AVIATION TRAINING AND CONSULTANCY 100 jaar · Als ik in mijn enthousiasme dingen aan de orde breng die, òf in het verkeerde keelgat schieten, òf als kwetsend worden ervaren, dan

11/26/2017

1

AVIATION TRAINING AND CONSULTANCY

VLIEGERSCHAP

Een loze kreet of de enige waarheid

26-11-2017 1Briefing NVAV – AVIATAC © 2017


100 jaar• We zijn al een tijdje bezig

26-11-2017 Briefing NVAV – AVIATAC © 2017 2

11/26/2017

2


• Wat is er allemaal veranderd?

WAS WERD IS GEWORDENo Hout, linnen – Aluminium - ComposietoNiets – Analoog - Digitaalo Sky is the limit – Airspace - NO spaceoOverlevering – Syllabus - Legal documentso ‘Seat of the pants’ – Guide lines - Procedureso Single Pilot – Multi Pilot - CRM

• Maar:oCessna – Cessna - Cessna

=26-11-2017 3Briefing NVAV – AVIATAC © 2017


De veranderingen

• Uitgangspunten:o Ieder mens heeft goede bedoelingen

oAlles is bedoeld om de veiligheidsrisico’s tot een minimum te beperken

oDe tijdgeest is in alle beslissingen meegenomen (‘stencils’ en ‘posters’ versus ‘e-mails’ en ‘Youtube’)

oVan nature houdt een mens niet van veranderen

oVan nature levert de mens graag commentaar


ARGHH SUKKELS!

11/26/2017

3


DE VRAAG…

Is er nu echt zoveel veranderd en

welke rol heeft vliegerschap in dit geheel?



Indeling

• Deel 1:oAltijd die ander…

• Deel 2:oWet- en regelgevingoNieuwe zaken

• Deel 3:oMishaps gedurende starten en landeno Human factors

• Deel 4:o Vliegerschapo Vluchtvoorbereidingo Veiligheidscultuur, hoe zit het ermee?


11/26/2017

4


Doel


• Laten we onszelf eens goed in de Spiegel bekijken en gezamenlijkvaststellen waar we staan.

• Noot: “What happens in the field, stays in the field”

• Uw openheid en eerlijkheid zal zeker bijdragen tot een zinvol seminar!

Man, I’mgood…

Or not….


Disclaimer

Als ik in mijn enthousiasme dingen aan de orde breng die, òf in het verkeerde keelgat schieten, òf als kwetsendworden ervaren, dan bied ik bij voorbaat mijn excuses hiervoor aan. Als mijn stellingen als ‘prikkelend’ wordenervaren, òf als ze u aan het denken zetten, dan is mijnopzet geslaagd.


11/26/2017

5


DEEL 1: Altijd die ander…

Onze rol als (ervaren) vliegers in de luchtvaart



Altijd die ander…

• Het gaat altijd over ‘die ander’

• Scherp over anderen maar zeldenover onszelf

• Hoe snel hebben we een oordeelklaar

• Tegeltjes:


11/26/2017

6


We makengeen nieuwe

fouten, het zijnnieuwe mensen

die dezelfdefouten maken



Vroeger was alles beter, maar het is

gelukkigvoorbij…

Piet Theys

Vlaams schrijver en sportcommentator


11/26/2017

7


Hij die zonderzonde is,

werpe de eerstesteen

Bijbel – Johannes 8:7



De confrontatie

• Enkele veel gehoorde kreten:o Lelystad is levensgevaarlijk…

oDie klei van Midden-zeeland (nu niet meer)

oOp Hilversum doen ze maar wat…

oMoet je die over de radio horen…


11/26/2017

8



>>Where the “F….” is Bravo! Stupid iPad… I thought it was… I’m sure, I think…

Well, who cares, just tell nobody…<<

>>Oh look, this G1000 works great. I can see exactly

where I’m going. Man…this a lot safer. Now I never get

lost anymore…<<

Is het dan altijd die ander?


De paradox

• Zo kunnen we legio voorbeelden noemen die over een ander gaan

• Paradox:o Ja, we moeten uiteraard in onszelf geloven en ervan overtuigd

zijn dat we goed bezig zijn

oNee, we moeten achterdochtig blijven en er evenzo hard vanuit uitgaan dat het allemaal misschien niet zo goed is geregeld


11/26/2017

9


De thermometer

• De volgende vragen mag u voor uzelf beantwoorden:oBent u op de hoogte van alle wetten en regels?

oHoudt u zich altijd aan de regels?▪ Weerslimieten

▪ Alles up-to-date

▪ Etc.



We zullen eens kijken…

• Wat doet u als u:obij de walk-around een deukje in de vleugel ziet?

obij het naar binnen zetten van een vliegtuig met een vleugeltip ergens tegenaan komt?

oeen ‘harde’ landing maakt?

Of maakt u dat soort fouten nooit?


11/26/2017

10


Wat dacht u van deze…


Insert:

Basic Empty Weight (POH) 520,0 Kg 1146 Lbs

LH Front Seat 85,0 Kg 187 Lbs

LH Front Seat 85,0 Kg 187 Lbs

Baggage compartment 4,0 Kg 9 Lbs

Max perm. fuel load: 48 Ltr

FUEL 60 Ltr 45,0 Kg 99 Lbs

EXCEEDING TOW 739,0 Kg 1629 Lbs

OAT 15 °C 59 °F Select

QNH 1013 hPa 0 P-alt. Grass RWY

ELEVATION 0 ft (dry, short cut)

WIND DIR 300 ° 2 Kts - X Grass RWY

WIND VEL. 12 kts 11,8 Kts-HW (deeper than 10 cm)

RWY [XX] 31 RWY

TOD REQUIRED 254 Mtr 833 ft

- Planned fl ight time 120 Minutes 4000 Alt

- Planned reserve time 30 Minutes 75 % MP

LDW 714,3 Kg 1575 Lbs

Approach speed 59 kts / flaps LDG / level, pave RWY

LD req. [at MTOW] 527 Mtr 1729 ft

LD roll [at MTOW] 265 Mtr 869 ftSPEEDSVLIFT OFF 51 Kts

VCLIM B 65 Kts

VNE 161 Kts

VNO 117 Kts

VBEST GLIDE(730 KG) 70 Kts

VBEST GLIDE(600 KG) 64 Kts

VA 104 Kts

VFE 81 Kts

VST ALL FLAPS UP 43 Kts

VST ALL FLAPS T / O 39 Kts

VST ALL FLAPS LDG 38 Kts

MANOEUVRING LOAD FACTOR: +4,4 G and -2,2G M ax x-wind 15 Kts

MASS & BALANCE AND PERFERMANCE CALCULATOR KATANA DV-20

550

580

610

640

670

700

730

140 160 180 200 220 240 260 280

LOA

D W

EIG

HT

(KG

)

CG

CG Range

-2 0° -1 0° 00° 10° 20° 30° 40°

Outside Air Temp. (°C)

0 5 10 15 20

Head/tail wind component

730 600650700750

MASS correction

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

0 10 20 30 40 50 60

Obstacle height (ft)

-2 0

-1 5

-1 0

-5

0

5

10

15

20

-2 0 -1 5 -1 0 -5 0 5 10 15 20

RWY - Xwind

MASS & BALANCE AND PERFORMANCE CALCULATOR


Of deze…


Downwind checks:

✓Booster pump - ON

✓Magnetos - BOTH

✓Temperatures Pressures - OK

✓Flaps - SET 1

11/26/2017

11


Gedrag


• Stel het overkomt u, wat dan?oDeelt u de ervaring?

oMeldt u de mishap?

oVult u de vereiste formulieren in?▪ ILT melden voorvallen

www.ilent.nl/onderwerpen/transport/luchtvaart/ilt_en_luchtvaart/voorval_melden/


Conclusie DEEL 1

• De vraag is dus niet OF het gebeurt, maar wat doet u WANNEER het gebeurt

• Hoe gaat uw vereniging om met voorvallen (komen we later op terug)

Zijn er vragen over DEEL 1?


11/26/2017

12


DEEL 2: Wet- en regelgeving

Wat is er allemaal nieuw in de wondere wereld van de luchtvaart



ANNEX II

• ANNEX II vliegtuigen zijn géén EASA vliegtuigen

• Nationale wet- en regelgeving

• www.overheid.nloRegeling amateurbouwluchtvaartuigen, verwijzend naar:

▪ Wet luchtvaart

➢Artikel 3.2 luchtwaardigheidseisen

• ILenT

Toch vindt EASA er iets van…


11/26/2017

13


ANNEX II

• EU 1592/2002 (OUD)oOorspronkelijk ontwerp ouder dan 40 jaar

oProductie ten minste 25 jaar geleden gestaakt

oMinder dan 50 vliegtuigen van hetzelfde ontwerp



• EU 216/2008 (NIEUW) - samenvatting:oOorspronkelijk ontwerp dateert van voor 1-1-1955

oProductie is stopgezet voor 1-1-1975

o Tenminste 51% door een amateur of non-profit organisatie gebouwd

oMax 300 kg voor een 1-zitter

oMax 450 kg voor een 2-zitter

oMinimale vliegsnelheid of overtreksnelheid in landingsconfiguratie niet hoger dan 35 kts CAS


11/26/2017

14


Voorwaarden

• Een amateurbouwluchtvaartuig mag niet worden gebruikt voor:

1. luchtarbeid;

2. vlieglessen;

3. commerciële doeleinden, zoals het vervoeren van passagiers of lading,verhuur of rondvluchten;

4. IFR-vluchten;

5. vluchten boven of binnen een afstand van 100 meter van de bebouwde kommen, gebouwen, industriegebieden, havengebieden of mensenverzamelingen, tenzij benodigdvoor start en landing;

• in en op het amateurbouwluchtvaartuig wordt duidelijk aangegeven dat het een experimenteel luchtvaartuig betreft waarvan niet is aangetoond dat het voldoet aan de internationale veiligheidseisen voor luchtvaartuigen;

• de gezagvoerder informeert iedere passagier voorafgaand aan de vlucht over het experimentele karakter van dit luchtvaartuig.



EASA – ‘Nieuwe’ zaken

• Diverse ratings:oEnroute instrument rating

oCBIR

oAerobatic rating

oBanner/sailplane towing

o Testvlieg rating

oCloud surfing

8 april 2018 is al heel dichtbij!


11/26/2017

15



• Difference trainingoHoeveel ‘soorten’ SEP zijn er?

▪ SEP land

▪ Variable pitch

▪ Retractable undercarriage

▪ Turbo/super charged

▪ Cabin pressurisation

▪ Tail wheel

▪ Electronic flight instrument system

▪ Single lever power control



EASA – ‘Nieuwe’ zaken• Wie van u kent PART-NCO?

Air operation Annex VII:

Non-commercial air operations with other-than-complex motor-powered aircraft


11/26/2017

16


PART NCO

• Portable electronic devices:

NCO.GEN.125 Portable electronic devices

The pilot-in-command shall not permit any person to use a portable electronic device (PED) on board an aircraft that could adversely affect the performance of the aircraft’s systems and equipment



Herkennen we dit?


11/26/2017

17


PART NCO• Documents on board:

NCO.GEN.135 Documents, manuals and information to be carried

(a) The following documents, manuals and information shall be carried on each flight as originals or copies unless otherwise specified:

(1) the AFM, or equivalent document(s);

(2) ……

(b) Notwithstanding (a), on flights:

(1) intending to take off and land at the same aerodrome/operating site; or

(2) remaining within a distance or area determined by the competent authority,



PART NCO

• First-aid kid:

NCO.IDE.A.145 First-aid kit

(a)Aeroplanes shall be equipped with a first-aid kit.

(b)The first-aid kit shall be: (1) readily accessible for use; and

(2) kept up-to-date.


11/26/2017

18



• Glass cockpit:oDe wereld van de ‘glass cockpit’

De toekomst


Airbus A380

CycloonMLA – Black shape

Duo Discus



Op de hoogte zijn van wet- en regelgeving getuigt van goed vliegerschap.

Zijn er vragen?


11/26/2017

19




DEEL 3: Landen, een vak apart

Waarom blijft dit fout gaan?


11/26/2017

20


De feiten

• Statistieken



De feiten

• Statistieken


11/26/2017

21


De feiten


• De kwartaalrapportages van de OnderzoeksraadVoor Veiligheid (OVV) liegen er niet om (Bron: OVV

Kwartaalrapportage Luchtvaart april-juni 2016)

• Statistieken van EASA zijn teleurstellend (Bron: Annual

Safety Review 2016)


De feiten


11/26/2017

22


De feiten

• Conclusie van die rapporten:o Take-off en landing blijven lastigoPilot skills in veel gevallen aan de ordeoDe mens heeft dus nog steeds een sleutelrol in de veiligheid in de

luchtvaart, vooral in negatieve zin

Blijkbaar is het erg moeilijk om daar verandering in te brengen ondanks alle goedbedoelde nationale en internationale initiatieven

Zien we de gevaren eigenlijk wel?



• Na deze confronterende conclusies wil ik graag een paar voorbeelden met u delen

Deze voorvallen komen uit open bronnen en zijn derhalve niet geclassificeerd


11/26/2017

23


Casus 1

• Facts:oUitvoering 2 lokale vluchten EHTX

oEerste vlucht 15 minuten

o2e vlucht: Circuit normaal gevlogen

oPIC constateert: te laag op Final

oResultaat…

• Wat vinden we hiervan?


SLOOT

RWY


Casus 2

• Facts:oOverland naar EHHV met een TMGoPIC verklaarde dat hoogte en snelheid niet

constant bleven tijdens de naderingoRegelmatig extra vermogen geselecteerdoDW niet parallel maar dichter in aan het eindoKrappe Final turn met overshooto Te hoog op Final en kort voor de baanoRemkleppen geselecteerd (zweefvliegnadering)oBij het oplijnen viel de linkervleugel weg

• Wat vinden we hiervan?

26-11-2017 Briefing NVAV – AVIATAC © 2017 47RWY

CIRCUIT

A/C TRACK

11/26/2017

24


ASYMMETRIC STALL

• Side slip in (final) turnoRudder input (left)

▪ Decrease VLH

▪ Increase VRH

▪ Roll Left

▪ Aileron Right

▪ Increased AOALH

LLH -

LRH +

UNCORRECTED FLIGHT PATHINTENDED FLIGHT PATH

23

LOW WING STALL!!



En wat nu?

• Wat kunnen we hier aan doen?

• Gaat dit nooit veranderen?

• Gaan de nieuwe ontwikkelingen ons helpen?

Graag uw mening


11/26/2017

25


Mishaps

• Not your day…



Mishaps

• Een ongeluk zit in een klein hoekje

• Een ongeluk kan iedereen overkomen

• Een ongeluk kan verergeren door foutief handelen


11/26/2017

26


Doctrines

• Ieder zichzelf respecterend bedrijf indoctrineert het (vliegend) personeel met vaste procedures/protocollen in geval van calamiteiten

• Voorbeelden:oBrandbestrijding

oPolitieoptreden

oOntruimingen

oEtc.



De vereniging

• Hoe is dat bij uw club/school/vereniging geregeld?oHeeft u een Safety Management System?

oHoe gaat u met voorvallen om?

oStel:

▪ Iemand verliest olie tijdens een vlucht

▪ Iemand heeft een vogelaanvaring

• Kortom: hoe gaan we om met de HUMAN FACTOR


11/26/2017

27


Human factors

•Het natuurlijk gedrag van de mens helpt nietaltijd mee bij het oplossen van problemen:o Instinctieve reacties:

▪ Stall close to the ground (accelerated, low on final)

▪ Stretching a glide-in

o ‘Jumping to conclusions’▪ “Oh, het metertje zal wel stuk zijn”

▪ “Oh, dat doet-ie vaker”



Human factors

•De gevaarlijke kant van ons brein:oDe ontkenningsfase

Wanneer er een abnormale situatie ontstaat, wordt ditseconden lang weggedrukt of ontkend. Handelen wordt

uitgesteld of ernstig vertraagd. Eerst wordt ‘de film’ afgespeeld


11/26/2017

28


•Onze redding:oAngst, schrik, overlevingsstrategie en het instinct om te overleven

Een mens in nood gaat overleven en maakt adrenaline aan (dit is een tijdelijke situatie)

Een mens valt terug op elementaire doctrines (dit is ookeen risico [vorige types])



Human factor

• Blijkbaar zijn we tijdens noodprocedures beperkt in onze hersencapaciteit

• Blijkbaar vallen we terug op doctrines die erfiguurlijk ‘ingeslagen’ zijn

Kunnen we hier iets mee?


11/26/2017

29


Threat and Error Management

• Zou TEM kunnen helpen om de veiligheid teverhogen?oJa, maar maak het niet moeilijker dan het is

oBespreek je keuzes en ken je zwakheden

oDeel je mening en geef aan hoe je de situatiebeoordeelt

oDurf vragen te stellen

oDeel je ervaring



• We hebben gezien dat we terugvallen op gewoontes

• We hebben gezien dat we moeilijk accepteren

• TEM kan helpen bij het voorbereiden, maar in de lucht?

• ‘Ingeslagen’ doctrines komen vaak boven als het nodig is

• Waarom dan niet trainen in doctrines die ons kunnen helpen bij mishaps?

Ik wil graag een voorstel doen…


11/26/2017

30


Een voorstel

1. Maintain aircraft control

2. Analyze situation

3. Take proper action

4. Land as soon as conditions permit



1. MAINTAIN AIRCRAFT CONTROL

• Breek de manoeuvre af en ga naar SLF / Glide

• Turn to a logical direction

• Resume to normal settings


11/26/2017

31



2. ANALYZE SITUATION

• Wat zie / voel / merk / hoor je

• Zit 2 seconden ‘op je handen’ voordat je conclusies trekt





3. TAKE PROPER ACTION

• Memory items

• CHECKLIST!!!! (ook na de memory items!)


11/26/2017

32




3. TAKE PROPER ACTION

4. LAND AS SOON AS CONDITIONS PERMIT

• Het PLAN



Het plan

•Denk één ‘vlek’ verder

•Denk in ‘energie’ (speed, altitude, power)

• In crew-verband:oConcensus theorie

o ‘Two challenge rule’

oPIC, wie oh wie?


11/26/2017

33


•Veel gemaakte fouten:

o ‘Jumping to conclusions’

oDingen gaan doen die niet bekend zijn

o Te lang doorgaan

oContact met de omgeving verliezen (lookout)

o Tè lang wachten met PanPan of MAYDAY call



•Het adagium bij besluitvorming:

oKAN HET?

oMAG HET?

oWIL IK HET?


11/26/2017

34


Vragen?



DEEL 4: Vliegerschap

Tja, en wat nu?


11/26/2017

35


Vliegerschap

• Wat is vliegerschap?

• De definitie:

het consequent gebruik van gezond verstand en goed ontwikkelde kennis en vaardigheden en de juiste instelling

om het doel van de vlucht te volbrengen

• “De juiste instelling”, dat hebben we vaker gehoord



VLIEGERSCHAP

Gezond verstand:

Het inschatten en beoordelen van de situatie:o Time

o Speed

oDistance

oWeather

oEnergy


11/26/2017

36


VLIEGERSCHAP

Kennis:

Kennis hebben van relevante zaken:oAircraft limitations

oMemory items

oAircraft systems

oRules and regulations

oEtc.

>>…Class A??...Uhh…No sir, I have a Class II medical…<<



VLIEGERSCHAP

Vaardigheden:

Hoe vaardig ben je en hoe zeker ben je dat je in staat bent om een bepaalde handeling uit te voeren?

o Het is een slecht moment om tijdens een abnormal situation uit te vinden of je de vaardigheid hebt om een straight-in te vliegen!

Mmh, straight-in… Hoe ziet dat eruit?


11/26/2017

37


VLIEGERSCHAP

De juiste instelling:

De juiste instelling hebben, is misschien wel de meest belangrijke!

Je kunt maar op één plaats

ontwikkeld zijn:

Boven de nek of beneden de nek



• Hoe breng je een leerling/jonge/onervaren vlieger ‘Vliegerschap’ bij?


11/26/2017

38


Het goede voorbeeld

• Vluchtvoorbereiding, hoe doen we dat?oWalk around

▪ Kent u elk ‘krasje’ en ‘deukje’?

o Fuel drainen▪ Wat als u even niet zo snel een drain tool kunt vinden?

oOil check

oClean windows

oMass & balance▪ Kent u de risico’s van een verkeerde zwaartepuntsligging?

oPerformance calculations

oBespreek threats and errors



Wie?

• De ervaren mensen hebben hierin een grote verantwoordelijkheid

• Deel je ervaring en geef jonge mensen de ruimte om te ervaren

• Je kunt op 2 manieren goed zijn:o Je kunt de beste zijn door gedrag en prestaties

o Je kunt de beste zijn door een ander slechter te maken

Helaas komt deze laatste het meest voor…


11/26/2017

39


Wie?

• De onervaren mensen hebben hierin echter òòk een verantwoordelijkheid

• Stel je vragen

• Ga niet het wiel uitvinden

• Verschuil je niet achter regeltjes



Hoe word je beter

• Leren van je fouten is belangrijk

• Delen van je fouten is misschien wel belangrijker

• De juiste instelling hebben om te willen ontwikkelen

• Eerlijkheid moet beloond worden en niet gestraft

• Het goede voorbeeld zijn voor een ander

Zo word jij niet alleen beter, zo wordt iedereen beter!


11/26/2017

40


SAFETY



• Laten we luchtig afsluiten:oVliegen is en blijft geweldig

oVliegen had, heeft en zal altijd risico’s met zich meebrengen

oUw instelling en uw voorbeeld zijn van groot belang

o Streef naar een open cultuur, durf te spreken

oGeniet elke dag en maak de dingen niet moeilijker dan ze zijn

Dus:


11/26/2017

41


• Een korte visie op het vliegen, vroeger en nu:

• En volgens mij is hier niets aan veranderd!

Als je tegen de stick duwt, worden de koetjes groter, als je aan de stick trekt, worden ze weer kleiner

Als blauw beneden zit en groen is boven, dan ben je niet in een positie om te landen

Als je de koetjes dubbel ziet, zit je in een stall buffet



Misschien lijkt het allemaal wat cynisch, maar:

Vliegen is en blijft vliegen!

De passie voor vliegen en vliegerschap is onveranderd

Dus wat mij betreft gaan we naar de toekomst zonder de wijsheden en de passie uit het verleden te vergeten!


11/26/2017

42


Dank voor uw aandacht

Vragen?
