18
36 Chaynütacmi ishyäcunactawan dañäducuśhacunamanpis especiecunawan jampicü jaćhacunawan jucllachäśhacta jillpuycälila. Chay ishyäcäman jillpuyculmi Tayta Diosta mañaculcäla sänananpä. Chaynütacmi nuna wañüśhätapis almalcachil sumä tuqui aśhna asaytiwan jillpuycälila. Jinalculmi lataśhwan pitwilcul pampapäcula. Caycunapi limayan: Éxodo 29.7-9; 1 Samuel 10.1. 16.13; Salmos 23.5; Marcos 14.3; Lucas 23.56; Santiago 5.14 Jesus caśhan timpućhu Israel caśhtacunap cawsaynin AYLLUCUNAĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA (Familia y vida) Idioma Wanca

AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

36

Chaynütacmi ishyäcunactawan dañäducuśhacunamanpis

especiecunawan jampicü jaćhacunawan jucllachäśhacta

jillpuycälila. Chay ishyäcäman jillpuyculmi Tayta Diosta

mañaculcäla sänananpä. Chaynütacmi nuna wañüśhätapis

almalcachil sumä tuqui aśhna asaytiwan jillpuycälila.

Jinalculmi lataśhwan pitwilcul pampapäcula.

Caycunapi limayan: Éxodo 29.7-9; 1 Samuel 10.1. 16.13; Salmos 23.5; Marcos 14.3; Lucas 23.56; Santiago 5.14

Jesus caśhan timpućhu Israel caśhtacunap cawsaynin

AYLLUCUNAĆHU IMAYMANA

LULAYNINCUNA

(Familia y vida)

Idioma Wanca

Page 2: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

2

Misión Wanca (AMWAN)

Av. Giraldez 304 of. 205

Huancayo, Perú

Adaptado de la obra Daily Life in Bible Times

Wycliffe Bible Translators, Inc.

Dallas, Texas

©Jesus caśhan timpućhu Israel caśhtacunap cawsaynin

AYLLUCUNAĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA (Familia y vida)

Traductores: Área de producción y difusión-AMWAN

Asesores:

Rick Floyd, Ph. D.

Director, SIL at Biola

Department of Applied Linguistics and TESOL

Cook School of Intercultural Studies

Biola University Academia Autónoma del Idioma Wanca

Primera edición 1,000 ejemplares

Las ilustraciones son de:

Cristina R. Capcha Flores, pág. 7, 8, 9, 10, 16, 25, 27, 28, 30, 32, 33, 34, 36.

ILV Perú y México, pág. 12, 14, 18, 21, 23,

35

Asaytiwan jillpuycuy

Chay timpu asayticta jillpuycälila juc nunaman ütac

imamanpis. Paycuna caynu jillpuycälila Tayta Diosllapäña

japächäśha chuyanchäśha capäcunanpämi. Israel caśhtacunaca

caynu jillpuycälila ulibus jaćhap asaytinwanmi. Caynu

jillpuycälila imaymanapämi: Wasiyücunaca mishqui aśhna

jaćhacunawan asayti ulibuswan lulaśhawanmi wasinman

ćhämünincunacta chächupaycula. Jinaycuśhanwan cushisha

ćhasquiycuśhantam tantiaycachila.

Ñatac Puydï Mandacücunactapis sasirdüticunactapis

jillpuycälilam. Caynu jillpuycälila Tayta Diosllapäña

chuyanchäśha japachäśha cananpämi. Chaynütacmi Diosta

Alawanan Carpaćhu imaymana sirbichicunancunapis

jillpuycuśha cala. Chaymanpis caynu jillpuycälila Tayta

Diosllapäña sirbichicuśha cananpämi.

Page 3: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

34

Walaśh urucunäpa (acapacunäpa) müdanancunañatacmi

wayapacunäpa janäpacunnülla cala, mas uchuchä caśhallanmi

cala. Culurninpis wayapacunällapnümi cala. Chay urucunaca

(acapacunaca) wiyawninćhu mana watacuyüllam awsapäcula.

Wamlachancunapañatacmi imaymana licchä culurwan

burdaśha cala.

Sapatucuncunañatacmi ishcay licchä cala. Jucninmi

cäniyu rïcucunäpä cala. Juccäñatacmi waccha nunacunäpä

cala. Chay rïcucunäpam ushyä utapi tuqui-cama sapatu cala.

Chayta mana lantiy atipä wacchacunäñatacmi quiquincuna

lulacaćhacüśha śhucuyllawan pulipäcula. Chay śhucuycunacta

wasinćhu-camallam lulapäcula; jalucunñatacmi cullupi

llälläśha cala; janä chalacuntañatacmi anä utapïta chay

culluman chalächisha cala.

Caycunapi limayan: Génesis 37.3, 38.14; 1 Samuel 2.18-19, 28.14; 2 Samuel 13.18-19; Isaías 3.16-24; Mateo 3.4; Juan 19.23-24, 21.7

3

Contenido Página

Allaycunaćhu imaymana lulaynincuna ………………….... 5

Wasicuna ………………………………………………….. 7

Püsucuna …………………………………………………. 11

Israel caśhtacunäpä cawsaynincuna ……………………… 13

Cuscananpä limanacuy …………………………………… 15

Casaracuy ………………………………………………… 17

Yapacuy ………………………………………………….. 19

Waćhacuy ………………………………………………… 20

Pampanaculcänan ………………………………………… 22

Mañapacücuna …………………………………………… 24

Uyway nuna ……………………………………………… 26

Ćhaqui pa’acuy …………………………………………... 28

Mulu ishyay ……………………………………………….. 29

Müdanacuna …………………………………………….... 31

Asaytiwan jillpuy ……………………………………….... 35

Page 4: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

4

śh

śhapla

Letras especiales del Wanca La mayoría de las letras usadas en el alfabeto wanca

son idénticas a las usadas en el alfabeto castellano. Letras que representan sonidos que no existen en el

castellano son:

El (') Apostrofo es una “letra muda” en palabras como:

En el idioma wanca hay vocales alargadas que se

representan con dos puntos sobre la vocal. Las vocales que

llevan dos puntos se leen con más duración.

Este libro utiliza el alfabeto y la ortografía wanca

aprobados por Directiva N° 19 DSREJ/DTC-96.

sh

ashuti

ćh

ćhaqui

ya'a “yo” sin'a “nariz” a'ay “moler”

liman “él habla”

lïman “puedo ir”

pucayan “se vuelve rojo”

pücayan “está soplando”

33

Walmicunäpa müdanacunapis wayapäpa müdanannuy-

yupaymi cala. Ñatac camachicuyninćhu camachisha cala

walmica wayapap müdananwan mana ćhulaculcänanpämi.

Chaymi walmicunap müdanan lisipaśh cananpä juc aläja-

yupayniyü-cama cala. Walmicunäpa lulipacunmi

wayapacunäpa lulipacunnuycasca cala. Janäpacunñatacmi

wayapacunäpïta mas jatuncascalä cala. Baytanćhümi

śhalśhapnilä walcalalcä cala. Walmicunäpa wiyaw watacun

wayapacunäpanuy calpis burdaśhatacmi cala. Walmicuna

chay janäpacuntapis bujandacüśha-yupayllam ćhulaculcäla.

Chaymi mayta yalupacunanpäpis ütac juntunacuna wasiman

linanpäpis śhucupacalcälila. Ñatac cäranta manam

täpaculcälachu.

Page 5: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

32

Wayapacunäpa janäpacu müdanantañatacmi “manto”

nipäcula. Cay müdanan punchu-yupay largu chusinüllam cala.

Chaytam shillwicuśha-yupay jucnin umrunpa pasalcachil juc-

lädunpañatac liclachucun chaycascap muyuchimul ipanćhu

isquiycuśha cala. Chaynüpa pasalmi chay umrun jananpa

pasäca walcaläla maquincasca-cama. Waquinnincuná

burdäśha adurnuyü--yupaymi cala. Wacchacunäñatacmi cay

janapacu müdananwan tutap puñunanpä lancaculcäla. Ñatac

wayapacunaca umanta atajananpä lucuculcälam. Cay lucup

muyülïnin lïnuwan

jiläśham cala.

Waquinnincunañatacmi

chay lucup

muyülïninpa jiläśhäpa

puchcacta

pasachipäcula ipan-

lädućhu

ćhu'uycälinanpä.

5

Ayllucunaćhu imaymana lulaynincuna

Ayllucunaca ayllupula malca-masincunawan imanuy

caycälishanpis malcan masmi jinantin pachäćhüpis. Chaymi

unay timpu Israel caśhtacunäpis caynu capäcula: paycunap

talpuycunam lulaynin mas cacula. Malcancuna tacsa

malcacunallam cala. Uwishcunactapis uywapäculatacmi,

waquinnincuná awapäculam, waquincuná imaymana

aläjacunactam lulapäcula. Ñatac juc muyunpi mastá manam

pulipäcüchu cala. Chaynütac Tayta Diosta manchacuywan

licaycü Israel caśhtacunaca juc cutim watäćhu Jerusalen puydï

Diospa alawana wasinćhu alawaycunanpä lipäcula.

Malcacunaćhu paćhac (100) nunacunanüllam yaćhapäcü

capäcula. Wasincunañatacmi wätascacunäćhu ütac

pampascannincunäćhu lumipïta ütac adubipi luläśha tacsa-

camalla cala. Malcaćhu cällincunañatacmi ñañu-camalla

capäcula, malcap ćhawpinćhu läsa caśhancäman liyalcä-cama.

Chay läsaćhümi birnisnin tardi lantinacuy cala. Chay

läsaćhütacmi malcap puydï püsunpis cala.

Page 6: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

6

Llapa malcaćhümi cala: juc carpintiru, juc wacuy lulä,

juc jirru tacä, juc sapatu lulä, juc awä. Chay wacuycuna

luläcäpa chulinñatacmi taytanta yanapäcu cala. Chaymi

chulinpis taytanpa lulayninćhu ishpishañatac cacula.

Ñatac malcaćhu-camam juc juntunacuna wasi cala.

Chayćhümi muyunninpä urucunacta(acapacunacta)

yaćhachï capäcula. Sinacuyculñatacmi chay juntunacuna

wasićhu lluy tayta mamacuna Diosta alawapäcula,

yaćhachinaculcäla.

Walmicunäwan wamlacunañatacmi wasićhu imaymana

lulaycunäta lulaśhtin anyaśh muyun capäcula. Chaymi

jinantin pachäćhu nunacunanüpis “Lulayninchicta

camacälunchicñam” ninan mana imaypis calachu.

31

Müdanacuna

Müdanacunaca alalay timpupá wayapapäpis walmipäpis

urupäpis(acapapäpis) lluypämi millwapi awäśha cala. Acachä

timpupäñatacmi lïnupïta cala. Mana cäniyu

wacchacunäpañatacmi juc milay-juc milay pasaptinpis llapsha

-cama lisipashlla cala. Cay mana cäniyu wacchacunämi juc

malcacunacta mana yaluculcal imanuy chay-läducunap

müdanan caśhantapis mana lisipäculachu. Cäniyu

rïcucunäñatacmi Grecia-lädu Roma-lädu müdacuśhancunänu

müdaculcäla. Paycuná muśhü yalamü müdanacunawan

ćhulacuypïmi wañupaculcäla.

Wacchacunäpa müdanancunam millwapïta ütac lïnupïta

yulä-camallawan chumpinllan cala. Cäniyu

rïcucunäpañatacmi sumä fïnunnin baytacunapïta cacula,

imaymana licchä culurpïtalä canpis. Paycuna mastá

wañupaculcäla pucawan purpura culurcäpïtam. Cay

culurcunäwan müdaculcäla sumä cäniyu, sumä munayniyu

cäcunällam.

Wayapacunäpa müdanancuna ishcay liccham cala.

Jucninmi lulipacunan, juccäñatacmi janapacunan. Ñatac

lulapacü nunacunacá lulipacullanwanmi lipäcula. Cäniyu

rïcucunäñatacmi lulipacullanwan'a wasinpïta mana imaypis

yaluycälilachu. Chay lulapacü nunacunäñatacmi chay

lulipacunta ipa caćhpanpa puntaman pasalcachil wiyawninćhu

watacunwan watala. Chaynu jinaptinmi wicman cayman

muyuycaćhananpäpis mas allin cala.

Page 7: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

30

Chay mulu ishyaynin chincäluptin'a juc sasirdütim

ishyäcäta tuquicta licaycula rasunpa chincäśha caśhanta

yaćhananpä. Rasunpa chincäśha captin'a juc cullcuctam

custumrinmannu cañaycula. Jinalculmi bäñacula,

müdanantapis täśhacula, ächantawan śhaplantapis lutucula.

Chaypïlämi wasinta lila. Lilpis manam yayculalächu pusä

muyun pasanancama. Chay pusä muyuncäćhümi sasirdütica

custumrinmannu cañaycunanpä ishcay malta carnicta, juc

malta basyacta, asaytiwan chapüśha arinacta, asaytictapis

apala. Chay sasirdüti licaycücämi ishyayninpi sänäcätawan

lluy apaśhancunäta juntunacuna wasiman apala. Chayćhümi

juc nuna juchanpi chuyanchacunapä lulaycapäcuśhannu,

paypäpis lulaycapula.

Caycunapi limayan:

Levítico 13.14; Números 12.9-16; 2 Reyes 7.3-10; Marcos 1.40-45; Lucas 17.12-19

7

Wasicunaca

Wasicunañatacmi lluy-yupay lumipïta cala,

waquinnin’a yulänilä allpapi luläśha adubiwan cala. Wasi

lulincunañatacmi tutapay-tutapay cacula.

Bintanancunañatacmi suwacuna mana yaycunanpä

ućhcüśha uchucha-camalla cala. Ishcay pïsupi calmi lulićhu'a

uywancunapä cala, altuśhcäćhuñatacmi quiquincunapä cala.

Nunacunäpa mana laquinayu jucllayllam cala.

Wasi lulincuna tutapay-tutapay captinmi allpapi luläśha

michïruyü-cama latachiculcänanpä cala. Chay michïru ulibus

nishan jaćhap yacunta julupäcuśhanwanmi latala. Chay

michïrunta ćhulapäcunanpä pampapïta juc mitru

ćhawpinćhünümi wasip wätanćhu tacsallacta ućhcupäcula.

Page 8: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

8

Chay michïruncuna ashchayllacta ulibus latachicucta

yaycuptinmi camacatyaptin'a jillpupapäcula.

Wasićhu täcucunancunawan mïsancunañatacmi pacha-

camalla cullupïta-cama cala. Puñunancunañatacmi istirapi

cala. Chaymi muyunpa pitwilcul ćhulapäcula. Lluy-yupaymi

pampaman maśhtacuycullal puñupäcula. Waquincunallam

pacha cawitucunactanuy lulacaycälil jananman istiräta

maśhtacuycul puñupäcula.

Mancancunawan lätuncunañatacmi ñinca chumpi ütac

bäyu mitupi luläśha cala. Cäniyu nunacunapañatacmi

lätuncuna dibujuyücama cala. Chay dibujucta luläca

manaläpis mitucta ćhaśhachilmi lulala. Waquinninpá

mancancunapis tiñïsham cacula. Ñatac lluy wasićhümi tanta

lulacuncunapis cala.

29

Mulu ishyay

Mulu ishyayca janä aychallanćhümi allaycula.

Puntallacta aychanćhu chicchimula yuläcamallam, jinap-

jinapmi piyurtälun aśhta dïduntapis maquintapis, ćhaquintapis

chincächinancama. Cay ishyaywan chaläśhacunaca ćhunca

watapïta aśhta ishcay ćhunca watacamanu ishyaśhanpïlämi

wañuyta talipäcula. Chay ishyay jucman-jucmanpis palcämi

cala. Chaymi nunacunaca chay ishyaywan ishyäcäman

aśhuycuytapis sumä manchaculcäla. Jinalmi malcapi calunnin

chunyäninman alüśha yaćhapäcula.

Cay mulu ishyayca chaläluptin'a walmintapis wasintapis

caćhayculmi malcapi calu chunyäninćhu yaćhamü licula.

Waquinninmi pasaypi illaman muyupäcula.

Waquinnincunañatacmi muntun-muntun yaćhapäcula.

Müdanancunapis pasaypi wichïsha, mana allichacälälisha

disallinäduycuśha capäcula. Israelpa camachicuyninćhümi

camachisha cala: Cay mulu ishyaywan ishyäcunäman mayan

nunapis aśhucuycuyaptin'a “Anla, anla” nil

apalcaćhapäcunanmi ishyäca cala.

Ñatac Israel caśhtacunaca mulu ishyay nipäculapisćha

aychanćhu juc ilinilä ishyaycunactapis.

Page 9: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

28

Ćhaqui pa'acuy

Chay timpu nunacunaca biajicunactapis ćhaquillawanmi

lipäcula. Paycunam śhucuycunallawan pulipäcula. Chaymi

anchap calucunacta pulïlul'a ütac biajicunapi ćhämul'a

ćhaquintalä pa'aculcänan cala. Lluy wasićhu-yupaymi

wasiyücunaca yacucta juc labaturyuman ćhämücäta uycula.

Sumä cäniyücunäpam ichá ćhämünincunap ćhaquinta uyway

nunan pa'ala. Cay lulay mana allin pin'aynin captinmi mana

bäli uywaycunälla pa'apäcula.

Caycunapi

limayan:

Génesis

43.24;

Marcos 1.7;

Lucas 7.44;

Juan 13.4-15.

9

Lluy wasip tïchunñatacmi nunacunaca ishpinanpä palta

cala. Chayman ishpinanpä wasip wätanpam iscalïra cala.

Chay wasip jananćhümi chulincunawan lluy

juntunacapäcunan cala. Anchap acachä timpuñatacmi chay

wasi jananćhu puñupäcula waywapämuptin jawca

puñupäcunanpä. Chayćhütacmi jamachinanpä ataycüśha ütac

uchuy wasichactanülla lulaycuśha cala. Chay wasip jananćhu

jucllay adubiwannülla-camam jinantin muyülïninta pilämula.

Chayćhümi abisnintá cusichancunacta chaquichipäcü cala.

Page 10: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

10

Malcaćhu wasicunacá mata-matallam cala. Chaymi wasi

atacuncunapis paltalla captin jucninman-jucninman pasalcul

pulinapäpis allin cala.

Wasicunap simintunñatacmi sumä śhaśhaycuna, alli

tamyacuna cućhpachinanpi sumäta simintaycuśha cala. Sumä

mana simintaśhacunätá cućhpachïmi cala. Chaymi anacü

llinca talinancama simintunpä aśhpipäcula.

Caycunapi limayan: 2 Reyes 4.10; San Mateo 7.24-27,24.17;

Marcos 2.4,13.15; Hechos 10.9; 1 Corintios 3.10

27

Ñatac Israelcuna caśhta-masillan uywaynin cäcätam ichá

juc caśhtacunaman mana lanticulcälachu. Caynu uyway

nunaman muyupäcula gïranaculcäśhanćhu llallichiculcul

chalachicücunämi, mana cäniyu quiquillan lanticücunämi.

Waquinnincunañatacmi chulincunacta uywayta mana atipal

lanticälälila.

Cay uyway nunacunäta lantinaculcänanpämi juc läsa

chayllanllanpa cala. Mana Israel caśhta uyway nunacunämi

mas ćhaniyu cala. Paycunactá manañam anćhish wata

ćhämuptinpis caćhaycuśhachu cala. Chaymi mas ćhaniyu

capäcula. Ñatac Israel caśhta uyway nunapis “jamacuna wata”

nishan wata pasalcuyllantá mascasca ćhaniyümi cala, juc

watacunaćhu lanticulcäśhanpïtá.

Caycunapi limayan:

Éxodo 21.2-11; Levítico 25.39-55; Números 31.9; Joel 3.3-8;

Hechos 16.16

Page 11: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

26

Uyway nuna

Uyway nuna nisha cala mayanpis uywanta-yupay

munayllanćhu cachil ima munaśhantapis lulachishancätam.

Chay uyway nunapä manañam munayninćhüchu cawsayninpis

nï imacta lulananpäpis cala, sinu’a duyñunpa munayllaćhümi

imacta lulananpäpis cala. Manatacmi “paypa uywayninmi

cayta muná” nil aclacunan calatacchu. Chay uywäcämi

munälil'a lanticülunmanpis cala.

Chay Roma nasyunca munayninćhu malcacunäta

cachishan timpu uyway nuna caculam. Aśhta Israel

caśhtacunäpapis uyway nunancuna calam. Ñatac Israel

caśhtacunaca Moiséspa camachicuyninta uywapäculmi chay

camachicuyćhu camachishanmannu licaycälila. Caynümi

jucnin camachishan cala: anćhish watapi-camam “jamana

wata” nisha cala. Chay wataćhümi Israel caśhta uywaycunaca

caćhaycuśha capäcula. Juc nasyuncunaćhu uyway cäcunämi

ichá picha ćhunca watapïlä caćhaycamuśha cala. Ñatac uyway

nunaca uywaśhancäwan yaćhacaypä-yaćhacälul

caćhaycuptinpis mana liyta munaptin'a linlintam ućhcüśha

cala. Chaywanmi tantiapäcula caćhaycunan ćhämuptinpis

quiquin mana munaśhanta.

11

Püsucuna

Juc püsu cala, yacu talinanchiccama pampäta luli ućhcu

ućhcüśham. Chay püsupïta walmicunämi baldi-yupay

wishicuwan wishipäcula. Anchap luli captin'a wishicunman

watucta watachayculmi julupäcula. Chay püsup

shiminñatacmi lumiwan patacchäśha cala. Ñatac püsuman

nunapis uywacunapis mana palpunanpämi jatun lumiwan ütac

tablacunawan pampapäcula. Chaymi yacüpis chuyalla cala.

Tacsa malcacunäćhu'a walmicuna limapäcunanpä

püsucunämi cala. Tardinpa walmicunaca yacu julü lipäculmi

chay muyun ima pasaśhanpïpis limapäcü capäcula. Ñatac

malcaćhu mana allinpa licaśha walmicunañatacmi ichá yacu

julu chay üra mana lipäcüchu cala.

Page 12: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

12

Chay Israelćhu yacu wanay captinmi püsucuna sumä

ćhaniyüpä licaśha capäcula. Waquinnin malcacunaćhu'a

jucllay püsullam lluy nunacunäpäpis uywacunapäpis cala.

Caycunapi limayan: Génesis 24,11-21,26.18-22,29.2-3;

Éxodo 21.33-34; Levítico 11.36; Números 21.17-18 1

Crónicas 11.17-18; San Juan 4.5-15.

25

Cay Israelćhu achca nunam: mana ancha cäniyücunapis,

mana lulapacuyniyücunapis, jinaman mañapacücunapis

cacula. Ñatac mañapacücunäta achca nuna uycäliptinmi

aśhwanpa juccunapïtapis mastalä taliycälila. Chaymi allin illa

nunannincuna yan'al ishyätucüśha, ütac wishtutucüśha illayta

uycälinanpä mañapaculcäla.

Caycunapi limayan: Deuteronómio 15.7-11; Salmos 112.9; Mateo 20.30; Marcos 10.46; Lucas 16.19-21; Hechos 3.2-3

Page 13: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

24

Mañapacücuna

Israel nasyunćhu lluy-yupay nunacunämi mana cäniyü-

cama capäcula. Ñatac lluy talpuynincunapïpis alcabälacta

malcap puydïninman pägapäculam. Allin sänu nunacunacá

chulincunacta uywapäcunanpä talipäculam.

Mañapacücunäñatacmi lulapacuyta mana atipäcunaña

capäcula. Chaymi nunacunallapi mañapacullalña

cawsapäcula. Chay mañapacücunaca capäcula:

awquishcunam, aplacunam, wishtucunam, ütac imawanpis

ishyapacul lulapacuyta mana atipäcunam. Chay

mañapacücunaca täcapäcula caminup patancunaćhümi, sumä

cäniyücunäpa wasinpa puncuncunaćhümi, juntunacuna

wasip puncuncunaćhümi. Chaynütacmi casaracücunäman,

wañüśha pampaycunamanpis lipäcula. Chaycunaćhümi

nunacunaca śhun'unpis quićhacacüśha cayalcal uycälila.

13

Israel caśhtacunäpa cawsaynincuna

Chay timpu, Israel caśhtacunäćhu puydï umaca

wayapämi cala. Wayapämi walminta chulincunacta

licaycuśhanpi Tayta Diosta niycunan cala. Chaynu

licaycuptinmi wasinćhüpis juc nunacunäpis allinpä licaycälila.

Malcaćhüpis wayapämi walmipïta mas puydïninpä licaycuśha

cala. Pulipäculpis wayapämi ishcay quimsa ićhiypanuy

walminpïta puntala. Taytan wañüluptinñatacmi apillïdunpis

ima cäninpis walaśh chulincunallaman uycuśha cala. Mayur

walaśh chulinmanmi wasinwan ćhaclancuna tücala.

Chaynütacmi juc ima cänincunactapis śhullcancuna

ćhasquiycälishanpïtapis juc chaynu mastalä ćhasquiycula.

Chaymi walmin wamlallacta waćhacuptin'a jitälunmanpis

cala.

Wasićhu taytaca nishantam lulapäcunan cala. Manam

limayalcänanlächu cala Munayllanćhütacmi mayanwanpis

chulincunacta casarachinanpäpis cala. Ñatac chulinta uyway

nunapäpis lanticülunmantacmi munälil'a cala. Juc

caśhtacunamanmi ichá mana lanticulcänanchu, nï waticapäpis

wamlancunacta lanticunmanchu cala.

Wayapanpa munayllanćhümi walmicunaca capäcula.

Munälil'a imayürapis imapi jitaśhantapis mana niyculpis

jitälälinallanmi cala. Jitälul'a chay walminta manañam

licaycunanñachu. Walmicunämi ichá wayapanpi

quiquillancuna mana laquicapäcunmanchu. Ñatac walmica

wasinpïta yalul bisinunwanpis malca-masinwanpis

limaycapäcunmanmi cala.

Page 14: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

14

Taytacunämi walaśh chulincunap yaćhachïnin cala.

Israelta camachiśhancunäćhümi nila: Taytacunaca

chulincunacta umri cayninćhu siñalachinanpä, Moiséspa

camachicuyninta yaćhachinanpä, ima lulayllactapis

yaćhachinanpä, aśhta walminta ashipunanpäpis. Taytacunämi

wasinćhu walaśh wamla chulincunacta malcanpä

willacuynintawan Tayta Diospa camachicuynin imapa

caśhantapis yaćhachïca cala.

Chulicunäñatacmi tayta mamanta manchacuywan

licaycü cäsuculcä capäcula. Mana uyalicul taytanta mamanta

jamuyälul ütac maquinta ćhulälü imaptin'a sumä sumätam

lawćhaycula; aśhta wañuchiywanpis mućhuycachilam. Ñatac

chulin casaracülulpis walminta taytanpa wasillanmanmi

puśhapäcula. Jinaptin chay wasićhu taytällam puydïca cala.

23

Chay wañuśhapi süta muyunlämi sumä llaquisha lutucta

wardapäcula. Chaypïtam ichá anchactañachu mana

wardapäcula. Ñatac jamana muyunćhu'a manam

lutuculcänanta munaśhachu cala.

Caycunapi limayan: Génesis 23.1-6, 37.34-35; 2 Samuel 3.31-32; 2 Reyes 13.21-22; Jeremías 9.17-18, 16.6-7; Amós 5.16; Marcos 15.46.1-2 Lucas 7.12, 23.55-56; Juan 11.17-44

Page 15: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

22

Pampanaculcänan

Juc nuna wañüluptin'a almalcachilmi asayticunawan

pirfümi nishancunawan lluy pasalcul lataśhwan pitwïlälila.

Cäranmanpis juc lataśhtam ćhulapäcula. Nuna wañucuptin'a

jucnin sasirdütim capishpa wälanwan tucala nuna

wañucuśhanta yaćhapäcunanpä. Chay wañucuśhanpi quimsa

tawa ürapïtanu'a pampäñam apaculcäla. Chay ayäta

aylluncunawan apanacuśhancunam wantupäcula.

Chaynütacmi awćhupäcunanpäpis wa'ay-wa'ay taquicta

taquipäcunanpäpis quimsa tawa walmi mincaśha lipäcula.

Ñatac ućhcüśha maćhaymanmi pampanaculcäla. Chay

pampapäcuśhanpi cutilcamul ayäpa wasinćhu imantapis

lluymi chacpälälila. Jinalculmi bisinunpa wasinman lipäcula

chayćhu tantacta, yanuśha luntucta, lintijacta micapäcunanpä.

Chay pampaläśhancäman quimsa muyunlämi

nunacunaca ayäta licaycü, wa'apä, pirfumi nishancunäwan

pasalpapamüpis lipäcula. Chaynu lulapäcula “wañücäpa

aychan quimsa muyunca aśhnalimuptinläćha almanpis janay

pachäta licun'a” nilmi. Chaypïtañam maćhaypa shiminta jatun

lumiwan wićhapäcula.

15

Wamla chulincunactañatacmi ima lulaycunactapis

maman yaćhachila: Yanucuyta, jilacuyta, talpucuyta,

wawincunacta ishpichiytapis. Wamlacunacá iscuylaman

manam lipäculachu. Malta wamlacuna mamanpïmi

yaćhapäcula. Malta walaśhcunäpis taytapïtacmi yaćhapäcula.

Wasićhu puydïcäpa atimünin mamacunämi cala. Chaymi

taytanta licaycälishannu mamantapis licaycälila.

Caycunapi limayan: Éxodo 28.8-17; Levítico 19.29; 20.9;

Deuteronómio 6.6-7, 21.15-21, 24.16; Proverbios 31.10-31

Cuscananpä limanacuy

Israel caśhtacunaca malta-camallam cuscapäcula.

Sasirdüticunämi cuscapäcunanpä camachila wamlacunäta

ćhunca ishcayniyu watayüpïta, walaśhcunätañatac ćhunca

quimsayu watayüpïta. Cay watapi puntaman'a tacyaculcalpis

casaraculcälam. Ñatac waquinnincuná taytancunam chulinpa

masanninta aclapäcula. Waquincunam ichá śhun'unpa

caśhancäwan cuscapäcula. Ñatac imanuy captinpis tayta

mamanlämi awniycunan cala.

Chay wamla walaśh cuscapäcunanpämi juc jatun

fistacta lulacaycälil limanaculcäla. Chay limanacaycälilmi

jatun cumbïducta micapäcula. Chay fistaćhu walaśh wamla

limäcämi rigalucta unaculcäla. Chayćhümi tayta mamancuna

wamläpä papäninta aycacta upäcunanpäpis limanaculcäla.

Chay pägaycäta “dote” nipäculam. Chaynu upäcü cala

wasinćhu yanapäshïninta puśhacuśhanpïmi.

Page 16: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

16

Chay fistapïtam walaśh wamla limäcunaca wayapa

walmi nishaña yalapämula. Ñatac juc watacamam manalä

cuscapäculachu nï casaraculcälapischu. Sïchuśh chay limayta

mana caśhanman cutichiyta munapäcul'a, walaśhcällam

mañanan cala. Wamlacá imanaculpis manam mañananchu

cala.

Caycunapipi limayan: Génesis 21.21, 24.3, 29.18, 34.11-12;

Jueces 14.1-4; 1 Reyes 9.16; Lucas 1.27.

21

Ñatac chay patayu walmicunäpa dulurnin cha-

laśhanćhümi ima muyunpis chalala. Chaymi jamana

muyunćhu chaläluptinpis ishyachïcunaca licaycälinan cala.

Chaynu jamana muyunćhu lulaptinpis manatacmi Moiséspa

camachicuyninta jalutacuyan nipäcuśhachu cala.

Caycunapi limayan: Ezequiel 16.4; Lucas 2.7, 12

Page 17: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

20

Waćhacuy

Walmip dulurnin ćhämuptin'a juc yaćhä walmim

ishyachila. Iñachaca yalamuptinñatacmi ishyachïca pupunpi

chalaläcäta cuchulcul iñachäta almachila. Jinalculmi caćhiwan

iñachäta lluy pasäla lluy cushurucuśhacunaca allichacunanpä,

aychallancuna masïsunanpä “Ñatac ishyaycuna mana

chalananpä” nilpis pasalam. Chaypïtam lïnupi largu ñanu-

cama lataśhwan iñachäta illpula, ćhaquintapis maquintapis

mana cuyuchinanpä. Caynu lulapäcula süta quilla camam.

Manatacmi illpuśhallactachu uywapäcula, sinu'a

pasquiycul ulibiuspi asaytiwan cupapaycul mirtu jaćhap

laplanpïta a'aśhawan pulbupaycälïmi capäcula. Chaynu

iñachacunäta illpupäcula liclanwan ćhaquincuna tuqui dirichu

masïsu-cama cananpämi. Mana illpuśha cal'a ima nisyup

cuyulcüluptinpis tulluncuna mana allinman muyunanpïmi.

Walmicunaca ishyacüluptinmi anla mana allinpä licaśha

capäcula. Chaymi juc nunacunäwan mana

jucllachaculcälachu. Caynu licaycuśha capäcula walaśh

captin'a ishyacuśham muyunpi tawa ćhunca (40)

muyuncamam. Wamla captinñatacmi pusä ćhunca (80)

muyuncama. Chay unanchaśhan muyun pasäluptinlämi

Jerusalen juntunacuna puydï alawana wasiman lil Moisés

camachishanmannu juc uwishta Diospa cañaycapula. Mana

cäniyu waccha calñatacmi ishcay cullcullacta uycula.

Chaypïtam ichá walmica punta caśhannu ima

lulaynincunactapis lulapäcula.

17

Casaracuy

Casaracuycäćhu jatun fistactam simäna intiru

lulapäcula. Chay casaracuyman calu-calucunapïpis aylluncuna

śhapämulam. Chay fistaćhümi taquipäcula, tuśhupäcula,

awsapäcula, micapäcula, upyapäculapis. Caynu

casarachipäcula cusicha pasäluptinlämi. Chayćhümi

cumbïducta lulapäcunanpäpis micuy alli-alli cala.

Chayćhülätacmi nunacunäpis timpuchaculcäla śhapämunanpä.

Chay casaracuy allaycunanpäñatacmi cuscä wamlaca

wamla-masincunawan walaśhcäpa taytanpa wasinman

lipäcula. Chayman lipäcula taquishtin, tuśhuśhtin,

waytacunacta caminu lishancunäćhu mächishtinmi. Cuscä

walaśhcäpis chaynümi apanacuśhancunawan jucnin

apanacuśhanpa wasinpi śhapämul papäninman lï

wamlacunäman jucllachanaculcäla.

Page 18: AYLLUCUNA ĆHU IMAYMANA LULAYNINCUNA

18

Chay cuscä wamlap cäranñatacmi lataśhwan

śhucupacüśha cala. Chayta wayapanwan japallan canancama

manam juluculachu. Cusca walaśhcäpa müdananñatacmi

wamläpa rigaläśhanca cala. Chay ayachimuśhancunaca tuqui

-cama müdanawan ćhulapacüśham śhapamula.

Caycunapi limayan: Génesis 29.22-30; Jueces 14.10-18;

Salmos 45.13-15; Isaías 61.10; San Mateo 25.1-13; San Juan

2.1-11.

19

Yapacuy

Israel nasyunćhu nunacunäpa ćhaclacunaca, imaymana

cänincunapis, aśhta apillïdunpis chulinmanmi pasanan cala.

Paycuna milaynin cananta sumä allin ćhaniyüpämi licapäcula.

Juc casädu wayapa mana chuliyu wañucuptin'a japanyäśha

walmica alma wayapanpa wawicaśhanwanmi yapacunan cala.

Masqui walmiyu captinpis cuscananmi cala. Chaywan

chulin cacäñatacmi alma wayapanpa chulinnu licaśha cala.

Chaymi alma wayapanpa ima cäninpis payman tücala,

chaynütac quiquin taytanpa cänincunapis tücalatac. Ñatac

japanyäśha walmip yapacuśhan wayapan wañutityaptinpis

ayca cutipis yapacunmanmi wayapanpa śhullcancuna captin'a.

Chaynu captinmi mana chuliyu walmi mana calachu.

Caycunapi limayan: Deuteronómio 25.5-10; Rut 4.5, 10;

Mateo 22.23-28