Upload
doantu
View
224
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 1
ASALDU HEMODINAMIKOAK
I. ENBOLISMOAII. INFARTUAIII. ISKEMIA IV. SHOCKA
2010/02/[email protected]
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 2
I. ENBOLISMOA
Masa edo material, nahiz solido, likido edo gaseosoa, odol-hodi barnean dagoena eta odolak garraiatzen duena
Enboloak, urruneko gune batean talka egin duenean, hodi-argiaren buxadura partziala edo osokoa eragiten du.
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 3
ENBOLISMO MOTAK
TRONBOENBOLISMOA: tronbo batetik askatutako zatiez osatutako enboloak:
Birikakoa tronboenbolismoa. Tronboenbolismo sistemikoa.
Gantz-enbolismoa: gantzezko edo hezur-muinezko tantaz osatutako enboloak.
Aire-enbolismoa: airez edo gas nitrogenoz osatutako enboloak.
Likido amniotikozko enbolismoa. Kolesterol-enbolismoa: ateroma-plaken zatiak. Tumore-enbolismoa: tumore-ehun zatiak. Gorputz arrotzen zatiz osatutako enboloak (balak).
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 4
BIRIKAKO TRONBOENBOLISMOA
Zain-zirkulazioan sortutako enboloak eragina % 25 > jatorria: beheko gorputz-adarretako zainetan
sortutako tronboetan, batez ere belaun edo belaunetik gora sortzen diren tronboetan.
% 60-80 isilak dira. Enboloa txikiak izaten dira: desegin edo eratu egiten
dira hodi-argia libratuz. Ugariak badira eta behin eta berriz sortzen badira, luzarora
Birikietako Hipertensioa eragin ditzake (BHT).
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 5
BIRIKAKO TRONBOENBOLISMOA
Biriketako Tronboenbolia MasiboaBiriketako Tronboenbolia Masiboa Birikako zirkulazioaren % 60 edo gehiago buxatzen baduteBirikako zirkulazioaren % 60 edo gehiago buxatzen badute
Ondorio larria: Bat-bateko heriotza Eskuineko bihotz-gutxiegitasuna (cor pulmonale) eta kolapso
kardiobaskularra Enbolo handiak izan ohi dira: pulmonar arteria enbor nagusian, bere
adarkaduran/bifurkazioan edo pulmonar arteriaren adar nagusietan.
Tamaina ertaineko enboloak: arteria ertainei erasaten diete ++Birikako Odoljarioa: odoljarioa xurgatu eta albeoloen arkitektura
leheneratu egiten da. % 10n Birikako Infartua (infartu hemorragikoa)
iruki-formakoa, pleuran oinarrituta. zirkulazioa pulmonarra behar adinakoa ez denean (aurrezdik,bihotz-
edo birika-gaixotasuna dagoenean)
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 7
TRONBOENBOLISMO SISTEMIKOA Tronboenboloak, zirkulazioa sistemikora
bidaiatzen dutenean. Jatorria
% 80 bihotz-paretako tronboak dira. 2/3 Ezker-bentrikuluko infartua. 1/3: aurikulen zabalkuntza, fibrilazio aurikularra.
El resto: Balbula-garatxoak (endokarditisa). Tronbo arterialak:Ateroma ultzeratuen gaineko tronboak. Aorta-aneurismen gaineko tronboak. “Enbolia paradoxikoak”: zainetan jaio eta birika-iragazkitik igaro
zirkulazio sistemikora. % 10-15ek jatorri ezezaguna dute.
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 8
TRONBOENBOLISMO SISTEMIKOA
Ondorioak:enboloak talka egiten duen hodiaren eremu-baskularreko ehunetanHipoxia eta nekrosi iskemikoa.
Non: % 75 beheko gorputz-adarretan.% 10 garunean. Hesteetan, giltzurrunean, barean, goiko gorputz-
adarretan.
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 9
Bentrikuluaren pareta-tronboa, infartu-orbainaren gainean.
Aurikularen pareta-tronboa
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 10
Gantz-Enbolismoa eta Hezur-muin Enbolismoa
Jatorria ++Hezur luzeen hausturak (hezur-muin gantzez osatua)) Atal bigunetako traumatismoak, erredurak, kirurgia (gantz-
ehuna) <% 10.n bakarrik sintomak
Gantz Enbolismoaren sindromea mikrozirkulazioaren buxadura (gantz tantak) + endotelioaren lesio biokimikoak eragina
Birika-gutxiegitasuna Sintoma neurologikoak Anemia, tronbozitopenia
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 12
Birikako gantz-enboliaBirikako gantz-enbolia
Gantz-enboloa
Hezur-muinezko enboloa
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 13
Aire-Enbolismoa
AireAire-burbuilak-burbuilak eragindako odol-hodietako buxadura (erditzean; bular-paretako traumatismoak; kateterismoak).
Deskonpresio-gaixotasuna (urpekariak):Deskonpresio-gaixotasuna (urpekariak): nitrogenoa gas. Urpean, presio handiko giroan arnasa hartzean: gasa
ehunetan eta odolean disolbatzen da. Deskonpresio azkarra egitean, odolean eta ehunetan
disolbatutako nitrogenoa gasifikatu egiten da, eta ehunetan eta hodietan (enbolo gaseosoak) gas-burbuilak sortzen dira.
Mina (m. eskeletiko, giltzadura eta giltzaduren inguruko ehunetan), edema, odoljarioak, arnas-estua edo disnea.
Zirkulazio gutxiegatasun sistemikoa: garuna, bihotza, birikietan.
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 15
Likido amniotikozko Enbolismoa Erditzean eta Erditze ostean agertzen den, ez-ohizko,
koadro larria da. Plazenta eta umetokiko zainak urratu egiten dira eta
likido amniotiko edo fetu-ehunezko infusioa (osagaiak: larruazaleko zelulak, fetuaren digestio-hodiko edo arnasbideko muzina; lanugo-ilea; fetuaren gantza) enbolo-gisa, amaren zirkulazio sistemikora igarotzen dira: mikrotronbo sistemikoak
bat-bateko disnea larria, zianosia, shock hipotentsiboa, konbultsioak eta koma.
likido amniotikoaren substantzien eragin edo lesio biokimikoagatik: birikako edema eta hodi barneko koagulazio barreiatua .
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 17
II. INFARTUA Erabateko odol-fluxu urritasunak eragindako (anoxiak)
nekrosi-iskemiko eremua. nekrosi-iskemiko eremua. arteria-fluxuaren bat-bateko buxadura
++tronboa /enbolia zainaren drainatze buxadura, bat-batekoa eta
iraunkorra.MAKRO:
• iruki formakoak (hodi buxatua oinarria periferian)
• Hasieran, ertzak ez daude hain ondo zehaztuta.
• Denborarekin, ertza hobeto zehazten da: hiperemia eta hantura periferikoa
MIKRO: nekrosia iskemikoa, koagulatiboa
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 18
INFARTU MOTAK Infartu Gorria edo HemorragikoaInfartu Gorria edo Hemorragikoa.
Zain-buxaduretan. Ehun laxoetan (birika). Zirkulazio bikoitza duten organuetan (birika, heste meharra). Aurreztik kongestionatuta dauden ehunak. Angioplastia koronarioan, arteria-buxadura konpondu ondoren
zirkulazioa leheneratzen denean (reperfuzioa). Infartu Zuria edo AnemikoaInfartu Zuria edo Anemikoa.
Arteria-buxaduretan. Arteria-zirkulazio terminala duten organo solidoetan (bihotza, barea,
giltzurruna). Infartu Septikoa edo Biguna.Infartu Septikoa edo Biguna.
Enbolo septikoek (bakterio-garatxoek) eraginda. Ehun nekrotiko/infartatua bakteriez ereintzen denean: abzesu
bihurtzen da.
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 19
Infartu hemorragikoa
Enboloa arteria mesenterikoan
Infartu mesenterikoa
Birikako infartua
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 20
Infartu zuria, anemikoa
Infartu esplenikoak
Giltzurrun-infartua:
•koagulazio-nekrosia
•ertz hiperemikoa
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 21
III. ISKEMIA
Eremu bateko odol-fluxua murrizten denean pixkanaka, denbora luzean, ez da infarturik gertatzen:Konpentsatzea: alboko zirkulazioa garatuz,
ordezko hodiak zabalduz. Iskemia: ehun espezializatuen zelulek atrofia
iraunkorra jasatzen dute, eta ehun konektiboak ordezkatzen ditu.
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 23
IV. SHOCKA
Egoera klinikoa: non arrazoi desberdinagaitik, asaldu hemodinamikoa eta metabolikoa larria: Ehunen irrigazio-gutxiegitasuna eta hipoperfusio
sistemikoa Hipoxia zelularra eta metabolito-eliminazioaren
eragozpena Mekanismo konpensadoreak martxan ipintzen dira:
Zelula –lesio iragankorra Zelua-lesio itzulezina--------pazientearen eriotza.
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 24
Shockaren aldiak
Ez-progresiboa:Mekanismo konpentsatzaile neurohumoralak aktibazioa Bihotz-gastua, odolaren presioa eta ehunetarako perfusioa ez dira
aldatzen Ez dago lesiorik
Progresiboa Ehunetako hipoperfusioa, eta metabolismo-asaldurak (zelula-hipoxia,
azidosi laktikoa) Bizi-organoen akats funtzionala: nahasmena, diuresia murriztea. Errebersiblea
Itzulezina Hipotentsioa larria. Zelula-lesio larria eta itzulezina Nahiz eta asaldura hemodinamiko-metabolikoak konpondu, ezin da bizia
mantendu Lesio irreberzibleak edo itzulezinak
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 25
Shock motak
Kardiogenikoa bihotz-bonbaren akatsa
INFARTUA Arritmiak Irteerako fluxuan buxadura gertatzea (Biriketako tronboenbolismoa)
Hipobolemikoa Odola edo likido-bolumena galtzea (odoljarioak, erredurak)
Septikoa mikrobio-infekzio sistemikoa *
Bestelakoak Neurogenikoa (garun edo medula lesioa) Anafilaktikoa (1 motatako hipertsentsibititate erreakzioa)
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 26
Shocka: lesioak Bihotza
Mikroodoljarioak subendokardio eta subepikardioan Miokardioan:
koagulazio-nekrosia zélula bakanak edo foko barreiatuak. uzkurtze-banda nekrosia
Giltzurruna: Nekrosi tubular akutua Gibela
Gingiltxoen erdiguneko nekrosi hemorragikoa. Gantz-endekapena (esteatosia).
Digestibo aparatua: Enteropatia hemorragikoa odoljarioak, nekrosia.
Garuna: Entzefalopatia iskemikoa Suprrarrenal glandula: medula odoljarioa Pancreas: enzima liberazioa…pankreatitis akutua Birikia:Shock Septikoan, Shock-birika (AZAS- arnas zailtasun
akutuaren sindromea)
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 29
Giltzurruna: Nekrosi tubular akutuaGiltzurruna: Nekrosi tubular akutua
Nekrosi tubular akutua
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 30
Shock-gibelaShock-gibela
Gingiltxoen erdiguneko nekrosia.
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 31
Shockak eragindako enteropatia iskemikoa: infarto inetstinala
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 32
Neuronas normales
Neuronas necróticas
DAÑO NEURONAL DIFUSO
Entzefalopatia iskemikoa
BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 33
NECROSIS CORTICAL LAMINAR
Korteza normalA
Necrosis laminarra
Entzefalopatia iskemikoa