Interpretatie Tapijt van BayeuxInterpretatie Tapijt van Bayeux Een mysterieuze reis: waarom gaat Een mysterieuze reis: waarom gaat

Harald?Harald? Vol tegenstrijdigheden: Vol tegenstrijdigheden: - Harald is schurk (eedbreker)- Harald is schurk (eedbreker) - maar ook held: redt drenkelingen, - maar ook held: redt drenkelingen,

wordt door Engelse adel tot koning wordt door Engelse adel tot koning gekozengekozen

Reisdoel van Harald Godwinson Reisdoel van Harald Godwinson 1064: waarom gaat Harald?1064: waarom gaat Harald?

Volgens de Normandiërs (klassieke Volgens de Normandiërs (klassieke visie op Tapijt van Bayeux)visie op Tapijt van Bayeux)

Missie naar Normandië, in opdracht Missie naar Normandië, in opdracht van koning Edwardvan koning Edward

om door een eed te bevestigen = om door een eed te bevestigen = herhalen: Willem wordt troonopvolger.herhalen: Willem wordt troonopvolger.

Harald raakt uit koers: gevangen in Harald raakt uit koers: gevangen in Ponthieu,Ponthieu,

wordt bevrijd en gastvrij behandeld wordt bevrijd en gastvrij behandeld door Willem.door Willem.

Belangrijkste bezwaar tegen deze Belangrijkste bezwaar tegen deze visievisie

Harald zou deze opdracht zeker Harald zou deze opdracht zeker weigeren, want:weigeren, want:- Hij was ‘onderkoning’ van Engeland. Hij was ‘onderkoning’ van Engeland.

Deze missie was een vernedering, want Deze missie was een vernedering, want de eed maakte hem tot een afhankelijke.de eed maakte hem tot een afhankelijke.

- Zijn vader Godwin was in 1051-1052 Zijn vader Godwin was in 1051-1052 tegenstander van Willems belangen.tegenstander van Willems belangen.

- Niet bewezen: Misschien had hij zelf wel Niet bewezen: Misschien had hij zelf wel interesse in de troon. interesse in de troon.

Andere bezwaren tegen de Andere bezwaren tegen de Normandische visieNormandische visie

Bovendien was Willem geen Bovendien was Willem geen troonkandidaat in Engelandtroonkandidaat in Engeland

- Hij had daar geen aanhang: was - Hij had daar geen aanhang: was onbekende buitenstaander.onbekende buitenstaander.

- Hij zou zijn eigen volgelingen naar - Hij zou zijn eigen volgelingen naar Engeland meenemen.Engeland meenemen.

Dit ging ten koste van de Engelse adel.Dit ging ten koste van de Engelse adel.

Argument om Normandische uitleg Argument om Normandische uitleg wél te gelovenwél te geloven

Verhaal over missie en eed wordt Verhaal over missie en eed wordt hardnekkig volgehouden en logisch hardnekkig volgehouden en logisch verwoord in verschillende bronnenverwoord in verschillende bronnen

Hoofdpersonen waren nog in leven, Hoofdpersonen waren nog in leven, dus: Er moet dus: Er moet iets iets waar zijn van dit waar zijn van dit verhaal,verhaal,

maar wat?maar wat?

Reisdoel volgens de Engelse Reisdoel volgens de Engelse schrijversschrijvers

Ongelukstheorie: Ongelukstheorie: Harald op eigen initiatief naar NormandiëHarald op eigen initiatief naar Normandië- Voor bevrijding gegijzelde familieleden- Voor bevrijding gegijzelde familieleden- Eventueel samen met een - Eventueel samen met een

huwelijksuitwisselinghuwelijksuitwisselingMaar: per ongeluk geland in PonthieuMaar: per ongeluk geland in Ponthieu- Verdwaald in mistVerdwaald in mist- Schipbreuk door stormSchipbreuk door stormOp Tapijt: “velis vento plenis”Op Tapijt: “velis vento plenis”Vertaald: met de wind vol in de zeilenVertaald: met de wind vol in de zeilen

Dit bevrijdingsdoel wordt bevestigd door Dit bevrijdingsdoel wordt bevestigd door bron Eadmer van Canterburybron Eadmer van Canterbury

Edward geeft Edward geeft toestemming aan toestemming aan Harald voor reis Harald voor reis naar Normandië.naar Normandië.

maar zegt bij maar zegt bij Haralds vertrek:Haralds vertrek:““Ik wil niets weten van jouw onnozele Ik wil niets weten van jouw onnozele

bevrijdingspoging, bevrijdingspoging, maar ik kan jou toch niet tegenhouden. maar ik kan jou toch niet tegenhouden. Mijn zegen heb je niet, maar:Mijn zegen heb je niet, maar:Ga maar.”Ga maar.”

Vervolg van vergelijking met bron Eadmer Vervolg van vergelijking met bron Eadmer

Bij terugkomst:Bij terugkomst:Edward zegt, met priemende vinger:Edward zegt, met priemende vinger:““Zei ik het niet, dat jouw reisdoel ongeluk zou brengen!”Zei ik het niet, dat jouw reisdoel ongeluk zou brengen!”Reactie Harald: schuldbewust, met bochel,Reactie Harald: schuldbewust, met bochel,Gaat gebukt onder de last van zijn eedGaat gebukt onder de last van zijn eed

Hier staat een nobele Harald, geen Hier staat een nobele Harald, geen schurkschurk

Eadmer en Tapijt ondersteunen elkaar:Eadmer en Tapijt ondersteunen elkaar: Harald is dom, naïef, Harald is dom, naïef, Ook eigenwijs, koppigOok eigenwijs, koppig Maar wél nobel: bevrijdingMaar wél nobel: bevrijding En zeker geen eedbreker: want hij ging niet En zeker geen eedbreker: want hij ging niet

op weg voor een eedop weg voor een eed Dus: Normandische beschuldiging is onjuist.Dus: Normandische beschuldiging is onjuist. Vormt geen legitimatie voor moord op een Vormt geen legitimatie voor moord op een

wettige koning.wettige koning.

Bezwaar tegen Engelse uitleg van Bezwaar tegen Engelse uitleg van HaraldsHaralds

Willem maakt misbruik van Haralds Willem maakt misbruik van Haralds naïviteitnaïviteit

Hij dwingt eed af als voorwaarde voor Hij dwingt eed af als voorwaarde voor vrijlatingvrijlating

Dit is Dit is force majeureforce majeure: situatie van : situatie van overmachtovermacht

Een afgedwongen eed gold toen als Een afgedwongen eed gold toen als ongeldigongeldig

Dus: Haralds eed is nietszeggendDus: Haralds eed is nietszeggend

Waarom laat Willem Harald Waarom laat Willem Harald terugkeren?terugkeren?

Willem kon vermoeden dat Harald Willem kon vermoeden dat Harald zich na vrijlating niet aan zijn eed zich na vrijlating niet aan zijn eed zou houden.zou houden.

En tóch liet hij Harald terugkeren En tóch liet hij Harald terugkeren naar Engelandnaar Engeland

Waarom?Waarom?

RaadselsRaadselsDus, twee onopgeloste vragen:Dus, twee onopgeloste vragen: Waarom ging Harald naar het continent?Waarom ging Harald naar het continent? Waarom liet Willem hem huiswaarts gaan?Waarom liet Willem hem huiswaarts gaan?

Anders gezegd:Anders gezegd: Was Harald naïefWas Harald naïef, door te gaan?, door te gaan? Of was Willem naïefOf was Willem naïef, door in Haralds eed , door in Haralds eed

te geloven?te geloven?

Enig mogelijke conclusie: Enig mogelijke conclusie: Harald moet een min of meer vrijwillige Harald moet een min of meer vrijwillige

eed hebben afgelegd.eed hebben afgelegd. Maar waarom? welke …? Maar waarom? welke …?

Andere reisdoelen volgens andere Andere reisdoelen volgens andere bronnenbronnen

Andere genoemde Andere genoemde reisdoelenreisdoelen

eveneens met eveneens met schipbreuk in schipbreuk in Ponthieu:Ponthieu:

Een jachtpartij in Een jachtpartij in WalesWales

Een vistocht op Een vistocht op Noordzee: vislijnNoordzee: vislijn

Echter: geen vislijn, Echter: geen vislijn, maar peillood!maar peillood!

Ook ongeloofwaardigOok ongeloofwaardig

Wat dan wel?Wat dan wel?

Mijn oplossing: gekeken naarMijn oplossing: gekeken naar1. Politieke geografie Frankrijk1. Politieke geografie Frankrijk2. Politieke gebeurtenissen in grensstreek 2. Politieke gebeurtenissen in grensstreek

Mercia (zie vorig college)Mercia (zie vorig college)- Weerstand tegen Godwins vanuit MerciaWeerstand tegen Godwins vanuit Mercia- Na 1063: overeenkomst met Mercia – Na 1063: overeenkomst met Mercia –

huwelijkovereenkomsthuwelijkovereenkomst3. Vergelijking bewoordingen in 3. Vergelijking bewoordingen in

eigentijdse geschriften: Veigentijdse geschriften: Vita ita ÆÆdwardidwardi en en Gesta GuillelmiGesta Guillelmi

Ken de Normandische visie, ken de Ken de Normandische visie, ken de Engelse visie, ken de FontysvisieEngelse visie, ken de Fontysvisie

Boek in winkel € 30Boek in winkel € 30 Met Fontyskorting: € 19Met Fontyskorting: € 19 Met een persoonlijke Met een persoonlijke

tekst erin!tekst erin!

Aan te schaffen, Aan te schaffen, individueel of met individueel of met meerdere studenten.meerdere studenten.

Samen lezen is prima, Samen lezen is prima, maar respecteer maar respecteer copyright.copyright.

Te kennen pagina’s:Te kennen pagina’s: 19-2319-23 43-4643-46 67-7167-71 75-8075-80 97-10097-100 146-154146-154 156-160156-160 181-185181-185 205-210205-210

VoorproefjeVoorproefjeMijn oplossing: Mijn oplossing: Reis 1064 lag in het verlengde van diplomatie Reis 1064 lag in het verlengde van diplomatie

1063 1063 Deal met Mercia ten koste van eigen broer TostigDeal met Mercia ten koste van eigen broer Tostig Zijn geheim reisdoel: de troon!Zijn geheim reisdoel: de troon! Diplomatie met bondgenoot van de Godwins: Diplomatie met bondgenoot van de Godwins:

VlaanderenVlaanderen Per ongeluk in handen van WillemPer ongeluk in handen van Willem Harald heeft missie Edward (‘ga eed afleggen!’) Harald heeft missie Edward (‘ga eed afleggen!’)

zelf verzonnenzelf verzonnen En zeer geloofwaardig gepresenteerd! En zeer geloofwaardig gepresenteerd!

Na terugkeer nieuwe smoes over Na terugkeer nieuwe smoes over reisdoelreisdoel

Na terugkeer in 1065: wantrouwen van Na terugkeer in 1065: wantrouwen van Engelse adelEngelse adel

‘‘Wat had jij daar eigenlijk te zoeken?’Wat had jij daar eigenlijk te zoeken?’ Tweede smoes van Harald: ik ging voor de Tweede smoes van Harald: ik ging voor de

gijzelaars.gijzelaars. Niettemin: wantrouwen van zijn ambitieuze Niettemin: wantrouwen van zijn ambitieuze

broer Tostig broer Tostig Leidt tot opstand in Northumbrië in 1065 Leidt tot opstand in Northumbrië in 1065 Furieuze reactie van ‘bedrogen’ Willem in Furieuze reactie van ‘bedrogen’ Willem in

10661066

Conclusie: twee interpretaties = Conclusie: twee interpretaties = twee smoezentwee smoezen

Haralds eigen verhaal in Normandië Haralds eigen verhaal in Normandië (‘ik kom om eed af te leggen’) (‘ik kom om eed af te leggen’) Is leugen om te ontsnappenIs leugen om te ontsnappen Haralds eigen verhaal na terugkomst in Haralds eigen verhaal na terugkomst in

EngelandEngeland(‘ik ging om familie te bevrijden’)(‘ik ging om familie te bevrijden’)Verbergt werkelijke reden van reis: Verbergt werkelijke reden van reis:

diplomatie voor troonopvolging.diplomatie voor troonopvolging.Twee smoezen leidend tot twee Twee smoezen leidend tot twee

interpretaties van reis:interpretaties van reis:Normandische interpretatie en Engelse Normandische interpretatie en Engelse

interpretatie van reis. interpretatie van reis.