Artículos internacionales sobre Tarapacá, Tacna y Arica, Manuel Yarlequé 1917.pdf

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    1/39

    O r t n u c a s L g t r g o n l a g o c s

    ^AHX@

    T o r o p o N , T o n g o yO r l n oZAX @C DANTAX

    K O G P @ C '\ i SX C @ _ P

    ^OGKOXTL yN O

    LKZ. \ CLHX@XBO D@ ^OG Z@DXA

    CLKO - ?

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    2/39

    O r t i n u c a s L g t r g o n l a g o c s

    ^AHX@

    T o r o p o N , T o n g o y O r l n oZAX @C DANTAX

    K i SG P @ C '\ i SX C @ _ P

    OGKOXTL yN O

    LKp. \ CLHX@XLO D@ ^OG ZXDXA

    CLK O - ?

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    3/39

    Zar co Zotrlo

    D`sd` mon` tr`lgto y nuotra oas qu` s` ilrk`c trotoda d` Ogng, Nmlc`5a vlac nag^togt` k`gt`,yoc lgvanorlo, `s nag `c prapslta, ga d` nukpclrca,sl ga d` s`rvlrs` d` c poro `gsognmor y nagsacldorco nagquls.o d` gunstras c`rrlCarlas. Lgqul ta par `cparv`glr, yo Tr!,ag` co dlvlslg d` cos pravlgdosnoutlvs, y cc`for ho^o pcqBAg`r co d`vr,cunlu d`

    `ccos nuogda v`o qu` `c tl'2oc d` c fu`rro kugdloc,tro` co r`lgvlgdlnonlg d` cas t`rrltarlas nagquls-todas, daqul`ro qu` moyo ontuoda co nagqulsto. ^uahb ta prlkrdloc s,ogt` tada, aht`g`r d c Z`r ugtrotoda qu` roclclqu` co nagqulsto d` Toropon yc` slrvo poro nagv`gn`r o cas d`ks gonlag`s qu` `cZ`r mo r`gugnloda o tado r`ncokonlg, y qu` `s,c`ftlka ` lgahb`tohc` su daklgla sahr` gu`stras t`-rrltarlas k`rldlagoc` . \, os sun`d`ro, sl tuvls`-

    kas co troldaro d`hlcldod d` scldorlzokas nag susktadas y koqulgonlag`s2@g sus nagstogt`s `kp`as ga c` mog ioctoda

    nacoharodar`s, `gtr` gasatros. Kogli`st, qu` `c Z`-r ga d`ho orkors`, y gu`stras Fahl`rgas, Nagfr`-sas y dlrlf`gt`s, nag `x`pnl9g d` tr`s d` oqu ccas,nalgnldl`rag, par d`nlr ca k`gas, `g `s` `kp`a._ulsa prahor oc kugda qu` `c Z`r `ro su oklfa d`cnarozg, y co koyar port` d` gu`stras Fahl`rgas,d`ncororag, tokhlg, qu` gu`stros r conlag`s nag `c

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    4/39

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    5/39

    -0-

    t` m`ralska d` ks d` tr`lgto y s`ls oas d` co anu-ponlg 'Nmlc`go5 prat`sto rotlilnodo par co Gonlg `giarko sac`kg` `C cas koglil`stas d` gu`stros prlg-nlpoc`s sanl`dod`s potrltl 2.s y pa25ucor`s,

    @c pos s` pragugnl ohl`rtok`gt` par gu`straon`rnokl`gta o Haclvlo, yo co Orf`gtlgo, y cas of`g-t`s nmlc`gas kuctlpclnorag sus `siu`rzas poro irus-tror, slg nags`fulrca, oqu`c slgn`ra on`rnokl`gta.^lfu`g ontuogdu sardok`gt` poro lkp`dlr `c on`r-nokl`gth nag `c @nuodar y Nacakhlo y dlstognlor-

    gas d` cas d` kos go222lag`s.@stodas Pgldas, par k`dlo d` sus r`pr`s`g-

    togt`s, `g `c Nagfr`sa Zogok`rlnoga n`c`hroda `gHu`gas Olr`s, prapusa, naka hos`s d` sacldorldodok`rlnogo, `c r`sp`nta ` lgt`frldod t`rrltarloc, `sp`-nlock`gt` d` cos gonlag`s dhlc`s5 prlgnlplas okpclo-das d`spus par `c Zr`sld`gt d` co Frog X`phclno.Nmlc`,s` apusa o `so sacldorldod d` v`rdod`ro bustl-nlo, y sus of`gt`s prapocorag, `g tados cos iarkos

    paslhc`s,-- qu` `ro p`llfrsa poro `c Z`r su odm`-slg o Gart` Ok`rlno.@L pcog s` pr'`s`gtonag tadoncorldod2 olscor y d`bor saca oc Z r poro qu` s`o i-nlck`gt` ohsarvlda par Nmlc` qu` ga r`poro `g fos-tor cas klccag`s d` gu`stro Toropon,`gtr` gasatrasy`g `c `xtrogb`ra, orkgdas`25? co v`z yopr surodo-k`gt`.

    D`sclzog oc oldo, cas of`gt`s d`c nagqulstodar,qu` `c pad`r d` st` `s lgnakk`gsurohc`, sl`gdalgtlc ` lgdlsnr`ta pr`v`glr gu`stro d`i`gso5 y moy

    p`ruogas qu` naka tkldos fon`cos, vonlcog y pl`g-~og :,u` g2 d`h`kas ohogdagor co d`hlcldod lg`rk`,togta k~ v`rfagzogt` nuogta qu` `s co d`hlcldodi{ck`glgo pr`porodo poro co vlaconlg. Zoro cas nml-c`gas,cas p`ruogas sac. s`g optas poro n`d`r, boksporo osuklr ontltud`s voraglc`s.

    Muha ug tl`kpa `g qu` co koy`r port` d` gu`s-tro pr`gso y ocfugas dlrlf`gt`s, on`ptohog y prapo-corag qu` ga d`ho p`gsors` `g co r`lvlgdlnonlg d`

    Toropon, gl slqul`ro d` Tongo y Orlno5 p ra `c kug-

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    6/39

    -9'-

    da s` mo sarpr`gdlda nag co ontltud d` cas pu`hcad`c Z`r, qu`, vlrlc`s y r`su`ctas ` lkpagl`gdas` oZad`r Zhclna, s` r`lgnarparog, s` odl`strog `g `cctlra klcltor, `r_fog `nagaklos poro odqulrlr suhko-rlgas' g d`i`gso d` gu`stros nastos,nagsofrog `c on`r-nokl`gta o Haclvl5lS, oco Orf`gtlgo yo Gart` Okrl-no5 tl`g`g ncoro vlslg d` sus d`r`nmas lgsp`snrlptl-hc`s, sahr` tadas cas t`rrltarlas ururpodas5 soh`g qu``c trotoda d`Ogn9g nodun y qu` ga d`h` n`c hrors`gu`vas trotodas nag co Gonlg qu` cas d`sforro s`-fg sus nagv`gl`gnlos5 y tada `st` frog kavlkl`gtagonlagoc, `s `xpagtog`a, lgnagtrostohc`, nagtro `cnuol godo v3ccdrg co pactlno lgnl`rto a dhlc, gP~slgtrlfos qu` s` r`plt`g ,`g nl`rtos nognlcc`ros. Co Go-nlg lkpag` su vacugtod y sus kogdotas y ga qu`-do sus dlrlf`gt`s, slga co dlsyugtlvo d` Fokh`tto2.^ak`t`rs` a dlkltlr)

    ^` lglnlo `g `sto k`trpacl, `rlflr ug kaguk`g-ta oc lgacvldohc` b f`g`rasa Irogns Ocklrogt` DuZ`tlt Tmauors, qu` clhr o `sto ludod d`c soqu`a,lgn`gdla y atras ot`gtodas lgoudltas qu` orr`nlo-rag `g Nmarrlccas y nagtlguorag d`sorraccgdas` `ggu`stra t`rrltarla, y cas nmlc`gas, par k`dla d` su

    pr`gso. gas gatlilnog qu` r`pru`hog `s` s`gtlkl`gtad` frotltud phclno, parqu` vo o turhor co nagnardLo,irot`rgldod. tac`rognlo y sacldorldod. qu` prapoco,`xlst` nag gasatras. ^` mlza s`gtlr, `g s`fuldo, co on-nlg d` sus of`gt`s, y co lglnlotlvo vonlco .

    .. Co koyar port d` cas p`ruogas qu` vog ~ Nml-c , y qu` nagan`g cos `gtroos d`c on`rnokl`gta nml-c`ga, ca `stlkucog hrlgdogda, a r`spagdl gda o casr`part rs,qu` `c Z`r `st pragta o `s` on`rnokl`gta.Nacoharodar`s `g i`stlg`s, il stos y Mhonlag`s, r`-suctog nagsofrodas na2ga frogd`s dlrlf`gt`s gu`s-tr.as!

    Moy. pu`s. qul`g`s troLnlagog o co Zotrlo, yog-t`s qu` s`og s`ocodas, d`hg kornmors` nagsus norlas yosplrodag`s,o co tl rro dagd` husnoragy `gnagtrorag iovarohc onafldo, ?:0 r`vacunlagorlas

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    7/39

    -6-

    osplrogt s o co koflstroturo,`g nokhla d`c r`naga-

    nlkL`gta d` co nagqulsto, y ionlcood`s poro trot31dasnak`rnloc`s aklgasas. ^l `g `c opastacoda d cos Go-nlag`s, moy opastac`s troldN'r`s naka `g `c d` B`ss,ga mo d` acvldors`. qu` tokhl`g s` y`rfu` `t`rgok`gk`gt` oc pl` d` c trolnlg. `c orhac dagd` co safoorrostr oc k`rnod`r d`c okar Dlvlga.

    Ga saca mo d`sopor`nlda, `c trotoda d` Ogng.par moh`rca vlAcoda nagstogt`k`gt` co Gonlg qu`ca lkpusa, r`nahrogda os, `c Z`r sus d`r`nmas d`

    sah`rog8 sahr` Toropon mosto `c Cao5 sl g parqu``s` trotoda ga ? : outarlz co Gonlg p`ruogo5 caonard ug frupa d` p`ruogas nagstltudas `g osok-hc`o hoba co onnlg d` cas lgvosar`s, qu` pusl`rag `gsuhosto `c Zad`r Zhclna d`c Z`r.

    @c r`flagoclska, sl s` on`gto r`su`ctok`gt ,`kognlpgdas` d` co onnlg ohsarv`gt` d` `sto nopl-toc y pr`vlgl`gd: co d`c fokagoclska `g cos pravlg-nlos y dlstrltas, lkp`dlr qu` s` nagsuk`g gu`vas

    trotodas ot gto tarlas, ousplnlodas par nl rtas dlrl-f`gt s qu` dlspag`g d` cas d`stlgas d` co Zotrlo slgr`poras y nag oudonl5- parqu` gugno iu`rag 'nostlfo-das par `c pu`hca o qul`g d`sd`og y `xpcatog nagsld`rogdaca d`frododa y slg iu`rzo d` r`surflkl`g-ta.

    @c pc2csoda `s ug d`sostr` nagtlguoda, y cas cco-kodas dlrlf`gt`s qu` ca pr`sldl`rag. mog d` oport31r-s` 9 s`r oportodas par su lgnoponldod y iocto d` po-trlatlska, d`c kog`ba d` co naso phclno. @g od`cog-

    t`, cas panas hu gas iontar`s d` `s@'posoda d`sostra-sa, nagbugtok`gt` nag gu`vas dlrlf`gt s,d`h`rgopr`surors`. o pr`poror Bos hos`s d` cos r`poronlag`s,ga saca `g ?:lgt`rga, monl`gda ug pu`hca soga y iu`r-t`, y noponltogda dlrlf`gt`s qu` pu`dog `gir`gtors`ocpotrlatlska yoptltud`s d` cas nmlc`ga~, qu` ovog-zog `g tada ard`g2 sl ga poro r`lgt`fror gu`stra po-trlkagla nagtlg`gtoc mosto `c rla Cas. Toropon,ougqu` usurpoda.`s gu`stra, y ca s`r d`ilgltlvo-k`gt `g pcoza ks a k`gas narta, d` ugo a d` atro

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    8/39

    kog`ro, p`ra, ca s`r par tlciu`rzo lgnagtrostohc` d`

    co Bustlnlo. Gu`stros r`lgvlgdlnonlag`s d` sah`rogoyt`rrltarla `stg r`osukldos `g co d` Toro~on2`s conagslfgo `g `c pr`s`gt` y `g `c iutura5 `s c p`gsorlgtlka y `c s`gtlr praiugda d` co Gonlg5 `s `c ahb`-tlva, `s ?>arl`gtonlg, kornodo lgnogsohc`k`gt` par`c i`rr`a ` lkp`rotlva hroza d` Frou d`sd` sup`d`stoc d` hragn`5 `s `c katlva y `c ilg qu` gasahclfog o co d`i`gso `g `c kor y`g tl`rro. parqu` s9?: os `storg r`sfuordodos gu`stro prasp`rldod ylrogd`zo ..

    . @g co nacanoc nagtl`gdo d`c kugda, s` cunmopar co bustlnlo, y co clh`rtod, nagtro `c lkp`rloclskay co nagqulst1, ga saca d` Zruslo, slg d` tados cosgonlag`s dagd` `c pr`daklgla d` co iu`rzo vlaco `cd`r`nma y orr`hoto t`rrltarlas y sah`roglos. O `sosgonlag`s s` cos mo d`n?oroda, g`klfos d` co muko-gldod. @s, par nagslful`gt`, `g`klfo d` co mukogl-dod, Nmlc`, qu` par co nagqulsto gas orr`hot y s`gl`fo o r`stltulr gu`stras t`rrltarlas k`rldlagoc`s.

    Yoga `s su frlta d` on`rnokl`gta y oklstodmono ga..atras, sl ogt`s ga r`stoo cos m`rldos d`cm`rkoga nuya potrlkagla mo d`sforroda, y sl ga

    prak`t` d`vacv`r ca qu` c` usurp. Zar lgd`kglzo-nlg ,d` fu`rro, yo mo r`nlhlda y oprav`nmoda kl-ccag`s d` klccag`s, naka ga r`flstro atranosa co Mls-tarlo d`c Kugda. Lgtlc `s, tokhlg, su nr`gnlo d`qu` `g `c Z`r, pu`d` moh`r dlrlf`gt s, portldas, `s-todlstos, Fahl`rga Nagfr`sa, qu` nagtrorl`g co va-cugtod d` co Gonlg.

    Co gu`vo f`g`ronlg r`nlh` naka m`r`gnlo d`magro y d` vldo, prahc`kos poro nuyo sacunlg g`-n`slto, nornt`r ynagstognlo, M~ k`g`st`r uglr o supr`poronlg lgt`c`ntuoc, onnlg, ks' onnl9g y sl`k-pr` onnlg5 prasnrlhlr `c r`~lk`g y nastukhr`s na-caglo c`s nag sus trokltonlag`s, naklslag`s `tn. pog-toccos d` ? 8 lgnoponldod p`dogt`zno5 dor oc pu`-

    hca socud, hl`g`stor y `b`kpcas `dlilnogt`s5 go-nlagoclzor Bos lgdustrlos poro hostokas o gasatras

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    9/39

    --

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    10/39

    -'?:-

    @g tagn`s, `c n`gt`gorla d` ?=8?, ga s`r ugo"5:?/: ganm` hu`go, d` `stotuos, poconlas y b acfarlas,anuctogda `g su kofgliln`gnlo ug pu`hca mok-.hrl`gta, `snuclda, `pld`kloda, `sncova, ocharazoda par `c ocnamac, nogtogda mlkgas d` frotltud coKodr` @spoo qu` ca `gnod`g y `xpcat5 sl g9 cogonlg prsp`ro y i clz,`g pc`ga fan` d` cas d`r`nmasd` clh`rtod, lfuocdod y irot`rgldod qu` prancorgcoX`vacunlg Irogn`so.

    \, os, cas qu` r`gdlkas co ctlko bargodo, `g-

    tr`fokas co fuordlo nag `c Oc`rto! d c n`gtlg`co, ocas vlflos y nustadlas qu` gas sun`dog5 troskltl`g-dac`s co nagslfgo potrltlno d` `st` ortnuca y d` casqu` m` puhclnoda `g `c @c Nak`rnla,) d` `sto nludodyqu` r`pradun` `st` iacc`ta.

    Clko, = d`,N]tuhr` d` ?

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    11/39

    o od u o ld o d d ` c T ro to d a d ` O g n g

    NAG CO NODPNL DOD D@C ?'XO?'ODA D@ OGNAG. @C Zc!2-

    XP MO X@NAHXODA ^P^ ?'?"iaPCA^ BPXL Ec as ^A-HX@ c'OXOZONO, OXLNO y ?'ONGO.-@^ Z@CLFXA^A

    N@C@HXOX "i.XO?'ODA^ NAK @XNLOC@^ NAG NMLC@ .

    -D@[ @KA^CA OL^CODA.' CO FXOG AHXO D@

    Zi3A-KOXLGO.- Cas ^PK@XFLHC@^, CO O@X@A-GOY@NONLAG y @C TLXA OC HCOGNA, NAG^Tcc'P-

    \@G CO ^@FPXLDOD ~ONLAGOC. -- @C 'c'@GAXAHCcFO O NMLC@ O CL_PLDOX sus NP@^T-LAG@^LGc'@XGOFLAGOC@^.

    Mon` ks d` >0 oas d` co anuponlg d` Tongoy Orlno par Nmlc . D` `so corfo anuponlg, 8> oasmog slda vlacotaras d`c trotoda d` Ogng qu` `cursurpodar r`musa nukpclr nagstogt`k`gt`, ga aas-togt` gu`stros p.-at`stos y r`ncokonlag`s. O cas m`-

    nmas s` sun`dl rag sus d`ncoronSDg`s d` mon`r Fosaaklsa d c trotoda, y`g `stas dos d`s`khazogda ou-dozk`gt` sus rprap2ltas. gas mo lgtlkoda `g iar-ko d` r`ta y pravanonlpg par k`dla d` ug dlorlar`putoda s`klailnloc2 CO I'A^@^LAG D@ TONGO y O-XLNO GA ZADXO X@^ACY@X^@ NAG TXOTODA^ GL ZXA-

    TANACA \ @ O^ NAKOXNO Z@XT@G@N@XOG L@KZX@

    O CO GON?:G _P@ ^@O NOZOR D@ KOGT@G@XCO^ y

    D@I@GD@XCO^/c. @xlto oc klska tl`kpa, o.su po.s,

    poro qu` p`ri`nnlag` su arfoglzonlg kliltor d`kor y tl`rro y qu` `stohc zno ug Nagn`ba d` d`i`g

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    12/39

    -?8-

    so gonlagoc. ^` pr`poro, ga s9?: poro gasatras qu``stokas d`sorkodas, slga poro atras, tog iu`rt`s akos qu` c. ..

    @c trotoda d` Ogng, nag tados y nodo ugo d`sus ncusucos, iarko ug saca tada, y ga pu`d` suhsls-tlr sl `s vlacodo ocfugo d` sus `stlpuconlag`s5 y nakaNmlc`, d`sd` mon` kos d` >> oas, mo d`sforroda yslfu` d`sforrogda cos r`i`r`gt`s o Tongo2y Orlno, mod`sforroda tokhl~, tada `c trotoda, qu` os mo d`so-por`nlda `ag co i` gonlagoc d`c qu` ca lkpusa par co

    iu`r~ d` cos orkos. @c Z`r, s` opr`suro `g `c ockod` sus gonlagoc`s, 55,nagv`glr `g qu` yo ga `xlst` `ctrotoda d` Ogng, y qu`, par nagslful`gt`, mo d`so-por`Nlda `c ttuca d` co n`slg d` Toropon y d` casr`m`g`s a pr`gdo d` Tongo y Orlno. Mo r`nahroda,os, burdlnok`gt`, co pc`gltud d` sus d r`nmas sah`-rogas sahr` Toropon y cos pravlgnlos noutlvos, yNmlc mo p`rdlda y r`gugnloda cas ttucas d c troto-da qu` gas lkpusl ro, qu`dogda sl`kpr` pcogt`da

    `c prahc`ko d` iu`rzo qu` mo m`nma p`sor nag du-r`zo durogt corfas oas sahr` gasatras, poro r`p`-tlkas qu` `s du`a, par qu` pu`d` r`t`g`r y d`-i`gd`r, o-maro y `g `c parv`glr, iu`ro d` trotodasy pratanacas, gu`stras t`rrltarlas usurpodas.

    L[

    Zr t`gd` Nmlc qu` dlr`ntok`gt c` sus_rlho-kas co n`slg d` cos pravlgnlos noutlvos, poro ca nuoc`gtr` atros ort`s. `kpc`o co iogtoso ogt` praplas y`xtroas y naka pr`porotlva poro dor `c facp` ilgoc,d` qu` cos vntlkos d`! r`pos'" y d`c d`spaba tc')rrlta-rlo'. sl`gt`g togto nakpcon`gnlo par `c d"spaba ycostarturos slg nu`gta d` qu` mlza hrhora cuba,qu` hus-nog `c cn`rnokl`gtaporo`gtr`forc` ug flrg k2B.s d`su t rrltarla kutlcoda. Cos ontltud`s ctlkos d`cZ`r, mog !c`voda ?o~ gonlag`sl qul`g`s s` mo `sto-

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    13/39

    - ?>-

    da `gfoogda. cos kos vlvos prat`stos r.agtro `s`2!n`rnokl`gta lkoflg'>.rla.

    ?B B

    @g NP?g ta o .~ro toda25 nak`rnloc`s. oc Z`r ganagvl`g` n`c hrorLa2, nag Nmlc y k`gas `g co ontuo-cldod. D`spus qu` t(2rk~g` co fu rro `urap`o,gu`s-tro sltuonlg `g `c kur5da d` cas g`fanlas, d` casnopltoc`s y d` cos lgdustrlos, tl`g` qu` s`r `xn`pnla-goc, dodos gu`stro27 lg k`gsos rlqu`zos y gu`stro pa-slnlg f`afrilno.

    Naka gonlg y naka lgdlvlduas, d`h`kas r`nl-hlr nag cas hrozas ohl`rtas. o cas nopltoc`s lgfc`s`s.ok`rlnogas. irogn'~s`8. ocdwcg~s, bo pag`s`s. y "-gilg, d` tados put~~5d',gd` ca55 moyo dlspu`stas oBasfrogd`s. h`g`ilno.s y 2'ogo0 '~kpr`sos. N c`hror`kas,`gtagNc . trotodas nak`rnloc ras, si'fg cos gu`vosg`n`sldod`s, ga saca nag cas `urap`as y osltlnas, sl-

    ga nag co Orf`gtlgo. Hroslc. Haclvlo. @nuodar, Na-cakhlo, Y`g`zu`co Prufuoy.y Zorofuoy. Ga g`n`-sltokas gl gas nagvl`g` n`c`hror trotodas d` nak`rnlo nag Nmlc`. parqu` `stokas `g nagdlnlag`s d`vlvlr hl`g slg co nagnurr`gnlo d` `s` pos. qu` husnocas kos p`qu`as pr`t`xtas. poro mon`r su prav`nmanag k`gasnoha d` Bas d`ks.

    LY

    Pgo d` Bos rozag`s qu` oc`f poro co nagqulstod` Toropon. iu qu` `g `s` d`portok`gta, mohogrodlnoda nopltoc`,,5 sus gonlagoc`s y r`nlhlda `c troho-

    ba d` sus ahr`ras Zoro co sup`rnagqulsto d` Toroto yT!nona, ga orfuk`gt2 cas t'2k ~rgogu klcltorl2 yporo og`xors` cos pravlgnlos noutlvos, gas mon` so-h`r may. par su pr`gso, qu` osl ca qul`r` y qu , od`-ks, mo nagstruda `c i`rranorrlc d` Orlno o Hactvlo

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    14/39

    -?4-

    nag nopltoc s y hrozas nmlc gas. @g gu`stra cltaroc

    d`c Gart`, nak`gz o odqulrlr p`rt`g`gnlos d` p`-trac`a.ovogn` qu` nagtuva ugo pr`vlsaro y potrl-tlno k`dldo pramlhltlvo. Co lgt`rv`gnl9g nmlc go `gca `na g9klna. ilgognl`ra y nak`rnloc, naka `s gata-rla, `s tog p`rglnlsa naka `g ca pactlna y dlpcak-tlna. D`b`kasca saca y olscoda d` gasatras. poro qu`husqu` par atco p~.rt`. lgvoslag`s y prav`nmas, sl ):d`bog mon`r, qu` ga ?: d`borg. Ga p`rkltokasqu` nag trotodas ynag gu`stros rlqu`zos qu` usur-

    p, pos` sahr` gasatras a nag gasatras, o oprav`-nmor cos v`gtobos d`c Nogoc d` Zogo k.

    Nagtlguor d` m`nma y par co iu`rzo anupogdagu`stros r`flag`s orr`hotodos, narga mo sun`dldakos d` >0 oas, `s dora qu` ga poro sl kpr` y qul-z mosto pragta. Z`ra kl`gtros togta, `stokas `gnagdln.lag`s y `g `c nosa d` d`i`gd`kas v`gtobaso-k`gt` `g ): `nagklna y nak`rnloc poro nag-t`g`rca, alfkasca hl`g,`g `so atro nagqulsto lgdus-trloc, nak`rnloc `g qu` `kpc`o gu`stros praplos rl-

    qu`zos pradunldos par `c lgk`gsa d`portok`gta d`Toropon. Tada su pad`ra s` c`vogto sahr` gu`s-tra socltr` qu` `xpcato2 'kos `s naso ov`rlfuodo, qu`ga saca t`g`kas `s` klg`gc voclasa, `g atras d`-portok`gtas. slga dlstlgtos suhstognlos qu` B` mo-rg nakp`t`gnlo rulgaso.

    Dlrlbokas co klrodo o co flfogt`sno cunmo qu`nagku`v` y oi`nto oc kugda `gt`ra, y `g qu` puf-gog cas lgt`r`s`s `nag9klnas. nak`rnloc`s ` lgdus-

    trloc`s, y p`gs`kas. `c frog p clfra d` dor o Nmlc`,par k`dlo d` trotodas, ionlcldod`s poro at~os nag-qulstos tog oglqulcodaros naka Bos t`rrltar'oc`s.

    v

    ^l gu`stra parv`glr `st os`furoda slg g`n`sl-dod d` trotodas ak`rnoc`s nag Nmlc 5 sl ,gu`stra

    prafr`sa y hl`g`stor ouk`gtog nodo dco, oug

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    15/39

    -?0-

    nagtro ysahr` co nagqulsto, `s pr`nlsa y`s urf`gt`,_u` pagfokas `g r`sfuorda ~sas gu`vas hl`g`s poroqu` ga s`og orr`hotodas, naka sun`dl ok`s, parco sarpr`so y co nadlnlo oudoz. D` occ co g`n`sldodd` on`c`ror gu`stro d`i`gso kortlko y t`rr`str`5 d`occ co frog ahro d` Zra-Korlgo, qu` aboc co narag`pragto nag ugo `snuodrlcco d` suk`rflhc`s, qu` ugl-do o co gov`fonlg o`r`o y oc tlra oc hcogna `g tadoco r`phclno, r`sacv`rg tadas cas prahc`kos d` s`fu-rldod, magar ` lgt frldod gonlagoc`s, y gas dorgtrogqulcldod poro nagtlguor slg cos pr`anuponlag`s

    ontuoc`s co cohar lgnagt`glhc` d` `gfrogd`nlkl`gta.

    YL

    Nmlc`, t`gtogda a suf`stlagogda o Haclvlo, gamo pr`nlpltoda sus gu`vas pcog`s d` nagqulsto par

    t`kar oc Hroslc yo co Orf`gtlgo poro qul`g`s su pr`-daklgla `s ug p`clfra, y par r`sp`ta o cas @stodasPgldas d` Gart` Okrlno, qu` par k`dlo d` Xaat,Xaas`v`ct, y uctlkok`gt , K . Odaa, mog d`ncoro-da, qu` s` d`h` r`sp`tor co lgt`frldod t`rrltal loc d`cos gonlag`s ok`rlnogos y `s pr`nlsa. qu` co apl-gl9g phclno lgt`rgonlagoc y mosto ugo pacno d``s` nornt`r, kogt`gfog co poz lgt`rgonlagoc.

    Zrapag`, tokhlg. `c Zr`sld`gt` ok`rlnoga,

    poro d`spus d` co fu`rro, k`dldos oc `i`nta na`rnl-tlvos. Nmlc , qu` `s `c p`rturhodar d` Okrlno y suoatltud irustro `c pogok`rlnoglska, sl`gt qu` colprapaslnlag`s d` Gart` Okrlno, sak`tldos o dlsnu-sl9g `g `c ctlka Nagfr`sa d` co Orf`gtlgo, c` qultogd` cos kogas cos orkos d` co vlac`gnlo y d` co lgbus-tlnlo. M` om par qu` su pr`gso,sus makhr`s dlrlf`g-t`s,y su Nagfr`sa,lgt`gtorag c`vogtor ac`ob` nagtro`c nacasa qu` s` lgt`rpag` `g d`i`gso d` cos gola-gas d`hlc`s y p`qu`os5 m` om nka ouo dlpcaktl.

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    16/39

    -?9~

    nas `g `c `xtro-gf`ra, lgt`gtog `g s`nr`ta,) c`vogtor

    ogtlpotos nagtro Gart` Okrlno, y m` occ parqu`ohrukoda par co p`rs`p`ntlvo d` `s` pAT v`glr d`bustlnlo `i`ntlvo, qul`r` od`cogtors` o n`c`hror tro- .todas nag gasatras, d` og`xlg d`ilgltlvo, y d` nornt`r nak`rnloc

    YLL

    Nuogda ^l`y`snuya slc`gnla r`putoda naka ugo

    nocokldod phclno, par Klroh`ou, socl9 d` su kar-toc d`skoya y tu pr`fugtoda qu` moho m`nma,nagt`st2 3cm`vlvlda. @c Z`r, d`sd` mon` >> oas,mo noccoda y vlvlda, kastrogda ugo iu`rzo d` r`sls-t`gnlo korovlccaso, nakporohc` saca o co m`ralno r`-slfgonlg d` cas orlqu`as y tong`as5 y pu`staqu` `so iu`rzo lgv`gnlhc`,nagtlgo lgnagtrostohc` ocpugta d` qu` Nmlc` d`ncoro ailnlock`gt` `c ironosad` co nmlB`glzonlg, hl g pad`kas d`nlr `g `st` fca-Tlasa oglv`rsorla d` c'o m`notakh` d` Orlno. d` nuyastltog`s, Hacafg`sl iu `gvldloda pAT~c @kp`rdard` tados cos Xuslos, yOciagsa Pfort`, lfuoc oc LgnoNomuld` s` orrab `g cos `snorpodos, ranos, noklgad` co lgkartocldod5 hl g pad`kas d`nlr, qu` yo nco-c`o yosako `c do d` co r`d`gnlg.

    Clko, 6 d` bugla d` ?

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    17/39

    M L T r o tod a d ` O g n g

    @C i'C@HB^NL?'A GA IP@ GL @^ ZA^LHC@ ZAX IOC?'OX

    CO HO^@ D@ ZC@GO CcH@X?'OD----OC Z@XP GA A-

    HCLFO @C ZCHHL^NL?'A-- NMLC@ OP?'AX D@C D@^-

    pX@^c'BFLA D@C OXHL?'XOb @ . -^L YLACA @C ?'XO ?'O-

    DA D@ ZOR YLACOXO NPOGTA^ OP?'AXLN@-'-^P@-

    A^ D@ OG@]LAG ~ - CA^ ON@XNOKL@G?'A^ y

    ?'XO?'ODA^ ^AG ^LKZC@ G@FANLA D@ NMLC@-'-

    CA^ Z@XPOGA^ ZP@D@G NOKHLOX D@ GONLAGO-

    CLDOD Z@XA GA KP?'LCOX GL OG@]OX 'I@XXLTA-XLA O ZOL^ @]?'XON- -@C D@^OXK@,NOP^O D@

    GP@^'IXO^ D@^FXONLO^-- ON@XNOKL@G'IA^ y

    MOCOFA^ D@ PG CODA \ OT-XAZ@CCA^ ZAX ATaXA -

    ~ LKZLD@ @C ON@XNOKL@G?c: D@C Z@XP \ HACL-

    YLO- GP@^'BLXA^ M@XA@^ ^PNPKHL@XAG YLNTaL-

    KO^ D@C D@^OXK@ :- CO IAXKPCO D@ VLC^AG

    @G KOXNMO NAG CA^ FXOGD@^ ONAG?'@NLKL @G-

    ?'A^ D@C KPGDA- -ZX@ZOX@KAGA^ O X@NLHLX

    CA^ GP@YA^ AcO^.

    Ylacoda nag^togt`k`gt` `c trotoda d` Ogngpar co gonlg qu` ca lkpusa, `g `sp`nloc r`sp`nta d`co r`t`gnc9g, ~ca par dl`z oas, d` Tongo y Orlno5d` cos forogtos d` su nagstltunlg y c`y`s poro cas

    p`ruogas, yporo co b`nunlg d c pc`hl$nlta, suprL-

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    18/39

    - ?=-

    kl9 par kada vlac`gta co clh`rtod d` gu`stras nag-

    gonlagoc`s, monl`gda d`sopor`n`r os, co hos` iug-dok`gtoc d`c pc`hlsnlta, qu` s` r`suk` `g co `s-

    a pagtor`ldod d`c vata y d` cas vatogt`s.@g cas dl`z prlk`ras oas d`c trotoda, d`sd`

    ?==4 o ?=

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    19/39

    - ?

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    20/39

    -8:-

    par sus vlrtud`s, co magrod`z y bustlnlo d` su nouso.

    Co k`bar sacunlg `s ga n`ptor glgfugo,pu`sta qu`s`ro iruta d` co naonnl9g y d` co koglahro prtldo.^` ov`gturo o lkoflgors` qu` cas tong`as y

    orlqu`as nagsl`gt`g `g sak`t`rs` o su sah`ro-go. @c kugda soh` qu` `sta mo slda y `s lkpaslhc`,y `s nodo do ks lgnagtrav`rtlhc` `c okar d` oqu`-??:so co praplo gonlagocldod.

    v

    Nka s`S lkoflgo qu` cas p`ruogas d` ocfu-fugo port d` gu`stra t`rrltarla,pu`d`g r`gugnlor osu gonlagocldod 'i kutccort.9 `gtr`for `c t`rrltarladagd` gonl`rag1

    @c t`rrltarla d` Tongo y Orlno ga `s d` cas ton-g`as y orlqu`as,naka ga `s d` cas tukh`nlgas,

    d` cas ?:r`to??as, d` cas pug`as,d` cas kaqu`fuogas`tn, `c d` sus r`sp`ntlvas d`portok`gtas5 naka ga `sd` cas p`ruogas d` nodo s`nnlg t`rrltarloc,`c t`rrlta-rla qu` anupog5 y cas p`ruogas `g koyar a k`gar

    parnl9g, ga tl`g`g `g ca ohsacuta d`r`nma poro kutl-cor a `gtr`for oc @nuodar, Nacakhlo, Hroslc, Haclvlo,Car`ta, Zuga, Kaqu`fuo y Tongo, c t`rrltarla qu`mohltog ougqu` `stuvl`s`g anupodas par cas v`nl-gas..

    @c t`rrltarla gonlagoc `s uga ` lgdlvlslhc` y p`r-t`g`n` o co gonlg, a s`o, o tadas cas p`ruogas. Oslklska,co sah`rogo a `c 'd`r`nma d` co gonlg porofah`rgors` y dlspag`r d` su su`rt`, `s ugo lgdl-vlslhc` ..

    Cas p`ruogas `g pornlocldod`s ks a k`gas gP-k`rasos, ga `b`rn`g co sah`rogo gonlagoc,gl pu`d`gdlspag`r d`sk`khror `c t`g'ltarla `g glgfg nosa,ougqu` moyog gonBda `g ugo port d` c. @stas prlg-nlplas sag d` bustlnlo uglv`rsoc y gu`stro nagstltu-

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    21/39

    -8?-

    nl9g cas pr`snrlh` `g cas ortnucas ,: y 8. oc d`-

    ncoror2 qu` co gonlg `s co osanlonlg d` cas p`ruo-gas, y qu` c,co sam`rogo r`sld` `g co gonlg.).Ga m`kas d` lgnurrlr Ni' co iutlc`zo d` r`k`-

    karor ca qu` mo posoda `g atras pos`s. Gu`stranosa `s glna,pu`sta qu` `stokas d i`gdl r2da nagdas lkpartogtslkos pravlgnlos. `c frog d`porto-k`gta d` Toropon, osl gta d` nacasoc s rlqu`zos.

    YL

    @c d`sork` 9 `c ponlilska, prancokoda `gtr`gasatras par cas of`gt`s nmlc gas, `g togta qu` su

    pos nakpc`to sus frogd`s orkok`gtas2 `b`rnlta,korlgo, suk`rflhc`s y o`ragov`fonlg5 mo slda conouso d` qu` ga moyokas nagncuda gu`stro nu`s-tlg clklt.i`. d` qu` `c orhltrob` y `c pc`hlsnl-

    ta moyog slda `snorg`nldas, y d` qu` gu`stras m`r-kogas d`c sur moyog suirlda durogt` >> oas y sl-fog sl gda vntlkos d` cas ks lgnoclilnohc`s ot g-todas.

    @g k`dla d` `sto sltuonlg vlac`gto. op`gospu`d` `xpclnors` `c `sp`ntnuca slgfucor d` cashogqu`t`as, `g `sto k`trpacl, o cas gonlagoc`s d`cpos qu` `sxtr`ko sus rlfar`s y `c ohusa d` su iu`r-zo, `gracogda `g su `brnlta o cas bv`g`s p`ruogas.Zr`nlsok`gt` d`ho oprav`nmors` `sos `xpogsla-g`s poro c`vogtor co vaz nagtro oqu`ccos mastlcldo-d`s.

    YLL

    Cas on`rnokl`gtas sag g`n`sldod`s d` sacldorl-dod `gtr` pu`hcas oklfas, `gtr` cas qu` ga tl`g`gm`rldos qu` kogog sogfr` y ga prasp`rg o `xp`g-

    sos d`c m`rkoga. Zar `sa, `gtr` `c on`rnokl`gta o

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    22/39

    -88-

    Nmlc , qu` r`tl`g` gu`stra Toropon y qul r` opra-

    plors` d` cos pravlgnlos noutlvos, y `c d` Haclvlo,vntlko naka gasatras, y qu` ga gas muklcco gl gaspld` t`rrltarla, g` ru`d`g vonlcor cas p`ruogas. @slgtlc, pu`s, `c trohoba poro lkp`dlr `c on`rnokl`gtad` cos r`phclnos nuya d`stlga `s sacldorla `g co mls-tarlo y `g cos nag v`gl`gnlos gonlagoc`s.

    YLLL

    Oc r`gdlr trlhuta o co k`karlo d` gu`stras m`-ra`s, m`kas d` k`dltor,qu` `ccas sunukhl cag par-qu` c`sioct9 `c`k`gtas d` d`i`gso5 y `s` nucta s`rvoga lrr`sp tuasa sl p`rslstlkas `g pr`poror ka-guk`gtas y kousuc`as poro atras krtlr`s, `gv`z d` `stotuos y opat`sls o cas trlugiodar`s. @cnucta o co potrlo `s naka `c d` tados cos r`clflag`~2

    `xlf` co hu`go lgt`gnlg, y ogt` tada, co prntlno`i`ntlvo d` cos vlrtud`s. \ co vlrtud supr`ko d` cosgonlag`s, `s ga saca trohobor y prasp`ror, slga `strpr`v`gldas poro co d`i`gso d`c hl`g`stor, d` co mag-ro-'` lg~`frlod d` co gonlg, y d` tadas y nodo ugad` ~us mlbas.

    L]

    Onosa cos c`y`s uglv`rsoc`s. mog pr`nlpltodaco c`gtltud d` cas slfcas poro nokhlor rpldok`gt`cas kacd`s d` co mukogldod, monl`gda `stoccor cofrog fu`rro d`c atra m`klsi`rla, nuyos nags`nu`gnlosgas ocnogzorg poro sk`t`rgas o cos c y`s d` co pag-d`ronlg uglv`rsoc. @gtagn`s,co irkuco d` Vlcsag

    pr`sld`gt` r``c`nta d` cas @stodas Pgldas, qu` iug~

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    23/39

    -8>-

    dok`gto co sacldorldod `g `c r`sp`ta d` co sah`ro-glo d` cos gonlag`s,`g `sp`nloc d` cos p`qu`os y d-

    hlc`s, s` r`oclzr8 nn ka `c kavlkl`gta ardlgorlad c sac.

    Zr`porkagas r`nlc2Mr `c gu`va do, ga s9?: r`-zogda cos aronlag`s d` co d`kanronlo, slga nag `chroza iu`rt`, orkoda d`c yugqu` y d`c nog, qu`nakpc tog co vlrlcldod d c makhr ,naka `g cos prl-kltlvos `dod`s, `g qu` co ic`nmo y `c nornob ga c` o-

    hogdagorag.

    Clko, gavl`khr` d` [

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    24/39

    h o p oz y c o n a g q u ls to `g ickrcno

    CO NXL^L^ D@ CO FAG_PL^TO.-NMLC@ MO X@^P@Cc'A

    @]ZOGDLX^@ OC GAXT@ \ CC@FOX OC OT-COGc'LNA

    -@C @GLFKO D@C GAXc'@--@C @NPODAX y Na-CAKHLO GA Z@XNLH@G @C Z@CLFXA D@C ^PX.-

    ^LG CO C@OC c'OD D@C Z@XP MOHXLOG D@^OZOX@-

    NLDA OCFPGO^ GONLAGOCLDOD@^ Y@NLGO^.-

    CO NAG_PL^c'O D@ TONGO, OXLNO y T OXOZO-

    NO OI@Nc'O O CO^ D@KO^ GONLAG@^ D@C KPG-

    DA D@ NACAG Q.- NMLC@ ZP@D@ ^@X Y@XDO-

    D@XO FXOG.ZAc'@GNLO D@YACYL@GDAGA^, TON-

    GO, OXLNO y T OXOZONO.--CO X@ L c'@GNLOD@C Z@XP @^NPDO CO ^AH@XOGLO D@ Ac'XO^

    GONLAG@^.---X@Nc'LILNONLAG D@ NXLT-@XLA DR!

    CA^ @^T-ODA^ OK@XLNOGA^ X@^Z@NTA O NMLCL!.

    -NPOC ,D@H@ ^@X CO ZAPTLNO D@ CO^ OG@Xc-

    NOs1-_P@ MO^ M@NMA D@ YP@^TXA^ M@XKO-

    G A s 1

    Yog o r`uglrs` `g Hu`gas Olr`s',`g Nagfr`sa d`poz, poro pr`nov`rs` d` co aco d` iu`rzo d`s`gnod`-godo d`sd` @urapo, cos klskos gonlag`s qu`, akl-sos, lgdli`r`gt`s a puslcglk`s, p`rkltl`rag yon`p-torag co lkpaslnlg d` co klsko d`sot`gtodo iu`rzo,`g ?==>, `g gu`stra nagtlg`gt . @g `sto gu`vo nlto,cos klskos nousos, ofrovodos par cos kugdloc`s,pra-

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    25/39

    -80-

    duncrg cas klskas `i`ntas, trlugiogda gu`vok`gt``c r`qu`rlkl gta y d`spcogt` d` oqu`c nuyo lgnogsohc hr`fo ga mo n`soda gl n`so d` p`rturhor co pozlgt`rgonlagoc.

    Nag `c ovogzor d`c tl`kpa, `c rflk`g d` conagqulsto d`b d` s`r nagtrav`rslo d` tr`s gonlag`s,poro osuklr `c nornt`r d` nagtlg`gtoc. Co poz y `cd`r`nma sag lgnakpotlhc`s nag co vlac`gnlo5 y, moypoz slg usurponlag`s5 qu`do co slkl`gt` d` fu`-rros iuturos.

    @c pran`sa d` co nagqulsto `g Okrlno ga `st

    ilglqultoda. @c tl`kpa ca d`st`b`, y oc trklga d` coontuoc fu`rro kugdloc, mor nrlsls. r`stohc`nlgdas``c `qulclhrla d`c d`r`nma y d` co bustlnlo. NuogdaIrognlo r`nahr` Ocsonlo y Car`go5 Ltoclo, Trl`st y`c Tr`gtlga5 ^`rvlo, Hasglo y M`rz`favlgo5 r`surboco m`ralno Hcflno5 r`gozno Zacago, y qu`d` sabuz-fodo co iu`rzo. (nka vo o p`rkltlr `c kugda qu`sup`rvlvo `g Okrlno co nagqulsto, nagtro co nuocclhro lgnagn`hlhc`s sogfrl`gtos hotoccos1

    @c lgnagtrostohc` pad`r d` r`slst`gnlo d`c Z`r.

    sup`rlar cas iurlasas `khot`s d` co iu`rzo par ksd` >> oas, s`fulr pr`porogda `c t`rr`ga d` cos r`l-vlgdlnonlag`s.

    LL

    Nmlc tl`g` r`sukldo su pactlno `xt`rlar `g `st`opat`fko d` ^lcvo Ycd9saBo, uga d` sus `stodlstospraklg`gt`s2 ~Co su`rt` y `c parv`glr d` Nmlc `xl-f`g lg`vltohc`k`gt` co `xpogslg oc gart , yo qu`co nardlcc ro d` cas Ogd`s gas lkpld` lr oc arl`gt .~Zoro s`fulr `b`nutogda toc prafroko, `kpos` `gaht g`r co c`foclzonlg d` ttucas sahr` Tongo Orl-no. Du 'ca ohsacuta d` `sas t`rrltarls, pranurortrotor o ilrk` nag Haclvlo, air`nigdac nakp`gso-

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    26/39

    -~89-

    nlag`s qu` may ra pu`d` forogtlzorc`, y od`cogto-r sus `xpogslag`s `g Zuga, Kaqu`fuo y Or`qul-

    po. Zoro `gtagn`s pl`gso, onosa, t`g`r `gncovodassus nopliuc`s `g cos p`tr`c `ros d` Muognog y pad`rnag`ntor `sos r`flag`s nag `c i`rranorrlc d` Orlno oCo Zoz, c`vogtogda ugo horr`ro, poro socvor co nuocHaclvlo t`gdro qu` p(g`r pru`ho sus kofg?ilnosv`gtobos d` ontuocldod. @kpr`gd ro, tokhlg, par`s` coda, `xpogdlrs` nak`rnloc, `nagklno y klcltor-k`gt` modo co Orf`gtlgo. Zorofuoy, Prufuoy y `cHroslc. nagslful`gda pag`r `c p`sa d` su lgicu`gnlo

    `g cas g`fanlas d`c Otcgtlna. M` om ca qu` slfglil-noro, `g co port` k`rldlagoc, co d`ilgltlvo nagqulstod` Tongo, Orlno y Torc2poa.

    LLL

    Cos nakhlgonlag`s d`c @nuodar y Nacakhlonagstltuy`g `c `gfko d`c gart . Nuogda Nacakhlopldl lgt`rv`glr `g cas orr`fcas d`c Z`r nag `c @nuo-dar, sahr` cos nu`stlag`s d` cklt`s, prapagl gda `corhltrob` d` d`r`nma. `c @nuodar, ailnlock`gt`, s`apusa o `so pr t`gnlg, tugdgdas`, `gtr` atros ro-zag`s, `g cos slful`gt`s, t`xtuoc`s2 (c@L @nuodar, du`-(a d` cas t`rrltarlas sahr` qu` mo v`rsoda `c trotoda d` koya d` ?=

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    27/39

    -6?-

    Oc pr`s`gt , `c @nuodar, nokhlogda d` nrlt`rla

    ranagan` cas d`r`nmas qu` ogt`s g`foho o Nacakhlo.@g nokhla d` qu1 Oc por`n`r, nag `c ahb`ta d`kognakugors` N'~'gt.5N `c Z`r, qu` gugno c`s iumastlc y`s oklfa slgn`ra d` `ccas5 qu` iu gahc`~ bus-tld`ra y r`sp`t uasa nuogda `b`rnl m`f`kako5 ynl rrog cas abas oc p`clfra d`c sur,qu`, `gvacvl`gdaoc Z`r, cas pagdr `g p`clfra, d` kog`ro lgk`-dloto.

    LY

    ^` `xpclno co nagqulsto ca lgfcs, qu` `g nok-hla d` v`gtobos prav`nmas, arfoglzo gonlagocldo-d`s 9 sah`rogos, qu` nucklgog oc ilg `g co `kognl-ponlg. Z`ra, `s `xn`nrohc` co nagqulsto ca Zlzo-rro, qu` husn sotlsion`r su lgsonlohc` varonldodd` rlqu`zos,y `xpcatkortlrlz nag nru`cdod lgou-

    dlto y ogagod o co rozo nagqulstodo. D` `sto ctl-ko, `s d`rlvonlg co d` Nmlc`.O ga s`r magroda y c`oc, `c Z`r mohro on`pto-

    da co oclogRX qu` c` prapusa Nmlc` poro `c r`porta d`Haclvlo, y nagsukoda `s` ot`gtoda, gu`stros nu`s-tlag`s d` cklt`s nag `c @nuodar y Nacakhlo mohrogt`rklgoda gu`stro sotlsionnlg y d`c o.c.loda, pu`staqu`,orkodas okhas y pr`pat gt`s, ga mohrog t`gl-da nagtrac, mosto qu` co iu`rzo goturoc d` co r`on`-

    nlg muhl`ro r`pu`sta cos nasos `g su sltla.M` om, klrogda oc gart`, nka co r`slst gnlod`c Z`r `g d`i`gd`r sus t`rrltarlas nagqulstodas,`vlto o co Okrlno koc`s d` nBgsld`ronlg.

    , C`bas d` d`i`rlr cos iocon`s suf`stlag`s d`qul`g hurc prak`sos d` opaya, s` lkpag`g orr`fcasoklfohc`s, qu` d`ilgl gda co sah`rogo t`rrltarlocd` gu`stros gonlag`s, pu`dog sacldorlzors` y nuk-

    pclr `cilg lgdlvlduoc y nac`ntlva qu` `stg cco-kodos.

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    28/39

    -.-v

    @g co mcp9t ~ls d` qu` Nmlc` nak~tltuy`s` pa-t`gnlo rhltro `g `c Zonilna d`c sur, r`gavor .susnagnakltogdos nag Oc`koglo, nuyo lgt`rv`gnlgd`hl qu` s` c` d`bos` saco `g co nagqulsto d` Hacl-v lo y `c Z`r, y s` opraxlkor Kxlna poro `g-ir`gtors` oc nacasa ok`rlnoga. M` ocll nka co usur-

    ponlg d` gu`stras t`rrltarlas oi`ntoro tokhlg oco m`rkogo koyar, nuyos slkpotos par gasatrasga s` nagvlrtl rag `g h`g`inlas pasltlvas par on-nlg d` atros gonlag`s.

    Y L

    ^l Nmlc` mo r`noudoda klccag`s d` klccag`s d`Toropon5 sl ,`g iu`rzo d` `sos lgk`gsos rlqu`-zos mo takoda pcozo d` (pat`gnloc)5 sl d` `so su`r-t` mo p rnlhlda ugo lgd`.kglzonlg qu` ga tl`g` lfuoc`g co Mslstarlo, gl co muhl`ro lkoflgoda Ht`ga5 sl

    . co nagqulsto d`sopor`n`r d c arh` oc r`stohc`n`rs`co poz5 sl Nmlc` mo p`rdlda `c ttuca burdlna qu`c` dl`ro `c trotoda d` Ogng, par moh`rca vlacoda `gsus prlgnlpoc`s ncusucos5 s` oczoro naka v`rdod`rofrog pat`gnlo sl, d`vacvl`gda Toropon y cos pra-

    . vlgnlos noutlvos oc Z`r, y o Haclvlo sus t`rrltarlasusurpodas, nlk`gto su pad`r `g cos v`gtobos ynakp`gsonlag`s ks okpclos qu` ahtuvl`ro, `g ma-k`gob o co bustlnlo y o co poz `g `st` m`klsi`rla.

    YLL

    Kustrogc` cas m`nmas qu` mo nak`gzoda coqul`hro d` co nagqulsto2 Haclvlo, nags`rvogda sus

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    29/39

    -835? -

    ttucas oc potrlkagla d`t`gtoda,s` lgnarparo,iu`r-t` y pr`vlsaro, nag co arfoglzonlg d` su d`i`g-so. @c @nuodar y Nacakhlo, orkaglzogda nag sus

    pu`hcas, s` mog dlstognloda d` co ogtlfuo tut`co,qu` s` pr`s`gt `g cas nagfr`sas nag norontr`s d`-solrasas. @c O.H.N.,r`sart` ortlilnloc qu` buf9 pra-

    plnla `g sus ov`gturos, ironos. Co Orf`gtlgo, ugl-das pu`hca y fahl rga, mo r`nahroda su clh`rtod,ogucogda `c nakpraklsa d` ga lgt`rv`glr nuogda cat`gfo o hl`g `g cos nu`stlag`s d`c Zonilna. @c Hro-slc, odmlrlgdas` cos d`ncoronlag`s d` Gart` Okrl-

    no nagtro cos lglustlnlos y d`shard`s d` co iu`rzo,d`somunlo, g nags`nu`gnlo, cas klskas ktadas `gOkrlno. @stodas Pgldas,oc portlnlpor d` co fu`rrokugdloc `g d`i`gso d`c d`r`nma'y co bustlnlo,nagd`-go `xpr`sok`gt`, co usurponl 9g d` t`rrltarlas, galkparto co zago y`c tl`kpa `g qu` s` moyog p`rp`-troda.

    YLLL

    Z`gsor `g mon`r trotodas nuogda occ c`bas ypar on mog slda ratas y vlacodas naka pop`c`s lg-s`rvlhc`s, `s g`n`dod y prdldo d` tl`kpa5 nagYAnornagfr`sas pogok`rlnogas, p`rslstl gda cos ofr`sla-g`s sl kpr` r`ofrovodos, s r`p`tlr cos irkucos lg-

    iruntuasos5 `gfoors` y `gfoor nag opraxlkonla-g`s `stlp`gdlodos, `s ahro d`spr`stlflodo,par `stor`g Q d`snuhl`rta cos koqulgonlag`s d` cas o~`gt`squ` cos sastl`g`g5 olscor gu`vok`gt` oc Z`ru porok`bar okputor gu`stra t`rrltarla yo kutlcoda, y

    pag`r ahstnucas oc on`rnokl`gta nag' Haclvlo, coOrf`gtlgo y Gart` Okrlno, s naka sl s` pr`t`gdl`-ro nagt`g`r `c tarr`gt` d`shardoda5 r`h`cors` nag-tro cos lkpaslnlag`s uglv`rsoc`s. `g iovar d` co cl-h`rtod\.cl` co bustlnlo, `o)anuro,

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    30/39

    - >: -

    L]

    Co pactlno d` Okrlno, poro nagstltulr ug pa-d`r r`sp`tohc` `g cas d`stlgas d` co mukogldod, mod` nagtro`rs` o nlk`gtor ponilnok`gt` co-uglg nlg-n`ro y nardloc, paslhc` sca nuogda cas `stodas qu`co nakpag`g, r`lvlgdlqu`g ynags`rv`g ca qu` c`ftl-kok`gt` c`s p`rt`g`n`.

    ]

    y,`g nuogta oc Z`r `g portlnucor, `c fahl rgaga d`h` ohogdagor su nagtonta pot`rgoc y `ilnoz naggu`stras nakpotrlatos d` Tongo y Orlno, poro qu`pu`do dor r`spu`sto sotlsiontarlo o~ pos nuogda c`

    pr`fugt`2 ._u mohls m`nma d` vu`stras m`rkogas1

    Clko, >: d` ohrlc d` ?

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    31/39

    g u ` s t r o s n u ` s t l a g ` s L g t ` r g o n l a g o c ` s

    @C Z@XP GA ZLD@ @C NPKZCLKL@GT-A D@ 'IXO'IODA^

    NODPNA^.---NAKA ^AG ZA^LHC@^ CO ^Ac.LDOXL-

    DOD y CO^ OCcOGRO^.---@C ^LFGLILNODA D@ 3 ,C OMO\O D@C ZONLILNA y GP@^TXA^ MP@^Z@D@^

    NOXLTOTcYA .- --LKZA^LHLCLDOD D@C ZC@HL^NLTA

    - @C IOGTO^KO DI. CA^ KLCCAG@^ ZAX X@NCO-

    KOX.- TADOYLO CA^ D@X@NMA^ D@C Y@GN@DAX!

    - -CO OCLOGRO OGM@CODO ZA'"' HACLYOX.--Ga

    ZLD@ @C Z@XP _P@ ^@ C@ [email protected] D@-

    I@G^O NAKPG @GTX@ CO^ GONLAG@^.- - DL^Z@G-

    ^OXLA D@ NX@D@GNLOC@^ D@ K@XLTA \ A@K@XL-

    Ta.--Ga MO\ GODO _P@ KADLIL_P@ @G @C Z@XP

    ^P LGT-LKA ^@GTcX.~ -^LFOKA^ X@^L^Tl@GDA,

    ZXA^Z@X@KA^, Z@XA D@I@GDOKA^ GP@^TXOZXA^Z@XL DOD.

    Ga `stg `g ca nl`rta cas `xtroas, lgnagsnl`g-t`s d`c s`gtlr d` gu`stra pos, nuogda oilrkog2 "_u``c Z`r s`fulr `xlfl`gda `c nukpclkl`gta `xonta d`ctrotoda d` Ogng ^l co nognlcc`ro, par rozag`s prata-nacorlos, a d` atro `sp`nl , orfuy` `g anoslag`s,oqu`ctrotoda, `cca s` `xpclno par qu` cas @stodas usog yon`ptog irkucos d` nagv`gl`gnlo, a d` nart so nag-su`t udlgorlos.

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    32/39

    -~z-

    @c Z`r, c`oc co i d` sus pontas5`xlfl9 nag t`-

    gonldod y nagstognlo `c nukpclkl gta d`c trotodad`gtra d`c trklga d` dl`z oas, ilboda `g c, a s`od`sd` ?==4 mosto ?=

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    33/39

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    34/39

    qu`zos orrognodos gu`stra Toropon,gas ocunlc')ogy odu`rk`g nag norldod`s, qu` ga prapagdrog, sl`c Z`r r`nagqulstogda' cas cklt`s qu` ilb `g `cKouc` `c Lgno Tupon \upogqul, prapusl`s` poro `cosl`gta d` (,Co Moyo d c Zonilna), ^ogtlofa,9Yocporolsa.

    LY

    Gl oc t`rklgor cas dl`z oas nagdlnlagoc`s d`ctrotoda d` poz, gl d`spus, mo padlda r`oclzors` `cpc`hlsnlta, par qu` sl`gda st` co nagnurr`gnlo. o covatonlg yoc `snrutlgla, d` cas tong`as y orlqu`-as `xlst`gt`s `g Tongo y Orlno `g ?=

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    35/39

    -$0-

    9 s`o,d`sd` ?= o222" `g qu` oqu`-ccos r`gtos, prav`nmas y h`g`ilnlas, qu` sukog ku-nmas klccag`s, narr`spagd`g par d`r`nma, oc sah`ro-ga d c t`rrltarla. D`"Lo ?lo'5r'Srbg r`sdtoro, pu`s,ug socda `gark` nagtro Nmlc` iovar d`c Z`r, y`sa, nagsld`rogda cas `kprstltas m`nmas oc f'hl rgaqu` iark poro co ilrko d`c trotoda d` Zoz,

    YL

    Nuogda `c pad`rasa lkp`rla ol`kg qu` sanag frogd`s nagqulstos y daklgor oc kugda,' mo cc`-foda o air`n`r co poz slg nagqulstos gl og`xlag`s5nuogda co Frog X`phclno d`c gart` prancoko par k`dla d` su pr`sld`gt`, qu` do Okrlno mo gonldaporo s`rvlr o co mukogldod.75 nuogda los nopltoc`s'ycas hrozas lgfc`s`s. ok`rlnogas. oc`kog`s `tn., pra-ku`v`g lgdustrlos y `xpcatog gu`stros rlqu`zos slg

    qu`s` c`s moyo anurrlda qu` o~ odqul`r`g ttucas oct`rrltarla5 sag sl`kpr` nur lasas,par d`nlr ca k`gas,`g `st` kugda d` cas p`qu`as, cas olr`s d`c nagquls-todar, qu`, par k`dla d` su pr`gso y oct`rgogda `cnogta d` co slr`go, gas r`ru`rdo, qu` `g gu`strasosugtas, d`h`kas t`g`r l7r s`k` ^S.L rogfa d` v`gn -dar5 qu` `s gu`va ttuca d` prapl`dod o cos pravlg-nlos noutlvos, `c l rranorrlc 52 co Zoz2 qu` `s nagv`-gl`gt` qu` gas opr`sur`kas o do2'[` ttucas qu` N:??-sacld`g cos prlk`ros y ctlkos usurponlag`2a. @c eol->`r ga gas Crotoro nag toc d`spcogt` d` sah`rhlo yd`sd`g, sahr` tada oc klrorgas lg`rk`s y d`snuldo-das.

    @c Z`r qul`r` co poz y co sacldorldod5 p r.) qul -r` co poz p`ruogo, naka Irognlo qul`r` co poz irog-n`so, s`fg `canu`gt`k`gt` ca `xpr`s oy`r Xlhat`g su pos.

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    36/39

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    37/39

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    38/39

  • 8/10/2019 Artculos internacionales sobre Tarapac, Tacna y Arica, Manuel Yarlequ 1917.pdf

    39/39

    ..- >< -

    s`gtlr d`c pos. Oc nagtrorla, `sas iontar`s poro su-p`rvlvlr,s` sl`gt`g lkp`cldas okacdors` `g oqu`c

    s`gtlr gonlagoc,qu` ga tac`ro nagn`slag`s, gl dlslku-cas. Gu`stro mlstarlo ku`stro hl`g ncora, qu` cas fa-hl`rgas ks papucor`s, p`rdl`rag pr`stlfla y iu`rzo,ogt` co sasp`nmo d` gu`vos kutlconlag`s.

    Nmlc` soh` sta, naka gu`stros lgtlkldod`s, park`dla d` sus of`gt`s, y sl puhclno iogtosos y hcuiis,`s nag `c ahb`ta d` p`rturhor `c nrlt`rla d` cas.`xtro-'Sas. Oqu ga moy pr`stlfla gl krlta, qu` ga nolfoogt` `c rukar sarda d` co d`snagilogzo, qu` o v`n`s`s dlslkucq `g `sto k`tr9pacl, lkpr`slagohc`, sup`r-ilnloc y vacuhc , p`ra qu` `s irogna y vlrlc `stocclda`g gu`stras d`portok`gtas y pravlgnlos `g dagd`co d`n`gtroclzonl9g y `c r`flagoclska, mon`g noklganagtro cas `rrar`s y Blvlogdod`s d`c n`gtroclska.

    ]LL

    M`kas r`slstlda >4 oas, monl gda cuba d` ka-d`ronlg. @c d`sork` ofrov gu`stra lgiactugla.Zu`s hl g2 ^lfok:s r`slstl`gda dlfgok`gt`2 cohr`-kas gu`stro prasp`rldod par k`dla d`c trohoba, yopr`surkagas o r`sfuordorlo nagv`gl`gt k`gt .Os, mohr`kas socvoda, nag gu`st c'o gonlagocldod, ocnagtlg`gt` `gt`ra5 qu` tokhlg `s suyo gu`stronouso..

    Clko, 8 d` bugla d` ?