056JANUARI 2014

057JANUARI 2014

ELLE#LIFE

A van Alaïa ‘You don’t understand, this is an Alaïa,’ huilt Alicia Silverstones personage Cher in Clueless wanneer een zakkenroller een pistool op haar hoofd zet en haar commandeert om in haar beeldschone Alaïa op de grond te gaan liggen. De dief kijkt onnozel terwijl hij haar ogenschijnlijk doodsimpele rode mini-jurk in zich opneemt en haar alsnog commandeert om op de vuile straattegels te gaan liggen. Azzedine Alaïa’s ontwerpen zijn geen grote modestatements of extravagante experimen-ten. Zijn grootste kracht is dat hij jurken maakt die zo knap van snit zijn dat het lijkt alsof ze om het lichaam geboetseerd zijn. Alsof je gefotoshopt bent: een jurk die je mooiste vormen versterkt, die je minpunten wegpoetst en die aanvoelt als een harnas, waardoor je een superversie van jezelf wordt. Geen wonder dat tout Hollywood al veertig jaar schittert in Alaïa tijdens rodeloperevents.

B van beeldhouwerAzzedine Alaïa werd rond 1940 (niemand weet precies hoe oud hij is) geboren in Tunesïe als zoon van tarweboeren. Zijn liefde voor mode ontdekte hij op de kunstacademie. Hij studeerde beeldhouwen, maar was meer geïnteresseerd in de modebladen die zijn klasgenotes lazen. Samen met zijn tweelingzus Afida nam hij een bijbaantje bij een kleermaakster en al snel kleedde hij zijn medestudenten en de rijkere families in Tunis. Via de moeder van zijn beste vriendin Leila, die bevriend was met invloedrijke couture-klanten, kreeg hij een baan bij Dior in Parijs, waar hij al na vijf dagen werd ontslagen omdat hij als buitenlander geen werkvergun-ning kreeg. De Franse societylady gravin Nicole de Blègiers ving hem op. Overdag zorgde hij voor haar kinderen, ’s avonds maakte hij jurken voor haar en haar vriendinnen. Zijn doorbraak dankt Alaïa aan de New Yorkse street style-fotograaf Bill Cunningham. Hij fotografeerde Nicole Crassat, de stiliste die de Franse ELLE groot maakte, in een ontwerp van Alaïa en schreef dat hij de toekomst had gezien, waarna inkopers en sterren in de rij stonden.

C van couturier Noem hem ouderwets, maar Alaïa doet alles nog volgens de oude modewetten. Waar andere modegrootheden alleen nog maar tijd hebben om te schetsen en de rest uitbesteden aan naaisters, zoekt de modebeeldhouwer nog altijd zelf zijn stoffen uit, knipt hij elk lapje met de hand en maakt hij zijn jurken rechtstreeks op het lichaam van een model. 24 uur per dag loopt er een model rond in zijn atelier, zodat hij op elk moment van de dag kan werken. En vlak voor de show, wanneer andere sterontwerpers in de make-up zitten of hun dankronde oefenen, staat Alaïa zelf al zijn jurken te strijken.

D van DidineWat Choupette is voor Karl Lagerfeld, is Didine voor Azzedine Alaïa. Geen schattige modelpoes, maar een reusachtige sint-bernard, die bijna even groot is als Alaïa zelf. De ontwerper kreeg Didine als puppy en sindsdien wijkt de hond geen moment van zijn zijde. Overdag volgt de ouwe lobbes zijn baasje door zijn atelier, of slaapt hij naast Alaïa’s voeten in de keuken, waar Didine een compleet matras tot zijn beschikking heeft. Dat is echter niet zijn vaste slaapstek. Wanneer de ontwerper tot diep in de nacht doorwerkt, ligt Didine al in zijn bed te wachten tot hij klaar is met werken, vertrouwde hij ELLE eerder toe.

E van eyeletsEen van de kenmerkende Alaïa-features is het gebruik van eyelets: kleine metalen oogjes waarmee stoffen versierd zijn. Perforaties zijn een eveneens vaak terugkerende versier-methode. Alaïa gebruikt de eyelets sinds het begin van zijn carrière en verwerkt ze in veel ontwerpen, van galajurken tot jassen en schoenen.

F van figure huggingDe King of Cling wordt hij ook wel genoemd: de meester van nauwsluitende jurken. Zijn draagbare kunstwerkjes omarmen het lichaam als een tweede huid, toveren oneffenheden weg en laten vrouwelijke vormen op hun mooist uitkomen.

G van Greta GarboGreta Garbo (Anna Karenina, Queen Christina) was een van de grootste filmsterren van de vorige eeuw en een trouwe klant van Alaïa. Om de paparazzi te ontwijken kwam ze vermomd naar zijn atelier. Hij ontmoette haar op een fitting van een rijke Parijse barones. Ze zag er onopvallend uit: haar in een staart, coltrui, simpele broek en platte schoenen. Zonder te weten wie ze was, keek hij naar haar en glimlachte hij. Een van zijn naaisters fluisterde hem in: ‘Dat is madame Garbo!’ Dat was het begin van een langdurige samenwerking.

H vanHôtel du NordDe zipped black dress, een van Alaïa’s bekendste ontwerpen, is geïnspireerd op de jurk die het Franse filmicoon Arletty droeg in Hôtel du Nord (1938). In de film draagt ze een vloerlange jurk van ribfluweel met een lange metalen rits die van haar nek tot haar zoom loopt. Azzedine’s ritsjurk draait als een spiraal rond het lichaam, die het lichaam stukje bij beetje onthult.

I van InspiratieInspiratie krijgt het creatieve modebrein vooral van gesprekken aan zijn keukentafel. Het liefst eet hij elke dag aan een volle tafel, een overblijfsel uit zijn jeugd. De kinderen van het huis Alaïa werden opgevoed door hun oma, en bij haar thuis zat de keuken altijd vol. Nu zet hij die traditie voort door dagelijks te koken voor zo’n tien à twintig gasten: zijn team, vrienden, kunstenaars, celebs en hun assistenten, aan wie hij net zo veel aandacht besteedt als aan zijn beroemde tafelgenoten.

VAN ALAÏA TOT Z

Het ABC van ontwerper AZZEDINE ALAÏA: heeft een broertje dood aan marketing, doet niet mee aan de showmallemolen en neemt al helemáál GEEN BLAD VOOR DE MOND. Vinden

we leuk, al zijn we natuurlijk nog doller op zijn ontwerpen.

tekst STEPHANIE BROEK

foto

gra

fie Je

an

-Ba

ptis

te M

on

din

o, P

ierr

e A

nto

ine

, Ge

tty Im

ag

es,

Co

rbis

/HH

, Re

x Fe

atu

res

Ambachtsman Azzedine Alaïa

Alaïa werkt rechtstreeks op het lichaam van een model

Hond Didine wijkt geen moment van zijn zijde

De eyelets in de jurk zijn heel kenmerkend voor het werk van Alaïa

J

058JANUARI 2014

059JANUARI 2014

ELLE#LIFE

J van James BondAlaïa ontwierp Grace Jones’ kostuums voor de James Bond-film A View to a Kill. In de film speelt Jones May Day, een figuur met bovenmenselijke krachten en het liefje van de slechterik en zijn belangrijkste handlanger. Wie beter dan Alaïa om daar bovenaardse kostuums voor te ontwerpen, waaronder een legendarische zwarte burka-achtige jumpsuit waarin de actrice van de Eiffeltoren springt om aan 007 te ontsnappen.

K van kunstOp het moment is er een Alaïa-expositie in Palais Galliera in Parijs, met als hoogtepunt een adembenemende grijze, vloerlange japon waar duizenden molecuulachtige ijzerdraadjes aan vastgemaakt zijn. De jurk staat voor twee metershoge kunstwerken van Matisse (La Danse en La Danse Inachevée). Het is welbekend dat Alaïa een grote liefde voor kunst heeft. De couturier is gefascineerd door het werk van Picasso en Basquiat en is met veel heden-daagse kunstenaars bevriend, onder wie Julian Schnabel, die portretten maakt met verf en serviesscherven. Sinds jaar en dag is de Tunesische jurkenkunstenaar met schilder Christoph von Weyhe, tevens zijn zakenpartner.

L van leerLeer is een van Alaïa’s favoriete stoffen. Volgens curator

Olivier Saillard knipt Alaïa leer alsof het chiffon is. Hij maakt er oogstrelende jassen en wulpse jurken van, maar het knapst is

de leren bustier uit zijn couturecollectie van 2003, dat gedragen werd boven een zijden, wijduitlopende rok.

M van Michelle ObamaPakweg vier maanden na de inauguratie van manlief Barack verbrak Michelle Obama een first ladies-traditie door geen Amerikaanse ontwerper maar een zwarte, knielange jurk met ruches van Alaïa te dragen tijdens een staatsbezoek. Sindsdien heeft ze menig gelegenheid aangegrepen om head to toe in Alaïa te verschijnen. Ze droeg een lichtblauwe galajurk naar de uitreiking van de Nobelprijs in 2010 en een wijnrode cocktailjurk voor een interview met Oprah in 2009, die ze onlangs – tot groot genoegen van de Amerikaanse modepers – recyclede voor een kerkdienst.

N van Naomi CampbellVer voor de catfights, woedeuitbarstingen en bloeddiaman-ten, toen Naomi Campbell nog een onzeker en onschuldig meisje was, ontfermde Alaïa zich over haar. Ze was vijftien, voor het eerst in Parijs en haar portemonnee was gestolen. Een collega-model nam haar mee naar zijn (toen nog) piepkleine atelier, waar de ontwerper de meisjes opving en voor ze kookte. Hoewel ze geen woord wisselden – zij sprak geen Frans en hij geen Engels – was het vriendschap op het eerste gezicht. Sindsdien verblijft Campbell, als ze in Parijs is, bij hem. Ze heeft zelfs een eigen kamer in zijn huis en noemt hem vertederd papa.

O van Oscars de la ModeBij de eerste uitreiking van de Oscars de la Mode, in 1985, ging Alaïa er meteen met de award voor Beste ontwerper en Beste collectie van het jaar vandoor. Grace Jones trad op en droeg die avond een jurk die een van zijn beroemdste stukken zou worden: een koperkleurige lange jurk met een capuchon, die met chirurgische precisie in de diagonale richting van de stof gesneden is, zodat-ie perfect rond haar lichaam viel.

Q van quotemachineAlaïa geeft zelden interviews, maar als hij het doet, neemt hij geen blad voor de mond. In 2009 gaf hij Anna Wintour er de

schuld van dat er maar één foto van een van zijn ontwerpen in de expositie Models as Muses was opgenomen. Hij nam wraak

in een interview met het toonaangevende vakblad WWD, waarin hij de hoofdredactrice een dictator noemde waar

iedereen doodsbang voor is. Ook Karl Lagerfeld kraakte hij in een interview met Virgine Magazine openlijk af. ‘Ik hou niet van

zijn ontwerpen, zijn karakter, zijn houding. Het is te veel een karikatuur,’ aldus Alaïa.

P van panterprint Juwelen, opsmuk, prints: Alaïa moet er niets van hebben. Het leidt alleen maar af van waar het hem om gaat: De Vrouw. Zij is de ware edelsteen, de enige versiering die een ontwerp nodig heeft. Maar voor één motief maakt Alaïa graag een uitzondering: panterprint. In 1991 maakte hij zelfs een complete collectie in pantermotief.

S van stretchEen ander zeer geliefd ontwerp: zijn bandagejurk gemaakt van stretchstrips. De jurk is geïnspireerd op Egyptische mummies en de manier waarop ze gebalsemd zijn. In 1986 showde hij zijn eerste bandagejurk, waarna de klassieker in alle kleuren van de regenboog is uitgevoerd. De bandagejurk is tevens zijn meest gekopieerde ontwerp.

T van tijdloosWie rondloopt tussen Alaïa’s gebeeldhouwde jurken op de expositie in Palais Galliera, Parijs, merkt dat het haast onmogelijk is om in te schatten in welke periode ze gemaakt zijn. En laat dat nou juist de bedoeling zijn. Alaïa verzet zich tegen seizoenen en haalt zijn neus op voor trends. Zijn juweeltjes zijn juist ontworpen om nooit uit de mode te raken.

U van uniformDe een noemt het een pyjama, de ander een maopak. Wat het precies is en waar hij ze koopt, weet niemand, maar Alaïa draagt sinds zijn veertiende steevast zwarte Chinese kostuums. Naar verluidt heeft hij er honderd. ‘Ik kan geen pakken dragen,’ verklaarde de jurkengod zijn nachthemdenmanie aan style.com. ‘Ik ben klein en wanneer ik een pak aantrek… (Lachend) It’s not possible.’

V van vrouwenVraag Alaïa waarom hij ontwerpt en hij zal altijd hetzelfde antwoord geven: om vrouwen nog mooier te maken. ‘Een vrouw is als een actrice: ze staat altijd op het podium. Daarom moet ze er mooi uitzien en zich goed voelen in wat ze draagt.’ Een taak die hij op zich heeft genomen vanwege alle vrouwen die zich ooit over hem ontfermden. Van zijn zus Afida en zijn eerste klanten en bovenal vroedvrouw en vriendin van zijn moeder mevrouw Pineau, die hem in het geniep inschreef voor

de kunstacademie omdat het niet mocht van zijn vader. Met zijn werk lijkt hij iets terug te willen doen. Niet alleen door vrouwen er op hun allermooist uit te laten zien, maar ook door over zijn modellen en klanten te hoeden als een vader.

De kunstwerken van meesterontwerper Azzedine Alaïa zijn tot 26 januari 2014 te bewonderen in het modemuseum Palais Galliera in Parijs, palaisgalliera.paris.fr

W van Waka WakaAlaïa heeft nog twee andere honden, Maltezer leeuwtjes die luisteren naar de namen Waka Waka en Anouar. De langharige rashondjes waren beide een cadeau. Anouar kreeg de couturier van ‘dochter’ Naomi Campbell, Waka Waka kreeg hij van zangeres Shakira. Het laatste hondje vernoem-de hij naar Shakira’s WK-liedje This Time for Africa. Volgens de laatste telling heeft de dierenvriend niet alleen drie honden, maar ook vijf katten en een uil (!).

X van bont Hoewel zijn huisdieren hem naar eigen zeggen een beter mens hebben gemaakt, zijn nertsen, vossen en lammetjes niet veilig voor Alaïa. Hij gebruikt de harige velletjes voor afgrijselijke bontjassen, maar ook voor jurkjes met een totaal nutteloze bontkraag aan de zoom. Bah! Een dik minpunt voor Alaïa.

Y van Yasmin le BonNet als Naomi Campbell begon ook Yasmin le Bon haar carrière op de catwalk bij Alaïa. Van 1985 tot 1992 liep ze al zijn shows, totdat ze doorbrak met een campagne voor Guess en de catwalk verruilde voor covers van de Amerikaanse en Britse ELLE en Harper’s Bazaar. Off-duty bleef Le Bon de ontwerper steunen. Volgens models.com hangt haar inloopkast vol met draagbare kunstwerken van de ontwerper.

Z van zwartDe Z is van zwart, Alaïa’s favoriete kleur. Voor de couturier is een ontwerp maken in het zwart een vorm van loyaliteit naar de vrouw die het draagt, omdat niets afleidt van haar lichaam. ‘Ik wil dat mensen de vrouw zien en niet haar kleren.’

R van Rihanna Zijn nieuwste adoptiedochter. Rihanna droeg een koraalrode vintage Alaïa tijdens de Grammy Awards van 2013 – een jurk die te zien is op de expositie. Daarna volgde natuurlijk een uitnodiging voor een diner chez Alaïa, waar RiRi geestdriftig over instagramde. ‘Had dinner with super cute Mr. Alaia in his kitchen!! Moments I’ll def share with my kids one day!’ #thisiswhatepiclookslike

K

Grace Jones in een Alaïa in A View to a Kill

Ook Michelle Obama loves Alaïa

Met ‘dochter’ Naomi Campbell

Tentoonstelling in Palais Galliera in Parijs, aan de muur Matisse

De beroemde jurk waarin Grace Jones optrad tijdens de Oscars de la Mode, 1985

Azzedine Alaïa, winter 1991

Expositie in Palais Galliera, Parijs

Rihanna tijdens de Grammy Awards van 2013

Immer in zwart Chinees kostuum

Met model Farida en een van zijn honden in 1985

Stretchstrips vormen het geraamte van zijn bandagejurken