\ ! =! ) 100 (=_=\!__[ \ !=! ) 60 ( + \ != = ) 30 ( + \ ! =_ _! ) 10 (] @ Elaz - 01.04.2009 1_Avamil_Aklamal =! \ ! ) 60 (- I - _ = \\ ! ) 58 ( + . =\ ! ) 2 (Cmle iinde kelimenin son harekesini belirleyen ) 58 - ( _ =! = =\ ! ) 49 + ( _ =! , s\ ! )9 ( _ = \\! =! \ ! Dille sylenen mil =\ != != _ ) 49 (itmeye dayanan/Kaidesi olmayp Araplardan duyulan -!]! =_> _\! =_> ) 20 ) ( ` =. ,'= ,= (Aklama:Birismiceredenler.Cerharflerivemaneviizafetharflericergreviyaparlar.Bu anlamdaizafetharfleri=cerharfleridenilebilir.Normalizafetise,f,livemincer harfinden birisi anlamndadr ve onda hazif ve sl vaki olmutur: .', \ , ` = .', ` , ` =Allaha inandm / _ '.. =- \\!! ,(1 Aklama: ,cerharfininbalcakullanldmanalar:Alet,sebep,yerzarf,zamanzarf, deer ve karlk, hal, geililik, and, olumsuzluu kuvvetlendirme, fazla olarak,Kalemle yazdm /.', . >, \ s\! ,Onlar gnahlar sebebiyle yok ettik (Enam 6/6) / ',` =' .> \'= ' , , . . ,Gazetelerin ou stanbulda baslr . .' =\' ` .> ' ` _ ,= . ,.! .= , /Bor, geceleyin gam, gndz zldr / ` , = ` _',` .\ ', \\! , . _! .\! ,ifti tarlasn 1000 dinara satt / ` - \ = ` _' \ \'_' ,=\ \ , ' ., . renci hocasnn szlerini dikkatle dinledi / .' .'= '' ' _ \ ` , \' =\'_ = .'= ! , ..! ,Hoca yeni km kitaplar getirdi /.' .'= '\' _ . '_ . :\! , \' - ., . =Allah akna fakirlere yardm et! / - \\! ,.' \'. = ' Allah kullarna asla zulmedici deildir (Enfal 8/51) /_', \- \\' ` _ ' ,! \ = ,., , =\ \ Vekil olarak Allah yeter (Nisa 4/81, ) / _ > - \\! , ' \, > Btn gnahlardan tvbe ettim / = .', . =. > ,.(2 Aklama:Szlkteden,dananlamnagelen'_ =cerharfininbalcakullanldmanalar: Balamayeri,balamazaman,sebep,kaynak-kk,eit,belirtme,aklama,para,ayrnt-tafsil, iki eyi ayrt etmek, yeleme-karlatrma, olumsuzluu kuvvetlendirme, geililik:ocuk mektepten eve kadar kotu / =\' _ = =.', ,\' _ \ - = '. =\' I 2_Avamil_Aklamal Hafta banda kitab okumaya baladm /,' . >\'' '.\ = = =_` ,'= '\'` ' ocuk karnndaki bir ar yznden alad / =\' _ > , =- .= , _ _ = O subay asil bir ailedendir /= ,'` =\'= \ . = -` , \'= ' '= ' Mdr ynden bir elbise giydi / ' ,' . ` , . >\'_ , \ =` =\' Hasta stten bir yudum iti /- =' = ` _, =\', = =_ , \\' Satn aldmz hurmay yedik / ` ' .', .= ' ' = ' .\ > ' ='= .\' O iek, yeryznn eitli lkelerinde yetiir /- \ .=` =\'' = '\' _ '=` \'=\ ..` ,. . =, \' =\' Fabrika 5 katldr / ` _ .'= =\' ` , > . , =_ ,' =- ='= = Hoca, alkan tembelden ayrt eder /. , .'=` =\'.' .'= '\' '= , =_' \'= >\' Tacir memurdan daha zengindir / = ` =\'_ = _ .= ' ` =' .\ ' Zalimlerin hibir yardmcs yoktur (Hac 22/71) /_, = \' =\ \ ' = = , = . - \ ' \'. , . ' =- ., . =\' Kervanehreyaklat(tekbanalzmolanikterabefiili,minharf-iceriilemteadd oluyor yani meful alyor) Allah Tealaya tvbe ettim / \ _ . '.', _ \ _ \' = .- \\' (3 Aklama: smin e halini gsteren _ \ cer harfinin balca kullanld manalar: Yer hakknda biti, zaman hakknda biti, ynelme, yaknlk, kat-nezd-yan, tafsil, al manasnda: Mektebe ulatk / ' .\ = _ \ '. =\' - = Yatsya kadar seni bekledik / ' .' = .. ' _ \ .' = =\' Deniz kysna gitmeye karar verdik /,' = .\' ' .'` _ \ '= ,\'_ =' = Dostumun yanna oturdum /.'= \ = _ \ _ , . = Dnme ona, konumaktan daha sevimlidir / > .\ ' ` , = ' ` -, \ , \ > .\'_ = Kitapta bab, fasllara ayrlr / ` ,' ,\' ` , = . ,,' . >\' _ _ \ ` = Bu klc al / =, \ ',` =\' ' . = Haramdan men edildim / = . > =,' =\' (4 Aklama:Szlkteden,dananlamnagelen'_ =cerharfininbalcakullanldmanalar: Uzaklk ve ayrl, kaynak-k, yerine manasna, hal, geililik: Tren istasyondan uzaklat / ` ' = \'. = .', ' =- = = =\' Haberi Halitten iittim / , =\'.'= = = = . \' = ,' . ` . =' =` =\' =.' = ` \'_' = .'=' _ _ .' .\','= \'_, . Bakanlar toplantsnda ikinci dairenin bakan yerine, yardmcs bulundu Onun kasten ldrd / ` - \ . = .'= ` - \\'_ = =_, .'` =\' Allah dorulardan raz olsun (tek bana lzm olan radye fiili, an harf-i ceri ile mteadd 3_Avamil_Aklamal oluyor yani meful alyor) Her gnahkar zerine tvbe etmek vaciptir / =\ _ ` , = . - ,' .\'_ \ =.` = > , .(5 Aklama:Szlktezere,zerine,stne,stnde,beraber,den,iin,de,ile,ramen anlamlarna gelen _ \ = cer harfinin balca kullanld manalar: st-zerinde, yaknlk, uzaklk, ramen manasna, t-tevik, hal, art, zan, aleyhine olma-yk, geililik iin: Kitap masann zerindedir / ` ,' . >\ ' _ \ = ' . =. =\Aile sofraya oturdu / '= '\'. = \ = _ \ = . .' =\' Orman, 500 m. uzaktadr /- ,' =\' ` _ . _ \ = . =- .' = ='= = Mminler, saylarnn azlna ramen galip geldiler /_ . =` =\' = .. ' _ \ = ', = . . =- \ Allahn kitabn okumalsnz /, :, \ =- \\',' . > .' , stanbul, Sultan II. Mehmet devrinde fethedildi /-` , . =. ='= \'. = . _ \ = _ .' .\' .` = =` =_' =\` =\'.', = Zengin, fakir oldu ama vakar zere devam etti / =\'_ ,'= '_ , ` - . > \ ' , ` _ . _ \ = ' ,' . >\' ' . == \.', .= ' _ \ = ` = ' \ ' . '_ ' Bir defa olsun okuman artyla sana bu kitab satn aldm Cahil, sabunu, peynir zannederek srd /_` ,'` =\' =' =\' ` _ = _ \ = _',` = ` - . '20 dinar borcu var / -, \ = ' ' ., ._` = = Allahn laneti ikiyzllere olsun /- \\'- .'= \ _ \ =_, ' .` =\' Ben Allah Tealann/Teala iin kulcazym .', ,` = ' . '\- \ _ \' = . (6 Aklama:Szlkteiin,mahsus,ait,var,e,a,zerine,de,hakknda,yemin,tekit anlamlarna gelen cer harfinin balca kullanld manalar: Sahiplik, lehte olma-fayda, sebep-gaye, izin, tahsis, taalluk: Gklerde ve yerde ne varsa Allahndr (Bakara 2/284) / - \ \ \' _ ' = _' '\' _ ' = .' =` =Hkim, susuzun lehine karar verdi / _ =' \', > = _, _ ,\ \ Arkadamz ziyaret iin hastaneye gittik / _ = .'=` =\' _ \ ' .', = .. . \ ' . , =' = renciler Milli Ktphanede okuyabilirler / _! \ =\ \ '_ ' -` , . = \'- , .> =\' _ ' ' . yi netice muttakilerindir/ (Araf 7/128)- , ' =\' , s . =\ \Dersi anlayn beeniyorum /=` =', _ .` , ='=` ,__ .\ \taat eden cennettedir / _ ' \ ` _, =` = _- . =\' (7 Aklama:Szlktede,neredeanlamlarnagelen_ cerharfininbalcakullanld manalar:Yerzarf,zamanzarf,hal,giyinmilik,beraberlik,sebep-gaye,szveyagr konusu, geililik (zellikle balama fiilleriyle), var, mevcut manasnda: Balk suda yaar / ` = =` =\'_, = , _ .' =\' Geceleyin kar yad / ` g\ .\' . _ ', \' Ordu aslanlar gibi savat /_', =\' . _ . = '\'- =' = = 4_Avamil_Aklamal mam, cbbesini giymi olarak grnd /,' = ,\' , = _ - .` ,` = Sultan, beyleriyle birlikte kt / ` _' =\` =\'_ = _ =' ' Mcahitler, Allah adn yceltme uruna savar /_` . =' =` =\' ` . =' =` , _ - \\'- = \ >.' \'= stanbula gitmeye ne dersin? / = ' . ' . _ ` ,.' .'= _ \ ,' = .\' Subay hitaba balad /= ,'` =\'_ = _ ,' = =\' Odada bir adam var /_ ` = - ' =\' Onun benzeri gibi hibir ey yoktur (ura 42/11) / = _', \- \. = : .'_ = (8 Aklama:Szlktegibi,kadaranlamlarnagelen =cerharfi,benzetmevetafsiliin kullanlr: Dnya top gibidir / ' ,..\ 'i _ :\! :_' . '\' , . >- >' ' , >' . _ _! .\! :_, .\'' .'` ,\' Trkiyede elma, portakal, incir gibi birok meyve vardr lme kadar Allah Tealaya ibadet ederim /_ . > ' ` .` ,'=- \\'_ \' = ._ . >.' =\' (9 Aklama:Szlkteyekadar,bile,hatta,takianlamlarnagelen_ . =cerharfi,zamanve mekanda bitii, sona erii ifade eder: (Kadir gecesi) fecir vaktine kadar selamettir (Kadir 97/5) /,' \ =_ =_ . >= '= \'_ \=Yolcu limana kadar kotu / = ` ' =` =\' _ _ . >., =\' .'Nice okuyucular vardr ki Kuran onlara lanet eder / _ _ _ _ ' . ` - . =\ ,` _'' \'(10 Aklama: Szlkte olur ki, baz, nice anlamlarna gelen ` ,` cer harfi, anlalmam bir iin olabilecei manasna ve okluk iin kullanlr: Olur ki aydn, lkesinin gereklerini bilmez / _ _ .' \ ,_ .' ' , ` - \,\ = ' \ .` = Allah yolunda nice mcahitler ehit olmutur / _ _, = _ . ,= .'= ' . =' =` = - \\', ! \!s=, - \\! \' ` _ \ = ' .', >\' (11 Allaha yemin ederim ki asla byk gnahlar yapmayacam Aklama: Yemin iin balca harf kullanlr: , .. .. Vallhi, yemin ederim, and olsun, hakk iin anlamlarna gelirler: Allaha and olsun /- \\ , Kuran hakk iin /_'' \' , Allaha yemin ederim ki elbette farzlar yapacam / . s! \!s=, - \\! . ' \_ .' \' ` _ \ =(12 Te: Tallahi, kasem olsun ki. Kasem iindir. = . . > '_ =.', . ,. ` - .\ = . =,' , _ \` ,\' (13 Bulu gnden beri yaptm tm gnahlara tvbe ettimAklama:.` = -..` =cerharfleriden,denberianlamlarnagelir,gemizamandaiptida iindir: gndr yamur yamad / ` = =\' . , ', \ . =.' \ . ,'` , '- 5_Avamil_Aklamal Bulu gnnden itibaren namaz farz olur / = .. \` =\' ` , = .'.. =,' ,_ \` ,\' (14 Mnz: Den, den beri. Gemi zamanda iptida iindir Alim hari, insanlar helak oldu / >=! ! ` _' .\'= \ = ! =! >, \' =\' (15 H: stisna iindir. lmiyle amel edenler hari, alimler helak oldu / >\ ! _` = \' =\'= \ =\ > ! =' =\' - =\ = , (16 Hal: stisna iindir. hlasllar hari, amel edenler helak oldu / =. ! _ \ =' =\'= \ = ! . =_ \=` =\' (17 Ad: stisna iindir. ! \ \ \ \=!- ='= ' ,` _' .\'= \ , \- \\'(18 Ey Allahn rahmeti, sen olmasaydn elbette insanlar helak olurdu Levl: Olmasayd. Zamir bititii zaman bakasnn mevcudiyetiyle bir eyi imtina etmektir. Niin/neden isyan ettin? (Keymihe = keym (eliften bedel he gelmi) / ,, : =, : -.', = = (19 Keyme: Niin. Key (talil iindir) + m (soru edatdr). Lime (niin) anlamndadr) Umulur ki Allah Teala gnahm balar / \ )', ` = -=\ _ ( \. ` = , _ \' = .- \\'., _(20 Lealle: Umulur ki, ta ki, belki. Tereci iindir. _,>\! __. ,=]! _.. =_> ) 8 (phesiz Allah Teala her eyi bilir/bilendir / ! .'_ = > ` , \' = _ \' = .- \\' (1 nne: phesiz, phe yok ki. l '.'. .'=l \\' = .' _ \' = .- .'_ = > _ \(2 Ben inanyorum ki, phesiz Allah Teala her eye gc yetendir Sanki haram (tpk) atetir / :\ \: ,' =\'' . (3 Keenne: Sanki, gya Cahil kurtulamad fakat alim kurtuldu/kurtulur / \: ' ' = =' =\' : \ .' , \' =\' (4 Lkinne: Ancak, fakat, lakin. =, \ =, \' > \ _` ' =,\ =\' . =(5 Keke ilim, her kii iin verilmi rzk olsayd/herkes ilimle rzklanm olsayd Leyte: KekeUmulur ki Allah Teala gnahm balaycdr/balar / \ \,.. ` ' = _ \' = .- \\'_(6 Lealle: Belki, umulur ki Aklama: Bu alt harfe, fiile benzeyen harfler denilir. 7 (\ ! )_=.=\' .'...=,' _ (' \ -` , ='= =_ = .` = ,` =- . =\' \ ! !=' =\' - ' ,. =- ,` ` = Gnah cennetten uzaklatrcdr, ancak itaat/taat ona yaklatrcdrll: Ancak, baka. stisna edatdr. Aklama:Bitiikolmayan,kesikolanistisnalardakullanlr.Mstesna-imunkat:.'ve kardeleriyletopluluktankartlmadhaldebunlardansonragelendir:.',\'_..'='=''==mstesna i munkat damanas vardr. O zaman rnek yle olur:_>\ ,\' _..'= '=''== .'= .II 6_Avamil_Aklamal ! \ )_.=\' _. (\ ! .' ' = =' (8 er (gnah) ileyen kurtulucu olmad/Hibir er ileyen kurtulamaz L: Deil, olmad, hayr. Aklama: Cinsinden olan btn fertlerden hkm kaldran. _,>\! !,.. ,=]! !_. !_> )2 (Aklama:Buikisileysemanasndaolduklariinbunlaraleyseyebenzeyendenilmitir.Bu ikisi Leyseye olumsuzlukta benzemektedirler. Ancak mutlak mnada ve gelecei de nefyetmek anlamnda olmayp; hl-i nefyederler. 1 ( ! = ) _', \ , - ,` , =` =\ ' ( ! = _' > = , ' . > = .` = _ \' = . ` - \\'Allah Teala, her hangi bir mekanda yerleik (mekana bal) deildir/olmad 2 ( ! \ ) _', \ , - ,` , =` =\ ' (\ ! _ \' = .- \\' , ,' =` = .'_ =Allah Tealaya benzeyen bir ey olmad / Hibir ey Allah Tealaya benzeyici deildir Aklama: Arapada leyseye benzeyen 4 harf vardr:' \ . ' = . '_ ..' \Bu harfler isim cmlesinin nne gelerek manay menfi yaparlar.' \ . ' = . '_ harflerinin isimleri merfudur. ! \: Harfinin de amel edebilmesi iin,isim ve haberinin nekra olmas gerekir: Hibir gazete faydal deildir /! \ ., ` = ., = Yamur yamamaktadr /! = ' \ ' . ` = =\' ! =: Harfinin haberinin bana da,_', \ nin haberinin banda olduu gibi, gelebilir: Yemek masas geni deildir /! = _ =' , ` _' =\' Kalem uzun deildir / ' \, = ` , \ \' =! \: sim ve haberinin zaman ismi olmas gerekir ve isim hazfedilir (cmlede bulunmaz): . \ '. - =' -=! \ - =' . ) .' \. \ '. - =' (Zaman dinlenme zamandr - Dinlenme zaman deildir III g_!=\! \! _.. =_> ) 4 (Allah Tealaya itaat etmemi severim/itaat etmeyi seviyorum /1 ( l ' ` , =! '_ \' = .- \\'_, =En: Mek, mak eki ile mastar manas verir. \ \ _ \' = . ` - \\' = , \_, ' >\(2 Allah Teala, asla kafirleri balamayacaktr / Elbette Allah Teala kafirleri balamaz Len: Tekid-i nefy-i istikbal (gelecek zamann kuvvetli olumsuzluu) iindir. _ : ''=` =\' = ` , = _ :' ` = =,\ =\' (3 lim tahsil edebilmem iin mrn uzun olmasn severim/seviyorum Key: Sebep bildirir. 4 ( . = \' . '. . - . =\' = ' '_ = \ ` _, = ' Allah Tealaya itaat ediyorum diyen kimseye (cevaben)O halde/yleyse cennete girersin szn zen: O halde.IV g_!=\! \! ,_. =!=\: )15 (V 7_Avamil_Aklamal ( !.>! > ,_. )4 ( A (O Allah) dourmad ve dorulmad /1 ( , \ , \ '. \ ,, \ '. \` , Henz mrm fayda vermedi /2 ( ! = \ ! = \'=` = '_ . ,_Salih amel yapsn /3 (_= \\! ,! \ = , \ \ = = = \' = ' 'Gnah ileme /4 (_ .\! _ ! \ \ ! . .', .(s!_ ! =_= , , = = = ,\ ,_. )11 ( B Aklama: Bunlar iki fiil-i muzariyi cezm ederler. Birincisine art, ikincisine ceza denir. Eer tvbe edersen gnahlarn balanr /1 ( =` , . . ' =` , ', . . n: Eer Her ne yaparsan ondan sorulursun /2 ( ! = = ! = = = . .'= . ` -. =Mehm: Her ne ki, her ne zaman 3 ( ! = ! = ', = '_ = = ... = ` '. = . _ \' = .- \\'Hayr olarak ne yaparsan, Allah Teala yannda onu bulursun M:Deildir,olmaz.Olumsuzlukedatdr.unlariindekullanlr:Mddetifadeetme( mddete),cmleyemastarmanasverme,akllolmayanlariinsoruedat(ne?),artedat, ism-i mevsul (o ki, o ey ki). Kim salih amel yaparsa o kurtulan olur /4 ( = =\ = = ='= ,' ' , =' . '_ > , ' = \' = Men: Kim? Nerede olursan ol lm sana yetiir /5 (, l !,.' =\'=> '.` , '_ > . Eyne: Nerede. Ne zaman haset edersen helak olursun /6 ( _ . = _ . = '= \', . '.` ='= . Met: Ne zaman. Nerede gnah ilersen ile Allah Teala seni bilir /7 ( _ . l ! _ ... \'='= \'= , ', . _ \' = . ` - \Enn: Nerede olursa, nereden, ne zaman, nasl. Hangi alim kibirlenirse Allah Teala ona gazaplanr /8 ( l ! _\' = , _ \' = . ` - \\' ` -'= =',` , '` , > ., Eyy: Hangi, herhangi. [Eyyne ( ! , l): Olduu zaman, ne zaman] Her nerede yaparsan, amelin (fiilin) yazlr 9 ( ! = ., > ! = ., >= \'= ', .>` , = ./Haysm: Her nerede. Ne zaman tvbe edersen/Tvbe ettiin zaman tvben kabul olur /10 ( ! =. !. ! == . ,' . , . ', . . zm: Olursa, olunca. 11 ( ! =! . . ! ! =!_' .\'', = '_ > .= =\ = , ='= . lminle amel ettiin zaman/Ne zaman ilminle amel edersen, insanlarn en hayrls olursun zm: Olursa, olunca. s\ !,=! _ ) 9 (Kaidesi olan/Amelinde klli kaideyi zikretmek mmkn olan \!_\==\!I 8_Avamil_Aklamal Allah Teala her eyi yaratt - Kuran inmekle indi / _ . ' \' '.` . ` _- _ \ > .'_ = > ` - \\' Aklama:Bakaskendisinetabiolup,kendisiisemildeaslolanfiil-imutlaktr/genel anlamdafiildir.Herfiil,refedervenasbeder.Tm,nks,lzmvemteaddigibiherfiil iin bir merfu (fail) gerekir. ( ,!.\! \! 1 Allah Teala bildi/bilir / , \ = _ \' = . ` - \\' Aklama:Herfiiliintreli(fail,naibifail,isim)birkelimelazmdr.Eerbutreli kelimeyle kelam tamamlanyorsa byle fiile tam fiil denir. Tam fiiller, fail ve meful alrlar. ( \! _!.\! -) !.!>l !: ( ' = ' = ' )'= ' ( ' = ,' . _', \- 2 Not:' ' = ' = ' . Bu tr fiiller (m dme, m beriha, m fenie, m infekke), m + ... olduu iin m ayr yazlr ve hepsi de sreklilik ifade ederler. Eer bunlarn bana m gelmezse o zaman naks fiil olmazlar tam fiil olurlar. Allah Teala, alimdir, hakimdir / ! : ' =, > = ' =, \ = _ \' = . ` - \\'Asi azab hak eden oldu /_! . =\\' = .'=` = _ =' =\' ,'Gnah ileyen Allah Tealadan uzak olmaya devam etti / _! =! .` =\' - \\'_ = ' ., = , ` , . _ \' = . Ruh bedenin iinde olduu srece tvbe kabul edilir /. ,' .\' ,` , .! =,!_ . ,\' _ ` =' . ` _` \'Allah Teala cisim deildir/olmad / _, \ ' ='= = _ \' = . ` - \\' Aklama:Bunlaragenelolarakknevebenzerleri(kardeleri/soyundangelenler)denir. trelikelimeylekelamtamamlanmyorsabilakismansubbirhabereihtiyaduyuyorsabyle fiillerenaksfiildenir(Naksfiilolanknevarkardeleri,oldumanasndadrlarveisim cmlesinin bana gelirler. Bu fiiller ayn zamanda oldu manasnn dnda tam fiil olarak da kullanlabilirler).Bunlara,anlamlarnntamortayakmasiintekbanaisimleriyeterli olmayp habere ihtiya gsterdikleri iin naks fiiller denilmitir. Naks fiiller, isim cmlesinin banagelerekisimvehaberalrlar.sminiref,haberininasbederler(Mbtedaymerfu, haberi mansub okuturlar): :! : idi, oldu, olmak, ol anlamlarna gelir. Ahmet zengin idi -Ahmet zengindir / ! : ` . ='= ' '` , . =- ` . ='= '` _ . = l ,g : Niteledii ismin belirtilen sfata sabah vaktinde sahip olduunu gsterir. g , l=` =` \'' =, _, =` =` \ 'Adam (sabah vakti) hasta oldu/sabahlad - Adam hastadr:_! oldu,dntanlamnifadeeder.Birdurumdanbakabirdurumadnmeyi belirtir. Un ekmek oldu / _! ` .\' _,=', ' l > _ : Niteledii ismin belirtilen sfata kuluk vaktinde sahip olduunu gsterir. i (kuluk vakti) yoruldu / l > _ \' ==' ` =.=, ' = :Nitelediiisminbelirtilensfatasahipolarakdevamettiinibelirtir.Nitelediiismin belirtilen sfata gndz vaktinde sahip olduunu gsterir. Cadde kalabalklat / ==\' ' ` _ ` ='.== ' 9_Avamil_Aklamal ' . _ .. '\' , ',` =` . = ' =` , = ,, = >` = '` . '=` = ` -` ,'= Onlardanbiri,kzilemjdelendiizamaniifkeiledolarakyzsimsiyahkesilir!(Nahl 16/58) ocuk gndz oturdu / = ' = \' = ` . \ \'

,=! : Niteledii ismin belirtilen sfata gece sahip olduunu, o ekilde gecelediini belirtir. Hasta geceyi kvranarak geirdi / ,.' ' =\ ` _, ` = .'\= ' Ik geceleyin zayft / ' \, . = ` .\'.' , l == _ : Niteledii ismin belirtilen sfata akam vakti sahip olduunu belirtir. Tccar (akam vakti) iflas etti / l == _.\' =' ` ` =\= 'Hoca yorgun olarak akamlad /_ == l ' , =.` =.' .'= '\' Bubefilgenelolarakoldudiyetercmeedilir.Ancakbuolmannzamanfiilegre deiir. Bu fiiller, mazi, muzari ve emir siygasnda gelebilirler:_' > ' =_ ,'= ' _ ='= ' = _ ='= '-.' ,Beki uyank olur / : , '=` = ` _ ' =\'' = ', .Musibetlere kar sabrl ol / :, .' = =\' _ \ = ' ,' = ! _ ! =: Sreklilik bildirir. Hasta hala hayattadr / ! _ ! = '` , = ` _, =\' _ _ , ! =: Sreklilik bildirir. ocuk hala hastadr /_ _ , ! = ' =, = ` . \ \' _ . ! = : Sreklilik bildirir. = . ! ! =: Sreklilik bildirir. Bu drd yalnz mazi ve muzari siygalarnda gelirler:' ' = _ , ' =_ . ' = ` = . ' ' = Daima ihtilaftadrlar / \ _ , ! \_, \ .=` =Cahil, inadnda direnmektedir / . , ! \_ .' . = _ \ = '` =` = =' =\' ,! .! =: Kendinden nce gelen cmlenin mddetini kendinden sonraki cmleye balar. Yalnzca mazi siygas bulunur. Hayatta olduum mddete Allaha kulluk ederim / - \\' ` .` ,'= '== . = '` , = A olduun mddete ye / >== .! = '` , = \ ,_: Olumsuzluk bildirir, deildir, hayr anlamndadr. Yalnzca mazi siygas bulunur. Mmin zalim deildir /\ ,_ \'` = = ` _= \'= '

Bu drd, ismin haberiyle nitelendirilmesindeki sreklilii anlatmaktadr. ,=!\!II 10_Avamil_Aklamal Her hasetinin hasedi amelini yakar/yakcdr / .` = = > _ _> = ` . = =` - \ = = ` Aklama: sm-i fail, malum fiilinin ameli gibi amel yapar. ,=!=\!Her tvbe eden ki tvbesi kabul edilmitir / , .' . > ,s =,' .` - .Aklama: sm-i meful, mehul fiili gibi amel eder. III -\! =\! = ,- ' \ .' , == > ,` ,' . - , ='= =\' ' g, , . =' ,` ,'badet, sevab gzel olandr/badetin sevab gzeldir ve gnah, azab irkin olandr/gnahn azab irkindir Aklama:Sfat-mebbehe,kendifiiligibiameleder,kendimalumfiiligibiameleder denmez.nksfat-mebbehelazmfiillerdengelir,lazmfiillerdenisemehulgelmez. Slasilazmfiildentrer,ifadeettiimanailedevamlolaraksfatlanankiiveyavarl gsterir. sm-i failde bir vasf bildirir ancak bildirdii vasf devaml deildir:Bu komutan yreklidir/cesurdur /' . = ` . .' \'g! =Bu adam cmerttir /` =` \' ' . = ,, _ : ,' . > . = l ' ='= = s! . =Siyah bir kitap Siyah bir silgi (renk ve sakatlk bildiren =' - ` . `'= vezni ism-i tafdil deil) _ = = ` _' =', =[ _ =', = , = , ', = ,\` = = , =' = ,, .'=` =- , \=` = Sevinligaml/gndar-tok(erkek-dii)cimrikolaykatkahramantemiz doru karanlk Not: Sfat- mebbehe sygasaldr (fiilden tryor, genelde de lazm fiilden)/sarfa aittir, sfat ise nahve aittir. Bu ikisi birbirinin alternatifi deildir. Bazen ayn kelime, sarf asndan sfat-i mebbehe, nahiv asndan ise sfat olur: Gzel bir adam geldi /.' = ` = = >Sfat-mebbehenin18kalbvardr.Sfatbukalplardangelmiseonasfat-mebbehe diyeceiz. Bu kalplarn en ok kullanlanlarndan bazlar: > ` _ ='= . , ,, = . > =IV ,=!,.\! ' = ` = '_ =! =>-, '` -. = ` ,\ =\_, \' =\'Alimdeolanhilimden(yumuaklktan)dahagzelbiryumuaklkhibirkimsede olmamtr/Alimde olan hilim gzelliinden hibir kiide yoktur Aklama:sm-itafdil,kendifiilininameligibiamelyapar.sm-itafdil,renkvesakatlk dnda bir vasfn, bir niteliin, bir varlkta baka bir varlktan daha ok olduunu gsterir. Bu isim slasi fiillerden erkek iin = ' vezninde, dii iin ise _ \'= vezninde trer: - _ ,: l = \'_ =` , > , , >- ` ,> '[ _ ', > Byd byk daha byk / en byk Gne Aydan daha byktr yi ', = , kt` = ve en sevgili` , = sfatlar, ism-i tafdil olarak kullanlr: Namaz uykudan daha iyidir / `` =\ ' _, >,' .\'_ = Yalanclk, hrszlktan daha ktdr / ` ,. >\ ' _ =- '` =\'_ = V 11_Avamil_Aklamal nsana en sevgili gelen ey, elde edemediidir / _ >_ .` = ' =_' =. ,\' _ \ _', = _.=\! ` , ` - \\' ` , = _ \' = . !s! == ` - \',` =` .. ' , ` ' = ='Allah Teala, kulunun kendisi iin/rzas iin bir fakire para vermesini sever Aklama: Kendi fiilinin ameli gibi amel yapar VI ,=]!=!=\! Allah Tealaya ibadet etmek hayrdr/hayrldr / i .! , = ', = _ \' = .- \\' Aklama: Muzaf, muzaf- ileyhin son harekesini esre yapar. , \ =- = '. =\'- ! = \ =- = '. =\'- ! = \ =- = '. =\' Mektebin retmeni - Mektebin iki retmeni - Mektebin retmenleri Mektebin iki retmenini grdm /.', ' _ = \ =- = '. =\' Mektebin iki retmenini selamladm / _ \ =.'= \ =_ = \ =- = '. =\' Mektebin retmenlerini grdm /.', ' _ = \ =- = '. =\' Mektebin retmenlerini selamladm / \ =.'= \ = _ _ = \ =- = '. =\' ,' . > _ ,' . >. ' = = _! = . _ =' =` = _ = > = -_' ,' . > ! ,! . :Kitap-kitabm, denek-deneim, avukat-avukatm, iki kitap-iki kitabmki kitabm aldm /.. =' _ ,! . :Kalemi, iki kitabmn zerine koydum / _ \ =, \ \'.'= = _ ,! . :Rabbimiz! Beni, ana-babam bala / _ \' =' ' .` , . \! \_` = \ =` = _` = \ =` = _ = \ = ._ . , _ . , _ . ,retmenler-retmenlerim, oullar-oullarm VII ,=]! \! , , =.\! ,! ' ` _, ' .\ _= =- => Teravih rekat olarak 20dir/Teravih 20 rekattr (rekaten kelimesi, irne nin temyizidir) Aklama: Kelimenin sonunu stn yapar. VIII \! _ . = ) \! ,= ( =! , = .` =\' = .- \\'_ = ` , . _ \' ) '.` = , '_ (Gnah ileyen Allah Teladan uzak oldu (uzak oldu, fiili mazi manasnda) Gnah terk et (terk et, emr-i hazr manasnda) / =! _ . .' ,. ) ' '_ '=` . ' (! = ' ,.` .\' _ '- = )' '_ = = ' = (Dnyada rahatlk yoktur/hasl olmamtr (zarf- mustakardr) Alimin ahlaknn Muhammed olmas gerekir / _ ,. ,\ , \' =\''_ ` - \ = '` , .` = =` =_ > ,) ' '_\ , ` , ((ism-i mensub da manay- fiildendir) Aklama:Kendisindenfiilmanasanlalankelimelerdirfakatfiilgibiekilmezler.Mazi, muzari ve emir olmak zere eittir: .' ,', = - '_ '- = ` _ = ', ' =.', =[ '` , = ` , \ =- '= =' = '= .` .= .' IX 12_Avamil_Aklamal = .' > = _ . ==', \ = .', ` Neuzak!(mazimanasnda)aarm/vay(muzarimanasnda)sus!haydi,gel!aln! haydi, abuk! gel, getir! canm sklyor, bkarm ilerle! al! geri al! olduun yerde dur! benden uzak ol! yava ol, ar olSlasi fiilden' = vezninde yaplanlar: . ! _ . ..= =! _ . ._ \ = _ > .. > = -=! : =ndi-in!, brakt-brak!, oturdu-otur!, sustu-sus! Anne-babana f bile deme (sra 17/23) / ' =` , \ . ' \ = l Namaza gel! / _ > `` =\'_\ = - ., = , , ` - ,' . >_ . ' '_ = '` = ' , , ! = '- , ,' . > '` . ' O zaman kitab sa eline verilmi olan der ki: Gelin, kitabm okuyun (Hkka 69/19)] . =\! =! \ ! ) 2 (Dille sylenmeyen _!_l..,=\! _,>\! Muhammed (sav), Allahn elisidir / = _ . = > =- \\' Aklama: Mbteda ve haberi ref eden mil gzkmyor/telaffuz edilmiyor. I g_!=\!\! _!_ Allah Teala tvbe edene merhamet eder / , >_ ,, .' .\' _ \' = . ` - \\' II = =\ ! ) 30 (- II -- \! \\! = = ) 25 ( + = =- , , .\! ,[) _ ,! .\ ! ( ) 5 (Amillerin amel ettikleri kelimeler / Kendisinde amilin etkisi bulunanlar = =- \! \\! ) 25 ( \ ! = _ g )9 ( \ != . _ ) 13 ( \ != _ _ ) 2 ( ! \= _ , ) 1 (milin, vasta gerekmeksizin messir olmasdr \ != _ g )9 ( =!\! Allah Teala tvbe edene merhamet etti/etsin /, = - \\!, .' .\' _ \' = . Cam krdm /' = >=_'` =` \' , = \! = \\! '` , = . ocuklar oynayp yoruldular (fiil bata gelince, fail ikil veya oul olsa da, fiil tekil geliyor, I 13_Avamil_Aklamal fiil sonra gelirse, bu hususlarda faile uyuyor) =!\! _.!. Tvbe edene merhamet edildi/Tvbe eden merhamet olunsun /, =` _.! .\!Aklama:Mehulfiillicmledefailolmaz,meful-ibihonunyerinegeervefailinirabn alr. Bu kelimeye naib-i fail denir. Adam kapy at Kap ald /` =` \'_ . _! ,\! -_ . _! ,\! , \ = .' \'., =\ .\' ` , \ =` =\', \= ., =\ .\!i s! _ s\!retmem renciye okumay retti renciye okuma retildi (Etken fiilli cmlelerde birden fazla meful varsa sadece ilk meful-i bih, naib-i fail olur) renciler snfta oturdu Snfta oturuldu / _ \ = ` , ` =\' = \! _ _ \` = = \! _ II \! l..,= \!_,>Muhammed (sav) peygamberlerin sonuncusudur /. = > = , .! > .' .' , ,. )` , ,', \ = ,`` =\' `` =\' ( Aklama: Mbteda asl olan marife olmasdr ancak bunun istisnalar vardr: Deerli bir dost bizi ziyaret etti (Mbteda tavsif edilmi) /_, . ' . ' , = Hapiste hi kimse yok (Nefiyden sonra gelmi) / ' = . > l_'=` =\' _ ' _ .! _ , .` =\'_ = ' = Mdr arayan/soran bir ziyareti oldu mu? (Soru edatndan sonra gelmi) - ' =\' _ - =! = >Odada bir gvercin vardr (cr ve mecrrdan ibaret olan haber mbtedan nce gelmi) III- IV !: _!, ,=!Allah Teala, alimdir, hakimdir /_' > - \\! ' =, > = ' =, \ = _ \' = . V _!, _,> Muhakkak ki (lmden sonra) dirili gerektir /.'= ,\' ` __ > Aklama: nne ve kardeleri 6dr: ' ` _ ` _ ' ` _ ' > ` _ > \.', \ = \ Muhakkak ki muhakkak ki gibi fakat keke belki, umulur ki Gerek, muhakkak ki cehaletin ar olduudur /_ =\ ' l ' =', =\' VI v _,> \ _.\! _.Hibir riyakarn ameli makbul deildir/kabul edilmez /' \ ` = = = .' ,s =Aklama: Bazlar bunu, onun grd ii grd iin innenin kardeleri iinde zikreder. VII v != ,=! =\! =., ,, \ ,_Kibirlenmek alime yakmaz ve haset helal deildi / ' = _ , : .\!\'. ' \, \' =\\ ' . = >` = \ 'VIII _!.\! = _\!> g_!=\! \! ,_!\!Allah Teala tevazuu/alak gnlll sever / _ > , ` =' .\' _ \' = . ` - \\' _Aklama: Muzari fiili nasb edenler: IX 14_Avamil_Aklamal l: Muzariye mastar manas verir ve gelecek zaman gsterir. Gen bir kitap okumak istedi / ` ,' =\'.' ' l ' ,' . >' , \: Manay gelecek zamana evirir ve menfi yapar. Ona bir ey yazmayacaz / \ ' .', = ` - \, .> . ! . . . : (Dinleneceim diyene) yleyse yorgunluun gider / . =` ,'= ., =. , _ :: Sebep anlatr.renci, renmek iin okuyor / ' , ` , \' =\'_ :, \ = . , : , \ .\! ,! \: _ = .'=` =\' _ \ ` , =. .. . \_, =\' ' . , . = Hasta arkadamz ziyaret etmek iin hastaneye gidiyoruz _ .\! ,! \: kiyzllerle arkadalk edecek deiliz / ' . > ' =_ >! . \_, ' .` =\' _ . >: Ta ki, -ceye kadar Sra gelinceye kadar konuma /, \ > . . ' \ _ . >= ' ._ .' , l: Yahut manasna gelen bu edat _ \ ve ' \ manasnda kullanld zaman muzarii nasbeder. Hata ileyen cezalandrlr veya zr diler / ` _ ==` =\' ` , ' =` , l . .'= , =: Nefiy veya talepten sonra gelerek muzarii nasbeder. Okumad ki bilsin / ' , ', \, \ , yilik et sevap kazan /'= '', =\' =! . . ,' .\' - , =\! ! : Nefiy veya talepten sonra gelirse, muzarii nasbeder._' .\', .= . ' \= . > . . - ,', =\',. '_ = Gybetin gnahndan sz edip de (kendin) halk ekitirme Muzari fiili cezm edenler: a) Bir muzariyi cezm edenler , \: Muzari fiili menfi yapar, fiilin manasn maziye evirir. renci bir kitap okumad /, \ l _s , ' ,' . > ` , \' =\' ! = \:Muzarifiilimenfiyapar,fiilinmanasnmaziyeevirir,iinhenzolmadn(menfi durumun sregeldiini) anlatr. Ali bir kitap satn ald, henz okumad / ' ,' . > ` _ \ = _ .= ' ! = \ l _s , : Emir iin kullanlr. Her renci dersini iyice yapsn / s. , \ ` - =' . , \' = > 15_Avamil_Aklamal ! \: Bir iin olmamasn, yaplmamasn istemek (nehiy) iin kullanlr. Pencereyi ama /! \ g . . . ' .\' b) ki muzariyi cezm edenler =: Kim ok okursa bilgisi artar / = l _s , ' , . >. ._ . ` - . '= = ! =: Ne iyilik yaparsanz Allah onu bilir (Bakara 2/197) /! = ! \ . ', = '_ = -= \ , ` - \\' : Okursan anlarsn / l _s . , .! =. : Koarsan yorulursun / _ . ._ . ! =. ! = =: Ne yaparsan onu yaparm / . ! = = l_ . =: Ne zaman yalan sylersen hor grlrsn / .: . _ . = _ _ s > . ! , l: Ondan ne zaman yardm istersen sana yardm eder /. .= .! , l- , =. . ,! , l: Kimi sayarsan (hrmet edersen) sayarm / , _ .> l , _ .> . ! , l , l: , l ' =! . : .=\ , ' =, = = ` - \\' ` , > , Nerde olursanz olun Allah sizi bir araya toplar (Bakara 2/148) ! = ., l: Nerede olursanz olun lm size eriir (Nisa 4/78) / , :: _. , ! . : . ! = ., l.' =\' _ . l: Nereye gidersen giderim /_ =. . _ . l _ =. l:! = ., > Nereye kar yaarsa (orada) hava souk olur / _. , ! = ., > ` g\ .\'. _, , ` =\' ! = , :: Nasl vurursan yle vurur / _ _ , _ _ . ! = , : \ != . _ ) 13 ( 16_Avamil_Aklamal \!= \!_\= =.', .- , . ' =` = . Tvbe-i nash (kesin tvbe etmek) ile tvbe ettim (tevbeten: meful-i mutlak nev, nashan: sfat) Aklama: Meful-i mutlak, fiilden sonrafiilin manasn kuvvetlendirmek, eidini bildirmek ve saysn bildirmek iin, o fiille ayn kkten gelen mastardr. A yle yedi ki! / ' \> ' ` _ .' =\' > ' Onu, zalimin dvd gibi (zalim dvyle) dvd / ` - , =__ , \' =\' Hasta bir defa yemek yedi / ` _, =\' > '- \: lMslman iki secde yapt / ` , \'=` =\'. = =, . . =Hastay defa ziyaret ettim /_, =\'.'` =! \ . =! _! , _- Meful-i mutlak olarak e anlaml bir mastar kullanlabilir: Bir sevin sevindim /.' ` = ! > _ -Meful-imutlakolarakkullanlanmastarbazenhazfolur,niteliibildirensfat,onun yerine kullanlr: ' > ='= ,\ ! \, \ ' >', ,\ ! _, . :Azglsnler,okalasnlar(Tevbe9/82,`,\ve,.> sfatlar,hazfolunmumutlakmeful > > = 've.' >` , kelimelerinin naibidirler) - > ve _'= , kelimeleri mastara muzaf olarak kullanlr: Tamamen meyletmeyin (Nisa 4/129) / ' \, = . ' \ :, =\!Nasihat ona biraz yarad / ` _'= .\' ` - = ._ .\!_ ,I \! - , =Allah Tealaya ibadet ediyorum (Teala: Sfat) / ' ` .` ,'=- \\! _ \' = . Aklama: Meful-i bih, failin iledii iten etkilenen isimdir.Bir kalem satn aldm / '.', .= ! = \ Ktphaneye uradk / ' .' =- , :\! ,II \! -, =Ramazan aynda oru tut (Ramazan: Muzafun ileyh) / ',` =_ =_' = = Aklama: Meful-i fih, fiilin ilendii yeri ve zaman gsterir. Hrsz evin arkasna sakland / ' ` _ \\' _ .=s _ .', ,\' Babalarna akamleyin geldiler (Yusuf 12/16) / ,=' , ' '` .' = s! = =ehirde yeni bir mektep yapld / ., . = - = '. = . . =. '- ., . =\! ,Evde oturdum /.'= \ =_! .\! _ III \! - \ = )\! =\ \ \ - [ \! =- \ l =(Allahn rzasnn talep iin amel et / ='= ' ! , \ =- \\'' =' = \ IV 17_Avamil_Aklamal Aklama:Meful-ileh,birfiilinniyeolduunu,sebebinibildirir,niin?sorusunun cevabdr. Korktuum iin katm /.', = ! >Allaha itaat iin oru tutarz / ` ,` = .- =! = \- \\' \! - = =Mal tkenir, sen amelinle beraber baki kalrsn (Vav: Vav- maiyye) / _ ', . ' =\' _ . , = \ = = Aklama: Meful-i maah, beraberlik bildirir, vav-i maiyyeden sonra gelir. ocuk ky boyunca kotu / ` . \ \' _ =_ =! =\! Halille birlikte kahvede oturdum / _ , =\' _ .'= \ = ! \, \ > V \! !> ' _ \' = .- \\' ` .` ,'= ! , ! _ ! .! >(Allahn rahmetini) mit edici, (azabndan) korkucu olduum halde Allaha ibadet ederim Aklama:Hal,fiilolurken,failin,mefulunveyaherikisinindurumunugsterenszdr. Nasl? sorusuna cevap tekil eder.Korkarak (korka korka) konutu /.` . = . ! .! >Mahmutu uyur halde grdm / ' .` ='= =.', ' ! = .! .ocuk, alayarak, bararak oturdu / =\'_ \ =:! ,, ! > .! !VI \! _,,=.badet ynnden alim gzel (ho) oldu / ` , \' =\',' = i .! , =Aklama: Temyiz, kendinden nce gelen bir isimle ne kastedildiini aklayan veya iin ne bakmdanolduunubeyanedenyaln,nekrabirisimdir,mansubtur.Temyizinmanasn aklad isme mmeyyez denir. Bir sandk portakal satn aldm / ' ` ..` =.', .= ' ! \! s ._ ,Bir kantar (444.930 kg) odun sattm / ' ' =. ..'= , ! , = > [' ' =. ..'= , = _ = >ocuk bir bardak st iti /' =' > ` . \ \', = ! . , \ [' =' > ` . \ \', = , \ = [` . \ \', =_\ : , \Zeynep bir metre kuma satn ald / ' =' = ' . = ` , .', . .= ' -Saylardansonragelenisimlertemyizdir,saylarisemumeyyezdir.Saynntemyizi, hareke ve okluk bakmndan yledir:3-10: Cemi, mecrr; 11-99: Mufret, mansb; 100-1000: Mufret, mecrr 3 kitap satn aldm / .', .= ' _ . :- .! \ .99 kitap satn aldm / .', .= '. :, = . - = . _!999 kitap satn aldm / .', .= ' ! ,! . :- .! = = . , = . - = .- , : ve , \ : / \ :soru edatlarndan sonra gelen isimler de temyizdir: Ka kitabn var? / ', > ! . : = .. = Bunu ka dirheme satn aldn? / ', > , , =_ . )! = =_ . ( ' . =.', .= 'Nice adamlar grdm! / '_` , ' > ! \ _.', ' !VII 18_Avamil_Aklamal \! _ .. .= = - . =\' ='. , ' \ ' ` _' .\' _ ! :\!Kafirdenbaka,insanlarcennetegirer(en-Ns:Mstesnminh,ll:stisnaedat,Kfir: Mstesn/Mstesn bih) Aklama: Balca istisna edatlar:' =' = . ' . = . ' \ = . _ = .', = . ' \ Halidden baka btn renciler geldi / ` ,' \ =\'.' = ! \ ' . \' = Bakandan baka btn hrszlar yaraland / ` _` = \\'_ ` = ! \ _, .` \' -_, = kelimesi, nekira bir ismin sfat olarak da kullanlr: Bundan baka bir kitap okudum / ' ,' . >.' _, = ' . = VIII !: _!, _,> Melekler Allah Tealann kullardr / =\'_' > - > .`.! , = _ \' = .- \\' IX _!, ,= phesiz sual haktr / ' ` _ =\!!_ =X _.\! _. v ,= Gybet edenin taat makbul deildir / \ ' - =! = ' .=` = , - \` , =XI _,\, ,,.==\! v != _,> Gybet helal deildir ve kouculuk caiz deildir / - ,', =\' ' =\ > v!\ '- =, = .\! .' = XII _!.\! _.> -\>. .\! g_!=\! \! Gnahlarmn balanmasn istiyorum/seviyorum / ' ` , =! ,_ , .._XIII \ != _ _ ) 2 ( _\! =_>, __=\! hlas ile amel et / ' ='= ,\> ! _I -!]!, __=\! Kulun gnah kalbini karartr / . ` ,.., \! ` - ,\ ` .` =` , II \ != _ , ) 1 (1 ( \>. .\! g_!=\! \! - ,_!\! _.> Eer ihlasl olursan amelin kabul edilir / ! _ \> . \ = = ,` ,=I - , , .\! , = = [) _ ,! .\ ! ( ) 5 ( 19_Avamil_Aklamal Tabi/Tebemamuller:raptamstakilolmaypdahancegelenkelimeninirabnauyan kelimelerdir. !\- ) = .\ ! (Byk (olan) Allaha ibadet ediyorum / '- \\' ` .` ,'=,, = \!Aklama: Sfat (Nat) tabi olduu ismi niteler. Daima niteledii isimden (mevsf/ment) nce gelir ve erlik, diilik, teklik, ikilik, okluk, belirlilik ve belirsizlik asndan mevsufa uyar: = , = =- , = = - \ =. ` , =` =\' =\ ' ._' , = =_ ` = -_' . , = =_' .\ =. ' = = ' = ' .' , = = . ` = Kkbirocuk-kkbirkzocuu,kkocuk,ikikkocuk-ikikkkzocuu, kk ocuklar-kk kzlarI ! \ == [) _ = .\!== = ( Aklama: Atf, atf- neseq ve atf- beyan olmak zere iki eittir. Atf harflerinden sonra gelen kelimeye matuf ( ='= =\ '), nce gelen kelimeye ise matuf-i aleyh ( -', \ = ='= =\ ') denir. Uyar: Matuf mecrur ise matuf-i aleyhteki cer harfinin veya muzafn tekrar gerekir. Aliyi ve Abdullah selamladk / ' .'= \ = _ \ = ' _ \ =_ \ = ', = - \\.Halidin ve senin kardeini grdk / ' .', ' ! > l . \' =! > l=1 ( - \\' ` _, = ' = _\!Allaha ve Resulne itaat ediyorum (Allah: Matuf aleyh, Vav: Atf harfi, er-Rasl: Matuf) Aklama: Matuf ve matuf-i aleyh arasnda ortak bir ciheti anlatr, sra bildirmezyani matuf-i aleyhten sonra gelebilecei gibi nce de gelebilir. Baba ve oul geldi / ` , '\'.' = , \!2 (= _' . . ,' , ,> . ` , = . ,! , s\!ftitah tekbiri vacip olur, kyam da (hemen peinden vacip olur) Aklama:Atfharfiolarakkullanldndamatufvematuf-ialeyharasndaortakbircihetle birliktesradabildirir.Yanimatuf-ialeyhfedennce,matufisefedensonragelir.Matuf-i aleyh ve matuf arasnda ardadalk varsa araya uzun bir zaman girmemise fe kullanlr. Mdr ve retmenler oturdu / ` , .` =\'. = = \ =\! (nce) ilim, sonra amel vacip olur /3 (, . ` ,\ =\' ` , = . , . = =\'Aklama: Sonra anlamna gelir ve sra bildirir. Feden fark, matuf-i aleyh ile matuf arasna zaman girmi olduunu ifade etmesidir. Baba kzp olunu dvd sonra piman oldu / ` - .',', = ` , '\', = = , ., . . nsanlar ld, hatta peygamberler de (ldler) /4 ( _ . > ` _' .\'.' = _ . > s! , ,. v!Aklama: Bile manasna atf harfi olarak kullanlr. Bal, ba da dahil olmak zere yedi /- > =` =\' > ' _ . > ' , =' Kuluk (namazn) drt veyahut sekiz (rekat) kl /5 ( ! ' = , ' _ =` =\' = !- , .! = .Aklama: Yahut demektir, tereddt veya seme bildirir. Bir gn yahut bir gnn bir ksm kadar kaldk / ' =' , ' .. , \ l ,' ,_'= , Ya vacip veya mstehap (olarak) amel et /6 ( ! = ! ='= ' ! = ! ' , =' ! = ! ! , > .= = Aklama: Tekrarlanarak kullanlr, yaya manasna gelir. II 20_Avamil_Aklamal Size ya Hasan, ya Salih yazd / ', >', \ , . > ! = _ = =! = _ \' = 7 (! , ` , \= . _ \' = .- \\'.' = ' , ! - => =Allah Tealann rzasn m istiyorsun, yoksa gazabn m? Aklama:Yoksamanasnagelir,biriin,bireyinaklanmasnistemekiinkullanlr. Ayrca bir iin yaplp-yaplmamasnn tesirinin msavi olduunu anlatmak iin de kullanlr. Uykuda msn, yoksa uyank msn? /.. ' , .' .' , l = ', .'=` = ',` , .' .. ' . ', ,', \ = .' = , l\ _ . =` , ' \ ',` =' .. . ',Onlar korkutsan da korkutmasan da msavidir inanmazlar (Bakara 2/6) yiyi amel et, kty deil /8 ( ! \ ' = \' = ='= 'v ! . , =Aklama:Nefiy(olumsuzluk,menfilik)anlatr,matufun,matuf-ialeyhiniinekatlmadn ifade eder. Elma yedik armut deil /_' .\' ' .\ > ' ! \_! . \!Helali belki iyisini talep et /9 ( , ' \ ` = ', \= ' , ! , , =Aklama:Bilakis,yledeil,byle,fakat,hiolmazsagibimanalarverir,olumsuzluk anlatr,vazgemebildirir.Kendindenncebiremirveyaolumlubirhkmgelmise,onu kaldrr, gelmemi gibi yapar. Selimi grdm, hayr Hasan / ' =, \ =.', ' , ! . = >Gsteri helal olmaz, fakat ihlas (helal olur) /10 ( : \ .' . = ,. : \ _ >> !Aklama: Fakat, ancak manasna gelir.Hasan gitmedi, fakat yardmcs gitti / _ = =, = . ' = . =! = = : \ = == \! ,,!Nebimiz Muhammede (asv) iman ettik / ' .` , , . , ' . =' . = > = )\` =\'-', \ =\` =\'' ' ` , (Aklama: Bir ismi beyan ve izah etmek iin ona ilave edilen dier isme, atf- beyan denir.Kardeim Zeyd gitti / .', _ = ', = . III !.\ \: .,hlas talep et, ihlas - Gnahlarn tmn terk et / '.\'=` ., . ! \ :- , \= ','=\_' \!_ >> Aklama:Tabiolduukelimeninmanasnkuvvetlendiren,pekitiren,manadakikapall gideren szdr ve iki eittir: 1) Lafzi tekit (= \! ., :\ .\ ! _ ): smin, fiilin, harfin, hatta cmlenin tekrar ile olur: Aslan geliyor aslan /` . = '\' _ .' , . = \\!Kardein baard, baard /_ = .g .= = ' Yalan syleme! / ' \ ! \ ', .> .!Katil odur o! / .' \'` = .! s\! = !2) Manev tekit ( . =\! ., :\ .\ ! ): Baz kelimeler kullanlarak yaplr. Bu kelimelerin balcalar unlardr: ` _, = = . > . ' \ > . ' .\ > . ` _ .\ ' . ` _', =\ 'Arkadalarn hepsini selamladm /,' ='= '\' _ \ =.'= \ = , , = IV 21_Avamil_Aklamal Kitabn hepsini okudum /,' . >\'.' - \ :Erkek hastalarn ikisi de geldi / =_' =, =\'.' ! = =! \ :Kadn hastalarn ikisi de geldi /_' . =, =\'. .' = ! = =! .\ :Erkek hastalarn ikisini de ziyaret ettik /_', =, =\' ' .'.` = ! = , \ :Kadn hastalarn ikisini de ziyaret ettik /_', . =, =\' ' .'.` = , .\ : ! = _ .\ ! . , \ ! : Mfret bir kelimeyi tekit iin kullanldklarnda mfret olarak, birden fazla varl gsterenkelimeyitekitiinkullanlncaise` = 'veznindecemiolarakgelirler.Ayrca balarna, getirilerek de kullanlrlar: Onunla Sultan kendisi konutu / ` _' =\` =\' ` - . .' = - = . [ - ., =ki vezirin kendileri geldi /_' , \', . ! = = . l [! = . ,= lVezirlerin kendileri geldi/Bizzat vezirler geldi / ` .' ` \', . , = . l [, . ,= lBizzat kendisini grdm /- .', = , ` - .'. , = ! \,.Rabbine, alemlerin ilahna ibadet et / '=` , '.` ,'=!, = \! \!- \ ' ',_ =_' .\' - \\! _ = = , . = _ \! .nsanlara (insanlardan bedel) onlardan Allaha isyan edenlere buz et Allah Tealay (Allahtan bedel) onun hakkn muhafaza et / '= '= _ \' = .- \\' - s >Aklama:Bedel, kendisinden sonragelen ismeirap bakmndan uyan isimdir ve drt eittir. Bedelin nne gelen isme mbdeln minh denir: 1) Mutbk bedel ( _ ,! = = . , [ :\! = :\! . , ): Bedelin, mbdel-i minhun hepsi olmasdr. Arkadan Halit seni sordu (Arkadan: Mbdel-i minh, Halit: Bedel) /=` , =' ==. = ' = . \! >Ktip Hasana uradk /, .' >\' ' . .' = ! . = >Kardein Mahmutu selamladk /=, = ' _ \ = ' .'= \ = . => =Zeydin cesdedini/bedenini grdm / ' .', .', ' . = [ - . . ,2)Bedel-ibazminkul( :\! = _ ,\! . ,):Bedelin,mbdel-iminhunhepsideilbir paras/ksm olmasdr. Kitabn yarsn okudum /,' . >\'.' - .Ekmein te birini yedim /, =` \'.\ > ' - . \ .Gecenin ou geti /', \' _ = = _ .: lZeydin elini grdm / .', ' ' .', . ,3)Bedel-iitiml( ! = .= \! . ,):Bedelin,mbdel-iminhunhepsiveyabirparasolmamas ancak onun mulne (kapsamna) girmesidir. Zeydin ilmi houma gitti / .', _ . , ='= ' - =\ =V 22_Avamil_Aklamal Zeydin elbisesini grdm / ' .', .', ' - ,! , .4) Bedel-i mbyin lil-mbdeli minh ( . ,\ ! -. = ., =\ \ ,! , =\!): Bedelin, mbdel-i minhuntan tamamen farkl olmasdr ve iki eittir: a) Bedel-i idrb ( _! _ \! . ,): ' ', =.\ > ' Ekmek yedim (Ekmek ve et yiyen birisi byle deyince, sonra et yemi olduunu da ifade etmek istemise, et kelimesini de ilave eder: ' ', =.\ > ' ! => \ Ekmek,etyedim.Bueitbedelde,etkadarekmekkelimesidekastedilmiolur.Birinci zikredilen ekmeke metb, ikinci zikredilen ete tbi denir) b)Bedel-igalatvenisyn(\ \! . ,! ,= .\! = ):Metbyanllklasylenmiolur,tabihemen onun yerine konur. Bir kpein, atn demek istedim yanndan getim / ,\ > ,.' = _ _ Zeydin eeini grdm / ' .', .', ' _! = > _! _= \ ! ) _! _= \! g! . l - . =! \ = ( ) 10 (- III rb: Amil sebebiyle murabn sonunun deimesi Murab: Skunu ve harekesi amille olan Mebn: Skunu ve harekesi amille olmayan, devaml ayn minval zere olan \ !>_:- )3 (1 ( \ ! - = Aklama: Ref alametleri unlardr: a) Damme: ocuk geldi /.' = . \ \! b) Msennda elif ki ocuk geldiler /_' . \ \ ' ! s! c) Erkek oulunda ve be isimde vv ocuklar geldiler Baban geldi / ` .' \' '\ ' ! s! -.' = = , ld) Be fiilde ( _ ` = , -_ ` = .-_ \ = , -_ \ = .-_, \ = .) nun ki ocuk geldiler /_' . \ \ '! ., ,2 ( \ !- >. Aklama: Nasb alametleri unlardr: a) Fetha ocuu grdm /.', ' . \ \!b) Msennda ve erkek oulunda ye I 23_Avamil_Aklamal ki ocuu grdm retmenleri grdm /.', ' , . \ \! .', ' , = \ =\!c) Dii oulunda kesre Bayan retmenleri grdm /.', ' =! = \ =\!d) Be fiilde nunun hazfi ki ocuk asla gelmeyecekler / '_ \_' . \ \ ' ! , .\ ,e) Be isimde elif Baban grdm /.', ' =! , l3 ( \ !i _= : Aklama: Cer alametleri unlardr: a) Kesre Adama selam verdim / _ \ =.'= \ = _\! b) Gayr-imunsarifte fetha Mescitleri ziyaret ettim /.'` . ! = =\!c) Msennda, erkek oulunda ve be isimde ye \ = _ \ =.'=, \ _ - _ \ =.'= \ = , = \ =\! - _ \ =.'= \ = =, , lki adama selam verdim retmenlere selam verdim Babana selam verdim========================================================== Aklama: Cezm alametleri unlardr: a) Sukn O bilmedi / ', \ , \ , b) Son harfi illetli muzride illet harfinin hazfi O grmedi / ', \_ , )-\=' _ , (c) Be fiilde nunun hazfi Onlar bilmediler / ', \ ! = \ , \ !> _= )4 (1 ( - Erkek oulunda ve be isimde vv, ref alametidir: ocuklar geldiler Baban geldi / ` .' \' '\ ' ! s! -.' = = , l2 ( a) Msennda ve erkek oulunda ye, nasb alametidir: ki ocuu grdm retmenleri grdm /.', ' , . \ \! .', ' , = \ =\!b) Msennda, erkek oulunda ve be isimde ye, cer alametidir: _ \ =.'= \ =, \ _ - _ \ =.'= \ = , = \ =\! - _ \ =.'= \ = =, , lki adama selam verdim retmenlere selam verdim Babana selam verdim3 ( ! a) Msennda elif, ref alametidir: ki ocuk geldiler /_' . \ \ ' ! s! b) Be isimde elif, nasb alametidir: II 24_Avamil_Aklamal Baban grdm /.', ' =! , l4 ( - Be fiilde nun, ref alametidir: ki ocuk geldiler /_' . \ \ '! ., ,\ !> _= )3 (Sen vurmadn / ', \ _ _ . 1 ( -:_>\! =_> O savaa gitmedi / ', \ _ , 2 ( _ >Y! =_> [ =_>\! O ikisi vurmadlar - Onlar vurmadlar / ', \ ! , _ , ', \! , _ , 3 ( .\! =_> III \ !_ >\ =- IV > =\!_ = > , _! _= \ ! ) 4 (Mahallen irap mebnilerde, takdiren irap ise muraplarda olur , \!>_:- ! =\ >-. ,! \! =__! ) ,=,', ` _.== (Tm irab: Harekenin kelimenin sonunda tam olarak gzkmesidir: Zeyd geldi /.' = ., _Nks irab: Harekenin kelimenin sonunda ya hi ya da tam olarak gzkmemesidir: Kad geldi /.' = \! _ ! sAhmet geldi / .' = ` . ='= ' ( = _ . = . _ = ,= ! 1 Resul bize geldi / -` =` =\' , ` -` = ' . .' = = _\! )\` =\'-', \ = ' ` , (Resul tasdik ettik / - =. \' , ` -` ,'= . ' .` . = = _\! )\` =\'-', \ = ' ` , (Resule iman ettik / '= >\' , ` ` = ' . =' = _\! , )`` =\'-', \ = ` , ( ( \!_ = : =\! _= = _ . = 2 Gkten kitaplar nazil oldu / -` =` =\' , ` -` = =` =\'_ = . '. _ . :Biz kitaplar tasdik ettik / - =. \' , ` -` ,'= . ' .` . =\!_ . :Biz kitaplara iman ettik / '= >\' , ` ` = ' . =' \! ,_ .: ( _! _= \ !- \!_ = > , 3 _ = \.' = ., _Zeyd geldi (Zeydn kelimesinde failin harekesi olan damme tam olarak grnyor) _, .s . ' . ' _ ! \!I 25_Avamil_Aklamal Benasiyim/gnahkarm(el-s:Failinharekesiolandamme,yazdagrnmediiiin/el-siyyu demek zor olduu iin takdiren merfudur) _ \ > = ' .\ > .\ = _ \ =! _, >\! _ .\ , !=v - . (Mebn olanlarda mahall irap oluyor) Hayr ancak onun yznden gelen (Allaha) tevekkl ettik Bu adam geldi (Hz: Mebni, fil takdiren merfu; er-Racl: Sfat/Bedel) .' = ! . =` =` \' (, \!>_:- ! =\ >-.! _ \! =__! ) ` _.== ,=]!, ( 4 ( _, = = _ . =a Bize Ahmet (as) geldi` -` = -` =` =\' , ' . .' = ! . => )\` =\'-', \ = ` ,' (Biz Ahmeti (as) tasdik ettik / - =. \' , ` -` ,'= . ' .` . =!. => )\` =\'-', \ = ' ` , (Biz Ahmete (as) inandk / - =. \' , ` ` = ' ' . =,! . =>)-', \ =\` =\' ' ` , (( _= \!, \! =\!= . = b Bize mucizeler geldi / -` =` =\' , ` -` = ' . .' ==! _ =Biz mucizeleri tasdik ettik / '= >\' , ` -` ,'= . ' .` . = =! _ =Biz mucizelere inandk / '= >\' , ` ` = ' ' . = =! _ = , , \! > _= ! =\ >-. ,! \! =__! ) ,=,', ` _.== ( ( -.=\! s!==v! )-==>\! s!==v! ( =\!.\- ,\:.=\! s!, _,= _ -!=\! 1 Bize Eblksm (Muhamed aleyhisselam) geldi` -` = ' \' ,= ' ' . .!, =! s\! , )\` =\'-', \ = ` ,' (Biz Eblksm tasdik ettik / \ '\' , ` -` ,'= . ' .` . = , =! s\! ! , ! )\` =\'-', \ = ` ,' (Biz Eblksma inandk / .' ,\' , ` ` = ' ' . = \ ,s\! _ , !, = )\` =\'-', \ = ` ,' (Aklama:Bazlar,Araplarnonukullandnnkendilerinulamadnsyleyerek` . = kelimesini drp sayy bee indirmilerdir. , ' - _ '- , = _ = . Baba karde - kayn peder -sylenmesi irkin olandan kinaye (kadn veya erkein avret yeri) - az - sahip ' ` ` , ' ` = ' =` = = ` . = ` . ) ' = ( \ ' _ . _ \ ' 2 (, \! > _= ! =\ >-.! _ \! =__! ) ,=,', ` _.== ( ( _= , \! =\!_ : . =\! a Bize peygamberler geldi / ' \' , ` -` = ' . .' = \ =_ =\! ) ` , `` =\' ` , ,', \ = (Biz peygamberleri tasdik ettik / .' ,\' , ` -` ,'= . ' .` . = , \ =_ =\! )\` =\' ` , ,', \ = ` ,' (Biz peygamberlere iman ettik / .' ,\' , ` ` = ' ' . =, \ =_ =\!! , ) ` , `` =\' ` , ,', \ = ( (.. !- , .. .> : ! b \ '\' , ` -` = ' . .' =\!! .. \> : , =- .` =\' ` ,' . >\'_ ' 'II 26_Avamil_Aklamal Bize iki(si) beraber geldi (yani Kitap ve Snnet) Biz ikisine beraber ittiba ettik / .' ,\' , ` -` ,'= . '' .'= , ., .. v! ! = ,, \ : Biz ikisiyle beraber amel ettik / .' ,\' , ` ` = ' .\ = =v! ,.. ! = , \ :, , \!>_:-= _ \! > _=. ,! \! =__! )_'==\' =\', ` _.== ( ( g, > =_ > _ >! ) _,= _ >\, ., ,\ .\! g_!=\! ( 1 stiyoruz/Seviyoruz / -` =` =\' , ` -` = _ > .efaat olunmaklmz / - =. \' , ` -` ,'= . ' '__ = . (Ondan) mahrum olmamamz / ='\'. = , ` -` =' = ', \ , _> . ( - \ == _ > _ >! ) -\= =_> = _,= _ >\, ., ,\ .\! g_!=\! ( 2 Allah Tealaya dua ediyoruz /-` =` =\' , ` -` = =. ._ \' = .- \\'Bizi affetmesini /- =. \' , ` -` ,'= . ' '_ ! . , Bizi atee (cehenneme) atmamasn / ='\'. = , ` -` =' = ', \ ! . =_ , _' .\' III , \! > _=_! _= \! _ ! .=_ >\!_ =) . _,= _,= _ >\, ., ,\ .\! g_!=\! ( ) ` _.===\', (Veliler ve alimler kyamet gn efaat ederler /_ .\' , ` -` = s! , \\\ ! s! = \ \!_' = = ,- =' , \',' , Bize efaat etmelerini mit ediyoruz / _ .\'. = , ` -` ,'= . '_ ' ` =' . ! = ,' . \ Bizden yz evirmemelerini (mit ediyoruz) / _ .\'. = , ` -` =' = ', \ ! _ , ' . = IV oul / _=\!kil / _ ..=\!Tekil / ._=\! ' =\'_ =` ` =\' , ' =\'_ =` ` =\' , ' =\'_ =- > =\' ,3. ahs erkek / _ :.=\! _.!\! _.,= ` ` =\' ,' =\'_ = ' =\'_ =- > =\' ,3. ahs kadn / = .=\! -,.!\! ' =\'_ =` ` =\' , ' =\'_ =` ` =\' , ' =\'_ =- > =\' ,2. ahs erkek / _ :.=\! _=!>=\!_.,= ' =\'_ =` ` =\' ,\'_ =` ` =\' ,' = 2. ahs kadn / = .=\! -,=!>=\! ' =\'_ =- > =\' , - ' =\'_ =- > =\' , 1.ahs(ortak=erkek- kadn)/, \:.=\! ) =_.==\! - _:.=\! - =.=\!( 27_Avamil_Aklamal