AutoCAD -- kurs podstawowy

Lekcja 1 -- Podstawy podstaw

Lekcja ta zapocztkuje seri szkole dla pocztkujcych uytkownikw AutoCAD-a. W kolejnychartykuach tego cyklu postaram si przybliy narzdzia i techniki projektowania w tym programiepoprzez odpowiednio przygotowane lekcje. Kada bdzie zaczynaa si dwu-, trzyzdaniowymstreszczeniem poprzedniej oraz krtkim wprowadzeniem w temat nowej lekcji. Wszystkie bdzawieray wiczenia praktyczne oraz pliki udostpniane wraz z artykuem. Pora przej do meritumsprawy, czyli do AutoCAD-a. Wszystkie wiczenia, jakie bdziemy prezentowa, bd wykonywanew wersji 2000.

Bardzo czsto zdarza si, e projektanci pracujcy z programem AutoCAD popeniaj elementarnebdy z uwagi na nieznajomo filozofii pracy z programem i bdzie to zagadnienie, ktre postaramsi przybliy w tej lekcji. Ponadto omwi wygld gwnego okna aplikacji, aby pokaza, w jakprzejrzysty sposb s rozmieszczone poszczeglne opcje programu. Poka, jak dostosowa go dowasnych potrzeb -- na tym etapie jeszcze nie wiemy, jakie s nasze potrzeby, ale jest tonajodpowiedniejsza chwila, aby pozna podstawy. Uznaem, e nie bd opisywa instalacjioprogramowania, poniewa tego ucz podrczniki. Po tym przydugim wstpie zacznijmy nauk.

Filozofia pracy z programem AutoCAD

Zakadam, e wielu z projektantw podczas pracy zetkno si z desk krelarsk -- horror. Gdyprzesiadaj si z deski na AutoCAD-a, staraj si wprowadzi w ycie wszystko to, czego sinauczyli, wic rozpoczynajc rysunek, zadaj nastpujce pytania:

jaki format strony;

jaka skala.

I tu moja odpowied -- nie jestemy ograniczani formatem strony, mamy nieograniczonprzestrze, a skala -- standardowo 1:1. Nastpuje chwila ciszy i zaczyna si tyrada: jak zmieszczna ekranie 150-metrow hal, jak narysuj detale. Chc, aby mj rysunek na kartce by w skali1:50, a nie 1:1, bo 1:1 nie zmieci si nawet na 100 kartkach... Po wygoszeniu tych i wielu innychwtpliwoci przez projektantw pada moja riposta: za chwil wszystko stanie si jasne, proszpamita jedynie dwie zasady:

format strony -- obszar niczym nie ograniczony;

skala -- pracujemy zawsze w skali 1:1.

Tyle, jeli chodzi o filozofi pracy z programem. Zasady s, jak sdz, jasne i nieskomplikowane.Bardziej zaawansowani uytkownicy programu mog powiedzie, e to herezje. Mona zmieniskal oraz wprowadzi arkusz o okrelonych rozmiarach. Owszem, mona. O ile jednakwprowadzenie arkusza o okrelonych rozmiarach moe spowodowa po prostu to, e nasz rysuneknie bdzie si na nim mieci (chocia arkusz moemy w kadej chwili zmieni na inny), o tyle kiedysporzdzimy nasz rysunek w skali np. 1:2 i sprbujemy go zwymiarowa, okae si, e kadywymiar jest 2 razy wikszy i bdziemy musieli powici kolejne 2 dni na rczne ich zmienianie.Gorsza bdzie prba edycji rysunku po upywie 2-3 miesicy, kiedy nie bdziemy ju pamitali,jakich sztuk dokonalimy podczas rysowania. Wtedy nie obdzie si bez rzucania w monitorcikimi przedmiotami.

Wygld gwnego okna aplikacji

Lekcja 2 -- Otwieramy pierwszy rysunek

W poprzedniej lekcji przedstawiem podstawy filozofii pracy z programem AutoCAD orazpokazaem podstawowe moliwoci konfiguracji programu, ktre pozwalaj na dopasowanie jegowygldu do indywidualnych potrzeb uytkownika systemu.

Tworzenie rysunkw

Dzi zapoznamy si z podstawami otwierania rysunkw oraz z moliwociami ich zapisywania winnych formatach. Na pocztek zajmiemy si otwieraniem nowych rysunkw. Mimo e bdziemykorzystali ze standardu, omwimy teraz wszystkie opcje. Zaoszczdzi nam to czas w pniejszychlekcjach.

Uywanie standardu

Opcja ta pozwala na praktycznie natychmiastowe przejcie do rysowania w programie; jedynrzecz, ktr musimy zrobi, jest wybranie jednostek rysunkowych (rys.1a, 1b):

metryczne (milimetry, centymetry, metry);

angielskie (stopy, cale).

Rys. 1a. Okno dla AutoCAD-a 2000

Lekcja 3 -- Pierwsze kreski

Ostatnie dwie lekcje pozwoliy nam przebrn przez zawioci zwizane z konfiguracj systemu orazdostosowaniem go do wasnych potrzeb. Poznalimy rwnie moliwoci otwierania i zapisywaniarysunkw w AutoCAD-zie. Dzisiaj zaczniemy poznawa narzdzia rysunkowe oraz dowiemy si niecona temat moliwoci ogldania rysunku. Wszystkie zrzuty ekranu bd wykonywane z AutoCAD-a2000i -- trzeba i z duchem czasu. Pracy przed nami sporo, wic wczmy program, otwrzmynowy rysunek z uyciem standardu i zabierzmy si do nauki.

Rysowanie linii

Rozpoczniemy nasz nauk od rysowania linii -- jest to najprostszy obiekt AutoCAD-a posiadajcyszereg waciwoci, o ktrych trzeba w tej chwili powiedzie. Postaram si zebra wszystkie cechylinii w postaci podpunktw, pokazujc je podczas wicze w sposb praktyczny. Cechy linii:

kada linia ma pocztek i koniec;

rysowanie linii zaczynamy od podania jej punktu pocztkowego, nastpnie wstawiamy kolejne punktykocowe do czasu nacinicia klawisza Esc lub Enter;

kada narysowana linia jest samodzielnym obiektem, ktry moemy oddzielnie edytowa.

Jako e wyznaj zasad ikonologii, proponuj klikn na ikonie przedstawionej na rysunku 1,

Rys. 1.

nastpnie przeczyta tekst, ktry pojawi si na pasku stanu (rys. 2).

Rys. 2.

Nastpnie trzeba klikn raz w dowolnym miejscu ekranu i znw zobaczy, co jest napisane napasku stanu (rys. 3).

Lekcja 4 -- Troch oboci

W ostatniej lekcji zaczlimy poznawanie paska narzdzi rysunkowych, omwilimy te moliwociogldania rysunkw. Dzisiejsza lekcja bdzie kontynuacj poprzedniej -- czytelnik zapozna si wniej z takimi narzdziami rysunkowymi jak Okrg, uk i Elipsa. atwo zauway, e kolejno, wjakiej wystpuj te narzdzia na pasku, zostaa troszk zakcona. Jest to celowy zabieg, poniewaomawiane w tej lekcji narzdzia bd na pewno czciej wykorzystywane w projektach ni np.Splajn.To tyle uwag wstpnych, przejdmy teraz do nauki.

Okrg

Okrg jest specyficznym obiektem w AutoCAD-zie, poniewa jego reprezentacja na pasku menurysunkowego jest przysowiowy wierzchokiem gry lodowej -- po klikniciu ikony symbolizujcokrg

Rys. 1.

moemy wskaza jedynie jego rodek i dugo promienia. A co zrobi, jeli chcemy wstawi okrgpomidzy dwie istniejce proste czy zamiast promienia chcemy wstawi rednic? W takichprzypadkach najprociej skorzysta z menu gwnego i sprawdzi, czy wymienione przez nasprzypadki s tam umieszczone. atwo znajdziemy tam opcj Rysuj -> Okrg i ju mamy szeregmoliwoci wykrelenia okrgu z zastosowaniem punktw charakterystycznych.

Lekcja 5 -- Kanciaste figury

W poprzedniej lekcji poznalimy narzdzia rysunkowe pozwalajce na tworzenie okrgw, ukw ielips. Dzisiejsza lekcja przybliy nam narzdzia rysunkowe pozwalajce na tworzenie wieloboku,prostokta i splajnu.

Wielobok

Narzdzie Wielobok pozwala na szybkie narysowanie zamknitej figury geometrycznej o rwnychbokach. Wieloktem moe by zarwno trjkt rwnoboczny, jak i omiokt -- limitem jest 1024rwnych bokw. Ale zamiast teoretyzowa, narysujmy sobie may wielokcik, aby zapozna si zzasad wstawiania wieloktw do rysunkw. Klikamy zatem ikonk Wielobok:

Rys. 1

i jak zwykle czytamy, co program ma nam do zakomunikowania.

Rys. 2

Jako bardzo pojtni uczniowie wiemy, e aby narysowa trjkcik, naley wpisa cyfr 3, abyutworzy szeciobok, naley wpisa liczb 6 itd. Wybierzmy zatem jedn cyferk -- tak, ktrnajbardziej lubimy, wpiszmy j w linie komend i potwierdmy klawiszem Enter -- ja wybraem 3.Oczywicie jeszcze nic nie narysowalimy, a tymczasem program wywietla kolejne polecenia.

Rys. 3

Teraz mamy do wyboru: czy chcemy poda punkt wstawienia rodka naszego wieloboku, czy tedugo jego boku. Ja zdecyduj si na podanie rodka, poniewa jest to opcja wymagajcawykonania jeszcze paru polece -- wybranie wskazania dugoci boku przez nacinicie klawisza B iwcinicie klawisza Enter pozwala na podanie dwch punktw oznaczajcych dugo boku i mamynarysowany wielobok.

Klikam zatem w dowolnym miejscu obszaru roboczego w celu wskazania rodka wieloboku i czytamwywietlony komunikat.

Lekcja 6 -- Modyfikowa kady moe

Pi ostatnich lekcji powicilimy na omwienie podstawowych parametrw narzdzi rysunkowych.Jak zapewne zauwaye, zostay opisane najczciej uywane opcje narzdzi rysunkowych -- nierozpisywaem si zbytnio, aby nikogo nie zniechci do dalszej nauki AutoCAD-a. Celem tych lekcjijest nauka obsugi programu na tyle, aby mona byo wykona kady projekt -- eby jednakpogbi swoj wiedz, bdziesz mg sign po jedn z wielu ksiek dotyczcych AutoCAD-a lubpoczeka na dalsze artykuy z naszej serii. Dzi zajmiemy si narzdziami modyfikacyjnymi. Jako epotrafimy ju narysowa takie czy inne obiekty w postaci linii, prostych czy okrgw, musimynauczy si kasowania niepotrzebnych rzeczy z ekranu, kopiowania odpowiednich elementwrysunku, obracania czy po prostu przesuwania ich w inne miejsce. Tymi narzdziamimodyfikacyjnymi zajmiemy si na tej lekcji.

wyma

Zacznijmy od narzdzia pozwalajcego na pozbycie si elementw zbdnych z naszego rysunku.Metod usuwania elementw z rysunku jest wiele -- zapewne bdziesz korzysta ze wszystkich,dlatego te postaram si je wszystkie omwi. Zanim jednak do tego przystpi, narysujmy kilkaokrgw w taki sposb, jak pokazuje to poniszy rysunek.

Rys. 1

Zapewne zapytasz po co narysowalimy tyle okrgw? Odpowied jest prosta -- zanim nauczymysi dokonywa modyfikacji na obiektach, musimy nauczy si ich prawidowej selekcji. Selekcjapojedynczego elementu nie nastrcza wikszych problemw, poniewa wystarczy klikn krawdinteresujcego nas elementu i AutoCAD zmienia jego wygld tak, aby odrni go od pozostaych.Element zaznaczony jest pokazywany w taki sposb, e jego krawdzie oraz wypenienie srysowane lini przerywan oraz na zaznaczonym elemencie automatycznie s umieszczaneniebieskie kwadraciki, zwane uchwytami. Uchwyty s umieszczane w miejscach charakterystycznychdla danego obiektu -- dla okrgu bd to kwadranty, dla prostokta naroniki, dla linii jej koceoraz rodek itd.

Lekcja 7 -- Modyfikowa kady moe -- kolejny krok

Podczas ostatniej lekcji pokazaem w jaki sposb wymazywa niepotrzebne elementy z rysunku orazjak kopiowa, przesuwa i obraca poszczeglne obiekty czy grupy obiektw. Na dzisiejszej lekcjizapoznamy si z kolejnymi narzdziami modyfikacyjnymi, a mianowicie z lustrem, odsuniciem (tonie to samo co przesunicie) oraz z szykiem elementw. Jak zapewne zauwaye, nie omawiamkolejnych narzdzi modyfikacyjnych lecych na pasku, lecz staram si je czy w swego rodzajugrupy posegregowane pod ktem przydatnoci danych narzdzi w rysunku. Sdz, e taki podziauatwi utrwalenie poszczeglnych narzdzi. Ale do rozwodzenia si na tematy oczywiste --przejdmy do konkretw.

lustro

Pierwszym narzdziem, jakie omwi, bdzie narzdzie lustra ukrywajce si pod ponisz ikon.

Rys. 1

Narzdzie to ma wiele zastosowa. Jednym z nich jest np. wykonanie zarysu jednej poowy bryyobrotowej i odbicie jej wzgldem rodka.

Rys. 2

Wiemy ju do czego moemy wykorzystywa narzdzie lustra, pora dowiedzie si, jak z niegokorzysta. Najpierw musimy mie ksztat do odbicia -- przyjmuj, e ksztat taki zosta narysowany.Nastpnie klikamy pokazan wyej ikon i zwyczajowo czytamy komunikat w pasku polece. Tam --jak przystao na narzdzie modyfikacyjne -- komputer prosi o wyselekcjonowanie interesujcychnas obiektw.

Rys. 3

Wybieramy przygotowany wczeniej ksztat i naciskamy Enter. W tej chwili program pyta o

Lekcja 8 -- Modyfikacja -- krok dalej

Ostatnia lekcja obejmowaa kolejne modyfikatory rysunkowe, takie jak lustro, odsu i szyk. Sone niezmiernie potrzebne podczas codziennej pracy z AutoCAD-em i ich uywanie pozwala nazaoszczdzenie kilku dobrych godzin rysowania. Zostaa nam jednak do omwienia jeszcze jednaporcja modyfikatorw, bez ktrych narysowanie profesjonalnego rysunku jest praktycznieniemoliwe. Mam tu na myli takie narzdzia, jak na przykad utnij czy wydu. Jest to tak zwanabiblia AutoCAD-owca -- bez tych modyfikatorw nie sposb narysowa czegokolwiek. Podczas tejlekcji zostan rwnie omwione mniej przydatne narzdzia, takie jak przedu, rozcignij czyprzerwij. Omwimy sobie te zastosowanie uchwytw.

utnij

Tak wic do pracy -- zaczniemy od omwienia modyfikatora utnij. Aby pozna zasad dziaaniatego narzdzia, proponuj narysowa kilka przecinajcych si linii w sposb pokazany na poniszymrysunku.

Rys. 1

Chcemy z narysowanych linii otrzyma trjkt prostoktny, czyli wystajce poza niego kawaki liniis zbdne -- trzeba je obci! W tym celu naciskamy ikon modyfikatora utnij

Rys. 2

i czytamy co program ma nam do powiedzenia:

Rys. 3

Jak widzimy, mamy wybra krawdzie, do ktrych maj zosta docite niepotrzebne kawaki linii --

Lekcja 9 -- Modyfikacja -- ostatnie szlify

Poprzednia lekcja obejmowaa wiele zagadnie niezbdnych do prawidowego narysowaniaprofesjonalnie wygldajcego rysunku. Poznalimy takie narzdzia modyfikacyjne, jak utnij, wydu,przedu, rozcignij, przerwij oraz zostay omwione uchwyty. Do penego szczcia brakuje namjeszcze wiedzy na temat takich modyfikatorw, jak skala, fazuj i zaokrgl. Modyfikatory te przydajsi podczas tworzenia -- jak to mona okreli -- ostatnich szlifw rysunkowych. Ale dosyteoretyzowania, przejdmy jak zwykle do konkretw.

skala

Pierwszym z omawianych dzi narzdzi bdzie modyfikator skali. Narzdzie to suy dopowikszania lub zmniejszania wybranych obiektw z zastosowaniem odpowiedniego wspczynnikaskali. Aby wykorzysta modyfikator w dziaaniu, proponuj przygotowa sobie jaki prosty obiekt,na ktrym zastosujemy skalowanie. Powiedzmy, e narysujemy sobie obiekt podobny do tegopokazanego na poniszym rysunku:

Rys. 1

Majc przygotowany obiekt naciskamy ikonk skali

Rys. 2

i czytamy co program ma nam do zakomunikowania. AutoCAD starym zwyczajem prosi o wybranieobiektw, ktre chcemy skalowa -- my wybieramy przygotowany wczeniej element i klikamyprawym klawiszem myszy. Nastpnie program zapyta o punkt bazowy (punkt ten zosta omwionyprzy okazji poprzednich modyfikatorw jako punkt odniesienia). Powiedzmy, e wskaemy dolny"roek" naszego elementu.

Jak wida, po wskazaniu tego punktu moemy automatycznie -- poprzez ruchy myszy -- powikszybd pomniejszy wskazany obiekt wzgldem wskazanego punktu bazowego. Dokonanie takiegoskalowania jest bardzo niedokadne, a co za tym idzie nie powinno by stosowane przezszanujcego si konstruktora. Jedynym dokadnym skalowaniem, jakie moemy przeprowadzi, jestskalowanie z zastosowaniem wspczynnika skali (AutoCAD podaje t opcj jako domyln).Wspczynnik skali okrela, czy wybrane elementy maj zosta powikszone -- gdy jest on wikszyod 1 -- czy zmniejszone -- gdy jest on mniejszy od 1.

Wracajc do naszego przykadu, proponuj powikszy nasz obiekt dwukrotnie wprowadzajc cyfr2 jako wspczynnik skali -- program natychmiast reaguje na nasze polecenie, powikszajc obiektdwukrotnie. Poniszy rysunek obrazuje kolejne etapy dialogu z programem i jego efekty.

Lekcja 10 -- Narzdzia rysowania precyzyjnego

Poprzednia lekcja omawiaa ostatni "pakiet" narzdzi modyfikacyjnych odpowiedzialnych zaskalowanie obiektw, zaokrglanie i fazowanie ich krawdzi. Dzi dowiemy si, w jaki sposbprecyzyjnie narysowa obiekt z zachowaniem danych wymiarw i odlegoci. Aby lekcja dotyczcanarzdzi do rysowania precyzyjnego nie bya nudna, proponuj, aby po kilku sowach wstpu natemat tego, co to s narzdzia powszechnie nazywane OSNAP-em i do czego mona jewykorzystywa, przej do wykonywania konkretnego przykadu.

Tak wic co to s narzdzia rysowania precyzyjnego? Bardzo czsto podczas tworzenia modeluzaistniaa potrzeba poczenia kocw dwch linii czy narysowania linii dokadnie w rodku pewnegoodcinka i tu z pomoc przychodzi OSNAP. AutoCAD poprzez szereg symboli graficznych podpowiadakonstruktorowi jakiego narzdzia mona uy w danej chwili do rysowania precyzyjnego (AutoCADnazywa je trybami lokalizacji wzgldem obiektu). AutoCAD oferuje ich cakiem sporo:

Rys. 1

Jak wida na powyszym rysunku, niektre tryby lokalizacji moemy wczy na stae, a inne mogby wybierane np. bezporednio z paska narzdzi.

Rys. 2

Aby uruchomi tryby lokalizacji na obrabianym rysunku, moemy wcisn klawisz F3 na klawiaturzelub nacisn ikonk znajdujc si w dolnym pasku AutoCAD-a.

Lekcja 11 -- Narzdzia suce do ogldania rysunku (ZOOM,PAN)

Poprzednia lekcja wprowadzia nas w arkana rysowania precyzyjnego oraz jego zastosowania wpoczeniu z dotychczas poznanymi narzdziami. Na dzisiejszej lekcji poka narzdzia suce doogldania efektw naszej pracy oraz powiem jak ich uywa, aby praca staa si bardziejefektywna. Podstawy stosowania tych narzdzi podaem w lekcji trzeciej -- teraz je rozwin.

Aby rozpocz nauk trzeba mie co oglda. Proponuj wykona jaki prosty model -- w miarduy -- ktry bdziemy sukcesywnie "zoomowa" i ulepsza.

Rys. 1

Jako e mamy wykonany model, zaczniemy od powikszenia go na cay ekran -- aby tego dokonawciskamy ikon zoom zakres pozwalajc na pokazanie wszystkiego, co zostao narysowane naaktualnie edytowanym rysunku w najwikszym powikszeniu.

Rys. 2

Czyli jeli chcemy zobaczy cao naszej pracy na caym ekranie, wciskamy powyszy przycisk iju.

Lekcja 12 -- Warstwy

Poprzednia lekcja podejmowaa dosy trudny temat zwizany z ogldaniem efektw naszej pracy.Lekcja, ktr w tej chwili zaczynasz czyta Drogi Czytelniku, bdzie traktowaa o warstwach. Brzmigronie, lecz zaraz je poskromimy. Co to s warstwy? Zapewne niejednokrotnie ogldaeprzezroczyste kartki papieru -- warstwy to wanie takie przezroczyste kartki. Jeli narysujesz cona jednej z nich, bdzie to wida praktycznie na wszystkich.

Oczywicie, wprowadzenie warstw w AutoCAD-zie ma wiele zalet. Jedn z nich jest moliwogrupowania tych samych elementw na jednej warstwie (kreskowanie, linie konturowe itd.). Wzamierzchych czasach kolory przypisywane do warstw byy odpowiednio interpretowane przezplotery pisakowe (odpowiedni kolor zawiera informacje o odpowiednim rodzaju linii) -- ten sposbjest wykorzystywany do dzi.

OK, zacznijmy zatem, zgodnie z obietnic, wsplnie tworzy projekt. Pozwoli nam to najednoczesne zaznajomienie si z warstwami i utrwalenie zdobytych dotychczas wiadomoci.Proponuj narysowa blaszk z czterema otworami, podobn do tej, jak wida na poniszymrysunku.

Rys. 1

Jak wida, rysunek nie jest trudny. Nie chodzi jednak o stworzenie projektu Pentagonu, lecz opokazanie drogi, ktr bdziemy poda, wykonujc kolejne projekty.

W pocztkowej fazie tworzenia nowego rysunku powinnimy zaoy warstwy. Zaoenie ich na tym

Lekcja 13 -- Bloki rysunkowe

Poprzednia lekcja omawiaa warstwy. Stosowalimy je w celu nadania tworzonym projektomprofesjonalnego wygldu oraz w celu umoliwienia grupowania poszczeglnych, kluczowychelementw rysunku. W tej lekcji postaram si przybliy zagadnienie blokw.

Jake czsto, rysujc kolejny raz jaki bardzo skomplikowany element, mylae o tym, abyskorzysta z rysunku, ktry ju kiedy robie. Dokonywae przy tym sztuk magicznych. Abyelement ten odzyska z narysowanego wczeniej rysunku, kasowae pozostae elementy,przenosie. To wszystko przynosio zamierzony efekt, jednak nakad pracy by bardzo duy.

Omwienie rodzajw blokw rysunkowych stosowanych wAutoCADzie

Jak si pewnie domylasz, jest na to sposb. Mona utworzy sobie bibliotek standardowych,powtarzalnych elementw i korzysta z niej podczas wykonywania codziennych projektw.Biblioteka taka moe by uzupeniana w miar moliwoci i w miar potrzeb -- nie musisz spdzaczterech nocy na jej tworzeniu. Moesz j uzupenia podczas wykonywania codziennych zada. Jaktego dokona? Ano, z zastosowaniem blokw rysunkowych. Bloki rysunkowe, udostpniane przezprogram AutoCAD, moemy podzieli na dwa rodzaje:

bloki wewntrzne,

bloki zewntrzne.

Bloki wewntrzne s tworzone przez uytkownika na potrzeby danego rysunku i w nimprzechowywane. Natomiast bloki zewntrzne s zapisywane na dysku, dziki czemu istniejemoliwo korzystania z nich podczas tworzenia kolejnego rysunku oraz przez innych pracownikww firmie.

Tworzenie blokw wewntrznych

Zacznijmy wic od wykonania jakiego prostego bloku wewntrznego, ktry bdziemy mogliwykorzysta podczas tworzenia naszego aktualnego projektu. Zaoymy te, e nie bdziemykorzystali z tego bloku w innych rysunkach. Powiedzmy, e mamy do narysowania pytk, na ktrejpowinno znale si 10 otworw o jednakowej rednicy. Moemy, oczywicie, wykona kopijednego otworu 10 razy, ale moemy rwnie wykona blok wewntrzny bdcy potrzebnym namotworem i wstawi ten blok 10 razy do rysunku. W wielu sytuacjach prociej jest wykona blok zewzgldu na dugotrwae wybieranie poszczeglnych fragmentw do kopiowania. Jedn z wanychcech bloku jest moliwo wybrania go jednym klikniciem. OK, dosy teoretyzowania, zacznijmyod narysowania blaszki, na ktrej umiecimy nasze 10 otworkw. Proponuj narysowa blaszkpodobn do pokazanej na poniszym rysunku (jak wida, pamitamy o warstwach).

Lekcja 14 -- Wymiarowanie

Poprzednia lekcja zaznajomia nas ze stosowaniem blokw w rysunkach. Do tej pory wszystkorysowalimy precyzyjnie, na warstwach, stosowalimy bloki. Wykonywalimy praktycznie cayprojekt. Teraz przysza pora, aby go zwymiarowa. Dzisiejsza lekcja bdzie dotyczyawymiarowania. Omwi najczciej wykorzystywane opcje, tzn. te, ktre pozwalaj zwymiarowapraktycznie 90% projektw.

OK, zatem do pracy. Na pocztek proponuj wycign pasek narzdzi zwizany z wymiarowaniem.

Rys. 1

Mona pomyle: "jakie to proste, wszystko jest narysowane" -- i tak jest w rzeczywistoci.Wymiarowanie jest jedn z najprostszych operacji podczas tworzenia projektu i nie nastrczakopotw, jeli cay rysunek jest wykonany zgodnie z zasadami.

Aby przewiczy interesujce nas opcje wymiarowania, proponuj narysowa element, ktry"przewymiarujemy" z kadej moliwej strony. Bdzie to nasz poligon. Sdz, e element podobnydo przedstawionego poniej powinien zadowoli nasze zapdy, przynajmniej na pocztek.

Rys. 2

Gdy mamy ju obiekt do zwymiarowania, moemy przeczy si na warstw wymiarw i rozpoczwymiarowanie elementu. Zaczniemy od najprostszego narzdzia, czyli od wymiarowania liniowego.

Rys. 3

Po klikniciu pokazanej powyej ikonki wystarczy wskaza punkt pocztkowy wymiaru oraz jegopunkt kocowy. Jeli rysunek jest narysowany zgodnie z wszelkimi prawidami, otrzymany wymiarpowinien przedstawia rzeczywisty wymiar na rysunku. Caa operacja jest prosta, lecz powinna bywykonywana z zastosowaniem rysowania precyzyjnego -- wtedy zawsze bdziemy mie pewno,e klikamy waciwe punkty, w ktrych zaczepiamy wymiar.

Lekcja 15 -- Tworzenie wyrwa, przekrojw

W czternastu poprzednich lekcjach przedstawiem podstawy AutoCAD-a. Moge si z nichdowiedzie, w jaki sposb uywa poszczeglnych narzdzi. Teraz przyszed czas na rysowaniekonkretnych elementw projektu, z ktrymi na 100% spotkasz si w pracy zawodowej. Gdy mwio elementach projektu, mam na myli wyrwania, przekroje oraz przerwania. W tej lekcji pokaalgorytmy pozwalajce zaoszczdzi mas pracy, a zarazem zyska czas na przestudiowaniekolejnych lekcji.

Bardzo czsto podczas rysowania projektu zachodzi konieczno wykonania wyrwania w celudokadnego zademonstrowania detalu. Najlepszym przykadem przedstawienia rnych sposobwprezentacji szczegw danego elementu jest poczenie rubowe. Jest to podrcznikowy wrczprzykad, poniewa poczenia rubowe mona pokaza na wiele rnych sposobw i kady z nichbdzie prawidowy. Poniszy rysunek przedstawia cztery przykady prezentacji poczeniarubowego.

Rys. 1. Rysunek przedstawiajcy poczenie rubowe, bez zagbiania si w szczegy montaowe

Lekcja 16 --Wprawki, testy, bardziej zaawansowane przykady

Dzisiejszej lekcji nie bd zaczyna od przypomnienia tego, co przerobilimy ostatnio.Przewiczylimy ju zastosowanie znanych narzdzi i sposoby ich wykorzystania do sprawnegoprojektowania. Ta lekcja bdzie, zgodnie z tytuem, uczya rysowania skomplikowanych ksztatw.Bdzie to swego rodzaju tutorial pokazujcy, jak powinien wyglda dobrze wykonany projekt, od Ado Z. Aby nie trenowa na zbyt wielu przykadach, postanowiem, e narysujemy uszczelk podobndo pokazanej na poniszym rysunku.

Rys. 1

Jak wida, rysunek nie jest bardzo skomplikowany, ale i nie jest dziecinnie prosty. OK, wstp mamyza sob, wic do pracy. Jak zwykle, podczas otwierania nowego projektu, zaczynamy od ustawieniawarstw. Poniszy rysunek pokazuje kolejne kroki potrzebne do zaoenia warstw.

Wstawiamy kilka nowych warstw za pomoc przycisku Nowe (1).

Nazywamy warstwy (2).

Przypisujemy warstwom kolory (3,4,5).

Lekcja 17 -- Wydruki

Dzisiejsza lekcja bdzie niejako podsumowaniem caego cyklu powiconego pocztkujcymuytkownikom programu AutoCAD. Dotychczas, Drogi Czytelniku, dowiedziae si jak narysowaprojekt od podstaw. Teraz nadszed czas na pokazanie swojej pracy inwestorowi, czyli czasdrukowania efektw Twoich dziaa.

Zacznijmy zatem, dla podniesienia swoich umiejtnoci, od narysowania modelu, ktry bdziemypniej drukowali. Jak zwykle narysuj prosty model, pamitajc jednak o warstwach, kolorach itypach linii.

Rys. 1

Jak wida, na modelu znajduje si kilka wymiarw i s zaoone warstwy -- nie zaley mi nawykonaniu super dokadnego modelu, lecz na pokazaniu zasad efektywnego drukowania.

Kolejnym krokiem (po narysowaniu modelu) bdzie przejcie z obszaru modelu, w ktrym do tejpory rysowalimy, w obszar papieru. Aby tego dokona, wciskamy zakadk zatytuowan Arkusz1.

Rys. 2

Z chwil wejcia w obszar papieru pokae si okno dialogowe pozwalajce wybra rodzaj drukarki.

AutoCAD -- kurs dla redniozaawansowanych

Lekcje dla uytkownikw redniozaawansowanych s naturalnym rozszerzeniem wiadomoci, ktreposiedli podczas przerabiania pierwszej czci kursu. W tej chwili potrafi narysowa prosteprojekty, lecz nie potrafi jeszcze skonfigurowa wasnego stanowiska pracy, nie potrafi rwniekorzysta z narzdzi sucych do ustawiania stylw pewnych funkcji oraz nie wiedz nic na tematautomatyzowania swojej pracy. Tych rzeczy dowiedz si wanie z cyklu "dla redniakw".

Dwie lekcje w caoci powiecam pisaniu w AutoCAD-zie, poniewa wielu uytkownikw ma z tymnie lada problem.

Jednym z uatwie wprowadzonych w AutoCAD-zie 2000 jest Centrum danych projektowych(Design center) -- jedna lekcja jest w caoci powicona temu narzdziu.

Kolejnym narzdziem, ktre omwiono w caoci jest okienko cech, pozwalajce nadostosowywanie obiektw do potrzeb rysunku.

I. Cz I -- Praca z tekstem

1. Lekcja 1 -- Napisy i teksty

funkcja DTEKST, TEKST,

funkcja WTEKST,

edytor napisw,

wczytywanie pliku tekstowego przygotowanego poza programem AutoCAD.

2. Lekcja 2 -- Komplikujemy pisanie

zapisywanie uamkw,

pisanie tekstw ukowych,

modyfikacje napisw z zastosowaniem funkcji ODTEKST,

dopasowanie szerokoci napisu,

zasanianie obiektu napisem,

sprawdzanie pisowni.

II. Cz II -- Dopasowywanie AutoCAD-a

1. Lekcja 3 -- Dostosowywanie wygldu programu do wasnych potrzeb

wyciganie paskw narzdzi,

tworzenie wasnych paskw narzdzi,

edycja pliku acad.pgp.

2. Lekcja 4 -- Cechy

3. Lekcja 5 -- Kreskowanie, wypenianie obszarw, styl kreskowania

4. Lekcja 6 -- Styl wymiarowania

5. Lekcja 7 -- Style -- kolejny krok

styl tekstu,

styl multilinii,

styl punktu.

6. Lekcja 8 -- Tworzenie wasnego szablonu rysunkowego

III. Cz III -- Oglda lepiej i atwiej

1. Lekcja 9 -- Zaawansowane funkcje ogldania rysunku, widoki, podgld dynamiczny

2. Lekcja 10 -- Rzutnie w obszarze modelu i praca z nimi

3. Lekcja 11 -- Czciowe wczytywanie rysunku

IV. Cz IV -- Komunikacja z rysunkiem i innymi programami

1. Lekcja 12 -- Centrum Danych Projektowych (Design Center)

2. Lekcja 13 -- Eksport danych z AutoCAD-a

3. Lekcja 14 -- Przestrze AutoCAD-a -- wstp do 3D

Lekcja 1 -- Napisy i teksty

Dzisiejsza lekcja zapocztkuje kolejny etap naszej nauki AutoCAD-a. Tworzc lekcje dlaredniozaawansowanych uytkownikw tego programu zakadam, e czytajcy przerobi materiazawarty w dziale dla pocztkujcych i e nie sprawi mu on kopotu. Zgodnie z zasad przyjt wpoprzedniej czci cyklu nie bd omawia wszystkich opcji danej komendy czy narzdzia, pokanatomiast elementy najczciej wykorzystywane. Powinno to zachci czytelnika do samodzielnegoeksperymentowania z programem, a w razie koniecznoci do signicia po bardziej zaawansowanliteratur fachow.

Ale do tych przydugich wstpw - pora zabra si do pracy. Dzisiejsza lekcja bdzie w caocipowicona napisom w AutoCAD-zie. Omwi komendy DTEKST, TEKST oraz WTEKST, przy ktrejopisz edytor napisw stosowany w AutoCAD-zie. Na koniec lekcji dowiemy si, w jaki sposbwczyta tekst przygotowany w innym programie.

funkcja DTEKST, TEKST

Zaczniemy od komendy DTEKST -- polecenie to pozwala na wprowadzenie prostego napisuskadajcego si z jednej linii tekstu. Polecenie pozwala rwnie na umieszczanie napisw wrnych miejscach ekranu praktycznie nie wychodzc z raz uruchomionej funkcji. Aby zrozumiezasad dziaania polecenia, proponuj wykona proste wiczonko, a mianowicie -- wprowadzi tekstw postaci napisu AutoCAD. Aby tego dokona, wpisujemy w linii komend polecenie DTEKST lubTEKST -- w AutoCAD-zie 2000 dziaaj one jednakowo -- wciskamy Enter i czytamy, co programma nam do powiedzenia. Program poprosi o wskazanie punktu pocztkowego naszego tekstu,wskamy, zatem, dowolny punkt na ekranie. Nastpne pytanie bdzie dotyczyo wysokoci tekstu.Aby nasz tekst by widoczny, wprowadmy tu warto 10. Kolejnym krokiem bdzie podanie ktaobrotu tekstu -- t warto pozostawmy bez zmian. Po przejciu przez etap konfiguracji moemywpisa z klawiatury nasz tekst, czyli AutoCAD. Jeli teraz klikn dowolne miejsce ekranu, AutoCADprzeniesie w to miejsce punkt pocztkowy nowej linii tekstu i bd mg napisa nowy tekst.

Rys. 1

Aby zakoczy dziaanie narzdzia, wciskamy dwukrotnie klawisz Enter. Wnikliwy obserwatorzauway zapewne, e nie omwiem wszystkich opcji tego polecenia. Jak ju wspomniaemwczeniej, zachcam do eksperymentowania. Nie chc zanudza czytelnika opisami funkcji,serwowanymi przez podrczniki, chc natomiast pokaza metod korzystania z narzdzia. Dobra,do tumaczenia si, walczmy z nastpn funkcj.

funkcja WTEKST

Kolejn komend, jaka zostanie omwiona na amach tej lekcji bdzie polecenie WTEKST

Lekcja 2 -- Komplikujemy pisanie

Poprzednia lekcja dotyczya napisw w AutoCAD-zie -- omwiem w niej podstawy wstawianianapisw do rysunku. Dzisiejsza lekcja bdzie o bardziej skomplikowanych aspektach wstawianianapisw do rysunku.

zapisywanie uamkw

Rozpoczniemy sobie od wstawienia uamkw do tworzonego rysunku. Jak zapewne si domylasz,Drogi Czytelniku, skorzystamy z Edytora tekstu wielowierszowego w celu przygotowaniauamkw. Wstawianie uamkw jest uwarunkowane zastosowaniem odpowiedniego znakuoznaczajcego dany typ uamka. Poniej przedstawi oznaczenia stosowane w AutoCAD-zieodnonie wprowadzanych uamkw.

Rys. 1

A w jaki sposb uzyska tak piknie wygldajce uamki? -- ano, w taki: wpisujemy w Edytorzetekstu wielowierszowego przykadowo nastpujc fraz:

nastpnie zaznaczamy cay wpisany tekst i naciskamy

W rezultacie tych dziaa dostajemy zapis uamkowy

AutoCAD pozwala na autokonwersj wpisywanych liczb na uamki. Jeli pierwszy raz wpisujemy cigliczb oddzielonych znakiem /, ^ lub #, AutoCAD zadaje uytkownikowi pytanie odnoniewprowadzania automatycznej zamiany liczb na uamek -- robi to w formie okna dialogowego.Proponuj w oknie tym przeprowadzi ponisze ustawienia.

Lekcja 3 -- Dostosowywanie wygldu programu do wasnychpotrzeb

Dwie poprzednie lekcje opisyway w miar dokadnie najczciej uywane narzdzia suce doedycji tekstu -- teraz praktycznie znamy ju wszystkie narzdzia edycyjne oraz wszystkie narzdziarysunkowe wraz z tymi, ktre su do edycji tekstu. Wiemy, z jakich narzdzi korzystamynajczciej, wic dobrze byoby je mie stale na ekranie w postaci jednego paska narzdziowegolub pokazywa je i zwija w zalenoci od potrzeb. Podczas tej lekcji poka jak wyciga i chowapaski narzdziowe, jak tworzy wasne paski i ikony oraz jak pj jeszcze o krok dalej i pracowaz wykorzystaniem danych zawartych w pliku acad.pgp.

wyciganie paskw narzdzi

Zacznijmy wic od pokazania, w jaki sposb wycigamy poszczeglne standardowe paski narzdzidostarczane wraz z AutoCAD-em. Aby nie przedua, klikamy kolejno Widok -> Paskinarzdzi... i AutoCAD raczy nas okienkiem dialogowym przedstawionym poniej.

Rys. 1

W okienku tym s zebrane, jak ju mwiem, wszystkie standardowe paski narzdzi. Abyuruchomi dowolny z nich, wystarczy klikn kwadracik umieszczony obok nazwy w taki sposb,aby pojawi si krzyyk. Pola paskw narzdzi nie uruchomionych w danej chwili pozostaj puste.

Lekcja 4 -- Cechy

Wiemy ju, e nie taki AutoCAD straszny, jak go maluj. Potrafimy dokona wielu sztuczek ztekstami, wiemy rwnie, jak dostosowa program do wasnych potrzeb. Dzisiaj kolej na omwieniepolecenia Cechy. Kto moe zapyta, dlaczego temu poleceniu chc powici ca lekcj? Zprostego powodu -- nieraz uratowao mnie ono z opresji. Jak wiemy, bdy zdarzaj si kademu, apolecenie to pozwala na poprawianie wynikw dziaania wielu opcji, praktycznie bez zmienianiaczegokolwiek w samym procesie krelenia.

Okienko Menedera cech mona otworzy na kilka sposobw -- ja wybior najprostszy, czyliskorzystam z ikony:

Po jej klikniciu zostanie otwarte okno Cechy.

Rys. 1

Jak wida, okno zostao przygotowane z myl o wygodzie uytkownika. Zgrupowane w nim cechyobiektw zostay podzielone na odpowiednie kategorie. Jeli jednak uytkownik woli, mona jepogrupowa w porzdku alfabetycznym. Su do tego porczne zakadki:

Lekcja 5 -- Kreskowanie, wypenianie obszarw, styl kreskowania

Poprzednia lekcja w caoci zostaa powicona zagadnieniu cech. Na dzisiejszej omwimy wycznietemat kreskowania. Kreskowanie pomaga w zapenieniu wybranego obszaru ustalonym wzorem i ztego powodu jest uywane do oznaczania paszczyzn symbolizujcych np. przekroje. W AutoCAD-ziemoliwy jest wybr odpowiedniego rodzaju kreskowania.

Aby nie przedua teoretycznych rozwaa, zabierzmy si do pracy i zacznijmy kreskowanie. Jakzwykle, proponuj zacz od narysowania maego modelu, na ktrym bdziemy trenowa sposobykreskowania.

Rys. 1

Na powyszym rysunku widoczny jest ksztat, ktry bdziemy kreskowa w zalenoci odzastosowanej opcji.

Aby nie przedua, kliknijmy ikon Kreskuj.

Po wykonaniu tej czynnoci AutoCAD automatycznie otwiera okno dialogowe Kreskowanie dogranic.

Lekcja 6 -- Styl wymiarowania

W poprzedniej lekcji zostaa poruszona tematyka kreskowania. Dzisiaj postaram si w miardokadnie omwi styl wymiarowania. Dowiesz si, Czytelniku, w jaki sposb przekonfigurowa stylwymiarowania, aby w peni odpowiada Twoim wymaganiom. Jak zapewne zauwaye, nie zawszestyl wymiarowania odpowiada normom wprowadzonym przez firm.

Aby uruchomi okno Meneder stylw wymiarowania, naley klikn kolejno Wymiary ->Styl..., co spowoduje otwarcie przedstawionego poniej okna dialogowego.

Rys. 1

Jak wida, AutoCAD ma standardowo zdefiniowany jeden styl wymiarowy, o nazwie ISO-25. Stylten mona traktowa jako swego rodzaju szablon i na jego podstawie stworzy wasny --dostosowany do potrzeb. Aby si o tym przekona, kliknijmy przycisk Nowy... w oknie Menederastylw wymiarowania. W efekcie pojawi si widoczne poniej okno dialogowe.

Rys. 2

Jak wida, moemy nada naszemu nowemu stylowi dowoln nazw -- Nowy stylwymiarowania. W oknie tym mamy rwnie moliwo wyboru stylu bazowego -- Rozpocznijz:. Opcja ta jest niesychanie wygodna, poniewa nie musimy zmienia parametrw nieuywanychw naszym stylu wymiarowania -- ich wartoci zostan przejte ze stylu bazowego. Mona rwnieograniczy si do okrelenia jedynie tych opcji stylu wymiarowego, ktre chcemy zmieni.

Lekcja 7 -- Style -- kolejny krok

Poprzednia lekcja w caoci zostaa powicona generowaniu stylu wymiarowania uywanego wdanym rysunku. Na dzisiejszej bd omwione kolejne style. Tym razem postaram si przybliystyl tekstu, styl multilinii i styl punktu. Umiejtno operowania stylami poszczeglnych narzdzibdzie bardzo przydatna podczas tworzenia naszego wasnego szablonu rysunkowego, a zatemwarto powici chwilk na zaznajomienie si z tym tematem.

styl tekstu

Zaczn od stylu tekstu. Aby wygenerowa nowy styl tekstu bd dokona zmian w aktualnym stylu,kadorazowo musimy otworzy okno dialogowe zatytuowane Styl tekstu. Aby okno zostao otwarte,musimy przeprowadzi nastpujc akcj: Format -> Styl tekstu.... Pojawi si przedstawioneponiej okno dialogowe.

Rys. 1

Jak wida, okno to jest podzielone na cztery czci i kada z nich spenia okrelone funkcje. Poniejprzedstawiam opis poszczeglnych czci.

1. Nazwa styluTa cz okna umoliwia dodawanie stylu tekstu, zmian jego nazwy oraz usuwanie zbdnych stylwtekstu.

Rys. 2

2. Czcionka

Lekcja 8 -- Tworzenie wasnego szablonu rysunkowego

Poprzednie lekcje pokazyway, jakie parametry mona ustawi przy pomocy edycji stylw.Przypomnijmy, e ustawialimy styl wymiarowania, styl tekstu itd. Dlaczego wspomniane lekcjebyy takie wane? Ot, wiadomoci zawarte w tych lekcjach bd teraz wykorzystywane przez nasdo wykonania szablonu pliku projektowego. Taki szablon mona przygotowa raz, stosujc takzwan "burz mzgw" w celu ustalenia jego wszystkich elementw. Nastpnie umieszczamy takiplik w ustalonym miejscu w sieci i kady pracownik biura projektowego ma do niego swobodnydostp. Wszystkie lekcje, ktre do tej pory przestudiowalimy, miay na celu ograniczeniepracochonnoci tworzenia projektu. Dzisiejsza lekcja bdzie niejako zwieczeniem poprzednich.

Nie wyduajc wstpu w nieskoczono, proponuj zabra si do konkretnej pracy. Najpierwustalimy, co ma zawiera nasz szablon rysunkowy. Na pewno jedn z najwaniejszych rzeczy przytworzeniu szablonu rysunkowego dla biura projektowego jest ustalenie kolorw warstw i wszystkichparametrw z nimi zwizanych. Zacznijmy wic od tego punktu. Otwieramy nowy rysunek izakadamy sobie komplet uywanych warstw -- wraz z przypisaniem im odpowiednich parametrwzwizanych z kolorem oraz rodzajem linii. Mj szablon rysunkowy bdzie zawiera jedynie kilkapodstawowych warstw, lecz mona przygotowa tak ich ilo, jaka bdzie potrzebna w danymbiurze. Zagadnienie zakadania warstw zostao omwione w lekcji 12. (kurs dla pocztkujcych),dlatego w tym miejscu poka tylko wynik zaoenia przeze mnie warstw.

Rys. 1

Teraz, majc zaoone warstwy, moemy przej do ustalania stylu tekstu. Zastanwmy si,dlaczego zaczniemy dalsz prac nad szablonem od tego wanie stylu. Powd jest prosty --moemy utworzy okrelony styl tekstu (z odpowiedni czcionk), a nastpnie uy owego stylu dowymiarowania. Proponuj wykonanie kilku stylw tekstu -- zalenie od stosowanej czcionki, jejrozmiaru czy te odpowiedniego formatowania. Warto zauway, e takie podejcie pozwoli nakorzystanie z danego szablonu wikszej liczbie wsppracownikw. Dodajmy, e tworzenie stylutekstu zostao opisane w lekcji 7. tego cyklu.

Lekcja 9 -- Zaawansowane funkcje ogldania rysunku, widoki,podgld dynamiczny

Podczas ostatniej lekcji pokazaem, jak tworzy szablony rysunkowe, zamieszczajc w nich wasnestyle. W trakcie dzisiejszej lekcji poka, w jaki sposb oglda wykonane rysunki w taki sposb,aby ich edycja bya jak najwygodniejsza. Rysowane przez nas do tej pory wprawki byy raczejmaymi elementami, wic przegldanie takich rysunkw nie nastrczao wikszych problemw. Jakoprzykad do ogldania w dzisiejszej lekcji wykorzystam przygotowan przeze mnie uszczelk.Proponuj w celach treningowych narysowanie takiego rysunku.

Rys. 1

Majc ju przykadowy rysunek, moemy pozwoli sobie na jego dokadne obejrzenie przy pomocynarzdzi, ktre zostay omwione w lekcji 11. poprzedniego cyklu dla pocztkujcych -- czyli ZOOM,PAN. Jednak ogldanie przy pomocy tych narzdzi jest w pewnym sensie niepene. AutoCAD oferujejeszcze inne sposoby ledzenia zawartoci rysunku, a jednym z nich jest Podgld. Narzdzie topozwala na stae ledzenie zawartoci rysunku przy pomocy specjalnego okna dialogowego, ktrepozwala na wykonywanie dynamicznych zblie do wybranych fragmentw edytowanego rysunku.Uff! Teraz moe przejdmy do praktyki. Aby uruchomi narzdzie podgldu, klikamy ikonprzedstawion poniej:

Jeli nie mamy dostpu do tej ikony, moemy j wprowadzi na ekran, korzystajc ze wskazwekzawartych w lekcji 3. tego kursu.

Po klikniciu powyszej ikony AutoCAD otworzy przed nami okno dialogowe, z ktrego bdziemyteraz korzystali w celu przegldania tworzonego przez nas projektu.

Lekcja 10 -- Rzutnie w obszarze modelu i praca z nimi

Ostatni lekcj powicilimy posugiwaniu si podgldem dynamicznym rysunku oraz rzutniom.Podczas dzisiejszej lekcji narysujemy element z zastosowaniem rzutni. Element bdzie maoskomplikowany, poniewa moj intencj jest przekonanie wszystkich do korzystania z tegonarzdzia. Jak zobaczymy, praca z rzutniami pozwala na obrabianie elementu widzianego w kilkuniezalenych pozycjach. Naszym zaoeniem bdzie podjcie takich dziaa, aby nasz obiektprzypomina swoim wygldem poniszy rysunek.

Rys. 1

Aby mona byo wykona ten rysunek bez zbdnego nakadu pracy, proponuj uruchomienieczterech rzutni w ukadzie pokazanym na poniszym rysunku.

Rys. 2

Kolejnym krokiem bdzie narysowanie prostokta w obszarze zajmowanym przez najwikszrzutni.

Lekcja 11 -- Czciowe wczytywanie rysunku

Podczas ostatniej lekcji powiedzielimy sobie kilka sw na temat pracy z rzutniami orazdostosowania ich do wasnych potrzeb. Podczas dzisiejszej powiem par sw na temat czciowegootwarcia rysunku. Co to jest i dlaczego chc temu powici ca jedn lekcj? Ano dlatego, e jestto nowa rzecz w AutoCAD-zie 2000 i dlatego, e jest bardzo przydatna podczas pracy z rysunkami oduym stopniu skomplikowania i rozmiarach oraz podczas prac zwizanych z rnymi branami wdanym biurze projektowym.

Zacznijmy zatem do przygotowania pliku zawierajcego kilka warstw odpowiednio nazwanych orazmajcych nadane kolory oraz rodzaje linii. Ja wykorzystam rysunek pokazany poniej.

Rys. 1

Jak wida, rysunek ten jest odpowiednio przygotowany -- posiada warstwy oraz odpowiednie kolorydo nich przypisane. Teraz zapiszmy ten rysunek w pliku, nadajc mu dowoln nazw -- wnastpnym kroku dokonamy jego czciowego otwarcia.

Aby dokona czciowego otwarcia pliku, musi by on zapisany w formacie AutoCAD 2000. Jelizatem mamy gotowy rysunek np. w formacie AutoCAD R14, warto go otworzy i zapisa w formacienastpcy.

Lekcja 12 -- Centrum Danych Projektowych (Design Center)

Po serii ostatnich lekcji wiemy ju, w jaki sposb modelowa w 2D, jak tworzy wasne szablonyoraz uatwia sobie prac za pomoc czciowego wczytywania rysunku. Jest jeszcze jednoprzydatne narzdzie, nazwane przez Autodesk Centrum Danych Projektowych (Design Center).Narzdzie to zostao wprowadzone w wersji 2000 AutoCAD-a i od razu podbio serca projektantwwszystkich bran. Nareszcie mona zobaczy, jakie style s wprowadzone w danym rysunku. Bezotwierania rysunku mona przejrze, jakie bloki s w nim zawarte. Za pomoc tego narzdziajestemy w stanie wykona rysunek, bez rysowania praktycznie ani jednej kreski -- pod warunkiem,e w innych rysunkach mamy odpowiednie bloki, ktrych uyjemy w naszym nowym dziele. Aledo tych zachwytw, pora na pokazanie narzdzia w pracy i przewiczenie jego standardowychopcji.

Zaczniemy od uruchomienia Centrum Danych Projektowych -- tak wic klikamy ponisz ikon:

Rys. 1

w efekcie czego AutoCAD pokae nam narzdzie Centrum Danych Projektowych (CDP):

Rys. 2

Jak wida, okno jest wzorowane na Eksploratorze Windows, co gwarantuje potrzebn namfunkcjonalno. Narzdzie jest odpowiednio podzielone na kilka sekcji, ktre moemy dowolniewcza i wycza. Lewe okno CDP daje moliwo przeszukiwania katalogw pogrupowanych naodpowiednich dyskach. Pozwala rwnie na wywietlanie ich zawartoci. CDP zostao takzaprojektowane, aby niejako pomaga w wyszukiwaniu plikw AutoCAD-a -- kady z takich plikwmoe zosta rozwinity w lewym oknie i moemy wtedy zobaczy cechy, jakie s do niegoprzypisane.

Lekcja 13 -- Eksport danych z AutoCAD-a

W poprzednich lekcjach zapoznalimy si z metodami rysowania w AutoCAD-zie orazkonfigurowania swojego rodowiska pracy w tym programie. Potrafimy teraz wykona niemal kadyprojekt w przestrzeni 2D, nie tracc czasu na dodatkowe czynnoci konfiguracyjne podczasprojektowania. Zdarza si jednak, e efekty naszej pracy musz zosta zademonstrowane w formieodmiennej od standardowego nonika, czyli odpowiedniego arkusza folii czy papieru. Przykademmoe by przedstawienie naszego projektu w formie prezentacji czy te drukowanego folderu. Moesi zdarzy, e nasi kontrahenci nie bd mieli AutoCAD-a, lecz inny program, za pomoc ktregobd chcieli nanie poprawki na materia projektowy. W takich sytuacjach rwnie musimy sobieradzi. Niniejsza lekcja bdzie w caoci powicona metodom eksportowania plikw AutoCAD-a iprzetwarzania ich w innych programach. Przedstawi sposoby zapisywania plikw w postaciumoliwiajcej ich dalsz edycj w programach CAD lub innych programach pozwalajcych naprzetwarzanie grafiki wektorowej. Poka rwnie, w jaki sposb przygotowa pliki do druku czyprezentacji w Internecie.

Zacznijmy od narysowania dowolnego projektu w AutoCAD-zie, aby mie odpowiedni materia, ktrybdziemy mogli dowolnie przetwarza na rne formaty. Proponuj narysowanie w miar prostegorysunku, poniewa naszym celem nie jest rozwijanie swoich zdolnoci artystycznych, lecz poznaniesposobw konwersji plikw graficznych. Przygotowaem rysunek takiej oto blaszki:

Rys. 1

Poniewa najczciej bdziemy wymienia si plikami z rnego rodzaju biurami projektowymi, wpierwszej kolejnoci przedstawi sposoby zapisywania rysunkw w formatach "zrozumiaych" dlarnych wersji AutoCAD-a. Program ten, podobnie jak inne programy windowsowe, udostpniaopcj Zapisz jako znajdujc si w menu Plik. Opcja ta umoliwia zapis dowolnego rysunku dopliku, ktry moe by odczytywany przez wczeniejsze wersje programu. A zatem, majc juprzygotowany rysunek, wybieramy kolejno Plik/Zapisz jako. Zostanie otwarte okno dialogoweumoliwiajce zapisanie pliku w standardowym formacie AutoCAD-a 2000. Po rozwiniciu menu onazwie Zapisz jako typ moemy wybra dowolny format zapisu.

Lekcja 14 -- Przestrze AutoCAD-a -- wstp do 3D

Na zakoczenie cyklu lekcji przeznaczonych dla uytkownikw rednio zaawansowanych chciabymomwi zagadnienie przestrzeni w AutoCAD-zie oraz poruszy kwesti posugiwania si ukadamiwsprzdnych. Przedstawione tu informacje potraktujmy jako wstp do projektowania w 3D,poniewa tworzenie w trzech wymiarach wymaga umiejtnoci sprawnego poruszania si wprzestrzeni AutoCAD-a. Najpierw przedstawi podstawowe pojcia.

Przestrze AutoCAD-a jest zbudowana wok kartezjaskiego ukadu wsprzdnych. Oznacza to, ekady punkt w przestrzeni posiada trzy wsprzdne (X,Y,Z). Do tej pory wszystkie rysowane przeznas projekty byy wykonywane w tak zwanym globalnym ukadzie wsprzdnych (GUW). Ukad tenjest na stae zwizany z rysunkiem i nie moe zosta zmieniony przez uytkownika. Do tej porywsprzdna Z bya rwna 0. GUW jest atwy do rozpoznania, poniewa jest oznaczony na rysunkuw sposb pokazany poniej.

Rys. 1

GUW nie jest jednak jedynym ukadem wsprzdnych, jakiego moemy uywa podczas pracy zAutoCAD-em, poniewa uytkownik moe zdefiniowa dowoln liczb wasnych ukadwwsprzdnych, zwanych lokalnymi ukadami wsprzdnych (LUW).

Rys. 2

Kady z nowo zdefiniowanych lokalnych ukadw wsprzdnych moe zosta odpowiednio nazwany,co uatwia jego identyfikacj w systemie oraz atwe przeczanie si pomidzy zdefiniowanymi LUW-ami.

Teraz od teorii przejdziemy do praktyki. Proponuj narysowanie kilku elementw na specjalnie dotego celu stworzonych lokalnych ukadach wsprzdnych. Sdz, e takie rozwizanie przekonaCzytelnikw do stosowania lokalnych ukadw wsprzdnych podczas pracy z AutoCAD-em wprzestrzeni trjwymiarowej. Zacznijmy od narysowania prostego elementu zamknitego -- radzwszystkie elementy paskie, ktre maj by przeksztacane w obiekty 3D, rysowa za pomocpolilinii lub, jeli kto woli rysowa lini, przeksztaca narysowane w ten sposb paskie elementy wpolilini poleceniem EDPLIN. A zatem narysujmy jaki niezbyt skomplikowany obiekt -- dzi nie jestnaszym celem komplikowanie tworzonych modeli, lecz nauka obsugi ukadw wsprzdnych,poniewa wiedza, jak przyswoimy sobie podczas tej lekcji, z pewnoci zaowocuje w przyszoci.