilerin harcama konusunda kontrollü davranmaları, önemli harcama kalemlerinde gerçekleşen kesintiler, vergilerde beklenen artış, İngiltere’nin ihraç pazarlarında talebin düşük olması gibi nedenlerle ekonomide yaşanan bu iyileşmenin istikrarın tekrar sağlandığı anlamına gelmediği düşünülmektedir. 2011 yılında reel büyüme % 0,7 oranında gerçekleşmiştir. Diğer taraftan halen resesyona yönelik belirtiler de devam etmektedir.

Ekonomideki reel büyümenin 2012 yılında % 0,2 ve 2013 yılında ise % 1,2 olacağı tahmin edilmektedir. Diğer taraftan kamu finansmanında yaşanan sıkıntılar ve borçların yüksekliği nedeniyle yatırımcıların endişelerini giderebilmek amacıyla mali konsolidasyon da oldukça önem taşımaktadır. Ülke ekonomisinde işsizlik oranının yüksek seyretmesi ve yaşam



standartlarında yaşanan gerileme de önemli iki sorun olarak devamlı gündemde yer almaktadır.

İngiltere Ekonomisi Genel Projeksiyon Özeti (Yıllık % değişim)

2011 2012 2013 2014 2015 Reel büyüme 0,7 0,2 1,2 0,9 1,9 Sanayi üretimi artışı -1 -0,4 1,3 -0,1 0,5 İşsizlik oranı (ort) 8,1 8,7 8,7 8,3 8 Enflasyon oranı 4,5 2,9 3,2 3,1 2,7 İhracat-fob (milyar dolar) 479 477 536 576 635 İthalat-fob (milyar dolar) 641 715 765 834 909 Cari denge (milyar dolar) -63 -53,7 -70,3 -79,1 -78,6 Cari denge (GSYİH % pay) -2,6 -2,2 -2,7 -3 -2,8 Döviz kuru $ :£ (ort.) 1,60 1,55 1,59 1,58 1,60 Döviz kuru €:£ (ort) 1,15 1,23 1,28 1,29 1,29 Harcama Bazında GSYİH (milyar $) 2011 2012 2013 2014 2015 Özel Tüketim 1.567,4 1.557,1 1.662,4 1.717 1.816,3Kamu Harcamaları 564,9 566,4 599,1 614,3 645,6 Gayrisafi sabit sermaye yatırımları 344,1 329,6 353,8 358,2 380,3 Stok birikimi 6,7 4,2 4,8 4,7 4,8 İç talep 2.483,1 2.457,2 2.620,1 2.694,2 2.846,9İhracat 794,3 779,4 846,7 905,7 905,4 İthalat 842,4 815,8 891 962,8 1.062,8Dış Ticaret Dengesi -48,1 -36,4 -44,3 -57,1 -157,4GYİH 2.435 2.420,8 2.575,9 2.636,8 2.771,6 Kaynak: EIU-The Economist Intelligence Unit

2013- 16 yılları arasında çeşitli dönemlerde daralma yaşanma riskine rağmen ekonomideki büyümenin ortalama yıllık % 1,4 oranında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Euro bölgesindeki gelişmeler de ülkeyi etkilemeye devam edecektir.

2012 yılında düşük seyretmesi beklenen enflasyonun harcanabilir gelirler üzerindeki baskıyı azaltması beklense de reel ücretlerde yaşanması beklenen düşüş, yüksek orandaki borçlanma, istihdam pazarının zayıflığı, kredi olanaklarında ki daralma ile durgun seyreden emlak piyasası hane halkı talebini sınırlandırmaya devam edecektir. Tüketiminin 2012 yılında durgun seyretmesi 2013 tibariyle ise canlanması beklenmektedir.

1.2.5. Enflasyon

2011 yılı Eylül ayında % 5,2 ile en yüksek değere ulaşan enflasyon daha sonra azalmaya başlasa da halen % 2 olan hedefin üzerinde seyretmektedir. 2011 yılı ortalama enflasyon oranı % 4,5 olarak gerçekleşirken söz konusu oranın 2012’de % 2,9 olması beklenmektedir.

Enflasyon İstatistikleri(%, ort)



2007 2008 2009a 2010a 2011a 2012b 2013b 2014b TÜFE 2,3 3,6 2,2 3,2 4,5 2,9 3,2 3,1ÜFE 2,3 6,8 1,6 4,2 5,6 2,9 2,3 3,1Kaynak: EIU-The Economist Intelligence Unit a EIU tahmini b EIU projeksiyonu

1.2.6. Para Politikaları

İngiltere Merkez Bankası (BoE-Bank of England) 2008 Ekim ayında % 5 olan faiz oranını 2009 Mart ayında 200 milyar pound tutarında aktif değer alım programını yürülüğe koymadan önce tarihindeki en düşük oranlardan biri olan % 0,5’e indirdi. 2012 Şubat ayında 50 milyar pound tutarında yeni bir alım programını açıkladı. Ayrıca banka tarafından söz konusu program ile ekonomik aktivitenin desteklenmesinin ve yıllık enflasyon oranının da % 2 olarak tutulmasının hedeflendiği açıklanmıştır.

Söz konusu borçlanma programının toplamının 2013 yılında 400 milyar poundun düzeyine çıkması beklenmektedir. Faiz oranının ise en az 2015 başına kadar % 0,5 oranında olacağı tahmin edilmektedir.

1.2.7. Maliye Politikaları

İngiltere resesyon dönemine büyük bir bütçe açığı ve kamu borcu ile girmiştir. 2009 yılında da kamunun borçlanma miktarı artmıştır. 2008 yılında mali açığın GSYİH’ya oranı % 5,5 iken 2009 yılında aynı oran % 11,3’e yükselmiştir. 2010 Haziran ayında çıkarılan ek bütçe ile 5 yıllık bir mali sıkılaştırma programı açıklanmıştır. Söz konusu program ile önce 2015/16 bütçe yılı hedeflenmiş daha sonra hedef 2016/17 (2016’da % 1-2 düzeyine gerilemesi amaçlanmaktadır) bütçe yılı olarak revize edilmiştir. 2015 yılında gerçekleşecek seçimden sonra yeni bir mali sıkılaştırma programının açıklanması beklenmektedir.

1.2.8. Döviz Politikaları

Sterling 2007 ortası ile Aralık 2008 arasında değerinin yaklaşık dörtte birini kaybetmiştir. O dönemden beri para birimi biraz değer kazanmış olmasına rağmen halen ekonomideki dengesizliklerden etkilenmektedir. İngiltere’nin ekonomisine ilişkin beklentiler, yükselen borç seviyesi, zayıf bankacılık sektörü, yabancı sermayeye bağımlılık, orta vadeli mali politikalar ile ilgili olarak yatırımcıların kararsızlığı ve para politikası ile ilgili sıkıntılar sterline yönelik varlıklar ile ilgili riskleri artırmaktadır. Buna rağmen kısa dönemde sterlinin değerinde reel açıdan önemli bir değişiklik yaşanması beklenmemektedir.

Döviz Kurunun Seyri 2010a 2011 a 2012b 2013 b 2014 b Döviz kuru $:£ (ort.) 1,55 1,6 1,55 1,59 1,58 Döviz kuru €:£ (ort.) 1,16 1,15 1,23 1,28 1,29 Döviz kuru US:€ (ort.) 1,33 1,39 1,27 1,24 1,23 Döviz kuru € :£ (sene 1,16 1,18 1,26 1,28 1,26

Döviz Kurundaki Reel Değişim (ort; 20005=100)

83,6 84,3 87,5 92,5 94,2

Kaynak: EIU-The Economist Intelligence Unit a EIU tahmini b EIU projeksiyonu



1.2.9. Hayat Standardı ve İşsizlik

Yaşanan kriz İngiltere'de hayat standartlarını olumsuz yönde etkilemiştir. İngiltere Portekiz dışındaki diğer Batı Avrupa ülkelerinde göre sıralamada daha aşağıda bulunmaktadır. İngiltere, politik özgürlük, yönetim ve güvenlik riski açılarından yüksek bir performansa sahip olmakla birlikte aile ve toplum hayatına ilişkin konularda göreceli olarak daha düşük bir performans sergilemektedir. Boşanma oranının yüksek olması aile hayatında İngiltere’nin puanını düşürürken, sosyal, dini, politik vb. dernek ve kurumlara sivillerin katılımının düşük düzeyde kalması da toplum hayatında olumsuz etki yaratmaktadır. Diğer taraftan ekonomik krize bağlı olarak işsizlik oranı 2011 yılında % 9,6'ya yükselirken işsiz sayısının da 3 milyon düzeyinde olduğu tahmin edilmektedir. Geçtiğimiz yıl özel sektör ücretlerinde de önemli kısıntılar yaşanmıştır. Bir çok firma ücretleri dondurmuş, kesintiye gitmiş veya düşük ücretle çalışanlarına izin vermeyi önermiştir.

Hayat Standardı ve İstihdam İstatistikleri Kaynak: EIU-The Economist Intelligence Unit

2007 2008 2009a 2010 2011b 2012b 2013b

2014 b

İşgücü (m) 30.9 31.2 31.4 31.5 31.6 31.6 31.6 31.7İşgücü (% değişim) 0.6 1.1 0.5 0.4 0.3 -0.1 0.2 0.1

İstihdam (m) 29.2 29.4 29.0 28.6 28.6 28.7 28.9 29.1İstihdam (% değişim) 0.7 0.7 -1.6 -1.3 -0.1 0.4 0.7 0.8İşsizlik (m) 1.7 1.8 2.4 2.9 3.0 2.9 2.8 2.6İşsizlik oranı (%) 5.3 5.7 7.7 9.2 9.6 9.2 8.7 8.1Ortalama Nominal ücret (ort, %)

3.9 3.5 1.4 2.0 2.5 3.6 4.2 3.9

Ortalama reel ücret (ort,%)

1.6 -0.1 -0.7 -0.4 -0.1 -0.2 0.2 0.2

Birim işgücü maliyeti (£;ort,%)

1.1 2.7 6.1 1.0 -0.1 1.6 2.7 2.1

Birim işgücü maliyeti ($;ort,%)

9.9 -5.0 -10.1 -0.1 0.9 7.9 6.0 3.7

Saat başına işgücü maliyeti (£)

14.9 15.3b 15.4 15.7 16.0 16.5 17.1 17.7

Saat başına işgücü maliyeti (£) ($)

29.7 28.3b 24.2 24.3 25.0 27.4 29.3 30.7

HAYAT STANDARDI İSTATİSTİKLERİ Kişi Başı GSYİH ($/Satın alma güc paritesi)

34,987 35,692 34,252 34,671 35,132 35,958 37,111 38,524

Kişisel harcanabilir gelir (£ milyar)

866 910 943 974 1,009 1,049 1,096 1,148

Kişisel harcanabilir gelir ($ milyar)

1,734 1,686 1,479 1,511 1,579 1,742 1,877 1,998

Reel kişisel harcanabilir gelirdeki artış (%)

0.9 2 1,3 0,9 0,9 0,1 0,5 1,1



İKİNCİ BÖLÜM

SEKTÖRLER

2.1. SEKTÖRLER 2.1.1. Tarım ve Hayvancılık:

Üretimde yüksek verimlilik ve elverişli iklim koşullarına bağlı olarak İngiltere’nin tarım sektörü, ülkenin toplam gıda ihtiyacının yaklaşık üçte ikisini karşılayabilmektedir. Ülkenin ılıman iklimi ve yıl içine dengeli bir biçimde dağılan yağışlar sayesinde hem İngiltere’nin hem çok geniş bir ürün yelpazesi bulunmaktadır hem de üretim sezonu oldukça uzundur.

Ormancılık ve balıkçılık sektörleriyle beraber tarım sektörü ülke GSYİH’sinin %1’inden daha az bir kısmını oluşturmaktadır. Bu sektörde çalışan nüfus ise ülke toplam nüfusunun %2’si düzeyinde seyretmektedir. Bu oran, diğer pek çok gelişmiş ülke ile %5 olan AB ortalamasından daha düşüktür.

İngiltere’deki çiftlikler, ortalama 70 hektar ile AB standartlarına göre oldukça büyük sayılmaktadır. Verimlilik düzeyinin yüksekliğine rağmen İngiliz tarım sektörü son yıllarda gerek fiyatların düşmesi, gerekse oldukça değerli olan döviz kurları sebebiyle ciddi bir kriz yaşamaktadır. Bu durum tarımsal hastalıklarından dolayı ülkede ciddi bir gıda sorunu yaşanmıştır.

Yaşanan bu hastalıklar, ülkede kullanılan tarımsal üretim tekniklerinin de sorgulanmasına yol açmış, gıda güvenliği ve gübre kullanımı konusunda tüketicilerin endişeleri artmış ve bu durum organik gıdaya yönelik talepte önemli bir artışa sebep olmuştur. Böylelikle organik üretime ayrılan tarımsal alanlar ve bu alanda faaliyet gösteren üreticilerin sayısında önemli bir artış olmuştur. Tarımsal Üretim İstatistikleri

Tarımsal Üretim (1 000 ton) 2006 2007 2008 2009 2010

Buğday 14.755 13.221 17.227 14.076 14.878 Arpa 5.239 5.079 6.144 6.668 5.252 Yulaf 728 712 784 744 685 Şeker pancarı 7400 6733 7641 8457 6484 Patates 5.727 5.564 6.145 6.396 6.045 Elma 229,5 266,2 230,7 228,6 227,7 Yumuşak Meyveler 105,4 107,7 124,1 150,6 145,7 Armut 28,4 20,6 19,8 20,5 32,8



Canlı Hayvan Stoku (1 000 adet)

Büyükbaş hayvanlar 10.579 10.304 10.107 10.025 10.112 Koyun ve kuzu 34.722 33.946 33.131 31.445 31.084 Domuz 4.933 4.834 4.714 4.540 4.460 Kümes hayvanları 173.081 167.667 166.200 152.753 163.867

Kaynak: Department for Environment, Food and Rural Affairs, Agriculture Statistics

2.1.2. Sanayi:

II. Dünya Savaşı’nı izleyen dönemde İngiltere’nin imalat sanayi ürünlerinde yaratmış olduğu ticaret fazlası zaman içinde giderek erimiş ve 1980’lerin başında tamamen ortadan kalkmıştır. O yıllardan günümüze kadar, ülke bu alanda yapısal hale dönüşen ve oldukça büyük ticaret açığı vermektedir.

1980’ler ve 1990’ların başlarında ülkede yaşanan iki önemli ekonomik durgunluk dönemi de imalat sektöründeki bu daralmayı kısmen tetikleyen faktörlerden olmuştur. Her iki kriz, sektörde üretim kapasitesi ve istihdam bakımından ciddi azalmaya yol açmış, bu eğilim, ekonominin düzlüğe çıktığı dönemlerde de tersine dönmemiştir.

Bu olumsuz etkilerin yanı sıra, 1997 yılından bu yana, imalat sanayi firmaları, değerli döviz kurunun dış pazarlarda rekabet gücü bakımından yarattığı zorluklarla da mücadele etmek durumunda kalmıştır.

Tekstil, çelik ve gemi inşası gibi bazı geleneksel sanayilerin önemini giderek yitirdiği İngiltere’de, elektrikli, elektronik ve optik cihazlar, suni sentetik elyaflar ve kimyasal maddeler gibi bazı sektörlerde ülke uluslararası rekabet gücünü korumaktadır. Dünyanın en büyük iki ilaç firması olan GlaxoSmithKline ve AstraZeneca, İngiliz kökenlidir. Ayrıca İngiltere bioteknoloji alanında dünyada ABD’den sonra ikinci önemli merkez konumundadır.

Ülkenin imalat tabanında, kalite standartları ve verimlilik üzerinde yarattığı yayılma etkisi ile doğrudan yabancı yatırımların önemli bir etkisi bulunmaktadır. Yabancı yatırımlar, özellikle otomotiv sektörü gibi yok olmaya yüz tutan bazı sektörlerde yeniden canlanma yaratmış, Japon, Amerikan ve Fransız firmalar ülkede imalat tesisleri kurmuştur.

Ülkeye yönelen doğrudan yabancı yatırımlar İngiltere’yi Almanya’dan sonra Avrupa Birliği’nin ikinci en büyük yarı-iletken üreticisi haline getirirken ayrıca bilgisayar yazılım sanayinin de güçlenmesinin en önemli nedeni olmuştur. Ülkede faaliyet gösteren bu yabancı yatırımcılar işletmeye yönelik ar-ge faaliyetlerine yapılan harcamaların da yaklaşık üçte birlik kısmını gerçekleştirmektedir.

Sanayi Üretim İstatistikleri

2007 2008 2009 2010 2011 2010-11 Değişim

(%) Gıda, meşrubat ve tütün 102 100 98,4 102 109 6,6 Tekstil, deri ve hazır giyim 99,8 100 90,3 93,3 94,8 1,6



Ağaç ve kağıt ürünleri ve basım 104 100 93,1 92,2 87,4 -5,2 Kömür ve işlenmiş petrol ürünleri 102 100 94 92,1 93,1 1 Kimyasallar ve kimyasal ürünler 101 100 86,3 82,1 84,1 2,4 Temel ilaçlar ve preperatları 98,9 100 106 99,1 85,2 -14 Kauçuk ve plastik ürünler 105 100 86,3 86,7 86,1 -0,7 Temel metaller ve metal ürünleri 104 100 80,5 84,5 86,6 2,5 Bilgisayar, elektronik ve optik ürünler 107 100 94,1 88,2 87,6 -0,7 Elektrikli aletler 102 100 77,8 85,6 83,7 -2,3 Diğer yerlerde sınıflandırılmayan 101 100 79,4 95,7 105 10 Ulaştırma ekipmanları 101 100 88,9 111 121 8,9 Diğer imalat sanayi ürünleri ve tamir 104 100 93,7 96,1 101 5,6 İmalat Sanayi 103 100 91 92,7 91,5 -1,3 Toplam Üretim 103 100 90,4 93,7 95,6 2,1

*2008 Yılı 100 kabul edilmiştir. Kaynak: Ofiice of National Statistics Index of Production Aralık 2011

2.1.3. İnşaat:

1980’li yılların sonlarında çok büyüyen inşaat sektörü, 1990-92 yılları arasında yaşanan ekonomik daralma döneminde faiz oranlarının yükselmesi, konut fiyatlarının düşmesi ve özellikle yeni ticari binalara yönelik talebin önemli oranda azalması ile çok zarar görmüş, 1992 yılı itibarıyla tamamlanan ev sayısı II. Dünya Savaşı döneminden sonraki en düşük düzeye gerilemiştir.

Sektör, ancak 1990’lı yılların ikinci yarısından itibaren, yatırımların artması ve konutlara yönelik talebin yükselmesi ile toparlanma göstermiştir. Bununla beraber 2002 yılında reklamcılık ve finansal hizmetler sektöründe yaşanan krize bağlı olarak özellikle Londra’daki ticari emlak piyasasında yeniden büyük bir kriz yaşanmıştır. Konut talebinin sürmesi ve devletin altyapı projelerinin artması, ticari emlak talebindeki bu azalmayı kısmen telafi etmektedir.

2.1.4. Turizm:

İngiltere, turizm gelirleri bakımından ABD, İspanya, Fransa ve İtalya’nın ardından dünyanın beşinci büyük ülkesidir. Nüfusun 2,1 milyonluk kısmına istihdam sağlayan sektör ülke GSYİH’sinin de %5’ini oluşturmaktadır.

1990’lı yıllar boyunca düzenli olarak büyüyen turizm sektörü, 2000’li yılların başında önce ülkede şap hastalığının patlak vermesi, ardından da 11 Eylül saldırısı ile iki büyük kriz yaşamış, ülkeye gelen yabancı turist sayısı 1999 yılındaki 25,7 milyon kişi düzeyinden 2001 yılında 22,8 milyon kişiye kadar gerilerken turizm gelirleri de 20,2 milyar dolardan 16,3 milyar dolara düşmüştür.

Bununla beraber, 2002 yılından bu yana, özellikle Batı Avrupa ülkelerinden gelen talebe bağlı olarak sektör toparlanmış, ziyaretçi sayısı ve turizm gelirleri tekrar yükselmiştir. Ülkeye gelen yabancı turistler en fazla Londra’yı tercih etmekte, turistlerin yarısından fazlası en az bir



geceyi bu şehirde geçirmektedir. Kapasite yaratmaya yönelik yatırımlar neticesinde Londra’daki otel odası sayısı son yıllarda önemli bir artış göstermiş olsa da, yatırımların çoğunun lüks otellere yapılmış olmasına bağlı olarak şehirde halen uygun fiyatlı konaklama imkanları kısıtlıdır.

2.1.5. Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı:

Yeni yatırımların yapılmamasına bağlı olarak, İngiltere kara taşımacılığı altyapısının kalitesi gelişmiş ülke standartlarına göre orta düzeydedir. Bu konuya özellikle öncelik veren hükümet, 2000 yılında, 2010 yılına kadar sürecek ve 180 milyar Sterlin maliyeti olan bir program uygulamaya koymuştur. Bununla beraber, bu miktarın 59 milyar Sterlinlik kısmı yatırımdan ziyade bakım ve işletme giderleri gibi cari harcamaları kapsamaktadır. Kalan 121 milyar Sterlinin 64 milyarlık kısmının hükümet tarafından finanse edilmesi planlanmaktadır.

Toplu taşımanın yetersizliği İngiltere’de özel araç kullanımını artırıcı bir etki yaratmıştır. 1950’li yıllardan bu yana özel araç kullanımı giderek artarken demiryolu kullanımı sabit kalmış, buna karşılık otobüs kullanımı önemli ölçüde, azalma göstermiştir.

2007 yılı itibarıyla bir yolcunun ülke içi seyahatinin %85’lik kısmı özel otomobiller ve taksiler ile gerçekleşmektedir. Özellikle büyük şehirlerde bu durumun yarattığı trafik sıkışıklığı ile mücadele etmek amacıyla karayolları ücretlendirilmiştir. 2003 yılı Şubat ayında Londra’da uygulamaya konulan trafik ücreti, karayolu trafiğinin %20 oranında azalmasını sağlamış olup uygulamanın diğer büyük kentlere de yayılması beklenmektedir.

Diğer taraftan, İngiltere’nin yaygın demiryolu ağı yatırım eksikliğine bağlı olarak bakımsız kalmıştır. Özellikle Londra ve çevresindeki hatlar pahalı olmanın yanı sıra ciddi bir trafik sorunu ile karşı karşıyadır. 1996 yılında demiryollarının özelleştirilmesi de bu soruna çözüm getirmemiştir. Buna karşılık demiryolu kullananların sayısında artış görülmektedir.

Diğer taraftan, hükümetin demiryolu ile yük taşımacılığının geliştirilmesine ilişkin çabaları olumlu sonuç vermiş, 1990’lı yılların ortalarında 13 milyar ton/kilometre olan demiryolu taşımacılığı 2005 yılında 22,2 milyar tona kadar yükselmiştir. 1996 yılında gerçekleştirilen özelleştirmenin ardından ülkede halen 20 adet ulusal çapta hizmet veren şirket bulunmaktadır.

Ülkenin coğrafi anlamda nispeten küçük olmasına bağlı olarak havayolları önemli bir iç ulaşım aracı durumunda değildir. Bununla beraber İngiltere’deki pek çok havaalanı uluslararası ulaşım merkezi konumundadır. En büyük havaalanı Londra’daki Heathrow, aynı zamanda uluslararası yolcu taşımacılığında dünyada birinci sırada yer almaktadır. Heathrow’un bu konumunun yarattığı avantaja da bağlı olarak 1987 yılında özelleştirilen İngiliz Havayolları (British Airways), halen dünyanın en büyük havayolu şirketlerinden biri haline gelmiştir.



Geçmişte dünyanın en büyük deniz taşımacılığı filosuna sahip olan İngiltere, bu alanda rekabet gücünün gelişmekte olan ülkelere geçmesi ile günümüzde dünya gemi filosunun sadece %2’lik kısmını elinde bulundurmaktadır. Bununla beraber, Londra h sigorta, tahkim, bilgi ve sınıflandırma gibi denizcilik yan hizmetleri bakımından önemli bir merkez olma konumunu sürdürmektedir.

Telekomünikasyon

İngiltere, AB üyesi ülkeler içinde telefon hizmetlerini özelleştiren ilk ülkelerden biridir. Kamuya ait bir tekel olarak faaliyet gösteren ulusal telefon şirketi British Telecom (BT), 1984 ve 1991 yıllarında iki aşamalı olarak özelleştirilmiştir. Halen yaklaşık 100 adet lisanslı özel sektör firmasının faaliyet gösterdiği sektörde, özelleştirme ile rekabetin artmasına bağlı olarak fiyatlarda indirime gidilirken hizmet kalitesi oldukça gelişmiştir.

İngiltere, Avrupa’nın en güçlü mobil telefon sektörlerinden birine sahiptir. Dünyanın en büyük mobil telefon şirketi olan Vodafone bir İngiliz firmasıdır.

Ülke dünyada kişi başına internet kullanımının en fazla olduğu ülkelerden biridir. İngiltere online alışveriş pazarı büyüklüğü açısından dünyada ilk sıralarda yer almaktadır.

2.1.6. Finansal Hizmetler:

New York ve Tokyo ile beraber Londra, dünyanın üç büyük finansal merkezinden biridir. Sınır ötesi krediler, uluslararası bono ihracı ve ticareti, döviz ve hisse senedi ticareti ve fon yönetimi de dahil olmak üzere ülke pek çok uluslararası mali piyasalara liderlik yapmaktadır. Diğer önemli uluslararası finans merkezlerinden daha fazla sayıda yabancı banka ve yatırım şirketine ev sahipliği yapan Londra’da ayrıca dünyanın en büyük sigortacılık, spot altın ve denizcilik piyasaları da bulunmaktadır. Sahip olduğu kurumlar, insan kaynakları ve profesyonel hizmetleri ile Batı Avrupa’nın finansal merkezi olan İngiltere’nin, Avrupa Para Birliği’nin dışında kalma kararı, bu konumu sarsmamıştır. Diğer taraftan, Londra Borsası (LSE) New-York ve Tokyo’nun ardından üçüncü en büyük menkul kıymet borsasıdır.

İngiltere bankacılık sektöründe mevduat toplama ve kredi verme faaliyetleri büyük ölçüde on büyük banka grubu tarafından yürütülmektedir. Bunlar, Abbey, Alliance & Leicester, Barclays, Bradford&Bingley, HSBC Holdings, HBOS, Lloyds TSB, Northern Rock, RBS Group ve Standard Chartered şirketleridir.

İngiltere sigortacılık sektörü de ABD ve Japonya’nın ardından dünyada üçüncü, Avrupa’da ise birinci sıradadır. Sektörün en önemli kurumu, havacılık, nakliye, petrol ve doğal gaz gibi riski büyük olan sektörlere hizmet sunan ve dünyada bir eşi bulunmayan Londra Piyasası’dır. Londra Piyasası’ndaki firmaların dörtte üçü yabancı şirketlere aittir.

2.1.7. Perakende Sektörü:

İngiltere Perakende Birliği’ne göre sektörde 2008 yılı itibariyle 192,600 şirket 294,000 mağaza ile faaliyet göstermektedir. Perakende firmaları İngiltere’deki toplam şirket sayısının%9’ unu oluşturmaktadır. 2008 yılında İngiltere’deki perakende satışlarının toplamı



272 milyar £ düzeyinde gerçekleşmiştir. Sektör ekonominin toplam katma değerinin % 7’sini, çalışan 2,8 milyon kişi ile de toplam istihdamın % 11’ini oluşturmaktadır.

İngiltere başta gıda ve ev eşyalarının süpermarketlere tedarik edilmesi olmak üzere etkin bir

perakende ve toptancı sistemine sahiptir. Kar marjları süpermarketler arasındaki rekabetin son yıllarda hızla artmasına rağmen yüksektir. Başlıca süpermarket şirketleri sundukları hizmetleri genişleterek online satışlara da başlamıştır. Bu durum İngiltere’yi e-ticaret açısından dünyanın en gelişmiş ülkeleri arasına sokmuştur. Değer bazında perakende satışların yarısından fazlası çoğunlukla gıda dışı ürünler satan mağazalar tarafından gerçekleştirilmektedir. Diğer taraftan elektronik eşyalar, giyim vb. gıda dışı ürünlerin de süpermarketler tarafından satılmaya başlanması sonucu bu oranın daha da yüksek olduğu düşünülmektedir.

İngiltere’nin son yıllardaki en başarılı perakende firmalarından biri bir süpermarket zinciri olan Tesco’dur. Tesco dünyanın en büyük 3. perakende firmasıdır. Şirketin yerel gıda pazarındaki payı % 30 iken, gıda dışı ürünlerdeki payı % 5’tir. İngiltere’nin ikinci büyük perakende firması ise Asda’dır. Asda,

1999 yılında Wal-Mart tarafından satın alınmıştır. Asda da Tesco gibi cirosunun büyük kısmını gıda ürünlerinden elde etmektedir fakat gıda dışı ürünlerin satışlarındaki payı da artmıştır. Ülkedeki gıda satışlarının % 75’i Tesco, Asda, Sainsbury ve Morrisons tarafından gerçekleştirilmektedir. Gıda dışı ürünlerin satışındaki en yüksek pay ise giyim eşyalarındadır. Gıda dışı ürünlerde ise 2011 yılı itibariyle pazarda en yüksek paya sahip olan firmalar ise Alliance Boots, Marks & Spencer, B&Q Plc ve Dixons Group’tur.



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR

3.1. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR

3.1.1. Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü:

İngiltere 2014 Dünya Yatırım Raporu’na göre 2013 yılı itibariyle ülkedeki yabancı yatırımlar stoğu açısından dünyada ikinci, Avrupa’da ise ikinci sırada yer almaktadır. İngiltere yabancı yatırımcılar açısından en liberal ortamlardan birine sahiptir. Sermaye kontrolleri 1979 yılında, diğer AB ülkelerinden en az 10 yıl önce, ortadan kaldırılmıştır. Hükümetler 80’lerden beri yabancı yatırımları ülkeye çekmeye çalışmaktadır. Sermaye piyasalarının yapısı yabancı yatırımcıların yerel firmaları devralmalarına uygun şekilde oluşturulmuştur. Hükümetlerde bu tip devralmalarda herhangi bir kısıtlamada bulunmamaktadır. İngiltere’nin yabancı sermayeye politik yaklaşımını “ekonomik faaliyetin milliyetinden çok yeri önemlidir” şeklinde özetleyebiliriz.

2013 yılı için doğrudan yabancı yatırım miktarı UNCTAD’a göre 37,1 milyar dolardır. Ülkedeki yabancı yatırım stoğu ise 1,606 milyar dolardır (975 milyar £). İngiltere hükümeti 2020 yılı itibariyle ülkedeki yabancı yatırım stoğunu 1,5 trilyon £’a çıkarmayı amaçlamaktadır. Doğrudan Yabancı Yatırım İstatistikleri

2005 2006 2007 2008 2009a 2010b 2011b Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) (milyar $) Ülkeye giren DYY 177,4 154,1 197,8 97,5 39,2 52,1 78,2 Ülkeye giren DYY ( % GSYİH)

7,8 6,3 7,1 3,6 1,8 2,4 3,4

Ülkeye giren DYY (Gayrisafi sabit sermaye yatırımlarındaki payı, %)

46,5 36,8 39,7 21,7 11,9 16,5 24,1

Ülkeden çıkan DYY -80,8 -85,6 -275,5 -139,3 -121,5 -118,9 -129,2



Net DYY 96,6 68,5 -77,7 -41,8 -82,3 -66,8 -51,1 DYY stoğu 851 1.135,20 1,262.5 986,4 1.025,70 1.077,70 1.155,90

Kişi başına DYY stoğu ($) 14.127 18.736 20.705 16.070 16.598 17.321 18.451 DYY stoğu (% GSYİH) 37,3 46,5 45,1 36,8 46,4 48,6 50,2 Ülkeye giren DYY açısından dünyadaki payı (%)

18,7 12,4 10,5 6,6 4,6 4,9 6,4

DYY stoğu açısından dünyadaki payı (%)

8,9 9,7 8,7 6,7 6,6 6,5 6,5

a EIU tahmini b EIU projeksiyonu Kaynak: EIU

3.1.2. Ülkeler İtibari İle Doğrudan Yabancı Yatırımlar

ABD kökenli firmalar İngiltere’deki en büyük yatırımcılar konumundadırlar. AB ülkelerinin de bu ülkedeki yatırımları giderek artmaktadır. Diğer taraftan İngiltere’de Asya kökenli firmalar için sıfırdan yatırımlar açısından önemli bir merkez haline gelmiştir. 2010/11 mali yılı için İngiltere’deki yabancı yatırımların yaklaşık % 27'si ABD firmaları tarafından gerçekleştirilmiştir

Ülkelere Göre Yabancı Yatırımlar (Proje Bazında–2010/11 Mali Yılı*) Ülke Proje SayısıABD 388 Japonya 105 Hindistan 97 Almanya 71 Fransa 69 Kanada 68 Çin 59 İspanya 56 Avustralya 53 İtalya 53 İrlanda 46 İsviçre 45 Diğer 324 Toplam 1.434

Kaynak: UK Trade and Investment

3.1.3. Sektörler İtibarı İle Doğrudan Yabancı Yatırımlar

Ülkeye giren DYY’deki en yüksek pay bankacılık, elektronik ve otomotiv sektörlerine aittir. Diğer taraftan sektörel yapı giderek değişmektedir. İlaç, bioteknoloji, bilgi teknolojileri ve yazılım sektörleri de yabancı yatırımcıların ilgisini çekmeye başlamıştır.

Sektörlere Göre Yabancı Yatırımlar

Sektör Yatırım Proje Sayısı Yazılım 229



İleri Mühendislik 177 Yaşam Bilimleri 139 Çevre teknolojisi 111 Bilgi ve Telekomünikasyon Teknolojileri 101 Finans 99 Ticari Hizmetler 96 Tasarım Odaklı sektörler 69 Diğer* 413 Toplam 1.434

Kaynak: UK Trade and Investment * Diğer gıda ve içecek, enerji ve kimyasalları içermektedir.

2010/11 mali yılında İngiltere’de doğrudan yabancı sermaye yatırımları aracılığıyla 94.598 yeni iş olanağı yaratılmıştır. Bu dönemde gerçekleşen DYY’ların sektörel dağılımı ise şu şekildedir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

DIŞ TİCARET

4.1. DIŞ TİCARET 4.1.1. Genel Durum:

Dünyada yedinci AB’nde üçüncü büyük ekonomiye sahip İngiltere dünya mal ve hizmet ticaretinde de üst sıralarda yer almaktadır. İngiltere, 2012 yılında dünya hizmet ticareti büyüklük sıralamasında ise

160,9 milyar dolarlık hizmet ithalatı ile dördüncü, 226,9 milyar dolarlık hizmet ihracatı ile üçüncü sırada yer almıştır. Buna göre, dünya hizmet ithalatının % 4,6’sı, dünya hizmet ihracatının %6,1’i İngiltere tarafından yapılmıştır. 2013 yılında ise İngiltere’nin mal ithalatı % 4 azalarak 654,8 milyar dolara gerilerken, mal ihracatı %15 artarak 541 milyar dolara ulaşmıştır.

1980–1982 yıllarında artan petrol fiyatlarının ihracat gelirlerinde yol açtığı büyük artış gibi bazı istisnai haller dışında İngiltere’nin mal ticareti sürekli açık vermektedir. Ülke halen gıda, petrol ve petrol ürünleri, motorlu taşıtlar, petrol dışı hammaddeler, giyim, ayakkabı, elektrikli makineler, elektriksiz makineler, mobilya ve aydınlatma ürünleri ile motorlu taşıtlar gibi ürünlerde net ithalatçı konumundadır.

Diğer taraftan 2013 yılı itibariyle eczacılık ürünleri, optik ve tıbbi cihazlar, kimyasal maddeler, başta viski olmak üzere içecekler, havacılık ve uzay taşıtları aksam ve parçaları, demir çelik, bakır, ham deri, teknik teksil sektörlerinde İngiltere net ihracatçı bir ülkedir.

Ülkenin kronik dış ticaret açığı sorunu son yıllarda iyice kötüleşmiş, 1997 yılında 11,9 milyar Sterlin (19,5 milyar dolar) düzeyinde gerçekleşen dış ticaret açığı 2013 yılı itibarıyla 113,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.



2013 yılında ülkenin ihracatında elektriksiz makineler, mineral yakıtlar, otomobil, elektrikli makineler, ilaç, değerli taşlar, optik ve tıbbi cihazlar önemli yer tutmaktadır.

İngiltere’nin ithalatında en büyük değer oluşturan maddeler mineral yakıtlar, elektriksiz makineler, otomotiv ana ve yan sanayi ve eczacılık ürünleridir.

4.1.2. Ülkenin Dış Ticareti:

Dış Ticaret Göstergeleri (Milyar Dolar) 5.

2010 2011 2012 2013 2014İhracat 422 517 481 548 506 İthalat 627 717 689 657 682 Dış Ticaret Hacmi 1.049 1.234 1.170 1.205 1.188 Dış Ticaret Dengesi -205 -200 -208 -109 -176 Kaynak: Trade Map

4.1.3. İhracatında Başlıca Ürünler:

İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

Gtip Ürün Adı 2012 2013 2014 84 Makine, nükleer reaktörler, kazanlar, vb 66.520.131 70.532.997 71.050.09027 Mineral yakıtlar, yağlar, damıtma ürünleri, vb 66.486.254 62.969.031 56.756.97787 Demiryolu, tramvay dışındaki Araçlar 47.533.882 51.161.686 53.800.54171 İnciler, kıymetli taşlar, madenler, sikkeler, vb 37.465.019 99.889.282 52.057.35630 Eczacılık ürünleri 33.101.563 32.094.368 33.359.52485 Elektrik, elektronik cihazlar 30.753.213 30.928.795 32.626.79590 Optik, fotoğraf, teknik, tıbbi, vb aparat 17.312.614 18.514.048 19.492.08688 Uçaklar, uzay, ve bunların parçaları 16.736.449 17.851.774 17.126.83739 Plastik ve bakırdan eşya 11.802.259 12.088.983 13.078.28629 Organik kimyasallar 17.382.642 12.765.620 12.120.74822 Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke 10.907.910 10.985.422 10.913.27672 Demir ve Çelik 9.771.624 10.133.064 10.330.59338 Çeşitli kimyasal ürünler 7.274.250 7.420.988 8.099.763 73 Demir veya çelikten eşya 6.417.569 6.529.019 7.102.243 33 Uçucu yağlar, parfümler, kozmetik, toileteries 5.543.976 6.129.798 6.356.523 97 Sanat, koleksiyoncular parçaları ve antika

eserleri 7.475.596 6.901.778 5.964.468

99 Mal başka belirtilmemiş 5.273.537 4.753.913 5.388.067 62 Giyim eşyası, aksesuar, örme veya tığ işi 3.698.593 4.194.220 4.580.261



olmayan

49 Basılı kitaplar, gazeteler, resimler vb 4.229.027 4.193.938 4.356.846 32 Bronzlaşma, boyama ekstreleri, tanen, derivs,

pigmentler 3.449.207 3.607.929 3.800.498

48 Kağıt hamuru, kağıt ve tahta Kağıt ve karton, makaleler

3.486.789 3.603.217 3.726.628

94 Mobilya, aydınlatma, işaretler, prefabrik yapılar 2.976.736 3.150.711 3.630.800 61 Giyim, aksesuar, örme veya tığ işi Makaleler 2.675.838 3.287.939 3.541.157 40 Kauçuk ve kauçuktan eşya 3.721.150 3.634.738 3.519.013

Kaynak: Trade Map

4.1.4. İthalatında Başlıca Ürünler: İthal Ettiği Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

Gtip Ürün Adı 2012 2013 2014

84 Makine, nükleer reaktörler, kazanlar, vb

75.679.533 79.358.873 90.055.322

27 Mineral yakıtlar, yağlar, damıtma ürünleri, vb

95.395.963 88.193.719 76.937.859

87 Demiryolu, tramvay dışındaki Araçlar 59.815.133 66.206.217 75.232.27485 Elektrik, elektronik cihazlar 55.966.317 58.777.172 60.858.256

71 İnciler, kıymetli taşlar, madenler, sikkeler, vb

83.829.304 36.832.533 35.383.527

30 Eczacılık ürünleri 26.877.231 27.728.498 31.632.08439 Plastik ve bakırdan eşya 17.393.343 18.852.526 20.049.31490 Optik, fotoğraf, teknik, tıbbi, vb aparat 16.438.239 17.739.926 18.900.72888 Uçaklar, uzay, ve bunların parçaları 13.096.964 15.227.593 16.617.85429 Organik kimyasallar 16.695.921 13.011.395 12.050.032

61 Giyim, aksesuar, örme veya tığ işi Makaleler

11.958.431 12.830.510 11.884.868

62 Giyim eşyası, aksesuar, örme veya tığ işi olmayan

11.796.526 12.192.893 11.725.868

94 Mobilya, aydınlatma, işaretler, prefabrik yapılar

9.209.306 9.873.893 11.159.235

73 Demir veya çelikten eşya 8.544.554 9.123.798 9.925.443

48 Kağıt hamuru, kağıt ve tahta Kağıt ve karton, makaleler

8.618.816 8.737.462 9.213.158

22 Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke 8.428.236 8.970.946 9.082.469 99 Mal başka belirtilmemiş 7.639.649 6.539.879 8.734.729 72 Demir ve Çelik 7.530.362 6.338.467 7.730.589 44 Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü 4.888.318 5.765.455 6.983.078



33 Uçucu yağlar, parfümler, kozmetik, toileteries

5.682.693 6.164.369 6.526.367

2 Etler ve yenilen sakatat 5.723.307 6.095.732 6.484.334 95 Oyuncaklar, oyun ve spor levazımatı 5.432.285 5.611.611 6.461.737

64 Ayakkabı, tozluklar ve benzeri, bunların parçaları

6.080.710 6.427.591 6.263.134

8 Yenilebilir meyve, fındık, narenciye kabuğu, kavun

5.365.610 5.787.561 6.174.108

4.1.5. Başlıca Ülkeler İtibari İle İhracatı:

Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (Bin Dolar)

İthalatçılar 2012 2013 2014

Dünya 481.225.754 548.041.853 506.066.048

Amerika Birleşik Devletleri 64.195.617 62.795.007 59.693.432

Almanya 52.046.679 48.040.601 49.396.826

Hollanda 37.848.605 37.343.498 37.352.151

İsviçre 16.207.201 71.112.261 33.575.810

Fransa 34.477.025 35.028.468 30.036.135

İrlanda 25.520.953 28.376.124 29.949.129

Çin 15.688.191 18.119.205 25.908.367

Belçika 21.702.278 21.282.489 20.926.662

İtalya 12.390.982 13.159.617 14.265.118

İspanya 12.924.131 13.258.360 14.087.323

Hong Kong, Çin 9.129.304 14.137.564 11.608.040

Birleşik Arap Emirlikleri 8.247.371 15.565.374 10.238.471

İsveç 8.715.212 8.721.302 8.810.526

Japonya 7.265.956 7.039.625 6.954.499

Kore Cumhuriyeti 7.249.722 7.539.887 6.637.342

Kanada 7.692.771 7.080.068 6.262.594

Suudi Arabistan 5.165.375 6.600.495 6.219.365

Polonya 5.119.920 5.683.919 6.154.407

Hindistan 7.239.687 8.005.564 6.076.223

Singapur 6.905.516 6.665.452 5.973.210

Türkiye 5.571.480 6.793.630 5.957.355

Avustralya 7.017.649 6.337.133 5.756.548

Norveç 5.769.582 5.548.661 5.708.493 Kaynak: Trade Map

4.1.6. Başlıca Ülkeler İtibari İle İthalatı



Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (Bin Dolar)

Ülkeler 2012 2013 2014

Almanya 83.087.742 88.849.201 97.123.689

Çin 56.267.400 57.587.865 60.542.764

Amerika Birleşik Devletleri 61.329.451 54.494.354 53.382.346

Hollanda 47.729.718 53.787.175 51.017.014

Fransa 37.745.972 40.823.512 39.627.113

Belçika 28.328.933 31.530.316 33.832.525

İtalya 22.355.945 24.723.371 27.059.696

Norveç 33.171.589 25.860.551 23.922.466

İspanya 17.444.694 19.698.864 21.145.299

İrlanda 19.481.266 18.545.359 19.216.443

Kanada 18.840.455 14.897.425 14.364.807

İsveç 14.003.902 11.633.253 12.549.616

Polonya 11.443.105 12.283.653 12.517.816

İsviçre 27.560.770 10.399.991 11.749.006

Japonya 13.828.517 10.966.684 10.191.112

Türkiye 9.255.099 9.112.738 10.046.881

Hindistan 9.275.819 9.669.237 9.891.095

Rusya Federasyonu 15.071.607 10.626.304 9.678.445

Çek Cumhuriyeti 6.881.719 7.178.352 7.710.979

Güney Afrika 9.938.861 4.731.564 7.474.221

Danimarka 8.967.390 8.309.404 7.083.633

Kore Cumhuriyeti 4.800.024 4.708.802 5.995.008

Cezayir 3.239.148 5.344.071 5.483.905 5.

Kaynak: Trade Map

BEŞİNCİ BÖLÜM

TÜRKİYE İLE TİCARET

5.1. TÜRKİYE İLE TİCARET 5.1.1. Genel Durum:

Geleneksel olarak ülkemizin çok önemli bir ticaret ortağı ve dünyanın altıncı büyük ekonomisi olan İngiltere, Türkiyenin dış ticaretinde fazla verdiği ve ihracatını sürekli artırdığı gelişmiş ülkelerden biri olma özelliğini korumaktadır.

Türkiye 2001 yılından beri İngiltere’ye dış ticaretinde fazla vermektedir. 2003 yılında 3,67 milyar dolar olan ihracatımız 2013 yılında 8,77 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir.

2014 yılı itibarıyla Türkiye ile İngiltere arasındaki ticaret hacmi 15 milyar dolar değerine yükselirken, bu ülke ile yapılan ticarette verilen fazla 3,9 milyar dolar olmuştur.



2014 yılında Türkiye’nin İngiltere’ye yaptığı ihracat genel madde grupları itibariyle incelendiğinde, önceki yıllara göre ihracata konu madde gruplarında önemli bir değişiklik olmadığı görülmektedir.

İngiltere’ye ihracatta, genel olarak tekstil ve hazır giyim ürünleri, elektrikli ve elektriksiz makineler, motorlu araçlar ve parçaları, demir çelik ürünleri ihracattaki önemli madde gruplarını oluşturmaktadır

İthalatımız genel madde grupları itibariyle incelendiğinde ise en yüksek paya elektrikli ve elektriksiz makinelerin sahip olduğu görülmektedir. İthalatımızdaki diğer önemli ürünler ise şu şekildedir; otomotiv ve yan sanayi ürünleri, eczacılık ürünleri, demir çelik ile plastik ve plastikten mamul eşyadır.

5.1.2. Türkiye – İngiltere Dış Ticaret Değerleri (Dolar)

Yıl İhracat Dolar İthalat Dolar Hacim Denge

2010 7.235.861.129 4.680.611.329 11.916.472.458 2.555.249.800

2011 8.151.430.057 5.840.379.780 13.991.809.837 2.311.050.277

2012 8.693.598.733 5.629.454.631 14.323.053.364 3.064.144.102

2013 8.785.124.346 6.281.414.499 15.066.538.845 2.503.709.847

2014 9.905.100.683 5.932.221.474 15.837.322.157 3.972.879.209

5.1.3. Türkiye’nin Fasıllar Bazında İngiltere’ye İhracatı:

Türkiye'nin İngiltere'ye İhracatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)

GTİP ÜRÜN ADI 2012 2013 2014

8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 565,9 1.023,10 1.157,90

8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış

145,5 377,6 668

8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fibe

457,3 473 528

6109 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme)

419,6 387,2 501,6

8528 Monitörler ve projektörler, televizyon alıcı cihazları 527,2 363,4 422,7

6204 Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb.(yüzm

344,2 321,3 377,6



6115 Külotlu çoraplar,taytlar, kısa ve uzun konçlu çoraplar, soketler (varis çorapları dahil) ve patik ço

272,7 280,3 318,9

8708 Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar 292,8 354,5 311,8

6104 Kadın ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, etek, pantolon, tulum ve şort (örme)(yüz

219,6 258,5 289

8418 Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları

292,9 286,5 287,4

6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme) 295,3 277 274,2

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

223 170,7 157,3

7306 Demir veya çelikten diğer ince ve kalın borular ve içi boş profiller

154,9 107,7 156,3

8516 Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler

123,2 130,7 155,2

8450 Ev veya çamaşırhane tipi yıkama makinaları (yıkama ve kurutma tertibatı bir arada olanlar dahil)

143,6 155,1 152,8

7322 Demir veya çelikten elektriksiz merkezi ısıtmaya mahsus radyatör, motorlu hava püskürtücüler, bunlar

124,7 125,2 141

806 Üzümler (taze/kurutulmuş) 153,4 143,2 131

6203 Erkekler ve erkek çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, pantolon, tulum ve şort (yüzme kıy

108,8 118,4 125,9

3920 Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz)

78,7 89,9 95

Kaynak: Trade Map

5.1.4. Türkiye’nin Fasıllar Bazında İngiltere’den İthalatı:

Türkiye'nin İngiltere'den İthalatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)

GTİP ÜRÜN ADI 2012 2013 2014

7204 Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde dilmiş kü

1.012,30 966,8 796,9

8408 Sıkıştırmayla ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlar (dizel ve yarı dizel)

607,2 721,5 684,4

8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış

467,5 727 549,7

7207 Demir veya alaşımsız çelikten yarı mamuller 141,5 416 521,2

3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

238,7 196,8 270,6

2926 Nitril gruplu bileşikler 144,7 155,9 185,4 8708 Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar 216,2 202,9 148,4

8407 Kıvılcım ile ateşlemeli içten yanmalı doğrusal veya döner pistonlu motorlar (patlamalı motor)

61,9 123,7 142,2

8429 Buldozerler, greyderler, toprak tesviye makinaları, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler,

131,1 154,4 107,1

2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 0 0,1 83,5



2208 Etil alkol (alkol derecesi < %80, tağyir edilmemiş) ve damıtılarak elde edilmiş likör ve diğer alkol

41,2 55 71,5

8411 Turbojetler, turbopropellerler ve diğer gaz türbinleri 30,4 22,5 51

3920 Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz)

39,6 48,3 48,7

7216 Demir veya alaşımsız çelikten profiller 1,1 12,9 47,3

8414 Hava veya vakum pompaları, hava veya diğer gaz kompresörleri, fanlar, aspiratörü olan havalandırmaya

39,7 50,5 46,6

3904 Vinil klorür veya diğer halojenlenmiş olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde)

72,2 58,8 44,5

5402 Sentetik filament iplikleri (dikiş ipliği hariç) (perakende olarak satılacak hale getirilmemiş)

34 34,7 43,8

8502 Elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları ve rotatif elektrik konvertörleri

45,9 54,8 41,9

8421 Santrifüjler; sıvıların veya gazların fiıtre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina ve cihazlar

47 62,3 40,8

3206 Diğer boyayıcı maddeler , lüminofor olarak kullanılan inorganik ürünler

31 34,1 38,2

7213 Demir veya alaşımsız çelikten filmaşin (sıcak haddelenmiş, kangal halinde)

51,1 35,6 35,5

9018 Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet ve cihazlar

27,7 30,9 33,5

Kaynak: Trade Map

5.1.5. İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller:

Türkiye İngiltere arasında imzalanmış anlaşmalar aşağıda gösterilmektedir.

- Ticaret ve Seyrisefain Anlaşması (1 Mart 1930) - Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması (19 Şubat 1986) - Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması (15 Mart 1991) - Sağlık Alanındaki İlişkilere Dair Deklarasyon (15 Mayıs 1991) - Gümrük İdareleri Arasında Karşılıklı İdari Yardıma İlişkin Mutakabat Muhtırası (27

Haziran 1997) - İkili İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı (15 Mayıs 1999) - İki Ülke arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi (20 Aralık 1999) - Avrupa Birliği ile yapılan Gümrük Birliği’ne esas 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı,

Ankara Anlaşması, Katma Protokol, Tarım Ürünleri Ticaretinde Tercihli Ticaret Düzenlemesi

- İngiltere eski Başbakanı Tony Blair’in 17/05/2004 tarihinde Türkiye’ye gerçekleştirdiği resmi ziyaret sırasında imzalanan, iki ülke arasındaki ilişkilerin genel çerçevesinin ve sözkonusu ilişkilerde izlenecek yolun belirlenmesine yönelik “Eylem Planı”.

- Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın 23-24 Ekim 2007 tarihlerinde yaptığı İngiltere ziyaretinde İngiltere Başbakanı Gordon Brown ile iki ülke arasındaki sosyal ve ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi için imzalanan “Stratejik Ortaklık Anlaşması”

- Türkiye ile İngiltere arasındaki dış ticaretin geliştirilmesine yönelik olarak UK Trade & Investment ile yılda en az bir kere toplanması hedeflenen, Joint Economic and Trade Committee (JETCO) anlaşması 23 Haziran 2009’da Türkiye’de imzalanmıştır.



5.1.6. Türkiye İngiltere Yatırım İlişkileri

Temmuz 2012 itibariyle Türkiye’de faaliyet gösteren İngiliz sermayeli firma sayısı 2.375’e ulaşmıştır. İngiltere’nin ülkemizdeki doğrudan yabancı yatırım miktarı 2007-2012 (Temmuz) dönemi için 5,5 milyar dolardır. Aynı dönem için Türk firmalarının İngiltere’de gerçekleştirdiği doğrudan yatırım miktarı ise 214 milyon dolardır.

İngiltere’den ülkemize yönelik yabancı sermayenin izlediği trend çeşitli dalgalanmalar göstermektedir. Türkiye’deki İngiliz sermayesi altyapı, enerji, gıda ve turizm alanlarına yönelmektedir. Ayrıca, Türkiye üzerinden Rusya, Kafkasya ve Orta Asya Cumhuriyetlerine açılma ihtimali de, İngiliz yatırımcılar tarafından Türkiye’nin tercih edilmesinde önemli bir faktör olmuştur. Türkiye’de yatırım yapan önemli firmalar arasında Vodafone, HSBC, TESCO ve Marks & Spencer bulunmaktadır.

Türk işadamlarının sermaye birikiminin genel olarak İngiltere’nin Kuzey bölgesinde yoğunlaşmıştır. Diğer taraftan önde gelen Türk firmalarının İngiltere’de dağıtım ve satış odaklı temsilcilikleri ve Türk banka şubeleri bulunmaktadır. Beko, YünSA, Vitra, Vestel, BMC, Desa Deri, Koleksiyon Mobilya, Söktaş, Goldaş, Sezginler Mücevharat (So Chic), Yakupoğlu, AKG Yalıtım (Çimstone), Armondi Tekstil, Ramsey, İş Bankası ve Ziraat Bankası bunların önde gelenleridir. Çok sayıda Türk firması İngiltere’de ofis, mağaza veya şube açmaya devam etmektedir. Ayrıca her yıl çok sayıda Türk firması İngiltere’de düzenlenen fuarlara katılım sağlamaktadır.

5.1.7. İngiltere’de Düzenlenen Önemli Fuarlar

Milli Katılımda Devlet Desteği Olan Fuarlar

PURE LONDON (Londra - Şubat/Her Yıl) Tekstil

THE LONDON TEXTILE (Londra - Ocak/Her Yıl) Tekstil

Bireysel Katılımda Devlet Desteği Olan Fuarlar

PACKAGING INNOVATIONS (Birmingham - Şubat/Her Yıl) Paketleme Malzemeleri

EURO BUS EXPO (Birmingham - Kasım/Her Yıl) Otobüs

FOOD AND DRİNK EXPO (Birmingham - Mart/Her Yıl) Gıda ve içecek

INTERIORS UK (Birmingham - Eylül/Her Yıl) Yer Döşemeleri, İç dekorasyon ve Ev Tekstili

INTERPLAS (Birmingham - Eylül/Her Yıl) Plastik

KBB Birmingham ( Birmingham - Mart/Her Yıl) Mutfak, Banyo Ekipmanları

MACH (Birmingham - Nisan/Her Yıl) Makine

MEDIPLAS (Birmingham - Eylül/Her Yıl) Plastik



MODA UK (Birmingham - Şubat/Her Yıl) Hazır giyim, Ayakkabı, Aksesuar

ROYAL HİGHLAND SHOW (Edinburgh - Haziran/Her Yıl) Tarım, Tarım Araç ve Gereçleri

SURFEX (Birmingham - Mayıs/Her Yıl) İnşaat malzemeleri - kimyasalları, boya,

THE COMMERCIAL VEHİCLE OPERATOR SHOW (Birmingham - Nisan/Her Yıl)

Otomobil ve Ticari Araçlar Web Sitesi : http://www.cvshow.com

THE INTERİORS EVENT (Birmingham - Ocak/Her Yıl) Döşeme, Mobilya, Dekorasyon

THE JEWELLERY SHOW (Londra - Şubat/Her Yıl) Mücevherat, Takı, Hediyelik Eşya

ALTINCI BÖLÜM

KONYA İLE TİCARET

6.1. KONYA İLE TİCARETİ

6.1.1. Konya’nın 2014 Yılında İngiltere’ye Yapmış Olduğu İhracat Kalemleri:

Ürün Adı Dolar Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı

18.054.294

Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları

5.292.237

İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri

1.918.924

Plastikler ve mamulleri 1.054.978 Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke 583.534 Demir veya çelikten eşya 524.991 Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları 321.352

Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar

297.905

Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya 225.238

Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı

216.475

Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat

208.035

Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya, bunların aksamı 202.868

Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı 166.897

Şeker ve şeker mamulleri 153.117 Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri 129.767



Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.) 59.864

Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar

49.354

Cam ve cam eşya 31.089 Kauçuk ve kauçuktan eşya 30.603 Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)

27.308

Kakao ve kakao müstahzarları 23.377 Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar

21.708

Başlıklar ve aksamı (şapka, kasket, koruyucu başlıklar vb.) 19.744

Alüminyum ve alüminyumdan eşya 11.336 Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler

10.305

Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya 2.075

Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama-yağlama müstahzarları, mumlar,bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları

1.374

Bakır ve bakırdan eşya 1.343 Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı

1.152

Yağlı tohum ve meyvalar, muhtelif tane, tohum ve meyvalar,sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem

741

Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları

581

Dokunabilir maddelerden hazır eşya, takımlar, kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya, paçavralar

549

Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü 354 Deri-saraciye eşyası, eyer-koşum takımları, seyahat eşyası, el çantaları vb mahfazalar, hayvan bağırsağından mamul eşya

285

Seramik mamulleri 275 Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento 143

Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar

134

6.1.2. Konya’nın 2014 Yılında İngiltere’den Yapmış Olduğu İthalat Kalemleri:

Ürün Dolar

Plastikler ve mamulleri 3.191.095

Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları

2.765.238

Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.)

1.245.447

Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı

612.823

Demir ve çelik 395.260



Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler

311.948

Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı

230.767

Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentler,vb, vernikler, vb, macunlar, mürekkepler

166.509

Yağlı tohum ve meyvalar, muhtelif tane, tohum ve meyvalar,sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler, saman ve kaba yem

151.104

Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı

139.571

Organik kimyasal ürünler 129.647

Kauçuk ve kauçuktan eşya 95.158

Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya 83.793

Lak, sakız, reçine ve diğer bitkisel özsu ve hülasalar 72.392

Demir veya çelikten eşya 65.749

Albüminoid maddeler, değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler, tutkallar, enzimler

52.839

Canlı ağaçlar ve diğer bitkiler, yumrular, kökler ve benzerleri, kesme çiçekler ve süs yaprakları

52.213

Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.), sermetler, bunlardan eşya

50.057

Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)

48.000

Demiryolu vb hatlara ait taşıtlar ve malzemeler, bunların aksam-parçaları, mekanik trafik sinyalizasyon cihazları

31.036

İpek 23.261

Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat, dokunabilir maddelerden teknik eşya

13.299

Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları

10.011

Uçucu yağlar ve rezinoitler, parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları

8.100

Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya 7.212

İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri

5.019

Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat

3.407

Nikel ve nikelden eşya 2.782

Seramik mamulleri 2.550

Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin diğer mamulleri, el ve makina yazısı metinler ve planlar

2.313

Eczacılık ürünleri 2.155

Metal cevherleri, cüruf ve kül 1.803

Dokumaya elverişli diğer bitkisel lifler, kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden 699



Alüminyum ve alüminyumdan eşya 422

Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya

200

Bakır ve bakırdan eşya 112

6.1.3. Türkiye’nin İngiltere’ye ve Konya’nın İngiltere’ye Yıllara Göre İthalat / İhracat Rakamları

Türkiye- İngiltere Rakamları

Dolar 2012 2013 2014

İhracat 8.693.598.733 8.785.124.346 9.905.100.683

İthalat 5.629.454.631 6.281.414.499 5.932.221.474

Konya-İngiltere Rakamları

Dolar 2012 2013 2014

İhracat 29.849.997 33.732.858 29.644.306

İthalat 10.996.319 13.735.715 9.973.991

Hacim 40.846.316 47.468.573 39.618.297

Denge 18.853.678 19.997.143 19.670.315

Documents

Arnavutluk Ülke Raporu 2015 - konya ticaret odası · 2017. 8. 25. · ARNAVUTLUK ÜLKE RAPORU ... Konya’nın 2013 Yılında Arnavutluk’tan Yapmış Olduğu İthalat Kalemleri