Upload
phamdat
View
279
Download
7
Embed Size (px)
Citation preview
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 49
BAB IV
Balok Kantilever
Balok kantilever (overstek) adalah balok yang hanya disangga atau dijepit
pada salah satu ujungnya dan ujung lainnya bebas atau tanpa tumpuan. Konstruksi
ini sering dijumpai pada bagian dari sebuah konstruksi gedung. Adapun contoh
penerapan atau aplikasi dari balok kantilever dapat dilihat pada Gambar 4.1
berikut.
Gambar 4.1 Contoh struktur balok kantilever
Berikut ini beberapa contoh soal dan penyelesaian untuk struktur balok kantilever.
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 50
Contoh Soal 1
Penyelesaian :
1. Perhitungan Reaksi Perletakan
ΣMB = 0
VA . 5,5 – P1 . 3 + P2 . 1,5 = 0
VA . 5,5 – 3 . 3 + 2 . 1,5 = 0
VA = 1,091 ton ( )
ΣMA = 0
-VB . 5,5 + P2 . 7 + P1 . 2,5 = 0
-VB . 5,5 + 2 . 7 + 3 . 2,5 = 0
VB = 3,909 ton ( )
Kontrol :
ΣV = 0
VA + VB = P1 + P2
1,091 + 3,909 = 3,0 + 2,0
5,0 ton = 5,0 ton (oke!!!)
VA
A 1 B 2
P2 = 2 ton
VB
P1 = 3 ton
2,5 m 3,0 m 1,5 m
7,0 m
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 51
2. Perhitungan Gaya-gaya Dalam
a) Bentang A – 1 ( 0 ≤ x ≤ 2,5 meter )
ΣMx = 0
VA . x – Mx = 0
Mx = 1,091 x
x = 0 ; MA = 0 tm
x = 2,5 ; M1 = 2,728 tm
ΣV = 0
VA – Lx = 0
Lx = 1,091
x = 0 ; LA = 1,091 ton
x = 2,5 ; L1 = 1,091 ton
ΣH = 0
Nx = 0
xVA Lx
Nx
Mx
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 52
b) Bentang 1 – B ( 0 ≤ x ≤ 3,0 meter )
ΣMx = 0
VA . (2,5 + x) – P1. x – Mx = 0
Mx = 1,091 (2,5 + x) – 3. x
= 2,728 – 1,909x
x = 0 ; M1 = 2,728 tm
x = 3 ; MB = - 2,999 tm
ΣV = 0
VA – P1 – Lx = 0
Lx = 1,091 - 3
= - 1,909
x = 0 ; L1 = - 1,909 ton
x = 3 ; LB = - 1,909 ton
ΣH = 0
Nx = 0
2,5 m x
P1 = 3 ton
Lx
Nx
Mx
VA
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 53
c) Bentang 2 – B ( 0 ≤ x ≤ 1,5 meter )
ΣMx = 0
P . x + Mx = 0
Mx = - 2x
x = 0 ; M2 = 0 tm
x = 1,5 ; MB = - 3,0 tm
ΣV = 0
- P2 + Lx = 0
Lx = 2
x = 0 ; L2 = 2,0 ton
x = 1,5 ; LB = 2,0 ton
ΣH = 0
Nx = 0
P2 = 2 ton
Nx
Mx
x
Lx
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 54
3. Gambar Bidang Momen, Lintang dan Normal
2,5 m 3,0 m 1,5 m
7,0 m
VA
A 1 B 2
P2 = 2 ton
1,091 t
1,909 t
2 t
3 tm
2,728 tm
0 t
+
+
+
-
-
VB
0 t
0 t 0 t
0 tmMOMEN
NORMAL
LINTANG
0 tm
P1 = 3 ton
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 55
Contoh Soal 2
Penyelesaian :
1. Perhitungan Reaksi Perletakan
ΣMB = 0
VA . 4 – q . 4 (½ . 4) + P sin 60° . 2 = 0
VA . 4 – 4 . 4 (½ . 4) + 2,5 sin 60° . 2 = 0
VA = 6,917 ton ( )
ΣMA = 0
-VB . 4 + P sin 60° . 6 + q . 4 (½ . 4) = 0
-VB . 4 + 2,5 sin 60°. 6 + 4 . 4 (½ . 4) = 0
VB = 11,248 ton ( )
Kontrol :
ΣV = 0
VA + VB = q . L + P sin 60°
6,917 + 11,248 = 4 . 4 + 2,5 sin 60°
18,165 ton = 18,165 ton (oke!!!)
ΣH = 0
HA – P cos 60° = 0
HA = 1,250 t ( )
VA VB
A 1B
q = 4 t/m
4,0 m 2,0 m
6,0 m
P = 2,5 ton
= 60°
P V
P HHA
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 56
2. Perhitungan Gaya-gaya Dalam
a) Bentang A – B ( 0 ≤ x ≤ 4,0 meter )
ΣMx = 0
VA . x – q . x (½. x) - Mx = 0
Mx = 6,917 x – 2x2
x = 0 ; MA = 0 tm
x = 4 ; MB = - 4,332 tm
ΣV = 0
VA – q . x – Lx = 0
Lx = 6,917 – 4x
x = 0 ; LA = 6,917 ton
x = 4 ; LB = - 9,083 ton
ΣH = 0
- HA – Nx = 0
Nx = - 1,250
x = 0 ; NA = - 1,250 ton
x = 4 ; NB = - 1,250 ton
q = 4 t/m
HA
X
VA Lx
Nx
Mx
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 57
b) Bentang 1 – B ( 0 ≤ x ≤ 2,0 meter )
ΣMx = 0
P sin 60° . x + Mx = 0
Mx = - 2,165x
x = 0 ; M1 = 0 tm
x = 2 ; MB = - 4,330 tm
ΣV = 0
- P sin 60° + Lx = 0
Lx = 2,165
x = 0 ; L1 = 2,165 ton
x = 2 ; LB = 2,165 ton
ΣH = 0
P cos 60° + Nx = 0
Lx = - 1,250
x = 0 ; L1 = - 1,250 ton
x = 2 ; LB = - 1,250 ton
1
X
Nx
Mx
Lx
P = 2,5 ton
= 60°
V
P H
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 58
3. Gambar Bidang Momen, Lintang dan Normal
q = 4 t/m
4,332 tm
2,165 t
6,917 t
9,083 tm
1,250 t
0 t 0 t
0 t 0 t
0 tm0 tm
++
-
-
-
LINTANG
NORMAL
MOMEN
P = 2,5 ton
= 60°
P V
P H
VA VB
A 1B
4,0 m 2,0 m
6,0 m
HA
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 59
Contoh Soal 3
Penyelesaian :
1. Perhitungan Reaksi Perletakan
ΣMB = 0
VA . 5 – ½ q . 3 (13 . 3) + P sin 60° . 2 = 0
VA . 5 – ½ . 3 . 3 (13 . 3) + 2,5 sin 60° . 2 = 0
VA = 0,034 ton ( )
ΣMA = 0
-VB . 5 + P sin 60° . 7 + ½ q . 3 (23 . 3 + 2) = 0
-VB . 5 + 2,5 sin 60°. 7 + ½ 3 . 3 (23 . 3 + 2) = 0
VB = 6,631 ton ( )
Kontrol :
ΣV = 0
VA + VB = ½ q . L + P sin 60°
0,034 + 6,631 = ½ 3 . 3 + 2,5 sin 60°
6,665 ton = 6,665 ton (oke!!!)
ΣH = 0
HA – P cos 60° = 0
HA = 1,250 t ( )
3,0 m 2,0 m
7,0 m
q = 3 t/m
2,0 m
P V
VA VB
A 1 B 2
HA
P = 2,5 ton
= 60°P H
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 60
2. Perhitungan Gaya-gaya Dalam
a) Bentang A – 1 ( 0 ≤ x ≤ 2,0 meter )
ΣMx = 0
VA . x – Mx = 0
Mx = 0,034 x
x = 0 ; MA = 0 tm
x = 2 ; M1 = 0,068 tm
ΣV = 0
VA – Lx = 0
Lx = 0,034
x = 0 ; LA = 0,034 ton
x = 2 ; L1 = 0,034 ton
ΣH = 0
- HA – Nx = 0
Nx = - 1,250
x = 0 ; NA = - 1,250 ton
x = 2 ; N1 = - 1,250 ton
X
HA
Lx
Nx
Mx
VA
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 61
b) Bentang 1 – B ( 0 ≤ x ≤ 3,0 meter )
ΣMx = 0
VA . (2 + x) – ½ qx . x (13 . x) - Mx = 0
Mx = 0,034 (2 + x) – ½ x . x (13 x)
= 0,068 + 0,034x – 1 6 x3
x = 0 ; M1 = 0,068 tm
x = 3 ; MB = - 4,330 tm
ΣV = 0
VA – ½ qx . x – Lx = 0
Lx = 0,034 – ½ x . x
= 0,034 – ½ x2
x = 0 ; L1 = 0,034 ton
x = 3 ; LB = - 4,466 ton
ΣH = 0
HA – Nx = 0
Nx = - 1,250
x = 0 ; N1 = - 1,250 ton
x = 3 ; NB = - 1,250 ton
X
q = 3 t/m
2,0 m
Lx
Nx
MxHA
VA
𝑞𝑥𝑞𝑜
=𝑥
𝐿
𝑞𝑥 =𝑞𝑜𝐿𝑥
𝑞𝑥 = 𝑥
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 62
c) Bentang 2 – B ( 0 ≤ x ≤ 2,0 meter )
ΣMx = 0
P sin 60° . x + Mx = 0
Mx = - 2,165x
x = 0 ; M2 = 0 tm
x = 2 ; MB = - 4,330 tm
ΣV = 0
- P sin 60° + Lx = 0
Lx = 2,165
x = 0 ; L2 = 2,165 ton
x = 2 ; LB = 2,165 ton
ΣH = 0
P cos 60° + Nx = 0
Lx = - 1,250
x = 0 ; L2 = - 1,250 ton
x = 2 ; LB = - 1,250 ton
X
Nx
Mx
Lx
P V P = 2,5 ton
= 60°P H
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 63
3. Gambar Bidang Momen, Lintang dan Normal
A 1 B 2
q = 3 t/m
0 t
0 tm
P = 2,5 ton
= 60°
4,332 tm
0,068 tm
4,466 tm
2,165 t
0,034 t
1,250 t
+
+
-
-
+
-
P V
P H
LINTANG
NORMAL
MOMEN0 tm
0 t
0 t0 t
HA
3,0 m 2,0 m
7,0 m
2,0 m
VA VB
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 64
Contoh Soal 4
Penyelesaian :
1. Perhitungan Reaksi Perletakan
ΣMB = 0
MB – P2 . 10 – P1 . 8 – q . 5 ( ½ . 5) = 0
MB – 4 . 10 – 6 . 8 – 10 . 5 ( ½ . 5) = 0
MB = 213 ton . meter ( )
ΣV = 0
VB – P1 – P2 – q . L = 0
VB – 4 – 6 – 10 . 5 = 0
VB = 60 ton ( )
ΣH = 0
HB + P3 = 0
HB = - 3 ton ( )
= 3 ton ( )
3,0 m 5,0 m
10,0 m
A 1
2,0 m
2
P1 = 6 tonP2 = 4 ton
P3 = 3 tonB
q = 10 t/m
VB
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 65
2. Perhitungan Gaya-gaya Dalam
a) Bentang A – 1 (0 ≤ x ≤ 2,0 meter )
ΣMx = 0
- P2 . x – Mx = 0
Mx = - 4 x
x = 0 ; MA = 0 tm
x = 2 ; M1 = - 8,0 tm
ΣV = 0
- P2 – Lx = 0
Lx = - 4
x = 0 ; LA = 4,0 ton
x = 2 ; L1 = 4,0 ton
ΣH = 0
P3 – Nx = 0
Nx = 3
x = 0 ; NA = 3,0 ton
x = 2 ; N1 = 3,0 ton
X
P2 = 4 ton
P3 = 3 ton
Lx
Nx
Mx
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 66
b) Bentang 1 – 2 (0 ≤ x ≤ 3,0 meter )
ΣMx = 0
- P2 .(2 + x) – P1 . x – Mx = 0
Mx = - 4 (2 + x) – 6 x
x = 0 ; M1 = - 8,0 tm
x = 3 ; M2 = - 38,0 tm
ΣV = 0
- P2 – P1 – Lx = 0
Lx = - 4 – 6
x = 0 ; L1 = - 10,0 ton
x = 3 ; L2 = - 10,0 ton
ΣH = 0
P3 – Nx = 0
Nx = 3
x = 0 ; N1 = 3,0 ton
x = 3 ; N2 = 3,0 ton
X2,0 m
P1 = 6 ton
Lx
Nx
Mx
P2 = 4 ton
P3 = 3 ton
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 67
c) Bentang 2 – B ( 0 ≤ x ≤ 5,0 meter )
ΣMx = 0
- 4 (5 + x) – 6 (3 + x) – q . x ( ½ x) – Mx = 0
Mx = - 20 – 4x – 18 – 6x – 5x2
= - 38 – 10x – 5x2
x = 0 ; M2 = - 38,0 tm
x = 5 ; MB = - 213,0 tm
ΣV = 0
- P2 – P1 – q . x – Lx = 0
Lx = - 4 – 6 – 10x
= - 10 – 10x
x = 0 ; L2 = - 10,0 ton
x = 5 ; LB = - 60,0 ton
ΣH = 0
P3 – Nx = 0
Nx = 3
x = 0 ; N2 = 3,0 ton
x = 5 ; NB = 3,0 ton
3,0 m X2,0 m
q = 10 t/m
Lx
Nx
Mx
P1 = 6 tonP2 = 4 ton
P3 = 3 ton
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 68
3. Gambar Bidang Momen, Lintang dan Normal
A 1 2
P1 = 6 tonP2 = 4 ton
P3 = 3 tonB
0 tm
0 t
3,0 t
4,0 t
10,0 t
60,0 t
8,0 tm
38,0 tm
213,0 tm
q = 10 t/m
0 t
-
+
-
+LINTANG
NORMAL
MOMEN
0 t
0 tm
0 t
VB
3,0 m 5,0 m
10,0 m
2,0 m
Noviyanthy H. MT.
Statika dan Mekanika Bahan 1 69
SOAL LATIHAN
1. Hitunglah reaksi perletakan, gaya-gaya dalam dari struktur statis tertentu
dibawah ini dan gambarkan bidang momen, lintang dan normal dengan
mencantumkan ordinat-ordinat penting!
2. Hitunglah reaksi perletakan, gaya-gaya dalam dari struktur statis tertentu
dibawah ini dan gambarkan bidang momen, lintang dan normal dengan
mencantumkan ordinat-ordinat penting!
3. Hitunglah reaksi perletakan, gaya-gaya dalam dari struktur statis tertentu
dibawah ini dan gambarkan bidang momen, lintang dan normal dengan
mencantumkan ordinat-ordinat penting!
P 2 = 3 ton
= 45°
P1 = 2 ton P3 = 4 ton
2 m 2 m 2 m 2 m
2 m 2 m 2 m 2 m
q = 2 t/mq = 3 t/m
3 m
P1 = 2 ton P2 = 4 ton q = 4 t/m
0,5 m1 m