KARBONMONOKSİTZEHİRLENMELERİNDEN

KORUNUN!!!

www.bursa.bel.tr

02

Değerli Hemşehrilerim,

Halk arasında “baca gazı” denilen karbonmonoksit gazına bağlı zehirlenme vakalarına ülkemizde çok sık rastlan-maktadır. Özellikle Bursa’mızın hava şartlarının bacalı ısıtıcı kullanan aileleri daha fazla tehdit ettiği bir gerçek-tir. Renksiz ve kokusuz olan karbonmonoksit gazının sebep olduğu ölümlerin yaşanmaması için önerilen basit önlemlerin alınması halinde istenmeyen olumsuzluklar yaşanmayacaktır.

Yerel yönetimler olarak bizler, Bursa’mızın havasının daha temiz ve yaşanabilirlik standartlarının üzerine ta-şınması noktasında çevre sağlığı için gereken tüm uygulamaları hayata geçirerek önlemler alıyoruz. Amacımız, tarihi, kültürel ve doğal güzelliklerini cömertçe bizlere sunan Bursa’mızın değerlerini ve özellikle yeşil kimliğini korumak ve sağlıklı bir kent olarak geleceğe taşıyıp başka şehirlere örnek olmaktır.

Büyükşehir Belediyemiz tarafından hazırlanan bu kitapçık karbonmonoksit zehirlenmelerini önlemek için uygu-lanabilecek basit yöntemleri hatırlatmaktadır.

Tüm hemşehrilerimizin gereken hassasiyeti göstereceğine inanıyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

Recep ALTEPEBursa Büyükşehir Belediye Başkanı

03

Baca gazı ya da karbonmonoksit gazı renksiz, kokusuz, tatsız, zehirli bir gazdır. Karbonmonoksit gazı doğalgaz, gaz yağı, benzin, tüp gazı, kömür ve odun gibi yakıt maddelerinin yanması sonucunda, or-taya çıkar. Fakat en önemlisi yanmaya neden olacak yeterli oksijen olmadığında üretimi daha fazla artar ve zehirlenmelere sebep olur.

Baca yanma sonucu oluşan atık gazların dışarı atılması için kurulmuş bir sistemdir. Zehirli atık gazları güvenli bir şekilde evin içinden uzaklaştırarak havaya atmaya yarar.

Kullandığımız soba borularının ve bacaların tıkalı olması baca yüksekliklerinin yetersiz olması ya da lodos gibi ters hava akımlarının olması durumunda baca yeterli çıkış sağlamaz ve baca yanma sonu-cu oluşan zehirli gazlar içeri dolmaya başlar.

Bacalı cihazların (kombi, soba, şofben vb.) bulunduğu odalar yeteri kadar havalandırılmazsa bacalı cihazlara yanma için yeterli hava gitmez ve eksik yanma sonucunda ise, her zaman zehirli baca gazı olan karbonmonoksit ortaya çıkar. Bu nedenle bacalı cihazların bulunduğu kapalı alanlarda havalan-dırma açıklıkları (Menfez) bulunmalıdır. Ayrıca içeri baca gazı sızması durumunda bu havalandırma açıklıkları baca gazının dışarı atılmasını sağlar.

KARBONMONOKSİT GAZI NEDİR ?

BACA NE İŞE YARAR ?

BACA NEDEN YETERSİZ KALIR ?

ORTAMIN HAVALANDIRILMASI NEDEN ÖNEMLİDİR ?

Baca gazı (karbonmonoksit gazı) zehirlenmeleri ile en sık lodoslu havalarda karşılaşılmaktadır. Bu nedenle lodoslu havalarda soba, kombi, şofben gibi cihazları çalıştırmayınız.

ÖNLEM 1

04

Lodoslu havalarda Karbonmonoksit ze-hirlenmesi sonucu 2007 yılında ülkemiz-

de 208 kişi yaşamını yitirdi, 1753 kişi tedavi altına alındı...

BACA GİDERİNİZ AÇIK, ODANIZIN HAVALANDIRMASI UYGUN OLSA BİLE

LODOSLU HAVALARDASOBANIZI YAKMAYIN !!!

05

Zehirli karbonmonoksit gazı tam yanma olmadığı durumlarda meydana gelir. Tam yanma olmaması-nın sebeplerinden biri de bacalı soba, kombi, şof-ben bulunan yerlerde havalandırma menfezlerinin bulunmaması veya mevcut havalandırma menfez-lerinin kapatılmış olmasıdır.

ÖNLEM 2

Soba, kombi ve şofben bulunan odalarıncamlarına mutlaka havalandırma

menfezi açılmalı, mevcut havalandırma menfezleri kapatılmamalıdır.

HAVALANDIRMALARI KAPATMAYINOLMAYAN YERLERE MENFEZ TAKIN!

İÇERİ SOĞUK, TOZ, KOKU GİRMESİNİ ENGELLEMEK İÇİN

Kış gelmeden önce soba, boru ve bacalarınızın tı-kanık olmadığından emin olun. Baca temizliği için apartman yöneticinizi uyarın. Soba boru veya ba-caların tıkanıklığı sadece karbonmonoksit gazının odaya dolmasına sebep olmayıp, yangın için de bü-yük bir tehlike arz etmektedir.

ÖNLEM 3

Baca temizliğini Bursa Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı’ndan

izinli firmalara yaptırınız...

06

HAVALANDIRMALARI KAPATMAYINOLMAYAN YERLERE MENFEZ TAKIN!

ZEHİRLENME VE YANGIN RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN

BACALARINIZI TEMİZLETİN!

07

Gece uyku anında sobadan veya bacadan kaynaklı olumsuzlukları fark edemezsiniz. Bu nedenle soba, kombi gibi cihazlarınızı uyuduğunuz odada kullan-mayınız. Bu cihazların yandığı odada uyumayın, uyuyacaksanız cihazları kapatın, sobayı söndürün.

ÖNLEM 4

Her yıl yaşanan yüzlerce karbonmonoksit

zehirlenmesinin çoğu gece uyku sırasında

yaşanmaktadır.

SOBALI VE KOMBİLİ ODADA UYUMAYIN !!!

08

Karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı korunmanın en etkili yollarından biri de karbonmonoksit dedektörüdür.

Karbonmonoksit dedektörü, içindeki elektro kimyasal sensör sayesinde ortamdaki zehirli karbonmonoksit ga-zını algılayarak sesli ikaz verir. Bazı dedektörler, ortamda karbonmonoksit gazı algıladığında, kullanılmakta olan gazıda kesebilir.

ÖNLEM 5

Karbonmonoksit Dedektörü alırken standartlara uygun ve BURSAGAZ

şirketinden onaylı olmasına dikkat ediniz.

KARBONMONOKSİT DEDEKTÖRÜKULLANIN!

TEKNOLOJİDEN YARARLANIN

09

Banyolar, küçük, kapalı ve baca çekişleri ye-terli olmayan mekanlardır. Bu nedenle ban-yolarda ölümle sonuçlanan karbonmonoksit gazı zehirlenmeleri sıkça görülür.

ÖNLEM 6

Doğalgaz ya da LPG tüpü ileçalışan bacalı şofbenleri

banyolarda kullanmayınız...

BANYODA KULLANMAYIN!BACALI ŞOFBENLERİ

Bacalı kombi ve şofbenle-rinizi aspiratörlerle birlikte ortak bacalara bağlamayın. Bu şekilde bağlantı yaptı-ğını bildiğiniz komşularınız varsa onlara doğru yöntemi anlatın. Aksi halde bir cihaz-da oluşacak karbonmonok-sit gazı,ortak bacanın açık olduğu tüm kapalı yerlerde, zehirlenmeye sebep ola-caktır.

ÖNLEM 7

AYNI BACAYA BAĞLAMAYIN! ASPİRATÖRLERİNİZ İLE BACALI KOMBİ VE ŞOFBENLERİNİZİ

10

11

Baca borularınızı iç içe geçirerek birleş-tirdiginiz yerleri alüminyum sızdırmaz-lık bantlarıyla kapatarak baca gazının birleşme noktalarından içeri girmesini önleyebilirsiniz. Alüminyum sızdırmaz-lık bantlarını hırdavatçılarda ve doğal-gaz firmalarında bulabilirsiniz.

ÖNLEM 8

ALÜMİNYUM SIZDIRMAZLIK BANTIİLE KAPLAYIN!

BACA BORULARININ EK YERLERİNİ

12

Bacaların yeterli çekiş yapabilmeleri için baca yüksekliği, borunun baca boşluğuna girişinden iti-baren en az 4 metre olmalıdır. Kısa olan bacalar mutlaka uzatılmalıdır. Bacaların lodoslu havalarda yıkılmalarına karşı gerekli tedbirler mutlaka alınmalıdır.

ÖNLEM 9

EN AZ 4 METRE OLMALIDIR! BACA YÜKSEKLİKLERİ

13

BÜTÜN ÖNLEMLERİNİZE RAĞMENZEHİRLENDİĞİNİZDEN ŞÜPHE EDİYORSANIZ...

KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİNİN İLK BELİRTİLERİ;

Karbonmonoksit zehirlenmesinde ilk olarak baş ağrısı, halsizlik, baş dönmesi, uyuşukluk ve bulantı görülür. Uzun süre ve yüksek miktarda karbonmonoksite maruz kalmış bireylerde belirtiler daha da şiddetlenir ve kusma, kaslarda zayıf-lık ve bilinç kaybı ortaya çıkar.

Karbonmonoksit zehirlenmesinin bulguları gribal enfeksiyona benzer, ayrıca migren, baş ağrısı, inme, psikiyatrik hastalıklar, besin ve alkol zehirlenmesi, ya da kalp rahatsızlıkları ile karıştırılabilir.

KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMELERİNDE NE YAPILIR?

Kişi derhal ortamdan uzaklaştırılıp 112 acil yardım aranmalıdır. Solunum ve kalp atımı durmuşsa bilgili bir kişi tarafından yapay solunum ve kalp masajı denen-melidir.

ZEHİRLENME DANIŞMA HATTI : 114İLK YARDIM : 112İTFAİYE : 110POLİS : 155DOĞALGAZ : 187SU ARIZA : 185ELEKTRİK ARIZA : 186

ÖNEMLİ TELEFONLAR