If you can't read please download the document
Upload
marceloeducador
View
257
Download
9
Embed Size (px)
Citation preview
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
1/26
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
2/26
Direitos reservados Parbola Editorial
Rua Dr. Mrio Vicente, 394 - Ipiranga04270-000 So Paulo, SPpabx: [11] 5061-9262 | 5061-8075 | ax: [11] 2589-9263home page: www.parabolaeditorial.com.bre-mail: [email protected]
Todos os direitos reservados. Nenhuma parte desta obra pode ser reprodu-
zida ou transmitida por qualquer forma e/ou quaisquer meios (eletrnico ou
mecnico, incluindo fotocpia e gravao) ou arquivada em qualquer sistema
ou banco de dados sem permisso por escrito da Parbola Editorial Ltda.
ISBN: 978-85-7934-048-2
da edio: Parbola Editorial, So Paulo, julho de 2012
CIP-BRASIL. CATALOGAO NA FONTESINDICATO NACIONAL DOS EDITORES DE LIVROS, RJ
B882B
Bronckart, Jean-Paul, 1946-Bakhtin desmascarado : histria de um mentiroso, de uma raude, de
um delrio coletivo / Jean-Paul Bronckart, Cristian Bota ; traduo Marcos
Marcionilo. - So Paulo : Parbola, 2012.16x23 cm (Lingua[gem])Traduo de: Bakhtine dmasqu:- histoire dun menteur, duneescroquerie et dun dlire collectiInclui bibliografa e ndiceISBN 978-85-7934-048-2
1. Bakhtin, M. M. (Mikhail Mikhailovitch), 1895-1975. 2. Anlise do
discurso. 3. Lingustica. I. Bota, Cristian. II. Ttulo. III. Srie.
12-3886. CDD: 401.41CDU: 8142
Ttulo original: Bakhtine dmasqu histoire dun menteur, dune escroquerie et dun dlire collectif 2011 by Librairie Droz S.A., 11, rue Firmin-Massot, Genve
ISBN: 978-2-600-00545-6
ediobrasileira:
Editor
: Marcos MarcioniloindicaoEditorial: Maurcio rnica
capaEprojEtogrfico: Andria Custdio
ilustraocontracapa: Bakhtin. Suit series #5. Ilustrao de Fay Yu, Lots/o/Stu,
Hong Kong @Flickr, creative commons
rEviso: Karina Mota
consElho Editorial: Ana Stahl Zilles [Unisinos]Angela Dionisio [UFPE]Carlos Alberto Faraco [UFPR]Egon de Oliveira Rangel [PUC-SP]Gilvan Mller de Oliveira [UFSC, Ipol]Henrique Monteagudo [Universidade de Santiago de Compostela]Kanavillil Rajagopalan [Unicamp]Marcos Bagno [UnB]
Maria Marta Pereira Scherre [UFES]Rachel Gazolla de Andrade [PUC-SP]Roxane Rojo [UNICAMP]Salma Tannus Muchail [PUC-SP]Stella Maris Bortoni-Ricardo [UnB]
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
3/26
sumrio
Prembulo.................................................................................................. 13
Notas dos autores ................................................................................ 21
primeiraparte
ELEMENTOS DE HISTRIA DO BAKHTINISMOcaptulo 1:a Primeira vida de m. bakhtiN e de seu crculo 27
1. A trajetria de M. Bakhtin ........................................................................ 27
1.1. a nn ............................................................................. 271.2. N v (1918-1924) ..................................................................... 291.3. lnn (1924-1929) ............................................................................ 32
1.4. a p p D pcep ..................................... 361.5. kn sn ..................................................................................... 381.6. s (1937-1945) ................................................................................. 391.7. r sn r .............................. 411.8. d sn m: n ............ 43
2. Os membros do Crculo de Bakhtin...................................................... 45
2.1. P n p n ex dpd.. 46
2.2. P vn m ........................................................ 47
3. Algumas constataes provisrias ........................................................... 53
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
4/26
6 BAKHTIN DESMAScARADOjEAN-pAuL BRONcKARTEcRISTIAN BOTA
captulo 2:as Primeiras recePes dostextos redescobertos............................................................. 57
1. A situao anterior revelao da questo ......................................... 572. As recepes iniciais dos textos disputados ......................................... 59
2.1. mnpz p in ................................................. 592.2. a in pnp np ........ 63
2.2.1. As recepes rancesas .................................................................. 632.2.2. As primeiras adeses americanas.................................................. 69
3. As recepes iniciais dos textos assinados por Bakhtin ..................... 75
4. Sntese: a situao da questo nos anos 1960-1970 ................................ 78
captulo 3:a irresistvel asceNso de bakhtiNe de sua obra........................................................................................ 83
1. O artigo de glorificao escrito por Ivanov (1973/1975) ................... 83
2. A interveno decisiva de Todorov (1981) .............................................. 91
2.1. bn, xx.............................. 922.2. o n ex dpd ............................... 932.3. a n nn ........................................................ 97
2.3.1. A epistemologia bakhtiniana ....................................................... 982.3.2. A teoria do enunciado .................................................................. 1032.3.3. O dialogismo e a intertextualidade .............................................. 1102.3.4. A teoria da literatura.................................................................... 1122.3.5. A antropologia flosfca de Bakhtin............................................ 114
3. O Bakhtin de Clark e Holquist (1984),ou o apogeu hagiogrfico ..... 119
3.1. u pn n p............................................ 1233.2. o n exdpd....................................... 1283.3. a n-np nn n .................... 146
Observaes conclusivas .......................................................................... 154
captulo 4: o Prodigioso deseNvolvimeNto daBakhtin
inDustrye suas querelas Poltico-literrias .............. 157
1. As tomadas de posio da primeira metade dos anos 1980 .................... 158
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
5/26
SuMRIO 7
1.1. a n nn................................ 1591.2. a ex dpd ................................ 163
2. As tomadas de posio posteriores ao Bakhtin de Clark e Holquist 170
2.1. a ............................................................................ 1712.2. a p .................................................................. 175
3. A entrada de Morson e Emerson na campanha ..................................... 180
3.1. a B id ...................................................................... 1813.2. o n B mn en ................................................... 183
3.2.1. A anlise dos escritos iniciais de Bakhtin .................................... 1833.2.2. A crtica radical da tese da onipaternidade bakhtiniana ............. 1863.2.3. As apostas do empreendimento de Morson e Emerson ................. 1883.2.4. As ambiguidades da anlise da obra bakhtiniana.................... 190
4. As querelas literrias, epistemolgicas e polticas ........................... 193
4.1. r nfn n c ........................... 1934.2. ep nn: nn ? ...... 1954.3. a p p nn.................................................. 196
5. Observaes intermedirias .................................................................... 201
captulo 5:as ltimas declaraes datestemuNha bakhtiN .................................................................. 205
1. O testemunho de Bakhtin, segundo Bocharov e Kojinov ................... 207
1.1. a ex dpd................................................................ 2071.1.1. A carta de Bakhtin de 10 de janeiro de 1961 ............................... 2081.1.2. As conversas dos anos 1970 .......................................................... 210
1.2. a n bn D n ............... 2191.3. N 1929, n ........................... 223
2. As entrevistas com Duvakin ..................................................................... 225
2.1. o nn p- bn n n 1920 ................. 2262.2. bn, ....................................................... 2272.3. o D pcep n .......................... 230
3. Pistas de uma provvel verdade .............................................................. 2313.1. a ex dpd: n n .................................................................................... 231
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
6/26
8 BAKHTIN DESMAScARADOjEAN-pAuL BRONcKARTEcRISTIAN BOTA
3.2. a z .................................................................................... 2343.3. d n ........................................................................... 237
captulo 6: os retorNos da histria e seus curiososeeitos sobre o bakhtiNismo ................................................... 239
1. A reconstituio da vida e da obra de Bakhtin .................................... 241
1.1. aegd d m. m. bn............................................................ 2411.2. a p nn .......... 2451.3. o p bn ................................ 255
2. Asegundavida de Medvedev, de Volshinov e de suas obras ............. 259
2.1. o n p vn m .... 2592.2. r pn n m, vn bn ............. 261
3. O veneno da mentira ................................................................................. 264
3.1. a pn n n ........................... 2643.2. a pn n bn ( p) .. 2683.3. a pn p bn ........................................... 2703.4. sn n ........................................ 274
4. A estranha tica de alguns bakhtinistas ............................................... 277
segundaparte
ANLISE cOMpARATIVA DAS OBRAS DE BAKHTIN,
VALSHINOV E MEDVEDEV
iNtroduo ............................................................................................... 285
captulo 7: os escritos de juveNtude de bakhtiN .............. 287
Consideraes preliminares .................................................................... 287
1. Os desafios de uma filosofia do ato ....................................................... 289
1.1. c n........................................................................... 2891.2. cn pn nn ................... 291
1.2.1. Crtica psicologia ...................................................................... 2931.2.2. Crtica tica .............................................................................. 2951.2.3. Crtica flosofa da cultura ........................................................ 298
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
7/26
SuMRIO 9
2. Projeto filosfico de Bakhtin ............................................................... 299
2.1. u ................................................................................. 2992.2. u n n ............................................................. 300
2.3. u p n ................................... 302
3. O objeto da filosofia do ato ................................................................... 305
3.1. v, , nn........................................................................... 3063.2. v, pn pn............................................................. 3103.3. sn pn............................................................. 3133.4. t -, n ............................................ 3163.5. v, n, n ......................................................... 319
4. Aspectos de uma filosofia da atividade esttica ................................. 3244.1. an p o ................................................... 325
4.1.1. Do ato vivido alma.................................................................... 3264.1.2. O autor, sumo sacerdote da exotopia divina ................................ 3284.1.3. Maus autores ........................................................................... 331
4.2. an p o p n ..................................... 3334.2.1. Crtica ao ormalismo e o contraprojeto bakhtiniano .................. 3334.2.2. O contedo, o material e a orma ................................................ 335
5. Elementos de concluso ......................................................................... 338
5.1. a nn n? ......................................... 3385.2. nn nn .................................................. 3405.3. a p bn ................................................................ 345
captulo 8:a obra de valeNtiN volshiNov ............................ 349
1. Deliberada fundamentao no marxismo ............................................. 351
2. Tomada de posio nos debates das cincias humanas,
especialmente da psicologia .................................................................... 353
2.1. a p............................................................................... 3532.2. c n n ........... 3552.3. P p pz p
nn............................................................................................ 3592.4. a n n nn p nn 360
3. A problemtica da esttica e do discurso literrio ............................ 366
3.1. a p .............................................. 366
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
8/26
10 BAKHTIN DESMAScARADOjEAN-pAuL BRONcKARTEcRISTIAN BOTA
3.2. o p n.......................................................... 3683.3. o p .............................................. 371
4. Um programa e uma metodologia para a anlise dos discursos ......... 3734.1. o , n pcg c .................... 3734.2. o n .................................................................. 3744.3. a nn nn nn ........................... 3764.4. o p ....................................................................... 377
5. Temas centrais ............................................................................................ 378
5.1. c n nn ............. 378
5.2. a nn n n .................................................. 3795.3. o .............................................................................................. 3805.4. o n.................................................. 3845.5. a n n n, : ..................... 3845.6. a n , n n p ....... 3855.7. a pn n p n n ........................ 385
6. Concluso: uma obra fundadora ............................................................. 387
captulo 9: o MtoDo forMal de Pvel medvedev............. 391
1. Objetivos e condies de realizao de uma cincia da literatura . 392
1.1. u n nn ............... 3931.2. e n ...................................... 3961.3. o pnp n ........................................... 3971.4. o pnp p .............................................. 402
2. O estatuto da crtica ao formalismo ..................................................... 405
3. Princpios e apostas de uma potica sociolgica ................................. 409
3.1. o n ..................................................... 409
3.2. a z ....................................................... 4113.3. a n n n ................................... 416
4. Avaliao conclusiva ................................................................................. 419
captulo 10: coNexes eNtre os escritos do jovembakhtiN, de medvedev e de volshiNov .............................. 423
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
9/26
SuMRIO 11
captulo 11:a Problemtica dos doisDostoivski (1929 e 1963).................................................................. 433
1. O contedo do Dostoivski de 1929 ......................................................... 4341.1. u pn n d ........ 4341.2. t p n ...................................................................... 4381.3. a d n .......................... 442
2. As crticas de Bakhtin a seu livro e seus projetos de reformatao 445
3. Aspectos do remanejamento do Dostoivski de 1963............................. 449
3.1. en pp .................................................... 449
3.2. tn n ...................................................... 451
4. Comentrios e interpretaes da situao ........................................... 454
captulo 12: estatuto dos textos tardios assiNadosPor bakhtiN ......................................................................................... 463
1. Escritos realmente apcrifos ................................................................. 464
2. A reformulao e a transformao dos temas fundadores................ 4672.1. o n .............................................................................. 4672.2. o nn pn- ............................................. 471
3. A hermenutica bakhtiniana tardia ........................................................ 473
4. O retorno da filoideologia propriamente bakhtiniana .................... 475
5. A muito ambivalente relao com a obra de Dostoivski .................. 479
Concluses ................................................................................................. 482
coNcluses gerais ............................................................................... 485
bibliograia.............................................................................................. 493
Ndice de Nomes ..................................................................................... 507
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
10/26
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
11/26
Prembulo
dant v d 1961, t hant jvn acadc d intttd ltata mnda da Acada da Cnca d mc taa t paa, pa pa vz, ncnta- c bakhtn na tacdad pvnca d saank, nd nnava tata tan-ga na unvdad d mdva [] e t ad adad a sgy
Ggyvch bchav [], Ggy Dtyvch Gachv Vad Vayanvch Kj-nv ( d d gp, pndd dtad d c).
Faza pc tp q hava dct v d 1929 d bakhtn Dt-vk, ncant acdtava q at tv t hava t tp. e ta- hava dct q nttt pa (at d pta chada) a cpada t d bakhtn raa (tda 1940 dndda 1946 1949).
o ncnt d t ntata c bakhtn pd cndad c ncd a capanha, d a capanha nga da, paa az bakhtn a da -
cdad , p , v- p d tc ntnacnant cad, ncap da antpga ca da a da cta. [] ea capanha -z datant a cndad d ag d adad [] pxt d gp a pca, 1963, d a d vta apada d vDostoivski, ppaada p bchav. A gnda vta, 1965, a pca dav vta da t raa. []
u at gncatv pt na xpan da ppadad d pnant d
bakhtn n ocdnt a pca d tad nga d a t cntvaqant Marxismo e flosofa da linguagem, d Vhnv, 1973, d O mtodo
ormal nos estudos literrios, d mdvdv, 1978 (lapnv, 1994: 1009-1010).
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
12/26
14 BAKHTIN DESMAScARADOjEAN-pAuL BRONcKARTEcRISTIAN BOTA
2 2 2
m q tnha d pcada 1994 (1993 an d pca
da v gna a), a ntd tad nga d atg d bchav,Conversas com Bakhtin (q n cnta dtdant n capt 5), taptant cn da qt qa t v ddcad.
T jvn cntta dc 1961 q mkha bakhtn, a-t d Dostoivski d 1929 d a t cnagada a raa, anda t vv ,datant apad p gp d adad, ana- a dta adta a da a, a tp q ddca a tana at n tc gna pndant nvad q nd da tata n daa a ca c ta.
ea da a ganzada (pcant p Kjnv) apdanttadzda paa dva nga (Dostoivski tv tad anca 1970, n-ga 1973; Rabelais tv tad nga 1968, anca 1970), ccnt gant g, a vz ta tngd d htad nta, c aqa ada p Ktva a apnta tadanca d Dostoivski, nttada Une potique ruine1.
2 2 2
Cntd, apna 10 anos dp da dcta da pa d- da da a q va g nc da qt ppant dt q hj gant apntad a xp ptca d textos disputados.Dz an, ptant, d cntat d adad cvta c bakhtn, aana anct, paa aadc , p , v z a vancv: bakhtn , d at, at tv d t v ptant, O reudismo
(d 1927, atd a Vhnv), O mtodo ormal nos estudos literrios (d 1928,atd a mdvdv) Marxismo e flosofa da linguagem (d 1929, atd a
1 N txt, Ktva, dp d t vcad tatt da ctca d ata n cntxt d-gc ptc da un svtca d an 1920, a ppt, ncnand apant taahd mdvdv d Vhnv, anta vca pcgzant , td, dant nfn-cad pa tga [q] pgna a an d bakhtn (1970: 14), anda ata a agdad d pndnt htant nt a ngag hanta, at dant ct, atnga tcnca; gand- nt a dcnta cdada d htad da tata a nt pntant na ta d txt; n ta, n ngtca, n ca, a td a tp, qntnt pttva, p vz pca, dcand cntantnt ntdd t ngtc, nnca x- gant [] (ibid.: 21).
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
13/26
pREMBuLO 15
Vhnv), a c d v atg atd a pp Vhnv. md-vdv (xctad 1938) Vhnv (acd dcnca d tc 1936) n ta paad d n ptad d caa d bakhtn.
Apa d cat xtadn, a va ta, cntd, tn, ndt, qa d tav, d txt dndd 1973.
o p tant ndad da qt: tata- d a cnncata p V. ivanv 1970 q d g a atg pcad 1973, na d tca d Tat, Travaux sur les systmes de signes, tadzda 1975na c Soviet Studies in Literature; n anx d txt d gca daa akhtnana (vta a dadant n capt 3), at ap-
nta a ta d atg d a d m. bakhtn, ncnd a t a at-da a mdvdv a Vhnv, a c t atg atd a Vhnv, a ta nta, q t a a a ta, ndca dcadant:
o txt a da a d n 1-5 7 ptnc a m. bakhtn. s an, V. V-hnv P. mdvdv, n d qa a a pcada, za ap-na agn acc dcaa dtnada pat ( ct ca, c
Marxismo e flosofa da linguagem, ta tt) d atg d v.A ptnnca d td taah a nc at cnada pttnh g d d ant a pat d pp txt, c pd ncnvnc pa cta dpta aax (gnd a tad d st, 2010: 36).
o tn a txt cta vcada, cntd, az g d dat aptnca cca da at d patndad; nt a tpa ctadta ndta da a akhtnana q adna pangc, 25 xtada d Dostoivski 23 d Rabelais, 47 pv d Marxismo e flosofa dalinguagem, 14 d O mtodo ormal nos estudos literrios 13 d atg anad
p Vhnv, a pa q apntada apna 28 cta pvnnt d t txt anad p bakhtn. A ca da a d bakhtn apac,ptant, dd nc, c correlativa da aa d tatt d attv d textos disputados: pangc d ivanv taz caant z q aapd a gandza da a akhtnana dva t xtnant da a atg q ta pcad a anata d Vhnv d mdvdv.
Cntd, h q va a anca d qaq cnt nt
az da pc ana tt d at, c a cat pca-nt t da pva avanada: nnh dad a / d d htca,nnha n a vnta dcaa d bakhtn a pt, apna a
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
14/26
16 BAKHTIN DESMAScARADOjEAN-pAuL BRONcKARTEcRISTIAN BOTA
vca d testemunhas cja dntdad n vada a vca d a v-dnca q ga da ta cpaatva d txt anad p bakhtn dtxt dptad. ea tt d at , ptant, apntada c
at d ta d tacd q cnt xpcatv pf, n-d a, g d nc, naturalizada; a tt d xp, ivanv ndca anta d dap n 2 q Ktva j hava, atg paa Semiotica (1969),dtacand a ptnca da a d bakhtn, qand, na paag d atgq da (nta 3, p. 197), a ata cntava xpctant apct daa d mdvdv, nnh nt p nant dvda tatt d at tv2 jaa cta pp bakhtn
o gnd txt na a gaa d bakhtn, dgda 1973 pKjnv Knkn c ntd a a ctna d atg caa 75 an d atvdad cntca pdaggca d t. N qad d Brevesumrio da vida e da obrade Bakhtin, d at cna q bakhtn txatant na g d txt dptad, d d vdnca anga adtad p ivanv, a ncnd, p, a v dnt, apdnt, d tatt da tt. Cntand pd (1920-1924) d-ant qa bakhtn panc Vtk, dcaa:
Vtk q d nc a v q cncd pcad a tad, na pca q vnca a P. N. mdvdv, pca pdnt
d ct xctv d gvn d Vtk, a c a V. N. Vhnv a i.i. stnk, p n cnvat d Vtk, q tna ag dcp, dvnd ta, cnqnca d a cnva c m. m.bakhtn pa d a d pcga d ga d ttca, c-t n d atg d v [paag cpntada pa nta 1, q ta a gaa da pncpa a d Vhnv d mdvdv, ncnand
apna n d gnat gna] (Kjnv Knkn, 1973/19803: 12).
Nta paag, ga apnta, nt, Vhnv mdvdvc ag dcp d bakhtn ndca q atg v cntta-d ta d ct c a cnva c bakhtn, cntd nada
dz ant a dntdad d dat tv.
2 D d, Smiotik. Recherches pour une smanalyse (1969, capt 3, nta 2), K-tva tata bakhtn mdvdv c at dtnt ta xpctant ptada da a a dmdvdv, O mtodo ormal em tata, cnct d ideologema.3 A cta da gaa d Kjnv Knkn tada da tad anca pcada Lereudisme (1980).
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
15/26
pREMBuLO 17
Paa cpta qad da gn da qt, cnv ncna andaq A. A. lntv vcaa, a paag d a a Psycholinguistique(1967/1972: 95-97), a xtnca d a eca d bakhtn d Cc
d bakhtn; n q, da p dant, andantnt xpada x-p q fc at n da.
e d atg da vdad na d patda paa a capanhad ca d d da a akhtnana vcada p lapnv, capa-nha ta td apct, pcant pq a apdantncntaa ap ptg na epa n etad und. A qt dtxt dptad , patnd da, a qt da aptd d pp tatt
da a ppa d bakhtn cntt t vdntnt apct pcnta, a tatant da qt, tant qant tacnt d atgc htc, cnhc a cva caactzada p pnvnt dnt, atnand haggaa dada cnand an va a npatndad akhtnana c pdnt ctc aadad da vda da a d t d cc.
2 2 2
Na pa pat dta a, tnta taa a hta da cp daa d bakhtn, , c vdnt, a d tatant da qt d txt dp-tad, aand-n na pnant tata q h cnagada, pca-nt n etad und na Fana, n dc da t ta dcada. Ap-nta ncant (capt 1) a cntt da vda da a d bakhtn d ag, ta c a aada n dc d an 1980-1990,patcant p Cak Hqt (1984); dad gc, gand pat dqa v dp antaa nta, a q cntna a cnd-ad c vdc p t akhtnta cntpn. e gda (capt- 2), anaa a primeiras cp d txt anad pctvant pbakhtn, mdvdv Vhnv, n ca, cnt ctad pa d pa tad d a a dcta, ant d ppagada a t gnda qa bakhtn a nc vdad at. Ada, nt, t acnctva a a pcaa. A pa acada pa pca d atg d a q gca gn akhtnan, c a agaa d
cntd d ct d t gnat, anaa pnzadant pangc aad p ivanv, Tdv Cak Hqt (capt 3). A -gnda a a da gnca da Bakhtin Industry, q ada n capt 4;
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
16/26
18 BAKHTIN DESMAScARADOjEAN-pAuL BRONcKARTEcRISTIAN BOTA
a ndta caactza pa ntada cna d a pta d cntad,datnd a a gnca da a akhtnana, a ta pa qt dtxt dptad; a qt, a tnt htc (c Ttnk,
1973; 1976) v accnta dv at, pcant mn en(1990), q cntta adcant a t da npatndad akhtnana. A t-ca a cnt na pca, pncp d an 1990, d cnjnt dntvta ta c bakhtn pncp d an 1970; ncatva pvdap ntgad da qt antant dtnada a h da t,aznd n ( t tpctvant) aa a pncpa ttnha. ma,a cnt d q pava, a an da ntvta (q pp ncapt 5) p vdnca a hta, a cntad , dntvant,
a tpa nta d bakhtn daq q h tava px: tada cnjnt, a aatva d bakhtn va d ana caa, d ad, qjaa hv cc q caga n , d t, q txt dp-tad a ptant cncd dgd ncant p gnat; a ntvta ta nc nt capaz d cac a az daad, q dc, d ad, da ata tva d Dostoivski nca (ana qa bakhtn cnhc t pacant), d t ad, d tattd ct tad q an. o t capt (6) da pat ddcad ta ata d akhtn. A pat d ad d an 1990, nv tdhtc nca tpa c gaa nca d bakhtn, cq ca a cnc q p n dc da ta da ntvtac t. ma nt n pac t d cnt paa pta d vnt akhtnan; agn d dnd, cnta tda avdnca, a t da npatndad akhtnana; t anta ctcpdnt, a a aq q a c d qtna d vdad
d t ntv, , cnqnca, a aq q dcd a xa-na pnddad t tv, a nta da d pctvtxt d Vhnv, d mdvdv d bakhtn.
A gnda pat dta a cnt jtant xa d gandpat d vat corpus.
e p nt, anaa txt dgd / pcadn dc d an 1920. o capt 7 ddcad a xa apndad d
txt q pd adt t d dgd p bakhtn n pd, a a:Para uma flosofa do ato, o at h o pa d cntd, d at-a da a na a ta. e gda, anaa n capt 8 cnjnt
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
17/26
pREMBuLO 19
d atg da a d Vhnv, q patcpa caant da ncatva d -nva axta d qtnant da cnca hana. o capt 9 dd-cad, p a vz, a xa d O mtodo ormal nos estudos literrios, d mdvdv,
a q ncv a ptca anga d xa axta d tatt da apta da a ta. ea t an n pta, n capt10, ata a dna adca xtnt nt pcdnt nca d bakhtnd ad, a d Vhnv d mdvdv d t, tat- da ndantaptgca, d qad tc d nca d jtv d pqa.
e gnd nt, xana, a pat da a, cntd tatt d d cnjnt d txt pt anad p bakhtn: paa
ca, pcd a a cpaa ttca d cntd da da v- d Dostoivski, a v d 1929 a v anjada pcada 1963(capt 11). e gda, anaa txt q bakhtn ta dgd nt1950 1970, pcant c atg o gn d dc opa d txt (capt 12). o tad d d td a ggav qt, acnada tva g d txt / a q ant c a a nca d Vhnv d mdvdv.
e na cnc, a a nt da az htca txtgca
q p a dtn adca nt a a d bakhtn, d ad, a ad Vhnv d mdvdv d t; vca a caacttca nca dd ntptatv pvcad pa cna, cnta td cnta td, na nda-d da a akhtnana vca a cnqnca q cnv ta datna qt paa a cntna dnvvnt da cnca d txt da cnca da tata.
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
18/26
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
19/26
NoTAs Dos AuTores
Paa txt anad pctvant p bakhtn, mdvdv V-hnv q anaa pnzadant nta a, n n aana tad a g:
() t n p bn
(1997). Problemi dellopera di Dostoevskij (1929). Tad.: maghta dmch. mdgn: edzn da s [d gna : 1929].ed. .: Problemas da potica de Dostoisvski. r d Jan: Fnunvta, 2010.
(1970). La potique de Dostoevski. Tad.: ia Ktch. Pa: s- [d gna : 1963].
(1978). Esthtique et thorie du roman. Tad.: Daa ov. Pa: Ga-ad [d gna : 1975].
(1984). Esthtique de la cration verbale. Tad.: Ada Act.Pa: Gaad [d gna : 1979]. ed. .: Esttica dacriao verbal. Tad.: P. bza, s Pa: matn Fnt, 2011.
(2003). Pour une philosophie de lacte. Tad.: Ghan Capgna badt.laann: lAg dH [d gna : 1986]. ed. .: Parauma flosofa do ato responsvel. s Ca: Pd J edt, 2010.
(2008). In dialogo. Conversazioni del 1973 con Vitor Duvakin. Tad.:
ra sta Catt. Np: edzn scntch itaan [d -gna : 1996]. ed. .: Michail Bakhtin em dilogo. s Pa:Pd J edt, 2008.
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
20/26
22 BAKHTIN DESMAScARADOjEAN-pAuL BRONcKARTEcRISTIAN BOTA
() t n p m
(2008). La mthode ormelle en littrature. Tad.: bndct Vath rg Ctt. T: P unvta d ma [dgna : 1928]. ed. .: O mtodo ormal nos estudos lite-rrios. Tad.: e. K. Vkva, s. V. d C. G. s Pa: edtaCntxt, 2012.
() t n p vn
(1980).Au-del du social. Essai sur le reudisme, tad.: Gy Vt, n m.bakhtn, Le reudisme (pp. 32-77). laann: Ag dH [d -
gna : 1925]. (1980). Le reudisme. Tad.: Gy Vt. laann: Ag dH [d-
gna : 1927]. ed. .: O reudismo. Tad.: P. bza. sPa: Ppctva, 2004.
(1981). Le discours dans la vie et le discours dans la posie, tad.: GgPhppnk mnq Cant, n T. Tdv (d.), Mikhal Bakhtine leprincipe dialogique (pp. 181-215). Pa: s [d gna :
1926]. (1981). La structure de lnonc, tad.: Gg Phppnk mnq
Cant, n T. Tdv (g.), Mikhal Bakhtine le principe dialogique (pp.287-316). Pa: s [d gna : 1930].
(1981). Les rontires entre potique et linguistique, tad.: Gg Ph-ppnk mnq Cant, n T. Tdv (g.), Mikhal Bakhtine leprincipe dialogique (pp. 243-255). Pa: s [d gna :
1930]. (2010). Marxisme et philosophie du langage. Tad.: Patck st inna
Tykwk-Agva. lg: lat-lca [d gna :1929]. ed. .: Marxismo e flosofa da linguagem. Tad.: m. lahd, Y. F.
Va. s Pa: Hctc, 2010.
T dvda nnta c cnjnt d tadta tadt, qa n pp taah n ta d pv, agadc t pca-
nt a Patck st, q tv gt d azad d p a na dp, an-tnt pca, a nva tad d Marxisme et philosophie du langage,azada c inna Tykwk-Agva.
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
21/26
NOTAS DOS AuTORES 23
Agadc ta a ecatna ba a Fdc Fan pa t-pa atnta ta d n anct, a Jantt Fdch p ax natad d txt a, a Gpp d savat p a ajda na tad
d txt taan a rxana Vcvan bta p taah d pqa d-cnta n etad und.
N cnjnt da cta pnt nta a, dtaq tc d at d txt ctad dtaq ngt n1.
NoTAs Dos AuTores
1 P pt p txta ntptatva d At, txt tad d bakhtn tad-zd d anc txt d da at dctd tadzd dtant da nt tzadap bnckat bta n tacnt d txt. Agadc a J.-P. Pa bnckat a gntza d nt anqad ac a tda a a nt (n. d edt).
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
22/26
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
23/26
primeira
parte
ELEM
ENTO
SDE
HISTRIA
DO
BAKHTINISM
O
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
24/26
26 BAKHTIN DESMAScARADOjEAN-pAuL BRONcKARTEcRISTIAN BOTA
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
25/26
A PrimeirA ViDA DecApTuLO 1
m. bakhtiNe De seu CrCulo
Nt p capt, n nttcant n-
t gc d bakhtn d Cc pcad na anca d gca d h d a a. A a patd nt xtada d txt d Kjnv Knkn,
j ctad, d Mikhail Bakhtin d Cak Hqt (1984), a qa accn-ta, qand nc, aga na pvnnt d txt anc d an 1970 1980.
1. A trajetria de M. Bakhtin
1.1. a nn
mkha bakhtn nac n da 16 ( 17) d nv d 1895 o. spa pvnha d a aa atctca, cja gn nta a c XiV,a q pda tda a ppdad tda a tna. A pa a d a vdatanc na cdad nd pa xca c d anc, ncant
o, dp Vn (ltna), p , oda. F nta ta cdad qmkha cnc td cnd 1913; n an, nt naFacdad d Hta d Fga da unvdad d Nvk (atant
7/27/2019 Bakhtin Desmascarado
26/26
28 pRIMEIRA pARTEELEMENTOS DE HISTRIA DO BAKHTINISMO
unvdad d oda), q aandn n an gnt paa atca naacdad anga da unvdad d s Ptg, na qa 1918.
sgnd Cak Hqt, a jvntd d mkha acada pa a- ntna cpxa q antnha c a vh, Nka,gn pcc q pnava pcda n pc acadc. Cntd,dp da rv d ot, Nka tv d ata n exct bancczata , ptnt, p ca da tada d exct, tv d dxadntvant a ra , dp d dva ppca, pc tacna ingata, paa a g a caa acadca at a t 1950 (tdndda Cadg 1932, gda d pt d nn na nvdadd sthaptn bngha).
Qant a nvta d mkha, a dpt d pa pv-cad pa Pa Ga mnda, a pac t d pcant cnda.P ad, ncad p nnant d nnt p Z-nk, q nt p ct cja t an bakhtn, atad, a ta apa pp taah:
e [mkha] ncnt, cntd, pp Dpatant Cc a caa pxa d p q jaa tva q pda hav a (ta
a d Nka, cja nfnca a a)1
. Fadd F. Znk, q , dant 30an, p d ga cca na nvdad, a cntta d ptantnacna, a ta p ptc gna, q nfnc a vdad n tdant [] A da d Znk dxaa a aca n ct n pnant d bakhtn. ba pat d ata pt d bakhtn tpcc da tata atna pv d atg q cva ovd Cat,ntad p Znk. A da d Znk gnd a qa a a ca d td tp d tata j tava pnt na antgdad ft na cncpakhtnana qnt a v ta [] bakhtn a d ant-
g nt, aand a ngtca a ta ca tcada, d d qa a da da d nt cnva nnca at hj, nqan-t a a d nt pac datada (Cak Hqt, 1984: 30-31).
P t ad, c dtaca Kjnv Knkn, bakhtn v a ca,td, ptant taah d ata n cap da a, dahta da cta, da ttca da ga, vand a a pc d nt nta cta ca a a ptadad ppant a:
1 A apa ntdzda p Cak Hqt pac nqada dc ptad d ppbakhtn, a a a d at jaa cac a cnd d da apa, a c nd t d d t t t d