Artistic Elements

1 เอกสารประกอบการสอนวิชาศิลปกรรมศาสตร�ปริทรรศน� FA101 คณะศิลปกรรมศาสตร� มหาวิทยาลัยรามคําแหง เรียบเรียงโดย อาจารย�ธรรมจักร พรหมพ'วย (2554)

องค�ประกอบศิลปะ

เส�น Line

เส�น คือ ร.องรอยที่เกิดจากเคลื่อนที่ของจุด หรือถ'าเรานําจุดมาวางเรียงต.อๆ กันไป ก็จะเกิดเป6นเส'นข้ึน เส'นมีมิติเดียว คือ ความยาว ไม.มีความกว'าง ทําหน'าที่เป6นขอบเขต ของที่ว.าง รูปร.าง รูปทรง น้ําหนัก สี ตลอดจนกลุ.มรูปทรงต.างๆ รวมทั้งเป6นแกนหรือ โครงสร'างของรูปร.างรูปทรง เส'นเป6นพื้นฐานที่สําคัญของงานศิลปะทุกชนิด เส'นสามารถให'ความหมาย แสดง ความรู'สึก และอารมณ�ได'ด'วยตัวเอง และด'วยการสร'างเป6นรูปทรงต.างๆ ขึ้น เส'นมี 2 ลักษณะคือ

เส�นตรง (Straight Line) และ เส�นโค�ง (Curve Line) เส'นทั้งสองชนิดนี้ เมื่อนํามาจัดวางในลักษณะต.างๆ กัน จะมีช่ือเรียกต.างๆ และให'ความหมาย ความรู'สึก ที่แตกต.างกันอีกด'วย


ลักษณะของเส�น 1. เส�นตั้ง หรือ เส�นด่ิง ให'ความรู'สึกทางความสูง สง.า มั่นคง แข็งแรง หนักแน.น เป6น

สัญลักษณ�ของความซื่อตรง

2. เส�นนอน ให'ความรู'สึกทางความกว'าง สงบ ราบเรียบ นิ่ง ผ.อนคลาย

3. เส�นเฉียง หรือ เส'นทะแยงมุม ให'ความรู'สึก เคล่ือนไหว รวดเร็ว ไม.ม่ันคง

4. เส�นหยัก หรือ เส'นซิกแซก แบบฟAนปลา ให'ความรู'สึก คลื่อนไหว อย.างเป6นจังหวะ มี

ระเบียบ ไม.ราบเรียบ น.ากลัว อันตราย ขัดแย'ง ความรุนแรง

5. เส�นโค�ง แบบคลื่น ให'ความรู'สึก เคล่ือนไหวอย.างช'าๆ ล่ืนไหล ต.อเน่ือง สุภาพ อ.อนโยน นุ.มนวล

6. เส�นโค�งแบบก�นหอย ให'ความรู'สึกเคลื่อนไหว คล่ีคลาย หรือเติบโตในทิศทางที่ หมุนวนออกมา ถ'ามองเข'าไปจะเห็นพลังความเคล่ือนไหวที่ไม.สิ้นสุด

7. เส�นโค�งวงแคบ ให'ความรู'สึกถึงพลังความเคล่ือนไหวที่รุนแรง การเปล่ียนทิศทาง ที่

รวดเร็ว ไม.หยุดน่ิง

8. เส�นประ ให'ความรู'สึกที่ไม.ต.อเน่ือง ขาด หาย ไม.ชัดเจน ทําให'เกิดความเครียด

ความสําคัญของเส�น 1. ใช'ในการแบ.งที่ว.างออกเป6นส.วนๆ 2. กําหนดขอบเขตของที่ว.าง หมายถึง ทําให'เกิดเป6นรูปร.าง (Shape) ข้ึนมา 3. กําหนดเส'นรอบนอกของรูปทรง ทําให'มองเห็นรูปทรง (Form) ชัดขึ้น 4. ทําหน'าที่เป6นนํ้าหนักอ.อนแก. ของแสดงและเงา หมายถึง การแรเงาด'วยเส'น 5. ให'ความรู'สึกด'วยการเป6นแกนหรือโครงสร'างของรูป และโครงสร'างของภาพ


สี Colour

สีเป6นส่ิงที่มีความสําคัญอย.างหน่ึงในการดํารงชีวิต ซึ่งมนุษย�รู'จักสามารถนํามาใช'ให'เกิดประโยชน�ในชีวิตประจําวันมาต้ังแต.สมัยดึกดําบรรพ� ในอดีตกาล มนุษย�ได'ค'นพบสีจากแหล.งต.างๆ จากพืช สัตว� ดิน และแร.ธาตุนานาชนิด จากการ ค'นพบสีต.างๆ เหล.านั้น มนุษย�ได'นําเอาสีต.างๆ มาใช'ประโยชน�อย.างกว'างขวาง โดยนํามาระบายลงไปบนส่ิงของ ภาชนะเครื่องใช' หรือระบายลงไปบนรูปปAMน รูปแกะสลัก เพื่อให'รูปเด.นชัดขึ้น มีความเหมือนจริงมากขึ้น รวมไปถึงการใช'สีวาด ลงไปบนผนังถ้ํา หน'าผา ก'อนหิน เพื่อใช'ถ.ายทอดเรื่องราว และทําให'เกิดความรู'สึกถึงพลังอํานาจที่มีอยู.เหนือส่ิงต.างๆ ทั้งปวง การใช'สีทาตามร.างกายเพื่อ กระตุ'นให'เกิดความฮึกเหิม เกิดพลังอํานาจ หรือใช'สีเป6นสัญลักษณ�ในการถ.ายทอดความหมายอย.างใดอย.างหนึ่ง

ในสมัยเริ่มแรก มนุษย�รู'จักใช'สีเพียงไม.กี่สี สีเหล.าน้ันได'มาจากพืช สัตว� ดิน แร.ธาตุต.างๆ รวมถึงขี้เถ'า เขม.าควันไฟ เป6นสีที่พบท่ัวไปในธรรมชาติ นํามาถู ทา ต.อมาเม่ือทําการย.างเนื้อสัตว� ไขมัน นํ้ามัน ที่หยดจากการย.างลงสู.ดินทําให'ดินมี สีสันน.าสนใจ สามารถนํามาระบายลงบนวัตถุและติดแน.นทนนาน ดังน้ันไขมันนี้ จึงได'ทําหน'าที่เป6นส.วนผสม (Binder) ซึ่งมีความสําคัญในฐานะเป6นสารชนิดหนึ่ง ที่เป6นส.วนประกอบของสี ทําหน'าที่เกาะติดผิวหน'าของวัสดุที่ถูกนําไปทาหรือ ระบาย นอกจากไขมันแล'วยังได'นําไข.ขาว ขี้ผึ้ง (Wax) น้ํามันลินสีด (Linseed) กาวและยางไม' (Gum arabic) เคซีน (Casein: ตะกอนโปรตีนจากนม) และสาร พลาสติกโพลีเมอร� (Polymer) มาใช'เป6นส.วนผสม ทําให'เกิดสีชนิดต.างๆ ขึ้นมา องค�ประกอบของสี แสดงได'ดังน้ี เนื้อสี (รงควัตถุ)+ส.วนผสม=สีชนิดต.างๆ (Pigment) (Binder) Colour


ในสมัยต.อมา เม่ือมนุษย�มีวิวัฒนาการมากขึ้น เกิดคตินิยมในการรับรู' และช่ืนชมใน ความงามทางสุนทรียศาสตร� (Aesthetics) สไีด'ถูกนํามาใช'อย.างกว'างขวาง และวิจิตรพิสดารจากเดิมที่เคยใช'สีเพียงไม.กี่สี ซึ่งเป6นสีตามธรรมชาติ ได'นํามาซึ่งการประดิษฐ� คิดค'น และผลิต สใีหม.ๆ ออกมาเป6นจํานวนมาก ทําให'เกิดการสร'างสรรค�ความงามอย.างไม.มีขีดจํากัด โดยมี การพัฒนามาเป6นระยะๆ อย.างต.อเน่ือง

ท่ีมาของสี สีที่มนุษย�ใช'อยู.ท่ัวไป ได'มาจาก 1 สสารที่มีอยู.ตามธรรมชาติ และนํามาใช'โดยตรง หรือด'วยการสกัด ดัดแปลงบ'าง จากพืช สัตว� ดิน แร.ธาตุต.างๆ 2 สสารที่ได'จากการสังเคราะห�ซึ่งผลิตข้ึนโดยกระบวนการทางเคมี เป6นสารเคมีที่ผลิตขึ้นเพื่อให'สามารถนํามาใช'ได' สะดวกมากขึ้น ซึ่งเป6นสีที่เราใช'อยู.ทั่วไปในปAจจุบัน 3 แสง เป6นพลังงานชนิดเดียวที่ให'สี โดยอยู.ในรูปของรังสี (Ray) ที่มีความเข'มของแสงอยู.ในช.วงที่สายตามองเห็นได'


ความสําคัญของสี

สี คือลักษณะของแสงที่ปรากฏแก.สายตาให'เห็นเป6นสี ในทางวิทยาศาสตร�ให'คําจํากัดความของสีว.า เป6นคลื่นแสงหรือความเข'มของแสงที่สายตาสามารถมองเห็น ในทางศิลปะ สีคือ ทัศนธาตุอย.างหนึ่งที่เป6นองค�ประกอบสําคัญของงานศิลปะ และใช'ในการสร'างงานศิลปะ โดยจะทําให'ผลงานมีความสวยงาม ช.วยสร'างบรรยากาศ มีความสมจริง เด.นชัดและน.าสนใจมากขึ้น สีเป6นองค�ประกอบสําคัญอย.างหนึ่งของงานศิลปะ และเป6นองค�ประกอบที่มีอิทธิพลต.อความรู'สึก อารมณ� และจิตใจ ได'มากกว.าองค�ประกอบอ่ืนๆ ในชีวิตของมนุษย�มีความเกี่ยวข'องสัมพันธ�กับสีต.างๆ อย.างแยกไม.ออก โดยที่สีจะให'ประโยชน�ในด'านต.างๆ เช.น 1 ใช'ในการจําแนกสิ่งต.างๆ เพื่อให'เห็นชัดเจน 2 ใช'ในการจัดองค�ประกอบของสิ่งต.างๆ เพื่อให'เกิดความสวยงาม กลมกลืน เช.น การแต.งกาย การจัดตกแต.งบ'าน 3 ใช'ในการจัดกลุ.ม พวก คณะ ด'วยการใช'สีต.างๆ เช.น คณะสี เคร่ืองแบบต.างๆ 4 ใช'ในการสื่อความหมาย เป6นสัญลักษณ� หรือใช'บอกเล.าเรื่องราว 5 ใช'ในการสร'างสรรค�งานศิลปะ เพื่อให'เกิดความสวยงาม สร'างบรรยากาศ สมจริงและน.าสนใจ 6 เป6นองค�ประกอบในการมองเห็นส่ิงต.างๆ ของมนุษย�


การใช�สใีนยุคสมัยตDางๆ อียิปต�โบราณ

ในสมัยอียิปต�โบราณ การใช'สีมีความสัมพันธ�กับพิธีกรรม และเรื่องราวที่เกี่ยวกับศาสนา การระบายสไีม.เกี่ยวข'องกับความเป6นจริงทางทัศนียวิทยา หรือหลักความเป6นจริง เป6นภาพที่ไม.มีแสงเงา เป6นรูปแบนระบายสีที่สว.างสดใส มองเห็นชัดเจน โดยใช'เทคนิคสีฝุiนผสมไข.ขาว (Egg tempera) หรือใช'ไข.ขาวเคลือบบนผิวที่เขียนด'วยสีฝุiนผสมนํ้า

กรีกโบราณ

ผลงานในสมัยกรีกโบราณ ที่เห็นชัดเจนจะได'แก.งานประติมากรรมและสถาปAตยกรรม จะพบเห็น งานจิตรกรรมค.อนข'างน'อย ไม.ค.อยปรากฏงานจิตรกรรมฝาผนัง แต.จะพบในงานวาดภาพระบายสีตกแต.งเครื่องปAMนดินเผา จะนิยมใช'สีเพียง 2-3 สี คือ ขาว เหลือง แดง และเคลือบดํา โรมันโบราณนิยมสร'างภาพบนผนังและพื้นห'องประดับด'วยโมเสค (Mosaic) สําหรับการวาดภาพใช'เทคนิค ผสมไข (Encaustic painting) ซึ่งเป6นการใช'สีผสมกับไขระบายในขณะที่ยังร'อนๆ จากการค'นพบ หลักฐานผลงานในสมัยโรมันหลายๆ แห.ง นิยมสร'างเป6นภาพในเมือง ชนบท ภูเขา ทะเล การต.อสู' กิจกรรมของพลเมือง การค'าขาย กีฬา เร่ืองเกี่ยวกับนินายปรัมปรา และประวัติศาสตร�


คริสเตียนยุคแรก

ในยุคไบเซนไทน� (Bizentine) ซึ่งเป6นยุคเริ่มต'นของคริสเตียนนิยมสร'างภาพโดยใช'โมเสค กระจก(Glass Mosaic) ทําเป6นภาพบุคคลสําคัญในพระคัมภีร�ไบเบิล ประดับตกแต.งภายในโบสถ �โดยมากมีจุดมุ.งหมายเพื่อแสดงถึงความศรัทธาอย.างสูงต.อศาสนาคริสต�

การใช�สใีนจิตรกรรมไทย จิตรกรรมไทย เป6นงานวิจิตรศิลปoที่มีความสวยงามเป6นเอกลักษณ�เฉพาะ สะท'อนให'เห็นถึงวัฒนธรรมอันดีงามของชาติ มีคุณค.าทางศิลปะและเป6นประโยชน�ต.อการศึกษาค'นคว'าเรื่องราวทางประวัติศาสตร� ศาสนา และโบราณคดี จิตรกรรมไทยแบ.งออกได' 2 ประเภท คือ

1 จิตรกรรมไทยแบบประเพณี (Thai Traditional painting)

เป6นงานจิตรกรรมที่แสดงความรู'สึกชีวิตจิตใจ และความเป6นไทย ที่มีความละเอียด อ.อนช'อยงดงาม สร'างสรรค�สืบต.อกันมาต้ังแต.อดีต และสังเคราะห�จนได'ลักษณะประจําชาติ ที่มีรูปแบบเป6นพิเศษเฉพาะตัว เป6นงานศิลปะในแบบอุดมคติ (Idialistic Art) นิยมเขียน เป6นภาพที่เกี่ยวเน่ืองกับเรื่องราวต.างๆ คือ 1.1 พุทธประวัติ และเร่ืองราวอันเกี่ยวเนื่องกับศาสนาพุทธ 1.2 พงศาวดาร ตํานาน เรื่องราวเกี่ยวกับพระมหากษัตริย� เรื่องคตินิยมอันเป6นมงคล


1.3 วิถีชีวิต ความเป6นอยู. ขนบธรรมเนียม ประเพณีต.างๆ ลักษณะของผลงานเป6นภาพจิตรกรรม ระบายสีแบนเรียบด'วยสีที่ค.อนข'างสดใส แล'วตัดเส'นมีขอบที่คมชัด ให'ความรู'สึกเป6นภาพ 2 มิติ มีลักษณะในการจัดวางภาพแบบเล.าเรื่องเป6นตอนๆ จากบนลงล.าง มีวิธีการใช'สีแตกต.างกันออกไปตามยุคสมัย ทั้งสีเอกรงค� และพหุรงค�

2 จิตรกรรมไทยรDวมสมัย (Thai Contemporary painting)

เป6นงานจิตรกรรมที่แสดงออกถึงวัฒนธรรมใหม.แนวความคิดใหม. ที่ปรากฏอยู.ในปAจจุบัน เป6นรูปแบบที่ได'รับอิทธิพลจากงานศิลปะตะวันตกที่นํามาผสมผสานกับรูปลักษณ�แบบไทยๆ แล'วสร'างสรรค�เป6นรูปแบบใหม.ขึ้น สีที่ช.างนํามาใช'ในงานจิตรกรรมแต.เดิมน้ันมีน'อยมาก มักใช'สีเดียว ที่เรียกว.า "เอกรงค�" โดยใช'สีขาว สีดําและสีแดงเท.านั้น ทําให'เกิดความกลมกลืนกันมาก ต.อมาสีที่ใช'ในภาพจิตรกรรมก็มีมากข้ึน มีการเขียนภาพ ที่เรียกว.า"เบญจรงค�" คือใช'สี 5 สี ได'แก. สีเหลือง เขียวหรือคราม แดงชาด ขาว และดํา การวาดภาพที่ใช'หลายๆ สี เรียกว.า "พหุรงค�" สีที่ใช'ล'วนได'มาจากธรรมชาติเป6นส.วนใหญ. และมีที่กําเนิดต.างๆ กัน บางสีเป6นธาตุจากดิน บางสไีด'จากสัตว� จากกระดูก เขา งา เลือด บางสไีด'จากพืช ลักษณะของสีที่นํามาใช'มักจะทําเป6นผงละเอียด ซึ่งเรียกว.า สีฝุiน (Tempera) นํามาผสมกับวัสดุอ่ืนเพื่อให'ยึดเกาะผิวหน'าวัตถุได'ดี ได'แก. กาวหรือยางไม' ที่นิยมใช'คือ ยางของต'นมะขวิด และกาวกระถิน ลักษณะเด.นของจิตรกรรมไทยอีกอย.างหน่ึงคือ การปtดทองคําเปลวในบางส.วนของภาพที่มีความสําคัญ เช.น เป6นเคร่ืองทรงหรือเป6นผิวกายของของบุคคลสําคัญในเร่ือง เป6นส.วนประกอบของปราสาทราชวัง หรือสถาปAตยกรรมที่สําคัญๆ ในภาพ เป6นต'น


ความรู�สึกเกี่ยวกับสใีนเชิงจิตวิทยา

สีแดง ให'ความรู'สึกร'อน รุนแรง กระตุ'น ท'าทาย เคล่ือนไหว ต่ืนเต'น เร'าใจ มีพลัง ความอุดมสมบูรณ� ความม่ังค่ัง ความรัก ความสําคัญ อันตราย

สีส�ม ให'ความรู'สึก ร'อน ความอบอุ.น ความสดใส มีชีวิตชีวา วัยรุ.น ความคึกคะนอง การปลดปล.อย ความเปรี้ยว การระวัง

สีเหลือง ให'ความรู'สึกแจ.มใส ความสดใส ความร.าเริง ความเบิกบานสดชื่น ชีวิตใหม. ความสด ใหม. ความสุกสว.าง การแผ.กระจาย อํานาจบารมี

สีเขียว ให'ความรู'สึก สงบ เงียบ ร.มรื่น ร.มเย็น การพักผ.อน การผ.อนคลาย ธรรมชาติ ความปลอดภัย ปกติ ความสุข ความสุขุม เยือกเย็น

สีน้ําเงิน ให'ความรู'สึกสงบ สุขุม สุภาพ หนักแน.น เคร.งขรึม เอาการเอางาน ละเอียด รอบคอบ สง.างาม มีศักด์ิศรี สูงศักด์ิ เป6นระเบียบถ.อมตน

สีมDวง ให'ความรู'สึก มีเสน.ห� น.าติดตาม เร'นลับ ซ.อนเร'น มีอํานาจ มีพลังแฝงอยู. ความรัก ความเศร'า ความผิดหวัง ความสงบ ความสูงศักดิ์

สีฟQา ให'ความรู'สึก ปลอดโปร.งโล.ง กว'าง เบา โปร.งใส สะอาด ปลอดภัย ความสว.าง ลมหายใจ ความเป6นอิสระเสรีภาพ การช.วยเหลือ แบ.งปAน

สีขาว ให'ความรู'สึก บริสุทธ์ิ สะอาด สดใส เบาบาง อ.อนโยน เปtดเผย การเกิด ความรัก ความหวัง ความจริง ความเมตตา ความศรัทธา ความดีงาม

สีดํา ให'ความรู'สึก มืด สกปรก ลึกลับ ความส้ินหวัง จุดจบ ความตาย ความช่ัว ความลับ ทารุณ โหดร'าย ความเศร'า หนักแน.น เข'มเข็ง อดทน มีพลัง

สีชมพู ให'ความรู'สึก อบอุ.น อ.อนโยน นุ.มนวล อ.อนหวาน ความรัก เอาใจใส. วัยรุ.น หนุ.มสาว ความน.ารัก ความสดใส

สีเทา ให'ความรู'สึก เศร'า อาลัย ท'อแท' ความลึกลับ ความหดหู. ความชรา ความสงบ ความเงียบ สุภาพ สุขุม ถ.อมตน

สีทอง ให'ความรู'สึก ความหรูหรา โอ.อ.า มีราคา สูงค.า สิ่งสําคัญ ความเจริญรุ.งเรือง ความสุข ความม่ังคั่ง ความร่ํารวย การแผ.กระจาย


การใช�สใีนเชิงสัญลักษณ�

สีแดง มีความอบอุ.น ร'อนแรง เปรียบดังดวงอาทิตย� นอกจากนี้ยังแสดงถึง ความมีชีวิตชีวา ความรัก ความปรารถนา เช.นดอกกุหลาบแดงวันวาเลนไทน� ในทางจราจรสีแดงเป6นเครื่องหมายประเภทห'าม แสดง ถึงส่ิงที่อันตราย เป6นสีที่ต'องระวัง เป6นสีของเลือด ในสมัยโรมัน สีของราชวงศ�เป6นสีแดง แสดงความม่ังคั่งอุดมสมบูรณ�และอํานาจ

สีเขียว

แสดงถึงธรรมชาติสีเขียว ร.มเย็น มักใช'ส่ือความหมายเกี่ยวกับการ อนุรักษ�ธรรมชาติ เกี่ยวกับส่ิงแวดล'อม การเกษตร การเพาะปลูก การเกิดใหม. ฤดูใบไม'ผลิ การงอกงาม ในเคร่ืองหมายจราจร หมาย ถึงความปลอดภัย ในขณะเดียวกัน อาจหมายถึงอันตราย ยาพิษ เนื่องจากยาพิษ และสัตว�มีพิษ ก็มักจะมีสีเขียวเช.นกัน


สีเหลือง

แสดงถึงความสดใส ความเบิกบาน โดยเรามักจะใช'ดอกไม'สีเหลือง ในการไปเย่ียมผู'ปiวย และแสดงความรุ.งเรืองความม่ังคั่ง และฐานันดร ศักดิ์ ในทางตะวันออกเป6นสีของกษัตริย� จักรพรรด์ิของจีนใช'ฉลอง พระองค�สีเหลือง ในทางศาสนาแสดงความเจิดจ'า ปAญญา พุทธศาสนา และยังหมายถึงการเจ็บปiวย โรคระบาด ความริษยา ทรยศ หลอกลวง

สีน้ําเงิน

แสดงถึงความเป6นสุภาพบุรุษ มีความสุขุม หนักแน.น และยังหมายถึง ความสูงศักด์ิ ในธงชาตไิทย สีนํ้าเงินหมายถึงพระมหากษัตริย� ในศาสนา คริตส�เป6นสีประจําตัวแม.พระ โดยท่ัวไป สีนํ้าเงินหมายถึงโลก ซึ่งเราจะ เรียกว.า โลกสีน้ําเงิน (Blue Planet) เนื่องจากเป6นดาวเคราะห�ที่มองเห็น จากอวกาศโดยเห็นเป6นสีนํ้าเงินสดใส เน่ืองจากมีพื้นน้ําที่กว'างใหญ.


สีมDวง

แสดงถึงพลัง ความมีอํานาจ ในสมัยอียิปต�สีม.วงแดงเป6นสีของกษัติรย� ต.อเน่ืองมาจนถึงสมัยโรมัน นอกจากนี้ สีม.วงแดงยังเป6นสีชุดของพระสังฆราช สีม.วงเป6นสีที่มีพลังหรือการมีพลังแอบแฝงอยู. และเป6นสีแห.ง ความผูกพัน องค�การลูกเสือโลกก็ใช'สีม.วง ส.วนสีม.วงอ.อนมักหมายถึง ความเศร'า ความผิดหวังจากความรัก

สีฟQา

แสดงถึงความสว.าง ความปลอดโปร.ง เปรียบเหมือนท'องฟxา เป6นอิสระ เสรี เป6นสีขององค�การสหประชาชาติ เป6นสีของความสะอาด ปลอดภัย สีขององค�การอาหารและยา (อย.) แสดงถึงการอนุรักษ�ส่ิงแวดล'อม การใช'พลังงานอย.างสะอาด แสดงถึงอิสรภาพ ที่สามารถโบยบินเป6นสีแห.ง ความคิดสร'างสรรค�และจินตนาการที่ไม.มีขอบเขต


สีทอง

มักใช'แสดงถึง คุณค.า ราคา สิ่งของหายาก ความสําคัญ ความสูงส.ง สูงศักด์ิ ความศรัทธาสูงสุด ในศาสนาพุทธ หรือ เป6นสีกายของพระพุทธรูป ในงานจิตรกรรมเป6นสีกายของพระพุทธเจ'า พระมหากษัติรย� หรือเป6นส.วนประกอบของเครื่องทรง เจดีย�ต.างๆ มักเป6นสีทอง หรือ ขาว และเป6นเครื่องประกอบยศศักด์ิ ของกษัตริย�และขุนนาง

สีขาว

แสดงถึงความสะอาด บริสุทธ์ิ เหมือเด็กแรกเกิด แสดงถึงความว.างเปล.า ปราศจากกิเลส ตัณหา เป6นสีอาภรณ�ของผู'ทรงศีล ความเชื่อถือ ความดีงาม ความศรัทธา และหมายถึงการเกิดโดยที่แสงสีขาว เป6นที่กําเนิดของแสงสีต.างๆ เป6นความรักและความหวัง ความห.วงใยเอ้ืออาทรและเสียสละของ พ.อแม. ความอ.อนโยน จริงใจ บางกรณีอาจหมายถึง ความอ.อนแอ ยอมแพ'


สีดํา

แสดงถึงความมืด ความลึกลับ ส้ินหวัง ความตายเป6นที่ส้ินสุดของทุกสิ่ง โดยที่สีทุกสี เม่ืออยู.ในความมืด จะเห็นเป6นสีดํา นอกจากนี้ยังหมายถึง ความช่ัวร'าย ในคริสต�ศาสนาหมายถึง ซาตาน อาถรรพ�เวทมนต� มนต�ดํา ไสยศาสตร� ความชิงชัง ความโหดร'าย ทําลายล'าง ความลุ.มหลงเมามัว แต.ยังหมายถึงความอดทน กล'าหาญ เข'มแข็ง และเสียสละได'ด'วย

สีชมพู

แสดงถึงความอบอุ.น อ.อนโยน ความอ.อนหวาน นุ.มนวล ความน.ารัก แสดงถึงความรักของมนุษย�โดยเฉพาะรุ.นหนุ.มสาว เป6นสีของความ เอ้ืออาทร ปลอบประโลม เอาใจใส.ดูแล ความปรารถนาดี และอาจ หมายถึงความเป6นมิตร เป6นสีของวัยรุ.น โดยเฉพาะผู'หญิง และนิยม ใช'กับสิ่งของเคร่ืองใช'ของเด็กวัยรุ.นเป6นส.วนใหญ.


แสงสี แสง เป6นพลังงานรังสี (Radiation Energy) ที่ตารับรู'และมีปฏิกิริยาตอบสนองด'วยกระบวนการ วิเคราะห�แยกแยะของสมอง ตาสามารถวิเคราะห�พลังงานแสงโดยการรับรู'วัตถุ สัมพันธ�กับตําแหน.ง ทิศทาง ระยะทาง ความเข'มของแสง และความยาวคล่ืนที่มองเห็นได'

สี คือลักษณะความเข'มของแสงที่ปรากฏแก.สายตาให'เห็นเป6นสี โดยผ.านกระบวนการรับรู'ด'วยตา มองจะรับข'อมูลจากตา โดยที่ตาได'ผ.านกระบวนการวิเคราะห�ข'อมูลพลังงานแสงมาแล'ว ผ.านประสาท สัมผัสการมองเห็น ผ.านศูนย�สับเปลี่ยนในสมองไปสู.ศูนย�การมองเห็นภาพ การสร'างภาพหรือการมองเห็นก็คือ การที่ข'อมูลได'ผ.านการวิเคราะห�แยกแยะให'เรารับรู'ถึงสรรพสิ่งรอบตัว

การตรวจวัดคลื่นแสงเริ่มข้ึนใน คริสต�ศตวรรษที่ 19 ในปz 1928 ไรท� (W.D.Wright) และ กิลด� (J.Guild) ประสบความสําเร็จในการตรวจวัดคล่ืนแสงครั้งสําคัญ และได'รับการรับรองจาก Commission Internationale de l 'Eclairage หรือ CIE ในปz 1931 โดยถือว.าเป6นการตรวจวัดมาตรฐานสามเหล่ียมสี CIE เป6นภาพแสดง รูปสามเหล่ียมเกือกม'า นําเสนอไว'ในปz 1931 โดยการวิเคราะห�สีจากแสงสเปคตรัม สัมพันธ�กับความยาวคล่ืนแสง แสดงถึงแสงสีขาวท.ามกลางแสง


สเปคตรัมรอบรูปเกือกม'าโค'งรูปเกือกม'าแสดงความยาวคล่ืนจาก 400- 700 mu สามเหลี่ยมสี CIEสร'างขึ้นตามระบบความสัมพันธ�พิกัด X และ Y คาร�เตเชียน ในทางคณิตศาสตร�จากมุมตรงข'าม 3 มุมของรูปเกือกม'า คือสีนํ้าเงินม.วงเข'มประมาณ 400 mu สีเขียวประมาณ 520 mu และสีแดงประมาณ 700 mu คือสีจากแสง ที่จะนํามาผสมกันและก.อให'เกิดสีต.างๆ ขึ้น แสงสีแดงมีความยาวคลื่นสูงสุด แต.มีความถี่คล่ืนตํ่าสุด จะหักเหได'น'อยที่สุดและแสงสีม.วงจะมีความยาวคล่ืนน'อยสุด แต.มีความถี่คล่ืนสูงสุด และหักเหได'มากที่สุด

โครงสร'างของสามเหลี่ยมสี CIE น้ี มไิด'ขึ้นอยู.กับทฤษฎีใดทฤษฎีหน่ึง แต.เกิดจากการทดลองค'นคว'าทางวิทยาศาสตร� ระบบการพิมพ�อุตสาหกรรม การถ.ายภาพ ภาพยนตร� โทรทัศน� ได'ใช'โครงสร'างสีน้ีเป6นหลัก ในระบบการพิมพ�ได'ใช'สีจากด'าน 3 ด'านของรูปเกือกม'าคือ สีเหลือง ฟxา สีม.วงแดง และสีดําเป6นหลัก ส.วนในการถ.ายภาพ ภาพยนตร� โทรทัศน� จอคอมพิวเตอร� ใช'สีจากมุมทั้งสาม คือ แดง เขียว นํ้าเงิน เป6นหลัก ในราวปz ค.ศ. 1666 เซอร� ไอแซค นิวตันได'แสดงให'เห็นว.า สีคือส.วนหน่ึงในธรรมชาติของแสงอาทิตย� โดยให'ลําแสงส.องผ.านแท.งแก'วปริซึมแสงจะหักเห เพราะแท.งแก'วปริซึมความหนาแน.นมากกว.าอากาศเม่ือลําแสงหักเหผ.านปริซึมจะปรากฏแถบสีสเปคตรัม (Spectrum) หรือที่เรียกว.า สีรุ'ง (Rainbow) คือ สีม.วง คราม น้ําเงิน เขียว เหลือง แสด แดง เม่ือแสงตกกระทบโมเลกุลของสสาร พลังงานบางส.วนจะดูดกลืนสีจาก แสงบางส.วน และสะท'อนสีบางสใีห'ปรากฏเห็นได' พื้นผิววัตถุที่เราเห็นเป6นสีแดง เพราะ วัตถุดูดกลืนแสงสีอ่ืนไว' สะท'อนเฉพาะแสงสีแดงออกมา วัตถุสีขาวจะสะท'อนแสงสีทุกสี และวัตถุสีดําจะดูดกลืนทุกสี


จากทฤษฎีการการหักเหของแสงของ ของนิวตัน และจากสามเหล่ียมสี CIE พบว.า แสงสีเป6นพลังงานเพียงชนิดเดียวที่ปรากฎสี จากด'านทั้ง 3 ด'านของรูปสามเหลี่ยมสี CIE นักวิทยาศาสตร�ได'กําหนดแม.สีของแสงไว' 3 สี คือ สีแดง (Red) สีเขียว (Green) และสีน้ําเงิน (Blue) แสงทั้งสามสี เมื่อนํามาฉายส.องรวมกัน จะทําให'เกิด สีต.างๆ ขึ้นมา คือ แสงสีแดง + แสงสีเขียว = แสงสีเหลือง (Yellow) แสงสีแดง + แสงสีนํ้าเงิน = แสงสีแดงมาเจนตา (Magenta) แสงสีน้ําเงิน + แสงสีเขียว = แสงสีฟxาไซแอน (Cyan) และถ'าแสงสีทั้งสามสีฉายรวมกัน จะได'แสงสีขาว หรือ ไม.มีสี เราสามารถสังเกตแม.สีของแสง ได'จากโทรทัศน�สี หรือจอคอมพิวเตอร�สี โดยใช'แว.นขยายส.องดูหน'าจอจะเห็นเป6นแถบสีแสงสว.าง 3 สี คือ แดง เขียว และน้ําเงิน นอกจากน้ีเราจะสังเกตเห็นว.า เครื่องหมายของสถานโีทรทัศน�สี หลายๆ ช.อง จะใช'แม.สีของแสง ด'วยเช.นกัน ทฤษฎีของแสงสีน้ี เป6นระบบสีที่เรียกว.า RGB (Red - Green - Blue) เราสามารถนําไปใช'ในการ ถ.ายทําภาพยนตร� บันทึกภาพวิดโีอ การสร'าง ภาพ เพื่อแสดงทางคอมพิวเตอร� การจัดไฟแสงสใีนการแสดง การจัดฉากเวที เป6นต'น


แสงสีที่เป6นแม.สี คือ สีแดง นํ้าเงิน เขียว จะเรียกว.า สีพื้นฐานบวก (Additive primary colors) คือ เกิดจาก การหักเหของแสงสีขาว ส.วนสใีหม.ที่เกิดจากการผสมกันของแม.สีของแสงทั้งสามสี จะเรียกว.า สีพื้นฐานลบ (Subtractive primary colors) คือ สีฟxาไซแอน (Cyan) สีแดงมาเจนต'า (Magenta) และสีเหลือง (Yellow) ทั้งสามสีเป6นแม.สีแม.ใช'ในระบบการพิมพ�ออฟเซท หรือที่เรียกว.า ระบบสี CMYK โดยที่มีสีดํา (Black) เพิ่มเข'ามา

แสงสีกับการมองเห็น

สีต.างๆ จะเปลี่ยนไปตามสภาพแวดล'อมของสี และยังขึ้นอยู.สภาพของแสงด'วย โดยที่ ในที่มีแสงว.างจัดๆ สีจะดูอ.อนลง ในที่ที่มีแสงสว.างน'อยลง สีก็จะเข'มข้ึนด'วย และในที่ไม.มีแสงสว.างเลยเราจะมองเห็นสีต.างๆ เป6นสีดํา ถึงแม'จะมีความเข'มของแสงเหมือนกัน แต.ถ'ามีสภาพแวดล'อมของสีแตกต.างกัน เช.น สีแสดที่อยู.บนพื้นสีดํา จะดูอ.อนกว.าสีแสดที่อยู.บนพื้นสีขาวและสีที่อยู.บนพื้นสีต.างๆ กันก็จะดูมีความเข'มต.างกัน สีที่บนพื้นสีเข'มจะมองเห็นเด.นชัดกว.าสีที่อยู.บนพื้นสีสว.าง เนื่องจากสีดําไม.สะท'อนแสงสีต.างๆ ทําให'ไม.รบกวนการมองเห็น


การมองเห็นของสีตรงข'าม การใช'สีตรงข'ามกันมาใช'ร.วมกันโดยนํามาวางอยู.เคียงคู.กัน ทั้งสองสีจะส.งผลต.อคู.สีอีกสีหน่ึง เราจะเห็นว.า สีเขียวที่อยู.บนสีแดงจะดูมีขนาดใหญ.กว.าสีแดงที่อยู.บนสีเขียว ทั้งสองสีต.างหักล'างค.าความเข'มของสีซึ่งกันและกัน จะทําให'ไม.ดูสดใสเท.าที่ควร ปรากฎการณ�อีกอย.างหน่ึงของสีตรงข'าม คือ ภาพติดตา (After Image) โดยการจ'องมองสีใด สีหน่ึงที่สดจัด ในที่มีแสงสว.างจ'าสักครู. จากนั้นไปจ'องมองที่กระดาษสีขาว จะปรากฎสีตรงข'าม ของสีน้ันๆ ขึ้นที่กระดาษสีขาวซึ่งเกิดจากอิทธิพลความแรงของสี

ภาพติดตาอีกลักษณะหนึ่ง ก็คือสีขาวกับสีดํา จากภาพเส'นตารางสีขาว บนพื้นสีดํา จะมอง เห็นจุดตัดแนวตั้งกับแนวนอน ของเส'นตารางสีขาว มีสีเทาๆ ลักษณะเช.นน้ีเกิดจากอิทธิพลของสี ตรงข'ามที่อยู.ข'างเคียงคือสีดํา และรูปสีขาวบนพื้นดํา จะดูใหญ.กว.ารูปสีดําที่อยู.พื้นขาว


ระบบสี RGB

ระบบสี RGB เป6นระบบสีของแสง ซึ่งเกิดจากการหักเหของแสงผ.านแท.งแก'วปริซึม จะเกิดแถบสีที่เรียกว.า สีรุ'ง (Spectrum) ซึ่งแยกสีตามที่สายตามองเห็นได' 7 สี คือ แดง แสด เหลือง เขียว น้ําเงิน คราม ม.วง ซึ่งเป6นพลังงานอยู.ในรูปของรังสี ที่มีช.วงคลื่นที่สายตา สามารถมองเห็นได' แสงสีม.วงมีความถี่คลื่นสูงที่สุด คล่ืนแสงที่มีความถี่สูงกว.าแสงสีม.วง เรียกว.า อุลตราไวโอเลต (Ultra Violet) และคล่ืนแสงสีแดง มีความถี่คลื่นต่ําที่สุด คลื่นแสง ที่ตํ่ากว.าแสงสีแดงเรียกว.า อินฟราเรด (InfraRed) คล่ืนแสงที่มีความถี่สูงกว.าสีม.วง และตํ่ากว.าสีแดงน้ัน สายตาของมนุษย�ไม.สามารถรับได' และเม่ือศึกษาดูแล'วแสงสีทั้งหมดเกิดจาก แสงสี 3 สี คือ สีแดง (Red) สีนํ้าเงิน (Blue)และสีเขียว (Green)ทั้งสามสีถือเป6นแม.สีของแสง เมื่อนํามาฉายรวมกันจะทําให'เกิดสใีหม. อีก 3 สี คือ สีแดงมาเจนต'า สีฟxาไซแอน และสีเหลือง และถ'าฉายแสงสีทั้งหมดรวมกันจะได'แสงสีขาว จากคุณสมบัติของแสงน้ีเรา ได'นํามาใช'ประโยชน�ท่ัวไป ในการฉายภาพยนตร� การบันทึกภาพวิดโีอ ภาพโทรทัศน� การสร'างภาพเพื่อการนําเสนอทางจอคอมพิวเตอร� และการจัดแสงสใีนการแสดง เป6นต'น

RED BLUE GREEN


ระบบสี CMYK

ระบบสี CMYK เป6นระบบสีชนิดที่เป6นวัตถุ คือสีแดง เหลือง นํ้าเงิน แต.ไม.ใช.สีน้ําเงิน ที่เป6นแม.สีวัตถุธาตุ แม.สใีนระบบ CMYK เกิดจากการผสมกันของแม.สีของแสง หรือ ระบบสี RGB คือ แสงสีน้ําเงิน + แสงสีเขียว = สีฟxา (Cyan) แสงสีน้ําเงิน + แสงสีแดง = สีแดง (Magenta) แสงสีแดง + แสงสีเขียว = สีเหลือง (Yellow) สีฟxา (Cyan) สีแดง (Magenta) สีเหลือง (Yellow) นี้นํามาใช'ในระบบการพิมพ� และมีการเพิ่มเติม สีดําเข'าไป เพื่อให'มีนํ้าหนักเข'มข้ึนอีก เมื่อรวมสีดํา (Black = K) เข'าไป จึงมีสี่สี โดยท่ัวไปจึงเรียกระบบการพิมพ�น้ีว.าระบบการพิมพ�สี่สี (CMYK)

ระบบการพิมพ�สี่สี (CMYK) เป6นการพิมพ�ภาพในระบบที่ทันสมัยที่สุด และได'ภาพใกล'เคียงกับภาพถ.ายมากที่สุด โดยทําการพิมพ�ทีละส ี จากสีเหลือง สีแดง สีนํ้าเงิน และสีดํา ถ'าลองใช'แว.นขยายส.องดู ผลงานพิมพ�ชนิดน้ี จะพบว.า จะเกิดจากจุดสีเล็กๆ สี่สีอยู.เต็มไปหมด การที่เรามองเห็นภาพมีสีต.างๆ นอกเหนือจากสี่สีนี้ เกิดจากการผสมของเม็ดสีเหล.านี้ในปริมาณต.างๆ คิดเป6น % ของปริมาณเม็ดสี ซึ่งกําหนดเป6น 10-20-30-40-50-60-70-80-90 จนถึง 100 %

CYAN MAGENTA YELLOW BLACK


ชนิดของสี

สีน้ํา Water Colour สีนํ้า เป6น สีที่ใช'กันมาตั้งแต.โบราณ ทั้งในแถบยุโรป และเอเชีย โดยเฉพาะจีน และญ่ีปุiน ซึ่งมีความสามารถในการระบายสีนํ้า แต.ในอดีตการระบายสีน้ํามักใช'เพียงสีเดียว คือ สีดํา ผู'ที่จะระบายได'อย.างสวยงามจะต'องมีทักษะการใช'พู.กันที่สูงมาก การระบายสีนํ้าจะใช'น้ํา เป6นส.วนผสม และทําละลายให'เจือจาง ในการใช'สีน้ํา ไม.นิยมใช'สีขาวผสมเพื่อให'มีนํ้าหนัก อ.อนลง และไม.นิยมใช'สีดําผสมให'มีน้ําหนักเข'มขึ้น เพราะจะทําให'เกิดน้ําหนักมืดเกินไป แต.จะใช'สีกลางหรือสีตรงข'ามผสมแทน ลักษณะของภาพวาดสีนํ้า จะมีลักษณะใส บาง และสะอาด การระบายสีนํ้าต'องใช'ความชํานาญสูงเพราะผิดพลาดแล'วจะแก'ไขยากจะระบายซ้ําๆ ทับกันมากๆ ไม.ได'จะทําให'ภาพออกมามีสีขุ.นๆ ไม.น.าดู หรือที่เรียกว.า สีเน.า สีนํ้าที่มีจําหน.ายในปAจจุบัน จะบรรจุในหลอด เป6นเน้ือสีฝุiนที่ผสมกับกาวอะราบิค ซึ่งเป6นกาวที่สามารถละลายน้ําได' มีทั้งลักษณะที่โปร.งแสง (Transparent) และกึ่งทึบแสง (Semi-Opaque) ซึ่งจะมี ระบุ ไว'ข'างหลอด สีนํ้านิยมระบายบนกระดาษที่มีผิวขรุขระ หยาบ


สโีปสเตอร� Poster Colour

สโีปสเตอร� เป6นสีชนิดสีฝุiน (Tempera) ที่ผสมกาวน้ําบรรจุเสร็จเป6นขวด การใช'งานเหมือน กับสีน้ํา คือใช'นํ้าเป6นตัวผสมให'เจือจาง สีโปสเตอร�เป6นสีทึบแสง มีเน้ือสีข'น สามารถระบายให'มี เนื้อเรียบได' และผสมสีขาวให'มีนํ้าหนักอ.อนลงได'เหมือนกับสีน้ํามัน หรือสีอะครีลิค สามารถ ระบายสีทับกันได' มักใช'ในการวาดภาพ ภาพประกอบเรื่อง ในงานออกแบบ ต.าง ๆ ได'สะดวก ในขวดสีโปสเตอร�มีส.วนผสมของกลีเซอรีน จะทําให'แห'งเร็ว

สีชอล�ค Pastel

สีชอล�ค เป6นสีฝุiนผงละเอียดบริสุทธ์ินํามาอัดเป6นแท.ง ใช'ในการวาดภาพ มากว.า 250 ปzแล'ว ปAจจุบัน มีการผสมข้ีผึ้งหรือกาวยางไม'เข'าไปด'วยแล'วอัดเป6นแท.งในลักษณะของดินสอสี แต.มีเนื้อละเอียดกว.า แท.งใหญ.กว.า และมีราคาแพงกว.ามาก มักใช'ในการวาดภาพเหมือน


สีฝุcน Tempera สีฝุiน เป6นสีเร่ิมแรกของมนุษย� ได'มาจากธรรมชาติ ดิน หิน แร.ธาตุ พืช สัตว� นํามาทําให'ละเอียด เป6นผง ผสมกาวและน้ํา กาวทํามาจากหนังสัตว� กระดูกสัตว� สําหรับช.างจิตรกรรมไทยใช' ยางมะขวิด หรือกาวกระถิน ซึ่งเป6นตัวช.วยให'สีเกาะติดพื้นผิวหน'าวัตถุไม.หลุดได'โดยง.าย ในยุโรปนิยมเขียนสีฝุiน โดยผสมกับกาวยาง กาวนํ้า หรือไข.ขาว สีฝุiนเป6นสีที่มีลักษณะทึบแสง มีเน้ือสีค.อนข'างหนา เขียนสีทับ กันได' สีฝุiนมักใช'ในการเขียนภาพท่ัวไป โดยเฉพาะภาพฝาผนัง ในสมัยหน่ึงนิยมเขียนภาพผาฝนัง ที่เรียกว.า สีปูนเปzยก (Fresco) โดยใช'สีฝุiนเขียนในขณะที่ปูนที่ฉาบผนังยังไม.แห'งดี เนื้อสีจะซึมเข'าไป ในเนื้อปูนทําให'ภาพไม.หลุดลอกง.าย สีฝุiนในปAจจุบัน มีลักษณะเป6นผง เม่ือใช'งานนํามาผสมกับน้ําโดย ไม.ต'องผสมกาว เนื่องจากในกระบวนการผลิตได'ทําการผสมมาแล'ว การใช'งานหมือนกับสโีปสเตอร�

ดินสอส ีCrayon

ดินสอสี เป6นสีผงละเอียด ผสมกับขี้ผึ้งหรือไขสัตว� นํามาอัดให'เป6นแท.งอยู.ในลักษณะของดินสอ เพื่อให'เหมาะสําหรับเด็กๆ ใช'งาน มีลักษณะคล'ายกับสีชอล�ค แต.เป6นสีที่มีราคาถูก เนื่องจากมีส.วนผสมอ่ืนๆ ปะปนอยู.มาก มีเน้ือสีน'อยกว.า ปAจจุบันมีการพัฒนาให'สามารถละลายนํ้า หรือนํ้ามันได' โดยเมื่อใช' ดินสอสีระบายสีแล'วนําพู.กันจุ.มน้ํามาระบายต.อ ทําให'มีลักษณะคล'ายกับภาพสีนํ้า (Aquarelle) บางชนิด สามารถละลายได'ในน้ํามัน ซึ่งทําให'กันนํ้าได'

สีเทียน Oil Pastel สีเทียนหรือสีเทียนน้ํามัน เป6นสีฝุiนผงละเอียด ผสมกับไขมันสัตว�หรือขี้ผึ้ง แล'วนํามาอัดเป6นแท.ง มีลักษณะทึบแสง สามารถเขียนทับกันได' การใช'สีอ.อนทับสีเข'มจะมองเห็นพื้นสีเดิมอยู.บ'าง การผสมสี อ่ืนๆใช'การเขียนทับกัน สีเทียนนํ้ามันมักไม.เกาะติดพื้น สามารถขูดสีออกได' และกันนํ้า ถ'าต'องการให' สีติดแน.นทนนาน จะมีสารพ.นเคลือบผิวหน'าสี สีเทียนหรือสีเทียนนํ้ามัน มักใช'เป6นสีฝ�กหัดสําหรับเด็ก เนื่องจากใช'ง.าย ไม.ยุ.งยาก ไม.เลอะเทอะเปรอะเป�Mอน และมีราคาถูก


สีอะครีลิค Acrylic Colour

สีอะครีลิค เป6นสีที่มีส.วนผสมของสารพลาสติกโพลีเมอร� (Polymer) จําพวก อะครีลิค (Acrylic) หรือ ไวนิล (Vinyl) เป6นสีที่มีการผลิตขึ้นมาใหม.ล.าสุด วลาจะใช'นํามาผสมกับน้ํา ใช'งานได'เหมือนกับสีนํ้า และสีน้ํามัน มีทั้งแบบโปร.งแสง และทึบแสง แต.จะแห'งเร็วกว.าสีน้ํามัน 1-6 ช่ัวโมง เมื่อแห'งแล'วจะมีคุณสมบัติกันนํ้าได'และเป6นสีที่ติดแน.นทนนาน คงทนต.อสภาพดินฟxาอากาศ สามารถเก็บไว'ได'นานๆ ยึดเกาะติดผิวหน'าวัตถุได'ดี เมื่อระบายสีแล'วอาจใช'น้ํายาวานิช (Vanish) เคลือบผิวหน'าเพื่อปxองกัน การขูดขีด เพื่อให'คงทนมากย่ิงขึ้น สีอะครีลิคที่ใช'วาดภาพบรรจุในหลอด มีราคาค.อนข'างแพง

สีน้ํามัน Oil Colour

สีนํ้ามัน ผลิตจากการผสมของสีฝุiนกับนํ้ามัน ซึ่งเป6นนํ้ามันจากพืช เช.น น้ํามันลินสีด (Linseed) ซึ่งกลั่นมาจากต'นแฟลกซ� หรือน้ํามันจากเมล็ดป�อบปzM สีน้ํามันเป6นสีทึบแสง เวลาระบายมักใช'สีขาว ผสมให'ได'น้ําหนักอ.อนแก. งานวาดภาพสีน้ํามัน มักเขียนลงบนผ'าใบ (Canvas) มีความคงทนมากและกันนํ้า ศิลปtนรู'จักใช'สีน้ํามันวาดภาพมาหลายร'อยปzแล'ว การวาดภาพสีน้ํามัน อาจใช'เวลาเป6นเดือนหรือเป6นปzก็ได' เน่ืองจากสีนํ้ามันแห'งช'ามาก ทําให'ไม.ต'องรีบร'อน สามารถวาดภาพสีน้ํามันที่มีขนาดใหญ.ๆ และสามารถแก'ไขงาน ด'วยการเขียนทับงานเดิม สีนํ้ามันสําหรับเขียนภาพจะบรรจุในหลอด ซึ่งมีราคา สูงต่ําขึ้นอยู.กับคุณภาพ การใช'งานจะผสมด'วยนํ้ามันลินสีด ซึ่งจะทําให'เหนียวและเป6นมัน แต.ถ'าใช'นํ้ามันสน จะทําให'แห'งเร็วข้ึนและสีด'าน พู.กันที่ใช'ระบายสีน้ํามันเป6นพู.กันแบนที่มีขนแข็งๆ สีน้ํามัน เป6นสีที่ศิลปtนส.วนใหญ.นิยมใช'วาดภาพ มาต้ังแต.สมัยเรอเนซองส�ยุคปลาย


แมDสี Primary Colour

แมDสี คือ สีที่นํามาผสมกันแล'วทําให'เกิดสใีหม. ที่มีลักษณะแตกต.างไปจากสีเดิม แม.สี มีอยู.

2 ชนิด คือ

1. แมDสีของแสง เกิดจากการหักเหของแสงผ.านแท.งแก'วปริซึม มี 3 สี คือ สีแดง สีเหลือง และสีน้ําเงิน อยู.ในรูปของแสงรังสี ซึ่งเป6นพลังงานชนิดเดียวที่มีสี คุณสมบัติของแสงสามารถนํามาใช' ในการถ.ายภาพ ภาพโทรทัศน� การจัดแสงสีในการแสดงต.างๆ เป6นต'น (ดูเรื่อง แสงสี)

2. แมDสีวัตถุธาตุ เป6นสีที่ได'มาจากธรรมชาติ และจากการสังเคราะห�โดยกระบวนทางเคมี

มี 3 สี คือ สีแดง สีเหลือง และสีนํ้าเงิน แม.สีวัตถุธาตุเป6นแม.สีที่นํามาใช'งานกันอย.างกว'างขวาง ในวงการศิลปะ วงการอุตสาหกรรม ฯลฯ แม.สีวัตถุธาตุ เมื่อนํามาผสมกันตามหลักเกณฑ� จะทําให'เกิด วงจรสี ซึ่งเป6นวงสีธรรมชาติ เกิดจากการผสมกันของแม.สีวัตถุธาตุ เป6นสีหลักที่ใช'งานกันท่ัวไป วงจรสี จะแสดงสิ่งต.างๆ ดังต.อไปนี้

วงจรสี (Colour Circle) สีข้ันที่ 1 คือ แม.สี ได'แก. สีแดง สีเหลือง สีนํ้าเงิน สีข้ันที่ 2 คือ สีที่เกิดจากสีข้ันที่ 1 หรือแม.สีผสมกันในอัตราส.วนที่เท.ากัน จะทําให' เกิดสีใหม. 3 ส ีได'แก.


สีแดง ผสมกับสีเหลือง ได'สี ส'ม สีแดง ผสมกับสีน้ําเงิน ได'สีม.วง สีเหลือง ผสมกับสีน้ําเงิน ได'สีเขียว

สีข้ันที่ 3 คือ สีที่เกิดจากสีข้ันที่ 1 ผสมกับสีขั้นที่ 2 ในอัตราส.วนที่เท.ากัน จะได'สีอ่ืนๆ อีก 6 สี คือ สีแดง ผสมกับสีส'ม ได'สี ส'มแดง สีแดง ผสมกับสีม.วง ได'สีม.วงแดง สีเหลือง ผสมกับสีเขียว ได'สีเขียวเหลือง สีนํ้าเงิน ผสมกับสีเขียว ได'สีเขียวน้ําเงิน สีนํ้าเงิน ผสมกับสีม.วง ได'สีม.วงนํ้าเงิน สีเหลือง ผสมกับสีส'ม ได'สีส'มเหลือง


วรรณะของสี คือสีที่ให'ความรู'สึกร'อน-เย็น ในวงจรสีจะมีสีร'อน 7 สี และสีเย็น 7 สี ซึ่งแบ.งที่ สีม.วงกับสีเหลือง ซึ่งเป6นได'ทั้งสองวรรณะ

สีตรงข�าม หรือสีตัดกัน หรือสีคูDปฏิปhกษ� เป6นสีที่มีค.าความเข'มของสี ตัดกันอย.างรุนแรง

ในทางปฏิบัติไม.นิยมนํามาใช'ร.วมกัน เพราะจะทําให'แต.ละสีไม.สดใสเท.าที่ควร การนําสีตรงข'ามกันมาใช'ร.วมกัน อาจกระทําได'ดังน้ี

1. มีพื้นที่ของสีหนึ่งมาก อีกสีหนึ่งน'อย 2. ผสมสีอ่ืนๆ ลงไปสีสใีดสีหนึ่ง หรือทั้งสองสี 3. ผสมสีตรงข'ามลงไปในสีทั้งสองสี

สีกลาง คือ สีที่เข'าได'กับสีทุกสี สีกลางในวงจรสี มี 2 สี คือ สีน้ําตาล กับ สีเทา สีน้ําตาล เกิดจากสีตรงข'ามกันในวงจรสีผสมกัน ในอัตราส.วนที่เท.ากัน สีน้ําตาลมีคุณสมบัติสําคัญ คือ ใช'ผสมกับสีอ่ืนแล'วจะทําให'สีนั้นๆ เข'มขึ้นโดยไม.เปล่ียนแปลงค.าสี ถ'าผสมมากๆ เข'าก็จะกลายเป6นสีน้ําตาล สีเทา เกิดจากสีทุกสีๆ สใีนวงจรสีผสมกัน ในอัตราส.วนเท.ากัน สีเทา มีคุณสมบัติ ที่สําคัญ คือ ใช'ผสมกับสีอ่ืนๆ แล'วจะทําให' มืด หม.น ใช'ในส.วนที่เป6นเงา ซึ่งมีนํ้าหนัก อ.อนแก.ในระดับต.างๆ ถ'าผสมมากๆ เข'าจะกลายเป6นสีเทา


คุณลักษณะของสี

คุณลักษณะของสี เป6นการใช'สีในลักษณะต.างๆ เพื่อเกิดความสวยงาม และความรู'สึกต.างๆ ตามความต'องการของผู'สร'าง คุณลักษณะของสีที่ใช'โดยทั่วไป มีดังน้ี คือ

สีเอกรงค� (Monochrome) เป6นการใช'สีเพียงสีเดียว แต.มีหลายๆ นํ้าหนัก ซึ่งไล.เรียงจากน้ําหนักอ.อนไปแก. เป6นการใช'สีแบบด้ังเดิม ภาพจิตรกรรมไทยแบบด้ังเดิมจะเป6นลักษณะน้ี ต.อมา

เมื่อมีการใช'สีอ่ืนๆ เข'ามาประกอบมากข้ึน ทําให'มีหลายสี ซึ่งเรียกว.า "พหุรงค�" ภาพแบบสีเอกรงค�

มักดูเรียบๆ ไม.ค.อยน.าสนใจ

วรรณะของสี (Tone) สีมีอยู. 2 วรรณะ คือ วรรณะสีร'อน และ สีเย็น

สีร�อนคือสีที่ดูแล'วให'ความรู'สึกร'อน

สีเย็นคือสีที่ดูแล'วรู'สึกเย็น ซึ่งอยู.ในวงจรสี สีม.วงกับสีเหลืองเป6นได'ทั้งสีร'อนและสีเย็น แล'วแต.ว.าจะอยู.กับกลุ.มสใีด การใช'สใีนวรรณะเดียวกันจะทําให'เกิดรู'สึกกลมกลืนกัน การใช'สี ต.างวรรณะจะทําให'เกิดความแตกต.าง ขัดแย'ง การเลือกใช'สใีนวรรณะใดๆ ขึ้นอยู.กับความต'องการ และจุดมุ.งหมายของงาน


คDาน้ําหนักของสี (Value of colour) เป6นการใช'สโีดยให'มีค.าน้ําหนักในระดับต.างๆ กัน

และมีสีหลายๆ สี ซึ่งถ'าเป6นสีเดียว ก็จะมีลักษณะเป6นสีเอกรงค� การใช'ค.าน้ําหนักของสี จะทําให'เกิดความกลมกลืน เกิดระยะใกล'ไกล ตื้นลึก ถ'ามีค.าน้ําหนักหลายๆ ระดับ สีก็จะกลมกลืนกันมากขึ้น แต.ถ'ามีเพียง 1-2 ระดับที่ห.างกัน จะทําให'เกิดความแตกต.าง

ความเข�มของสี (Intensity) เกิดจาก สีแท' คือสีที่เกิดจากการผสมกันในวงจรสี เป6นสี

หลักที่ผสมขึ้นตามกกฎเกณฑ�และไม.ถูกผสมด'วยสีกลางหรือสีอ่ืนๆ จะมีค.าความเข'มสูงสุด หรือแรงจัดที่สุด เป6นค.าความแท'ของสีที่ไม.ถูกเจือปน เม่ือสีเหล.านี้ อยู.ท.ามกลางสีอ่ืนๆ ที่ถูกผสมให'เข'มขึ้น หรืออ.อนลง ให'มืด หม.น หรือเปล่ียนค.าไปแล'ว สีแท'จะแสดงความแรงของสีปรากฎออกมาให'เห็น อย.างชัดเจน ซึ่งจะทําให'เกิดจุดสนใจขึ้นในผลงานลักษณะเช.นนี้ เหมือนกับ ดอกเฟ��องฟxาสีชมพูสดๆ หรือบานเย็น ที่อยู.ท.ามกลางใบเฟ��องฟxาที่เขียวจัดๆ หรือ พลุที่ถูกจุดส.องสว.างในยามเทศกาล ตัดกับสีมืดๆ ทึบๆ ทึมๆ ของท'องผ'ายามค่ําคืน เป6นต'น


สีสDวนรวม (Tonality) เป6นลักษณะที่มีสีใดสีหน่ึง หรือกลุ.มสีชุดหนึ่งที่ใกล'เคียงกัน มี

อิทธิพลครอบคลุม สีอ่ืนๆ ที่อยู.ในภาพ เช.น ในทุ.งดอกทานตะวัน ที่กําลังออกดอกชูช.อบานสะพรั่ง สีส.วนรวมก็คือ สีของดอกทานตะวัน หรือบรรยากาศการแข.งขันฟุตบอลในสนาม ถึงแม'ผู'เล.นทั้งสองทีมจะแต.งกายด'วยเส้ือผ'า หลากสีต.างกันก็ตาม แต. สีเขียวของสนามก็จะมีอิทธิพลครอบคลุม สีต.างๆ ทั้งหมด สใีดก็ตามที่มีลักษณะเช.นน้ี เป6นสีส.วนรวมของภาพ


คDาน้ําหนัก Value

คDาน้ําหนัก คือ ค.าความอ.อนแก.ของบริเวณที่ถูกแสงสว.าง และบริเวณที่เป6นเงาของวัตถุ

หรือ ความอ.อน-ความเข'มของสีหนึ่งๆ หรือหลายสี เช.น สีแดง มีความเข'มกว.าสีชมพู หรือ สีแดงอ.อนกว.าสีนํ้าเงิน เป6นต'น นอกจากนี้ยังหมายถึงระดับความเข'มของแสงและระดับ ความมืดของเงา ซึ่งไล.เรียงจากมืดที่สุด (สีดํา)ไปจนถึงสว.างที่สุด (สีขาว) นํ้าหนักที่อยู.ระหว.างกลางจะเป6นสีเทา ซึ่งมีต้ังแต.เทาแก.ที่สุด จนถึงเทาอ.อนที่สุด การใช'ค.านํ้าหนักจะทําให'ภาพดูเหมือนจริง และมีความกลมกลืน ถ'าใช'ค.านํ้าหนักหลายๆ ระดับจะทําให'มีความกลมกลืนมากย่ิงขึ้น และถ'าใช'ค.านํ้าหนักจํานวนน'อยที่แตกต.างกันมากจะทําให'เกิด ความแตกต.าง ความขัดแย'ง


แสงและเงา Light & Shade

เป6นองค�ประกอบของศิลปoที่อยู.คู.กัน แสง เมื่อส.องกระทบ กับวัตถุ จะทําให'เกิดเงา แสงและเงา เป6นตัวกําหนดระดับของค.านํ้าหนัก ความเข'มของเงาจะขึ้นอยู.กับความเข'มของเแสง ในที่ที่มีแสงสว.างมาก เงาจะเข'มข้ึน และในที่ที่มีแสงสว.างน'อย เงาจะไม.ชัดเจน ในที่ที่ไม.มีแสงสว.าง จะไม.มีเงา และเงาจะอยู.ในทางตรงข'ามกับแสงเสมอ ค.านํ้าหนักของแสงและเงานที่เกิดบนวัตถุสามารถจําแนกเป6นลักษณะที่ ต.างๆ ได'ดังน้ี

1. บริเวณแสงสวDางจัด (Hi-light) เป6นบริเวณที่อยู.ใกล'แหล.งกําเนิดแสงมากที่สุด จะมี ความ

สว.างมากที่สุด ในวัตถุที่มีผิวมันวาวจะสะท'อนแหล.งกําเนิดแสงออกมาให'เห็นได'ชัด

2. บริเวณแสงสวDาง (Light) เป6นบริเวณที่ได'รับแสงสว.าง รองลงมาจากบริเวณแสงสว.าง จัด เน่ืองจากอยู.ห.างจากแหล.งกําเนิดแสงออกมา และเริ่มมีค.าน้ําหนักอ.อนๆ

3. บริเวณเงา (Shade) เป6นบริเวณที่ไม.ได'รับแสงสว.าง หรือเป6นบริเวณที่ถูกบดบังจาก แสงสว.าง ซึ่งจะมีค.านํ้าหนักเข'มมากขึ้นกว.าบริเวณแสงสว.าง

4. บริเวณเงาเข�มจัด (Hi-Shade) เป6นบริเวณที่อยู.ห.างจากแหล.งกําเนิดแสงมากที่สุด หรือเป6นบริเวณที่ถูกบดบังมากๆ หลายๆ ช้ัน จะมีค.าน้ําหนักที่เข'มมากไปจนถึงเข'มที่สุด


5. บริเวณเงาตกทอด เป6นบริเวณของพื้นหลังที่เงาของวัตถุทาบลงไป เป6นบริเวณเงาที่อยู. ภายนอกวัตถุ และจะมีความเข'มของค.านํ้าหนักขึ้นอยู.กับ ความเข'มของเงา นํ้าหนักของพื้นหลัง ทิศทางและระยะของเงา

ความสําคัญของคDาน้ําหนัก 1. ให'ความแตกต.างระหว.างรูปและพื้น หรือรูปทรงกับที่ว.าง 2. ให'ความรู'สึกเคล่ือนไหว 3. ให'ความรู'สึกเป6น 2 มิติ แก.รูปร.าง และความเป6น 3 มิติแก.รูปทรง 4. ทําให'เกิดระยะความตื้น-ลึก และระยะใกล'-ไกลของภาพ 5. ทําให'เกิดความกลมกลืนประสานกันของภาพ


รูปรDางและรูปทรง Shape & Form รูปร.าง (Shape) คือ รูปแบนๆ มี 2 มิติ มีความกว'างกับความยาว ไม.มีความหนาเกิดจากเส'นรอบนอกที่แสดงพื้นที่ขอบเขตของรูปต.างๆ เช.น รูปวงกลม รูปสามเหล่ียม หรือ รูปอิสระที่แสดงเน้ือที่ของผิวที่เป6นระนาบมากกว.าแสดงปริมาตรหรือมวล รูปทรง (Form) คือ รูปที่ลักษณะเป6น 3 มิติ โดยนอกจากจะแสดงความกว'าง ความยาวแล'ว ยังมีความลึก หรือความหนา นูน ด'วย เช.น รูปทรงกลม ทรงสามเหล่ียม ทรงกระบอก เป6นต'น ให'ความรู'สึกมีปริมาตร ความหนาแน.น มีมวลสาร ที่เกิดจากการใช'ค.าน้ําหนัก หรือการจัดองค�ประกอบของรูปทรง หลายรูปรวมกัน

รูปร.างและรูปทรง เป6นรูปธรรมของงานศิลปะ ที่ใช'สื่อเร่ืองราวจากงานศิลปะไปสู.ผู'ชม รูปร.างและรูปทรงที่มีอยู.ในงานศิลปะมี 3 ลักษณะ คือ

รูปเรขาคณิต (Geometric Form) มีรูปที่แน.นอน มาตรฐาน สามารถวัดหรือคํานวณได'ง.าย มีกฎเกณฑ� เกิดจากการสร'างของมนุษย� เช.น รูปสี่เหล่ียม รูปวงกลม รูปวงรี นอกจากน้ียังรวมถึงรูปทรงของสิ่งที่มนุษย�ประดิษฐ�คิดค'นขึ้นอย.างมีแบบแผน แน.นอน เช.น รถยนต� เคร่ืองจักรกล เคร่ืองบิน ส่ิงของเครื่องใช'ต.างๆ ที่ผลิตโดยระบบอุตสาหกรรม ก็จัดเป6นรูปเรขาคณิต เช.นกัน รูปเรขาคณิตเป6นรูป ที่ให'โครงสร'างพื้นฐานของรูปต.างๆ ดังน้ัน การสร'างสรรค�รูปอ่ืนๆ ควรศึกษารูปเรขาคณิตให'เข'าใจถ.องแท'เสียก.อน


รูปอินทรีย� (Organic Form) เป6นรูปของส่ิงที่มีชีวิต หรือ คล'ายกับส่ิงมีชีวิต ที่สามารถ เจริญเติบโต เคลื่อนไหว หรือเปลี่ยนแปลงรูปได' เช.น

รูปของคน สัตว� พืช รูปอิสระ (Free Form) เป6นรูปที่ไม.ใช.แบบเรขาคณิต หรือแบบอินทรีย� แต.เกิดขึ้นอย.าง

อิสระ ไม.มโีครงสร'างที่แน.นอน ซึ่งเป6นไปตามอิทธิพลและการกระทําจากส่ิงแวดล'อม เช.น รูปก'อนเมฆ ก'อนหิน หยดน้ํา ควัน ซึ่งให'ความรู'สึกที่เคล่ือนไหว มีพลัง รูปอิสระจะมีลักษณะ ขัดแย'งกับรูปเรขาคณิต แต.กลมกลืน กับรูปอินทรีย� รูปอิสระอาจเกิดจากรูปเรขาคณิต หรือรูปอินทรีย� ที่ถูกกระทํา จนมีรูปลักษณะเปล่ียนไปจากเดิมจนไม.เหลือสภาพ เช.น รถยนต�ที่ถูกชนจนยับเยินทั้งคัน เคร่ืองบินตก ตอไม'ที่ถูกเผาทําลาย หรือซากสัตว�ที่เน.าเป��อยผุพัง


ความสัมพันธ�ระหวDางรูปทรง เมื่อนํารูปทรงหลายๆ รูปมาวางใกล'กัน รูปเหล.าน้ันจะมีความสัมพันธ�ดึงดูด หรือผลักไส ซึ่งกันและกัน การประกอบกันของรูปทรง อาจทําได'โดย ใช'รูปทรงที่มีลักษณะใกล'เคียงกัน รูปทรงที่ต.อเน่ืองกัน รูปทรงที่ซ'อนกัน รูปทรงที่ผนึกเข'าด'วยกัน รูปทรงที่แทรกเข'าหากัน รูปทรงที่สานเข'าด'วยกัน หรือ รูปทรงที่บิดพันกัน การนํารูปเรขาคณิต รูปอินทรีย� และรูป อิสระมาประกอบเข'าด'วยกัน จะได'รูปลักษณะใหม.ๆ อย.างไม.สิ้นสุด


พ้ืนผิว Texture

พื้นผิว หมายถึง ลักษณะของบริเวณผิวหน'าของส่ิงต.างๆ ที่เม่ือสัมผัสแล'วสามารถรับรู'ได' ว.ามีลักษณะอย.างไร คือรู'ว.า หยาบ ขรุขระ เรียบ มัน ด'าน เนียน สาก เป6นต'น ลักษณะที่สัมผัสได'ของพื้นผิว มี 2 ประเภท คือ 1. พื้นผิวที่สัมผัสได'ด'วยมือ หรือกายสัมผัส เป6นลักษณะพื้นผิวที่เป6นอยู.จริงๆ ของผิวหน'าของวัสดุน้ันๆ ซึ่งสามารถสัมผัสได'จากงานประติมากรรม งานสถาปAตกรรม และสิ่งประดิษฐ�อ่ืนๆ 2. พื้นผิวที่สัมผัสได'ด'วยสายตา จากการมองเห็นแต.ไม.ใช.ลักษณะที่แท'จริงของผิววัสดุน้ันๆ เช.น การวาดภาพก'อนหินบนกระดาษ จะให'ความรู'สึกเป6นก'อนหินแต.มือสัมผัสเป6นกระดาษ หรือใช'กระดาษพิมพ�ลายไม' หรือลายหินอ.อน เพื่อปะ ทับ บนผิวหน'าของส่ิงต.างๆ เป6นต'น ลักษณะเช.นนี้ถือว.าเป6นการสร'างพื้นผิวลวงตา ให'สัมผัสได'ด'วยการมองเห็นเท.านั้น

พื้นผิวลักษณะต.างๆ จะให'ความรู'สึกต.องานศิลปะที่แตกต.างกัน พื้นผิวหยาบจะให'ความรู'สึกกระตุ'นประสาท หนักแน.น ม่ันคง แข็งแรง ถาวร ในขณะที่ผิวเรียบจะให'ความรู'สึกเบา สบาย การใช'ลักษณะของพื้นผิวที่แตกต.างกัน เห็นได'ชัดเจนจากงานประติมากรรม และมากที่สุดในงานสถาปAตยกรรมซึ่งมีการรวมเอาลักษณะต.างๆ กันของพื้นผิววัสดุหลายๆ อย.าง เช.น อิฐ ไม' โลหะ กระจก คอนกรีต หิน ซึ่งมีความขัดแย'งกันแต.สถาปนิกได'นํามาผสมกลมกลืนได'อย.างเหมาะสม ลงตัวจนเกิดความสวยงาม


สัดสDวน Property

สัดส.วน หมายถึง ความสัมพันธ�กันอย.างเหมาะสมระหว.างขนาดของ องค�ประกอบที่แตกต.างกัน ทั้งขนาดที่อยู.ในรูปทรงเดียวกันหรือระหว.างรูปทรง และรวมถึงความสัมพันธ�กลมกลืนระหว.างองค�ประกอบทั้งหลายด'วย ซึ่งเป6นความพอเหมาะพอดี ไม.มากไม.น'อย ขององค�ประกอบทั้งหลายที่นํามาจัดรวมกัน ความเหมาะสมของสัดส.วนอาจพิจารณาจากคุณลักษณะดังต.อไปน้ี

1.1 สัดสDวนท่ีเปsนมาตรฐาน จากรูปลักษณะตามธรรมชาติ ของ คน สัตว� พืช ซึ่ง

โดยทั่วไป ถือว.า สัดส.วนตามธรรมชาติ จะมีความงามที่เหมาะสมที่สุด หรือจากรูปลักษณะที่เป6นการสร'างสรรค�ของมนุษย� เช.น Gold section เป6นกฎในการสร'างสรรค�รูปทรงของกรีก ซึ่งถือว.า "ส.วนเล็กสัมพันธ�กับส.วนที่ใหญ.กว.า ส.วนที่ใหญ.กว.าสัมพันธ�กับส.วนรวม" ทําให'สิ่งต.างๆ ที่สร'างขึ้นมีสัดส.วนที่สัมพันธ�กับทุกสิ่งอย.างลงตัว

1.2 สัดสDวนจากความรู�สึก โดยที่ศิลปะน้ันไม.ได'สร'างขึ้นเพื่อความงามของรูปทรงเพียงอย.างเดียว แต.ยังสร'างขึ้นเพื่อแสดงออกถึง เนื้อหา เรื่องราว ความรู'สึกด'วย สัดส.วนจะช.วยเน'นอารมณ� ความรู'สึก ให'เป6นไปตามเจตนารมณ� และเรื่องราวที่ศิลปtนต'องการ ลักษณะเช.นนี้ ทําให'งานศิลปะของชนชาติต.างๆ มีลักษณะแตกต.างกัน เน่ืองจากมีเรื่องราว อารมณ� และความรู'สึกที่ต'องการแสดงออกต.างๆ กันไป เช.น กรีก นิยมในความงามตามธรรมชาติเป6นอุดมคติ เน'นความงามที่เกิดจากการประสานกลมกลืนของรูปทรง จึงแสดงถึงความเหมือนจริงตามธรรมชาติ ส.วนศิลปะแอฟริกันดั้งเดิม เน'นที่ความรู'สึกทางวิญญานที่น.ากลัว ดังนั้น รูปลักษณะจึงมีสัดส.วนที่ผิดแผกแตกต.างไปจากธรรมชาติท่ัวไป


ความสมดุล Balance ความสมดุล หรือ ดุลยภาพ หมายถึง น้ําหนักที่เท.ากันขององค�ประกอบ ไม.เอนเอียงไปข'างใดข'างหนึ่ง ในทางศิลปะยังรวมถึงความประสานกลมกลืน ความพอเหมาะพอดีของ ส.วนต.างๆ ในรูปทรงหน่ึง หรืองานศิลปะชิ้นหน่ึง การจัดวางองค�ประกอบต.างๆ ลงใน งานศิลปกรรมนั้นจะต'องคํานึงถึงจุดศูนย�ถ.วง ในธรรมชาติน้ันทุกส่ิง สิ่งที่ทรงตัวอยู.ได'โดยไม.ล'มเพราะมีนํ้าหนักเฉล่ียเท.ากันทุกด'าน ฉะนั้น ในงานศิลปะถ'ามองดูแล'วรู'สึกว.าบางส.วนหนักไป แน.นไป หรือ เบา บางไปก็จะทําให'ภาพน้ันดูเอนเอียง และเกิดความ รู'สึกไม.สมดุล เป6นการบกพร.องทางความงาม ดุลยภาพในงานศิลปะ มี 2 ลักษณะ คือ

1. ดุลยภาพแบบสมมาตร (Symmetry Balance) หรือ ความสมดุลแบบซ'ายขวาเหมือนกัน คือ การวางรูปทั้งสองข'างของแกนสมดุล เป6นการสมดุลแบบธรรมชาติลักษณะแบบนี้ใน ทางศิลปะมใีช'น'อย ส.วนมากจะใช'ในลวดลายตกแต.ง ในงานสถาปAตยกรรมบางแบบ หรือในงานที่ต'องการดุลยภาพที่นิ่งและมั่นคงจริงๆ

2. ดุลยภาพแบบอสมมาตร (Asymmetry Balance) หรือ ความสมดุลแบบซ'ายขวาไม.เหมือนกัน มักเป6นการสมดุลที่เกิดจาการจัดใหม.ของมนุษย� ซึ่งมีลักษณะที่ทางซ'ายและขวาจะไม.เหมือนกัน ใช'องค�ประกอบที่ไม.เหมือนกัน แต.มีความสมดุลกัน อาจเป6นความสมดุลด'วยนํ้าหนักขององค�ประกอบ หรือสมดุลด'วยความรู'สึกก็ได' การจัดองค�ประกอบให'เกิดความสมดุลแบบอสมมาตรอาจทําได'โดยเล่ือนแกนสมดุลไปทางด'านที่มีนํ้าหนักมากว.า หรือเล่ือนรูปที่มีน้ําหนักมากว.าเข'าหาแกน จะทําให'เกิดความสมดุลขึ้น หรือใช'หน.วยที่มีขนาดเล็กแต.มีรูปลักษณะที่น.าสนใจถ.วงดุลกับรูปลักษณะที่มีขนาดใหญ.แต.มีรูปแบบธรรมดา


จังหวะลีลา Rhythm

จังหวะลีลา หมายถึง การเคล่ือนไหวที่เกิดจาการซ้ํากันขององค�ประกอบ เป6นการซ้ําที่เป6นระเบียบ จากระเบียบธรรมดาที่มีช.วงห.างเท.าๆ กัน มาเป6นระเบียบที่สูงขึ้น ซับซ'อนข้ึนจนถึงขั้นเกิดเป6นรูปลักษณะของศิลปะ โดยเกิดจาก การซ้ําของหน.วย หรือการสลับกันของหน.วยกับช.องไฟ หรือเกิดจาก การเลื่อนไหลต.อเน่ืองกันของเส'น สี รูปทรง หรือ น้ําหนัก รูปแบบๆ หน่ึง อาจเรียกว.าแม.ลาย การนําแม.ลายมาจัดวางซ้ําๆ กันทําให'เกิดจังหวะ และถ'าจัดจังหวะให'แตกต.างกันออกไป ด'วยการเว'นช.วง หรือสลับช.วง ก็จะเกิดลวดลายที่แตกต.างกันออกไป ได'อย.างมากมาย แต.จังหวะของลายเป6นจังหวะอย.างง.ายๆ ให'ความรู'สึกเพียงผิวเผิน และเบื่อง.าย เน่ืองจากขาดความหมาย เป6นการรวมตัวของสิ่งที่เหมือนกัน แต.ไม.มีความหมายในตัวเอง จังหวะที่น.าสนใจและมีชีวิต ได'แก. การเคล่ือนไหวของ คน สัตว� การเติบโตของพืช การเต'นรํา เป6นการเคล่ือนไหวของโครงสร'างที่ให'ความบันดาลใจในการสร'างรูปทรงที่มีความหมาย

เนื่องจากจังหวะของลายนั้น ซ้ําตัวเองอยู.ตลอดไปไม.มีวันจบ และมีแบบรูปของการซ้ําที่ตายตัว แต.งานศิลปะแต.ละชิ้นจะต'องจบลงอย.างสมบูรณ� และมีความหมายในตัว งานศิลปะทุกชิ้นมีกฎเกณฑ�และระเบียบที่ซ.อนลึกอยู.ภายใน ไม.สามารถมองเห็นได'ชัดเจน งานชิ้นใดที่แสดงระเบียบกฎเกณฑ�ที่ชัดเจนเกินไป งานช้ินน้ันก็จะจํากัดตัวเอง ไม.ต.างอะไรกับลวดลายที่มองเห็นได'ง.าย ไม.มีความหมาย ให'ผลเพียงความเพลิดเพลินสบายตาแก.ผู'ชม


การเน�น Emphasis การเน'น หมายถึง การกระทําให'เด.นเป6นพิเศษกว.าธรรมดา ในงานศิลปะจะต'องมี ส.วนใดส.วนหนึ่ง หรือจุดใดจุดหนึ่ง ที่มีความสําคัญกว.าส.วนอ่ืนๆ เป6นประธานอยู. ถ'าส.วนนั้นๆ อยู.ปะปนกับส.วนอ่ืนๆ และมีลักษณะเหมือนๆ กัน ก็อาจถูกกลืน หรือ ถูกส.วนอ่ืนๆ ที่มีความสําคัญน'อยกว.าบดบัง หรือแย.งความสําคัญ ความน.าสนใจไปเสีย งานที่ไม.มีจุดสนใจ หรือประธาน จะทําให'ดูน.าเบื่อ เหมือนกับลวดลายที่ถูกจัดวางซ้ํากันโดยปราศจากความหมาย หรือเรื่องราวที่น.าสนใจ ดังนั้น ส.วนน้ันจึงต'องถูกเน'น ให'เห็นเด.นชัดขึ้นมา เป6นพิเศษกว.าส.วนอ่ืนๆ ซึ่งจะทําให'ผลงานมีความงาม สมบูรณ� ลงตัว และน.าสนใจมากขึ้น การเน'นจุดสนใจสามารถทําได' 3 วิธี คือ

1. การเน�นด�วยการใช�องค�ประกอบท่ีตัดกัน (Emphasis by Contrast) สิ่งที่แปลกแตกต.างไปจากส.วนอ่ืนๆ ของงาน จะเป6นจุดสนใจ ดังน้ัน การใช'องค�ประกอบที่มีลักษณะแตกต.าง หรือขัดแย'ง กับส.วนอ่ืน ก็จะทําให'เกิดจุดสนใจขึ้นในผลงานได' แต.ทั้งนี้ต'องพิจารณาลักษณะความแตกต.างที่นํามาใช'ด'วยว.า ก.อให'เกิดความขัดแย'งกันในส.วนรวม และทําให'เนื้อหาของงานเปลี่ยนไปหรือไม. โดยต'องคํานึงว.า แม'มีความขัดแย'ง แตกต.างกันในบางส.วน และในส.วนรวมยังมีความกลมกลืนเป6นเอกภาพเดียวกัน


2. การเน�นด�วยการด�วยการอยูDโดดเดี่ยว (Emphasis by Isolation) เม่ือส่ิงหน่ึงถูกแยกออกไปจากส.วนอ่ืนๆ ของภาพ หรือกลุ.มของมัน ส่ิงนั้นก็จะเป6นจุดสนใจ เพราะเมื่อแยกออกไปแล'วก็จะเกิดความสําคัญข้ึนมา ซึ่งเป6นผลจากความแตกต.าง ที่ไม.ใช.แตกต.างด'วยรูปลักษณะ แต.เป6นเรื่องของตําแหน.งที่จัดวาง ซึ่งในกรณีนี้ รูปลักษณะน้ันไม.จําเป6นต'องแตกต.างจากรูปอ่ืน แต.ตําแหน.งของมันได'ดึงสายตาออกไป จึงกลายเป6นจุดสนใจขึ้นมา

3. การเน�นด�วยการจัดวางตําแหนDง (Emphasis by Placement) เมื่อองค�ประกอบอ่ืนๆ ชี้นํามายังจุดใดๆ จุดน้ันก็จะเป6นจุดสนใจที่ถูกเน'นขึ้นมา และการจัดวางตําแหน.งที่เหมาะสม ก็สามารถทําให'จุดนั้นเป6นจุดสําคัญขึ้นมาได'เช.นกัน พึงเข'าใจว.า การเน'น ไม.จําเป6นจะต'องชี้แนะให'เห็นเด.นชัดจนเกินไป ส่ิงที่จะต'องระลึกถึงอยู.เสมอ คือ เม่ือจัดวางจุดสนใจแล'ว จะต'องพยายามหลีกเล่ียงไม.ให'ส่ิงอ่ืนมาดึงความสนใจออกไป จนทําให'เกิดความสับสน การเน'น สามารถกระทําได'ด'วยองค�ประกอบต.างๆ ของศิลปะ ไม.ว.าจะเป6น เส'น สี แสง-เงา รูปร.าง รูปทรง หรือ พื้นผิว ทั้งน้ีขึ้นอยู.ความต'องการในการนําเสนอของศิลปtนผู'สร'างสรรค�


เอกภาพ Unity เอกภาพ หมายถึง ความเป6นอันหน่ึงอันเดียวกันขององค�ประกอบศิลปoทั้งด'านรูปลักษณะ และด'านเน้ือหาเรื่องราว เป6นการประสานหรือจัดระเบียบของส.วนต.างๆ ให'เกิดความเป6น หน่ึงเดียว เพื่อผลรวมอันไม.อาจแบ.งแยกส.วนใดส.วนหนึ่งออกไป การสร'างงานศิลปะ คือ การสร'างเอกภาพขึ้นจากความสับสน ความยุ.งเหยิง เป6นการจัดระเบียบและดุลยภาพ ให'แก.ส่ิงที่ขัดแย'งกันเพื่อให'รวมตัวกันได' โดยการเช่ือมโยงส.วนต.างๆให'สัมพันธ�กัน เอกภาพของงานศิลปะ มีอยู. 2 ประการ คือ

1. เอกภาพของการแสดงออก หมายถึง การแสดงออกทีมีจุดมุ.งหมายเดียว แน.นอน และมีความเรียบง.าย งานชิ้นเดียวจะแสดงออกหลายความคิด หลายอารมณ�ไม.ได' จะทําให'สับสน ขาดเอกภาพ และการแสดงออกด'วยลักษณะเฉพาตัวของศิลปtนแต.ละคน ก็สามารถทําให'เกิดเอกภาพแก.ผลงานได

2. เอกภาพของรูปทรง คือ การรวมตัวกันอย.างมีดุลยภาพ และมีระเบียบขององค�ประกอบทางศิลปะ เพื่อให'เกิดเป6นรูปทรงหน่ึง ที่สามารถแสดงความคิดเห็นหรืออารมณ�ของศิลปtนออกได'อย.างชัดเจน เอกภาพของรูปทรง เป6นส่ิงที่สําคัญที่สุดต.อความงามของผลงานศิลปะ เพราะเป6นส่ิงที่ศิลปtนใช'เป6นสื่อในการแสดงออกถึงเรื่องราว ความคิด และอารมณ� ดังนั้น กฎเกณฑ�ในการสร'างเอกภาพในงานศิลปะเป6นกฎเกณฑ�เดียวกันกับธรรมชาติ ซึ่งมีอยู. 2 หัวข'อ คือ


1. กฎเกณฑ�ของการขัดแย�ง (Opposition) มีอยู. 4 ลักษณะ คือ

1.1 การขัดแย'งขององค�ประกอบทางศิลปะแต.ละชนิด และรวมถึงการขัดแย'งกันขององค�ประกอบต.างชนิดกันด'วย 1.2 การขัดแย'งของขนาด 1.3 การขัดแย'งของทิศทาง 1.4 การขัดแย'งของที่ว.างหรือ จังหวะ

2. กฎเกณฑ�ของการประสาน (Transition) คือ การทําให'เกิดความกลมกลืน ให'สิ่งต.างๆ เข'ากันด'อย.างสนิท เป6นการสร'างเอกภาพจากการรวมตัวของส่ิงที่เหมือนกันเข'าด'วยกัน การประสานมีอยู. 2 วิธี คือ

2.1 การเปsนตัวกลาง (Transition) คือ การทําสิ่งที่ขัดแย'งกันให'กลมกลืนกัน

ด'วยการใช'ตัวกลางเข'าไปประสาน เช.น สีขาว กับสีดํา ซึ่งมีความแตกต.าง ขัดแย'งกันสามารถทําให'อยู.ร.วมกันได'อย.างมีเอกภาพ ด'วยการใช'สีเทาเข'าไปประสาน ทําให'เกิดความกลมกลืนกันมากขึ้น

2.2 การซ้ํา (Repetition) คือ การจัดวางหน.วยที่เหมือนกันต้ังแต. 2 หน.วยขึ้นไป

เป6นการสร'างเอกภาพที่ง.ายที่สุด แต.ก็ทําให'ดูจืดชืด น.าเบื่อที่สุด


นอกเหนือจากกฎเกณฑ�หลักคือ การขัดแย'งและการประสานแล'ว ยังมีกฎเกณฑ�รองอีก 2 ข'อ คือ

1. ความเปsนเดDน (Dominance) ซึ่งมี 2 ลักษณะ คือ 1.1 ความเป6นเด.นที่เกิดจากการขัดแย'ง ด'วยการเพิ่ม หรือลดความสําคัญ ความน.าสนใจในหน.วยใดหน.วยหน่ึงของคู.ที่ขัดแย'งกัน 1.2 ความเป6นเด.นที่เกิดจากการประสาน

2. การเปลี่ยนแปร (Variation) คือ การเพิ่มความขัดแย'งลงในหน.วยที่ซ้ํากัน เพื่อปxองกั

ความจืดชืด น.าเบื่อ ซึ่งจะช.วยให'มีความน.าสนใจมากขึ้น การเปล่ียนแปรมี 4 ลักษณะ คือ 2.1 การปล่ียนแปรของรูปลักษณะ 2.2 การปลี่ยนแปรของขนาด 2.3 การปลี่ยนแปรของทิศทาง 2.4 การปลี่ยนแปรของจังหวะ การเปล่ียนแปรรูปลักษณะจะต'องรักษาคุณลักษณะของการซ้ําไว' ถ'ารูปมีการเปล่ียนแปรไปมาก การซ้ําก็จะหมดไป กลายเป6นการขัดแย'งเข'ามาแทน และ ถ'าหน.วยหน่ึงมีการเปลี่ยนแปรอย.างรวดเร็ว มีความแตกต.างจากหน.วยอ่ืนๆ มาก จะกลายเป6นความเป6นเด.น เป6นการสร'างเอกภาพด'วยความขัดแย'ง


บรรณานุกรม

หนังสืออ�างอิง Biblography กิติมา อมรทัต.(2530) ความหมายของศิลปะ ของ Herbert Read . กรุงเทพ ฯ : โรงพิมพ�คุรุสภา

ลาดพร'าว โกศล พิณกุล. (2542) การระบายสีน้ําภาพทิวทัศน�. กรุงเทพ ฯ : โอ.เอส. พริ้นติ้งเฮาส�. กองพิพิธภัณฑสถานแห.งชาติ กรมศิลปากร กระทรวงศึกษาธิการ. (2536) ประณีตศิลปoไทย.

กรุงเทพ ฯ : รุ.งศิลปoการพิมพ�. จีรพันธ� สมประสงค�. (2533) ประวัติศิลปะ. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�โอเดียนสโตร�. ชลูด น่ิมเสมอ.(2534) องค�ประกอบของศิลปะ. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�ไทยวัฒนาพานิช. ทวีเดช จ๋ิวบาง. (2536) เรียนรู'ทฤษฎีสี. กรุงเทพ ฯ : โอเอส พริ้นต้ิงเฮาส� . ธนาคารกรุงเทพ จํากัด. (2539) ลักษณะไทย เล.ม 1 : ภูมิหลัง. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�ไทยวัฒนา

พานิช. นพวรรณ หมั้นทรัพย�. (2539) ออกแบบเบื้องต'น. เชียงใหม. : โครงการตําราวิทยาเขตภาคพายัพ

สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล วิทยาเขตภาคพายัพ เชียงใหม.. บุญเย่ียม แย'มเมือง. (2537) สุนทรียะทางทัศนศิลปo. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�โอเดียนสโตร�. วรพงศ� วรชาติอุดมพงศ�. (2535) ออกแบบตกแต.ง. กรุงเทพ ฯ. วิรุณ ตั้งเจริญ. (2535) ทฤษฎีสี เพื่อการสร'างสรรค�ศิลปะ. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�โอเดียนสโตร� วิรัตน� พิชญไพบูลย�. (2528) ความเข'าใจศิลปะ. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�ไทยวัฒนาพานิช หอศิลปะแห.งรัชการที่ 9, มูลนิธิ. (2539) สูจิบัตรนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ : ศลิปะแห.งรัชการที่

9. กรุงเทพ ฯ โรงพิมพ�ตะวันออก. สุชาติ เถาทอง. (2532) ศิลปะกับมนุษย�. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�โอเดียนสโตร�. สมชาติ มณีโชติ. (2529) จิตรกรรมไทย. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�โอเดียนสโตร�. สมเกียรติ ต้ังนโม. (2536) ทฤษฎีสี : A complete guide for Artists by Ralph Fabri. กรุงเทพ ฯ :

สํานักพิมพ�โอเดียนสโตร�. สันติ เล็กสุขุม. (2538) ศิลปะภาคเหนือ : หริภุญชัย-ล'านนา. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�เมืองโบราณ. อัศนีย� ชูอรุณ. (2530) ประวัติศิลปะตะวันตก. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�โอเดียนสโตร� อัศนีย� ชูอรุณ. (2534) ความรู'เกี่ยวกับศิลปะภาพพิมพ�. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�โอเดียนสโตร� อัศนีย� ชูอรุณ. (2535) ศิลปะสมัยใหม.ยุคบุกเบิก. กรุงเทพ ฯ : สํานักพิมพ�โอเดียนสโตร�


สถาบันส.งเสริมการสอนวิทยาศาสตร�และเทคโนโลยี (สสวท.)(2540) หนังสือเรียนวิชา วิทยาศาสตร�กายภาพ ชีวภาพ เรื่อง โลกแห.งแสงสี ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย. กรุงเทพ ฯ : โรงพิมพ�คุรุสภาลาดพร'าว.

สถาบันส.งเสริมการสอนวิทยาศาสตร�และเทคโนโลยี (สสวท.) (2539) หนังสือเรียนวิชา วิทยาศาสตร�กายภาพ ชีวภาพ เรื่อง สีสรรพ� ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย. กรุงเทพ ฯ : โรงพิมพ�คุรุสภาลาดพร'าว.

วารสารบ'านและสวน. กรุงเทพ ฯ : บริษัทอัมรินทร�พริ้นติ้งกรุ�พ จํากัด. นิตยสารสารคดี. กรุงเทพ ฯ : บิรษัทวิริยะธุรกิจ จํากัด Ayres, Julia (1993) Printmaking Techniques. Newyork : Watson-Guptill Publications, a division

of BPI Communications, Inc., Beek, Steve Van . (1986) The Arts of Thailand. Hongkong : Toppan Printing Co. (HK) Ltd.


Website เว็บศิลปะ http://kanchanapisek.or.th เว็บกาญจนาภิเษก รวบรวมเนื้อหาสาระเกี่ยวกับงานศิลปะ ของไทย http://www.geocities.com/athenes/forum/5501 เรื่องราวเกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมไทย http://www.asa.or.th เรื่องราวเกี่ยวกับสถาปAตยกรรม ของสมาคมสถาปนิกสยาม http://kids.mweb.co.th/know_world/index.htm 7 ส่ิงมหัศจรรย�ของโลกยุคต.างๆ http://www.thai.to/pruth ความรู'ทั่วไปเกี่ยวกับศิลปะ http://www.thaiartnet.com ความรู'ทั่วไปเกี่ยวกับศิลปะ http://www.anurakthai.com การอนุรักษ�ศิลปวัฒธรรมไทย ด'านนาฏศิลปoและดนตรี http://www.thaidance.com นาฏศิลปoไทย http://www.mylanna.f2.com/language วรรณกรรมไทย ภาษาล'านนา http://www.graphic.s5.com/index.html เรื่องราวเกี่ยวกับคอมพิวเตอร�กราฟtก http://www.nextmonet.com/artsmart เรื่องราเวกี่ยวกับงานทัศนศิลปoประเภทต.างๆ http://www.fad.moe.co.th/pancient.htm โบราณสถานของไทย เว็บไซด�ของกรมศิลปากร http://www.yuparaj.co.th แหล.งศิลปวัฒนธรรมไทย ของโรงเรียนยุพราชวิทยาลัย เชียงใหม. http://www.chiangmaibis.com ศิลปวัฒนธรรมของเมืองเชียงใหม.


http://www.rama9art.org เกี่ยวกับผลงานทัศนศิลปoต.างๆ ของไทย http://www.sanford_artedventures.com เว็บไซดต�เรื่องราวกี่ยวกับทัศนศิลปoและองค�ประกอบศิลปo http://www.kmitl.ac.th/arch/tue/index.html เว็บไซต�ของสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล'า ลาดกระบัง เกี่ยวกับสถาปAตยกรรม http://yala.riy.ac.th/~jaran/data/art_element.htm เว็บไซด�เกี่ยวกับทัศนศิลปoและองค�ประกอบศิลปo http://www.artofcolour.com เว็บไซด�เกี่ยวกับทฤษฎีสี http://www.educ.kent.edu/vlo/design เว็ยไซด�ของมหาวิทยาลัยเคนท� เกี่ยวกับทัศนศิลปoประเภทต.างๆ http://www.jlc.net/~brian/art/prehistoric เว็บไซต�ศิลปะยุคก.อนประวัติศาสตร� http://www.mystudio.com/art/ancient/cave เว็บไซต�ศิลปะยุคก.อนประวัติศาสตร� http://www.mystudio.com/art/ancient/cave เว็บไซต�ศิลปะยุคก.อนประวัติศาสตร� http://exn.ca/mysticplaces/construction.cfm เว็บไซต�ศิลปะยุคก.อนประวัติศาสตร� http://www.pbs.org/wgbh/nova/pyramid/explore ศิลปะอียิปต� http://www.discoveringegypt.com/hiromenu.htm ศิลปะอียิปต� http://www.bc.edu/bc_org/avp/cas/fnart/arch ศิลปะกรีก โรมัน http://web.kyoto-inet.or.jp/org/orion/eng/hst ศิลปะกรีก โรมัน http://harpy.uccs.edu/roman/html/roman.html


ศิลปะกรีก โรมัน http://www.artcyclopedia.com เว็บเอ็นไซโคปzเดียเกี่ยวกับศิลปะต.างๆ http://www.guggenheimcollection.org พิพิธภัณฑ�กุกเกนไฮม� http://www.metmuseum.org พิพิธภัณฑ�เมโทรโปลิแทน http://www.louvre.fr พิพิธภัณฑ�ลุฟวร� ฝร่ังเศส http://www.designnaddict.com เว็บไซต�เกี่ยวกับงานออกแบบสมัยใหม. http://www.wallpaper.com เว็บไซต�เกี่ยวกับงานออกแบบสมัยใหม. http://www.onemedia.com เว็บไซต�เกี่ยวกับงานออกแบบสมัยใหม. http://www.hermitage.ru พิพิธภัณฑ�เฮอร�มิเทจ รัสเซีย http://www.nationalgallery.org.uk หอศิลปoแห.งชาติกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ http://www.su.ac.th มหาวิทยาลัยศิลปากร http://www.tata.org.uk พิพิธภัณฑ� tate ประเทศอังกฤษ http://www.thebritishmuseum.ac.uk พิพิธภัณฑ�แห.งบริเทน ประเทศอังกฤษ http://www.tnm.go.jp พิพิธภัณฑ�แห.งชาติโตเกียวประเทศญ่ีปุiน http://www.art-centre.su.ac.th หอศิลปo มหาวิทยาลัยศิลปากร


http://www.chiangmai.ac.th หอนิทรรศการศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม. http://www.decorate.su.ac.th/design/design.html หอศิลปะและการออกแบบ คณะมัณฑนศิลปo มหาวิทยาลัยศิลปากร http://www.era.su.ac.th สารสนเทศทางอิเลคทรอนิกส�ด'านศิลปะในประเทศไทย http://www.fine-art.com เว็บไซด�รวบรวมผลงานศิลปะทั่วโลก http://artgallery.iwarp.com เว็บไซด�รวบรวมผลงานศิลปะทั่วโลก http://www.arteducation.8m.com/index.html ประวัติศาสตร�ศิลปoของไทย http://www.thaicad.com ผลงานศิลปะจากการออกแบบโดยคอมพิวเตอร�

Documents

Artistic Elements