Upload
maimaila-hien
View
222
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
1/236
1
Bi ging:
Cng ngh Ha du
B mn lc- ha du
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
2/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
3/236
3
CHNG 1: M U
1.1. Cc sn phm ha du l g?
Cng ngh lc du
v ch bin kh
Mt s sn phm Cng ngh ha du
Cc hp chthu c (95%)
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
4/236
4
S pht trin ca cng nghip ho du.
Ngnh cng nghip ho du bt u t nm 1920
Sn xut isopropyl ancol t propylen (cng ty du m ca M)
Nm 1923 mt nh my ho du u tin ra i sn xut cc dn xut caetylen
Nhng nm 1960 ngnh cng nghip ny pht trin hu khp cc n-c
pht trin.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
5/236
5
Nguyn liu cho cng nghip ho du
Thnh phn ca du m ch yu cha h ca ba hydrocacbon l ankan,
xycloankan v aromatic.
Trong cng nghip du m cc ankan gm ankan mch thng v nhnh
-c gi chung l cc parafin, cc xycloankan -c gi l cc naphten ch
yu l cc vng 5, 6 cnh, cc hp cht cha vng thm t bezen tr ln
-c gi l aromatic.
Kh t nhin bao gm kh khai khc t m kh t nhin v kh du m.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
6/236
6
Cc nguyn liu cho ho du -c sn xut t qu trnh
lc du bao gm: - Kh (t phn on kh) c th tch ra cc kh C2H4, C3H6, C4H8, kh tng
hp v H2.
- Xng, Naphta sn xut hp cht thm.
- Du ho sn xut parafin.
* S khi m t cc sn phm chnh trong lnh vc ho du vi nguyn liu
l du th:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
7/236
7
etylenglycol
Phn onkh (ch-ngct hoccracking)
C2H4
Polyme ho
Cl2 - HCl
Oligome ho
Dicloetan Vinyl clorua
Axit bo
P.E
Etylbezen Styren Nha P.SC6H6, XT -H2
Butadien Cao su tng hp
Etanol Dung mi, ph gia cho xngH2SO4,H2O
Cloroetyl Ph gia cho xng (tetra etyl ch)HCl
Anhydricaxetic Si tng hp
Axetaldehyt
Bt git
Axit axetic
DEA, TEA
E.ONH3 EtanolaminO2, XT
PVC
O2, XT
DEG, TEG
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
8/236
8
Phn on
kh (ch-ngct hoccracking)
C3H6
O2, NH3
Dodexylen DodexylenbenzensunfonatCht ty ra
Acrynltril Nha
Iso hexen isopren Cao su
Cumen phenol Nha
Axeton Dung mi
R-u isopropanoic Axeton Bis-phenol NhaH2O, xt
Clorohydrin Thuc nClorua allyl
Acrolein isopropanol r-u allylic nhaO2
Cl2, t
-H2 phenol
O2
C6H6, XT O2
Dime ho, xt
C6H6
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
9/236
9
Phn onkh (ch-ngct hoccracking)
C4H8
Dimetylmeta dioxan isopren Cao su
Anhydric maleic Nha
R-u bc hai Metyletylxeton Dung miH2O, xt
Cao suButadien
Andehyt n- butanol cht ho do cao su- H
2
-H2
O2, XT
HCHO, xt
CO2, H2O
HCHO, xt
Butadien Cao su
C4H10
O2, XT Anhydric maleic Butadiol Nha
Butylrolacton
Polybutyltetraphtalat
Axit fumaric Axit maleic
Oxi ho Axit axetic
Iso butan isobuten MTBE
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
10/236
10
Kh tnghp v H2
NH3 Ur Phn m
Cc dn xut cha oxi Glycol Cht chng bng
N2
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
11/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
12/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
13/236
13
Tnh hnh pht trin ngnh cng nghip ho du Vit Nam(d kin n 2020).
* Phn m (Ur):
- Nh my m Ph M (cng sut 740.000 tn/nm) sn xut phn m t khng hnh v kh t nhin
- Nh my m C Mau vi cng sut d kin 800.000tn /nm sn xut m
t ngun nguyn liu kh Ty Nam.* Nha:
- Nh my nha PP k hoch s -c xy ti Dung Qut vi cng sut 150.000tn/nm. Nh my PP xy ti khu lin hp LHD Nghi Sn vi cng sut300.000 tn/nm.
- Nh my PE d kin -c xy dng trong t hp ho du pha Nam vi cng
sut 500.000 tn/nm.- Nh my PVC c mt nh my sn xut PVC ca Petronas.- Nha PS d kin s xy dng vi cng sut 290.000 tn/nm.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
14/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
15/236
15
Cng ngh
Cc qu trnh lin tc (continuous processing): nguyn liu
lin tc -c -a vo v sn phm lin tc -c ly ra.
Cng ngh gin on (batch processing) -c thc hin theotng m, th-ng -c s dng trong phng th ngim.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
16/236
16
Ch-ng 2. Sn xut Etylen v cc hp cht t etylen
2.1. Gii thiu chung.
Etylen -c s dng nhiu nht trong ngnh tng hp hu c v ho du v:
- Cu to n gin, hot tnh cao.
- T-ng i r tin.
- D sn xut t cc hydrocacbon khc bng qu trnh steam
cracking vi hiu sut cao.
- Cc phn ng i t nguyn liu etylen to thnh t sn phm
ph hn so vi phn ng i t cc olefin khc.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
17/236
17
Tnh cht vt l ca etylen
Cut
Nhit kt tinh
(o
C)
Nhit si (oC)
Nhit ti hn
(o
C)
Gii hn n trongkhng kh ti 0,1 Mpa,
20o
C (%TT)
Gii hnd-i
Gii hntrn
Etylen -169,15 -103,71 9,90 2,75 28,6
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
18/236
18
2.2. Sn xut etylen2.2.1. Nguyn liu
- Etan
- Propan
- Naphta
- Gas oil
- Butan (rt t )
- Cc ngun sn xut etylen khc bao gm: ehydrat ho r-u etylic (n ,
Brazin, Thu in, Trung Quc), cracking cc sn phm thu -c t qu
trnh kh ho than (Nam Phi) v chuyn ho r-u metylic (hng
UOP/Mobil-M).
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
19/236
19
- Nht v Ty u 71% etylen -c sn xut t naphta, 11% t gasoil
- M: 52% etylen -c sn xut t etan, 22% t gasoil, 5% t naphta, cn li t
cc ngun khc
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
20/236
20
2.1.2. Phn ng
Cc phn ng cracking th cp
* Cracking etan:
CH3CH3 2*CH3
Gc t do va to thnh hp th mt nguyn t H ca etan to gc tdo mi*CH3 + CH3CH3 CH4 + CH3CH2
*
CH3CH2* H* + CH2=CH2 (1)
Nguyn t H va to thnh kt hp vi mt nguyn t H ca etan:H* + CH3CH3 H2 + CH3CH2
* (2)(1) v (2) l phn ng pht trin mch.- Tt mch:H. + CH3CH2
* CH3CH3CH3 + CH3CH2
* CH3CH2CH3CH3CH2
* + CH3CH2* CH3CH2CH2CH3
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
21/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
22/236
22
Cracking Naphta v gas oil (cho etylen nhieu nhat)
* Cracking cc ankan mch thng:
C9H20 C3H7* + C6H13
*
Cc gc hnh thnh tip tc b ct lin kt C-C v tr:
CH3CH2CH2* CH3
* + CH2=CH2
CH3CH2CH2CH2CH2CH2* CH3CH2CH2CH2
* + CH2=CH2
CH3CH2CH2CH2* CH3CH2
* + CH2=CH2
Hoc C9H20 H* + CH3CH2CH2CH2CH2CH2CH2
*CHCH3
CH3CH2CH2CH2CH2CH2CH2*CHCH3 CH3CH2CH2CH2 CH2CH2*+ CH2=CHCH3
CH3CH2CH2CH2 CH2CH2* H* + 3CH2=CH2
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
23/236
23
* Cracking cc ankan mch nhnh:
CH2CH3 CH2CH3
CH3CH2CH2CH CH2CH2CH3 H* + CH3CH2CH2CH CH2
*CHCH3
CH2CH3 CH2CH3
CH3CH2CH2 CH CH2*CHCH3 CH3CH2CH2 CH
* + CH2=CHCH3
CH3CH2CH2*CH CH2CH3 CH3CH2* + CH2=CHCH2CH3
CH3CH2* CH2=CH2 + H
*
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
24/236
24
* Cracking cc cycloankan
H .
*
H
* *CH2CH2 CH2 CH2 CH=CH2
.CH2CH2 CH2 CH2 CH=CH2 CH2=CH2 + *CH2CH2CH=CH2
.CH2CH2CH=CH2 H* + CH2=CHCH=CH2
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
25/236
25
Biu din s phn b sn phm trong phn ng cracking naphta
C5+
C2H4
H2 v CH4C3H6
C4H8 v C4H10C4H6
khc nghit
Hiu sut (% KL)40
30
20
10
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
26/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
27/236
27
Sn phm Nguyn liu
Etan Propan Naphta Gas oilH2 3,6 1,3 0,8 0,6
CH4 4,2 24,7 15,3 10,6
C2H2 0,2 0,3 0,7 0,4
C2H4 48,2 34,5 29,8 24,0
C2H6 40,0 4,4 3,8 3,2C3H4 0,3 1,1 1,0
C3H6 1,3 14,0 14,1 14,5
C3H8 10,0 0,3 0,4
1,3-C4H6 4,8 4,7
C4H8 1,6 3,7 4,2 4,5
C4H10 0,3 0,1
Xng cracking 0,9 5,9 21,0 18,4
Du nhin liu - 0,9 3,8 17,6
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
28/236
28
b. Thi gian l-u: Thi gian l-u khong t 0,2 1,2 giy.
nh h-ng ca nhit v thi gian l-u n hiu sut to thnh etylen trong
phn ng cracking naphta.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
29/236
29
c. p sut hi ring phn v vai tr ca hi nc.
p sut hi ring phn ca HC gim Tc qu trnh gim
chn
lc tng
* Vai tr ca hi nc ?
* Hn ch ?
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
30/236
30
T l hi nc ph thuc vo nguyn liu khc nhau (KLPT ca HC)
Nguyn liu Kg hi n-c/kg hydrocacbon
Etan 0,2-0,4
Propan 0,3-0,5
Naphta 0,4-0,8
Gas oil 0,8-1,0
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
31/236
31
Cng ngh cracking hi n-c.
Cng ngh cracking hi n-c bao gm hai b phn chnh:
* B phn phn ng (vng nng): nguyn liu -c nhit phn to thnh
sn phm (phn ng cracking xy ra ti y).
* B phn tch (vng lnh): sn phm -c tch loi v tinh ch.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
32/236
32
S khi qu trnh cracking hi n-c.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
33/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
34/236
34
S ch-ng tch kh sn phm ca qu trnh cracking hi n-c Naphta.
1-thp tch metan(30-49 a); 2-thp tch etan(40-50a); 3-thit b hydro ha; 4-thp tch etan-etylen(110-120a); 5-thp tch propan(55-60 a); 6-thp tch propan-propylen(220 a trong 2 thp); 7-thp tchbutan.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
35/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
36/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
37/236
37
2.2.1.1. Ph-ng php hydrat ho gin tip etylen
* Phn ng v cc iu kin thc hin
a) S hnh thnh etyl axit sunfat bi qu trnh hp th etylen trong axt
sunfuric:
CH2=CH2 + H2SO4 C2H5O-SO3H
2 CH2=CH2 + H2SO4 (C2H5O)2SO2
b) Thu phn este sunfuric to etanol:C2H5O-SO3H hoc (C2H5O)2SO2 + H2O C2H5OH hoc (C2H5)2O + H2SO4
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
38/236
38
Giai on u: p sut 20 30 atm, nhit 60-90oC.
Giai on hai: Nhit 100oC.
Hiu sut to etanol khong 90%.
Sn phm ph to thnh l dietyl ete.
Nh-c im: d gy n mn thit b.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
39/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
40/236
40
Thit b phnng thy phn
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
41/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
42/236
42
Cng ngh sn xut etanol bng ph-ng php hydrat ho trc tip etylen
Sn xut Etanol bng ph-ng php hy drat ho trc tip Etylen. Cng ngh Shell
Ch-ngctsnphmn
h
Ethylene
ch-ngngp
h
Secrubbing
Stripping
ethanol
Ethanol 95%
HydroMy nn
tun hon
Hydro
Bnh tch
Kh thi
Process water
lng/khBnh tch
Hi n-c
N-cthi
Cc sn phm nhMake-up
compressor
L gia nhit
TB P
My nn
etylentun hon
Kh thi
N-c
acetaldehyde
Tbhydrohochnlc
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
43/236
43
2.2.1.3. Tinh ch etanol khan.
* Ph-ng php c in thu -c etanol c nng 9599,9% l s dng
CaO hp th n-c nh-ng qu trnh ny khng kinh t.
* Ph-ng php ch-ng ng ph: ph-ng php ny -c thc hin vi s c mt
ca benzen p sut d-i 12 kPa s thu -c etanol c nng 95-100%,
tuy nhin ct ct phi c s a kh ln.
* Ph-ng php thm thu qua mng.
* Ph-ng php ry phn t.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
44/236
44
Ph-ng php ch-ng ng ph
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
45/236
45
* Cng ngh thm thu qua mng.
Gia nhit 105oC
Cn 94-95%
Etanol99,5%
N-c thm thu qua mng
MngNg-ng t
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
46/236
46
Ph-ng php ry phn t.S nguyn tc tch n-c ra khi etanol bng vt liu ry phn t.
H n-c/EtanolRy phn t Etanol
> 99,5%Ry phn t chan-c
Phn t n-c Phn t etanol
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
47/236
47
S hp ph n-c bng vt liu ry phn t trong pha hi
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
48/236
48
2.3.1. Sn xut polyetylen (PE).2.3.1.1. Gii thiu v PE.
. Polyetylen l mt trong nhng loi nha chu nhit c ng dng rng ri nht vgi thnh khng t, d gia cng nhiu hnh dng khc nhau nh- c th ko
thnh si hay rt thnh mng film mng. V vy PE -c s dng lm ti,
chai nha, ng nha, mng film, tm nha.
Trn th gii l-ng PE -c sn xut rt ln p ng nhu cu ngy cng tng.V d nm 1997, PE -c sn xut xp x 450.000 tn th -c tnh n nm 2015
l-ng PE l 1.350.000 tn, c bit l LLDPE c nhu cu tiu th cao nht.
PE c hai loi: LDPE (low desity PE) c tnh mm do v HDPE (high density
PE) cng, khng linh hot.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
49/236
49
I 2R*
R* + CH2=CH2 RCH2-CH2*
RCH2CH2* + nCH2=CH2 R-(CH2)n-CH2
*
R-(CH2)n-CH2* + R-(CH2)n-CH2
* R-(CH2)2n+1CH2R
R-(CH2)n-CH2CH3 + R-(CH2)n-CH=CH2
LDPE -c to thnh nh phn ng polime ho etylen theo c ch gc.
-Nhit phn ng: 100- 200oC
-p sut cao: 100-135 atm
- Cht khi u th-ng -c s dng l oxy hoc peoxit hu c.
-C ch phn ng nh- sau:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
50/236
50
HDPE -c sn xut s iu kin p sut thp trong thit b phn ng tng si
nh phn ng polime ho c xc tc Ziegler
( l xc tc c cha nhm alkylat v kim loi chuyn tip)
- Phn ng xy ra nhit khong 100oC.
- p sut khong 20 atm
- Phn ng tin hnh trong dung mi tr hexan trong pha kh.
CH3
Cl CH2 C2H5(C2H5)2 TiCl2 + Al(C2H5)2Cl Ti Al
Cl CH2 Cl
CH3
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
51/236
51
- C ch phn ng xy ra trn tm kim loi xc tc nh- sau:
Phn ng khng c qu trnh chuyn mch v to ra polime c khi l-ng phn
t rt ln.
CH3 CH3CH2 CH2
Ti Al +Ti AlCH2 CH2
CH2= CH2 CH3-CH2-
+CH2 CH3
CH3 CH3CH2 Al CH2
Ti+ CH2-CH3 Ti AlCH2- CH2 CH2
CH2- CH2- CH3
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
52/236
52
Cng ngh sn xut HDPE ca hng Union Carbide Unipol
(1) Thit b phn ng(2) Bm nn li tm mt giai on(3) Thit b trao i nhit(4) Bn cha.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
53/236
53
2.2.3. Sn xut Etylen oxit (EO).
Etylen oxit c t trng d204=0,8697, nhit si 10,7oC.
ng dng: - sn xut etanolamin.
Sn xut etylenglycol.
Cht SAS khng ion.
-c sn xut bng hai ph-ng php:
- Oxi ho gin tip etylen bng clohydrin to hp cht trung gian etylen clohydrin.
- Oxi ho trc tip etylen bng oxi nguyn cht hoc oxi khng kh.2.2.3.1. Ph-ng php oxi ho gin tip.
Phn ng chnh:
CH2=CH2 CH2 - CH2 + HCl
Cl OH100oC Ca(OH)2
CH2- CH2 + CaCl2O
Cl2/H2O
10- 50oC
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
54/236
54
2.2.3.2. Ph-ng php oxi ho trc tip.
* Phn ng:
C ch thc hin phn ng trn xc tc kim loi:
CH2=CH2 + 1/2O2 CH2 - CH2 Ho
298=-105 kJ/molO
CH2=CH2 + 3O2 2CO2 + 2H2O Ho
298=- 135 kJ/mol
CH2=CH2 + 5/2O2 2CO2 + 2H2O Ho298=- 1225 kJ/mol
250 330oC
Ag
5 M + 5 O2 5 MO24MO2 + 4 [CH2=CH2]hp 4 CH2 - CH2 + 4 MO
O4MO + [CH2=CH2]hp 2CO + 2H2O + 4M
2CO + MO2 2CO2 + M
5 CH2=CH2 + 5 O2 4 CH2- CH2 + 2CO2 + 2H2O
O
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
55/236
55
* Nguyn liu:
Nguyn liu etylen s dng sn xut EO phi sch (cha axetylen, hp
cht cha l-u hunh, CO khng qu 2ppm mi loi).
Tc nhn oxi ho: Oxi khng kh hoc oxi nguyn cht .
* iu kin vn hnh:
Nhit phn ng l 260-290oC
p sut vn hnh t 1-3 Mpa
Thi gian l-u t 1-4 giy.
Tc phn ng: v=[etylen].[O2]
Nng etylen d-i 3% V
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
56/236
56
* Sn xut cng nghip:
Trong cng nghip, EO -c sn xut trong nh my c s dng thit b
phn ng thm xc tc c nh, tun hon etylen ch-a chuyn ho, quy
trnh cng ngh gm hai phn chnh: tng hp EO v b phn tinh ch sn
phm.
Cng ngh sn xut:
+ Cng ngh s dng khng kh (Distillers IG Farben, Scientific Design,
Union Carbide)
+ Cng ngh s dng oxi nguyn cht (Chemische Werke-Huls, Japan
Catalytic, Scientific Design th h hai, Shell, SNAM Progetti).
Mt c im cn l-u cho c hai cng ngh ny l vn tn nhit cho
phn ng duy tr nhit phn ng mc ti -u nht.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
57/236
57
* Cng ngh sn xut EO bng oxi nguyn cht:
- iu kin vn hnh: Hn hp phn ng gm etylen +Oxi + metan + cht c ch.
Nhit phn ng: 250-270oC.
p sut trong l phn ng: 1,2 MPa .
Thit b hydro ho 20 a.
Thit b lm sch sn phm 50 a.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
58/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
59/236
59
*
Sn xut Etylen Oxit bng oxi khng kh. Cng ngh Scientific Design
Khng kh
Ethylene
hpphscp
Nhhpph
Thpl
oin-c
tchphnnng
Kh thi
Nhhpph
Thptinhchsnphm
cht c ch
Ethylene glycol
thu hi
scp
thitbphnng
Thitbphnng
thcp
Hpphthcp
absorption
N-c
my nn
Kh thi
Ethylene glycolthu hi
Cc sn phm nng
Etylen oxit
Cc sn phm nhproducts
my nn
Cng ngh Scientific Design sn xut E.O bng oxi khng kh.
KK
EG
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
60/236
60
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
61/236
61
2.2.4. Sn xut Etylen glycol (EG).
E.G -c sn xut ch yu i t E.O bng qu trnh hydrat ho.
Ngoi ra cn c mt s ph-ng php khc sn xut E.G i t cc ngun nguyn liu khc
nhau nh-:
- Thu phn clohydrin etylen vi s c mt ca natri bicacbonat. Ph-ng php ny c in
v khng cn -c ng dng:
CH2 = CH2 + HClO HOCH2-CH2ClHOCH2-CH2Cl + NaHCO3 + H2O HOCH2-CH2OH + CO2 + H2O + NaCl
CH2-CH2 + H2O HOCH2-CH2OH Ho
298=-75 kJ/mol.O
2.2.4.1. Gii thiu chung.Monoetylen glycol th-ng -c gi l glycol. EG c t trng d204 =1,115,
nhit si: 197oC.EG c nhiu ng dng: - Cht chng bng (>33%)
- Polyetylen tetraphtalat (48%).- Nha polyeste khng no (19%)
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
62/236
62
- CH2=CH2 + CH3OH + 1/2 O2 CH3COOCH2-CH2COOCH3 + H2O
Ho298=-125 kJ/mol
CH3COOCH2-CH2COOCH3 + 2H2O HOCH2-CH2OH + 2CH3COOH
Ho298=-17 kJ/mol
- Ph-ng php tng hp EG mt giai on i t nguyn liu etylen, Xc tc
-c s dng c cha ion talic trong dung dch HCl:
CH2 = CH2 + H2O + 1/2O2 HOCH2-CH2OH
HCHO + CO + H2O HOCH2-CH2COOHHOCH2-CH2COOH + CH3OH HOCH2-COOCH3 + H2O
HOCH2-COOCH3 + H2O HOCH2-CH2OH + CH3COOH
- Ph-ng php da trn qu trnh cacbonyl ho formaldehyt thnh axitglycolic, sau este ho axit ny to hydrin metyl axetat, thu phn este:
- Ph-ng php axetoxyl ho etylen thnh diaxetat sau thu phnto glycol:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
63/236
63
- Ph-ng php hydro ho n-butyl oxalat thnh EG v n-butyl ancol. Butyl oxalat-c to bi qu trnh oxi cacbonyl ho n- butanol trong pha lng.
- Ph-ng php i t kh tng hp c s dng cht xc tc cha phc ca rodi
cacbonyl, k thut ny -c pht trin bi cng ty Union Carbide:
2CO + 3H2
HOCH2
-CH2
OH- p sut:140 340 MPa- Nhit : 125 130oC.
- Sn phm ph:metyl format, metanol, n-c.
2n-C4H9OH + 2CO + 1/2O2 (n- C4H9COO)2 + H2O
Sau , phn ng hydro ho d-i s c mt ca xc tc ng v
crom trong pha lng:
(n- C4H9COO)2 + 4H2 HOCH2-CH2OH + 2n-C4H9OH
Pd
200oC
3MPa
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
64/236
64
2.2.4.2. Cng ngh v iu kin vn hnh sn xutEG bng ph-ng php hydrat ho EO.
* iu kin vn hnh:- Nguyn liu E.O ban u -c pha long bng hn
hp n-c vi oxit vi t l 20 25/1- Thit b phn ng hot ng p sut 1,5 Mpa v
nhit u vo 150oC, nhit u ra 200-210oC.- Cht xc tc: H+
- Thi gian l-u: 45 pht n 1 gi.
- chn lc cc sn phm nh- sau: 88,5% mol EG,10,5% mol DEG, 0,5% mol TEG.
a er recyce
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
65/236
65
Sn xut Etylen glycol bng ph-ng php hydrat ho Etylen oxit
Monoethyleneglycol
Denhydration
Diethyleneglycol
Triethyleneglycolsepa
ration
Vacoum
Fourthstage
Thirdstage
Secondstage
First:stage
Dilution
separation
Heavy
products
Condensates
Hydration
Ethylenne oxide
Water
separation
VacoumVacoumVacoum
Triethylene glycol
Diethylene glycol
Monoethylene glycol
Cm thit b bay hi
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
66/236
66
2.2.5. Sn xut vinyl axetat t etylen.
2.2.5.1. Gii thiu chung
Vinyl axetat (VA) l cht lng khng mu, c t trng d204=0,935, nhit nng chy =
- 100,2oC, nhit si = 72,7oC.
ng dng: - Lm nguyn liu u sn xut PVA c tinh khit cao
- Poly vinyl ancol (phn ng thu phn cc nhm chc trong PVA).
Vinyl axetat -c sn xut cng nghip bng hai ph-ng php chnh:-
- Ph-ng php c in l cng hp gia axit axetic vi axetylen xy ra trong pha kh.
- Ph-ng php ngy nay -c s dng l thc hin qu trnh phn ng gia etylen v axit
axetic vi s c mt ca oxi. Ph-ng php ny -c ng dng nhiu ti M, Nht v mt
s n-c Ty u.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
67/236
67
2.2.6.2. Cc qu trnh sn xut VA.
A. Qu trnh phn ng trong pha lng:
Phn ng chnh
O O
CH2=CH2 + CH3- C OH + PdCl2 CH2=CH-O-C-CH3 + 2HCl + Pd
Pd + 2CuCl2 PdCl2 + 2CuCl
2CuCl + 2HCl + 1/2O2 2CuCl2 + H2O
- Xc tc cho qu trnh: Xc tc c cha mui ng vi vai tr l h oxi ho
kh. Thnh phn xc tc nh- sau: Pd2+ = 3.10-4 M (0,03g/l), Cu2+ = 0,08 M
(5g/l). Nng Cl- cho Pd dng ho tan. Thit b phn ng lm bng
Titan trnh n mn (do lm vic trong mi tr-ng axit c cha Cl-).
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
68/236
68
Sn phm ph axetaldehit do phn ng ca etylen vi n-c hoc phn ng
thu phn VA.
CH2=CH2 + H2O + PdCl2 CH3CHO + Pd + HCl
CH3COOCH=CH2 CH2=CHOH (khng bn) CH3CHOH2O
- Thi gian l-u trong thit b phn ng di v nhit cao cng to iu kin
thun li cho s to thnh sn phm ph axetaldehit. Cc sn phm ph khc
bao gm: etyliden diaxetat (CH3CH(O2CCH3)2, CO2, dn xut clo...
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
69/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
70/236
70
- u im:?
- Nh-c im:?
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
71/236
71
B. Qu trnh sn xut VA trong pha kh
* Phn ng:
O OCH2=CH2 + CH3-C OH + 1/2 O2 CH2=CH-O-C-CH3 + H2O
Ho298 = - 180 kJ/mol
* iu kin phn ng:
- Nhit :160-180oC- p sut 0,8 Mpa.
- Cht xc tc: xc tc trn c s kim loi Pd/-Al.
- T l nguyn liu vo bao gm kh nguyn liu etylen l 50% V, 15% V
axit axetic, 6%V oxi v 29% V cc kh tr.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
72/236
72
* Cng ngh sn xut VA t etylen trong pha kh
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
73/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
74/236
74
2.2.6. Sn xut etyldiclorua (EDC), vinyl cloruamonome (VCM) v PVC.
2.2.6.1. Sn xut etyldiclorua (EDC).
Etyldiclorua l cht lng khng mu, d bay hi, bn iu kin nhit
v p sut tiu chun.
T trng: d204 = 1,253
Nhit nng chy: - 35,5oC
Nhit si: 83,7oC.
Ph-ng php sn xut: EDC -c sn xut bng phn ng clo ho etylen.
ng dng:- Lm nguyn liu cho qu trnh tng hp VCM (> 90%)
- Lm hp phn cho ph gia chng kch n
- Lm dung mi cha clo...
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
75/236
75
* iu kin phn ng v ng hc.
CH2=CH2 + Cl2 CH2Cl-CH2Cl Ho298= - 185 kJ/mol.
- Phn ng thc hin trong pha lng hoc pha kh d-i s c mt ca cht xc tctrn c s mui clorua ca kim loi (FeCl3 v CaCl2 ).
- Phn ng -c thc hin trong vng nhit 50 90oC:
+ Nu thu EDC th lng, phn ng thc hin nhit 50 60oC+ Nu thu EDC th kh th phn ng thc hin nhit 85-90oC
-p sut: 0,3-0,5 Mpa.
-C ch phn ng xy ra trn c s s phn cc ca xc tc FeCl3:
FeCl3 + Cl2 FeCl4-..Cl-
FeCl4-..Cl- + CH2=CH2 FeCl3 + CH2Cl-CH2Cl
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
76/236
76
* Cng ngh sn xut EDC t etylen, thu sn phm pha lng
* C h t EDC t t l th h h kh
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
77/236
77
* Cng ngh sn xut EDC t etylen, thu sn phm pha kh
FeCl3
Cng ngh sn xut EDC bng ph-ng php oxi clo ha etylen xc tc tng si.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
78/236
78
g g g p g p p y g
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
79/236
79
Cng ngh sn xut EDC bng ph-ng php oxi clo ha etylen xc tc thm c nh.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
80/236
80
2.2.6.2. Sn xut vinyl clorua (VC).
Mt s tnh cht ca VC:
d204=0,9834, tnc= -153,8oC, ts= - 13,4
oC.
VC l cht kh khng mu iu kin tiu chun.
VC l cht c, to hn hp n vi khng kh (gii hn n t 3,6 n 26%
TT/TT).
Cc ph-ng php sn xut VC trong cng nghip:
- Cng HCl vo axetylen .
- Cng Cl2 vo etylen, sau nhit phn EDC to thnh VC v HCl.
- Kt hp s dng etylen v axetylen trnh s to thnh HCl.
- Oxiclo ho etylen, c th lin hp vi qu trnh clo ho (v qu trnh ny s
dng mt ngun HCl ln).
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
81/236
81
A. Sn xut VC bng ph-ng php nhit phn EDC.
*Cc iu kin chuyn ho:
Qu trnh -c thc hin da trn phn ng phn hu thu nhit sau:
CH2Cl-CH2Cl CH2 = CH2Cl + HCl Ho298= + 70 kJ/mol.
Phn ng bt u xy ra 300oC, p sut kh quyn, nh-ng phn ng t -c
tc cao 400oC 550oC. Phn ng xy ra theo c ch gc nh- sau:
(a) Khi mo: CH2Cl-CH2Cl CH2Cl- CH2* + Cl*
(b) Pht trin mch: Cl* + CH2Cl-CH2Cl CH2Cl-*CHCl + HCl
CH2Cl-*CHCl CH2 = CH2Cl + Cl
*
(c) t mch: Cl*
+ CH2Cl- CH2*
CH2 = CH2Cl + HCl
- Cht xc tin: clo, brom, iot, tetraclocacbon hoc oxi.
C h t VC b h- h hit h EDC
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
82/236
82
Cng ngh sn xut VC bng ph-ng php nhit phn EDC
215oC
500o
C
20
a
60
a
15a
70-75
a
25
a
,7kPa
20-25
a
HCl tun hon
Thitblmm
t
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
83/236
83
Bi tp:
1. Sinh vin t xy dng s khi qu trnhlin hp clo ho etylen, nhit phn EDC voxiclo ho etylen.
2. Thuyt minh s cng ngh sn xut VCbng ph-ng php lin hp.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
84/236
84
B. Sn xut VC bng qu trnh lin hp.
* Lin hp clo ho etylen v hydroclo ho axetylen.
* Lin hp nhit phn EDC v hydroclo ho axetylen
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
85/236
85
* Lin hp oxiclo ho etylen
Qu trnh ny bao gm s chuyn ho HCl (to thnh trong qu trnh nhit phn
EDC) thnh Clo nh- sau:
2HCl + 1/2O2 Cl2 + H2O Ho298= - 57 kJ/mol.
Qu trnh da trn cc phn ng sau:
C2H4 + Cl2 CH2Cl- CH2Cl (1)
2 CH2Cl- CH2Cl 2 CH2 = CHCl + HCl (2)C2H4 + 2HCl + 1/2O2 CH2Cl- CH2Cl + H2O (3)
Phn ng tng cng:
2 C2H4 + Cl2 + 1/2O2 2 CH2 = CHCl + H2O
u im ca ph-ng php: - Tiu tn t nng l-ng- S dng sn phm ph HCl
- Khng dng axetylen
- Chi ph r hn.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
86/236
86
Sn xut VC bng qu trnh lin hp
2 2 6 2 Sn xut Polyvinyl clorua (PVC)
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
87/236
87
2.2.6.2. Sn xut Polyvinyl clorua (PVC).
A. Gii thiu chung.
PVC l mt loi nha c tnh c l tt, c bn s dng cao, chng lo
ho tt, d to mu sc, kh bt chy. Tuy nhin tnh mm do v bn
nhit thp.
Nhu cu s dng:
Th gii: Nhu cu s dng nha PVC tng mnh vo cui thp k 90 t 26
triu tn/ nm,
Vit Nam: Nm 2000 tiu th khong 150.000 tn bt PVC, trong n-c sn
xut p ng -c 40% nhu cu cn 60% nhp khu.
D kin n nm 2010 nhu cu bt PVC l 400.000 tn nm.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
88/236
88
Hin nay, n-c ta c 4 nh my sn xut PVC bao gm:
- Lin doanh Vit Nam Thi Lan TPC Vina sn xut 100.000 tn bt
PVC/nm.
- Lin doanh Vit Nam Malaysia Ph M sn xut 200.000 tn bt
PVC/nm.
- Lin doanh Vit Nam Thi Lan (Vit Thi) sn xut 15.000 tn bt
PVC/nm.- Atofina 100% vn ca Php sn xut 15.000 tn PVC/nm.
Cc ph-ng php sn xut PVC:
- Trng hp VCM bng ph-ng php huyn ph.
- Trng hp VCM bng ph-ng php nh t-ng.
- Trng hp VCM bng ph-ng php khi.
- Trng hp VCM bng ph-ng php dung dch.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
89/236
89
B. Phn ng v iu kin ng hc:
n CH2=CHCl [-CH2-CHCl-]nC ch:I 2 I*
I* + CH2=CHCl I-CH2-*CHCl
R-CH2-*CHCl +n CH2=CHCl R-[CH2- CHCl]n- CH2-
*CHCl2 R-[CH2- CHCl]n- CH2-
*CHCl R-[CH2- CHCl]n- CH=CHCl +
R-[CH2- CHCl]n- CH2- CH2 ClHoc R-[CH2- CHCl]n- CH2- CHCl-CHCl-CH2[CHCl-CH2]-R
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
90/236
90
B. Cc ph-ng php trng hp VCM sn xut PVC.
B1. Trng hp VCM bng ph-ng php khi.
Phn ng tin hnh nhit 40 70oC v p sut 5 12 bar
* u im: D thc hin
* Nh-c im: Trng hp khi kh tch nhit cho phn ng do d xy ra vng
qu nhit cc b.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
91/236
91
C ch hnh thnh cc ht PVC trong phn ng polyme ho VCM bng ph-ngphp khi:
Kch th-c ht chuynho (%)
Git VCM
Cc ht PVC-VCM utin
Tp hp cc ht PVC-
VCM
Ht PVC cui cng
0
200Ao
0,1-0,2 m
2 10 m
0
2
3- 10
90
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
92/236
92
S cng ngh sn xut PVC bng ph-ng php khi
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
93/236
93
B2. Trng hp VCM trong dung dch.
- Qu trnh trng hp ng th: polyme/dung mi:
> Qu trnh ny ko di
> i hi l-ng dung mi ln, c tinh khit cao.
t -c s dngtrong cng nghip
B3. Trng hp VCM bng ph-ng php nh t-ng:
Latex
PVC khVCM, H2O
Cht nh ho
PVC khLatex
VCMH2O
VCMPVCH2O
VCMPVCH2O
PVCH2O
PVCH2O
H2OCht khi mo Ht nha
VCMthu hi
Khngkhnng
Khngkh +hin-c
PVC
VCMH2O
VCMPVCH2O
Nht-ng
Vihuynph
Monome ho tanCht khi mo
PVC
PVC loi
Chun b Polyme ho Vn chuyn tn tr lm kh nghin to ng gi
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
94/236
94
B4. Trng hp VCM bng ph-ng php huyn ph.
Trng hp VCM bng ph-ng php huyn ph l ph-ng php -c s
dng rng ri nht trong cng nghip sn xut PVC v c nhiu -u im
sau:
- Sn phm to thnh dng ht, bi d gia cng.
- Vn tc trng hp ln.
- Nhit phn ng thp.
- Khng xy ra hin t-ng qu nhit cc b.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
95/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
96/236
96
C ch hnh thnh cc ht PVC trong phn ng polyme ho VCM bng ph-ngphp huyn ph:
Kch th-c ht chuynho (%)
Git VCM
Cc ht PVC/VCM utin
Tp hp cc htPVC/VCM
Ht PVC cui cng
0
0,1 0,2 m
1 3 m
2 10 m
0
1 5
3 10
80 - 90
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
97/236
97
Cng ngh sn xut PVC bng ph-ng php huyn ph
- iu kin vn hnh ca nh my:
Nguyn liu chnh:VCMmi
VCMtun hon
VCM N-c loikhong Tc nhn tohuyn ph
Th cp S cp
Cht khimo
Polyvinyl ancol Polyvinyl axetat
2NaOH + H2O2 = Na2O2 + 2H2O
Na2O2 + C2H5OCOCl C2H5OCO-OONa + NaCl
C2H5OCO-OONa + C2H5OCOCl C2H5OCO-OO-OCOC2H5 + NaCl
C2H5OCO-OO-OCOC2H5 2C2H5OCOO*
* C ch hnh thnh cht khi mo:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
98/236
98
. S cng ngh sn xut PVC bng ph-ng php huyn ph
VCM
Thi b h
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
99/236
99
Thit b phn ng
(1) Thit b phn ng
(2) My khuy xon co dng i ln
(3) My khuy m neo
(4) Thit b ng-ng t
ng-c dng
(5) Thit b lc gii t
(6) Mc PVC ti a
(7) Van x ra
(8) Ca x
Ch 3
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
100/236
100
Ch-ng 3.
Sn xut cc hp cht t propylenCH3-CH=CH2
Propylen
Propylen oxit
Axit acrylic
Acrylonitril
Nha PP
Si polyacrylat
Propylen glycol10%
13%
46%
Cumen
R-u
Axeton
3 1 S t l it (PO)
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
101/236
101
3.1. Sn xut propylen oxit (PO).
Propylen oxit l cht lng c ts= 35 oC, nhit t
nc= -112oC, t trng d20
4= 0,830
PO c nhiu ng dng nh-ng ng dng quan trng nht l -c s dng lm
nguyn liu sn xut polyuretan (chim 60%) v nha polyeste (20%).
Cc ph-ng php sn xut PO:
- Qu trnh clohydrin ho propylen
- Qu trnh in ho
- Qu trnh oxi ho trc tip.
- Qu trnh oxi ho s dng peroxit.
3.1.2. Cc ph-ng php tng hp P.O v c im ca phn ng
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
102/236
102
p g p p g p p g
3.1.2.1. Qu trnh clohydrin ho propylen sn xut PO.
* Phn ng v iu kin ng hc.
Qu trnh ny t-ng t nh- qu trnh sn xut EO. Cc phn ng
chnh xy ra nh- sau:
Cl2 + H2O ClOH + HCl
CH3 -CHOH-CH2Cl (90%)CH3-CH=CH2 + HOCl
CH3 -CHCl-CH2OH (10%)
2CH3CHOHCH2Cl + NaOH CH3CH CH2 + NaCl + H2OO
Phn ng to propylen clohydrin to nhit vi Ho298 =-225 kJ/mol
Phn ng vi NaOH thu nhit nh Ho298 =5 kJ/mol.
S cng ngh sn xut PO bng qu trnh clohydrin propylen
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
103/236
103
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
104/236
104
Sn xut PO bng ph-ng php oxi ho c s dng peroxit.
Phn ng chnh nh- sau
CH3-CH=CH2 + ROOH (hoc R-CO-OOH) CH3-CH - CH2 + ROHO
(hoc RCOOH)
Khi mo: RH + A R* + AHPht trin mch: R* + O2 RO2
*
RO2* + RH ROOH + R*
Ngt mch: 2R* R-R
R
*
+ RO2*
ROOR2RO2* Sn phm khng hot ng
* Phn ng oxi ho isobutan to t-butyl hydroperoxit v t-butyl ancol.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
105/236
105
iu kin phn ng:
- Nhit 110 130oC
-
p sut 3 3,5 Mpa-Thi gian l-u khong 7 gi cho mt l-ng isobutan chuyn ho l 35%.
- T l oxi v isobutan d-i 8%, m bo mc ngoi gii hn chy n d-i.* Phn ng epoxi ho propylen:
iu kin phn ng:
- Phn ng ny xy ra trong pha lng
- Xc tc: dung dch molipden naphtenat 5% KL.
- Thit b phn ng nhiu giai on
- Nhit : 110oC
- p sut 3 -4 Mpa
-t l peroxit/ancol/propylen l 1/1/3
- Thi gian l-u 0,51 gi/1 giai on, tng thi gian l-u l 2,5 gi.
- ch n l c ro len oxit v ancol t 85.
S cng ngh sn xut PO bng qu trnh oxi ho propylen s dng peoxit
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
106/236
106
S cng ngh sn xut PO bng qu trnh oxi ho propylen s dng peoxit
O2
Chun b nguyn liu
100oC
C3
PO th
PO
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
107/236
3.1.2.5. Sn xut PO bng ph-ng php oxi ho c s dng cc
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
108/236
108
g p g p p gperaxit v hydroperoxit (cng ngh Daicel).
Cng ngh hai giai on: Giai on th nht: qu trnh oxi ho axetaldehit trong etyl axetat bng oxi
to peraxit: - Phn ng xy ra nhit phng
- p sut 2,5-4 MPa
- Xc tc axit.
Giai on hai: epoxi ho propylen:
- Nhit 50oC
- p sut 0,9-1,2 Mpa
- Thi gian l-u 2 3 gi
- chuyn ho axit peraxetic l 97 -98%
- Hiu sut to PO l 92%.
S cng ngh sn xut PO bng qu trnh oxi ho propylen s dng peraxitCng ngh Daicel
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
109/236
109
Cng ngh Daicel
3 2 S t P l l (P P)
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
110/236
110
3.2. Sn xut Polypropylen (P.P)
Polypropylen l nha chu nhit
Nhu cu tiu th tiu th PP ng th ba, sau PVC.
PP -c tng hp bng phn ng polyme ho theo nhiu c ch khc nhau:
- C ch gc: cho PP c cu trc atactic chu nhit km
- C ch khng gian: cho PP c cu trc isotactic chu nhit tt
Xc tc cho qu trnh l xc tc Ziegler- Natta c hot tnh cao, c tnh chn lc lp
th.
Cc ph-ng php sn xut PP:
- Sn xut PP trong pha kh
- Sn xut PP trong pha lng
-CH-CH2-
CH3 n
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
111/236
C h h ki l i h
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
112/236
112
- C ch phn ng xy ra trn tm kim loi xc tc nh- sau:
Phn ng khng c qu trnh chuyn mch v to ra polime c khi l-ng phn
t rt ln.
CH3
CH3CH2 CH2
Ti Al +Ti AlCH2 CH2
CH3-CH= CH2 CH3 CH3-+CH- -CH2 CH3
CH3 CH3CH2 Al CH2Ti+ CH2-CH3 Ti Al
CH2- CH CH2CH3 CH- CH2- CH3
CH3
S cng ngh sn xu P.P trong pha kh.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
113/236
113
(1), (5) Thit b phn ng (3), (7) Thit b trao i nhit(2), (6) My nn (4), (8) Bn cha sn phm
Propylen/etylen
i phn loi vhon thin sp
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
114/236
114
u im ca cng ngh pha kh ?
S cng ngh sn xu P.P trong pha lng.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
115/236
115
(1) Thit b phn ng dng ng (3) Thit b phn ng copolime ho pha kh(2), (4) H thng tch to p hai cp (5) Thp stripping
etylen
Hi n-c, etylen,propylen, sp nh
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
116/236
116
u im ca cng ngh pha lng ?
3.3. Sn xut CumenCH3 CH3CH
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
117/236
117
3.3.1. Gii thiu chung
Cumen (isopropylbenzen) l cht lng, tan trongnhiu dung mi hu c, khng ho tan trong n-c.
Ph-ng php chnh sn xut cumen l qu trnh
ankyl ho benzen vi propylen.. Cc cht xc tc cho qu trnh:
- Vi cc qu trnh alkyl ho ng th: axit Bronsted
nh- HF, H2SO4..., axit Lewis nh- AlCl3+ HCl- Vi cc qu trnh alkyl ho d th: Al2O3,
Al2O3/SiO2 v cc zeolit
C
3.3.2. Qu trnh alkyl ho benzen bng propylen sn xut cumen.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
118/236
118
3.3.2.1. Phn ng v iu kin vn hnh.
Cng ngh phn ng trong pha lng: - Nhit v p sut thp (50oC, 5 atm),
- Cht xc tc: axit sunfuric.
Cng ngh trong pha kh: - Nhit 250oC
- p sut 40 atm
- Cht xc tc: axit photphoric.
* Phn ng chnh xy ra nh- sau:
CH3-CH=CH2 +
H+
C
H3C CH3
* Cht xc tc -c s dng c th l:
- AlCl3, tin hnh 10-95oC.
- H3PO4, c hoc khng c cht xc tin mang trn cht mang rn.
- Bentonit -c hot ho axit, cho php tin hnh phn ng 70-105oC.
- Aluminosilicat, s dng dng t-ng t xc tc cracking, lm vic 200oC.
3.3.2.2. Cng ngh sn xut cumen bng ph-ng php alkyl ho bezen.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
119/236
119=1
bezen/propylen = 8/1 10/1
30
a
* c im cng ngh
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
120/236
120
Yu cu i vi cumen th-ng phm: c cha hm l-ng cc tp cht
< 1200ppm (0,02% etylbenzen, 0,05% n-propylbenzen, 0,05% butylbenzen).
Hiu sut qu trnh tnh theo benzen l 96-97% v tnh theo propylen l 91-92%.
Ngoi ra, thu hi thm cumen, mt s cng ngh c thm b phn transankyl
ho nhm chuyn diisopropylbenzen v benzen thnh cumen theo phn ng sau:
CH(CH3)2
CH(CH3)2 +
CH(CH3)2
2
Nhit phn ng: 180 250oC
p sut: 2 MPa
T l benzen/diisopropyl benzen = 5/10.
3.4. Hydroformyl ho propylen sn xut r-u
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
121/236
121
3.4. Hydroformyl ho propylen sn xut r-ubutylic (phn ng tng hp Oxo)
3.4.1. c im ca phn ng v iu kin ng hc.
Phn ng ca propylen cho sn phm l butyladehyt v isobutyladehyt:
Ho298
= - 125 kJ/mol
T l to thnh hai sn phm butyraldehyt/isobutyraldehyt = 4/1.
2CH3 - CH=CH2 +2CO + 2H2
CH3 -(CH2)2-CHO
(CH3)2CH-CHO
3.4.3. Cng ngh hydroformyl ho propylen sn xut r-u butanol.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
122/236
122
* iu kin vn hnh:
- Nhit : 110 180oC
- p sut 20 35 Mpa
- T l mol CO/H2 =1/1 1/1,2
- Thi gian l-u: 1 5 pht
- L-ng xc tc s dng: 0,2 1% KL so vi propylen.
- Tng t l n-/iso: tng t l n-/iso ln 9/1, hng Shell s dng xc tc coban hydrocacbonyl th
bng phosphin (Hco(CO)3P(n-C4H9)3). Phn ng -c thc hin nhit 180
200oC v p sut 510 Mpa. Tuy nhin, hot tnh ca h xc tc ny cn thp v c
xu h-ng to iu kin thun li cho cc phn ng ph hydro ho olefin v aldehyt hn
l xc tc thng th-ng.
Hng Union Carbide pht trin h xc tc bin tnh cacbonyl rodi bng
triphenylphosphin v to ra t l sn phm mch thng ln hn nhiu (n-/iso =10/1)
trong iu kin phn ng rt mm (nhit 60 120oC, p sut 0,1 -5 Mpa).
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
123/236
123
Hn hp cc n- v iso-aldehyt -c hydro ho thnh cc r-u t-ng ng.
CH3 -(CH2)2-CHO
(CH3)2CH-CHO
CH3 -(CH2)2-CH2OH
(CH3)2CH-CH2OH
H2/Ni
H2/Ni
Nhit : 150 200o
Cp sut 5 10 Mpa,
Cht xc tc: ng hoc niken
S cng ngh sn xut butanol
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
124/236
124
CO/H2=1/1-1/2 Cxt Co
* c im qu trnh:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
125/236
125
* c im qu trnh:
ng sn phm isobutylaldehyt c t ng dng vn gy
tr ngi v kinh t cho qu trnh. ngh mt cng nghc c phn x-ng cracking xc tc isobutylaldehyt vtun hon cc sn phm cracking ny (propylen, CO,H2).
Nu hydro -c thay th bng hi n-c, c th thu -csn phm c cha 88% n-butanol v 12%isobutanol.Phn ng chnh:
H thng lm vic 100oC v 1,5Mpa, c mt cht xctc pentacacbonyl st, butyl-pyrolidon v n-c.
CH3-CH=CH2 + 3CO + 2H2O C4H9OH + 2CO2 Ho298 = - 240 kJ/mol
3.5. Sn xut Axit Acrylic
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
126/236
126
y
Axit acrylic -c s dng nh- mt cht trung gian cho cc qu trnh tng
hp cc este phn t l-ng thp, cc etyl, butyl v 2-etyl hexyl acrylat
Cc ph-ng php chnh sn xut axit acrylic:
- Oxi ho propylen pha hi tin hnh qua hai giai on, trong giai
on trung gian to acrolein.- Thu phn etylen cyanhydrin.
- Ph-ng php polyme ho -propiolacton thu -c nh qu trnh phn ng
gia formaldehyt vi ceten.
- Ph-ng php oxi cacbonyl ho etylen.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
127/236
* c im ca qu trnh ?
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
128/236
128
q
* Qu trnh oxi ho propylen:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
129/236
129
* Qu trnh oxi ho propylen:
- Cht xc tc: CuO/SiO2
hoc Al2
O3
. hn hpca cc oxit bismut, kali, coban, st, niken,thic telu, vonfram...cc axit molipdic hocsilicomolipdic.
- Nhit : 300 350o
C- p sut: 0,1 0,3 Mpa
- T l mol n-c/propylen khong 4/5
- T l oxi/propylen khong 2/1
- chuyn ho mt ln t 90 95%
-Hiu sut acrolein l 80 90% mol.
* Qu trnh chuyn ho acrolein:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
130/236
130
* Qu trnh chuyn ho acrolein:
- Xc tc trn c s hn hp ca cc oxitmolipden v vanadi tm thm mt s hp chtca vonfram, ng, crom, telu, asen....
- Nhit : 250 280oC
- p sut: 0,1 0,2 Mpa- T l mol n-c/acrolein khong 5/7
- T l oxi/acrolein khong 2/1.
- chuyn ho mt ln t 95 97%
- Hiu sut mol axit acrylic trn 90% tnh theoacrolein
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
131/236
131
* iu kin cng ngh:
Xc tc c tr-ng da trn c s oxit molipden.
Cc thit b phn ng l h ng chm c dng mui nng chy tun hon
gia cc ng tch nhit cho phn ng, m bo kim sot nhit hiu
qu v tn dng nhit sn xut hi p sut thp. Xc tc -c phn phi trn lp m cng ng u cng tt, m bo s
ng nht v p sut, tc dng, chuyn ho... v v c tui th ca
xc tc.
Cc tc nhn phn ng di chuyn t trn xung d-i qua lp xc tc, pha
trn lp xc tc -c ph mt lp cht rn tr gia nhit cho nguyn liu.
S cng ngh sn xut axit acrylic bng qu trnh oxi ho propylen
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
132/236
132
90%TT
4-5%TTpropylen30 40% TT n-c
55-65% TT khng kh
Sp giu axit acrylic
70oC 70oC
hydroquinol
3.6. Sn xut axeton
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
133/236
133
Axeton l cht lng c t trng d204 = 0,790, tnc=-94,6oC, ts=56,1
oC
ng dng: - Sn xut cc hp cht nh- diaxeto ancol, hexylen glycol,
metylisobutylcacbinol, metylisobutyl xeton (bng phn ng ng-ng t
aldol), Bis phenol A, Metylmetacrylat, lm dung mi...
Ph-ng php sn xut:
- Dehydro ho isopropanol, l-ng axeton -c sn xut theo ph-ng php ny
chim 1/3 tng l-ng axeton sn xut trn th gii.
- Oxi ho cumen to hydroperoxit sau phn tch thnh phenol v axeton.
- Oxi ho trc tip hn hp propan v butan hay phn on naphta cho hn
hp cc sn phm trong c axeton (cng ngh BPl chemicals).
- ng oxi ho propylen v isobutan thnh propylen oxit v t-butyl ancol vthu axeton nh- mt sn phm ph (cng ngh ARCO chemical).
- Oxi ho isopropanol thnh axeton v hydroperoxit, cng ngh Shell.
- Oxi ho trc tip propylen bng oxi khng kh d-i s c mt ca phc, cng
ngh ca Wacker/Hoechst.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
134/236
Phn ng tng ca ton b qu trnh:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
135/236
135
CH3-CH=CH2 + 1/2 O2 CH3-CO-CH3 Ho298 = - 255 kJ/mol
* c im phn ng:
- Tc phn ng t l thun vi s hnh thnh phc gia propylen v clorua
paladi-Phn ng oxi ho propylen thc hin :
+ Nhit : 90 120C
+ p sut thp 0,9 1,2 Mpa
+ Xc tc -c ti sinh trong cng iu kin.
chuyn ho mt ln t 98 99%
Hiu sut t 92 94% mol.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
136/236
136
120oC
50
o
C
Propylen
99,5%
3.7. Sn xut AcrylonitrilCH =CH CN
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
137/236
137
CH2=CH-CN
Acrylonitril: d204= 0,806, tnc= - 83,5oC, ts=77,3
oC
ng dng:
- Sn xut cao su nitril v cao su Buna N
- Copolyme ca butadien v acrylontril
- Sn xut si tng hp, nha, cht do
- Cc hp cht hu c trung gian.
. Cc ph-ng php sn xut:
- Ph-ng php ammoxi ho propylen, cng ngh ny -c pht trin bi cng tySohio vi s ci tin h xc tc s dng.
- Cng hp hydrocyan vo etylen oxit to cyanhydrin, sau ehydrat to acrylonitril.
- - Thc hin phn ng gia hydro cyan vi axetylen
- - Dehydrat ho sn phm lactonitril ca qu trnh phn ng gia axetaldehyt vihydro cyan.
- - Ammoxi ho propylen bng NO2
3.7.2.2. Sn xut acrylonitril bng ph-ng php ammoxi ho propylen.
* Nguyn tc qu trnh:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
138/236
138
g y q
CH2=CH-CH3 + 3/2O2 CH2=CH
-CN + 3H2O
Ho298 = - 515 kJ/mol
Phn ng ny xy ra qua giai on to hp cht trung gian acrolein nh- sau:
CH2=CH-CH3 + O2 CH2=CH
-CHO + H2O
CH2=CH-CHO + NH3 CH2=CH
-CH=NH + H2O
CH2=CH-CH=NH + 1/2O2
CH2=CH-CN + H2O
2 CH2=CH-CH3 + 3O2 + 3NH3 3CH3CN + 6H2O
CH2=CH-CH3 + 3O2 + 3NH3 3HCN + 6H2O
CH2=CH-CH3 + 3O2 3CO + 3H2O
2CH2=CH-CH3 + 9O2
6CO2 + 6H2O
Mt s phn ng ph:
* Cht xc tc cho qu trnh:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
139/236
139
H xc tc u tin: Bismut photpho molipdat
H xc tc th hai: Antimo v uran (xc tc 21) H xc tc th ba: St v bismut phtpho molipdat tm Co, Ni v K (h xc tc
41). H xctc ny nng hiu sut ca qu trnh ln 10 35%.
H xc tc th t- ra i (xc tc 49) p ng yu cu v tnh bn c hc.
Cng ngh hai giai on:- Trong giai on u: xc tc trn c s oxit ca selen v ng.
- Trong giai on th hai: xc tc MoO3 v cc hp cht khc.
. Cng ngh mt giai on: xc tc oxit molipden c s dng cht xc tin NaOH
hoc coban molipden v oxit telu kt hp vi oxit antimo v thic.. Ngy nay: h xc tc trn c s coban, st v molipden.
. Mi nht l h xc tc tm antimon v st (k hiu NS733A hay xc tc 13)
* Cng ngh sn xut acrylonitril:
- Cng ngh thc hin trong pha kh.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
140/236
140
Cng ngh thc hin trong pha kh.
- H thit b phn ng xc tc tng si:
+ u im:thun li cho qu trnh tn nhit cho phn ng, ng u ho nhit
mi tr-ng phn ng, gip cho vic kim sot nhit tt hn do lm tng hiu
qu lm vic ca cht xc tc (cng ngh Sohio, Montedison/UOP, Nitto...).
+ Nh-c im: bn c hc ca cht xc tc gim.- H thit b thm xc tc c nh:
+ u im: ko di tnh bn c hc ca xc tc
+ Nh-c im: gradien nhit ln, ph hu xc tc nhanh chng do di chuyn ca
cc pha hot ng v s hao mn ca xc tc.
- Vi thi gian l-u 215 giy, tui th ca xc tc c th ko di t 1-3 nm, v c
th di hn vi cc h xc tc tin tin.
* iu kin phn ng:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
141/236
141
- V nguyn tc: Phn ng ammoxi ho propylen xy ra vi l-ng d- amoniac v oxi
so vi h s t l-ng.
- tinh khit ca nguyn liu u vo:
+ Propylen >90% KL
+ Amoniac: 99,5% KL.
- Thnh phn nguyn liu cho cc cng ngh s dng cht xc tc khc nhau:
Xc tc Thnh phn
Propylen Amoniac Khng kh Hi n-c
Sohio 1 1,5 2 10 20 2 4
Sohio 1 1,05 1,2 10 15 -
PCUK/Distillers 1 1,1 1,2 12 - 15 -
Kinh nghim: Hiu sut acrylonitril tng theo t l NH3/propylen.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
142/236
142
Thc t t l NH3/propylen =1 hoc 0,8.
Nhit phn ng trong khong 400 500oC
p sut d-i 0,3 MPa.
T l mol acrylonitril/axetonitril tng ln nhanh chng khi nhit trn 400oC v
t cc i khong 470 480oC.
* Tin hnh phn ng:
chuyn ho mt ln ca amoniac t trn 95% (trong cng ngh xc tc tng
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
143/236
143
si) v xp x 85% (trong cng ngh thm xc tc c nh).
chn lc, hay hiu sut to acrylonitril rt nhy vi cc loi xc tc v iukin phn ng khc nhau
Thi gian l-u: trn 1 giy.
Hiu sut qu trnh c th t n 72 75% mol i vi h xc tc tin tin
nht, thc hin trong cc thit b xc tc tng si v gn 78% trong cc thit bthm xc tc c nh.
Nhiu loi sn phm ph cng hnh thnh vi t l ln nh- axetonitril, HCN...
axetonitril th-ng -c chuyn ho thnh acrylonitril theo phn ng s dng
xc tc trn c s KBr mang trn cht mang nh- sau:
Hydrocyanua -c s dng cho qu trnh tng hp axit metacrylic, methionin...
Tuy nhin, trong nhiu tr-ng hp, trnh nhim v m bo an ton, HCN
-c t b.
CH3CN + CH4 + O2 + H 2O CH2=CH-CN + CO2 + CO + H2
hnh phn sn phm ca qu trnh ammoxi ho propylen sn xut acrylonitril (% TT)
Cng ngh xc tcTng si Thm c nh
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
144/236
144
Cng ngh xc tc
Xc tc Sohio 41 Nitto 13 PCUK/Distillers
Thnh phn sn phmAcrylonitril 5,2 5,3 4,3
Hydrocyanua 1,8 1,1 1,0
Axetonitril 0,7 0,1 0,3
Cacbon monoxit 1,0 0,8 0,5
Cacbon dioxit 1,6 2,9 1,2Cc hp cht nitril - - Rt t
Cc sn phm nng Rt t Rt t -
Propan 0,8 0,8 0,6
Propylen 0,5 0,2 0,3
N-c 26,3 25,2 33,6
Amoniac 0,2 1,0 1,1
Oxi 2,2 1,8 4,0
Nit 59,7 60,8 53,1
Tng 100,0 100,0 100,0
Cng ngh ammoxi ho propylen xc tc tng si (cng ngh Sohio):
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
145/236
145
95%
ChiucaotngXT
Cng ngh ammoxi ho propylen thm xc tc c nh
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
146/236
146
40-45a
45-50a
60-65a
N-c
25-30a
50-60a
3.8. Sn xut isopren t propylen.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
147/236
147
Isopren (ts=34oC, d204=0,681) l monome cho qu trnh tng hp polyme
cis-1,4 polyisopren (cao su t nhin c cha 85% thnh phn ng phn
ny) c gi tr kinh t cao.
Isopren c th -c chit t phn on C5 ca qu trnh cracking hi n-cv -c tng hp bng nhiu ph-ng php khc nhau:
Ph-ng php dehydro ho isopentan (cng ngh Houdry vad UOP).
Ph-ng php dehydro ho isoamylen (cng ngh Shell).
Ph-ng php sn xut isopren i t propylen, cng ngh ca Goodyear
Scientific Design.
CH2=C-CH=CH2
CH3
* Qu trnh cng ngh sn xut isopren t propylen.
Qu trnh sn xut isopren t propylen -c tin hnh theo ba b-c sau:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
148/236
148
Q p p py
(a) Qu trnh Dime ho:
2CH3-CH=CH2 CH2=C-CH2-CH2-CH3
CH3
CH3-C=CH-CH2-CH3
CH3
CH2=C-CH2-CH2-CH3
CH3
CH2= C -CH=CH2 + CH4
CH3
CH3-C=CH-CH2-CH3
CH3
(b) Qu trnh isome ho:
(c) Qu trnh cracking:
H0289=63 kJ/mol
H0289=-6 kJ/mol
H0289=96 kJ/mol
* iu kin tin hnh: Qu trnh dime ho:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
149/236
149
Qu trnh dime ho:- Cht xc tc tripropyl nhm
- Nhit 150 200oC- p sut 20 MPa.- Thi gian l-u:15 pht- chn lc: 90-95%- chuyn ho mt ln t 60-95%.
. Qu trnh isome ho:
- cht xc tc: axit photphoric- Nhit 150-300oC- Thit b phn ng thm xc tc c nh.- chn lc phn t t 98 99%- chuyn ho mt ln 85%.
. Qu trnh cracking:
- Nhit 650-700oC- Cht khi mo gc t do (HBr hoc peroxit) v hi n-c.- Thi gian l-u:1/10 giy.
Cng ngh sx isopren t propylen
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
150/236
150
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
151/236
Bng 4.1 . Nhit si ca cc cu t trong phn on C4
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
152/236
152
Hydrocacbon Nhit si (oC)
isobutan - 11,7
isobuten - 6,9
1- buten - 6,3
Butadien - 4,4
n-butan - 0,5
trans-2-buten - 0,9
cis-2-buten 3,7
4.2. Sn xut Butadien.CH2=CH-CH=CH2
t =- 4 413oC d204=0 621
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
153/236
153
ts= 4,413 C, d 4=0,621
* Cc ph-ng php sn xut butadien:
Butadien
Axetylen v formadehyt
Axetaldehyt
Etanol dehydro ho v dehydrat ho
Phn on C4
(cracking hi n-c)
n-buten v n-butan
4.2.1. Cc ph-ng php sn xut butadienbng qu trnh dehydro ho
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
154/236
154
bng qu trnh dehydro ho.
4.2.1.1. Dehydro ho trc tip c xc tc.
Qu trnh -c tin hnh trn nguyn liu ban u l buten hoc
butan, nu nguyn liu u l butan, qu trnh thc hin qua hai giai on
thng qua giai on trung gian to buten.
n-C4H8 CH2=CHCH=CH2 + H2
n-C4H10CH
2=CHCH=CH
2+ 2H
2
* Dehydro ho buten c xc tc.
A i ki h h
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
155/236
155
A. iu kin vn hnh:
Nguyn liu phn on C4 -c x l t -c nng buten thchhp(70-95%KL).
Qu trnh dehydro ho buten xy ra theo phn ng sau:
Ho298=124 kJ/mol
Sn xut butadien trong cng nghip:
- Cht xc tc:Fe2O3/Cr2O3, Fe2O3/Cr2O3 , Ni v Ca photphat, Fe2O3/Bauxit
- Nhit > 600oC.- p sut: 0,1-0,2 MPa
- Hi n-c.
CH2=CH-CH2-CH3
CH3-CH=CH-CH3
CH2=CH-CH=CH2 + H2
X Sh ll 105 Sh ll 205 D B Philli 1490
Bng 4.2. iu kin vn hnh qu trnh dehydro ho buten sn xut butadientrn cc xc tc khc nhau:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
156/236
156
6206206006200,150,160,15109125300202627807576115
Xc tc
iu kin
Shell 105Fe2O3/Cr2O3
Shell 205Fe2O3/Cr2O3
Dow BNi v Ca
photphat
Phillips 1490Fe2O3/Bauxit
Nhit (oC) 680 680 680 680
p sut (MPa) - 0,18 0,20 0,18
Hi n-c/buten(mol/mol)
18/1 8/1 20/1 12/1
Th tch dng(h-1)
- 500 125-175 300-400
chuyn homt ln (%)
20-30 26-28 > 45 27-33
chn lcbutadien (%) 80-70 75-73 90 76-69
Thi gian ti sinhxc tc
1 gi n 7ngy
1-24 gi 15-30 pht Khng
B. S cng ngh dehydro ho buten sn xut butadien.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
157/236
157
* Dehydro ho butan c xc tc.
A iu kin phn ng:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
158/236
158
A. iu kin phn ng:
Qu trnh xy ra theo phn ng sau:
CH3-CH2-CH2-CH3
CH3-CH2
-CH=CH2
+ H2CH3-CH=CH-CH3
CH3-CH2-CH=CH2
CH3-CH=CH-CH3
CH2=CH-CH=CH2 + H2
Ho298=127 kJ/mol
Ho298=124 kJ/mol
- Nhit phn ng: 550 - 700oC.
-p sut: < 0,1MPa
- chuyn ho: 57,7% (phn ng u).15,9% (phn ng th hai).
- Cht xc tc: oxit nhm v crom.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
159/236
iu kin vn hnh
Nhit 590oC
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
160/236
160
Nhit 590oC
p sut 0,2 MPa
Th tch dng 700 h-1
chuyn ho mt ln 30%
L-ng ry phn t s dng 80%(KL)
- Thit b phn ng ng chm, lm vic lun phin.
- Nguyn liu ban u cha 98% n-C4 -c lm kh.
- Qu trnh ti sinh cht xc tc thc hin p sut 0,7 MPa vi dng khcha 2 - 3% oxi.
* Cng ngh catadien Hoydry (Air Products).
iu kin vn hnh:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
161/236
161
Nguyn liu: > 95% n-C4.
Nhit : 600- 675oC.
p sut:15 -70 kPa.
Cht xc tc: nhm hot tnh cha 18-20%oxit crom.
Th tch dng: 300 h-1.
chuyn ho mt ln: 50 - 60%.
- iu kin vn hnh:
S cng ngh qu trnh dehydro ho butan sn xut butadien.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
162/236
162
4.2.1.2. Dehydro ho bng tc nhn oxi hot ng.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
163/236
163
Ph-ng php ny -c thc hin bng hai qu trnh khc nhau:
Ti sinh cht xc tc HI bng oxi.
Dehydro ho bng oxi vi s hnh thnh n-c, qu trnh ny xy ra theo phn
ng sau:
C4H8 + 1/2O2 C4H6 + H2O
Ho
298= - 115 -130 kJ/mol(Tu thuc vo sn phm iso)
* iu kin vn hnh:
Nhit phn ng: 400 600oC
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
164/236
164
Nhit phn ng: 400- 600oC.
p sut: 0,15 MPa.
Cht xc tc trn c s mui ca bismut molipdat v
photphat c b sung thm mt s kim loi chuyn
tip khc.
T l oxi/buten = 1.
T l hi n-c/buten l 30- 50.
chuyn ho mt ln t > 60%.
chn lc butadien l 95%.
s cng ngh sn xut butadien bng qu trnh dehydro hos dng tc nhn oxi.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
165/236
165
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
166/236
166
* u im ?
4.3. Mt s ng dng ca Butadien
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
167/236
167
Sn xut cao su tng hp
cao su styren-butadien (SBR).
cao su nitril
Polybutadien
C
C
H
H
H
C
H
C
H
C
H
C
H
H
H
C
H
HC C
HH
C
H
C
H
C
H
H
H
cis-1,4 polybutadienNguyn liu tng hp
hu cSn xut Cloropren
Sn xut Adiponitril
4.3.2. Sn xut Cloropren (2-clo 1,3-butadien)CH2=CH - CCl = CH2
59 4 C d20 0 9585
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
168/236
168
ts= 59,4oC, d204= 0,9585
Qu trnh xy ra theo cc b-c sau:
(a) Clo ho butadien:
(b) Isome ho 1,4-diclo 2-buten:
(c) Dehydro ho 3,4-diclo 1-buten:
CH2=CH-CH=CH2
ClCH2-CH=CH-CH2ClCl2
300oC CH2=CH-CHCl-CH2Cl
CuCl
100oC
ClCH2-CH=CH-CH2Cl CH2=CH-CHCl-CH2Cl
CH2=CH - CCl = CH2 + NaCl + H2O+15%NaOH
100oC
CH2=CH-CHCl-CH2Cl
Tnh cht ca cloropren th-ng phm -c sn xut t butadien
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
169/236
169
Cc tnh cht n v Gi tr
2-clo butadien % KL min 98,5
1-clorobutadien % KL max 1,0
3,4-diclo 1-buten ppm max 100
Cc dime ppm max 100
Cc andehyt (nh-axetaldehyt) ppm max 1000
Cc peroxit ppm max 1
* iu kin vn hnh.
A. Qu trnh clo ho:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
170/236
170
Q
Thc hin trong pha kh. Nhit 250-350oC (thch hp nht l khong 300oC)
p sut kh quyn.
T l butadien/ clo: 3- 6/1.
Tc th tch dng: 1000 h-1.
chn lc i vi butadien: 90%.
chuyn ho mt ln: 15%.
B. Qu trnh isome ho:
Cht xc tc: CuCl trong dung mi hu c (nh-
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
171/236
171
. Cht xc tc: CuCl trong dung mi hu c (nh--
picoline).
Nhit : 105-125oC.
p sut chn khng (20 kPa).
Cht c ch (phenothiazine).
chuyn ho mt ln i vi 1,4-diclo 2-buten l
khong 80%.
chn lc i vi 3,4-isome >75%.
C. Qu trnh dehydro ho:
Nhit : 80 -110oC
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
172/236
172
Nhit : 80 110 C.
p sut kh quyn. Dung dch NaOH (5- 15%).
Cht c ch (axit picric).
Cc sn phm ph: 1-iclobutadien, diclo 2-buten, polyme, natriclorua v cc mono clobuten (1-clo 1-buten, 2-clo 2- buten, 2-clo
1-buten).
Thi gian l-u l 1 - 3 gi (Nu qu trnh khng s dng cht xc
tc).
chn lc > 95%.
chuyn ho mt ln gn 95%.
S cng ngh sn xut cloropren t butadien.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
173/236
173
Butadien/clo=3-6/1
95oC
75oC
65a,
-60oC
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
174/236
174
ch-ng 5
Sn xut cc hp cht t BTX
5.1. Gii thiu chung
5.1.1. Ngun cung cp nguyn liu BTX
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
175/236
175
g g p g y
Cc ho than nhit cao.
Reforming xc tc.
Xng nhit phn ca qu trnh cracking cc phn on ca qu trnh lc du
nh- naphta, gas oil.
Kh du m ho lng (ch yu l C3, C4).
Cracking hi n-c phn on naphta.
5.1.2. c tr-ng k thut ca nguyn liu.
Tnh cht nv
Benzen Toluen o-xylen m-xylen p-xylen
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
176/236
176
v
Khi l-ng phnt vC 78,11 92,13 106,16 106,16 106,16
T trng 20oC 0,879 0,867 0,876 0,857 0,857
Nhit nngchy
oC 5,53 -94,99 -25,2 -13,3 -13,3
Nhit sio
C 80,1 110,6 144,4 138,4 138,4Gii hn chyntrong khngkh:D-iTrn
% thtch
1,47,1
1,36,8
1,16,4
1,16,6
1,16,6
Nhit chpchy cc kn
oC -11,1 4,4 17,2 25 25
T trng hi 2,77 3,14 3,7 3,7 3,7
Gii hn tip xc(ppm; gi)
5; 8 50; 8 100; 8 100; 8 100; 8
5.1.1.1. Reforming xc tc
* V d v mt vi phn ng ho hc:
(a) Phn ng dehydro ho cyclohexan v ng ng:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
177/236
177
(a) Phn ng dehydro ho cyclohexan v ng ng:
(b) Phn ng dehydroisome ho cc ng ng ca cyclopentan:
(c) Phn ng dehydro vng ho cc parafin:
CH3
CH3
+ 3H2
CH3
CH3
+ 3H2
CH3
CH3
+ 4H2C7H16
* Phn tch sn phm:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
178/236
178
5.1.1.2. Xng nhit phn
Thnh phn ca xng nhit phn c cha cc hydrocacbon thm vi t l cao cc
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
179/236
179
Thnh phn ca xng nhit phn c cha cc hydrocacbon thm vi t l cao, cc
anken, dien, ankan v cycloankan
Bng 5.1:S phn b sn phm hydrocacbon thm thu -c t reformat v x ngnhit phn.
Reformat Xng nhit phn
Benzen 11 54
Toluen 55 31
Cc hp cht thm C8 34 15
5.1.1.3.Cc hp cht thm C8.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
180/236
180
Bng 5.2: T l cc hp cht C8 thm trong reformat v x ng nhit phn.
Hp phn T l hp phn (% KL) Nhit
si (o
C)
Nhit
nng chy(oC)reformat Xng nhitphn
o-xylen 24 12 144 -25
m-xylen 40 25 139 -48
p-xylen 19 10 138 13
Etylbenzen 17 53 136 -95
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
181/236
Mt s qu trnh chuyn ha xylen trong hn hp C8 thm.
CH3 CH3 CH3 CH3 CH
* Isome ha (chuyn ha m-xylen thnhp-xylen):
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
182/236
182
CH3
CH3
3
CH3
H
H+
CH3
CH3
H+
CH3
CH3
H
+
CH3
CH3
H
+
Ch-ngct
Tchp-xylen
C8 thm
o-xylen
p-xylen
Isome ho
Hnh 5.3. S khi phn x-ng tch xylen vi giai on isome ho
* Hydrodealkyl ha v phn b li: CH3
+ H2 +CH4
2 C6H5CH3 C6H6 + C6H4(CH3)2
5.2. Sn xut Phenol
d204=1,072, ts=41oC, tnc=182
oC
OH
* Mt s ng dng ca phenol:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
183/236
183
g g p
- Trong cng nghip ho cht: axit adipic, anilin
- Sn xut cc monome nh- Bis phenol A, caprolactam), nha phenolic.
* Cc ph-ng php sn xut phenol:
(a) Qu trnh sufonat ho benzen v sau thu phn to phenol.
(b) Qu trnh oxiclo ho benzen trong pha kh.
(c) Qu trnh oxiclo ho cyclohexan trong pha lng, sau dehydro ho c xc tc
to phenol.
(d) Qu trnh oxi ho cumen bng hydroperoxit to phenol v axeton (ph-ng php
cumen).
(e) Qu trnh oxi ho toluen.
(f) Axetoxyl ho benzen.
5.2.1. Sn xut phenol bng ph-ng php oxiclo ho benzen.
* Cng ngh Hooker Raschig:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
184/236
184
* Cng ngh Hooker Raschig:
Cc phn ng xy ra trong cng ngh nh- sau:
iu kin vn hnh:
- Giai on u tin (qu trnh oxi clo ho ):
. Nhit : 230 - 270oC.
. Cht xc tc: trn c s mui ng clorua v st clorua -c mang trn cht
mang tr.
. chuyn ho mt ln -c gii hn trong khong 10 -15% mol.
. chuyn ho tnh theo axit clohydric: 98 %.
C6H6 + HCl + 1/2O2(kk) C 6H5Cl + H2O
C6H5Cl + H2O C6H5OH + HCl
Ho298 = - 220 kJ/mol
Ho298 = - 12 kJ/mol
- Giai on th hai: qu trnh tinh ch mono clorobenzen bng ch-ng
ct.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
185/236
185
- Giai on th ba (thu phn monoclobenzen):
. Nhit 450 -500oC
. T l hi n-c/ monoclobenzen: 1/1 (tnh theo khi l-ng).
. Cht xc tc tricanxi photphat hoc silicagel
. chuyn ho ca qu trnh: 10 - 15%.
. Hiu sut: 85 -95% mol.
- Giai on cui cng: qu trnh tinh ch sn phm phenol bng
ph-ng php chit
. S cng ngh sn xut phenol bng qu trnh oxiclo ho benzen.Cng ngh Hooker/Raschig
Benzen
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
186/236
186
Monoclobenzen, n-c
Mt s c im ca cng ngh ?
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
187/236
187
5.2.2 Sn xut phenol bng qu trnh CumenA. Oxi ho cumen thnh hydroperoxit:
* Nguyn tc qu trnh:
C H CH(CH ) + O C H COOH(CH ) Ho = 112 kJ/mol
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
188/236
188
C6H5 - CH(CH3)2 + O2 C6H5 - COOH(CH3)2 H 298= - 112 kJ/mol
Qu trnh oxi ho cumen thnh hydroperoxit -c thc hin bng hai ph-ng php
chnh: - Cng ngh nh t-ng(cng ngh c):
. pH=8 10,5.
. Cht nh ho: natri stearat.
. Nhit 80 120o
C. T l n-c/cumen = 2 5/1.
. Oxi nguyn cht (p sut 0,1 MPa) hoc khng kh (p sut 0,5-0,7 MPa).
- Cng ngh oxi ho trong pha ng th (cng ngh pht trin sau):
. Nhit trong khong 115 130oC.
. C ch gc t do.
- Cc sn phm ph: axit formic, axit axetic, axetonphenol, 2-phenyl 2-propanol, -
metyl styren, polyme, hydroxyl axeton...
- chuyn ho :20-25%.
- -
B. Qu trnh phn hu hydroperoxit:
* Nguyn tc qu trnh:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
189/236
189
* iu kin vn hnh:
- Nhit : 70-80oC.
- p sut thp (0,1-0,2 MPa).
- Thit b phn ng c cnh khuy- Cht xc tc: axit sunfonic, nha trao i ion... (0,2-1% KL).
- Thi gian l-u khong 20-30 pht
- Hn hp phn ng -c pha long vi cc sn phm ca qu trnh phn ng nh-
axeton hoc phenol.
- chn lc sn phm phenol t 94-95% mol
- Mt s sn phm ph ca qu trnh:
C6
H5
-COOH(CH3
)2
C6H
5- OH + CH
3-CO-CH
3
Ho
298= - 253 kJ/mol
S cng ngh sn xut phenol bng ph-ng php Cumen.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
190/236
190
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
191/236
5.3. Sn xut Styren i t benzen
ts=142,5oC, d204=0,906
Benzen Etylbenzen Styren+ Etylen Dehydro ho
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
192/236
192
5.3.1. Qu trnh etyl ho benzen sn xut etylbenzen.
C6H6 + C2H4 C6H5-C2H5 Ho
298= - 114 kJ/mol.
- Nhit < 600oC
-Cht xc tc: axit Lewis nh- AlCl3 (qu trnh pha lng) hoc zeolit (qutrnh pha kh) .
Benzen Etylbenzen Styren
5.3.2. Qu trnh dehydro ho etylbenzen.
A. iu kin phn ng:
C H CH CH C C C 5 k / l
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
193/236
193
C6H5-CH2-CH3 C6H5-CH=CH2 + H2 H
o298= 125 kJ/mol.
-Nhit : 550 - 650oC
-p sut 0,1 - 0,3 Mpa (vi cng ngh c) v d-i 0,1 Mpa (vi cng ngh
mi).
- Cc h xc tc : cu t hot ng (Fe2O3), cht n nh (Cr2O3, MgO,
Al2O3...), cht c ch to cc (K2O...), cht khi mo (CuO, V2O5, AgO...),
cht kt dnh (canxi aluminat...).
- T l hi n-c/etylbenzen : 1-1,2 (vi iu kin ng nhit) v 1,6-2,5
(trong tr-ng hp on nhit).
B. Qu trnh cng ngh.
(a).Dehydro ho on nhit.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
194/236
194
Mt thit b phn ng n lm vic iu kin p sut 0,15 - 0,2 Mpa,
chuyn ho t 40%.
H thng hai thit b phn ng t ni tip nhau ti -u t l chn lc v
chuyn ho, lm vic p sut 0,15 - 0,2 Mpa, chuyn ho t 45 - 55%.
H thng lm vic p sut thp, chuyn ho t trn 60%.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
195/236
(b). Dehydro ho ng nhit.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
196/236
196
thit b phn ng loi ng chm
-u im: nhit nguyn liu u vo thp hn, t l hi n-c/nguyn liu
u thp hn so vi qu trnh on nhit.
iu kin vn hnh v hiu sut trung bnh ca cng ngh nh- sau:
Nhit nguyn liu u vo: 580oC
Nhit dng cht ti nhit: u vo: 750oC
u ra: 630oC
T l hi n-c: 1,1- 1,2
chuyn ho mt ln: 60% chn lc: 92 - 94% mol.
S sn xut styren bng qu trnh dehydro ho etybenzen
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
197/236
197
5.4. Sn xut alkylbenzen mch thng (LAB)
5.4.1. Gii thiu v nguyn liu v sn phm
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
198/236
198
LAB l sn phm ca qu trnh alkyl ho benzen, -c s dng snxut tc nhn ty ra phn hu sinh hc anion.
Tc nhn alkyl ho c th l mono olefin C12-C14 mch thng hoc mono
cloankan.
V d phn ng alkyl ho benzen s dng tc nhn alkyl ho l -olefin
mch thng:
+ RCH = CH2
R- CH- CH3
H+
5.4.2. Cng ngh sn xut LAB.
Cng ngh sn xut LAB t nguyn liu ban u l benzen v
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
199/236
199
Cng ngh sn xut LAB t nguyn liu ban u l benzen v
ankan gm hai giai on:
- Giai on 1: Dehydro ho n-parafin to mono olefin (-olefin).
Qu trnh ny thc hin p sut thp.
- Giai on 2: ankyl ho benzen bng tc nhn -olefin. Qu trnh
ny s dng cht xc tc HF, phn ng thc hin trong pha
lng nhit 40-70oC.
Cng ngh sn xut LAB(1). Thit b phn ng ehydro ho
(2). Thit b tch lng/kh
(3). Thit b chuyn ho diolefin
(4). Thit b stripping
(5). Thit b phn ng ankyl ho
(6), (7). Thit b ch-ng ct
(8). Tinh ch sn phm.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
200/236
200
Dng giumono olefin
5.5. Sn xut Caprolactamd204=1,02, ts=140
oC, tnc=69,3oC
(CH2)5
NH
C = O* Cc ph-ng php sn xut caprolactam:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
201/236
201
Xyclohexan Phenol Toluen
Xyclohexanol
Xyclohexanon
Xyclohexanonoxim Caprolacton
Axit benzoic
Axithexahydrobenzoic
Caprolactam
* Cc ph-ng php sn xut caprolactam:
5.5.1. Qu trnh sn xut caprolactam t toluen.
5.5.1.1. Giai on oxi ho toluen thnh axit benzoic.
CH3
+ 3/ O
COOH
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
202/236
202
+ 3/2O2 + H2O
-Nhit : 160 - 170oC
- p sut: 0,8 - 1 MPa.
- chuyn ho mt ln : 20 - 40%.
- chn lc axit benzoic 93% mol.5.5.1.2. Giai on hydro ho axit benzoic thnh hexahydrobenzoic:
-Nhit : 170oC
- p sut: 1-1,5 MPa
- Cht xc t c: Pd
5.5.1.3. Giai on chuyn ho hexahydrobenzoic thnh caprolactam.
(CH2)5
NH
C = O
COOH
+ HNOSO4 + H2SO4 + H2SO4 + CO2
COOH
+ 3 H2
COOH
Cng ngh Snia/ Viscosa sn xut Caprolactam t toluen
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
203/236
203
(1). Thit b phn ng oxi ho.(2). Thp tch toluen.(3). Thit b phn ng hydro ho.(4). Thit b phn ng nitrosyl sunfat ho.
(5). Thit b ra sn phm bng n-c.(6). Thit b trung ho sn phm.(7). Thit b chit sn phm lactam.(8). Thit b tinh ch sn phm.
5.6. Sn xut anhydrit phtalic(AP).
5.6.1. c tnh k thut v ng dng ca sn phm.
d204=1,527, tnc= 131oC, nhit thng hoa: 284,5oC d-i p sut 101,3 kPa.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
204/236
204
4 , , nc , g , p ,
Bng 5.2: Mt s c tnh k thut ca AP.
Cc ch tiu tnh cht n v Gi tr
tinh khit % KL min 99
Nhit nng chyo
C 131Axit phtalic ppm max 1 000
Axit maleic ppm max 3 000
Axit benzoic ppm max 1 000
Naphtoquinon ppm max 2
Kh nng ho tan trong benzen 1g/20g 25oC Tan hon ton
* ng dng chnh :
- Dng sn xut diankyl phtalat lm cht ho do cho cc polyme tng hp(nh- PVC) thng qua phn ng vi cc ancol
O
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
205/236
205
OC
CO
O
CO2C8H17
CO2C8H17
+ C8H17OH + H2O
- Sn xut polyeste khng bo ho, ng dng trong cng ngh to si thu tinh.
COOC
O O
OCH2CHO
CH3
CHCOOCCH=
O O
- Sn xut nha ankyl.
5.6.2. Cc ph-ng php sn xut anhydrit phtalic:
oxi honaphtalen
o-xylen.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
206/236
206
cng nghpha lng
cng nghpha kh
5.6.2.2. Oxi ho o-xylen trong pha kh.
CH3
CH3
+ 3O2C
C
O
O
O + 3H2O H
o298= - 1780 kJ/mol.
- Nhit 380-400oC
- Cht xc tc: V2O5-TiO2/Si.
Sn xut AP bng qu trnh oxi ho o-xylen. Cng ngh thm xc tc c nh
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
207/236
207
5.7. Sn xut dimetyl terephtalat v axit terephtalic.
Axit terephtalic: nhit thng hoa 300oC, d-i p sut 101,3 kPa.
Dimetyl terephtalat (d25 1 28): t 141oC t 284oC d-i iu kin p sut kh quyn
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
208/236
208
Dimetyl terephtalat (d254=1,28): tnc= 141oC, ts= 284
oC, d-i iu kin p sut kh quyn.
5.7.2. Sn xut dimetyl terephtalat v axit terephtalic tp-xylen.
5.7.2.1. Cng ngh Witten.
A. Nguyn tc:
- Giai on oxi ho bng khng kh p-xylen thnh axit p-toluic:
C6H4 - (CH3)2 + 3/2O2 (CH3)C6H4 - COOH + H2O Ho298= - 690 kJ/mol
- Giai on este ho axitp-toluic bng metanol thnhp-metyl toluate:
Ho298= - 30 kJ/mol- Giai on oxi ho nhm metyl cn li thnh metyl terephtalat:
CH3 - C6H4 - COO - CH3 + 3/2O2 HOOC- C6H4 - COO - CH3 + H2O
Ho298= - 675 kJ/mol- Giai on este ho thnh dimetyl terephtalat:
HOOC- C6H4 - COO - CH3 + CH3OH H3C- OOC- C6H4 - COO - CH3 + H2O
Ho298= - 30 kJ/mol
(CH3)C6H4 - COOH + CH3OH CH3 - C6H4 - COO - CH3 + H2O
Sn xut dimetyl terephtalat t p-xylen bng qu trnh oxi ho v este ho.Cng ngh Witten
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
209/236
209
250oC
20
a
DTP
5.7.2.2. Cng ngh Amoco:
A. Nguyn tc:
p Xylen -c oxi ho trong dung dch axit axetic bng oxi khng kh:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
210/236
210
p-Xylen -c oxi ho trong dung dch axit axetic bng oxi khng kh:
- Nhit khong 175 - 230oC.
- p sut 1,5 - 3 MPa.
- H xc tc gm axetat coban v mangan.
- Cht khi mo cha brom (NaBr).
Phn ng tng ca qu trnh nh- sau:
+3/2 O2
CH3
CH3
COOH
COOH
+ 2 H2O Ho298= - 1360 kJ/mol
Sn axit terephtalic bng qu trnh oxi ho p-xylen. Cng ngh Amoco.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
211/236
211
Ch-ng 6: Sn xut kh tng hpv cc hp cht t kh tng hp
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
212/236
212
6.1. Ngun nguyn liu v cc ph-ng php sn xut kh tng hp.
-
Kh t nhin
Cc sn phm dum(naphta, FO, VR,
Asphan)
Than
Reforming hi n-c
Oxi ho khng hon ton
Kh tng hp
6.2. Mt s ng dng ca kh tng hp
Tng hp Oxo
Cc sn phm oxo
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
213/236
213
Kh tng hpCO+H2
+ olefin
Tng hp Oxo
+ C2H2
Cc qu trnh khc
Tng hpmetanol
CH3OH
+ CH3OH
Metan ha C2H5OH
Metan ha SNG
Sn xut axit Axitaxetic
Tng hp amoniacNH3
Tch H2H2
Fischer-TropschOlefinv
parafin
Tng hpglycol
EG
Sn xut nng l-ng
Hp cht HC...
6.3. Sn xut kh tng hp bng ph-ng php oxi ha khng hon ton.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
214/236
214
* Nhit ng hc v ng hc ca phn ng. Phn ng chy:
Phn ng chuyn ha ca CO: Xy ra do s c mt ca n-c trong qu trnhchy v hi n-c -c -a vo.
Phn ng phn hy hydrocacbon:
Cacbon to thnh tip tc tham gia cc phn ng sau:
* Khi nguyn liu l kh t nhin, phn ng tng qut:
* Khi nguyn liu l cc HC nng hn:
CO2 + C 2CO
C + H2O CO + 2H2
CH4 + 3/2O2 CO + 2H2O
CO + H2O CO2 + H2
CH4 C(K) + 2H2
CnHm + (2n+m)/4O2 nCO + m/2H2O
CH4 + 1/2O2 CO + 2H2
Ho298 = -41kJ/mol
Ho298 =+75 kJ/mol
Ho298 = -519kJ/mol
6.3.1. Cng ngh sn xut kh tng hp bng ph-ng php oxi ha khng hon ton
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
215/236
215
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
216/236
216
6.4. Sn xut kh tng hp bng ph-ng php reforming hi n-c.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
217/236
217
Nguyn liu:- Kh t nhin.
- Phn on ca du m (Naphta, FO, VR...)
ng hc v nhit ng hc ca phn ng:
- Qu trnh reforming hi n-c nguyn liu kh t nhin:
- Qu trnh reforming hi n-c nguyn liu Naphta:
CH4 + H2O CO + 3H2
CO + H2O CO2 + H2
H=+206 kJ/molH=- 41 kJ/mol
CnH2n+2 + nH2O nCO + (2n+1)H2O
CO + H2O CO2 + H2
H=-206 kJ/molH=- 41 kJ/mol
CO + 3H2 CH4 + H2O
Cng ngh reforming hi n-c.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
218/236
218
Metan
LPG
Naphta
Loi l-u hunh Reforming hi n-c
H2O
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
219/236
219
Fuel oil
Cn chn khng
Asphal
Than
Sinh khi
Oxi ha chn lc
Ch-ng ct H2O
Khng kh
PX L-u hunh Hp th H2S
L-u hunh
H2OChuyn ha CO
Hp th CO2 (v H2S) CO2
Tinh ch
Lm kh
H2
Mt s phn ng xy ra trong qu trnh sn xut kh tng hp.
* Qu trnh oxi ho chn lc:
- Phn ng chy:
CH4 + 3/2O2 CO + 2H2O Ho298= - 519,515 kJ/mol
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
220/236
220
298 , /
-Phnng
caCOvihin-c:
CO+H2O CO2 +H2
Ho
298
=-41kJ/mol
-Phn ng phn hu hydrocacbon:
CH4 C(kh) + 2H2Ho298= +74 kJ/mol
* Qu trnh reforming hi n-c:
CH4 + H2O CO + 3H2 Ho298= 206 kJ/mol
- Mt s phn ng c th xy ra trong qu trnh reforming hi n-c:
CO + H2 C + H2O
2 CO C + CO2
CH4 C + 2 H2
Ho298= - 172 kJ/mol
- Phn ng chuyn ho CO:
CO + H2O CO2 + H2 Ho
298= - 41 kJ/mol
6.2. Sn xutAmonictnc=-7
oC, ts=-33,3oC, d-204=0,6650
* Nhng ng dng ca amoniac:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
221/236
221
6.2.1. Nguyn tc tng hp:
N2+3H2 2N H(5000
C) =-109kJ/molN2
-Nhit : 450-500oC
- p sut: 20-25 MPa.
- Cht xc t c: Fe3O4 + Al2O3+K2O, SiO2, MgO, CaO.
-Nguyn liu khng cha hp cht l-u hunh, asen, phospho, clo, hm l-ng hp cht cha
oxi thp (O2, CO2
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
222/236
222
S cng ngh sn xut amoniac bng qu trnh oxi ho chn lc hydrocacbon
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
223/236
223
S cng ngh sn xut amoniac bng qu trnh reforming hi n-c
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
224/236
224
6.2. Sn xut Urtnc=132,7
oC, d204=1,335
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
225/236
225
ng dng: Sn xut phn m.
Ph-ng php tng hp: i t amoniac v cacbondioxit.
Cc phn ng xy ra:
2NH3(k) + CO2 (k) NH2 - COONH4(l)
NH2 - COONH4(l) NH2 - CO - NH2(l) + H2O
Ho198= -151kJ/mol
Ho198= 32kJ/mol
* iu kin vn hnh:
Phn ng tng hp amoni cacbamat:
o
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
226/236
226
- Nhit : 170-210 C.- p sut: 12-30 MPa (15 MPa).
- NH3/CO2= 4- 6.
- chuyn ho: 75- 80% theo CO2.
. Phn ng phn hu amoni cacbamat:
- Nhit : 160 200oC.
- p sut: 0,1- 0,2 MPa
Sn xut cng nghip
Trong cng nghip, Ur -c sn xut bng hai cng ngh chnh:
- Cng ngh lin tc:
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
227/236
227
Cng ngh dngi l-u
g g -Nhit phn ng: 180 190oC.-p sut: 24 MPa.
-Phn hu amoni cacbamat 160oC,0,1-0,2 MPa
Cng ngh tun hon mt phn NH3:
Cng ngh tun hon ton b:-Nhit : 200oC.
-p sut: 20-21 MPa
Cng ngh phc hp
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
228/236
228
Cng ngh phn huamoni cacbamat s dng
dng kh stripping
Loi CO2
Loi NH3
Loi CO2 v NH3
Cng ngh Conventional Mitsui sn xut Ur
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
229/236
229
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
230/236
Cng ngh SNAM/Progetti sn xut Ur
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
231/236
231
* Mt s tnh cht ha l ca metanol:
- Nhit si: 64,7oC
6.4. Sn xut metanol
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
232/236
232
- Nhit chp chy: 12oC
- Nhit nng chy: - 97,6oC
- Nhit t bt chy: 470oC
- T trng: d20
4= 0,7915
- p sut hi bo ha:
Ti 25oC, 125 mmHg: 0,160 atm
Ti 20oC, 94 mmHg: 0,123 atm
- Gii hn chy n (% th tch vi khng kh):
Gii hn chy n trn: 36,5%
Gii hn chy n d-i: 6,0%
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
233/236
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
234/236
234
S cng ngh sn xut Metanol .(1). Thit b loi l-u hunh. (5). Thit b trao i nhit v tch.(2). Thit b bo ha. (6). Thp ch-ng ct thu hi sn phm nh.(3). Thit b tun hon. (7). Thp loi n-c.(4). Thit b phn ng.
6.5. Sn xut Formaldehyt
Formaldehyt (HCHO): ts=- 19oC, d204= 0,815.
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
235/236
235
Formalhehyt th-ng -c tn cha d-i dng dung dch Formalin (cha 37-60%formaldehyt) vi s c mt ca metanol trnh hin t-ng t polyme ha.
Ph-ng php sn xut Formaldehyt:
- Oxi ha trc tip hydrocacbon (qu trnh i t kh tng hp).
- Oxi ha metanol.
Ph-ng php oxi ha metanol:
- Phn ng chnh:
CH3OH + 1/2 O2 HCHO + H2O Ho298= - 156 kJ/mol
7/31/2019 Bai Giang Cong Nghe Hoa Dau 8128
236/236
S h t f ld h t