BAB 3 :PEMELIHARAAN DAN PEMULIHARAAN ALAM SEKITAR. Latihan 1 Menganalisis keseimbangan alam semula jadi. 1. Isikan tempat kosong dengan perkataan yang sesuai. Keseimbangan alam merujuk kepada interaksi antara ___________________; interaksi antara

organisma dengan __________________nya dan wujud keseimbangan _______________ .

Keseimbangan alam boleh dikekalkan dengan adanya kitaran semulajadi seperti

kitar _________________ , kitar __________________ dan kitar ___________________.

Kitar semulajadi membantu mengekalkan keseimbangan alam dengan _______________

sumber penting yang diperlukan untuk _________________ organisma dan memastikan ia

boleh digunakan semula oleh organisma.

2. Lengkapkan kitar semula jadi berikut menggunakan perkataan yang diberikan.

(a) Kitar karbon:

Tumbuhan hijau

_________________

terbentuk

Karbohidrat disimpan

dalam_______________

_

____________, pembakaran

dan __________tumbuhan

dan haiwan mati. Pembebasan

oksigen

released Makanan

haiwan

animals

Karbon dioksida di

atmosfera

____________

_

Karbohidrat pereputan respirasi fotosintesis tumbuhan

(b) Kitar Nitrogen :

(c) Kitar Air:

Berdasarkan rajah diatas, kenalpasti bahagian – bahagian kitar air , :

1. Matahari.

2. ……………………………..

3. ……………………………..

4. …………………………….

5. …………………………….

Nitrogen di

atmosfera

Nitrat

…………

.

……………

……………

Tumbuhan

n

Haiwan

……………..

Kilat

Bakteria pengikat Nitrogen

……………..

…………….. ……………..

Pereputan Pengikatan nitrogen Sebatian Ammonium Denitrifikasi Nitrifikasi Nitrit

3. Gariskan perkataan yang betul bagi melengkapkan teks di bawah.

Kitar Air

(Matahari/ Bulan) menyejatkan (mineral / air) daripada tasek dan lautan. Apabila udara

naik ke atas, ia menyejuk. Wap air terpeluwap menjadi titisan ( air / sabun ) Titisan-

titisan halus ini bergabung dan membentuk ( asap / awan ) Angin meniup awan ke arah

bumi dan daratan. Awan menjadi berat dan turun sebagai (petir / hujan ) Air hujan meresap

masuk ke dalam tanah dan kembali semula ke (laut / bukit) dan (gunung / tasek)

Latihan 2 Menganalisis keseimbangan alam. 1. Lengkapkan jawapan di bawah dengan perkataan-perkataan yang diberikan.

pengeluar Pengguna primer Pengguna sekunder Pengguna tertier

a

b

c d

2. Labelkan piramid nombor di bawah. Gariskan jawapan yang betul bagi menerangkan ciri organisma dalam satu pyramid nombor

3. Bina satu rantai makanan di dalam kotak yang disediakan menggunakan organisma di bawah. Anda hanya perlu menamakan organisma tersebut dalam rantai makanan yang dibina.

Ciri organisma apabila menaiki

piramid nombor.

Jumlah organisma

( bertambah / berkurang)

Saiz organisma

( bertambah / berkurang)

Kandungan tenaga dalam

organisma

( bertambah / berkurang)

4. Kaji siratan makanan di bawah dan jawab soalan berikutnya.

(a) Apakah maksud siratan makanan?

…………………………………………………………………………………………….

(b) Berdasarkan siratan makanan di atas, bina satu rantai makanan yang mengandungi lima

organisma?

…………………………………………………………………………………………….

(c) Apakah yang dipindahkan daripada satu organism ke organism yang lain dalam siratan

makanan?

…………………………………………………………………………………………….

(d) Berdasarkan rantai makanan yang telah dibina dalam 3(b) buat/bina sebuah piramid

nombor.

(e) Apakah yang akan berlaku kepada siratan makanan sekiranya tanamam padi musnah

akibat banjir?

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

(f) Bagaimana siaratan makanan dapat membantu dalam mengekalkan keseimbangan alam

semulajadi?

…………………………………………………………………………………………………

Padi Tikus

Ayam

Belalang

Ular Helang

Manusia

Katak

5. Bencana alam akan menganggu kesimbangan alam :

(a) Menyebabkan perubahan dalam populasi ……………….., haiwan dan manusia.

(b) Merosakkan …………………….semulajadi.

(c) Mengganggu …………………………semulajadi.

6. Lengkapkan jadual di bawah.

Jenis Kesan kerosakan/kemusnahan

Banjir

(i) Musnahkan hasil tanaman ……………… dan ………………

(ii) Menyebarkan penyakit berjangkit seperti ……………….

dan ………………………..

Kemarau

(iii) Tumbuhan akan …………… dan menyebabkan ……………… jika

kemarau berpanjangan

Gempa bumi

(iv) Memusnahkan ………………,harta benda dan ………………………

(v) Menyebabkan …………………… jika berlaku di dasar laut.

(vi) Menyebabkan kemusnahan teruk kepada ………………..

dan ……………………serta habitat semulajadi organisma.

Letusan gunung berapi

(vii) Menghasilkan ………………. dan ……………………… gas.

(viii)Menyebabkan ………………… dan ………………. pencemaran.

(ix) Debu menyumbat liang stoma pada daun → mengurangkan

kadar …………………… dan pengeluaran makanan.

(x) ………………….. akan membakar atau menghapuskan semua

benda dalam laluannya.

Puting beliung Taifoon Saiklon

(xi) Angin ribut bersama hujan lebat yang bergerak dari laut

ke ……………..

(xii) Akan menyebabkan ……………………….. bandar

(xiii) Pokok-pokok dan bangunan akan ……………………..

Latihan 3 Menganalisis kesan pencemaran alam sekitar. 1. Lengkapkan rajah berikut:

(b) …………………

(a) …………………

(e) …………………..

(d) ……………………

(f) ……………………

(c) …………………

Punca-punca

pencemaran

2. Lengkapkan rajah di bawah.

(a) ……………………..

kesihatan ……………..

(b) ……………………...

habitat

(e) ……………………...

Sumber ekonomi

(d) ……………………….

(c) ………………………..

Kesan pencemaran alam sekitar

3. Lengkapkan carta alir di bawah.

Pencemaran alamsekitar

Definisi:

Kesan:

Kesihatan manusia

1.Mengancam k………………..

2.Radang…………………….

3. Menyebabkan kecacatan

………….

Habitat semulajadi

Kehilangan sumber ekonomi

Kepupusan spesies

Kemusnahan …………….

Eutrofikasi

Latihan 4 Objektif Pembelajaran: Menganalisis kesan pencemaran alam sekitar. 1. Lengkapkan peta konsep di bawah menggunakan perkataan yang diberikan.

Purata suhu global bumi …………………

Peningkatan ……….. …. daripada …………… terperangkap diantara

lapisan atmosfera bumi dan tidak boleh …………………….kembali semula

ke angkasa lepas disebabkan oleh ………………. gas rumah hijau.

maksud

Disebab

kan

Kesan ke atas

alam sekitar

environment

1. Pencairan secara meluas …………. ……., menyebabkan aras

laut ………………..

2. Kawasan rendah mudah mengalami …………………….

3.Perubahan ……………...mempengaruhi ………….pertanian

4. Kejadian ……………. di kawasan in kering akan

mengakibatkan ………………….

5. ……………. karangan laut disebabkan oleh …………………. di

kawasan tepi pantai.

Pemanasan

Global

pemanasan kebuluran kematian

Ketulan ais

matahari

meningkat dipantulkan peningkatan

haba

banjir

kemarau cuaca hasil Ketulan ais

Latihan 5 Objektif Pembelajaran: Menganalisis kesan pencemaran alam sekitar. 1. Lengkapkan rajah. 2. Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul.

Kesan

penipisan

lapisan

ozon

(b) Terhadap hidupan lain:

(i) ……………………………

(ii) ……………………………

(iii) ……………………………

(a) Terhadap manusia:

(i) ……………………………

(ii) …………………………..

(iii) …………………………..

Pengurusan Sumber

Semulajadi yang baik

(a) Pembalakan

(i) ……………… hutan selepas

pembalakan dapat

mewujudkan …………… simpan.

(ii)Tindakan tegas ke atas

pembalakan haram

loggers.

(c)Perlombongan

(i) ……………… hasil logam.

(ii) Cari bahan alternatif meng-

gantikan logam dan bahan api fosil

material to

replace metal and fossil fuels

(b)Perikanan

(i) Haramkan

penggunaan ….………….

(ii) Haramkan penangkapan ikan

semasa musim …………..

season.

(iii) Prevent oil ……………………

(d)Pengurusan Tanah

(i) Menanam tanaman……………..

dan membina …………….… bukit.

(ii) Mengamalkan kaedah

penanaman …………….

Impose firm actionson illegal

loggers

Latihan 6 1. Rajah di bawah menunjukkan ladang kepunyaan Pak Aman.

Pak Aman menanam sayur-sayuran, menternak ikan air tawar dan ayam untuk dijual. Beliau

menggunakan baja kimia dan racun serangga untuk menyubur dan menambahkan hasil sayur-

sayurannya. Selepas beberapa bulan, beliau dapati permukaan kolam di liputi satu lapisan bahan

berwarna hijau dan ikan mati.

Berikut adalah bagaimana Pak Aman mengatasi masalah di kolamnya.

Isikan tempat kosong dengan memilih perkataan yang sesuai di dalam kotak.

(a) Penyataan masalah:

……………… tumbuh di permukaan air dan ikan mati.

(b) Fenomena:

……………………… .

(c) Penjelasan masalah:

Sisa …………….. yang berlebihan dari ternakan ayam mengandungi …………… dan sebatian ……………. yang menggalakkan pertumbuhan alga. ………… ……………… daripada ladang sayur mengandungi DDT yang ……………. kepada benda hidup.

(d) Penyelesaian masalah:

Tukar sisa penternakan kepada………………………. dan gunakan

ia sebagai baja menggantikan baja kimia.

Gunakan kaedah ……………… …………………… sebagai ganti

racun serangga.

Alga eutrofikasi baja

Nitrat kawalan biologi kawal

berbahaya kompos fosfat

Racun serangga

Kebun

sayur

Ladang ternakan

ayam

1

BAB 3: PEMELIHARAAN DAN PEMULIHARAAN ALAM SEKITAR

Latihan 1 1. Isikan tempat kosong dengan perkataan yang sesuai. Keseimbangan alam merujuk kepada interaksi antara organisma_; interaksi antara

organisma dengan alam sekitar_nya dan wujud keseimbangan dinamik.

Keseimbangan alam boleh dikekalkan dengan adanya kitaran semulajadi seperti

kitar karbon , kitar nitrogen dan kitar air.

Kitar semulajadi membantu mengekalkan keseimbangan alam dengan kitar semula

sumber penting yang diperlukan untuk kemandirian organisma dan memastikan ia

boleh digunakan semula oleh organisma

2. (a) Kitar karbon:

(b) Kitar Nitrogen :

Tumbuhan hijau

Karbohidrat

Karbohidrat

tumbuhan

Respirasi, pembakaran

and pereputan

tumbuhan dan haiwan

mati. Oksigen

dibebaskan

Makanan

haiwan

Karbon dioksida di

atmosfera

fotosintesis

Pereputan

Nitrogen di

atmosfera

Nitrat

Nitrit Sebatian

Ammonium

Tumbuhan Haiwan

Pengikatan Nitrogen

Denitrifikasi

nitrifikasi

Kilat

Bakteria Pengikat Nitrogen

2

(c) Kitar air:

2: Awan 3: Wap air 4: Hujan 5: Laut/lautan

3. Kitar Air

(Matahari/ Bulan) menyejatkan (mineral / air) daripada tasek dan lautan. Apabila udara

naik ke atas, ia menyejuk. Wap air terpeluwap menjadi titisan ( air / sabun ) Titisan-

titisan halus ini bergabung dan membentuk ( asap / awan ) Angin meniup awan ke arah

bumi dan daratan. Awan menjadi berat dan turun sebagai (petir / hujan ) Air hujan meresap

masuk ke dalam tanah dan kembali semula ke (laut / bukit) dan (gunung / tasek)

3

Latihan 2

1.

2.

Ciri organisma apabila menaiki piramid nombor.

Jumlah organisma ( bertambah / berkurang)

Saiz organisma ( bertambah / berkurang)

Kandungan tenaga dalam organisma ( bertambah / berkurang)

Pengeluar

Pengguna tertier

Pengguna sekunder

Pengguna primer

pengeluar Pengguna primer Pengguna sekunder Pengguna tertier

a

b

c d

pengeluar

Pengguna primer

Pengguna sekunder Pengguna

tertier

4

3. Bina satu rantai makanan di dalam kotak yang disediakan menggunakan organisma di bawah. Anda hanya perlu menamakan organisma tersebut dalam rantai makanan yang dibina.

4 (a) Apakah maksud siratan makanan?

Suatu sistem yang terdiri daripada beberapa rantai makanan yang berkait antara sau sama lain. (b) Berdasarkan siratan makanan di atas, bina satu rantai makanan yang mengandungi lima

organisma?

Padi belalang katak ular helang // Padi belalang ayam ular helang

(c) Apakah yang dipindahkan daripada satu organism ke organism yang lain dalam siratan

makanan?

Tenaga

(d) Berdasarkan rantai makanan yang telah dibina dalam 3(b) buat/bina sebuah piramid

nombor.

(e) Apakah yang akan berlaku kepada siratan makanan sekiranya tanamam padi musnah

akibat banjir?

Semua organism dalam siratan makanan mungkin akan musnah

Jagung Tikus Ular

Padi

belalang

ular

helang

gge

katak

5

(f) Bagaimana siaratan makanan dapat membantu dalam mengekalkan keseimbangan alam

semulajadi?

Dengan mengawal bilangan organism pada setiap peringkat dalam siratan makanan.

5. 5. Bencana alam akan menganggu kesimbangan alam :

(a) Menyebabkan perubahan dalam populasi tumbuhan, haiwan dan manusia.

(b) Merosakkan habitat semulajadi.

(c) Mengganggu kitar semulajadi.

(vii) habuk, beracun (viii) hujan asid, udara (ix) fotosintesis (x) Lava (xi) daratan (xii) banjir (xiii) uprooted / musnah 6. Lengkapkan jadual di bawah.

Jenis Kesan kerosakan/kemusnahan

Banjir

(i) Musnahkan hasil tanaman ternakan dan harta benda

(ii) Menyebarkan penyakit berjangkit seperti kolera dan kepialu.

Kemarau

(iii) Tumbuhan akan mati dan menyebabkan kebuluran jika kemarau berpanjangan

Gempa bumi

(iv) Memusnahkan tumbuhan, harta benda dan haiwan

(v) Menyebabkan tsunami jika berlaku di dasar laut.

(vi) Menyebabkan kemusnahan teruk kepada hidupan dan harta benda serta habitat semulajadi organisma.

Letusan gunung berapi

(vii) Menghasilkan habuk dan gas beracun.

(viii)Menyebabkan hujan asid dan pencemaran udara.

(ix) Debu menyumbat liang stoma pada daun → mengurangkan kadar

fotosintesis dan pengeluaran makanan.

(x) Lava akan membakar atau menghapuskan semua benda dalam

laluannya.

Puting beliung Taifoon Saiklon

(xi) Angin ribut bersama hujan lebat yang bergerak dari laut ke daratan

(xii) Akan menyebabkan bandar banjir

(xiii) Pokok-pokok dan bangunan akan musnah

6

Latihan 3. 1. 2.

(b) Pembuangan sisa kilang,

Bahan toksik dan bahan radioaktif, asap daripada kilang.

(a) Peggunaan bahan api fpsil

yang tidak terkawal fuels.

(e)Pembuangan sampah sarap

dan kumbahan.

(d) Pengeluaran bunyi bising, asap

dan gas beracun daripada kenderaan dan mesin.

(f) penggunaan

klorofluorokarbon (c)Peggunaan baja kimia,racun

serangga dan kulat dalam

pertanian yang tidak terkawal.

Punca

Pencema

ran

(a) Mengancam kesihatan

manusia.

(b) Kemusnahan habitat.

(e) Kehilangan sumber

ekonomi.

(d) Kepupusan spesies.

(c) Kemusnahan alam.

Kesan

pencemaran

alam sekitar

7

3.

Pencemaran alam sekitar

Definisi:

Perubahan yang tidak diingini dalam alam semulajadi

disebabkan oleh bahan pencemar yang dibebaskan kepada

alam sekitar oleh aktiviti manusia.

Kesan kepada:

Kesihatan Manusia

1. Mengancam kesihatan

2. Radang saluran pernafasan

dan mata.

3. Menyebabkan kecacatan

mental.

4. Menyebabkan jangkitan

penyakit seperti kolera dan

kepialu

Habitat semulajadi

1. Kehilangan habitat.

2. Tanah menjadi tidak subur.

3. Flora dan fauna terjejas.

Kehilangan sumber ekonomi

1. Kehilangan sumber asli

seperti kayu balak

disebabkan

penebangan hutan.

2. Kehilangan punca

protein (ikan)

3. Menjejaskan aktivit

eko-pelancongan

ecotourisms

Kepupusan spesies

1. Kemusnahan habitat

2. eutrofikasi

8

Latihan 4 1.

Purata suhu global bumi meningkat

Peningkatan haba daripada matahari terperangkap diantara lapisan

atmosfera bumi dan tidak boleh dipantulkan.kembali semula ke angkasa

lepas disebabkan oleh peningkatan gas rumah hijau.

maksud

Disebab

kan

Kesan ke atas

alam sekitar

environment

1. Pencairan ketulan ais secara meluas, menyebabkan aras laut

meningkat.

2. Kawasan rendah mudah mengalami banjir

3.Perubahan cuaca mempengaruhi hasil pertanian

4. Kejadian kemarau di kawasan in kering akan mengakibatkan

kebuluran

5. Kematian karangan laut disebabkan oleh pemanasan di kawasan

tepi pantai.

Pemanasan

Global

9

Latihan 5 1. Lengkapkan rajah. 2. Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul.

Kesan penipisan

lapisan

ozon

(b) Terhadap hidupan lain:

(i) Membunuh fitoplankton

(ii) Merosakkan tanaman dan

pertumbuhan pokok menyebabkan hasil tuaian berkurang

(iii) Mutasi dalam organisma

(a) Terhadap manusia: (i) mutasi (ii) katarak mata (iii) Melemahkan sistem imunisasi manusia

Pengurusan Sumber

Semulajadi yang baik

(a) Pembalakan

(i) penanaman semula hutan

selepas pembalakan dapat

mewujudkan hutan simpan.

(ii)Tindakan tegas ke atas pembalakan haram

(c)Perlombongan

(i) kitar semula hasil logam.

(ii) Cari bahan alternatif meng-

gantikan logam dan bahan api fosil

(b)Perikanan

(i) Haramkan penggunaan pukat

tunda

(ii) Haramkan penangkapan ikan

semasa musim bertelur

season.

(iii) Prevent oil ……………………

(d)Pengurusan Tanah

(i) Menanam tanaman penutup

bumi dan membina teres bukit.

(ii) Mengamalkan kaedah

penanaman bergilir

10

Latihan 6 1 .

(a) Penyataan masalah:

Alga tumbuh di permukaan air dan ikan mati.

(b) Fenomena:

Eutrofikasi

(c) Penjelasan masalah:

Sisa baja yang berlebihan dari ternakan ayam mengandungi nitrat dan sebatian fosfat yang menggalakkan pertumbuhan alga. Racun serangga daripada ladang sayur mengandungi DDT yang berbahaya kepada benda hidup.

(d) Penyelesaian masalah:

Tukar sisa penternakan kepada baja kompos. dan gunakan ia

sebagai baja menggantikan baja kimia.

Gunakan kaedah kawalan biologi sebagai ganti racun serangga.