Upload
others
View
10
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
KURS 01-05SALGINLARIN İZLENMESİ VE MOLEKÜLER MİKROBİYOLOJİ
BAKTERİYEL SALGINLARIN ARAŞTIRILMASI;
PFGE yönteminin uygulamaları, problemleri ve sonuçların analizi
Barış Otluİnönü Üniversitesi Tıp FakültesiTıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Malatya.
Modern epidemiyolojinin başlangıcı-John Snow
Dr.John Snow
Modern epidemiyolojinin başlangıcı-John Snow
Moleküler epidemiyoloji için yöntemler
PFGE
AP-PCR
RFLPAFLP
RAPD
MLST
RAPD
Dizi analizi
Pulsed Field Gel Electrophoresis (PFGE)
• Bir çok mikroorganizma için halen «altın standart» genotiplendirme yöntemidir.
Infect Genet Evol. 2010 Oct;10(7):866-75. Epub 2010 Aug 6.
Pulsed Field Gel Electrophoresis (PFGE)
• Kromozomal DNA polimorfizmine dayalı, tüm genomu hedef alan genotiplendirme
yöntemidir.
• Bu yöntemlerle izolatlar arasındaki ilişkilerin belirlenmesinde;
− bant paternlerinin benzerlik yüzdesine ya da
− bant sayısı ve büyüklüğündeki farklılıklara göre değerlendirme yapılır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis (PFGE)
• PFGE kullanım alanları;
− hastane enfeksiyonlarının araştırılması ve bulaş kaynağının belirlenmesinde,
− özellikle gıda ile oluşan toplum kaynaklı salgınların incelenmesinde,
− laboratuvar kontaminasyonlarının doğrulanmasında
− hastaların izlenmesi
rölaps – yeniden infeksiyon ayrımı
İnfeksiyonun kalıcılığının gösterilmesi
kontaminasyon – infeksiyon ayrımının yapılması
• PFGE kullanım alanları;
− hastane enfeksiyonlarının araştırılması ve bulaş kaynağının belirlenmesinde,
− özellikle gıda ile oluşan toplum kaynaklı salgınların incelenmesinde,
− laboratuvar kontaminasyonlarının doğrulanmasında
− hastaların izlenmesi
rölaps – yeniden infeksiyon ayrımı
İnfeksiyonun kalıcılığının gösterilmesi
kontaminasyon – infeksiyon ayrımının yapılması
Geleneksel Jel Elektroforez
• DNA fragmentinin jel üzerindeki göçüne etki eden faktörler;
- büyüklüğü
- elektiriksel yükü ve üç boyutlu yapısı.
• Bunun yanında agaroz jelin konsantrasyonu ve por çapı DNA’nın göçünü etkiler.
Geleneksel Jel Elektroforez
University of Rochester
- - - - -
• Geleneksel elektroforezde 20 kb’dan büyük DNA parçaları, jel üzerinde hemen
hemen aynı hızda göç edeceklerinden birbirlerinden ayrıştırılamazlar.
Geleneksel Jel Elektroforez
+ + + + +
• Büyük DNA fragmentleri jel üzerinde nasıl ayrıştırılabilir ?
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• DNA’nın elektroforetik alandaki haraketi
Pulsed Field Gel Electrophoresis
-
---
--
-- -
-- -
+-
akım yok akım yok
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• 1984’de Schwartz and Cantor büyük DNA moleküllerinin daha iyi ayrışması için
elektriksel alanın periyodik olarak değiştirildiği bir elektroforez yöntemi geliştirdiler.
• Field inversion gel electrophoresis (FIGE)− Tek yönlü ve sabit akımlı en basit sistemdir.
− Toplam elektroforez süresi uzundur. 3 ileri: 1 geri yönde elektroforez düzeni
önerilir. Özellikle 50-600 kb aralıkta iyi ayırım gücüne sahiptir.
-/+ -/+ -/+ -/+
PFGE - Sistemlerin Karşılaştırılması
-/+ -/+ -/+ -/+
B- A-
• Orthogonal field alternation gel electrophoresis (OFAGE)− Elektriksel alan jel boyunca homojen olarak dağılmaz.
− DNA fragmnetleri, jelin farklı bölgelerinde farklı hızda göçer.
− Tekrarlanabilirliliği düşüktür.
− Laboratuvarlar ve cihazlar arası standardizasyon güçtür.
PFGE - Sistemlerin Karşılaştırılması
B+
B-
A+
A-
Proc Natl Acad Sci U S A. 1998 Apr 28;95(9):5150-5.
B- A-
• Transverse alternating field electrophoresis (TAFE)− Jel elektriksel alana vertikal bir şekilde yerleştirilmiştir.
− Basit bir elektrot yapısı vardır ve akım jel boyunca homojen olarak dağılır.
− Elektriksel açı, üst bölgeler 115 alt kısımlarda 165 olmak üzere jel boyunca
farklılık gösterir. Bundan dolayı jelin alt kısımlarında DNA’nın göçü yavaşlar ve
bantlarda yığılma görülebilir.
115
PFGE - Sistemlerin Karşılaştırılması
B+
B-
A+
A-
• Transverse alternating field electrophoresis (TAFE)− Jel elektriksel alana vertikal bir şekilde yerleştirilmiştir.
− Basit bir elektrot yapısı vardır ve akım jel boyunca homojen olarak dağılır.
− Elektriksel açı, üst bölgeler 115 alt kısımlarda 165 olmak üzere jel boyunca
farklılık gösterir. Bundan dolayı jelin alt kısımlarında DNA’nın göçü yavaşlar ve
bantlarda yığılma görülebilir.
115
Infect Immun. 1991 Oct;59(10):3596-603.
• Simultaneous tangential/rectangular inversion decussate electrophoresis (ST/RIDE)− TAFE düzeneğine ilave olarak bir çift elektrod daha vardır.
− Elektriksel alan jelin eni boyunca homojendir ve 90 ile 180 arasında
değiştirilebilir.
− Jelin alt kısımda band yığılmalarının oluşması önlendi.
B- B+
A-
PFGE - Sistemlerin Karşılaştırılması
• Simultaneous tangential/rectangular inversion decussate electrophoresis (ST/RIDE)− TAFE düzeneğine ilave olarak bir çift elektrod daha vardır.
− Elektriksel alan jelin eni boyunca homojendir ve 90 ile 180 arasında
değiştirilebilir.
− Jelin alt kısımda band yığılmalarının oluşması önlendi.
C+
B-
C-
B+
A+
Infect Immun. 1991 Oct;59(10):3596-603.
• Rotating gel electrophoresis− Elektriksel alanın yönü yerine, jelin kendisi ya da elektrotlar döndürülür.
− B mekanik düzenek gerektirir.
− Mekanik olarak değişiklik hızı, elektriksel alan değişikliklerine göre daha yavaştır.
− Toplam elektroforez süresi uzundur.
- - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - -
PFGE - Sistemlerin Karşılaştırılması
+ + + + + + + + + + +
Ziegler A, Volz A Rotating Field Gel Electrophoresis (ROFE) In: Methods in Molecular Biology, 1992, Volume 12, Part I, 63-72
• Contour- clamped homogenous electrıc fıeld (CHEF)− Hekzagonal yerleşime sahip toplam 24 (6 x 4) elektrota sahiptir.
− Homojen elektriksel alan sağlar.
− Elektriksel alanın açısı sabit veya değişken olabilir.• DRII sisteminde sabit 120’dir.• DRIII sisteminde 90-120 arasında• CHEF Mapper: sisteminde ise 1-360 arasında değişkendir.
PFGE - Sistemlerin Karşılaştırılması
B-
B+ A+
A-
• Contour- clamped homogenous electrıc fıeld (CHEF)− Hekzagonal yerleşime sahip toplam 24 (6 x 4) elektrota sahiptir.
− Homojen elektriksel alan sağlar.
− Elektriksel alanın açısı sabit veya değişken olabilir.• DRII sisteminde sabit 120’dir.• DRIII sisteminde 90-120 arasında• CHEF Mapper: sisteminde ise 1-360 arasında değişkendir.
120
CHEF DRII
• Contour- clamped homogenous electrıc fıeld (CHEF)
PFGE - Sistemlerin Karşılaştırılması
− Tüm kimyasallar üreticinin önerdiği şekilde depolanmış olmalı.
− Hesaplamalar doğru yapılmalı.
− Tartımlar doğru yapılmalı.
− Tamponlar için ultra saf su kullanılmalı.
− Kullanılacak tüm cam malzemeler temiz olmalı.
− Tüm cihazların doğru çalıştığı kontrol edilmeli.
− Doğru kimyasallar (enzim, deterjan) kullanılmalı.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Başlarken nelere dikkat edilmeli ?− Tüm kimyasallar üreticinin önerdiği şekilde depolanmış olmalı.
− Hesaplamalar doğru yapılmalı.
− Tartımlar doğru yapılmalı.
− Tamponlar için ultra saf su kullanılmalı.
− Kullanılacak tüm cam malzemeler temiz olmalı.
− Tüm cihazların doğru çalıştığı kontrol edilmeli.
− Doğru kimyasallar (enzim, deterjan) kullanılmalı.
• Tüm genom hedef alındığından DNA’nın kırılmamış olarak elde edilmesi gereklidir.
• Aksi taktirde hatalı bant profilleri oluşacaktır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
Fiziksel Yöntemler– Kaynatma– Dondurma-çözme
Enzimler– Proteinaz K– Lizozim– Lysostaphin
Deterjanlar– SDS– Tween-80
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Standart yöntemlerle bakterinin ekstraksiyonu sırasında DNA’nın tam ve kırılmamış
olarak elde edilmesi mümkün değildir.
Fiziksel Yöntemler– Kaynatma– Dondurma-çözme
Enzimler– Proteinaz K– Lizozim– Lysostaphin
Deterjanlar– SDS– Tween-80
Bu sebeplerden dolayı PFGE yönteminde DNA eldesi için
farklı bir yol izlenmektedir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
Pulsed Field Gel Electrophoresis
BakterilerinParçalanması ve diyaliz Elektroforez
• Yöntemin ana basamakları
Bakteri Kalıplarınınhazırlanması
SonuçlarınAnalizRE ile kesim
10 m
m
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması
İlk olarak bakteri süspansiyonları hazırlanır.
Bunun için tür düzeyinde tanımlaması yapılmış mikroorganizmanın, saf kültürüne
ihtiyaç vardır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.Öncelikle tiplendirilecek bakteri türü dikkate alınarak uygun kültür yöntemi kullanmak
gereklidir. Örneğin; PFGE için C. difficile suşları “Schaedler’s anaerobic broth” da
üretilmelidir.
J Clin Microbiol. 2002 Sep;40(9):3546-7; author reply 3547.
“Schaedler’s anaerobic broth”
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.Önerilen; katı besiyerinde saf olarak üremiş tek bir koloninin alınarak sıvı
besiyerinde üretilmesidir. Ancak, katı besiyerinde saf olarak üretilen bakteri
kolonileri de doğrudan kullanılabilmektedir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.Bakteriler için kullanılacak tüm kültürler 24 saatlik olmalıdır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.
− Bakteriler hücre süspansiyon tamponu içerinde süpanse edilir.
− Hücre süspansiyon tamponu çoğunlukla Tris-HCl, NaCl ve EDTA içermektedir.
Ancak bazı bakteriler; yüksek EDTA konsantrasyonlarından ve NaCl ile
oluşabilecek ozmotik basınç yüzünden daha kalıp içerisine gömülmeden
parçalanabilir.
− Enterococcus spp. için; 100 mM Tris-HCL, 100 mM EDTA
1M NaCl içeren hücre süspansiyon tamponunda ozmatik dengesizliğe maruz kalırlar.
− S. aures için; 10 mM Tris, 1M NaCL
EDTA konsantrasyonlarına karşı oldukça hassasdır ve eğer mutlaka gerekli ise düşük
miktarlarda kullanılmalıdır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.
− Bakteriler hücre süspansiyon tamponu içerinde süpanse edilirken en önemli
nokta bakteri yoğunluğunun ayarlanmasıdır.
− Spektrofotometre, turbidometre, kolorimetre gibi optik yoğunluk temelli
yöntemler sıklıkla kullanılmaktadır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.
Bakteri yoğunluğunun ayarlanmasında en ideal yöntem “hemocytometer” .
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.
− Bakteri süspansiyonu hazırlanırken; koloniler pamuklu çubuklarla alınmamalı,
mutlak suretle öze kullanılmalı ve bakteri kolonisi çözücü içerisinde iyice
homojenize edilmelidir.
XX
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması
−Her bakteri türü kendine özgü yoğunlukta hazırlanmalıdır.
−Örneğin;
560 nm dalga boyunda
Pseudomonas türleri için 1.0
Streptococcus türleri için 1.0
Acinetobacter türleri için 0.7 absorbans yeterli olmaktadır.
• Bakteri kalıplarının hazırlanması
−Her bakteri türü kendine özgü yoğunlukta hazırlanmalıdır.
−Örneğin;
560 nm dalga boyunda
Pseudomonas türleri için 1.0
Streptococcus türleri için 1.0
Acinetobacter türleri için 0.7 absorbans yeterli olmaktadır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.
A. boumannii, bakteri yoğunluğu 590 nm
1.0 absorbans0.7 absorbans
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.
P. aeruginosaE. coli
McFarland4
McFarland7
McFarland3
McFarland4
McFarland7
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.
250 l HST+250 l LMP agaroz
250 l HST 250 l LMP agroz
içerisinde uygun yoğunluktabakteri olan hücre süspansiyon tamponu
aynı hücre süspansiyon tamponu içerisindehazırlanan %2’lik low melting agarose
İçerisinde bakteri bulunan%1’lik LPM agaroz
plug molds
Hücre/agaroz karışımının ısısı 50 C’yigeçmemelidir. Aksi taktirde hücrelerkalıp içerisine tam olarak gömülmedenparçalanacaktır.
LMP agaroz mikrodalgada,kaynatılmadan yavaş yavaş eritilmeli
Bakteriler HST içerisinde tamemnçözülmeli ve partikül olmamalıdır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.
− Hücre/agaroz karışımı kalıplara pipetlenirken, kabarcık ve boşluk kalmamasına
özen gösterilmelidir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.
• Agaroz kalıpların hazırlanması için; standart kalıplar kullanılabileceği gibi cam
veya parafilm üzerine damlalar oluşturacak şekilde dökülerek de hazırlanabilir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.
− Kalıplardaki agarozun nihayi yoğunluğu, restriksiyon enzimleri ile kesimden
oluşacak DNA fragmentlerini büyüklükleri göz önüne alınarak seçilmelidir.
− Örneğin;
Enterokoklar için (SmaI ile kesimde) %1’lik,
Streptokoklar için (ApaI ile kesimde) %0,5’lik agaroz kalıpları hazırlanmalıdır.
- Proteinaz K
- Lizozim
- Lyticase veya Zymolase gibi enzimler
- SDS gibi deterjanlar kullanılmaktadır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri kalıplarının hazırlanması.
• Bazı durumlarda bakteri hücresinin parçalanmasını arttırmak için, kalıp içerisine
enzim ve deterjanlar da eklenebilir.
- Proteinaz K
- Lizozim
- Lyticase veya Zymolase gibi enzimler
- SDS gibi deterjanlar kullanılmaktadır.
• Bakteri hücrelerinin parçalanması ve DNA’nın saflaştırılmasıBakteri parçalama tamponu;
Proteinaz K ve lizozim gibi enzimler ve deterjanlar, agaroz içerisine gömülü
bakterilerin hücre duvarını parçalar.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bakteri hücrelerinin parçalanması ve DNA’nın saflaştırılmasıBakteri parçalama tamponu;
Kullanılacak enzimin çeşidi ve konsantrasyonu bakteri türüne göre farklılık gösterebilir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
Örneğin;
- Proteinaz K yaygın olarak kullanılan enzimlerden biridir ve 4 günü aşkın
inkübasyonunda bile DNA’ya zarar vermez.
- S. aureus gibi bazı bakterilerde lizozim yerine lizostafin daha etkilidir.
- Mantarlarda ise; zymolase veya lyticase kullanılmalı.
Örneğin;
- Proteinaz K yaygın olarak kullanılan enzimlerden biridir ve 4 günü aşkın
inkübasyonunda bile DNA’ya zarar vermez.
- S. aureus gibi bazı bakterilerde lizozim yerine lizostafin daha etkilidir.
- Mantarlarda ise; zymolase veya lyticase kullanılmalı.
• Bakteri hücrelerinin parçalanması ve DNA’nın saflaştırılmasıBakteri parçalama tamponu;
- Bakteri parçalama tamponu büyük hacimli tüplerin içerisinde olmalıdır.
- İnkübasyonlar sırasında çalkalamalı benmari kullanılmalı ve tüpler yarı yatık olmalıdır.
Örneğin;
5 ml parçalama tamponu 50 ml’lik tüp içerisinde olmalı.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
X
• Bakteri hücrelerinin parçalanması ve DNA’nın saflaştırılmasıBakteri parçalama tamponu;
P. aeruginosa, A. baumannii, E. coli ve Klebsiella spp.için ortak parçalama tamponu
Pulsed Field Gel Electrophoresis
Hücre parçalama tamponu-1
50 mM Tris-HCl [pH 8.0], 50 mM EDTA,
2.5 mg/ml lizozim, 1.5 mg/ml proteinaz K
37°C’de 1 saat
Hücre parçalama tamponu-2
0.5 M EDTA, %1 sarkozil, 400 g/ml proteinaz K
55°C’de 2 saat
Hücre parçalama tamponu-1
50 mM Tris-HCl [pH 8.0], 50 mM EDTA,
2.5 mg/ml lizozim, 1.5 mg/ml proteinaz K
37°C’de 1 saat
Hücre parçalama tamponu-2
0.5 M EDTA, %1 sarkozil, 400 g/ml proteinaz K
55°C’de 2 saat
. Durmaz R, Otlu B, Koksal F, Hosoglu S, Ozturk R, Ersoy Y, Aktas E, Gursoy NC, Caliskan AJpn J Infect Dis. 2009 Sep;62(5):372-7.
Tubitak Proje No: 106S211 (SBAG-3459)
• Bakteri hücrelerinin parçalanması ve DNA’nın saflaştırılmasıHücrelerin parçalanmasından sonra agaroz kalıpların yıkanması ;
agaroz kalıpların içerisindeki hücresel kalıntıların uzaklaştırılması başarılı elektroforez
için oldukça önemlidir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
diyaliz
Yetersiz diyaliz
• Bakteri hücrelerinin parçalanması ve DNA’nın saflaştırılmasıHücrelerin parçalanmasından sonra agaroz kalıpların yıkanması ;
parçalama tamponu döküldükten sonra agaroz kalıplar su ve TE tamponu ile yıkanır.
Böylece içinde saflaştırılmış DNA bulunan agaroz, restriksiyon enzimi ile kesime hazır
hale getirilmiş olur.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• İçinde agaroz kalıp bulunan tüpe, steril ultra saf sudan (Reagent
Grade Type 1) 4 ml eklenerek, 50°C çalkalamalı su banyosunda
15 dakika bekletilir. Su tamamen aspire edilir ve bu işlem üç kez
daha tekrarlanır.
• Daha sonra agaroz kalıpları üç defa (her biri 50°C’de 15 dakika
olmak üzere), 4 ml TE (10 mM Tris-HCl, 0.1 mM EDTA, pH 7.6)
tamponuyla yıkanır
• İçinde agaroz kalıp bulunan tüpe, steril ultra saf sudan (Reagent
Grade Type 1) 4 ml eklenerek, 50°C çalkalamalı su banyosunda
15 dakika bekletilir. Su tamamen aspire edilir ve bu işlem üç kez
daha tekrarlanır.
• Daha sonra agaroz kalıpları üç defa (her biri 50°C’de 15 dakika
olmak üzere), 4 ml TE (10 mM Tris-HCl, 0.1 mM EDTA, pH 7.6)
tamponuyla yıkanır
. Durmaz R, Otlu B, Koksal F, Hosoglu S, Ozturk R, Ersoy Y, Aktas E, Gursoy NC, Caliskan AJpn J Infect Dis. 2009 Sep;62(5):372-7.
Tubitak Proje No: 106S211 (SBAG-3459)
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Agaroz kalıpları içindeki DNA’nın RE enzimi ile kesilmesi
− Çift zincirli DNA’yı özgül dizilerden tanıyarak kesen enzimlerdir.
− Bugüne kadar yaklaşık 250 kadar farklı diziyi tanıyabilen 3600 kadar
restriksiyon enzimi saptanmıştır.
EcoR IKesim Noktaları
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Agaroz kalıpları içindeki DNA’nın RE enzimi ile kesilmesi− Uygun enzim seçimi önemlidir.− İyi bir ayrım için bant sayısı en az 10 en fazla 20-30 olmalıdır.
− Kesim noktaları arasında kalan DNA fragmentleri büyüklüklerine
göre elektroforetik alanda, jel içinde göç ederler.
− Klonal olarak ilişkili suşlar, benzer bant profilleri oluşturacaktır.
1000 bp
800 bp
600 bp500 bp
200 bp175 bp
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Agaroz kalıpları içindeki DNA’nın RE enzimi ile kesilmesi− DNA içeren agaroz kalıbı bir lam üzerine alınarak bir bistürü yardımıyla ¼
oranında kesilir.− Kesilen kalıp, önce restriksiyon enziminin tamponu ile yıkanır. Daha sonra enzim
ile, uygun ısıda benmaride inkübe edilir.
• Her agaroz kalıbı için aşağıdaki karışım hazırlanır.
10x EcoRI tamponu--------10 l ,
EcoRI enzimi (10 U /l)-- -3 l
Steril ultra saf su------------87 l
Toplam hacim-------------- 100 l
• Her agaroz kalıbı için aşağıdaki karışım hazırlanır.
10x EcoRI tamponu--------10 l ,
EcoRI enzimi (10 U /l)-- -3 l
Steril ultra saf su------------87 l
Toplam hacim-------------- 100 l
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Agaroz kalıpları içindeki DNA’nın RE enzimi ile kesilmesi− Kalıpların içerisindeki genomik DNA’lar restriksiyon enzimi ile kesildikten sonra,
kalıplar elektroforez için hazırdır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Elektroforez− Tercihan PFGE sertifikalı agaroz kullanılarak %1’lik agaroz kalıp hazırlanır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Elektroforez− Agaroz kalıplar iki şekilde jel içerisine yerleştirilebilir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Elektroforez− Agaroz kalıplar iki şekilde jel içerisine yerleştirilebilir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Elektroforez− Elektroforezde kullanılacak 0.5X TBE tamponu titizlikle hazırlanmalıdır.
− Tüm çalışma dizisi sırasında değişmemelidir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Elektroforez
− Restriksiyon enzimi ile kesimden sonra oluşacak DNA fragmentlerinin
büyüklüğüne göre uygun elektroforez koşulları uygulanmalıdır.
Başlangıç zamanı: 1 saniye
Bitiş zamanı: 20 saniye
Toplam süre: 20 saat
Akım : 6 V/cm², 14 C
Vuruş Açısı: 120
Başlangıç zamanı: 1 saniye
Bitiş zamanı: 20 saniye
Toplam süre: 20 saat
Akım : 6 V/cm², 14 C
Vuruş Açısı: 120
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Görüntüleme− Elektroforezden sonra jel, 5 g/ml etidyum bromür içeren 400 ml ultra saf su içine
alınırak 20 dakika boyanır ve UV ışığa altında görüntülenir.− Fotoğraflar dijital kamerayla ve programların çoğunun kabul ettiği TIFF formatında
çekilmelidir. İyi görüntülenememiş tiplendirme sonucu veri olarak değerkazanmamaktadır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Karşılaşılabilecek sorunlar
− Restriksiyon endonüleaz enzimi kesim yapmamış.
− uygun enzim seçilmemiş olabilir
− uygun ısıda inkübe edilmemiş olabilir
− enzim uygun depolanmamış olabilir
− enzimin çalışmasını engelleyecek inhibitör
bulunabilir
− bakteri tür düzeyinde yanlış tiplendirilmiş
dolayısıyla enzimin kesim bölgesine sahip
olmayabilir
− Restriksiyon endonüleaz enzimi kesim yapmamış.
− uygun enzim seçilmemiş olabilir
− uygun ısıda inkübe edilmemiş olabilir
− enzim uygun depolanmamış olabilir
− enzimin çalışmasını engelleyecek inhibitör
bulunabilir
− bakteri tür düzeyinde yanlış tiplendirilmiş
dolayısıyla enzimin kesim bölgesine sahip
olmayabilir
Pulsed Field Gel Electrophoresis
P. aeruginosa
DNA kesim enzimi: Xba-I
Agaroz jel: %1
Elektroforez koşulları:
Başlangıç zamanı: 5 saniye
Bitiş zamanı: 50 saniye
Toplam süre: 17 saat
Akım : 6 V/cm²165 mA, 14 C
Vuruş Açısı: 120
Cihaz: CHEF DR II (Biorad)
P. aeruginosa
DNA kesim enzimi: Xba-I
Agaroz jel: %1
Elektroforez koşulları:
Başlangıç zamanı: 1 saniye
Bitiş zamanı: 17 saniye
Toplam süre: 24 saat
Akım : 6 V/cm²165 mA, 14 C
Vuruş Açısı: 120
Cihaz: CHEF DR II (Biorad)
• Karşılaşılabilecek sorunlar
P. aeruginosa
DNA kesim enzimi: Xba-I
Agaroz jel: %1
Elektroforez koşulları:
Başlangıç zamanı: 5 saniye
Bitiş zamanı: 50 saniye
Toplam süre: 17 saat
Akım : 6 V/cm²165 mA, 14 C
Vuruş Açısı: 120
Cihaz: CHEF DR II (Biorad)
P. aeruginosa
DNA kesim enzimi: Xba-I
Agaroz jel: %1
Elektroforez koşulları:
Başlangıç zamanı: 1 saniye
Bitiş zamanı: 17 saniye
Toplam süre: 24 saat
Akım : 6 V/cm²165 mA, 14 C
Vuruş Açısı: 120
Cihaz: CHEF DR II (Biorad)
7 11 141 2 3 4 5 6 8 9 10 12 13 15
Pulsed Field Gel Electrophoresis
A. baumannii
7,11,14. örnekler yanlıştanımlanmış.
• Karşılaşılabilecek sorunlar
Pulsed Field Gel Electrophoresis
Bakteri yoğunlukları iyi ayarlanmamış Bakteri yoğunlukları iyi ayarlanmamış vekalıplar hasar görmüş
• Karşılaşılabilecek sorunlar
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Karşılaşılabilecek sorunlar
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Karşılaşılabilecek sorunlar
su/elektroforeztamponu problemli
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Elektroforez sırasında kullanılan tampon ve uygulanan akımın şiddetinde problem.
• Karşılaşılabilecek sorunlar
Başlangıç vuruş: 1 snSon vuruş: 30 snElektroforez süresi: 22 saat6V/cm2 150 mA pH= 8
Başlangıç vuruş: 1 snSon vuruş: 30 snElektroforez süresi: 22 saat6V/cm2 135 mA pH= 8
su/elektroforeztamponu problemli
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması• İlk defa Tenover ve arkadaşları 1995 yılında PFGE sonuçlarının yorumlanması için
belirli kriterler önermişlerdir.
aynı sayıda ve büyüklükte bant içeren izolatlar “aynı”2-3 bant farkı olanlar “yakın ilişkili”4-6 bant farklı olanlar “muhtemel ilişkili”7 veya daha fazla bant farkı olanlar “ilişkisiz”
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması
− Bu kriterler özellikle hastane enfeksiyonları için, sınırlı bir sürede (1-3 ay)
gerçekleşen salgınlar için geliştirilmiştir.
− Bir yıl ve daha uzun süreyi içeren, geniş kapsamlı çalışmalar için uygun
değildir.
Durmaz R. Pulsed-field gel electrophoresis. In: Durmaz R, eds. Uygulamalı moleküler mikrobiyolojikitabı, 2. baskı, Ankara: Nobel Kitap Evi, 2001:161-168.
• Sonuçların analizi ve yorumlanması
− Bu kriterler özellikle hastane enfeksiyonları için, sınırlı bir sürede (1-3 ay)
gerçekleşen salgınlar için geliştirilmiştir.
− Bir yıl ve daha uzun süreyi içeren, geniş kapsamlı çalışmalar için uygun
değildir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması− Tenover ve arkadaşları PFGE sonuçlarını etkileyecek mutasyonların önemini ve
tiplendirme sonuçlarına etkisini de vurgulamışlardır.
- Tek bir genetik olay----->izolatlar aynı
- İki genetik olay-----> muhtemel ilişkili
- Üç veya daha fazla genetik olay-----> ilişkisiz
- Tek bir genetik olay----->izolatlar aynı
- İki genetik olay-----> muhtemel ilişkili
- Üç veya daha fazla genetik olay-----> ilişkisiz
− İnsersiyonlar
− Delesyonlar
− Yeniden düzenlenmeler ve tek baz değişiklikleri PFGE paternlerini
etkileyebilecek genetik olaylardır.
Goering RV. Pulsed-field gel electrophoresis. In: Persing DH, Tenover FC, Versalovic J, Tang Y-W, Unger ER, Relman DA, White TJ, eds. Molecular
Microbiology: Diagnostic Principles and Practice. Washington, D.C: ASM Pres, 2004; 185-96.
RE
RERE
salgınizolatı
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması− Nokta mutasyonlar-Yeniden düzenlenmeler.
− Kromozom üzerinde bu şekilde gerçekleşecek minör değişiklikler PFGE profilineyansımayacaktır
RE RE
RE
Bakteri kromozomu
Bir genetik olaybant farkı yok
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması− Nokta mutasyonlar-Yeniden düzenlenmeler.
− Bu nedenle, tiplendirilen izolatlar arasında bant farkı olmadığında;“aynı” (identical) değil,“ayırt edilemez” (indistinguishable) olarak adlandırılmalıdır.
salgınizolatı
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması− Delesyon
Bir genetik olaybir bant farkı
Bir genetik olayİki bant farkı
salgınizolatı
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması− Insersiyon
Bir genetik olayüç bant farkı
salgınizolatı
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması− Insersiyon
Bir genetik olayüç bant farkı
Bir genetik olaydört bant farkı
salgınizolatı
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması− Insersiyon
Bir genetik olaydört bant farkı
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması− Bu yaklaşıma göre; gerçekleşecek bir mutasyonel olay kesim bölgelerini etkileyerek
iki izolat arasında 0–4 bant farklılığına yol açabilir.
− Yani buna göre iki mutasyonel olay 2–8 arası bant farkı oluşturabilir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması− Tenover kriterlerine göre 4 bant farkına sahip izolatlar “olası ilişkili” olarak kabul
edilmektedir.
Oysa oluşan 4 bant farkı 4 genetik olay sonucu gerçekleşmiş olabilir.
− 5-8 bant farklılığı en az 2 genetik olay sonucunda oluşabilir ve bu durumdaki suşların
da alttip olarak ifade edilmeleri gerekir.
Bu durumda 9 veya daha fazla bant farklılığı olan suşlar ise ilişkisiz olarak
tanımlanabilir.
• Sonuçların analizi ve yorumlanması− Tenover kriterlerine göre 4 bant farkına sahip izolatlar “olası ilişkili” olarak kabul
edilmektedir.
Oysa oluşan 4 bant farkı 4 genetik olay sonucu gerçekleşmiş olabilir.
− 5-8 bant farklılığı en az 2 genetik olay sonucunda oluşabilir ve bu durumdaki suşların
da alttip olarak ifade edilmeleri gerekir.
Bu durumda 9 veya daha fazla bant farklılığı olan suşlar ise ilişkisiz olarak
tanımlanabilir.
Bu nedenle iki izolat arasındaki bant farklılığının üç ile
sınırlandırmanın (üç bant kuralı) en iyi sonucu vereceğini
bildiren yayınlar vardır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması
Goering RV. Pulsed-field gel electrophoresis. In: Persing DH, Tenover FC, Versalovic J, Tang Y-W, Unger ER, Relman DA, White TJ, eds.Molecular Microbiology: Diagnostic Principles and Practice. Washington, D.C: ASM Pres, 2004; 185-96.
Daha net bir değerlendirme yapabilmek için türlerin
mikro çevresel baskılar altındaki mutasyon oranının
bilinmesi önemlidir.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması
van Belkum A, Tassios PT, Dijkshoorn L, et al. Guidelines for the validation and application of typing methodsfor use in bacterial epidemiology. CMI 2007;13(Suppl. 3):1-46.
Aşağıdaki öneriler izlenebilir;
• Bant farkı olmayan suşlar; salgın suşu
• 1-4 arası bant farklılığı; aynı tipin subtipi
• ≥5 bant farkı olan izolatlar; farklı tipler
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması
van Belkum A, Tassios PT, Dijkshoorn L, et al. Guidelines for the validation and application of typing methods for use in bacterialepidemiology. CMI 2007;13(Suppl. 3):1-46.
Aşağıdaki öneriler izlenebilir;
• Bant farkı olmayan suşlar; salgın suşu
• 1-4 arası bant farklılığı; aynı tipin subtipi
• ≥5 bant farkı olan izolatlar; farklı tipler
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması
Moleküler epidemiyolojik çalışmalarda incelenen izolat sayısı
artıkça bant profillerinin değerlendirilmesi için
bilgisayar programlarına ihtiyaç duyulmaktadır.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması• Bu amaçla en çok kullanılan bilgisayar programları;
- Gel-Compar (Applied Maths, Kortfijk, Belgium)
- Dendron (Solltech, Oakdale, Iowa)
- Diversity Database Fingerprinting Software (Bio-Rad)
- Gene Profiler (Scanlytics, Fairfaz, Va)
- Phoretix 1-D (Nonlinear USA, Durham, N.C.)
- Quantar Pro (KeyGene Producrts, Wageningen, Netherlands)
- Taxotron (Taxolab, Institut Pasteur, Paris, France)
• Sonuçların analizi ve yorumlanması• Bu amaçla en çok kullanılan bilgisayar programları;
- Gel-Compar (Applied Maths, Kortfijk, Belgium)
- Dendron (Solltech, Oakdale, Iowa)
- Diversity Database Fingerprinting Software (Bio-Rad)
- Gene Profiler (Scanlytics, Fairfaz, Va)
- Phoretix 1-D (Nonlinear USA, Durham, N.C.)
- Quantar Pro (KeyGene Producrts, Wageningen, Netherlands)
- Taxotron (Taxolab, Institut Pasteur, Paris, France)
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Sonuçların analizi ve yorumlanması
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları
.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları• Elde edilen fotoğrafların bilgisayar ortamına aktarılması ve işlenmesi analizin ilk
basamağını oluşturur.
.
.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları
.
.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları− Normalizasyon; elektroforez ile aynı büyülükte DNA parçalarının, aynı sürede
eşit yol almaları beklenmektedir.
.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları− Normalizasyon
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları− Bantların işaretlenmesi
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları− Bantların işaretlenmesi
.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları− İzolatlar arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi
.
.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları− İzolatlar arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi
− Sıklıkla «Dice benzerlik katsayısı» kullanılmaktadır.
.
Benzerlik katsayısı hesaplanırken bant ve
profil toleransı, en fazla %1–1.5 olarak
belirlenmelidir.
.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları− İzolatlar arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi
.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları− İzolatlar arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi
• dendogramlarının oluşturulması için;
- UPGMA (unweighted pair group method with arithmeti caveraging)
- neighbor joining gibi analiz alogaritmaları kullanılabilir.
.
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları− İzolatlar arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi
.
genotipSuş no
farklıfarklıSISISI
farklı
Pulsed Field Gel Electrophoresis
• Bilgisayar ile DNA fragment analizlerinin basamakları− İzolatlar arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi
benzerlik derecesinin eşik değerine (cut-off similarity level) önceden karar vermek veçalışmanın tamamında aynı eşik değerini kullanmak gereklidir.
farklıSIISIIbSIIISIIIaSIIIb
farklıfarklıSIVSIVbSVSVSVSVSVSVSVa
farklıfarklı
toplam 24 suşun 17 tanesi bir küme içinde yer almakta
kümeleşme oranı %71
• Analiz programlarının
sonuçları her zaman çıplak
gözle konfirme edilmelidir.
• Analiz programlarının
sonuçları her zaman çıplak
gözle konfirme edilmelidir.
Moleküler tiplendirme sonuçları,
epidemiyolojik araştırmaların bir parçasıdır ve
ancak klasik epidemiyolojik veriler varlığında değerlidir.