Upload
ph-ng-ng
View
218
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
1/50
5/25/20
GII PHU SINH L TR MM NON
GV: ThS. Thi HuPhEmail:[email protected]
CHNG IIC IM H THN KINH TR EM
- CCH CHM SC V BO V
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
2/50
5/25/20
I. Vai tr cahthnkinh
- iukhinshotngcacc cquan trong cth.
- Phihpv iuho shotngcacc cquan lm
cho c th thch nghi vi thay i thngxuyn cami
trngv c thciton.
Nhc hthnkinh, con ngic tduy v tm l.
Vno l csvtchtcatonbhotngtm l conngi.
II. Cutohthnkinh ngi
1. Tbo thnkinh (Nron)
HTK ccutotnhiuTBTK (nron).
-Nronkhng sinh ra khi sng, 30 tuimt snron
-Nronl nhngtbo cbitho cao thch nghi vi
chcnngpht sinh v dntruynxung ngthnkinh.
TBTK va l nvcutrc va l nvchcnng
cahthnkinh.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
3/50
5/25/20
Cc t bo thn kinh
c hnh dng, kch
thc khc nhau
nhng u gm 3
phn:
- Thn tbo
- Tua gai- sitrc
Thn tbo:hnh cu, hnh que, hnh thp, hnh sao.
- C nguyn sinh cht& nhn gingcc tbo khc.
- Chav snhnghtmu xm chanhiuDNA (thng
tin di truyn).
- Tonn chtxm nmbn trong tusng,phnvca
bn cuino v tiuno, mtsim ri rc div
no.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
4/50
5/25/20
Tua gai: l nhng tua bo tng ngn v
phn nhnh gnthn tbo. Mitbo c
nhiutua gai.
Sitrc
- l mttua bo tngdi.
- u tn cng chia thnh nhiunhnh, mi nhnh tn
cngbngcc tncng.
- Sitrcc chachtmyelin (l chtc tnh cch in).
- Cc sitrctptrung thnh tngb dy thnkinh, to
nn chttrngcahthnkinhdntruynxung ng
thnkinh
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
5/50
5/25/20
Sinap
- Cc t bo thn kinh ni vi nhau qua sinap (khp thn
kinh).
- Sinap l ni tipxc gianhnh tncng casi trc t
bo thnkinh trcviuigai hoc thn ca tbo thn
kinh tiptheo.
- Cc xung ng thnkinh khi qua Sinap bao gicngchdntruyntheo mtchiu.
2. Hthnkinh ngi.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
6/50
5/25/20
H THN KINH NGI
TK TRUNG NG TK NGOI BIN
NO B TY SNG DY TK
2.1. NO B
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
7/50
5/25/20
2.1. NO B
2.1. NO B
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
8/50
5/25/20
No bl phnpht trinrtmnh.
Trong qu trnh pht trin, no cchia thnh 3 phn
tothnh 3bngno: trc, giav sau.
- Bngno sau: hnh thnh hnh tu, cuno v
tiuno.
- Bngno gia: hnh thnh no gia.
- Bng no trc: hnh thnh no trung gian vbn cuino.
- Hnh tu, cuno, no gia, no trung gian hpli
cgil thn no.
- Thn no l trung tm caphnxkhng iukin.
- Thn no l nixutpht ca12 idy thnkinh
no.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
9/50
5/25/20
Tiuno: nmsau cuno
- Tiuno c chcnngcbn l mbo tnh chnh
xc cacc cng.
- tiuno chtxm nmmtngoi tothnh lpv,
cht trng nm bn trong, cht xm chen vo cht
trng lm cho cht trng c cu trc hnh cnh cy rt
cbit.
Bn cuinongirtpht trin,bmtc
nhiu khe, nhiu rnh n su vo trong, chia b mt ca
no thnh nhiuthu, nhiuhi.
- BCN c cht xm nm ngoi to thnh lp v, cht
trngnmtrong tonn cc ngdntruynnicc cn
cthnkinh trn vno v ccphnkhc caHTK.
- LpvBCNgmnhiulptbo, cc lptbo phn
bkhng u, c sphn bvchcnngtonn nhiu
vng, nhiuminkhc nhau (52 vng)
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
10/50
5/25/20
-Nmtrong ctsng
- Tusngcn mang tnh chtphn t, gm31 itu
tngngvi31 iDy thnkinh tu.
- Mi on tu sng chi phi hot ng mt vng nht
nhcacth.
- Trong tu sng: phn cht xm nm trong l cn c
thnkinh caphnxkhng iukin, chttrngnmngoi tonn cc ngdn truynnicc cnc thn
kinh vinhau.
2.2. TU SNG
Gmnhngdy TK nilinphntrung ngvicc
cquan trong v mtngoi cth:
- Cc dy TK hngtm (dntruyncmgic).
- Cc dy TK ly tm (dntruynvnng).
- Dy pha (dy TK tu).Trong cthngic:
- 12 idy TK no.
- 31 idy TK tu.
2.3. THN KINH NGOI BIN
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
11/50
5/25/20
1. Sthay ivcutov trnglngcano b
- Khi ra inobcatrchapht triny, mc
ducutov hnh thi khng khc ngiln: kch
thcnh, trnglnglc ssinh (370 - 392 g).
- 6 thng trnglngtnggpi, 3 tuitnggp3; 9
nmgntnhngiln(1300 g).
- Spht trincc ngdntruyndinra rtmnhv tngln theo tnglatui.
III. Spht trinhthnkinh trem
2. Smyelin ha cc sithnkinh
- Smyelin ho l tbo TK, siTK cbaobcmt
lpv (btut thng th4 ca thai nhi n3
tui)
- yl giai onpht trinquan trngcanobv:
qu trnh myelin ho gp phn lm cho dn truyn
hngphnnvno mtcch chnh xc hn, hot
nghon thinhn.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
12/50
5/25/20
Dy TK no hotngsmhnth cmyelin ho trc:
- no b: ngdn truynhng tm v mincm
thcmyelin ho trc. ngdntruynly tm v
min vn ng myelin ho sau. 12-18 thng s myelin
ho dy TK no ktthc.
- ty: Dy thnkinh vnngcmyelin ho trc,
munnhtl dy thnkinh cmgic. Khi tr3 tuiqu
trnh myelin ho ktthc.
3. SbinicaBn cuino
- Khi misinh: ino catrgingngilnvcu
to v chc nng. S lng t bo thn kinh xp x
100 t.
- Khi tr> 3 tui: tbo thnkinh c sphn ho r
rtphctpdnvcutov chcnngthhin
qua hot ng TK cp cao, cm gic, phn tch, h
vnngpht trinnhpnhanh, htn hiuthhai
btupht trin.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
13/50
5/25/20
- Spht trinthhinchyusbinivtbohcv chcnngvi cuno.
- Slngcc tbo thnkinh tngln khng ngk.
Cc tbo lnln v phn ho nhanh tonn cc lp
vno bn cuino, ngthilm cho dintch ca
lpvbn cuino tngln nhanh. Ti2 tuivno
tngln 2,5 ln
- Trssinh vno c cc rnh lnchiabmt
vno thnh cc thu.
- Cng vi s tng din tch b mt ca lp v,
xuthin thm nhiurnh nh, cc rnh lndn
dntsu nhngiln.- Tr7- 14 tuicbmtcavno tngtnh
ngi ln.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
14/50
5/25/20
- Cc tbo vno phn ho tonn cc lptbo vno, cc vng, cc min.
- Spht trinca cc lp tbo vno song
song vispht trincacc hcquan lm
xuthinmtsvng mitrn vno: vng
hiutingni, hiuchvit.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
15/50
5/25/20
4. Nhngyutnhhngspht trinHTK tr
- Tui: cng lnth sbitho cng cao.
- Chcnngvnng: trcng vnngnhiuth
thnkinh cng pht trin.
- nhhngcacc cquan nhncm: cmgic,
tri gic.
- iukinsng: kinh ty, tinh thnthoimi
th thnkinh cng pht trin.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
16/50
5/25/20
1. Phnxv cung phnx1.1.Phnx
- L phnng tr licac thivicc kch thch
cthchinnhstham gia cahthnkinh.
- Hotngphnx l ctrngcahthnkinh. Cc
phnngcacon ngiu l ktquhotngphn
xcahthnkinh.
IV. Phnxv vng phnx
1.2. Cung phnx
- L con ng m xung ng thn kinh truyn t c
quan cm th qua thn kinh trung ng n c quan
phnng.
- Hngphncny sinh tcquan nhncmdi
cc xung ngthnkinh truynnthnkinh TW, thnkinh TW trlicc kch thch.
- Con ngm hngphniqua trong mtphn
xgil cung phnx.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
17/50
5/25/20
CUNG PHN X
Kch thch
Cc vng no tipnhn kch thch,
x l, ra lnh
Gic quan tipnhn kch thch
qua dy thn kinh(xung TK) truynn cc vng no
Dy thn kinhhng tm (Ccxung thn kinh)
C tuyn (Phnng c)
Dy thn kinh li tm (iu chnh)
Xung thn kinh iu khin)
Lin h ngc li trong no hnh
nh
H3. S cung phn x theo P.K.Ankhin
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
18/50
5/25/20
- Mtcungphnxgm5phnchcnng:
1- Cquan nhncm(cmgic).2- ngdntruynhngtm.
3- TW thnkinh.
4- ngdntruynly tm.
5- Cquan thchinphnng(vnng).
- Mt cung phn x thng gm3 tbo thnkinh:
Hngtm, trung gian, li tm.
2. Vng phnx- Sau khi trlicc kch thch, tcquanphnngsc
nhngxung ngthnkinh chyngcvTW thnkinh
(theo nglin hngc).
- TTW thnkinh c qu trnh phn tch v ara nhng
mnhlnhmibsung, iuchnhcthcphnng
tip theo ph hpngicaxung ng thn kinh
theo ngxoy trn cmrngmi, nhcthc
mtchuinhnghotngktipnhau
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
19/50
5/25/20
Vngphnx
Trung ng thn kinh
C quan th cm C quan phn ng
(1 ) (3 ) (4 ) (2)
1. Phnxkhng K v phnxc K
- Phnxkhng iukinlphnxsinh ra
c, khng cnhctp, rn luyn.
- Phn x c iu kin l phn x c hnh
thnh trong i sng c th, l kt qu ca qu
trnh hctpv rn luyn.
IV. Phnxc iukin
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
20/50
5/25/20
2.i nng mt
gay m
hi v ra
5.Con chim b
cung tn bn
trt s cnh
cong
3.Qua ng t thy
n vi dng xe
trc vch k
Nhng phnx no c
c trongqu trnh
sng
Xc nh phn
x c iu kin
phn x khng
iu kin
4.Chng
di g m
chi a
vi la
1.Tay
chm phi
vt nng
rt tay li
1, 2
3, 4,5
Nhngphn x
no tnhin sinh
ra c?
Ly thm VD miloi phn x
- L nhngphnxbmsinh cdi truyncacth,
chng l thuctnh vnc cangiv ngvt.
- Phn x khng iu kin chnh thnh trong qu
trnh pht trintrcv sau khi sinh.
1.1. Phnxkhng iukin
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
21/50
5/25/20
trssinh c 6 loiphnxkhng iukin:
- Phnxco gin ngt
- Phnxmt, b.
- Phn x babinski: ngn chn ci un ln khi da bn
chnbkch thch.
- Phnxrobinski:phnxnmchtbn tay khi c mt
vtno tvo lng bn tay
- Phnxnhhngv Phnxtv.
- L mtphnxmic thnh lp trong qu
trnh sng, da trn c s mt ng lin lc
thnkinh tmthigiahai imhngphntrn
vno
- L mtphngthcthch nglinh hotcac
thvimi trng
1.2. Phnxc iukin
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
22/50
5/25/20
Tnh chtphnxkhng iukin
Tnh chtcaphnxc K
1. Tr li cc kch thch tng nghay kch thch khng iu kin
1. Tr li cc kch thch bt k haykch thch c iu kin( c kthp vi kch thch khng iu kinmt s ln)
2. Bm sinh 2.Hnh thnh trong qu trnh sng
3.Bn vng 3. D mt khi khng cng c
4. C tnh cht di truyn, mang tnhcht chng loi
4. C tnh chtc thkhng di truyn
5.S lng hn ch 5. S lng khng hn nh6. Cung phn x n gin 6. Hnh thnh ng lin h tm thi
7. Trung ng nm tr no, tusng
7.Trung ngthnkinh chyuc stham gia cavno
2- SO SNH PHN X KHNG K V PHN X C K
3.1. Th nghim
caPaplop
3. Cchthnh lpphnxc iukin
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
23/50
5/25/20
3.2. Cch
Vng thgic thuchm
Phnxnhhngvinh n
Hnh thnh phnxc iukin
Khibtn, tnhiusng quamt, kch thch
ln vng thgic
thuchmch cmnhncnh sng
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
24/50
5/25/20
Tuyn nc bt
Phnxtitncbtvithcn
Vng nung vno
Trung khutitncbt
Khi c thcnvo ming, tn
hiuctruyntheo dythnkinh ntrung khu iukhin hnhtuhngphn,lm titncbt; ngthi
trung khu nung vnocnghngphn.
anghnhthnh nglin htmthi
Btntrc, richo n. Lpliqu trnh nynhiuln, khi cvng thgic vvng nunguhotngnglin htmthiangchnh thnh.
Btnricho nnhiuln, nh nstrthnh tn hiucanung
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
25/50
5/25/20
nglin htmthichon thnh
Phnxc K titncbtvinh ncthitlp
Khi nglin htmthichnh thnhth phnxc iu
kincthnh lp.
Tuyn n-c bt
Tuynncbt
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
26/50
5/25/20
cimcaphnxc iukin
- Lphnxtto
- Csgiiphusinh l caphnxc iukin l v
no v hotngbnh thngcavno.
- L qu trnh thnh lpnglin htmthi
- Thnh lpvikch thcbtk, cbitl tingni
- Bo hiu gin tip kch thch khng iu kin s kch
thch vo cth
- Xuthinkhng thngxuyn, c lc tmthingngtr
hocbkm hm khng hotnghintngcch
phnxc iukin
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
27/50
5/25/20
3.3. iukinthnh lpphnxc iukin
- Phn x c iu kin c xy dng da trn mt
phnxkhng iukin.
- Tc nhn tn hiu itrctc nhn cngc, tc nhn
tn hiuc cngnhhntc nhn cngc.
- Vno nguyn vn, cc bphnnhncmphi lnh
mnh
- Trnh tc nhn ph ri
- Munphnxc iukinduy tr cnthngxuyn
cngcbngtc nhn cngc.
3.4. Phn loiphnxc iukin
Davo phnxkhng iukinphn loi:
- Phnxc iukintiu ho.
- Phnxc iukintv.
- Phnxc iukinsinh dc
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
28/50
5/25/20
Da vo iu kin xut hin v tnh cht ca kch
thch c iukin:
- Phnxc iukintnhin
- Phnxc iukinnhn to
- Phnngc iukincmthngoi v cmthtrong
- Phnxc iukindo tc nhn thigian
- Phnxc iukinnhiucp.
4. Shnh thnh phnxc iukintrem
- Sau khi sinh 7- 9 ngy: nhngphnxc iukinv
nungutin chnh thnh
- Khi tr2- 4 thng: cc phnxc iukinchnh
thnh qua cc cquan thcmnhthgic, thnh gic,
vgic, khugic ...
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
29/50
5/25/20
- 6 thng: c th phn bit chnh xc kch thch c hc,
mi v, nhit
- Trcng lnshnh thnh phnxc iukinvi
tcngy cng nhanh, phong ph, bnvnghn.
- Phn x c iu kin vi tn hiu thhai chnh
thnh vo thng th6.
- Trcng lnlini cng c nghaquan trngtrong
shnh thnh phnxc iukin, lini c ththay
th tc nhn kch thich trc tip v xut hinphn x
bnglini tnginphctp
- Tr> 1 tui: phnxc iukinvphnbitc
hnh thnh & pht trin: phn bitmu sc, hnh dng,
kch thc...
- Lini lm xuthinphnngny hoccchphn
ngkhc tr
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
30/50
5/25/20
3
V. Hngphnv cch
- Hotngthnkinh bao gmhai qu trnh ilpvthngnhtnhau:
+ Qu trnh hngphngy raphnx.
+ Qu trnh cchkm hmphnx.
- Hotngbnh thngcavno cthchinnh
stc ngqua ligiahngphnv cch.
1. Hngphnv cch
1.1. Hngphn
- L trngthi hotngcatbo thnkinh.
- Tbo thnkinh trngthi hngphn: tch cc
pngvikch thch.
- Tbo thnkinh cavno hngphn: tham gia
xy dngphnxc iukin.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
31/50
5/25/20
3
1.2. cch
- L mttrngthi hotngcatbo thnkinh.
- Tbo thnkinh trngthi cch: tmthimthoc
gimkhnngpngkch thch.
- T bo thn kinh v no c ch: gim hoc xo b
nhngphn xchnh thnh Lm thay i
phnngcacthph hpvi iukin bini
cami trng.
1.3. Miquan hgiahngphn& cch.
- Hngphn& cchl 2 qu trnh cbncahotng
thnkinh cp cao. Hai qu trnh ny i lp nhau nhng
lin quan phi hp vi nhau trong qu trnh hot ng
trong :
- giai onhngphndin ra sphn giicc chtctch lutrong cc tbo.
- giai oncchkhiphccc cht, cchbo
vcc tbo khicnkitcc chtdtrcnthitcho s
sng.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
32/50
5/25/20
3
Do hngphn& cchl sbiuhin
camtqu trnh thnkinh thngnht.
2. Quy lutQuyluthotngthnkinhcpcao
Quy luthotngtheo hthng
Quy lutkhuchtn v tptrung
Quy lutphthucvo cngkch thch
Quy lutcmngqua li
Cmngqua li
ngthi
Cmngqua li
tipdin
Cmngqua li
dngtnh
Cmngqua lim
tnh
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
33/50
5/25/20
3
Khuchtn v tptrung
- Mikch thch tc ngvo cthuc imidin
trn vnoxuthinmtimhngphnhoccch.
- Khi hngphnhoccchxuthintimtimtrn v
no khng tntimtcch cnh lan tora xung
quanh imxutpht thu trvimxutpht sau
cng slnmt.
+ Qu trnh tora: Khuchtn.+ Qu trnh thu trv: Tptrung.
Cngkch thch
- Cnghngphnhoccchmnhhay yus
lm cho qu trnh khuchtn nhanh hay chm.
- Khi c 2 imhngphngnnhau th imhng
phnyuhnbht vimhngphnmnh.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
34/50
5/25/20
3
Hintngcmng
- Hin tng cm ng trong khng gian: khi hng
phn(hoccch) xuthintimtimtrn vno,
cc imquanh uxuthinqu trnh cch(hoc
hngphn).
- Hintngcmngtrong thigian: khi hngphn
(hoccch) xuthintimtim, ngay sau khi hng
phn(hoccch) ktthc th cch(hochngphn)sxuthin.
- cchgy hngphn hintngcmngdng
tnh.
- Hng phn gy c ch hin tng cm ng m
tnh.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
35/50
5/25/20
3
VI. Hthngtn hiuth2
1. Tn hiuv hthngtn hiu.1.1. Tn hiu
- l mtkch thch no idincho mtkch thch
khc gy ra mtphnngno cac th tn
hiu
- VD: khi cho ch ntabtn, nh nidincho
thcn
- Hthng tn hiuthnht:Nhngtn hiucth
l nhngsvt, hin tngc th trc tip: nh sng,
nhit, mu sc. Hthngny chung cho cngiv
ngvt
- Hthng tn hiuthhai: l tn hiungn ng
(tingni v chvit). l nhngkch thch c tnh
chtgin tip, khi qut: dng tingni v chvit
tc ng. Hthng tn hiuny chc con ngi
1.2. Hthngtn hiu
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
36/50
5/25/20
3
- Hthngtn hiuthhai l ctrngcacon ngi,
v no ngic khngcbithiutingni v ch
vit
- Htn hiuhai thay thcho htn hiuthnht. N
l mtkch thch c iukinnhmikch thch c
iukinkhc,c thdng n thnh lpphnxc diu kin
2- Bnchtv cimcaHTTH thhai.
- So vihtn hiuthnhtth htn hiuthhai c
cimnibt l c khnngtrutng, khi
qut ho svthintng.
- V vyhthngtn hiuhai l cssinh l tduy
con ngi
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
37/50
5/25/20
3
3. Miquan hgiahai hthngtn hiu
- con ngi2 hthngtn hiulin quan chtchvinhau, thngxuyn tc ngqua lilnnhau trong h
tn hiuhai chimuthhn
- Htn hiuhai cxy dngtrn cshTH1 v n
c nhhngngc tr lihTH1 (trc tipnhnbit
svthintng(svht), vsau khng cn svht trctiptrcmtnhngnghe ni nl nhnbitcsvht )
- Snhnthcyhinthckhch quan chc c
khi c stc ngqua ligiahai hthngtn hiu,
- V vy trong vicgio dc trcn kt hp li ni
vibiutngtrcquan (hnh nhtrctip)
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
38/50
5/25/20
3
- 6 thng: trbpbpht m
- 1 tui: trni cmtvi t
- T1,5 tui: dish trcangi ln trbtu
giao tip vi nhng ngi xung quanh bng ngn ng,
tuy nhin trcn pht m changtngting.
- Khi 3 tuivntphong ph, c tht> 1000 t, phtm chnh xc hn.
4. Shnh thnh HTTH thhai tr.
- 4 tui: ngn ngcatrphong ph hnbinhng
t mi, do cc khi nim c tr lnh hi cng
tng ln cho nn tr ni ng ng php hn.V vy
ngilncncung cpthm tmicho tr.
- T5- 7 tui: sthnh lpngn ngcbnktthc. T duy ca tr thi k ny l t duy hnh
tng, t duy c th, t duy tru tng c hnh
thnh dndn
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
39/50
5/25/20
3
VII. Gicngcatr
1. Bnchtsinh l cagicng-Ngl mtnhu cucnbncacth, l mtihi
sinh l khng ththiuccacth.
- Bnchtsinh l cagicngl mtqu trnh cch
lan khpvno v lan xungccphndivno.
- Gicngxuthinsau mttthcko di v l kt
qucahintngmtmitnhin.
- Gic ng l mt hin tng c ch mang tnh cht
phng chnghaybovTBTK trn vno.
Sau gicngkhnnglm viccaTBTK c
phchiv nng ln r rt.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
40/50
5/25/20
4
2.1. Tmquan trngcagicngivitr
- ivitrgicngrtcnthitcho spht trin
ca c th, khi c ng y tr s kho mnh,
vui ti, hotbt nhanh nhn.
- Nu thiu ng ko di lm cho tr mt mi, km
hotngv dbbnh, tr tkm pht trin.
2. Vsinh, chmsc gic ngcatr
- Trssinh: ngkhng c chu k, ngnhiu(20-
22 gi/ ngy), tr ng khng yn, gic ng khng
su, thigian thcngn
- Cng ln thigian thcko di, gicng tr nn
nhp iuhn, v th vic t chcgic theo ch
cho trc thtinhnh vo cuithng thnht, u
thng thhai
2.2. Gicngcatr.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
41/50
5/25/20
4
- tr c gicng ttcnmbo cho trng thi
gian v thchinnhngiucnthitcho lc ng.
- Thi gian ng ca tr: thi gian ng khng phn b
ngucc la tui. Trcng nh thigian ngcng
nhiugicngngn.
- Trssinh: 20- 21 gi/ ngy
- Tr>6 thng: 14 gi/ ngy.
- Tr> 12 thng: 13 gi/ ngy;
- Tr3- 4 tui: 12gi/ ngy;
- Tr5- 7 tui: 11 gi/ngy;
- Tr> 10 tui: 10 gi/ ngy.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
42/50
5/25/20
4
Thigian ngtrngmmnon nhsau:
6- 12 thng: 4- 5 gi
12- 16 thng: 4 gi
18- 36 thng: 3 gi
3- 4 tui: 3 gi
5- 6 tui: 2,5- 3 gi
Tchcgicngcho tr
Tchcgicngtheo chkhi trc1 thng
(thi quen nggigic)
mbocho trngthigian v ngsu.
To mi trng yn tnh cho tr ng. Ni ng
thong mt, schs, tthngthoimi, trnh cc
kch thch nhhngngicngnh: khng cho
tr n qu no, n ung cc cht kch thch, cng
thngvthnkinh.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
43/50
5/25/20
4
VIII. Cc loihnh hotngthnkinh
1. Cc kiuthnkinh
1.1. Cskhoa hccasphn chia cc kiuTK
- Hypocrat (danh y Hy lp): cncvo biuhinbn
ngoi (c tnh, thi ca mi ngi trc s vt
hintng), chia thnkinh thnh 4 kiu:
+ Hnghi
+ Bnh thn+ Nng ny
+ u su
VIII. Cc loihnh hotngthnkinh
- PapLop: davo bnchtcahotng thnkinh
(cng , tnh cn bng linh hot), chia thn kinh
thnh 4 kiuhotng:
+Kiumnh- cn bng- linh hot.
+ Kiumnh- cn bngnhngkhng linh hot+ Kiumnhnhngkhng cn bng
+ Kiuyu.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
44/50
5/25/20
4
1.2. Cc kiuthnkinh.
Kiumnh- cn bnglinh hot
- L kiuTK c qu trnh hngphnv cchumnh,cn bng, chuyn ho linh hot p ng hon ho
kch thch cami trng,
- L loi TK tt, nhanh nhn, thng minh, lm vic n
ninchn.
Nhngngic kiuTK ny: c nhiunghlc, sn
sng vt kh khn, t ch, hng hi, d lc quan
nhngdbi quan khi gpthtbi.
Kiumnh cn bngnhngkhng linh hot (bnh
thn)
- L kiuthnkinh c qu trnh hngphn& cchu
mnh, cn bng nhng qu trnh chuyn i t hng
phnsang cchdinra chmchp.
Ngi c kiu thn kinh ny thng im m,
bnh tnh, chnh chn, c nhiu ngh lc, t ninng
nhnglu ngui gin, bothkh chuynbin.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
45/50
5/25/20
4
Kiumnhkhng cn bng(nng ny)
- L kiuthnkinh c qu trnh hngphn& cchumnhnhngkhng cnbng, hngphnchim
uthhn.
Ngic kiuthnkinh ny thngnhittnh,
hnghi nhngkhng iu, dninng, nhanh
ngui gin, d thnh lp phn x c iu kin,nhngxo phnxckh khn
Kiuthnkinh yu(u su)
- L kiuthnkinh c qu trnh hngphn& cch
uyu, cchchimuthhn.
Ngi c kiu thn kinh ny thng khng
chu ng dc nhng kch thch mnh ko di,kh thnh lpphnxc iukin, thngc tm
l an phnththng.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
46/50
5/25/20
4
Da trn c s nhng c im pht trin ca hot
ng thn kinh tr em, cn c vo mi tngquan
giahngphnvno v divno chia cc kiu
thnkinh catrnhsau:
- Kiucnbng(trung ng)
- Kiuvno
- Kiudivno
- Kiuhngphnthp
2. Cc kiuthnkinh trem.
Kiucn bng(trung ng)
- L qu trnh thnkinh vno v divno cn
bng.
- Trc kiuTK ny thngnhanh nhn, hotbt,
tip thu nhanh sgio dc, tr thng t ra hng
hi, linh hot trong mi hot ng, trbit kim
ch, c tchtthng minh
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
47/50
5/25/20
4
Kiuvno
- L qu trnh thnkinh vno chimuthhndi
vno.
- Trc kiuTK ny thnghnghi, nhanh nhn, tip
thu nhanh nhng kim ch yu, tr thng nghch
ngm, d pht khng, thiu k kut kh bo, thng
hay gy vibnb.
Kiudivno
- Qu trnh thnkinh divno chimuth.
- Trc kiuTK ny thngchmchpnhng tm,
cnthn(ngoan ngon, hinlnh, rtr).
Kiuhngphnthp
- Hngphnvno v divno uthp.
- Trc kiuthnkinh ny thngyt, khng thch
hotng.
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
48/50
5/25/20
4
3. Vicgio dctrc cc kiuthnkinh khc nhau.
- Mikiuthnkinh uc unhcim, mitrc
mtloithnkinh khc nhau.
- Gio dckhng nhmthay icc kiuthnkinh vn
c catr, vncbncaGD l gip trpht
huy nhng u im v hn ch nhc im ca
kiuthnkinh .
ivitrc kiuthnkinh yu: cntngcng
cho trhotng, dngvin khuynkhch tr tham
gia mihotng.
i vi tr c qu trnh thn kinh khng linhhot: cn gio dc tr v tc phn ng nhanh
nhy, mnhdn.
Gio dctrc cc kiuthnkinh khc nhau
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
49/50
5/25/20
4
ivi trc kiuthnkinh kimchyu: cnrn
luyntnh kin tr & tkimchthng qua cc hot
ng
ivitrc kiuthnkinh cn bng: cnpht
huy tnh sng totrbngcch ara yu cucao
hn
IX. Chmsc hthnkinh trem
1. Tchccucsnghng ngy catrmtcch hpl
trn cshiubitcimhotngthnkinh cp
cao tnglatui
2. Khng nn bt tr tp trung ch cao trong
khongthigian di v hthnkinh catrchahonthinvcutov chcnngkhnngch tch
cc, khnnglm victr c tngingn
7/26/2019 Bai Giang - Phu-chuong 2 dinh dng
50/50
5/25/20
3. Cnxen kgiahotngv nghngi(nghngi
lu hn) phchikhnnglm viccatr c
4. Tchcttgicngcho trnhtl vban ngy
5. Cngy shngth cho trtrong cc hotng
tngcngch tch cctr.