Bab7.FREIRE.swami.vivekananda Epe211

Bab 7: Paulo Freire and Swami Vivekananda

1

BBBaaabbb 777:::

PPPaaauuulllooo FFFrrreeeiiirrreee dddaaannn VVViiivvveeekkkaaannnaaannndddaaa

Tak

Setelah selesai Bab ini, anda akan dapat:

Memerihal latarbelakang Paulo Freire

Menilai pandangan Freire tentang peranan pendidikan

Jelaskan kurikulum yang dicadangkan oleh Freire

Menganalisis pendapat Vivikananda tentang matlamat pendidikan

Menilai cadangan Vivikananda tentang kurikulum

Chapter Outline 7.1 Siapakah Paulo Freire?

7.2 Pandangan Freire tentang pendidikan

7.3 Kurikulum menurut Freire

7.4 Kaedah mengajar menurut Freire

7.5 Siapakah Vivekananda?

7.6 Matlamat pendidikan menurut

Vivekananda

7.7 Kurikulum menurut Vivekananda

Ringkasan

References

Bab ini membincang hujah-hujah yang dikemukakan oleh dua ahli falsafah tentang

pendidikan; iaitu, Paulo Freire dan Swami Vivekananda. Freire yang berasal daripada

Brazil menekankan pentingnya pendidikan membawa kesedaran di kalangan golongan

miskin tentang masalah yang dihadapi. Vivekananda yang berasal daripada India

menegaskan pentingnya melahirkan kebolehan yang sedia ada pada individu. Beliau

menyenarakan beberapa peranan guru dan pentingnya golongan miskan dan kaum wanti

diberi peluang pendidikan.

Bab 1:

Pengenalan

Bab 2:

Perspektif Awal Tentang Kurikulum

Bab 3:

Confucius dan Mencius

Bab 4:

Al-Farabi dan Ibnu Sina

Bab 5:

Socrates, Plato & Aristotle

Bab 6:

Jean Rousseau & John Locke

Bab 7:

Paulo Freire dan Swami Vivekananda

Bab 8:

Rabindranath Tagore and Froebel

Bab 9: Kemahiran Abad ke21


2

Paulo Freire dilahirkan di Recife, di

Brazil, Amerika Selatan pada 19

September, 1921. Pada ketika itu Brazil

adalah mundur.

Dia bersama adiknya dididik untuk

mengikuti agama Katolik secara

traditional oleh ibu mereka. Bapa beliau

meninggal dunia ketika dia berumur 13

tahun. Ibunya berjaya memujuk sebuah

sekolah menengah swasta di Recife

menerima anaknya sebagai pelajar dan

diberi biasiswasa.

Oleh kerana Freire datang daripada

keluarga berpendapatan rendah, beliau

menghadapi kesulitan menyesuaikan diri

bersama pelajar-pelajar lain daripada

golongan kaya. Di antara 1928 hingga 1932, dunia menghadapi krisis ekonomi yang

sungguh teruk. Keluarga Freire berpindah ke Jaboatão kerana ia lebih murah dan tidak

mampu terus bermaustatin di Recife. Oleh demikian, Freire telah kehilangan dua

tahun sekolah menengah. Beliau dianggap sebagai pelajar sederhana sehingga tamat

sekolah menengah.

Di Jaboatão, Freire mula sedar tentang dunia sekeliling dan sungguh prihatin tentang

kemiskinan penduduk tempatan. Contohnya, terdapat ramai orang yang tidak cukup

makan dan ada pula yang kebuluran.

Pada umur 20 tahun, Freire mempelajari undang-undang tetapi pengajiannya

terkandas akhibat kemiskinan dan terpaksa mencari kerja untuk membantu

keluarganya. Ketika mengikuti program undang-undang, beliau menguasai tatabahasa

Protugis serta mempelajari falsafah dan sosiologi bahasa.

Pada tahun 1944 beliau berkhawin dengan Elza Maia Costa Oliveira, seorang guru

sekolah rendah. Freire mula bekerja sebagai peguam tetapi telah menamatkan bekerja

sebagai peguam sebelum membela kliennya yang pertama, seorang doktor gigi. Lihat

perbualan di bawah dengan isterinya.

Paulo Freire (1921 – 1997)

"I spelled rat with two 'rs' (i.e. rrat) until I was fifteen”.

7.1 SIAPAKAH PAULO FREIRE?


3

Isterinya mempunyai pengaruh yang nyata dalam kehidupan Freire serta penglibatan

beliau dalam pendidikan. Pada tahun 1957, Freire telah dilantik sebagai Pengarah

Bahagian Penyelidikan dan Perancangan di Pernambuco. Tesis beliau bertajuk

“Pendidikan Dewasa dan Masyarakat Terpinngir: Masalah Mocambos” ( Education of

Adults and Marginal Populations: the Mocambos Problem) yang dibentangkan dalam

susatu Persidangan Pendidikan, memberi tumpuan kepada kehidupan seharian pelajar.

Beliau menekankan pentingnya berkerjasama dengan rakyat dan bukan memakasa

mereka mengikuti sesuatu. Ini berbeza dengan masayarakat Brazil yang autokratik,

mengamal diskriminasi dan elitist selama berabad-abad memperhambakan kaum

miskin. Dua tahun kemudian beliau dilantik sebagai Profesor Sejarah dan Falsafah

Pendidikan di Sekolah of Seni Halus, Universit Recife.

Selain daripada kegiatan akademik dan pentadbiran, Freire giat terlibat dengan

pergerakan pendidikan untuk rakyat jelata pada awal tahun 1960-an. Yang paling

tereknal ialah Gerakan Kebudayaan Popular (Movement for Popular Culture) di

Recife.

Beliau mengetuai kempen literasi yang

dipanggil "Kaki Ayam Pun Boleh

Belajar Membaca" (Bare feet can also

learn to read) di daerah Rio Grande di

Norte. Freire mencuba kaedah mengajar

dikalangan 300 petani tebu (Lihat Rajah

7.1).

Apabila eksperimen telah beliau berjaya, Freire telah dijemput oleh Presiden Joao

Belchior Goulart untuk melaksanakan kempen literasi di seluruh negara. Program ini

melibatkan 5 juta dewasa yang buta huruf. Pada mas itu, di Barazil hanya individu

yang kenal huruf dibenarakan mengundi. Ini telah menghadkan bilangan orang yang

boleh mengundi dan secara tak langusung mengekalkan kuasa di kalangan segelintir

tuanpunya tanah. Kini kedudukan dan kuasa tuanpunya tanah mula terancam dengan

penambahan bilangan kaum tani yang mempunyai kuasa dan hak mengundi.

Frerie: "You know what, I'm not going to be a lawyer."

Elza: "I was hoping for that. You're an educator"

(source: Pedagogy of Hope, p. 17).

Rajah 7.1: Kempen membaca “The

"Bare feet can also learn to read"


4

Bagaimana pun, program mendidik kaum tani terjejas apabila pihak tentera telah

mengambil alih kuasa dengan mengguling kerajaan Preident Joao Belchior Goulart

dan pemerintahan tentera dikenalkan selama 20 tahun.

Freire telah ditangkap dan

dipenjarakan di Olinda dan sekali lagi

Recife selama lebih dua bulan, Beliau

terpaksa memohon perlindungan

politik di kedutaan Bolivia di Rio dan

melarikan diri ke La Paz, Bolivia.

Kemudian, kerana masalah kesihtan,

Beliau berpindah ke Santiago, Chile

(Lihat Rajah 7.2).

Beliau berada di dalam keadaan

buangan di Chile selama hampir 16

tahun di mana beliau bekerja sebagai

seorang pendidik dewasa. Kemudian,

di antara 1969-1970, beliau pergi ke

Harvard University, Massachusetts,

Amerika Syarikat. Setahun kemudian

Freire berpindah ke Geneva,

Switzerland hingga 1979. Beliau

bekerja dan mengembara di bawah

naungan Majlis Gereja Sedunia

(World Council of Churches) sebagai

duta literasi Dunia Ketiga.

Freire telah mengembara ke merata dunia, berdialog dan memberi syarahan tentang

idea dan pengalaman beliau di dalam seminar, persidangan dan kongres. Beliau juga

menjadi penasihat kepada kerajaan-kerajaan yang memberontak di Afrika, Amerika

Tengah dan Caribbean.

Freire kembali ke Brazil pada tahun 1980 dan dilantik sebagai profesor di Catholic

University of Sao Paulo. Kemudian beliau dijemput memegang jawatan sebagai

Setiausaha Perbandaran Pendidikan dalam pentadbiran Datuk Bandar Luiza Erundina.

Beliau memperkenalkan suatu model pendidikan untuk tadikda dan skeolah di

kawasan-kawasan miskin yang melibatkan kira-kira sejuta kanak-kanak. Beliau juga

memperkenalkan program baru untuk mempertingkatkan tahap literasi dikalangan

dewasa yang miskin.

Freire meninggal dunia pada tahun 1977 pada usia 75 tahun akhibat serangan jantung.

Sepanjang hayatnya, Freire terlibat dengan mendidik golongan miskin di Brazil untuk

membolehkan mereka mengambil bahagian dalam proses demokrasi.

AKTIVITI PEMBELAJARAN

a) Perihalkan riwayat hidup Paulo Freire

b) Apakah keadaan masyrakat Brazil ketika itu?

c) Bagaimana Freire cuba menyelesaiakn masalah

masyarakay Brazil?

Rajah 7.2: Peta Amerika Syarikat


5

HASIL KARYA FREIRE

Pedagogy of the Oppressed (Pedagogi Orang Terdindas)

ialah buku yang diterbitkan pada tahun 1972 dan

merupakan karya beliau yang paling terkenal. Dalamnya

diperkenalkan “konsep perbankan” (banking concept)

yang mengandaikan pelajar sebagai tin kosong dan ilmu

dicurahkan ke dalam.

Beliau menentang sistem pendidikan yang

menganggap manusia sebagai objek atau alat.

Beliau berhujah bahawa pendidikan harus

merupakan suatu eksplorasi budaya dengan

bertumpu mempelajari budaya sendiri.

Tugas pendidikan ialah untuk membebaskan rakyat

daripada keadaan kemiskinan.

Pedagogy of Hope (Pedagogi Harapan) ialah sebuah buku yang diterbitkan Freire

pada tahun 1992. Dalam buku ini, beliau berhujah bahawa tanpa harapan, kita mudah

putus asa dan tidak boleh mula berjuang untuk menukar keadaan. Walau

bagaimanapun, hanya mempunyai harapan tidak mencukupi kerana perlu diikuti

dengan tindakan

Adalah tidak mencukupi hanya menyampaikan ilmu (transmit knowledge)

tetapi pelajar perlu digalakkan untuk bertanya "kenapa" tentang fakta-fakta

ekonomi, sosial, politik, ideologi dan sejarah yang disampikan.

Pelajar perlu diajar untuk belajar (learn how to learn)

Pelajar perlu diajar tentang budaya mereka. Walau bagaimanapun, mereka

tidak boleh berfikiran sempit tetapi mempunyai perspektif global.

Buku-Buku Lain

The Politics of Education: Culture, Power, and Liberation diterbitkan pada

1985.

Literacy: Reading the Word & the World. (1987). Boston, Massachusetts:

Bergin & Garvey Publishers.

Pedagogy of the City. (1993). New York: Continuum Press.


6

Letters to Cristina: Reflections on My Life and Work. (1996). New York:

Routledge.

Pedagogy of the Heart. (1997). New York: Continuum Press.

Teachers as Cultural Workers. Letters to those Who Dare to Teach (1997).

Boulder, CO: Westview Press.

Beliau sangat mengambil berat tentang rakyat yang miskin dan buta huruf negara

yang tidak mempunyai akses kepada pendidikan. Beliau mahu orang-orang yang

terpinggir ini dididik; untuk memberi kuasa kepada mereka supaya mereka dapat

mengambil bahagian dalam proses demokrasi.

Freire berpegang kepada perspektif “REKONSTRUKTIVISME” yang melihat

peranan pendidikan sebagai mendidik individu untuk mengubah masyarakat yang

tidak adil (Kita telah membincang perspektif ini di Bab 2). Pendidikan harus

meningkatkan kesedaran pelajar untuk berfikir secara demokratik dan mempersoalkan

apa sahaja yang mereka belajar.

Kewarganegaraan

Pendidikan boleh diakses oleh golongan miskin dan yang ditindas bukan sahaja di

Brazil tetapi diseluruh dunia. Pendidikan harus mengajar kewarganegaraan. Apakah

kewarganegaraan?

7.2 PENDIDIKAN MENURUT PAULO FREIRE

Kewarganegaraan membayangkan kebebasan untuk bekerja, makan, berpakaian, memakai kasut, tidur di sebuah rumah, untuk menyara hidup diri sendiri dan keluarga, bercinta, marah, menangis, untuk membantah, untuk menyokong, untuk bergerak, menganuti apa jua agama, menyertai apa jua parti, mendidik diri sendiri dan keluarga. [Freire, Paulo; Pedagogy of the Oppressed, The Continuum

Publishing Corporation, New York, 1972.]


7

Tolenrasi

Freire inginkan sistem pendidikan mengajar pelajar supaya menjadi lebih toleran.

Apakah tolenrasi?

Konsep Perbankan

Freire menentang hebat “konsep perbankan” dalam pendidikan. Apakah konsep

perbankan? Guru mendeposit ilmu ke dalam sesuatu repositori pengetahuan yang

besar. Pelajar datang ke "bank" atau repositori ilmu untuk mengeluarkan pengetahuan

dan kemahiran yang mereka memerlukan untuk kehidupan seharian (Lihat Rajah 7.3).

Beliau berhujah bahawa ilmu bukanlah sesuatu komoditi yang boleh dipindahkan

daripada guru kepada pelajar. Pelajar perlu membina pengetahuan daripada

pengetahuan sedia ada mereka. Guru-guru mesti belajar bagaimana pelajar memahami

dunia mereka supaya guru memahami bagaimana mengajar pelajar-pelajar mereka.

Guru menyimpan maklumat Pelajar mengeluarkan maklumat

Tolenrasi memerlukan hormat, disiplin dan etika……Tolenrasi ialah

satu sifat mulia yang mengajar kita hidup dengan orang yang

berlainan. Ia mengajar kita mempelajari daripada dan menghormati

perbezaan.

[Freire, Paulo; Pedagogy of the Oppressed, The Continuum

Publishing Corporation, New York, 1972. pg. 42]


a) Senaraikan hasil karya Paulo Freire.

b) Apakah yang ditekankan dalam buku Pedagogy of the

Oppressed and Pedagogy of Hope?

c) Apakah implikasi terhadap pendidikan hari ini?

Rajah 7.3 Konsep

perbankan


8

[Konsep ini sama seperti diutarakan oleh Socrates dalam Bab 3]

Beliau percaya bahawa pembelajaran hanya berlaku apabila pelajar menganalisis

kandungan secara kritis, mereflek apa yang dipelajari dan membina makna baru dari

ilmu yang dipelajari. Pembelajaran ialah satu proses di mana pengetahuan yang

disampaikan kepada pelajar berinteraksi dengan pengetahuan yang disampaikan

melalui kefahaman, perbincangan dan refleksi.

Untuk mengelakkan orang-orang miskin dan buta huruf daripada dimanipulasi oleh

mereka yang berkuasa, Freire mencadangkan bahawa kurikulum mesti datang

secara langsung daripada rakyat dan digubal oleh mereka. Dalam erti kata lain,

kurikulum tidak mesti dipisahkan daripada realiti. Pelajar tidak perlu mempelajari

sesuatu yang tidak berkaitan dengan dunia sebenar mereka dan tidak penting untuk

mereka.

Pengetahuan terdiri daripada kandungan, emosi (perasaan) dan logik (pemikiran) dan

sekolah harus mengaitkan komponen-komponen ini dan tidak memisahkan antara

mereka. Menurutnya,

Pengajaran Bahasa

Menurut Freire, salah satu kesilapan yang sering dilakukan ialah memisahkan

membaca dan menulis.

Bertambah pula, sejak awal lagi, kanak-kanak diajar membaca dan menulis sebagai

terpisah daripada proses pembelajaran umum. Pemisahan ini diamalkan oleh guru dan

juga pelajar secara berterusan.

......pengajaran bukanlan suatu proses pemindahan pengetahuan daripada

guru kepada pelajar. Pemindahan secara mekanikal wujud apabila

pelajara menghafal, yang saya telah mengkritik.

[Freire, Paulo; Pedagogy of the Oppressed, The Continuum Publishing

Corporation, New York, 1972. pg. 22]

7.3 KURIKULUM MENURUT PAULO FREIRE


a) Jelaskan „konsep pembankan‟. Mengapakah Freire

menentang „konsep pembankan‟ dalam pendidikan?

b) Sejauh manakah sekolah-sekolah di Malaysia

Mengamalkan „konsep pembankan‟?


9

Pengetahuan harus dianggap sebagai dinamik dan tidak statik, saling berkait dan tidak

terpisah. Pengetahuan tidak sepatutnya diterima oleh golongan miskin dan buta huruf

tanpa penilaian kritis.

METODOLOGI FREIRE MENGKAJI MASALAH MASYARAKAT

Metodologi atau Kaedah mengajar yang digunakan oleh Freire untuk membantu

pelajar dewasa (seperti petani, pekerja kilang) mengkaji dan memahami masalah yang

mereka menghadapi:

1. Mengenal pasti Masalah:

Langkah pertama ialah mengenal pasti masalah (identification of problems). Untuk mengenal pasti masalah, pelajar dan guru terlibat dalam membuat penyelidikan tentang masalah yang telah dikenal pasti. Guru perlu mengetahui latar belakang pelajar seperti kerja mereka, kehidupan sekolah mereka dan isu-isu yang dihadapi oleh mereka 2. Menghasilkan Kod

Langkah kedua adalah untuk mewakili

masalah dengan menggunakan kod tertentu

seperti melukis masalah dalam bentuk rajah,

menggunakan objek atau mengadakan

pertunjukan boneka atau puppet show (Lihat

Rajah 7.4). Kemudian guru membincang

bersama pelajar tenatang lukisan atau

pertunjukan boneka dan masalah yang

diwakili.

3. Pelajar Menceritakan Pengalaman Mereka dengan Masalah yang Dikenal

Pasti

Langkah ketiga, pelajar menghuraikan masalah yang ditunjukkan (lukisan atau

pertunjukan boneka) dalam kumpulan. Mereka diminta mengaitkan pengalaman

mereka dengan masalah.

4. Menganalisis Masalah atau Situasi

Langkah keempat adalah apabila pelajar dan guru bertanya mengapa masalah

berkenaan berlaku dan punca masalah. Masalah dianalisis daripada tiga perspektif:

a) peribadi, b) budaya, & c) institusi.

Kemudian ahli-ahlai diminta melukis 'pokok masalah‟ (Lihat Rajah 7.5).

BATANG mewakili masalah-masalah tertentu (problems) yang telah

dipersetujui ahli kumpulan

DAUN mewakili akibat / kesan (effects) masalah

AKAR mewakili punca (causes) masalah

Rajah 7.4 Pertunjukan boneka


10

\

5. Bertindak dan Mengubah Keadaan:

Langkah terakhir melibatkan kedua-dua pelajar dan guru membincang pelan tindakan

yang diperlukan untuk menyelesaikan masalah serte merta dan diikuti dengan pelan

tindakan jangka panjang.

KAEDAH LATIHAN LITERASI UNTUK ORANG DEWASA OLEH FREIRE

Bagi mengajar pelajar dewasa membaca dan menulis, Freire memperkenalkan kaedah

pengajaran literasi yang dipanggil "Kaedah Latihan Literasi Paulo Freire".

Berikut adalah langkah-langkah kaedah berkenaan:

Langkah 1: Konteks

Langkah pertama ialah mengkaji konteks atau keadaan sekitar di mana latihan literasi

dikendalikan. Guru meneliti kehidupan orang yang diajar serta bahasa yang

digunakan (seperti kosa kata tempatan) dan masalah yang dihadapi. Temu duga

dilakukan untuk mengetahui keinginan, kekecewaan mereka, dan harapan mereka.

Usaha dilakukan untuk melibatkan rakyat tempatan pada peringkat awal lagi. Freire

menegaskan bahawa bahasa dan perkataan yang digunakan dalam latihan literasi perlu

datang daripada penduduk tempatan dan bukan dari guru.

Rajah 7.5 Pokok Masalah


11

Langkah 2: Pemilihan Perkataan

Langkah kedua ialah pemilihan 'perkataan generatif'. Menurut Freire, perkataan

adalah "generatif" apabila ia menggalakkan pelajar mempelajari perkataan baru. Tiga

kriteria yang perlu digunakan dalam memilih kata-kata ialah:

1) Perkataan harus mengandungi bunyi asas bahasa Portugis dan Sepanyol

[Portugis adalah bahasa kebangsaan Brazil dan Sepanyol adalah bahasa

kebangsaan jiran-jirannya seperti Bolivia & Mexico).

2) Perkataan-perkataan yang dipilih perlu disusun supaya pelajar mula dengan

mempelajari perkataan dan sebutan yang mudah kepada perkataan dan sebutan

yang lebih kompleks.

3) Perkataan yang dipilih mestilah berguna dalam memahami dan menerangkan

kehidupan seharian, budaya dan politik penduduk tempatan (contohnya

perkataan Portugis vot = undi, favela = setinggan, povo = rakyat)

Langkah 3: Latihan Literasi Langkah ketiga ialah pelaksanaan latihan literasi

sebenar. Pelajar diperkenalkan kepada perkataan

generatif. Gambar dan ilustrasi digunakan untuk

menjelaskan maksud sesuatu perkataan.

Sesuatu perkataan dipisahkan kepada suku

katanya. Contohnya, perkataan favela yang

bermakna setinggan dipisahkan kepada fa-ve-lah.

Sambil pelajar mengdekod perkataan favela,

mereka juga disedarkan tentang keadaan

setinggan yang mereka tinggal.

Bagi Freire, latihan literasi bukanlah satu proses

mekanikal semata-mata untuk mengajar seorang

untuk membaca dan menulis. Ia adalah untuk

membawa kesedaran tentang pihak berkuasa

yang menindas mereka dan kuasa ditangan

mereka untuk mencabar pihak berkuasa dan

menuntut kebebasan

Rajah 7.6 Freire mengajar kelas

dewasa


12

Berikut ialah pandangan Paulo Freire tenatang Guru:

Guru mestilah seorang yang rendah diri, penyayang dan menghormati pelajar.

Guru yang merendah diri akan mendengar dan memahami kehendak dan

masalah pelajar miskin dan jahil.

Guru mestilah peka terhadapa keperluan pelajar dan boleh mentafsir bahasa

lisan dan bukan lisan pelajar.

Freire menentang „dikotomi atau perpisahan guru-pelajar‟ dan menegaskan

ia harus dimansuhkan. Beliau mencadangkan bahawa hubungan antara guru

dan pelajar haruslah seperti hubungan ibu bapa dan anak-anak mereka. Iaitu,

suatu hubungan yang mesra, saling menghormati dan hubungan dua hala.

Beliau juga tidak setuju dengan amalan bahawa “guru terhad kepada mengajar

dan murid terhad kepada belajar”. Sebaliknya, beliau mencadangkan bahawa

keadaan perlu diwujud dimana “guru juga belajar dan pelajar diberi peluang

mengajar”. Ini akan menggalakkan penglibatan secara aktif kedua-dua guru

dan pelajar dalam proses pendidikan.


a) Jelaskan secara ringkas kaedah yang cadangkan

Freire dalam penyelesaian masalah. Sejauh manakah

anda bersetuju kaedah ini berkesan?

b) Bincangkan keberkesanan penggunaan „pokok masalah‟.

c) Komen tentang kaedah latihan literasi yang dicadangkan

Freire. Adakah anda bersetuju?

7.4 PENDAPAT PAULO FREIRE TENTANG GURU


13

Nama asal, Swami Vivekananda ialah Narendranath

Datta dan lahir pada tahun 1863 di Calcutta. Bapanya

seorang peguam dan pencinta seni dan sastera yang

berfikiran liberal. Sebaliknya, ibunya adalah seorang

Hindu yang soleh dan berpegang kepada amalan agama

Hindu. Pengaruh kedua-dua ibu bapanya, walaupun

berbeza menyediakan persekitaran di mana

Narendranath diasuh menjadi belia bercita-cita tinggi.

Narendranath terekenal dengan kebolehan mental yang

luar biasa dan keupayaan bertumupu perhatian dan

bertenang walau pun keadaan sekitar adalah berkacau-

bilah. Sejak kecil lagi Narendranath dikagumi oleh

sami-sami yang mengembara (wandering monks) dan

mempercayai bahawa satu hari nanti dia akan menjadi

seorang sami.

Setelah selesai matrikulasi, Narendranath menyertai

sebuah kolej untuk melanjutkan pelajaran. Beliau mempelajari falsafah barat dan ini

telah menimbulkan beberapa keraguan. Apabila beliau berjumpa dengan

cendiakawan-cendiakawan, beliau tidak berpuas hati dengan jawapan yang diberikan

mereka.

Beliau telah mendengar tentang seorang ketua agama terkenal bernama Sri

Ramakrishna Paramahamsa yang tidak pernah mempunyai pendidikan formal.

Narendranath pergi ke Dakshineshwar dengan kawan-kawannya untuk menemui

Ramakrishna. Di khalayak ramai, dia bertanya kepada Ramakrishna .... "Pernahkah

anda melihat Tuhan?". Ramakrishna menjawab, "Ya, saya ada, sama seperti saya

melihat anda". Narendra berazam untuk belajar daripada beliau.

Tidak lama kemudian, Narendranath telah meneriama Ramakrishna sebagai gurunya

dan seterusnya menjadi pengikutnya. Ramakrishna sangat tertarik dengan soalan-

soalan yang ditanya pengikut kesayangannya.

Apabila Ramakrishna meninggal dunia, beliau mengambil menjaga semua sami alam

kuil. Akhirnya Narendranath telah melepaskan segala harta benda duniawi dan

menjadi 'Sanyasi' iaitu seorang yang hidup dengan sederhana, berjimat dan hampir

hidup sebagai mengemis. Beliau kenali sebagai Swami Vivekananda.

Swami Viviekananda mengajar bahasa Sanskrit dan falsafah, serta memastikan semua

orang bersenam dan bermeditasi atau bertafakur. Pada tahun 1893, beliau menghadiri

Persidangan Agama-Agama Sedunia di Chicago, Amerika Syarikat. Dalam ucapan

utama, beliau mengatakan bahawa semua agama sampai ke Tuhan yang sama, seperti

SWAMI VIVEKANANDA 1863–1902

7.5 SIAPAKAH SWAMI VIVEKANANDA?


14

semua sungai akhirnya akan sampai ke lautan. Beliau mengatakan, “Saya telah

mengkaji semua agama – Hinduisme, Islam, Kristian – dan dapati bahawa perjalannya

mungin berbeza tetapi semua menuju ke Tuhan yang sama” (Gospel, 35).

Pada tahun 1897, beliau mendirikan Misi Ramakrishna di India, berhampiran Sungai

Ganges. Tujuan pertubuhan ini ialah untuk meningkatkan masyarakat miskin dengan

menyediakan peluang pelajaran, kemudahan perubatan dan sebagainya. Beliau

Beliau meninggal dunia pada tahun 1902 pada uisa 39 tahun. Dia telah menulis kira-

kira 17 buku dan beberapa artikel dalam journal.

Sebahagian besar pandangan Vivekananda tentang pendidikan berdasarkan doktrin

Vedanta seperti dinyatakan dalam kitab-kitab Veda, yang paling kuno di India.

Pengajaran asas Vedanta ialah Tuhan wujud dalam setiap makhluk hidup. Agama

ialah mencari pengetahuan-kendiri (self-knowledge) dan mencari ketuhanan dalam

diri sendiri. Doktrin Vedanta mengakui bahawa terdapat pelbagai pendekatan yang

berbeza mendekati Tuhan, dan semua adalah sah. Apa jua jenis amalan kerohanian

atau „spiritual‟ akan membawa kepada kesedaran diri. Oleh itu, Doktrin Vedanta

mengajar manusia menghormati semua agama.

Menurut Vivekananda, peranan utama pendidikan ialah ialah untuk menghapuskan

gejala sosial dan membentuk masa depan manusia. Walau pun beliau tidak menulis

buku tertentu tentang pendidikan, beliau telah menyumbang pelbagai hujah yang

relevan hingga ke hari ini. Untuk memahami pendapat, kita perlu menganalisis

penyataan beliau terkenal seperti berikut:

Apakah makna pernyataan ini?

Pelajar di dilahirkan dengan pelbagai bakat, kebolehan, pengetahuan,

kemahiran dan pengetahuan sedia ada (already in man) pada semua manusia.

Dengan perkataan lain, manusia dilahirkan dengan kebolehan dan keupayaan

yang menunggu dicungkil.

7.6 PENDAPAT VIVEKANANDA TENTANG MATLAMAT

PENDIDIKAN

“Pendidikan ialah manifestasi kesempurnaan yang sedia ada

pada individu”

‘Education is the manifestation of the perfection already in man’

(CW, vol. IV, p. 358).


15

Peranan pendidikan ialah untuk menyediakan peluang untuk pelajar

meunjukkan potensi yang terpendam atau sedia ada (iaitu manifestasi). Ia

umpama batu api yang menyala secara spontan apabila mendekati sebatang

macis. Seperti Al-Farabi, Vivekananda juga menekankan peranan pendidikan

melahiran manusia yang sempurna. Menurut beliau, pendidikan tidak

bermakna sekira ia tidak dapat melengkapkan diri manusia menghadapi

cabaran dunia dan berdirkari (CW, vol. VII, pp. 147–148). Perempuan mesti

mendapat pendidikan sama seperti lelaki kerana kaum perempuan yang

mendidikan generasi akan datang (Prabhananda, 1993).

Perkataan kesempurnaan dalam takrif pendidikan juga amat penting. Kita

dapat melihat bahawa setiap perbuatan yang berkaitan dengan pembelajaran,

latihan, dan sebagainya, adalah sebahagian daripada proses ke arah akhir yang

adalah kesempurnaan. Beliau menghuraikan lanjut mengenai konsep

'kesempurnaan' yang menurut beliau adalah untuk menangani pelbagai

masalah yang manusia hadapi dalam masyarakat. Kata beliau,

MELATIH MINDA

Vivekananda menjelaskan bahawa "Pendidikan ialah melatih minda". Tumpuan

hendaklah diberikan kepada melatih minda pelajar dan bukan hanya setakat

mengumpulan fakta, menghafal atau mengulangi fakta ayng dipelajari.

Dalam jangka masa panjang, memuatkan minda seseorang dengan maklumat dan

kemahiran teknikal adalah sia-sia dan tidak berguna selagi minda seseorang tidak

diperkukuhkan dan dilatih. Latihan minda menurut Vivekananda melibatkan

konsentrasi dan ketabahan.

Konsentrasi ialah kebolehan menumpukan kepada yang relevan dan penting

dan mengenipakan yang lain. Keupayaan konsentrasi yang tinggi akan dapat

membawa pencapaian dan penguasaan yang tinggi dalam apa jua bidang.

AKTIVTI PEMBELAJARAN

a) Perihalkan riwayat hidup Vivekananda

b) Apakah maksud pernyataan “Pendidikan ialah

manifestasi kesempurnaan yang sedia ada pada individu”?

Adakah anda bersetuju?

Pendidikan yang tidak membantu dalam menyiapkan rakyat jelata

menghadapai cabaran hidup serta memperkekuatkan watak, semangat

kedermawanan, dan keberanian seekor singa bukan pendidikan sebenar.

Pendidikan sebenar mesti melahirkan individu yang boleh berdikari

(CW, vol. VII, ms 147-148).


16

Ketabahan harus disemaikan di kalangan pelajar kerana ia memperkukuhkan

watak pelajar untuk terus maju dalam proses pembelajaran.

PEMBENTUKAN WATAK

Pendidikan perlu berusaha untuk membina watak pelajar. Menurut Vivekananda,

orang yang menjadi kawan kita akan menentukan sama ada kita menjadi baik atau

jahat dan seterusnya perwatakan kita. Oleh itu guru memainkan peranan penting

dengan menjadi teladan kepada pelajar dengan memupuk nilai moral yang positif.

Adalah penting untuk memberi peluang kepada pelajar untuk membuat keputusan

sendiri, apa itu yang betul dan apa itu yang salah.

Apabila mengajar tentang nilai moral, adalah lebih bermakna sekiranya pelajar

membincang tentang nilai-nilai moral yang ingin disemaikan dan tidak semata-mata

mendengar tentang nilai-nilai moral.

PERANAN AGAMA

Vivekananda menegaskan bahawa pembangunkan pengetahuan, kemahiran dan nilai-

nilai moral pelajar adalah tidak mencukupi. Menurutnya, pendidikan hari ini

mengabaikan kerohanian atau aspek spiritual manusia. Manusia tidak hanya terhad

kepada aspek tubuh fizikal dan minda, tetapi sama penting ialah aspek kerohanian

yang sering kali diabaikan dalam sistem pendidikan.

Hanya apabila hikmah, keamanan, keikhlasan, kasih sayang, keprihatinan terhadap

orang lain dan nilai-nilai lain menjadi nyata, seseorang itu dianggap manusia yang

sebenar.Vivekananda mengesyorkan agar agama menjadi teras pendidikan.

Apabila, beliau menyebut tentang „agama‟, beliau tidak menumpukan kepada sesuatu

agama tertentu. Beliau menekankan kepada prinsip-prinsip asas yang terdapat dalam

semua agama yang boleh membawa perubahan yang diingini. Tumpuan ialah kepada

prinsip-prinsip agama yang dapat menguatkan mental dan memperluaskan pandangan

sesorang. Agama hendak elak menjadi terlalu dogmatik atau terhad kepada ritual

semata-mata.

PENDIDIKAN UNTUK ORANG MISKIN DAN KAUM WANITA

Vivekananda memperjuangkan hak golongan miskin dan lemah di India. Beliau

menegaskan bahawa pendidikan adalah jalan untuk menyelesaikan masalah golongan

miskin dan terpinggir. Adalah tanggungjawab golongan atasan, yang telah menerima

pendidikan membantu golongan miskin. Golongan ini harus tampil ke hadapan dan

membasmi kemiskinan melalui pendidikan.


17

Vivekananda amat bimbang tentang pengabaian wanita di India. Beliau menegaskan

bahawa wanita perlu dididik, kerana wanita yang membentuk generasi masa depan

dan destinasi negara.

Beliau sedar bahawa jika wanita diberi peluang pendidikan, mereka akan dapat

menyelesaikan masalah mereka sendiri dengan cara mereka sendiri.

Walaupun lelaki dan wanita mempunyai kebolehan yang sama, beliau mengesyorkan

pengenalan subjek seperti jahitan, kejururawatan, sains rumahtangga, seni kulinari,

dan sebagainya untuk pendidikan wanita.

Rajah 7.7 Pendidikan untuk

wanita

AKVITI PEMBELAJARAN

a) Mengapa Vivekananda menegaskan pentingnya

konsentrasi dan ketabahan?

b) Mengapa beliau tidak bersetuju dengan hafalan?

c) Mengapa agama penting?

d) Apakah pendapat Vivekananda tentang pendidikan

untuk wanita?


18

Guru hendaklah melatih pelajar cara memberi tumpuan (concentration) untuk

mengelakkan minda mereka merayau. Pelajar harus dilatih teknik mengenepikan

perkara-perkara yang tidak relevan dan berfokus

kepada yang penting.

Contohnya, kanta cembung menumpukan

cahaya matahari pada satu poin hingga dapat

membakar sekeping kertas (Lihat Rajah 7.7).

Peranan guru ialah untuk membentuk

perwatakan pelajar supaya mereka boleh

membeza di antara baik dan buruk.

Guru mempunyai pengaruh positif terhadap

pelajar dibawah jagaannya dengan

menunjukkan teladan yang baik dan

mengamal nilai-nilai yang diterima

masyarakat.

Apabila membincang isu „betul atau salah‟, pelajar hendaklah digalakkan

membincang mengapa sesuatu tindakan itu „betul atau salah‟.

Guru hendaklah adil kepada semua pelajar tidak kira bangsa, taraf

sosioekonomi, kasta atau jantina.

Guru hendaklah memperkembangkan kemahiran berfikir pelajar yang

membolehkann mereka membezakan di antara yang relevan dan tak relevan

(Prabhananda, 1993).

Guru hendaklah melengkapkan diri dengan pengetahuan yang hendak

disampaikan serta kaedah menyampaian pengetahuan berkenaan.

Menurut Vivekananda, “guru yang berkesan ialah guru yang dapat

menyampaikan maklumat selaras dengan tahap keupayaan pelajar” (CW, vol.

IV, p. 183).

Rajah 7.7 Kanta cembung

menumpukan cahaya

matahari

7.7 PENDAPAT VIVEKANANDA TENTANG PERANAN GURU


19

Pengajaran ialah seperti menanam pokok.

Tugas guru ialah menyiramnya dengan air,

memastikan pokok itu mendapat udara dan

baja yang mencukupi dan membiarkannya

bertumbuh dengan sendiri.

MATA PELAJARAN

Apakah subjek yang perlu diajar di sekolah-sekolah?

Nilai-nilai budaya negara harus menjadi sebahagian besar daripada kurikulum

sekolah.

Beliau mencadangkan pengajaran yang kitab klasik seperti Ramayana,

Mahabharata, Gita, Veda dan Upanishad untuk menyemai nilai-nilai

kerohanian

Disyorkan penggunaan bahasa ibunda sebagai bahasa pengantar.

Beliau juga mencadangkan pengajaran bahasa Inggeris dan bahasa Sanskrit.

Bahasa Inggeris adalah perlu bagi menguasai sains dan teknologi Barat.

Bahasa Sanskrit adalah penting untuk mempelajari secara mendalam kitab-

kitab klasik.

Mata pelajaran lain yang perlu diajar adalah pendidikan jasmani, seni halus,

sains dan teknologi.

Pelajaran teknikal adalah penting untuk pembangunan industri, supaya

individu, bukan sahaja menjadi pekerja bergaji, tetapi dapat bekerja sendiri

dan menyara diri sendiri serta menyimpan duit untuk masa depan..

Rajah 7.8. Pengajaran

ialah seperti menanam

pokok


a) Apakah pendapat Vivekanada tentang peranan guru?

b) Senaraikan mata pelajaran yang disyorkan oleh

Vivekananda.


20

RINGKASAN

Paulo Freire dilahirkan di Recife, di Brazil, Amerika Selatan pada 19

September, 1921.

Beliau menekankan pentingnya berkerjasama dengan rakyat dan bukan

memakasa mereka mengikuti sesuatu.

Beliau mengetuai kempen literasi yang dipanggil "Kaki Ayam Pun Boleh

Belajar Membaca" (Bare feet can also learn to read) di daerah Rio Grande di

Norte.

Sepanjang hayatnya, Freire terlibat dengan mendidik golongan miskin di

Brazil untuk membolehkan mereka mengambil bahagian dalam proses

demokrasi.

Freire menentang hebat “konsep perbankan” dalam pendidikan.

Beliau percaya bahawa pembelajaran hanya berlaku apabila pelajar

menganalisis kandungan secara kritis, mereflek apa yang dipelajari dan

membina makna baru dari ilmu yang dipelajari.

Metodologi atau Kaedah mengajar yang digunakan oleh Freire untuk

membantu pelajar dewasa (seperti petani, pekerja kilang) mengkaji dan

memahami masalah yang mereka menghadapi.

Bagi mengajar pelajar dewasa membaca dan menulis, Freire memperkenalkan

kaedah pengajaran literasi yang dipanggil "Kaedah Latihan Literasi Paulo

Freire".

Freire menentang „dikotomi atau perpisahan guru-pelajar‟ dan menegaskan ia

harus dimansuhkan.

Nama asal, Swami Vivekananda ialah Narendranath Datta dan lahir pada

tahun 1863 di Calcutta.

Narendranath terekenal dengan kebolehan mental yang luar biasa dan

keupayaan bertumupu perhatian dan bertenang walau pun keadaan sekitar

adalah berkacau-bilah.

Sebahagian besar pandangan Vivekananda tentang pendidikan berdasarkan

doktrin Vedanta seperti dinyatakan dalam kitab-kitab Veda, yang paling kuno

di India.

Menurut Vivekananda, peranan utama pendidikan ialah ialah untuk

menghapuskan gejala sosial dan membentuk masa depan manusia.

Vivekananda menjelaskan bahawa "Pendidikan ialah melatih minda".


21

Peranan guru ialah untuk membentuk perwatakan pelajar supaya mereka boleh

membeza di antara baik dan buruk.

Guru hendaklah adil kepada semua pelajar tidak kira bangsa, taraf

sosioekonomi, kasta atau jantina.

REFERENCES

Sudipta Dutta Roy, Education in the Vision of Swami Vivekananda.

Prabuddha Bharata.

Gerhardt, Heinz-Peter (1996). Prospects: the quarterly review of comparative

education (Paris, UNESCO: International Bureau of Education), vol. XXIII, no. 3/4,

1993, p.439–58.

Smith, M. K. (1997, 2002) 'Paulo Freire and informal education', the

encyclopaedia of informal education. [www.infed.org/thinkers/et-freir.htm].

http://www.infed.org/thinkers/et-freir.htm

Documents

Bab7.FREIRE.swami.vivekananda Epe211