Az ə · PDF fileMəqalədə təlim-tərbiyə prosesinin texnoloji baxımdan müasir tələblər səviyyəsində opti- ... intellektual və estetik inkişafına,

Embed Size (px)

Citation preview

  • ISSN 2521-1331 Azrbaycan Respublikas Mdafi Nazirliyi

    Silahl Qvvlrin Hrbi Akademiyas

    MLL THLKSZLK V HRB ELMLR

    Elmi-praktik jurnal

    2016-c il, cild 2, 4

    Azerbaijan Republic Ministry of Defence War College of Armed Forces

    NATIONAL SECURITY AND MILITARY SCIENCES

    Scientific-practical journal

    2016 vol. 2 4

  • Milli thlksizlik v hrbi elmlr-National Security and Military Sciences 2016, cild 2, 4

    -2-

    MLL THLKSZLK V HRB ELMLR JURNALININ REDAKSYA HEYT:

    Ba redaktor tex..f.d., dosent, polkovnik Himov Eln Qiyas olu Ba redaktorun mavini f.-r.e.d., professor Bayramov Azad Aalar olu Msul katib tex..f.d., dosent, polkovnik Talbov ziz Maalla olu Dil v slub zr redaktor fil.e.d., dosent Nuriyev Sdi vaqt olu

    Redaksiya heytinin zvlri:

    Milli thlksizlik v hrbi elmlr jurnalnn

    beynlxalq redaksiya heyti: Hrbi elmlr doktoru D. Sergey P. Yarosh (Xarkov, Ukrayna) Texnika elmlri doktoru, prof. Georgiy A.Kuchuk (Xarkov, Ukrayna) Texnika elmlri doktoru, dosent Valeriy P.Irxin (Voronej, Rusiya) Avropa Akademiyasnn akademiki, prof. Oleq Fiqovski (srail) Texnika elmlri doktoru, prof. George Akhras P. (Kanada) Flsf doktoru Igor Linkov (AB) Flsf doktoru, polkovnik Krim Gztp mr (Sakarya,Trkiy)

    Milli thlksizlik v hrbi elmlr jurnalnda verilmi materiallardan istifad zaman mtlq

    jurnala istinad edilmlidir. Jurnal 09.07.2015-ci il tarixind Azrbaycan Respublikas dliyy Nazirliyind qeyd alnb.

    Qeydiyyat nmrsi: 3991 Milli thlksizlik v hrbi elmlr jurnal elmi tdqiqatlarn sas mddalarnn nr edilmsi n

    Azrbaycan Respublikas Prezidenti yannda Ali Attestasiya Komissiyas trfindn tvsiy olunan nrlr siyahsna daxil edilmidir.

    Tsisi: Silahl Qvvlrin Hrbi Akademiyas nvan: AZ-1065, Bak hri, akademik fat Mehdiyev ksi 136, Qzl rq hrbi

    hrciyi, Silahl Qvvlrin Hrbi Akademiyas, Adyunktura v elm bsi. E-mail: [email protected]

    general-leytenant Osmanov N.R. general-leytenant, dosent Piriyev H.K. polkovnik Hmidov M.P. akademik liquliyev R.M. akademik liyev T.A. akademik Mmmdov R.M. s.e.d., professor Nsirov E.X. tex.e.d., professor Tazad .H. hq.e.d., professor, polis polkovniki liyev E.. f.-r.e.d., professor Qurbanov M.. tex.e.d., professor Aayev N.B. tibb .f.d. polkovnik-leytenant Mmmdov P.Z.

    tex.e.d., professor Qasmov V.. psixol.e.d., professor fiyeva E.. ped.e.d., professor Rstmov F.A. tex.e.d., professor brahimov B.Q. f.-r.e.d., professor Pnahov T.M. f.-r..f.d., dosent Sbziyev E.N. f.-r..f.d., dosent Paayev .B. tex..f.d., dosent Quliyev A.. fil..f.d., dosent Sadyev S.S. polkovnik,fl..f.d., professor Quliyev B.. tarix e.d., dosent liyev N.A. f.-r..f.d., dosent Hsnov A.G.

  • Milli thlksizlik v hrbi elmlr-National Security and Military Sciences 2016, cild 2, 4

    -3-

    NATIONAL SECURITY and MILITARY SCIENCES journal Editorial Board

    Editor-in-chief - PhD, Ass.prof. Hashimov Elshan Giyas Deputy editor in chief- ScD, prof. Bayramov Azad Agalar Executive secretary-PhD, Ass.prof. Talibov Aziz Mashalla Linguistic and style editor-ScD, Ass.prof. Nuriev Sadi Shagavat

    Editorial Board members:

    lieutenant-generalOsmanov N.R. ScD Gasimov V.A. lieutenant-general, Ass.prof Piriev H.K. ScD, prof. Shafieva E.. colenel Hamidov M.P. ScD, prof. Rustamov F.A. academician Aliguliev R.M. ScD, prof. brahimov B.G. academician Aliev T.A. ScD, prof. Panahov T.M. academician Mammadov R.M. PhD, Ass.prof. Sabziev E.N. ScD, prof. Nasirov E.X. PhD, Ass.prof. Pashaev A.B. ScD, prof. Tagzadeh A.H. PhD, Ass.prof. Guliev A.. ScD, prof., police colonel Aliev E.A. PhD, Ass.prof. Sadiev S.S. ScD Gurbanov M.A. ScD, prof., colonel Guliev B.Sh. ScD, prof. Agaev N.B. ScD, Ass.prof. Aliev N.A. PhD, lieutenant-colonel Mammadov P.Z. PhD, Ass.prof. Hasanov A.G.

    National Security and Military Science journal International Editorial Board

    Military Sc.D. Sergey P. Yarosh (Kharkov, Ukraine) ScD, prof. Georgiy A.Kuchuk (Kharkov, Ukraine) PhD, colonel Kerim Goztepe Omer (Sakarya, Turkey) ScD, dosent Valeriy P.Irxin (Voronej, Russia) Academician of Europian Academy, prof. Oleq Fiqovski (Israel) ScD, prof. George Akhras P., (Canada) PhD Igor Linkov, (USA)

    While using any kind of materialgiven in National Security and Military Science You should refer to the journal.

    The journal has been registered on 09.07.2015in the Ministry of Justice of the Azerbaijan Republic. Registration Number: 3991

    "National security and military sciences" journal has been included in the list of recommended publications by Higher Attestation Commission under the President of the Republic of Azerbaijan for the publication of main theses of scientific researches.

    CEO: War College of Armed Forces

    Address: AZ1065, Baku, str. Shafaet Mehdiev 136, Red East military town, War Collegeof Armed Forces, Adjunction and science departament.

    E-mail: [email protected]

  • Milli thlksizlik v hrbi elmlr-National Security and Military Sciences 2016, cild 2, 4

    -4-

    MNDRCAT

    H r b i- x s u s i e l m l r Pedaqoji prosesin layihlndirilmsi H.K. Piriyev, M.P. Hmidov, .O. Aayev, .M. Talbov Yerst hdflri akar etmk mqsdil razinin ortofotoplannn hazrlanmas E.Q. Himov, A.A. Bayramov,B.M. Xlilov Metsamor AES-d ba ver bilck qza zaman Azrbaycan Respublikasnn razisind ehtimal olunan alanma dozasnn tyin edilmsinin proqram tminat Q.Q. Mnsiyev, A.A. Bayramov LED texnologiyas sasnda siqnal projektorlarnn ilnmsi v hrbi gmilrd ttbiqi E.Q. Himov, .M. Talbov, A.A. Bayramov, A.H. Hsnov .. Naxvan blgsind hrbi-siyasi proseslr (1917-1920) K.N. smaylov ngilis dilind hrbi terminlrin tkaml mrhllri H.E. Xlilov Azrbaycanda ordu quruculuu v dil msllrin dair G.R. Hseynova Heydr liyev v hrb tarixi msllri M.S. Sleymanov Qlobal peyk naviqasiya v mvqebildirm sistemlrinin lm dqiqliyin tsir edn amillr E.F. Namazov, .F. Musayev Mharib etikas:tarixd v masir dnyada S.C. Hseynova H r b i -n z r i e l m l r mliyyatlardadmnatlzrrvurmanneffektivhyatakeirilmsi T.N. Mikaylov, A.A. Bayramov, E.Q. Himov

  • Milli thlksizlik v hrbi elmlr-National Security and Military Sciences 2016, cild 2, 4

    -5-

    CONTENTS

    Military special sciences Projection of the pedagogical process H.K. Piriev, M.P. Hamidov, Sh.O. Agaev, A.M. Talbov Orthophotomap making of terrain for detection military targets E.G. Hashimov, A.A.Bayramov, B.M. Khalilov Dose Software for calculation of radiation doze on Azerbaijan Republic territory in the case of Armenian Metsamor Nuclear PowerStation possible crash G.G. Mansiev, A.A. Bayramov Development of the signal projector based on the LED technology and application on war vessels E.G. Hashimov, A.M. Talibov, A.A. Bayramov, A.H. Hasanov The origin of military affairs in Azerbaijan in ancient period N.A. Aliev Military-political processes in Nakhichevan(1918-1920) K.N. Ismailov Evolution stages of the military terminology in English H.E. Khalilov Army building in Azerbaijan and language issues G.R.Huseinova HaydarAliev and issues of military history M.S.Suleimanov The factors influencing the measurement accuracy of Global satellite navigation and positioning system E.F. Namazov, .F. Musaev Ethics of war:in the past and modern world S.Dj. Huseinova M i l i t a r y t h e o r e t i c a l s c i e n c e s Effective enemy fire destruction in battle operations T.N. Mikailov, A.A. Bayramov, E.G. Hashimov

  • Milli thlksizlik v hrbi elmlr-National Security and Military Sciences 2016-c il, cild 2, 4 Hrbi-xsusi elmlr- Military special sciences

    - 6 -

    UOT 37 PEDAQOJ PROSESN LAYHLNDRLMS

    general-leytenant, dosent H.K. Piriyev,

    polkovnik M.P. Hmidov, ped..f.d., dosent .O. Aayev, polkovnik, tex..f.d.,dosent .M. Talbov

    Silahl Qvvlrin Hrbi Akademiyas E-mail: [email protected]

    Xlas. Mqald tlim-trbiy prosesinin texnoloji baxmdan masir tlblr sviyysind opti-

    malladrlmasn zruri edn amillr v xsiyytin formalamasnda onun rolu elmi saslarla rh edil-mi, prosesin layihlndirilmsind pedaqoji texnologiyalarn ttbiqi imkanlar sistemldirilmidir.

    Aar szlr: pedaqoji proses, pedaqoji texnologiyalar, layihlndirm, diaqnostik proseduralar, sritli yanamalar.

    Masir dvrd hrbi thsild pedaqoji prosesin layihlndirilmsi mhm hmiyyt ksb edir.

    Resurslarn v informasiyalarn thsilalanlarn maraq v mnafeyin, onlarn pekarlna xidmt et-msin ynldilmsind yaradc tfkkrn inkiafnda mhm pedaqoji vasit olan prosesin layih-lndirilmsi, yrdilnlrin mvafiq bilik v bacarqlara yiylnmlri, z faliyytlrind onlardan mqsdynl istifad ed bilmlrin tminat verir.

    Hrbi thsild kursantlarn (yrdilnlrin) ixtisas sahlri zr texniki faliyyt imkanlarnn myynldirilmsind, qarya xan problemlrin hlli n ideyalar irli srmkd, praktik ilr yerin yetirmk v nticlri qiymtlndirmk imkannn qazanlmasnda pedaqoji prosesin layihln-dirilmsi metodunun ttbiqinin geni didaktik imkanlar vardr. Pedaqoji prosesd layihlndirmnin hyata keirilmsi tdris olunan fnnin hr bir mvzusunun tlim mqsdlrin mvafiq kild kur-santlarn (zabitlrin) xarakterinin formalamasna, onlarn mnvi, intellektual v estetik inkiafna, masir tlblr uyun bacarqlarn qazanlmasna, elc d sosial-iqtisadi rait uyunlamalarna zmin yaradr.

    Hrbi thsild tdris prosesind layihlndirmnin sistemli metod kimi ttbiqind mqsd mt-xssislrin pe hazrlnda zruri bilik, bacarq v vrdilr yiylnmlrini, onlarn fal dnc v faliyytlrini, elc d mxtlif situasiyalarda dzgn nticlr xarmalarn tmin etmkdn ibartdir.

    Problemin mvzu baxmndan hmiyyti v mqsdi il laqdar olaraq qarda duran vzif pedaqoji prosesin layihlndirilmsinin elmi-nzri saslar bard thsilvernin myyn informasiya qazanmasna yardm olmaqdr.

    Pedaqoji prosesin layihlndirilmsi mqalsi mhz qarya qoyulan vzifnin hllin xidmt edir.

    Pedaqoji proses bir sistem kimi mrkkb mexanizm malikdir. Onun metodoloji sasn flsf-ni