54
NGUYỄN QUỐC TIẾN BÀI GIẢNG TOÁN CAO CẤP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH-2011 1

BÀI GIẢNG TOÁN - tientrangtailieu · PDF file4 Ths.NGUYỄN QUỐC TIẾN Khi x 0 ta có 1 2 1 1 1 (1 ) 1 2 x x x; 3 1 1 1 (1 ) 13 3 x x x Suy ra 3

Embed Size (px)

Citation preview

  • 0 Ths.NGUYN QUC TIN

    NGUYN QUC TIN

    BI GING TON CAO CP

    THNH PH H CH MINH-2011

    1

  • 1 Ths.NGUYN QUC TIN

    CHNG 1. GII HN-TNH LIN TC CA HM S

    1.1 Gii hn hm s

    1.1.1 nh ngha Cho hm s ( )f x xc nh trong mt ln cn ca 0x (c th tr ti 0x ). S L c gi l

    gii hn ca hm s ( )f x khi x dn n 0x nu:

    00, 0, : (0 ( ) )x D x x f x L

    v c k hiu

    0

    lim ( )x x

    f x L

    hay ( )f x L khi 0x x .

    Gii hn ca hm s ( )f x khi x dn n 0x cn c th nh ngha thng qua gii hn ca dy

    s nh sau:

    0

    0lim ( ) ( ):n n nx x f x x x f xL x L

    1.1.2 nh l Cho ( ), ( ), ( )f x u x v x xc nh trong mt ln cn ca 0x c th tr ti 0x .

    Nu ( ) ( ) ( )u x f x v x vi mi x thuc ln cn v 0 0

    lim ( ) lim ( )x x x x

    u x v x L

    th

    0

    lim ( )x x

    f x L

    V d. Chng minh 0

    sinlim 1x

    x

    x

    Tht vy :02

    x x ta c bt ng thc sincos 1xxx

    , m 0

    lim cos 1x

    x

    suy ra

    0

    sinlim 1x

    x

    x

    1.1.3 Mt s tnh cht ca gii hn hm s

    i) Nu 0

    lim ( )x x

    f x L

    th gii hn l duy nht

    ii)0

    limx x

    C C

    (C : hng s)

    iii) Nu ( ) ( ),f x g x x thuc mt ln cn no ca 0x hoc v cc th

    0 0lim ( ) lim ( )x x x x

    f x g x

    (nu cc gii hn ny tn ti).

  • 2 Ths.NGUYN QUC TIN

    iv) Nu ( ) ( ) ( ),f x g x h x x thuc mt ln cn no ca 0x hoc v cc v

    0 0lim ( ) lim ( )x x x x

    f x L h x

    th 0

    lim ( )x x

    g x L

    v) Gi s cc hm s ( ), ( )f x g x c gii hn khi 0x x khi ta c cc kt qu sau :

    0 0 0

    lim ( ( ) ( )) lim ( ) lim ( )x x x x x x

    f x g x f x g x

    lim ( ) lim ( )x x x xo o

    kf x k f x

    lim ( ). ( ) lim ( ). lim ( )x x x x x xo o o

    f x g x f x g x

    00 0

    0

    ,

    lim ( )( )lim lim ( ) 0( ) lim ( )

    x x

    x x x xx x

    f xf x g xg x g x

    1.2 V cng b Gi s ta xt cc hm trong cng mt qu trnh, chng hn khi ox x . (Nhng kt qu t

    c vn ng trong mt qu trnh khc)

    1.2.1 nh ngha Hm ( )x c gi l mt v cng b (VCB) trong qu trnh ox x nu

    0lim ( ) 0

    x xx

    V d. sin , , 1 cos x tgx x l nhng VCB khi 0x , cn 212

    xx

    l VCB khi x

    1.2.2 So snh hai VCB Cho ( )x v ( )x l hai VCB trong mt qu trnh no (chng hn khi ox x ). Khi

    tc tin v 0 ca chng i khi c ngha quan trng. C th ta c cc nh ngha:

    Nu ( )lim 0( )xx

    th ta ni ( )x l VCB bc cao hn VCB ( )x trong qu trnh ( ( )x

    dn ti 0 nhanh hn ( )x khi ox x )

    Nu ( )lim 0( )x Lx

    th ta ni ( )x v ( )x l hai VCB ngang cp trong qu trnh ( ( )x

    v ( )x dn ti 0 ngang nhau khi ox x .

    c bit khi 1L ta ni ( )x v ( )x l hai VCB tng ng, k hiu l ( ) ( )x x .

    1.2.3 Mt s VCB tng ng c bn khi 0x

    sin x x tgx x arcsin x x ; arctgx x

  • 3 Ths.NGUYN QUC TIN

    2( )1 cos2

    axax 1log (1 )ln

    x xa a 1 1x x ln(1 ) x x

    -1 lnxa x a -1xe x 11 ... , ( , 0)n n p p

    n n p p pa x a x a x a x n p a

    Sinh vin c th t kim tra cc tng ng ny (xem nh bi tp)

    V d. So snh cp ca cc VCB:

    ( ) sin ; ( ) 1 cosx x tgx x x , khi 0x

    Ta c:

    0 0 0 0

    1sin 1( ) sin sincoslim lim lim lim 0( ) 1 cos 1 cos cosx x x x

    xx x tgx xxx x x x

    Do , ( )x l VCB cp cao hn ( )x

    V d. So snh cp ca cc VCB: 2( ) 1 cos , ( ) , 0x x x x x

    Ta c: 20 0

    ( ) 1 cos 1lim lim 0

    ( ) 2x xx x

    x x

    Do , ( )x v ( )x l hai VCB cng cp.

    1.2.4 Quy tc ngt b VCB cp cao i) Nu 1( ) ( )x x v 1( ) ( )x x trong cng mt qu trnh th trong qu trnh y

    1

    1

    ( )( )lim lim

    ( ) ( )xx

    x x

    ii) Cho ( )x v ( )x l hai VCB trong mt qu trnh v ( )x c cp cao hn ( )x . Khi

    ( ) ( ) ( )x x x .

    T hai kt qu trn ta suy ra quy tc ngt b VCB cp cao:

    Gi s ( )x v ( )x l hai VCB trong mt qu trnh no . ( )x v ( )x u l tng ca

    nhiu VCB . Khi gii hn ca t s ( )( )xx

    bng gii hn ca t s hai VCB cp thp nht

    trong ( )x v ( )x .

    V d. Tm cc gii hn sau:

    1) 2 3

    3 80

    3sin 4sinlim

    5xx x x

    x x x

    Ta c 2 3

    3 80 0

    3sin 4sin 1lim lim

    5 5 5x xx x x x

    x x x x

    2) 30

    1 1lim

    1 1xxx

    .

  • 4 Ths.NGUYN QUC TIN

    Khi 0x ta c 12 11 1 (1 ) 1

    2x x x ; 3

    13 11 1 (1 ) 1

    3x x x

    Suy ra 3

    1 1 321 1

    xx

    . Vy

    30

    1 1 3lim

    21 1xxx

    3) 0

    sinlimx

    tgx xx

    Khi 0x , ta c:

    sin 2 khi 0tgx x x x xx x

    . Do 0

    sinlim 2x

    tgx xx

    4) Tnh 3

    30

    sin sinlimx

    tgx x xx

    .

    Ta c

    2

    3

    1.sin (1 cos ) 12sincos 1 2

    x xx xtgx x xx

    khi 0x

    Do 3 3 3 31 3sin sin2 2

    tgx x x x x x khi 0x

    Suy ra 3

    3

    3 3

    3sin sin 32

    2

    xtgx x xx x

    khi 0x

    Vy 0

    3

    3

    sin sin 3lim2x x

    tgx x xx

    1.3 Hm s lin tc

    1.3.1 Cc nh ngha Hm s ( )y f x c gi l lin tc ti ox D nu 0

    0

    lim ( ) ( )x x

    f x f x

    . Khi 0x gi l

    im lin tc ca hm ( )f x .

    Hm s ( )y f x c gi l lin tc trn ( , )a b nu ( )f x lin tc ti mi im thuc ( , )a b .

    Hm s ( )y f x c gi l lin tc bn tri (bn phi) 0x D nu

    00

    lim ( ) ( )x x

    f x f x

    ( 00

    lim ( ) ( )x x

    f x f x

    ).

    Hm ( )f x c gi l lin tc trn [ , ]a b nu ( )f x lin tc trn ( , )a b v lin tc bn phi ti

    a, bn tri ti b.

    1.3.2 Tnh cht ca hm s lin tc Gi s ( ), ( )f x g x l hai hm lin tc trn [ , ]a b . Khi :

  • 5 Ths.NGUYN QUC TIN

    i) ( ) ( )f x g x v ( ) ( )f x g x lin tc trn [ , ]a b , nu ( ) 0g x th ( )( )

    f x

    g x lin tc trn [ , ]a b .

    ii) ( )f x lin tc trn [ , ]a b .

    iii) Nu ( )u x lin tc ti 0x v ( )f u lin tc ti 0 0( )u u x th hm 0 ( )f u x lin tc ti 0x .

    iv) ( )f x lin tc trn [ , ]a b th t gi tr ln nht, gi tr b nht trn on .

    1.3.3 im gin on Nu ( )f x khng lin tc ti 0x D th ta ni ( )f x gin on ti 0x v im 0x gi l im

    gin on.

    Hm ( )f x gin on tai 0x nhng tn ti gii hn ca f(x) ti 0 0 , x x th 0x c gi l im

    gin on loi 1. Cc im gin on khc gi l im gin on loi 2.

    V d. Xt tnh lin tc ca hm

    1)1, 0

    ( ) sin 2, 0

    2

    xf x x

    x

    Ta c

    0 0

    sin 2lim ( ) lim (0) 12x x

    xf x f

    x .

    Vy ( )f x gin on ti 0x ,v 0x l im gin on loi 1

    2)1 , 0

    ( )-1 , 0

    x xf x

    x x

    Hm s gin on ti 0x v

    0 0lim ( ) 1, lim ( ) 1x x

    f x f x

    nn 0x l im gin on loi 1

    3) 2 3( )2

    xf x

    x

    , c im gin on ti 0 2x

    Ta c 2

    lim ( )x

    f x

    v 2

    lim ( )x

    f x

    Suy ra 0 2x l im gin on loi 2.

    BI TP CHNG I

    Cu 1. Tm min xc nh ca hm s

  • 6 Ths.NGUYN QUC TIN

    a) 2ln 1y x b) 1arctan1

    yx

    c) 21

    1x

    x x

    d) 2 1x xe c)

    2

    sin2 3x

    x x f)

    2

    12

    xx x

    Cu 2. Tnh gii hn ca cc dy s sau:

    a) 2lim ( )n

    n n n

    ; ds 12

    b)4

    2lim 1nn n n

    n

    ;ds 1

    c) 3 4lim2 7

    n n

    n nn

    ;ds 0 d) 1 1 1lim ...1.2 2.3 .( 1)n n n

    Cu 3. Tnh gii hn ca cc hm s sau:

    a) 2

    2

    2 1lim2 3x

    x x xx x

    b) 2

    21

    1lim4 3x

    xx x

    d) 3

    21

    1lim1x

    xx

    e)4 4

    3 3limx ax ax a

    f) 2lim( 2 )x

    x x x

    g) 2lim(2 2 )x

    x x x

    a) 4

    2 1 3lim4x

    xx

    b) 242lim

    3 4xx

    x x

    d)

    3

    41

    1lim1x

    xx

    Cu 4. Tnh gii hn ca cc hm s sau:

    a) 2

    20

    (1 cos )limsin tanx

    xx x x ; ds 1/4 b) 20

    1 cos 2limsinx

    xx

    ; ds 1

    c)0

    sin 3limln(2 1)x

    xx

    ; ds 3/2 d) 30sinlim

    x

    tgx xx ; ds

    Cu 5. Tnh gii hn ca cc hm s sau: a) cot

    0lim(s in cos ) xx

    x x

    ; ds e b) 0

    lim lnx

    x x

    ; ds 0

    c) lim xx

    xe

    ; ds 0 d)1

    2( 1)

    1lim xx

    x

    ; ds e

    e) 3 5

    2 60

    sin tanlim3 9x

    x x xx x x

    ;ds 1/3 f) 21

    0lim(cos ) xx

    x

    Cu 6. Tm a cc hm s sau lin tc trn tp xc nh ca chng.

    a) 21 ( 0)

    ( 0)

    xy x

    a x

    b) 2

    2

    1 cos ( 0)

    2 ( 0)2

    x xxy

    a x x

    c) 2ln ( 0)

    ( 0)x x x

    ya x

    Cu 7. Tm cc im gin on ca hm s v chng thuc loi no

    a) 12 5xyx

    b) 2 2

    2x xy

    x

    c) 0 01 0

    xy

    x

    sin ( 0)

    ( 0)

    x xxy

    a x

  • 7 Ths.NGUYN QUC TIN

    2 CHNG 2. PHP TNH VI PHN HM MT BIN 2.1 o hm

    2.1.1 o hm ti mt im

    Cho hm s ( )y f x xc nh ti 0x v ti ln cn 0x . Khi nu t s 00

    ( ) ( )f x f x

    x x

    c gii hn khi 0x x th ta ni ( )f x kh vi ti 0x hay ( )f x c o hm ti 0x v gii

    hn c gi l o hm ca ( )f x ti 0x . K hiu l 0'( )f x hay 0'( )y x .Vy

    0

    00

    ( ) ( )'( ) lim

    f x f xf x

    x xx x

    .

    Nu t

    00

    0 0

    x x xx x x

    x x x

    Lc

    0 00 0

    ( ) ( )'( ) lim

    x

    f x x f xf x

    x

    Hm s ( )y f x c gi l c o hm trn khong ( , )a b nu n c o hm ti mi im 0 ( , )x a b . Khi