48
N B ontwerplab Nagele spelregels voor Het Nieuwe Nagele advies

B spelregels voor het nieuwe Nagele

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

  • 1. Bspelregels voor Het Nieuwe Nagele N adviesontwerplab Nagele

2. -2- 3. spelregels voor Het Nieuwe Nageleinhoudsopgave4 inleiding6 opbouw Nagele16uitgangspunten17vier deelgebieden181. park Nagele242. woonhoven363. kerngebied444. bedrijventerreinB. Spelregels voor Het Nieuwe Nagele maaktonderdeel uit van een aantal themakaternen eneen Masterplankaart opgezet door het OntwerplabNagele, in opdracht van Gemeente Noordoostpolderen woningbouwvereniging Mercatus. Deze katernenmet projecten en randvoorwaarden voor projectenvormen een handvat voor toekomstige ontwikkelingenvan het dorp Nagele, een monument van de modernetijd.Andere katernen zijn:A.Het Nieuwe NageleB.Spelregels voor Het Nieuwe NageleC.DorpsentreesD.Park NageleE.DorpsweideF.KerngebiedG.Wonen en werken in het bedrijvenparkH.Verkeer en parkerenI.InjectiesJ.Gerstehof + LucernehofK.Vlashof + KlaverhofL.KoolzaadhofM.Karwijhof -3- 4. inleidingSpelregels zijn bedoeld als richtlijnen om Nageleals cultureel erfgoed te beschermen bij onderhoud,renovatie en nieuwbouw. Partijen als gemeenteNoordoostpolder, Woningbouwvereniging Mercatus,architect, projectontwikkelaar of particuliere bouwerdie in Nagele willen ontwikkelen worden geachtvolgens de uitgangspunten en de spelregels tehandelen. Nagele is opgedeeld in 4 deelgebiedenwaarvoor telkens een set algemene en meer specifiekespelregels zijn opgesteld. Deze deelgebieden zijn:park Nagele, de woonhoven, het kerngebied en hetbedrijventerrein.De naleving van de spelregels kan worden bewaaktdoor een kwaliteitsteam met vertegenwoordigers vande gemeente Noordoostpolder van de Cluster Ruimte,door Monumentenzorg en door Welstandcommissie.Daarnaast zou iemand die de spelregels grondig kenten op de juiste wijze kan interpreteren, als supervisormoeten optreden. Per deelgebied of voor geheelNagele zou een deskundige kunnen worden aangestelddie snel en flexibel kan meedenken en beslissen.Ons voorstel is om een vertegenwoordiger van hetOntwerplab hiervoor uit te nodigen.De naleving en bewaking van het erfgoed moet vooralniet tot stroperige procedures leiden. Daadkracht enhet stimuleren van initiatieven in Nagele staan voorop.Het kwaliteitsteam moet daarom maximaal uit 3 of 4leden bestaan zodat starre of trage processen wordenvoorkomen en zodat er regelmatig en op ad hoc basiskan worden vergaderd.Het heeft onze sterke voorkeur dat nieuwbouwwordt gegund aan innovatieve en vooruitstrevendearchitecten en ontwikkelaars. Hiermee wordt eergedaan aan de status van Nagele als toonvoorbeeldvan een sociale en betrokken gemeenschap metinnovatieve en duurzame bouwkunst, passend bij deidealen uit de jaren 50. Een onafhankelijke supervisorof het kwaliteitsteam kan tevens een belangrijkeadviesrol spelen bij de architectenkeuze.-4- 5. g lerweNagewindsingelZu idweste rri ng weTarwehof Gerstehof gLucernehofRing NagelertochtAkkerstraatbegraafplaatsNoorder-dorpsweidewinkelsVlashofNagelervaartVoorhof Ring Eggestraat Zuider- winkels RingKlaverhof bedrijventerreinsportvelden KarwijhofHakstraatPloeg Koolzaadhof straa tDomi ne esweDe Klampg Wendakker zuidelijke uitbreidingSchokkerringweg HavenwegNagele -5- 6. opbouw NageleIn de zoektocht naar een ideaal samenlevingsmodelhebben de ontwerpers jarenlang gewerkt aan eenzorgvuldig stedenbouwkundig plan. Het nieuweland bood de unieke kans om een volledig nieuwenederzetting te ontwerpen. Tal van voorstellenzijn besproken voordat het uiteindelijke plan werdvastgesteld. Een reeks elementen kenmerkt de uniekeopbouw van Nagele.-6- 7. De idealen van de oorspronkelijke plannen dienen zoveel mogelijk als uitgangspunt bij de aanpak van Nagele. Waarbij ruimte vooreigentijdse materialen en inzicht is.rechts: het definitieve planlinks: kaart van Nagele, waarin onder andere de oorspronkelijke groenplannen zijn verwerkt-7- 8. Elementen1 poldervaart2 windsingel 3 vizieren en dorpsweideDe Nagelervaart stroomtDe windsingel toont de contour Vanuit de windsingel makenals een bajonet dwars door van het dorp en bestaat uitbosstroken verbinding met hethet dorp en verspringt ophaakvormige delen voor centrale, open middenterrein.de dorpsweide 150 meter. sportpark, begraafplaats enTussen de groene vizierenDe basis van Nagele wordtwoonkern. Dichtbegroeid biedtliggen kamers met een ofgevormd door een orthogonaal de singel beschutting tegentwee woonhoven.stelsel. Maat en richting vanweer en wind en verbindt het In rechte rijen geplante bomende vaart zijn afgeleid van dede losse bouwvolumes tot een zonder ondergroen gevennabijgelegen landbouwkavels. besloten dorpsgemeenschap. een transparant karakter aanDaarmee is Nagele in de polder De poldervaart creert in ditde bosstroken. Op de groeneverankerd. groene volume een vensterdorpsweide liggen publieke met zicht op het uitgestrektegebouwen alssolitaire polderland.objecten.-8- 9. 4 ring en lussen5 woonhoven 6 winkelzoneDe centrale ringweg, de Ring, De entree van ieder woonhof De drempel op de schaal vanvoert om de groene dorpsweide wordt gevormd door de het hele dorp wordt gevormden koppelt alle zeven drempel, een terrein datdoor het kerngebied waarwoonhoven op gelijkwaardige oorspronkelijk een collectievehandel en ontmoeting plaatswijze aan het centrum. Iederbestemming had en dat het vinden. Deze winkelzone biedtwoonhof wordt ontsloten hofje met Ring en dorpsweidetoegang tot het dorp en vormtvolgens het principe van eenverbindt. De woningen zijnvan oudsher het entreegebiedlusvormige verkeersroute om rondom de groene hofweide met het vrijstaande caf-een groene kern.ondergebrachtinkorte, restaurant als gezicht naarrechte bouwstroken en in eenbuiten.uitzonderlijk geval uitgevoerdals bungalow. -9- 10. Ruimtelijke relaties in de compositieDe genoemde reeks elementen liggen niet als losseonderdelen in Nagele maar zijn op verschillendemanieren aan elkaar gerelateerd. Een terugkerendmaatsysteem brengt harmonie tussen de bebouwing,de open ruimte en het groen. De ontleding vande compositie in lagen maakt de complexiteitvan het stedenbouwkundig plan inzichtelijk. Deontwerpprincipes brengen een orde in de stedelijkeruimte die overal in Nagele voelbaar is maar niet altijdwaarneembaar. Door de gekozen ontwerpprincipeskunnen de stedenbouwkundige elementen enstedelijke ruimten steeds als onderdeel van elkaargelezen worden. Ze overlappen en vloeien in elkaarover.De ontleding van de relaties in lagen laat zien datde hofjes in n richting vooral een relatie leggenmet besloten groene ruimte en in de andere richtingmet open sociale ontmoetingsplekken.De zichtlijnenlangs de grotere landschappelijke elementen delenNagele in vier ruimtelijke zones. De bosgordel en devizieren delen de ruimte vervolgens op in kleinerelandschappelijke kamers. De bijzondere bebouwingonderbreekt de zichtlijnen over het middengebied.- 10 - 11. - 11 - 12. Zichtlijnen en zichtruimtenA: Deze kaart laat zien hoe de ruimte van de dorpsweide de hoven binnendringt. De hofjes kunnen worden ervaren als uitlopers van de dorpsweide.B: Deze kaart laat zien hoe sterk gebieden als onderdeel van een hofwijk worden ervaren.- 12 - 13. - 13 - 14. DrempelsDe drempels vormen een centraal thema in Nagele,zowel op stedenbouwkundig als op landschappelijkals op architectonisch niveau. De drempel verzachtde overgang tussen twee verschillende domeinenzoals bijvoorbeeld tussen priv en openbaar gebiedof tussen open en dichtbegroeid terrein. Weherkennen een aantal verschillende manieren waaropdeze verbindingen tussen twee elementen zijn 11vormgegeven.overlaphet verbindende element ligt in beide delen;voorbeelden zijn:- voorhof (1)- schoolpleinen (2)1- vitrines winkelstrook (3)overganghet verbindende element ligt in n van beide delen;voorbeelden zijn:- winkelstrook (4)- hofdrempels (5) 7- entreeplein Bakemakerk (6)- 1e deel bedrijventerrein (7)- afdak entree scholen (8)schakelhet verbindende element overlapt beide delen; 4voorbeelden zijn:- vizieren (9)- poldervaart (10)- berceau begraafplaats (11)- as winkelstrook (12)- paden windsingel (ontwerp) (13)12tussenelementhet verbindende element ligt tussen beide delen;voorbeelden zijn:- speelplekken in vizieren (14)- 14 - 15. 96 28105 133 14 - 15 - 16. uitgangspuntenDe uitgangspunten zijn gebaseerd op de waarden vanvan Nagele.Nagele zoals beschreven in katern A, Het Nieuwe Nagele.Nagele is een stedenbouwkundig ensemble waarinNieuwe ontwikkelingen die ten goede komen aanmet architectuur en groen op zorgvuldige wijze eende vitaliteit van het dorp zijn op een aantal locatiesunieke totaalcompositie is gecreerd. De grondslagentoegestaan. Daar waar vernieuwing gewenst isvan het plan zijn logisch en helder waardoor eenkan nieuwbouw met een zekere eigenheid wordenzuiver maar ook kwetsbaar dorp is gebouwd. We ziengerealiseerd. In de geest van het modernisme kanhet dorp als een kunstwerk waarin elke veranderinginnovatieve en hoogwaardige architectuur wordenzorgvuldig moet worden afgewogen. De idealen van de gerealiseerd met een duurzaam karakter. Zeeroorspronkelijke plannen moeten als uitgangspunten wenselijk is het om de opdrachten voor nieuwbouwgenomen bij herstel en renovatie. We hanteren hierbij te gunnen aan vooruitstrevende en vooraanstaandede term conceptuele monumentenzorg waarbij niet architectenbureaus.altijd het originele ontwerp letterlijk vertaald hoeft teworden maar waarbij zoveel mogelijk in de geest van Ingetogenheid en alzijdigheid zijn daarbij altijd eende idealen van destijds gebouwd en gerenoveerd dientvereiste. De nieuwbouw moet van respect getuigente worden. Eigentijdse materialen en inzichten krijgenvoor het oorspronkelijke kunstwerk en mag geendaarbij ook de ruimte.afbreuk doen aan het originele concept dat tengrondslag ligt aan Nagele.Een van de meeste opvallende kenmerken van Nageleis de hoeveelheid openbare ruimte die, ook dankzij deuitgesproken groeninrichting, het dorp elan geeft. Deruimte symboliseert de gemeenschap. Om de essentievan Nagele goed te bewaren zal deze collectieve ruimteook werkelijk openbaar moeten blijven. Privatiseringen hogere concentratie van gebouwen zijn ongewenst.De stedenbouwkundige opbouw met de verschillendeelementen dient gehandhaafd te blijven. De ruimtelijkerelaties en de verschillende drempels moetengekoesterd worden en waar mogelijk versterkt.De bescheiden architectuur in Nagele, met namevan de woningbouw, lijkt in eerste instantie nietmonumentwaardig. Maar juist de soberheidvan de gebouwen versterkt de kracht van hetstedenbouwkundig plan. De woonstroken zijn telkensgunstig ten opzichte van de zon georinteerd. Deherhaling versterkt de ervaring van de strokenbouw,telkens in andere situatie ondergebracht geeft hetafwisseling en levendigheid. Het gecomponeerdetotaalbeeld, en niet de esthetische waarde van eenblok, is van betekenis. Het resultaat is een groot aantalgelijke eenheden zonder monotonie maar in eenverband.In principe wordt daarom niets in Nagele geslooptmaar zoveel mogelijk gekoesterd en gerenoveerdmet respect of in sommige gevallen gerestaureerd.Restauratie van (een deel van) de groenplannen en degebouwen naar de oorspronkelijke toestand vergrootde cultuurhistorische betekenis en aantrekkingskracht- 16 - 17. vier deelgebiedenNagele kan worden opgedeeld in vier deelgebieden: 1. Park Nagele 2. De woonhoven 3. Kerngebied 4. BedrijventerreinDe spelregels voor deze gebieden worden op devolgende bladzijden toegelicht. Park Nagele woonhoven kerngebied bedrijventerreindeelgebieden van Nagele- 17 - 18. 1. park NagelePark Nagele wordt gevormd door de windsingel,de poldervaart, de vizieren en het middenterrein.De windsingel omarmd het dorp, zowel de oudewoonhoven als de nieuwe woonhoven de Klamp en deWendakker. Deze nieuwe uitbreiding noemen we deZuidelijke arm. De begraafplaats en het sportterreinworden als bijzondere terreinen ook omgeven metwindsingels. De beplanting in de woonhoven heefteen fijnere vertakking die aansluit op het Park.De groenontwerper van de Wieringermeerdirectie,de heer P. Kelder is verantwoordelijk geweestvoor de invulling van de windsingel. Hij was vanafStaatsbosbeheer bij de Directie gedetacheerd en bij talvan dorpen in de NOP betrokken. De fraaie begraafplaats,de bosstroken, de beplanting op het middenterrein enin de Karwijhof, Koolzaadhof, Klaverhof en Vlashof zijngebaseerd op beplantingsplannen van Mien Ruys enW.C.J. Boer die vanaf een vroeg stadium bij de plannenvoor Nagele betrokken zijn geweest.De windsingel geeft de contouren van Nagele aan,inclusief de sportterreinen en de begraafplaats. Desingel geeft beschutting en intimiteit aan het dorp enbiedt gelegenheid tot afzondering. Een zigzaggendpadenstelsel geeft afwisselend zicht op het vlakkepolderland en op het interieur van het dorp. Devizieren leggen een verbinding tussen de windsingelen de dorpsweide en begrenzen de woonhoven.Het transparante karakter van deze stroken, dankzijin rechte lijnen geplante hoge bomen zonderondergroen, was volgens de ontwerpers een geschiktezone voor speelplaatsen. Kinderen kunnen er zovanuit de woonhoven en vanuit de achtertuinen vande woningen naar toe lopen zonder een weg over tehoeven steken.Het weidse, groene karakter van het middenterreinmet vrijstaande, solitaire gebouwen in het groen isessentieel voor Nagele. De dorpsweide symboliseertde gemeenschap en dient als openbaar forum voorpublieke gebouwen.- 18 - 19. windsingelzuidelijke arm windsingelvizierendorpsweidepoldervaartbegraafplaatssportveldentoegangswegendeelgebied 1: Park Nagele- 19 - 20. Spelregels Park Nagele: Vizieren- Het verdient sterke aanbeveling om op basis van - In de vizieren dient het transparante karakterde originele groenplannen de beplanting in ere te behouden te blijven dat is ontstaan dankzij in rechteherstellen. rijen geplante bomen zonder ondergroen. Er kan niet- Het groen en de gebouwen in Park Nagele moetengebouwd worden in de bosstroken.een openbaar karakter behouden dat voor iedereen- Plekken voor eventuele openingen voor collectieftoegankelijk is met uitzondering van de percelen in gebruik of voor speelplaatsen kunnen op dede Zuidelijke arm.oorspronkelijk geplande, vierkante speelplekken- De huidige oppervlakte en positie van windsingels,worden aangelegd.bosstroken en dorpsweide blijven gehandhaafd. Dezedelen mogen niet verlegd worden.- De beleving van de natuur en het uitzicht op de Dorpsweidepolder en op het dorpsinterieur staan centraal. Een - Scholen, (voormalige) kerken en groeninrichting zijncontinu padenstelsel, waarvan de paden rechtlijnigstuk voor stuk monumenten en beschermenswaardig.dienen te zijn, verbindt de verschillende onderdelenDe semi-openbare bestemming van deze publiekevan het park. gebouwen moet gehandhaafd blijven. Bij renovatie- Bij renovatie zou het oorspronkelijke planhebben herstel van originele boeiborden, kozijnen engerestaureerd moeten worden waarbij zigzaggendkleuren de prioriteit.padenstelsel, verbreding van de poldervaart op- Hoewel openheid op de dorpsweide karakteristiekde dorpsweide en de aanvulling van het groen de is en de ruimtelijkheid in tact moet blijven, zijn er,prioriteit verdienen. Bomen en struiken dienenindien noodzakelijk, erfscheidingen toegestaan in dedoor een gerenommeerde landschapsarchitect en vorm van lage hagen van maximaal 80 cm hoog of alsgenspireerd op de originele groenplannen te worden integraal onderdeel van het ontwerp.gepland. Het trac voor semi-verharde wandelpaden - Nieuwbouw is toegestaan mits de maximalegebaseerd op de plannen zoals in de CIAM-grille isbouwenvelop wordt aangehouden van maximaalopgenomen.15 m hoog, een footprint van max 1000 m2 en eenbruto vloeropp van 1500 m2. Tussen de gebouwenop de dorpsweide is een minimale afstand van 35 mWindsingelvereist.- De windsingels blijven de contour van de dorpskern- Nieuwbouw moet vrij in het groen liggen en alzijdigeaangeven. gevels hebben. De architectuur kan eigentijds enafwijkend zijn van de bestaande bebouwing opZuidelijke armde weide. Gestreefd moet worden naar maximaleDe zuidelijke gelegen woonbuurten de Klamp en kwaliteit van ontwerp en naar het gebruik vanWendakkers zijn in de jaren tachtig aangelegd. De duurzame materialen.zuidelijke arm van de oorspronkelijke windsingels is- Parkeren is op het park niet toegestaan. Ook dehiervoor verlegd; een deel is gekapt en om de nieuweranden van dorpsweide zijn niet bedoeld om alswijk is de windsingel met een ruimer contour opnieuwparkeerplaatsen in te richten.ingeplant. De woningen, nieuwe singelarm en derestanten van de oude singelarm kunnen wordenopgevat als een afwijkend onderdeel van de windsingel.PoldervaartDeze zuidelijke arm beschikt over dichte stukken bos, - De Nagelertocht blijft een open, recreatievebomenstroken, plantsoenen en woningen.waterweg die aantakt op de wateren in en op deNoordoostpolder.Spelregels: - De verbreding van de poldervaart op de dorpsweide- De inrichting van het groen in deze wijken dient door zou volgens het oorspronkelijke bestemmingsplaneen gerenommeerde landschapsarchitect te worden uitgevoerd mogen worden.ontworpen en moet aansluiten op het groen en deoriginele groenplannen voor de windsingels.- 20 - 21. De eventuele toevoeging van afwijkende architectuur op de dorpsweide is een welkome aanvulling en versterkt het open forumkarakter van de dorpsweide. Deze fotos tonen voorbeelden van kwalitatief hoogwaardige architectuur die op de dorpsweide nietzouden misstaan. - 21 - 22. Begraafplaatswoningen en open Voorhof dienen gekoesterd teDe begraafplaats vormt voor veel bewoners eenworden. Belangrijkste kenmerk is transparantie vangewaardeerde plek in Nagele. de route waardoor zicht op het dorp mogelijk is. - Bij renovatie moeten rooilijnen en bomensoortenSpelregels:zoveel mogelijk door een gerenommeerde- Het ontwerp van Mien Ruys spreekt veel mensen aanlandschapsarchitect en genspireerd op de origineleen dient zoveel mogelijk gekoesterd te worden en als plannen worden ontworpen.leidraad voor herstel en verzorging van het terrein te - De minimale afstand tussen vrijstaande woningengelden.langs de Nagelerweg-Ploegstraat bedraagt 20 meter. - De tuinzone aan de voorzijde, tussen het pand en de weg, bedraagt minimaal 10 meterSportvelden- De vrijstaande woningen aan de Ploegstraat wordenDe sportvelden en de ijsbaan vormen een zelfstandiggezien als beeldbepalend, bij renovatie geldt:onderdeel in Nagele en worden beschut door dekoesteren van het bouwvolume.omliggende windsingel. Beeldbepalend:Spelregels:- Ploegstraat 15, woning met lessenaarsdak, ontworpen- Ook hier geldt dat het sportpark zoveel mogelijk door G.W.W. Wiering in 1955.gekoesterd moet worden en haar bestemming dient- Kantoorwoning aan Ploegstraat 7 naar ontwerp vante behouden. De windsingel moet op basis van deH.F.J. Broers, 1958.originele groenplannen worden onderhouden.ToegangswegenIn tegenstelling tot de andere dorpen in deNoordoostpolder is Nagele niet rondom een kruispuntvan wegen gebouwd maar in een kwadrant van eenkruising. Het betreft de kruising van de wegen naarEmmeloord (Ploegstraat/Nagelerweg) en naar Urk enEns (Domineesweg/Schokkerringweg). Het doorgaandeverkeer rijdt langs het dorp en niet er door heen. DeNagelerweg/Ploegstraat voert langs het kerngebiedwaar toegang tot het dorp mogelijk is. Opvallend is degensceneerde opbouw langs de wegen waarbij metbehulp van windsingel, bomenrijen aan weerszijdenvan de weg en vrijstaande bebouwing op subtiele wijzeeen geleidelijk zicht ontstaat op het interieur van hetdorp. De afwisseling tussen de dichte windsingel ende vrijstaande bebouwing aan de Ploegstraat draagtbij aan de kwaliteit van de route. Inmiddels vormenook de Zuidwesterringweg, die langs de begraafplaatsvoert, en de Eggestraat, die over het bedrijventerreinloopt, volwaardige entreeroutes van Nagele.Verschillende panden aan de Ploegstraat zijnin de beginperiode van Nagele gerealiseerd enmonumentwaardig.Spelregels:- De Nagelerweg/Ploegstraat vormt de hoofdroute langsNagele. Dubbele rijen boombeplanting, vrijstaande- 22 - 23. - 23 - 24. 2. woonhovenElk woonhofje vormt een collectief, eenElementen van het hof:stedenbouwkundig ensemble met een gezamenlijkehofweide. Rondom de hofweide ligt een lusvormigeinfrastructuur. Woonstroken waarin seriematigewoningen zijnondergebracht,vormen dehofbebouwing. Deze bestaat uit een L-vormig ensemble(de haak), een drempel en een tussenzone (overgang).De Tarwehof is een uitzondering op dit principe.Kenmerkend is de sobere architectuur met een 1. kamer 2. hofweidebescheiden uitstraling en een plat dak. De eenvoudvan de woningbouw wordt verrijkt door de getrapteovergangen van priv naar openbaar en de subtieledetaillering. Bij vrijwel alle stroken zijn lage volumesaan het hoofdbouwvolume geschakeld.De woningen aan het voetpad beschikken over eengezamenlijke groenstrook. Grasveldjes, garageboxenmet (voetbal)pleintje en andere openbare ruimte dientcollectief te blijven en niet te worden geprivatiseerd.Hoewel ieder hofje is opgebouwd uit dezelfdestedenbouwkundige elementen heeft ieder hofje zijnspecifieke kenmerken en eigen mogelijkheden voorparkeren en nieuwbouw. TarwehofGerstehofLucernehof Vlashof Klaverhof Karwijhof Koolzaadhofoverzicht woonhoven- 24 - 25. 3. haak 4. overgang 5. drempel 6. het hof compleet haak overgang drempel vrijstaande woningen deelgebied 2: woonhoven - 25 - 26. algemene spelregels- Nieuwbouw, restauratie of renovatie wordt altijdgekozen voor de drempel, overgang of haak alsgeheel.- Indien door omstandigheden een eenmalige uniformeaanpak niet mogelijk is moet een strategie wordengekozen waarbij aannemelijk kan worden gemaaktdat de ontwikkelingen in de tijd tot een uniformresultaat leiden.- Alle percelen dienen zowel aan de voor als aan deachterzijde ontsloten te worden.Nieuwbouw haakHoofdbouwvolume:- Alle hoofdbouwvolumes in de haak hebben een platdak.- Alle hoofdbouwvolumes in de haak dienen dezelfdehoogte, diepte en afstand tot rooilijn te hebben.- De hoofdbouwvolumes hebben aan voor- enachterzijde een doorlopende dakrand.- Maximale bouwhoogte 7 meter.- Maximale bouwdiepte 1.5 x bouwhoogte.- Beukmaten mogen in verband met het gevelbeeldnooit breder zijn dan de bouwhoogte. Beukmatenzijn dus maximaal 7 meter.- De bestaande rooilijnen en lengtes van dehoofdbouwvolumes blijven ongewijzigd.Hoofdbouwvolume (HBV)- Aanbouw op kopgevels is toegestaan.Vormentaal:- De gevel heeft een vormentaal die past in hetgedachtegoed van Nagele.- De gevels van de afzonderlijke woningen zijnidentiek.- De gevels van de afzonderlijke woningen hebben eendusdanige indeling dat deze een eenheid vormenmet de aangrenzende woningen. De herkenbaarheidvan de individuele woning is ondergeschikt aan deherkenbaarheid van de bouwstrook als eenheid.- De gevelopeningen in de voor- en achtergevel zijnaltijd onderdeel van een systeembouwelement (puienvan glas en plaatmaterialen). Elementen die vollediggesloten of transparant zijn worden toegestaanindien zij de volledige verdiepingshoogte beslaan.- Geen ronde vormen of schuine belijning toegestaan.- De bouwmethode is industrieel, modern en/ofinnovatief. Bebouwing kopgevelNieuwbouw drempel- Voor nieuwbouw op de drempels zijn per hofspecifieke voorschriften opgesteld.- 26 - 27. Nieuwbouw overgang- Seriematige bouw, strokenbouw, vrijstaand ofgeschakeld is toegestaan.- Per hof zijn voor de overgang specifieke voorschriftenopgesteld ten aanzien van het bouwvolume.- De gevel heeft een vormentaal die past in hetgedachtegoed van Nagele- Geen ronde vormen of schuine belijning toegestaan. De gevels van de afzonderlijke woningen hebben een dusdanige indeling dat deze een eenheid vormen met de aangrenzende woningen. De herkenbaarheid van de individuele woning is ondergeschikt aan de herkenbaarheid van de bouwstrook als eenheid.Gevelelementen- 27 - 28. Renovatie- De gevels van de afzonderlijke woningen wordenidentiek behandeld.- De gevels van de afzonderlijke woningen hebben eendusdanige indeling dat deze een eenheid vormenmet de aangrenzende woningen. De herkenbaarheidvan de individuele woning is ondergeschikt aan deherkenbaarheid van de bouwstrook als eenheid.- De gevelopeningen in de voor en achtergevelzijn altijd onderdeel van een gevelpaneel. Enkelegevelopeningen in metselwerk zijn niet toegestaantenzij deze minimaal 2/3 van de verdiepingshoogtebeslaan en aan boven of onderzijde doorlopen totdakrand of vloer. Max. bebouwd oppervlak 75%Uitbouw, aanbouw en bijbouw- Alle uitbouw-, aanbouw- en bijbouwvolumes hebbeneen plat dak.- Max. 75 % van de kavels mag worden bebouwd.- De maximale hoogte van bebouwing die buitenhet hoofdbouwvolume valt is 0.5 x hoogte van hethoofdbouwvolume.- Voortuinen dieper dan 3 meter mogen voor maximaal50% worden bebouwd. De maximale bouwhoogte isdaarbij 0.5 x de hoogte van het hoofdbouwvolume.Erfafscheiding- Uitgangspunt voor erfafscheidingen is dat erper stedenbouwkundige eenheid een uniformeafscheiding wordt gekozen. Wildgroei van schuttingenmoet worden tegengegaan.- Nieuw erfafscheidingen grenzend aan de openbareruimte zijn alleen toegestaan in de vorm van een Bebouwing voortuinhaag of begroeid hekwerk.- Bestaande schuttingen, hekken en muren grenzendaan de openbare ruimte worden aan de publiekezijde verplicht met groen bedekt.- Voor de erfafscheidingen zijn per hofje aanvullenderegels opgesteld.- 28 - 29. - 29 - 30. aanvullende spelregels per woonhofGerstehof LucernehofNieuwbouw haakNieuwbouw haakDe Gerstehof wijkt op de volgende punten af van deDe algemene spelregels voor Nagele zijn niet allemaalalgemene regels.van toepassing in het Lucernehof. De gevels in de haak- Aanbouw op kopgevels is alleen toegestaan voorhoeven niet identiek te zijn of een eenheid te vormen.collectieve installaties tbv duurzame energie.Er is een grote vrijheid in de keuze van materiaalgebruik,- Aanvullend moet bij nieuwbouw van de haak extra kleur en gevelindeling zolang deze past binnen eenaandacht besteed worden aan duurzaamheid. modernistische vormentaal. De overige spelregels- Om innovatieve bouwmethodes te stimuleren kan blijven van toepassing.onderzocht worden of de oorspronkelijke funderinggehandhaafd kan blijven met als doel het gebruik vanNieuwbouw overganglichtgewicht constructies te bevorderen. Ook indien Ook hier dient extra aandacht besteed te wordende bestaande fundering niet gehandhaafd wordt aan duurzaamheid en lichte bouwmethodes. Zowelmoet er een maximaal toelaatbare grondbelasting strokenbouw, geschakelde woningen en vrijstaandeworden bepaald. Hiervoor is nog nader onderzoek woningen zijn toegestaan.nodig.- De maximale bouwhoogte is 7 meter.- Puntdaken zijn niet toegestaanNieuwbouw drempel - Vernieuwende en bijzondere architectuur isOok hier dient extra aandacht besteed te worden aan toegestaan zolang deze geen afbreuk doet aan hetduurzaamheid en lichte bouwmethodes.karakter van Nagele.- Zowel strokenbouw, geschakelde woningen,- Het totaal gebouwd volume mag niet groter zijnvrijstaande woningen en bijzondere bebouwing zijn dan maximaal mogelijk volgens de algemenetoegestaan. bouwvoorschriften die op de haak van toepassing- De maximale bouwhoogte bedraagt 4 meter.zijn.- De huidige rooilijn blijft gehandhaafd. - Erfafscheidingen mogen alleen in de vorm van hagen- De maximale bouwdiepte is 20 meter. of indien integraal onderdeel van het ontwerp.- Het totaal bebouwd oppervlak mag niet groter zijndan 2/3 van de kavel. (2/3 x 50 x 20 meter) Drempel- Maximaal 50% van de gevel mag terugliggen vanaf de- Op de drempel van Lucernehof is geen woningbouwhuidige rooilijn. toegestaan.- Bij nieuwbouw op de drempel worden geen tuinen- De bebouwing heeft een maximale hoogte van 4toegestaan. Alleen terrassen en balkons waarvan demeter en is alzijdig ontworpen.balustrades of afscheidingen integraal deel uit maken - Het oppervlak van de bebouwing mag met maximaalvan het ontwerp zijn toegestaan.15% worden uitgebreid ten opzicht van de huidigesituatie.- Erfafscheidingen mogen alleen in de vorm van hagenof indien integraal onderdeel van het ontwerp.Voorbeeld drempel; geschakelde woningen- 30 - 31. Vlashof en KlaverhofNieuwbouw haak Renovatie Rietveld woningenVanwege de hoge monumentale waarde is nieuwbouw- De woningen en de bijbehorende buitenruimteniet van toepassing. renoveren met respect voor het originele gedachtegoed (ontwerp Rietveld/Ruys) en strevenNieuwbouw overgang naar eenheid ongeacht eigendom (huur/koop).- Op de overgangszones mogen uitsluitend geschakelde - Bij renovatie van de woningen zoveel mogelijk dewoningen (maximaal twee bouwlagen) met een oorspronkelijke gevelmaterialen, maatverhoudingeneigentijds moderne uitstraling worden gerealiseerd.en kleuren toepassen, zodat het karakteristieke- Twee verschillende woningtypes mogen gecombineerdlijnen- en vlakkenspel in voor- n achtergevels wordtworden in een woningrij, mits de vormentaal aansluit.hersteld en de woningrijen weer als n geheelBij eenlaagse woningen is een bredere beukmaat leesbaar worden.toegestaan.- Bergingen, garages, carports e.d. worden in het Karakteristiek voor alle woningrijen is de doorgaandewoonvolume opgenomen.horizontale belijning van de boeiboorden en de- De woningen stedenbouwkundig inpassen strokend horizontale n verticale belijning van de kozijnen.met de overige bebouwing in de hof.- Zowel de voor- als de achtergevel zijn representatief en - Gevelmaterialen: het metselwerk bestaat uit vlakkenhebben een subtiele detaillering in het gevelbeeld.geelkleurige hardgrauwe klinkers, rode klinkers en- Op de kavel dient plaats te zijn om n auto tepaarse plintklinkers. Deze metselwerkvlakken dienenparkeren.egaal te worden hersteld / evt. reparaties dienen vrijwel onzichtbaar te zijn. Er zijn houten boeibordenNieuwbouw drempel(bestaand uit drie houten delen) en houten kozijnen- Op de drempels mogen twee vrijstaande woningen met gekleurde draadglaspanelen toegepast.met n bouwlaag worden gerealiseerd.Daarnaast dient iedere woning aan de voorgevel over- De woningen worden ontsloten aan de zijde van de een houten bankje te beschikken.hof. - Maatverhoudingen: de woningrijen mogen aan de- Bergingen, garages, carports e.d. worden in hetachterzijde tot maximaal 15% verdiept worden overwoonvolume opgenomen - gn vrijstaandetwee verdiepingen, mits de eenheid gehandhaafdbergingen. blijft (alle woningrijen in de haakvormige stempel- Zowel de voor- als de achtergevel zijn representatief en gelijk behandelen!).hebben een subtiele detaillering in het gevelbeeld.- Originele kleuren: zoveel mogelijk volgens het ontwerp- Bij nieuwbouw op de drempel worden geen tuinen van Rietveld herstellen. Voorgevel: witte kozijnentoegestaan. Alleen terrassen en balkons waarvan de met gele en donkergrijs/zwarte draadglaspanelen.balustrades of afscheidingen integraal deel uit makenAchtergevel: donkergrijs/zwarte kozijnen met blauwevan het ontwerp zijn toegestaan. en donkergrijs/zwarte draadglaspanelen.- Op de kavel dient plaats te zijn om n auto te - Massa: Typerend voor de grotere hoekwoningenparkeren.zijn de eenlaagse uitbouwtjes op de kopgevel. Op de kopgevels mag niet worden bijgebouwd. Ter plaatse van de achtergevel de karakteristieke smalle uitbouwtjes handhaven / in geen geval verbreden als deze vanuit de openbare ruimte (tussenpaden) zichtbaar zijn. - Met name de woningrijen aan de Ring vragen om een voorbeeldige renovatie aangezien dit zichtlocaties zijn, gezien vanuit het dorp. Bij deze woningrijen aan de voorzijde ook de oorspronkelijk gedachte rozentuintjes volgens het plan van Mien Ruys realiseren.- 31 - 32. Koolzaadhof- Het pad naar de voordeur en het houten bankjeHaakdienen vrij toegankelijk, dus vrij van tuinhekken e.d. De oorspronkelijke gevel indeling en kozijn indelingte zijn en heeft dezelfde bestrating (stoeptegels) als moeten hersteld worden. De oorspronkelijkede voetpaden.materialen kunnen vervangen worden door nieuwe- Erfafscheidingen aan de achterzijde zijn maximaalmaterialen volgens onderstaande overzicht.1.80 meter hoog. - Asbestcementplaat kan vervangen worden door een vezelcementplaat van zeer harde persing welke doorRenovatie van de Vanegwoningen en door gekleurd is, voorzien van een transparante- Bij renovatie van de woningen mag het gevelontwerp beschermlaag tegen: UV, krassen en organischeworden gewijzigd, mits de eenheid gehandhaafdaantasting zoals mos.blijft.- Kozijn onderdelen uitvoeren in hardhout- Renovatie van de woningen mag eveneens leidengeschilderd.tot het samenvoegen van woningen (twee woningen- De draadglas in de vestibule herstellen en gesoleerdworden n grote multifunctionele woning), mitsuitvoeren.de eenheid gehandhaafd blijft. Samengevoegde - Metselwerk dient onbeschilderd en een egaal vlak tewoningen beschikken over n parkeerplaats opzijn. Dus bij gevelherstel als een geheel hersteld teeigen terrein en een inpandige berging. De bergingen worden en niet alleen op de plekken waar dat nodigaan de voorzijde van de woning komen te vervallen, is.waardoor de relatie met de hof wordt versterkt.- Zowel de voor- als de achtergevel zijn representatiefAanbouw haaken hebben een subtiele detaillering in het gevelbeeld. Er mag over een bouwlaag aangebouwd worden aanStreven naar een eigentijds moderne uitstraling. de achterzijde tot 2m uit de achtergevel. Deze maat- Bij de overgangszones dient de groenstrook achter de komt overeen met de afstand tussen de woning en dewoningen te worden hersteld / verbreed. Toepassing berging op het perceel. Achter op het perceel mag eenvan schuttingen is toegestaan, aangezien deze door tuinkamer gebouwd worden van maximaal 3,6m diepde groenstrook aan het oog onttrokken worden.gemeten tussen de perceelsgrens naar de openbare- Bij de drempel van de Vlashof wordt de tuinafscheiding ruimte en de woning in. Tussen de tuinkamer en degevormd door een brede strook laagblijvend stoep moet ruimte worden gereserveerd voor degemeentegroen. Toepassing van tuinafscheidingengroene haag.hoger dan 1 meter is niet toegestaan. DrempelParkeren hofweideDe drempel is onbebouwd en dat moet zo blijven.- Aan de hofweides mag aan maximaal twee zijdenOp de drempel staan bomen en tussen de bomengeparkeerd worden (zodra vervangende parkeer-staan geen struiken of andere beplanting die het zichtmogelijkheden gerealiseerd zijn). Parkeerplaatsenbelemmeren.ten behoeve van de Rietveldwoningen behouden. Nieuwbouw overgang Bebouwing op de overgang vormt een geheel. Vrijstaande bebouwing is toegestaan maar de gebouwen samen vormen een samenhangend geheel. Openbaar groen Het oorspronkelijke ontwerp van Mien Ruys vormt het uitgangspunt van het ontwerp van het groen. De brede struikbeplanting uit het ontwerp van Mien Ruys moet geplant worden.- 32 - 33. Karwijhofuitgangspunt is behoud van drempel bebouwing, uitgangspunt is behoud van drempel bebouwing, onderzoek of tzt nieuwe bebouwing mogelijk is. onderzoek of tzt nieuwe bebouwing mogelijk is. onder hoge welstandseisen. welstandseisen. onder hogeHaakeenheid bewaren eenheid bewaren- De woningen in de haak dienen zoveel mogelijk inde originele staat te blijven. Restauratie dient er ZuiderpoortZuiderpoort Ring Ringop gericht te zijn dit oorspronkelijke karakter tebewaren.Drempel- De bebouwing op de drempel dient bescheiden tezijn. Het gelede volume dient gehandhaafd te blijven, de Klampde Klamphoewel er op deze plek in de toekomst eventueelvervangende nieuwbouw zou kunnen plaats vindenPloe Ploe Karwijhof Karwijhof gstrgstrdient dit ten alle tijden onder een zeer strikt aat aatwelstandstoezicht te staan.Overgang- De eenheid van de rijwoningen op de overgang dientbewaard te blijven. Dakrand, kozijnen en kleurenHaakstructuur handhaven Haakstructuur handhavendienen voor de gehele rij uniform te zijn. Individueleverschillen zijn niet toegestaan.losse visueel permeablevisueel permeable bebouwing in een mix vanlosse bebouwing in een mix van- De eenheid van de rijwoningen op de overgang dienteen en twee bouwlagen waarborgen. Binnen sterkeen en twee bouwlagen waarborgen.0Binnen sterk 10 20 30 40 50 010 20 30 40 50 100bewaard te blijven. Dakrand, kozijnen en kleurenafgebakende grenzen is hier veranderingis hier verandering mogelijk.afgebakende grenzen mogelijk.dienen voor de gehele rij uniform te zijn. Individueleverschillen zijn niet toegestaan. drempel dient leeg te blijven,- De woningen op de overgang richting de Ploegstraat drempel dient leeg te blijven, drempel dient leeg te blijven,zijn een mix van n en twee bouwlagen, door dehofweide hofweide hofweidelosse situering is deze overgang visueel permeabel.Er is vrijheid binnen sterkafgebakende grenzen dezeZuiderpoortZuiderpoort Zuiderpoort Ring RingRingstrook valt ook onder hoge welstandseisen.Groen- De randen van de hofweide mogen niet wordenaangetast door inhammen t.b.v. parkeren. de Klamp- De drempel moet ten allen tijden leeg blijven, er is hierde Klamp de Klampgeen bebouwing toegestaan, eventuele beplanting PloePloeKarwijhof Ploedient volgens het ontwerp van Mien Ruys te wordenKarwijhof gstrgstrKarwijhofgstraat aatuitgevoerd. aat- Schuttingen op de erfgrens is niet toegestaan. Op deerfgrens mag wel een haag geplant worden. Eventueleschutting mogen een halve meter van de erfgrens opeigenterrein geplaatst worden (bij voorkeur helemaalgeen schutting)- Het restant van de windsingel moet behouden blijven,windsingel goed beheren. dient alsachtergrond voor de woningen.dient alswindsingel goed beheren.windsingel goed beheren. dient alseen klein deel van de windsingel is verdwenen, ditachtergrond voor de woningen.achtergrond voor de woningen.dient hersteld te worden met de in het oorspronkelijkede randen van de hofweide0 10 20 30 40 50 100zoveel mogelijkvan de hofweide 0 100 20 30 40 50 de randen aan de straat 10 20 30 4050100plan aangegeven bomen. Omdat de windsingelde randen van de hofweide zoveel mogelijk aan hap-laten grenzen. dus geende straatzoveel mogelijk aan de straat100penlaten grenzen.geengeen hap-dussmaller is geworden mag deze iets verwilderen omlaten tbv parkeer voorziening.grenzen. dus hap- pen tbv parkeer voorziening.pen tbv parkeer voorziening.een beschut karakter te waarborgen. - 33 - 34. Tarwehof- De vrijstaande woningen in de Tarwehof mogenmaximaal uitbreiden tot 160m2 op 1 bouwlaag.- Gevel en bouwvolume hebben een vormentaal diepast in het gedachtegoed van Nagele.- De geschakelde woningen mogen een berging vanmax. 12m2 realisren maar moeten vanwege hunkwaliteit bewaard blijven voor de toekomst.- Voor de erfafscheidingen zijn de algemene regels vantoepassing.Groenstructuur ontworpen door Mien RuysVlashofKlaverhof- 34 - 35. Koolzaadhof Karwijhof- 35 - 36. 3. kerngebiedKenmerken:In het kerngebied liggen Noorder- en Zuiderwinkelsen het Voorhof. Het vormt een langgerekte zone metvrijstaande woonwinkelpanden en het Schokkererf,van oorsprong een caf-restaurant met een woning.Het Voorhof vormt de hoofdentree van het dorp, hetSchokkererf was eens het visitekaartje van Nagele.De winkelpanden zijn in een dambordpatroon geplaatstin een voetgangersgebied. Centraal ligt een bredezichtlijn door het hele winkelgebied. Er was aanvankelijkook een voetgangersbrug in het trac opgenomen. Hetconcept van winkels langs een voetpad is afkomstigvan J. Bakema en heeft gelijkenis met de Lijnbaan inRotterdam, waar ook een wandelpromenade tussende winkels en langs de etalages loopt.Het dambordpatroon creert transparantie; tussende panden door kijk je naar de dorpsweide, naar hetinterieur van het dorp. De gelede opbouw van dewinkelzone is uniek en typisch voor Nagele. Openheiden tal van doorkijkjes naar het dorpsinterieur crerenruimtelijkheid. Er is geen gesloten gevelwand maareen open, transparant gebied waardoor de voetgangerzich makkelijk kan orinteren en verbinden metde omgeving. Het kerngebied is omkaderd metbomenrijen die aansluiten op de beplanting langs deuitvalswegen.Algemene spelregels:- Het onderscheid qua ruimtebeleving tussen Voorhofen winkelgebied behouden. Het Voorhof blijft eenopen plein, zonder wandbebouwing maar met eencentraal gelegen, opvallend, vrijstaand gebouw.Het plein is met de auto toegankelijk en dient inbijzondere gevallen als parkeerterrein. Voorkomenmoet worden dat er regulier op het Voorhof wordtgeparkeerd.- De winkelzones blijven alleen voor voetgangerstoegankelijk. Aan weerszijden van een langgerektvoetpad horen vrijstaande winkels of werkwoningenin een dambordpatroon. De openheid tussen depanden naar de dorpsweiden blijft kenmerkend.- De bestaande rooilijnen langs de Ring aanhouden.- 36 - 37. VoorhofZuiderwinkelsNoorderwinkels deelgebied 3: kerngebied- 37 - 38. Voorhof- Het is mogelijk om het voormalige SchokkererfHet Voorhof was aanvankelijk bedoeld als openuit te breiden met een nieuw bouwvolume aan deplein voor het op de dorpsweide gelegen raadhuis.oostzijde.Toen echter bleek dat Nagele niet een zelfstandige - Bij nieuwbouw moeten de kenmerken van alzijdigheidgemeente werd is op het Voorhof 1-2, het Schokkererf en geleed volume in eigentijdse vormentaalgerealiseerd naar ontwerp van J. Dunnebier. Hetworden genterpreteerd. Aan het plein en langs deVoorhof bestaat uit n plein, dat wordt begrensd door Nagelerweg zijn representatieve gevels noodzakelijk.de Ring, de Nagelertocht, de loswal, de Eggestraat enDe pleinruimte mag niet meer dan 50% wordende Zuiderwinkels. Het gebied heeft een openbarebebouwd.bestemming.Een deel of elementen van de oorspronkelijke kern vanHet voormalige Schokkererf, een vrijstaand caf- het Schokkererf zullen behouden moeten blijven. Derestaurant, fungeerde jarenlang als dorpshuis. Opgrote zaal met betonspanten heeft onze aanbeveling.de oostelijke kop zat oorspronkelijk een eenlaags- 50% van nieuwbouw heeft een maximalewoning met aan de achterzijde een schuur en garage bebouwingshoogte van 16m.en met een binnenhof dat overging in het terras van- 50% van nieuwbouw heeft een maximalehet restaurant. Kenmerkend voor het gebouw zijn de bebouwingshoogte van 8m.alzijdigheid en de verschillende bouwhoogtes die in- maximaal te bebouwen grondoppervlak 1000m2de haakvorm zijn opgenomen. Alle gevels beschikkenover raamkozijnen en/of openslaande deuren. BijDe minimale afstanden tussen het gebouw en dede entree aan de pleinzijde vormen grote glaspuien,omringende wegen bedragen:luifel met terras een open karakter. Als enige pand- afstand tot de as van de Akkerstraat (westzijde):in Nagele is een zadeldak, rustend op betonspanten,minimaal 25m.toegepast waarmee een hoge, feestelijke (toneel)zaal - afstand tot de as van de straat langs de Voorhofis gecreerd.(zuidzijde): minimaal 25m. - afstand tot de as van de Ring (oostzijde): minimaalSpelregels Voorhof:15m.- De openbare bestemming van het Voorhofhandhaven. - Een brede strook, van minimaal 2 meter breed, ligt- Het voetgangersgebied handhaven en open houden in noord-zuidelijke richting en moet aansluiten op devan de zichtlijn. In geval van nieuwbouw is het mogelijk zichtas die over het genoemde voetpad loopt.om de zichtlijn in het gebouw op te nemen zodat het- Op het Voorhof is bij het voormalige Schokkererfconcept van de zichtas in ieder geval te ervaren is(indien nodig) parkeren toegestaan op een strooken zodat de verbinding tussen Noorderwinkels envan 18 m vanaf de Ring. Laden en lossen dient zoveelZuiderwinkels in stand blijft. mogelijk uit het zicht te geschieden bij voorkeur aan- Op het vergrote Voorhof staan maximaal tweede noord- of oostzijde van het gebouw.gebouwen op een steenachtige ondergrond. Hetbetreft de Schokkererflocatie en een bouwvolumeZoekgebied 2e gebouw Voorhof:in het zoekgebied. Minimaal n gebouw heeft een Nieuwe bebouwing kan langs de loswal wordensemipublieke functie.gerealiseerd met een minimale afstand tot de as van de Akkerstraat (oostzijde) van 20m. De minimale afstandSpelregels Schokkererf:tot de as van de Eggestraat (aan de zuidzijde) bedraagt- Het uitgangspunt bij dit karakteristieke, en voor velen18m. Aan de zuidzijde moet een wandelstrook metbetekenisvolle, gebouw is behoud. Het voormalige bomen van tenminste 15m breed worden aangelegd.Schokkererf kortom niet slopen maar renoverenmet respect voor de oorspronkelijke detaillering,gevelmaterialen, maatverhoudingen en kleuren.Prioriteit ligt bij het toepassen van glaspuien enbetonspanten. Verder zijn handhaving van de geledeopbouw van het bouwvolume en de alzijdigheidverplicht.- 38 - 39. pleinruimtebouwenvelop noordas van de wegvoormalig Schokkererfzichtlijnschaal 1:1000 Nagelervaart Nagelervaart Nagelervaart 4m 4m4m AkkerstraatAkkerstraat Akkerstraat11120 m25 m25 m 20 m25 m 15 m15 m20 m 15 m222 25 m Ring RingRing 25 m25 m Eggestraat VoorhofEggestraatVoorhofVoorhofEggestraatPloegstraat PloegstraatPloegstraatNagelertocht Nagelervaart4mAkkerstraat 1 20 m25 m 15 m 2Ring25 mEggestraatVoorhof Ploegstraat - 39 - 40. ZuiderwinkelsDe losse gebouwen liggen langs een wandelpromenade.- Bij nieuwbouw dient de rooilijn aan de zijde van hetTussen de panden liggen openbare perken, voetpad minimaal voor 2/3 deel bebouwd te worden.de oorspronkelijke tuinen. De vijf vrijstaande De nieuwbouw mag doorlopen tot de bestaandewinkelwoningen zijn ontworpen door Bakema in kavelgrens aan de Ring of aan de Zuiderachterstraat.samenwerking met Romke De Vries en vormen een- Stedenbouwkundige opzet met dambordpatroon,duidelijke, visuele eenheid. voetpad en zichtlijn handhaven. De minimale afstandOorspronkelijk zijn het min of meer vierkantetussen de gebouwen is 2/3 van de breedte van depanden, opgebouwd uit een haakvormige winkel met gebouwen.magazijnruimte en uit een haakvormige woning met een - De nieuwe gebouwen zijn ontworpen als een visueleslaapverdieping. Centraal lag een open binnenplaatsje. eenheid maar vormen duidelijke, solitaire volumes.De winkelentree met brede glaspui en vitrine lagen - Kenmerkend is een terughoudende vormentaal.telkens aan het voetpad en ontsloten de bijbehorende - Ieder pand is opgebouwd uit een geleed volume enwoning. Bijkeuken en garage werden ontsloten aan dekent samengestelde gevels met verschillende vlakkenRing, de Zuiderpoort of de Zuiderachterstraat. (in tegenstelling tot een volume met gaten). - Gebruik van duurzame materialen die mooiSpelregels Zuiderwinkels:verouderen.- Uitgangspunt is om de winkels niet te slopen maar- Alle bebouwing is voorzien van platte daken.zo lang mogelijk te koesteren en met respect te- Vrije hoogte begane grond bedraagt min 3.5 meterrenoveren. - Het dak van de begane grond en de eerste verdieping- De ruimtelijke beleving door plaatsing van panden in is bereikbaar en ontworpen als buitenruimte.een dambordpatroon moet gehandhaafd blijven. De- Maximale te bouwen oppervlak per gebouw:zichtas over het voetpad mag niet worden bebouwdBegane grond 500m2en moet worden vrijgemaakt van huidige bebouwing. Eerste verdieping350m2Incidentele elementen zijn toegestaan.Tweede verdieping 200m2- Met behoud van de stedenbouwkundige opzet,Hoogte bebouwing maximaal 11mkunnen eventueel grotere bebouwingsoppervlaktenworden aangenomen. Eenheid in de bebouwing moetblijven gelden. De bebouwing is altijd geplaatst opeen doorlopend (bestraat) maaiveld, dat de geheleZuiderwinkels beslaat.- Dewoonbestemminggecombineerdmetbedrijfsruimte met een etalagefunctie handhaven (tedenken valt aan galerie, boek/snoepwinkel of atelierbestemming tussenruimten: semi-openbare functie)- Bij renovatie van de Zuiderwinkels, dienen zoveelmogelijk de oorspronkelijke gevelmaterialen,maatverhoudingen en kleuren te worden toegepast.Belangrijkste kenmerken vormen de etalage envitrines, de opbouw van de bouwmassa met meerderevolumes, het materiaal en kleurgebruik.- Materiaal: bakstenen gevels, houten kozijnen enboeiborden, glasvitrines en puien.- Kleurgebruik: rood metselwerk, witte kozijnen enboeiborden.- 40 - 41. gebied Zuiderwinkelsbouwenvelopnoordzichtlijn schaal 1:1000NagelervaartNagelervaart 4m4m AkkerstraatAkkerstraat 1 1 Nagelervaart20 m 25 m20 m25 m 15 m 15 m4m2 2 Akkerstraat 125 m RingRing 25 m20 m25 m15 m 2 EggestraatVoorhof Eggestraat Voorhof Ring25 mPloegstraat Ploegstraat Eggestraat VoorhofPloegstraat Voorhofzichtlijn 4 m breed Zuiderachterstraat Ring10 m 9,5 m Zuiderpoort- 41 - 42. Noorderwinkels voortuinen, heggen of lage muren.De winkels zijn geplaatst in een dambordpatroon zodat- De erfscheidingen achterzijde behoren conformzichtlijnen naar de Akkerstraat en naar de dorpsweideNagele te zijn, dus met (liguster)hagen of begroeidmogelijk zijn. Dankzij de zichtas over het voetpad ishekwerk. Erfafscheiding niet hoger dan 120cm bovener een visuele aansluiting tussen de Noorderwinkels, maaiveld.de Voorhof en de Zuiderwinkels . De aansluiting op de- Gevels aan de straatzijde (Ring en Akkerstraat)woningen van de Noorderpoort is qua bebouwing en staan in dezelfde lijn als de strokenbouw van demaaiveldinrichting subtiel en goed geslaagd. Noorderpoort. De gevels grenzen minimaal 2/3 aanBij de U-vormige winkelwoningen zijn dezelfdede rooilijn van de Noorderlaan en Ring.dubbele woningblokken gebouwd als in de Karwijhof, - Materiaal: gebruik van duurzame materialen dienaar ontwerp van Stam-Beese en Groosman. Aan mooi verouderenweerszijden van het twee lagen tellende woningblok - Maximale bebouwing per gebouwlag oorspronkelijk een dieper winkelpand met een Begane grond450m2kantoorvertrek van een bouwlaag, ontworpen doorEerste verdieping 300m2Groosman. De entrees van kantoor, winkel en woning Tweede verdieping 150m2lagen aan het centrale voetpad.Hoogte bebouwing 9mDe noordzijde van de Noorderwinkelzone, deNoorderpoort, is in de jaren zeventig ingevuld metstroken woningbouw van Schouten en de Jonge. Dezestroken sluiten aan op de woningen in de Tarwehof.Spelregels Noorderwinkels:- De slechte staat van de oostelijke Noorderwinkels2-4-6-8 maakt sloop/nieuwbouw erg aannemelijk.De ontwikkeling om de Noorderwinkels, net als deNoorderpoort, een woonbestemming te geven kanworden doorgezet.- Tussen de nieuwe bebouwing dient de zichtlijn vrijgehouden te worden. De gebouwen dienen te zijnopgenomen in een dambordpatroon. Zichtlijnen naarde Akkerstraat en naar de dorpsweide zijn op dezewijze gewaarborgd.- Het maaiveld dient als n doorlopend collectiefgroen vlak te worden behandeld, waarop de lossegebouwen zijn geplaatst.- Balkons en terrassen zijn incidenteel buiten dehoofdvolumes toegestaan.- Nieuwbouw vormt een visuele eenheid en kent maxdrie bouwlagen.- Gebouwen kennen een terughoudende vormentaalmet horizontaal gelede volumes.- Gevels zijn opgebouwd uit vlakken, in tegenstellingtot een volume met gaten.- Alzijdigheid in gevels, platte daken. Daken van debegane grond en eerste verdieping zijn bereikbaar enontworpen als buitenruimte.- Een getrapte overgang is gecreerd tussen priven openbaar domein bijvoorbeeld met kleine- 42 - 43. gebied Noorderwinkelsbouwenvelopnoordrooilijnzichtlijn schaal 1:1000NagelervaartNagelervaart 4m4mAkkerstraatAkkerstraat Nagelervaart 1 14mAkkerstraat20 m25 m 20 m25 m 15 m 15 m 2 2 1Noorderlaan25 m RingRing 20 m25 m 15 m 2 25 m RingEggestraat Voorhof Eggestraat Voorhof25 mVoorhof Ploegstraat Ploegstraat Eggestraat Ploegstraat 28 m9,5 m 10 m 18 m Ring 28 m zichtlijn 4 m breed 24 mNoorderwinkels NagelertochtNagelervaart- 43 - 44. 4. bedrijventerreinHet industrieterrein ligt tussen het sportterrein en de maar dient met respect voor het oorspronkelijkeNagelervaart, aan weerszijden van de Eggestraat. Hetontwerp gerenoveerd of gerestaureerd te worden.is een typisch kleinschalig dorpsbedrijventerrein meteen gemengd karakter van kantoren, werkplaatsenen bedrijfswoningen. Kenmerkend voor het terrein Waardevolle bebouwing:zijn de langgerekte loswal en de vrijstaande - Woningen met garagebedrijf (Ploegstraat 2) en debedrijfsgebouwen, soms met een bijbehorendebedrijfswoning (Ploegstraat 8-10) zijn ontworpenwoning, die oorspronkelijk bestemd waren voordoor J. Dunnebier in 1961-1964. De Amsterdamselandbouw-gerelateerde ondernemingenzoals architect was ook verantwoordelijk voor het ontwerpsmederij/werkplaats, garagebedrijf of opslagloodsvan het voormalige Schokkererf.van landbouwbestrijdingsmiddelen. Verschillende- Woning met winkel en werkplaats (Eggestraatpanden aan de Eggestraat en aan de Ploegstraat 3) is ontworpen door Bakema in 1956 terwijl dezijn in de beginperiode van Nagele gerealiseerd en naastgelegen werkplaats (Eggestraat 5) van de handmonumentwaardig. van Romke de Vries is. Beide architecten hebben ookInmiddels is het bedrijventerrein uitgebreid met dede Zuiderwinkels ontworpen.Hakstraat en zijn diverse kavels samengevoegd en - Opslagschuur (Eggestraat 7) uit 1958, dezebebouwd met zeer grote opslagloodsen. De Eggestraatvoormalige diepvrieskluis is een ontwerp van Chr. Deheeft zich ontwikkeld tot een entreeroute naar het Heer. De naastgelegen voormalige telefooncentralecentrum van Nagele.(Eggestraat 9) is uit 1954 en gebouwd door de Rijksgebouwendienst. De woning met werkplaatsSpelregels:(Eggestraat 11) is uit 1958 en ontworpen door O. De- Vooral in de zone langs de bosstrook/sportterreinGroot. Deze architect bouwde ook in de Koolzaadhof(deelgebied A en B) moet de oorspronkelijke kleine een schilderswerkplaats.korrel en de menging van functies gekoesterd enversterkt worden. Bijvoorbeeld met de bouw vanbedrijfswoningen in de daarvoor aangewezen zonesof door de realisatie van een bedrijfsverzamelgebouwin het voormalige pompstation.- Kleinschalige nieuwbouw/woningbouw op hetbedrijventerrein is toegestaan en kent meer vrijhedendan in de woonkern van Nagele.Nieuwbouw:- De bouw van megaloodsen moet wordengeminimaliseerdophetkleinschaligedorpsbedrijventerrein.- Grote loodsen mogen niet dicht bij de woonkernliggen (deelgebied C).- Hoewel de loswal niet meer door schepen gebruiktwordt zou de mogelijkheid om er boten aan te leggengehandhaafd moeten blijven.- De bermen van de Nagelertocht behouden zoveelmogelijk een openbaar karakter.- De Eggestraat vormt een belangrijke toegangsroutenaar Nagele en verdient verlevendiging metboombeplanting, straatverlichting en fietspaden.Met bomen en bebouwingsrooilijnen kan eensubtiel opgebouwde route naar het Voorhof wordengecreerd.- De waardevolle bebouwing mag niet gesloopt worden- 44 - 45. deelgebied A: commercie + werken + wonendeelgebied B: werken + wonendeelgebied C: werkenAC B deelgebied 4: bedrijventerrein- 45 - 46. - 46 - 47. - 47 - 48. colofondeze uitgave is gemaakt door Ontwerplab Nagele in opdracht vanGemeente Noordoostpolder en woningbouwvereniging Mercatus,Emmeloord d.d. 30 juni 2010