11/22/2017

1

И

БАЙГАЛЬ ОРЧИН,АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛЫН ЯАМ

Хуванцар сав - хог хаягдал - хүрээлэн буй орчин

2017-11-21

Эрх зүйн орчин, бодлого, стратеги

• Уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай НҮБ-ын суурь конвенци /1993 он /• Аюултай хог хаягдлыг хил дамжуулан тээвэрлэх,устгахад хяналт тавих тухай

Базелийн конвенци /1996 он/• Озоны давхаргыг хамгаалах тухай Венийн конвенц /1996 он/• Озоны давхаргыг задалдаг бодисын тухай Монреалын протокол /1996 он/• Зарим аюултай химийн бодис болон пестицидийг олон улсын хэмжээнд

худалдаалахад хэрэглэх урьдчилан мэдээллэж, зөвшилцөх журмын тухай Роттердамын конвенц /1999 он/

• Удаан задардаг органик бохирдуулагчийн тухай Стокгольмын конвенц /2003он /

Монгол Улс нь Хүний эрүүл мэнд,байгаль орчны хамгааллын тухай дараахь олон улсын гэрээ, конвенцид нэгдсэн. Үүнд:

Хог хаягдлын тухай хууль/шинэчилсэн найруулга/ 2017 он

Хог хаягдлын тухай хуульдзаасан холбогдох дүрэмжурам, жагсаалт , аргачлал

11/22/2017

2

Эрх зүйн орчин, бодлого, стратеги (1)

• –д “... Хог хаягдлыг дахин боловсруулах хэмжээг нийт хог хаягдлын20 хувьд хүргэх ..”

“Монгол Улсын тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал-

2030”

• “Үр ашигтай хэмнэлттэй технологийг дэмжих, хүн амын амьдрахорчны эрүүл ахуйн мэдлэг,зөв дадлыг олгох замаар хаягдлыгбууруулах зохистой менжментийг төлөвшүүлэн, хог хаягдлыгболовсруулах, дахин ашиглах, нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүнүйлдвэрлэн байгальд булж зайлуулах хаягдлын хэмжээг 2020он гэхэд 20% бууруулах”...

“Ногоон хөгжлийн бодлого”

• Хүн амын эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх, хогхаягдлыг хүрээлэн буй орчинд халгүйгээр зайлуулах, ялганболовсруулах замаар түүний хэмжээг бууруулах үйл ажиллагаандтөр, иргэн, аж ахуйн нэгж байгууллагын оролцоог өргөжүүлэх....

Хог хаягдлын менежментийг сайжруулах үндэсний

хөтөлбөр /ЗГ, 2014/

Эрх зүйн орчин, бодлого, стратеги (2)

• Иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг хангасан хот,суурин газрыг төлөвлөж, дэд бүтцийн байгууламжийн чанар,хүртээмжийг нэмэгдүүлэн бохирдлын эх үүсвэрийг багасгаж, хүн амдамьдрах орчны зөв дадлыг төлөвшүүлэх замаар агаар, орчныбохирдлыг бууруулж эрүүл, аюулгүй орчныг бүрдүүлэхэд энэхүүхөтөлбөрийн зорилго оршино.

“Агаар,орчны бохирдлыг бууруулах Үндэсний

хөтөлбөр

/ ЗГ, 2017 он /

• Үндэсний хог хаягдлын менежментийг сайжруулах стратеги, түүнийгхэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний үндсэн зорилго: хогхаягдлын төвлөрлийг бууруулах, дахин боловсруулалтыгнэмэгдүүлэх, хүн амын эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчинд хогхаягдлаас үүдэлтэй сөрөг үр дагаврыг бууруулахад оршино.

Үндэсний болон Улаанбаатар хотын хог

хаягдлын менежментийг сайжруулах стратеги, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө

/2017 он/

11/22/2017

3

• Хог хаягдлыг ангилан ялгах, дахин ашиглах, дахин боловсруулах, сэргээн ашиглах замаарэдийн засгийн эргэлтэнд оруулах, эдгээр үйл ажиллагааг эрхэлсэн болон хаягдалгүйтехник,технологи нэвтрүүлсэн иргэн, аж ахуйн нэгж байгууллагийг урамшуулах, ногоонхудалдан авалтыг дэмжих.

• Аюултай хог хаягдлыг савлах, түр хадгалах, тээвэрлэх, устгах, хадгалах, дахинболовсруулах үйл ажиллагаа эрхлэх болон түүнд тавигдах шаардлага, үйл ажиллагааэрхлэгчийг бүртгэх, зөвшөөрөл олгох, хяналт шинжилгээ хийх, тайлагнах.

• Хог хаягдлын төлбөр, хураамжийг тооцоход “Бохирдуулагч нь төлөх” зарчмыг баримтлах,үйлдвэрлэсэн болон импортолсон зарим бараа бүтээгдэхүүний хэрэглээнээс үүсэх хаягдал,сав баглаа боодлыг эргүүлэн татаж цуглуулах, дахин ашиглах, дахин боловсруулахасуудлыг үйлдвэрлэгч болон импортлогч нь өөрсдөө хариуцах.

• Иргэн, аж ахуйн нэгж байгууллагад байгальд ээлтэй хэрэглээний соёл хэвшүүлэх, хогхаягдлыг зүй зохистой хаях, ангилах, дахин ашиглах дадал зуршлыг төлөвшүүлэх, хогхаягдлаас хүний эрүүл мэнд, байгаль орчинд үзүүлэх сөрөг нөлөөллийн талаарх мэдлэголгоход чиглэсэн хог хаягдлын боловсрол олгох .

• Хог хаягдалтай холбоотой хууль тогтоомжийг зөрчигчдөд хүлээлгэх үүрэг хариуцлагыгтодорхой болгох.

ШИНЭ ЗОХИЦУУЛАЛТУУД:

Эрх зүйн орчин, бодлого, стратеги (3)

Хуулийг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд:

аюултай хог хаягдлыг түр хадгалах, цуглуулах, тээвэрлэх, дахин боловсруулах, устгах болон бүртгэх, тайлагнах журам батлах;

аюултай хог хаягдлын жагсаалт батлах;

монгол улсад импортлохыг хязгаарласан болон хориглосон зарим хог хаягдлын жагсаалт батлах;

хог хаягдлын улсын мэдээллийн нэгдсэн сангийн тогтолцоо, бүрдэл болон мэдээлэл төвлөрүүлэх журмыг батлах;

аюултай хог хаягдлыг тээвэрлэх, цуглуулах, хадгалах, дахин боловсруулах, устгах, экспортлох үйл ажиллагаа эрхлэх аж ахуйн нэгж, байгууллагад зөвшөөрөл олгох журам батлах;

эх үүсвэрээс гарах хог хаягдлын кодчилсон жагсаалт, тэдгээрийн зэрэглэлийг батлах;

энгийн хог хаягдлыг ангилах, цуглуулах, тээвэрлэх, дахин боловсруулах, сэргээн ашиглах, устгах, булшлах үйл ажиллагаанд тавигдах ерөнхий шаардлагыг батлах;

Эрх зүйн орчин, бодлого, стратеги (4)

11/22/2017

4

Эрх зүйн орчин, бодлого, стратеги

Монгол Улс Улаанбаатар

Нийт Орон сууц Гэр

хороолол

Зам талбай, бусад Нийт Орон сууц

Гэр хороолол

Зам талбай, бусад

2005 41 12 19 10 .. .. .. .. 2006 557832 86563 418428 52841 .. .. .. .. 2007 8996 2584 5914 498 .. .. .. .. 2008 347081 131630 186186 29266 226310 103907 111814 10590 2009 554211 177806 288319 88086 263424 119580 121500 22344 2010 774029 236052 426481 111496 241873 107803 125921 8149 2011 899323 274450 503075 121798 440556 180778 251625 8153 2012 1258501 290048 718747 249706 484255 166975 265981 51299 2013 1815356 414013 1027616 373727 771547 300610 439910 31028 2014 1441655 342606 840170 258879 581535 169493 306038 106004 2015 1608909 359332 1026600 222978 614859 148169 370645 96045 2016 1710909 361395 1113331 236182 684000 146300 402400 135300

Эрх зүйн орчин, бодлого, стратеги

Тусгайлан ангилсан, дахин боловсруулсан хог хаягдал, 2008-2016, тонн/жил

цаас шил Хөнгөн цагаан төмөр хуванцарАнгиланялгасан

Дахинболовсруулсан

Ангиланялгасан

Дахинболовсруулсан

Ангиланялгасан

Дахинболовсруулсан

Ангиланялгасан

Дахинболовсруулсан

Ангиланялгасан

Дахинболовсруулсан

11/22/2017

5

Хүрээлэн буй орчин

Хуванцар материал гэж юу вэ?

ПолимерПолиестер, Полиэтилен

терефталат, Полиэтилен, Поливинилхлорид,

Полипропилен, Полистирен, Полиамид, Полиуретан,

Поликарбонат

НэмэлтАдипатууд, Фталатууд,

Ди-2-этилгексил фталат, Бисфенол А (BPA),

Перфтороктансульфонын хүчил,

Пентабромдифенилийн эфир, Тетрабромдифенилийн эфир,

Сурьма г.м

Хэрэгжүүлэх арга хэмжээ:

ХИМИЙН БОДИС, ПЕСТИЦИДИЙН САВЫГ ХҮНСНИЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮН ХАДГАЛАХ ЗОРИУЛАЛТААР АШИГЛАЖ БОЛОХ УУ?

САВ:Хүнсний зориулалттай биш

учраас хүнсний бүтээгдэхүүнд хортой бодис хандлагдаж, бохирдуулна!!!

Ялангуяа сүү, айраг, тараг гэх мэт тослог бүтээгдэхүүнд

илүү уусна.

БОДИС:Дотор нь хадгалагдаж байгаа

бодисын шинж чанараас хамаарна. ХОРТОЙ!!!

Химийн бодис, пестицидийн савыг хүнсний бүтээгдэхүүн хадгалах зориулалтаар ашиглаж болохгүй!!!

11/22/2017

6

Цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ:

Хуулийг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд:

Үүсэх хог хаягдлыг үйлдвэрлэгч болон импортлогч хариуцах зарим бүтээгдэхүүнийжагсаалтыг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн болон төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийнзахиргааны төв байгууллагатай хамтран батлах;

Хог хаягдлын үйлчилгээний хураамжийн хэмжээг тооцох аргачлалыг төсвийн асуудалэрхэлсэн болон байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төвбайгууллагатай хамтран батлах;

Энгийн хог хаягдлыг цэвэрлэх, цуглуулах, тээвэрлэх, булшлах зардлын нэгж тарифыгтооцох аргачлалыг төсвийн асуудал эрхэлсэн болон байгаль орчны асуудал эрхэлсэнтөрийн захиргааны төв байгууллагатай хамтран батлах;

Аюултай хог хаягдал дахин боловсруулах, устгах, хадгалах байгууламжбайгуулах

.

Хог хаягдлыг дахин боловсруулах, сэргээн ашиглах үйл ажиллагааг татварынболон бусад эдийн засгийн урамшлууллаар дэмжих замаар ийм үйл ажиллагааэрхлэдэг аж ахуйн нэгжүүдийг олноор бий болгох.

Хог хаягдлын талаар олон нийтэд боловсрол олгох хөтөлбөр боловсруулж,хэрэгжүүлэх замаар хог хаягдлыг эх үүсвэр дээр ангилан ялгадаг болгох.

Цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ:

11/22/2017

7

ЦЭВЭР САЙХАН ОРЧНЫГ ХАМТДАА БҮТЭЭЦГЭЭЕ.