ATP 13

ماهنامه تخصصی دانشکده علوم زیستی- شماره سیزدهم-دی ماه 1391

1

ماهنامه تخصصی دانشکده علوم زیستی- شماره سیزدهم-دی ماه 1391ماهنامه تخصصی دانشکده علوم زیستی- شماره سیزدهم-دی ماه 1391

23

صاحب امتیاز و مدیر مسئول: دکتر رامین عزتیسردبیر: فهیمه اسکندری

مسئول روابط عمومی: سارا کاشانیصفحه آرا: فرخنده صبا

ماهنامه تخصصی زیست شناسی، شماره سیزدهم، دی ماه 1391

اعضای هیئت تحریریه: هانیه سادات احمدی، نسرین اسدی، فهیمه اسکندری، راضیه ایرانی، فاطمه شکوریان فرد، سپیده شهباز، سمیه

فراهانی، محدثه قوتی، سارا کاشانی، آزاده محمودی.

با تشکر از همکاری و حمایتهای ریاست محترم دانشکده علوم زیستی، سرکار خانم دکتر شهربانو عریان واساتیدمحترم دانشکده.

امام صادق)ع( میفرمایند:چشمهایت را جز از روی دلسوزی و مهربانی به پدر و مادر خیره مکن و صدایت را بلندتر از صدای آنها نکن، دستهایت را باالی دستهای آنها مبر،

و جلوتر از آنان راه مرو.بحار االنوار، ج 74، ص 79.

سخن سردبیر....................................................................................... 4 شناسایی یک باکتری به عنوان عامل چاقی.....................................510برابر شدن مقاالت زیست فناوری ایران...................................... 5اثرات بیولوژیک زهر زنبور عسل ....................................................... 6چربی هایی برای الغر کردن شما. ...................................................10 ناگفته هایی از زبان دکتر سعید آیریان............................................12

ابداع شیوه نوین بازسازی رگ های خونیاز سوی دانشمندان ایرانی....................................................................19 ترسی که شیرین است..........................................................................14ویتامین های اقیانوسی........................................................................ 15مغزتان خسته شد، پلک بزنید........................................................... 15زنی با سلول های فنا ناپذیر............................................................... 16راز وراثت................................................................................................ 17عجیب ترین موجوداتی که در سال 2012 شناسایی شدند.......19 اگر مثل غازها باشیم.......................................................................... 21صعود همیشه برای قله نیست...........................................................22


45

زیستی حیات شناخت گرو در ما حیات در کوشش لزوم امر، این است. اطرافمان جهت شناخت هر چه بیشتر برای برخورداری را تری آگاهانه زندگی و تر وسیع بینشی از روشن می سازد. در این میان، گسترش علوم زیستی، به عنوان جزء الینفک شناسایی حیات بسیار ضروری و مورد توجه می باشد. امید که با ارائه چنین نشریاتی، توانسته باشیم حلقه ای از زنجیره حیات را به دیگران نیز بشناسانیم. در این راه، از تمامی آنانکه چون ما عالقه مند به زیست و علم زیستن می باشند، دعوت به

همکاری می نماییم.در پایان، از یاد نبریم که

رمز موفقیت، پایبندی به هدف در زندگی است.

شناسایی یک باکتری به عنوان عامل چاقی

آزاده محمودی، زیست شناسی سلولی و مولکولی

از برخی در چاقی اصلی علت است ممکن که داشتند اظهار محققان افراد زیاد خوردن و یا کم تحرکی نباشد، بلکه، به واسطه یک نوع باکتری رژیمهای که دهد می نشان جدید تحقیقات باشد. شده ایجاد خاص غذایی می توانند میزان حضور میکروبهای مبارزه کننده با باکتری عامل چاقی در معده را تغییر دهند. محققان در این تحقیق از موش های مقاوم به چاقی استفاده نمودند. این موشها به رغم دارا بودن رژیم غذایی غنی وعدم تحرک باال الغر بودند. این درحالی است که به برخی از این موشها باکتریهای bacterium enterobacter انسانی تزریق گردید و آنها به

سرعت چاق شدند.این شانگهای، جیاتونگ دانشگاه از سوی منتشر شده گزارش براساس باکتری ها )Enterobacter( پس ازشناسایی به میزان زیاد در روده 10 از بیش تا موشها شد. داده نسبت چاقی به باال، وزن با داوطلبان هفته این باکتری را به عنوان بخشی از این آزمایش دریافت کردند.نتایج این تحقیقات که در مجله انجمن بین المللی اکولوژی میکروبی منتشر شده، نشان می دهد که این باکتری ممکن است سهم سببی و یا علیتی در گسترش چاقی در انسانها داشته باشد. محققان معتقدند، بیماری که 28 پروبیوتیکها و چین سنتی غذاهای طب کامل، غالت رژیم یک با کیلوگرم در 9 هفته وزن کم می کند تنها اگر میزان این باکتری در روده

وی کاهش یابد.

باکتری Enterobacter بخشی از سیستم گوارشی است که نقش مهمی در چاقی ایفا می کند

زائو لیپینگ یکی از نویسندگان این گزارش دوسال پس از آنکه یک رژیم کرد، کم وزن کیلوگرم 19 کرد مصرف پروبیوتیک غذاهای از غذایی این امر موجب تعادل باکتری در روده وی شد. کار زائو روی نقش این باکتری در چاقی از باورهای سنتی چینی گرفته شده بود که گفته می شود روده بنیاد سالمت بدن است. دانشمندان در آخرین گزارش خود از این تحقیقات، امیدوارند بتوانند باکتریهای چاقی بیشتری را در رابطه با

انسانها در تحقیقات آینده شناسایی نمایند.جهان سطح در چاقی میزان جهانی، بهداشت سازمان اعالم براساس میلیون 500 حدود آمار، براساس است. شده برابر دو 1980 سال از

بزرگسال در دنیا از چاقی رنج می برند.

10برابر شدن مقاالت زیست فناوری ایراندکتر طائب در مراسم اختتامیه دومین جشنواره زیست فناوری ایران با اشاره به رشد کمی و کیفی دومین جشنواره گفت: در دومین جشنواره زیست فناوری ایران 120 شرکت، هفت انجمن علمی، 50 دانشگاه و پژوهشگاه، 12 پارک علم و فناوری و

15 شرکت خارجی حضور داشتند.وی با بیان این که خوشبختانه زیست فناوری زمینه های جدیدی را در توسعه کشور ترسیم کرده است، تصریح کرد: زیست فناوری در حال حاضر در بسیاری از عرصه های زندگی بشر اعم از غذا، کشاورزی، صنعت، پزشکی، داروسازی و حتی روباتیک

گسترش یافته است.قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فن آوری با بیان این که در حال حاضر در 68 دانشگاه کشور 35 رشته مختلف تحصیلی در مقاطع مختلف مرتبط با زیست فناوری وجود دارد، تصریح کرد: هم اکنون 60 درصد دانشجویان تحصیالت تکمیلی دانشگاه ها

در زیست فناوری و رشته های مرتبط با آن تحصیل می کنند.وی تصریح کرد: در سال 2005 میالدی تنها 106 مقاله زیست فناوری ایران در نمایه های بین المللی چاپ شده است این در حالی است که هم اکنون مقاالت علمی ایران 10 برابر شده است. به طوری که هم اکنون زیست فناوری ایران به جایگاه اول

منطقه دست پیدا کرده است.


67

از این پس تالش می کنیم تا در هر شماره، یکی از جدیدترین مقاالت اساتید محترم دانشکده علوم زیستی را جهت افزایش آگاهی و آشنایی بیشتر دانشجویان، ارائه نماییم. اولین مقاله متعلق به دکتر محمد نبیونی می باشد که در همین

.جا الزم می دانیم کمال تشکر و قدردانی را از همکاری صمیمانه ایشان به عمل آوریم

(Honey Bee Venom ) اثرات بیولوژیک زهر زنبور عسل

چکیده: زنبور عسل با نام علمی Apis mellifera دارای زهری شفاف با بویی تیز و طعمی تند می باشد که در گذشته به عنوان یک داروی سنتی برای درمان بیماری های مختلف مانند آرتریت، روماتیسم، کمردرد و بیماری های پوستی توسط مردم مشرق زمین مورد استفاده قرار می گرفته است. این ماده حداقل دارای شانزده جزء فعال می باشد؛ که ملیتین و فسفولیپاز A2 به عنوان دو جزء اصلی آن در نظر گرفته می شوند. تحقیقات انجام شده در سال های اخیر، اثرات ضدآرتریتی و ضدتوموری این ماده را اثبات نموده اند. زهر زنبور همچنین به دلیل ویژگی های ضدالتهابی، در درمان بیماری ماتیپل اسکلروزیس یاMS موثر می باشد. مطالعات مختلفی نشان داده اند که زهر زنبور عسل از طریق القای آپوپتوز اثرات ضد توموری

خود را اعمال می کند.کلمات کلیدی: زهر زنبور عسل، اثر ضد توموری، آپوپتوز

مقدمه:زهر زنبور عسل )BV( از گذشته های دور به طرق مختلفی مانند نیش زدن مستقیم زنبور، تزریق و بکارگیری آن به همراه طب سوزنی مورد های بیماری درمان برای سنتی داروی یک عنوان به و بوده استفاده مختلفی مانند آرتریت، روماتیسم، کمردرد و بیماری های پوستی توسط زهر از استفاده است. گرفته قرار می استفاده مورد زمین مردم مشرق به طور وسیعی در به همراه طب سوزنی توسط مردم کره زنبور عسل درمان بیماری های مربوط به سیستم ایمنی خصوصاً آرتریت روماتوئید

استفاده می شده و نتایج رضایت بخشی نیز به دنبال داشته است.زنبور عسل با نام علمی Apis mellifera دارای زهری شفاف با بویی تیز و طعمی تند می باشد که آن را در کیسه های زهری ذخیره نموده و برای دفاع شخصی از آن استفاده می کند)Kwon et al.,2001( . این ماده به راحتی در آب و اسید حل شده، ولی در الکل حل نمی شود. وزن مخصوص آن 1,1313 و pH آن در حدود 5,2 می باشد. زهر زنبور در برابر سرما و گرما مقاوم است و اگر از رطوبت دور باشد تا چندین سال فعالیت سمی خود را حفظ می کند )نیاکان الهیجی و معصومی.1373(. )2001,.Kwon etal(. این ماده دارای حداقل شانزده جز فعال می باشدزهر زنبور حاوی پپتیدهای مختلفی ازجمله ملیتین، آپامین، آدوالپین؛ آنزیم هایی مانند هیالورونیداز و فسفولیپاز A2؛ آمین های فعال بیولوژیکی نظیر هیستامین و اپی نفرین و اجزای غیرپپتیدی با خواص دارویی فراوان می باشد .)Son et al.,2007( ملیتین و فسفولیپاز A2 به عنوان دو جزء

. )2001,.Kwon et al(اصلی زهر زنبور عسل در نظر گرفته می شوندپروتئین دهد، می تشکیل را زهر درصد 60 تا 50 که "ملیتین" کوچکی است که از 26 اسیدآمینه تشکیل شده و جزء سمی اصلی زهر سلول غشای در ملیتین های مولکول از مقداری که زمانی باشد. می لیز می گردد. و سلول توسط آن شکسته شده نفوذ کند، فسفولیپازها هنگام اما باشد؛ می تترامر به صورت ملیتین زنبور، زهر کیسه ی در Terra and( اثرگذاری بر روی سلول به صورت مونومر عمل می-نمایدGuimaraes.,2006( . "فسفولیپاز A2"نیز که 20-15 درصد زهر را باعث فروپاشی ساختارهای فسفولیپیدی و در نتیجه تشکیل می دهد،

. )2007 ,.Chu et al( فروپاشی غشای سلولی می¬گرد

خواص درمانی زهر زنبور عسل:مالتیپل بیماری درمان در ضدالتهابی های ویژگی دلیل به زنبور زهر اسکلروزیس یا MS موثرمی باشد و با تحریک سلول های الیگودندروسیت )2007,.Mirshafiey(.مناطق دمیلینه می گردد میلینه شدن موجب Hang وهمکارانش در سال 2005 با بکارگیری روش های مختلف اثبات BOX بیان افزایش و BCL2 بیان کاهش طریق از BV که نمودند به آرتریت بیماران مبتال ،القا کننده آپوپتوز در سلول-های سینوویال روماتوئید می باشد. آنها پیشنهاد نمودند که BV از طریق القای آپوپتوز های تکثیر سلول مهار موجب CASPASE2 فعال شدن وسیلهی به

.)2005.Hang et al( سینوویال روماتوئیدی می گرددزنبور زهر بکارگیری که دادند نشان در سال2006 و همکارانش Sahبا القاشده آرتریت روماتوئید به روش طب سوزنی در موش های عسل پروتئازهای سیتوپالسمی، فعالیت کاهش 80 درصدی ، IIتیپ کالژن رابه ROS لیزوزومی و ماتریکسی و همچنین کاهش چشم گیر سطح دنبال دارد. آرتریت روماتوئید )RA( یک بیماری خودایمنی است که با فرسایش پیشرونده ی مفاصل مشخص می گردد. افزایش میزان فعالیت پروتئازها و گونه های رادیکال اکسیژن آزاد فعال )ROS( در بیماری های )2006,.Suh et al(. نشان داده شده است RA دژنراتیو مفاصل مانند

های سلول باشد. می ضدسرطانی اثرات دارای همچنین زنبور زهر مانند کلیه، ریه، کبد، پروستات، بافت های مختلف به سرطانی مربوط مثانه، سینه و خون، در حضور این ماده دچار مرگ سلولی و یا مهار تکثیر

.)2007,.Son et al( گشته اندامروزه تنظیم فرایند آپوپتوز برای درمان سرطان مورد توجه بسیار قرار گرفته است. در مسیر آپوپتوز، وقوع یک سری از وقایع مولکولی در نهایت پروتئین هایی که در از به مرگ سلولی می شود. دو گروه مهم منجر میدباشند. BCL2 خانواده-ی و کاسپازها شوند، می درگیر آپوپتوز عنوان تحت عملکردی گروه دو به آپوپتوز در دخیل کاسپازهای تقسیم می گردند. خانواده و "کاسپازهای آغازی" "کاسپازهای اجرایی" "پروتئین عنوان تحت مشخص عملکردی گروه دو به نیز BCL2 ی آنتی های "پروتئین و )…,BAD, BID, BAX( پروآپوپتیک" های آپوپتیک" )BCL-W ,BCL2,…( تقسیم بندی می شوند. دو مسیر در

ارتباط با آپوپتوز وجود دارد: 1( مسیر میتوکندریایی )مسیر داخلی(. 2( مسیر سیگنالینگ رسپتور آغازی نامبرده، کاسپازهای مرگ )مسیر خارجی(. در هر دو مسیرهای و در پایین دست خود می شوند اجرایی کاسپازهای فعال شدن باعث های پروتئین از تعدادی کاسپاز3، اجرایی، خصوصاً کاسپازهای نهایت پایین دست خود را فعال می کنند که این عمل منجر به ظهور ویژگی این میان، آپوپتوز می گردد. در به بیوشیمیایی و مورفولوژیکی مربوط پروتئین های مهارکننده ی آپوپتوز )IAP( نقش مهمی را ایفا می کنند. سلولی های استرس گر حس عنوان به p53 مولکول دیگر طرف از پیشبرد باعث سلولی های استرس به پاسخ در و شود می شناخته خانواده پروآپوپتیک های ژن رونویسی نمودن فعال طریق از آپوپتوز یا مهار رونویسی اعضای آنتی آپوپتیک این خانواده می ی BCL-2 و گردد. این مولکول همچنین ممکن است سایر ژن های درگیر در آپوپتوز مانند PERP, P53AIP1 ,1-PTEN Apaf را فعال نماید. همچنین در سال های اخیر گزارش شده است که پروتئین کینازهای فعال شده با

میتوژن )MAPK( مانند JNK , AKT ,MAPK P38 و ERK در پاسخ به تحریکات مختلف تحت تاثیر قرار می گیرند. مشخص شده است که فعال شدن مسیر سیگنالینگ JNK و MAPK P38 منجر به القای ERK آپوپتوز می گردد، درحالی که فعال شدن مسیرهای سیگنالینگ)Moon et al.,2006(. در را موجب می شود بقای سلولی AKT و سال Nada ،2002 و همکارانش اثر مهاری زهر زنبور را بر روی تکثیر کردند. گزارش پستانی تومور رشد و پستانی کارسینومای های سلول آنها نشان دادند که مدت زمان بقای موش های دارای تومور، با تزریق زهر زنبور باال رفته و گسترش تومور در آنها به طور محسوسی مهار می NCI-H1299 2002(. سلول های سرطانی ریوی,.Nada et al( گرددنظر به که گردند آپوپتوز مشهودی می زنبور دچار زهر در حضور نیز .)2003,.Jang et al( باشد دخیل امر دراین 2-Cox مهار رسد می رده و انسان خون سالم های لنفوسیت روی بر زنبور زهر اثر بررسی اثر دارای زنبور زهر که داد نشان 60-HL پرومیلوسیتی سلولی ی کشندگی و مهار تکثیر در هر دوی این سلول ها می باشد. همچنین زهر زنبور موجب افزایش بیان PTEN به عنوان یک پروتئین مهارکننده ی تومور در سلول های HL-60، و القای فاکتورهای رونویسی زیرخانواده در ژنومی ترمیم ضایعات در فاکتورهای دخیل عنوان به Forkheadبر عسل زنبور زهر اثر بررسی .)2007,.Lee et al( شد ها لنفوسیت روی یک رده ی سلولی مربوط به سرطان گردن به نام CaSKi، نشان داد که زهر زنبور در الگویی وابسته به دوز و زمان موجب کاهش تعداد سلول های زنده و القای تغییرات مورفولوژیکی مرتبط با آپوپتوز در آنها موجب زنبور زهر که داد نشان فلوسیتومتری های بررسی گردد. می افزایش سطح Ca2+ سیتوپالسمی، کاهش پتانسیل غشای میتوکندری و به دنبال آن آزاد شدن سیتوکروم c، فعال شدن کاسپاز3 و در نتیجه IAP, همچنین القاکننده ی افزایش سطوح BV .القای آپوپتوز می شودFas, Bax, p21 و افزایش سطح Bcl-2 می باشد. به طور خالصه می توان گفت که BV باعث القای آپوپتوز در مسیر وابسته به میتوکندری و

.)2008,.Ip et al( می گردد CaSKi کاسپاز در سلول¬هایMoon و همکارانش در سال 2006 مکانیسم های مولکولی دخیل در بررسی U937 لوکمیایی رده ی سلولی را در زهر با القا شده آپوپتوز کردند و کاهش بیان Akt, ERK و Bcl-2 و فعال شدن کاسپاز 3 در حضور زهر و طی آپوپتوز را گزارش نمودند )Moon et al.,2006(. نتایج مشابهی در مورد تاثیر ملیتین بر روی سلول های لوکمیایی U937در سال 2008 گزارش شد )Tu .)2008,.Moon et al و همکارانش در اما به کلسیم وابسته از یک مسیر BV سال 2008 گزارش کردند که آپوپتوز در سلول های مالنومایی القای به به کاسپاز منجر وابسته غیر


89

.)2008,.Tu et al( می گردد A2058 in و همin vivo و همکارانش در سال 2010 گزارش کردند که زهر زنبور عسل و ملیتین می توانند سرطان پروستات را هم در مطالعات Parkvitro مهار کنند. آنها اذعان نمودند این اثرات ممکن است به واسطه ی سیگنالینگ NF-kB/caspase، که القاکننده¬ی مرگ سلولی آپوپتوزی

.)2010,.park et al( است، کنترل گرددبه عنوان جمع بندی می توان بیان کرد که زهر زنبور عسل به دلیل محتویات بسیار مهم خود می تواند در درمان بیماری ها مورد توجه قرار گرفته

و در آینده ای نزدیک در لیست تولیدات طبیعی ) Natural Products ( که جنبه های درمانی آنها به اثبات رسیده است قرار گیرد.

منابع:

1.Chu.T, chang H.H, Huang C.J, chang H.c, chi C.C, H.H.)2007(. Phospholipase A2 –independent Ca2+ entry and subsequent apoptosis indused by melitin in human MG63 osteosarcoma cells,life science,369-364 :)40( 80.

2.HongS.J. Rim G.S, Tang H.I, Yin C.S,. Koh H.G, Jang M.H.)2005(. Bee venom induces apoptosis through caspase3- activation in synovial fibroblasts of patient with rheumatoid arthritis, Toxicon, 45-39 :)1( 46.

3.IP S.W,Wei H.C, Lin J.P, Kuo H.M,Liu K.C, Hsu S.C, Yang J.S, Mei-Dueyang, Chi T.H, Chang J.G. )2008(. Bee venom induced cell cycle arrest and apoptosis in human cervical epidernoid carcinoma Ca Ski cells. Anticancer Research, 842-833: 28.

4.JangM.H, Shin M.C, Sabina L.S, Han S. N, Park. H. J, Insop. S.I, Lee. J.S, Kim. K. A, Kim. E.H, kim. C. J. )2003(Bee venom induces Apoptosis and InhibitsExpression of Cyclooxygenase2- mRNA in Human Lung Cancer Cell line NCI-HI299. Pharmacology science ,104-95 :91.

5. Kwon.Y.B, Lee. J. D, Han. H. J, Mar. W. C, Kang. S.K, Beitz. A.J, Lee. J. H.)2001(. Bee venom injection into an acupuncture point reduces arthritis associated edema and nociceptive response. Pain,280-90:271

6. Lee. Y. J, Kang. S.J, Kim. B. M, Kim.Y. J, Woo. H. D, Chung. H. w. )2007(. Cytotoxicity of honeybee )Apismellifera( venom in normal human lymphocytes and HL60- cells. Chemico-Biological Interaction, 171-10:157

7. Mirshafiey Abbas. )2007(. Venom Therapy in multiple sclerosis. Neuropharmacology, XX:9-1.

8. Moon. D. O, Park. S. Y, Heo M.S, Kim. K.C, Park C, Ko. W. S.)2006(Key reguators in bee venom induced apoptosis areBcl2- and caspase3-in human leukemic U937 cells through down regulation of ERK and Akt. Int Immonopharmaco1807-1796: 1,6

9. Moon. D. O, Park. S. Y, Choi. Y. H, Kim. N.D.)2008( Mellitin induces Bcl2- and caspase-3 dependent apoptosis through down regulation of Akt phosphorylation in human leukemic U937 cells. Toxcicion,120-51:112

10. Nada Or Oli. )2003(. Inhibition of mammary carcinoma cell proliferation in vitro and tumor growth in vivo by bee venom. Toxcicion,870-861:)7(41.

11. Park. M. H. Park. S.Y, Kwak. D. H, Oh. L. Y, Yoon. D. Y, Han. S. B, Song. H. S, Hong. J. T. )2010(. Anti-cancer effect of bee venom in prostate cancer cells through activation of caspase pathway via inactivation of NNF-Kb. Prostate.

12. Park. H. L,Lee.S. H, Son. D. J, Oh. K. W, Kim. K. H, Song. H. S. )2004(. Anti-arthritic effect of bee venom:inhibition of inflammation mediator generation by suppression of NF-KappaB through interaction with p50 subunit, Arthritis Rheum,3515-3504:)11(50 Nada Or Oli .)2003(

13. Son. D. J, Lee. Y. H, Songb. H. S, Leea. C. K, Hong. J. T. )2007(. Therapeutic application of Anti-arthritis,Pain-releasing and anti-cancer Effect of bee venom And its Constituent Compounds. Pharmacology and Therapeutics,270-246:)2( 115

14. Son. D. J,Ha. H. J, Songb. H. S, Lim. Y, Yun. Y. P, Lee. J. W, Moon. D C, Park. Y .H, Park. B. S, Song. M. J, Hong. J. T. )2006( Mellitin inhibits Vascular Smooth Muscle cell Proliferation Through Induction of Apoptosis via Suppression of Nuclear Factor-kB and Akt Activation and Enhancement of Apoptotic Protein Expression. PharmacologyandExperimental Therapeutics,634-627:)2(317

15. Sub. S. J, Kim. K. S, Kim. M. J, Chang. Y .C, Lee.S. D, Kim. M. S, Kwon. D. Y, Kim. C.H.)2006(. Effect of bee venom on protease activities and free radical damages in synovial fluid from type II collagen-induced rheumatoid arthritis rats. Toxicology in vitro, 1471-20:1465

16. Terra.R. M,Guimaraes J.A, Verli H. )2007(. Structural and Functional behavior of biologically active monomeric mellitin. Molecular graphics and modeling,772-767:)6(25

17. Tu W.C, Wu. C. C, Hsieh L. H, Chen. Y. C. )2008( Honeybee venom induces calcium- dependent but caspase-independent apoptotic cell death in human melanoma A2058 cells.Toxcicon329-52:318

18-نیاکان الهیجی محمدرضا، معصومی ثریا)1373(. اثرات دارویی-درمانی محصوالت زنبور عسل انتشارات دانشگاه آزاد اسالمی واحد تهران شمال-فصل4، صفحات 97تا115


1011

افزایش بی رویه چاقی در میان افراد، به یکی

از مشکالت مهم جوامع

امروزی تبدیل شده است و نه تنها مشکالت

پزشکی و سالمتی را به همراه داشته، بلکه معضالت

اجتماعی، اقتصادی و

روانی بسیار زیادی را برای بشر به همراه آورده است.

روش های متعدد فعلی برای درمان چاقی موثر

نبوده و عمال می بایست روشی

بهتر برای درمان آن پیش

گرفته شود. استفاده از بافت های چربی قهوه

ای و یا فعال کردن بافت های

چربی موجود در بدن، یکی از

بهترین گزینه ها برای فرار از

این بحران است

چربی هایی برای الغر کردن شما

چربی و بافت های چربی همیشه یکی از مشکالت اساسی بشر بوده است. بافت های چربی هستند که شکم های بزرگ را به وجود میمشکالت از بسیاری و کنند می تنگ ما برای را ها لباس آورند، از بسیاری در نامیم. می چاقی کلی طور به را آن منشا که دیگر عمل های جراحی چاقی نیز پزشکان می کوشند همین بافت های چربی دردسرساز را از بدن جدا کرده و اصطالحا آن ها را با مکش بیرون بیاورند. اما اخیرا نوعی از بافت های چربی شناسایی شده که نه تنها انسان ها را چاق نمی کند، بلکه می تواند به او در کنترل وزنشده شناخته و معمول های چربی ها، بافت این نماید. کمک نیز نیستند، بلکه به آن ها "چربی های قهوه ای" می گویند. در برخی از پستانداران این چربی های قهوه ای انرژی مواد غذایی را جذب کرده و آن را به گرما تبدیل می کنند و کالری ها را سوزانده و در عمل وزنی را به حیوان اضافه نمی کند. بسیاری گمان می کردند انسان های بالغ فاقد این نوع چربی ها هستند، اما شواهد جدید نشان می دهد این تصور چندان هم درست نبوده است. به عبارت دیگر، چربی قهوه ای در انسان وجود دارد و حتی می تواند دلیل خوبی برای توجیه چاقی و الغری انسان ها باشد؛ میزان وجود چربی قهوه ای در انسان ها عامل تعیین کننده ی وزن و نوع هیکل و قامت آن هاست. چرا بعضی ها با خوردن بسیار همچنان الغر می مانند و برخی ها حتی اگر بخواهند،در جست پژوهشگران کنند. کم را وزن خود از گرمی توانند نمی برای تشخیص نحوه ی فعالیت چربی قهوه ای در وجوی راه هایی بدن انسان هستند؛ این پژوهش ها از طرق مختلف سعی در بررسی این بافت ها دارند. برخی از طریق دارویی و برخی از طریق جراحیبا مکش نیز تالش می کنند پردازند. گروهی بررسی آن ها می به چربی های سفید و تبدیل آن به چربی قهوه ای، آن را مجددا در بدن در بدن انسان کار بگذارند. در صورتی که مسئله تبدیل چربی های سفید به چربی های قهوه ای عمال محقق شود، بسیاری از چاق ها به آرزوی خود رسیده اند. آنها می توانند به راحتی وزن خود را کنترل کرده و کارهای معمول روزانه خود را دنبال کنند. ساختار چربی های قهوه ای در بسیاری از حیوانات نیز مورد پژوهش های بسیاری قرارمورد را آن کار و ساز اند کوشیده دانشمندان از بسیاری و گرفته مطالعه قرار دهند؛ چرا که خصوصا در حیوانات این چربی ها بیشتر یافت می شود. ظاهرا در درون سلولهای حاوی بافت های چربی قهوهها، سلول اکثر در دارد، وجود نامعمول میتوکندری نوع یک ای، انرژی آزاد شده توسط میتوکندری ها، یا ذخیره می شود و یا برای ایجاد فرایند های سلولی به کار گرفته می شود. اما میتوکندری های موجود در چربی های قهوه ای حاوی پروتئینی به نام ترموژنین است که باعث آزاد شدن انرژی به صورت گرما می شود. ناگفته پیداست که در جریان های هوای سرد، این آزاد کردن انرژی گرمایی اهمیت

بسیار باالیی دارد و نقش مهمی را در تکامل بسیاری از پستانداران ایفا می کند. در انسان ها این ساز و کار در کودکان و نوزادان به خوبی مورد استفاده قرار می گیرد. چه اینکه آنها استعداد دفع گرمای زیادیهای انسان در اما دارند. کوچکشان اندام دلیل به بزرگسال که سیستم تنطیم حرارت از حالت نابالغ خود خارج شده، این ساز و کار به خوبی کار نمی کند و عمال آزاد کردن انرژی گرمایی اتفاق نمی افتد.ناحیه در به خصوص خود پوست زیر در کودکان پشت، کتف و گردن مخازنی مشخص و قابل رویتمسئله بزرگساالن در اما دارند، ای قهوه چربی از از کامال فرق می کند؛ تصاویر پزشکی گرفته شده بدن بزرگساالن، نشان می دهد که یا این نوع چربی،یا مقدار آن در مقایسه ندارد و آنها وجود در بدن با چربی سفید بسیار اندک است. به این ترتیب می توان تشخیص داد که به جای بافت چربی قهوه ای، سایر بافت های بدن وظیفه ی تولید انرژی گرمایی را در هنگام نیاز انجام می دهند. برای مثال ماهیچه ها، انرژی گرمایی بسیار زیادی را آزاد می کنند. در سال 2002 روشی جدید برای بررسی ساز و کار بدناین زمینه نیز در را نتایج جالبی به وجود آمد که به همراه داشت. در این روش، با گرفتن تصاویر پرتو ایکس از بدن افراد، مشخص شد مقادیر بسیار اندکیهای استخوان نواحی در ای قهوه چربی بافت از گردن، کتف و پشت انسان وجود دارد. پس از این آزمایش ها، گروهی دیگر از پژوهشگران با متمرکز شدن بر روی موضوع چربی های قهوه ای، آن را در انسان های مختلف به صورت مجزا و جداگانه مورد آزمایش قرار دادند. نتایج بدین ترتیب بود که انساندارای خود بدن از مختلفی نقاط در مختلف های چربی های قهوه ای هستند که هر کدام از آن ها با پشتیبانی بسیار گسترده ای از شبکه خونی و عصبی

راضیه ایرانی، زیست شناسی سلولی ومولکولی

نمونه این تحلیل و تجزیه شوند. می هدایت های بافت چربی نشان داد، این بافت ها حاوی ترموژنین هستند و این مسأله وجود بافت های چربی قهوه ای در بدن انسان را تایید می کند.این بدین ترتیب، مشخص می شود که میزان بافت های چربی در بدن افراد مختلف متفاوت است و پژوهشگران نیز نتوانستند به طور قاطع در این مورد اظهار نظر کنند. در این میان، سن عامل مهمی است. در پژوهشی که اخیرا انجامافراد 23تا شده، بافت های چربی قهوه ای در 35ساله به وفور دیده شده است. یعنی در نمونه گیری انجام شده، مشخص شد در نیمی از افراددر دارد. وجود ای قهوه چربی سنین این در 28نفر هر از ساله 65 افراد38تا در که حالی با همه اند. بوده بافت ها این نفر حائز تنها 2 کدام هیچ هنوز شده، انجام های پژوهش ی از دانشمندان نتوانستند با قطعیت، وجود بافت های چربی قهوه ای را با چاقی یا چاقی مفرط مرتبط دانند. اما پژوهش های صورت گرفته دردر ها بافت این که دهد می نشان حیوانات، می و دارند مهمی بسیار نقش چاقی مسئله توانند در کنترل وزن به کار گرفته شوند. برایژنتیک، مهندسی با که هایی موش در مثال ترموژنین از آنها گرفته شد، بیشتر امکان چاقیچربی بافت نقش بر تاییدی که داشت وجود عبارت به است. ها انسان چاقی در ای قهوه دیگر، در صورتی که بافت های چربی قهوه ای در بدن انسان فعال باشند، احتمال چاقی در آنها بسیار کمتر است. گروهی نیز معتقدند، ساختار ژنتیکی بعضی افراد عامل بروز بافت های چربی قهوه ای در بدن آنهاست و آن دسته که واجد این ژن ها هستند، عمال کمتر در معرض چاقی و خطرات آن قرار می گیرند. اما هنوز این سوال پابرجاست که آیا می توان با استفاده از قابلیت های بافت های چربی قهوه ای، مسئله چاقی و اثرات سوء آن را کنترل کرد؟ به عبارت دیگر آیا می توان با افزایش میزان چربی های قهوه ای در بدن انسان از طریق کاشت آنها با جراحی و بهبود فعالیت آن ها در شرایط طبیعی، معضل افزایش وزن را تا حد زیادی برطرف نمود؟ به این ترتیب، اگر در سنینی که انسان بیشتر در معرض چاقی قرار می گیرد، یعنی میان سالیقرارگیری را جهت راهی بتوان سالی، کهن تا بافت های چربی قهوه ای در بدن یافت، خطرات ناشی از چاقی تا حد زیادی کاهش خواهد یافت.

اخیرا مشخص شده است که استفاده از برخی داروهای دیابت نظیر گلیتازون ها در موش هاای قهوه میزان چربی دیگر، برخی حیوانات و در بدن آنها را افزایش داده است. با کاشت این بافت ها می توان عمال امکان پیشگیری از چاقی را در انسان ها خصوصا در میان سالی و پیریحیوانات وقتی دیگر عبارت به آورد. وجود به داروهای آن از و دیابت می جنگند بیماری با استفاده می کنند، چربی های قهوه ای در آنها

.از حالت منفعل به فعال تبدیل می شودچربی شدن فعال های روش از دیگر یکی های قهوه ای، قرار گرفتن حیوانات در معرض سرماست. با این روش، عمال هورمون هایی درسیستم توانند می که شوند می ترشح بدن انتشار گرما را تقویت کرده و بافت های چربیسگ، و موش در کنند. فعال را ای قهوه از گروهی رسید. اثبات به تقریبا نتایج این دانشمندان نیز در این میان می کوشند غیبتایجاد با را ها انسان بدن بافت های چربی در در کنند. جبران آزمایشگاه در آنها مصنوعی از آزمایشگاه در ترکیبات جدیدی فرایند، این طریق پروتئین ها ایجاد می شود تا به ساختاربافت و تزریق شده انسان سلولی و استخوانی ها پژوهش این کنند. احیا را وی چربی های در دانشگاه های مختلفی در حال انجام است وتا به حال به همراه داشته نیز را نتایج مثبتی برگرفته سفید های چربی نیز گروهی است. شده از بدن افراد دارای اضافه وزن را به ساختارمی نهایتا و کنند می تبدیل ای قهوه چربی توان محصول به وجود آمده را در بدن این افرادرا بیشتری ای قهوه چربی بافت و کرد تعبیه به وجود آورد. البته اعمال جراحی لیپوساکشن تنها منبع ایجاد چربی های قهوه ای تلقی نمی شود. در یکی از مقاالت برتر، پزشکان و استادان پزشکی دانشگاه هاروارد در پژوهش خود اثباتنه کردند که منشا سلول های چربی قهوه ای در ای ماهیچه های سلول بلکه سفید، چربی جنین است. عالوه بر این، در این پژوهش ژنقهوه های چربی تحول فرایند بر حاکم اصلی مشکالتی میان، این در گردید. شناسایی ای، ای قهوه چربی های بافت ایجاد جهت از نیز در بدن انسان و تعبیه آن وجود دارد که نباید به راحتی از کنار آنها عبور کرد. اعمال جراحیاز طریق ای چه قهوه های چربی بافت تعبیه دارو و چه از طریق عمل جراحی، خطرات بی

شماری را نیز می تواند به همراه داشته باشد.می بدن در ای قهوه چربی های بافت تعبیه تواند فرایند های انرژی زای گرمایی را به وجودو ریخته هم در را طبیعی سازوکار که بیاورد که سازد می منتشر را آزادی های رادیکال خطر سرطان و پیری زودرس را به همراه دارد.جای به کنند می پیشنهاد بسیاری بنابراین است بهتر بدن، در های مصنوعی بافت ایجاد تحمل خود را در برابر سرما بیشتر کنیم. به این ترتیب، عوارض جانبی اعمال جراحی خطرناک ایجاد کننده بافت چربی قهوه ای نیز از بین می رود. میزان مقاومت بدن در برابر سرما نیز بیشتر خواهد شد و همان چربی های قهوه ای اندکتوانند مزایا با فعال شدن، می موجود در بدن و فواید بسیاری را ایجاد کنند. البته بسیاری از افراد، هنگام قرارگیری در معرض هوای سرد، به رفتار های پر خطری نظیر پرخوری برای جبران انرژی از دست رفته روی می آورند که این نیزداشته همراه به را مشکالتی تواند می خود بایست می فرد زمینه، این در اصوال باشد. را از ریاضت پیش گیرد و مقاومت خود نوعی بافت احیای باعث مسئله دهد. همین افزایش های چربی موجود در بدن او خواهد شد. با این کار عمال انسان قابلیت ویژه ای را که در درون او نهفته مانده، دوباره فعال خواهد کرد و خود به تنهایی می تواند اختیار و کنترل وزنش را به

.دست گیرد


1213

ATP: با تشکر از وقتی که در اختیار نشریه و بیوگرافی لطفا دادید، قرار خودتان ی مقاطع تحصیلی خود را مختصری توضیح

دهید.متولد شدم. -در سال 1344 در سلطانیه تهران از دبیرستان دکتر خزائلی را دیپلم اخذ نموده و برای ادامه تحصیل به خارج عمومی بیولوژی لیسانس رفتم. کشور از در را ملکولی ژنتیک لیسانس فوق و زیست دکترای و کانادا یورک دانشگاه پشت امریکا دالور در را گیاهی ملکولی- سر گذاشتم. سپس در موسسه نوبل امریکا

فوق دکترا را اخذ نمودم.و سربازی دوره مورد در لطفا :ATPتحمیلی جنگ های جبهه در حضورتان

برای خوانندگان ATP توضیحی دهید.-در سن 19 سالگی پس از اخذ دیپلم، در تهران و پایگاه هشتم شکاری اصفهان دوره پدافند دیدم و سپس به امیدیه اعزام شدم که در آنجا در مارون های نفتی، در پدافند

ضدهوایی فعالیت می کردم.ATP: در مدت حضور در جبهه آیا کسی

را هم کشتید؟!!اگر و بودم در قسمت ضدهوایی -نه، من معلوم دقیق زدیم، می هم را هواپیمایی نبود که تیر کدام ضدهوایی به آن اصابت

کرده است.در تحصیل ادامه فکر چیزی چه :ATP

خارج از ایران را در ذهن شما ایجاد کرد؟زبان به تحصیل به کودکی دوران -از تحصیل فکر در و داشتم عالقه دیگری با همین بخاطر بودم. کشور از خارج در وجودی که پدر و مادرم مخالف رفتن من

و در مدت سربازی که پولی با باالخره بودند، قبل از آن ذخیره کرده بودم، راهی کانادا شدم.

ATP: پس از خروج از ایران و ورود به کانادا چه چیزی برای شما غیرمنتظره بود؟

حد از بیش سرمای غیرمنتظره مسئله -تنها کانادا بود!!

ATP: در مدت بیست و چند سالی که دور از وطن بودید چند مرتبه به ایران برگشتید؟

-دو بار آمدم که هر بار یک ماه ماندم. ارتباطم با خانواده بیشتر از طریق تلفن بود.

مثل ایرانی مراسم امریکا و کانادا در :ATPهفت سین و شب یلدا چقدر برای شما مفهوم

داشت؟-در این مدت شاید دو یا سه مرتبه سفره هفت اجازه درس و کار فشار چون داشتیم. سین

چنین کارهایی نمی¬داد.و شما بر کدامیک اساتیدتان، بین از :ATP

روش تدریستان اثر گذاشتند؟بدارد آندره لیسانسم، دوره ملکولی -استاد و گذاشت؛ من بر خوبی اثر بود، فرانسوی که کار او با دکترا فوق در که استادی همچنین کردم، به نام برتران لمیو که او هم فرانسوی بود.ATP: بهترین خاطره ای که از دوران تحصیلتان

دارید؟از آلی، -در دوره کارشناسی در کالس شیمی که کردم کسب را پنجم نمره نفر، 120 بین

برایم خیلی جالب بود.با را ایران دانشجویان بخواهید اگر :ATPدانشجویان هم دوره خودتان در خارج از کشور مقایسه کنید، به نظرتان عمده ترین تفاوتشان

چیست؟-دانشجویان آنجا سخت کوش ترند و در عین کنند. کار هم می که درس می خوانند، حال

زودتر و شوند می جامعه وارد زودتر بنابراین ساخته می شوند.

ATP: اوقات فراغت خود را در دوران دانشجویی و هم اکنون چگونه می گذرانید؟

اوقاتم به کار می گذرد و فرصت -البته بیشتر زیادی برای تفریح باقی نمی ماند. اما در زمان رفتم. چه ایالتی می پارک های به دانشجویی آن زمان و چه االن، فوتبال بازی کردن یکی از

سرگرمی های مورد عالقه ام بوده است.ATP: رویای شغلی تان در کودکی چه بود؟

عالقه بعدها اما پزشکی! ها بچه اکثر -مثل به تحقیقات پزشکی شدم و رشته زیست مند

شناسی را انتخاب کردم.ATP: چه چیز باعث شد شما دانشگاه خوارزمی را برای تدریس انتخاب کنید؟ و چگونه به این

داتشگاه آمدید؟-من به دانشگاه های خارج از تهران عالقه¬مند سال و بازگشتم ایران به 84 سال در بودم. در شدم. استخدام دانشگاه این در 85خاوری مجد، دکتر آقایان استخدامم مصاحبه دکتر خانم¬ها و بوجار؛ و نژاد قهرمانی نژاد،

کوچصفهانی و آذرنیا حضور داشتند.تقلب به نسبت شما حساسیت میزان :ATP

کردن دانشجویان در امتحان چقدر است؟-مخالف هستم، چون کسی که تقلب می کند

بی سواد بار می آید.ATP: نظرتان در مورد به ثمر نشستن تالش و عریان دکتر خانم سرکار وقفه بی های مسئولین مربوطه، و پایه گذاری "دانشکده علوم

زیستی" ؟سامان اساتید شد! عالی همه برای -طبیعتا رشته در هرکدام و کردند پیدا بیشتری دهی

های تخصصی خودشان جای گرفتند.

ATP: بعنوان سوال آخر، آیا ATP را مطالعه می کنید؟ باعث افتخار است اگر بتوانیم از نظرات و پیشنهادات شما در خصوص بهبود روند نشریه ناگفته هایی از زبان دکتر سعید آیریاناستفاده کنیم.

- گهگاهی ATP را مطالعه می کنم. مجله خوبی است. ATP انرژی میده!


1415

ویتامین های اقیانوسی

اقیانوسها سرشار از شگفتي هستند. از آنجا که بخش عمده اي از کره زمین را تشکیل مي دهند، تاثیرات آنها بر زیست کره قابل مالحظه است. این پیکره هاي عظیم آبي منشا ناشناخته ای دارند که هنوز بحث در مورد آن بسیار است. زنجیره حیات دراقیانوسها پیچیده و در عین حال ساده است. شناخت هر یک از این رازها، دریچه تازه اي را به روي بشر خواهد گشود. دهه 1960 برای اولین بار فرضیه هایي مبنی بر تاثیر فقدان ویتامین هاي در اکوسیستم های آبي بر رشد فیتوپالنکتون ها مطرح گردید. B گروه فیتوپالنکتون ها گیاهان ذره بینی شناور موجود در دریاها هستند که به طور عمده از دیاتومه ها)جلبک های ریز با اسکلت سیلیسي( تشکیل شده اند. این موجودات، اساس زنجیره غذایي جانوران دریایي هستند و از این لحاظ باید آنها را سرمنشا حیات دریایي قلم داد کرد. ویتامین های گروهB ترکیبات آلي محلول در آب اقیانوس بوده و براي بقاي سلولها بسیار مهم و حیاتي می باشند. نواحی فاقد این ویتامین، احتماال مانع از رشداقیانوس شناسي استاد و تکثیر فیتوپالنکتونها می گردند. دیوید کارل، و مدیر مرکز اقیانوس شناسي میکروبي می گوید:» تحقیقات، نشان می مهم در اکوسیستم هاي آبي نوسان دارند و B دهد که پنج نوع ویتامین ظاهرا فاقد منشا یکساني می باشند.« پروفسور کارل، خاطرنشان ساخت،انفعاالت و فعل میکروبي جوامع میان در شود می باعث وضعیت این فیتوپالنکتون ها ایجاد شود. رقابت تا از هم زیستي گرفته ای پیچیده عالوه براینکه غذاي موجودات ریز دریایي را تشکیل می دهند، دی اکسید کربن هوا را نیز جذب می کنند و تا حد زیادي توانسته اند نقش خود را به خوبی ایفا کنند؛ اما اینکه تا چه حد قادر به ادامه این روند هستند،ها پالنکتون بزرگ هاي توده فیتوپالنکتوني بلومهاي نیست. مشخص هستند که به طور متناوب و منظم درزمانهاي مختلف سال تولید شده و در سطح آب دریا شناور می مانند. در این مرحله از رشد، فیتوپالنکتون هاي مشخصي شروع به ترشح مواد سمي کرده تا بلوم ها سمي شده و از بین بروند. در این حالت به اصطالح گفته می شود که فیتوپالنکتون

ها دچار کشند سرخ شده اند. درجه حرارت، نور خورشید و مواد غذایي موجود درآب می توانند بر بلومها تاثیرگذارباشند. کشند سرخ نام معمول بلومهاي جلبکي است. پدیده اي که ممکن است در مصب دریاها و حتي آبهاي شیرین اتفاق بیفتد. تغییر رنگ سطح آب به قرمز که به واسطه این پدیده رخ می دهد، یکي از راههاي شناخت آنهاست. این پدیده را بیشتر در مناطق ساحلي می توان مشاهده نمود. گفتني است که تخلیه پسابهاي صنعتي و خانگي که حاوي ترکیبات نیتراته و فسفاتها هستند، نیز باعث می شود فیتوپالنکتون ها ناگهان با یک منبع غذایي غني مواجه شده و تعداد آنها افزایش یابد. حتي ذرات گرد و غبار هم می توانند ترکیبات غذایي الزم را در اختیار این مجموعه قرار دهند. ترشح سم توسط برخي فیتوپالنکتون ها نه تنها باعث مرگ عده اي از آن ها می شود، بلکه رويهاي فیتوپالنکتون تجزیه براي دارد. نامطلوبي اثر نیز ماهیان آبشش مرده اکسیژن محلول در آب مصرف می شود و سبب می گردد که کل زنجیره غذایي با مشکل کمبود اکسیژن مواجه گردد.اما دلیل اصلي این رفتار فیتوپالنکتون ها هنوزکامالذمشخص نیست. یک فرضیه این است 12 احتماال باعث ترشح مواد سمي می شود، اما7BوB که ویتامین های هنوز ثابت نشده است. تحقیقات مستلزم بررسي بیشتر در آبهاي اقیانوس آرام شمالي است و یک تیم تحقیقاتي از دانشگاه هاوایي قرار است در این

.زمینه تحقیقات بیشتري انجام دهد

محدثه قوتی، زیست شناسی جانوری

انسان 10 درصد از ساعات بیداری خود را با چشمان بسته می گذراند. دانشمندان دانشگاه اوزاکای ژاپن اکنون دریافته اند که پلک زدن نه تنها برای خیس.نگه داشتن سطح چشم، بلکه برای استراحت مغز نیز مفید است

.محققان دریافتند که این زنگ تفریح ذهنی می تواند از کسری از ثانیه تا چند ثانیه طول بکشد تا توجه کامل مجددا بازیابی شود در این زمان، اسکن هایی که جریان خون را در مغز پیگیری می کردند، نشان دادند که وقتی مناطق مرتبط با توجه کامل برای لحظاتی خاموش می شوند. در

.یک استراحت کوتاه برای توجه، مناطق مغزی موسوم به شبکه حالت پیش فرض روشن می شوند این شبکه که کمتر از یک دهه از کشف آن می گذرد، در حقیقت تنظیم غیرفعال مغز است. در زمان هایی که توجه انسان برای یک کار شناختی مانند خواندن یا صحبت کردن الزم نیست، این گروه مناطق مغزی به کار افتاده و تفکرات انسان بطور آزادانه گردش می کند. اما در حالت غیرفعال، تفکرات فرد به ندرت به

.مسائل دور کشیده می شود و اغلب به احساسات، کالم دوستان، یادآوری کارهای انجام شده یا تصور کارهای روز بعد اختصاص دارند بیشتر افراد در هر دقیقه بین 15 تا 20 مورد از این لحظات را داشته و دانشمندان مشاهده کرده اند که بیشتر این پلک زدن ها در نزدیکی یا در زمان یک توقف ضمنی روی می دهد. برای مثال در زمان خواندن یا گوش دادن به سخنان یک فرد دیگر این حالت بیشتر در انتهای یک جمله پیش می آید در حالیکه در

.زمان تماشای یک فیلم این وقفه در زمان ترک صحنه توسط بازیگر یا تغییر جهت دوربین ایجاد می شود

سپیده شهباز،زیست شناسی جانوریمغزتان خسته شد، پلک بزنید!

راهی کشف به موفق کرنل" "ویل پزشکی دانشکده ایرانی دانشمندان برای استفاده از سلول های تشخیصی آمینوسنتز دوران بارداری و برنامه ریزی مجدد آن ها به شکل سلول های فراوان و پایدار اندوتلیال با قابلیت دیده آسیب های اندام ترمیم و دیده آسیب های خونی بازسازی رگ در آنها پژوهش که ربانی" "سینا و دکتر رفیعی" "افشین شدند. دکتر مجله "سلول" منتشر شده، به ارائه تصویری از درمان های آینده پرداخته اند که در آن مایع آمنیوتیک از روش آمنیوسنتز در دوران بارداری برای

بررسی کروموزوم های جنینی جمع آوری می شود.این سلول ها که جنینی نیستند با گروهی از ژن ها برای برنامه ریزی سریع و مجدد آن ها به شکل میلیارد ها سلول اندوتلیال که کل سیستم گردش خون را می سازند، درمان می شوند. سلول های اندوتلیال جدید قابل انجماد و ذخیره مشابه خون بوده و بیماران نیازمند به ترمیم رگ های خونی می توانند با استفاده از یک تزریق ساده از این سلول ها بهره

مند شوند."ویل پزشکی دانشکده ژنتیکی پزشکی استاد رفیعی دکتر گفته به اگر این درمان بدیع در پژوهش های آینده موثرباشد، می تواند کرنل" با سیستم گردش خون مرتبط ناتوانی های درمان به طور چشمگیری آسیب دیده ازجمله بیماری قلبی، سکته مغزی، بیماری های ریوی مانند آمفیزم، دیابت و تروما را ارتقا بخشد. وی هم چنین اظهار کرد: در حال حاضر هیچ درمان شفا بخشی برای بیماران مبتال به بیماری های عروقی

وجود نداشته و منشا مشترک تمام این اختالالت نیز اختالل در رگ های اولیه رگ های اندوتلیال است که عناصر به ویژه در سلول های خونی خونی هستند. اما این سلول ها از کارکرد های بیشتری از لوله کشی برای خون در بدن برخوردارند. رفیعی اخیرا یک مجموعه پژوهش های تحول آفرین داشته که نشان می دهد این سلول ها همچنین به تولید عوامل رشد پرداخته و به طور فعاالنه ای در نگهداری، ترمیم و تولید مجدد اندام شرکت دارند. از این رو بنا به گفته وی، در حالی که سلول های خونی نمی توانند اندام هایی را که با خون تغذیه می کنند، درمان کنند، تزریق

سلول های اندوتلیال جدید می تواند این وظیفه را به خوبی انجام دهد.دانشیار دانشکده پزشکی ویل و این پژوهش ربانی، مولف همکار دکتر پیوند با اندوتلیال مختل شده کرنل گفت: جایگزین کردن سلول های سلول های مهندسی شده عادی می تواند به شکل بالقوه در ارائه درمان

های بدیع به بسیاری از بیماران کمک کند. بالینی، سلول های ابعاد مربوطه با ربانی افزود: برای مهندسی بافت ها اندوتلیال را می توان در چارچوب های سه بعدی متخلخل مهندسی کرد که در زمان معرفی به اندام آسیب دیده بیمار، به شکل رگ های خونی

سالم در می آیند.

ابداع شیوه نوین بازسازی رگ های خونی از سوی دانشمندان ایرانی

راضیه ایرانی، زیست شناسی سلولی و مولکولی

ترسی که شیرین است

از گذشته هاي دور تصور بر این بود که ماهی ها از نوعي ماده شیمیایی از وجود برای مطلع کردن سایر ماهی ها به عنوان یک عالمت هشدار صیاد استفاده می کنند .براي مثال، در میان ماهی هایی که به صورت دسته جمعی زندگی می کنند، اگر یکی ازآن ها به هر علت آسیب دیده در براي و شده اضطراب و ترس دچار ها ماهی دیگر شود، مجروح و امان ماندن از دست شکارچی ها به سرعت از آن منطقه دورمی شوند. اما بودند، کرده نامگذاري ترس ماده را ماده شیمیایی این دانشمندان تاکنون تحقیقی درباره ماهیت این ماده و مواد تشکیل دهنده آن انجام بود. کندروایتین سولفات مهمترین بخش تشکیل دهنده ساختار نشده پوست بدن ماهی ها است. به نظر مي رسد این ماده حاوی سرنخ هایي به ماده ترس، تا درباره ماهیت دانشمندان کمک می کند به باشد که اطالعاتي دست یابند. وقتي یک ماهي آسیب دیده و مجروح مي شود، شیریني مولکولهاي به ماهی، بدن در هایی تاثیرآنزیم تحت ماده این تبدیل مي شود که در آب حل مي شود. دانشمندان بر روي یکي از این اختصار به یا کندروایتین گلیکوزآمینوگلیکان که شیرین هاي مولکول GAG نام دارد، در میان گروهي از ماهی های راه راه مطالعاتی انجام از اختصاصي که در بخشی نشان می دهد، سلول های نتایج اند. داده

مغز مسئولیت پردازش اطالعات دریافتی از مرکز بویایی را بر عهده دارد، این اخطار دهنده شیرین را ردیابي و شناسایي مي کنند. این بخش به طور مستقیم با دیگر قسمت هاي مغز در ارتباط است و مي تواند موجب واکنش سریع و فرار ماهی ها از آن محدوده شود. محققان دریافته اند، گونه هاي شبیه هم نیز، گاهي نسبت به عالئم هشداردهنده منتشرشده توسط ماهي هاي گونه نزدیک در آب، از خود واکنش نشان مي دهند؛ اما گونه هاي دور از هم، این ویژگي را ندارند. به عبارت دیگر، مي توان ماده عنوان به شیرین، بوي دارای های مولکول از ای مجموعه گفت: آنجا که مغز از براي هر گونه عمل مي کند. اختصاصي هشدار دهنده ماهی هاي راه راه نسبتا ساده است، به دانشمندان این امکان را مي دهد تا بتوانند تغییراتي را که در سطح سلولي در مغز ماهی ها هنگام مواجهه با خطر اتفاق مي افتد، مورد بررسي قرار دهند. همچنین این یافته ها مي تواند زمینه مناسبي برای بررسي چگونگي تنظیم واکنش هاي رفتاري

و احساسي از طریق گروههاي مختلف سلول هاي عصبي در مغز باشد.

محدثه قوتی، زیست شناسی جانوری


1617

.در" او بود. افراد این از یکی لکس" هنریتا های شهر از یکی در 1920 سال آگوست به پرجمعیت خانواده در و ویرجینیا ایالت دنیا آمد. مادر هنریتا هنگام دهمین زایمانش درگذشت و پدر او که حس می کرد از عهده سرپرستی این همه فرزند برنمی آید، هرکدام از آنها را به خویشاوندی سپرد. وظیفه بزرگبه پدربزرگش سپرده شد .کردن هنریتا هم

توده احساس که هنریتا ،1951 ژانویه در غیرطبیعی خونریزی و کرد می در شکم ای آزمایش او از رفت. بیمارستان به داشت، برای بود، منفی که آمد عمل به سیفیلیس بیمارستانی تنها به را او بیشتر آزمایش پذیرفت، می را پوست سیاه بیماران که شناسی آسیب های آزمایش فرستادند. دارد. رحم دهانه سرطان او که دادند نشان پزشکان پس از درمان های اولیه و با توصیهدرمان، پیگیری برای مجدد بازگشت برای اولیه مراحل در آنان کردند. مرخص را وی رحم دهانه بافت از کوچکی قسمت درمان هنریتا که حاوی سلول های سالم و همچنین سرطانی بود، بدون اجازه او برداشتند و سلولدادند. هنریتا اوتوگی" "جورج به دکتر را ها به مجددا ایکس پرتو با درمان ادامه برای بیمارستان بازگشت، اما در این زمان حال اودرمان تحت را او پزشکان و بود شده بدتر در آگوست ماه هشتم در هنریتا دادند. قرار در مرگش زمان تا و شد بستری بیمارستان ،1951 اکتبر چهارم در او ماند. باقی آنجا در سن 31 سالگی، به خاطر نارسایی کلیویبعد کالبدشکافی درگذشت. بیماری از ناشی از مرگ نشان داد که سلول های سرطانی به

بودند او متاستاز کرده .همه بدن

میراث این زن عادی چه بود؟

هایش !سلول

گی جورج دکتر به که هنریتا های سلول داشتند، انگیز شگفت خصوصیتی شد، داده آنها زنده می ماندند و به رشد خود ادامه میبدن از از آن سلول هایی که تا پیش دادند. زنده روز تنها چند برداشته می شدند، افراد می ماندند و به همین دلیل دانشمندان نمیرا روی سلول آزمایش های دلخواه توانستند متفاوت متوجه گی دکتر دهند. انجام ها لحاظ از هنریتا های سلول از بعضی بودن نام و کرد را جدا آنها تکثیر شد، و بقا توان و نام اول حرف دو هال)ترکیب های سلول نهاد. آنها بر را لکس( هنریتا خانوادگی نام بودند؛ یعنی بر خالف این سلول ها جاودانی چند از بعد که انسانی های سلول دیگر چرخه تکثیر، می مردند، زنده می ماندند و

شدند می .تقسیم

سلول های هال در زیر میکروسکوپ الکترونی

همین سلول های فنا ناپذیر، موضوع آزمایشهای پژوهش در گذاری تاثیر و مهم های مهم از یکی شد. شناسی زیست و پزشکی جستن یاری بدون که هایی پژوهش ترین پژوهش بود، غیرممکن هال های سلول از فلج بیماری واکسن ساخت به مربوط های بود. در آن سال ها متخصصان زیادی اطفال با سرانجام کردند، می کار بیماری این روی در که بود های هال از همین سلول استفاده موفق سالک" ادوارد "جوناس ،1945 سال

.شد واکسن بیماری فلج اطفال را بسازد به زودی تقاضا برای سلول های هال باال رفترسیدند. انبوه تولید به هال های سلول و ناپذیر فنا های سلول بعد، به زمان این از می ارسال دنیا سراسر محققان به هنریتا ایدز، به مربوط های پژوهش در و شدند مطالعات مربوط به اثر پرتوها و مواد سمی وآزمایش برای حتی و ژنتیکی برداری نقشه مورد آزمایشی مواد و چسب به حساسیت

گرفتند قرار .استفاده تخمین زده می شود که تا به حال بیست تن

با علمی مقاله هزار از 60 بیش و سلول هال استفاده از همین سلول ها نوشته شده باشد،تعداد براین مقاله 300 ماه هر هم هنوز

.افزوده می شودویژگی چنین هنریتا خانم های سلول چرا گران پژوهش داشتند؟ فردی به منحصر در تلومراز عملکرد که زنند می حدس طبیعی های سلول با قدری ها سلول این تفاوت داشته باشد. در دهه هفتاد شماری ازگرفتند تماس هنریتا خانواده با دانشمندان بدهند، خون نمونه که خواستند آنها از و زن این خانواده که بود زمان این در تنها از قبل هنریتا های سلول که شدند متوجه هایی کاربرد چنین و شده برداشته مرگش از دیگری عضو هیچ اما است؛ کرده پیدا را او خصوصیت با هایی سلول خانواده پزشکی دانشکده ،1966 سال در نداشت. از از خدمات پس این شهر و شهردار آتالنتا آن متعاقب کرد، تقدیر لکس خانواده مرگ پروژه این در درگیر پژوهشگران خدمات از مانند دکتر گی که متوجه ویژگی فنا ناپذیریآمد. عمل به تقدیر نیز شد، هال های سلول به مورگان ایالت دانشگاه 2011 سال در اعطا مرگ از پس افتخاری دکتری هنریتا کرد و قرار شد نام یک دبیرستان که در سال

.2013 افتتاح شود، به نام او باشددر ای ساعته یک مستند 1998 سال در جشنواره در که شد ساخته واقعه این مورد بهترین عنوان به سانفرانسیسکو، المللی بین ،2010 گرفت.درسال جایزه علمی مستند که شد نوشته اسکلوت" "ربکا نام با کتابی سلول تاثیرگذاری و هنریتا خانواده درباره

.های هال بودامریکایی-افریقایی، اصلیت با لکس هنریتا جاودانی میراث که بود مادری و زن، همسر به جا گذاشت. شاید ما برای بشریت از خود هم قسمتی از سالمتی خود را مدیون هنریتا

.باشیم

میراث به جا مانده از هر انسان، به فراخور جایگاه اجتماعی، شخصیتی، علمی و میزان ثروتش در زمان حیات متفاوت است، از بعضی افراد تنها خاطره ای در ذهن خانواده هایشان باقی می ماند، اما برخی دیگر میراثی از خود به جای می گذارند که بر زندگی انسان های دیگر تاثیر گذار است و روند تکامل یک جامعه را تغییر می دهد و نام و خاطره آنها

باقی می ماند

زنی با سلول های فنا ناپذیر

تاریخچه علم ژنتیکسالها پیش از آن که دانشمندان سعی کنند تا علت شیمیایی و فیزیکی قوانین از استفاده با کنند، تبیین را شناختی زیست های پدیده جانوران و گیاهان مشاهده با شناسان زیست قلمروی دانش خود را گسترش می دادند. در علم این پیشگامان از تن دو تحقیقات واقع، بر همگان را وراثتی یا کد نوعی دستور وجود

اثبات نموده بود.)Charles Darwin( در سال داروین چارلز 1859 نظریه تکامل خود را مطرح کرد و گرگور مندل )Gregor Mendel( نیز در سال 1865 موفق به کشف قوانین اساسی وراثت گردید؛ اما هیچ یک از آنها نتوانستند دریابند که چه عاملی باعث کنترل و هدایت سیستم های مورد مطالعه آنها می شود. تنها چیزی که آشکار بود این بود که عامل هدایت کننده جایی در درون گیاهان تا اینکه کشف ارزشمند و حیوانات پنهان بود. Friedrich( دانشمند سویسی فردریش میشرMischer( راه را برای ادامه تحقیقات گشود. آلمان، در بیمارستانی در 1869 سال در او از گلبول از محل عفونتی که غنی را ماده ای های سفید بود، استخراج کرد. میشر این ماده را " نوکلئین " )nuclein( نامید. وی با کمال تعجب متوجه شد که منشاء این ماده فقط می تواند از کروموزوم ها باشد. بنابراین به حمایت

پرداخت و اعالم نظریه وراثت شیمیایی " از " نمود که اطالعات بیولوژیکی به صورت ترکیبات شیمیایی در سلول ها ذخیره می شود و از نسلی به نسل بعد منتقل می گردد. با اینکه میشر در دورانی زندگی می کرد که اصول علم پزشکی، پس از چند هزار سال رکود، در حال دگرگونی اما عده بسیار کمی از دانشمندان اساسی بود، توانایی و پذیرش این اکتشاف مهم او را داشتند. Thomas( مورگان توماس بعد، قرن در H.Morgan( زیست شناس آمریکایی، شروع به تحقیق و مطالعه در این مورد نمود. او دریافت که ژن ها بر روی محل های خاصی از کروموزم ها واقع شده اند و نتیجه گرفت که ژن ها عامل تکامل اصلی کلید نیز و مندل وراثتی انتقال

داروینی هستند.نقشه ای که مورگان از ژن های موجود بر روی کروموزوم ها رسم کرد، سؤاالت جدید بسیاری را مطرح نمود. ساختار پایه و خواص شیمیایی ژن ها هم چنان نامشخص بود. نحوه عمل آنها نیز هنوز به طور واضح مشخص نشده بود. هیچ کس نمی دانست که تکثیر یا نسخه برداری از ژن ها در سلول چگونه صورت می گیرد. منشاء بیماری های وراثتی و نقش جهش در این میان چه بود؟ و هزاران سوال دیگر. اما اساسی ترین پرسش در این میان این بود که ژن ها چگونه اطالعات وراثتی را شامل می شوند و چه طور

توانند می چگونه و کنند؟ می منتقل را آنها رشد کلیه سیستم های زنده را هدایت نمایند؟

نمود. حل را معما انگلستان از مردی بار این Fred( در سال 1928، آزمایشات فرد گریفیثGriffith( بر روی باکتری های مولد ذات الریه نوع دو او شد. منجر انگیز حیرت کشفی به که اول نوع کرد. شناسایی را مختلف باکتری گریفیث آنها را نوع S نامید، دارای یک کپسول

پلی ساکاریدی در اطراف خود بودند. نوع دوم یا نوع R فاقد این کپسول بود. نوع S بیماری زا بود، در حالی که نوع R، خطری در پی نداشت. در واقع کپسول موجود در اطراف باکتری نوع S باعث مقاومت آن در برابر دستگاه ایمنی بدن

می شد. S های باکتری از مخلوطی سپس گریفیث تهیه R های باکتری و حرارت با شده کشته کرد و اثر آن را بر روی موش ها بررسی نمود؛ با اینکه انتظار می رفت که این مخلوط اثر زیان باری نداشته باشد، مشاهده شد که تمامی موش ها به بیماری مبتال شده و مردند. جالب اینکه در اجساد موشها باکتری های S زنده یافته شد. انتقال بین دو گریفیث نتیجه گرفت که نوعی

نوع باکتری صورت گرفته است که سبب شده ژنتیکی تغییرات دچار R نوع های باکتری ترانسفورماسیون پدیده این امروزه شوند.

نامیده می شود.استقبال با نیز گریفیث تحقیقات متأسفانه معاصران او مواجه نشد و او نتوانست آنها را قانع Oswald( کند. پنجاه سال بعد، اسوالد اوریدر طبی تحقیقات موسسه یک در )Averyنیویورک آزمایشهای گریفیث را تکرار کرد. اوری و همکارانش مکلئود ) Colin Macleod ( و یافتن دنبال به ) Mc Carty ( کارتی مک دادند نشان آنها بودند. ترانسفورماسیون عامل مولکولهای ترانسفورماسیون اصلی عامل که

DNA هستند.برای حقیقت این قبول هم هنوز حال این با جامعه علمی آن زمان دشوار می نمود. بسیاری DNA از دانشمندان می پنداشتند که مولکولذخیره به قادر که است آن از تر ساده بسیار بدن بیولوژیک اطالعات عظیم حجم انتقال و جاندار باشد. سال ها بود که باور عمومی این بود که پروتئین ها عامل اصلی این فرآیند هستند، آمینه تشکیل اسید نوع بیست از آنها چرا که می شوند و این به معنای آن است که می توانند اطالعات زیادی را به صورت کد در ساختار خود اوری کار نتایج دلیل همین به سازند. ذخیره مورد تردید قرار گرفت و عده ای می پنداشتند که DNA مورد آزمایش اوری احتماال با نوعی انتقال اصلی عامل که پروتئینی ناخالصی در است. شده آلوده بوده، بیولوژیک اطالعات سال 1952 گروه دیگری از دانشمندان آزمایش اوری را با DNA کامال عاری از مواد پروتئینی تکرار کردند. این آزمایش آخرین تردیدها را نیز

سارا کاشانی، زیست شناسی جانوری

راز وراثت


1819

حامل DNA شدکه اثبات و نموده برطرف اصلی ژن ها و اطالعات بیولوژیک می باشد. پس DNA از آن تالش همگانی برای کشف ساختارآغاز شد و این گونه بود که دانش زیست شناسی

وارد دوران نوینی گردید.دان بیوشیمی یک نوزدهم، قرن اواخر در آلمانی نشان داد که اسیدهای نوکلئیک دارای دار نیتروژن باز چند و فسفریک اسید قند، قند که شد مشخص بعد اندکی باشند. می ریبوز تواند می نوکلئیک اسیدهای در موجود یا دئوکسی ریبوز باشد و لذا اسیدهای نوکلئیک به دو دسته DNA و RNA تقسیم می شوند. شیوه و DNA مولکول دقیق ساختار سپس

عمل آن تعیین گردید. Linus( پاولینگ لینوس ،1948 سال در Pauling( کشف کرد که بسیاری از مولکولهای پروتئینی به شکل یک مارپیچ )helix( هستند، و تقریباً شکلی شبیه فنر دارند. در سال 1950 نیز اروین چارگف )Erwin Chargaff( نشان داد که اگرچه آرایش بازهای موجود در ساختار DNA بسیار متنوع است، اما همواره نسبت باز ادنین )A( و باز تیمین )T( موجود در آن با هم )C( برابر است و همین طور نسبت باز سیتوزینبا گوآنین )G(. این دو اکتشاف نقش مهمی را در آشکار شدن ساختمان مولکول DNA ایفا

نمود.کشف برای رقابت همچنان 1950 دهه در دانشگاه در داشت. ادامه DNA ساختار کمبریج کریک )Francis Crick( و واتسون کارهای تأثیر تحت )James Watson(مدلهای ارائه با تا داشتند سعی پاولینگ برای ممکن احتمالی ساختارهای فیزیکی تا سرانجام به ساختار DNA را محدود کنند از متشکل دیگری گروه یابند. دست صحیح فرانکلین و )Maurice Wilkins( ویلکینز نیز در کالج کینگ )Rosalind Franklin( DNA به طور همزمان مشغول مطالعه لندن بودند. روش کار این گروه با گروه قبلی متفاوت با روش آزمایشگاهی تا بود. آنها سعی داشتند از X از تصاویر پراش اشعه با استفاده به ویژه

مولکول DNA، ساختار آن را معین کنند. DNA که دریافت فرانکلین ،1951 سال در می محیط، هوای رطوبت میزان به توجه با بنابراین و باشد داشته متفاوت دو شکل تواند در مولکول فسفات بخش که گرفت نتیجه با او بعد، اندکی دارد. قرار آن خارجی سمت DNA دریافت که X استفاده از تصاویر اشعه

ویژگی تمامی از )Wet( مرطوب حالت در های یک مارپیچ )helix( برخوردار است؛ این احتمال که حالت دیگر مولکول DNA نیز به شکل مارپیچی باشد به ذهن او خطور کرد، اما برای قطعی شواهد که زمانی تا خواست نمی در نماید. اعالم را آن کند، پیدا حدس این

ژانویه 1953، ویلکینز، که از به نتیجه رسیدن تحقیقات نتایج بود، شده امید نا تحقیقات فرانکلین را بدون اطالع و رضایت او، با واتسون

در میان گذاشت.واتسون و کریک با استفاده از این نتایج مدلی DNA ساختار برای را انگیز شگفت بسیار دو به صورت را مولکول آنها نمودند. پیشنهاد تصور نوکلئوتیدها از متشکل مارپیچی زنجیر به که کریک بودند. ناهمسو موازی که کردند کرده مطالعه هم را چارگف های یافته تازگی قرار نحوه آنها از استفاده با کرد سعی بود،

گرفتن بازها را در مولکول DNA مشخص کند.مارپیچ این میانه در بازها که داشت اظهار او دوتایی دو به دو به هم متصل می شوند تا فاصله بین دو مارپیچ ثابت بماند. آنها ادعا نمودند که DNA می این دو مارپیچ مولکول از هر یک تواند به عنوان قالبی برای ایجاد دیگری استفاده

شود.جدا هم از رشته دو این سلولی تقسیم در نمونه آنها یک از بر روی هر یک و می شوند می ساخته قبلی مقابل رشته شبیه جدید DNA اینکه ساختار این روش بدون با شود. می تولید آن شبیه DNA یک شود، عوض شود. در اندک مواردی که در این روند خطایی پیش بیاید، شاهد جهش خواهیم بود. مدل آنها چنان با اطالعات حاصل از آزمایش ها مطابقت واقع شد. قبول همه مورد بالفاصله که داشت مهمترین توان می را DNA ساختار کشف دانست. در اخیر اکتشاف زیستی در صد سال سال 1962 واتسون، کریک و ویلکینز موفق به دریافت جایزه نوبل شدند، اما متأسفانه فرانکلین

در گذشته بود.

عجیب ترین موجوداتی که در سال 2012 شناسایی شدند!

-کشف کوچکترین قورباغه جهان

در گینه نو یک تیم تحقیقاتی آمریکایی موفق شدند در منطقه "پاپوآ" گونه ای جدید از قورباغه را کشف کنند که گفته می شود کوچکترین قورباغه جهان است. احتمال می رود این قورباغه 7 میلیمتری با نام علمی "پائدوفرین آمائونسیس" کوچکترین دوزیستی باشد که در زمین ساکن

است.دانشمندان بر این باورند ابعاد کوچک بدن این جاندار با نوع زیستگاه های آنها که بر روی برگها یا کف جنگل ها است، در ارتباط است. این جانداران به خوبی در میان برگها و کف جنگل استتار می یابند و به گونه ای تکامل یافته اند تا صدایی شبیه به حشرات داشته باشند به این شکل ردیابی این

جانداران در جنگل بسیار دشوار خواهد شد.

-لجن بی مغز دارای حافظه

در ماه اکتبر، دانشمندان گزارش دادند که کپک لجن یک ارگانیسم تک سلولی بی مغز دارای نوعی حافظه است

دانشمندان دانشگاه سیدنی در آزمایشهای خود با این کپک لجن که با نام علمی " Physarum polycephalum" شناخته می شود به این مسئله پی بردند که از طی کردن مسیری که آمده پرهیز می کند، در آن

زمان، آنها پی بردند که این موجود تک سلولی دارای نوعی حافظه برای حرکت کردن خود است و می تواند مسیرهایی که پیش تر در آن بوده،

را شناسایی کند.

-گربه اسرار آمیز با دو صورت متفاوت

در ماه آگوست، ونوس، گربه ای با دو صورت از شهرت بسیاری برخوردار شد. یک نگاه به صورت این گربه نشان دهنده علت شهرت آن است. این گربه یک طرف صورتش کامال سیاه بوده با چشم سبز و طرف دیگر نارنجی با چشم آبی است. متخصصان اعتقاد دارند که این تنوع رنگی

ممکن است در اثر یک نوع ترکیب ژنتیکی به وجود آمده باشد.

-شناسایی نهنگ قاتل سفید رنگ

مشاهده یک نهنگ قاتل تمام سفید در روسیه طی ماه آوریل، نشان دهنده یک رویداد نادر بود؛ چرا که گفته می شود این نهنگ سفید در نوع خود منحصر به فرد است.دانشمندان درحالی که صوت شناختی و تعاملی میان نهنگ ها و دلفین ها در جزایر کامند در قسمت شمالی اقیانوس آرام را بررسی می کردند، به یک بالچه نهنگ سفید که دو متر طول داشت رسیدند و متوجه شدند که این بالچه متعلق به یک نهنگ قاتل سفید رنگ است، دانشمندان آن را کوه یخ نامگذاری کردند. گفته می شود که این نهنگ سفید در یک گروه خانواده متشکل از 12 نهنگ قاتل دیگر در آبهای شمال غربی اقیانوس آرام به دور از سواحل آسیای

شرقی روسیه زندگی می کند.


2021

دانشمندان تالش می کنند تا دریابند که این نهنگ یک آلبینو ) حیوانی با رنگ دانه ی پوستی سفید که قادر به ساخت رنگدانه پوستی سیاه نیست( است یا خیر، چرا که یشتر حیوانات آلبینو هرگز به دوران بزرگسالی نمی

رسند. رنگ پوست نهنگهای قاتل معموال ترکیبی از سفید و سیاه است.

-پادارترین موجود دنیا

3 موجود این کند، می زندگی کالیفرنیا در دنیا موجود پادارترین سانتیمتری دارای 750 پا است و در ماه نوامبر کشف شده است.

این موجود اولین بار در سال 1928 توسط برخی دانشمندان مشاهده شده بود اما آنها هیچ توجهی به آن نکردند و در قرن بیستم دانشمندان نوامبر این که تا است. آنها منقرض شده بودند که نسل اعتقاد این بر نزدیک سیلیکون ولی را دار پا این موجودات از امسال پل مارک یکی

مشاهده کرد.

-شیر ماده با ظاهر نر

این شیر ماده غیرعادی آفریقایی با ظاهر مردانه گاهی همتایان خود را نیز فریب می دهد. اگرچه شیرهای ماده با ظاهر شیر نر همواره در منطقه مومبو در نامبیا مشاهده شده است و متخصصان اعتقاد دارند که جمعیت

این نوع شیرها دچار یک نوع تغییر ژنتیکی شده است.

-چشم غول آسای مرموز در ساحل فلوریدا

با ایندیانا ایالت در آمریکا پیترزبورگ سنت در پومپانو ساحل مردم مشاهده یک کره چشم عجیب و اسرار آمیز که از دریا به ساحل رسیده

شگفت زده شدند.دانشمندانی که از آنها برای پیدا کردن راز این کره چشم کمک خواسته شده اظهار داشتند که این کره چشم شاید متعلق به یک ماهی مرکب

غول آسا و یا یک نهنگ باشد.

دانشمندان اعالم کردند کره چشم مرموز و غول آسایی که در سواحل فلوریدا کشف شد، احتماال متعلق به یک شمشیرماهی بزرگ است. اثر برش بر روی کره چشم حاکی از آن است که این کره چشم توسط یک ماهی گیر که ماهی را از دریا گرفته، از سر ماهی در دریا جدا شده است. گفته می شد این کره چشم به یک وال یا یک ماهی مرکب تعلق دارد، اما برخی معتقدند یک شمشیر ماهی که وزنش می تواند به هزار پوند برسد،

مالک این کره چشم بوده است.

-چلچراغ زیبای گوشتخوار

این موجود شبیه یک چلچراغ زیبا به نظر می رسد اما برای برخورد با تمام اعضای خانواده های سخت پوستان باید مراقب بود. این به اصطالح " چنگ اسفنجی" پیش از آنکه طعمه متوجه شود آن را به دام انداخته

و حتی هضم می کند. این موجود بسیار عجیب تا پیش از سال 2000 در مقابل چشم انسان ظاهر نشده بود، اما یک گروه از موسسه تحقیقات اکواریوم بی مونتری با انجام تحقیقات زیر آبهای عمیق در عمقی معادل 3,5 کیلومتر در سواحل

کالیفرنیا آن را مشاهده کردند.

اگر به غازها وقتی از سرمای زمستان به مناطق گرمسیر مهاجرت می کنند نگاه کنید خواهید دید که انها به شکل V پرواز می کنند. شاید

عالقه مند باشید بدانید چرا::V با پرواز به شکل

راندمان پرواز در مقایسه با پرواز به تنهایی تا 71 درصد افزایش می یابد.

درس اول:در یک مسیر حرکت کردن و در قالب تیم کار کردن کمک می کند تا سریع تر و آسان تر به مقصد برسیم. با کمک به یکدیگر نتایج چشمگیرتر

خواهد بود.وقتی غازی گروه را ترک می کند:

ناچار است مشکالت تنها پرواز کردن و مقاومت هوا را تحمل کند. بنابراین فورا به گروه می پیوندد و از قدرت گروهی که پیشاپیش او حرکت می

کند بهره می جوید.

درس دوم:در میان گروه بودن و هماهنگ بودن با گروه و در یک جهت حرکت کردن

میزان تالش را کاهش می دهد و رسیدن به هدف را آسان تر می کند.در چنین شرایطی هرکسی هم کمک می رساند و هم دریافت کننده ی

کمک خواهد بود.وقتی رهبر گروه از پرواز خسته می شود....

به انتهای گروه رفته و غاز دیگری رهبری گروه را به عهده می گیرد.

درس سوم:رهبری را به اشتراک بگذارید. اجازه دهید در همه وقت احترام متقابل

بین ما حاکم باشد.مشکالت و کارهای طاقت فرسا را بین هم تقسیم کنیم. توانایی هایمان را

روی هم بگذاریم و استعدادها و منابع و قدرتمان را شریک شویم.وقتی غازها به شکل V پرواز می کنند با سروصدای خود یکدیگر را به با یک سرعت به پیش جلو رفتن تشویق می کنند.در این صورت همه

می روند.

درس چهارم:به ما شجاعت داده شود پیشرفت ها چشمگیرتر وقتی تشویق شویم و

خواهد بود.تشویق و جرات بخشیدن به موقع همیشه ایجاد انگیزه می کند قدرت می

دهد و کمک می کند تا بهترین نتیجه حاصل شود.وقتی غازی مریض یا خسته می شود مجبور است گروه را ترک

کند....در این صورت بعضی از غازها گروه را ترک کرده، به او کمک می رسانند

و او را حمایت می کنند.این غازها با او باقی خواهند ماند تا وقتی بمیرد یا بتواند دوباره به گروه بازگردد. در این صورت غازهای کمک رسان یا گروه دیگری تشکیل داده

و یا به گروه اولیه می پیوندند.

درس پنجم:توجه داریم با هم اختالفاتی اینکه چه به و بمانیم کنار هم در بیایید

نکنیم، خصوصا در مشکالت و چالش های بزرگ.اگر بدون در نظر باشیم و همدیگر را حمایت کنیم، اگر کنار یکدیگر گرفتن اختالفاتی که بین ما وجود دارد، روح کار گروهی داشته باشیم،

خواهیم توانست بر مشکالت فائق آییم.اگر ارزش واقعی دوستی را درک کنیم، اگر از احساس ما بودن و مشارکت

اگاه باشیم زندگی آسان تر خواهد شد و عمر پربارتر خواهد گذشت.

اگر مثل غازها باشیم!


2223

خیلی از تحصیل کرده ها وقتی دانشگاه را تمام می کنند، دیگر سراغ کتاب نمی روند. وقتی دلیلش را می پرسی، می گویند قصد گرفتن مدرک باالتر را ندارند و یا به قله آرمانی خود رسیده اند و دیگر دلیلی برای مطالعه بیشتر در خود نمی بینند. در حالی که انسان باید دائم در حال یادگیری باشد؛ نه فقط برای اینکه به سمت جلو پیشرفت کند، بلکه بیشتر به این دلیل که

.پسرفت نداشته باشد و دچار عقب ماندگی نشود به زبان خیلی ساده همه کوهنوردها فقط به نیت رسیدن به قله راهی کوهستان نمی شوند. بعضی از آنها می خواهند از دره خود را باال بکشند و

.خورشید را به تمامی مشاهده کنند اگر شب و روز از ما خواسته می شود نظم و ترتیب را در تمام بخش های زندگی خود حاکم کنیم و منظم و مرتب بودن را جدی بگیریم، فقط برای این نیست که دوست داشتنی و باکالس باشیم؛ بلکه بیشتر به این دلیل است که بی نظمی و به هم ریختگی دشمن شماره یک موفقیت است و

.اگر مواظب نباشیم می تواند بالی جانمان شودخوب که می کنند نصیحتمان وقتی مواقع بسیاری که اینجاست نکته باشیم و خوبی پیشه کنیم و افکار نیک در سر راه دهیم و گفتار نیکو بر زبان آوریم و عمل و کردارمان خوب و پسندیده باشد، این گونه استدالل می کنیم و به سادگی قید رسیدن به قله را می زنیم و همین شکلی که االن هستیم، زندگی خود را ادامه می دهیم. در حالی که این اندرزها فقطاز سقوط در دره بلکه برای جلوگیری برای بهتر شدن و صعود نیست،

.فالکت و پلیدی است وقتی همه کارشناسان توصیه به ورزش می کنند، هدف آنها اصال قهرمانیو بدن سالم سازی و ورزیده اصلی هدف بلکه نیست، آوردن مدال و جلوگیری از تحلیل و ضعف و از کارافتادگی آن است. اینکه کسی با خود بگوید، من چون قهرمان شدن و خوش اندام بودن برایم اهمیتی ندارد پس

قید ورزش را می زنم، در واقع شبیه کسی است که گمان می کند همه صعودها برای رسیدن به قله است و از این نکته طالیی غافل است که

.خیلی ها صعود می کنند تا از سقوط بگریزند یا هنگامی که استادان معرفت توصیه می کنند که مسائل معنوی را جدیکنار تامل و مراقبه برای مشخص زمانی شبانه روز طول در و بگیرید بگذارید و نسبت به رعایت مسایل اخالقی جدی باشید، این نه برای آن است که از شما یک فرشته بسازند، بلکه بیشتر به این دلیل است که مانع

.از سقوط معنوی و انحطاط اخالقی خود شوید تصور اینکه صعود چون پرزحمت است و سخت، پس می توان با فراموشاز قهرمانی قید صعود را زد و همیشه در همین کردن قله و صرف نظر حالتی که هستیم، بمانیم؛ تصوری باطل است و صعود مستمر و دایمی رو به باال در هر بخش از زندگی ضروری است، نه فقط برای فتح قله بلکه بیشتر برای گریز از دره و سقوط در گودال هایی که هر لحظه عمیق تر

.می شوند چه بخواهیم و چه نخواهیم، صعود تقدیر ابدی ما در زندگی است. قله ها

.فقط بهانه اند

صعود همیشه برای قله نیست!

ماهنامه تخصصی دانشکده علوم زیستی- شماره سیزدهم-دی ماه 1391

24

Documents

ATP 13