BizkaiaAURKIBIDEA Orri. Aurkezpena 3 Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria Bizkaiko Lurralde Historikoan 4 1. kapitulua. Gizarte‐Babesaren arloa 5 1.1. Harrera‐baliabideak

TXOSTENA

GENERO INDARKERIAKO EGOERETAN

EMANDAKO LAGUNTZAREN ZIFRAK BIZKAIKO

LURRALDE HISTORIKOAN

GIZARTE‐BABESAREN ARLOA.

2016

AURKIBIDEA

Orri.

Aurkezpena 3 Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria Bizkaiko Lurralde Historikoan 4 1. kapitulua. Gizarte‐Babesaren arloa 5 1.1. Harrera‐baliabideak 6

1.1.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabideak 9 1.1.1.1. Larrialdiko harrera 9 1.1.1.2. Foru Aldundiaren epe ertain‐luzeko harrera‐baliabidea 22 1.1.1.3. Gizartean eta lan‐munduan txertatzeko etxebizitzak 27

1.1.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko harrera‐baliabideak 29 1.2. Aholkularitza Juridikoa 37

1.2.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabidea 37 1.2.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko baliabideak 46

1.3. Arreta Psikologikoa 54 1.3.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabidea 54

1.3.1.1. Familiako indarkeria‐kasuetarako eta sexu‐erasoen biktima helduentzako programa klinikoa 58

1.3.1.2. Familian bertan edo kanpoan tratu txarren eta/edo sexu‐erasoen biktima diren adingabeentzako programa klinikoa 70

1.3.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko baliabideak 73 1.4. Familietan esku hartzeko programa espezializatua 79 1.5. Telefono bidezko informazio‐ eta arreta‐zerbitzu espezializatua, 24 ordukoa, Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzat 88

1.6. Etxebizitzaren alorreko laguntzak 98 1.7. Laguntza ekonomikoak (Lege Integraleko 27. art.) 105 1.8. Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeak gizarteratzea eta laneratzea 113 1.9. Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzako aldi baterako bizileku‐ eta lan‐baimena 118

6. kapitulua. Laburpena 120 7. kapitulua. Terminoen glosarioa 129 8. kapitulua. Iturriak 131 Eranskinak 135 1. eranskina. Datuen taulak: Gizarte Arloa. 2. eranskina. “Emakumeen aurkako sexu‐indarkeria. Proposamen terminologikoak”, Erakundearteko Hitzarmenaren Jarraipen Batzordea.

AURKEZPENA

Bizkaiko Genero Indarkeriaren Behatokia (BGIB) kontsulta‐izaerako erakunde kolegiatua da, eta

Bizkaiko lurralde historikoan emakumeen kontrako indarkeriako egoeren errealitatea eta horien

bilakaera zein den jakitea da Behatokiaren helburua, erregistratzen diren aldaketak analizatu ahal

izateko, eta, horrez gain, Bizkaian genero‐indarkeriaren arloarekin zerikusia duten zerbitzuen eta

laguntzen eskaintza hobetze aldera, gomendioak eta proposamenak egiteko.

BGIBk urtero txosten bat argitaratzen du, “Genero Indarkeriako egoeretan emandako laguntzaren

zifrak Bizkaiko Lurralde Historikoan” seriearen baitan. Txosten hori eratzeko, etxeko eremuan tratu

txarrak jasan dituzten emakumeak edo/eta sexu‐indarkeria jasan duten emakumeak artatu dituzten,

hainbat esku‐hartze arlotako zerbitzu publikoek erregistratutako datuak erabili dira, EAEn

zehaztutako erakundearteko koordinaziorako markoarekin bat. Marko hori Etxeko tratu txarrak eta

sexu‐erasoak jasaten dituzten emakumeei laguntza hobea emateko Erakunde Arteko II.

hitzarmenean zehaztu zen.

Aztertzen den urtean erregistratutako eskaeren ezaugarriak biltzeaz eta ezaugarri horiek aurreko

urtekoekin alderatzeaz gain (hori egitea posible denean), agiri honek datuek izandako bilakaera ere

islatzen du, askotan 2004. urtetik hona, urte horretan hasi baitzen Behatokia lanean.

Txostena egiteko ezinbestekoa da zerbitzu hauetako erakunde titular hauen lankidetza: Bizkaiko

udalak eta mankomunitateak, Eusko Jaurlaritza, Bizkaiko Abokatuen Elkargoa eta Foru Aldundia bera;

azken horren Enplegu, Gizarte Inklusioa eta Berdintasuna sustatzeko Sailari atxikita dago Behatokia,

hain zuzen ere.

Amaitzeko, azpimarratu behar da, aurreko aldietan bezala, zerbitzuen erregistroetatik datozen

datuak ezin direla hartu fenomeno osoaren garrantziaren adierazletzat, neurketa horrek biztanleria

osoan oinarritutako ikerketak beharko lituzke eta. Ildo horretatik, Bizkaian, Aldundiaren kontura,

"Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria" (2005 eta 2009) izeneko azterketaren bi edizio egin

dira dagoeneko, eta horri esker lurraldean egoera nolakoa den jakin ahal izan da. Ikerketa horietako

azkenaren emaitza nagusiak txosten honen hasieran agertzen dira, erregistratutako laguntza‐

eskaeraren garrantziaz jabetzeko erreferentzia‐esparru gisa.

3

EMAKUMEEN AURKAKO ETXE BARRUKO INDARKERIA

BIZKAIKO LURRALDE HISTORIKOAN

"Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria. 2009ko emaitzak eta 2005‐2009 arteko alderaketa

Bizkaiko lurralde historikoan" ikerketako datuen arabera*:

Bizkaian bizi diren emakume guztien % 3,3k (kopuru absolutuetan 19.500 emakume baino gehiago

dira) esan du azken bi urteotan etxe barruko indarkeria‐egoerak bizi dituela edo bizi izan dituela

(Adierazitako Tratu Txarra taldea).

Bizkaian bizi diren emakume guztien % 22,1ek (kopuru absolutuetan, 131.000 emakume baino

gehiago dira) esan du gaur egun, sarritan edo batzuetan, galdeketan adierazitako emakumeen

aurkako etxe barruko hamalau indarkeria‐egoeretariko bat, gutxienez, bizitzen ari dela (Tratu Txar

Teknikoa taldea).

Bizkaian bizi diren emakume guztien % 11,2k (kopuru absolutuetan, 66.400 emakume baino

gehiago dira) esan du gaur egun, sarritan edo batzuetan, galdeketan adierazitako emakumeen

aurkako etxe barruko hamalau indarkeria‐egoeretariko bat, gutxienez, bizitzen ari direla, "ez du

baloratzen egiten duzun lana" egoera bakarrik adierazi duten emakumeen kasuan izan ezik (Tratu

Txar Teknikoa Zentzu Hertsian taldea).

Bizkaian bizi diren emakume guztien % 19,1ek (kopuru absolutuetan 113.000 emakume baino

gehiago dira) esan du inguru hurbileko emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria‐egoeren berri

duela.

Bizkaian bizi diren emakume guztien % 78,5ek (kopuru absolutuetan 465.800 emakume

baino gehiago dira) esan du badakiela zer egin edo nora joan etxe barruko indarkeria‐egoeretan.

*Atal honetan adierazitako datuak 2009. urteari buruzkoak dira. "Emakumeen aurkako etxe barruko Indarkeria. 2009ko emaitzak eta 2005‐2009 arteko alderaketa Bizkaiko lurralde historikoan" azterlana, Bizkaiko Foru Aldundiak egina, helbide elektroniko honetan eskuragarri: http://www.bizkaia.eus/gizartekintza/Genero_Indarkeria/pdf/dokumentuak/2009ko_MacroInkesta.pdf

4

1. kapitulua

GIZARTE‐BABESAREN ARLOA

Kapitulu honen helburua da indarkeria‐egoerak jasan izanik gizarte‐babesaren arloan eskaintzen

diren baliabideetara jotzen duten emakumeei buruzko informazioa handitzea da, bai eta haien

oinarrizko ezaugarriak ere, zenbait galderari erantzuten saiatzeko: Instituzioek laguntzeko duten

eskaintza hazten ari al da? Zer ezaugarri dituzte erabiltzaileek eta nola aldatzen dira ezaugarriok?

Nola eskuratzen dituzte baliabideak? Aldundiaren edo erkidegoaren baliabideetan alderik nabari al

da, erabiltzaileen jatorrizko udalerriari dagokionez? Zenbat adingabek jasotzen dute arreta baliabide

horien bitartez? 2016. urteari erreferentzia egiteaz gain, urteen joanean aldagaien bilakaera zein

izan den ere adierazten da, behatokia 2004an sortu zenetik bildutako datu‐multzoak aukera ematen

dueneraino. Hala, datuen irismena kontuan hartuta, aukera izango dugu zerbitzu publikoetan

intzidentzian kasu horien zenbait joera ikusi ahal izateko.

Hurrengo orrialdeetan, emakumeen aurkako indarkeriari buruzko informazioa biltzen da; informazio

hori harrerako, aholkularitza juridikoko, arreta psikologikoko eta familiako esku‐hartze bereziko

baliabideetan bildu da. Halaber, diru‐laguntzen (Lege Integraleko 27. art.), etxebizitza‐laguntzen eta

telefono bidezko arretaren (900 840 111) arloetarako EAEko baliabideetan artatutako Bizkaiko

emakumeen datuak ere ematen dira.

Emakumeen aurkako indarkeriaren biktima izan diren emakume enplegu‐eskatzaileen kasuei buruzko

informazioa ere ematen da, Lanbidek emanak.

Kapitulua ixteko, genero‐indarkeriaren biktima diren atzerriko emakumeentzako aldi baterako

bizileku‐ eta lan‐baimenari buruzko informazioa ageri da. Informazio hori Genero Indarkeriaren

Gobernu Ordezkaritzak eman du.

5

1.1. HARRERA‐BALIABIDEAK

Esparrua eta egoera orokorra

Abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoak, Genero Indarkeriaren aurkako Babes Integralerako

Neurriei buruzkoak, 19. artikuluan, genero‐indarkeria jasaten duten emakumeek gizarte‐laguntza

integrala jasotzeko duten eskubideari buruzkoan1, ezarritakoaren arabera, emakume horiek

eskubidea dute "arreta, larrialdi, babes eta harrera, eta sendabide osorako zerbitzuak izateko".

Halaber, otsailaren 18ko 4/2005 Legeak, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoak, honako hau

ezartzen du 57. artikuluan: "Foru‐ eta toki‐administrazioek, beren eskumenen eremuan, etxeko tratu

txarren biktimek dituzten aldi baterako babes‐ eta bizileku‐premiei erantzuteko harrera‐baliabide

nahikoak izango direla bermatuko dute"; eta honako hau ere zehazten du: "20.000 biztanletik gorako

udalerri guztiek eta kopuru hori gainditzen duten mankomunitateek (eratuta daudenek edo sortuko

direnek) harrera‐etxebizitzak izan behar dituzte, etxeko tratu txarren biktimek dituzten aldi baterako

babes‐ eta bizileku‐premia larriei erantzuteko". Bestalde, hau ere xedatzen du: "Euskal herri‐

administrazio eskudunek hau bermatuko dute: lurralde historiko bakoitzean harrera berehala egiteko

gizarte‐zerbitzu bana egongo dela gutxienez. Zerbitzu horrek urte osoan eguneko 24 orduetan lan

egingo du...".

Abenduaren 5eko 12/2008 Legeak, Gizarte Zerbitzuei buruzkoak, hau esaten du: "gizonen eta

emakumeen arteko berdintasunera hurbildu ahala gertatzen diren aldaketa sozialei egokitu behar

zaizkie gizarte‐zerbitzuak. Horretarako, emakumeak gizarteratzen laguntzen duten jarduera eta

zerbitzuak sustatuko dira, bereziki, bazterketari, babesgabetasunari, tratu txarrei eta indarkeriari

aurre egiteko baliagarri direnak...” Horretarako, funtsezko hainbat elementu aurreikusten ditu,

besteak beste, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sisteman txertatuta dagoen Prestazioen eta Zerbitzuen

Katalogoa, baita horren geroko erregulazioa (Prestazioen eta Zerbitzuen Zorroa).

Kartera hori urriaren 6ko 185/2015 Dekretuak, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren prestazio eta

zerbitzuen zorroari buruzkoak, erregulatu zuen, bai eta prestazio eta zerbitzu horiek erabili ahal

izateko baldintzak, irizpideak eta prozedurak ere. Hor barruan sartzen dira etxeko indarkeriaren

biktima diren emakumeentzako harrera‐etxeak, berehalako harrera‐zerbitzuak eta egonaldi

ertaineko harrera‐zentroak.

1 En 2015 se reconoce a los y las menores como víctimas de la violencia de género. De acuerdo a la LO 8/2015, de 22 de julio, de modificación del sistema de protección a la infancia y a la adolescencia (BOE 23/07/2015) se modifica el artículo 1 de la LO 1/2004, de 28 de diciembre, de Medidas de Protección Integral contra la Violencia de Género, incluyendo a los hijos e hijas menores de las mujeres víctimas de violencia de género como víctimas igualmente de esta violencia.

6

Araudi horrek mantendu egiten ditu irailaren 11ko 148/2007 Dekretuak, etxeko eremuan tratu

txarren biktimak diren emakumeen harrerarako baliabideak arautzen dituenak, hau da EAEko

lurralde‐eremuaren barruan, etxeko tratu txarrak jasaten dituzten emakumeei zuzendutako harrera‐

baliabideek (titularitatea edozein izanik ere) bete behar dituzten gutxieneko kalitate‐ eta

funtzionamendu‐baldintzak.

Honela sailkatzen ditu Dekretu horrek harrera‐baliabideak:

‐ Berehalako harrera‐zerbitzua: berehalako eta egonaldi laburreko zerbitzuak; eguneko hogeita

lau orduetan daude eskuragarri, urteko egun guztietan. Etxeko eremuan tratu txarrak jasaten

dituzten emakumeei berehala egiten diete harrera, haien premiak baloratzeko beharrezkoa den

aldian, baliabiderik egokienera bidali aurretik.

‐ Egonaldi ertain edo luzeko harrera‐pisuak: etxeko eremuan tratu txarrak jasaten dituzten

emakumeen aldi baterako babes‐eskariei eta ostatu‐eskariei erantzutea dute helburu.

‐ Egonaldi ertaineko edo luzeko harrera‐zentroak: etxeko eremuan tratu txarrak jasaten dituzten

eta esku‐hartze espezializatu integrala behar duten emakumeen aldi baterako babes‐eskariei

eta ostatu‐eskariei erantzutea dute helburu.

Bizkaiko lurralde historikoan, foru‐aldundiak nahiz hainbat udalerrik eta mankomunitatek dute

harrera‐zerbitzuen titularitatea. Baliabide horietako batzuk duela zenbait hamarkada eratu ziren, eta

beste batzuk, aldiz, nahiko berriak dira. Foru‐erakundeak larrialdiei erantzuteko zerbitzu bat

kudeatzen du; zerbitzu horrek Bizkaiko lurralde historiko guztia hartzen du, eta egonaldi ertain eta

luzeko beharrei erantzuteko zentroak, gizarteratzeko eta laneratzeko etxebizitzak eta harrera‐

etxebizitzak hartzen ditu barne, bai eta, kasuren batean, arreta integrala eskaintzeko zentroak ere.

Udalerriek eta mankomunitateek kudeatzen dituzte azken horiek.

Hurrengo taulak azken urtean baliabide horien erabilerari buruzko datu orokorrak jasotzen ditu.

7

1.1. taula. Bizkaian indarkeriaren biktima izandako emakumeen harrera: baliabide zehatzak (etxebizitzak, zentroak), artatutako eskaera eta harreran dauden emakumeen ezaugarriak. 2016

BALIABIDEAK ARTATUTAKO PERTSONAK EMAKUMEEN EZAUGARRIAK

ERAKUNDEA Kop.

BALIAB

IDE

AK

Kop.

PLAZ

AK

ARTATUTAKO PERTSONAK, GUZTIRA

EMAKUMEAK

Kop. SEME‐

ALABAK *

ALABAK

SEMEAK

MENDEKO PERTSONAK

INDARKERIA BIKOTEKIDEA

/ BIKOTEKIDE

OHIA

BESTELAKO INDARKERIA (familia barrukoa etab.)

ATZERRIAN JAIOTAKOAK

DESGAITASUNEN BAT

DUTENAK

BFA LARRIALD. 1 15 176 94 82 42^ 40 0 78 16 59 5***

BFA Epe E/L zentroa**

1 26 23 17 6 2 4 0 16 1 13 1

BFA LANERATZE‐GIZARTERATZE etxebizitzak**

1 16 8 5 3 1^ 2 0 4 1 4 0

ABANTO Y CIÉRV.‐ABANTO ZIERBENA

1 5 2 1 1 0 1 0 1 0 0 0

AMOREBIETA‐ETX. 1 5 0 0 ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

BARAKALDO 1 16 29 13 16 8 8 0 13 0 9 1

BASAURI 1 4 0 0 ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

BILBAO 9 43 55 26 29^ 5 24^ 0 26 0 18 0

DURANGO 1 5 5 2 3 2 1 0 2 0 2 0

ERMUA 1 4 0 0 ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

GALDAKAO 1 5 3 1 2 0 2 0 1 0 1 0

SANTURTZI 1 4 5 3 2 1 1^ 0 3 0 2 0

SESTAO 1 3 1 1 0 ‐ ‐ 0 1 0 0 0

Mancomunidad BUSTURIALDEA

1 5 0 0 ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

* Ia kasu guztietan adingabeak dira. Zenbakiaren ondoan ^ sinboloa agertzeak esan nahi du adinez nagusia den seme‐alabaren bat dagoela. ** Datuak kasu berriei dagozkie. Egonaldi ertain/luzerako zentroetan, guztira 67 pertsona egon dira (39 emakume eta 28 seme‐alaba); laneratze‐ eta gizarteratze‐etxebizitzetan, 20 pertsona (11 emakume eta 9 seme‐alaba). *** Erabiltzaile horietako bik toxikomania ere badute. Gainera, toxikomania duten beste hiru emakume ere artatzen ditu Zerbitzuak.

Iturriak: BFAko Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila (foru‐baliabideen datuak). BLHko udalak eta mankomunitateak (gainerako datuak) Guk egina.

8

1.1.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabideak

1.1.1.1. Larrialdiko harrera

Zerbitzuaren ezaugarriak.

Bizkaiko Foru Aldundiaren larrialdi‐zerbitzuak ostatu ematen die bikotekidearen edo

bikotekide ohiaren aldetik tratu txarrak jaso dituzten emakumeei, bai eta emakume horien

seme‐alabei eta beren gain dauden beste heldu batzuei ere.

Zerbitzuak 15 pertsonarentzako tokia du, eta egunean 24 orduko arreta eskaintzen duten

langileak ditu. Lantaldea hamar profesionalek osatzen dute: koordinatzaile bat eta bederatzi

gizarte‐hezitzaile.

Artatutako eskaera

2017an, Zerbitzu horrek 176 pertsona hartu ditu guztira: 94 emakume eta 82 seme‐alaba.

Urtean zehar ez da zerbitzua erabiltzen duten emakumeen mendeko helduen kasurik

erregistratu.

Emakumeen kopuru hori aurreko urtekoaren oso antzekoa da –97 emakume 2015ean–, eta

aldi horretako batez besteko balioaren gainetik dago (87 erabiltzaile urtean).

2004 eta 2016 artean, erabiltzaile gehien 2007. urtean egon ziren (108 erabiltzaile); 2010ean,

berriz, erabiltzaile gutxien egon zen, 55 emakume, hain zuzen ere; hori kopuru baxuena eta

ezohikoa da.

Honako grafiko honetan erabiltzaile‐kopuruak izandako gorabeherak ageri dira. Aldi horretan,

beraz, ikus daiteke egonaldiaren batez besteko iraupena pixkanaka luzatuz joan dela. Horrek

adierazten du zerbitzuan artatzen diren kasuak gero eta konplexuagoak direla. Alderdi horri

buruz geroago jardungo dugu xehetasun handiagoz.

Ia urtero, emakume batzuek behin baino gehiagotan erabili behar izaten dute zerbitzua, eta

baita haien ardurapean dauden pertsonek ere, ezin izan delako beste bide batzuen bitartez

haiek etxebizitza eta segurtasun egoera konpondu. 2016an bi emakumek (bakar bat ere ez

adingabea) erabili zuten zerbitzua behin baino gehiagotan.

9

Oharra: emakume‐kopuruak barne hartzen ditu aztertzen ari garen urtean baliabidea erabili zuten erabiltzaileak, hala urtarrilaren 1ean bertan zeudenak nola 2015ean zehar iritsi zirenak. Sarrera‐kopuruak erreferentzia egiten die aztertzen ari garen urteko sarrerei, bi erabiltzaile moten kasuan. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

1.2 taula. Urtean zehar Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA) behin baino gehiagotan erabili duten pertsonak. 2004‐2016

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Emakumeak 2 6 5 8 5 3 4 2 8 4 4 3 2

Guztizkoaren % 2,0 6,9 4,9 7,4 4,9 3,5 7,3 2,9 8,6 4,9 6,3 3,1 2,1

Seme‐alabak 5 0 3 7 3 2 3 4 4 3 3 2 0

Guztizkoaren % 6,3 0,0 5,0 9,5 4,1 2,9 6,7 5,4 5,1 4,3 7,0 2,7 0,0

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

2016an, larrialdi‐zerbitzuan amarekin egon ziren seme‐alaben kopurua 82 izan zen; aztertutako

aldiko baliorik altuena da. Adin‐tartea zero urtetik 21 urtera artekoa da, eta batez besteko

adina, sei urtekoa. Ia guztiak adingabeak ziren, 80 guztira: 40 mutil eta 40 neska.

2004 eta 2016 artean erregistratutako datuek erakusten dute emakumeen aurkako etxeko

indarkeriaren ondorioz, urtero, Bizkaian, batez beste hainbat adinetako 70 semek eta alabak

(kasu gehienetan adingabeak) haien ohiko bizilekua utzi behar dutela eta Foru Aldundiaren

larrialdiko harrera zerbitzuan egon behar dutela, amarekin batera.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Emakume‐kop 98 87 103 108 102 86 55 69 93 81 63 97 94

Sarrera‐kop 100 93 108 116 107 87 57 69 100 79 65 100 96

0

20

40

60

80

100

120

140

1.1. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan erregistratutako emakume eta sarrera‐kopurua. 2004‐2016

10

Oharra: Beren amekin batera larrialdiko zerbitzuan hartutako seme‐alaben kopurua. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

Emakume eta seme‐alaba guztiak kontuan hartzen baditugu, esan dezakegu urtean batez beste

150 pertsona artatzen direla. 2004. urtetik zenbatzen hasita, ikus daiteke 2.000 pertsonak

baino gehiagok erabili dutela Lurraldean gertatzen diren larrialdi‐egoerei erantzuteko baliabide

hau. 2016ko datuarekin, 2004. urtetik hona 1.100 emakume baino gehiago igaro dira baliabide

honetatik.

1.3 taula. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon diren emakumeak eta seme‐alabak. 2004‐2016

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 GUZTIRA Emakumeak 98 87 103 108 102 86 55 69 93 81 63 97 94 1.136 Seme‐alabak 80 64 60 74 73 68 45 74 79 70 43

74 82 886

GUZTIRA 178 151 163 182 175 154 101 143 172 151 106

171

176 2.022 Oharra: Urteko datuei dagokienez, kontuan hartu beharra dago ez direla emakumeekin batera baliabidera iristen diren adineko mendeko pertsonak zenbatu; hori dela eta, urtero guztira artatu diren pertsonen kopurua taulan ageri dena baino handiagoa da. Aldiaren zenbateko osoari dagokionez, gogoan izan behar dugu balitekeela zenbait kasu behin baino gehiagotan zenbatu izana (baliteke emakume berak zerbitzua urte desberdinetan erabili izana).

Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

Banaka sartzea edo familian

Urtean zehar larrialdi‐zerbitzuan sartzen diren emakumeen erdia baino gehiago beren seme‐

alabekin sartzen dira, gehienak adingabeak. Guztira 46 emakume dira (%48,9) eta haien

presentzia baliabidean zuzenki lotuta dago adinarekin eta bizi‐zikloarekin: 2016an, %72,3 ez

zen 40 urtera iristen.

Bilakaerari dagokionez, era horretako familiako sartze horren pisua hazi egin zen, banakoen

sartzeen aldean, 2011. urtera arte, ia etenik gabe. Hain zuzen ere, 2011n lortu zuen aztertutako

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Seme‐alaben kop. 80 64 60 74 73 68 45 74 79 70 43 74 82

Sarreren kop. 85 64 63 81 76 70 48 76 80 70 47 76 82

0102030405060708090

1.2. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan erregistratutako seme‐alaben eta sarreren kopurua. 2004‐2016

11

aldian erregistratutako baliorik handiena, erabiltzaileen bi heren seme‐alabekin sartu baitziren.

Urte hartatik aurrera, jaisten hasi zen eta azken bi urteetan, goranzko bidera itzuli da.


Familiaren tamainari dagokionez, emakume horien erdiek baino zerbait gehiagok (%52,2) seme

bat edo alaba bat dute; %19,6k bi; eta %28,3k, hiru edo gehiago, familia ugariak dira.

2016an izan da nabarmenena familia ugarien presentzia; 13 emakumek zuten familia ugaria.

Familia‐konfigurazio horretan urtero erregistratzen dira kasuak baliabidean, eta aldi osoa

kontuan hartuz gero, goranzko joera dute.

1.4. grafikoa. Larrialdi‐zerbitzuan artatutako emakumeak, seme‐alabak dituztenak, familiaren tamainaren

arabera. Alderaketa: 2006 eta 2016


0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1.3. grafikoa. Larrialdiko Harrera Zerbitzuan (BFA) seme‐alabekin sartzen diren emakumeak (%). 2006‐2016

%64,3%31,0

%4,8

2006

1 seme‐alaba

2 seme‐alaba

3 seme‐alabaedo gehiago

%52,2

%19,6

%28,3

2016

12

Erasotzailearekiko harremana

Larrialdiko zerbitzuan artatutako emakumeen %83k bikotekidearen edo bikotekide ohiaren

indarkeria jasan zuen (78 emakume).

Gainerako kasuak familiakoek eragindako indarkeria‐kasuak dira.


Bikotekidearen edo bikotekide ohiaren indarkeria jasan duten emakumeen kasuei dagokienez,

gehienek (%88,5) egungo bikotekidearen indarkeria jasan dute, eta %11,5ek bikotekide

ohiarena.

Bizilekua

2016an baliabidean zeuden emakumeak Bizkaiko 24 udalerritan bizi ziren. Udalerri horiek

askotarikoak dira biztanle‐kopuruari eta Lurraldeko kokapenari dagokionez; ezaugarri horiek

errepikatu egiten dira baliabide honek urtero artatzen dituen eskaeretan.

2016an harrera behar izan duten emakumeen erdia baino gehiago (%51,1) Bilbon bizi zen.

Bikotekidea/ bikotekide ohia

%83

Beste bat%17

1.5. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuko emakumeak, erasotzailearekin zuten harremanaren arabera. 2016

13

Artatutako emakumeen ezaugarriak

Adina

Aurreko urteetan gertatu antzera, 2016an, larrialdi‐zerbitzua erabili zuten emakume gehienak

40 urtetik beherakoak (heldu gazteak): hamar erabiltzailetik zortzi adin‐tarte horretakoak

ziren; eta hamarretik bost ez ziren 30 urtetik pasatzen.


Taldearen batez besteko adina 35 urtekoa da, aurreko bi urteetan eta 2007an erregistratutako

datu bera. Kontuan hartutako aldian zehar, artatutako emakumeen batez besteko adina 32

urtetik 35 urtera artekoa izan da.

Artatutako emakumeen adin‐tartea, 2016an, 18 urtetik 76 urtera artekoa izan zen.

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1.6. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuko emakumeen banaketa (%), adinaren arabera. 2006‐2016

≤30 urte 31‐40 urte 41‐50 urte 51‐64 urte ≥65 urte

14

Jaioterria

Urtean zehar larrialdi‐baliabidean egon ziren emakumeetatik, 35 EAEn eta beste autonomia‐

erkidego batzuetan jaiotakoak ziren (%37,2) eta 59 atzerriko herrialdeetan (%62,8).

Aurreko urteen antzera, baliabide horren erabiltzaileen artean, hamarretik sei atzerriko

herrialderen batekoak dira. 2004an, emaitza alderantzizkoa zen, eta proportzio hori aldatuz

joan da aldian zehar, batzuen kopurua handitu eta besteena txikitu egin delako, hurrenez

hurren.

1.7. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon diren emakumeak (%), herritartasunaren arabera.

Alderaketa: 2004 eta 2016.

Oharra: 2004 eta 2005eko datuek “herritartasuna” adierazten dute; eta 2006koek eta hortik aurrerakoek, berriz, “jaioterria”. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

Aurreko urtearekin, 2015ekin, alderatuta, atzerritarren kopurua hazi egin da eta bertakoena

txikitu. Azken horien ezaugarri da aldian zehar izandako bilakaera beherakorra izan dela

2006tik 2010era arte. Horrekin batera, atzerritarren eskariaren gorakada nabarmenagoa da

2007z geroztik, eta harrezkero goiko mailan egon da etengabe, 2015ean izan ezik.

Oharra: 2004 eta 2005eko datuek “herritartasuna” adierazten dute; eta 2006koek eta hortik aurrerakoek, berriz, “jaioterria”.


%62,2%37,8

2004

EAE+gainerakoautonomia‐erkidegoak

Atzerria

%37,2%62,8

2016

0

10

20

30

40

50

60

70

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1.8. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuko emakumeak jaioterriaren arabera. 2004‐2016

EAE+gainerako autonomia‐erkidegoak Atzerria

15

Halaber, erreferentzia gisa 2004. urtea hartzen badugu (hori da datu eskuragarriak dituen

lehen urtea) eta erabiltzaile‐kopurua jaioterriaren arabera sailkatzen badugu, ikusiko dugu

eskaeraren gorakada (edo maila berean mantentzea) emakume atzerritarrek eragiten dutela

(bertako emakumeen kopuruak ez du inoiz 2004ko erregistroa gainditu).

Datu horri dagokionez, gogoan izan behar dugu, 2003. urtetik aurrera, babes‐aginduak2 barne

har ditzakeen kautelazko neurri zibiletako bat dela familiaren etxebizitza erabili ahal izatea.

Neurri horrek, hala ere, ez du gutxitzen aztertzen ari garen bezalako baliabideak izateko

beharra, artatutako kasuen kopuruek adierazten duten moduan.

(*) Herritartasun espainiarreko emakume‐kopurua = 61; herritartasun atzerritarreko emakume‐kopurua = 37; Emakume‐kopurua guztira = 98. Oharra: 2004 eta 2005eko datuek “herritartasuna” adierazten dute; eta 2006koek eta hortik aurrerakoek, berriz, “jaioterria”.

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila. 1.4. taula. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon diren emakumeak, herritartasunaren arabera. 2004‐2016.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 GUZTIRA EAE + gaine‐ rako AA EE 61 49 58 50 46 35 21 21 39 34 26 54 35 529

Atzerria 37 38 45 58 56 51 34 48 54 47 37

43

59 607

GUZTIRA 98 87 103 108 102 86 55 69 93 81 63

97

94 1.136

Oharra: 2004 eta 2005eko datuek “herritartasuna” adierazten dute; eta 2006koek eta hortik aurrerakoek, berriz, “jaioterria”. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

Baliabide honen eskaera sendotu izanak argi islatzen du beharra dagoela larrialdi‐egoera

batean itxaron beharrik izan gabe harrera‐baliabide bat erabili ahal izateko, eta zerbitzuak

horixe bera egiten du. Halaber, jatorri atzerritarreko emakumeek biktimentzako beste

2 Ley 27/2003, de 31 de julio, reguladora de la Orden de protección de las víctimas de la violencia doméstica (BOE n.º 183, 01/08/2003).

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016EAE+gainerako EEAA ‐19,7 ‐4,9 ‐18,0 ‐24,6 ‐42,6 ‐65,6 ‐65,6 ‐36,1 ‐44,3 ‐57,4 ‐11,5 ‐42,6

Atzerria 2,7 21,6 56,8 51,4 37,8 ‐8,1 29,7 45,9 27,0 0,0 16,2 59,5

Guztira ‐11,2 5,1 10,2 4,1 ‐12,2 ‐43,9 ‐29,6 ‐5,1 ‐17,3 ‐35,7 ‐1,0 ‐4,1

‐80,0

‐60,0

‐40,0

‐20,0

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

alda

keta (%

)

1.9. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuko emakume‐kopuruaren gorabeherak (%) 2004.* urteari dagokionez, jaioterriaren arabera. 2005‐2016

16

baliabide espezifiko batzuk (laguntza psikologikoa, familian esku hartzeko programa

espezializatua, epe ertain edo luzeko harrera...) zenbat erabiltzen dituzten ikusi eta aurreko

datu horiekin alderatuz gero, argi eta garbi berresten da hori.

2016an baliabidea erabili zuten 59 emakume atzerritarren jatorria aztertuz gero, hau ikus

daiteke:

Beste behin ere, jatorriaren aniztasuna handitu egin da; 2006tik bikoiztu egin da:

2016an, Afrika, Amerika, Asia eta Europako 25 herrialde.

Kontinenteen arabera, talderik jendetsuena Amerikatik etorritako emakumeena

da, beste urte batzuetan bezala: baliabidea erabili duten atzerritarren %44,1

dira, eta erabiltzaile guztien laurdena baino gehiago (%27,7).

Atzetik dituzte Afrikatik etorritakoak (%33,9), Europatik etorritakoak (%18,6) eta

Asiatik etorritakoak (%3,4).

Geografia‐eremuka, ordezkapenik handiena duen eremua Latinoamerika da

(%44,1) eta, bigarrenik, Magrebeko herrialdeak (%20,3).

Herrialdeei dagokienez, ordezkatutako 25 herrialdeetatik lauk biltzen dituzte

kasuen erdia. Hauek dira: Maroko da ugariena (erabiltzaile atzerritarren %16,9);

Errumaniak eta Paraguaik %11,9ko ordezkapena zuten, kasu bakoitzean; eta

Brasilen ordezkapena %8,5ekoa zen.

17

1.5 taula. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon diren emakumeak Jaioterriaren arabera. 2016.

Kop. % artatutako

emakumeen % emakume

atzerritarren % BLHn*

GUZTIRA 59 100,0 62,8 100,0 EUROPA 11 18,6 11,7 26,0

E.B. 28 9 15,3 9,6 23,3

Italia 1 1,7 1,1 0,6 Portugal 1 1,7 1,1 1,9

Errumania 7 11,9 7,4 15,8 Gainerako Europa 2 3,4 2,1 2,7

Errusia 2 3,4 2,1 0,7 AFRIKA 20 33,9 21,3 15,3

Magreb 12 20,3 12,8 Aljeria 2 3,4 2,1 1,7

Maroko 10 16,9 10,6 6,6 Gainerako Afrika 8 13,6 8,5

Etiopia 1 1,7 1,1 0,0

Ginea Bissau 1 1,7 1,1 0,6

Ekuatore Ginea 1 1,7 1,1 0,8

Mali 1 1,7 1,1 0,2

Nigeria 4 6,8 4,3 2,0

AMERIKA 26 44,1 27,7 52,0 Latinoamerika 26 44,1 27,7

Argentina 1 1,7 1,1 1,6 Bolivia 1 1,7 1,1 11,4 Brasil 5 8,5 5,3 5,4

Kolonbia 2 3,4 2,1 5,5 Kuba 1 1,7 1,1 1,5

Ekuador 3 5,1 3,2 1,5 El Salvador 1 1,7 1,1 0,2 Honduras 1 1,7 1,1 2,1 Nikaragua 2 3,4 2,1 6,3 Paraguai 7 11,9 7,4 9,3

Peru 1 1,7 1,1 1,6 Puerto Rico 1 1,7 1,1

ASIA 2 3,4 2,1 6,6 Filipinak 1 1,7 1,1 0,9 Pakistan 1 1,7 1,1 0,4

OZEANIA 0 ‐ ‐ 0,1 * 14 urtetik gorako emakumeen gaineko kalkulua. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila (Larrialdi Zerbitzuen datuak); eta EIN (biztanleriari buruzko datuak: emakume atzerritarrak, jaioterriaren arabera).

Arau nagusi gisa, larrialdi‐zerbitzuan artatutako erabiltzaileen jaioterrien banaketa ez dator

beti bat erroldako biztanle atzerritarren banaketarekin; dena den, erroldan ez dira ageri

erroldatu gabe Bizkaian bizi diren eta baliabide horiek erabiltzen dituzten biztanleak.

Jatorri bakoitzeko taldeek baliabideak eskatzeko eta erabiltzeko duten jokaera desberdinak

islatu egiten du haien arteko heterogeneotasuna, kultura‐faktoreei, indarkeria‐egoerak

bizitzeko eta horiei aurre egiteko moduei, biktimek eskura dituzten baliabide eta eskubideei

buruzko ezagutzari, erakundeetara jotzeko prestasunari, indarkeria jasaten duen emakumeari

laguntza eraikitzailea eskain diezaioketen sareak egoteari eta abarri dagokienez. Faktore horiek

18

eta beste batzuek argi erakusten dute errealitatea denetarikoa dela eta errealitate hori behar

bezala ulertu behar dela erakundeek esku‐hartze eraginkorra diseinatu eta garatu dezaten.

Horren haritik, baliabideak erabiltzeko eskubidean eta esku‐hartzean hizkuntza ez jakitea

oztopo izan ez dadin, 2008az geroztik telefono bidezko zein aurrez aurreko aldi bereko

itzulpen‐zerbitzua jarri da eskura 50 hizkuntzatan baino gehiagotan. Izan ere, harrerako

zentroetan eta/edo Emakume eta Familiako Esku‐hartze Zerbitzuak eskaintzen dituen zuzeneko

esku‐hartzean sor daitezkeen premiei erantzutea da helburua.

2016. urtean, Larrialdiko Harrera Zerbitzuan sei hizkuntza hauetan behar izan da

interpretazioa, hala telefono bidezkoa nola aurrez aurrekoa: ingelesa, frantsesa, arabiera,

errumaniera, wolofera eta kreolera.

Beharrizan espezifikoak

2016an larrialdi‐zerbitzuan egon diren emakumeen %8,5ek desgaitasunetatik edo/eta

adikzioetatik eratorritako beharrizan espezifikoak zituen. Desgaitasunen bost kasu dira,

guztiak toxikomaniarik gabeak, eta adikzioen hiru kasu.

Desgaitasunen bat dutenei dagokienez, desgaitasun mota bat edo gehiago dituzten

erabiltzaileak erregistratzen dira urtero. Zer alditako informazioa dugun kontuan hartuta, 2015.

urtea nabarmendu behar da zifra absolutu eta erlatibotan.

1.6 taula. Gaitasunen bat duten emakumeak, BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuan egon direnak. 2012‐2016

2011 2012 2013 2014 2015 2016 Desgaitasunak dituzten emakumeen kop. 4 3 6 9 18 5 Erabiltzaileen guztizkoen % 5,8 3,2 7,4 14,3 18,5 5,3

Oharra: Desgaitasun ziurtatua edo ez‐ziurtatua. Kasu batzuetan, erabiltzaileek desgaitasun mota bat baino gehiago dute. Zenbaitetan, adikzioak ere badituzte. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

Nabarmendu beharra dago horrelako kasuetan desgaitasunak edota drogazaletasunak

eragindako beharrek baldintzatu egiten dituztela esku‐hartzea eta terapia. Baliabideak

planifikatzen diren unetik bertatik, beharrezkoa da kontuan hartzea emakume horien behar

espezifikoak; hala, horrelako kasuek dakartzaten berezko oztopo eta ereduak ezagutu beharko

dira, esku‐hartzea ahalik eta arrakastatsuena izan dadin lagunduko duten praktikak edo

modalitateak ezartzeko.

19

Egonaldiaren iraupena

2016an, larrialdi‐zerbitzuko batez besteko egonaldiaren iraupena 14 egunekoa izan da.

Zerbitzuko batez besteko egonaldiak goranzko bilakaera izan du 2004. urtetik aurrera, eta

batez besteko egonaldirik luzeena 2014an izan zen (21 egun).

2004rekin alderatuta, 2016ko datuak batez besteko egonaldia 9 egun handitu dela ikusten da.

Adierazle horren bilakaerak islatzen du larrialdi‐zerbitzuan artatzen diren kasuak gero eta

konplexuagoak direla, eta tratu txar egoerei loturiko beste arazo batzuk ere badaudela. Horrez

gain, arreta‐sistemak zailtasunak ditu harrera‐beharrei azkar eta modu jarraituan

erantzuteko, beste erakunde edo arreta‐arlo batzuen eskumenekoak diren etxebizitza‐

baliabideen bitartez.

Oharra: Egonaldien batez besteko iraupena kalkulatzeko, urte batean egon diren altak hartzen dira kontuan. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

5 7 8 87 6

8 911

13

21

1614

0

5

10

15

20

25

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Egun

ak (b

arez beste)

1.10. grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzuko batez besteko egonaldia. 2004‐2016

20

Egonaldi ertain edo luzeko harrerara igarotzea

Berehalako larrialdi‐zerbitzuko egonaldia bukatu ondoren, beharrezkoa den kasu guztietan,

harrera‐epe ertain edo luzeko baliabideen bitartez luzatuko da; baliabide horiek aldi baterako

etxebizitza‐beharrak asetzea dute xede. Bizkaian, Foru Aldundiak eta udalek epe ertain edo

luzeko baliabideak eskaintzen dituzte; udal‐baliabideak Lurraldeko udalek eta

mankomunitateek mantentzen dituzte.

2016an, larrialdi‐zerbitzura jo zuten emakumeen ia heren batek (%32) aldi baterako harrerako

modalitatean jarraitu behar izan zuen, foru‐baliabideen eta udalerrien baliabideen baitan.

Guztira 30 emakume izan ziren, eta haiekin baita 13 seme‐alaba adingabe ere (2 neska eta 11

mutil). Horrek esan nahi du erakundeen egoitza‐zerbitzuetan emandako denbora luzatu egin

zela amekin larrialdi‐zerbitzura iritsi ziren adingabeen %16ren kasuan.

Grafikoak adierazle horren goranzko joera erakusten du (erregistrorik altuena, termino

absolututan zein erlatibotan, 2015ean gertatu zen), eta horrek bistan uzten du prozesuaren

faseetan sortzen diren beharretara egokitutako egoitza‐baliabideak izan behar direla.

Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegua, Gizarte Inklusioa eta Berdintasuna Sustatzeko Saila.

Epe ertain edo luzeko baliabideetara bideratutako emakumeen jomugari dagokionez, haietako

16 (%53,3) udaleko baliabideetara joaten dira; batik bat Bilboko Udalak kudeatutakoetara (13

emakume). Lurraldearen biztanleria‐egitura kontuan hartuta, urtero Foru Aldundiaren

larrialdi‐zerbitzuan sartzen diren emakume gehienen bizilekua baita.

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1.11 grafikoa. BFAko Larrialdiko Harrera Zerbitzutik egonaldi ertain edo luzeko baliabideetara igaro diren emakumeak (%). 2006‐2016

21

1.1.1.2 Foru Aldundiaren epe ertain eta luzeko harrera‐baliabidea

Zerbitzuaren ezaugarriak

Bizkaiko Foru Aldundiak arreta integraleko egoitza‐zerbitzua du etxeko indarkeriaren biktima

diren eta bakarrik dauden emakumeentzat edo haien ardurapean beste pertsona batzuk

(seme‐alaba adingabeak edo adinekoak, beste pertsona heldu batzuk...) dituztenentzat.

Egonaldi ertain edo luzeko harrera‐zentro horrek 26 toki ditu (10 toki emakumeentzat eta 16

haien ardurapean dauden pertsonentzat, gutxi gorabehera). Zentroak diziplina anitzeko

profesionalen talde bat du, 15 profesionalek osatua: arduradun‐ikuskatzailea, koordinatzailea,

psikopedagogoa, lege‐aholkularia, sei hezitzaile, lau hezkuntza‐laguntzaile eta tailerreko

irakaslea.

Larrialdiko zerbitzutik (zerbitzuan sartzen diren emakume gehienak hortik iristen dira) edo

udaletako gizarte‐zerbitzuetatik bideratzen dituzte emakume gehienak baliabide honetara.

Arreta integraleko harrera‐zentro espezifiko horretan indarkeriaren biktima diren emakumeak

eta haien seme‐alabak hartzen badituzte ere, erakundearen beste harrera‐baliabideetan

sartzen diren emakumeen ehuneko handi batek etxe barruko indarkeria‐egoerak ere bizi izan

ditu, bai bikotekidearen edo bikotekide ohiaren aldetik, bai jatorrizko familiako beste

senideren baten aldetik. Larrialdiko zerbitzuaren sarreran egindako balorazioa egin ondoren,

emakumearen adina edo haren bizi‐zikloaren unea erabakigarria izan daiteke, esate baterako,

emakume bat emakume gazteen zentro batean sartzeko; izan ere, halako zentroetan izango

duen esku‐hartzeak, tratu txarren arazoari erantzuteaz gain, lehentasuna emango die, baita

ere, iraupen luzeagoko prestakuntzako alderdiei eta ikasketei, emakumeak duen adinari

gehiago egokituko direnak.

Artatutako eskaera

Urtero, emakume berriak iristen dira egonaldi ertain edo luzeko baliabideetara (kasu berriak),

eta, aldi berean, aurreko urtetan sartutakoek ere baliabide edo zerbitzu horietan jarraitzen

dute bizitzen, bakarrik edo seme‐alabekin edo haien ardurapean dauden pertsonekin batera

(aurreko kasuak).

2016an, Foru Aldundiko baliabideetan harrera‐mota horretan 67 pertsona zeuden guztira: 39

emakume eta 28 seme‐alaba (%96,4 adingabeak). Baliabide‐mota horretan, aldiko kopuru

handienetakoa da.

22

Kasu berrien erregistroa emakumeen %43,6ri dagokio, baita urtean zehar emakumeekin

dauden seme‐alaben %21,4ri ere.

1.7 taula. BFAko egonaldi ertain eta luzeko zentroetan dauden pertsonak, etxeko tratu txarrak direla eta. 2016.

Guztira Kasu berriak Aurreko kasuak Pertsonak guztira 67 23 44 Emakume‐kopurua 39 17 22 Seme‐alaba kop.* 28 6 22 Mendeko pertsona kop. 0 ‐ ‐ Kasu berriak: 2016an sartutakoak; Aurreko kasuak: 2016/01/01 baino lehen sartutakoak. *Adinekoak: 1. Adingabeak: 27 (9 neska eta 18 mutil).


Honako grafiko honetan ikus daiteke zein izan den etxebizitza‐baliabide honetara iritsitako

kasu berrien bilakaera (sarrera erreferentziako urtean izan da). Aipagarria da 2016an

emakumeen zifrak altuagoak eta seme‐alabenak baxuagoak izan direla.


0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1.12. grafikoa. BFAko Egonaldi Ertain edo Luzeko Harrera Zentroetako kasu berriak, etxeko tratu txarrak direla eta. 2005‐2016

Guztira Emakumeak Seme‐alabak

23

Orain, kasu berriak aztertuko dira, eta, zehazki, harrera‐modalitate honen bidez 2016an artatu

diren tratu txarren biktima diren emakumeen ezaugarri nagusiak.

Sarbidea

Emakumeen %65 larrialdietako foru‐zerbitzutik dator: 11 emakume, haietako bat adingabe

batekin.

Urtero baliabidea erabiltzen duten emakumeen %70, batez beste, bide horretatik iristen da.


Ia kasu guztietan bikotekidea (%58,5) edo bikotekide ohia (%35,3) da erasotzailea.

Erasotzailea aurreko senide bat den kasu bat ere erregistratu zen.

Beste ezaugarri batzuk

Adina

Emakume guztiak 40 urtetik beherakoak dira: %59k 18 urtetik 20 urtera arteko

adina du; %24k, 21 urtetik 30 urtera artekoa; eta gainerako %18a hurrengo

hamarkadakoa da.

Batez besteko adina 28 urte da. 2004. urtetik, adierazle hori 24 urte (2010) eta

34 urte (2006) artekoa izan da.

Amekin sartzen diren adingabeen kasuan, eta haien gaztetasunarekin koherente

izanik, batez besteko adina 3 urte da. Beste urte batzuekin alderatuta, baliorik

baxuena da; altuena 7 urtekoa izan zen (2006).

Jaioterria

Jaioterriari dagokionez, emakume atzerritarrak %76,5 dira.

Zazpi herrialdetakoak dira; Afrikakoak (Maroko eta Ekuatore Ginea); Amerika (Bolivia, Brasil eta

Paraguai); Europa (Errusia) eta Asia (Pakistan).

24

Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegua, Gizarte Inklusioa eta Berdintasuna Sustatzeko Saila.

Interpretazio‐zerbitzua, telefono bidezkoa eta, batez ere, aurrez aurrekoa, gero eta

beharrezkoagoak dira etxebizitza‐baliabide hauetan egiten diren esku‐hartzeetarako; izan ere,

gora egin du hizkuntza‐oztopoak dituzten emakumeen kopuruak.

Zentroetan dauden emakume horiek interprete bat behar dute zentroan bertan astean hainbat

egunetan, interpretazio‐zerbitzuaren bitartez zentroko talde interprofesionalak egiten duen

lana ahalbidetzeko. 2016an, baliabide horretan 245 interpretazio‐ordu baino gehiago erabili

dira, eta interpretazioa arabieraz eta txineraz eman da.

52,6 60,0

26,7 30,8

60,0 60,0

23,1 29,4 33,3 33,3 36,823,5

47,4 40,0

73,3 69,2

40,0 40,0

76,9 70,6 66,7 66,7 63,276,5

%0

%20

%40

%60

%80

%100

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1.13. grafikoa. BFAko Egonaldi Ertain edo Luzeko Harrera Zentroetako emakumeen kasu berriak (%), jaioterriaren arabera. 2005‐2016


25


2016an, baliabideko egonaldiaren batez besteko iraupena 278 egunekoa izan da, bederatzi

hilabete baino gehiago.

Tratu txar egoeraren ondoriozko esku‐hartze espezifikoa bukatutzat jo ondoren, emakumeak

foru‐baliabidean emango duen denbora honako baldintza hauen araberakoa izango da, besteak

beste: nahikoa diru‐sarrera izatea (dela lanagatik, dela gizarte‐laguntzengatik) eta bere

etxebizitza‐beharrak asetzen dituen etxebizitza bat izatea. Aipatu beharra dago foru‐

baliabideetara iristen diren emakumeen egoera ekonomikoa gero eta prekarioagoa dela; izan

ere, gero eta gehiagotan, diru‐sarrerarik ez izateaz gain, ordaindu beharreko zorrak ere izaten

dituzte.

Emakume atzerritarrei dagokienez, harrera‐baliabideen erabiltzaileen artean gero eta gehiago

direla gogora ekarrita, arazo gehiago dituzte baliabide ekonomikoak eta etxebizitza

eskuratzeko, etorkinak diren aldetik. Horren ondorioz, biktimak bizi duen indarkeria‐egoera

bera larriagoa da, eta denbora luzeagoan gelditzen dira harrera‐baliabideetan.

Azken hamarkadan zehar, baliabideko egonaldiaren batez besteko iraupenak hazkunde

jarraitua du eta 2015ean lortu zuen balio maximoa, batez besteko egonaldia urtebetetik

gorakoa izanik.

Oharra: kalkulua egiteko, egonaldia erreferentziako urtean bukatu duten kasuak hartu dira kontuan. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

116136 148

180

240

180

229

261 246

389

278

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Egun

‐kop

urua

(batez beste)

1.14. grafikoa. BFAko Egonaldi Ertain edo Luzeko Harrera Zentroetako egonaldiaren batez besteko iraupena. 2006‐2016 arteko bilakaera

26

1.1.1.3. Gizartean eta lan‐munduan txertatzeko etxebizitzak


2013ko irailean, Bizkaiko Foru Aldundiak beste etxebizitza‐zerbitzu bat jarri zuen martxan, 16

pertsonarentzako tokiarekin. Zerbitzu horren helburua zen tratu txarrak jasan dituzten

emakumeei eta, halakorik egonez gero, haien ardurapean dauden pertsonei (seme‐alaba

adingabeak edo adinekoak, beste heldu batzuk...) gizartean eta lan‐munduan txertatzen

laguntzea. Zehazki, hauek dira zerbitzuaren helburuak:

Gune fisiko eta egokia eskaintzea. Gune horretan, hezkuntzako esku‐hartze

baten bidez, bizimodu autonomoa izateko beharrezko gaitasunak eta baliabideak

praktikan jarriko dira.

Etxebizitza‐baliabidea erabiltzen ari diren emakumeei laguntzea, lan‐munduan

sartzeko behar dituzten tresnak, gaitasunak eta konpetentziak barnera ditzaten.

Lana izan arren baldintza prekarioan dauden edo ekonomia murgilduan lanean

ari diren emakumeei kalitatezko enplegu bat lortzen laguntzea.

Langabezian egon arren lan‐munduan sartzeko prestakuntza eta gaitasunak

dituzten emakumeei baldintza duinak dituen enplegu bat lortzen laguntzea.

Baliabidean bizi diren emakumeei eta familia‐nukleoei laguntza profesionala

eskaintzea haien emantzipazio‐, autonomia‐ eta elkarbizitza‐prozesuetan, bai eta

gizartean zein lan‐munduan txertatzeko prozesuetan ere.

Baliabide honetara bideratutako emakumeak beste programa batzuetatik datoz

(etxebizitzakoak izan ala ez); programa horiek Bizkaiko Foru Aldundiaren Emakumeak

Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzuak kudeatzen ditu.

Baliabideak barne hartzen du intentsitate ertaineko laguntza profesionala, enplegua eta

etxebizitza lortzen laguntzeko eta, hala, berriz ere bizimodu independentea izan ahal izateko.

Laguntza profesional hori hiru adituk (koordinatzailea, gizarte‐hezitzailea eta laneko

bitartekaria) osatzen duten talde baten bitartez ematen da.

27

Artatutako eskaera

2016an, etxebizitzan 20 pertsona egon ziren: 11 emakume eta haien bederatzi seme‐alaba

(zortzi adingabeak).

Bost emakume, ia erdiak, urte horretan sartu ziren (kasu berriak), hiru adingaberekin. Haiei

dagokienez:

Guztiak Foru Aldundiaren epe ertain eta luzeko zentrotik zetozen.

%60k ez zituen 30 urte baino gehiago. Hurrengo adin‐tartea gehituz gero, 40

urtetik beherako erabiltzaileak guztizkoaren %80 ziren.

Taldearen batez besteko adina 33 urte zen emakumeen kasuan, eta 9 urte seme‐

alabenean.

Erabiltzaileen %80 atzerrian jaioak ziren (Afrikan eta Latinoamerikan).


Foru Aldundiaren arreta‐baliabideetan ohikoa den moduan, baliabide horretako batez besteko

egonaldiaren iraupena ere handitu egin zen aurreko urteekin alderatuta eta ia 129 egunean

kokatu zen, lau hilabete baino gehiagoan.

28

1.1.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko harrera‐baliabideak

Eskura dauden baliabideak

Bizkaian, Foru Aldundiak lurralde osorako dituen baliabideez gain, zenbait udalerrik eta

mankomunitatek egoitza‐baliabideak dituzte etxeko indarkeriaren biktima diren emakumeei

eta haien ardurapean dauden pertsonei laguntzeko.

Oro har, harrera‐etxebizitzak dira, EAEn era horretako baliabideak arautzen dituen araudian

ezartzen diren modalitateei jarraituz3. Barakaldoko Udalaren baliabidea harrera eta arreta

integral zentro bat da. Zentro horrek berehalako harrera eta epe ertain edo luzeko egonaldiak

eskaintzen ditu.

Bizkaian martxan jarri ziren lehen etxebizitzak Bilbokoak (1988), Ermuakoak (1989),

Galdakaokoak (1990) eta Basaurikoak (1993) izan ziren. Geroago, 2001ean, etxeko tratu txarrak

eta sexu‐erasoak jasaten dituzten emakumeei laguntza hobea emateko erakunde arteko I.

akordioa sinatu zuten, eta ordudanik pixkanaka haziz joan da Lurraldean eskuragarri dauden

udal‐titulartasuneko baliabideen kopurua; hala, 2002‐2012 hamarkadan, beste zortzi

erakundek era horretako baliabideak gehitu zituzten haien zorroetan. Era horretako azken

baliabidea 2012an jarri zen martxan, Abanto Zierbena udalerrian.

3 El Decreto 148/2007, de 11 de septiembre, regulador de los recursos de acogida para mujeres víctimas de maltrato en el ámbito doméstico (BOPV núm. 187 de 27/09/2007) establece al siguiente clasificación para estos recursos: servicios de acogida inmediata, pisos de acogida de media o larga estancia y centros de acogida de media o larga estancia.

29

1.1. irudia. Etxeko tratu txarren biktima diren emakumeentzako harrera‐baliabideak dituzten udalerriak eta mankomunitateak, lehenengo baliabidea sortu zeneko urtearen arabera4

Oharra: Mapan Busturialdeko Mankomunitatearen egungo osaera ageri da (2015. urteaz geroztik).

Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.

Baliabide berriak jarri direnez, leku‐kopurua ugaritu egin da urteen joanean. Nolanahi ere,

alderdi horretan izandako joeran, kontuan hartu behar da EAEn 2007an onartu zen harrera‐

baliabideei buruzko araudiak4 aldaketa asko eragin zituela baliabideen egituretan eta

ezaugarrietan; besteak beste, etxebizitza edo zentro bakoitzeko leku‐kopurua mugatu zen

araudi horren bidez (baliabide batzuetan, hasieran aurreikusitako leku‐kopurua baino gutxiago

jarri ziren).

Udalerrietan eta mankomunitatean jasotako datuen arabera, 2016an udal‐titulartasuneko 19

baliabide zeuden Lurraldean, 11 erakunderen esku (taulan ageri dira). Baliabide horiek Bizkaiko

biztanleriaren %60,6ri ematen diote zerbitzua. Guztira, baliabide horietan 99 pertsonarentzako

tokia dago.

4 En el caso de Bilbao, los pisos de acogida se abren en 1988, 1995, 2004, 2005 y 2008. En el caso de Barakaldo, se abre un piso de acogida en 2007, que cesa su actividad en el transcurso de 2009 al ponerse en marcha un centro de atención integral.

TERRITORIO HISTÓRICO DE BIZKAIA RECURSOS DE ACOGIDA EN MUNICIPIOS Y MANCOMUNIDADES POR AÑO DE CREACIÓN DEL PRIMER RECURSO

1989 (Ermua)1990 (Galdakao) 1993 2002 (MSS Busturialdea) 2003 (Santurtzi, Sestao)

1988

2007 (Barakaldo) (Durango) 2008

2009 (Amorebieta-Etxano)

(Bilbao)

(Basauri)

2012 (Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena)

30

1.8. Taula. Indarkeria‐egoeretarako udal‐titulartasuna duten harrera‐baliabide espezifikoen

kopurua eta eskuragarri dauden lekuak. Bizkaia. 2016

Erakunde titularra Baliabide‐kop. Leku‐kop. Biztanleria 2016an

Abanto y Ciérvana‐Abanto Zierbenako Udala 1 5 9.577

Amorebieta‐Etxanoko Udala 1 5 18.859

Barakaldoko Udala 1 16 100.025

Basauriko Udala 1 4 40.983

Bilboko Udala 9 43 345.122

Durangoko Udala 1 5 29.031

Ermuko Udala 1 4 16.028

Galdakaoko Udala 1 5 29.315

Santurtziko Udala 1 4 46.043

Sestaoko Udala 1 3 27.841

Busturialdeko Mankomunitatea 1 5 28.852 Oharra: baliabide bakoitzeko toki‐kopurua bakoitzari dagokion erakundeak egindako balorazioaren araberakoa da. Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.

Aurreko urteetan bezalaxe, 2015ean, Lurraldeko 20.000 biztanletik gorako hainbat udalerri eta

mankomunitatetan, oraindik ez zuten harrera‐baliabiderik 5. Kasu hauek dira: Getxo (78.554

bizt.), Portugalete (46.375 bizt.), Leioa (30.857 bizt.) eta Erandio (24. 240 bizt.); eta

mankomunitate hauek: Uribe Kosta (37.239 bizt.), Lea‐Artibai (23.789 bizt.), Txorierri (20.744

bizt.), Enkarterriak (24.451 bizt.) eta Mungialde (23.750 bizt.).

5 Ley 4/2005, de 18 de febrero, para la Igualdad de Mujeres y hombres en el ámbito de la CAPV (art. 57).

31

Erabiltzaileak 2016. urtean

2016an zehar, udal‐baliabide espezifiko horiek, guztira 47 emakume artatu zituzten, baita 53

seme‐alaba ere; hau da, guztira 100 pertsona. Ez zen mendeko pertsona heldurik erregistratu.

Bizkaian harrera‐baliabide espezifikoak dituzten 11 udal‐erakundeetatik zazpik izan dituzte

erabiltzaileak 2016an (%63,6). Horietatik seitan adingabeak ere egon dira.

Ohiko joerari eutsiz, haien senideekin udal‐baliabide hauek erabili dituzten emakumeen %83

Bilboko Udalaren etxebizitzetan (%53,3) eta Barakaldoko Udalaren harrera integraleko

zentroan (%27,7) egon dira6.

1.9. taula. Emakumeen aurkako indarkeria‐egoeretarako udalaren harrera‐baliabide espezifikoetan sartutako emakumeen eta haien seme‐alaben eta mendekoen kopurua. Bizkaia. 2016

Erakunde titularra Emakume‐kopurua

Seme‐alaba kop. Guztira

Abanto y Ciérvana‐Abanto Zierbenako Udala 1 1 2

Amorebieta‐Etxanoko Udala 0 ‐ 0

Barakaldoko Udala 13 16 29

Basauriko Udala 0 ‐ 0

Bilboko Udala 26 29 55

Durangoko Udala 2 3 5

Ermuko Udala 0 ‐ 0

Galdakaoko Udala 1 2 3

Santurtziko Udala 3 2 5

Sestaoko Udala 1 0 1

Busturialdeko Mankomunitatea 0 ‐ 0 Iturria: BLHko udalerriek eta mankomunitateek emandako datuak oinarri hartuta egina.

Tokiko udal‐erakundeek emandako datu guztiak kontuan hartuta, 2016an baliabide hau erabili

duten emakumeek ezaugarri hauek dituzte:

Erregistratutako kasu guztietan, tratu txarrak bikotekideak edo bikotekide ohiak eragin

du.

Emakumeen %68,1 atzerriko herrialdeetan jaioak ziren; hau da, hamar erabiltzailetik

zazpi. Bost erakunderen baliabideetan banatzen dira (Barakaldo, Bilbo, Durango,

Galdakao eta Santurtzi).

Erabiltzaileen %32k 30 urte baino gutxiago zituzten. 31 eta 40 urte arteko emakumeak

%34 ziren; horrek esan nahi du erabiltzaileen %66k 40 urte baino gutxiago zituztela.

6 Ambos municipios reúnen en conjunto el 39,5% de la población de mujeres de Bizkaia.

32

Erakunde batek desgaitasunen bat zuen emakume bat artatu zuen (%2,1).

Guztira 53 seme‐alaba amekin egon ziren udal‐baliabideetan: %30 neskak ziren, eta

%70, mutilak.

%96,2 adingabeak ziren: 16 neska eta 35 mutil (51).

33

Artatutako eskaeraren bilakaera

Baliabide hauetan artatutako eskaeraren bilakaerari dagokionez, aztertutako aldi osoan udalek

eta mankomunitateek erregistratutako datu guztiak kontuan hartuta, erabiltzaile‐kopuruak oro

har goranzko joera duela ikus daiteke.

Baliabideak izateak berak eta baliabide horiek erabiltzeko erraztasunek baldintzatzen dute,

askotan, horien eskaera handiagoa ala txikiagoa izatea. Hortaz, ez da harritzekoa joera hori

2006tik aurrera nabarmena izatea, baliabide berriak abian jarritakoan, hain zuzen ere

(zerbitzurik ez zeukaten erakundeek baliabideak jarri baitzituzten, eta baliabideak izan arren

beren eskaintza handitu baitzuten beste batzuek). Hori hala dela erakusten du grafiko honek.

Bertan, leku‐kopurua neurtzeko, baliabide bakoitzari bost leku xedatzen dizkion egungo

araudia erabili dugu erreferentziatzat (aurreko paragrafoan horri buruz aipatutako oharrak

gogora ekarrita).


Kontuan hartutako aldian, erabiltzaileen kopurua bikoiztera iritsi da muturren artean kokatzen

diren balioetan; 2006an 31 emakume zeuden, eta 2012an, berriz, 64.

Udal‐baliabide horien barruan erabiltzaile gehien 2012an izan ziren, Abanto Zierbena

udalerrian etxebizitza berri bat zabaldu zutenean, hain zuzen ere, gaur egun Bizkaian abian

jarritako azken baliabidea. Urte hartan, 11 erakundeetatik bederatzik erabiltzaileak erregistratu

zituzten baliabideetan. Atzerriko herrialdeetan jaiotako emakumeen ehuneko altuena duen

urtea ere bada (%72).

Urtero, erabiltzaileak erregistratzen dituzten erakunde gehienek atzerriko herrialdeetan

jaiotako emakumeak artatzen dituzte.

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1.15. grafikoa. Udal‐titulartasunerako harrera‐baliabide espezifikoetan artatutako pertsona‐kopuruaren bilakaera eta eskugarri dauden tokiak. BLH. 2004‐2016

Toki‐kop. Pertsona‐kop.

34

1.10. taula. Udaletako eta mankomunitateetako harrera‐baliabideetan hartutako pertsona‐kopurua (emakumeak eta haien ardurapekoak). Bizkaia. 2004‐2016.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

2016 04‐16

Kop. osoa (Emakume kop.)







Kop. osoa

(Emakume kop.)

Kop. osoa

(Emakume kop.)

Kop. osoa

(Emakume kop.)



Kop. osoa

(Emakume kop.)

Emakume/urte (batez beste)

ABA ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ 4 (2) 4 (2) 0 (0) 0 (0)

2 (1) 1,0

AMO ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ 0 (0) 3 (1) 3 (1) 0 (0) 0 (0) 1(1) 0 (0) 0 (0) 0,4

BAR ‐ ‐ ‐ 13 (9) 16 (9) 14 (8)7 29 (18) 27 (14) 38 (19) 35 (20)

25 (13) 39 (19)

29 (13) 14,2

BAS 5 (3) 7 (4) 3 (3) 11 (5) 4 (2) 0 (0) 1 (1) 0 3 (2) 3 (2) 0 (0) 3 (1) 0 (0) 1,8

BIL 54 (29) 56 (26) 34 (19) 56 (28) 75 (35) 61 (32) 64 (28) 67 (31) 72

(32) 60 (28)

27 (14) 58 (31)

55 (26) 27,6

DUR ‐ ‐ ‐ ‐ 1 (1) 8 (3) 2 (1) 5 (2) 2 (1) 4 (2) 4 (4) 0 (0) 5 (2) 1,8

ERM 4 (2) 5 (4) 3 (2) 2 (2) 6 (3) 0 (0) 2 (1) 3 (2) 3 (2) 0 (0) 7 (3) 2 (1) 0 (0) 1,7

GAL 2 (1) 7 (4) 9 (3) 2 (2) 8 (3) 8 (3) 2 (2) 0 (0) 3 (1) 5 (2) 0 (0) 1 (1) 3 (1) 1,8

SAN 0 (0) 0 (0) 1 (1) 1 (1) 1 (1) 4 (2) 3 (1) 4 (1) 8 (3) 6 (2) 0 (0) 4 (2) 5 (3) 1,3

SES 2 (1) 2 (1) 4 (1) 0 (0) 0 (0) 2 (1) 2 (1) 1 (1) 3 (2) 5 (3) 1 (1) 2 (2) 1 (1) 1,2

BUS 4 (2) 7 (3) 3 (1) 0 (0) 2 (1) 0 (0) 0 (0) 3 (1) 0 (0) 0 (0) 3 (1) 0 (0)

0 (0) 0,7

(*) 2004tik 2008ra bitartean "haien ardurapeko pertsonak" zutabean adingabeak soilik sartzen dira. 2009‐2011 artean, “mendeko beste pertsona batzuk” ere zenbatu dira. 2009an, kategoria horretako kasu bat bera ere ez zen erregistratu inon; 2010ean Bilbon 5 kasu erregistratu ziren, eta baliteke kasu horietan adinez nagusiak diren seme‐alabak ere kontuan hartu izana. 2012tik aurrera, erakunde guztiek seme‐alaba adingabeak eta adinez nagusiak hartu dituzte kontuan, baita mendeko beste pertsona batzuk ere. (‐) Erakundeak ez dauka baliabiderik.

ABA: Abanto y Ciérvana‐Abanto Zierbena BIL: Bilbo SAN: Santurtzi

AMO: Amorebieta‐Etxano DUR: Durango SES: Sestao

BAR: Barakaldo ERM: Ermua BUS: Busturialdea (Mankomunitatea)

BAS: Basauri GAL: Galdakao


Bizkaiko Foru Aldundiak, Bilboko Udalak eta Barakaldoko Udalak kudeatutako baliabideek

erabiltzaile‐kopuru handiak dituzte etengabe; gainerako tokiko egoitza‐baliabideetan, berriz,

alderantzizkoa gertatzen da. Hortaz, baliabideen okupazioari dagokionez, lurralde osoa

kontuan hartuta, nolabaiteko muturreko joerak daudela esan daiteke. Bi udalerri horiek, oro

har, tokiko baliabideak erabili behar dituzten emakumeen %80 inguru artatzen dituzte.

7 2009. urtean, Barakaldon harrera‐etxebizitza bat itxi zen, eta, aldi berean, harrera integrala xede duen zentro bat ireki zen; hala, bada, harrera‐etxebizitzan zeuden erabiltzaileak zentro ireki berrira igaro ziren; erabiltzaileen kopuru zehatza ez dakigunez, eta pertsonak zenbatzean kopuruak ez bikoizteko, taula honetan zentroan hartutako emakumeei buruzko datuak jaso ditugu, urte amaieran baliabide hori besterik ez baitzegoen. Beraz, litekeena da Barakaldoko Udalak kudeatutako baliabideetan hartutako emakumeen benetako kopurua hemen agertzen dena baino handiagoa izatea.

35


Udal‐titulartasuna duten baliabide horiek erabili ahal izateko, oro har, baliabide hori dagoen

udalerrian bizi behar da nahitaez. Harrera‐baliabideak arautzen dituen 148/2007 Dekretuaren

28.1.c eta 45.1.c artikuluetan xedatutakoa gorabehera, harrera‐baliabideen udal‐araudira

joanez gero, egoitza administratiboa udalerrian finkatua ez duten emakumeek kasu batzuetan

badute baliabide hori erabiltzeko aukera; hala ere, kasu horietan emakumeak zonaldean

erroldatzeko borondatea duela aurreikusten da. Udal‐araudia Eusko Jaurlaritzaren Dekretuaren

aurretik eman zelako eta aldatu ez delako dago kontraesan hori; baina harrera‐eskaera baten

aurreko jardunbideak erkidegoko araudian ezarritakoaren arabera gauzatu behar dira.

Bestalde, kasuak aztertu ondoren agerian geratu da baliabide horien erakunde titularrek

segurtasun‐arrazoiak argudiatzen dituztela, batzuetan erabiltzaileak aldundiaren harrera‐

zerbitzuetara bidaltzeko edo aldatzeko. Aldundiaren harrera‐zerbitzu horiek barnetegi‐

motakoak eta zentro‐modalitatekoak dira (berehalako harrera‐zentroa, eta epe ertain edo

luzeko harrera‐zentro integrala, eguneko 24 orduetan langileak bertan dituena). Egia esan,

zenbakien arabera, populazio‐dentsitate handia duten zenbait udalerritan harrera‐baliabidea

oso gutxi erabiltzen da edo ez da erabiltzen. Ez dirudi baliabidearen eskaririk ez dagoelako

denik, teknikoak ez diren beste arrazoi batzuengatik baizik.

Hala, 2016. urtearen joanean, foru‐erakundearen mendekoak diren egonaldi ertain edo

luzeko zentroetan egon diren emakumeen % 79 tratu txarren biktimentzako harrera‐

baliabideak dituzten udalerritatik zetozen (hamalau kasu, %82) edo 20.000 biztanle baino

gehiago dituzten eta harrera‐zentroa ez duten udalerritatik zetozen8 (bi kasu, %12).

8 EAEko Emakume eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legea (57. art.).

0 10 20 30 40 50 60 70

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

1.16. grafikoa. Bizkaiko udalerri eta mankomunitateetako harrera‐baliabideetan dauden emakume kopurua. Bizkaia. 2004‐2016

Abanto C‐Abanto Z.

Ermua

Amorebieta‐Etx.

Durango

Busturialdeko M.

Sestao

Galdakao

Basauri

Santurtzi

Barakaldo

Bilbao

36

1.2. AHOLKULARITZA JURIDIKOKO BALIABIDEAK


Bizkaiko lurralde historikoan, Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Sailak

ematen duen aholkularitza juridikoko zerbitzuarekin batera, auzi aurreko aholkularitza juridikoko

doako zerbitzuak ere badira etxeko indarkeriaren edo/eta sexu‐indarkeriaren biktimentzat, Bizkaiko

zenbait udalerritan eta mankomunitatetan.

Aholkularitza juridikorako zerbitzu horien bidez, bi indarkeria‐mota horietako baten biktimak diren

emakumeei halako egoeretan ordenamendu juridikoak zer aukera ematen dizkien jakinarazi nahi zaie

emakume horiei: zer eskubide dituzten, nola eta noren aurrean salatu behar diren gertaerak, nola

eskuratu ditzaketen baliabide juridikoak eta sozialak... Horrezaz gain, eta beharrezkoa izanez gero,

prozesu judizialean ere esku hartzen da.

1.2.1. Bizkaiko Foru Aldundiaren baliabidea


Bizkaiko Foru Aldundiaren Aholkularitza Juridikorako Zerbitzuan, besteak beste, familia‐zuzenbideari

buruzko informazio juridikoa ematen da, bai eta ustezko tratu txarren eta/edo sexu‐erasoen egoerei

buruzkoa ere, ezkontza‐ edo bikote‐hausturen ondorioz askotan sortzen diren familia‐gatazkak

baretzeko nahiz familian sortzen den edozein indarkeria‐mota leuntzeko.

Zerbitzua doakoa da, eta astelehenetik ostiralera ematen da, astean 25 orduz, gutxienez.

Erregistratutako eskaera

Herritar guztien eskura dago zerbitzua, baina emakumeak dira, batik bat, haren erabiltzaile nagusiak.

Zerbitzuaren beste ezaugarri nabarmen bat da sarri erregistratzen direla urte horretan bertan

hasitako kasuak (kasu berriak); izan ere, zerbitzuaren beraren izaerak bultzatuta, kontsulta puntualak

izaten dira gehien‐gehienetan.

Guztira, 461 pertsonari eman zaie arreta zerbitzu honetan 2016an, eta 441 emakumeak izan dira

(% 95,7). Bestalde, erregistratutako kasu horietatik 396 kasu berriak izan dira (% 95,4).

37

Erabiltzaile berrien artean, herenak baino gehiagok (% 34,3) emakumeenganako indarkeria‐mota

hauekin lotutako egoera bat bizi dute: % 30,1ek etxeko tratu txarren alorreko aholkularitza jaso du9,

eta % 4,3k, sexu‐indarkeriari buruzkoa. Zenbatekoei dagokienez, 136 emakume izan dira guztira.

2005etik, kasu hori dela eta arreta jaso duten emakumeen kopuruak gora egin du, eta zehazki,

2015ean izan zen kopururik handiena: 175 erabiltzaile.

Kasu berriak: urte horretan hasitako kasuak. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

2016ko datuen arabera, 11 erabiltzaile berri erregistratu dira hilean, bi indarkeria‐mota horietako

baten ondorioz.

2005ean, adierazle horrek sei puntu zituen, eta aldi honetan, bikoiztu egin da; hain zuzen, 2015ean

izan zuen kopururik handiena, hilean 15 erabiltzaile berri, zehazki.

9 Erabiltzaile horietako batzuek tratu txarren egoerei buruzko kontsultak egin dituzte zuzenean, eta beste batzuek bestelako gairen bati buruzkoak, baina amaieran arazoa tratu txarrak direla ikusi da.

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1.17. grafikoa. BFAko Aholkularitza Juridikoko Zerbitzuan arreta jaso duten indarkeria arazoak dituzten emakumeak (kasu berriak). 2005‐2016

38

A. Etxeko tratu txarrak

Zehazki, tratu txarrei dagokienez, 119 emakumek jaso dute tratu txarren alorreko aholkularitza

2016an.

2015eko datuekin alderatuta, % 28,7 egin du behera kopuru horrek.

Aldi hori osotasunean hartuta, eta beheko grafikoari erreparatuta, arazo hau handituz joan da

zerbitzua erabiltzen duten emakumeen artean; hau da, urtetik urtera, geroz eta gehiago izan dira

tratu txarren kasu berriak zerbitzu horretara jo duten erabiltzaileen artean. Tratu txarren kasuek

erregularki eta etengabe egin dute gora, arreta eman zaien kasu berrien guztizko kopuruen

gorakadak eta beherakadak alde batera utzita.

2004an, arreta jaso zuten emakume guztien % 7k jasan zituzten tratu txarrak; 2016an, % 30,1 izan

dira (2015ean ere, % 36tik gorakoa izan zen).

Kasu berriak: urte horretan hasitako kasuak. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Kasu berriak, guztira 485 367 334 414 379 345 377 321 393 412 478 461 396

Tratu txarren kasu berriak 34 58 42 57 61 58 80 76 113 121 128 167 119

Tratu txarren %/ kasu guztiekiko(eskuineko eskala) 7,0 15,8 12,6 13,8 16,1 16,8 21,2 23,7 28,8 29,4 26,8 36,2 30,1

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

0

100

200

300

400

500

Tratu txarren kasuen

%/ k

asu guztiekiko

Emakum

een kopu

rua

1.18. grafikoa. BFAko aholkularitza juridikoko zerbitzuak hartutako emakumeak*, tratu txarrak eragin diren aintzat hartuta. 2004‐2016

39

Orain, 2016an foru‐zerbitzuan arreta eman zaien etxeko tratu txarren emakume biktimen kasu

berrien ezaugarriak aztertuko dira:


Arreta eman zaien emakumeen gehiengoak (% 90,8k) bizi du bikotekideak edo bikotekide ohiak

eragindako indarkeria.

Gainerako kasuak (% 9,2) aurrekoek, ondorengoek eta bestelako senideek eragindakoak dira.

Salaketa eta babesteko agindua

Foru‐zerbitzura iritsi aurretik, salaketa jarrita zuen emakumeen % 47,9k, eta horietatik, % 58k

onetsirik zuen babesteko agindua.

Bi kasu horien ehunekoak bat datoz aldi osoan izandako batez bestekoekin.

Adina

Erabiltzaile berri horien erdiak baino gehiagok (% 55,5ek) ez ditu 40 urte baino gehiago.

Pertsona‐talde handi horren barruan, heldu gazteak dira gehiengoa, eta, batik bat, 31 eta 40 urte

bitartekoak, erabiltzaileen % 36,1 diren aldetik (aurreko urteetan, antzeko datuak izan dira).

18 urtetik beherako bi kasu erregistratu dira, eta biak ere senideek eragindako indarkeriaren ondorio

izan dira.

Bilakaerari begiratuta, hasierako urteetatik gaur egunera aldatu egin da programa horren emakume

erabiltzaile berrien adinaren egitura (ikus hurrengo grafikoa). Aztertutako urteetan, eskaerak gora

egin du, eta adin ertaineko emakume‐taldeen artean banatu da gorakada hori. Muturretako adin‐

tarteei dagokienez, behera egin du 30 urtetik beherakoen ehunekoak (% 27 ziren 2005ean eta % 19,3

izan dira 2016an), eta 65 urtetik gorakoek, berriz, % 3 eta % 7 bitarteko ehunekoei eutsi diete urte

hauetan guztietan.

40

Oharrak:

‐ 2011. urtetik aurrerako datuak emakumeei bakarrik dagozkie. ‐ 2015. urtera arte, 51‐65 eta >65 izan dira adin‐tarte nagusiak.

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

Jaioterria

2016. urtean, aurreko urteetan bezala, zerbitzuaren erabiltzaile gehienak EAEn eta beste autonomia‐

erkidego batzuetan jaiotako emakumeak izan dira: % 82,4. Gainerako % 17,6a atzerriko herrialdeetan

jaiotako emakumeak izan dira.

Azken multzo horretan, 21 emakume izan dira guztira, Europako, Afrikako, Amerikako eta Asiako 11

herrialdetatik etorritakoak; erdia baino gehiago (% 52,4) latinoamerikarrak dira jatorriz. Emakume

horiek guztiek bizi dute bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria (ez da erregistratu

senideek eragindako indarkeria‐kasurik).

Bilakaerari dagokionez, zerbitzu horren eskaerak bertako emakumeen eraginez egin du gora; azken

bost urteetako datuak aintzat hartuta, 2016an soilik egin du behera emakume horien kopuruak.

%0 %10 %20 %30 %40 %50 %60 %70 %80 %90 %100

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

1.19. grafikoa. BFAko aholkularitza juridikoko zerbitzuan izandako tratu txarren kasu berriak (%), adinaren arabera. 2005‐2016

≤30 31‐40 41‐50 51‐64 ≥65

41

Bestalde, atzerriko emakumeen kopuruak ozta‐ozta gainditzen du hogeiko muga, eta biktima guztien

% 8 eta % 19 artean izan dira azken bost urteetan. Emakume horien jatorri‐herrialdeei ere bere

horretan eutsi zaie: aipatutako lau kontinente horietako hamar bat herrialdetakoak izan dira.

Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2012 2013 2014 2015 2016

1.20. grafikoa. BFAko Aholkularitza Juridikoko Zerbitzuan arreta jaso duten emakumeak (kasu berriak) jaioterriaren arabera. 2012‐2016

EAE+gainerako EEAA Atzerria

42

Bizilekuak

Zerbitzuak (Bilbon du egoitza) Bizkaiko 32

udalerritan bizi diren emakumeei eman die

arreta 2016an.

Aztertutako aldian, eta bizilekuaren aldagaia

kontuan hartuta, eskaera dibertsifikatu egin

da: 2005ean, 16 udalerritako eskaerak izan

ziren, eta 2015ean, 39 udalerritan egin ziren

eskaerak, inoizko udalerri gehienetan.

Aurreko urteetan gertatu den moduan,

2016an ere, erabiltzaileen bizileku diren

udalerri askotan (% 81,3k) badituzte

aholkularitza juridikoko baliabide propioak,

eta udalerri horietakoak dira, hain zuzen, foru‐

baliabideen bidez arreta eman zaien

erabiltzaile berri gehienak (% 84).

Ohikoa da programan hori gertatzea; urtero,

aholkularitza juridikoko baliabide propioren

bat duten udalerrietan edo mankomunitatean

bizi diren emakume erabiltzaileen ehuneko

handia izaten da (Bizkaiko toki‐erakunde askok

dute baliabide hori).

Horretarako arrazoia izan daiteke bizi‐

ingurunetik kanpoko zerbitzu batera jotzeak

anonimotasuna dakarkiola biktimari; jokabide

hori babes‐neurritzat har daiteke,

erabiltzailearen inguruneak biktimatzat

identifika ez dezan. Beste arrazoi bat izan

daiteke biktimek kontsulta bat baino gehiago

egitea eskura dituzten aholkularitza juridikoko

baliabide guztietan, profesionalek emandako

informazioa egiaztatzeko. Nolanahi ere,

datuek erakusten digute premiazkoa dela

eskaintza zabala eta eskuragarria egiten

jarraitzea, biktimei arreta‐sistemara

gerturatzen laguntzeko.

1.11. taula. BFAren Aholkularitza Juridikoko Zerbitzua. Etxeko tratu txarrak pairatzen dituzten emakumeen ehunekoa (kasu berriak), egoera horretan daudenei arreta emateko baliabideak dituzten udalerrietan bizi direnak*. 2016.

%

GUZTIRA 100,0

Abanto y Ciérvana‐Abanto Zierbena 1,7

Amorebieta‐Etxano 0,8

Barakaldo 7,6

Basauri 1,7

Berango 2,5

Bilbao 36,1

Durango 0,8

Erandio 3,4

Ermua 0,8

Etxebarri 1,7

Galdakao 3,4

Gamiz‐Fika 0,8

Getxo 4,2

Gorliz 0,8

Mungia 1,7

Ondarroa 1,7

Ortuella 0,8 Portugalete 4,2 Santurtzi 3,4

Sestao 2,5

Sopela 1,7

Urduliz 1,7 Baliabideak dituzten udalerriak, guztira 84,0

Gainerako udalerriak 16,0 * Aholkularitza juridikoko zerbitzu baten titularitatea duen udalerria, edo zerbitzuaren titularitatea duen mankomunitate bateko udalerria, edo, beste arrazoiren batengatik, antzeko zerbitzu bat duen beste erakunde batez baliatzen dena. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

43

Beharrizan espezifikoak

Tratu txarrak direla‐eta programa honetan aholkularitza juridikoa jasotzen duten emakumeen artean,

% 9,8k beharrizan espezifikoak dituzte, desgaitasun‐egoeren ondorioz sorturikoak. Zehazki, 12

emakume dira: 10ek beren bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria jasaten dute,

eta beste biak, familia barruko indarkeria‐kasuen biktima dira.

Datu hori jasotzen hasi zenetik, urtero zenbatu dira desgaitasuna duten emakumeen kasuak;

Zerbitzuan arreta eman zaien kasu berri guztien % 5 eta % 10 artean izan ohi dira.

1.12 taula. Desgaitasuna duten emakumeak (kasu berriak), etxeko tratu txarrak direla‐eta Aholkularitza Juridikoko Zerbitzuan (BFA) arreta eman zaienak. 2012‐2016

2012 2013 2014 2015 2016 Desgaitasuna duten emakumeen kopurua 8 11 7 14 12 Ehunekoa, erabiltzaile guztiekin alderatuta 7,1 9,1 5,5 8,4 9,8


44

B. Sexu‐indarkeria

2016an, foru‐zerbitzuak 17 emakumeri (kasu berriak) eman die aholkularitza juridikoa sexu‐

indarkeria dela eta.

Zenbateko horrek bikoiztu egin du iazkoa, 2015ean zortzi emakume izan baitziren, aztertu den aldiko

inoizko gutxien.


2016an izandako kasu berriek ezaugarri hauek dituzte:

Indarkeria‐mota hauetan gertatu ohi denez, kasu gehienak adin‐tarte gazteenetan izan dira,

baita 18 urtetik beherakoetan ere. Hamar kasutatik lau adin txikikoenak izan dira, eta

hurrengo adin‐tartea gehituta, hau ondorioztatu da: arreta emandako hamar kasutatik zazpi

30 urtetik beherako emakumeak izan dira.

Bestalde, arreta jaso duten emakumeetatik, bi izan dira atzerriko herrialdeetan jaiotakoak

(% 12).

Bizkaiko bederatzi udalerritako bizilagunak dira emakume horiek, eta udalerri horietan

guztietan dituzte aholkularitza juridikoko baliabide propioak. Bereziki, Bilbo eta Getxo

nabarmendu dira (kasu guztien % 35 eta % 24, hurrenez hurren).

1214

15

19

12

23

10 10

1514

8

17

0

5

10

15

20

25

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1.21. grafikoa. Sexu‐indarkeria dela eta, BFAko Aholkularitza Juridikoko Zerbitzuan arreta jaso duten emakumeak (kasu berriak). 2005‐2016

45

1.2.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko baliabideak

Eskura dauden baliabideak

2016. urtearen amaieran, auzi aurreko aholkularitza juridikoko zerbitzua dute Bizkaiko 27 udal‐

izaerako toki‐erakundek: 20 udalerrik eta 7 mankomunitatek. Guztiek batera, Bizkaiko biztanleriaren

% 92,8 hartzen dute. Udaletan edo mankomunitateetan, ongizate‐ eta berdintasun‐sailek kudeatzen

dituzte zerbitzu horiek. Batzuetan, emakumeak dira zerbitzuen hartzaile, eta biztanleria osoa, beste

batzuetan.

2015. urtearekin alderatuta, erakunde guztien eskaintzari eutsi zaie, eta baliabide‐zerbitzu berri bat

gehitu da, Erandioko udalerrian, hain zuzen.

Baliabide horiek eskuragarri izateak ez du esan nahi gai honen inguruko premia guztiei erantzuten

zaienik; izan ere, aurrerago ikusiko dugunez, txikiegia izan daiteke erakunde batzuek zerbitzua

emateko duten ordu‐kopurua.

Udalerriek eta mankomunitateek ematen dituzten zerbitzuak homogeneoak dira laguntzaren

edukian10, eta funtsezko helburutzat, familia‐zuzenbideari buruzko eta ustezko tratu txarren eta/edo

sexu‐erasoen egoerei buruzko aholkularitza juridikoa ematea nabarmentzen da.

Hala ere, alde handiak daude zerbitzua erabiltzeko ordutegien eskuragarritasun‐mailari

dagokionez, bi ordutatik (balio txikiena) 196 ordutara (balio handiena) bitartekoa baita. Erakundeen

hiru laurdenek baino gehiagok (21 erakunde, % 78) astean bost ordu baino gutxiagoko zerbitzua

ematen dute.

10 Informazio gehiago nahi izanez gero, BGIBren urteko dokumentura jo dezakezu: “Etxeko indarkeria eta sexu‐indarkeria jasaten duten emakumeei laguntzeko foru‐baliabideak eta udalerrietako eta mankomunitateetako baliabideak. Bizkaia”. Helbide elektroniko honetan eskuragarri: http://web.bizkaia.eus/gizartekintza/genero_indarkeria/ca_documentos.html

46

Aldeak ikusten dira erakundeek zerbitzua eskuragarri jartzen duten ordutegietan, eta alde horiek ez

dira biztanleria‐kopuruaren irizpideen araberakoak bakarrik. Grafiko honetan ikus daitekeenez,

arreta emateko jartzen diren ordu‐kopuruak eta toki bakoitzeko biztanleen bolumena (biztanle

guztiak edo, programaren helburuaren arabera, emakume guztiak) lotuz gero, Basaurik du baliabide‐

eskaintzarik onena ordutegiari dagokionez arreta‐beharrizanak estaltzeko.

Oharra: BE indizea= Hileko orduak / Biztanleria hartzailea *1.000 Iturria: geuk egina, Bizkaiko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00

GetxoBarakaldo

Amorebieta‐Etx.Uribe Kostako M.

ErmuaUgao‐Mirab.Portugalete

ErandioMungialdeko M.

GaldakaoLeioa

MuskizAbanto y C./Abanto‐Z.

Urduña/ OrduñaBilbaoSestao

Enkart. M.Santurtzi

Busturialdeko M.Durangoko Mer. M.

EtxebarriLea‐Artibaiko M.

OrtuellaArrigorriagaBalmaseda

Lea Ibarrako M.Basauri

1.22. grafikoa. Bizkaiko udalerrien eta mankomunitateen aholku juridikoko baliabideak. Biztanleria‐estalduraren indizea. 2016

47

1.13. taula. Udalen eta mankomunitateen titularitateko aholkularitza juridikoko baliabideak hilean zabalik dauden orduen kopurua. Bizkaia. 2006‐2016.

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Udalerriak

Abanto y Ciérvana/Abanto‐Zierb. 16 20 16 16 8 8 8 16 8

8

8 Amorebieta‐Etxano AD AD 8 8 8 8 8 4 4 4 4

Arrigorriaga 16 14 16 16 16 16 16 16 16 16 16

Balmaseda 16 16 16 12 12 / / / / 12 12

Barakaldo 32 32 32 32 32 32 32 16 16 16 16

Basauri 80‐112 136 144 144 144 144 144 144 136 136 136

Bermeo 16 16 12 12 12 12 16 16 / / /

Bilbao AD 284 284 204 204 204 204 204 196 196 196

Erandio / / / / / / / / / / 12

Ermua 5 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3,5

Etxebarri 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8

Galdakao 28 14 14 11 11 11 11 11 11 11 11

Getxo 6 6 8 8 8 8 8 8 8 8 8

Leioa 14 20 20 16 12 12 12 12 12 12 12

Muskiz 10 8 12 12 12 12 12 12 12 6* 6*

Ortuella 16 16 8 8 8 8 8 8 8 8 8

Portugalete ⁄ ⁄ ⁄ 12 12 12 12 12 12 12 12

Santurtzi 160 160‐32 32 32 32 32 32 40 32 32 32

Sestao ⁄ ⁄ ⁄ 16 16 16 16 16 16 16 16

Ugao‐Miraballes ⁄ ⁄ 4 4 2 2 2 2 2 2 2

Urduña/ Orduña 8 8 12 8 8 8 8 8 16 4 4

Valle de Trápaga‐Trapagaran ⁄ ⁄ 9 9 / / / / / / /

Zalla 16 16 16 16 16 16 16 / / / /

Mankomun

itateak

Busturialdeko M. 16 16 16 16 16 16 16 16 20 20 20

Enkarterriko M. ⁄ ⁄ ⁄ ⁄ ⁄ ⁄ ⁄ 16 16 16 16

Lea‐Artibaiko M. 36 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40

Lea Ibarrako M. 2 3 3 3 3 1 1 1 2 4 4

Durangoko Merinaldearen M. ⁄ 28 28 28 28 28 38 38 38 38 38

Mungialdeko M. 4 4 4 4 4 4 4 4 4 6 6

Uribe Kostako M. 12‐15 12 12 12 16 16 16 16 16 16 16EA: Eskariaren arabera. Oharrak: ‐Balmaseda: 2010eko urtarrilean bertan behera geratu zen jarduera, eta 2015ean, berriro ekin zion. ‐Bermeo: jarduera bertan behera geratu zen 2014an. ‐Valle de Trápaga‐Trapagaran: jarduera bertan behera geratu zen 2009ko maiatzean. * Eta beste sei ordu gehiago hilean, koordinazio‐ eta ikuskatze‐lanetarako.

Iturria: geuk egina, Bizkaiko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

48

Erabiltzaileak oro har

Udalerriek eta mankomunitateek emandako datuek erakusten dutenez, eta foru‐aldundiko

zerbitzuan gertatzen den bezala, emakumeek egiten dituzte kontsulta gehienak tokiko baliabide‐

zerbitzu horietan, zenbait zerbitzu biztanleria osoarentzat izan arren.

Oro har, zerbitzu‐mota horretara jotzen duten emakumeen ehunekoa ez da kasuan kasuko udalerriko

emakumeen % 2 baino handiagoa (ikusi hurrengo grafikoa).

2016an, Urduña/Orduna udalerrian eman zaio arreta emakumeen ehuneko handienari; Bizkaiko

batez bestekoa baino puntu bat gehiago izan du. Muskiz (lehen postuan egon ohi da) eta Ortuella

izan ditu atzetik. Bizkaiko batez bestekotik gorako ehunekoak dituzten gainerako erakundeek antzeko

datuak ageri ohi dituzte; eta, oro har, aldaketa gutxi izaten da grafikoan urtetik urtera.

Oharra: grafikoan ez da aintzat hartu Durangoko Merinaldearen M. (baliabide propioa du), ez baita eskura 2016an arreta eman zaien emakumeen daturik. Iturria: geuk egina, Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

Faktore askok eragin dezakete baliabidearen erabilera‐mailan hainbesteko aldea egotea udalerrien

artean. Baliabidearen ordutegiaz gain, beste faktore batzuek ere eragin handia dute, hala nola

hauek: baliabide hori udalerrian non dagoen kokatuta, udalaren gizarte‐zerbitzuak oro har

zenbateraino erabiltzen diren (eta horretan, era berean, eragin handikoa da biztanleriak zerbitzuaz

duen ezagutza‐maila, zuzenekoa edo zeharkakoa, bai eta zerbitzuan eskaintzen dituzten programak

ere), komunitateak zerbitzu publikoak aintzat hartzen dituen, foru‐aldundiko zerbitzura joaten diren,

erakundez kanpoko beste baliabiderik dagoen inguru horretan...

0,000,200,400,600,801,001,201,401,601,802,00

emakum

e erab

iltzailen %

1.23. grafikoa. Aholkularitza juridikoko toki‐baliabideek hartutako emakumeak (%), udalerri/mankomunitateko biztanleria osoarekiko. Bizkaia. 2016

49

Emakumeen aurkako indarkeria: etxean eragindako tratu txarrak eta/edo sexu‐indarkeria

Eskura dauden datuei begiratuta11, lehenik adierazi behar da udal‐baliabide guztietan jaso dela,

2016. urtean, etxean eragindako tratu txarren kasuren bat; horrez gain, sexu‐indarkeriako kasuak

ere jaso dituzte sei erakundetan.

Grafikoan ikus daitekeenez, erakunde gehienetan, indarkeria‐kasuak ez dira izan arreta eman zaien

emakumeen % 20 baino gehiagoren kasuak 2016an. Erakunde horien erdietan, gainera, kasu guztien

% 10 baino gutxiago izan dira indarkeria‐kasuak.

Indarkeria‐kasuak: etxean tratu txarrak pairatu eta/edo sexu‐indarkeriaren biktima izan diren emakumeen egoerak dira, kontsultaren arrazoia hori ez izan arren. Oharra: kontsultaren arrazoia indarkeria izan denean zenbatzen dituzte egoera horiek Uribe Kostako Mankomunitatean, eta ez dira egoera horiek zenbatzen beste eskaeraren batek eragindako esku‐hartzeetan hautematen direnean. Iturria: geuk egina, Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

Aurreko urteetan gertatu den moduan, Bilboko Udalaren zerbitzua nabarmentzen da, denboran

errotuena baita. 2016. urtean, baliabide‐zerbitzu horretan arreta eman zaien emakumeen ia hiru

laurdenek bizi izan dute bi egoera horietako bat. Arreta psikosozialeko hiru modulu hauetan ematen

da zerbitzua: Auzolan, Errekalde eta Deustu‐San Ignazio12.

11 Ez dugu 2016. urtean Durangoko Merinaldearen Mankomunitatean arreta eman zaien biktimen daturik. 12 Ez dago Errekaldeko moduluaren daturik 2016an. Beste bi moduluetako datuak batzen dira kalkulua egiteko. Txosten honen eranskinean kontsulta daitezke erregistro banakatuak.

%0

%10

%20

%30

%40

%50

%60

%70

%80

%90

%100

1.24. grafikoa. Aholkularitza juridikoko udal baliabideetan arreta jaso duten emakumeak (%), kasuak indarkeria arazoak izan edo ez izatearen arabera (etxeko tratu txarrak eta/edo sexu indarkeria).

Bizkaia. 2016Indarkeria egoerak Gainontzeko kasuak

50

Horri dagokionez, ezin da ahaztu hiri handietako anonimotasunak erraztu egiten duela zerbitzuetara

jotzea; beraz, ona litzateke jakitea zenbat diren arrazoi horiek direla‐eta beren udalerrietako

laguntza‐zerbitzuetara jo ez eta laguntza beste udalerri batzuetan eskatzen dutenak. Egia da, dena

den, zenbait faktorek zaildu egin dezaketela bizilekutik urrun dauden zerbitzuetara jotzea; adibidez,

faktore hauek: ordutegi murritza, mugikortasun‐arazoak eta garraiobide publiko urriekiko

mendekotasuna. Beste faktore garrantzitsu batzuk izan daitezke biztanleek baliabidea ez ezagutzea,

gizarte‐zerbitzuak erabiltzeko prest ez izatea, baliabidea eskuragarri ez egotea, etab.

Bestalde, ukaezina den arren erakundeek ahalegin handia egiten dutela indarkeriaren biktima diren

emakumeei laguntza hobea emateko, ezin dira ahaztu emakumeen aurkako indarkeriaren

sentsibilizazioaren eta prestakuntzaren alorretan erakundeen artean dauden desberdintasunak; izan

ere, ez bada behar bestekoa, oztopo bihur daiteke kasuak hautemateko eta bereizteko. Hortaz,

kopuru horietan okerrak egon daitezkeela ere pentsa dezakegu, behar baino kasu gutxiago

hautemateagatik.

Arreta eman zaien kasuen ezaugarri nagusiak

Etxeko tratu txarrak

Eskura ditugun datuen arabera, 2016an, baliabideak dituzten erakunde guztietan eman zaie arreta

tratu txarrak jasan dituzten emakumeei. Urduña/Orduñako Udaleko baliabide‐zerbitzuan salbu, kasu

berriak izan dira (urte horretan hasitako kasuak). Foru‐zerbitzuan gertatzen den moduan, kasu

berriak izan ohi dituzte udaletako baliabide‐zerbitzuek; zerbitzu horien erdietan baino apur bat

gehiagotan, gainera, arreta eman zaion eskari osoa izan dira kasu berri horiek.

Tokiko baliabide‐zerbitzu horietan arreta eman zaien kasu berriek ezaugarri hauek dituzte, oro har:

Gehienetan (% 89), bikotekidea edo bikotekide ohia izan da erasotzailea.

Laguntza‐eskaerak jaso dituzten erakundeen % 58tan, atzerriko herrialdetan jaiotako

emakumeei eman zaie arreta. Hainbat udal‐programetako datuak osotasunean hartuta,

atzerriko herrialdeetan jaiotako emakumeak izan dira % 37,7.

Datu hori eskuragarri dagoen urtetik (2009), bilakaera hau izan du: 2011n, % 27koa izan zen,

eta 2013an, % 40,7koa.

Arreta eman zaien emakumeen ia herena (% 32,4) 31 eta 40 urte artekoak dira. Hurrengo

adin‐tartean, 41 urtetik 50 urtera bitartekoan, arreta emandako emakume guztien % 22,7

dago. Beraz, bi adin‐tarte horiek gehituta, udal‐programen bidez arreta eman zaien eskaera

guztien % 55 osatu da.

51

Bestalde, azpimarratu behar da arreta eman zaien emakumeen laurden batek 50 urtetik

gora dituztela (foru‐programan, adin‐tarte hori % 14 baino zertxobait gehiago da).

Aurreko urteetan gertatu den moduan, 18 urtetik beherako emakume gutxik jo du udaleko

baliabide‐zerbitzuetara. Guztira, hiru kasu (% 0,5) zenbatu dira 2016an*; hiru erakundetan

jaso dituzte kasu horiek.

2010ean izan zen kopururik handiena; 15 kasu erregistratu ziren, hainbat tokiko baliabide‐

zerbitzutan arreta emandako emakumeen % 3,7.

2016an, lau toki‐erakundetan eman zaie arreta desgaitasuna duten emakumeei; guztira, 13

kasu izan dira, udaleko baliabide‐zerbitzu horietan tratu txarrengatik arreta eman zaien

erabiltzaile guztien % 2,3.

Sexu‐indarkeria

2016. urtean, tokiko baliabide‐zerbitzuek sexu‐indarkeriazko 33 kasuri eman diete arreta.

Aurreko urtean gertatutako moduan, sei erakundek erregistratu dituzte sexu‐indarkeriagatiko kasu

guztiak (% 100), eta horien % 57,6 Bilboko Udaleko aholkularitza‐zerbitzuetan izan dira.

Udaleko baliabide‐zerbitzu horietan erregistratu diren kasuen % 84,8 kasu berriak dira, eta ezaugarri

hauek dituzte:

Atzerrian jaiotakoak dira arreta emandako emakumeen % 28,6.

Emakumezko erabiltzaileen % 64,3k ez ditu 40 urte baino gehiago.

Adin‐tarte ugarienak 31 eta 40 urte artekoa eta 41 eta 50 artekoa izan dira, eta ehuneko

bera izan dute batak zein besteak: kasu guztien %32,1.

2016an udal‐zerbitzuetan arreta emandako sexu‐indarkeriako egoeren adin‐banaketak ez du

indarkeria‐mota horretan ohikoa den profila; hau da, adin gazteenetan izan ohi du eragin

handiena, eta ehunekoak behera egiten du, adinean gora egin ahala.

*2016an, 12 eta 17 urte bitarteko emakumeen ehunekoa % 4,6koa izan da Bizkaian.

52

1.14. taula. Etxeko tratu txarrak eta/edo sexu‐indarkeria jasan duten emakumeak, udaletako eta mankomunitateetako

aholkularitza juridikoko baliabideetan arreta eman zaienak. Bizkaia. 2016.

Uda

lerr

iak

Emakumeak GUZTIRA Indarkeria‐kasuak

Tratu txarrak Sexu‐indarkeria

Guztira Kasu berriak Guztira Kasu

berriak Abanto y Ciérvana/Abanto‐Zierb. 75 2 2 2 0 ‐ Amorebieta‐Etxano 30 3 3 3 0 ‐ Arrigorriaga 53 6 6 6 0 ‐ Balmaseda 60 6 5 5 1 1 Barakaldo 159 24 24 23 0 ‐ Basauri 299 62 55 25 7 7 Bilbao* 907 661 642 350 19 15 Erandio 85 4 4 4 0 ‐ Ermua 38 6 6 6 0 ‐ Etxebarri 70 9 9 9 0 ‐ Galdakao 127 11 11 9 0 ‐ Getxo 65 6 6 6 0 ‐ Leioa 79 8 8 8 0 ‐ Muskiz 63 4 4 3 0 ‐ Ortuella 70 10 10 6 0 ‐ Portugalete 110 7 7 7 0 ‐ Santurtzi 290 25 24 24 1 1 Sestao 55 21 21 18 0 ‐ Ugao‐Miraballes 15 2 2 2 0 ‐ Urduña/ Orduña 37 1 1 0 0 ‐

Man

komun

itateak

Busturialdeko M. 232 16 15 12 1 1 Enkarterriko M. 115 15 15 15 0 ‐ Durangoko Merinaldearen M. (‘) (‘) (‘) (‘) (‘) (‘) Lea‐Artibaiko M. 161 30 26 17 4 4 Lea Ibarrako M. 6 1 1 1 0 ‐ Mungialdeko M. 65 7 7 7 0 ‐ Uribe Kostako M.** 23 1 1 1 0 ‐

* Auzolan eta Deustu‐San Ignazio arreta‐moduluetako datuen batura. Bilboko Udaleko aholkularitza juridikoko zerbitzua ematen dute, Errekaldeko moduluarekin batera, baina ez da azken horren daturik 2016an. Eranskineko tauletan kontsulta daitezke modulu bakoitzaren datuak. ** Kontsultaren arrazoia indarkeria izan denean zenbatzen dituzte egoera horiek Uribe Kostako M.‐n, eta ez dira egoera horiek zenbatzen beste eskaeraren batek eragindako esku‐hartzeetan hautematen direnean. (‘) Ez dugu daturik. Iturria: geuk egina, Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

53

1.3. LAGUNTZA PSIKOLOGIKOKO BALIABIDEAK


1/2004 Lege Organikoak, genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzkoak,

II. tituluan jasotzen ditu genero‐indarkeriaren biktimen (emakumeak eta adingabeak) eskubideak13.

Lege horren 19. artikuluak gizarte‐laguntza osorako eskubidea ezartzen du (besteak beste, arreta

psikologikoa) eta adierazten du halako zerbitzuak antolatzen dituztenean kontuan hartu beharko

dituztela etengabeko arretaren, presako jardutearen, prestazioen espezializazioaren eta diziplina‐

anizkotasun profesionalaren printzipioak.

Bere aldetik, EAEn, honako hau dio Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako 4/2005 Legearen14

56. artikuluak: “Euskal herri‐administrazioek, beren eskumen‐eremuan, laguntza psikologiko

urgentea, doakoa, espezializatua, deszentralizatua eta eskuragarria izateko eskubidea bermatu

behar diete etxeko tratu txarren eta sexu‐erasoen biktima direnei”.

Bizkaian, Foru Aldundiak 1992tik ematen du tratu txarrak eta sexu‐erasoak direnean familian esku

hartzeko arreta psikologikoko zerbitzu espezializatu bat, 2006tik deszentralizatuta dagoena. Aldi

berean, hainbat udalerrik eta mankomunitatek ere arreta psikologikoko programak kudeatzen

dituzte. Gehienak orokorrak dira, eta ez daude berariaz bideratuta emakumeen aurkako indarkeriara;

batzuk biztanleria guztiarentzako dira, eta beste batzuk, emakumeentzat soilik.

1.3.1. BIZKAIKO FORU ALDUNDIAREN BALIABIDEA

Baliabidearen ezaugarriak: edukia eta egitura

Bizkaiko Foru Aldundiak familian esku hartzeko arreta psikologikoko zerbitzua ematen du tratu

txarrak eta sexu‐erasoak direnean. Zenbait programaren bidez ematen da zerbitzu hori, xede dituen

kolektibo eta arazoen arabera:

• Familiako indarkeria‐kasuetarako eta sexu‐erasoen biktima helduentzako programa

klinikoa: etxeko indarkeriaren eta/edo sexu‐erasoen biktimek dituzten ondorio psikologikoak

gainditzeko helburua duena, batetik; eta, bestetik, berariazko esku‐hartzea egitea tratu

txarrak ematen dituzten pertsonekin, lehentasunezko helburua izanik, besteak beste,

portaera horiek desagerraraztea.

13 2015ean, adingabeak ere genero‐indarkeriaren biktima gisa hartu ziren. Uztailaren 22ko 8/2015 Lege Organikoari, haurrak eta nerabeak babesteko sistema aldatzen duenari (2015‐07‐23ko BOE), jarraituz, aldatu egin da Genero Indarkeriaren aurkako Babes Osoko Neurriei buruzko Lege Organikoaren (abenduaren 28ko 1/2004 LO) 1. artikulua; hala, genero‐indarkeriaren biktima izan diren emakumeen seme‐alaba adingabeak ere indarkeria horren biktimatzat jotzen dira. 14 4/2005 Legea, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoa (2005‐03‐02ko EHAA).

54

• a

d

2006ra a

prozesua

Lurralde

izateko a

Hala, Bil

Artibai

helburua

Mankom

zen. 20

udalerria

emateko

zabaldu

Program

bezala e

zifren bi

Zehazki,

asteko 6

dira 201

zehaztut

564 ordu

Artibain;

eta Balm

eskualde

Merinda

eta Berr

Busturia

eta 14 o

Mankom

Era bere

2016an,

Familian be

adingabeent

berrebaluazi

ditzaketen o

arte, zerbitzu

a hasi zen,

ean; horrek

aukerak.

lbon kokatut

eskualdeko

arekin. 200

munitatea et

14an, beste

ari zerbitzu

o. Azkenik,

zen.

maren egitur

rantzun aha

lakaeran age

zerbitzu‐em

669 orduak b

16an, eta jarr

tako moduan

u, Bilbon; 28

; 14 ordu, En

masedan; 14

ean; 21 ordu

adeko Manko

izen; 14 ordu

ldeako Man

rdu, Arratiak

munitatean.

ean, zerbitzu

lantaldea 19

ertan edo

tzako progr

io kognitibo

ondorio psiko

u hori modu

eta hamar

asko hobet

tako arreta‐

o biztanleei

09an, eskua

ta Balmased

e bi kokape

a emateko;

2015eko e

a aldatzeare

l izango zaio

erian jartzen

matearen

birbanatu eg

raian

n ematen dir

ordu, Lea‐

nkarterrietan

ordu, Nerbio

u, Durangoko

omunitatean

u,

komunitatea

ko

ua ematen d

9 psikoterap

kanpoan t

rama kliniko

oa lortzea e

ologikoak gai

zentralizatu

urteko aurr

zen ditu biz

puntuaz gain

i lekualdat

alde‐mailako

a barne–.20

en ezarri zir

eta Gerni

kainean, ze

ekin batera,

o urtez urte h

den moduan

gin

ra:

n

oi

o

n

an;

duten profes

peutak osatze

tratu txarre

oa: helburu

eta arazoari

inditzeko.

uan ematen z

rerapenen o

ztanleriak a

n, 2006an b

u beharrak

o zerbitzua

013ko ekaine

ren: Durang

ika‐Lumon,

erbitzuaren

zerbitzua e

hazten doan

n.

sionalen kop

en dute.

en eta/edo

duena adin

aurre egit

zen Bilbon. O

ondoren, 20

rreta psikol

beste bat eza

k sortzen

Enkarterrir

ean, neurri h

gon, Durang

Busturialdea

deszentraliza

emateko ord

n eskaerari, h

purua ere h

o sexu‐eras

ngabeen kat

eko estrateg

Ordutik aurre

016an zazpi

ogiko espez

arri zen Mar

zizkien za

ra zabaldu

hori Nerbioi

goko Merind

a eskualdek

azioa Arrati

dutegia zaba

hurrengo ata

azi egin da

soen biktim

tarsi emozio

giak edukitz

era, deszent

arreta‐punt

zializatua es

rkina‐Xemein

ailtasunak a

zen –Enk

eskualdean

dadeari nah

ko biztanlee

ia Mankom

aldu da; ha

aletan adiera

aldi horreta

ma diren

onala eta

zea, izan

tralizazio‐

tu daude

kuragarri

nen, Lea‐

arintzeko

karterriko

n gauzatu

hiz Berriz

ei arreta

unitatera

la, behar

aziko den

an zehar.

55

Biztanle erabiltzaileak: alderdi orokorrak

2016. urtean zehar, 1.687 pertsonak (% 90 emakumeak) jaso dute arreta zerbitzu espezializatu

honen bitartez.

Guztizko horretatik, ia 1.500 emakume heldu eta neska adingaberi programak heltzen dien

indarkeria‐moten biktima izateagatik eman zaie arreta.

Arreta eman zaien pertsona guztietatik 900 baino gehiago kasu berriak dira, tratamendua urte

horretan hasi dutenak (barnean hartzen da espedientea irekitzea edo berriro irekitzea). Hori

guztizkoaren % 54,2 da, eta bat dator programaren ohiko dinamikarekin, kasu horien ehunekoa,

ekitaldi bakoitzean, guztizkoaren % 52 eta % 65 artekoa izan ohi baita.

Taula honetan, urte horretan arreta eman zaien pertsonen –helduak eta adingabeak– banaketa

adierazi da, kontuan hartuta zerbitzua osatzen duten programak.

1.15. taula. Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako pertsonak. 2016.

GUZTIRA EMAKUMEAK GIZONAK

Pertsona helduak 1.559 1.427 132 + Familian tratu txarrak jasotzen dituzten pertsonak

1.270 1.238 32

+ Sexu‐erasoen biktimak 76 75 1

+ Zeharkako biktimak 103 88 15

+ Erasotzaileak 110 26 84

Adingabeak 128 91 37 + Familian edo familiatik kanpo tratu txarrak jasotzen dituzten eta/edo sexu‐erasoen biktima diren pertsonak

128 91 37

+ Erasotzaileak 0 0 0

GUZTIRA 1.687 1.518 169


Bilakaerari erreparatuta, 2016an izan da arreta eman zaien pertsonen kopuru handiena, aldi

horretan. 2015eko kopuruekin alderatuz, % 13,4 hazi da, eta 2005etik aurrerako datuak kontuan

hartuta, azken hamabi urte hauetan izandako hazkundea % 150etik gorakoa da.

Hurrengo grafikoan ikus daitekeen moduan, programak artatutako eskaerak goranzko joera jarraitua

izan du, 2009an izan ezik: urte horretan, kasuen guztizko kopurua aurreko urtekoa baino txikixeagoa

da.

56

Oharra: 2007az geroztik, zeharkako biktimen datuak kontuan hartzen dira zenbaketa orokorrean; aurreko bi urteetan ez ziren kontuan hartzen. Iturria: BFAren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

Programaren bitartez arreta eman zaien taldeei dagokienez, ikusi da 2016ko guztizko kopuruan

gorakada gertatu dela aurreko urtearekiko, eta gorakada hori talde guztietan gertatu dela,

erasotzaileen taldean izan ezik.


Hurrengo ataletan, talde horietako bakoitzari buruzko datu nagusiak adierazi dira, kontuan hartuta

pertsona erabiltzaileen kopurua eta haien ezaugarri garrantzitsuenak; 2016ko datuak nahiz 2005.

urtetik aurrera izandako bilakaera azaldu dira.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Guztira 658 765 800 891 833 932 1.062 1.100 1.164 1.267 1.488 1.687

Kasu berriak 425 447 445 461 502 521 559 568 625 742 915 915

0

250

500

750

1.000

1.250

1.500Pe

rtsona

‐kop

.

1.25. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako pertsonak. 2005‐2016

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

Tratu txarrenbiktimak

Sexu‐erasoenbiktimak

Zeharkako biktimak Pertsonaerasotzaileak

Tratu txarren eta/edosexu‐erasoenbiktimak

HELDUAK ADINGABEAK

Pertsona

‐kop

.

1.26. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artutako pertsonak, arazoen arabera. 2005‐2016

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

57

1.3.1.1. FAMILIAKO INDARKERIA‐KASUETARAKO ETA SEXU‐ERASOEN BIKTIMA

HELDUENTZAKO PROGRAMA KLINIKOA

Esku‐hartze psikologikoko programa honen baitan, arreta ematen zaie familiako indarkeriaren eta

sexu‐erasoen biktima diren pertsonei, bai biktima zuzenei, bai zeharkako biktimei –biktimarekin

zuzeneko harremana duten eta haren sufrimendu‐egoerak eragin emozional handia sorrarazten dien

pertsonak–.

Horrez gain, tratu txarrak ematen dituzten erasotzaileei ere ematen zaie arreta programaren baitan.

A. ESKU‐HARTZEA BIKTIMEKIN

A.1. FAMILIAKO INDARKERIA

2016. urtean zehar, 1.270 pertsonak (% 97,5, emakumeak) jaso zuten tratamendua familia‐eremuko

indarkeriak eragindako ondorio psikologikoak gainditzeko. Kasu kronikoak eta larriak ziren gehienak.

Programaren historian, 2015. urtean gainditu zen lehenengoz mila pazienteren kopurua, bai

pertsonen guztizkoari begira, bai berariaz emakumeen kopuruari begira: 1.105 emakumeri eman

zitzaien arreta. 2016. urtean, kopuru hori hazi egin zen, aurreko urtean baino 133 kasu gehiago izan

baitziren (% 12 gehiago): 1.238 emakume.

2005eko datuekin alderatuta, kopuru hori bikoitza baino gehiago da. Zifra horiek agerian jartzen dute

zerbitzu horren eskariak hazkunde jarraitua izan duela aldi horretan zehar, eta urtetik urterako

batez besteko aldakuntza % 8koa izan dela.

1.16. taula. Etxean indarkeriaren biktima diren eta BFAren Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatu diren emakumeen aldakuntza (%). 2005‐2016.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

2015

2016 Emakume‐kopurua 534 596 607 646 624 670 731 828 817 917 1.105 1.238

2005ekiko aldakuntz. % ‐ %12 %14 %21 %17 %25 %37 %55 %53 %72 %107 %132

Urtetik urterako aldakuntza (%) ‐ %12 %2 %6 %‐3 %7 %9 %13 %‐1 %12 %21 %12


Esku hartzeko programak hiruzpalau hilabete irauten du, eta jarraipena egiteko epea, berriz,

urtebetekoa da. Beraz, ekitaldi berean, alta eman zaien (kasu berriak) eta aurreko urteetan

tratamendua hasi duten pertsonek bat egiten dute. Horren ondorioz, urte bakoitzeko guztizko

kasuen kopuruan bi magnitude horiek hartzen dira kontuan; hau da, urte batean erregistratutako

altak (kasu berriak) aintzat hartzen dira hurrengo urteko edo hurrengo bi urteetako aurreko kasuen

kopuruan, baldin eta biktimak ez badu programa uzten.

58

2005‐2016 aldiko datuen arabera, bi kasu‐mota horiek banaketa hau izan dute, batez beste: % 55

kasu berriak, eta % 45, aurreko kasuak.

2016an, zehazki, familia‐eremuko indarkeriagatik artatutako emakumeen kasuen artean, 649 kasu

berriak dira (% 52,4), eta 589, aurreko kasuak (% 47,6).



Familia‐eremuko indarkeriari buruzko epigrafe honen barnean, kontuan hartuta erasotzailearekiko

harremana, bi kasu‐mota bereizten dira: bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria eta

familiako beste pertsona batzuek eragindakoa.

Kasu gehienak bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarren kasuak dira ( % 89,5);

kopuru absolutuetan, 2016an 581 emakumek pairatu dute indarkeria‐mota hori. Aurreko urtearekin

alderatuz, kopuru hori jaitsi egin da pixka bat, % 6. Aldi osoa kontuan hartuta, horrelako kasuen

kopurua asko hazi da 2006tik 2016ra bitartean: hain zuzen, artatutako eskaera bikoiztu baino

gehiago egin da. Kopururik handiena 2015. urtean izan zen, 600 emakumek baino gehiagok baliatu

baitzuten baliabide hori indarkeria‐mota horren ondorioz.

Gainerako kasuak lotuta daude familia‐eremuko beste pertsona batzuek –aurreko ahaideak eta

ondorengoak– eragindako indarkeriarekin (% 10,5): 68 kasu izan dira. 2016ko kopurua da handiena

indarkeria‐mota horri dagokionez, eta kopuru txikiena, berriz, 2009an izan zen: 27 kasu.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Aurreko kasuak 197 267 282 332 259 304 331 396 387 383 421 589

Kasu berriak 337 329 325 314 365 366 400 432 430 534 684 649

Guztira 534 596 607 646 624 670 731 828 817 917 1.105 1.238

Aurrekoak

Berriak

Guztira

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

Emakum

eak

1.27. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako etxeko inarkeriaren biktima diren emakumeak, kasuen arabera. 2005‐2016

59


Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriara itzuliz, 2016. urtean zehar hilero 48

emakumek terapia bat hasi dute programan, beren bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako

indarkeriaren ondorioz. 2006ko adierazleari erreparatuta, berriz, hilero 23 kasu izan ziren.

Kasu horien kopuruaren bilakaerak agerian jartzen du 2006tik aurrera gero eta gorakada handiagoa

izan dela; hain zuzen ere, zerbitzua deszentralizatzearekin eta ordutegia zabaltzearekin batera. Hala,

ikusi da urtetik urterako hazkunderik handienak zerbitzuaren hedapena gauzatu den unetan

erregistratu direla.

1.17. taula. Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik BFAren Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako emakumeen (kasu berriak) aldakuntza (%)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

2015

2016 Emakume‐kopurua 281 296 273 338 321 365 370 386 477 619 581

2006ekiko aldakuntz. % ‐ 5,3 ‐2,8 20,3 14,2 29,9 31,7 37,4 69,8 120,3 106,8

Urtetik urterako aldakuntza (%) ‐ 5,3 ‐7,8 23,8 ‐5,0 13,7 1,4 4,3 23,6 29,8 ‐6,1 Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Bikotekidea/bikotekide ohia 281 296 273 338 321 365 370 386 477 619 581

Beste senide batzuk 48 29 41 27 45 35 62 44 57 65 68

0

100

200

300

400

500

600

700

Emakum

eak (kasu be

rriak)

1.28. grafikoa. Etxeko indarkeriaren biktima diren emakumeak (kasu berriak), pertsona erasotzailearekin duten harremanaren arabera. Bizkaia. 2005‐2016

60

Jarraian, bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren –hori da programako

zabalena– ondoriozko 581 kasu berrien ezaugarri nagusiak azalduko dira.

Adina

2016an, adin‐tarte ugariena 41 urtetik 50era artekoa da: % 36 dagokio. Hurrengo adin‐tartea 31

urtetik 40ra artekoa da, antzeko ehunekoarekin % 34,4. Beraz, bi adin‐tarte horietakoak dira

erabiltzaileen % 70; haien batez besteko adina 41 urtekoa da.

Bestalde, nabarmentzekoa da erabiltzaileen multzo handi bat (% 49) ez dela 40 urtetik gorakoa; hori

bera gertatzen da tratu txarrak pairatzen dituzten emakumeak artatzen dituzten beste programa

batzuetan ere.

2015ean ere, 41 urtetik 50era arteko adin‐tartekoak ziren erabiltzaile gehienak. Grafikoan ikus

daitekeenez, azken bi urteetan kasu gehienak adin‐tarte horretakoak izan dira.


0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

18‐30 31‐40 41‐50 51‐64 ≥65

1.29. grafikoa. Bikote/bikote ohiak eragindako indarkeria dela eta, arreta jaso duten emakumeen % (kasu berriak) adinaren arabera.

Bizkaia. 2013‐2016

2013 2014 2015 2016

61

Jaioterria

Kopuru absolutuei erreparatuta, 2016an artatutako erabiltzaile gehienak bertako emakumeak dira:

guztira, 446; hau da, guztizkoaren % 76,8. Emakume atzerritarrak, berriz, 135 dira; % 23,2, alegia.

Emakume atzerritarrek 33 herrialdetan dute jatorria; programaren barnean inoiz izandako jatorri‐

aniztasun handiena da hori. Kontinenteka, hauek dira jatorriak: % 62,2 Amerikako herrialdetan jaio

da; % 20, Afrikan; % 17, Europako herrialdeetan; eta % 0,7, Asian. Herrialdeka, hauek dira jatorri

ugarienak: Maroko (% 12,6), Kolonbia (% 11,1), Bolivia (% 10,4) eta Errumania (% 9,6).

Aurreko urtearekin alderatuta, bertakoen kopurua murriztu egin da (% ‐11,7), eta atzerritarrena,

berriz, igo (% +18,4).

Taldeen bilakaera‐lerroa aztertuta, ikusten da aldi horretan programan izandako kasuen gorakada

EAEn eta beste autonomia‐erkidego batzuetan jaiotako emakumeen kasuek eragin dutela. Atzerritar

jatorriko emakumeen kopurua 2014tik aurrera soilik izan da ehunetik gorakoa, eta kasu horien

gorakada ez da oso handia izan.


Bestalde, multzo horietako bakoitzaren barnean 14 urtetik gorako emakumeen taldeari dagokionez,

nabarmentzekoa da emakume biktimen tasa dezente altuagoa dela emakume atzerritarren kasuan.

Hala, bertako emakumeen tasa 10.000 emakumeko 9,0koa den bitartean, emakume atzerritarrena

46,6koa da; hots, azken horien tasak bost aldiz baino gehiago gainditzen du bertakoena. Esku‐

hartzearen beste baliabide eta eremu batzuetan ere antzeko egoera hauteman da, eta horrek

ahalegin berezi bat eskatzen du, atzerriko herrialdeetan jaiotako emakumeek arreta psikologikoko

baliabide espezializatu hori balia dezaten errazteko, hori zailtzen duten oztopoak ezabatuz.

0

100

200

300

400

500

600

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Emakum

eak

1.30. grafikoa. Bikotekidearen/bikotekide ohiaren indarkeriaren biktima diren emakumeak (kasu berriak), jaioterraiaren arabera. Bizkaia. 2007‐2016


62

Desgaitasuna

Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik artatutako emakumeen artean,

desgaitasunen bat duten emakumeen 22 kasu (% 3,8) hauteman ditu Zerbitzuak.

% 41ek desgaitasun psikikoa du; % 36k, fisikoa; eta % 23k, sentsoriala.

Ardurapeko seme‐alabak

Kasu berrien % 71,3an, bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik artatutako

emakumeek semeak edo alabak dituzte beren ardurapean.

Urte bakoitzean, ehuneko hori % 70 eta % 85 artekoa izan ohi da; hori lotuta dago baliabide hau

baliatzen duten emakumeen gehiengoak duen adinarekin.

Bizileku duten udalerria

Programaren eskariak lurralde‐banaketa zabala du. Izan ere, pixkanaka burutu den deszentralizazioak

eskuragarritasun geografikoaren hobekuntza ekarri du.

Zehazki, 2016an Bizkaiko 63 udalerritako emakumeak artatu dira; udalerri horietan dago finkatuta

lurraldeko emakumeen % 95,3. Hala, esan daiteke aurreko urtean erregistratutako hedadurari (64

udalerri) eutsi zaiola.

Emakume horien erdiak Lurraldeko lau udalerritan bizi dira: batez ere Bilbon (% 34,1), eta Barakaldon

(% 6,5), Getxon (% 4,8) eta Basaurin (% 4,1). Udalerri horiek guztiak Bilboko metropolialdearen

barnekoak dira∗.

Bestalde, grafikoan ikus daitekeenez, lurraldeko hamar udalerri handienetan daude

bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren emakumeen tasarik

handienak (10.000 emakumeko): tasarik handiena Sestaori dagokio, eta horren ostean daude

Durango, Basauri eta Bilbo; denetan, tasa hori lurraldeko tasa (9,8) baino handiagoa da. Hala,

multzo horretako udalerrietako kasuak dira ugarienak Zerbitzuan, biztanleria‐indizearen arabera.

Galdakaon, aldiz, multzo horretako tasarik baxuena erregistratu da.

Mankomunitateen artean, Arratiak du tasarik altuena, eta horren ondoren, Lea‐Artibaik eta Lea

Ibarrak. Hiru mankomunitate horiek programa deszentralizatu den eremuak dira.

∗ Lau udalerri horietan, BLHko emakumezko biztanleen % 50 biltzen da.

63

Tasarik baxuena Mungialdeak du. Edonola ere, grafikoan azaldu den moduan, lurraldeko batez

besteko tasatik beherakoak dituzten lau mankomunitateetan emaitzak antzekoak dira.

Sailkapen horietatik kanpo utzitako Bizkaiko beste udalerri batzuetan –25.000 biztanle baino gutxiago

dituztenak eta/edo mankomunitateetan bilduta ez daudenak– batez besteko tasa baino altuagoak

dituzte: esaterako, Arrigorriagan (17,5) eta Etxebarrin (18,1).

1.31. grafikoa. Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren eta BFAren Arreta Psikologikoko

Zerbitzuan artatu diren emakumeen tasa. BLH. 2016

a. 25.000 biztanletik gorako udalerriak

b. Udalerrien mankomunitateak


0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

> 25.000 bizt. BLHko Udalerriak

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

BLH Mankomunitateak

64

A. 2. SEXU‐ERASOAK

Arreta Psikologikoko Zerbitzuak duela gutxi edo aspaldi gertatutako sexu‐erasoen biktima diren

helduei tratamendua eskaintzen die; biktima horiek pairatzen dituzten ondorio psikologikoak –

trauma‐ondoko estresa eta horrekin lotutako sintoma psikopatologikoak– gainditzea du helburu.

2016an, 75k emakumek jaso dute arreta psikologikoa zerbitzu honetan sexu‐erasoak pairatu

izanagatik; aztertutako aldiko baliorik altuena da hori.

Horietatik % 61,3 kasu berriak dira; guztira, 46 emakume. Kasu‐kopuru hori, aldi berean, kasu‐mota

horretako baliorik altuena da. Aurreko urtearekin alderatuta, % 44ko gorakada gertatu da.


Artatutako emakumeen ezaugarriak (kasu berriak)

Adina

46 kasu berrietatik, ugarienak 31 urtetik 40ra arteko emakumeen kasuak dira (% 41,3).

Adin‐taldeen araberako banaketak agerian jartzen du indarkeria‐mota horren ohiko profila. Adina

handitu ahala, kasu‐kopurua murriztu egiten da. Hala, sexu‐erasoen ondorioz programan arreta

psikologikoa jasotzen duten emakumeen % 70 ez da 40 urtetik gorakoa, eta adin horretatik aurrera,

aldiz, kasu‐kopurua asko murrizten da.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Kasu berriak 27 19 19 25 24 25 33 17 34 23 32 46

Aurreko kasuak 8 16 15 20 12 13 14 22 18 15 18 29

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Emakum

eak

1.32. grafikoa. Sexu erasoak direla eta BFA Arreta Psikologikoko Zerbitzuan arreta jaso duten emakumeak kasu motaren arabera. Bizkaia. 2005‐2016

65

Jaioterria

Artatutako emakumeen % 32,6 atzerriko herrialdeetan jaioak dira; hain zuzen, Europa, Amerika eta

Afrikako hamar herrialdetakoak. Gehienak (% 86,7) Latinoamerikako herrialdeetakoak dira.

Datu hori eskuragarri dagoen urtetik (2013), atzerritarren ehunekoa % 22tik % 47ra artekoa izan da.

Desgaitasuna

Urte horretan artatutako kasu berrien artean, bi emakumek ( % 4,3) desgaitasuna dute.

Bizileku duten udalerria

Artatutako emakumeak Bizkaiko 15 udalerritan bizi dira: gehienak Bilbon (% 47,8), eta horren ostean,

Barakaldon (% 10,9), eta Getxon eta Mungian (% 6,5 bakoitzean).

66

A.3. ZEHARKAKO BIKTIMAK

Foru Aldundiaren Arreta Psikologikoko Zerbitzuan, etxeko indarkeriaren edo sexu‐erasoaren

biktimaren inguruko pertsonei ere ematen zaie laguntza, biktimak bizi duen egoerak psikologikoki

eragiten badie pertsona horiei. Gehienetan, biktimaren senideak izan ohi dira (gurasoak, anaia‐

arrebak...), edota, zenbaitetan, biktimarekin harreman estua duten lagunak.

2016. urtean, zeharkako biktima diren 103 pertsona artatu dira; hori aztertutako aldiko kopururik

altuena da. 2015ko datuekin alderatuz, % 30,4ko gorakada izan da, eta 2007ko kopuruarekin

alderatuz, laukoiztu baino gehiago egin da.

Aurreko urteetan bezala, tratamendua jaso duten biktima gehienak emakumeak dira: % 85,4. Aldi

horretako datuek agerian jartzen dute multzo horren barnean gizonezkoak ez direla izaten hamar

baino gehiago. 2016an, dena den, gorakada emakumeen zein gizonen kasuetan gertatu da; bietan,

biktima‐multzo horretako kopururik handienak erregistratu dira.

Programan artatzen diren gainerako taldeetan bezala, eta aurreko urteetan gertatutakoaren antzera,

kasu berriei artatutako kasuen guztizkoaren ehuneko handi bat dagokie (% 65, 2016an).


1.18. taula. Zeharkako biktimak, BFAren Arreta Psikologikoko Zerbitzuan: guztizkoa eta emakumeak. 2007‐2016.

07 08 09 10 11 12 13 14 15 16

G E G E G E G E G E G E G E G E G E G E

Guztira 24 23 35 29 42 37 54 49 72 59 42 35 60 50 67 55 79 70 103 88

KB 11 11 22 17 31 28 31 27 40 30 23 18 37 32 39 33

56

51 67 58

G‐ Guztizkoa/ E – Emakumeak / KB‐ Kasu Berriak Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Guztira 24 35 42 54 72 42 60 67 79 103

Emakumeak 23 29 37 49 59 35 50 55 70 88

Gizonak 1 6 5 5 13 7 10 12 9 15

0

20

40

60

80

100

120

Pertsona

k

1.33. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako zeharkako biktima helduak, sexauren arabera. Bizkaia. 2007‐2016

67

Kasu berrien ezaugarriak

Sexua

Urte horretan terapia hasi duten zeharkako 67 biktimetatik 58 emakumeak dira (% 86,6).

Arretaren eragilea (zeharkako biktimak jasandako indarkeria‐mota)

Zeharkako biktimak jasandako indarkeria‐motarekin lotuta, 2016ko ehunekoak antzekoak dira tratu

txarren (% 49,3) eta sexu‐erasoen (% 50,7) ondoriozko kasuetan, eta ez dago aldakuntzarik

sexuaren arabera.

Jaioterria

Artatutako kasu berrien % 16,4 atzerriko herrialdeetan jaiotako pertsonen kasuak dira (% 17,2

emakumeetan eta % 11,1 gizonezkoetan).

68

B. ESKU‐HARTZEA ERASOTZAILEEKIN

Bizkaiko Foru Aldundiaren Arreta Psikologikoko Zerbitzuak erasotzaileekin egiten duen esku‐hartzea

etxeko tratu txarren biktima diren emakumeei arreta psikologikoa ematea helburu duen

programaren osagarri da, eta aitzindaria da estatuan. Horren helburua emakumeen ongizate

psikologikoa ziurtatzea da, bai erasotzailearekin bizitzen jarrai dezaketelako, bai bikotea banantzen

bada erasotzaileak etorkizunean tratu bera eman diezaiokeelako beste emakume bati, bai eta tratu

txarrak seme‐alabengana heda daitezen eragoztea ere.

Programak bost hilabeteko iraupena du, gutxi gorabehera, eta urtebetez jarraipen zorrotza egiten da.

2016. urtean zehar, 84 gizonek jaso dute arreta programan (artatutako pertsona erasotzaileen

guztizkoaren %76,4). 2015eko datuekin alderatuta, kopurua % 12,5 jaitsi da.

Horietatik 47 kasu berriak dira programan. 2004tik, urtean 43 gizonek batez beste hasi dute edo

berriro hasi dute terapia programan, tratu txarrak eragin izanagatik.

Gehienak egungo bikotekidearen aurka indarkeria erabiltzeagatik daude programan: guztira 42;

horrek esan nahi du hilero lau kasu berri daudela.

Gainerako kasuak familiako beste pertsona batzuen aurka erabilitako indarkeriarekin lotuta daude.


2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Guztira 37 29 42 41 49 44 55 42 46 62 65 57 60

Gizonak 36 29 39 34 46 41 50 39 44 52 51 46 47

Emakumeak 1 0 3 7 3 3 5 3 2 10 14 11 13

0

10

20

30

40

50

60

70

Pertsona

k

1.34. grafikoa. Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako pertsona erasotzaile helduak (kasu berriak), sexuaren arabera. 2004‐2016

69

1.3.1.2 FAMILIAN BERTAN EDO KANPOAN TRATU TXARREN ETA/EDO SEXU‐

ERASOEN BIKTIMA DIREN ADINGABEENTZAKO PROGRAMA KLINIKOA

Programa honek helburu du adingabeen katarsi emozionala eta berrebaluazio kognitiboa lortzea eta

arazoari aurre egiteko estrategiez hornitzea, familiaren barneko edo kanpoko tratu txarren eta/edo

sexu erasoen ondorioz izan ditzaketen kalte psikologikoak gainditzeko.

2016. urtean, 128 biktima adingaberi eman zaie arreta; hala, urte horretan izan da artatutako kasu‐

kopururik handiena: 91 neska (% 71) eta 37 mutil (% 29). Kopuru hori 2004an erregistratutako

kopuruaren (25 adingabe) bost halako baino gehiago da.

Kasu berriak 73 (% 57) izan dira; biktima‐mota horien artean, kopururik handiena da.

Grafikoan, programan arreta ematen zaien kasu berrien bilakaera adierazi da. Bilakaera horretan ikus

daitekeen goranzko joera hori, erregistratutako datuekin bat, indarkeria‐mota horiek pairatzen

dituzten nesken kasu‐kopuruaren gorakadak eragin du, argi eta garbi.

Oharra: 2013tik aurrera, zenbaketan kontuan hartu dira bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren adingabeen kasuak. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarte Inklusio eta Berdintasun Saila.

2004tik eta 2016ra bitartean, familian edo familiatik kanpo tratu txarrak eta/edo sexu‐erasoak

jasaten dituzten adingabeen 530 espediente berri baino gehiago ireki edo berriro ireki dira;

neskenak dira gehienak (% 69,3). Aztertutako aldi osoan, nesken kasuak dira nagusi, bai familian

gertatutako tratu txarrak direla‐eta emandako arretan (% 61,2), bai sexu‐erasoak direla‐eta terapia

behar izan dutenen artean (% 82,7); eta bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik

arreta eman zaienak neskak dira kasu guztietan15.

15 Datu horiek 2013tik hartzen dira kontuan zenbaketan.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Guztira 21 24 37 35 40 31 33 31 33 48 61 64 73

Neskak 10 16 24 23 31 22 24 22 26 31 44 45 50

Mutilak 11 8 13 12 9 9 9 9 7 17 17 19 23

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Adingabe

‐kop

.

1.35. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan arreta jaso duten adingabeak (kasu berriak) sexuaren arabera. 2004‐2016

70

Biktima adingabeen (kasu berriak) ezaugarriak

Sexua

2016an artatutako adingabeen 73 kasu berrietatik % 68,5 neskenak dira, eta % 31,5, mutilenak.

Indarkeria‐mota

2016an tratamendu berria hasi duten adingabeek jasandako indarkeria‐motari dagokionez, datuen

banaketa desberdina da sexuaren arabera, aurreko urteetan bezala.

Artatutako nesken erdiak baino gehiagok (% 54) etxeko tratu txarrak pairatzen dituzte; % 32k sexu‐

erasoa jasan du; eta kasuen % 14 bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriarekin lotutako

kasuak dira.

Mutilen kasu guztiak lotuta daude etxeko tratu txarrekin zerikusia duten bizipenekin.


7

27

23

16

0

10

20

30

40

50

60

Neskak Mutilak

Adingabe

‐kop

.

1.36. grafikoa. BFAko Arreta Psikologikoko Zerbitzuan artatutako adingabeak (kasu berriak), indarkeria‐mota kontuan hartuta. 2016

Bikotekidearen/bikotekide ohiaren indarkeria Tratu txarra familia‐eremuan Sexu‐erasoa/‐abusua

71

Adina

Programan arreta jasotzen duten adingabeen kasu berriei oro har erreparatuta, pairatutako

indarkeria‐mota alde batera utzita, adin‐tarteak 17 urtera artekoak dira. Kasu gehienak (% 77)

nerabeenak dira, 12 urtetik 17 urtera bitartekoenak, alegia. Hain zuzen, adin‐tarte horretako

adingabeei dagozkie hiru indarkeria‐motetako kasu gehienak.

1.19. taula. BFAren Arreta Psikologikoko Zerbitzuan arreta jasotzen duten adingabeak (kasu berriak), sexuaren eta adinaren arabera. 2016

GUZTIRA Neskak % Mutilak %

0‐5 urte 1 1 2,0 0 ‐

6‐7 urte 3 3 6,0 0 ‐

8‐9 urte 6 4 8,0 2 8,7

10‐11 urte 7 3 6,0 4 17,4

12‐13 urte 11 5 10,0 6 26,1

14‐15 urte 20 12 24,0 8 34,8

16‐17 urte 25 22 44,0 3 13,0

Guztira 73 50 100,0 23 100,0


Indarkeria‐motak banan‐banan aztertuta, ikusten da etxeko indarkeriak adin guztietako adingabeei

eragiten diela. Sexu‐indarkeriarekin lotutako kasuak –urte horretan guztiak neskenak izan dira– 12

urtetik aurrerako adingabeenak dira; batez ere, 16 eta 17 urtekoenak (% 37,5).

Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriarekin lotutako kasu guztiak ere neskenak dira;

batez ere, 16 eta 17 urtekoenak (% 86).

Neska adingabeen aurkako indarkeria emakumeen aurkako indarkeriaren beste adierazpen bat da,

eta beharrezkoa da hori aztertzea eta jendartean horren berri ematea16. Gizartean emakumeen

kontrako indarkeria zer mailatan ematen den aintzat hartuta, agerikoa da neskek, bai haurrek bai

nerabeek, beren adineko mutilek baino arrisku handiagoa dutela indarkeria pairatzeko, familian,

komunitatean eta abarretan.

"… Estatuek bermatu dezatela indarkeriaren aurkako politikak eta programak genero‐ikuspegia kontuan

hartuta egiten eta ezartzen direla, aintzat hartuta neskek eta mutilek indarkeriarekiko dituzten arrisku‐

faktoreak desberdinak direla; Estatuek sustatu eta babestu egin beharko lituzkete emakumeen eta nesken giza

eskubideak, eta generoagatiko bazterkeria‐mota orori aurre egin, indarkeriaren prebentziorako estrategia zabal

baten atal moduan".

(10. puntua. Mutilen eta nesken aurkako indarkeriaren genero‐alderdiari heltzea. 6. gomendioa) Aditu independentearen txostena haurren kontrako indarkeria aztertzeko, Nazio Batuak, 200617

16 Amnesty International, Una vida sin violencia para mujeres y niñas, 2009. Helbide elektroniko honetan dago eskuragarri: http://www.es.amnesty.org/index.php 17 Nazio Batuak, Informe del experto independiente para el estudio de la violencia contra los niños, 2006. Helbide elektroniko honetan dago eskuragarri: http://www.un.org

72

1.3.2. Udalerrien eta mankomunitateen mendeko baliabideak

Kapitulu honen hasieran adierazi den bezala, tratu txarren edota sexu‐erasoen biktima izan diren

emakumeei arreta psikologikoa emateko Foru Aldundiaren programa espezializatuaz gain, Bizkaiko

zenbait udalerrik eta mankomunitatek beren baliabideak dituzte arreta psikologikoa emateko.

Programa heterogeneoak dira, espezializatu gabeak gehienak, eta zenbaitetan biztanleria osoari

zuzenduta daude, ez berariaz biktimei18. Alde horretatik, azpimarragarria da tratu txarren edo sexu‐

eraso baten arazo espezifiko baten eragina hautematen denean pazienteak biktimei arreta emateko

Foru Aldundiaren programa batera bideratzen direla, kasu askotan.

Programa horiei dagokienez, zaila da erakundeak alderatzea eta baliabide batzuen eta besteen

arteko loturak ezartzea, bai eta epe luzean denbora‐serieak aztertzea ere. Beste alderdi batzuen

artean, datuak jatorri desberdinetatik datozenez, zaila da horiek bateratzea. Batzuetan, erakundeek

irizpide desberdinei jarraituz biltzen dute informazioa, zerbitzu gehienak ez daude gai honetan

espezializatuta, beste arazo psikologiko batzuk ere biltzen dituzte, eta datuak zenbatzeko ezarritako

kategoriak ez dira beti homogeneoak izaten. Hori guztia dela eta, kontuz balioetsi behar dira datuak

eta atera behar dira ondorioak.

2001ean Etxeko tratu txarren eta sexu‐erasoen biktima diren emakumeei laguntza hobea emateko

erakunde arteko I. akordioa izenpetu zenez geroztik ezarri ziren baliabide horietako gehienak.

Akordio hori izenpetu aurretik, tokiko lau erakundetan soilik zeuden arreta psikologikoko zerbitzuak:

Bilbon19, 1982az geroztik; Leioan, 1985az geroztik; eta Galdakaon eta Mungialdeako Partzuergoan,

2000. urteaz geroztik.

2016an, 15 erakundek20 (13 udalerri eta bi mankomunitate) dituzte biktimei arreta psikologikoa

emateko baliabide propioak. Biztanleriari erreparatuta, udalerri eta mankomunitate horietan

270.000 emakume baino gehixeago bizi dira guztira; hau da, Lurralde Historikoko emakumeen % 46.

Foru Aldundiaren baliabidea Lurraldean deszentralizatuz joan denez, aldaketak izan dira tokiko

baliabideetan. Hain zuzen, udalerrietako baliabideen bitartez arazo honekin lotutako kasuak

hautematen badira, Foru Aldundiaren arreta espezializatuko zerbitzura bideratzen dira.

18 Informazio gehiago nahi izanez gero, BGIBren dokumentua kontsulta daiteke: Emakumeen kontrako indarkeriaren arloan foru baliabideak eta udalerrietako eta mankomunitateetako baliabideak. Hemen dago eskuragarri: http://www.bizkaia.eus/Gizartekintza/Genero_indarkeria/eu_dokumentuak.html

19 Gaur egun, Bizkaiko Foru Aldundiaren Arreta Psikologikoko Programara igortzen dira Bilbon tratu txarren biktima diren eta arreta psikologikoa behar duten emakumeak; hala eta guztiz ere, Emakumeen Udal Zerbitzuak hitzarmen bat dauka Modulu Psikosozialekin, biktimei arreta emateko itxaron‐zerrendarik badago. Ohiz kanpoko egoeretan, aipatutako kasuetako bat horietara igortzeko erabakia har dezake Udalak, egoki irizten badio, Foru Aldundiaren programa ematerakoan berandutzerik ez badago ere. 20 Azaldu berri den arrazoia dela eta, Bilbo udalerria ez da zenbaketa horretan sartzen.

73

1.20. taula. Arreta psikologikoko baliabide propioak dituzten eta emakumeen aurkako indarkeria‐kasuak (etxean eragindako tratu txarrak/sexu‐indarkeria) artatzen dituzten udalerriak eta mankomunitateak. BLH. 2006‐2016

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Uda

lerriak

Abato y C.‐Abanto Zierbena ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Ajangiz ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Alonsotegi ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Amorebieta‐Etxano Arakaldo ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Arrankudiaga ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Arrigorriaga ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Balmaseda ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Barakaldo Basauri Bermeo ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Berriz ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Bilbao (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) Erandio ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Ermua Etxebarri ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Galdakao Gatika ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Gernika‐Lumo** Getxo Leioa Mallabia ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Maruri ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Muskiz Ortuella ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Orozko ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Portugalete Santurtzi Sestao ‐ ‐ ‐ Urduña/ Orduña ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Ugao‐Miraballes ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Valle de Trápaga‐Trapagar. ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Zalla*** ‐ ‐ ‐ ‐ Zaratamo ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Zeberio ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Zierbena ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

Man

komun

itateak

Arratia ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Busturialdea ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Durangoko Mer.**** ‐ ‐ Enkarterriak ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Lea‐Artibai ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Lea Ibarra ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Mungialde Uribe Kosta ‐ ‐ ‐ ‐ Txorierri ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

Oharra: Udalerrien zerrendan sartu dira gizarte‐zerbitzuak emateko mankomunitatetan biltzen ez diren udalerriak, bai eta mankomunitate batekoak izan arren arreta psikologikoko baliabide baten titular direnak ere (Gernika‐Lumo, kasu). * Bilboko Udalak tratu txarren eta/edo sexu‐erasoen biktimen arreta psikologikoko kasuak BFAren Arreta Psikologikoko Zerbitzura bideratzen ditu, eta azkar artatu ezin direnean soilik bidaltzen ditu modulu psikosozialetara (hitzarmena du haiekin). Ohiz kanpoko egoeretan, aipatutako kasuetako bat modulu horietara igortzeko erabakia har dezake Udalak, egoki irizten badio, Foru Aldundiaren programa ematerakoan berandutzerik ez badago ere. ** Busturialdea Eskualdeko gainerako udalerriei ere ematen die zerbitzua *** Enkarterrietako Mankomunitateko gainerako udalerriei ere ematen zien zerbitzua. **** 2014ko apirilaren 1era arte funtzionatu zuen, eremu horretan Foru Aldundiaren baliabidearen deszentralizazioa egin zen arte.

Iturria: geuk egina, BLHko udalerrien eta mankomunitateen datuekin.

74

Biztanle erabiltzaileak

Aurrez adierazi den moduan tokiko baliabide horietatik eskuratutako datuak balioesterakoan behar

adinako kontua izanda, erakunde titularrek emandako datuak deskribatuko ditugu, laburki.

Oro har, baliabide horiek baliatzen dituzten pertsonen kopurua ez da oso handia. 2016an, erakunde

horietako erregistroan jasotako kopururik handiena 130 emakume erabiltzailekoa izan da; kopururik

txikiena, berriz, 25 erabiltzailetik beherakoa.

Hurrengo grafikoan, erakundeak mailakatu dira, kontuan hartuta urtean zehar artatu diren

erabiltzaile guztien kasuen artean zer ehuneko izan diren tratu txarren eta/edo sexu‐indarkeriaren

ondoriozkoak.

Erakundeetako lautan (Barakaldo, Santurtzi, Basauri eta Sestao) bi indarkeria‐mota horietako batekin

lotutako kasuei dagokien ehunekoa artatutako kasu guztien % 50 edo gehiago da. Kasu gehien izan

dituzten bi erakundeek, Barakaldok eta Santurtzik, genero‐indarkeria pairatzen duten emakumeei

berariaz zuzendutako programa espezifikoak dituzte; Lurralde Historikoan horrelako programak

dituzten bakarrak dira.

Aurreko kapituluan aholkularitza juridikoko tokiko baliabideei buruz adierazi denaren ildo beretik,

erakundeen artean alderdi horretan dauden aldeak baloratzean, baliabide publikoen erabilera‐maila

desberdinak dakartzan alderdiak kontuan izateaz gain, ezin dira alde batera utzi, besteak beste, kasu

gutxi hauteman izanak eragin litzakeen desbideratzeak. Izan ere, erakundeen artean

desberdintasunak daude emakumeen aurkako indarkeriaren sentsibilizazioaren eta prestakuntzaren

alorrean, eta arlo horretan behar besteko mailarik ez denean, hori oztopo bihurtzen da kasuak

hautemateko eta aztertzeko.


0%

25%

50%

75%

100%

1.37. grafikoa. Arreta psikologikoko udal baliabideetan artutako emakumeak (%), arazoen arabera. Bizkaia. 2016

Indarkeria egoerak Gainontzeko kasuak

75

Emakumeen aurkako indarkeria‐kasuak: etxean eragindako tratu txarrak eta/edo sexu‐

indarkeria

Udalerrietako tokiko erakundeen programetan erregistratutako indarkeria‐arazoak dituzten

emakumeen kopuruak aztertzean, kontuan izan behar da, besteak beste, baliabide horien estaldura

pixkanaka ezarri dela. Batetik, bitarteko berriak abian jartzearekin batera, kasuak hautematea erraztu

da; eta bestetik, Foru Aldundiaren zerbitzu espezializatua Lurraldeko zenbait eremutan

deszentralizatu ondoren, udalerrietako baliabideen bitartez hautemandako kasuak hara bideratzen

dira.

Beraz, datuak kontu handiz aztertu behar dira, atal honen hasieran adierazitako arrazoiengatik.

Gainera, zenbaitetan ez dago ekitaldi osoko daturik, oharretan adierazi den moduan.

1.21. taula. Udalerrietako eta mankomunitateetako Arreta Psikologikoko Baliabideetan artatu diren eta etxean eragindako tratu txarrak eta/edo sexu‐indarkeria pairatzen dituzten emakumeen kopurua. Bizkaia. 2004‐2016.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

AMOREBIETA‐ETX. (‐) 20 52 13 5 11 11 9 12 8 17 14 10

BARAKALDO (‐) 21 30 28 73 69 79 23(*) 73 90 81 65 68

BASAURI 20 26 22 26 13 19 19 16 21 18 17 17 25

BERRIZ (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‘) (‘) 3 5 *** *** ***

ERMUA 12 7 12 14 13 14 7 11 20 15 13 14 11

GALDAKAO 33 21 34 34 28 32 45 14 63 43 45 32 59

GERNIKA‐LUMO** 22 7 7 11 14 14 17 9 10 18 15 14

GETXO 31 1 21 23 26 15 (“) 12 9 4 16 14 13

LEIOA 7 4 6 5 13 16 23 14 12 20 11 14 7

MUSKIZ 4 0 1 1 0 4 11 11 9 5 5 5 4

PORTUGALETE (‐) 2 12 14 7 14 7 11 18 18 33 15 16

SANTURTZI (‐) 0 36 52 37 48 59 69 60 72 74 71 53

SESTAO (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) 8 3 10 26 32 27 17 17

URDUÑA/ORDUÑA (‐) (‐) (“) 3 0 (“) (‐) (‐) (‐) (‐) 0 0 0

ZALLA** 11 5 1 15 9 (***) (***) 8(***) 9 (‐) (‐) (‐) (‐)

DURANGOKO MER. M (‐) (‐) 6 17 31 40 53 45 28 27 8 (‐) (‐)

ENKAR. M..*** (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) 6 *** (‐) (‐)

MUNGIALDEKO M. 13 10 6 9 4 3 27 26 12 10 7 6 9

URIBE KOSTAKO M (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) (‐) 21 10 10 5 5 3 5

(‐) Erakundeak ez dauka baliabiderik. (') BGIBek ez du datu hori. (") Erakundeak ez du datu hori biltzen. *Barakaldoko Udalak emandako datuak 2011ko azaroaren 15etik abenduaren 31ra bitartekoak dira, erakunde horrek ez baitu informazio gehiago. ** Enkarterrietako Mankomunitateko gainerako udalerriei ere ematen die zerbitzua. ***Indarkeria‐arazoak dituzten erabiltzaileak Bizkaiko Foru Aldundiak kudeatzen duen Arreta Psikologikoko Programa espezializatura bideratzen dira; zerbitzu hori deszentralizatuta dago eremu horretan.


76

Erakunde horien 2016ko datuen multzoari erreparatuta, ikusi da indarkeria‐arazoengatik artatu diren

emakume gehienek (% 91) etxean eragindako indarkeria pairatu dutela; % 9k, berriz, sexu‐erasoa edo

‐abusua pairatu du.

A. TRATU TXARRAK

Urduña/Orduñak izan ezik, Arreta Psikologikoko Baliabidea duten gainerako erakunde guztiek

indarkeria‐mota hori pairatzen duten emakumeak artatu dituzte; guztira, 14 erakundek.

Guztietan, kasu berriak ere artatu dituzte. Erakunde guztien datuen multzoak erakusten du kasu

berriak % 57,2 direla. Kasu horiei dagokienez:

Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria‐kasuak dira nagusi (% 97,5), beste

ahaide batzuek eragindako indarkeria‐kasuen oso gainetik.

14 erakundeetatik hamarretan atzerrian jaiotako emakumeen kasuak erregistratu dituzte.

Erakunde horien datuen multzoak agerian jartzen du azken bi urteetan emakume

atzerritarren ehunekoa % 22,8 izan dela.

Emakume atzerritarren ehuneko handiena 2009an erregistratu zen, datu hori eskuratu zen

lehen urtean alegia: % 37,4.

Adinari dagokionez, 41 urtetik 50era arteko adin‐tartekoak dira gehienak (% 37), eta horien

ondoren, 31 urtetik 40 urtera arteko adin‐tartekoak (% 31,5).

Urte honetan ere azpimarratzekoa da oso gutxi direla arazo horren ondorioz arreta eskatzen

duten adingabeak: 2016an bi kasu erregistratu dira.

Bestalde, 65 urte edo gehiago dituzten emakumeen kasuak sei erakundetan erregistratu

dira, eta artatutako kasuen % 5 dira. 2012tik –urte horretan jaso zen datu hori lehen aldiz–,

tokiko baliabideek adin‐tarte horretako emakumeen 14 kasu berri erregistratzen dituzte

urtean batez beste; hau da, % 6.

Bestalde, bi erakundek desgaitasuna duten hiru emakume artatu dituzte; jakinarazitako kasu

guztien % 1,9, dira.

77

B. SEXU‐INDARKERIA

2016an, tokiko sei erakundek artatu dituzte sexu‐indarkeriako kasuak; guztira, 28 kasu. Hori da datua

eskuragarri dagoenetik (2012) izan den kasu‐kopururik handiena.

Haietatik 13 erabiltzaile berrienak dira (% 46,4):

Adinari erreparatuta, gehienak (% 46,2) 31 urtetik 40 urtera arteko adin‐tartekoak dira, eta

horren ondoren, hurrengo adin‐tartekoak dira ugarienak (% 23,1).

Kasuen % 61,5 40 urtetik gorakoak ez diren emakumeen kasuak dira.

Jaioterriari dagokionez, emakumeetako bat atzerriko herrialde batean jaioa da.

Urtero erregistratu dira atzerriko emakumeen kasuak; 2012tik 2015era bitartean, kasu

guztien % 27 eta % 44 artean izan dira atzerriko emakumeenak.

Artatutako emakumeetako batek desgaitasuna du.

78

1.4. FAMILIAKO ESKU‐HARTZE ESPEZIALIZATUA


Bizkaiko Foru Aldundiak familian esku hartzeko programa bat ezarri zuen abian 2006. urtean,

etxean emakumeen aurka egiten den indarkerian espezializatua. Programa arautzen duen

dekretuak jasotzen duen eran, "...genero indarkeriaren biktima izanda tratu txarrak eman

dizkien pertsona bizi den ezkontza‐egoitzara itzultzea edo bertan geratzea erabakitzen duten

emakumeentzako zein familia hauetan bizi diren adingabekoentzako balorazioa egiteko, arreta

eskaintzeko, jarraipena egiteko eta laguntza psikologiko eta sozialerako programarik ez

zegoela ikusita21" abiarazi zen zerbitzu hori.

Programak aukera ematen du gerta daitezkeen krisi‐egoerei aurre egiteko, eta trebakuntza eta

baliabideak eskaintzen dizkie indarkeria horren biktima direnei, egoerari konponbide egokia

eman ahal izateko.

Hauek izan daitezke programaren onuradun:

1. Tratu txarrak jasan dituzten emakumeak (adingabeak izan ditzakete ardurapean), harrera‐

zentro batean egon ondoren familia‐etxera itzultzen direnak, erasotzailearekin batera.

2. Tratu txarrak jasan dituzten emakumeak eta haien ardurapean dauden adingabeak,

erasotzailearekin bizi direnak eta salaketarik jarri ez dutenak.

3. Hainbat salaketa jarri eta kendu ondoren, bikotekidearen eta bien etxebizitzara itzultzen

direnak (adingabeak izan ditzakete ardurapean).

4. Tratu txarren biktima izan diren emakumeak (adingabeak izan ditzakete ardurapean),

erasotzailearekin bizi ez diren arren, berriro ere elkarrekin bizitzen hasteko eta, beraz,

berriro tratu txarrak jasateko arrisku handia dutenak.

5. Aurreko egoeretan dauden eta tratu txarrak jasotzen dituzten emakumeen ardurapean

dauden adingabeak.

Programa honetan hainbat bidetatik sar daitezke, eta horren bidez, bi esku‐hartze mota egin

daitezke:

Banakakoa, emakume eta adingabe bakoitzarentzat ibilbide pertsonal eta malgu bat

diseinatzen duena, eta esku hartzeko proiektuaren barnean sartutako arloak lantzen

dituena.

21 232/2007 Foru Dekretua, 2007ko abenduaren 10ekoa, etxean ematen den emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familian esku hartzeko programa, Gizarte Ekintza sailarena, arautu duena (BAO 249. zk., 2007/12/24koa).

79

Taldekakoa, bai emakumeekin bai adingabeekin, norberaren garapenerako,

ideologizaziorako eta nork bere buruari laguntzeko arloak lantzen dituena.

Programak hainbat fase ditu, eta hamabi hilabete inguru irauten du. Nolanahi ere, kasu

bakoitzaren ezaugarrien eta bilakaeraren arabera, luzatu egin daiteke.

2016an, 75 bat kasu aztertu ahal izan dira hilean programaren bidez; beraz, 2015eko arreta‐

ahalmenari eutsi zaio (65 kasutik 75era pasatu zen urte horretan).

2016ko erabiltzaileak: ezaugarri nagusiak

Aurten ere, programaren urteko datuek adierazten dute, programa abiatu zenetik, inoizko

handiena izan dela arreta eman zaien eskaeren kopurua: 198 pertsonaren kasuetan esku

hartu da, aurreko urtean baino % 7,6 gehiago izan dira, beraz.

106 emakumeri eman zaie arreta, eta emakume horiek, guztira, 92 adingabe dituzte

ardurapean. Urtetik urterako datuak alderatuz, emakumeen kopurua % 6 hazi da, eta

adingabeena, % 9,5. Bi kasu horietan, 2016an erregistratutako kopuruak inoizko handienak

izan dira.

2016. urtean, 46 emakume berri sartu dira programan (kasu guztien % 43,4), eta 60

emakumerekin egindako esku‐hartzeari eutsi zaio; programaren historian, segida izan duten

kasuen inoizko kopururik handiena izan da.

Zenbatekoen bilakaerak erakusten duenez, arreta eman zaien pertsonen kopurua handituz

joan da urtero, duela hamaika urte programa abian jarri zenetik. Zehazki, 2016ko datuak hiru

aldiz handiagoak izan dira programaren hasierako datuak baino.

80

Oharra: 2006ko maiatzean abiarazi zen programa, eta arreta eman zaien kasuen kopurua proportzionala da jarduera‐hilabeteekiko. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

1.22 taula. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familian esku hartzeko programak arreta eman dien emakumeen zenbatekoen bilakaera (%) (Bizkaiko Foru Aldundia). 2006‐2016.

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Emakume‐kopurua 36 56 56 57 61 61 76 87 103 100

106 2006. urtearekiko aldakuntzaren %* ‐ 55,6 55,6 58,3 69,4 69,4 111,1 141,7 186,1

177,8 194,4

Urte arteko aldakuntzaren % ‐ 55,6 0 1,8 7,0 0 24,6 14,5 18,4

‐2,9 6,0

*Oharra: 2006ko maiatzean abiarazi zen programa, eta arreta eman zaien kasuen kopurua proportzionala da jarduera‐hilabeteekiko. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

Familien egitura

Programaren bidez arreta eman zaien emakume gehienek (% 70,3k) seme‐alabak dituzte

ardurapean, horietako asko adingabeak, eta hain zuen, horrek azaltzen du zergatik diren

hainbeste programaren barruan.

Zehazki, 54 emakumek dituzte seme‐alaba adingabeak, eta haien amen bidez, zeharkako esku‐

hartzeak egiten dira adingabe horiekin. Horrez gain, bi neskatorekin zuzeneko esku‐hartzeak

egin dira.

Bestalde, 16 emakume erabiltzailek oraindik etxean dituzte seme‐alaba adindunak, eta beste

emakume batek seme‐alaba adingabeak eta adindunak ditu ardurapean.

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Emakumeen kop. 36 56 56 57 61 61 76 87 103 100 106

Adingabekoen kop. 21 39 40 39 51 53 72 87 77 84 92

Guztira 57 95 96 96 112 114 148 174 180 184 198

0

50

100

150

200

250

Pertsona

k

1.38. grafikoa. Etxean emakumeen aurkako tratu txarrak pairatutako familietan berariaz esku‐hartzeko programak hartutako pertsonak (BFA). 2006‐2016

81

Emakume erabiltzaileen ezaugarriak

Adina

2016. urtean, emakume erabiltzaileen batez besteko adina 45 urtekoa izan da. Pertsona gehien

biltzen duen adin‐tartea 31 eta 40 urte bitartekoa da (% 28,3), eta haren atzetik, 41 eta 50 urte

bitartekoa (erabiltzaileen laurdena baino apur bat gehiago biltzen du: % 26,4).

Programaren erabiltzaile diren emakumeen adin‐profilean, lehen urteetan, nabarmentzekoak

ziren 50 urte edo gehiagokoen ehunekoak; 2009an, % 50 izan ziren. Programak duen

garrantziaren alderdi bereizgarrietako bat da hori, arreta‐zerbitzuetan ez baita horrelako

ehunekorik lortzen adin‐tarte horietako emakumeen artean.

2011z geroztik, gero eta emakume gazteagoak sartu dira programan, eta, horren ondorioz,

ehuneko hori gutxituz joan da; urte gutxiren buruan, erabiltzaileen laurdena izatera pasatu da

adin‐tarte hori, nahiz eta zenbateko absolutuetan 20 eta 29 emakume arteko kopuruari eutsi

zaion. 2015ean eta 2016an, talde horrek igoera txiki bat izan du −2016an inoizko kopururik

handiena izan da: 33 erabiltzaile−, eta bi urte horietan % 31ra igo da horien portzentajea.

*Oharra: 2015ean, zertxobait aldatu ziren adin‐taldeen araberako multzokatzeak. 2007tik 2014ra bitartean, datuak honela multzokatzen ziren: 18‐29 urte, 30‐39 urte, 40‐49 urte, 50‐64 urte, eta 65 urte edo gehiago. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

%0 %20 %40 %60 %80 %100

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

1.39. grafikoa. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familia‐interbentzioko programak (BFA) hartutako emakumeak (%), adinaren arabera*. 2007‐2016

18‐30 31‐40 41‐50 51‐64 65 edo gehiago

82

Jaioterria

2016an, erabiltzaile guztien % 19 izan dira programan parte hartu duten emakume

atzerritarrak; zehazki, 20 emakume erabiltzaile izan dira. Programa abian jarri zenetik,

emakume atzerritarren ehunekoa kasu guztien laurden bat inguru izan da, batez beste. 2008an

izan zen ehunekorik txikiena (% 16), eta 2011n, ehunekorik handiena (% 38).

Oharra: Datuek, 2015. urtera bitartean, “naziotasuna” adierazten dute; eta urte horretatik aurrera “jaioterria” Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarri hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

2016an, bederatzi kasu berri izan dira, eta atzerritar horiek herrialde hauetan dute jatorria:

Latinoamerika (% 66,7), Afrika (% 22,2) eta Asia (% 11,1).

%28 %23%16 %19

%31 %38 %26 %29 %27 %23 %19

%72 %77 %84 %81 %69 %62%74 %71 %73

%77 %81

%0

%25

%50

%75

%100

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

emakum

een %

1.40. grafikoa. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familia‐interbentzioko programak (BFA) hartutako emakumeak (%), jaiolekuaren arabera.

2006‐2016

Atzerria

83

Premia edo beharrizan bereziak

Aztergai dugun urtean arreta eman zaien emakumeetatik bederatzik (% 8,5) desgaitasun‐mota

bat dute: fisikoa, psikologikoa eta/edo sentsoriala.

Datu hori jasotzen hasi zenetik, urtero erregistratu dira programan desgaitasun‐mota bat

duten emakumeen kasuak; hain zuzen, arreta eman zaien kasu guztien % 5 eta % 10 artean

izan dira.

1.23 taula. Desgaitasuna duten emakumeak, etxeko indarkerian espezializatutako familian esku hartzeko programaren bidez arreta eman zaienak (Bizkaiko Foru Aldundia). 2011‐2016

2011 2012 2013 2014 2015 2016Desgaitasuna duten emakumeen kopurua 3 4 9 7 7 9 Ehunekoa, erabiltzaile guztiekin alderatuta 4,9 5,3 10,3 6,8 7,0 8,5

Oharra: zenbait kasutan, erabiltzaileek desgaitasun‐mota bat baino gehiago dute. Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

Emakumeen jatorri‐udalerriak

Bizkaiko 29 udalerritako emakumeei eman zaie arreta 2016an. Arreta eman zaien kasu berriak

19 udalerrikoak dira, eta % 40tik gora dira Bilbotik eta Barakaldotik etorriak (% 28,3 eta % 15,2,

hurrenez hurren).

Urtetik urtera, programaren erabiltzaileen jatorri‐udalerriak ugarituz joan dira.

Bilakaera horri begiratuta, eta gero eta kasu berri gehiago daudela ikusita, pentsa daiteke

kasuak hartu eta bideratu ditzaketen erakundeek gero eta hobeto ezagutzen dutela programa.

84

Jasandako tratu txar mota

Indarkeria‐ekintzen izaera edo adierazpena nolakoa den, hainbat tratu txar mota bereizten

dira. Mota bateko indarkeria egoteak ez du esan nahi besterik ez dagoenik; aitzitik, bata

bestearen gainean agertu ohi dira sarri. Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen

terminologikoak dokumentuan jasotako definizioak adierazten dira ondorengo taula honetan.

EAEn etxeko tratu txarrak eta sexu‐erasoak jasaten dituzten emakumeei arreta hobea emateko

Erakunde arteko Hitzarmenaren Jarraipen Batzordeak adostu zuen agiri hori. Hona hemen

definizioak: Indarkeria fisikoa:

Emakumeari kalte fisikoa sortzen dion edo sor dakiokeen jarrera edo ekintza oro, halabeharrezkoa ez denean.

Besteak beste, jokabide hauek barne hartzen ditu: bultza egitea, jotzea, erretzea, gauzak botatzea, armak

erabiltzea, mutilazioak egitea, etab.

Sexu‐indarkeria:

Emakumearen borondatearen kontra egiten den edozein sexu‐jarrera edo ‐ekintza, halabeharrezkoa ez denean.

Indarkeria ekonomikoa:

Emakumeak diruari buruzko informazioa izatea edo dirua erabiltzea eragozten duen jarrera edo ekintza oro,

halabeharrezkoa ez denean, egindako gastuen gaineko kontrola ezartzen duena, bai eta gastuen erabilera okerraren

(xahutzea) gainekoa ere, harremanaren edota bizikidetza‐unitatearen beharren kaltetan.

Indarkeria psikologikoa:

Emakumearen banakako nortasuna gutxiesteko xedea duen jarrera edo ekintza oro, halabeharrezkoa ez denean;

hitzezkoa nahiz hitzik gabekoa izan daiteke, eta kalte psikologikoa, balio‐galera edo sufrimendua eragiten ditu

(irainak, mehatxuak, haren ekintzei, sinesmenei eta iritziei balioa kentzea, etab.).

Indarkeria soziala:

Emakumearen banakako nortasunari jendaurrean balioa kentzea edo hura isolatzea eta/edo hari harreman sozialak

(familiakoak, lagunartekoak, auzokoak, elkarteetakoak edo lanekoak) garatzeko autonomia kentzea xede duen

jarrera edo ekintza oro, halabeharrezkoa ez denean; hitzezkoa nahiz hitzik gabekoa izan daiteke.

"Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak”. Erakundeen Arteko Akordioaren Jarraipenerako Batzordea

Bost indarkeria‐mota horiek aintzat harturik, programaren erabiltzaileengan hautemandako

indarkeria‐adierazpenen ehunekoak nahiko antzekoak dira urtez urte.

Zehazki, 2016an, aurreko urteetan bezala, emakume erabiltzaile guztiek adierazi dute

indarkeria psikologikoa jasan dutela; hala ere % 26 dira indarkeria psikologikoa soilik jasan

dutenak. Indarkeria‐mota hori ezin da gainerakoengandik bereizi, beste mota batzuetako

indarkeriazko ekintzek beti ekartzen dutelako kalte psikologikoa.

85

Horrenbestez, gainerako kasuetan (% 74), hainbat indarkeria‐mota batzen dira:

- denetan hauteman da indarkeria fisikoa, indarkeria psikologikoarekin batera;

- tratu txar soziala erabiltzaileen % 57rengan hauteman da;

- tratu txar ekonomikoa, kasuen % 55en;

- eta sexu‐indarkeria, kasuen % 38n.

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

100

74

57 55

38

0,0

25,0

50,0

75,0

100,0

Psikologikoa Fisikoa Soziala Ekonomikoa Sexu‐indarkeria

emakum

een %

1.41. grafikoa. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familia‐interbentzioko programak (BFA) hartutako emakumeak (%), pairatutako tratu

txarren motaren arabera. 2016

86

Adingabeen ezaugarriak

2016. urtean, 92 adingaberi eman zaie arreta programa honen bidez: 45 neskatori (% 48,9) eta

47 mutikori (% 51,1).

% 42,4 kasu berriak dira, beren amek 2016an hasi baitute tratamendua programa honetan.

Zehazki, 39 adingabe dira, eta ezaugarri hauek dituzte:

Sexuari dagokionez, 19 dira neskatoak (% 48,7) eta 20 mutikoak (% 51,3).

Adinaren arabera, gehienek ez dituzte 11 urte baino gehiago: neskatoen % 84,2k eta

mutikoen % 65ek.

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundiaren datuak oinarritzat hartuta egina. Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun Saila.

3 2

86

5

5

26

11

02468

10121416182022

Neskak Mutilak

Adingabe

en kop

urua

1.42. grafikoa. Emakumeen aurkako indarkerian espezializatutako familia‐interbentzioko programak (BFA) hartutako adingabeak (kasu berriak),

sexuaren eta adinaren arabera. 2016

0‐2 urte 3‐5 urte 6‐11 urte 12‐15 urte 16‐17 urte

87

1.5. TELEFONO BIDEZKO INFORMAZIO‐ ETA ARRETA‐ZERBITZU

ESPEZIALIZATUA, 24 ORDUKOA, GENERO‐INDARKERIAREN

BIKTIMA DIREN EMAKUMEENTZAT (TL.: 900 840 111)


1/2004 Lege Organikoak, abenduaren 28koak, Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa

emateko neurriei buruzkoak, honela ezartzen du 18. artikuluan: “Genero‐indarkeriaren

biktima diren emakumeek eskubidea dute euren egoera pertsonalaren inguruko informazio

osoa eta aholkularitza egokia izateko”, eta “Informazio horretara bilduko dira lege honetan

jasotako neurriak, biktima horien babesari eta segurtasunari buruzkoak, eta lege honetan

jasotako eskubide eta laguntzak, bai eta arreta, larrialdi, babes eta sendabide osorako

zerbitzuak emango diren lekuaren aipamena ere”.

Euskal Autonomia Erkidegoan, 2006an jarri zen martxan egungo genero‐indarkeriaren biktima

diren emakumeentzako 24 orduko telefono bidezko informazio‐ eta arreta‐zerbitzu berezia

(tl.: 900 840 111)22. 2016an, Eusko Jaurlaritzaren Enpleguko eta Gizarte Politiketako Sailak izan

du zerbitzu horren kudeaketaren ardura23.

Autonomia‐erkidegoko doako telefono‐zerbitzua da, eta 24 orduko arreta ematen du urteko

365 egunetan. Zerbitzuaren helburu nagusia da emakumeari laguntzea tratu txarren egoeratik

irteten. Etengabe eskaintzen die arreta psikologikoa, informazioa eta orientazioa indarkeria‐

egoeretan bizi diren eta, ondorioz, ahultasun‐egoeran dauden emakumeei. 51 hizkuntzatan

erantzuten die deiei, eta entzuteko eta/edo hitz egiteko desgaitasunen bat duten pertsonei ere

ematen die arreta.

22 Hasiera batean, 2008. urtera arte, Eusko Jaurlaritzaren Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak kudeatu zuen. 2009tik 2012. urte amaierara arte, Eusko Jaurlaritzaren Herrizaingo Sailaren Genero Indarkeriaren Biktimei Arreta emateko Zuzendaritzaren ardurapean egon zen zerbitzuaren kudeaketa, eta, gero, Emakunde‐Emakumearen Euskal Erakundeari esleitu zitzaion ardura. 2013ko abenduan, zerbitzu hau berriro esleitu zitzaion Eusko Jaurlaritzaren Gizarte Politiketako arlo eskudunari. 23 Lehendakariaren 34/2013 Dekretua, abenduaren 2koa, Euskal Autonomia Erkidegoaren Administrazioko sailak sortu, ezabatu eta aldatzen dituen eta horien egitekoak eta jardun‐arloak finkatzen dituen Dekretua bigarren aldiz aldatzen duena (2013/12/10eko EHAA), argitaratu ondoren, Eusko Jaurlaritzaren Enpleguko eta Gizarte Politiketarako Sailari esleitu zitzaion berriro ere zerbitzu hori.

88

Eginkizun hauek ditu, besteak beste:

- Zerbitzuaren hartzaileei aktiboki entzutea, emakume horiei emozioei eusten

laguntzeko eta arreta‐ nahiz laguntza‐prozesuak egoki kudeatzeko.

- Esku hartzeko prozesuei buruzko informazioa eta aholkua ematea, banan‐banan.

- Genero‐indarkeria mota guztien biktimak beren beharren eta eskarien arabera

dagokien arreta‐ eta laguntza‐zerbitzuekin harremanetan jartzea, eta zerbitzu

horietara bideratzea.

- Arretarako baliabide eta zerbitzu komunitario publiko zein pribatuetan jarduten duten

profesionalekin lankidetzan aritzea.

- Esku‐hartzearekin loturiko informazioa kudeatzea, genero‐indarkeria mota guztien

biktimak zer egoeratan dauden hobeto jakiteko.

Zerbitzuan jasotako deiak

Zerbitzuak emandako datuak kontuan hartuta, 2016an guztira 1.764 dei jaso dira Bizkaitik,

hilean 147 dei, alegia.

Bizkaitik egindako deiak EAEko dei guztien (3.247 dei) % 54,3 dira.

Aurreko urtearekin alderatuta, Bizkaitik jasotako deiak % 8,1 gehitu dira; EAE osoan, berriz,

% 8,3 egin du behera dei‐kopuruak.

Grafiko honetan ikus daiteke zer bilakaera izan duen zerbitzu horren erabilerak Bizkaian. Lehen

hiru urteetan (2006‐2008), gora egin zuen etengabe zerbitzuaren erabilerak, herritarrak

pixkanaka zerbitzu horren berri izaten hasi zirelako24, baina gero, nahiko egonkor eutsi zaio

deien bolumenari; urtean 1.700 dei inguru egin dira.

24 2008ko otsailean, lankidetza‐hitzarmena sinatu zen Estatuko Administrazio Orokorraren eta Euskal Autonomia Erkidegoaren artean. Hitzarmen horri esker, bermaturik dago estatu mailako 016 zenbakian genero‐indarkeriarekin lotuta jasotako eta arreta emandako deiak autonomia‐erkidegoko zerbitzuari transferituko zaizkiola, dei horiek EAEtik egiten direla jakinarazten denean; zenbaki horretara deituz, telefono bidezko informazioa eta aholkularitza ematen zaie estatu mailan genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei. Beste alderdi batzuen artean, EAEn egiten diren kanpainetan zerbitzu autonomikoa ezagutaraztea aurreikusten da hitzarmenean; horrela, 016 telefono‐zerbitzuarekin batera, 900 840 111 telefono‐zerbitzua ere erabiliko da. Gainera, administrazio autonomikoak baliabide hori ezagutarazteko beste jarduera batzuk ere egiten ditu. Kasu honetan, nabarmentzekoa da 2012tik eta 2013tik ez dela zabalkundetik egon; horrek eragina izan du zerbitzuaren ezagutzan eta, beraz, jasotako dei‐kopuruan.

89

(*) Dei egokiak: soil‐soilik emakumeen aurkako indarkeriarekin lotura dutenak.

(**) Zerbitzuaren datu‐baseak aldatzeak desoreka ekarri zuen 2011ko eta 2012ko datuen erregistroan; beraz, ezin dira erreferentzia‐aldiko gainerako urteetako datuekin alderatu, bilakaeraren ikuspegi bat izateko. Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta: 2007ko eta 2008ko datuak, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailarenak; 2009‐2011, Herrizaingo Sailak emanak, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzaren bitartez; 2012, Emakunde‐Emakumearen Euskal Erakundearenak; eta 2013tik aurrera, Enpleguko eta Gizarte Politiketarako Sailak emandako datuak.

Deiak zer udalerritatik egiten dituzten kontuan hartuz gero, ikus daiteke biztanle‐kopuru

handieneko hirietatik egiten dituztela dei gehien; esaterako, hiri hauetatik: Bilbao (% 33,8),

Barakaldo (% 5,8) eta Getxo (% 4). Nolanahi ere, ez dirudi dei‐kopurua soil‐soilik biztanleria‐

kopuruaren ondorio denik; izan ere, biztanle‐kopuru handiko beste udalerri batzuetan, udalerri

txikienetan izandako balioen antzekoak edo txikiagoak izan dituzte.

Zerbitzu hau erabiltzea eragiten duen indarkeria‐motari dagokionez, 2016an, dei gehienak

(% 95,2) bikotekideak edo bikotekide ohiak eginiko indarkeria‐egoerekin lotutakoak izan dira.

2006 2007 2008 2009 2010 2011**

2012** 2013 2014 2015 2016

Dei kopurua 844 1.222 1.834 1.782 1.822 2.608 2.659 1.748 1.694 1.632 1.764

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

1.43. grafikoa. Bizkaitik jasotako dei bereizleen kopurua*. 2006‐2016 bilakaera.

90

1.24 taula. Deiak, indarkeria‐motaren arabera.

Dei‐kopurua %

‐ Bikotekidea/bikotekide ohia

‐ Familia barruko genero‐indarkeria

‐ Sexu‐indarkeria

‐ Ez dago jasota

Guztira

1.679

51

14

20

1.764

95,2

2,9

0,8

1,1

100,0

Oharra: familia barruko genero‐indarkerian erasotzailea gizonezkoa den kasuak soilik

hartzen dira kontuan.

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren Enpleguko eta Gizarte Politiketako Sailaren datuetan

oinarrituta egin da.

Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria‐zikloari dagokionez25, Zerbitzura

egindako deiak tentsioa handitzen den uneetan egiten dira ehuneko handi batean (% 71,1).

Gorabehera larrietan edo indarkeriak leher egiten duen unean egindako deiak dira hurrengoak

(% 20). 2015ean bezala, deien % 7 inguru erabiltzailea indarkeria‐ziklotik kanpo dagoenean

baina ondorio psikologikoak dituenean egiten da. Laguntza eskatzen duen emakumea zikloko

zein unetan dagoen jakitea oso baliagarria da kasuan‐kasuan nola esku hartu behar den

jakiteko. Zerbitzuaren arabera, emakumeek tentsioa handitzen den unean deitzen dutenean

−eskuarki, beste eraso bat izateko beldur direlako−, oso garrantzitsua da jasandako tratu

txarraren kontzientzia‐maila sendotzea eta emakumeei autodefentsarako neurrien eta eskura

dituzten zerbitzuen berri ematea. Gorabehera larria gertatu edo indarkeriak leher egin eta

berehala egiten diren deietan –ez dira hain ohikoak–, larrialdi‐baliabideetara (poliziak,

judizialak, harrerakoak…) bideratzea da esku‐hartzerik ohikoena, ahalik lasterren egiten da,

gainera; horrez gain, salaketa jartzearekin lotutako prozedura judizialen inguruko informazioa

sustatzen da.

Zerbitzuak bikotekidearen edo bikotekide ohiaren biktima diren emakume erabiltzaileek

jasandako indarkeriaren gaineko kontzientzia‐maila ere aztertzen du, esku‐hartzea

bideratzeko. Horrela, batere kontzientziarik ez dagoen kasuetan, biktimak kontzientzia

hartzeko mekanismoak bilatuko ditu profesionalak; aitzitik, kontzientzia argia dagoen kasuetan

eta, ondorioz, informazio zehatza eskatzen den kasuetan, informazioa emango zaio biktimari

eta aktiboki entzungo zaio, bai eta norberaren baliabideen eta laguntzarako baliabideen

gaineko konfiantza sustatu ere. Zerbitzuaren arabera, 2016an, indarkeria‐egoera horretan

dauden emakumeek eginiko dei gehienetan (% 74,1), kontzientzia‐maila ertaina (% 38,2) edo

altua (% 35,9) izan da.

25 Leonor Walker‐ek 1979an definitu zuenez (“The battered woman”), indarkeria‐zikloak hiru fase ditu, eta horiek era zirkularrean errepikatzen dira: tentsioa handitzea, gorabehera larria edo indarkeriak leher egitea, eta damua eta adiskidetzea.

91

Deitzeko arrazoiak eta eginiko esku‐hartzeak

Deiak zer arrazoik eragin dituzten jasotzen da Zerbitzuan; dei bat egiteko arrazoi bat edo

batzuk izan daitezke. Txosten honen erreferentzia‐urtean, Zerbitzura eginiko deien % 46,2n

(815) arrazoi bakarra izan da; dei horietatik, gehienetan (% 62), telefono bidezko laguntza eta

jarraipena izan da arrazoia, eta atzetik izan ditu informazio‐eskaera (% 19,6) eta orientazioa

(% 13,4).

Halaber, hiru arrazoi horiek aipatu dira gehien deia arrazoi batek baino gehiagok eragin

dutenean (dei guztien % 53,8). Dei horien % 98,7n, orientazioa eskatu da; % 91n, informazio‐

eskaera izan da arrazoietako bat; eta % 10,2n, telefono bidezko laguntza‐ eta jarraipen‐beharra

aipatu da.

2016an jasotako dei gehienetan (% 81,7), esku‐hartze mota bat baino gehiago egin du

Zerbitzuak. Taula honetan jaso da zer esku‐hartze egin diren eta zer ehuneko izan dituzten

esku‐hartze horiek.

1.25 taula. Esku‐hartze bat baino gehiagoko deietan eginiko esku‐hartzeak

Kopurua %

‐Laguntza emozionala

‐Orientazioa

‐Informazioa

‐Telefono bidezko laguntza eta jarraipena

‐Arreta krisi‐egoeran

‐Larrialdia

‐Beste zerbitzu batzuekiko koordinazioa

‐Koordinazioa bideratze‐txostenarekin

1.227

1.037

945

451

21

9

4

4

85,1

72,0

65,6

31,3

1,5

0,6

0,3

0,3

Oharra: larrialdiko arretak 112 zerbitzuaren esku‐hartzea behar du; krisialdiko arreta, berriz, bizi‐larritasuneko une batean ematen den laguntza emozionala izan daiteke, poliziak edo medikuek premiaz esku hartzeko beharrik gabe. Iturria: Eusko Jaurlaritzaren Enpleguko eta Gizarte Politiketako Sailaren datuetan oinarrituta egin da.

Deiaren arrazoiak, noski, bat datoz Zerbitzuak eginiko esku‐hartzeekin. Hala, deien ehuneko

handi batean26, orientazioa (% 72), informazioa (% 65,6) eta telefono bidezko laguntza eta

jarraipena (% 31,3) izan dira esku‐hartzeetako bat. Horiez gain, deien arrazoien artean

erregistratu ez den arren, esku‐hartze mota bat behar‐beharrezkoa da deien % 85,2n: laguntza

emozionala.

26 Esku‐hartze bat baino gehiago izan duten deiak. Esku‐hartze bakarra izan duten deien artean (323, % 18,3), esku‐hartze gehienak telefono bidezko laguntza eta jarraipena (deien % 46,4n) eta informazioa (deien % 37,2n) izan dira.

92

Zerbitzura bidaltzeko eta bideratzeko iturriak

2016an, funtsean, bi bidetatik jaso dira deiak Zerbitzuan. Bideetako bat 016 zenbakia27 izan da,

genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei telefono bidez informazioa eta aholkularitza

emateko estatu mailako zerbitzua (deien % 44), eta bestea, zerbitzu barneko bidaltzeak28 izan

dira (% 37), Zerbitzuan bertan bultzatu baitira erabiltzaileak laguntza‐zerbitzuarekin aurrera

jarraitzera, beren egoera konpontzeko bidean aurrera egin dezaten.

Dokumentu honen aurreko argitalpenean, % 80 gutxitu ziren Administrazioak29 eta Ertzaintzak

bidalitako kasuak. Kasu honetan, hain agerikoa ez izan arren, aldaketa nabarmenak izan dira

berriro bi erakunde horiei dagozkien datuetan: Administrazioak bidalitako kasuak % 64,8 jaitsi

dira, eta Ertzaintzak bidalitakoak, % 26,5. Bestalde, barne‐bidalketak % 18,8 hazi dira.

Zerbitzuaren helburuetako bat da biktimak dagozkien arretarako eta laguntzarako zerbitzuekin

harremanetan jartzea, beren beharrizanak eta eskaerak kontuan hartuta; beraz, jasotako dei

batzuetan, eskatzaileak beste zerbitzu batzuetara bideratzen dira. 2016an, deien % 44,6n

bideratzeren bat egin da; bereziki nabarmendu behar dira Biktimari Arreta emateko Zerbitzura

(BAZ) bideratutako kasuak, deien % 19,7n izan baitira. Beste zerbitzu batzuetara ere bideratu

dira kasuak, askoz ere maila txikiagoan bada ere; besteak beste, zerbitzu hauetara: beste

zerbitzu juridiko batzuetara (% 4,6), polizia‐zerbitzuetara (% 4,5), oinarrizko gizarte‐

zerbitzuetara (% 2,9) eta berdintasun‐zerbitzuetara (% 2,7).

27 2008ko otsailean, lankidetza‐hitzarmena sinatu zen Estatuko Administrazio Orokorraren eta Euskal Autonomia Erkidegoaren artean. Hitzarmen horri esker, bermaturik dago estatu mailako 016 zenbakian genero‐indarkeriarekin lotuta jasotako eta arreta emandako deiak autonomia‐erkidegoko zerbitzuari transferituko zaizkiola, dei horiek EAEtik egiten direla jakinarazten denean; zenbaki horretara deituz, telefono bidezko informazioa eta aholkularitza ematen zaie estatu mailan genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei. 28 Zerbitzu horrek berak, aurreko deian, erabiltzaileari eskatzen dio behar duenean berriro deitzeko. 29 Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeen arretan espezializatu gabeko administrazio‐zerbitzuak (Emakunde, Lanbide‐Euskal Enplegu Zerbitzua…).

93

Deiak egiten dituzten pertsonak

Zenbait kasutan, pertsona berak behin baino gehiagotan deitu du Zerbitzura; hori kontuan

izanik, adierazi behar da 2016an erregistratutako 1.764 deiak 1.109 lagunek egin dituztela.

2015eko datuarekin alderatuta, 2016an % 3,6 hazi da kopurua (ekitaldi honetan, 39 pertsona

gehiago zenbatu dira).

Hurrengo grafikoan, aztertutako denbora‐aldian (2006‐2016) zerbitzu hau erabili duten

pertsonen kopuruaren bilakaera ikusten da: 2008an, nabarmen egin zuen gora arreta eman

zitzaien pertsonen kopuruak, eta, harrezkero, mila inguru izan ohi dira (2009an erregistratu

zen zifrarik altuena: 1.286 pertsona).

(*) Zerbitzuaren datu‐basea aldatzeak desoreka ekarri zuen 2011ko eta 2012ko datuen erregistroan; beraz, ezin dira erreferentzia‐aldiko gainerako urteetako datuekin alderatu, bilakaeraren ikuspegi bat izateko. Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta: 2007ko eta 2008ko datuak, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailarenak; 2009‐2011, Herrizaingo Sailak emanak, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzaren bitartez; 2012, Emakunde‐Emakumearen Euskal Erakundearenak; eta 2013tik aurrera, Enpleguko eta Gizarte Politiketarako Sailak emandako datuak.

2016an Zerbitzuarekin harremanetan jarri diren 10 pertsonatatik bederatzi emakumeak dira,

2006an zerbitzua martxan jarri zenetik gertatu izan den bezala.

2016an, 79 gizonek egin dute deiren bat, alegia, egindako dei guztien % 7,1 izan dira (2015eko

datuen oso ehuneko antzekoa). Erabiltzaileei berehalako arreta ematen dien 24 orduko

zerbitzua denez, aztertutako zifrek erakusten dute herritarrenganako sentsibilizazio‐neurriak

hartzen jarraitu behar dela, eta, beharbada, aztertu egin behar dela baliabidea ezagutarazteko

kanpainak berariaz orientatzeko beharra.

2006 2007 2008 2009 2010 2011*

2012* 2013 2014 2015 2016

Pertsona kop. 778 493 1.054 1.286 1.259 1.170 986 909 978 1.070 1.109

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.44. grafikoa. Zerbitzura deitzen duten Bizkaiko pertsona kopurua. 2006‐2016 bilakaera.

94

Deiak egiten dituzten pertsonen profilak

Hiru profil identifikatzen dira, zerbitzu hau erabiltzen duten pertsonen ezaugarrien arabera:

- Indarkeria‐egoera jasaten duten emakumeak.

- Indarkeria jasaten duen emakume baten hurbilekoak edo senideak.

- Profesionalak, biktimarekin harremana dutenak nahiz haiekin harremanik ez dutenak.

2016an, kontsultaren bat egin duten pertsonak honela banatu dira: 757 (% 68) indarkeriaren

biktima diren emakumeak izan dira; 292 (% 26) emakume biktimen hurbilekoak edo senideak;

eta 60 (% 5) profesionalak. Azken horietatik, 43 profesionalek harremana dute biktimarekin,

eta 17k ez dute inolako harremanik biktimarekin.

Pertsonako deien ratioa 2015eko berdina izan da hiru profil‐taldeetan: bi dei pertsona

bakoitzeko, emakume biktimen artean (ratio hori hirutik bira jaitsi zen 2013an), eta dei bat

pertsonako, beste bi taldeetan.

2015. urtearekin alderatuta, deiak egin dituzten pertsonen kopuruan izandako igoera bi

taldetan gertatu da: emakume biktimen taldean eta biktimen hurbilekoen edo senideen

taldean. Azken profil‐talde hori osatzen duten pertsonen kopurua % 6,2 handitu da aurreko

urtearekin alderatuta, eta biktimen kopurua, % 3,4. Bestalde, deiak egiten dituzten

profesionalen kopurua % 4,8 gutxitu da. Zerbitzuaren arabera, emakume biktimei arreta

ematen dieten profesionalek geroz eta prestakuntza espezializatu handiagoa izateak azaldu

dezake aipatutako profil horren datuek erakusten duten balio absolutu baxua.

Duela hamar urte zerbitzu hau martxan jarri zenetik, nabarmentzekoa da hurbileko pertsonen

edo senideen taldeak izan duen gorakada esanguratsua. 2006an, deiren bat egin zuten

pertsonen % 13,2 ziren hurbilekoak edo senideak, eta 2016an, % 26,3 izan dira; zenbaki

absolutuei dagokienez, 2016ko datua (292) 2006ko datua (103) baino ia hiru aldiz handiagoa

izan da. Beraz, zenbateko horiek erakusten dutenez, indarkeria jasaten duten emakumeen

hurbileko pertsonek geroz eta esku‐hartze handiagoa dute.

Emakume biktimen kasuan, igoera % 25ekoa izan da (2016an 2006an baino 149 erabiltzaile

gehiago zenbatu dira).

Profesionalei erreferentzia egiten dien kategorian jaitsiera txiki bat izan da: 2006an 67

erabiltzaile erregistratu ziren, eta dokumentu honetan aztergai den urtean, berriz, 60

erregistratu dira (% 10,4ko beherakada egon da). Denbora‐aldi honetan, profesionalen taldea

95

60 pertsona inguruk osatu dute, batez beste: kopururik txikiena 2014an izan zen (48 pertsona),

eta handiena, 2011n (77 pertsona).

1.45 grafikoa. Telefono

bidezko Arreta Zerbitzuaren

erabiltzaileen banaketa (%),

profilaren arabera. 2006. eta

2016. urteen arteko

alderaketa

(Kop.= 778)

(Kop.= 1.109)

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta: 2006ko datuak, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila; 2016ko datuak, Enpleguko eta Gizarte Politiketako Saila.

Zerbitzura deitzen duten emakume biktimak

Zerbitzua erabiltzen duten 757 emakume biktimetatik, gehienek (% 96,2k) beren

bikotekidearen/bikotekide ohiaren eskutik jasaten dute indarkeria, eta % 58,8k, tratu txar

mota bat baino gehiago jasan du indarkeria‐egoera berean.

Tratu txar mota bat jasan duten emakumeen artean, nabarmentzekoa da tratu txar

psikologikoa; Zerbitzuak kasuen % 97,3n identifikatu du tratu txar mota hori. Tratu txar mota

batzuk jasan dituztenen artean, ohikoenak tratu txar psikologikoa (kasuen % 99,5) eta fisikoa

%78

%13

%9

2006

Biktimak Hurbileko pertsonak/senideak Profesionalak

%68

%26

%6

2016

Biktimak Hurbileko pertsonak/senideak Profesionalak

96

(kasuen % 79) izan dira. Kasuen % 29,9n, tratu txar ekonomikoa ere jasan dute biktimek, eta

% 10,3n, tratu txar sexuala.

2016an, Zerbitzua erabili duten emakume biktimen % 60,4k seme‐alaba adingabeak ditu

ardurapean; 457 emakume dira guztira. Emakume horietatik, % 56,9k seme edo alaba bat du,

eta % 43,1ek, bi edo gehiago.

97

1.6. ETXEBIZITZAREN ALORREKO LAGUNTZAK

Esparrua eta egoera orokorra Genero Indarkeriaren aurkako Babes Integraleko Neurriei buruzko 1/2004 Lege Organikoak30

hauxe dio 28. artikuluan (Nagusientzako etxebizitza eta egoitza publikoetan sartzea): "Genero‐

indarkeriaren biktima diren emakumeak lehentasunezko talde moduan hartuko dira,

nagusientzako babes‐etxebizitzetan eta egoitza publikoetan sartzeari dagokionez, aplikagarri

den legeriak ezarritakoaren arabera".

EAEn, honela dio 4/2005 Legearen, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoaren, 59.

artikuluak31: "Funts publikoekin finantzatutako etxeen esleipenean, euskal herri‐administrazio

eskudunek lehentasuna emango diete etxeko tratu txarrak jasotzearen ondorioz beren

etxebizitzak utzi behar izan dituztenei. Horretarako, pertsona horien egoera sozioekonomikoa

eta erregelamenduz ezartzen diren gainerako baldintzak hartuko dira kontuan".

Etxebizitza eta Gizarte Gaietarako sailburuaren 2006ko urriaren 4ko Aginduan32, genero‐

indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboei

buruzkoan, gauzatu zen Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei etxebizitza babestua

eskaintzeko Jarduketa Plana (2004an onartu zen plana). Aginduan, neurri hauek ezarri ziren:

- Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei Etxebizitza Hutsaren Programako

etxebizitza bat zuzenean esleitzea errentamendu‐erregimenean. Neurri hori honako

hauentzat da: udaleko edo foru‐aldundiko harrera‐etxeen/zentroen erabiltzaileentzat,

bere egonaldi‐denbora eta bertan jarraitzeko aukerak amaitu eta gero, denboraldi batean

etxea bilatzen aritu arren lortu ez badute. Eskatzailearen bizi‐udalerriko alkateak edo arlo

horretako zinegotzi arduradunak sinatu beharko dute eskaera, edo Foru Aldundiak,

bestela. Eskaerarekin batera, gizarte‐zerbitzuen txosten teknikoa ere aurkeztu beharko da.

- Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeak babes ofizialeko etxebizitzen alokairu‐

erregimeneko esleipen‐prozeduratan sartzea, adingabeko seme‐alaben ardura duten

guraso bakarreko unitateen kupoan.

30 1/2004 Lege Organikoa, abenduaren 28koa, Genero Indarkeriaren aurkako Babes Integralerako Neurriei buruzkoa (2004/12/28ko BOE). 31 4/2005 Legea, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerakoa (2005/03/02ko EHAA). 32 2006ko urriaren 4ko Agindua, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa (2006/10/11ko EHAA).

98

Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuaren 2012ko urriaren 15eko aginduak33,

etxebizitza‐eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide

autonomikoko zuzkidura‐bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoak, aldatu egiten du

aurreko agindua; hala, desagertu egiten dira alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko

Etxebizitzen zozketak, eta, ondorioz, baita genero‐indarkeriaren biktima izan diren emakumeei

adingabeko seme‐alaben ardura duten guraso bakarreko unitateen kupoa esleitzea ere.

Neurri horren ordez, hainbat irizpidetan oinarritutako baremazio bat ezartzen da. Irizpide

horietako bat etxebizitza‐premia bereziak dituen kolektibo bateko kide izatea da, eta kolektibo

horietako bat genero‐indarkeriaren biktima izan diren emakumeena da. Alokairu‐

erregimeneko Babes Ofizialeko Etxebizitzen promozioetan, biktima direla frogatzen dutenei 10

puntu emango zaizkie baremazioan.

Hala, indarkeriaren biktima diren emakumeentzako ekintza positiborako bi neurri daude gaur

egun etxebizitzaren alorrean. Hauek dira:

- Alokairu‐erregimeneko etxeak zuzenean esleitzea egoera larrietan eta

salbuespenekoetan, kontuan hartuz eskatzailea udaleko edo foru‐aldundiko harrera‐

etxeen/zentroen erabiltzailea izan den ala ez, bere egonaldi‐denbora eta bertan

jarraitzeko aukerak amaitu eta gero, denboraldi batean etxea bilatzen aritu arren lortu ez

badu. Eskatzailearen bizi‐udalerriko alkateak edo arlo horretako zinegotzi arduradunak

sinatu beharko dute eskaera, edo Foru Aldundiak, bestela. Eskaerarekin batera, gizarte‐

zerbitzuen txosten teknikoa ere aurkeztu beharko da.

- Alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko Etxebizitzen promozioetan 10 puntu emango

zaizkie baremazioan.

33 Agindua, 2012ko urriaren 15ekoa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuarena, Etxebizitza‐eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide autonomikoko zuzkidura‐bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoa (2012/10/31ko EHAA).

99

Neurriak aplikatzea

1. Alokairu‐erregimeneko etxeak zuzenean esleitzea egoera larrietan eta

salbuespenekoetan, kontuan hartuz eskatzailea udaleko edo foru‐aldundiko harrera‐

etxeen/zentroen erabiltzailea izan den.

2016an, genero‐indarkeriaren biktima diren emakumezkoei alokairuko etxebizitzak zuzenean

esleitzeko 22 salbuespen‐agindu eskatu dira EAEn. Eskaera horietako 20 ebatzi dira

dagoeneko: 18 etxebizitza esleitu dira (% 90) eta 2 eskaera bertan behera utzi dira (% 10),

baldintzak ez betetzeagatik. Bi eskaera ebatzi gabe gelditu dira.

EAEn esleitutako alokairuko etxebizitzen artean, zazpi esleipen Bizkaian egin dira (% 38,9).

Bizkaiko Foru Aldundiak 4 esleipen egin ditu; Bilboko Udalak, 2; eta Basauriko Udalak, 1. Beste

alde batetik, eskaera bat bertan behera utzi da, eta beste bat, berriz, ebatzi gabe gelditu da.

2016an, guztira, bederatzi eskaera erregistratu dira Bizkaian: urtean zehar aurkeztutako sei,

eta 2015ean ebatzi gabe gelditu eta 2016an tramitatu diren beste hiru.

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta: 2007ko eta 2008ko datuak, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila; 2009‐2011, Herrizaingo Sailak emanak, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzaren bitartez; 2012, Emakunde‐Emakumearen Euskal Erakundea; 2013tik, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Bizkaia 5 9 13 5 3 9 8 3 7 7

0

2

4

6

8

10

12

14

1.46. grafikoa. Alokairuko etxebizitzaren zuzeneko esleipena. Bizkaia. 2007‐2016

100

Onuradunen ezaugarriak

Adinari dagokionez, 2015. urtean bezala, onuradun gehienak 50 urtetik

beherakoak dira. Hala eta guztiz ere, arreta adin‐tartean jarriz gero, banaketa oso

bestelakoa da: onuradunen % 85,7 18 urtetik 40 urtera bitarteko emakumeak dira

(aurreko urtekoak halako bi, alegia). Bestalde, onuradunen % 14,3 41 urtetik 50

urtera bitarteko adin‐tartean daude (2015ekoak baino 42,9 puntu gutxiago).

Jatorriari dagokionez, zazpi esleipenetatik lau atzerrian (Afrikako herrialdeetan)

jaiotako emakumeek jaso dute (%57,1).

Bizikidetza‐unitatearen (BU) tamainari dagokionez, pertsona bakarreko familia

bat baino ez dago (% 14,3); gainerako erabiltzaileak bi pertsonako (% 28,6), hiru

pertsonako (% 42,9) eta lau pertsonako (% 14,3) familiak dira. 2. Puntu gehigarriak lortzea alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko Etxebizitzen

promozioetako baremazioetan

Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeen egoera hobetzera bideraturiko etxebizitzaren

arloko bigarren laguntza‐neurria, 2012ko urriaren 15eko Aginduak araupetzen duena, honako

hau da: alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko Etxebizitzen promozioetan 10 puntu ematea

biktima horiei. Nabarmendu denez, neurri horrek ordezkatu egiten du aurrekoa, genero‐

indarkeriaren biktima diren emakumeak adingabeko seme‐alabak beren kargu dituzten guraso

bakarreko familien kupoan sartzen zituena, hain zuzen ere. Kupoaren neurri hori alokairu‐

erregimeneko babes ofizialeko etxebizitzen esleipen‐prozedurak gauzatzeko aplikatzen zen,

aipatutako Agindua argitaratu zen arte.

Neurri horri dagokionez, 2016ko abenduaren 31n, genero‐indarkeriaren biktima izatea

frogatuta zeukaten emakumeen 353 espediente aktibo zeuden Etxebiden (Etxebizitzaren

Euskal Zerbitzua) Bizkaiari dagokionez; alegia, aurreko urtean baino % 15,4 gehiago. Bizkaiko

espediente aktiboen kopurua EAEko espediente aktibo guztien erdia baino pixka bat gehiago

da (% 57,4).

Urte osoan 115 alta erregistratu ziren. Alta horiek EAEn erregistratutako kasu berri guztien %

54,2 izan ziren. Aurreko urtearen aldean, 43 kasu gehiago erregistratu ziren.

Neurri horren bidez Bizkaiko 39 emakumeri esleitu zitzaizkien etxebizitzak alokairu‐

erregimenean, 2016. urtean (EAEko % 47,6). 2015eko 27 esleipenen aldean, 2016an % 44,4ko

gorakada egon zen.

101

Jarraian, Etxebiden espediente aktiboa duten genero‐indarkeriaren biktima izan diren

emakumeen ezaugarri nagusiak adierazten dira (datuak 2016ko abenduaren 31koak dira,

zehazki). Horrez gain, urtean zehar erregistratutako altak ere ageri dira, bai eta 2016an zehar

alokairu‐erregimenean etxebizitza bat jaso duten emakumeei buruzko datuak ere (bi kasu

horietan datuak urte osoari dagozkio).

Bizikidetza‐unitatearen (BU) eraketa

Espediente aktibo gehienak bi edo hiru kideko BUak dituzten emakumeei dagozkie

(% 45 eta % 19,3, hurrenez hurren). % 24,6 pertsona bakarreko familiei dagokie.

Familia‐talde horiek eratzen dituzten ahaidetasun‐harremanak anitzak dira eta,

genero‐indarkeriaren biktima‐egoera egiaztatzen duen emakumeari dagokionez,

honako hauek hartzen dituzte barne: ezkontideak edo bikotekideak; ondorengoak

(seme‐alabak, ilobak) eta arbasoak (gurasoak). Seme‐alaba kopurua da

nabarmena: espedienteetan 404 ageri dira.

Datu horiek 2016ko abenduaren 31n eskaintzen duten argazkiaren arabera, esan

dezakegu genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeek etxebizitza lortzeko

laguntza horrek 770 pertsona baino gehiagori eragiten diela, espedienteen

titularrak diren emakumeak eta ahaideak (haien bizikidetza‐unitatean daudenak)

kontuan hartuta.

Urtean egindako etxebizitzen 39 esleipenetatik, % 92,3 ahaidedun emakumeei

dagozkie: seme‐alabak eta/edo egungo ezkontidea edo bikotekidea.

Hala, aurreko ataleko gauza bera aintzat hartuta, 39 emakumeei egindako

etxebizitza‐esleipenek, gainera, genero‐indarkeria egoera batean inplikatutako 59

pertsonarengan ere izan dute zuzeneko eragina.

Familia‐talde horietako kide‐kopurua dela eta, proportziorik altuena (% 48,7) bi

kideko BUari dagokio. Hiru kideko familiak % 28,2 dira (aurreko urtean, esleipenen

% 14,8 ziren), eta lau kidekoak, berriz, % 15,4. Bestalde, kide bakarreko familiei

egindako esleipenak % 50 jaitsi dira 2016an.

Erregistro berrien kasuan (115 alta), % 27 ahaiderik ez duten emakumeei dagokie;

eta % 73, senideak, ezkontideak edo bikotekideak bizikide dituzten emakumeei,

biko, hiruko, lauko, bosteko edo seiko taldeak osatzen dituztela (lehen biak dira

nagusi).

102

Erroldatzea

Etxebiden espediente aktiboen erdiak baino pixka bat gehiago Bilbon

erroldatutako emakumeei (% 44,2), Barakaldon erroldatutakoei (% 7,6) eta

Santurtzin erroldatutakoei (% 6,8) dagozkie.

Esleipenen % 61,6, Bilbo (% 46,2) eta Basauriko (% 15,4) emakumeei dagokie,

baina osotasunean lurraldeko bederatzi udalerriren artean banatzen dira

espedienteak. Hala ere, kasu guztiak ez datoz populazio‐bolumen handiena duten

nukleoekin bat.

Bestalde, 2016an erregistratutako 115 altak lurraldeko 32 udalerritan

erroldatutako emakumeei dagozkie, eta kasu honetan, proportziorik altuenak

Bilbori (% 43,5) eta Santurtziri (% 8,7) dagozkie.

Adina

Espediente aktiboen % 70 31 eta 50 urte bitarteko emakumeei dagozkie, eta

gehienak 31‐40 adin‐tartean daude (% 43,9).

Urtean zehar eginiko esleipen gehienak (% 74,4) 18 eta 40 urte bitarteko

emakumeenak dira, eta 31 eta 40 urte bitarteko tartea da nagusi (% 46,2).

2016an erregistratutako alten kasuan, esleipenen kasuan bezala, ugarienak 40

urteko edo gutxiagoko emakumeenak dira (% 72,1) eta 31 eta 40 urte bitarteko

tartea da nagusi (% 47,8).

Herritartasuna

Espediente aktiboetatik, 120, 26 herritartasun desberdineko emakume

atzerritarrei dagozkie (% 34). Bizkaiko atzerriko biztanleen banaketa dela eta,

emakume atzerritarren espedienteen % 55,8 herrialde latinoamerikarretako

emakumeei dagokie; horien artetik jendetsuena Bolivia da, eta Etxebidek jasotako

emakume atzerritarren espedienteen % 17,5 batzen du.

Bigarren taldea (% 27,5) Afrikako herrialdeetako emakumeek osatzen dute;

hirugarrena (% 14,2) europarrek eta, ondoren, (% 2,5) Asiakoek.

103

2016an etxebizitzen esleipena lortu duten emakumeen artean, emakume

atzerritarren ehunekoa guztizkoaren % 43,6 da, eta Afrikako (% 52,9),

Latinoamerikako (% 23,5), Europako (% 17,6) eta Asiako (% 5,9) herrialdeen artean

banatzen da.

Altak direla eta, erregistro berrien % 22,6 emakume atzerritarrei dagokie, eta

jatorria honela dago banatuta, herritartasunaren arabera: Latinoamerika (% 42,3),

Afrika (% 38,5), Europa (% 15,4) eta Asia (% 3,8).

Desgaitasuna

Espediente aktiboen % 3,1 desgaitasunen bat duten emakumeei dagokie, eta

erregistratutako altetan % 1,7 (oro har, aktiboen 11 espediente eta alten bi izango

lirateke).

2016an etxebizitzaren esleipena lortu duten emakumeen artean, ez dago

desgaitasun‐kasurik.

104

1.7. LAGUNTZA EKONOMIKOAK


1/2004 Lege Organikoak, Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei

buruzkoak34, biktimentzako zenbait gizarte‐laguntza ditu finkatuta 27. artikuluan, biktimen

eskubide ekonomikoei buruzko kapituluan. Gizarte‐laguntza horien helburua da emakumeei

biziraupenerako gutxieneko baliabide batzuk ematea, erasotzailearengandik independizatzeko

aukera izan dezaten. Genero‐indarkeriaren biktimek babes‐aginduaren bidez egiaztatu

beharko dute beren egoera, edota biktima babesteko neurriak ezartzen dituen genero‐

indarkeriazko egitateengatiko epai kondenatzaile baten bidez. Salbuespenez, harik eta babes‐

agindua eman arte, salatzailea genero‐indarkeriaren biktima izanaren zantzuen adierazpena

jasotzen duen fiskaltzaren txostena aurkeztu daiteke 35.

Laguntza ekonomikoa ordainketa bakarraren bitartez ematen da, eta laguntza hori jaso

dezakete baliabide nahikorik ez dutela eta lana lortzeko zailtasun bereziak dituztela frogatzen

duten emakumeek36. Laguntza jasotzeko, gainera, behin betiko bukatuta egongo da

erasotzailearekin zuten harremana eta indarrean dagoen eta duela urtebete baino gutxiago

jaso duten babes‐agindua ere aurkeztu beharko dute. Gainera, gutxienez sei hilabetez EAEn

erroldatuta egonak eta bizilekua benetan bertan dutenak izan beharko dute, eta lehen aldia

izan beharko da laguntza hori jasotzen dutela37.

Laguntza horiek bateragarriak dira beste laguntza ekonomiko batzuekin, betiere beste laguntza

horiek lortzeko baldintza ez bada genero‐indarkeriaren biktima izatea (Diru‐sarrerak

Bermatzeko Errenta, Etxebizitzarako Prestazio Osagarria, Gizarte Larrialdiko Laguntzak eta

abar). Beraz, genero‐indarkeriaren biktimentzako Gizarteratzeko Errenta Aktiboa jasotzen

duten emakumeek ezingo dute laguntza hau jaso38.

34 Abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoa, Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzkoa (2004/12/29ko BOE). 35 Agindua, 2014ko urriaren 29koa, Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuarena, abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27. artikuluan aurreikusitakoarekin bat –1/2004 Lege Organikoa, Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzkoa– genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei diru‐laguntzak emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen duena (EHAA, 2014/11/19, 221. zk.). 36 Lehenengo baldintzari dagokionez, biktimak indarrean dagoen lanbide arteko gutxieneko soldataren %75 baino gutxiagoko errenta izan behar du, aparteko bi pagen zati proportzionalak kenduta. Laguntzaren eskatzaileak familia‐erantzukizunak baditu, “errentarik ez izateko baldintza beteko du familia‐unitate osoaren hileko errenta zati unitateko kideen kopurua lanbide arteko gutxieneko soldataren % 75 baino handiagoa ez bada” (2001eko maiatzaren 30eko Aginduaren 4. artikulua). Bigarren baldintzari dagokionez (enplegua lortzeko zailtasun bereziak, egoera pertsonal eta sozialengatik), Lanbide‐Euskal Enplegu Zerbitzuaren bidez egiaztatuko da (2001eko maiatzaren 30eko Aginduaren 2. artikulua). 37 2011ko maiatzaren 30eko Aginduaren bitartez, ezartzen da “laguntza horiek bateragarriak direla administrazio publikoek edo horren edozein organismok (esate baterako, Diru‐sarrerak Bermatzeko Errenta), erakundek edo entitatek, baita erakunde pribatuek ere, emandako beste edozein laguntzarekin, baldin eta hori lortzeko baldintza genero‐indarkeriaren biktima izatea ez bada”. (2001eko maiatzaren 30eko Aginduan txertatua). 38 Laguntza hori Lan eta Gizarte Gaietako Ministerioaren azaroaren 24ko 1369/06 Errege Dekretuak arautzen du (2006ko abenduaren 5eko BOE, 290 zk.).

105

Diru‐laguntza Euskal Autonomia Erkidegoko Aurrekontu Orokorren kargura ematen da;

halaber, EAEko administrazioa arduratzen da laguntza hori emateaz eta ordaintzeaz.

EAEn, 2016an, Eusko Jaurlaritzaren Enplegu eta Gizarte Politika Sailaren Gizarte Zerbitzuen

Zuzendaritzari zegokion diru‐laguntza horien emakida eta ordainketa izapidetzea eta ebaztea39.

Jasotako eskaera kopurua eta diru‐laguntza jaso zezaketen emakumeen beharrizanak ikusita,

2016an, aurreko urteetan bezalaxe, hasiera batean laguntza horietara bideraturiko

aurrekontuetako zenbatekoak gora egin zuen ekitaldian aurrera egin ahala; ondorioz,

azkenean aurrekontuetan diru‐laguntza horretara bideratu den zenbatekoa 950.000 € 40 izan

da (897.156 € gastatu dira). Aurreko urtearekin alderatuta, aurrekontuan % 2,7ko igoera izan

da. Dena den, gastatutako zenbatekoa txikixeagoa da, eskaera gutxiago aurkeztu direlako

(2015ean, aurrekontuko 925.000 € bideratu ziren, eta 922.716 € gastatu ziren).

Eskaerak eta erabakiak

Eskuragarri dauden datuen arabera, 2016an, Bizkaian diru‐laguntza horren 126 eskaera41 egon

ziren (EAE osoan jasotako eskaera guztien % 45,2); hau da, 2015ean baino 6 eskaera gutxiago.

Dena den, aztertutako aldi osoan, diru‐laguntza horren eskaerek gora egin dute nabarmen:

2016an, Bizkaiko zifra 2009. urtekoaren bost halako izatera heldu da; eta EAE osoan, ia

laukoiztu egin da.

Eskaerei buruzko erabakiei dagokienez, Bizkaian artatutako 126 eskaeretatik 67 (% 53,2),

eman egin dira; 47 (% 37,3) ukatu egin dira; eta 4 (% 3,2) bertan behera utzi dira. Ekitaldia

amaitzean, 8 eskaera (% 6,3) ebatzi gabe zeuden.

2015. urtearekin alderatuta, ikusten da beherakada nabarmena gertatu dela emandako

laguntzen kopuruan: % 11,8koa, hain zuzen. Ukatutako/bertan behera utzitako laguntzen

kopuruak, berriz, % 18,6ko gorakada izan du, eta haien ehunekoa, erabakien guztizkoaren gain,

7,9 puntu igo da (ikusi hurrengo taula). Ebazteke geratutako eskaeren ehunekoan 3,5 puntuko

39 34/2013 Dekretua, abenduaren 2koa, indarrean sartu zenetik (2013/12/10). 40 Ebazpena, Enplegu eta Gizarte Politikak Saileko Gizarte Zerbitzuen zuzendariarena, 2016eko otsailaren 24koa; horren bitartez jakinarazi egiten da abenduaren 28ko 1/2004 Legearen –Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzkoa– 27. artikuluan aurreikusitako genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei diru‐laguntzak emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen duen Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuaren 2014ko urriaren 29ko Aginduan aurreikusitako laguntzen zenbatekoa zein den (2016/03/08ko EHAA, 46 zk.). Ebazpena, 2016ko azaroaren 23koa, Gizarte Zerbitzuen zuzendariarena, zeinaren bidez jakinarazten baita handitu egin dela Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuaren 2014ko urriaren 29ko Aginduan –Agindu horren bidez Genero Indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27. artikuluan xedatutako diru‐laguntzak genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei emateko eta ordaintzeko prozedura ezarri zen– aurreikusitako laguntzetara bideratutako kreditua, 2016 ekitaldirako (2016/11/25eko EHAA, 224 zk.). 41 Horietatik 113 2016an eskatu ziren, eta gainerakoak 2015ean egin ziren baina 2016an izapidetu ziren eskaerak dira.

106

beherakada gertatu da aurreko urtearekiko, eta aurkeztutako eskaera guztien % 6,3a dagokio.

Horrek adierazten du gero eta arinago hartzen direla eskaerei buruzko erabakiak.

1.26 taula. 1/2004 Lege Organikoaren 27. artikuluak genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzako aurreikusitako diru‐laguntzetarako aurkeztutako eskaerak, hartutako erabakiaren

arabera sailkatuta. Bizkaia. 2009‐2016

Guztira Kop.

Emandakoak Kop. (%)

Ukatuak eta bertan behera utzitakoak Kop. (%)

Ebazteke Kop. (%)

2009 24 8 (33,3) 16 (66,7) 0 (‐) 2010 39 27 (69,2) 10 (25,6) 2 (5,2) 2011 83 39 (47,0) 15 (18,1) 29 (34,9) 2012 139 72 (51,8) 33 (23,7) 34 (24,5) 2013 117 58 (49,6) 50 (42,7) 9 (7,7) 2014 119 72 (60,5) 35 (29,4) 12 (10,1) 2015 132 76 (57,6) 43 (32,6) 13 (9,8) 2016 126 67 (53,2) 51 (40,5) 8 (6,3)

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta egina: 2009‐2011, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza, Herrizaingo Saila; 2012, Emakunde; 2013tik, Enplegu eta Gizarte Politikak Saila.

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta egina: 2009‐2011, Genero Indarkeriaren

Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza, Herrizaingo Saila; 2012, Emakunde; 2013tik aurrera, Enplegu eta Gizarte Politikak Saila

2009tik aurrerako datuak kontuan hartuta, 2016an ukatutako eta bertan behera utzitako

laguntzen kopurua orain arteko handiena izan da. Nolanahi ere, emandako eskaeren kopurua

ez dago zifra altuenetatik oso urrun.

%0

%20

%40

%60

%80

%100

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

laguntzen %

1.47. grafikoa. Genero‐indarkeriaren emakume biktimentzako diru‐laguntzen (1/2004 LO, 27. art.) eskaeren banaketa (%), ebazpenaren

arabera. Bizkaia, 2009‐2016 alderaketa

Emandakoak Ukatutakoak Ebatzi beharrekoak

107

Kudeaketa‐departamentuak emandako datuen arabera, hauek dira ukatzeen arrazoiak:

- Bateraezintasuna genero‐indarkeriaren biktimentzako Gizarteratzeko Errenta

Aktiboarekin, edota laguntza hori lehenago jaso izana (% 33,3);

- Ezarritako diru‐sarreren muga gainditzea (% 23,5);

- Lanean egotea (% 17,6);

- Duela urtebeteko baino gutxiagoko genero‐indarkeriaren biktimaren ziurtagiria

indarrean ez izatea (% 13,7);

- Beste arrazoi batzuk (% 11,8).

Bestalde, eman ez diren 47 eskaeretatik lau baldintza bat baino gehiago ez betetzeagatik ukatu

dira. Laguntzen zenbatekoak eta onuradunen ezaugarriak

Oro har, laguntzen zenbatekoa sei hilean jasotzen den langabezia‐sorospenaren kopuruaren

baliokidea da, eta hamabi, hemezortzi edo hogeita lau hilabetean jasotzen denaren baliokide

izatera arte handitu daiteke, bi aldagairen arabera: biktimaren familia‐erantzukizunak (bere

ardurapean zenbat seme‐alaba edo senide dituen), eta biktimak zein bere ardurapeko

pertsonaren batek desgaitasuna izatea (% 33koa edo hortik gorakoa).

Beheko taulan diru‐laguntzen sailkapena laburbildu da, aldagai horiek egoteak eragin dezakeen

ahultasun‐mailaren arabera.

108

1.2 isailka

2016

gasta

(467.

Jasot

urtea

•

•

•

irudia. Geneapena (1/2004

an, Bizkaian

atutakoaren

748 euro) ba

ako zenbate

an:

% 11,9k o

den kopu

ez duten

zifra hori

gehienak

% 40,3k

Ardurape

emakume

% 38,8k

dituzten

dituzten

ero‐indarkeria4 Lege Organi

n emandako

% 46,4);

aino % 10,9 g

ekoen arabe

oinarrizko z

uruaren pare

emakumee

talde horre

k (% 88,1) ego

langabeziag

eko pertsona

eak dira.

18 hilean ja

emakumeek

emakumeek

aren biktimaikoa, 27. artik

o diru‐lagun

hori Bizkaia

gutxiago da.

era, hauek

enbatekoa j

ekoa (2.556 €

ek osatzen d

k izan duen

oera larriago

atik 12 hile

aren bat edo

asotzen den

k osatzen d

k, ardurapea

a diren emakulua).

tzen zenbat

an 2015ean

dira diru‐la

jaso zuen; h

€). Aitortutak

dute talde h

baxuena da

oa zuten em

ean jasotzen

o desgaitasu

naren pareko

dute talde h

an desgaitas

akumeentzako

tekoa, guzti

n emandako

aguntzen on

hau da, lang

ko desgaitas

ori. Aurreko

a. Horrek adi

akumeak zir

n denaren p

unen bat (%3

oa jaso zuen

hori: ardura

suna (%33ko

o diru‐lagun

ra, 416.628

o diru‐lagun

nuradunen e

abeziagatik

unik eta ard

o urteekin al

ierazten du 2

rela.

parekoa jaso

33koa edo g

n (7.668 €).

pean bi sen

oa edo hort

ntzen zenbat

8€ izan da

ntzen zenba

ezaugarriak

6 hilean jas

urapeko sen

lderatuta, 20

2016an onu

o zuen (5.11

gehiagokoa)

. Ezaugarri

nide edo ge

tik gorakoa)

tekoen

(EAEn

atekoa

2016.

sotzen

niderik

016ko

radun

12 €).

duten

hauek

ehiago

duen

109

pertsonaren bat dutenek, edo ardurapean pertsonaren bat izanik desgaitasuna

(%33koa edo hortik gorakoa) duten emakumeek.

• Gainerako % 9ak 24 hilean jasotzen den kopuruaren parekoa jaso zuen (10.224 €); hau

da, dekretuak jasotzen dituen zaurgarritasun‐egoera handieneko bost egoeretako

batean daude, bai biktimen beraien desgaitasun‐maila altua delako, bai beren

ardurapean dituzten pertsonen kopurua eta desgaitasun‐maila handia delako.

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren datuetan oinarrituta egina.

Aztertutako datuek, beraz, erakusten dute genero‐indarkeriaren biktima izanik 2016an diru‐

laguntza jaso duten hamar emakumetik bederatzi egoera hauetako batean daudela (aurreko

urtean bezala):

• Beren ardurapean senideak* dituztenak: % 88,1 (59 emakume).

• Beren ardurapean bi pertsona edo gehiago dituztenak, haietako bat gutxienez % 33ko

edo hortik gorako desgaitasuna duena izanik: % 4,5, hiru emakume.

• Beren ardurapean bi pertsona edo gehiago dituztenak, haietako bat % 65eko edo

hortik gorako desgaitasuna duena izanik: % 1,5, emakume bat.

• % 33ko desgaitasuna edo hortik gorakoa dutenak eta beren ardurapean pertsona bat

dutenak: % 1,5, emakume bat.

• % 33ko desgaitasuna edo hortik gorakoa dutenak eta beren ardurapean bi pertsona

edo gehiago dituztenak: % 3, bi emakume.

* 2016an, emakume onuradunen ardurapeko pertsona guztiak semeak edo alabak ziren.

12 hil (5.112 €)%40

18 hil (7.668 €)%39

6 hil (2.556 €)%12

24 hil (10.224 €)%9

1.48. grafikoa. Genero‐indarkeriaren biktimentzako diru‐laguntzen (1/2004 LO, 27. art.) onuradunen banaketa (%), jasotako zenbatekoaren arabera

(langabezia‐laguntzaren hileko zenbatekoei dagokie). Bizkaia. 2016

110

2016an, onuradunen % 47,8k (32 emakume) zenbateko handieneko diru‐laguntzak (18 eta 24

hilabeteren baliokideak) jaso zituzten. Ehuneko hori aztertutako aldi osoko altuenetako bat da.

Izan ere, ehuneko hori, aztertutako aldian, 2010eko % 26aren eta 2013ko % 48,3aren artekoa

izan da. Dena den, balio absolutuetan, aurreko urtean baino 4 emakume gutxiagok jaso dute

laguntza‐mota hori (2015eko ekitaldian izan zen zifrarik altuena).

2016an, laguntzak eskatzeko biderik erabiliena tokiko Gizarte Zerbitzuak izan dira; hain zuzen

haietatik izapidetu dira emandako diru‐laguntza guztien eskaeren % 92,5 (62 eskaera).

Bigarren biderik erabiliena Eusko Jaurlaritzako Herri Administrazio eta Justizia Saileko Biktimari

Laguntzeko Zerbitzua izan da, bide horren bitartez bideratu baitira emandako diru‐laguntzen

eskaeren % 4,5 (3 eskaera). Emakume onuradunetako bik zuzenean eskatu dute diru‐laguntza.

Jaioterriari dagokionez, 2016an onuradunen % 47,8 atzerritarrak ziren; 2015eko ehunekoa

baino hiru puntu gehiago da hori. Emakumeak 13 herrialdetatik zetozen; haietako asko,

Latinoamerikako herrialdeetatik (% 59,4; datu hori egonkor mantendu da aurreko urtetik).

Horrez gain, esanguratsua da Afrikako herrialdeetatik etorritako onuradunen ehunekoa (%

31,3): Aldakuntzarik handiena Magrebeko herrialdeetan jaiotako emakumeen ehunekoan ikusi

da, 10 puntu egin baitu gora (% 18,8 dira). Afrikako gainerako herrialdeetan jaiotakoek

egindako eskabideak % 12,5 izan dira (3,7 puntu egin du gora adierazle horrek). Azkenik,

Europako herrialdeetatik etorritako onuradunen ehunekoak behera egin du, 2015eko %

23,5etik 2016ko % 9,4ra.

Adinari erreparatuta, 2016an diru‐laguntza jaso duten emakumeen % 67,1 ez da 40 urtetik

gorakoa. Ekitaldi honetan, 18 urtetik 50era bitarteko emakumeen kopuruak modu

homogeneoan banatuta daude: 18 urtetik 30era bitarteko 23 emakume (% 34,3); 31 urtetik

40ra bitarteko 22 emakume (% 32,8); eta 41 urtetik 50era bitarteko 20 emakume (% 29,9).

Gainerako bi kasuak (% 3) 51 urtetik 64era bitarteko eta 65 urteko edo gehiagoko

emakumeenak dira.

Bizkaiko 28 udalerritan bizi diren emakumeen eskaerak jaso dira, 2015ean baino zazpi udalerri

gutxiagotakoak, hain zuzen (2015ean izan zen aztertutako aldi osoko udalerri‐kopururik

handiena). Udalerri horiek, beste batzuetan gertatu den bezala, oso heterogeneoak dira

biztanle‐kopuruaren aldetik. Hortaz, badirudi aurkeztutako eskaeren banaketa horretan

biztanleriarekin lotutako ezaugarriak ez direla arrazoi bakarrak, eta agian banaketa horrek

adieraz dezake horrelako laguntzen berri ez dakitela leku guztietan neurri berean.

Emandako diru‐laguntzak 19 udalerritan egindako eskabideei dagozkie (2015ean baino bost

gutxiago). Emandako diru‐laguntzen erdia baino gehiago (% 52,2) Bilbon bizi diren

emakumeei eman zaie.

111

1.27 taula. Onartutako eskaerak, eskatzaileak bizileku duen udalerria kontuan hartuta. Bizkaia. 2016

Kop. % Onartutakoen %, eskaeren gain*

Arrigorriaga 1 1,5 50,0 Bakio 1 1,5 100,0 Barakaldo 1 1,5 12,5 Barrika 1 1,5 100,0 Basauri 2 3,0 50,0 Bermeo 1 1,5 100,0 Bilbao 35 52,2 61,4 Dima 1 1,5 100,0 Erandio 3 4,5 60,0 Etxebarri 1 1,5 33,3 Gernika‐Lumo 2 3,0 66,6 Getxo 1 1,5 33,3 Igorre 2 3,0 100,0 Leioa 3 4,5 75,0 Lemoa 2 3,0 100,0 Ortuella 1 1,5 33,3 Portugalete 3 4,5 50,0 Santurtzi 4 6,0 66,6 Trapagaran 2 3,0 100,0 Bizkaian, guztira 67 100,0 53,2

* Udalerri horretako emakumeek aurkeztutako eskaeren kopuruaren gain. Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren datuetan oinarrituta egina. Eusko Jaurlaritza.

112

1.8. GENERO INDARKERIAREN BIKTIMA DIREN EMAKUMEAK

GIZARTERATZEA ETA LANERATZEA

Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzko abenduaren 28ko

1/2004 Lege Organikoak hainbat neurri jasotzen ditu; besteak beste, enplegua lortzeko

zerbitzu publikoetan izena eman duten biktima langabeentzat.

1/2004 LOren 22. artikulua betetze aldera42, azaroaren 21eko 1917/2008 Errege Dekretuak

Enplegurako Zerbitzu Publikoetan enplegu‐eskatzaile gisa izena eman duten genero‐

indarkeriaren emakume biktimak gizarteratzeko eta laneratzeko programa bat onesten du.

Halaber, enplegurako politika aktiboen neurri batzuk ere jasotzen ditu: besteak beste, teknikari

espezializatu batek emandako bakarkako orientazioa; prestakuntza‐programa espezifikoak;

pizgarriak, nork bere kasa jarduera bat abiarazteko; eta pizgarriak genero‐indarkeriaren

biktima diren emakumeak kontratatzen dituzten enpresentzat43. Horrez gain, Enplegurako

lanbide‐heziketaren azpisistema arautzen duen martxoaren 23ko 395/2007 Errege Dekretuak

genero‐indarkeria jasan duten emakumeen kolektiboari lehentasuna ematen dio

langabeentzako prestakuntza‐ekintzak jasotzeko.

Bestalde, Emakumeen eta Gizonen Benetako Berdintasunerako martxoaren 22ko 3/2007

Lege Organikoak politika aktiboak garatzea aurreikusten du berdintasunaren printzipioa

lortzeko. Horien artean jasotzen da, lan‐arloaren barruan, gizarteratzeko eta laneratzeko

programek lehentasuna eman behar diotela ahultasun‐egoera berezian daude emakumeei,

esaterako, genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei44.

Halaber, EAEn, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legeak

ezartzen du etxeko tratu txarrak pairatzen dituzten biktimek lehentasuna izango dutela “beren

profiletara egokitzen diren eta erabat edo zati batean euskal herri‐administrazioetako

funtsekin finantzatuta dauden enplegurako prestakuntza‐ikastaroak egiteko” 45.

42 Genero‐indarkeriaren aurka oso‐osoko babesa emateko neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 22. artikulua: “Espainiako Erresumaren Enplegu‐planaren esparrura bilduko da genero‐indarkeriaren biktimentzako ekintza bereziko programa, betiere, biktima horiek enplegu‐eskatzaile gisa inskribatuta badaude”. 43 Estatuko Enpleguaren Zerbitzu Publikoak eta enplegurako politika aktiboak kudeatzeko eskumena duten autonomia‐erkidegoek, esaterako, EAEk (Lanbide‐Euskal Enplegu Publikoa) izango dute laguntza horiek kudeatzeko ardura. 44 Emakumeen eta Gizonen Benetako Berdintasunerako martxoaren 22ko 3/2007 Lege Organikoaren 2. ataleko 42. artikulua. 45 Emakume eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legearen 60. artikulua.

113

Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume enplegu‐eskatzaileak

2016an, Bizkaian, genero‐indarkeriaren biktima diren 316 emakume enplegu‐eskatzaile bezala

agertzen ziren Lanbide Enpleguaren Euskal Zerbitzuan; hau da, Euskadiko Erkidegoan

erregistratuak (574) dauden emakumezko biktimen % 55,1ek.

Erregistro berriak 2016an (altak)

Erregistroen % 67,1 (212) urte bereko altak dira. Emakumezko biktimen lan‐egoerari

dagokionez, gehien‐gehienak langabetuak dira bai Euskadiko Erkidegoan eta bai Bizkaian (%

85,1 eta % 86,8, hurrenez hurren).

1.28 taula. Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume enplegu‐

eskatzaileen alta‐kopurua Lanbiden. 2016

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta egina: Enplegu eta Gizarte Politiken Saila. Eusko Jaurlaritza.

Sorterriari dagokionez, emakumezko biktimen % 38,2 atzerrian jaioak dira. 2016an,

nabarmentzekoa da Latinoamerikan jaiotako emakumezkoak, kasu guztien % 59,3 baitira.

Erregistratutako emakumezkoen % 30,9 Afrikan jaioak dira. Azken horien artean, nagusi dira

magrebtar jatorriko emakumezkoak (% 24,7); zehazten hasita, eta beste herrialdeetako

emakumezkoekin alderatuta, Lanbiden izena eman duten emakumezko gehienak Marokon

jaioak dira (% 22,2). Guztira, 24 herrialdetako emakumezkoek eman dute izena.

Bestalde, azpimarratzekoa da Lanbiden alta eman duten eta langabezian dauden genero‐

indarkeriaren biktimen artean ez dagoela alderik beren jaiolekuaren arabera: atzerrian jaiotako

emakumezkoak % 88 dira, eta bertan jaiotakoak, berriz, % 86.

Adinari dagokionez, 2016an, emakumezkoen % 67k 40 urte edo gutxiago zituzten. Zatirik

handiena (% 40,6) 31‐40 adin‐tartea da, hurrengoa 18‐30 adin‐tartea (% 26,4), eta 41‐50 adin‐

tarteko emakumeek % 24,1 hartzen dute. Emakumezkoen % 9k 50 urte baino gehiago

dauzkate.

Guztira Langabetuak %

Bizkaia 212 184 86,8 EAE 369 314 85,1

Bizkaiaren %, EAE osoaren gainean 57,5 58,6 ‐

114

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta egina: Enplegu eta Gizarte Politiken Saila. Eusko Jaurlaritza.

Emakumezkoen adina lanik gabe egotearekin lotzean, datuek argi erakusten dute adin‐tarte

guztietako emakume asko daudela langabezian (% 84tik % 94ra bitartean). Hala ere, 18‐30 eta

51‐60 adin‐tarteei dagozkie ehuneko handienak (% 90etik gorakoak).

Bizilekuei dagokienez, nabarmentzekoak dira bizilekua Bilbon duten emakumeak ( % 38,2).

Santurtzin nahiz Barakaldon bizi direnak ere asko dira (% 12,7 eta % 9,4, hurrenez hurren),

gainerako bizilekuekin alderatuz gero.

Azkenik, 2016an Lanbiden erregistratutako 212 alten artean, desgaitasunen bat duten

emakumezkoak % 3,8 izan ziren. Emakume horien % 87,5 langabezian zeuden.

0

26,4

40,6

24,1

8,5

0,50,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

<18 18‐30 31‐40 41‐50 51‐64 65 edo gehiago

Emakum

eak %

1.49. grafikoa. Genero indarkeriaren biktima diren eta Lanbiden erregistratuta dauden emakumeak (2016ko altak) adinaren arabera (%). Bizkaia. 2016

115

Enplegurako politika aktiboen neurriak ezartzea

EAEn Lanbide‐Euskal Enplegu Zerbitzuari46 dagokio enplegurako politika aktiboko neurriak

kudeatzea eta ezartzea, autonomia‐erkidegoak baitu arlo horretako eskumena.

Politika horien artean, honako hauek nabarmentzen dira: batetik, genero‐indarkeriaren

biktima diren emakumeen prestakuntzaren alde egiten dutenak, langabeentzako prestakuntza‐

ekintzetan lehentasuna emanez47, eta, bestetik, emakume horiek kontratatzea sustatzen

dutenak, esaterako, enpresa kontratatzaileei pizgarriak emanez.

Lanbidek Euskadi osoari buruz emandako datuen arabera, lehenago adierazi den bezala,

2016an 574 emakume azaltzen ziren genero‐indarkeriaren biktima gisa. Haietatik, 77

emakumek (% 13,5) hartu zuten parte langabetuentzat diseinatutako prestakuntza‐

jardueretan.

Gainera, urte horretan zehar, genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeek 701 kontratu

sinatu zituzten Euskal Autonomia Erkidegoan. 292 enpresak formalizatu zituzten kontratu

horiek, eta 194 emakume (% 34) kontratatu zituzten.48

Euskal Enplegu Zerbitzuak emandako informazioaren arabera, 2016an ez da lankidetza‐

hitzarmenik sinatu enpresekin EAEn genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeak

kontratatzeko.

Aipatutako politikez gain, garrantzitsua da genero‐indarkeriaren biktimak diren

emakumeentzako zerbitzuaren arreta‐prozedura azpimarratzea; izan ere, prozedura horretan,

tutore batek (genero‐indarkerian espezializatutako pertsona) artatzen ditu biktimak49,

emakume bakoitzaren kasuaren jarraipena egiten du eta eskura dituen ekintza‐neurri guztiak

jakinarazten dizkio, espazio seguru eta intimoenean, enplegu‐bulego bakoitzeko baldintza

fisikoak kontuan hartuta. Prozedura horretan, emakumeei jakinarazten zaie euren datuak

ezkutatzeko eskatu dezaketela, egokitzat jotzen dutenean, Zerbitzuaren datu‐basean

46 EAEn, Lanbide‐Euskal Enplegu Zerbitzua da enplegurako politika aktiboen alorreko organismo eskuduna. Enpleguari buruzko Legearen testu bategina onesten duen urriaren 23ko 3/2015 Errege Dekretuko 36. artikuluaren arabera (III. Titulua, II. Kapitulua), “enpleguaren alorrean martxan jartzen diren orientazio‐, enplegu‐ eta prestakuntza‐programek eta ‐zerbitzuek osatzen dituzte enplegurako politika aktiboak”. 47 EAEn ez dago genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzako prestakuntza‐programa espezifikorik, baina kolektibo hori lehentasunezkotzat jotzen da langabetuentzat diseinatu ohi diren prestakuntza‐jardueretarako ikasleak hautatzeko orduan, eta halaxe aipatzen da prestakuntza‐jarduera horietan parte hartzeko diru‐laguntzak eskatzeko Lanbidek egin ohi dituen deialdietan, horretan 2016ko uztailaren 15eko ebazpenari eta Lanbidek Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailarekin urte berean sinatutako Kudeaketa Gomendioari jarraituz. 48 Kontratatutako emakumeak gutxiago dira kontratu‐kopurua baino, emakume horiek hainbat kontratu sinatzen baitituzte urtean zehar. 49 Lanbideren bulego guztiek tutore bat dute gutxienez genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeei arreta emateko. Era berean, koordinazio‐figura bat dago, laguntza teknikoa emateko eta tutoreen prestakuntza jarraitua kudeatzeko.

116

aktibatzen eta desaktibatzen den konfidentzialtasun‐adierazle baten bitartez. Horrelakoetan,

Lanbidek SMS bat bidaltzen die emakumeei, eta kasuaren jarraipena egiten ari den tutorea

harremanetan jartzen da haiekin.

Emakume biktimek Diru‐sarrerak bermatzeko Errenta eskatzen dutenean, Lanbidek

lehentasunezko eta haien egoeretara egokitutako tratamendua eskaintzen du. Diru‐sarrerak

bermatzeko Errenta arautzen duen normatibak, kolektibo honek prestazioa jaso ahal izateko

baldintzak malgutzen dituzten salbuespenak batzen ditu. Horrez gain, Aldez‐aurretiko

hitzorduaren zerbitzua eskaintzen du; bulego aldaketa, biktima eta erasotzailea bulego berdina

egokitzen zaienean. Era berean, hainbat alorretan ere trataera berezia jasotzen dute:

elikagaien pentsioa, dibortziorako epeak, Etxebizitzarako prestazio osagarria (EPO), eta abar.

117

1.9. GENERO‐INDARKERIAREN BIKTIMA DIREN EMAKUME

ATZERRITARRENTZAKO ALDI BATERAKO BIZILEKU‐ ETA LAN‐

BAIMENA


Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrek, beren egoera administratiboa

zeinahi dela ere, bermatuak dituzte abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoak, Genero

Indarkeriaren aurkako Babes Integralerako Neurriei buruzkoak, aitortzen dituen eskubide

guztiak, bai eta indarrean dagoen legeriak ezartzen dituen babes‐ eta segurtasun‐neurri

guztiak ere.

Eskubide horiek betetze aldera, Atzerritarrek Espainian dituzten Eskubide eta Askatasunei

buruzko eta Atzerritar horiek Gizarteratzeari buruzko urtarrilaren 11ko 4/2000 Lege

Organikoak zera ezartzen du: genero‐indarkeriaren biktima diren eta Espainian modu

irregularrean bizi diren emakume atzerritarrek50 aldi baterako bizileku‐ eta lan‐baimena eskatu

ahalko dutela ezohiko zirkunstantzietan51, eta baimen horrek bost urte iraungo duela. Halaber,

salaketa jartzean Espainian dauden adin txikiko seme‐alabek ere lortu ahalko dute bizileku‐

baimena edo bizileku‐ eta lan‐baimena, baldin eta seme edo alaba horiek hamasei urtetik

gorakoak badira.

50 “Babes‐agindua ematen den unetik aurrera egin ahal izango da eskaera, edo, halakorik ezean, Fiskaltzak genero‐indarkeria egon delako zantzuei buruzko txostena ematen duen unetik aurrera” (Atzerritarrek Espainian dituzten Eskubide eta Askatasunei buruzko eta Atzerritar horiek Gizarteratzeari buruzko urtarrilaren 11ko 4/2000 Lege Organikoko 31bis artikulua). 51 Eskaera aurkezten denetik zigor‐prozedura amaitzen den arte, emakumeak behin‐behineko ofiziozko baimen bat jasoko du. “Zigor‐prozedura amaitu eta epaileak zigor‐epaia edo emakumea genero‐indarkeriaren biktima dela ondorioztatzen duen ebazpen judiziala emango balu, eta are, inputatua desagertua dagoela eta, auzia bukatutzat jo edo, salatua herrialdetik kanporatu izana dela tarteko, auzia aldi baterako artxibatuko balute, interesatuari jakinaraziko zaio eskatuak dituen baimenak (behin betiko) eman zaizkiola. Eskaerarik ez balego, hura lortzeko aukeren berri emango zaio, eta eskaera egiteko epe bat emango. Zigor‐prozedura horretan genero‐indarkeria egon denik frogatu ezin izan bada, eta kontuan harturik horrek 53.1.a) artikuluaren urraketa dakarrela, zehapen‐espediente administratiboa abiarazi edo, dagoeneko abiarazia baldin badago, espedienteari jarraipena emango zaio” (Atzerritarrek Espainian dituzten Eskubide eta Askatasunei buruzko eta Atzerritar horiek Gizarteratzeari buruzko urtarrilaren 11ko 4/2000 Lege Organikoko 31bis4 artikulua).

118

Baimen‐emateei buruzko datuak

2016an, Bizkaian, genero‐indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzako 59 bizileku‐

eta lan‐baimen eman dira guztira; hau da, EAEn emandako baimenen % 55,7.

Hor beheko grafikoak adierazten duen bezala, 2012an Bizkaian emandako baimenak 2011n

emandakoak halako lau izan ziren, eta 2012an EAEn emandakoak, berriz, 2011n emandakoak

halako hiru. 2013an, baimen gutxixeago eman ziren bai Bizkaian eta bai EAEn. Hurrengo bi

urteetan, 2014an eta 2015ean, emandako baimenen kopuruak eutsi egin zion EAEn, baina

Bizkaian igo egin ziren: 2014an, % 11,6, eta 2015ean, % 9,3. 2016an, azkenik, bizileku‐

baimenen kopurua oso nabarmen jaitsi zen: Bizkaian, % 37,2, eta EAEn, % 28,4.

Oharra: Txosten hau bukatutzat jo den unean, 2016ko datuak behin‐behinekoak dira. 2015eko datuari dagokionez ere, gorabeheraren bat egon liteke, aurreko edizioan emandakoaren aldean; 2014ko datua, ordea, behin betikoa da. Iturria: Osasun, Gizarte Politika eta Berdintasun Ministerioaren Genero Indarkeriarako Gobernu Ordezkaritza. Espainiako Gobernua.

2011 2012 2013 2014 2015 2016Bizkaia 20 81 77 89 94 59

EAE 46 165 150 143 148 106

020406080

100120140160180

1.50. grafikoa. Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzako aldi baterako egoitzarako eta lanerako baimen kopurua.

Bizkaia eta EAEren arteko alderaketa. 2011‐2016

119

6. kapitulua

SINTESIA

"Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria. 2009ko emaitzak eta 2005‐2009ko konparazioa

Bizkaiko Lurralde Historikoan" azterlanean jasotzen denez, Bizkaian bizi diren emakume guztietatik

% 3,3k dio (19.500 emakume baino gehiago dira) etxean azken bi urtean indarkeria‐egoerak bizi

dituela edo bizi izan dituela.

Bizkaiko lurraldeko emakumeei egindako inkesta horretan, indarkeriazko egoera zehatzen

bizipenari buruz galdetu zaienean, tratu txarrak jasan dituztela adierazi duten emakumeez gain, %

22,1ek dio (zenbaki absolututan 131.000 emakume baino gehiago) gaur egun, sarritan edo

batzuetan, galdeketan adierazitako emakumeen aurkako etxe barruko hamalau indarkeria‐

egoeretariko bat gutxienez jasaten ari dela (Tratu Txar Teknikoko taldea). Multzo horretatik

kentzen badira baiezko erantzuna "ez du balioesten egiten duen lana" itemari soilik ematen

diotenak, ehunekoa Bizkaiko emakumeen % 11,2 da (kopuru absolutua: 66.400 emakume baino

gehiago); ikerketaren definizioaren arabera, tratu txar teknikoko taldea da, adiera hertsian.

Modu bertsuan, Bizkaian bizi diren emakume guztien % 19k dio (kopuru absolututan 113.000

emakume baino gehiago dira) ezagutzen dituela inguru hurbilean emakumeen aurkako etxe

barruko indarkeria‐egoerak.

Zerbitzu publikoetatik datozen datuei esker, jakin daiteke emakume horietatik zenbatek behar

izaten duten laguntza instituzionala. Indarkeria‐egoerak bizi dituzten emakumeen artean, zati txiki

batek salatzen du egoera zerbitzu publikoetan, gauza jakina da hori; eta gehienetan,

zaurgarritasun‐egoerekin lotutako kasuak izan ohi dira.

Ondorengo atalean, arreta‐eskaera horiei buruzko datu nagusien laburpena duzue, Bizkaiko

lurraldeko erakundeek erregistratutakoaren arabera.

120

6.1. GIZARTE‐ARLOA

Harrera‐baliabideak

2016an, Bizkaiko Foru Aldundiko Larrialdiko Harrera Zerbitzuak osotara 176 pertsonari

eman zien zerbitzua: 94 emakume eta 82 seme‐alaba (80 adingabeak). Emakume

horietako gehienek 40 urte baino gutxiago zituzten: hamarretik zortzik. Aurreko urteetan

gertatu den antzera, % 60 baino gehiago atzerrian jaioa zen.

% 8,5ek hainbat modutako ezgaitasun eta/edo adikzioetatik eratorritako behar zehatzak

zituen, eta horrek esku‐hartzea eta abordatze terapeutikoa baldintzatzen ditu.

Zerbitzuko batez besteko egonaldiak goranzko bilakaera izan du 2004. urtetik aurrera, eta

batez besteko egonaldirik luzeena 2014an izan zen (21 egun). 2016. urtean denboraldiko

balio altuenetakoa ageri da: 14 egun. 2004. urtearekin alderatuta, batez besteko egonaldia

9 egun handitu dela ikusten da.

Adierazle horren bilakaerak islatzen du larrialdi‐zerbitzuan artatzen diren kasuak gero eta

konplexuagoak direla, eta tratu txar egoerei loturiko beste arazo batzuk ere badaudela.

Horrez gain, arreta‐sistemak zailtasunak ditu harrera‐beharrei azkar eta modu jarraituan

erantzuteko, beste erakunde edo arreta‐arlo batzuen eskumenekoak diren etxebizitza‐

baliabideen bitartez.

Emakumeen eta haien ardurapeko senideen artean (adin txikikoak gehienbat), 2.000

pertsonak baino gehiagok erabili behar izan dute larrialdietako baliabide hau 2004. eta

2016. urteen artean.

2016an, larrialdi‐zerbitzura jo zuten emakumeen ia heren batek aldi baterako harrerako

modalitatean jarraitu behar izan zuen seme‐alabekin batera, foru‐baliabideen eta

udalerrien baliabideen baitan.

2016an, Foru Aldundiko egonaldi ertain edo luzeko harrera‐baliabideek 39 emakume

lagundu zituzten tratu txarrei lotutako arazoengatik, 28 seme‐alabarekin batera (horietatik

27 adingabeak); guztira 67 pertsona izan ziren.

Emakume horien % 43,6 artatutako urte berean sartu ziren, hau da, kasu berriak izan

ziren: guztira 17, denboraldiko zifra altuenetakoa, hain zuzen. Guztiek zituzten 40 urte

baino gutxiago, eta batez besteko adina 28 urte zen. % 76,5 atzerrian jaioa zen.

121

Baliabideko egonaldiaren batez besteko iraupena 278 egunekoa izan zen, bederatzi

hilabetetik gorakoa. Adierazle horrek denboraldian zehar etenik gabeko hazkundea egon

dela erakusten du, eta balio altuena 2015ean izan zela, batez besteko egonaldia

urtebetetik gorakoa izan zenean.

BFAren egoitza‐baliabideen sorta osatzeko, gizartean eta lan‐munduan txertatzeko

egoitza‐baliabidea dago. 2013an jarri zen martxan, eta 2016an 20 pertsona hartu zituen:

11 emakume eta haien bederatzi seme‐alaba (zortzi adingabeak). Beste bi harrera‐

baliabideekin gertatzen den antzera, erabiltzaile gehienek 40 urte baino gutxiago zituzten

(% 80) eta atzerrian jaioak ziren (% 80). Baliabide horretako egonaldien batez besteko

luzera lau hilabetetik gorakoa izan zen.

2016an, Bizkaiko udalen titulartasuneko harrera‐baliabideen mapak azken urteetakoen

ezaugarri berdinak izaten jarraitzen zuen: guztira 19 baliabide 11 erakunderen

ardurapean, osotara 99 plaza jarriz eskuragarri.

11 erakunde horietatik 7 beteta egoten ziren urtean zehar, guztira 100 pertsonari harrera

eginez: 47 emakumeri eta 53 seme‐alabari (51 adingabeak).

Erakunde horietako datuak bilduta, udalen baliabide horiek erabili dituzten hamar

emakumetik ia zazpi atzerrian jaioak direla ikusten da. Adinari dagokionez, % 66k 40 urte

edo gutxiago ditu.

Aholkularitza juridikoa

2016an, Foru Aldundiaren aholkularitza juridikoak emakumeen 396 kasu berriri eman zien

arreta. Horietatik % 34,3k etxeko tratu txarrengatik (119 emakume, % 30,1) edo sexu‐

erasoengatik (17 kasu, % 4,3) behar izan zuen aholkularitza; hau da, hilero 11 erabiltzaile

berri izan ziren bi indarkeria‐mota horiek eraginda (2005ean, sei).

Tratu txarrengatik artatutako erabiltzaile berrietatik, % 90,8k bikotekideak edo bikotekide

ohiak eragindako indarkeria‐egoera jasan zuen. Gainerako kasuak (% 9,2) senitartekoek

eragindakoak ziren. Erdiak baino gehiago (% 55,5) 40 urte baino gutxiagoko emakumeak

ziren, eta horien artean nagusitasuna 31‐40 urte bitarteko taldeak zuen (% 36,1). Jatorriari

dagokionez, % 17,6 atzerrian jaioa zen.

Beste urteetan gertatu den antzera, emakume horietatik gehientsuenak (% 81,3)

aholkularitza juridikoa emateko beren baliabide propioak dituzten udalerrietan edo

mankomunitateetan bizi ziren. Bizkaiko lurraldeko 27 udalerrik eta mankomunitatek

ematen dute zerbitzu hori —guztira, biztanleen % 92,8 hartzen dute—. Aurreko urteari

122

dagokionez, erakunde guztietan mantendu da eskaintza, eta baliabide berri bat gehitu da

Erandio udalerrian.

Eskuragai dauden datuen arabera, 2016an udal‐baliabide guztiek jaso zituzten etxeko

tratu txarrak jasan zituzten emakumeen kasuak. Horrez gain, sei erakundek sexu‐

indarkeria kasuak ere erregistratu zituzten.

Kasu motari dagokionez, erakunde guztiek batek salbu etxeko tratu txarren kasu berriak

artatu zituzten, eta kasu horietan, oro har, erasotzailea bikotekidea edo bikotekide ohia

zen (% 89). Azpimarragarria da artatutako emakumeen laurden bat 50 urtetik gorakoa

zela; eta kopuru hori atzerrian jaiotako emakumeen ehunekoarekin (% 37,7) batuz gero,

ikusten da hurbileko baliabide horiek mantentzeko eta indartzeko beharra dagoela.

2016ean, udal‐baliabide horiek 33 sexu‐indarkeria kasu ikusi zituzten, eta gehienak kasu

berriak izan ziren (% 84,8). Emakumezko erabiltzaileen % 64,3k ez zuen 40 urteko adina

gainditzen.

Laguntza psikologikoa

2006an hasitako deszentralizazio progresiboaren emaitza gisa, 2016an ustezko tratu

txarren eta sexu‐erasoen laguntza psikologikoko Foru Zerbitzuak zazpi arreta‐puntu zituen

Bizkaiko lurraldean. Azkena 2015ean Igorren jarritakoa da, Arratiako udal‐

mankomunitateko biztanleei arreta emateko.

Programaren egituraren erreforma hori denboran zehar prestazio‐orduak luzatuz

joatearekin batera gertatu da. 2016an, hain zuzen, aurreko urtean guztira egindako 669

asteko ordu birbanatu dira.

Programa indartzearen isla da denboran zehar artatzen den eskaria handitu izana. 2016an,

1.687 pertsona artatu ziren (% 90 emakumeak), ibilbide osoko bolumen handiena.

2015eko kopuruekin alderatuz, % 13,4 hazi da, eta 2005etik aurrerako datuak kontuan

hartuta, azken hamabi urte hauetan izandako hazkundea % 150etik gorakoa da. 2016an, ia

1.500 emakume heldu eta neskato izan ziren programa honetan biktima gisa

artatutakoak.

Urtean zehar hilero 48 emakume hasten dira terapia batean, bikotekideak edo bikotekide

ohiak eragindako indarkeriaren emaitza gisa (2006an, hilean 23 ziren). Ia erdiak ez du 40

urte baino gehiago, % 23,2 atzerrian jaioa da eta % 3,8k ezgaitasunen bat du (psikikoa,

fisikoa eta/edo sentsoriala). Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik

artatutako kasu berrien % 71,3an, emakumeek seme‐alabak dituzte beren ardurapean.

123

Sexu‐erasoen ondorioz, 75 emakumek egin zuten terapia. Hori da orain arteko baliorik

altuena. Emakume horietatik, 46 kasu berriak ziren: % 70ek 40 urte baino gutxiago ditu,

eta adin horretatik gora kasuak nabarmen gutxitzen dira; % 32,6 atzerrian jaioa da; eta %

4,3k ezgaitasunen bat du.

Foru‐zerbitzuak zeharkako biktima deritzen 103 pertsona ere artatu zituen (biktimaren

inguruko pertsonak, hark bizitako egoerak kalte psikologikoak eragiten dizkienak). Serieko

zifrarik altuena da hori. % 65 kasu berriak ziren; horien artean, % 16,4 ziren atzerritarrak.

Erasotzaileen esku‐hartzeari dagokienez, 2016an 84 gizonek (guztietatik % 76,4) jaso

zuten arreta programaren bidez, ia denek bikotekidearen edota bikotekide ohiaren

aurkako indarkeriagatik. Azken horietatik 42k terapia bati ekin zioten urte berean, eta

horrek esan nahi du hilean lau kasu berri izan zirela.

Azkenik, zerbitzu horretako adingabeen programak izan du 2016an artatutako kasuen

bolumen handiena: guztira 128, 91 neska (% 71) eta 37 mutil (% 29). Bilakaerari

dagokionez, programak hartutako adingabeen kopuruak gorako joera du, eta 2016ko zifra

2004koa halako bost baino gehiago da; gorakada horren oinarrian dago indarkeria mota

horietako bat jasaten duten nesken gero eta erregistro handiagoa.

Artatutako kasu guztietatik 73k aztertutako urtean ekin zioten terapiari: 7 kasutan,

bikotekidearen indarkeriagatik (% 100 neskak); 50 kasutan, etxean tratu txarrak izateagatik

(% 54 neskak), eta 16 kasutan, sexu‐indarkeria dela eta (% 100 neskak).

Adinaren arabera, familia barruko indarkeriak adin guztietako adingabeei eragiten die;

sexu‐indarkeria kasuak, berriz, azken urtean neskak bakarrik izan direnak, 12 urtetik

aurrera erregistratzen dira nagusiki, eta batez ere 16 eta 17 urte artean; bukatzeko,

bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriak 16 eta 17 urteko neskei eragiten

die.

Bizkaiko udalerrien eta mankomunitateen baliabideei dagokienez, 2016an 15 erakundek

zituzten arreta psikologikoa emateko baliabideak, baina gutxitan zen laguntza

espezializatua. Urte horretan, erakunde batek izan ezik beste guztiek izan zituzten etxeko

tratu txarren kasuak; eta horietatik seik sexu‐indarkeriakoak ere bai.

Tratu txarren artean, artatutakoen % 57,2 kasu berriak ziren, eta nagusitasun nabarmena

izan zuten bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria‐egoerek (% 97,5);

gainerakoak familia‐esparruko beste harreman batzuk izan ziren. Atzerrian jaiotako

emakumeen ehunekoa % 22,8ra igo da. Erabiltzaileen adinari dagokionez, erabiltzaile

gehienak 41‐50 urte bitarteko adin‐taldean daude (% 37).

124

Sexu‐indarkeriaren arloan 28 kasu erregistratu ziren, eta horietatik 13 berriak; % 61,5 40

urtetik beherako emakumeak ziren.

Familiako esku‐hartze espezializatua

Programa honetan ohikoa denez, urteko zifrek orain arteko eskari handiena erakusten

dute 2006an martxa jarri zenetik. 198 pertsonekin egin da esku‐hartzea: 106 emakume eta

haien ardurapeko 92 adingabe. 2015. urtearekin alderatuz, % 7,6 gehiago da.

2016. urtean, emakume erabiltzaileen batez besteko adina 45 urtekoa zen. Pertsona

gehien biltzen duen adin‐tartea 31 eta 40 urte bitartekoa da (% 28,3), eta haren atzetik, 41

eta 50 urte bitartekoa dago, erabiltzaileen laurdena baino gehiago biltzen dituena

(% 26,4).

Programaren lehen urteetako adin‐profilean 50 urte edo gehiagoko emakumeek

presentzia nabarmena zuten (2009an, % 50). 2011tik aurrera, emakume gazteagoen

gorakada progresiboaren eraginez nagusiagoen ehunekoa pixkanaka gutxitzen hasi zen,

eta urteak igaro ahala erabiltzaileen laurdena inguru izatera pasa da; hala ere, adin‐tarte

horretako emakumeen balio absolutuek urtero 20 eta 29 emakumekoak izaten jarraitzen

dute. 2015ean eta 2016an, 50 urtetik gorakoak pixka bat ugaritu ziren (2016an serieko

zifrarik altuena izan dute, 33 erabiltzaile), eta ehunekoa % 31 izan zen bi urteetan.

2016an, atzerrian jaiotako emakumeak % 19 izan ziren. Erabiltzaileen % 8,5ek

ezgaitasunen bat zuen.

Programan hartutako emakume gehienek (% 70,3k) seme‐alabak zituzten kargupean,

horietako asko adingabeak, eta horrek azaltzen du zergatik diren hainbeste programaren

barruan: guztira, 45 mutil eta 47 neska. Kasu berrien artean (39 adingabe), gehienak 11

urtetik beherakoak ziren (nesken % 84,2 eta mutilen % 65). Adingabe guztiekin, kasu

guztietan zeharka egin zen esku‐hartzea, amaren bitartez, eta bi kasutan zuzenean esku

hartu zen.

Artatutako emakumeek jasandako indarkeria motei dagokienez, aurreko urteetako

moduan, indarkeria psikologikoa programaren erabiltzaile guztietan identifikatu zen; hala

ere, kasuen % 26an zen bakarrik psikologikoa. Gainerako kasuetan (% 74) zenbait

motatako indarkeriak gainjarri ziren: kasu guztietan ageri da indarkeria psikologikoa

indarkeria fisikoarekin batera; tratu txar soziala pairatu du emakumezko erabiltzaileen

% 57k; tratu txar ekonomikoa % 55ek; eta sexu‐indarkeria % 38k.

125

Genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko

informazio‐ eta arreta‐zerbitzu espezializatua 24 ordutan (900 840 111)

2016an, genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzako telefono bidezko 24

orduko informazio‐ eta arreta‐zerbitzu espezializatuak (900 840 111) 1.764 dei jaso

zituen Bizkaitik, hau da, 147 dei hilean. Guztira 1.109 pertsonak egin dituzte dei horiek

(aurreko urtean baino % 3,6 gehiago); hamar dei‐egiletatik bederatzi emakumezkoak ziren.

Deitu zuten pertsonen profilei dagokienez, % 68 indarkeria jasan duten emakumeak ziren

(757 emakume), % 26 hurbilekoak edo senideak ziren (mantendu egiten da zerbitzua

abiatu zenetik kolektibo horrek izan duen pixkanakako gorakada), eta % 5 profesionalak

ziren.

2016an zerbitzura deitu zuten emakumezko biktimen % 60k (457) seme‐alabak zituzten

ardurapean.

Etxebizitza

Etxebizitzaren alorrean, genero‐indarkeriaren biktima diren emakumeentzako ekintza

positiborako bi neurri aplikatzen dira: alokairuko etxebizitza baten zuzeneko esleipena,

eskatzailea harrera‐baliabideen erabiltzailea izanagatik; eta alokairuko erregimeneko

babes ofizialeko etxebizitzen promozioetako baremazioan hamar puntu gehigarri ematea.

Lehen kasuan, Bizkaiak etxebizitzen zuzeneko zazpi esleipen jaso zituen alokairuko

erregimenean. Emakume onuradun guztiak 50 urtetik beherakoak ziren: % 86 18 eta 40

urte artekoak, eta % 14, berriz, 41 eta 50 urte artekoak. Jatorriari dagokionez, lau ziren

atzerritarrak.

Bigarren neurriari dagokionez, 2016eko abenduaren 31ko datuek diote genero‐

indarkeriaren biktima izatea frogatuta zeukaten emakumeen 353 espediente aktibo

zeudela Etxebiden (% 15,4 igo da). Gehienak bizikidetzako unitateak (BU) dituzten

emakumeak ziren, (bi lagunekoak % 45 eta hirukoak % 19); aipatzekoa da, bestalde, % 25

kide bakarreko familiak zirela. Familia‐talde horiek osatzen dituzten ahaidetasun‐

harremanak askotarikoak dira, honako hauek barne: egungo ezkontideak/bikotekideak,

ondorengoak (orotara 404 seme‐alaba agertzen dira espedienteetan) eta gurasoak. Datu

horiek eskaintzen duten argazkiaren arabera, esan dezakegu genero‐indarkeriaren biktima

diren emakumeentzako etxebizitza lortzeko laguntza‐neurri horrek 770 pertsonari baino

gehiagori eragiten diela, espedienteen titularrak diren emakumeak eta haien ahaideak

(bizikidetza‐unitatean daudenak) kontuan hartuta.

126

Espedienteen % 70 31 eta 50 urte bitarteko emakumeei dagozkie, eta gehienak 31‐40

adin‐tartean daude (% 44). Guztira 120 espediente dira atzerriko nazionalitatea duten

emakumeenak (% 34).

2016an, 39 emakumeri esleitu zitzaien alokairuko etxebizitza bat neurri horren bidez, eta

horietatik % 92 beste kide batzuekin bizi zen (seme‐alabak eta/edo egungo ezkontidea

edo bikotekidea). Hala, aurreko ataleko gauza bera aintzat hartuta, 39 emakume horiei

egindako etxebizitza‐esleipenek, gainera, genero‐indarkeriako egoera batean inplikatutako

beste 59 pertsonarengan ere izan dute zuzeneko eragina.

Diru‐laguntzak (1/2004 LOko 27. artikulua)

Azken urteetan bezalaxe, Bizkaitik etorritako eskaerak ehun baino gehiago izan dira: 126

eskaera (2009an baino bost bider gehiago). 67 onartu dira (% 53), aurreko ekitaldian baino

bederatzi gutxiago, hain zuzen. 47 ukatu dira (% 37) eta lau bertan behera utzi dira (% 3).

Ekitaldia amaitzean, 8 eskaera (% 6) ebatzi gabe zeuden.

Jatorriaren arabera, onuradunen % 48 atzerritarra zen. Adinari dagokionez, % 67k 40 urte

edo gutxiago zituen.

Diru‐laguntzaren zenbatekoa biktimaren ardurapean dagoen pertsona‐kopuruaren eta

biktimaren desgaitasun‐mailaren zein haren ardurapekoen desgaitasun‐mailaren arabera

zehazten da. 2016an, % 48k diru‐laguntzen artean handienak jaso zituen, hau da,

zaurgarritasun‐egoera handienean daudenei dagozkienak (ehuneko hori % 26 eta % 48

artekoa izan da 2010etik 2013ra).

Gizartean eta lan‐munduan txertatzea

2016an, genero‐indarkeriaren biktima diren 316 emakume zeuden enplegu‐eskatzaile

gisa erregistratuta Lanbide‐Euskal Enplegu Zerbitzuan Bizkaian, eta horietatik 212 (% 67)

urte horretan alta emandakoak ziren. BLHko emakumeak ziren 2016an EAEn

erregistratutako emakume guztien erdia baino gehiago (% 55).

Urte horretan erregistratutako emakumeen % 38 atzerritik etorritakoa zen, eta % 67k 40

urte edo gutxiago zituen. Lan‐egoerari dagokionez, % 87 langabezian zegoen.

127

Genero‐indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzako aldi

baterako bizileku‐baimenak eta lan‐baimenak

2016an 59 aldi baterako bizileku‐baimen eta lan‐baimen eman zitzaizkien genero‐

indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrei; kopuru hori % 37 jaitsi zen aurreko

urtearekin alderatuz.

128

7. kapitulua

TERMINOEN GLOSARIOA

7.1 GIZARTE ESPARRUA

Larrialdietarako Harrera Zerbitzua – Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA)

Zerbitzu hau Emakume eta Familien Zerbitzuaren lan‐ordutegitik kanpo ematen zaie

tratu txarrak jasaten dituzten emakumeei, bai eta haien ardurapeko seme‐alabei eta

pertsonei ere.

Egonaldi ertain‐ luzeko Harrera – Emakumeei Laguntza Emateko Zentroak (BFA)

Egonaldi ertain eta luzeetarako zentroak dira, eta Bizkaiko Foru Aldundiko Gizarte

Ekintza Sailarekin lan egiten dute. Haien arazo familiar, sozial edo pertsonalak direla

eta, ohiko ingurunetik ateratzea eta egoitza zentro berezi batean laguntza jasotzea

komeni zaien emakumeentzat dira. Gizartean eta lan‐munduan txertatzeko Harrera – Gizartean eta lan‐munduan

txertatzeko etxebizitzak

Tratu txarrak jasan dituzten emakumeei gizartean eta lan‐munduan txertatzera

bideratutako bizitoki‐zerbitzua. Baliabideak emakumeak bakarrik edo haien

ardurapean dauden pertsonekin batera (seme‐alaba adingabeak edo adinekoak, beste

heldu batzuk…) hartzen ditu eta intentsitate ertaineko laguntza profesionala barne

hartzen du, enplegua eta etxebizitza lortzen laguntzeko eta, hala, berriz ere bizimodu

independientea izan ahal izateko.

Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko

Programa Espezializatua

Bizkaiko Foru Aldundiak abian jarritako programa honek laguntza psikologiko eta

soziala eskaintzen die, genero indarkeriaren biktima izanda, erasotzailea bizi den

etxean jarraitzea edo hara itzultzea erabakitzen duten emakumeei; erasotzailearekin

bizi ez badira ere, harekin berriro bizitzeko eta, beraz, tratu txarren lehengo egoerara

itzultzeko arrisku handia duten emakume biktimei; eta familia hauetan bizi diren

adingabeei. Programa honen bidez aurre egin ahal zaie gerta litezkeen krisi egoerei,

129

eta jasotzaileek trebetasun eta baliabideak eskuratzen dituzte egoerari irtenbide

egokia emateko.

Genero indarkeriaren biktima diren emakumeei etxebizitza babestua eskaintzeko

jarduera plana

Etxebizitza eta Gizarte Gaietarako sailburuaren 2006ko urriaren 4ko Aginduan, genero‐

indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboei

buruzkoan, gauzatu zen plana (2004an onartutakoa). Aginduan, neurri hauek ezarri

ziren:

Genero indarkeriaren biktimak sartzea alokairu erregimeneko esleipen

prozeduretan seme‐alaba adingabeen ardura duten guraso bakarreko

unitateentzat gordetako erreserban.

Genero indarkeriaren biktima diren emakumeei Etxebizitza Hutsaren

Programako etxebizitzak zuzenean esleitzea errentamendu erregimenean.

Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuaren 2012ko urriaren 15eko aginduak,

etxebizitza‐eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide

autonomikoko zuzkidura‐bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoak, aldatu egiten du

aurreko agindua; hala, desagertu egiten dira alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko

Etxebizitzen zozketak, eta, ondorioz, baita genero‐indarkeriaren biktima izan diren

emakumeei adingabeko seme‐alaben ardura duten guraso bakarreko unitateen kupoa

esleitzea ere.

Hala, indarkeriaren biktima diren emakumeentzako ekintza positiborako bi neurri

daude gaur egun etxebizitzaren alorrean. Hauek dira:

Alokairu‐erregimeneko etxeak zuzenean esleitzea egoera larrietan eta

salbuespenekoetan, kontuan hartuz eskatzailea udaleko edo foru‐aldundiko

harrera‐etxeen/zentroen erabiltzailea izan den ala ez, bere egonaldi‐denbora eta

bertan jarraitzeko aukerak amaitu eta gero, denboraldi batean etxea bilatzen aritu

arren lortu ez badu. Eskatzailearen bizi‐udalerriko alkateak edo arlo horretako

zinegotzi arduradunak sinatu beharko dute eskaera, edo Foru Aldundiak, bestela.

Eskaerarekin batera, gizarte‐zerbitzuen txosten teknikoa ere aurkeztu beharko da.

Alokairu‐erregimeneko Babes Ofizialeko Etxebizitzen promozioetan 10 puntu

emango zaizkie baremazioan.

130

8. kapitulua ITURRIAK

8.1. GIZARTE ESPARRUA

Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarte Inklusioa eta

Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegua, Gizarte Inklusioa eta Berdintasuna Sustatzeko

Sailaren barruan, Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzuari eman

zaion zeregina da emakumea sustatzen eta gizarteratzen jardutea, sexuen arteko

berdintasunerako politikaren bidez nahiz familiari laguntza eta babesa emateko

politikaren bidez.

Zeregin horien artean dago tratu txarrak jasan dituzten emakumeentzako eta haien

ardurapeko seme‐alabentzako hainbat zerbitzu aurrera ematea; halaber, zerbitzu

honek emakumeen kontrako indarkeria desagerrarazteko programak sustatzeko

helburua du. Horrekin batera, jarduera eremu honetan aritzen diren erakunde publiko

eta pribatuekin lana koordinatzeko zeregina du, bai eta jarduera eremu horretaz

arduratzen diren Foru Aldundiko zerbitzu eta atalekin, Sail bereko unitateekin

gehienbat, harremanetan egoteko eta koordinatzeko bideak ezartzeko zeregina ere.

Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua Ugasko bidea, 3 – 2. solairua 48014 Bilbo (Bizkaia) Tel.: 944 06 80 00

Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerriak eta mankomunitateak

2016 urtean, Bizkaiko Lurralde historikoan 112 udalerri daude. Horietako 76k bederatzi

mankomunitateetan taldekatzen dira gizarte arloko zerbitzuak emateko ‐ erabatean

eta era partzialean‐.

Ondoren, existitzen diren mankomunitateen eta horietako bakoitzak biltzen dituen

udalerrien zerrenda bat eskaintzen da:

131

1. Arratiako mankomunitatea

Arantzazu, Areatza, Artea, Bedia, Dima, Igorre, Lemoa, Ubide, Zeanuri.

2. Busturialdeko mankomunitatea:

Arratzu, Busturia, Ea, Elantxobe, Ereño, Errigoiti, Forua, Gautegiz‐Arteaga, Gernika‐

Lumo, Ibarrangelu, Kortezubi, Mendata, Morga, Mundaka, Murueta, Muxika,

Nabarniz, Sukarrieta.

3. Durangoko Merinaldearen Amankomunazgoa

Abadiño, Atxondo, Durango, Elorrio, Garai, Iurreta, Izurtza, Mañaria, Otxandio,

Zaldibar.

4. Enkarterriko mankomunitatea:

Artzentales, Galdames, Gordexola, Gueñes, Karrantza Harana/Valle de Carranza,

Lanestosa, Sopuerta, Trucios‐Turtzioz, Zalla.

5. Lea‐Artibaiko mankomunitatea

Berriatua, Etxebarria, Ispaster, Lekeitio, Markina‐Xemein, Ondarroa, Ziortza‐Bolibar.

6. Lea Ibarrako mankomunitatea

Amoroto, Aulesti, Gizaburuaga, Mendexa, Munitibar.

7. Gizarte Zerbitzuen Mungialde Mankomunitatea

Arrieta, Bakio, Gamiz‐Fika, Laukiz, Meñaka, Mungia.

8. Uribe Kostako mankomunitatea

Barrika, Berango, Gorliz, Lemoiz, Plentzia, Sopela, Urduliz.

9. Txorierriko mankomunitatea

Derio, Larrabetzu, Lezama, Loiu, Sondika, Zamudio.

Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateetan datuak biltzeko

informatzaile gisa gizarte ongizateko eta berdintasuneko arloetako arduradun

teknikoak hartu dira.

Lege aholkularitza eta laguntza psikologikoa emateko zerbitzuen kasuan gehienbat

azpikontratazioa baliatzen denez, gero kontsultak egin behar izan zaizkio halako

zerbitzuak ematen jarduten duten pertsona fisiko edo juridikoei, eta erakundeetako

arduradun teknikoek berek edota, azken horiek hala adierazita, Infopolisek egin

dituzte kontsultok.

132

Gaien aldetik, datu‐bilketaren estaldurak zerbitzuko erabiltzaileen kopurua (sexuaren

arabera bereizita) eta indarkeriaren arazoak (tratu txarren edota sexu‐eraso eta

gehiegikerien arazoak) dituzten emakume erabiltzaileen kopurua barne hartzen ditu,

arazo horiek izan zein ez izan kontsulta eragin dutenak. Harrera zerbitzuari dagokionez,

emakume horrekin batera hartzen diren pertsonen kopurua ere ikertzen da, haien

mendean egoteagatik.

Geografiaren aldetik, estaldurak gizarte zerbitzuak emateko probintziako

mankomunitate guztiak barne hartzen ditu, bai eta lege aholkularitza, laguntza

psikologikoa, edo harrera zerbitzua eskaintzen duten, zein familia elkarguneko

zerbitzua kudeatzen duten Bizkaiko udalerri guztiak ere, nahiz eta mankomunitate

batean ez egon zerbitzu horiek emateko. Honi dagokiolarik, 2016 urtean egoera

honako hau da:

Lege aholkularitzako zerbitzua bakarrik: 9 erakunde (udalak: Arrigorriaga,

Balmaseda, Erandio, Etxebarri, Ortuella eta Ugao‐Miraballes; eta

mankomunitateak: Enkarterriak, Lea‐Artibai, Lea Ibarra eta Durango

Merinaldearen Amankomunazgoa).

Laguntza psikologikoko zerbitzua bakarrik: erakunde bat (Gernika‐Lumoko udala).

Harrerako baliabidea bakarrik: erakunde bat (Durangoko udala)

Lege aholkularitzako eta laguntza psikologikoko zerbitzuak: 6 erakunde (udalak:

Getxo, Leioa, Muskiz eta Orduña/Urduña; eta mankomunitateak: Uribe Kostako

Mankomunitatea eta Mungialdeko Mankomunitatea).

Lege aholkularitzako zerbitzua eta harrerarako baliabidea: 3 erakunde (Bilboko

udala eta Abanto y Ciérvana‐Abanto Zierbenako udala; eta Busturialdeko

Mankomunitatea).

Lege aholkularitzako zerbitzua, laguntza psikologikoko zerbitzua, eta harrerako

baliabidea: 6 erakunde (udalak: Amorebieta‐Etxano, Basauri, Ermua, Galdakao,

Santurtzi eta Sestao).

Lege aholkularitzako zerbitzua, laguntza psikologikoko zerbitzua, eta familia

elkarguneko zerbitzua: erakunde bat (Portugaleteko udala).

Lege aholkularitzako zerbitzua, laguntza psikologikoko zerbitzua, harrerako

baliabidea eta familia elkarguneko zerbitzua: erakunde bat (Barakaldoko udala).

Erakundeen helbideak Bizkaiko Genero Indarkeriaren Behatokiaren web orrialdean dagoen

Genero indarkeriaren arloko (BLH) Baliabideen Maparen estekan aurkitu daitezke.

http://www.bizkaia.net/Gizartekintza/Genero_Indarkeria/eu_mapa.asp

http://www.bizkaia.net/Gizartekintza/Genero_Indarkeria/ca_mapa.asp

133

Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza

Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila hiru sailburuordetza ditu: Enplegua eta Lana,

Gizarte Politikak eta Etxebizitza. Sailburuordetza horiek, era berean, hainbat

zuzendaritza izango dituzte, bakoitzari dagozkion arlo bereziak kontuan hartuta.

Sail honi honako funtzio eta jardun‐arlo hauek dagozkio, beste batzuen artean: lan

arloari buruzko legeek lan‐harremanei buruz ezartzen dutena burutzea; Enplegu‐

politikak; Gizarte‐ekonomia eta enpresen gizarte‐erantzukizuna; Gizarteratzearen

sustapena; Familia babestea (familiako bizitza eta lana uztartzea); Etxebizitza; Gizarte‐

ongizatea eta gizarte‐zerbitzuak eta Inmigrazioa.

Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza. (Bizkaiko Lurralde‐Ordezkaritza) Gran Vía kalea 85 48011 Bilbao Tel. 944 031 216/5

134

______________________________________________________________________

ERANSKINAK:

‐Datuen taulak.

‐Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak.

______________________________________________________________________

135

______________________________________________________________________

1. ERANSKINA

DATUEN TAULAK ______________________________________________________________________

LABURPENA

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuak

3.1. Erasotzailearekiko harremanaren arabera.

3.2. Adinaren arabera (adin-tarteak).

3.3. Emakumeen eta seme-alaben batez besteko adinaren arabera.

3.4. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera.

3.5. Bizi diren udalerrien arabera.

3.6. Ezgaitasunaren arabera.

3.7. Beste arazo batzuen arabera.

5.1. Baliabidearen titulartasunaren arabera (forala/udalekoa).

5.2. Harrera-udalerrien arabera (udal baliabideak).

6.1. Hartutako pertsonak eta erregistratutako sarrerak

6.2. Emakume eta seme-alaben batez besteko adina

6.3. Emakumeak jaiotza-lekuaren arabera

6.4. Egonaldiaren batez besteko iraupena6.5. Baliabide foraletan egonaldi ertain edo luzeko harrera baliabideetara joaten diren emakumeak eta seme-alabak

LABURPEN KOADROA

LARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA (BFAkoa 1)

5. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldi ertain edo luzeko harrera baliabideetara joaten diren emakumeak eta hauen ardurapeko pertsonak. 2016

2. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Hartutako pertsonak eta erregistratutako sarrerak. 2016.

Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak / Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.

1. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.

3. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Zerbitzuan hartutako emakumeak. 2016.

4. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.

LARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA (BFAkoa 2)

6. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Bilakaera 2005-2016

9.1. Erasotzailearekiko harremanaren arabera

9.2. Adinaren arabera (adin-tarteak)

9.3 Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera

9.4 Bizi diren udalerrien arabera

9.5. Ezgaitasunen arabera

9.6. Sarrera bidearen arabera

11.1. Emakumeak eta seme-alabak



11.4. Emakumeak eta seme-alabak sarrera bidearen arabera

11.5. Egonaldiaren batez besteko iraupena

7. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.

8. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Tratu txarren ondorioz hartutako emakumeak, eta hauen ardurapeko pertsonak, kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.

9. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Etxeko tratu txarren emakume biktimen kasu berriak. 2016.

EGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK (BFAkoa 1)

10. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.

EGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK (BFAkoa 2)11. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Etxeko tratu txarren kasu berriak. 2005-2016.



14.3. Emakume eta seme-alaben batez besteko adinaren arabera

14.4. Emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera

14.5. Bizi diren udalerriaren arabera


19. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Baliabidean haien amekin batera sartzen diren seme-alabak sexu eta adinaren arabera. Bizkaia. 2016.

17. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Baliabidean hartutako emakumeak eta hauen ardurapeko pertsonak. Bizkaia. 2016.

16. taula. Udalerrietako harrera baliabideak: baliabide eta leku kopurua. Bizkaia. 2016.

GIZARTERATZE ETA LANERATZEKO PISUAK (BFAkoak)

12. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.

18. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Hartutako emakumeak erasotzailearekiko harremanaren, jatorriaren, adinaren eta ezgaitasunaren arabera. Bizkaia. 2016.

UDALERRI ETA MANKOMUNITATEAK

15. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.

13. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Emakumeak, eta hauen ardurapeko pertsonak, kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.14. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Baliabidean hartutako emakumeen kasu berriak. 2016.

LABURPEN KOADROA

FORU ETA UDAL ESPARRUAREN LABURPENA

ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK.

FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESPEZ.

F BIZKAIKO FORU ALDUNDIA Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena - - Ajangiz - - - - Alonsotegi - - - - Amorebieta-Etxano - Arakaldo - - - - Arrankudiaga - - - - Arrigorriaga - - - Balmaseda - - - Barakaldo - Basauri - Bermeo - - - - Berriz - - - - Bilbao [1] - Durango - - Erandio - - - Ermua - Etxebarri - - - Fruiz - - - - Galdakao - Gatika - - - - Gernika-Lumo - - - Getxo - - Leioa - - Mallabia - - - - Maruri-Jatabe - - - - Muskiz - - Orozko - - - - Ortuella - - - Portugalete - - Santurtzi - Sestao - Ugao-Miraballes - - - Urduña/Orduña - - Valle de Trápaga-Trapagaran - - - - Zaratamo - - - - Zeberio - - - - Zierbena - - - -

Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.

UD

ALER

RIA

K

1 Emakumeak Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta psikologikoaren egitaraura deribatzen dira; Modulu psiko-sozialekin akordio bat existitzen da, itxaron-zerrenda dagoen kasuetan biktimei arreta emateko.

LABURPEN KOADROAErakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.MANKOMUNITATEKO ESPARRUAREN LABURPENA

ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESP.

ARRATIA - - - -

BUSTURIALDEA [2] -

DURANGOKO MERINALDEA - - -

ENKARTERRIAK - - -

LEA IBARRA - - -

LEA-ARTIBAI - - -

MUNGIALDE - -

TXORIERRI - - - -

URIBE KOSTA - -

MAN

KO

MU

NIT

ATEA

K (*

)

2 Busturialdeko eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen Gernika - Lumoko udal - zerbitzu bati buruzkoa da.* Izaera sozialeko zerbitzugintzarako Bizkaiko udalerrietako mankomunitateak.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakLARRIALDIKO HARRERA ZERBITZUA

2016Zentroak 1

Lekuak 15

Atxikitako langileak (pertsonak) 10

Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

2016Hartutako pertsonak guztira 176 Emakume kopurua 94 Emakumeen sarrera kopurua 96

Ardurapeko seme-alaba kopurua 82 Adin handiko kop. (18 edo gehiago) 2

Neska kop. 2

Mutil kop. 0

Adin txikiko kop. (18 baino gutxiago) 80

Neska kop. 40

Mutil kop. 40

Seme-alaben sarrera kop. 82Ardurapeko helduen kopurua 0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

1. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.

2. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Hartutako pertsonak eta erregistratutako sarrerak. 2016.



ERASOTZAILEAREKIKO HARREMANA Emak. %

Bikotekidea / ezkontidea 69 73,4Bikotekide ohia/ ezkontide ohia 9 9,6Aurreko senitartekoak 9 9,6Ondorengo senitartekoak 4 4,3Beste kasu batzuk 2 2,1Ez da ezagutzen 1 1,1

GUZTIRA 94 100,0Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.


ADINA Emak. %≤ 20 urte 15 16,021-30 urte 27 28,731-40 urte 26 27,741-50 urte 13 13,851-64 urte 11 11,7≥ 65 urte 2 2,1Ez da ezagutzen 0 0,0

GUZTIRA 94 100,0Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.


BATEZ BESTEKO ADINA 2016Emakumeen batez besteko adina (urteak) 35Seme-alaben batez besteko adina (urteak) 6Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

3. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Zerbitzuan hartutako emakumeak. 2016.



JAIOTZA-LEKUA Emak. %Hartutako

emak. guztizk.

gaineko %

EUROPA 11 18,6 11,7 E.B. 28 9 15,3 9,6 ERRUMANIA 7 11,9 7,4 ITALIA 1 1,7 1,1 PORTUGAL 1 1,7 1,1 GAINERAKO EUROPA 2 3,4 2,1 ERRUSIA 2 3,4 2,1 AFRIKA 20 33,9 21,3 MAGREB 12 20,3 12,8 ALJERIA 2 3,4 2,1 MAROKO 10 16,9 10,6 GAINERAKO AFRIKA 8 13,6 8,5 EKUATORE GINEA 1 1,7 1,1 ETIOPIA 1 1,7 1,1 GINEA BISSAU 1 1,7 1,1 MALI 1 1,7 1,1 NIGERIA 4 6,8 4,3 AMERIKA 26 44,1 27,7 LATINOAMERIKA 26 44,1 27,7 ARGENTINA 1 1,7 1,1 BOLIVIA 1 1,7 1,1 BRASIL 5 8,5 5,3 EKUADOR 3 5,1 3,2 EL SALVADOR 1 1,7 1,1 HONDURAS 1 1,7 1,1 KOLONBIA 2 3,4 2,1 KUBA 1 1,7 1,1 NIKARAGUA 2 3,4 2,1 PARAGUAI 7 11,9 7,4 PERU 1 1,7 1,1 PUERTO RICO 1 1,7 1,1 ASIA 2 3,4 2,1 FILIPINAK 1 1,7 1,1 PAKISTAN 1 1,7 1,1

GUZTIRA 59 100,0 62,8Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.


3.5. Bizi diren udalerrien arabera

UDALERRIAK Emak. % Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena 1 1,1 Amorebieta-Etxano 1 1,1 Arrigorriaga 2 2,1 Artzentales 1 1,1 Atxondo 1 1,1 Balmaseda 1 1,1 Barakaldo 1 1,1 Basauri 1 1,1 Berango 1 1,1 Bermeo 2 2,1 Bilbao 48 51,1 Durango 2 2,1 Elorrio 1 1,1 Erandio 2 2,1 Etxebarri 3 3,2 Gertxo 4 4,3 Gorliz 1 1,1 Güeñes 3 3,2 Karrantza Harana/Valle de Carranza 1 1,1 Lemoa 1 1,1 Muskiz 1 1,1 Portugalete 1 1,1 Santurtzi 8 8,5 Sestao 3 3,2 Ez da ezagutzen 1 1,1

Bizkaia, guztira 92 97,9 E.A.Eko gainerakoa, guztira 1 1,1

Estatuaren gainerakoa, guztira 1 1,1 GUZTIRA 94 100,0



3.6. Ezgaitasunaren arabera

MOTA Emak.Ezgaitasun fisikoa 1 Ezgaitasun psikikoa 1 Zentzumen-ezgaitasuna 1 Ezgaitasun psikikoa eta zentzumenezkoa 2

GUZTIRA 5 Oharra: egiaztapen edo egiaztapen gabeko ezgaitasunak


3.7. Beste arazo batzuen arabera

MOTA Emak.Menpekotasunak 3 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

EGONALDIA 2016 Egondako egunak (batez besteko iraupena) 14


4. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.


5.1. Baliabidearen titulartasunaren arabera (forala / udalekoa)

Baliab. foralak

Udalerri Baliab. GUZTIRA

Emakume kop. 14 16 30

Seme-alaba kop. 2 11 13 Alabak 0 2 2

Semeak 2 9 11

Ardurapeko pertsona helduen kopurua 0 0 0GUZTIRA 16 27 43Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

5.2. Harrera-udalerrien arabera (udal baliabideak)

HARRERA - UDALERRIAK Emak.Larri.ko emak.en guztizk.

gaineko %

Bilbao 13 13,8

Durango 1 1,1

Santurtzi 1 1,1

Bizkaia, guztira 15 16,0

E.A.Eko gainerakoa, guztira 0 0,0

Estatuaren gainerakoa, guztira 1 1,1

GUZTIRA 16 17,0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

5. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Egonaldi ertain edo luzeko harrera baliabideetara joaten diren emakumeak eta hauen ardurapeko pertsonak. 2016


6.1. Hartutako pertsonak eta erregistratutako sarrerak

PERTSONAK ETA SARRERAK 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Hartutako pertsonak guztira 151 163 182 175 154 101 143 173 151 107 171 176

Emakume kop. 87 103 108 102 86 55 69 93 81 63 97 94

Seme-alaba kop. 64 60 74 73 68 45 74 79 70 43 74 82

Ardurapeko pertsona helduen kop. * * * * * 1 0 1 0 1 0 0

SarrerakEmakumeen sarrera kop. 93 108 116 107 87 57 69 100 79 65 100 96

Seme-alaben sarrera kop. 64 63 81 76 70 48 76 80 70 47 76 82

Ardurapeko helduen sarrera kop. * * * * * 1 0 1 0 1 0 0

Oharra: Pertsona kopuruak erreferentzia-urtean zehar baliabidean dauden pertsonak barne hartzen ditu, bai urte horretako urtarrilaren 1ean han aurki zitezkenak,

nahiz aipaturiko urtean zehar sar zitezkenak. Sarrera kopuruak erreferentzia-urtean zehar erregistratutako sarrerez soilik dihardute.

(*) Datua 2010ean biltzen hasten da.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.


BATEZ BESTEKO ADINA 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Emakumeak (urteak) 34 35 34 32 34 33 32 34 35 35 35 Seme-alabak (urteak) 6 6 5 5 4 5 4 6 6 6 6 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

6. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Bilakaera 2005-2016.


6. taula. Larrialdiko Harrera Zerbitzua (BFA). Bilakaera 2005-2016.


JAIOTZA-LEKUA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 E.A.E eta beste E.E.A.A 49 58 50 46 35 21 21 39 34 26 54 35 Atzerria 38 45 58 56 51 34 48 54 47 37 43 59 GUZTIRA 87 103 108 102 86 55 69 93 81 63 97 94

Oharra: 2005 eta 2006 urteetako datuak herritartasunari (espainiarra/ atzerritarra) buruz ari dira, eta 2007tik aurrera jaiotza-lekuari buruz.



EGONALDIA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Egondako egunak (batez beste) 7 8 8 7 6 8 9 11 13 21 16 14


6.5. Baliabide foraletan egonaldi ertain edo luzeko harrera baliabideetara joaten diren emakumeak eta seme-alabak

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Emakume kop. 15 11 12 10 6 2 11 16 12 11* 19 14 Seme-alaba kop. 13 12 10 8 5 1 12 11 13 8 18 2

Oharra: Taulak Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Sailarekin lan egiten duten egonaldi ertain edo luzeako harrera zentroetara pasatzen diren emakumeen eta seme-alaben datuak jasotzen ditu.

* Larrialdi Zerbitzuan artatutako bi emakume hauek adimen-ezgaitasuna duten pertsonentzako foru egoitza-zentroetara bideratu zituzten.


I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakEGONALDI ERTAIN EDO LUZEETARAKO ZENTROAK

2016Zentroak 1

Lekuak 26



Guztira Kasu berriak

Aurreko urteetan

sartutako kasuak

Pertsonak guztira 67 23 44 Emakume kop. 39 17 22 Ardurapeko seme-alaba kop. 28 6 22 Adin handiko kop. (18 edo gehiago) 1 0 1

Neska kop. 1 0 1

Mutil kop. 0 0 0

Adin txikiko kop. (18 baino gutxiago) 27 6 21

Neska kop. 9 2 7

Mutil kop. 18 4 14

Ardurapeko pertsona heldu kop. 0 0 0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

8. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak).Tratu txarren ondorioz hartutako emakumeak, eta hauen ardurapeko pertsonak, kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.

7. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.



Erasotzailearekiko harremana Emak.Bikotekide / ezkontidea 10

Bikotekide ohia / ezkontide ohia 6

Aurreko senitartekoak 1

GUZTIRA 17 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.


ADINA Emak.≤ 20 urte 10

21-30 urte 4

31-40 urte 3

41-50 urte 0

51-64 urte 0

≥ 65 urte 0


9. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Etxeko tratu txarren emakume biktimen kasu berriak. 2016.



JAIOTZA - LEKUA Emak. %Hartutako

emak. guztizk. gaineko %

EUROPA 1 7,7 5,9 E.B. 28 0 - - GAINERAKO EUROPA 1 7,7 5,9 ERRUSIA 1 7,7 5,9 AFRIKA 7 53,8 41,2 MAGREB 6 46,2 35,3 MAROKO 6 46,2 35,3 GAINERAKO AFRIKA 1 7,7 5,9 EKUATORE GINEA 1 7,7 5,9 AMERIKA 4 30,8 23,5 LATINOAMERIKA 4 30,8 23,5 BOLIVIA 1 7,7 5,9

BRASIL 1 7,7 5,9

PARAGUAI 2 15,4 11,8

ASIA 1 7,7 5,9 PAKISTAN 1 7,7 5,9



UDALERRIAK EMAK.Amorebieta-Etxano 1 Arrigorriaga 1 Barakaldo 1 Bilbao 7 Getxo 1 Güeñes 1 Santurtzi 3 Sestao 2

Bizkaia, guztira 17 E.A.Eko gainerakoa, guztira 0

Estatuaren gainerakoa, guztira 0 GUZTIRA 17



9.5. Ezgaitasunen arabera

2016Ezgaitasuna duten emakume kop. 1



SARRERA BIDEA 2016 Larrialdiko bidetik etorritako emakume kop. 7 11

Larrialdiko bidetik etorritako seme-alaba kop. 7 1

Bide arruntatik zuzenean sartutako emakume kop. 8 6

Bide arruntatik zuzenean sartutako seme-alaba kp. 8 5

EGONALDIA 2016 Egondako egunak (iraupenaren batez bestekoa) 278


10. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.

7 Larrialdiko harreratik, Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Sailarekin lan egiten duten egonaldi ertain - luzeko harrera zentroetara pasatzen diren emakumeak eta seme-alabak. 8 Emakumeei Laguntza Emateko egonaldi ertain eta luzeetarako Zentroetara zuzenean (larrialdietarako bidetik pasatu gabe) sartzen diren emakumeak eta seme-alabak. Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.


11.1. Emakumeak eta seme-alabak

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Emakume kop. 19 15 15 13 10 5 13 17 12 15 19 17

Seme-alaba kop. 17 13 14 11 10 3 16 14 13 13 24 6



BATEZ BESTEKO ADINA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Emakumeen batez besteko adina (urteak) 28 34 30 26 32 24 29 26,5 32 28,5 31 28

Seme-alaben batez besteko adina (urteak) 5 7 2,9 3 3,7 3 3,5 3,4 4,5 6 6 3



JAIOTZA-LEKUA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 E.A.E eta beste E.E.A.A 10 9 4 4 6 3 3 5 4 5 7 4 Atzerria 9 6 11 9 4 2 10 12 8 10 12 13 GUZTIRA 19 15 15 13 10 5 13 17 12 15 19 17 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

11. taula. Emakumeei Laguntza Emateko BFAko Zentroak (egonaldi ertain edo luzeetarako zentroak). Etxeko tratu txarren kasu berriak. Bilakaera 2005-2016.


11.4. Emakumeak eta seme-alabak sarrera bidearen arabera

SARRERA BIDEA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Larrialdiko bidetik etorritako emakume kop. 7 15 11 12 10 6 2 11 16 11 9 13 11

Larrialdiko bidetik etorritako seme-alaba kop. 7 13 13 10 8 5 1 12 13 13 8 14 1

Bide arruntatik zuzenean sartutako emakume kop. 8 4 4 3 3 4 3 6 1 1 6 6 6

Bide arruntatik zuzenean sartutako seme-alaba kp.8 4 0 3 2 5 2 7 1 0 5 10 5 7Larrialdiko harreratik, Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegua, Gizarteratze eta Berdintasuna Sustatzeko Sailarekin lan egiten duten egonaldi ertain - luzeko harrera zentroetara pasatzen diren emakumeak eta seme-alabak.8 Emakumeei Laguntza Emateko egonaldi ertain eta luzeetarako Zentroetara zuzenean (larrialdietarako bidetik pasatu gabe) sartzen diren emakumeak eta seme-alabak.



EGONALDIA 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Egondako egunak (batez besteko iraupena) 119 116 136 148 180 240 180 229 261 246 389 116


I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakGIZARTERATZEKO ETA LANERATZEKO PISUAK

2016Baliabideak 1

Lekuak 16


Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.

Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

PERTSONAK GUZTIRA Kasu Berriak

Aurreko urteetan sartutako

kasuakPertsonak guztira 20 8 12 Emakume kop. 11 5 6 Ardurapeko seme-alaba kop. 9 3 6 Adin handiko kop. (18 urte edo gehiago) 1 1 0 Neska kop. 1 1 0 Mutil kop. 0 0 0 Adin txikiko kop. (18 urte baino gutxiago) 8 2 6 Neska kop. 1 0 1 Mutil kop. 7 2 5 Ardurapeko pertsona helduen kop. 0 0 0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

12. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Baliabidearen ezaugarri nagusiak. 2016.

13. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Emakumeak, eta hauen ardurapeko pertsonak, kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.



Erasotzailearekiko harremana Emakum.Bikotekide / ezkontide 0

Bikotekide ohia/ ezkontide ohia 4

Aurreko senitartekoak 1



ADINA Emakumeak %≤ 20 urte 1 20,0

21-30 urte 2 40,0

31-40 urte 1 20,0

41-50 urte 0 0,0

51-64 urte 1 20,0

≥ 65 urte 0 0,0

GUZTIRA 5 100,0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.


BATEZ BESTEKO ADINA 2016Emakumeen batez besteko adina (urteak) 33

Seme-alaben batez besteko adina (urteak) 9


14. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Baliabidean hartutako emakumeen kasu berriak. 2016.



JAIOTZA - LEKUA Emakumeak %Hartutako

emak. guztizk. gaineko %

AFRIKA 2 50,0 40,0 MAGREB 1 25,0 20,0 MAROKO 1 25,0 20,0 GAINERAKO AFRIKA 1 25,0 20,0 EKUATORE GINEA 1 25,0 20,0 AMERIKA 2 50,0 40,0 LATINOAMERIKA 2 50,0 40,0 BOLIVIA 1 25,0 20,0

BRASIL 1 25,0 20,0



UDALERRIAK EmakumeakBalmaseda 1

Berango 1

Bilbao 1

Portugalete 1

Sestao 1




SARRERA BIDEA 2016 Egonaldi ertain edo luzeetarako zentroetatik etorritako emakume kop. 1 5

Egonaldi ertain edo luzeetarako zentroetatik etorritako seme-alaba kop. 1 3


EGONALDIA 2016 Egondako egunak (batez besteko iraupena) 128,8


15. taula. BFAko Gizarteratzeko eta laneratzeko pisuak. Egonaldiaren batez besteko iraupena. 2016.

1 Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Sailarekin lan egiten duten egonaldi ertain - luzeko harrera zentroetatik, gizarteratzeko eta laneratzeko pisuetara pasatzen diren emakumeak eta seme-alabak.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakETXEKO ESPARRUAN INDARKERIAREN BIKTIMA DIREN EMAKUMEENTZAKO UDALERRI ETA MANKOMUNITATEETAKO HARRERA BALIABIDEAK (PISUAK/ZENTRUAK)

ERAKUNDE TITULARRA Zentro/ pisu kop. Leku kop.

Abanto-Zierbenako Udala 1 5

Amorebieta-Etxanoko Udala 1 5

Barakaldoko Udala 1 16

Basauriko Udala 1 4

Bilboko Udala 9 43

Durangoko Udala 1 5

Ermuako Udala 1 4

Galdakaoko Udala 1 5

Santurtziko Udala 1 4

Sestaoko Udala 1 3

Busturialdeko Mankomunitatea 1 5 Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak. Geuk landutako datuak.

ERAKUNDE TITULARRA Emakum. Seme- Alabak

Ardurapeko beste

pertsonak GUZTIRA

Abanto-Zierbenako Udala 1 1 0 2 Amorebieta-Etxanoko Udala 0 - - 0 Barakaldoko Udala 13 16 0 29 Basauriko Udala 0 - - 0 Bilboko Udala 26 29 0 55 Durangoko Udala 2 3 0 5 Ermuako Udala 0 - - 0 Galdakaoko Udala 1 2 0 3 Santurtziko Udala 3 2 0 5 Sestaoko Udala 1 0 0 1 Busturialdeko Mankomunitatea 0 - - 0 Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak. Geuk landutako datuak.

17. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Baliabidean hartutako emakumeak eta hauen ardurapeko pertsonak. Bizkaia. 2016.

16. taula. Udalerrietako harrera baliabideak: baliabide eta leku kopurua. Bizkaia. 2016.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.A. Harreraren gaineko datuakETXEKO ESPARRUAN INDARKERIAREN BIKTIMA DIREN EMAKUMEENTZAKO UDALERRI ETA MANKOMUNITATEETAKO HARRERA BALIABIDEAK (PISUAK/ZENTRUAK)

EZAUGARRIAKInd.

Bikote/ Bikot. ohiak

Atzerrian jaiotakoak

30 urtetara arte

31 eta 64 urte

bitartean

65 urte eta gehiago

Ezgaitasu-narekin*

Abanto-Zierbenako Udala 1 1 0 0 1 0 0

Amorebieta-Etxanoko Udala 0 - - - - - -

Barakaldoko Udala 13 13 9 6 7 0 1

Basauriko Udala 0 - - - - - -

Bilboko Udala 26 26 18 9 16 1 0

Durangoko Udala 2 2 2 0 2 0 0

Ermuako Udala 0 - - - - - -

Galdakaoko Udala 1 1 1 0 1 0 0

Santurtziko Udala 3 3 2 0 3 0 0

Sestaoko Udala 1 1 0 0 1 0 0

Busturialdeko Mankomunitatea 0 - - - - - -

(*) Egiaztapen edo egiaztapen gabeko ezgaitasunak.Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak. Geuk landutako datuak.

18 urte baino gutxiagokoak

18 urte baino gehiagokoak

Alabak Semeak Alabak Semeak

Abanto-Zierbenako Udala 1 0 1 0 0

Amorebieta-Etxanoko Udala 0 - - - -

Barakaldoko Udala 16 8 8 0 0

Basauriko Udala 0 - - - -

Bilboko Udala 29 5 23 0 1

Durangoko Udala 3 2 1 0 0

Ermuako Udala 0 - - - -

Galdakaoko Udala 2 0 2 0 0

Santurtziko Udala 2 1 0 0 1

Sestaoko Udala 0 - - - -

Busturialdeko Mankomunitatea 0 - - - -

Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak. Geuk landutako datuak.

18. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Hartutako emakumeak erasotzailearekiko harremanaren, jatorriaren, adinaren eta ezgaitasunaren arabera. Bizkaia. 2016.

19. taula. Udalerrietako harrera baliabideak. Baliabidean haien amekin batera sartzen diren seme-alabak, sexu eta adinaren arabera. Bizkaia. 2016.

ERAKUNDE TITULARRA

Emaku-meakERAKUNDE TITULARRA

GUZTI-RA

LABURPENA

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.B. Lege aholkularitzaren gaineko datuak


3.2. Adinaren arabera







5. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak eta/edo sexu indakeria jasan duten emakumeak. 2016.

6. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak jasan dituzten emakumeen kasu berriak, ezaugarrien arabera. 2016.

LABURPEN KOADROA

7. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Sexu indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak, ezaugarrien arabera. 2016.

Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak / Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.

ESPARRU FORALA - 1 (OROKORRA)1. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Artatutako pertsonak, sexuaren eta artatutako kasu eta arazoaren arabera. 2006-2016.

2. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Etxeko tratu txarren biktima diren pertsonen kasu berriak, sexuaren eta erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016.

ESPARRU FORALA - 2 (TRATU TXARRAK)

3. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Etxeko tratu txarren biktima diren emakumeak (kasu berriak), erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016.

UDAL ETA MANKOMUNITATEETAKO ESPARRUA

ESPARRU FORALA - 3 (SEXU-INDARKERIA)4. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Sexu indarkeriaren biktima diren emakumeak (kasu berriak). 2016.

LABURPEN KOADROA


ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK. FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESPEZ.


Erakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.

UD

ALER

RIA

K


LABURPEN KOADROAErakundeak (Foru Aldundia, udalak eta mankomunitateak) eta Harrera (Pisuak/Zentruak), Lege Aholkularitza, Laguntza Psikologikoa eta Familian Esku Hartzeko Laguntza Espezializatuaren baliabideen erabilgarritasuna. Bizkaia. 2016.

MANKOMUNITATEETAKO ESPARRUAREN LABURPENA

ERAKUNDEAK HARRERA LEGE AHOLK. LAGUNTZA PSIK. FAM. ESK. HAR. LAGUNT. ESPEZ.

ARRATIA - - - -

BUSTURIALDEA [2] -


ENKARTERRIAK - - -

LEA IBARRA - - -

LEA-ARTIBAI - - -

MUNGIALDE - -

TXORIERRI - - - -

URIBE KOSTA - -

MAN

KO

MU

NIT

ATEA

K (*

)

2 Busturialdeko eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen Gernika - Lumoko udal - zerbitzu bati buruzkoa da.* Izaera sozialeko zerbitzugintzarako Bizkaiko udalerrietako mankomunitateak


2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi

Arreta jaso duten pertsonak, guztira 466 - - 482 - - 441 - - 395 - - 404 - - 347 338 9 437 427 10 469 451 18 549 529 20 517 498 19 461 441 20

Kasu berriak 354 334 20 431 414 17 398 379 19 359 345 14 389 377 12 330 321 9 403 393 10 430 412 18 498 478 20 480 461 19 415 396 19

Etxeko indarkeriaren kasu berriak 42 42 0 57 57 0 63 61 2 60 58 2 81 80 1 78 76 2 114 113 1 121 121 0 129 128 1 168 167 1 122 119 3

Salaketen % / Kasu kop. %45 19 - %42 24 - %38 23 - %57 33 - %45 36 - %54 41 - %42 47 - %38 46 - %45 58 - %34 56 - %48 57 -

Babes aginduen % / Kasu kop. %26 11 - %23 13 - %26 16 - %29 17 - %28 22 - %30 23 - %25 28 - %18 22 - %25 32 - %23 39 - %28 33 -

Sexu indarkeriaren kasu berriak 14 14 0 15 15 0 19 19 0 12 12 0 24 23 1 10 10 0 11 10 1 15 15 0 16 14 2 10 8 2 19 17 2

Izendegia: G-Guztira / E-Emakumeak / Gi-Gizonak

Oharra: Salaketen eta Babes aginduen datuek emakumeen kasuez soilik dihardute.


1. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Artatutako pertsonak, sexuaren eta artatutako kasu eta arazoaren arabera. 2006-2016

LEGE AHOLKULARITZA


Biktima: Emakumea Biktima: Gizona

KOP. % KOP. %

Bikotekide/Bikot. ohia 108 90,8 1 33,3Ezkontidea/Bikotekidea 84 70,6 0 -

Ezkont. ohia/Bikot. ohia 24 20,2 1 33,3

Familia barrukoa 11 9,2 2 66,7Aurreko senitartekoak 3 2,5 2 66,7

Ondorengo senitartekoak 7 5,9 0 -

Beste batzuk 1 0,8 0 -

Guztira 119 100,0 3 100,0


2. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Etxeko tratu txarren biktima diren pertsonen kasu berriak, sexuaren eta erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016.

ERASOTZAILEAREKIKO HARREMANA



Emakume KopuruaFamilia Barruko Indarkeria

Aurreko senitartek.

Ondorengo senitartek.

Bestelako ahaideak

GUZTIRA 108 3 7 1 119 100,0 Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena 1 0 1 0 2 1,7 Alonsotegi 1 0 0 0 1 0,8 Amorebieta-Etxano 1 0 0 0 1 0,8 Areatza 2 0 0 1 3 2,5 Barakaldo 6 1 2 0 9 7,6 Basauri 2 0 0 0 2 1,7 Berango 3 0 0 0 3 2,5 Berriz 1 0 0 0 1 0,8 Bilbao 39 1 3 0 43 36,1 Derio 3 0 0 0 3 2,5 Dima 1 0 0 0 1 0,8 Durango 1 0 0 0 1 0,8 Erandio 4 0 0 0 4 3,4 Ermua 1 0 0 0 1 0,8 Etxebarri 2 0 0 0 2 1,7 Galdakao 4 0 0 0 4 3,4 Gamiz-Fika 1 0 0 0 1 0,8 Getxo 5 0 0 0 5 4,2 Gorliz 0 1 0 0 1 0,8 Igorre 1 0 0 0 1 0,8 Lemoa 1 0 0 0 1 0,8 Mungia 1 0 1 0 2 1,7 Ondarroa 2 0 0 0 2 1,7 Ortuella 1 0 0 0 1 0,8 Orozko 5 0 0 0 5 4,2 Portugalete 5 0 0 0 5 4,2 Santurtzi 4 0 0 0 4 3,4 Sestao 3 0 0 0 3 2,5 Sopela 2 0 0 0 2 1,7 Urduliz 2 0 0 0 2 1,7 Valle de Trápaga-Trapagaran 1 0 0 0 1 0,8 Zamudio 1 0 0 0 1 0,8 Beste probintziak 1 0 0 0 1 0,8

It.: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. BFA

3. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Etxeko tratu txarren biktima diren emakumeak (kasu berriak), erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016.

BIZITERRIA Bikote / Bikot. ohia GUZTIRA %



Emakume KopuruaBikote/ Bikote ohia

Familia Barruko

IndarkeriaGUZTIRA

< 18 urte 0 2 2 18-30 urte 20 1 21 31-40 urte 42 1 43 41-50 urte 33 3 36 51-64 urte 11 1 12 ≥ 65 urte 2 3 5

Guztira 108 11 119 It.: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. BFA


Emakume KopuruaBikote/ Bikote ohia

Familia Barruko

IndarkeriaGUZTIRA

EUROPA 2 0 2 9,5 1,7 E.B. 28 2 0 2 9,5 1,7

ERRUMANIA 1 0 1 4,8 0,8

PORTUGAL 1 0 1 4,8 0,8

AFRIKA 7 0 7 33,3 5,9 MAGREB 6 0 6 28,6 5,0 MAROKO 6 0 6 28,6 5,0

GAINERAKO AFRIKA 1 0 1 4,8 0,8 NIGERIA 1 0 1 4,8 0,8

AMERIKA 11 0 11 52,4 9,2 LATINOAMERIKA 11 0 11 52,4 9,2

BRASIL 4 0 4 19,0 3,4

GUATEMALA 1 0 1 4,8 0,8

KOLONBIA 3 0 3 14,3 2,5

NIKARAGUA 1 0 1 4,8 0,8

PERU 1 0 1 4,8 0,8

URUGUAI 1 0 1 4,8 0,8

ASIA 1 0 1 4,8 0,8 TXINA 1 0 1 4,8 0,8

GUZTIRA 21 0 21 100,0 17,6

It.: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. BFA

ADINA

JAIOTZA-LEKUAEmakume etorkinen

guztizk.ren gaineko %

Emakume guztizk.ren gaineko %



Bikote / Bikote ohia

Familia Barrukoa GUZTIRA

Ezgaitasuna duten emak. kop.* 10 2 12

(*) Egiaztapen edo egiaztapen gabeko ezgaitasunak.




BIZITERRIA Emak. %

Barakaldo 1 5,9 Basauri 1 5,9 Bilbao 6 35,3 Erandio 1 5,9 Galdakao 1 5,9 Getxo 4 23,5 Ortuella 1 5,9 Plentzia 1 5,9 Santurtzi 1 5,9 Guztira 17 100,0

Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzeaeta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia


ADINA Emak. %

<18 urte 7 41,2 18-30 urte 5 29,4 31-40 urte 3 17,6 41-50 urte 2 11,8 51-64 urte 0 0,0 ≥ 65 urte 0 0,0

Guztira 17 100,0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzeaeta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia


JAIOTZA-LEKUA Emakumeak

Emakume etorkinen


Emakume guztizk.ren gaineko %

AMERIKA 2 100,0 11,8 LATINOAMERIKA 2 100,0 11,8

BOLIVIA 1 50,0 5,9

PARAGUAI 1 50,0 5,9

GUZTIRA 2 100,0 11,8 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzeaeta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia

4. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Sexu indarkeriaren biktima diren emakumeak (kasu berriak). 2016.


4. taula. BFAko Lege Aholkularitzako Zerbitzua. Sexu indarkeriaren biktima diren emakumeak (kasu berriak). 2016.


Emak. Kop.

Ezgaitasuna duten emakume kop.* 1

(*) Egiaztapen edo egiaztapen gabeko ezgaitasunak

Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia


Indarkeria arazoengatik lagundutako emak. 2

Etxeko tratu

txarrak (ETT)

Sexu indarkeria

(SI)

Guztira (ETT+SI)

Abanto y Ciérv.-Abanto Zierb. 4.844 8 h 75 2 0 2

Amorebieta-Etxano 9.557 4 h 30 3 0 3

Arrigorriaga 6.282 16 h 53 6 0 6

Balmaseda 3.902 12 h 60 5 1 6

Barakaldo 51.748 16 h 159 24 0 24

Basauri 21.080 136 h 299 51 7 58

M. Auzolan: 152 h 773 549 17 566 182.390 M.Deust/S.Ig.: 32 h 134 93 2 95

M. Rekalde: 12 h (') (') (') (') Erandio 12.380 12 h 85 4 0 4

Ermua 8.007 3,5 h 38 6 0 6

Etxebarri 5.515 8 h 70 9 0 9

Galdakao 14.880 11 h 127 11 0 11

Getxo 41.656 8 h 65 6 0 6

Leioa 15.845 12 h 79 8 0 8

Muskiz 3.822 6 h 63 4 0 4

Ortuella 4.269 8 h 70 10 0 10

Portugalete 24.168 12 h 110 7 0 7

Santurtzi 23.789 32 h 290 24 1 25

Sestao 14.302 16 h 55 21 0 21

Ugao-Miraballes 2.047 2 h 15 2 0 2

Urduña/Orduña 2.044 4 h 37 1 0 1

Busturialdea 14.686 20 h 232 15 1 16

Durangoko M. 27.511 38 h (') (') (') (')

Enkarterriak 12.247 16 h 115 15 0 15

Lea Ibarra 1.072 4 h 6 1 0 1

Lea-Artibai 11.733 40 h 161 26 4 30

Mungialde 12.068 6 h 65 7 0 7

Uribe Kosta (*) 18.858 16 h 23 1 0 1

Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateakGeuk landutako datuak.

5. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak eta/edo sexu indakeria jasan duten emakumeak. 2016.

MAN

KO

MU

NIT

ATEA

K

Bilbao

UD

ALER

RIA

K

Emakume populazi-

oa1

Zerbitzuaren orduak hilean

Lagundutako emk., guztira

ERAKUNDEAK

1 2016an udalerrian edo mankomunitatean ziren emakume guztiak, EINeko erroldako datuen arabera eta adina aparte utzita, zerbitzuaren erabiltzaileen datuak urte horretakoak dira eta. Iturria: 2016/01/01eko Biztanleen errolda, 636/2016 Errege Dekretua, abenduaren 2koa.2 Tratu txarrak edota sexu-indarkeria jasan dituztenak, honek aholku- eskearen arrazoia ez izan arren.(') Datu ez eskuragarriak.(*) Indarkeria kontsulta-arrazoia den kasuak erregistratzen dira soilik.


EZAUGARRIAKBikote/Bikote

ohiak eragindako indarkeria (%)


(%)

18 urte baino

gutxiago (%)

18 eta 64 urte

bitartean (%)

65 urte edo gehiago

(%)

Ezgaitasunarekin(%)

Abanto y Ciérv.-Abanto Zierb. 2 100,0 0,0 0,0 50,0 50,0 0,0

Amorebieta-Etxano 3 100,0 66,7 0,0 100,0 0,0 0,0

Arrigorriaga 6 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Balmaseda 5 100,0 40,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Barakaldo 23 91,3 26,1 0,0 87,0 13,0 0,0

Basauri 23 100,0 13,0 4,3 95,7 0,0 0,0

M. Auzolan: 276 85,9 52,9 0,0 90,2 9,8 0,0

M. Deu/S.Ign.: 74 91,9 29,7 1,4 94,6 4,1 10,8

M. Rekaldeberri: (') (') (') (') (') (') (')

Erandio 4 100,0 0,0 0,0 50,0 50,0 0,0

Ermua 6 83,3 33,3 0,0 100,0 0,0 0,0

Etxebarri 9 100,0 55,6 0,0 100,0 0,0 0,0

Galdakao 9 88,9 11,1 0,0 100,0 0,0 0,0

Getxo 6 100,0 66,7 0,0 83,3 16,7 16,7

Leioa 8 100,0 25,0 (') (') (') 0,0

Muskiz 3 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Ortuella 6 83,3 16,7 0,0 100,0 0,0 0,0

Portugalete 7 100,0 0,0 0,0 28,6 71,4 0,0

Santurtzi 24 83,3 33,3 4,2 79,2 16,7 4,2

Sestao 18 88,9 5,6 0,0 100,0 0,0 16,7

Ugao-Miraballes 2 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Urduña/Orduña 0 - - - - - -

Busturialdea 12 91,7 58,3 0,0 100,0 0,0 0,0

Durangoko M. (') (') (') (') (') (') (')

Enkarterriak 15 93,3 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Lea Ibarra 1 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Lea-Artibai 17 82,4 0,0 0,0 76,5 23,5 0,0

Mungialde 7 85,7 14,3 0,0 100,0 0,0 0,0

Uribe Kosta 1 100,0 100,0 0,0 100,0 0,0 0,0

(') Datu ez eskuragarria.

Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak.Geuk landutako datuak.

6. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak jasan dituzten emakumeen kasu berriak, ezaugarrien arabera. (%). 2016.

MAN

KO

MU

NIT

ATEA

KU

DAL

ERR

IAK

ERAKUNDEAKEMAKUME

Bilbao


CARACTERÍSTICAS

Atzerrian jaiotakoak (%)

18 urte baino

gutxiago (%)

18 eta 64 urte

bitartean (%)

65 urte edo gehiago

(%)

Ezgaitasunarekin (%)

Abanto y Ciérv.-Abanto Zierb. 0 - - - - -

Amorebieta-Etxano 0 - - - - -

Arrigorriaga 0 - - - - -

Balmaseda 1 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Barakaldo 0 - - - - -

Basauri 6 0,0 16,7 83,3 0,0 0,0

M. Auzolan: 14 57,1 0,0 100,0 0,0 0,0

M. Deu/S.Ign.: 1 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

M. Rekaldeberri: (') (') (') (') (') (')

Erandio 0 - - - - -

Ermua 0 - - - - -

Etxebarri 0 - - - - -

Galdakao 0 - - - - -

Getxo 0 - - - - -

Leioa 0 - - - - -

Muskiz 0 - - - - -

Ortuella 0 - - - - -

Portugalete 0 - - - - -

Santurtzi 1 0,0 100,0 0,0 0,0 0,0

Sestao 0 - - - - -

Ugao-Miraballes 0 - - - - -

Urduña/Orduña 0 - - - - -

Busturialdea 1 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Durangoko M. (') (') (') (') (') (')

Enkarterriak 0 - - - - -

Lea Ibarra 0 - - - - -

Lea-Artibai 4 0,0 25,0 75,0 0,0 0,0

Mungialde 0 - - - - -

Uribe Kosta 0 - - - - -

(') Datu ez eskuragarria.

Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak.Geuk landutako datuak.

MAN

KO

MU

NIT

ATEA

KU

DAL

ERR

IAK

ERAKUNDEAK

Bilbao

7. taula. Lege Aholkularitza. Lege aholkularitzako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Sexu indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak, ezaugarrien arabera. 2016.

EMAKUME

LABURPENA

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuak

2.1. Kasuen bilakaera 2006-2016

2.2. Kasu berriak erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016.


5.2. Kasu berriak biktima zuzenak jaso duen indarkeria motaren arabera. 2016


6.2. Kasu berriak biktimarekiko harremanaren arabera. 2016


7.2. Kasu berriak sexuaren eta jasandako indarkeria motaren arabera. 2016

7.3. Kasu berriak sexuaren eta adinaren arabera. 2016


LABURPEN KOADROA

1. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Artatutako pertsonak sexuarenarabera. 2006-2016.

2. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Etxeko indarkeriaren biktima helduak sexuaren arabera.

3. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria jasandako biktimen kasu berriak. Ezaugarriak. 2007-2016.

ESPARRU FORALA- 1

7. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Familiaren barruan nahiz kanpoan tratu txarren edota sexu-indarkeriaren biktima diren adingabeak.

5. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten zeharkako biktimak sexuaren arabera.

6. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten pertsona erasotzaileak sexuaren arabera.

4. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten sexu-indarkeriaren biktima helduak sexuaren arabera. 2006-2016.









12. Taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Sexu-indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak. 2016.

ESPARRU FORALA- 2

UDAL ETA MANKOMUNITATEETAKO ESPARRUA

8. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako tratu txarren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.

10. taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak eta/edo sexu indarkeriaren biktima diren emakumeen kasuak. 2016

11. Taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxean tratu txarrak jasan duten emakumeen kasu berriak. 2016.

ESPARRU FORALA- 39. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Sexu-indarkeriaren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.

LABURPEN KOADROA






UD

ALER

RIA

K






ARRATIA - - - -

BUSTURIALDEA [2] -


ENKARTERRIAK - - -

LEA IBARRA - - -

LEA-ARTIBAI - - -

MUNGIALDE - -

TXORIERRI - - - -

URIBE KOSTA - -

MAN

KO

MU

NIT

ATEA

K (*

)

2 Busturialdeko eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen Gernika - Lumoko udal - zerbitzu bati buruzkoa da.* Izaera sozialeko zerbitzugintzarako Bizkaiko udalerrietako mankomunitateak.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.C. Laguntza psikologikoaren gaineko datuakDatuak hobeto ikus daitezen hurrengo izendegia erabili da taulen goiburuan:G-Guztira / E-Emakumeak / Gi-Gizonak / N-Neskak / M-Mutilak

ARTATUTAKO 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 PERTSONAK G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi

Artatutako pertsonak, guztira 765 669 96 800 712 88 891 781 110 833 738 95 932 810 122 1.062 890 172 1.100 954 146 1.164 985 179 1.267 1.098 169 1.488 1.322 166 1.687 1.518 169

Kasu berriak* 447 376 71 445 385 60 461 391 70 502 442 60 521 446 75 559 488 71 568 491 77 625 537 88 742 650 92 915 823 92 915 816 99

*Urte horretan hasitako edo berriro zabaldutako kasuak.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

1. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Artatutako pertsonak sexuaren arabera. 2006-2016.



ETXEKO INDARKERIAREN 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 BIKTIMAK G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi

Artatutako pertsonak, guztira 614 596 18 624 607 17 660 646 14 633 624 9 687 670 17 756 731 25 857 828 29 849 817 32 943 917 26 1.135 1.105 30 1.270 1.238 32

Kasu berriak* 343 329 14 337 325 12 321 314 7 372 365 7 378 366 12 413 400 13 446 432 14 444 430 14 553 534 19 706 684 22 668 649 19


2.2. Kasu berriak erasotzailearekiko harremanaren arabera. 2016

ERASOTZAILEAREKIKO HARREMANA G E Gi

Bikotekide edo bikotekide ohia 586 581 5

Ezkontidea/ Bikotekidea/ Senargaia 571 567 4

Ezkontide ohia/ Bikotekide ohia/ Senargai ohia 15 14 1

Gainerako kasuak 82 68 14

Aurreko senitartekoak 47 35 12

Ondorengo senitartekoak 27 27 0

Bestelakoak 8 6 2

GUZTIRA 668 649 19

Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

2. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Etxeko indarkeriaren biktima helduak sexuaren arabera.


BIKOTE EDO BIKOTE OHIARENGANDIK TRATU TXARRAK JASO DITUZTEN BIKTIMAK (KASU

BERRIAK)07 08 09 10 11 12 13 14 15 16

Pertsonak, guztira 302 276 338 326 365 376 392 482 628 586

Emakume kop. 296 273 338 321 365 370 386 477 619 581

Ardurapeko seme-alabak dituzten emak. Kop. 252 223 266 253 308 301 320 402 450 414

Biktimen ezaugarriak

Batez besteko adina 39 41 40 40 40 40 40 41 42 41

30 urte baino gutxiagoko emakumeen % %20 %17 %25 %23 %19 %16 %20 %15 %15 %14


ERASO SEXUALEN 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

BIKTIMAK G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi

Artatutako pertsonak, guztira 35 35 0 35 34 1 45 45 0 36 36 0 38 38 0 47 47 0 40 39 1 53 52 1 38 38 0 50 50 0 76 75 1

Kasu berriak* 19 19 0 20 19 1 25 25 0 24 24 0 24 24 0 33 33 0 18 17 1 34 34 0 23 23 0 32 32 0 47 46 1


3. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria jasandako biktimen kasu berriak. Ezaugarriak. 2007-2016.

4. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten sexu-indarkeriaren biktima helduak sexuaren arabera. 2006-2016.



2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi

Artatutako pertsonak, guztira 24 23 1 35 29 6 42 37 5 54 49 5 72 59 13 42 35 7 60 50 10 67 55 12 79 70 9 103 88 15

Kasu berriak* 11 11 0 22 17 5 31 28 3 31 27 4 40 30 10 23 18 5 37 32 5 39 33 6 56 51 5 67 58 9


5.2. Kasu berriak biktima zuzenak jaso duen indarkeria motaren arabera. 2016

2016 G E Gi

Etxeko indarkeria 33 28 5

Sexu-indarkeria 34 30 4

GUZTIRA 67 58 9


5. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten zeharkako biktimak sexuaren arabera.

ZEHARKAKO BIKTIMAK

INDARKERIA MOTA



PERTSONA 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

ERASOTZAILEAK G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi

Artatutako pertsonak, guztira 55 3 52 56 8 48 68 6 62 64 3 61 89 7 82 124 7 117 99 7 92 123 15 108 122 19 103 117 21 96 110 26 84

Kasu berriak* 42 3 39 41 7 34 49 3 46 44 3 41 55 5 50 42 3 39 46 2 44 62 10 52 65 14 51 57 11 46 60 13 47


6.2. Kasu berriak biktimarekiko harremanaren arabera. 2016

BIKTIMAREKIKO HARREMANA G E Gi

Bikotekide edo bikotekide ohia 55 13 42

Ezkontidea/ Bikotekidea/ Senargaia 55 13 42

Ezkontide ohia/ Bikotekide ohia/ Senargai ohia 0 0 0

Gainerako kasuak 5 0 5

Aurreko senitartekoak 5 0 5

Ondorengo senitartekoak 0 0 0

Bestelakoak 0 0 0

GUZTIRA 60 13 47


6. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Arreta jaso duten pertsona erasotzaileak sexuaren arabera.



TRATU TXARREN EDOTA SEXU 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 ERASOEN BIKTIMA: ADINGABEAK G N M G N M G N M G N M G N M G N M G N M G N M G N M G N M G N M

Adingabeak, guztira 60 34 26 60 38 22 83 57 26 58 38 20 64 46 18 63 46 17 60 45 15 79 51 28 96 67 29 106 75 31 128 91 37

Kasu berriak* 42 24 18 36 23 13 44 32 12 31 22 9 33 24 9 31 22 9 33 26 7 48 31 17 61 44 17 64 45 19 73 50 23


7.2. Kasu berriak sexuaren eta jasandako indarkera motaren arabera. 2016

2016 G N M

Bikotekide / bikotekide ohia 7 7 0

Etxeko indarkeria 50 27 23

Sexu-indarkeria 16 16 0

GUZTIRA 73 50 23 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

7. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Familiaren barruan nahiz kanpoan tratu txarren edota sexu-indarkeriaren biktima diren adingabeak.

INDARKERIA MOTA


7.3. Kasu berriak sexu eta adinaren arabera. 2016

2016

G N M

5 urte baino txikiagoak 1 1 0

6 urte 3 3 0

7 urte 0 0 0

8 urte 4 2 2

9 urte 2 2 0

10 urte 4 1 3

11 urte 3 2 1

12 urte 5 1 4

13 urte 6 4 2

14 urte 9 6 3

15 urte 11 6 5

16 urte 12 11 1

17 urte 13 11 2


ADINA



Emakumeak %

GUZTIRA 581 100,0 Abadiño 2 0,3

Abanto y Ciérvana/Abanto-Zierb. 7 1,2

Amorebieta-Etxano 3 0,5

Arakaldo 1 0,2

Areatza 3 0,5

Arrankudiaga 1 0,2

Arrigorriaga 11 1,9

Artzentales 1 0,2

Aulesti 1 0,2

Bakio 3 0,5

Balmaseda 8 1,4

Barakaldo 38 6,5

Basauri 24 4,1

Bedia 3 0,5

Berango 2 0,3

Bermeo 7 1,2

Berriz 3 0,5

Bilbao 198 34,1

Busturia 1 0,2

Derio 3 0,5

Dima 1 0,2

Durango 17 2,9

Erandio 6 1,0

Ermua 1 0,2

Etxebarri 10 1,7

Galdakao 6 1,0

Galdames 1 0,2

Gernika-Lumo 7 1,2

Getxo 28 4,8

Gorliz 5 0,9

Güeñes 4 0,7

Igorre 8 1,4

Iurreta 2 0,3

Larrabetzu 1 0,2

UDALERRIA





Emakumeak %

GUZTIRA 581 100,0 Leioa 11 1,9

Lekeitio 11 1,9

Lemoa 6 1,0

Lemoiz 1 0,2

Markina-Xemein 5 0,9

Mendexa 1 0,2

Mundaka 1 0,2

Mungia 5 0,9

Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz 1 0,2

Muskiz 5 0,9

Muxika 1 0,2

Nabarniz 1 0,2

Ondarroa 10 1,7

Ortuella 5 0,9

Plentzia 2 0,3

Portugalete 19 3,3

Santurtzi 21 3,6

Sestao 21 3,6

Sondika 4 0,7

Sopela 7 1,2

Sopuerta 2 0,3

Ugao-Miraballes 4 0,7

Urduliz 5 0,9

Urduña/Orduña 2 0,3

Valle de Trápaga-Trapagaran 4 0,7

Zaldibar 1 0,2

Zalla 4 0,7

Zaratamo 1 0,2

Zeanuri 1 0,2

Beste probintzia batzuk 2 0,3


UDALERRIA




JAIOTZA-LEKUA Emakumeak %Emakume guztizk.ren gaineko %

EUROPA 23 17,0 4,0 E.B. 28 20 14,8 3,4

ERRUMANIA 13 9,6 2,2 FRANTZIA 1 0,7 0,2 ITALIA 1 0,7 0,2 PORTUGAL 5 3,7 0,9

GAINERAKO EUROPA 3 2,2 0,5 BIELORRUSIA 1 0,7 0,2 ERRUSIA 1 0,7 0,2 MOLDAVIA 1 0,7 0,2

AFRIKA 27 20,0 4,6 MAGREB 19 14,1 3,3

ALJERIA 2 1,5 0,3 MAROKO 17 12,6 2,9

GAINERAKO AFRIKA 8 5,9 1,4 EKUATORE GINEA 2 1,5 0,3 ETIOPIA 1 0,7 0,2 GHANA 1 0,7 0,2 GINEA BISSAU 1 0,7 0,2 MALI 1 0,7 0,2 NIGERIA 1 0,7 0,2 SENEGAL 1 0,7 0,2




JAIOTZA-LEKUA Emakumeak %Emakume guztizk.ren gaineko %

AMERIKA 84 62,2 14,5 AEB ETA KANADA 1 0,7 0,2

AEB 1 0,7 0,2 LATINOAMERIKA 83 61,5 14,3

ARGENTINA 1 0,7 0,2 BOLIVIA 14 10,4 2,4 BRASIL 10 7,4 1,7 DOMINIKAR ERREPUBLIKA 3 2,2 0,5 EKUADOR 8 5,9 1,4 EL SALVADOR 1 0,7 0,2 HONDURAS 5 3,7 0,9 KOLONBIA 15 11,1 2,6 KUBA 4 3,0 0,7 NIKARAGUA 3 2,2 0,5 PARAGUAI 8 5,9 1,4 PERU 8 5,9 1,4 TXILE 1 0,7 0,2 URUGUAI 1 0,7 0,2 VENEZUELA 1 0,7 0,2

ASIA 1 0,7 0,2 TXINA 1 0,7 0,2

GUZTIRA 135 100,0 23,2





EZGAITASUN MOTA Emakumeak

Fisikoa 8 Psikikoa 9

Zentzumen-ezgaitasuna 5

GUZTIRA 22 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia


ADINA Emakumeak %18-20 5 0,9

21-30 79 13,6

31-40 200 34,4

41-50 209 36,0

51-64 74 12,7

≥ 65 14 2,4

GUZTIRA 581 100,0Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia


9. taula. BFAko Laguntza Psikologikorako Programa. Sexu-indarkeriaren biktima diren emakumeen kasu berriak. 2016.


Emakumeak %

GUZTIRA 46 100,0 Arrigorriaga 1 2,2

Barakaldo 5 10,9

Bilbao 22 47,8

Dima 1 2,2

Erandio 2 4,3

Galdakao 1 2,2

Getxo 3 6,5

Igorre 1 2,2

Lekeitio 1 2,2

Mungia 3 6,5

Muxika 1 2,2

Ortuella 1 2,2

Plentzia 1 2,2

Santurtzi 2 4,3

Sestao 1 2,2

Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia

UDALERRIA




JAIOTZA-LEKUA Emakume-ak %Emakume guztizk.ren gaineko %

EUROPA 1 6,7 2,2 E.B. 28 1 6,7 2,2

ERRESUMA BATUA 1 6,7 2,2

AFRIKA 1 6,7 2,2 MAGREB 1 6,7 2,2

MAROKO 1 6,7 2,2


ARGENTINA 1 6,7 2,2

BOLIVIA 1 6,7 2,2

BRASIL 2 13,3 4,3

EKUADOR 2 13,3 4,3

HONDURAS 2 13,3 4,3

NIKARAGUA 2 13,3 4,3

PARAGUAI 2 13,3 4,3

VENEZUELA 1 6,7 2,2

GUZTIRA 15 100,0 32,6 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. BFA


EZGAITASUNA EmakumeakPsikikoa 2

GUZTIRA 2 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia




ADINA Emakumeak %18-20 3 6,5

21-30 10 21,7

31-40 19 41,3

41-50 7 15,2

51-64 6 13,0

≥ 65 1 2,2

GUZTIRA 46 100,0 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua.Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia


Indarkeria arazoak dituzten emakumeak 2

Guztira Etxeko tratu txarrekin

Sexu indarkeria-rekin

Amorebieta-Etxano 9.557 40 h 67 10 10 0

Barakaldo 51.748 140 h 72 68 58 10

Basauri 21.080 40 h 46 25 18 7

Bilbao 3 182.390 (3) (3) (3) (3) (3)

Ermua 8.007 7,5 h 32 11 11 0

Galdakao 14.880 80 h 127 59 55 4

Gernika-Lumo 4 8.730 (Busturialdeko Eskualdea) (14.913)

Getxo 41.656 120 h 70 13 13 0

Leioa 15.845 75 h 33 7 7 0

Muskiz 3.822 76 h 25 4 3 1

Portugalete 24.168 216 h 64 16 12 4

Santurtzi 23.789 32 h 62 53 53 0

Sestao 14.302 16 h 34 17 15 2

Urduña/Orduña 2.044 4 h 24 0 0 0

Mungialde 12.068 48 h 64 9 9 0

Uribe Kosta 18.858 28 h 16 5 5 0

Iturria: BLHko udalerri eta mankomunitateak.

Geuk landutako datuak.

14 14 0 60 h 63

10. taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua (*) duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxeko tratu txarrak edota sexu indarkeriaren biktima diren emakumeen kasuak, guztira. 2016.

MA

NK

.U

DAL

ERR

IAK

Emak. po-pulazioa1

Zerbitzuaren orduak hilean

Artatutako emakumeak,

guztiraERAKUNDEAK

(*) BLHko udal – erakundeen arreta psikologikoko baliabide gehienak ez dituzte indarkaria kasuak soilik artatzen, baizik eta problematika guztietako harrera egiten dute, Barakaldoko eta Santurtzikoak izan ezik, zeintzuk familarteko biolentziaren tratamendura bideratuak dauden.1 Udalerrian edo mankomunitatean ziren emakume guztiak 2016an, EINeko datuen arabera eta adina aparte utzita, zerbitzuaren erabiltzaileen datuak urte horretakoak dira eta. Iturria: EIN. 2016/01/01eko Biztanleen errolda, 636/2016 Errege Dekretua, abenduaren 2koa.2 Tratu txarrak edota sexu-indarkeria jasan dituztenak, honek aholku- eskearen arrazoia ez izan arren.3 Bilboko Udalak tratu txarren eta eraso sexualen kasuen arreta psikologikoa, Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatzen ditu. Soilik deribatutako kasu hauek azkartasunarekin artatu ezin badira, Udalak Modulu Psiko – Sozialetara (Auzolan, Deustu – San Inazio eta Errekalde) bidaliko lituzke, zeinekin akordio bat duen. 2016 urtean, Bilboko Udalaren Emakume Zerbitzuak, arreta psikologikoa behar zuten emakume biktimen kasuak Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatu zituen.4 Busturialdeko eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen udal - zerbitzua.


EZAUGARRIAK

Bikote/ bikote

ohiaren ind. (%)

Atzerrian jaiotakoak (%)

18 urte baino gutxiago %

18 eta 64 urte bitartean %

65 urte edo gehiago %

Ezgaitasunarekin %

Amorebieta-Etxano 4 100,0 25,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Barakaldo 29 93,1 37,9 0,0 93,1 6,9 6,9

Basauri 13 100,0 0,0 7,7 92,3 0,0 0,0

Bilbao (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1)

Ermua 11 90,9 9,1 0,0 100,0 0,0 9,1

Galdakao 24 100,0 12,5 4,2 95,8 0,0 0,0

Gernika-Lumo

(Busturialdeko Esk.)

Getxo 5 100,0 60,0 0,0 80,0 20,0 0,0

Leioa 7 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Muskiz 1 100,0 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Portugalete 8 87,5 0,0 0,0 87,5 12,5 0,0

Santurtzi 22 100,0 22,7 0,0 95,5 4,5 0,0

Sestao 12 100,0 25,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Urduña/Orduña 0 - - - - - -

Mungialde 9 100,0 22,2 0,0 88,9 11,1 0,0

Uribe Kosta 5 100,0 80,0 0,0 100,0 0,0 0,0



0,012 100,0 33,3 0,0 83,3 16,7

EMAKUM.

11. Taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Etxean tratu txarrak jasan duten emakumeen kasu berriak. 2016.

MA

NK

.U

DAL

ERR

IAK

ERAKUNDEAK

1 Bilboko Udalak tratu txarren eta eraso sexualen kasuen arreta psikologikoa, Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatzen ditu. Soilik deribatutako kasu hauek azkartasunarekin artatu ezin badira, Udalak Modulu Psiko – Sozialetara (Auzolan, Deustu – San Inazio eta Errekalde) bidaliko lituzke, zeinekin akordio bat duen. 2016 urtean, Bilboko Udalaren Emakume Zerbitzuak, arreta psikologikoa behar zuten emakume biktimen kasuak Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatu zituen.


EZAUGARRIAK


(%)

18 urte baino gutxiago %

18 eta 64 urte bitartean %

65 urte edo gehiago %

Ezgaitasunarekin %

Amorebieta-Etxano 0 - - - - -

Barakaldo 5 20,0 0,0 80,0 20,0 20,0

Basauri 6 0,0 16,7 83,3 0,0 0,0

Bilbao (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1)

Ermua 0 - - - - -

Galdakao 0 - - - - -

Gernika-Lumo

(Busturialdeko Esk.)

Getxo 0 - - - - -

Leioa 0 - - - - -

Muskiz 0 - - - - -

Portugalete 1 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Santurtzi 0 - - - - -

Sestao 1 0,0 0,0 100,0 0,0 0,0

Urduña/Orduña 0 - - - - -

Mungialde 0 - - - - -

Uribe Kosta 0 - - - - -



-0 - - -

EMAKUM.

-

MA

NK

.U

DAL

ERR

IAK

ERAKUNDEAK

12. Taula. Arreta psikologikoa. Laguntza psikologikorako zerbitzua duten Bizkaiko Lurralde Historikoko udalerri eta mankomunitateak. Sexu-indarkeria jasan duten emakumeen kasu berriak. 2016.

1 Bilboko Udalak tratu txarren eta eraso sexualen kasuen arreta psikologikoa, Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatzen ditu. Soilik deribatutako kasu hauek azkartasunarekin artatu ezin badira, Udalak Modulu Psiko – Sozialetara (Auzolan, Deustu – San Inazio eta Errekalde) bidaliko lituzke, zeinekin akordio bat duen. 2016 urtean, Bilboko Udalaren Emakume Zerbitzuak, arreta psikologikoa behar zuten emakume biktimen kasuak Bizkaiko Foru Aldundiko Arreta Psikologikorako Programara deribatu zituen.

LABURPENA

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.D. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, FamilianEsku Hartzeko Programa Espezializatuaren gaineko datuak

2.1. Jasandako indarkeria motaren arabera


2.3. Emakumeen aradurapean dauden menpeko pertsonen arabera



3.2. Kasu berriak emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera. 2016

4. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak, guztira. 2006-2016.

2. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Emakumeen kasu berriak. 2016.

3. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako emakumeak jaiotza-lekuaren arabera. 2016.

LABURPEN KOADROA


Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua - 11. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.

Familian Esku Hartzeko Programa Espezializatua - 2

LABURPEN KOADROA






UD

ALER

RIA

K






ARRATIA - - - -

BUSTURIALDEA [2] -


ENKARTERRIAK - - -

LEA IBARRA - - -

LEA-ARTIBAI - - -

MUNGIALDE - -

TXORIERRI - - - -

URIBE KOSTA - -

MAN

KO

MU

NIT

ATEA

K (*

)

2Busturialdeko eskualdetik datozen emakumeen harrera egiten duen Gernika - Lumoko udal - zerbitzu bati buruzkoa da.* Izaera sozialeko zerbitzugintzarako Bizkaiko udalerrietako mankomunitateak.


GUZTIRA Kasu berriak

Aurreko kasuak

Emakume kop. 106 46 60

Adingabe kop. 92 39 53

Neska kop. 45 19 26

Mutil kop. 47 20 27


1. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak kasu motaren arabera (berria/aurreko urteetakoa). 2016.

ARTATUTAKO PERTSONAK


2.1. Jasandako indarkeria motaren arabera

INDARKERIA MOTA Emakum. Kasu berrien guztizkoaren gaineko %

Fisikoa 33 71,7Psikologikoa 46 100,0Ekonomikoa 22 47,8Soziala 21 45,7Sexuala 16 34,8Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.


ADINA Emak. %

18-30 urte 7 15,2

31-40 urte 16 34,8

41-50 urte 9 19,6

51-64 urte 7 15,2

65 urte edo gehiago 7 15,2

Guztira 46 100,0Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

2. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Emakumeen kasu berriak. 2016.


2.3. Emakumeen ardurapeko pertsonen arabera

Emak.

Ardurapeko seme-alabarik gabe 18

Ardurapeko seme-alabekin 28

Adingabeak 21

Adindunak 6Adingabe eta adindunak 1

Ardurapeko beste pertsonak 0Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.



JATORRIZKO UDALERRIAK Emakum. %Abanto y Ciérvana-Abanto zierbena 1 2,2Arrigorriaga 3 6,5Barakaldo 7 15,2Basauri 2 4,3Bilbao 13 28,3Derio 1 2,2Etxebarri 1 2,2Getxo 2 4,3Gorliz 1 2,2Igorre 1 2,2Leioa 1 2,2Lekeitio 1 2,2Mungia 1 2,2Ortuella 1 2,2Santurtzi 3 6,5Sestao 3 6,5Sopela 1 2,2Valle de Trápaga - Trapagaran 1 2,2Ugao-Miraballes 1 2,2

E.A.Eko gainerakoa 1 2,2Guztira 46 100,0



3.1. Kasuen bilakaera 2006-2016 (kasuak guztira)

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

EAE eta beste EEAA 26 43 47 46 42 38 56 62 75 77 86Atzerria 10 13 9 11 19 23 20 25 28 23 20

Guztira 36 56 56 46 42 61 76 87 103 100 106Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. BFA.

3. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako emakumeak jaiotza-lekuaren arabera. 2016.


3.2. Kasu berriak emakume atzerritarren jaiotza-lekuaren arabera. 2016

JAIOTZA-LEKUA Emakum. %Programan dauden

kasu berrien guztizkoaren gaineko %

AFRIKA 2 22,2 4,3 MAGREB 1 11,1 2,2 MAROKO 1 11,1 2,2 GAINERAKO AFRIKA 1 11,1 2,2 SENEGAL 1 11,1 2,2 AMERIKA 6 66,7 13,0 LATINOAMERIKA 6 66,7 13,0 BOLIVIA 2 22,2 4,3 EKUADOR 1 11,1 2,2 HONDURAS 1 11,1 2,2 KOLONBIA 1 11,1 2,2 NIKARAGUA 1 11,1 2,2 ASIA 1 11,1 2,2 BANGLADESH 1 11,1 2,2

GUZTIRA 9 100,0 19,6 Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Gizarteratzea, Enplegua etaBerdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.


ARTATUTAKO 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

PERTSONAK G E A G E A G E A G E A G E A G E A G E A G E A G E A G E A G E A

Artatutako pertsonak guztira 57 36 21 95 56 39 96 56 40 96 57 39 112 61 51 114 61 53 148 76 72 174 87 87 180 103 77 184 100 84 198 106 92

Kasu berriak (urtean hasitakoak) 57 36 21 46 25 21 31 19 12 40 25 15 46 22 24 51 28 23 81 40 41 87 45 42 96 58 38 77 42 35 85 46 39

Izendegia: G-Guztira / E-Emakumeak / A- AdingabeakOharra: Programa 2006. urteko maiatzean abiarazten da.Iturria: Emakumeak Babesteko eta Familiei Laguntzeko Zerbitzua. Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna Sustatzeko Saila. Bizkaiko Foru Aldundia.

4. taula. Emakumeen aurkako etxe eremuko indarkeria dela eta, Familian Esku Hartzeko BFAko Programa Espezializatua. Artatutako pertsonak, guztira. 2006-2016.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta Telefonikoari buruzko datuak

3.1. Indarkeria egoera berean jasandako tratu txarren kopuruaren arabera

3.2. Jasandako tratu txar motaren arabera (tratu txar mota bakarra)

3.3. Jasandako tratu txar moten arabera (hainbat tratu txar mota aldi berean)




7.1. Seme-alabak ardurapean dituzten edo ez dituzten emakume biktimak

7.2. Emakume biktimak, ardurapean dituzten seme-alaben kopuruaren arabera

7.3. Haurdun dauden emakume biktimak

Zerbitzuarekin harremanetan jartzen diren pertsonak

2006-2016 konparaketa

5. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzua erabili duten emakume biktimak, erasotzaile kopuruaren arabera. Bizkaia. 2016.

6. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Biktimen eta erasotzaileen arteko harreman mota. Bizkaia. 2016.

7. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, ardurapean dituzten seme-alaben arabera. Bizkaia. 2016.

1. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzuaren erabiltzaileak profilaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. 2016.

2. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Deiak egiten dituzten emakume biktimak, indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2016.

3. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, indarkeria egoera berean jasandako tratu txar moten arabera. Bizkaia. 2016.

4. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Familia barruko genero indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, indarkeria egoera berean jasandako tratu txar moten arabera. Bizkaia. 2016.

8. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzuaren erabiltzaileak profilaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. Evolución 2006-2016.


12.1. Dei bereizleak, deiaren arrazoi kopuruaren arabera

12.2. Arrazoi bateko dei bereizleak, deiaren arrazoiaren arabera

12.3. Arrazoi bat baino gehiagoko dei bereizleak, deiaren arrazoien arabera

13.1. Dei bereizleak, dei bakoitzeko zerbitzuak egindako esku-hartze kopuruaren arabera

13.2. Esku-hartze bakarra izan duten dei bereizleak, esku-hartze motaren arabera

13.3. Esku-hartze bat baino gehiago izan duten dei bereizleak, esku-hartze moten arabera

Jasotako deiak

16. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, deia egin den udalerriaren arabera. Bizkaia. 2016.

11. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren ondorioz jasotako dei bereizleak, biktimak arreta jasotzen duenean tratu txarrari buruz duen kontzientzia-mailaren arabera. Bizkaia. 2016.

15. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak beste zerbitzuetara egindako deribazioen arabera. Bizkaia. 2016.

14. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, arretak igorri dituzten iturrien arabera. Bizkaia. 2016.

9. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2016.

10. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekide/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren ondorioz jasotako dei bereizleak, indarkeriaren zikloaren fasearen arabera. Bizkaia. 2016.

12. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, deiaren arrazoien arabera. Bizkaia. 2016.

13. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, zerbitzuak egindako esku-hartzeen arabera. Bizkaia. 2016.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta telefonikoari buruzko datuak

ERABILTZAILEEN PROFILA Emak. GUZTIZK. Gaineko % Gizonak GUZTIZK.

Gaineko % GUZTIRA

Biktimak 757 68,3 0 0,0 757

Hurbileko pertsonak /Senideak 226 20,4 66 6,0 292

Biktimarekin harremana duten profesionalak 32 2,9 11 1,0 43

Biktimarekin harremanik ez duten profesionalak 15 1,4 2 0,2 17

Guztira 1.030 92,9 79 7,1 1.109 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

INDARKERIA MOTA Emak. %

Bikote/bikote ohiak eragindako indarkeria 728 96,2

Familia barruko genero-indarkeria 23 3,0

Sexu indarkeria 6 0,8

Guztira 757 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

1. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzuaren erabiltzaileak profilaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. 2016.

Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.

2. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Deiak egiten dituzten emakume biktimak, indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2016.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.


TRATU TXARREN KOPURUA Emak. %

Tratu txar mota bakarra 300 41,2

Hainbat tratu txar mota 428 58,8

Guztira 728 100,0Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.


TRATU TXAR MOTA Emak. %

Tratu txar psikologikoa 292 97,3

Tratu txar fisikoa 1 0,3

Ez da adierazten 7 2,3


3.3. Jasandako tratu txar motaren arabera (hainbat tratu txar mota aldi berean)




Tratu txar ekonomikoa 128 29,9

Tratu txar sexuala 44 10,3

Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

3. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, indarkeria egoera berean jasandako tratu txar moten arabera. Bizkaia. 2016.



TRATU TXARREN KOPURUA Emak. %

Tratu txar mota bakarra 8 34,8

Hainbat tratu txar mota 15 65,2











Tratu txar ekonomikoa 5 33,3

Tratu txar sexuala 1 6,7


4. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Familia barruko genero indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, indarkeria egoera berean jasandako tratu txar moten arabera. Bizkaia. 2016.


ERASOTZAILE KOPURUA Emak. %

Erasotzaile bakarra 740 97,8

Hainbat erasotzaile 17 2,2


ERASOTZAILEAREKIKO HARREMANA Emak. %

Bikotekidea / ezkontidea 413 53,4

Bikotekide ohia/ ezkontide ohia 281 36,3

Aurreko senitartekoa 5 0,6

Ondorengo senitartekoa 13 1,7

Bestelako ahaideak 7 0,9

Adiskideak / Biktimaren pertsona ezagunak 3 0,4

Biktimaren pertsona ezezagunak 1 0,1

Beste pertsona batzuk 4 0,5


Guztira 774 100,0 Oharra: Guztizkoa ez dator bat emakume biktimen kopuruarekin, emakume batek erasotzaile bat baino gehiago izan dezakeelako.Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

5. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzua erabili duten emakume biktimak, erasotzaile kopuruaren arabera. Bizkaia. 2016.

6. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Biktimen eta erasotzaileen arteko harreman mota. Bizkaia. 2016.


7.1. Seme-alabak ardurapean dituzten edo ez dituzten emakume biktimak

SEME-ALABAK ARDURAPEAN EDO EZ Emak. %

Ardurapeko seme-alabekin 457 60,4

Ardurapeko seme-alaba gabe 300 39,6

Guztira 757 100,0 Iturria: Enplegua eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

7.2. Emakume biktimak ardurapean dituzten seme-alaba kopuruaren arabera

ARDURAPEKO SEME-ALABA KOPURUA Emak. %

Seme-alaba bat 260 56,9

Bi seme-alaba 154 33,7

Hiru seme-alaba edo gehiago 43 9,4

Guztira 457 100,0 Iturria: Enplegua eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

7.3. Haurdun dauden emakume biktimak

Emak.

Haurdun daudenak 10

Haurdun ez daudenak 747

Guztira 757 Iturria: Enplegua eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

7. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Indarkeriaren biktima diren eta zerbitzua erabili duten emakumeak, ardurapean dituzten seme-alaben arabera. Bizkaia. 2016.


2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G E Gi G

Biktimak 582 26 608 323 26 349 761 16 777 943 23 966 891 17 908 824 0 824 719 0 719 680 0 680 723 0 723 732 0 732 757 0 757

Pert. Hurbilak / ahaideak 80 23 103 73 19 92 164 41 205 210 56 266 223 55 278 202 67 269 150 50 200 147 45 192 165 42 207 204 71 275 226 66 292

Profesionalak 57 10 67 41 11 52 60 12 72 42 12 54 50 23 73 59 18 77 52 15 67 33 4 37 34 14 48 47 16 63 47 13 60

Guztira 719 59 778 437 56 493 985 69 1.054 1.195 91 1.286 1.164 95 1.259 1.085 85 1.170 921 65 986 860 49 909 922 56 978 983 87 1.070 1.030 79 1.109

Izendegia: E-Emakumeak / Gi-Gizonak / G-Guztira

Iturriak: Gizarte Gaietako Sailburuordetza. Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila. Eusko Jaurlaritza.(2006-2008)

Genero-indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza. Herrizaingo Saila. Eusko Jaurlaritza (2009-2011)Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea (2012). Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza. (2013tik)

ERABILTZAILEEN PROFILA

8. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Zerbitzuaren erabiltzaileak profilaren eta sexuaren arabera. Bizkaia. Bilakaera 2006-2016.



INDARKERIA MOTA Kop. GUZTIZK. Gaineko %

Bikotekide / bikotekide ohia 1.679 95,2 Familia barneko genero indarkeria 51 2,9 Sexu indarkeria 14 0,8 Ez da adierazten 20 1,1 Dei bereizleak guztira 1.764 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

BIKOTEKIDE/ BIKOTEKIDE OHIAREN INDARKERIAGATIKO

ARRETAK

Kop. %Tentsioaren handitzea 1.193 71,1 Gertakari zorrotza edo bortizkeriaren leherketa 335 20,0 Ziklotik kanpo / ondorio psikologikoak 120 7,1 Damua eta adiskidetzea 6 0,4 Ez da adierazten 25 1,5 Dei bereizleak guztira (bikote/bikote ohiaren indark.) 1.679 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

BIKOTEKIDE/ BIKOTEKIDE OHIAREN INDARKERIAGATIKO

ARRETAK

Kopurua %Txikia edo nulua 388 23,1 Ertaina 642 38,2 Altua 603 35,9 Indarkeria egoeratik kanpo 9 0,5 Ez da adierazten 37 2,2 Dei bereizleak guztira (bikote / bikote ohiaren ind.) 1.679 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.


9. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak indarkeria motaren arabera. Bizkaia. 2016.

10. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekide/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren ondorioz jasotako dei bereizleak, indarkeriaren zikloaren fasearen arabera. Bizkaia. 2016.

INDARKERIAREN ZIKLOAREN FASEA

11. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Bikotekideak/bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren ondorioz jasotako dei bereizleak, biktimak arreta jasotzen duenean tratu txarrari buruz duen kontzientzia-mailaren arabera. Bizkaia. 2016.

KONTZIENTZIA MAILA

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.F. Arreta Telefonikoari buruzko datuakHurrengo tauletan aurkezten diren datuak Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko (900 840 111) informazio eta arreta zerbitzu espezializatuaren erabilerari buruz ari dira.

12.1. Dei bereizleak, deiaren arrazoi kopuruaren arabera

DEI BEREIZLEAK KOP. GUZTIZK. Gaineko %

Arrazoi bateko deiak 815 46,2

Arrazoi bat baino gehiago duten deiak 949 53,8

Dei bereizleak guztira 1.764 100,0Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

12.2. Arrazoi bateko dei bereizleak, deiaren arrazoiaren arabera

ARRAZOI BAT DUTEN DEIAK

Kop. %Akonpainamendu edo jarraipen telefonikoa 505 62,0

Informazioa 160 19,6

Orientazioa 109 13,4

Koordinazioa 13 1,6

Larrialdia 20 2,5



12.3. Arrazoi bat baino gehiagoko dei bereizleak, deiaren arrazoien arabera

ARRAZOI BAT BAINO GEHIAGO DUTEN DEIAK

Kop. %Orientazioa 937 98,7

Informazioa 864 91,0

Akonpainamendu edo jarraipen telefonikoa 97 10,2

Larrialdia 5 0,5

Koordinazioa 2 0,2


12. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak deiaren arrazoien arabera. Bizkaia. 2016.

DEIAK EGITEKO ARRAZOIA

DEIAK EGITEKO ARRAZOIAK


13.1. Dei bereizleak, dei bakoitzeko zerbitzuak egindako esku-hartze kopuruaren arabera

DEI BEREIZLEAK KOP. GUZTIZK. Gaineko %

Esku-hartze bakarra izan duten deiak 323 18,3

Esku-hartze bat baino gehiagoko deiak 1.441 81,7

Dei bereizleak guztira 1.764 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

13.2. Esku-hartze bakarra izan duten dei bereizleak, esku-hartze motaren arabera

ESKU-HARTZE BAKARREKO DEIAKKop. %

Akonpainamendua eta jarraipen telefonikoa 150 46,4 Informazioa 120 37,2 Orientazioa 17 5,3 Beste zerbitzu batzuekin koordinazioa 13 4,0 Larrialdia 10 3,1 Euste emozionala 4 1,2 Ez da adierazten 9 2,8


13.3. Esku-hartze bat baino gehiago izan duten dei bereizleak, esku-hartze moten arabera

ESKU-HARTZE BAT BAINO GEHIAGO IZAN

DUTEN DEIAKKop. %

Euste emozionala 1.227 85,1 Orientazioa 1.037 72,0 Informazioa 945 65,6 Akonpainamendu eta jarraipen telefonikoa 451 31,3 Arreta krisian 21 1,5 Larrialdia 9 0,6 Beste zerbitzu batzuekin koordinazioa 4 0,3 Koordinazioa deribazio txostenarekin 4 0,3 Oharra: larrialdiko arretak 112 zerbitzuaren esku-hartzea behar du; krisialdiko arreta, berriz, laguntzaemozionala izan daiteke larrimin une batean, polizia edo medikuen premiazko esku hartzearen beharrik gabe.


13. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak zerbitzuak egindako esku-hartzeen arabera. Bizkaia. 2016.

EGINDAKO ESKU-HARTZEA

EGINDAKO ESKU-HARTZEAK


IGORPENAREN ITURRIA Kop. %016 775 43,9

Barnekoa (zerbitzutik bertatik)** 651 36,9

Berezko iniziatiba 43 2,4

Komunikabideak 39 2,2

Ertzaintza 25 1,4

Adiskideak 20 1,1

Administrazioa* 19 1,1

Osasun-zerbitzuak 15 0,9

Beste gizarte-zerbitzu batzuk 13 0,7

Ahaideak 10 0,6

Beste pertsona batzuk 5 0,3

Elkarte-zerbitzuak eta GKEetakoak 4 0,2

Zerbitzu juridikoak (B.L.Z izan ezik) 2 0,1

Biktimari Laguntzeko Zerbitzua (B.L.Z) 1 0,1

Gizarte Zerbitzuetako Zuzendaritza 1 0,1


Guztira 1.764 100,0

* Genero Indarkeriaren arretan espezializatu gabeko administrazio-zerbitzuak (Emakunde, Euskal Enplegu Zerbitzua…).** Aurreko deian, zerbitzuak behar duenean berriro deitzea proposatu du.


14. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, arretak igorri dituzten iturrien arabera. Bizkaia. 2016.


ZEIN ZERBITZURA BIDERATZEN DEN Kop. %Biktimari Laguntzeko Zerbitzua (B.L.Z) 348 19,7

Zerbitzu-juridikoak (B.L.Z izan ezik) 81 4,6

Polizia-zerbitzuak 80 4,5

Gizarte-zerbitzuak 52 2,9

Berdintasun/Emakumearen zerbitzuak 48 2,7

BFA-ren programa psikologiko espezializatua 39 2,2

Larrialdi-zerbitzuak 36 2,0

Zerbitzu-psikologikoak 28 1,6

Osasun-zerbitzuak 19 1,1

Gizarte Zerbitzuetako Zuzendaritza 17 1,0

Barnekoa (zerbitzura bertara) 7 0,4

Elkarte-zerbitzuak eta GKEetakoak 5 0,3

016 4 0,2

BFAren programa espezializatua/Psicosoziala 3 0,2

Enplegu-zerbitzua 3 0,2

Adingabeen zerbitzuak 3 0,2

UGLZ Vitoria-Gasteiz 1 0,1

Beste batzuk 12 0,7

Deribaziorik gabe 978 55,4

Guztira 1.764 100,0 Oharra: Zerbitzuaren arreta batek 0-1 deribazio izan ditzake.


15. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak beste zerbitzuetara egindako deribazioen arabera. Bizkaia. 2016.


UDALERRIA KOP. %Arrigorriaga 29 1,6

Balmaseda 21 1,2

Barakaldo 103 5,8

Basauri 25 1,4

Bilbao 596 33,8

Derio 23 1,3

Erandio 26 1,5

Galdakao 51 2,9

Gernika-Lumo 24 1,4

Getxo 70 4,0

Leioa 34 1,9

Portugalete 45 2,6

Santurtzi 47 2,7

Sestao 42 2,4

Zalla 22 1,2

Gainerakoak 489 27,7


Guztira 1.764 100,0 Oharra: "Gainerakoak" kategoria 5.000 biztanle baino gutxiagoko udalerriak edo 20 dei baino gutxiago egin dituzten udalerriak barne hartzen ditu. Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

16. taula. Genero indarkeriaren emakume biktimentzako telefono bidezko informazio eta arreta zerbitzu espezializatua 24 orduz. Dei bereizleak, deia egin den udalerriaren arabera. Bizkaia. 2016.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.G. Etxebizitzaren gaineko datuak

Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak:

3.1. Erakunde eskatzailearen arabera

3.2. Onuradunaren bizikidetza unitatearen tamainaren arabera

3.3. Emakume atzerritar onuradunen jaiotza-lekuaren arabera

3.4. Onuradunaren adinaren arabera

4.1. Adierazle nagusiak lurralde eremuaren arabera

4.2. Bizikidetza unitatearen tamainaren arabera


4.4. Nazionalitatearen arabera


Tabla 5. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Etxebideren alokairuko etxebizitzen eskatzaileen baremazio orokorrean, genero indarkeriaren akreditazioa duten emakumeen espedienteak lurraldearen arabera. Bilakaera 2009-2016.

1. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenaren eskaerak, tramitazioaren emaitzaren eta lurralde-eremuaren arabera. 2016.

1. neurria: Alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenak

2. neurria: Alokairu erregimeneko BOEetako sustapenerako baremazioan puntu estrak ematea

4. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Etxebideren alokairuko etxebizitzen eskatzaileen baremazio orokorrean, genero indarkeriaren biktimen akreditazioa duten emakumeen espediente aktiboak. 2016/12/31ko datuak.

3. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenak. Bizkaia. 2016.

2. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Aurkeztutako eskaerak eta alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenak. Bizkaia. Bilakaera 2007-2016.


Bizkaia EAE

EAEren gaineko Bizkaiko

%

Esleipenak 7 18 38,9

Ukapenak 1 2 50,0

Erabakitzeke 1 2 50,0Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Aurkeztutako eskaerak 5 13 13 1 10 11 (*) 5 (*) 6

Esleipenak 5 9 13 5 3 9 8 3 7 7

(*) Datu ez eskuragarrria

Iturriak: Etxebizitzako Sailburuordetza. Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila. Eusko Jaurlaritza. (2007-2008).

Genero-indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza. Herrizaingo Saila. Eusko Jaurlaritza. (2009-2011).Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea (2012). Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza. (2013tik).

2. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Aurkeztutako eskaerak eta alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenak. Bizkaia. Bilakaera 2007-2016.

ESKAERAK ETA ALOKAIRUKO ETXEBIZITZEN ZUZENEKO

ESLEIPENAK

Hurrengo tauletan azaltzen diren datuak Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailburuaren, 2006ko urriaren 4ko agindua ezartzearen ondorio dira, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa.

1. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenaren eskaerak, tramitazioaren emaitzaren eta lurralde-eremuaren arabera. 2016.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.G. Etxebizitzaren gaineko datuakHurrengo tauletan azaltzen diren datuak Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailburuaren, 2006ko urriaren 4ko agindua ezartzearen ondorio dira, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa.

3.1. Erakunde eskatzailearen arabera

ERAKUNDE ESKATZAILEA Kop.Bizkaiko Foru Aldundia 4 Udalerri / Mankomunitateak 3

GUZTIRA 7 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

3.2. Onuradunaren bizikidetza unitatearen tamainaren arabera

BIZIKIDETZA UNITATEKO PERTSONAK Emak. %Pertsona bat 1 14,3

Bi pertsona 2 28,6

Hiru pertsona 3 42,9

Lau pertsona 1 14,3

GUZTIRA 7 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

3.3. Emakume atzerritar onuradunen jaiotza-lekuaren arabera

JAIOTZA-LEKUA Emak.

Atzer. Guztizk. gaineko

%

Emak. Onurad.

guzt. gaineko %

AFRIKA 4 100,0 57,1 MAGREB 1 25,0 14,3

MAROKO 1 25,0 14,3

AFRIKA GAINERAKOA 3 75,0 42,9 GINEA 1 25,0 14,3

KONGO 1 25,0 14,3

SENEGAL 1 25,0 14,3

GUZTIRA 4 100,0 57,1 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.


ADINA Emak. %30 urte baino gutxiagokoak 3 42,9

30-40 urte bitartean 3 42,9

41-50 urte bitartean 1 14,3

50 urte baino gehiagokoak 0 0,0


3. taula. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Alokairuko etxebizitzen zuzeneko esleipenak. Bizkaia. 2016.


4.1. Adierazle nagusiak lurralde-eremuaren arabera

Bizkaia EAEEAEren gaineko

Bizkaiko %

G.I-ren biktimen espediente aktiboak* 353 615 %57,42016ko altak 115 212 %54,2Etxebizitza esleipenak 39 82 %47,6* 2016/12/31n zeuden espediente aktiboak.


4.2. Bizikidetza unitatearen tamainaren arabera

BIZIKIDETZA UNITATEKO PERTSONAK Emak. %

Pertsona bat 87 24,6

Bi pertsona 159 45,0

Hiru pertsona 68 19,3

Lau pertsona 34 9,6

Bost pertsona 5 1,4

Sei pertsona 0 -



ADINA Emakumeak %

0 -

66 18,7

155 43,9

92 26,1

37 10,5

3 0,8

353 100,0 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

41-50 urte

51-64 urte

≥ 65 urte

GUZTIRA

<18 urte

18-30 urte

31-40 urte

Hurrengo tauletan azaltzen diren datuak Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuaren, 2012ko urriaaren 15eko agindua ezartzearen ondorio dira, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa.


GENERO INDARKERIAREN BIKTIMA DIREN EMAKUMEAK ETXEBIDEN

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.G. Etxebizitzaren gaineko datuakHurrengo tauletan azaltzen diren datuak Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuaren, 2012ko urriaaren 15eko agindua ezartzearen ondorio dira, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzat etxebizitzaren arloko ekintza positiboko neurriei buruzkoa.


4.4. Nazionalitatearen arabera

NAZIONALITATEA Emak. % Espainiarra 228 64,6

Atzerritarra 120 34,0




EZGAITASUN MOTA Emak. % Psikikoa 11 3,1 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

LURRALDEA 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Bizkaia 92 123 140 176 309 267 306 353 EAE 153 224 246 315 559 530 539 615

EAE guztizkoaren gaineko Bizkaiko % %60,1 %54,9 %56,9 %55,9 %55,3 %50,4 %56,8 %57,4

Iturriak: Genero-indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza. Herrizaingo Saila. Eusko Jaurlaritza. (2009-2011).Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea (2012). Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza. (2013tik).

Tabla 5. Etxebizitza arloan genero indarkeriaren emakume biktimentzako eragin positiboko neurriak. Etxebideren alokairuko etxebizitzen eskatzaileen baremazio orokorrean, genero indarkeriaren akreditazioa duten emakumeen espedienteak lurraldearen arabera. Bilakaera 2009-2016.

Oharra: 2009-2012ko datuak alokairu erregimeneko BOEn zozketarako kupoaren abrnean dauden genero indarkeriaren emakume biktimen espedientei dagokie. Neurri hori, alokairu erregimeneko BOEn promoziorako baremazioan 10 punto gehigarri ematen duen neurriaren aurrekoa da. Azken hau da gaur egun indarrean dagoen neurria eta honi buruzkoak dira 2013tik batu diren datuak.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak (1/2004 LO 27. art.)

1.1. Prozeduraren ebazpenaren eta lurralde eremuaren arabera

1.2. Eskatzaileak bizi diren udalerrien arabera

2.1. Onuradunak bizi diren udalerrien arabera

2.2. Emakume atzerritar onuradunen jatorrizko herrialdearen arabera


2.4. Onuradunak ardurapean duten seme-alaba kopuruaren arabera

2.5. Eskaera-bidearen arabera

2.6. Emandako zenbatekoaren arabera

3.1. Ukatzeko arrazoiaren arabera

Laguntza Ekonomikoak1. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Aurkeztutako eskaerak. Bizkaia. 2016.

2. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Emandako diru-laguntzak. Bizkaia. 2016.

3. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Ukatutako eskaerak. Bizkaia. 2016

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak.

1.1. Prozeduraren ebazpenaren eta lurralde eremuaren arabera

LAGUNTZA EKONOMIKOEN ESKAERAK

Lurralde Eremua GUZTIRA Emandakoak Erabakitzeke Ukatutak Baztertuak* Onartuak %

Bizkaia 126 67 8 47 4 53,2

EAE 279 143 25 101 10 51,3

Bizkaia EAEko guztiaren gain % 45,16 46,85 32,00 46,53 40,00 *Eskatutako dokumentazioa ez zuzentzeagatik ukatutako eskaerak.Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

1. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Aurkeztutako eskaerak. Bizkaia. 2016.

Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak 2007ko azaroaren 29ko Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburuaren Aginduaren aplikazioaren ondorio dira. Bertan, Genero Indarkeriaren aurka Oso-osoko Babesa Emateko Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27.artikuluan aurreikusitako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei diru-laguntza emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen da.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.H. Laguntza Ekonomikoei Buruzko Datuak.Hurrengo tauletan aurkezten diren datuak 2007ko azaroaren 29ko Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburuaren Aginduaren aplikazioaren ondorio dira. Bertan, Genero Indarkeriaren aurka Oso-osoko Babesa Emateko Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 27.artikuluan aurreikusitako genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei diru-laguntza emateko eta ordaintzeko prozedura ezartzen da.

1.3. Eskatzaileak bizi bizi diren udalerrien arabera

BIZITERRIAK Emak. % Amorebieta-Etxano 1 0,8 Arrigorriaga 2 1,6 Bakio 1 0,8 Barakaldo 8 6,3 Barrika 1 0,8 Basauri 4 3,2 Bermeo 1 0,8 Berriz 2 1,6 Bilbao 57 45,2 Dima 1 0,8 Durango 1 0,8 Elorrio 1 0,8 Erandio 5 4,0 Ermua 1 0,8 Etxebarri 3 2,4 Galdakao 2 1,6 Gernika-Lumo 3 2,4 Getxo 3 2,4 Igorre 2 1,6 Leioa 4 3,2 Lemoa 2 1,6 Mungia 1 0,8 Ortuella 3 2,4 Portugalete 6 4,8 Santurtzi 6 4,8 Sestao 2 1,6 Valle de Trápaga-Trapagaran 2 1,6 Urduliz 1 0,8



2.1. Onuradunak bizi diren udalerrien arabera

BIZITERRIAK Emak. % Arrigorriaga 1 1,5

Bakio 1 1,5

Barakaldo 1 1,5

Barrika 1 1,5

Basauri 2 3,0

Bermeo 1 1,5

Bilbao 35 52,2

Dima 1 1,5

Erandio 3 4,5

Etxebarri 1 1,5

Gernika-Lumo 2 3,0

Getxo 1 1,5

Igorre 2 3,0

Leioa 3 4,5

Lemoa 2 3,0

Ortuella 1 1,5

Portugalete 3 4,5

Santurtzi 4 6,0



2. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Emandako diru-laguntzak. Bizkaia. 2016.


2.2. Emakume atzerritar onuradunen jatorrizko herrialdearen arabera

JATORRIZKO LEKUA Emak.

Emakume etorkinen


Emakume onuradun


EUROPA 3 9,4 4,5 E.B 28 3 9,4 4,5

ERRUMANIA 2 6,3 3,0

FRANTZIA 1 3,1 1,5

AFRIKA 10 31,3 14,9 MAGREB 6 18,8 9,0

MAROKO 6 18,8 9,0

GAINERAKO AFRIKA 4 12,5 6,0 ETIOPIA 1 3,1 1,5

GINEA BISSAU 1 3,1 1,5

NIGERIA 2 6,3 3,0


BOLIVIA 5 15,6 7,5

BRASIL 4 12,5 6,0

EKUADOR 2 6,3 3,0

KOLONBIA 2 6,3 3,0

NIKARAGUA 3 9,4 4,5

PANAMA 1 3,1 1,5

PARAGUAI 2 6,3 3,0

GUZTIRA 32 100,00 47,76 Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.



ADINA Emak. % < 18 urte 0 0,018-30 urte 23 34,331-40 urte 22 32,841-50 urte 20 29,951-64 urte 1 1,5≥ 65 urte 1 1,5

GUZTIRA 67 100,0Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

2.4. Onuradunak ardurapean duten seme-alaba kopuruaren arabera

ARDURAPEKO SEME-ALABAK Emak. % Ardurapeko seme-alabarik gabe 8 11,9Ardurapeko seme-alaba bat 28 41,8Ardurapeko seme-alaba bi edo gehiago 31 46,3


2.5. Eskaera-bidearen arabera

ESKAERA BIDEA Emak. % Gizarte-zerbitzuak 62 92,5Biktimari Laguntzeko Zerbitzua (B.L.Z) 3 4,5Emakumea zuzenean 2 3,0


2.6. Emandako zenbatekoaren arabera*

EMANDAKO ZENBATEKOA Emak. % 2.556 euro (langabezia-sorospeneko 6 hilabeteko zenbatekoa) 8 11,95.112 euro (langabezia-sorospeneko 12 hilabeteko zenbatekoa) 27 40,37.668 euro (langabezia-sorospeneko 18 hilabeteko zenbatekoa) 26 38,810.224 euro (langabezia-sorospeneko 24 hilabeteko zenbatekoa) 6 9,0

TOTAL 67 100,0

* Emandako zenbatekoa emakume eskatzaileak ardurapean dituen pertsona kopurua eta emakumeareneta/edo ardurapean dituen pertsonen ezgaitasun-mailaren arabera ezartzen da. Zenbatekoen sailkapena.

Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak (1/2004 LO 27. art.)



3.1. Ukatzeko arrazoiaren arabera

UKATZEKO ARRAZOIAK KOP. %Laguntza hau lehenago jaso izana edo laguntza bateraezinak jasotzea 17 33,3

Ezarritakoa baino gehiagoko sarrerak 12 23,5

Lanean aktibo egotea 9 17,6

7 13,7

Beste arrazoi batzuk 6 11,8

GUZTIRA* 51 100,0 *Baldintza bat baino gehiago ez betetzeagatik ukatutako 4 eskaera.


Genero-indarkeriaren biktimaren egiaztagutuna indarrean ez izatea edo urtebete baino gutxiagoko antzinatasuna ez izatea

3. taula. Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako Laguntza Ekonomikoak. Ukatutako eskaerak. Bizkaia. 2016.

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.I. Enpleguaren gaineko datuak

1.1. Lurralde eremuaren arabera

1.2. Langabezi-egoeran





Lanbide

1.taula. Lanbiden enplegu-eskatzaile bezala erregistratuko genero indarkeriaren biktima diren emakumeak. 2016.

2. taula. Lanbiden enplegu-eskatzaile bezala erregistratuko genero indarkeriaren biktima diren emakumeak (altak) Bizkaia 2016.


1.1. Lurralde eremuaren arabera

Bizkaia EAEEAEren gaineko

Bizkaiko %

Kasuk guztira 316 574 55,1

212 369 57,5


1.2. Langabezi-egoeran

Bizkaia Langabezi %

Kasuak guztira 261 82,6

184 86,8


2016ko altak

2016ko altak

1.taula. Lanbiden enplegu-eskatzaile bezala erregistratuko genero indarkeriaren biktima diren emakumeak. 2016.



Emakumeak Alten gaineko %

GUZTIRA 212 100,0

Abadiño 1 0,5

Amorebieta-Etxano 1 0,5

Arrigorriaga 2 0,9

Atxondo 1 0,5

Bakio 1 0,5

Balmaseda 3 1,4

Barakaldo 20 9,4

Basauri 8 3,8

Bermeo 2 0,9

Bilbao 81 38,2

Dima 1 0,5

Durango 4 1,9

Elorrio 2 0,9

Etxebarri 2 0,9

Galdakao 2 0,9

Gernika-Lumo 1 0,5

Getxo 5 2,4

Güeñes 3 1,4

Igorre 2 0,9

Iurreta 1 0,5

Karrantza Harana/Valle de Carranza 1 0,5

Leioa 2 0,9

Lekeitio 3 1,4

Lemoa 2 0,9

Lezama 2 0,9

Markina-Xemein 1 0,5

Mungia 2 0,9

Muskiz 3 1,4

Ortuella 5 2,4

Plentzia 2 0,9

Portugalete 1 0,5

UDALERRIA

2. taula. Lanbiden enplegu-eskatzaile bezala erregistratuko genero indarkeriaren biktima diren emakumeak (altak). Bizkaia. 2016.



Emakumeak Alten gaineko %

GUZTIRA 212 100,0

Santurtzi 27 12,7

Sestao 10 4,7

Urduliz 1 0,5


Zaldibar 1 0,5

Zamudio 1 0,5

Zierbena 1 0,5


UDALERRIA



JAIOTZA-LEKUA EmakumeakAtzer.


EUROPA 8 9,9 E.B. 28 7 8,6

ERRUMANIA 4 4,9

FRANTZIA 1 1,2

ITALIA 1 1,2

PORTUGAL 1 1,2

GAINERAKO EUROPA 1 1,2 UKRAINA 1 1,2

AFRIKA 25 30,9 MAGREB 20 24,7

ALJERIA 2 2,5

MAROKO 18 22,2

GAINERAKO AFRIKA 5 6,2 ETIOPIA 1 1,2

GINEA BISSAU 1 1,2

KONGO 1 1,2

SENEGAL 2 2,5

AMERIKA 48 59,3 LATINOAMERIKA 48 59,3

ARGENTINA 1 1,2

BOLIVIA 9 11,1

BRASIL 14 17,3

EKUADOR 3 3,7

GUATEMALA 1 1,2

HONDURAS 2 2,5

KOLONBIA 3 3,7

KUBA 1 1,2

NIKARAGUA 4 4,9

PARAGUAI 5 6,2

PERU 1 1,2

URUGUAI 1 1,2

VENEZUELA 3 3,7




Emakumeak Guztizkoaren gaineko %

Ezgaitasunarekin 8 3,8

204 96,2



ADINA Guztira Guztizkoaren gaineko %

<18 0 0,0

18-30 56 26,4

31-40 86 40,6

41-50 51 24,1

51-64 18 8,5

65 edo gehiago 1 0,5


Ezgaitasunik gabe

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.K. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenen datuak

1. taula. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenak genero indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzat, lurralde eremuaren arabera. 2016

2. taula. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenak genero indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzat. Bizkaia. 2011-2016 Bilakaera.

Baimenak

I. Arloa: GIZARTE BABESAI.K. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenen datuak

Bizileku eta lanerako baimenak Bizkaia EAEEAEren gaineko

Bizkaiko %Emandako baimenak guztira 59 106 55,7

Bizileku eta lanerako baimenak 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Bizkaia 20 81 77 89 94 59

EAEren gaineko Bizkaiko % 43,5 49,1 51,3 59,7 63,5 55,7

Oharra: 2014ra arte datuak Urteko Estatistika Txostenetik eskuratzen ziren. 2015etik aurrera OrdezkaritzarenAtari Estatistikotik hartuko dira.

Iturria: Espainiako Gobernuaren Osasun, Gizarte Zerbitzu eta Berdintasun Ministerioko Genero Indarkeriaren aurkako Gobernu Ordezkaritza.

Iturria: Espainiako Gobernuaren Osasun, Gizarte Zerbitzu eta Berdintasun Ministerioko Genero Indarkeriaren aurkako Gobernu Ordezkaritza.

1. taula. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenak genero indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzat, lurralde eremuaren arabera. 2016

2. taula. Aldi baterako bizileku eta lanerako baimenak genero indarkeriaren biktima diren emakume atzerritarrentzat. Bizkaia. 2011-2016 Bilakaera.

______________________________________________________________________

2. ERANSKINA

“Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak”

Erakunde arteko Hitzarmen Jarraipen Batzordea

DOKUMENTUA

______________________________________________________________________

EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIA.

PROPOSAMEN TERMINOLOGIKOAK.

Erakunde arteko Hitzarmenaren Jarraipen Batzordea

Emakumeen aurkako indarkeria. Proposamen terminologikoak. Erakunde arteko Hitzarmenaren Jarraipen Batzordea. _____________________________________________________________________________________

2

Gaur egun emakumeen aurka, emakume izate hutsagatik, era batera eta bestera eragiten den indarkeriaren fenomenoa izendatzeko kontzeptu asko erabiltzen dira: “indarkeria sexista”, “gizonezkoen indarkeria”, “genero-indarkeria”, etab. Dena den, terminologia bateratu eta errakuntzak saihestu nahian, “emakumeen aurkako indarkeria” erabiltzea proposatzen da. Hainbat arrazoi ikusi ditugu hautu hori egiteko: lehenik eta behin, gai honetan aditu izan gabe edonork ulertzeko moduko termino argi eta ulerterraza delako; bigarren, indarkeria-mota hau emakumeek pairatzen dutela nabarmentzen duelako eta; hirugarren eta azken, uneotan bera delako adostasun sozial eta politiko handiena biltzen duen adierazpidea eta agiri juridikoetan eta nazioartekoetan1 erabiltzen ari dena. Nahiago dugu “genero-indarkeria” terminoa baztertzea, horren helmena eta esanahia argi zehazten ez bada edo espresuki 1/2004 Lege Organikoari ez badagokio, behintzat, azken aldi honetan hainbat sektoretan indartzeaz gain estatuko araudi berrian azaltzen bada ere, denek ez dutelako esanahi berarekin erabiltzen, eta ondorioz, argitu beharrean nahasmendua ari delako eragiten. Izan ere, “emakumeen aurkako indarkeriaren” sinonimotzat erabiltzen da batzuetan, eta bestetan, berriz, zentzu zabalagoa ematen zaio eta genero-harremanen ondorioz pertsonek –emakumeak bereziki, baina ez beti- paira dezaketen edozein indarkeria-motari egokitu. Zenbaitetan, halaber, emakumeen aurkako indarkeriaz jardutean erabiltzen da, baina soil-soilik bikote-harremanetan ematen denean. Emakumeen aurkako indarkeria definitzeko, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legearen 50. artikuluan eta 2002ko apirilaren 30ean Europako Kontseiluko Ministroen Batzordeak Estatu Kideei Emakumea Indarkeriaz Babesteko onartutako Gomendioan jasotakoa erabiltzea proposatzen da: “…sexuaren ziozko edozein ekintza bortitz joko da emakumeen aurkako indarkeriatzat, baldin eta ekintza horrek emakumeari kalte fisiko, sexual edo psikologikoa edo sufrimendua ekartzen badio edo ekar badiezaioke. Jokaera horien artean sartuko dira emakumea ekintza horiek egitearekin mehatxatzea, hertsapenak egitea edo askatasuna arbitrarioki kentzea, bizitza publikoan edo pribatuan.”2. Aipatutako Gomendioan adierazitakoaren arabera, honako hauek sartzen dira indarkeria horren barruan, nahiz ez diren bakarrak: 1Hor daude, besteak beste, NBEren Adierazpena, emakumeen kontrako indarkeria ezabatzearen ingurukoa (1993); Emakumearen gaineko Pekingo IV. Mundu Konferentzian onartutako Ekintzarako Oinarria (1995); Europako Kontseiluko Ministroen Batzordeak estatu kideei egindako Gomendioa emakumeari indarkeriaren aurrean babesa ematearen inguruan (2002), eta emakumeen aurkako indarkeriaren ondorioak arintzeko eta indarkeria hori Europar batasunetik ezabatzeko jardunbide egokietarako Gida (2002). 2 Emakumeen aurkako indarkeria ezabatzearen inguruko NBEren Adierazpenean (1993) eta Emakumearen gaineko Pekingo IV. Mundu Konferentzian onartutako Ekintzarako Oinarrian (1995) jasotako definizioak ere ildo beretik doaz.


3

a) Familian edo etxean gertatzen den indarkeria, hala nola: eraso fisikoa eta

mentala, abusu emozionala eta psikologikoa, bortxaketa et sexu-abusuak, intzestua, senar, mutil-lagun edo noizean behinkako lagunek edo berarekin bizi direnek emakumea bortxatzea, ohorearen izenean egindako krimenak, emakumeen aurkako mutilazio genital edo sexuala eta emakumearen kaltetan oraindik bizirik dirauten hainbat ohitura, behartutako ezkontzak, besteak beste;

b) Gizartean gertatzen den indarkeria, honako hauek, besteak beste: bortxaketak, sexu-abusuak, lantokian, erakundeetan edo beste hainbat lekutan gertatzen den sexu-jazarpena edo larderia, esplotazio sexual eta ekonomikorako emakumeen legez kanpoko trafikoa eta turismo sexuala;

c) Estatuak edo haren agintariek eragindako edo onartutako indarkeria; d) Gatazka armatuko egoeran emakumeen giza eskubideak urratzea, hala nola:

emakumeak bahitzea, lekualdatzera behartzea, sistematikoki bortxatzea, sexu-esklabotza, haurdunaldi behartuak eta emakumeen trafikoa (sexu-esplotaziorako edo esplotazio ekonomikorako).

Etxeko tratu txarak eta sexu-erasoak jasaten dituzten emakumeei laguntza hobea emateko erakunde arteko Hitzarmenean jorratzen diren emakumeen aurkako indarkeria mota biei ekingo diegu ondoren. 1. Etxeko tratu txarrak Lehen azaldu legez, emakumeen aurkako indarkeria emakumeen aurkako etxeko indarkeria baino zabalagoa da, eta leku anitzetan ager daiteke: familiaren edo harreman afektiboen esparruan, lanlekuetan eta ikastetxeetan, erakundeetan eta abarretan. “Etxeko indarkeria” adierazpidea berdin erabiltzen da hizketa arruntean nola profesionalean. Europako Batzordeak glosategi bat egin zuen 1999. urtean, Berdintasunerako 100 hitz. Gizon eta emakumeen arteko berdintasunaren inguruko terminoen glosategia izenekoa, eta bertan, honela zedarritu zuen “etxeko indarkeria” terminoa: “edozein indarkeria-modu, fisikoa, sexuala edo psikologikoa, familiako kideren baten segurtasunari edo ongizateari arriskua dakarkiona; bortxa fisikoa edo emozionala nahiz bortxa fisikoaren mehatxua erabiltzea familian edo etxe barruan, sexu-indarkeria ere barne. Hemen sartzen dira umeen aurkako tratu txarrak, intzestua, emakumeen kontrako tratu txarrak eta etxe berean bizi den edonoren aurkako sexu-abusuak edo beste era bateko abusuak”.


4

Hortaz, honako hau joko da emakumeen aurkako etxeko indarkeriatzat3: emakumeari min eman edo sufrimendu fisikoa, sexuala edo psikologikoa ekar liezaiokeen egiteko edo ez egite oro nahiz kontrolatzeko edo mehatxatzeko jokabide, baldin eta familia-harreman baten eta/edo harreman afektibo baten barruan gertatzen bada, den harreman hori une horretan bizirik dagoen bat edo iraganeko bat. Indarkeria hori jarraituki erabiltzen bada, eta kontrolatzeko, menderatzeko, azpiratzeko eta harremanean aginte- eta botere-jarrera atxikitzeko erabiltzen bada, etxeko tratu txartzat jotzea proposatzen da.

Etxeko tratu txarren oinarria, aldez aurretik ematen den botere-harreman bidegabe bat izaten da; izan ere, etxeko tratu txarren azken helburua ez da lesio jakin bat eragitea, baizik eta bestea azpiratzea eta menderatzea, eta harremanean aginpide- eta botere-jarrera bat atxikitzea. Hori dela eta, etxeko tratu txarrak, gehienbat, gizonezkoek eragiten dituzte, beren bikotekideen edo bikotekide ohien aurka. Erasoak nolakoak diren kontuan hartuta, tratu txarrak lau motatakotzat hartzea proposatzen da:

a) Fisikoa. Biktimaren segurtasun fisikoa arriskuan jarri edo kaltetu eta istripu ez den egintza da. Besteak beste, halako jokabideak barne sartzen ditu: bultzatzea, jotzea, erretzea, edota biktima erasotzeko armak edo beste tresnak erabiltzea.

b) Psikologikoa edo emozionala. Biktimaren osotasun psikikoa arriskuan jarri edo kaltetu eta istripu ez den egintza da. Besteak beste, honakoak barne hartzen ditu: mehatxua, laidoa, iraina, gutxiespena, arbuio afektiboa eta, elkarrekintza, isolatze eta inkomunikazioa bezalako ekimenak blokeatzea.

c) Sexuala. Biktimaren baimenik gabe egiten diren sexu-praktikei deritze.

3 Badira “etxeko” terminoa erabiltzearen aurkako iritziak. Bi dira funtsean aipatzen diren argudioak: bata, “etxeko” hitzak huskeria edo garrantzi gutxiko zerbaitez ari garela ulertaraz dezakeela eta, bestea, indarkeria honen sustraia familian dagoela eta ez gizartean. Lehengo argudioari gagozkiola, gure iritziz, hori uste dutenek badute jite androzentriko bat, zeren etxekoa hutsala delako ustea sistema patriarkalak guri guztiori ezarritako balore-sistemaren eraginaren ondorioa baita, izan ere, sistema horrek gutxietsi egiten baitu emakumeekin edo emakumetasunarekin zerikusia duen oro. Bigarren argudioarekin bat gatozen arren, uste dugu “etxeko” terminoa ezin dugula baztertu, nahiko hedaturik dagoelako eta pertsona gehienek ulertzeko modukoa delako, eta, orobat, horren ordezko egokirik ere ez dugulako aurkitu; “tratu txarrak”, edo “genero-indarkeria” bezalako terminoek, aditu batzuek erabiltzen dituzten arren, errealitate zabalagoak izendatzen dituzte: tratu txarrak elkarbizitzazko eta/edo afektuzko harreman batetik kanpora ere gerta daitezke (hala nola, zenbait erakundetan gertatzen direnak, espetxeetan, atxiloketa-guneetan, psikiatria-erakundeetan eta abarretan); bestetik, “genero-indarkeria” terminoak, emakumeek beren sexua dela-eta jasaten duten era guztietako indarkeriak hartzen ditu. “Etxeko” izenlagunak emakumeen aukako indarkeria non gertatzen den zehazteko balio digu eta, horregatik, hura erabiltzea proposatzen dugu, hori bai, testuinguruak argi uzten baldin badu eremu pribatuko edo familia barruko arazo batez soilik ez garela ari.


5

d) Ekonomikoa. Diruari buruzko informazioa edukitzeko eskubidea edo dirua bera erabiltzekoa ukatu egiten zaizkio tratu txarrak jasaten dituen pertsonari. Honakoak hartuko lituzke barne: xantaia ekonomikoa, diru-sarrerak erabat kontrolatzea, elkarren arteko ondasunetan emakumeei esku hartzen galarazi edo mugak jartzea, emakumeari lan egiten ez uztea edo janari-pentsioa ez ordaintzea.

Ohikoena da harreman berean era bateko eta besteko tratu txarrak agertzea. 2. Sexu-indarkeria Sexu-erasotzat jotzen dira, beste pertsonaren adostasunik gabe gauzatzen diren izaera sexualeko jokabide guztiak. Honelako jokabideak hartzen ditu: exhibizionismoa, hitz lizunak, zirriak, laztanak, bortxaketak, etab. Hiru motatako sexu-erasoak bereiztea proposatzen da:

a) Sexu-erasoak. Indarkeria edo larderia tarteko direla gertatzen diren erasoak dira. Kasurik argiena bortxaketa da, bortxaketaren forma guztiak, hain zuzen.

b) Sexu-abusuak. Indarkeriarik edo larderiarik gabe egiten diren erasoak dira. Hemen sartuko lirateke nahimena edo adimena gutxiagotuta edukitzeagatik (adingabekoak, zentzurik ez daukaten pertsonak edo ezgaitasun psikiko batzuk dauzkatenak, eta abar) baliozko adostasunik eman ezin dezaketen pertsonen aurka egindako abusuak .

c) Sexu-jazarpena. Sexu-izaerako erasoak dira, hitzezkoak, hitzik gabekoak edo fisikoa, laneko, eskolako edo antzeko harremanen barruan gertatzen direnak. Honakoak izaten ditu xede eta ondorio: pertsonaren duintasunari erasotzea edo pertsonaren inguruan aukako giro beldurgarria, laidogarria, umiliagarria eta iraingarria sortzea. 4

Vitoria-Gasteiz, 2005eko azaroaren 25a

4 Emakueen eta Gizonen Berdintasunerako Eusko Legebiltzararen otsailaren 18ko 4/2005 Legearen 43.1. artikuluan eta 2002/73/CE Zuzentarauan jasotako definizio bera da.

Documents

BizkaiaAURKIBIDEA Orri. Aurkezpena 3 Emakumeen aurkako etxe barruko indarkeria Bizkaiko Lurralde Historikoan 4 1. kapitulua. Gizarte‐Babesaren arloa 5 1.1. Harrera‐baliabideak