BDW - editie 1496

N° 1496 VAN 29 OKTOBER TOT 5 NOVEMBER 2015 ¦ WEEK 44: WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW, FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE, REDACTIE: 02-650.10.96, ABONNEMENTEN: 02-650.10.80, E-MAIL: [email protected], WWW.BDW.BE

FILEM’ON: ALLE KLEUREN VAN DE KINDERFILMEn ook: Kurt Vile, Beach House en de Nwe Tijd.

AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X P303153

29 1015

HET KERKHOF MOET TIPTOP ZIJN

ZAZIE DAAGT JE UIT!MIDDENIN DEZE KRANT.

JETTE – Het kerkhof van Jette, een week voor Allerheiligen. De grafdelvers van de gemeente zijn hard aan het werk om de begraafplaats weer helemaal netjes te krijgen tegen 1 november: paden schoonmaken, verzakte grafstenen rechttrekken, afgebroken houten kruisjes vervangen. Tussendoor moeten ze ook nog graven maken want de dood stopt nooit, ook niet vlak voor Allerheiligen. Voor de grafdelvers is het belangrijk dat alle graven er fatsoenlijk bijliggen, ook die van de ‘behoeftigen’, waar nooit iemand naar omkijkt. Ze verwijderen het laagje mos bovenop de aarde, trekken het houten kruisje recht en plaatsen er soms zelfs een bloemetje bij. “Er valt altijd wel een weggesmeten plantje te recupereren,” zegt Xavier Devleeschouwer.De grafdelvers krijgen dezer dagen de hulp van de Jetse bevolking. Hoewel lang niet elke familie even toegewijd is, zijn er toch nog altijd veel mensen die naar het kerkhof komen om de grafsteen van hun overleden familielid schoon te maken en op te fleuren met chrysanten of andere bloemen. De tachtigjarige mevrouw De Boeck bijvoorbeeld, heeft net met water en schuurborstel het graf gepoetst waar haar man en grootouders liggen en waar ook voor haar al een plek is gereserveerd. Nu plant ze in de bak voorin nog wat heide. Samen met haar kinderen en kleinkinderen onderhoudt ze nog vier andere graven op het kerkhof. “Ik hoop maar dat ze dit blijven doen als ik er niet meer ben.” HUB

LEES P.6-7: DOOD EN BEGRAVEN IN DE GROOTSTAD

© S

ASK

IA V

AN

DE

RS

TIC

HE

LE

INTERVIEW MICHAEL BIJNENS:Als je moeder écht een hoer is. LEES P. 16-17

MUSEUM CAMILLELEMONNIERHEROPENTLEES P. 21

BDW 1496 PAGINA 2 - DONDERDAG 29 OKTOBER 2015

VAN DE REDACTIEArme Laanan

PS-politica Fadila Laanan was deze week kop van Jut. De char-mante staatssecretaris voor Openbare Reinheid riep immers op om enkel vis te eten op dagen kort voor de huisvuilophaling. Het was een goedbedoelde raad, die meteen heel wat giftige reac-ties losweekte.Vast staat dit: de Brusselaar zal

het in de toekomst met minder ophalingen moeten doen. Vandaag worden huisvuilzakken voor restaf-val twee keer per week opgehaald. Vanaf september volgend jaar maar één keer per week. Voor wie klein woont is dat een vervelende affaire. Het is de reden waarom de oppositie, de PVDA op kop, hier stampei over maakt. Het is wellicht de reden waarom de be-slissing met negen maanden wordt uitgesteld. Ze was voor begin 2015 aangekondigd.Laanan zit in een lastig parket. Ze moet de richtlijnen van de Europese Unie verzoenen met de Brusselse re-aliteit. Europa vraagt dat de lidstaten tegen 2020 de helft van het huishoudelijk afval sorteren. Het Brus-sels Gewest kan die normen onmogelijk halen. Van-daag wordt maar een derde van het huishoudelijk afval gesorteerd. De rest verdwijnt in de witte zak, of ge-woon op straat.De oplossing, zo zeggen experten, is simpel: keuken-resten apart ophalen, en containerparken openen. Het restafval zal zienderogen dalen.

Laanan kondigt inderdaad vanaf september volgend jaar een aparte ophaling aan voor keukenafval. Daar-voor is de oranje zak in het leven geroepen. Voor die ophaling is een algehele reorganisatie nodig van de bestaande huisvuilophaling. Maar iedereen vraagt zich af hoe die bioafbreekbare zak er zal uitzien als die een week in een warm appartement heeft staan gisten. Laanan zit tussen twee vuren: ze moet van Europa normen halen, maar moet intussen de Brusselse be-volking zo ver krijgen dat die beter sorteert. En daar raakt ze het eigen PS-electoraat midscheeps. Het laat zich raden dat vooral de armere Brusselaar die klein behuisd is, zich weinig bereid toont om het organische afval te scheiden van de rest. Het is vandaag al inge-wikkeld genoeg.Vraag is hoe Laanan zich hieruit zal redden, want in september volgend jaar komt het moment opnieuw dat ze de vernieuwe kalender voor de huisvuilopha-ling moet aankondigen.Misschien kan Laanan lering trekken uit wat Mieke Vogels (Agalev) eind jaren 1990 meemaakte. Ze was toen schepen in Antwerpen en voerde de aparte huis-vuilophaling in. Exact dezelfde kritiek klonk toen vanuit de volkshuizen in Borgerhout. Vogels moest door het stof, maar vandaag doet Antwerpen het stuk-ken beter dan Brussel. En de carrière van Vogels nam daarna een hoge vlucht. Even volhouden kan soms geen kwaad.

WAUTER MANNAERT

© B

OZ

AR

SOUTO DE MOURA TEKENT CREMATORIUM EVERE

‘WEERSTAAN AAN VERLEIDING OM KERK TE ONTWERPEN’EVERE – Het langverwachte project voor een tweede Brus-sels crematorium in Evere zit eindelijk op de rails. Een van de architecten van het nieuwe crematorium is niemand minder dan de gerenommeerde Portu-gese architect Edouardo Souto de Moura.

Het nieuwe crematorium is no-dig omdat de bestaande instal-latie in Ukkel (gebouwd in 1935) overbevraagd is. Volgens de laat-ste cijfers wordt 70 procent van de overlijdens in Brussel gevolgd door een crematie. Bovendien is het bestaande crematorium moei-lijk bereikbaar vanuit het noorden van het gewest.Het project kost goed 4 miljoen euro en moet tegen 2017 verrij-zen langs de Jules Bordetlaan, op de gemeentelijke begraafplaats van Evere. De Portugees Souto de Moura kwam samen met de jonge Belgische architect Jean-Christop-he Mathen als winnaar uit een ar-chitectuurwedstrijd met meer dan veertig inzendingen.Souto de Moura werd in 2011 be-dacht met de Pritzker Prize, zeg maar de Nobelprijs voor Architec-tuur. In ons land tekende hij eerder ook al voor het ontwerp van een crematorium in Kortrijk. De twee ontwerpen blinken uit in sober-heid en worden gekenmerkt door blinde muren en strakke lijnen.

Uw tweede project in België en meteen ook het tweede crematorium. Wat spreekt u daarbij zo aan?Edouardo Souto de Moura: “Het boeiende is dat er geen ge-ijkte formule voor bestaat. Als je een huis of een school ontwerpt,

is er een vaste opeenvolging van functies en ruimtes die je al of niet moet respecteren. Voor een cre-matorium bestaat dat nog niet en kan je als architect nadenken over de essentie. Die laboratorium-functie trekt me enorm aan. An-derzijds is er wel de verleiding om je te laten inspireren door kerken, of tempels, maar daar moet je aan weerstaan.”

Zijn er dan geen voorbeelden of invloeden voor dit project?Souto de Moura: “Er zijn altijd indirecte invloeden. In dit geval was dat onder meer het werk van de Duitse architect Ludwig Mies van der Rohe, vooral zijn villa’s. Ook de typische woning met patio die we terugvinden in Noord-Afri-ka. Die woningen zijn ontstaan uit een introspectieve cultuur en dat past goed bij een crematorium.”

Kan de juiste architectuur mensen helpen in hun rouwproces?Souto de Moura: “Dat is de be-doeling, maar daar mag je als ar-chitect niet te veel aan denken. Een schrijver mag ook niet schrij-ven met de gedachte dat hij grote Kunst aan het maken is. Het su-blieme moet de meerwaarde zijn van bijna mechanische handelin-gen. Ontwerpen is zoals ademha-len voor een architect.”“Een crematorium moet reflectie toelaten over leven en dood, maar mag geen mystieke plek zijn want het is geen religieus gebouw. Het moet sereen zijn zodat mensen hun overleden naasten kunnen eren en het leven herontdekken.”

Laurent Vermeersch

door Steven Van Garsse

Souto de Moura: “Ontwerpen is zoals ademhalen.”


JONGEREN > CEO IS ZELF AMPER 21

EERSTE INTERIMBUREAU VOOR STUDENTEN LANDT IN BRUSSELBRUSSEL – Deltaworx, het interimbureau voor studenten, heeft sinds kort een vestiging in Brussel.

Deltaworx is het bedrijf van de 21-ja-rige Jeroen Poels. De Antwerpenaar begon toen hij nog geen achttien was bij te klussen in de horeca. Hij

rekruteerde al zijn vrienden en ken-nissen als zaalpersoneel en zo ont-stond het idee om een interimbu-reau voor studenten op te richten, het eerste in ons land. Poels focuste daarbij op horeca en events. Inmid-dels heeft Deltaworx vestigingen in Antwerpen en Gent en sinds begin dit jaar heeft het bedrijf een officiële

erkenning als uitzendkantoor.In augustus ging er ook een vestiging open in de Brusselse Zennestraat, vlak naast de gebouwen van Van-haerents. “We wilden in Brussel aanwezig zijn omdat we daar best veel werk hebben en omdat tweeta-ligheid voor tal van onze klanten een belangrijk issue is,” vertelt Poels.

Deltaworx werkt enkel en alleen met studenten. “Er zijn genoeg uitzend-kantoren voor andere werkzoeken-den,” zegt Poels. “Vele jongeren in dit land zijn hoogopgeleid en toch werkloos. Dit komt omdat ze geen werkervaring opdoen tijdens hun studies. Wij willen hen helpen om een cv op te bouwen.”

De studenten worden ingezet als ober, hostess of barman. Vooraf krijgen ze eerst een korte opleiding waarbij ze de basisvaardigheden van de horeca aanleren. Poels heeft intussen elf mensen in dienst, alle-maal twintigers.

HUB

‘NACHTVLUCHTEN SCHRAPPEN REDT LUCHTHAVEN’

VLIEGTUIGEN > FRANSTALIG POLITIEK BRUSSEL OP ÉÉN LIJN

BRUSSEL – Met de motie van de negentien Brusselse burgemeesters en de steun van Brussels milieuminister Céline Fremault (CDH) is er voor het eerst unaniem geen politiek draagvlak meer om delen van Brussel nog langer te overvliegen. “Federaal minister Jacqueline Galant (MR) houdt daar maar beter rekening mee als ze de luchthaven wil redden,” zegt ULB-geograaf Frédéric Dobruszkes.

staatssecretaris Melchior Wathelet (CDH) aan te vechten. Dobruszkes zegt echter “volledig onafhankelijk te werken.”

Veiliger“Na de schrapping van de brede bocht naar links wordt Brussel nog sterk overvlogen via de kanaalrou-te,” zegt Dobruszkes. “Terwijl je die route eigenlijk kan schrappen omdat ze een van de meest dichtbevolkte gebieden van ons land overvliegt. Eigenlijk gaat het ook niet meer over loutere argumenten tegen geluids-

Om start- en landingsbaan 25L te verplaatsen moet er platteland worden opgeofferd, en ook het Steenokkerzeelse gehucht Hummelgem.

© BELGAIMAGE

genlijk deels een recent voorstel van die burgerbeweging over. “Voor het eerst zit politiek Brussel op één lijn, en dat is historisch,” zegt geograaf Frédéric Dobrusz-kes. Dobruszkes is een van de au-teurs van de studie uit 2014 die het hoofdargument vormde voor de burgerbeweging Pas Question om het toenmalige vliegplan van

overlast, maar om veiligheidswaar-borgen: als er een vliegtuig crasht gebeurt dat best niet in dichtbevolkt gebied.”In de praktijk betekent het Brus-selse verzet dat de noordelijke en oosterse luchtvaartroutes meer ge-bruikt zullen worden. De Vlaamse noordrandburgemeesters hebben al laten weten dat ze zich verzet-ten tegen deze spreiding, waarbij zij een groot deel van de overlast te verduren zullen krijgen. Wel erkent de ULB-onderzoeker dat Jacqueline Galant zich aan de schrapping van het plan-Wathelet houdt.Dobruszkes is voorts van mening dat federaal Mobiliteitsminister Jac-queline Galant rekening zal moeten houden met de Brusselse politieke demarche. “De paradox kan wel eens zijn dat Galant, om de lucht-haven van een stabiele toekomst te verzekeren, de nachtvluchten zal moeten verbieden.”Het kabinet van Galant wenst niet uitgebreid te reageren. Nochtans dringt de tijd: tegen juni 2016 is Ga-lant verplicht Europese wetgeving in een nationale vliegwet te gieten die voor eens en voor altijd vliegroutes en de controle daarop door een on-afhankelijke instelling moet vast-leggen. Het kabinet laat weten dat er nog voor het einde van dit jaar een ontwerp komt dat met iedereen re-kening zal houden.Dat de Brusselse burgemeesters op één lijn zitten is eens te meer opmerkelijk, gezien het feit dat de kanaalroute een uitvinding is van Oudergems FDF-politicus Didier Gosuin, en ook de MR lang de over-last liever over arm Brussel zag vlie-gen. Overigens keurde de Brusselse PS-politica Laurette Onkelinx in 2003 nog een kanaalroute goed die ook over het kanaal liep.

Christophe Degreef

BDW

VOOR

GRON

D

D e burgemeesters van de negentien Brusselse ge-meenten hebben een motie

goedgekeurd waarin ze de federale regering vragen om alle nachtvluch-ten te schrappen. De politici vragen ook dat de startbaan 25L naar het oosten wordt verlegd zodat opstij-gende vliegtuigen Brussel vermij-den. Ook Brussels milieuminister

Céline Fremault zit op dezelfde lijn. Daarmee werkt Brussel zijn logica van een ‘stedelijke’ luchthaven ver-der uit: volgens politiek Brussel moet Zaventem zich niet bezighou-den met vracht- en lagekostenactivi-teiten. Op de achtergrond speelt ook de puissante Brusselse burgerbewe-ging Pas Question. De motie van de Brusselse burgemeesters neemt ei-

Op 5 minuten tijd waren de 16.000 tickets voor het wereldkampioenschap ‘League of Legends’ in Paleis 12 aan de Heizel de deur uit. De toeschouwers komen kijken naar vier teams die tegen elkaar gamen. Overal ter wereld volgen miljoenen andere supporters de wedstrijden via streaming of via de sociale media. Op 31 oktober vindt de finale plaats in Berlijn. De prijzenpot voor de winnaar bedraagt 1 miljoen euro.

DE WEEK IN BEELD DOOR IVAN PUT

CLERFAYT WIL PROSTITUEES NIÉT VERDRIJVEN

UITGELICHT > REGLEMENT MOET STRIKT NAGELEEFD WORDEN

C lerfayt heeft de balans opge-maakt van het nieuwe prosti-tutiereglement dat sinds drie

jaar in voege is en nu vruchten be-gint af te werpen. Maar in tegenstel-ling tot buurgemeente Sint-Joost-ten-Node waar burgemeester Emir Kir (PS) onder druk van zijn conser-vatieve achterban druk op de ketel zet, is Clerfayt niet van plan om de prostituees het leven zuur te maken. Clerfayt heeft net als Sint-Joost een reglement en wil dat het nageleefd wordt. Wat niet meer dan normaal is. En daarom zijn er – zoals vorig weekeinde – controles. En het re-sultaat is ontluisterend. Drie jaar geleden kregen de uitbaters van bor-delen en carrés (in carrés werkt één prostituée voor eigen rekening, red.) drie jaar om de prostitutiehuizen in

orde te brengen. Dat houdt onder andere in dat er aangepast sanitair moet zijn en in prostitutiesalons met meerdere vrouwen een gemeen-schappelijke ontspanningsruimte.

Geen uitbreidingVan de vijftien prostitutiehuizen die vorig weekeinde gecontroleerd werden, waren er maar vier in orde. Twee weigerden ronduit controles. Er waren drie vrouwen zonder ver-gunning aan het werk, zes anderen waren illegaal in het land. Negen werden tijdelijk gesloten. Toch meent Clerfayt dat de situatie van de prostituees nu totaal anders is dan toen Koning Boudewijn destijds na de alarmkreet van Patsy Sören-sen de mensenhandel de oorlog verklaarde. Tegenwoordig zijn er

SCHAARBEEK – De Schaarbeekse burgemeester Bernard Clerfayt (FDF) is niet van plan om de prostituees uit zijn gemeente te verdrijven. Maar ook meer bordelen en carrés wil hij niet. Ook niet als buurgemeente Sint-Joost carrés zou sluiten. Clerfayt zet zich schrap nu het discours rond prostitutie verhardt. Een analyse.

“In mijn jaren alsburgemeester heb ik maar drie keer klachten gehad van buren in verband met een prostituee die thuis klanten ontving”


In de bordelen in de Aarschotstraat zijn dat in het weekeinde niet wei-nig Fransen die zich eerst bevoor-raad hebben in Nederland en even stoppen in Brussel om dan terug te keren naar de Noord-Franse heimat. De klanten van de carrés zijn eerder regelmatige bezoekers van de vrouw

volgens Clerfayt nog maar weinig vrouwen die fysiek tot prostitutie gedwongen worden, het is veeleer economische noodzaak die de vrou-wen en meisjes drijft. Clerfayt is niet tegen de 57 bordelen en 30 carrés op het grondgebied van zijn gemeente. Maar hij wil ook geen

uitbreiding: een uitbreiding zou vol-gens hem de prijs voor een beurt nog doen dalen en een heel ander cliën-teel aantrekken. En voor nog meer overlast zorgen.Wat Clerfayt wel gebannen heeft, is de straatprostitutie. En dus heeft hij ook begrip voor Brussels burge-meester Yvan Mayeur (PS) die tegen eind dit jaar de straatprostitutie vol-ledig weg wil uit de Alhambrawijk. Commentaar op Kir die de bordelen om 23 uur ‘s avonds en op zondag wil sluiten, lever hij evenmin: “Het is zijn recht om dat te doen.”

Gewestelijk verbod Wel zegt hij dat de enige manier om de prostitutie weg te krijgen het op-kopen van de carrés en bordelen is en daar is het geld niet voor. Huis-eigenaars verdienen tonnen geld aan het verhuren van vitrines, de vraagprijs zal torenhoog zijn. En, zo zegt Clerfayt, als de prostitutie on-dergronds gaat, zijn we nog verder van huis. En zijn de vrouwen nog kwetsbaarder. Heel wat Brusselaars ergeren zich aan prostitutie die voor overlast zorgt, beseft ook Clerfayt.

BERNARD CLERFAYT:

WEEKOVERZICHTWOENSDAG 21 OKTOBERSTAKING IN BRUSSEL X. Transporteurs van bpost leggen in de nacht van woensdag op donderdag spontaan het werk neer in enkele sorteercentra, waaronder Brussel X. De actie zal tot zondag aanhou-den. Reden van het protest zijn plannen om zaterdag op te nemen in de gewone werkweek, waardoor geen extra vergoeding meer geldt.

GEZAMENLIJK PLEIDOOI TEGEN NACHTVLUCHTEN. Alle Brusselse burgemeesters willen een verbod op nachtvluchten tussen 22 uur en 7 uur. Ze bereiken daarover een gezamenlijk standpunt. Brussels minister van Leefmilieu Céline Fremault (CDH) treedt de burgemeesters bij. Burgemeesters uit de noorden oostrand vrezen dat de luchthaven in economische problemen zou komen.

DONDERDAG 22 OKTOBERAANSLAG JOODS MUSEUM. De politieman die te lang zou geaarzeld hebben om een tip over de aanslag op het Joods Museum door te geven aan de antiterrorismecel van de Brusselse federale gerechtelijke politie, wordt door de Brusselse correctionele rechtbank veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee maanden met uitstel. De verdediging gaat in beroep.

VRIJDAG 23 OKTOBERNIEUW CULTUURHUIS SINT-JOOST. Het Huis van Culturen en Sociale Samenhang wordt tegen 2018 onder de daken van twee leegstaande locaties gebracht: de ontwijde kapel annex katholieke school in de Scailquinstraat en de oude Marignan-bioscoop aan de Leuvensesteenweg.

KLIMAATAKKOORD. De drie gewesten en de federale overheid bereiken vrijdagnacht een akkoord over de verdeling van de Belgische klimaatinspanningen. Brussel moet onder meer 8,8 procent minder broeikasgassen uitstoten tegen 2020.

ZATERDAG 24 OKTOBERFLAGEY VERLIEST EN WINT GELD. De co-communautaire instelling Flagey verliest haar federale subsidie: 350.000 euro van de Nationale Loterij. Cultuurminister Sven Gatz (Open VLD) heeft samen met zijn Waalse collega Joëlle Milquet (CDH) een oplossing: via het Cultureel Samenwerkingsakkoord, een bilateraal akkoord uit 2012, wordt jaarlijks 200.000 euro vrijgemaakt voor projecten waarbij de Vlaamse en de Franstalige gemeenschap samenwerken. Jaarlijks wordt ook één groot project geselecteerd. Dat is in 2016 alvast Flagey.

ZONDAG 25 OKTOBERZONDER PAPIEREN. Zo’n duizend personen nemen deel aan een steunbetoging voor mensen zonder papieren. De manifestatie is een initiatief van Coordination des Sans Papiers en Belgique en wordt ondersteund door tal van collectieven en organisaties, zoals de Liga voor de Mensenrechten, MRAX en de vakbonden ABVV en ACV.

MAANDAG 26 OKTOBERAANPAK PROSTITUTIE. Schaarbeek wil de prostitutie in de Noordwijk, en vooral in de Aarschotstraat, aan banden leggen met strenge controles. Het reglement dat daarvoor drie jaar geleden werd opgesteld, staat nu pas op punt.

COLLECTIEF ONTSLAG IN LINKEBEEK. Tijdens een woelige gemeenteraad in faciliteitengemeente Linkebeek nemen de dertien Franstalige raadsleden maandagavond collectief ontslag, nadat de door Vlaams Minister van Binnenlands Bestuur Liesbeth Homans (N-VA) aangestelde burgemeester Eric De Bruycker weigert op te stappen. Daardoor is de gemeenteraad in Linkebeek niet meer, waar-door er nog dit jaar nieuwe verkiezingen komen in de gemeente.

DINSDAG 27 OKTOBERFILMPRIJS. Le Tout Nouveau Testament van Brusselaar Jaco Van Dormael krijgt van de jury van de European Film Academy de eerste prijs in de categorie Decor. In de film speelt Benoït Poelvoorde God. Het personage woont in een Brussels appartement.

TANKSTATIONS VERDWIJNEN. Het aantal tankstations in het Brussels gewest is sinds 2007 met een derde gedaald. Vooral kleine uitbaters verdwijnen. Dat heeft onder meer te maken met de stren-gere milieuwetgeving die in 1999 werd ingevoerd door toenmalig minister van Leefmilieu Didier Gosuin (FDF), zegt de Belgische Fede-ratie van Brandstoffenhandelaars. Samengesteld door Kim Verthé

De Aarschotstraat springt in het oog, maar er is ook prostitutie in grote hotels, er wordt geronseld in cafés en er is prostitutie aan huis.

die ze kennen, de prostituees zijn er historisch gezien ook ouder.Clerfayt is wat de prostitutie aan-gaat een realist, daarom vindt hij ook dat er een stedenbouwkundige vergunning moet komen voor bor-delen, nu zijn carrés officieel woon-gelegenheid. Clerfayt: “Ik kan geen

carrés sluiten, want het gewest ver-biedt het opdoeken van woningen.” Diezelfde duidelijkheid gebiedt ook te zeggen dat er meer is dan de in het oog springende prostitutie van de Aarschotstraat, er is de prosti-tutie in cafés en grote hotels en aan het Zuidstation. En privé. Clerfayt:

“In Schaarbeek heb ik in mijn jaren als burgemeester (sinds 2001, DV) maar twee tot drie keer klachten ge-had van buren die kloegen over het heen- en weergeloop van klanten die door een prostituee thuis werden ontvangen.” Danny Vileyn

Door het raam zagen we het park bij de Botanique dat heel netjes was, de vervallen huizen op de heuvel met hun ingezakte daken, de Finance Tower, de hele tijd sirenes... Een leuke combinatie van tof en grimmig”

Rapper Vieze Fur over Hotel Bloom, Sint-Joost, waar De Jeugd van Tegenwoordig haar laatste plaat heeft opgenomen (in De Standaard).

Je maakt geen vis klaar als de vuilniszak pas drie dagen later buiten moet”

Staatssecretaris voor Openbare reinheid Fadila Laanan (PS) over het schrappen van één van de twee wekelijkse huisvuilophalingen (op télébruxelles).

Achter het station van Jette staat een heel mooie, grote oude boom waarvoor de NMBS bij hoogdringendheid een kapvergunning heeft gevraagd. De boom bedreigt de auto’s op de stationsparking aan de Dupréstraat. Volgens ge-meenteraadslid Annemie Maes (Groen) is de boom slachtoffer van mishandeling: zijn wortels werden, dixit buurt-bewoners, doelbewust door de NMBS verminkt zodat de gemeente een kapvergunning niet langer kan weigeren. Maes wil dat de gemeente het planten van een nieuwe boom eist en toeziet dat de NMBS zich aan die plicht houdt. Boommishandeling is volgens Maes een fenomeen dat meer en meer voorkomt. Niet alleen de NMBS zou er zich aan bezondigen, ook bouwpromotoren zijn niet zonder zonde. Dat kan volgens Maes niet langer.

Danny Vileyn

BomenmishandelingHETWOORD

© IVA

N P

UT

“

“

MEER NIEUWS DE HELE WEEK ROND OP

SURF NAAR BRUSSELNIEUWS.BE EN SCHRIJF JE IN OP DE NIEUWSBRIEF


BRUSSEL – “Ik heb nog altijd veel werk, maar het moet vandaag allemaal een stuk eenvoudiger, vlugger ook. Het is de mentaliteit van de grootstad,” zegt de Jetse begrafenisondernemer Jean Thielemans. Steenkapper Filip Boschmans uit Laken treedt hem bij. “De gouden jaren zijn voorbij.”

I n tegenstelling tot Vlaanderen, waar vele uitvaartonderne-mingen zijn overgenomen door

het Nederlandse Dela en andere groepen, zijn zowat alle Brusselse begrafenisondernemers nog on-afhankelijk. Het zijn veelal kleine familiale ondernemingen die voort-gezet worden van vader op zoon. Ook Jean Thielemans is al derde generatie.Hij ontvangt zijn klanten in een soort huiskamer achter de winkel. Aan de muur hangen foto’s van hoe het begon. Zijn grootouders hadden aan de overkant van de straat een cafeetje, A la double tartine, met op de eerste verdieping Pompes Funè-bres. “Mijn grootvader was schrijn-werker. Hij maakte kisten en was dus ook begrafenisondernemer.”

Koffietafel Thielemans nam de zaak ruim der-tig jaar geleden over van zijn vader. Hij runt de onderneming samen met zijn vrouw en doet zo’n drie-honderd uitvaarten per jaar. Zijn

© S

AS

KIA

VAN

DE

RS

TICH

EL

E


BRUSSEL – Zoals in alle economische sectoren duiken ook in de begrafenis-wereld prijsvechters en discounters op. Bij Budget Funerals kan je iemand voor 995 euro laten begraven. De lijkwagen is dan wel vervangen door een bestelbus.

I nitiatiefnemer is Benoît Vangrunderbeek, telg uit een geslacht van begrafenisondernemers en zelf ook eigenaar van een ‘klassiek’ uit-vaartbedrijf. “Ik constateerde dat mensen steeds meer de prijzen gin-gen vergelijken en dat er nood was aan goedkope oplossingen. Voor een klassieke begrafenis ben je toch al gauw vier- à vijfduizend euro kwijt.”

Daarom richtte hij in 2013 een nevenbedrijf op, Budget Funerals. Het idee haalde hij uit Duitsland.Bij Budget Funerals betaal je 995 euro voor een begraving en 1.595 euro voor een crematie. Voor die bedragen krijg je een basispakket: een lichte of donkere kist, de aangifte bij de gemeente, een bestelbus als lijkwagen en een ceremonie van een kwartiertje. Bij een teraardebestelling zit er in de prijs nog een houten kruis of lat, bij een crematie de kosten van het crematorium.

Persoonlijk contact is er niet bij: alles moet via mail of telefoon geregeld worden en alles moet ook vooraf betaald zijn.

LOW-COSTFORMULEOpbaring in een funerarium, bloemen, rouwbrieven, dragers, grafsteen en koffi etafel zijn evenmin inbegrepen in de prijs. Veel extra’s zijn ook niet mo-gelijk. “Er kan alleen een kerkelijke dienst bijbesteld worden, met eventueel ook dragers. Wie andere extra’s wil, verwijzen we door naar de klassieke uit-vaart,” zegt Vangrunderbeek.De low-costformule is een behoorlijk succes. “We doen er tachtig, negentig per jaar.”Onder zijn klanten ziet hij twee profi elen. De helft heeft het niet breed en klopt daarom aan bij Budget Funerals. De andere helft kan volgens Vangrun-derbeek makkelijk een klassieke uitvaart betalen, maar wil al die ‘tralala’ rond een begrafenis niet meer. “Voor hen volstaat een basisuitvaart. Ze voe-len geen sociale druk om het met meer luister te doen. Daarom hebben ze liever geen persoonlijk contact met een begrafenisondernemer. Ze vrezen dat die hen allerlei extra’s zal aansmeren.” HUB

BEGRAVEN AAN EEN DISCOUNTPRIJSJE

DOOD EN BEGRAVEN IN DE GROOTSTAD

ALLEMAAL ministratie regelen en tot slot, op de dag van de uitvaart, de plechtigheid en de begraving of crematie in goede banen leiden.“Er is altijd werk, maar het probleem is dat alles heel onvoorspelbaar is. We moeten 24 uur op 24 beschik-baar zijn. Dat is ook de reden waar-om mijn dochters niet happig zijn

om ook in het beroep te stappen.”Tijdens de vakantie schakelt Thie-lemans een vervanger in. “De zaak sluiten kan niet want dan gaan de klanten naar een ander en als ze daar tevreden zijn, komen ze niet meer terug. Zo werkt dat in onze sector.”De concurrentie onder begrafenis-

werk verloopt volgens een enigszins vast stramien: het lichaam opbaren in het funerarium, met de familie

bespreken welke kist er moet zijn en hoe de rouwbrief en de begrafenis er zullen uitzien, de aangifte en ad-

EENVOUDIGER’‘DE KLANT WIL HET

Wie geeft op de weg nog voorrang aan een lijkwagen?

ondernemers is pittig. Dat heeft er ook mee te maken dat alles duur-der wordt en dat veel mensen in de grootstad minder te besteden heb-ben. “De prijzen van de crematie, de kerkdienst, de kist, het transport en het personeel zijn allemaal ge-stegen.” Voor een deftig begrafenis, met een bloemetje en een koffietafel, ben je volgens Thielemans al gauw drie- à vijfduizend euro kwijt. “Het kan ook goedkoper. Het goedkoop-ste is begraven in een graf voor vijf jaar. Dat is gratis voor elke inwoner van de gemeente. Je bent dan ook niet verplicht een zerk te plaatsen.”Vele mensen kiezen tegenwoordig voor zo’n gratis graf van vijf jaar. “Op die perken wordt er misschien nog op een op de tien graven een grafsteen geplaatst,” stelt steenkap-per Filip Boschmans van de Lakense firma Draps vast. “Hierdoor en ook door het toenemende aantal crema-ties wordt het voor ons moeilijk om het hoofd boven water te houden.” Orthodoxe christenen en andere buitenlandse gemeenschappen be-steden volgens hem wel nog flink wat geld aan het graf. “Ze leggen daarvoor soms samen. Maar de ge-middelde Brusselaar laat geen zerk meer plaatsen. Er zijn hier in Brus-sel ook geen urnenvelden waar we nog iets aan zouden kunnen verdie-nen. Neen, het mooie is ervan af.”Ook Thielemans merkt heel goed dat de klant het allemaal eenvou-diger wil. “Hier heerst een andere mentaliteit, die van de grootstad. De mensen hoeven geen poespas. Hier worden vaak maar tien of 25 rouwbrieven besteld. Eén brief be-neden in de inkomhal van het ap-partementsblok van de overledene volstaat. Je ziet het ook aan de kist. De mensen vragen geen massieve kist meer, soms is spaanplaat al voldoende. Het is toch maar voor in de oven of voor in de grond, zeggen ze dan.”

UitvaartverzekeringSowieso wordt de rouw tegenwoor-dig anders beleefd, met minder rituelen. Thielemans: “Wie geeft op de weg nog voorrang aan een lijkwagen? Wie kleedt zich nog in het zwart? Waar gaan de gordijnen nog dicht en de radio uit als iemand overleden is? Ik kom bij families waar de tv loeihard speelt.”Alles verandert niet alleen, het wordt ook ingewikkelder, zegt Thie-lemans. “Ik zit hier soms met sa-mengestelde gezinnen of families die niet meer met elkaar spreken. Ik moet dan echt bemiddelen. Soms worden er twee rouwbrieven opge-steld. Op de ene staan twee kinde-ren vermeld, op de andere drie.”Thielemans heeft met zijn dertig jaar ervaring twee adviezen: profi-

Vele Brusselaars worden begraven op het gratis perk-voor-vijf-jaar, zonder steen en met alleen een houten kruisje.


BRUSSEL – Wie zich verdiept in het Brusselse uitvaartwezen, merkt al gauw dat er een kluwen aan regels is, federale, gewestelijke en gemeentelijke. Begrafenisondernemers en steenkappers worden er soms hoorndol van.

S inds 2002 is de materie van begraafplaatsen en lijkbezorging ge-regionaliseerd. De Brusselse wetgever heeft de regels niet in één overzichtelijke tekst gegoten. De federale wet van 20 juli 1971 is nog steeds van toepassing, weliswaar aangevuld met enkele gewestelijke ordonnanties. In Vlaanderen daarentegen werd de

federale wetgeving in 2004 vervangen door een nieuw decreet.In dat Vlaamse decreet is onder meer een grafrust van minimaal tien jaar vastgelegd. Dit betekent dat de overledene gedurende tien jaar een gratis plek op het kerkhof krijgt. In Brussel geldt een grafrust van vijf jaar. Voor een langere grafduur moet men een – betalende concessie – regelen.Ander verschil is dat de overledene in Vlaanderen tegenwoordig in een lijkwade mag worden begraven, terwijl in Brussel de doodskist nog altijd verplicht is. Ook is in Vlaanderen het lijkenvervoer tussen de gemeenten vrijgemaakt. In Brussel nog niet en dat is een doorn in het oog van de begra-fenisondernemers. “Als iemand in een andere Brusselse gemeente sterft, moet je eerst de toestemming van die gemeente hebben vooraleer je het lichaam mag overbrengen naar de eigen gemeente,” zegt begrafenisonder-nemer Jean Thielemans. “Als het overlijden op vrijdagmiddag plaatsvindt,

duurt het tot maandag voor je die toestemming kan vragen. Intussen moet je maar zien dat je een oplossing voor het lichaam vindt in de buurt van de plek van het overlijden.”Zowel in Vlaanderen als in Brussel hebben ook de gemeenten flink wat in de melk te brokkelen. Zeker in Brussel zorgt dit voor verwarrende toestanden. In heel wat Brusselse gemeenten kan je op zaterdag niet begraven worden, in andere kan het wel, maar alleen als de overledene maximaal vijf dagen geleden gestorven is. De duur van de grafconcessies verschilt ook per ge-meente. In Jette is het bijvoorbeeld vijftien of vijftig jaar, in Ganshoren tien en vijfentwintig jaar.Overal gelden ook andere tarieven en verschillen de vereiste afmetingen voor grafstenen en gedenkplaten. De Jetse steenkapper Marcq ergert er zich wild aan. “In het columbarium van Laken is een aluminium gedenkplaatje van tien op vijftien centimeter vereist als de urne vijf jaar blijft staan, en van tien op twintig centimeter bij een concessie van vijftien jaar. Ganshoren vraagt dan weer een aluminiumplaat van 37 op 37 centimeter. En in Jette moet de plaat van graniet zijn, 39 op 39 centimeter groot.”“Ook voor de zerken gelden overal andere maten. Als de steen niet past, kom je er het kerkhof niet mee binnen. Vroeger stak dat zo nauw niet. Ze maken ons beroep kapot met al die verschillende regeltjes.”

HUB

GRAFRUST: VIJF JAAR VERSUS TIEN JAAR

teer van het leven en praat over de dood. “Ik krijg hier al te vaak men-sen over de vloer die niet weten of de overledene nu begraven dan wel gecremeerd wil worden. Tijdens zijn leven hebben ze het er niet over ge-had en op het einde durfden ze er niet meer over spreken. Ze vragen dan aan mij: ‘Wat zoudt gij doen?”Gelukkig zijn er ook mensen die wel alles op voorhand plannen. “Ik heb 380 klanten die een uitvaartverze-kering hebben afgesloten waarin alles tot in de puntjes geregeld is, tot en met de foto voor de rouwbrief en de adressen. Ik kom die mensen soms op straat tegen en dan zwaai-en ze me lachend toe: ik zèn d’r nog.”�� Bettina�Hubo

“De mensen vragennauwelijks nog massieve kisten, soms is spaanplaat al voldoende”

BEGRAFENISONDERNEMER JEAN THIELEMANS:

Porsche op grafzerk: een zeldzaam zicht.

© SASKIA VANDERSTICHELE

© S

AS

KIA

VAN

DE

RS

TICH

EL

E

Dat ontdekte sociologe Hannelore De Grande, die onlangs haar doctoraat aan de VUB afwerkte over sociale on-gelijkheden in gezondheid(sgedrag)

en sterfte bij Brusselse jongeren. Voor haar onderzoek gebruikte De Grande gegevens uit de Gezondheidsenquêtes van 2001, 2004 en 2008, en de volkstellingen van 1991 en 2001 gekoppeld aan rijksregister en sterftecertifica-ten. De groep jongeren wordt afhankelijk van de bron gedefinieerd als de leeftijdsgroep tus-sen 18-30 jaar of 15-34 jaar.In heel België stierven in de jaren 2000 minder jongeren dan in de jaren 1990. Maar in Brus-sel was de daling het sterkst: 33 procent bij de vrouwen, en zelfs 40 procent bij jonge man-nen, naar respectievelijk ongeveer 50 en 110 doden per jaar. En dat heeft volgens De Grande drie – soms verrassende – oorzaken.Allereerst is het onderwijsniveau gestegen. De groep van allerlaagst geschoolden is in de ja-ren 2000 in Brussel gekrompen van 15 naar 5 procent. “Bij jonge mensen die enkel lager on-derwijs hebben gevolgd, ligt de sterfte tot vier keer hoger dan bij wie hoger onderwijs heeft gehad”, zegt De Grande. “Elk jaar dat je ex-tra lessen hebt gevolgd, levert je extra tijd op. Onderwijs verandert je mentaliteit: je wordt je bewuster van gezondheidsgevaren.”Zo liggen bij jonge Brusselse vrouwen na-tuurlijke doodsoorzaken aan de basis van meer dan de helft van de sterfgevallen. “Wie een opleiding heeft gevolgd, laat zich sneller screenen voor bijvoorbeeld borstkanker. Bo-vendien hangen jongeren met weinig scholing ook vaker werkloos op straat rond. Daar ko-men ze makkelijker in aanraking met geweld of drugs, wat ook weer risico’s inhoudt.” AidsremmersEen tweede reden waarom er minder jongeren sterven is omdat ze veel minder vaak sterven aan specifieke doodsoorzaken als infecties en fatale verkeersongelukken. “Minder doden door infecties kan volgens ons verklaard wor-den door de opmars van effectievere aidsrem-mers in de jaren 2000. Die deden het aantal aidsdoden met 90 procent dalen, waardoor het in de praktijk tot bijna nul werd herleid”, zegt De Grande.“In het verkeer speelt het grootstadseffect. Het aantal verkeersdoden is in tien jaar tijd meer dan gehalveerd, tot ongeveer 15 per jaar. Jongeren hebben minder vaak een auto dan op het platteland, ze rijden in de stad minder snel, en ze drinken ook minder alcohol. Al zal de opmars van de fiets in Brussel op termijn misschien weer leiden tot een stijging van het aantal verkeersdoden, dat zal moeten blijken.”De Brusselse etnische mengelmoes is een on-verwachte derde reden voor de daling van het aantal jonge doden. “Inmiddels is ongeveer drie kwart van de Brusselse jongeren tussen 15 en 34 van niet-Belgische origine”, zegt De Grande. Hoe helpt dat doden voorkomen? De culturele achtergrond van jonge Brusselaars speelt mee bij cultureel bepaalde doodsoorza-ken als alcoholisme of zelfmoord.“Een op de drie jonge Brusselse mannen sterft aan zelfmoord. Als we de jonge mannen met Turkse en Marokkaanse roots bekijken, ster-ven die naar verhouding even vaak. Maar op-gesplitst naar doodsoorzaak merken we dat ze minder vaak zelfmoord plegen. De tweede generatie, die cultureel een stuk meer op de

BRUSSEL – In België stierven in de jaren 2000 minder jongeren dan in de jaren 1990. In Brussel was de daling het spectaculairst. Daarin speelt vooral onderwijs een rol. Mensen zijn hoger opgeleid en letten beter op hun gezondheid. Het aandeel zelfmoor-den daalde omdat de groeiende groep Brusselaars van buitenlandse origine daar minder vaak naar grijpt. Jonge Brusselaars hebben wel vaker mentale problemen dan hun Vlaamse leeftijdsgenoten.

Hannelore De Grande (VUB): “Bij jonge mensen die enkel lager onderwijs hebben gevolgd, ligt de sterfte tot vier keer hoger dan bij wie hoger onderwijs heeft gehad.”

“Onderwijs verandert je mentaliteit: je wordt je bewuster van gezondheidsgevaren”


SAMENLEVING > HOGERE OPLEIDING EN CULTURELE TABOES LEIDEN TOT DALING STERFTE BIJ JONGEREN

WIE SCHOOLLOOPT,

Belgen lijkt, gaat al vaker over tot zelfdoding: ongeveer een kwart van de jonge sterftegeval-len. Maar het verschil met de Belgen is nog altijd groot genoeg om een effect te hebben.” ‘Healthy migrant effect’Ze mogen dan minder vaak zelfmoord plegen, tweedegeneratiemigranten Turken en Marok-kanen voelen zich wel minder gezond dan Bel-gische jongeren, en ook dan eerstegeneratie-migranten van dezelfde leeftijd.“Ze zijn minder opwaarts mobiel dan Belgen, vaak laaggeschoold en langdurig werkloos. Dat zijn gekende risico’s voor mentale gezond-heidsproblemen, iets wat in Brussel en Wal-lonië meer voorkomt dan in Vlaanderen”, zegt De Grande.Jonge mannen met Marokkaanse en Turkse roots hebben twee tot drie keer meer risico om door moord of doodslag te sterven dan ‘Belgi-sche’ Brusselaars. “Dat hangt weer samen met hun socio-economische achtergrond”, zegt De Grande. “Opnieuw zijn het de laagst opgelei-den die het meest in straatbendes belanden.”Jonge eerstegeneratiemigranten uit Sub-Sa-hara-Afrika daarentegen voelen zich zelfs ge-zonder dan Belgische leeftijdsgenoten. “Daar speelt het ‘healthy migrant effect’ mee”, zegt De Grande. “Juist mensen die gezonder zijn dan gemiddeld kunnen de migratie maken. Dat geldt zowel in zuidelijk Afrika nu als bij de eerste generatie Turkse en Marokkaanse gastarbeiders, die gemiddeld langer leven dan Belgische leeftijdsgenoten. Daarnaast komen jonge Afrikanen vaak naar Brussel om hier te studeren. Door hun hogere opleiding verkeren ze ook in betere gezondheid.”Als je opsplitst naar hoelang ze hier wonen, zie je wel dat ook eerstegeneratiemigranten geleidelijk meer op Belgen gaan lijken. “Hun kinderen nemen ook de ‘slechte gewoontes’ van het gastland over, of zetten zich af tegen de gewoontes binnen de eigen gemeenschap”,

STERFT MINDER JONG

vertelt De Grande. “Ze zijn minder strikt over alcohol, roken of drugs, hebben meer slaap-stoornissen en hebben op latere leeftijd vaak diabetes.”Net als in Vlaanderen kampt de grote groep laagopgeleide Turkse en Marokkaanse vrou-wen in Brussel bijvoorbeeld vaker met obesi-tas.“Een collega van me, Hadewijch Vandenhee-de, is vier jaar geleden gedoctoreerd op diabe-tes bij migranten”, zegt De Grande. “Turkse en Marokkaanse vrouwen van de eerste generatie plooien zich terug op hun gemeenschap, en gaan daarom vaak bij elkaar langs. Daar hoort voor hun cultuur een taartje of een koekje bij. Ook met de familie wordt veel en graag gege-ten, waardoor ze gewoon veel meer eten. Ze zitten in België ook veel meer binnen dan in Turkije en Marokko, waar ze dikwijls nog op het land werken.” Sara De Sloover

© SASKIA VANDERSTICHELE

ADVERTENTIE

P-PRAAT

CHIEN ÉCRASÉ

Sinds Angela Merkel zich een beetje verslikt heeft in haar ‘wir schaffen das’, keert ook Brigitte Mädchen Grouwels haar handtas. Waar ze vroeger doorging voor de stoïcijnse continentale christendemocratische minister in de Brusselse regering, is ze nu als oppo-sitielid een eerder harde Atlantische tante. Tijdens de hoorzitting over het Transatlantisch Handelsverdrag met EU-commissaris Cecilia Malmström in het Brussels parlement, was het van vrije handel hier, vrije markten daar, consumenten ginder en geopolitiek overal. Toen dat uw commentator ter ore kwam werd ook spontaan de nieuwe koosnaam Brigitte Thatcher Grouwels geboren. Adieu Mädchen.

Taal- en spelfouten zijn terug van wegge-weest. Onlangs nog in Brussel-Stad, waar we konden lezen dat het stadscentrum er vour jou was. En nu volgt ook de gemeente Molenbeek met een ‘Rattenverdeling’. Uw commentator dacht al zijn hotline met burge-meester Madame Schep te gebruiken om vijf exemplaren te bestellen, kwestie van al die consultants die zich tegenwoordig met ons beroep moeien weg te jagen. Maar toen de telefoon overging kregen wij bericht van Mo-lenbeeks oppositieraadslid Jef Van Damme (SP.A) met de melding dat de gemeente zich


GEESTHARTTOEKOMST

MARIA-BOODSCHAPLYCEUMMOUTSTRAAT 22, 1000 BRUSSEL02 506 89 20 ı [email protected] ı www.mabobrussel.bewww.facebook.com/MariaBoodschaplyceum

INSCHRIJVINGENinfo op de opendeurdag en daarna op onze website

MARIA-BOODSCHAPLYCEUM

OPENDEURDAGZATERDAG 21 NOVEMBER, van 14 tot 18 uur

SAMENLEVING > HOGERE OPLEIDING EN CULTURELE TABOES LEIDEN TOT DALING STERFTE BIJ JONGEREN

WIE SCHOOLLOOPT,

Hoe kan Brussel gezondheid en welzijn van zijn jonge inwoners verbeteren? De Grande doet in haar doctoraat aanbevelingen.

1. INVESTEER IN ONDERWIJS

“Er is veel meer schooluitval dan in de andere twee gewesten. Brussel moet ver-der inzetten op onderwijs, wat indirect de gezondheid van jongeren zal verbeteren. Dat betekent: gemotiveerde leerkrach-ten, en voldoende extra middelen voor scholen die het nodig hebben. Buiten de schoolcontext kunnen ook huiswerk-begeleiding of lidmaatschap van een jeugdbeweging helpen de talenten van jongeren te ontplooien.”

2. GA KANSARMOEDE TE LIJF EN BEGELEID NAAR WERK

“Er zou veel meer geïnvesteerd moe-ten worden in kinderen die in armoede opgroeien. Ik denk bijvoorbeeld aan Kot Autonome Provisoire (KAP), een proef-project van het OCMW van Sint-Gillis. Doelpubliek zijn 16- tot 25-jarigen die een crisis doormaken door moeilijkhe-den binnen het gezin of op school, of in aanraking zijn gekomen met het gerecht. Ze bieden hun een tijdelijke huisvesting aan en begeleiden hen richting toekomst. Dit soort interessante initiatieven worden vaak maar beperkte tijd gefi nancierd, terwijl ze een duidelijk succes hebben.”

3. STEL MOBILITEITSPLAN OP DAT REKENING HOUDT MET DE ZWAKKE WEGGEBRUIKER

“Rekening houdend met de opmars van de fi ets.”

4. VERBETER DE MENTALE GEZONDHEID VAN JONGEREN

“Geef meer aandacht aan de mentale gezondheid van jongeren, die op school of in jeugdorganisaties op een laagdrem-pelige manier zouden moeten kunnen praten over hun problemen of zorgen. Met rollenspelen bijvoorbeeld. Wie zich niet goed voelt, vindt nu de weg niet.” SDS

‘BRUSSEL, INVESTEER IN ONDERWIJS’

Het boeiend aan Thatcher was natuurlijk dat ze woord hield, ook toen de Argen-tijnen de Falklandeilanden binnenvielen en Margaret écht bereid was oorlog te voeren. In die zin is het natuurlijk goed nieuws voor wanneer Grouwels ooit op-nieuw minister zou worden: valt er hier eindelijk nog eens iets te beleven.

De Brusselse soldaatjes in dat scenario kunnen dan maar beter goeie broeken dragen. U lacht, maar in de politieraad van Brussel-Elsene beklaagt Elsens MR-raadslid Solange Pitroipa zich over het feit dat de fl ikken van die zone tegen-woordig een mindere kwaliteit broek dragen. Goed nieuws dat de liberalen zich daar mee bezighouden, overigens: zo zijn er echt geen vakbonden meer nodig.

weer eens belachelijk had gemaakt, en dat het om een rattenverdelging ging.

Ja, ga er maar eens aan zitten, Schep, aan dat Nederlands. Misschien moet Jef Van Damme eens een Assimil-taalgids aan de MR-burgemeester cadeau doen bij wijze van statement. Is ook ooit eens gebeurd in Elsene, waar de nog meer Nederlandson-kundige Willy Decourty er een kreeg van... Ja, van wie eigenlijk? We zijn het vergeten.

Maar, dus: uw commentator moest op zoek naar een ander middel om consul-tants weg te jagen. Na hard nadenken kwamen we tot volgende oplossing: nor-male tarieven. Beter dan ratten.

STERFT MINDER JONG

NETHEID > FADILA LAANAN (PS) WIL VOORUIT MET SORTEREN, MAAR OOK NIET DWINGEN

‘VERPLICHTEN IS AUTORITAIR’BRUSSEL – Staatssecretaris voor Netheid Fadila Laanan (PS) wil de Brusselaar aanzetten tot meer en beter sorteren. Zij trekt daarvoor meer geld uit. Maar toch wordt de gft-zak niet verplicht, en de invoe-ring ervan uitgesteld.

Staatssecretaris Laanan heeft de taak de Brusselaars tot sorteren aan te zetten, en zij neemt die taak ernstig. Kijken we bijvoorbeeld naar wat ze zegt over de vele kleine be-drijfjes die meer dan 30 liter afval produceren maar blijven volharden in de boosheid en hun bedrijfsafval in een restafvalzak blijven steken in de plaats van in speciaal voor hen voorziene zakken: “Dat enerveert me mateloos. Het moet maar eens gedaan zijn met al die durum- en snackhuizen die de wet omzeilen. Binnenkort geen contract met Net Brussel als je meer dan 30 liter pro-duceert? Dan ga je betalen.”Met de invoering van een oranje zak voor het groente-, fruit- en tuinafval (gft) is het echter iets minder van

moeten. Die zak zal vrijblijvend te gebruiken zijn. “Verplichten is auto-ritair. Misschien werkt dat in Vlaan-deren, maar hier merken we dat het op vrijwillige basis al genoeg ge-beurt,” zegt Laanans woordvoerder. “Een meerderheid van de gezinnen die het proefproject ( in zes gemeen-ten, red. ) met de oranje zak zal uit-voeren sorteert groenafval.”De invoering van de oranje zak stelt Lanaan eveneens uit. Normaal ge-zien was dat voorzien in de lente van 2016, nu wordt het de herfst. “Ver-mits de uurregeling bij Net Brussel door de veranderde ophaalregeling danig door elkaar wordt geschud, geven we wat meer tijd. Daar heb-ben we het advies van de vakbonden gevolgd. En alle 19 gemeenten, met hun verschillende eigenheid, moe-ten ook mee zijn. Vandaar dat meer tijd geen slecht idee is. Bovendien: het begin van de herfst is voor veel mensen een nieuw begin.”De gemeenten krijgen ook tien mil-joen euro van Net Brussel om mee te kunnen met de verandering. CD De invoering van de gft-zak in Brussel laat nog even op zich wachten. © BART DEWAELE


ADVERTENTIE

AIRPLANE • SHAMAN FESTIVALTHE IMAGINARY SUITCASE • AUBIN

ANGSTRÖM • STEFAN DIXON TOMMY GREEN & THE BLUESMACHINE

MAAR OOK JOHAN VERMINNEN, DE FANFAAR, DOP MASSACRE AKA DJ SAUCISSE, STEFAN CORBESIER

EN PAUL MICHIELS

14 NOVEMBER 2015 • AB CLUBANSPACHLAAN 110, 1000 BRUSSEL

TICKETS WWW.ABCONCERTS.BE

DE SMET BRUSSELSNORTH ASSE-ZELLIKSOUTH UKKEL-DROGENBOS

DE WEIK VAN’T BRUSSELS

de langste weik van’t joêr

9 november > 7 december 2015

be.brusseleir vzw presenteert

www.bebrusseleir.be

ADVERTENTIE

EEN UITERST DELICATE ZAAK

GESCHIEDENIS > EXECUTIE VAN VERZETSSTRIJDER EUGÈNE PREDOM

I n oktober 1942 komt Jan Stap-paerts, adjunct-commissaris van de politie in Kuregem, een

groepje jongeren op het spoor dat de huizen van collaborateurs bekladt met teksten als ‘Ici traitre Rex’. Een van de jongens biecht alles op en suggereert dat zijn groepje verbon-den is aan een verzetskern die in heel Brussel opereert en zelfs bom-aanslagen pleegt. Stappaerts begint een onderzoek en licht het parket in, dat de gerechtelijke politie inscha-kelt. Die politiedienst geniet meer

BRUSSEL - Maakte het Belgische gerecht een inschattingsfout bij de zaak van Eugène Predom, de 27-jarige Anderlechtse huisschilder en verzetsstrijder die op 13 januari 1943 door de Duitsers wordt gefusilleerd? Een reconstructie, 73 jaar na de feiten.

13 januari stelt de bezetter 20 ‘ter-roristen’ terecht ter vergelding voor aanslagen die de week ervoor zijn gepleegd op leden van de Wehr-macht in Brussel. Eugène Predom is een van hen.

Met bloed besmeurde handenHet bericht van Predoms executie verschijnt enkele dagen nadien in de kranten. De procureur-generaal stelt de procureur des Konings op de hoogte, maar verder gebeurt er voorlopig niets. De magistratuur verkeert op dat moment dan ook in zwaar weer: sinds enkele weken worden een aantal prominente ma-gistraten als gijzelaars vastgehou-den in de citadel van Hoei als gevolg van de oplopende conflicten met de bezetter. Toch gaat de dood van Predom niet bepaald onopgemerkt voorbij. In mei 1943 verschijnt in het sluikblad Justice Libre een zeer kritisch stuk dat de magistraten die de zaak-Predom behandelden aanklaagt. De makers van het blad richten zich in enkele brieven ook direct tot de betrokken onderzoeks-rechter en de procureur-generaal. Vooral aan het adres van de laatste is het oordeel hard: “Vos mains sont à jamais teintées du sang de Predom”. Kopieën van de brieven worden onder de rest van de magistratuur verspreid. De onderzoeksrechters protesteren nu ook rechtstreeks bij de procureur des Konings dat ze niet langer zaken willen behande-len als die vervolgens door de be-zetter worden opgeëist. Hij is niet degene die overtuigd moet worden: direct nadat Predom en zijn vrien-din naar de Duitse afdeling van de gevangenis zijn overgeplaatst, heeft de procureur des Konings de leden van de gerechtelijke politie al in het geheim opdracht gegeven ieder on-derzoek te staken als het erop lijkt dat een aanslag door het verzet is gepleegd. Op die manier hoopt hij misstappen zoals bij Predom in de toekomst te voorkomen. Als de pro-cureur in januari een beroepsverbod krijgt, volgt zijn opvolger die lijn. In de zeer hiërarchische wereld van de magistratuur is de goedkeuring van de leidinggevende echter van cru-ciaal belang. In dit geval is dat de procureur-generaal van het Hof van Beroep van Brussel. Het duurt nog tot juni 1943 voordat hij in verhulde termen groen licht geeft aan deze praktijk.

BuitenvervolgingstellingNa de bevrijding dient de vriendin van Predom een aanklacht in tegen een bij de zaak betrokken magistraat

‘Le Drapeau Rouge’ van 28 oktober 1944.


macht namelijk de bevoegdheid voor de opsporing en vervolging van aanslagen op collaborateurs volle-dig toevertrouwd aan de Belgische justitie. Als de Duitsers er achter komen dat daarvan niets terecht-komt, zouden ze die zaken zelf gaan berechten, met zware straffen voor de verdachten tot gevolg. Zo redene-ren althans de magistraten.Predom en zijn vriendin worden aangehouden en vastgehouden in de Belgische sectie van de gevange-nis van Sint-Gillis. Ondertussen is

Het graf van Predom op het ereveld der gefusilleerden.

‘Het Laatste Nieuws’ van 15 januari 1943.

en medewerker van de gerechtelijke politie. Het Belgische auditoraat-ge-neraal, dat verantwoordelijk is voor de berechting van collaborateurs, opent een onderzoek. Dat onderzoek sleept meer dan twee jaar aan, om-dat het om een uiterst delicate zaak gaat. Er zijn immers allerlei hoge en lage magistraten bij betrokken die bekendstaan als ‘goede vader-landers’. Alleen politiecommissaris Stappaerts heeft een collaboratie-profiel, maar hij kan niet meer wor-den berecht: in augustus 1944 is hij door het verzet vermoord. Uiteinde-lijk wordt de hele zaak buiten vervol-ging gesteld. Voor de magistratuur was de zaak-Predom een bedrijfsongeval. Door de zeer ingewikkelde en steeds ver-

anderende afspraken met de bezet-ter is het misgelopen, ondanks de goede intenties van de betrokken magistraten. Er zijn inderdaad geen aanwijzingen dat de magistraten kwaad in de zin hadden met Pre-dom. Achteraf beschouwd was het naïef om te geloven dat de bezet-tingsmacht een verzetsman aan het Belgische gerecht zou overlaten, zelfs als hij (nog) geen geweld had gepleegd. Uiteindelijk is de zaak-Predom een schrijnend voorbeeld van de levensgrote gevolgen van on-duidelijkheid over bevoegdheden en tekortschietend inschattingsvermo-gen. In die zin kunnen we er ook in vredestijd nog het een en ander van leren.� Jan�Julia�Zurné

vertrouwen van de magistraten dan de lokale politie. De medewerkers van de gerechtelijke politie weten dat ze zich in dit soort zaken niet te vlijtig moeten opstellen en even-tuele verzetsmensen niet in gevaar mogen brengen.Dat is echter buiten Stappaerts ge-rekend. Deze politiecommissaris is de bezetter goed gezind en laat de zaak niet zomaar rusten. Als de ge-rechtelijke politie een huiszoeking uitvoert op zoek naar meer informa-tie, zorgt Stappaerts dat hij daarbij aanwezig is, ook al is hij daarvoor helemaal niet bevoegd. Er worden communistische pamfletten gevon-den en niet veel later komen de po-litiefunctionarissen Eugène Predom op het spoor, de leider van het ver-zetsgroepje. Hij ontkent alle betrok-kenheid. In het appartement waarin hij met zijn vriendin woont, worden echter explosieven gevonden. Het parket durft de zaak nu niet meer onder het tapijt te schuiven. Enkele weken eerder heeft de bezettings-

een hoge Duitse ambtenaar toch op de hoogte geraakt van de hele zaak. Hij laat de gevangenen overbrengen naar de Duitse afdeling van de ge-vangenis, de verontwaardigde pro-testen van de procureur des Konings en procureur-generaal ten spijt. Op

Jan Julia Zurné werkt aan het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij (Cegesoma) aan een doctoraat over de houding van de Belgische magistratuur en politie tegenover het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het onderzoek maakt deel uit van de Interuniversitaire Attractiepool (IUAP) ‘Justice and Populations. The Belgian Experience in International Perspective, 1795-2015’.

TERUG NAAR TOEN > 140 JAAR NA VOLKSTOELOOP VOOR LUCHTBALLON L’UNIVERS BOVEN WARANDEPARK

VAN DE VAL VAN L’UNIVERS TOT DE HOGE VLUCHT VAN DE DRONE

L uchtvideo of -fotografi e met de gyroscopische camera die in een drone (onbemand vlie-

gend toestel red.) zit ingebouwd, het

op Cuba - in totaal meer dan 1.500 vluchten - maakten van Godard, die ook aeronaut van de Oostenrijkse keizer was, een legende. Het was ook in de Parijse Hippodrome dat Nadar vanuit een ballon in 1858 de eerste luchtfoto’s nam.

OntvangstenOp zondag 31 oktober 1875 liet Godard in het Warandepark zijn grote luchtballon L’Univers op. De volkstoeloop moet niet min ge-weest zijn. Zelfs koning Leopold II en zijn broer prins Filips, graaf van Vlaanderen, tekenden present. De koning schonk Godard vijfhonderd francs , net voor hij uit het park ver-trok. Het anekdotische relaas van L’Univers staat zwart op wit in het bericht van ‘ t Vliegend Blaadje. Lees mee: “ De L’Univers van Godard is te Brussel voor de laatste maal opgeste-gen. Even voor vier uur verliet zij het Park en werd door een oostenwind westwaarts gedreven; 12 passagiers, waaronder een dame, mevrouw Té-res, maakten met Godard zelf een gezelschap uit, dat noodlottigerwijs 13 personen telde. Menschen echter, die zoo hoog zweven, zijn boven bij-geloovigheden verheven. Zonder den minsten schok te voelen, kwam de luchtballon bij het dorp Goyck neer, tien minuten over vijven. Hooger dan 1.400 meter was zij niet geweest. De boeren vlogen gelijk overal op het ge-vaarte toe, om de reizigers een duur te betalen gastvrijheid te verleenen. Hoeveel het Godard gekost heeft den dorst te lesschen der welwillenden, die hem geholpen hebben zijn ballon van gas te ontlasten, om haar naar ‘t station van Ninove te vervoeren en den boer schadeloos te stellen voor het gebruik van zijn land, waarop niets stond, het gaat alle grenzen van ‘t waarschijnlijke te buiten. In dit op-zicht doet de heer Godard in ‘t Noor-den veel menschenkennis op. Geluk-kig kan de luchtreiziger het betalen. De ontvangsten voor zijn vertrek uit ‘t Park te Brussel, bedroegen 7.794 francs. De helft daarvan was volgens afspraak voor de armen, de andere helft hield hij over tot bestrijding van zijn reiskosten. ”

Geen toelatingTot zover de ballonvaart in hartje stad 140 jaar geleden. Inmiddels wordt al eens een drone boven het Warandepark gespot. Mogelijk een interventievlucht in het kader van veiligheidsmaatregelen, wie zal het zeggen. Enkele bedrijven die met hun droneactiviteiten al de nieuwe markt bewerken, zien het afblokken van vluchten in stedelijk gebied met lede ogen aan. Er is het probleem van privacy, van vliegtuigvlucht-routes uit het naburige Zaventem, van terreurdreiging,... Dronerally’s op kleine hoogte of aan een kabel kunnen nog, luidt het bij een Ander-lechts bedrijf. Maar voor elke vlucht boven de tien meter moet een aparte aanvraag worden ingediend bij de gemeente. Brussel-Stad doet het moeilijkst met systematisch nega-tief advies of geen antwoord op de vluchtaanvragen, stelt men. Het is duidelijk dat de lokale overheid elk beeld met vogelperspectief vanuit een drone boven het centrum wil vermijden.� Jean-Marie�Binst

De ontvangsten voor het ballonvertrek uit het Park te Brussel bedroegen 7.794 francs. De helft daarvan was volgens afspraak voor de armen.

BD

W R

EGIO

BRUSSEL – “Even voor vier uur verliet zij het Park.” Zo werd geschreven over de enorme heteluchtballon L’ Univers die op zondag 31 oktober 1875 in het Warande-park opsteeg. Van daaruit keken dertien passagiers, gedreven door oosterwind, neer over Brussel, Molenbeek en de landerijen van Anderlecht tot Gooik. 140 jaar later is het voor een drone niet zo makkelijk meer om vanuit de lucht de stad te bespieden.


wordt zelden of nooit toegestaan in Brussel-Stad. De regelgeving waar de federale regering aan sleutelt, remt de economische bedrijvigheid vooralsnog af. Inmiddels kreeg het woord drone zelfs een negatieve connotatie, en wordt het door Es-pace Drone - het Nationaal Oplei-dingscentrum voor het Telebesturen van Drones - al herdoopt tot RPAS (Remotely Piloted Aircraft Systems). Waarom die RPAS uit het luchtruim boven hartje stad wordt geweerd, le-zen we verder. Eerst even terug in de tijd, met voorvadertje luchtballon.

BallonlegendeSoms moet men te rade gaan bij de noorderburen en hun uitstekende verslaggevers-correspondenten om meer over de fait divers in Brussel te weten te komen. Zo lezen we in een

bericht van 6 november 1875 in t Vliegend Blaadje: algemeene nieuws- en advertentiebode voor den Hel-der en omstreken , de negentiende-eeuwse voorganger van de Helderse Courant. Het bericht gaat over een vlucht vanuit Brussel, ingericht door de Franse ballonvaarder Eugène Godard. De laatste twee jaar van zijn leven verhuisde hij naar Brussel, en hij stierf hier ook in 1890. Architect en ballonbouwer Godard werd eerst in Frankrijk beroemd als aeronaut om de bouw en perfectionering van de heteluchtballon. Ruim acht-tien luchtballons en vijftig gasbal-lons heeft de man op zijn palmares staan. Daarmee klopte hij verschil-lende wereldrecords op het vlak van vliegtijd, hoogte en afstand. Toe-gegeven, er zat ook eens een fataal ballonaccident bij, zoals in 1876 in

het Franse Montreuil. Maar zijn bal-lonvluchtdemonstraties in Europa, talloze Amerikaanse steden en zelfs

ADVERTENTIE

Deze dienst wil u de nodige informatie bezorgen om u wegwijs

te maken in uw zoektocht naar mogelijkheden, voorzieningen voor

personen met een handicap

Bezoeken enkel op afspraak

0800-15045�alle werkdagen van 9 tot 12u30,

maandag, dinsdag en donderdag van 13 tot 15u30

Puzzel

[email protected]

© W

IKIM

ED

IA

ADVERTENTIE

De OCMW-nieuwbouw van het woon- en zorgcentrum Bloemen-dal/Val des fleurs is in gebruik genomen. Alle 120 kamers zijn meteen bezet, en de wachtlijst telt al een veertigtal senioren.

In zeventien maanden tijd is Bloe-mendal 2, een functioneel en luch-tig rusthuiscomplex op de hoek van de Broekweg en de De Selliers de Moranvillelaan, verrezen. De bouw heeft veertien miljoen euro gekost. De helft is betaald door het OCMW, de andere helft door de Gemeenschappelijke Gemeen-schapscommissie van het gewest. Drie verdiepingen werden ingedeeld met kamers van 25 vierkante meter. Ter vergelijking: in het oude Bloe-mendal (gebouwd in 1964) waren de kamers gemiddeld 11 vierkante meter groot. Van de 120 senioren en zorgbehoevenden krijgen ongeveer 40 mensen met dementie de derde verdieping toegewezen. “Nu al is Bloemendal volzet,” stelt OCMW-voorzitter Jean-François Culot. “De

oud-bewoners van Bloemendal 1 mochten mits 5 procent toeslag op de oude dagprijs een kamer kiezen. Voor nieuwe residenten is de dag-prijs 57 euro, all-in.” Daar hoort ook een koelkast, flatscreen-tv en wifi op de kamer bij. Op dit moment be-draagt de wachttijd drie maanden. Inwoners van de gemeente, of men-sen met familie in Berchem krijgen voorrang. Voor de patiënten die ontslag nemen uit het Berchemse Valida-revalidatiecentrum geldt de-zelfde regel.Het pand is uitgerust met alle dien-sten die een zorgbehoevende zich kan wensen: van restaurant (ook voor dagbezoekers) over wellness- en kineruimte tot kapsalon, poly-valente zaal, lounge én gemeen-schapstuin. In de binnentuin is een wijngaard aangelegd. Culot: “Nu al staan er een vijftigtal wijnstokken van de Chardonnay-druif. Bedoe-ling is dat we er nog Pinot Meunier bij planten. Dan kunnen we cham-pagne maken.” � Jean-Marie�Binst

All-in, misschien met champagne uit de tuin

SINT-AGATHA-BERCHEM > NIEUW OCMW-ZORGCENTRUM BLOEMENDAL

In september 2014 sloot het politiecommissariaat op de Louis Lepoutrelaan voor herstellingswerkzaam-heden. Meer dan een jaar later is het nog niet open, ook al zou de renovatie maar drie maanden duren. “Slechte communicatie tussen politie en gemeente,” zegt toekomstig burgemeester Dominique Dufourny (MR). Eind deze maand nog moet het alsnog opnieuw open gaan.

Gemeenteraadslid Geoffrey Roucourt (Ecolo) vraagt zich namens omwonenden af waarom de renovatie-werkzaamheden zo lang aangesleept hebben, en waar-om de politie minder in de wijk aanwezig was gedu-rende die periode. “Oorspronkelijk zou het maar drie maanden duren, want alleen de benedenverdieping zou aangepakt worden. Uiteindelijk zijn ongeruste buurt-bewoners zelf naar de pers moeten stappen omdat ze geen antwoorden kregen,” zegt Roucourt.Volgens waarnemend – en tevens toekomstig – bur-gemeester Dominique Dufourny is het lange uitstel te wijten aan slechte communicatie tussen gemeente en politiezone. Daar komt nog eens bij dat de werk-zaamheden slecht ingeschat waren en er meer moest gedaan worden dan oorspronkelijk voorzien. Men was zelfs vergeten dat de glazen aan het onthaal gepant-serd moesten zijn. Bij wie de fout daarvoor lag is echter niet duidelijk. Dufourny erkent wel dat de communi-catie beter moet. Normaal gezien zou het commissa-

Commissariaat Lepoutre al meer dan jaar dicht

ELSENE > KRIJGEN ONGERUSTE BUURTBEWONERS DEZE MAAND NOG POLITIE TERUG?

© G

OO

GL

E STR

EE

T VIEW


riaat voor het einde van oktober - nu dus - opnieuw de deuren moeten openen. Pogingen van deze krant om meer te weten te komen over de fout werden door het kabinet van de toekomstige burgemeester beant-woord met de belofte dat er later nog een persbericht zou volgen.Oppositieraadslid Roucourt zegt nog verbaasd te zijn over zoveel slechte communicatie tussen de techni-sche diensten en de politiezone Brussel-Elsene. � CD

Surf snel naar jobs.mivb.be

EN BRENG BRUSSEL MEE IN VERVOERING

WORD TECHNICUS BIJ DE MIVB.Als technicus bij de MIVB sta je altijd klaar voor de Brusselse reizigers. Met je inbus op zak laat je meer dan enkel onze voertuigen gesmeerd lopen. Want werken aan de MIVB, dat is werken aan de toekomst van Brussel. En jij, ben jij er klaar voor om een sleutelrol te spelen binnen de MIVB?

Wat wij aanbieden:• Een verrijkende job in een

dynamische onderneming• Een interessant salaris• Extralegale voordelen• 35 dagen verlof

Beantwoord je aan dit profiel?• Technisch diploma (elektriciteit,

(elektro)mechanica, bouw,…)• Flexibel en durver• Ambitieus• Liefde voor Brussel

Sleutel mee aan de MIVB Sleutel mee aan de MIVB

In juli 2014 was het commissariaat nog open. Ondertussen is het al een jaar dicht.

Jos Vandenbreeden in het Justitiepaleis met de affiche van het zinkende Flageygebouw anno 1997. De geschiedenis herhaalt zich. © IVAN PUT

OPINIE > JOS VANDENBREEDEN TREKT AAN ALARMBEL BIJ ERFGOEDBEHEER

JUSTITIEPALEIS OP WATCH LIST: WAT NU?

‘H et beginsel van de moder-ne tijden is om gebouwen eerst te negeren en ze ach-

teraf te restaureren,... Bekommer u zorgvuldig om uw monumenten, en het zal niet nodig zijn om ze te res-taureren”, schreef kunstcriticus en kunstenaar John Ruskin in 1849 in zijn nog steeds invloedrijk essay The seven lamps of architecture, the lamp of memory (integraal te consulteren op books.google.be). Die wijze raad van Ruskin is nog steeds actueel voor veel monumenten en dus ook voor het Brusselse Justitiepaleis.Het dossier voor de kandidatuur van het Justitiepaleis werd vanuit het Sint-Lukasarchief op mijn initiatief eind februari 2015 overgemaakt aan

het World Monuments Fund. Een internationale jury van specialisten op het vlak van de vrijwaring van het werelderfgoed koos uit 184 inzen-dingen in 36 landen 50 bedreigde sites, van de prehistorie tot de twin-tigste eeuw. Op 15 oktober 2015 werd de Watch List 2016-2017 van risicovol en bedreigd werelderfgoed tijdens een persconferentie in New York bekendgemaakt. Het World Monuments Fund raadt de Belgische overheid aan om werk te maken van een grondige reha-bilitatie van het Justitiepaleis. Een chronisch gebrek aan onderhoud sedert de jaren vijftig, onbeslist-heid in de besluitvorming en totaal gebrek aan visie op de toekomst van

het unieke monument brachten het Justitiepaleis, ontworpen door ar-chitect Joseph Poelaert en gebouwd tussen 1866 en 1883, in een angst-wekkende toestand van verwaarlo-zing en aftakeling. Sporadische en ongecoördineerde restauratiecam-pagnes konden de algemene bouw-fysische toestand ondertussen niet optimaliseren.Achttien jaar geleden, op 10 sep-tember 1997, riep het World Mo-numents Fund het toen leegstaande Omroepgebouw op het Flageyplein uit tot een van de 100 meest be-dreigde sites in de wereld. Het werd op de lijst 1998-1999 gezet, even-eens op basis van een dossier dat ik had ingediend. Bij de bekendma-king in New York publiceerden we de poster “zinkende pakketboot”. De nominatie van Flagey gaf de aanzet en was feitelijk de motor tot het openen van een ruim debat over de herbestemming, de renovatie en de restauratie van het verwaar-loosde gebouw. Een interdiscipli-

in het boek Studio 4 – Omroepgebouw Flagey, 1933-2002 (cf. e-book op www.samynandpartners.be). Wereldwijd verspreid kan de nomi-natie van het Justitiepaleis zowel negatief als positief worden geïnter-preteerd. Houden we het bij de posi-tieve weerklank, dan geldt het min-stens als een verwittiging en een ruggensteun vanuit het perspectief dat het World Monuments Fund na-streeft. Bovendien zal de organisatie gedurende de volgende twee jaar in nauw contact blijven en samenwer-ken met de lokale experten en or-ganisaties die de nu geselecteerde kandidaturen indienden.

Geïntegreerde aanpakHoewel het Justitiepaleis speci-fiek gebouwd werd voor justitie, staat het sedert een aantal jaren voor ruim de helft leeg en huurt de eigenaar 75.000 vierkante meter kantoorruimte voor justitie in ba-nale nieuwbouw rondom het Poe-laertplein. Een oplossing voor de leegstand in het Justitiepaleis werd zelfs in 2015 door de Regie der Ge-bouwen gezocht in het toekennen van een dure marktverkenningsstu-die voor de commerciële exploitatie door derden van 42.483 vierkante meter in de sokkel. De resultaten van deze totaal mislukte studie ver-dwenen prompt in de doofpot. En het recente voorstel van een pro-jectontwikkelaar en zijn architect om een gloednieuw Justitiepaleis te bouwen in de Regentschapsstraat met 26.000 vierkante meter kanto-ren is nog niet helemaal bekoeld.Nochtans biedt het Justitiepaleis unieke mogelijkheden om er een moderne justitie te organiseren te midden van een uniek kader. In 2012 werkten we vanuit de Poelaert Stichting beleidsprincipes uit voor het opstellen van een masterplan, een aanzet tot een geïntegreerde aanpak van de Campus Poelaert, waarin het Justitiepaleis een cen-trale plaats inneemt. Deze beleids-principes bieden zowel op program-matisch vlak, het herprogrammeren van de bestaande gerechtsfuncties binnen een ruimtelijke totaalbena-dering, als op architecturaal vlak unieke mogelijkheden. Denk maar aan de optimalisering van het ge-bruikscomfort in het hele gebouw, inbegrepen de veiligheidsvoorzie-ningen, het opvoeren van het da-gelijks en periodiek onderhoud om het gebouw maximaal in conditie te houden in relatie tot een gefa-seerde en weloverwogen renovatie en restauratie en het verder ontwik-kelen van de cultureel-toeristische en museale infrastructuur. Een blik op de juridische en organisatorische structuur van Bozar kan voor het Justitiepaleis een oplossing op be-heersmatig vlak in de hand werken. Met ruggensteun van het World Mo-numents Fund liggen nu alle kansen open om in actie te treden. Doen!

Jos VandenbreedenArchitecture Archive – Sint-Lukasarchief VZW

“Het Justitiepaleis biedt unieke mogelijkheden om er een moderne justitie te organiseren.”

BRUSSEL/NEW YORK - Het Flageygebouw werd pas gerehabiliteerd nadat Jos Vandenbreeden het als een van de honderd meest bedreigde sites in de wereld kon laten optekenen. Eenzelfde kans ziet de architect-directeur voor het Justitiepaleis, nu World Monument Watch het gebouw op haar lijst plaatste.


BDWOPINIE

naire werkgroep met specialisten en investeerders werd opgericht. Van-uit het Sint-Lukasarchief begeleid-den we het hele proces evenals het schitterende renovatie- en restaura-tieproject van architect Philippe Sa-myn. Vanaf 2002 werd het gerehabi-liteerde Flagey een succesverhaal en in 2004 beschreef ik dat hele proces

JOS VANDENBREEDEN:

BR

IEVE

N V

AN

LEZ

ERS

[email protected] Inburgering en

integratie

Naar aanleiding van het inter-view met Gunther Van Neste in BDW van 21/10/2015 wens ik het volgende te melden.

1. Was er een gezamenlijk project voor Brussel? De heer Van Neste, toenmalig directeur van het Huis van het Nederlands (HvN) was aan-wezig bij de eerste vergaderingen op BON om tot een gezamenlijk pro-ject te komen voor Brussel, nl. Bon, Foyer, HvN en Tolken. Zijn toen-malige stelling was duidelijk: het HvN wou en zou niet meedoen (wat nadien ook gebeurd is). Dacht ik daarom toen dat hij dit leukvond? Nee, ik dacht dat hij terecht een structureel probleem zag. Zoals allen rond de tafel, vonden we dat Brussel complexer ineenzat dan het toenmalige kabinet-Bourgeois oordeelde. De heer Van Neste was bij-gevolg de eerste die afhaakte om tot een gezamenlijk project te komen. Hij was er niet meer bij toen er, zonder HvN, een gezamenlijk project tot stand kwam op het kabinet-Grouwels, tussen Bon, Foyer en het Tolken. Mag ik hem voorstellen zich iets beter te informeren, bv. bij voormalig minister Grouwels? Ik ben bereid om in een dubbelinterview met hem de agenda’s boven te halen en de feiten te reconstrueren, met wat zowel hij als ik waar dan ook gezegd en gedaan hebben.2. Dat Antwerpen en Gent wél een apart statuut hebben gekregen om-dat de bestaande vzw’s daar constructief meegedacht hebben, is totaal uit de lucht gegrepen.3. Terug echter tot wat het echte voorwerp van discussie zou moeten zijn, namelijk het feit dat er in Brussel een fundamenteel spanningsveld bestaat tussen inburgering (nieuwkomers) en de intergenerationele en communautair-gewestelijke sociale cohesie, wat elders in Vlaanderen niet het geval is. Zo’n spanningsveld was er inderdaad ook tussen het HvN en BON. Ik aanvaard dat. Dat een directeur van een Agentschap, die eerst zelf zijn HvN uit de concertatie plaatste, dit spanningsveld vandaag herleidt tot een slogan als stoppen met “vzw’s die iets doen omdat zij dit zelf leuk vinden”, klinkt nogal vanuit de hoogte. Tot daar-aan toe. Maar het getuigt in mijn ogen vooral van een tekort aan kennis over en concrete ervaring met onderwerpen als sociale cohesie en par-tiële inclusie in multi-etnische grootstedelijke situaties. In mijn oren klinkt zoiets ook weinig loyaal.Ik ben gerust weerom bereid om in een dubbelinterview mijn erva-ringen terzake eens met de heer Van Neste te delen zodat de lezers begrijpen wat ik hiermee bedoel.

Johan Leman, Foyer

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar [email protected]. Schrijven kan naar BDW-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via [email protected]. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.


Sociale Verhuurkantoren (SVK)

Gegarandeerde huur elke maand

Verzekerd verhuurbeheer

Onderhoud van uw woning

www.fedsvk.be02 412 72 44

a

a

a

a

a

Verhuur uw woning

zonder risico en zonder zorgen

Hulp bij renovatie

Fiscale voordelen

ADVERTENTIE

Dom. Oliedom.

De Vlaamse gemeen-schap in de hoofdstad

werd even wakker geschud naar aanleiding van het voorstel van SP.A en Open VLD, in een omhelzing met Groen, om de Vlaamse Gemeenschapscommissie om te dopen tot Nederlandstalige Gemeenschapscommissie Brussel. Indien deze naamswijziging wordt doorgevoerd, zal ze een fundamentele im-pact hebben op de relatie tussen Vlaanderen en Vlamingen in de hoofdstad.De VGC kreeg haar benaming tijdens de Congressen van de Brusselse Vlamingen (1970-1985), en werd in het manifest van het derde Congres gefinaliseerd. Vlaanderen en de Brusselse Vlamingen sloten een on-verbreekbaar politiek verbond: Vlaanderen ondersteunde haar gemeenschapsgenoten in de hoofdstad, de VGC voerde het beleid hier uit, verbreedde waar nodig, en legde eigen accenten. De VGC werd de motor voor de Vlamingen in de hoofdstad, vormde een vangnet voor het afwezige Vlaamse beleid in de gemeenten, of, werd complementair met het gemeente-lijke beleid, waar dat mogelijk was. De VGC werd zelf bedenker en initiatiefnemer op tal van beleidsdomeinen, met de steun van Vlaanderen.Vandaag is de situatie weinig veranderd. De VGC krijgt weliswaar meer middelen van het Hoofdstedelijke gewest, maar vooral als de nood bij de Franstaligen om hun eigen be-leid te kunnen voeren, groot genoeg is. Met veel tegenzin wordt regionaal de 20/80-regel toegepast. De Vlaamse schepen, die zorgt voor een extra inkomen voor de negentien gemeenten, slaagt er nog steeds niet in deze middelen voor een eigen beleid te weerhou-den. Ze vallen overal in de algemene begro-tingsmiddelen. Evenmin worden de cultuur-

spreidende middelen op een 20/80-regel verdeeld in de gemeenten. Er wordt gehan-deld bij de gratie en het humeur van de ene of de andere burgemeester.De Franse gemeenschap krijgt echter wel door het regionale financieringsmechanisme een grotere greep op het Vlaamse beleid. Het scholenbouwproject van het gewest is een voorbeeld van een al dan niet geslaagde poging om het Vlaamse beleid naar geweste-lijke hand te plaatsen.De mogelijke beslissing tot naamswijziging heeft een directe impact op de visie van de Vlaamse politieke wereld op Brussel. Het betekent dat de Vlaamse Gemeenschap in de hoofdstad de relatie tot Vlaanderen herleidt tot een tweederangs contract, en uitdrukke-lijk deze met de Franstalige gemeenschap in Brussel vooropstelt.De huidige Vlaamse politieke generatie in Brussel zet ook de financiering van de Brus-selse Vlamingen (de 300.000 norm) hiermee op de helling. Ze zal op termijn bijkomende middelen moeten zoeken in haar eigen Ge-west. De miljoenenstroom vanuit Vlaande-ren voor onderwijs, kinderdagverblijvenbe-leid, lokaal cultuurbeleid, bibliotheekwezen, ... komt onder zeer zware politieke druk te staan.Beseft men in de VGC dan niet de politieke betekenis van het feit dat zij instappen in een Franstalig netwerk, dat een vijftal jaren geleden uitdrukkelijk heeft gekozen voor de WalloBrux as? De Brusselse Franstaligen willen met de Walen hun gemeenschaps-beleid verder uitbouwen, sommigen willen zelfs de Cocof ontbinden. De keuze van de huidige Vlaamse politieke generatie leidt tot de ontbinding van de Vlaamse gemeenschap in de hoofdstad als politiek en institutioneel begrip.

Walter Vandenbossche, Ereondervoorzitter Brussels Parlement

Gele zak

In BDW van donderdag 8 oktober 2015 lees ik het opi-niestuk over het afschaffen van de gele zak door TV-Brusselreporter Nico Cardone. Het beginidee is niet slecht. Maar ik heb toch een aan-tal vragen. Het papier binden met een koord. En als er vele kleine stukken karton of papier tussen zitten? Bij snel opladen door de vuilnismannen zullen die ertus-senuit vallen, en op de stoep of op straat blijven liggen.“Waarschuw Brusselaars om hun papier niet in de plensende regen te zetten.” Goed!? Mensen zijn ver-plicht te sorteren. Het is verboden om de zakken voor een bepaald uur buiten te zetten. En de zakken mogen niet worden buitengezet bij ‘plensende regen’.Werkende mensen die vroeg vertrekken, kunnen het papier buitenzetten bij vertrek. Maar moeten gepen-sioneerden dan ‘s morgens om zes uur het bed uit om het papier buiten te zetten, om die regen te vermijden?

(Dat men de weerman de regen doet verbieden).

Roger Gillyns, Sint-Pieters-Woluwe

Correctie

In het artikel ‘Na de Smurfen de Timmersdieren’ in BDW van 22/10/15 stelt prentenboeken-maker Leo Timmers onterecht dat Annie M.G. Schmidt geen kinderen had. Dat neemt hij terug, gezien de kinderboekenschrijfster één zoon had.

© U

ITGE

VER

IJ ATLA

S CO

NTA

CT

DE CULTUUR- EN VRIJETIJDSBIJLAGE VAN BRUSSEL DEZE WEEK

© IVA

N P

UT

LITERATUUR > EVEN STERK ALS OPMERKELIJK DEBUUT VAN BRUSSELAAR MICHAEL BIJNENS

ALS JE MOEDER ÉCHT EEN HOER IS

SCHAARBEEK - Cinderella was nog maar net uit of de auteur, Michael Bijnens, mocht het al gaan uitleggen in de belangrijkste televisietalkshows van Vlaanderen en Nederland. Na drie weken was de behoorlijk dikke roman al aan een derde druk toe, en op de pas afgelopen Frankfurter Buchmesse werden de Duitse vertaalrechten meteen verkocht voor een vrij groot bedrag.

E en en ander zal wel te maken hebben met het onderwerp: Cinderella gaat over het leven van de prostituee Iris Van-

damme en haar zoon Michael Baetens, die haar pooier wordt. Bovendien laat Schaarbe-kenaar Bijnens geen twijfel bestaan over de autobiografische achtergrond van het verhaal. Desgevraagd getuigen zowel hij als zijn moe-der uitvoerig en onverbloemd over hun bele-venissen in het prostitutiemilieu. Bijnens, die ook theatermaker is, maakte tijdens zijn stu-dies aan het Rits zelfs een theatervoorstelling over hun gedeeld levensverhaal, waarin zijn moeder zowat zichzelf speelde.Maar belangrijker dan die mediagenieke ver-koopsargumenten is dat Cinderella een ver-draaid goed geschreven roman is, waarvan geen enkele bladzijde je onverschillig laat. Het is een ongecensureerd, zelfverzekerd boek met misdaadelementen, zwarte humor en meedogenloze bespiegelingen over geld, ge-weld, liefde, seks en onze condition humaine.

In het boek laat Michael Baetens regel-matig weten dat hij een boek aan het schrijven is over wat hij allemaal mee-maakt. Zat jij ook al lang met dit boek in je hoofd?Michael Bijnens: “Voor ik op het Rits zat, was het schrijverschap eerder een abstract

“Het is een afrekening en een liefdesverklaring - maar wel een die zodanig druipt van de walging dat je die er eerst af moet poetsen voor je de liefde voelt”


haal wat is aangepast, is even wezenlijk. Het zou er voor sommigen op kunnen lijken dat een uitgever mij gevraagd heeft omdat ik een hoerenzoon ben die wat kan schrijven, maar zo is het niet gegaan.”

Je moeder is blijkbaar ook heel tevreden met het resultaat.Bijnens: “Toen ik op het Rits die solo met haar maakte, stond ze twee dagen voor de première enthousiast met twee teelbalklem-men te zwaaien: ‘De mensen gaan dat goed vinden.’ Iedereen was het er ook over eens dat ze dat stuk als een natural heeft gespeeld. Zij is dan ook een natuurlijke actrice. Zet vier, vijf vrouwen samen in een bordeel, drenk ze in drank en drugs en laat ze vechten om het-zelfde stuk vlees en dezelfde portemonnee, dan krijg je goed theater te zien. Ze veranderen hun namen in Rachella en Jennifer, en spelen de hele tijd manipulatieve spelletjes.”“Er zit natuurlijk ook een amusante patholo-gie in haar acceptatie en waardering van dit boek. Ze is best wel aandachtsgeil. In het bor-deel leest ze hele hoofdstukken van het boek voor waarbij ze zich identificeert met haar fic-tieve personage. Mensen zeggen dat ik in het boek hard ben voor haar. Maar of ik nu schrijf dat ze in een bad vol modder haar lelijke kut zit kaal te scheren of zingt als een soulzange-res met een gezwel op haar keel: zij vindt dat allemaal geen punt.”

Uit de schaamteloze beschrijvingen van de veelsoortige rotzooi spreekt ook een vreemd soort vrijheidsgevoel. Bijnens: “Vrijheid komt in het boek zowel op negatieve als op positieve manier aan bod. Als mijn vriendjes door hun ouders van

verklaring - maar wel een die zodanig druipt van de walging dat je die er eerst af moet poet-sen voor je de liefde voelt.”

Voor Baetens helpt het beschrijven van de waanzin hem ook te begrenzen.Bijnens: “Voor mij maakte het de onderlinge verbanden tussen de figuren in het leven van mijn moeder alvast behapbaar. Zij heeft zowat elke week een compleet nieuwe achterban die

nog een ver gevolg van?Bijnens: “Zou kunnen. Waar mijn moeder houvast ging zoeken bij een ander, ben ik het misschien in mijzelf gaan zoeken door voor mezelf een personage te construeren dat heel erg moest verschillen van het milieu waarin ik opgroeide. ‘Niemand helpt mij!’ zei mijn moe-der vaak. Dan antwoordde ik dat zelfs ik haar niet kon helpen. Ik wist hooguit wat ik met mijzelf moest doen. Op een bepaald moment had ik zelfs een lidkaart van de Open VLD, ik was klaar om hardcore liberaal te worden.”

Dat doet denken aan de scène waarin de moeder een burgemeester om hulp gaat vragen, waarop die de zoon treiterig een stuk chocola voorhoudt en zegt dat hij er zelf maar voor moet zorgen dat hij ook zo’n stuk te pakken krijgt.Bijnens: “Die scène laat in het boek een po-litieke spanning ontstaan die ik nog altijd honderd procent verpersoonlijk en die onop-losbaar blijft. Je moet het zelf uitzoeken, maar je hebt ook hulp van buitenaf nodig.”

Uiteindelijk blijf je je moeder wel bijstaan. Zit er in sommige pooiers ook iets van een OCMW-medewerker?Bijnens: “Ze zijn er soms een perversie van. Het is niet zo dat alle hoeren in een arm thuis-land van de straat worden geplukt en in kooien naar België worden vervoerd om met het pi-stool tegen het hoofd gedwongen te worden om te neuken. Dat fenomeen bestaat, maar in het milieu van de meedrinkzaken, dat na-tuurlijk maar dertien procent van prostitutie vertegenwoordigt, heb ik het nooit gezien. In dat milieu tref je wel eens pooiers aan die kla-gen over het feit dat ze voortdurend achter hun prostituee moeten aanlopen omdat die haar gsm weer ergens heeft laten liggen of wat weet ik nog allemaal.”“Maar het is natuurlijk ook verraderlijk als prostituees vergeten dat het wel degelijk zij zijn die worden uitgebuit. In Mexico heb ik het meegemaakt dat een prostituee in een bordeel - dat ik uit antropologische interesse bezocht - niet kon begrijpen waarom ik haar niet aanraakte, en uiteindelijk zei dat ze wel zag dat ik daar was om meisjes te martelen en dat ze dat zelf ook fantastisch vond. Dat is de gruwelijke werking van onderdrukking: mensen vergroeien zodanig met hun rol van onderdrukte dat ze er niet eens meer uit wil-len bevrijd worden.”

Tussen haakjes: vind jij als ervarings-deskundige dat onze maatschappij prostitutie mag gedogen?Bijnens: (ernstig) “Ik weet het nog altijd niet. De ene dag ben ik voor het Zweedse model en dan weer voor het Nederlandse.”

Is het door je bewogen jeugd dat je vandaag voor de research van je theater-projecten La Linea en Valley of saints on-vervaard gevaarlijke oorden als Mexico en Libanon opzoekt?Bijnens: “Nee. Ik ben dikwijls heel erg bang en zeker niet van plan nu al te sterven.”

Waarom blijf je dan niet gewoon lekker thuis?Bijnens: “Dan heb ik niets te schrijven. Ik loop niet per se graag in de vuurlinie, maar als ik ergens door geraakt wordt en het laat me niet meer los, dan moet ik ernaartoe. Wat ik aan mijn jeugd heb overgehouden, is het besef dat de wereld in de meeste van haar geledin-gen vaak zo bizar is, dat je een verdomd goeie verteller nodig hebt om haar geloofwaardig weer te geven. Misschien is dat wel wat ik met fictie wil doen.”

Michaël Bellon

‘Cinderella’, Michaël Bijnens, Atlas Contact, 476 blz., 19,99 euro.

idee. Terwijl mijn moeder het kot afbrak of ge-radbraakt op de zetel lag, ging ik naar de bib en barricadeerde ik mijn kamertje in een po-ging om daar vier boeken per week te lezen. En af en toe schreef ik een flutgedicht zoals zo-veel pubers. Toen ik op het Rits merkte dat ik het leuk vond om theaterstukken te schrijven, groeide het idee dat ik over dit onderwerp een boek moest schrijven. Het voelde bijna als een verplichting. Nadat ik afgestudeerd was, ben ik eraan begonnen.”

Zou het schrijven een manier kunnen zijn om je bewogen, niet altijd even vro-lijke jeugd alsnog te gelde maken?Bijnens: “‘Te gelde maken’ en ‘vergelden’ zijn wellicht niet voor niets verwante woorden. Een boek schrijven over dat milieu is ook een wraakname. Het was dikwijls amusant maar het was tegelijk een grote rotzooi. In zekere zin heb ik iedereen teruggepakt. Ook mijn moeder. Het is een afrekening en een liefdes-

ze telkens weer aan mij voorstelt alsof ik hen al vijftien jaar ken. De ene week zijn dat Hon-garen, de andere week Albanezen. Als je met haar praat, word je hoorndol. Ze is niet in staat duurzame banden aan te gaan met mensen. Als schrijver creëert Michael Baetens voor zichzelf de structuur en het overzicht dat alle andere personages in hun leven ontberen. Ik-zelf heb door te schrijven ook weer het onder-scheid kunnen maken tussen de bodybuilder die de wasmachine door het raam gooide en de garagist die een mazouttank deed ontplof-fen, want ook in mijn hoofd was alles één grote waas.”

Vind je het soms niet spijtig dat het in de media eerder over je biografie gaat dan over het boek zelf?Bijnens: “Feit en fictie hebben in het Latijn dezelfde stam. Ik zeg graag dat niets in het boek verzonnen is, maar dat alles druipt van verbeelding. En wat ten behoeve van het ver-

school werden opgehaald in hun suv, terwijl mijn moeder mij tweeënhalf uur liet wachten omdat ze weer bezig was de ene ramp in de andere ramp te laten overgaan, dan stampte ik tegen de schoolpoort. Maar de volgende keer ging ik alleen naar huis en dronk ik koffie in het centrum van Antwerpen waar ik gretig naar de gedesillusioneerde levensverhalen van de cafégangers luisterde. Ik heb zelf ge-noten van de vrijheid, maar mijn moeder is er wel een beetje aan ten onder gegaan. Ze is haar hele leven op het hysterische af op zoek gegaan naar een vaderfiguur. Naar een religi-euze verlosser die haar schuldenlast en haar trauma’s op zijn schouders kon nemen en het fundament zou zijn van het huis dat zij wilde bewonen. Omdat ze die ene man nooit gevon-den heeft, nam ze er uiteindelijk vijfduizend.”

De zoon in het boek ontwikkelt ook een nadrukkelijke geldingsdrang. Is het schrijven van dit boek daar misschien

MICHAEL BIJNENS:

FILM > BERLIJNS VOETBALFILMFESTIVAL ‘11MM GOES BRUSSELS’ START IN OUDERGEM

BRUSSEL ONTDEKT ‘FREUDEAM FUSSBALL-FILME’

H et momentum voor de lan-cering van het filmfestival ‘11 mm goes Brussels’ kon

niet beter worden gekozen. Nu de Rode Duivels aanvoerder zijn van de Fifa-ranking voor het EK, en al ver-geten is wie het WK in 2014 won, doet supportersclub Rote Teufel Brüssel haar duit in het zakje: “We willen mensen samenbrengen met het voetbal als bindmiddel.” De in-ternationale fanclub haalt een be-geesterend voetbalfilmfestival naar de eurohoofdstad, gedreven door de combinatie van thematische films en gemeenschapsbindende leute voor voetbalfans van alle leeftijden.Als de parlementsvoorzitter van de Duitse Gemeenschap, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de Duit-se ambassadeur in België en zelfs de oudste Brusselse voetbalclub Royale Union Saint-Gilloise hun schouders onder dit nieuwe filmfes-tival zetten, dan beweegt er wat. In Berlijn is ’s werelds grootste ‘11mm Fussball filmfestival’ al sinds 2004 een begrip. Dankzij zijn grote amu-

sementswaarde telt het intussen 60.000 bezoekers. Met sinds 2009 enkele extra edities in Brazilië en Polen. Nu zakt het festival voor een weekendeditie naar Brussel af. Vreemd genoeg (nog) niet naar Fla-gey, Botanique of Bozar, wel naar de nieuwbouw van het bescheiden gemeenschapscentrum Den Dam op de Waversesteenweg. Voetballief-hebbers uit Brugge, Luik, Sankt Vith en zelfs Berlijn hebben de plezierreis naar Den Dam al gepland. Meertalige openheidWaarom een thematisch filmfesti-val als ‘11 mm goes Brussels’ voor een lokale accommodatie kiest? Thomas Reuter, stichtend voorzit-ter van Rote Teufel Brüssel: “Duits is een Belgische taal, dus onze ge-meenschap heeft in dit land ook recht om ‘verbindend’ amusement op de affiche te zetten. Het idee om dit filmfestival met als rode draad ‘voetbal’ in Oudergem te organi-seren, heeft alles met de lokale ge-meenschapswerking te maken. Een

festival houdt muziek, drinken, eten en babbelen in, en dat alles in dit geval rond voetbalfilms als rode draad. Alles draait om voetbal als sociale en culturele component van het samenleven. Films maken de trigger uit, maar het gaat vooral om het samenkomen van mensen die van voetbal houden, samen iets drinken en tijdens dit evenement praten over ‘films over voetbal’ – een gespreksonderwerp dat contacten leggen vereenvoudigt.”

Zes filmthema’sIn Berlijn kwamen alle belangrijke mensen uit de voetbalwereld al langs op het festival. Volgend jaar wordt Union Saint-Gilloise met zijn Duitse voorzitter Jürgen Baatzsch trouwens partner van het festival in Berlijn. Tot zover de ‘Duitse’ in-steek. Want het Berlijns filmfestival mikt met zijn nieuwe antenne ’11 mm goes Brussels’ helemaal niet alleen op de 30.000 Duitstaligen in Brussel, maakt Reuter duidelijk. Or-ganisator Rote Teufel Brüssel heeft een internationaal ledenbestand, van Franstaligen en Vlamingen tot een Japanner en Hongaar. Reuter: “Onze club is lid geworden van GC Den Dam en de voorstelling van ons project viel zeer in de smaak bij het gemeenschapscentrum en de gemeente Oudergem. Waarom

De biografische documentaire Maradona by Kusturica beklijft, en relativeert de vergoddelijking van voetbaliconen. © WILDBUNCH


op dit adres, vraagt u? Het gaat voor ons in de eerste plaats niet om infrastructuur (Den Dam kan een 200-tal bezoekers in de twee zalen krijgen, red.). We beseffen dat ons opzet kleinschalig en lokaal lijkt. Voor onze locatiekeuze gingen we vooral af op ‘openheid’. Die vinden we terug in waar de Vlaamse Ge-meenschapscommissie voor staat. Dat in andere instellingen in Brus-sel ‘meertalige openheid’ nog moet worden gezocht, mag ik als Duits-talige Belg wel stellen. Dit project gaat over de ‘samen-beleving’, over de taalgrenzen heen. Als oorspron-kelijk Duitstalige vereniging vonden we hier open deuren, we mochten hier ons ding doen. Ik denk dat we die vrijheid en openheid niet zo ge-makkelijk hadden verkregen bij de Franstalige gemeenschap in Brus-sel. Tenzij we alle niet-Franse films

in het Frans hadden ondertiteld.” De mosterd voor het voetbalfilm-festival komt selbstverständlich van ‘11mm’ in Berlijn. Daar werd een gevarieerde en bewust meertalige selectie gemaakt, die representatief genoeg is om de toon van de jeugdi-ge Brusselse pendant te zetten. Gro-te voltreffer is de (duur te huren) bi-ografische documentaire Maradona by Kusturica (2008) over de carrière van Diego Maradona. Topregisseur Emir Kusturica maakte een zwart-witportret van het Argentijnse voet-balicoon. De prent start bij de kin-derdroom van de speler en haalt ook Fidel Castro, Hugo Chávez en zelfs Manu Chao voor de lens. Thuisop-names, interviews, matchprestaties en allerhande getuigenissen wer-den voor deze film verknipt tot een cultfilm, want ‘once a God, always a God’. Maradona filosofeert in de film ook over de problemen uit zijn leven: “Wat voor een speler zou ik geweest zijn zonder cocaïne?” Een must see film die alleszins beklijft en de ver-goddelijking van voetbalidolen terug even relativeert.De BBC-sportfilm The damned uni-ted (2009) over voetbalmanager Brian Clough is van een andere orde. Het is een echt drama, waarin de controversiële managersstijl van de eerste-divisiecoach van Leeds Uni-ted FC, vertolkt door Michael Sheen, uitvergroot tot zijn recht komt. Dat de veteraan-regisseur Tom Hoo-per, ook bekend van de emotionele prent The king’s speech, niet ver-trouwd was met de voetbalwereld, maar er wel een eigen kijk op weet te geven, maakt The damned united net zo breed-publiek interessant. Niets lijkt inderdaad zo moeilijk als zicht krijgen op de gedachten en strategieën van een coach, zullen de sportjournalisten toegeven. Deze sociaal-kritische film loopt boven-dien goed op voetbalfilmfestivals, waar voetbal ook als cultuur en een sociaal gegeven bekeken wordt en niet alleen als sport.De Spaanstalige feelgoodfilm Johan Primero (2010) van de Nederlandse regisseur Johan Kramer gaat over een supporter die geobsedeerd is door FC Barcelona. Dagelijks rijdt hij toertjes rond het stadium in zijn 2PK; hij gelooft dat het zijn ploeg geluk brengt. Tot het tragikomische sprookje kentert. Eigenlijk vertelt de film meer over een obsessie dan over voetbal. Of hoe iets een mensenle-ven fanatiek kan sturen en vergal-len of ‘toevallig’ geluk kan brengen. Op een andere manier – en meer historisch gelinkt – is het voetbal prominent aanwezig in Der ganz grosse traum (2011). Het brengt het negentiende-eeuwse verhaal van het voetbal dat via een collegeleraar in Duitsland geïntroduceerd wordt als practicum Engelse taal. Alle weer-stand die voetbalpionier Konrad Koch (acteur Daniel Brühl) in 1874 met zijn sportintroductie te verdu-ren kreeg - een agressief en onop-voedkundig leerinstrument - pas-seert de revue. Een interessante film voor sportquizers.De Noorse familiekomedie The Liverpool goalie won een Kristallen Beer op het filmfestival van Berlijn. Dankzij zijn voetbaltalent wordt een dertienjarige door zijn ‘typische’ puberteitsproblemen geloodst. Ge-

OUDERGEM – Na Polen en Brazilië haalt ook de eurohoofdstad het International Football Film Festival in huis. Geen matchreprises, maar legendarische voetbaldocumentaires, komedies, jeugd- en kortfilms prijken op de affiche van ‘11mm goes Brussels’. De bescheiden start siert het familiegebeuren.

Het Berlijns festival mikt zeker niet alleen op de 30.000 Duits-taligen in Brussel, maar wil gemeen-schapsbindend zijn.

In de wijnrekken van mijn supermarkt werd mijn oog getroffen door een fles met een voor mij exotisch op-schrift: ‘Majestik’. Dat het wijn moest zijn, is nogal duidelijk. Maar Turkse wijn? Ja, waarom niet natuurlijk. Ik stapte met de fles naar de kassa en de caissière stak ze lachend en een beetje trots omhoog: “C’est de chez nous”.

Het is geen Turkse super-markt, maar een ‘gewone’ Belgische, Brusselse zelfs, gezien de hoofdzetel ervan in Molenbeek ligt. Dat ze hier Turkse wijn aanbieden, vond ik niet zo alledaags. De caissière blijkbaar ook niet. Maar als je er even bij stilstaat... Wijn is nu eenmaal van oorsprong af-komstig uit Turkije.Och ja, er kan over worden geredetwist of het in Anatolië was of in de Kaukasus dat de Vitis vini-fera, Latijn voor ‘wijndragende wingerd’, voor het eerst door de mens werd opgemerkt. Dat valt dus samen met Oost-Turkije. Het is een plant uit de bij-zondere familie der Vitaceae. Bijzonder omdat die botanische groep, vooral bestaande uit lianen en kruipende planten, niet direct verwant is met an-dere plantensoorten. Aan de ranken komen trossen bloempjes die bessen geven die wij ‘druiven’ noe-men. Sappige, zoete bessen. Via de Tigris en Eu-fraat werd deze plant vanuit Turkije verspreid naar Babylonië en Egypte.Al spoedig moet men hebben vastgesteld dat drui-vensap snel gaat gisten, en dan nog lekkerder wordt. Mensen, en de meeste dieren ook trouwens, houden wel van een roes. Mohammed dacht er an-ders over. Hij kwam dan ook uit een nomadentradi-tie en nomaden doen doorgaans niet aan landbouw of fruitteelt. Het taboe op alcohol bij de moslims is er trouwens maar langzaamaan gekomen. Oor-spronkelijk sloeg het verbod op het gebed: je mag niet bidden in benevelde toestand. Later is dat uit-gebreid, maar de Koran verheerlijkt ook de wijn. In het hiernamaals wordt er blijkbaar vrolijk geslempt. Naarmate de menselijke beschaving ingewikkelder werd, gingen de moraalridders steeds scherper toe-zien. Van ‘geen wijn’ ging het over ‘geen alcoholi-sche drank’ naar wat men vandaag ‘zero tolerance’ noemt. Alles wat alcohol bevat, wordt verbannen. Zo werd met vermanende vinger gewezen naar het Amerikaanse Coca-Cola, wanneer werd vastgesteld dat het sporen van ethanol bevat. Proberen de Yan-kees ons dan te vergift igen? Uiteraard niet. Gisting is een natuurlijk fenomeen. Alles wat suiker bevat, zal ook wat ethanol bevatten: snoep en koekjes, frisdrank, fruit of sint-jacobsschelpen. Wat geeft de heerlijke geur van vers brood? Alcoholdamp! Het is niet te vermijden. Geen azijn zonder wijn, zelfs de goedkope witte azijn is van wijn gemaakt.Dat verklaart ook de onmogelijkheid om een nul-

tolerantie te handhaven. Zelfs in een land als Noorwegen, waar alcohol tot staatsvijand num-mer één is verklaard, ligt de strafb aarheid voor alcohol achter het stuur op 0,2 promille, niet op nul. Omdat een laag alcoholgehalte in het bloed zelfs bij de strengste antialcoholist spontaan voorkomt. In ieders maag en darmen zal elke vorm van suiker verder blijven gisten en zal er ethanol worden gevormd. In Turkije is er altijd al wijn verbouwd. Op de website van wijnhuis Kavaklıdere uit Ankara stond laconiek vermeld dat er op die plek al zesduizend jaar wijn wordt gemaakt. Met de Seltjoeken kwam de islam naar Anatolië rond het jaar duizend. Daarvoor behoorde het huidige Turkije tot het Byzantijnse - en dus christelijke - rijk. De apostel Paulus was een Turk. Wijn is voor christenen en jo-den niet alleen een genotsmiddel, maar ook een sacrale drank. Ik liet mij vertel-len dat een (volwassen) jood ongeveer de plicht heeft een glas te legen bij het begin van de sabbat. Meer mag. Het is wijn en brood dat men opdraagt aan de godheid, geen sla of peren.Onder het Ottomaanse sultanaat, dat duurde tot 1921, werd er in Turkije niet alleen wijn verbouwd, het was zelfs een staatsmonopolie. Moslims maakten en verkochten dus wijn. In de republiek werd die staatswijnproduc-tie overgenomen. Maar er kwam ook privéproductie. Elk restaurant in Turkije had twin-tig jaar geleden een voorraad fl essen Doluca (spreek uit doloedzja) en/of Kavaklıdere (spreek uit kavakledéré). Het waren wijnen die ‘plakten’ en zoveel eiktannines bevatten dat je er een spijker in kon slaan. Ik leerde ze

kennen in de Turkse restaurants op de Haachtsesteenweg. Vandaag kan je daar

nog nauwelijks een fl es vinden, in Turkije zelf des te meer. De wijnhuizen, ook de bovenge-noemde, haalden ondertussen Franse consultants in huis en stuurden hun zonen en dochters naar de oenologiescholen in Duitsland en Frankrijk.Deze fl es komt van het wijnhuis Sevilen dat gesticht werd in 1942. De wijn is gemaakt van de bekendere syrah-druiven (waarvan de naam overigens verwijst

naar de stad Chiraz in Iran) maar ook van een lo-kale cépage: kalecik karası. Niet alleen verbouwen ze wijn in Turkije, ze kennen er meer druivenrassen dan in gelijk welk Europees wijnland. En dat allemaal om een fl es wijn van vijf euro uit de supermarkt. Niets mis mee. Mag ik oproepen om de Turkse wijn (şarap) te gaan ontdekken? Aan de fa-natieke theedrinkers: ontkurk eens een Turk! Schol.

[email protected]

De hele reeks nalezen?www.brusselnieuws.be/trachet

Sarap

BRUSSEL EN DE WERELD CULINAIR ONTDEKT

Nick Trachet

“Een laag alcohol-gehalte in het bloed komt zelfs bij de strengste antialcoholist spontaan voor. In ieders maag en darmen zal elke vorm van suiker verder blijven gisten en zal er ethanol worden gevormd”


Voetbalbijgeloof en -verheerlijking in Johan Primero.

The damned united, over het lot van de voetbalcoach.

The Liverpool goalie of hoe voetbal puberteit helpt overwinnen.

Top soccer shootout, een van de kortfilmprijsbeesten.

lijktijdig draait in een andere zaal een compilatie van de beste 11 mm-kortfi lms in verschillende talen over voetbal en sport. Deze kortfi lms werden bekroond op fi lmfestivals. Het begint met het kortverhaal van de zevenjarige Adam, de beste links-voetige kindspeler in Frankrijk. Hij mikt correct op de bovenlat en kan honderd keer na elkaar jongleren met de bal. Verder een match tus-sen 11 professionele en 22 ama-teurvoetballers, met twee keepers in hun goal. Dergelijke rariteiten laten je ongetwijfeld echt blijgemutst de zaal uitkomen. In de rand van de fi lmprojecties wordt aan het festi-

valsfeertje getimmerd. Daar zullen de voetbalfoodtruck, het praatcafé Penalty, een voordracht over de Brusselse voetbalpioniers, de korte heropening van het legendarische sportcafé L’Ambiance (of als het niet lukt, het jeugdhuis) en zelfs een amateursvoetbalmatch in de buurt toe bijdragen. Als de Duitsers het in de eurohoofdstad niet machen, wie dan wel? Jean-Marie Binst

11 mm goes Brussels, op 6 en 7/11 in Den Dam, Waversesteenweg 1741, Oudergem. Info/tickets: www.11mm.be en 02/663.89.50.

in Molenbeek ligt. Dat ze hier Turkse wijn aanbieden, vond ik niet zo alledaags. De caissière blijkbaar ook niet. Maar als je er even

tolerantie te handhaven. Zelfs in een land als Noorwegen, waar alcohol tot staatsvijand num-mer één is verklaard, ligt de strafb aarheid voor alcohol achter het stuur op 0,2 promille, niet op nul. Omdat een laag alcoholgehalte in het bloed zelfs bij de strengste antialcoholist spontaan voorkomt. In ieders maag en darmen zal elke vorm van suiker verder blijven gisten en zal er ethanol worden gevormd. In Turkije is er altijd al wijn verbouwd. Op de website van wijnhuis Kavaklıdere uit Ankara stond laconiek vermeld dat er op die plek al zesduizend jaar wijn wordt gemaakt. Met de Seltjoeken kwam de islam naar Anatolië rond het jaar duizend. Daarvoor behoorde het huidige Turkije tot het Byzantijnse - en dus christelijke - rijk. De apostel Paulus was een Turk. Wijn is voor christenen en jo-den niet alleen een genotsmiddel, maar ook een sacrale drank. Ik liet mij vertel-len dat een (volwassen) jood ongeveer

een spijker in kon slaan. Ik leerde ze kennen in de Turkse restaurants op de

Haachtsesteenweg. Vandaag kan je daar nog nauwelijks een fl es vinden, in Turkije

zelf des te meer. De wijnhuizen, ook de bovenge-

BRUSSEL EN DE WERELD CULINAIR ONTDEKT

Trachet

ADVERTENTIE

safety.mivb.be

DE TRAM HEEFT ALTIJD VOORRANG


MUSEUM > LEMONNIERMUSEUM HEROPENT

CAMILLE LEMONNIER UIT DE BRETOENSE KASTELSENE - Van iemand die van de geuzen-naam ‘Belg’ een eretitel maakte en die ver-volgd werd omdat hij te sensueel schreef, wil je wel eens de werkkamer zien. Vanaf 5 november kan dat weer elke donderdagna-middag in het Camille Lemonnier Museum.

Als je eerst de werkkamer van Camille Le-monnier (1844-1913) op het doek van Nestor Cambier hebt bekeken, lijkt het wel of je bij

De originele werkkamer van Camille Lemonnier.

© IV

AN

PU

T

NESPRESSO BOUTIQUEMijn vrouw, die voor het overige nochtans kri-tisch genoeg naar de wereld kijkt, heeft zich niet kunnen onttrekken aan de consensus die er kennelijk bestaat omtrent het appetijtelijke voorkomen van de oude, grijze acteur George Clooney. En waar grijzende slapen via een gebronsde kaaklijn overgaan in een zwarte hemdskraag, sneuvelen er al eens principes. Zo is koffi e drinken onomstotelijk ongezond, en kritiekloos toegeven aan reclame laakbaar, tot er subliminale verbanden worden gelegd tussen het kuiltje in de kin van Clooney en het kuiltje dat de laatste druppel Nespresso maakt wanneer hij in slow motion in het melkschuim valt. Dan mag je ter vergeving van je zonden blijkbaar tijdelijke ontoerekeningsvatbaarheid inroepen.Zo kwam het dat ik, als een dealer in de greep van de gebruikster, onlangs met behoorlijk wat reserves binnenglipte in de Nespresso Boutique. Die omhooggevallen koffi eshop kan met ‘Louizalaan 1’ bogen op een exclusief adres dat perfect past bij het exclusieve ka-rakter dat hij nastreeft. Want denk niet dat je zomaar Nespresso-capsules kan kopen bij de supermarkt om de hoek. Het kan online en het kan hier, in deze relatief kleine maar sufgede-signde ufo afkomstig van planeet Arabica. En dan nog alleen als je een Nespresso Clubkaart tussen je creditcards hebt zitten.Eens binnen word je geacht je over te geven aan een soort experience - samen met al die

andere klanten met zijden sjaaltjes rond hun nek en kartonnen tasjes aan gladde koordjes in hun handen. Daarvoor zet patenthouder Nestlé meer personeel per vierkante meter in dan je waar dan ook zal aantreffen. De dag dat het zwarte goud uitgeput raakt en al die mensen in hun zwarte pakken op straat wor-den gezet, zal ook een zwarte dag zijn voor de Brusselse werkgelegenheid.Eén zo’n zwart pak staat vlak achter de toe-gangsdeur om te vragen wat precies jouw kop koffi e is. Vervolgens stuurt hij je vriendelijk door. Ofwel naar de kleine balie waar je de onlinebestellingen kan afhalen. Ofwel naar de doe-het-zelfafdeling voor de gevorderden, die ietwat contradictorisch ook voorzien is van een personeelslid, waardoor het doe-het-zelven geen eenzame bezigheid meer hoeft te zijn. Ofwel naar de eerste verdieping waar je op basis van een volgnummersysteem aan zes bemande kassa’s het antwoord krijgt op al je aangebrande vragen.Voor wie echt met een cafeïnetekort zit, is die eerste verdieping trouwens ook met de lift be-reikbaar. Je kan er eveneens terecht aan twee bureautjes van de intieme soort, die je ook aantreft bij de opticien of de autohandelaar, voor een meer persoonlijke begeleiding. En dan is er natuurlijk ook nog de koffi ebar waar een barista aan de knoppen zit van een bat-terij vernuftige machines om u de praktijk te demonstreren.

De lampjes aan het plafond hebben uiteraard de vorm van de beroemde capsules, waarvan de kleuren corresponderen met de verschil-lende variëteiten (Arpeggio, Livanto, Capric-cio,…) en contrasteren met het zwart in het in-terieur. Die capsules zitten verpakt in fraaie, fallisch vormgegeven dozen, die gestapeld in effi ciënte wandkasten automatisch een deco-ratieve meerwaarde creëren. Maar ook los zijn de glimmende capsules zo onweerstaanbaar dat je ze in strakke geometrische fi guren ge-rangschikt als een kunstwerk voor het raam kan hangen. Dat de aluminium verpakkingen heel milieubelastend zijn, moet je erbij ne-men. Ze kunnen na gebruik trouwens worden ingeleverd om gerecycleerd te worden. Alleen is het aan die stand heel wat minder druk, en staat daar geen personeelslid bij.Uiteindelijk was het de aanblik van een banale kartonnen doos, die slordig opengescheurd in een hoek van de winkel stond, die mij uit mijn trance haalde en opnieuw liet doorsijpelen wat voor waanzin hier gepaard gaat met het brouwen van een bakje troost.

WAT KUNNEN WE DAARAAN DOEN? Ofwel leer ik inzien en aanvaarden dat je een edel product als koffi e nooit te veel eer kan bewij-zen, dat je met meesterlijke marketing con-sumptie ook tot conceptuele kunst kan ver-heffen, en dat het genieten van iets simpels als een espresso moet worden aangemoedigd. Ofwel wrijft mijn vrouw zich het koffi edik uit de ogen en ruilt ze haar gelukzalige blik terug in voor een scherpe en kritische. Die George Clooney heeft om te beginnen al helemaal geen kuiltje in zijn kin.

Michaël BellonDe hele reeks nalezen? www.brusselnieuws.be/laptopia

ELKE WEEK SCANT MICHAËL BELLON MET

ZIJN LAPTOP EEN PLEK IN BRUSSEL DIE TOT DE VERBEELDING

SPREEKT, EN GEEFT HIJ AAN WAT ER

EVENTUEEL NOG AAN KAN VERBETEREN

LOUIZALAAN 1, WOENSDAG 21 OKTOBER, 15.20 uur

LA

PT

OP

IA

het betreden ervan het schilderij zelf binnen-stapt. Met extra sensaties als de zurige geur van oud papier en wat gedimder licht dan het vibrerende groen op het schilderij. De muren zijn aangekleed met werk van zijn dochter Louise, zijn eigen herfstimpressies en veel Lemonnier-portretten van grote namen als Théo Van Rysselberghe, Constantin Meunier, Eugène Verdyen en – boven de Godinkachel – Isidore Verheyden. Een werkje van de Leie-

twintigste-eeuwse herenhuis. Sinds 1988 is het gebouw van de Federatie Wallonië-Brussel, de collectie behoort nog toe aan de gemeente. Tijdens de drie jaar dat het museum gesloten was, wisselde de ploeg medewerkers, allemaal schrijvers en vrijwilligers.” Het Schrijvershuis houdt literaire avonden en boekvoorstellingen op het gelijkvloers, op de verdieping bevindt zich het eigenlijke museum. Lemonnier schreef een zeventigtal romans, novellen (waarvan enkele speciaal voor zijn dochtertjes) en monografi eën over Henri de Braekeleer, Alfred Stevens, Félicien Rops, Constantin Meunier en Emile Claus. Het por-tret dat Claus van Lemonnier maakte is door zijn oranjegele gloed en vooral door de ontroe-ring die uit de ogen spreekt ook een portret van hun vriendschap.Op een banket dat voor hem in 1883 door de jonge schrijvers van Le Jeune Belgique werd georganiseerd, riep Rodenbach Lemonnier uit tot maarschalk van de Belgische letteren. Na de roman Happe-Chair (1886), die in het mijn-werkersmilieu speelt, werd hij wel eens de Belgische Zola genoemd, maar Lacroix nuan-ceert: “Naar inhoud schreef Lemonnier inder-daad ook naturalistisch. Zola schreef echter soberder, Lemonnier met een stortvloed aan woorden, ik moet er het woordenboek naast leggen. Hij schreef onverschrokken. Alsof hij werkelijk de aarde vastnam en toonde wat dat was, het leven.”

An Devroe

schilder Emile Claus roept het monumentale schilderij van de overstekende koeien in de KMSKB op, een beeld van Rodin is een gipsen L’éternel printemps , en Nele en Tijl Uilenspie-gel van Charles Samuel is een miniatuur van het monument ter ere van Charles De Coster aan de vijvers van Elsene. Bijzonder is dat ook zijn romanpersonages op schilderijen fi gure-ren, zoals Cachaprès uit Un Mâle (1881), de ro-man waarmee Lemonnier bekend werd, over de archetypische wilde (stroper) die Germaine uit een voorname familie weet te veroveren. Achter zijn bureau bevindt zich de biblio-theek met zijn lievelingsboeken waaronder de verhalenbundel Tusschen Leie en Schelde van Cyriel Buysse. Naast de lezenaar waaraan hij rechtopstaand schreef, staat er ook nog een Bretoense kast met de kostbare uitgaven, zo-als La Belgique (1888), geïllustreerd met gra-vures van Meunier, waarin Lemonnier hulde brengt aan het dagelijks leven en de cultuur van België.

Woordenvloed “Eind negentiende eeuw was een woelige pe-riode, we moesten onze positie bepalen te-genover Frankrijk. Lemonnier toonde met zijn bijdragen, ook in Parijse bladen, dat er zoiets bestond als Belgische kunstenaars. Hij durfde de grote Franse auteur Victor Hugo aanschrij-ven, die hem terugschreef!” zegt conservator Jean Lacroix, ook voorzitter van de Associa-tion des Ecrivains Belges de langue française, die al sinds 1902 bestaat: “Hoewel Lemonnier in Elsene geboren werd en er ook stierf, heeft hij nooit op dit adres aan de Waversesteenweg 150 gewoond. Wel in de Meerstraat en het is de (laatste) schrijverskamer daar die hier ge-trouw werd gereconstrueerd. Dochter Marie schonk de uitgaven, manuscripten, briefwis-seling en kunstcollectie van haar vader aan de gemeente. Die droeg de Schrijversvereniging op de collectie te beheren. In ruil mochten wij dus vanaf 1946 zetel houden in dit prachtige

‘BRUSSEL VERWASHING TONT’

© IV

AN

PU

T

D e 33-jarige Diaz-Plaja werkt als amb-tenaar bij de Noord-Atlantische Ver-dragsorganisatie, waar hij samenwer-

kingsdossiers opvolgt voor partnerstaten, die geen lid zijn van de organisatie. Hij doet dit al drie jaar. “Ik heb op goed geluk gesolliciteerd en was zeer verbaasd dat ik op gesprek mocht komen,” zegt de Catalaan. Dat hij Brussel ken-de uit zijn jeugd, was ook mooi meegenomen. “Ik moest er niet lang over nadenken om op-nieuw hier te komen wonen.”Diaz-Plaja’s vader was journalist, zijn Ne-derlandse moeder kleuterleidster. Als kind woonde hij in Londen, Wenen en enkele ke-ren in Brussel, eind jaren 1980 en in de jaren 1990. Zijn eerste herinnering gaat terug naar de Europese school in Ukkel. “Dat was een zeer exclusieve omgeving die een beetje afge-sloten was van de rest van de stad, heel rustig gelegen ook.” De rest van het Brussel uit die periode liet geen onverdeelde indruk na op Diaz-Plaja: “Het stadscentrum was toen rond-uit grauw.”Begin jaren 2000 trok de Brusselse Catalaan

BRUSSEL – Ruben Diaz-Plaja werd in Barcelona geboren, maar groeide op in Brussel. Na omzwervingen in Washington, Prishtina en Warschau koos hij opnieuw voor Brussel toen hij bij de Navo ging werken. Hij woont hier graag. Voorlopig. “De stad is er op vooruitgegaan, maar Oost-Europa is dynamischer.”

‘BRUSSEL naar het Schotse Edinburgh om politieke we-tenschappen te studeren. Nadien lokten stu-dies internationale betrekkingen hem naar Bologna, Washington, het Kosovaarse Prish-tina en uiteindelijk ook de Poolse hoofdstad Warschau. Hij maakte de heropleving van het voormalige communistische Polen van op de eerste rij mee. “In die landen merkte ik een enorm dynamisme, een wil om het verleden af te schudden, en die verandering voltrok zich in één generatie. Daar wil men meer vooruit gaan dan hier,” zegt Diaz-Plaja. Na Polen volgde dan Brussel.

Meer gelobby Al zijn omzwervingen hebben Diaz-Plaja de kennis van acht talen bijgebracht: Spaans, Ne-derlands, Engels, Frans, Duits, Italiaans, Ca-talaans en Pools. Zelf ziet hij zichzelf dan ook als een wereldburger, die zich goed in zijn vel voelt in de Europese hoofdstad. “Het is alge-meen bekend, maar het klopt: niemand bezit

VERWASHING TONT’

RUBEN DIAZ-PLAJA, AMBTENAAR BIJ DE NAVORUBEN DIAZ-PLAJA, AMBTENAAR BIJ DE NAVO

‘BRUSSEL VERWASHING TONT’

BRUSSEL – “Het lijkt een Amerikaanse werf, maar op de achtergrond is het stadhuis van Brussel te zien.” De expo Mo-dernika. Belgische Droom van een Ameri-kaanse stad in het Atomium, in samenwer-king met de Fondation pour l’Architecture, toont tot 10 april 2016 hoe the American way hier vorm kreeg. Het affi chebeeld waar expodirecteur Ar-naud Bozzini over praat, brengt inderdaad de beroemde foto van Charles C. Ebbets in herinnering, met de arbeiders hoog op een steunbalk van het Rockefeller Centre in Manhattan. Dezelfde acrobaten slingeren nu tussen het stalen geraamte van de voormali-ge Prévoyance Sociale-toren (nu P&V Verze-keringen) van Hugo Van Kuyck in Sint-Joost. De eerste Brusselse wolkenkrabber uit 1954 zet de toon.

Waren wolkenkrabbers de ultieme droom? Arnaud Bozzini: “De idealen en technie-ken van de verticale stad of stad in de stad kwamen met het Marshallplan en Expo 58 mee uit Noord-Amerika. De Martini-woon-toren voorzag in de sokkel allerlei collectieve diensten, net zoals The Hotel vandaag. De torens van het Rijksadministratief Cen-trum, de gebouwen van D’Ieteren, de Mo-delwijk, de Glaverbel-kantoren en uiteraard het Manhattan-project zijn een uiting van de economische boost. Toch inspireerden ook de Amerikaanse buitenwijken met hun paviljonaire, geprefabriceerde en – heel on-Brussels – viergevelwoningen.”

De gordijngevel krijgt aandacht. Wat is dat precies? Bozinni : “Een huis van Horta wordt gedra-gen door de gevelmuren, gordijn- of vliesge-vels kan je weghalen zonder dat het gebouw instort, wat de renovatie vergemakkelijkt. Ze dienen enkel om de kou buiten te houden en als decoratie. De voormalige BP-toren in Antwerpen van Léon Stynen was het eerste kantoorgebouw met een volledig hangende gevel en het systeem vind je overal in Brus-sel terug.”

Het is niet de eerste expo in het Atomium over het modernisme en de

Brussel op zijn Amerikaans

Expodirecteur Arnaud Bozzini.

© A

TOM

IUM

VZ

W

3 VRAGEN AAN ARNAUD BOZZINI


IN BRUSSEL IS IEDEREEN BEROEMD. Jongerencentrum D’Broej roept jongeren op om een verrassende of grappige reportage te maken over bijzondere mensen in de wijk, het jeugdhuis of zelfs de eigen familie. Het kan gaan over een winkelier die rare dingen verkoopt of een bijzondere humor bezit. Een buurtbewoner die zich heel erg inzet voor de wijk, een vriend of vriendin met een speciale hobby of grootmoeder die een verrassend verhaal heeft. Het fi lmpje mag maximaal twee minuten duren en moet ten laatste op 23 november binnen zijn. Titel van de fi lm: Het leven zoals het is in ... Brussel. De inzendingen worden op woensdag 16 december vertoond in het Centre Culturel Jacques Franck. Meer info op wwww.dbroeij.be. ■ 1.255 CAFES OP 25 VIERKANTE KILOMETER. Met dit indrukwekkende cijfer kan de uitspraak ‘ik ken hier alle cafés’ defi nitief naar het rijk der fabelen verwezen worden. Tenzij

u misschien tot het team behoort dat het Caféplan Brussel 2015 heeft samengesteld. Op het plan staan alle uitgaansgelegenheden van de Vijfhoek en de wijken buiten het centrum met cafékernen. Niet alle cafés staan er dus op, maar “ge moet ergens ophouden”, zo luidt het bij de organisatoren. Het initiatief ligt bij Gentenaar Edmond Cocquyt die Vlaanderen in kaart bracht en de Brusselse Vijfhoek. Alle cafés op de kaart werden vaak meer dan een keer bezocht en beschreven in een paar regels, maar sterren werden er niet uitgereikt. Wel werd de tap geproefd en werden de bingokasten geteld. Het Caféplan werd in de drie talen gedrukt op 200.000 exemplaren en is gratis te verkrijgen in 500 cafés, bij Br(ik, VisitBrus-sels en USE-IT.

Samengesteld door Danny Vileyn

CULT

UU

R K

ORT

Poëzie inalle talenDe omzwervingen van Ruben Diaz-Plaja brachten hem een liefde voor poëzie bij, in vrijwel elke taal die hij spreekt. “Ik heb weinig tijd om de grote literatuur te lezen, en poëzie geeft me toch mee waar elke taal voor staat. Ik denk bijvoorbeeld vaak in het Engels, de taal waarin ik het best ben, en zo kwam ik uit bij W.H. Auden, die in de jaren 1930 ook over de politieke omwenteling schreef, wat aansluit bij mijn job. In het Spaans daarentegen hou ik van Lorca, en toen ik in Warschau werkte maakte ik kennis met Poolse dichters, zoals de Nobelprijswinnares Wislawa Szymborska.”‘BRUSSEL

“Amerika en Europa hebben altijd een complexe relatie gehad”

VERWASHING TONT’

dat toeneemt, de verankering van de Navo met het nieuwe hoofdkwartier. Zelfs de internatio-nale media die zich hier vestigen zien Brussel stilaan als het Europese Washington. De stad wordt volwassen en speelt mee in de wereld.”Nu, de Navo-ambtenaar merkt wel dat burgers zijn organisatie, de internationale politiek en het kosmopolitisme in vraag stellen. En hij be-grijpt dat. “Niets is eeuwig. De volkerenbond, de voorloper van de Verenigde Naties, bestaat ook niet meer. En het Amerikaanse model wordt in vraag gesteld. Ik maak me geen il-lusies: Amerika en Europa – eigenlijk vooral Frankrijk – hebben altijd een complexe rela-tie met elkaar gehad. We zijn familie en delen dezelfde waarden, maar volgens sommige Eu-ropeanen zijn de Amerikanen allemaal wapen-gek, en volgens sommige Amerikanen zijn de Europeanen socialisten. Amerika wordt ook steeds minder Europees, en meer Aziatisch en Zuid-Amerikaans. In Europa liggen de zaken eveneens anders: we zijn altijd streng geweest voor Amerika en voor een Atlantische politiek, denk maar aan Charles De Gaulle, maar dat was nog tamelijk liefdevol en ingegeven door een oprecht eigenbelang dat Europa wilde ver-dedigen.”

Catalonië Diaz-Plaja is geïnteresseerd in geschiede-nis en fi losofi e, en neemt de verandering in geopolitieke relaties nogal stoïcijns op. “In de geschiedenis kan je nu eenmaal niets uit-sluiten. In de jaren 1990 geloofde iedereen dat de geschiedenis zou stoppen en dat we al-lemaal ware democraten zouden worden. Dat was idioot. Ik weet nog dat ik in 2001 tegen vrienden zei dat de wereld saai was geworden. Enkele maanden later vielen de twin towers, kwam politiek en geschiedenis keihard terug en werden we wakker. Het goede daaraan is dat er sindsdien opnieuw duchtig gedebatteerd wordt over wat we belangrijk vinden, en dat we opnieuw hard van mening durven verschillen. Lang was er – ook in de internationale politiek – te veel geloof in consensus. Eigenlijk hebben we een hypocriete periode achter ons gelaten, waarin we dachten dat alles in orde was, maar

er veel onderhuidse spanning was. Het is beter om die spanning bloot te leggen en van me-ning te verschillen.”Mensen zoeken naar een duidelijke identiteit en dat vindt de kosmopolitische Catalaan geen slechte zaak. “Er zijn periodes van kalmte en periodes van omwenteling. We bevinden ons opnieuw in een periode waarin de mensen op zoek gaan naar een romantisch verhaal en een identiteit zoeken. Mensen willen terug rust in een veranderlijke wereld,” besluit Ruben Diaz-Plaja.“En vraagt u me of ik voor een onafhankelijk Catalonië ben? Nee, eerder voor een federaal Spanje in een federaal Europa, waarin de Ca-talanen in grote mate hun lot bepalen,” aldus Diaz-Plaja.

Christophe Degreef

De hele reeks nalezen?www.brusselnieuws.be/ingesprekmet

Brussel, en Brusselaars zijn ongeloofl ijk tole-rant als je andere talen spreekt en hier een ex-pat bent.” Hoewel de Catalaan zich als Brus-selaar omschrijft, sluit hij echter niet uit dat hij mogelijks nog ergens anders kan wonen. “Washington heeft me altijd aangesproken. Alhoewel… Ik merk dat Brussel zich ‘verwa-shingtont’: het taalgebruik dat ik hier meer en meer hoor, het geïnstitutionaliseerde ge-lobby van landen, regio’s, ngo’s en bedrijven

RUBEN DIAZ-PLAJA, AMBTENAAR BIJ DE NAVORUBEN DIAZ-PLAJA, AMBTENAAR BIJ DE NAVO

Internationale Stijl, wat is nieuw? Bozinni: “Modernika focust op de ana-lyse van een droom, eerder dan op het es-thetische. Al zijn er natuurlijk erg mooie maquettes, schetsen en foto’s, waar we konden, kozen we voor het meest verras-sende materiaal. Zo tonen we de Martini-toren, die u niet meer kan zien want hij werd in 2001 gesloopt, eens uit een on-verwachte hoek.”

An Devroe

De Martini-toren, in 2001 gesloopt.

UKKEL – De hockeywereld is in de ban van de Olympische Spelen. Nu al komen de gekwalificeerde nationale ploegen regelmatig samen. De Span-jaarden doen dat in drie groepen, waarvan er één wekelijks in België traint. Gabriel Dabanch (27) is een van hen. Hij verhuisde naar hockey-

club Leopold om zich optimaal te kunnen voorbereiden op Rio.

‘I k kom uit een hockeyfamilie, maar ben er pas tegen mijn tiende zelf mee be-gonnen,” vertelt Dabanch. “Ik ben op-

gegroeid in het Argentijnse Mendoza, waar voetbal sport nummer één is. Toch heb ik voor hockey gekozen. Dankzij de goede raad van mijn vader heb ik vrij snel vooruitgang ge-boekt.”Dabanch verhuisde op zijn twaalfde met zijn gezin naar Barcelona, waar hij zich aansloot bij Real Club de Polo, een van de meest suc-cesvolle clubs van Spanje. Hij kon er zijn kwa-liteiten verder verfijnen, en dat ging niet onop-gemerkt voorbij. “Op mijn vijftiende kreeg ik mijn eerste oproepingsbrief voor de Spaanse nationale ploeg. Voor mij was het geen zaak om voor Spanje te spelen. Maar ik voelde me goed bij de ploeg en kende veel spelers. De keuze was logisch.”“Sindsdien is het belang van hockey in mijn leven alleen maar gegroeid. Elke weekdag trainen, een match spelen tijdens het weekend en in de zomer trainen met de nationale ploeg: dat ritme volg ik nu al enkele jaren.”

Gabriel Dabanch (rechts), hier in actie met de Spaanse nationale ploeg tijdens de halve finales van de World Hockey League, afgelopen juni in Buenos Aires.

© BELGAIMAGE / JUAN IGNACIO RONCORONI

‘HET WORDT EEN INTENS JAAR’

HOCKEY > GABRIEL DABANCH BEREIDT ZICH IN BRUSSEL VOOR OP DE OLYMPISCHE SPELEN

‘Elke dinsdag neemt onze bondscoach het vliegtuig om ons twee trainingen te geven. In België zijn we met een negental Spaanse internationals’

BDW 1496 PAGINA 24 - DONDERDAG 29 OKTOBER 2015BDW

SPOR

T

Het programma is misschien enigszins het-zelfde als vroeger, maar het niveau ligt een pak hoger. Dabanch is de afgelopen seizoenen uitgegroeid tot een topper. Na de ontgooche-ling van de gemiste Olympische Spelen van Londen (zie kaderstuk) besloot hij drie jaar geleden om een buitenlands avontuur aan te gaan. “Het seizoen na de Olympische Spelen kan je aan wat anders denken. Bovendien za-ten mijn studies er in 2012 net op. Daarom

ONTGOOCHELING IN LONDEN

besloot ik om naar het buitenland te trekken.”“Aangezien mijn vader trainer was van hoc-keyclub Antwerp, lag die keuze voor de hand. Het was een goede stap, maar ik wilde meer. Daarom stapte ik één jaar later over naar het Nederlandse Oranje-Zwart.” Perfect afscheidHet verschil tussen de Belgische en de Neder-landse competitie was op dat moment groter dan vandaag, en Dabanch vond bij onze noor-derburen een echte uitdaging. “Oranje-Zwart behoort al jaren tot de Europese top. Dat hun kern vijftien internationals telt, zegt veel.”“Ik heb er veel vooruitgang geboekt als spe-ler. Door met zoveel toppers te spelen, haal je automatisch een hoger niveau. Met Michel van den Heuvel hebben ze een trainer die spe-lers beter maakt. Hij is hard en hecht veel be-

Gabriel Dabanch neemt volgende zomer, als alles goed gaat, deel aan zijn eerste Olympische Spelen. In 2012 viel hij op het laatste nippertje naast de kern. “Ik had toen heel de voorbereiding afgewerkt en was zelfs meegereisd naar Londen voor de oefenwedstrijden,” aldus de speler. “Ik kon de Spelen bijna voelen, maar viel als laatste speler af. Dat was een klap. Het heeft even geduurd voor ik dat had verteerd, maar ik heb er de nodige motivatie uit gehaald.”

lang aan de intensiteit en snelheid van het spel. Elke training word je er uitgedaagd.”Al dat werk leverde het palmares van Dabanch heel wat prestigieuze vermeldingen op. Hij werd twee keer landskampioen met Oranje-Zwart en speelde twee finales van de Euro Hockey League, waarvan ze die van vorig jaar wonnen. Met dank aan de Spanjaard.“Ik heb twee fantastische seizoenen beleefd bij Oranje-Zwart. Het niveau is er ongeloof-lijk. Ik houd er heel wat goede herinneringen aan over, maar de Euro Hockey League-titel is natuurlijk net iets specialer. Zeker omdat ik tijdens de verlengingen van de finale, mijn laatste wedstrijd voor de club, de 1-2 maakte tegen Kampong en zo voor de overwinning zorgde. Zoiets verzin je niet, het was het ide-ale scenario. Een perfect afscheid.”Behalve zeer getalenteerde spelers vond Da-banch bij Oranje-Zwart een warme spelers-groep. Niet voor niets wordt die ook wel ‘de fa-milie’ genoemd. Ze gaan samen, als één groep voor hun doel. Maar ondanks al die positieve factoren besloot de Spanjaard eind vorig sei-zoen te vertrekken. “Ik had nog een contract voor één seizoen, maar ik ben vertrokken omwille van de Olympische Spelen. Heel wat nationale ploegen lassen dit seizoen verschil-lende trainingen in tijdens de week, waardoor het niveau op training bij Oranje-Zwart zou zakken. Dat is niet goed voor mijn spelniveau. Het was een weloverwogen keuze.”“Ik dacht eraan om terug te keren naar Spanje, maar Elliot Van Strydonck overtuigde me om naar Leopold te gaan. Zelf maakte hij dezelfde overstap. Het is een leuke club met een goede infrastructuur en een competitieve ploeg.” Intense strijdEen tweede pluspunt dat Brussel biedt, is dat Gabanch er kan trainen met de Spaanse nati-onale ploeg. Net als alle toplanden oefenen ze regelmatig samen om zich zo optimaal moge-lijk voor te bereiden op de Olympische Spelen. “Een deel van onze nationale ploeg traint in Madrid, een andere groep in Barcelona en wij in België. Elke dinsdag neemt onze bonds-coach het vliegtuig om ons twee trainingen te geven. In België zijn we met een negental Spaanse internationals.”“Ik voel nog geen druk voor de Olympische Spelen, daarvoor zijn ze nog te ver af. Al krie-belt het wel. Het wordt sowieso een intens jaar. Over onze ambitie kan ik nu niet veel zeggen, daar zullen we pas meer over weten in juli. Maar als ik eerlijk ben, dan moet ik toe-geven dat een medaille er niet meteen in zit.”Intens wordt ook de strijd voor de Belgische titel. Leopold Ukkel dingt mee naar een plaats in de play-offs, maar zal ervoor moeten knok-ken. “Ons doel is een plaats in de top vier. Dat is zeker mogelijk, maar volgens mij maken zeven à acht ploegen daar kans op. In verge-lijking met mijn vorige passage in België is het niveau duidelijk gestegen.”Dat het niveau van Dabanch eveneens de hoogte is ingegaan, liet hij onlangs nog zien tijdens de Euro Hockey League. In de poule-match tegen het Italiaanse Amsicora scoorde hij maar liefst zeven keer en hielp hij Leopold een eerste doelstelling van het seizoen berei-ken. “Dankzij deze overwinning konden we doorstoten naar de achtste finales. Nu is de druk weg, we zien wel hoe ver we geraken. Uiteraard is het leuk dat ik kon bijdragen met mijn zeven doelpunten. Het is de eerste keer dat ik daar als prof in slaag. Elke bal die ik raakte, ging er in.”“Ik weet nog niet goed wat ik na dit seizoen ga doen. Ik denk eraan om wat meer te focussen op mijn professioneel leven. Dat is wellicht niet te combineren met de nationale ploeg, want die vraagt zeer veel van mij. Beide aan honderd procent combineren, lukt niet. Ik zal keuzes moeten maken. Maar tot dan ligt mijn focus op de Olympische Spelen.”�� Tim�Schoonjans

’ERVARING OPDOEN’

KITURO SPEELT EUROPEES

SCHAARBEEK – Landskampioen Kituro is de eerste Belgische rugbyclub die mag deelnemen aan de kwalificatiewedstrijden voor de EPCR Challenge Cup. Met dank aan de Georgische rugbyfederatie.

“Georgië wil die kwalificaties niet meer spe-len, ze willen dat hun ploegen meteen ge-plaatst zijn voor de EPCR Challenge Cup,” vertelt Claude Orban de Xivry (55), verant-woordelijke van het organisatiecomité voor de kwalificatiewedstrijden bij Kituro. “Daar-om heeft België het voorstel ontvangen om hun plaats in te nemen. Als kampioen kwam Kituro als eerste in aanmerking.”Dat de Belgische federatie aangesproken werd om deel te nemen aan de tweede groot-ste Europese competitie, is volgens Orban de Xivry onder meer te danken aan de ont-wikkeling van onze nationale rugbyploeg. Al moet daarbij wel gezegd worden dat het ni-veau van onze Zwarte Duivels omhoog wordt getrokken door spelers die in het buitenland spelen. Dat rugby in België nog steeds op amateurniveau wordt gespeeld, zal moeilijk te verhullen zijn.“We spelen onder meer tegen het Duitse Heidelberg, een semiprofessionele ploeg. Ik vrees dat ons niveau nog niet hoog ge-noeg is om dergelijke ploegen het vuur echt aan de schenen te leggen. Daar moeten we eerlijk in zijn. Daarom willen we vooral er-varing opdoen. Door tegen sterke teams

te spelen willen we ons niveau verhogen.”“Als de Belgische rugbywereld wil blijven groeien, zal er meer geld moeten worden ge-investeerd. Zoals in het hockey gebeurt. Wij kunnen de verplaatsingen naar Valladolid en Heidelberg bijvoorbeeld niet zelf bekostigen. Gelukkig kunnen we daarvoor rekenen op subsidies van Rugby Europe. Zonder die fi-nanciële steun hadden we niet kunnen deel-nemen.” Contract voor twee jaarIndien Kituro na de twee thuis- en twee uit-wedstrijden bij de beste twee ploegen be-hoort, stoot het door naar de eindfase van de kwalificaties. Brengen ze ook die tot een goed einde, dan plaatsen ze zich voor de EPCR Challenge Cup van volgend seizoen. “Er is een contract afgesloten voor de komende twee seizoenen van de EPCR Challenge Cup. De volgende Belgisch kampioen zal dus ook aan de kwalificaties mogen deelnemen. Dat is vanzelfsprekend een belangrijke motivatie voor onze ploegen. Spelen op zo’n hoog ni-veau kan het Belgische rugby alleen maar ten goede komen.”

Tim�Schoonjans

Kituro speelt thuis op 14 november tegen Roma en op 21 november tegen Rovigo. Op 12 november spelen ze op verplaatsing tegen Valladolid, op 19 december tegen Heidelberg. Meer info op www.kituro.be.

“Nen echte vent”, zo heb ik ze graag. Mooie dribbels, verzorgde passes, het hakje van Dennis Praet tegen Thomas Meunier. Ze kunnen allemaal op mijn bewondering rekenen en af en toe veer ik recht, maar mijn haartjes blijven liggen. De adrenaline stroomt pas echt door mijn aders als een voetballer met risico voor lijf en leden de bal spectaculair wegtackelt én zo snel mogelijk rechtveert met in zijn lichaamstaal de uit-drukking: “It’s just a scratch!”Als diezelfde ‘vent’ dan ook nog eens naast het veld door muren gaat, dan kom je op de Brusselse velden, mijn inziens, al snel uit bij Vincent Vandiepen-beeck, de kapitein en verdediger van Union. Telkens spreekt hij met zijn hart op het achterste van zijn tong. Zowel op als naast het veld ventileert hij zijn ongenoegen als iets of iemand hem dwarszit en zijn vreugde als iets of ie-mand hem beroert. Ik wilde hem al lang eens een microfoontje opspelden en volgen in his Vins way of life. De derby White Star – Union bood de ideale context. Jammerlijk gebles-seerd moet zelfs een beer als Vincent de wedstrijd vanuit de tribune volgen. Al ‘volgt’ een krijger niet gewoon de wedstrijd, die (be)leeft en (be)speelt hij. Dat het ‘echt’ is, bleek na afloop tijdens het afsluitende inter-view van de drie uur puurheid en emoties. Vincent staat ons bijna tranend en trillend te woord. De strijder in hart en nieren heeft voor, tijdens en na de wedstrijd alles gege-ven, verschillende emoties voelen opbor-relen en geuit. Hij krijgt en bezorgt mij een krop in de keel. Het mondt uiteindelijk uit in waarschijnlijk mijn beste televisieportret ooit.Het zijn altijd de krijgers die mij het meest fascineren, niet de salonsporters. Zo was en blijft mijn ultieme wielerheld Der Kaiser Jan Ullrich. Hoe die met de grote molen de bergen opstormde, met die dubbele dijen en

krachtige kuiten achter Armstrong aanging die als een ‘mietje’ een veel hogere trapfre-quentie draaide. Ook in andere sporten kick ik op de ‘beesten’. Denk maar aan Sébastien Chabal in het rugby en Serena Williams in het vrouwentennis. De meeste idool-krijgers graaf ik toch vooral op uit mijn voetbalgeheugen. Natuurlijk ge-noot ik van de passen die Kaká en Pirlo bij AC Milan rondstrooiden, maar het was toch vooral de correcte hardheid van Ivan ‘de verschikkelijke’ Gattuso die mij het meest

beroerde. Tijdens mijn puberteit ver-eenzelvigde ik me in de natio-

nale ploeg met Das Kampf-schwein Marc Wilmots,

bij RSC Anderlecht in dezelfde periode met Yves Vander-haeghe en Besnik Hasi. De mees-ten zijn nu ook coach en maken daar niet tac-tisch het verschil,

met uitzondering van Vanderhaeghe,

maar brengen team-geest en werklust over

op hun jongens. Dit weekend zag je Yves’ KV

Oostende niet voor niets twee keer terug-komen na een doelpunt van kampioen Gent. Bij Anderlecht worstelt Hasi soms met de champagnevoetbalstijl van het huis, maar staken Defour, Okaka en zelfs Deschacht op speeldag 12 het kot toch soms in brand op z’n Besniks. Het resultaat: 3-1 met goals die er bijna met speler en al passievol werden ingeramd, net als enkele dagen eerder tegen Tottenham. Voor zo’n inzet en spelers kom ik naar het stadion en ga ik na 90 minuten meeleven en aanvuren uitgeput met schorre stem, maar voldaan terug naar huis. Spor-ters mogen verliezen, maar niet zonder het laatste percentje energie en adrenaline uit hun en mijn lichaam te persen.

Tvbrussel-sportman David Nassel ziet sport als een onontbeerlijk onderdeel van zijn levensvisie

Vin ‘Diesel’ Vandiepenbeeck


ONS MAILEN? Al onze mailadressen zijn volgens dezelfde structuur opgebouwd: [email protected] (losse bestanddelen van voornaam of naam aan elkaar, en zonder trema’s, verbindingsstrepen en andere tekens).

ESTAFETTE > DAVID NASSEL@ClaireMichelTRI 12th finish at #TongyeongWC this morning. Our chase pack was 2min down before the run, so I did my best. #lastrace

Triatlete Claire Michel is afgelopen zaterdag twaalfde geëindigd in het Zuid-Koreaanse Tongyeong, waar de achtste en laatste manche van de Wereldbeker triatlon plaatsvond. Ze begon aan het afsluitende loopnummer met twee minuten achterstand op de koplopers en kon die niet meer goedmaken. Toch eindigt ze het seizoen met een redelijk goed gevoel en goede vooruitzichten voor het komende. Dankzij deze twaalfde plaats sprokkelde ze heel wat punten voor de Olympische ranking. Ze mag dus zeker nog hopen op een ticket voor Rio. TS

© M

AR

C G

YSE

NS

Geeft u les bij de sportdienst van de Vlaamse Gemeenschapscommissie? Wilt u dat doen? Of maakt u gebruik van VGC-sportlesgevers? Maak dan op donderdag 29 oktober een plaatsje vrij in uw agenda. De sportdienst or-ganiseert dan zowel in de namiddag (vanaf 14 uur) als ‘s avonds (vanaf 18.30 uur) een INFOSESSIE in de

lokalen aan de Emile Jacqmainlaan 135. Dat gebeurt in samenwerking met de vzw Vla-bus, die vanaf begin 2016 de legale tewerk-stelling van sportlesgevers in Brussel zal verzorgen. Meer info op www.sportinbrus-sel.be. Liefhebbers van RUGBY beleven twee dagen later een hoogdag, want zaterdag wordt de FINALE van het WERELDKAM-PIOENSCHAP gespeeld. De Belgische rug-byfederatie wil er een feest van maken en zal die dag een groot scherm plaatsen in de Concert Noble (Aarlenstraat 82, 1000 Brus-sel). De deuren gaan open om 16 uur, een uur later wordt de finale op gang getrapt. De toe-gangsprijs bedraagt vijf euro. Dames die

Braziliaanse jiujitsu willen beoefenen maar liever niet tegenover een man staan, moeten komende vrijdag in sportcentrum Victoria in Koekelberg zijn. De Brussels Brazilian Jiujit-su Academy organiseert er van 13 tot 16 uur een NATIONALE�VROUWENSTAGE. Zo-wel leden als niet-leden, van elf tot 51 jaar, zijn welkom. Deelnemers betalen vijf euro. Meer info op www.bbjja.be. Voor TAFEL-TENNIS van hoog niveau moet u zondag in Oudergem zijn. Logis neemt het dan vanaf 15 uur op tegen het Portugese GDCS Juncal, in de zestiende finales van de ETTU�BEKER. Tickets kosten vijf euro, toeschouwers jon-ger dan acht jaar mogen gratis binnen. Meer info op www.logis-auderghem.be. Steeds meer topsporters vertoeven aan de Vrije Universiteit Brussel, waar ze begeleiding op maat kunnen krijgen. Dit schooljaar hebben 89 studenten een TOPSPORTSTATUUT gekregen, vorig schooljaar waren dat er nog 82. Veertig procent van die topsportstatuten werd toegekend aan studenten die actief zijn op wereld- en olympisch niveau. TS

SPOR

T K

ORT

REDACTIE BRUSSEL DEZE WEEK Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65, fax 02-650.10.38, [email protected], www.bdw.be. ABONNEMENTEN Josiane De Troyer ([email protected]), 02-650.10.80, 02-650.10.38. Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België 20 euro per jaar; IBAN: BE73 7340 3974 6060, BIC: KREDBEBB van Vlaams-Brusselse Media vzw. Buiten België 30 euro per jaar. OPLAGE 62.609 exemplaren. PROMOTIE EN DISTRIBUTIE Ute Otten, Maurice Droogh. MARKETING & SALES MANAGER Frederik Welslau, 0474-52.02.84. HOOFDREDACTIE Steven Van Garsse. COÖRDINATIE Kim Verthé. EIND REDACTIE Ken Lambeets ([email protected]). VORMGEVING Peter Dhondt. REDACTIE Jean-Marie Binst, Bettina Hubo, Steven Van Garsse, Danny Vileyn. BRUSSELNIEUWS Kris Hendrickx (hoofdredacteur), Sandra Schreurs (projectcoördinator), Jelle Couder, Sara De Sloover, Laurent Vermeersch. MEDEWERKERS Nicky Aerts, Michaël Bellon, Alex Deforce, An Devroe, Elien Haentjens, Eva Hilhorst, Ilah, Toon Lambrechts, Wauter Mannaert, Tom Peeters, Niels Ruëll, Bruno Schols, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Karel Van der Auwera, Bram Van de Velde, Matthias Vanheerentals. FOTOGRAFEN Bart Dewaele, Sander de Wilde, Marc Gysens, Ivan Put, Dieter Telemans, Saskia Vanderstichele, Jo Voets. FINANCIËLE ADMINISTRATIE Manu De Hertogh. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Steven Van Garsse, BDW, Flageyplein 18, 1050 Elsene. ALGEMENE DIRECTIE Jo Mariëns. Brussel Deze Week wordt gedrukt op de persen van de nv Roularta, Meiboomlaan 33, 8800 Roeselare en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

© YVES VAN

ACK

ELE

YEN

zzaaaaZZZaZaaZaZ iieeVOOR KETTEN VAN 9 TOT 13 JAARVOOR KETTEN VAN 9 TOT 13 JAARVOOR KETTEN VAN 9 TOT 13 JAARVOOR KETTEN VAN 9 TOT 13 JAARVOOR KETTEN VAN 9 TOT 13 JAARVOOR KETTEN VAN 9 TOT 13 JAAR

NOVEMBER 2015NOVEMBER 2015

© F

OTO

: B

AR

T D

EW

AE

LE

NIEUWE X-PERT-TIPS

SCHAAKMEESTERS EN VOETBALSTERREN

IS BRUSSEL BLIJ OF BOOS?

Brusselaar Laurent Huynh (12) is een krak in schaken. Hij neemt het vaak op tegen grote schaakmeesters. Soms kan hij van hen winnen: vorig jaar versloeg hij Erik van den Doel uit Nederland. Elke zaterdag speelt Laurent een toernooi in het Zuidpaleis in Brussel. In de herfstvakantie mag hij naar Griekenland voor het Wereldkampioenschap voor Junioren.

Tijdens schaaktoernooien is het muisstil in de zaal. ‘Wie spreekt, wordt gezien als een verrader,’ lacht Laurent, ‘want misschien verklap je wel een goede zet. Je mag de anderen ook niet storen.’

Dw

arsk� k

ZAZIE

Heb jij soms het gevoel dat je je zo boos of droevig voelt dat je geen kant meer op kunt? Alsof je schaakmat staat. De zesdeklassers van Sint-Pieter en Sint-Guido hebben

hier heel wat goede raad voor. Lees de reportage van deze eerste Klas in de Media van dit schooljaar, op pagina 4-5.

Als je je moet afreageren, kan je natuurlijk ook lekker sporten. Laurent (12) doet dat het liefst met schaakpionnen, Soufi ane (13) met een voetbal.

En natuurlijk zijn er weer een hele hoop X-pert-tips, en kan je deze keer tickets winnen voor het kinderfi lmfestival Filem’on.

Welkom!

SCHAAKMAT

© IL

AH

© X

XX

XX

XX

Welk was je beste toernooi ooit? L: ‘Het Blitz Schaaktoernooi en het toernooi van Charleroi, allebei dit jaar. Ik heb er gewonnen of gelijkgespeeld tegen twee grote meesters: Andrey Sumets en Eric van den Doel.’

Is het lastig om tegen volwassenen te spelen?L: ‘Neen, want ik doe het al lang. Het is meestal fair play, hoor. Soms zijn de toernooien voor het geld, maar daar laat ik me niet door opjutten.’

Vragen jouw klasgenoten om met jou te schaken? L: ‘Dat gebeurt soms, ja. Ik ga naar school in het Kardinaal Merciercollege in Eigenbrakel. Er is vlakbij de school een nieuwe schaakclub geopend. Schaken lijkt populair geworden.’

Vind jij schaken een sport? L: ‘Ja. Schaken zet je brein aan het denken. Als je een moeilijk spel hebt gespeeld, voel je je heel moe of heb je koude rillingen.’

Kan je tegen je verlies?L: ‘Ik voel me triestig als ik verlies. Maar ik denk dan na over mijn fouten. En het is gewoon een spel.’

Heb jij trucs om goed te spelen? L: ‘Eerlijk? Je moet gewoon oefenen.’

Wie is jouw idool? L: Magnus Carlsen. Hij is nu wereldkampioen. Ik bewonder ook Emanuel Lasker. Dat was een Duits wiskundegenie. Hij was bijna dertig jaar lang wereldkampioen, van 1894 tot 1921! Ik wil later ook zo’n kampioen worden. Dat is geen verrassing, zeker? (lacht)’ KV

Hoelang schaak je al? Laurent (L): ‘Zeven jaar. Ik ben begonnen op mijn vijfde, toen mijn moeder mij een schaakspel kocht.’

Hoe ben jij zo’n goede schaker geworden? L: ‘Ik lees veel boeken over schaken, en ik oefen op de computer. Eén keer per week oefen ik met de Brusselse schaakmeester Luc Winants.’

Als je vast zit in het spel, wat doe je dan?L: ‘Dan denk ik goed na. Je kan schaakstukken verplaatsen, zonder aan te vallen. Of ik offer iets op. Als ik over alles al heb nagedacht, moet ik gewoon snel spelen. Want de tijd telt ook.’

‘Wie spreekt tijdens een

wedstrijd, is een verrader’

© B

AR

T DE

WA

EL

E

ZAZIE MAGAZINE - DONDERDAG 29 OKTOBER 2015 - PAGINA 3

Soufiane (13) heeft de Rode Duivels ontmoet. Je leest het goed: tussen de trainingen door kon Soufiane zomaar even een partijtje tafelvoetbal spelen met de groten der voetbalplaneet.

Oktober was een topmaand voor onze Belgische nationale voetbalploeg. In Andorra wonnen ze. En Israël versloegen de Duivels ook met 3-1. Ze werden de nieuwe nummer één in de wereld en mogen naar het EK voetbal in Frankrijk deze zomer. Soufi ane woont tijdens de week in een groot huis

in Watermaal-Bosvoorde, samen met andere jongeren en enkele begeleiders. Elk weekend gaat hij naar zijn papa thuis. Soufi ane toont aan Zazie zijn kamer vol Panini-stickers en posters van de Rode Duivels aan de muur.

Waarom kon jij de Rode Duivels ontmoeten, Soufi ane? Soufi ane: ‘De mensen van Special Olympics hadden mij dat gevraagd. Ik geloofde het eerst niet. Ik doe aan atletiek. Ik sport graag. Voor de zomer heb ik op de Special Olympics een gouden medaille gehaald in het kogelstoten, en een

NIE

UW

S ZA

ZIE

Eind deze maand is er weer een grote klimaattop van de VN (=Verenigde Naties). Op zo’n top

(=vergadering) komen de leiders van meer dan 190 landen bijeen. De top is in Parijs. Iedereen hoopt dat de deelnemers samen oplossingen vinden voor de opwarming van onze planeet. Op eerdere toppen is dat nog nooit goed gelukt. China en Amerika hebben bijvoorbeeld al dwarsgelegen, omdat ze hun industrie willen beschermen.De opwarming van de aarde wordt versneld doordat onze auto’s en fabrieken veel koolstofdioxide (=CO2) uitstoten. CO2 is een broeikasgas. Heb je ooit al gehoord van het broeikaseffect? Dat is dus de naam om die klimaatopwarming te beschrijven. Maar hoe snel de thermometer omhoog zal schieten de komende jaren, weet niemand precies. ‘Je moet alles over vele jaren bekijken. Wetenschappers stellen wel vast dat

Scho

tela

nten

ne Elke maand richt Zazie haar schotelantenne op een thema, geplukt uit het wereldnieuws. Deze maand: KLIMAAT.

© TE

RE

SA

SD

RA

LE

VICH

bronzen bij het lopen.’

Hoe was het om de Duivels te ontmoeten? S: ‘Ik was zo blij. Ik heb kunnen babbelen met Vincent Kompany, Eden Hazard, Marouane Fellaini en Simon Mignolet.’

Wie heeft de grootste indruk op je gemaakt? S: ‘Eden Hazard. Ik vind hem een heel goede speler. En hij is beresterk.’

Heb je een favoriete voetbalclub? S: ‘Barcelona. En mijn papa vindt Real Madrid het beste team ter wereld. Soms heb ik gelijk, soms hij.’

Waarover hebben jullie zoal gebabbeld? S: ‘Simon Mignolet heeft mij verteld over zijn huwelijk vorige zomer. En ik weet nu dat zijn lievelingsgerecht pizza is, en dat dolfi jnen zijn lievelingsdieren zijn.’

En Soufiane heeft dubbel geluk. Op 17 november, net voor de vriend-schappelijke match tussen België en Spanje mag Soufiane het veld op, hand in hand met Rode Duivel Simon Mignolet!

SPECIAL OLYMPICS, QUÉ? Special Olympics is zoals de Olympische Spelen, maar dan voor mensen met een mentale beperking. Maar vergis je niet: de sportinspanningen zijn even zwaar! Rode Duivel Simon Mignolet is ambassadeur van Special Olympics.

BE-RE-STERK’‘EDEN HAZARD IS

de temperaturen op lange termijn stijgen,’ weet weerman Frank Deboosere. Sommige onderzoekers schatten dat het binnen 100 jaar vijf graden warmer zal zijn. En dat het ‘s zomers een beetje droger en ‘s winters een beetje natter zal zijn. Het gevaar zit vooral in de zee: het zeewater zal stijgen. België kan daartegen, want we hebben goede dijken. Aan de andere kant van de wereld, in Bangladesh bijvoorbeeld, zijn geen goede dijken en kunnen er overstromingen zijn. Als ons klimaat verandert, zullen ook andere dieren en planten om ons heen groeien.

KLIMAATVERANDERING

© S

AS

KIA

VAN

DE

RS

TICH

EL

E

De GEVOELSTEMPERATUUR peilen

met SInt-Pieter & Sint-GuidoDe GEVOELSTEMPERATUUR peilenDe GEVOELSTEMPERATUUR peilen

Hoe voelt

Brussel zich?

4 :egaP

9002.90.51 :etaD - aideM ed ni salK :tcejorP - swueinlessurB :tneilC

©2009 Turtle Industries ™

De jongens en meisjes van 6L van Sint-Pieter en Sint-Guido stellen aan iedereen die het horen wil deze prangende vraag: ‘Hoe voelt Brussel zich?’ Ze trokken voor een antwoord naar Beeldenstorm. Dat is het centrum van verbeelding in Anderlecht.

M arianne van Beeldenstorm vindt het een hééél interessante vraag. ‘Ja, hoe voelt Brussel zich eigenlijk?’ vraagt ze. ‘Soms boos, soms blij,’ antwoordt Reda.

‘Wat is blij zijn?’ vraagt Marianne daarna, als was ze een fi losofe. ‘Als je blij bent, ben je blij,’ aarzelt John. ‘Dan heb je een blij gezicht,’ lacht Walid. ‘En je springt in de lucht,’ huppelt Imane. Je kan ook boos zijn, of zelfs razend. ‘Dan geef je de ander een pak slaag,’ zegt Saba. We schrikken allemaal. ‘Wat? Slaan?’ Saba giechelt: ‘Ik doe dat niet, hoor! Ik wil dan liever even alleen zijn. Ik ga even zitten om te kalmeren. Daarna kan ik ‘sorry’ zeggen.’ ‘Het is beter om af te koelen,’ beaamt Adam. ‘Je kan terecht bij ons helpteam,’ tipt Aya (kijk naar de fotostrip hiernaast om te weten wat het helpteam is).

Swingen en wiegen De jongens en meisjes van 6L lijken dus perfect te weten hoe ze met gevoelens moeten omgaan. Marianne van Beeldenstorm doet de test. Ze zet muziek op, en daarna moeten de jongens en meisjes beschrijven wat ze voelen. Een eerste deuntje klinkt vrolijk door het atelier. Het is het liedje Jazz legends van Dorothy Donegan, een lekker swingende boogiewoogie song. Jawad sluit zijn ogen en waant zich een saxofonist. ‘Van deze muziek word je blij,’ zegt Aya. ‘Je wil bewegen,’ zingt Mael. Het volgende nummer is klassieke muziek: Requiem van Mozart. Walid laat zijn beide handen mee wiegen. ‘Ik word er triestig van,’ jammert Haydar, ‘het is muziek voor een begrafenis.’ Adams mondhoeken hangen naar beneden. ‘Ik val ervan in slaap,’ knikkebolt Nisrine. Marianne maakt algauw iedereen weer wakker met Jump, jump! van Kris Kross. Het lied schalt door de luidsprekers. ‘Ik wil dansen!’ Selma zwiert haar hoofd heen en weer.

Kunst die je doet huilen Marianne maakt de test nog een beetje moeilijker. Ze toont nu schilderijen van bekende kunstenaars. De jonge psychologen van Sint-Pieter en Sint-Guido moeten luisteren naar hun hart om te weten welk gevoel het schilderij bij hen oproept.Imad kijkt aandachtig naar het schilderij Vaas met de twaalf zonnebloemen van Vincent van Gogh. Hij zegt: ‘Ik zie dode en levende bloemen. Ik denk dat de kunstenaar zich voelde zoals de zonnebloemen: hij voelde zich langzaam doodgaan.’

MEER WETEN OVER HET PROJECT VAN DEZE KLAS? GA NAAR WWW.KLASINDEMEDIA.BE! Een samenwerking tussen de Vlaams-Brusselse Media (FM Brussel, tvbrussel, brusselnieuws.be en BDW) en Onderwijscentrum Brussel.

Imane bestudeert het schilderij De baadster van Joan Miro. ‘Je ziet slingers in de lucht, zoals water of zachte golven.’ Iedereen wordt er blij van. En dan houdt Marianne het schilderij Guernica omhoog. Het is een doek van Pablo Picasso. ‘Het lijkt op een strijd,’ zegt Walid, ‘de kleuren zijn grijs en zwart.’ ‘Alles lijkt verbrand,’ interpreteert Mohamed. De jongens zitten er niet ver naast, want Pablo Picasso heeft het schilderij gemaakt als protest tegen de bloedige burgeroorlog in Spanje (die oorlog duurde drie jaar: van 1936 tot 1939).

Aan de slagDan is het tijd om zelf kunst te maken. De zesdeklassers laten hun diepste emoties opborrelen. Ze zetten de gevoelens om in lijnen, ritme, kleuren en vormen. Ze tekenen vissen, haaien, bloemen, rappers, of zaken waarvan je niet wist dat ze bestonden! Firdaous verbluft iedereen: ze tekent een bloem zo mooi als die van Van Gogh. ‘Telkens als ik me droevig voel, teken ik bloemen. Bloemen zijn mooi en goed.’ De leerlingen maken ook een sculptuur. Ze gebruiken daarvoor kippengaas, plaaster en stukjes van bamboestokken.Zazie loopt rond in het atelier. Uitkijken geblazen voor hamers en zagen! Jawad maakt een beeld van een man die alleen wil zijn. ‘Mijn mannetje is eenzaam. Ik ben zelf niet eenzaam, hoor, want ik heb een grote familie.’ Saba maakt een fi guur van een man die graag wandelt. ‘Hij zal op een sokkel staan, zodat het lijkt alsof hij speecht. In mijn verbeelding zal hij verkondigen hoe veel mooier de wereld is als iedereen blij is.’

Kim Verthé

Zazie loopt rond in het atelier. Uitkijken geblazen

Kim Verthé

De roos van Firdaous.

Dit gedicht is een eerbetoon aan de Brusselse dichter Jan van Nijlen. Leerlingen van het Koninklijk Atheneum Ukkel maakten poëzie

samen met dichter Frank De Crits. Illustrator Pieter Fannes tekende en de culturele dienst van Ukkel zorgde ervoor dat alles gesmeerd liep!

De dichter

Wat � er leuk aan je kamer?Ik hou van Fifa16 spelen. Ik hou van mijn kamer want ze heeft een mooie, blauwe muur en ook een televisie. Ik moet dus niet altijd naar beneden om televisie te kijken.

Wat � er b� zonder aan jouw buurt?Ik hou van fi etsen. Ik fi ets twee kilometer per week. Omdat we naast de Kroonlaan wonen, kan ik fi etsen wanneer ik wil. Ik heb de hele laan voor mij.

Wat � jouw droom? Mijn droom is om later een WWE superstar te worden (WWE Superstars is een Amerikaans programma over worstelen).

Hallo, ik ben Adam en ik kom van Elsene. Ik woon in een huis met mijn twee broers, mijn zus en ouders. Wij wonen in een rustige straat naast de Kroonlaan.

HET LICHT VAN DE DOOD

Is het het einde, of is het het begin?Geen pijn meer, geen ziektes meer. Ik zag het licht, een zo mooi licht. Maar wil ik ernaar gaan. Ik wil die wereld niet verlaten. Vreemd genoeg, voel ik me aangetrokken. Ik ontmoet een gevoel dat ik nooit heb gekend. Ik heb me nooit zo gelukkig gevoeld. Eindelijk vrij.

Redouan Abbadi

STUUR JOUW

MOOIE, MAGISCHE

OF GEKKE GEDICHT NAAR

[email protected]

Dan stuurt ZAZIE je een PPP

(=poëziepostkaartenpakket)

HEB JIJ EEN GOEDE PEN?

© P

IETE

R FA

NN

ES

Hallo, ik ben Adam en ik kom van

Groeten uit m� n kamer

ZAZIE MAGAZINE - DONDERDAG 29 OKTOBER 2015 - PAGINA 7

Ayoub (12), de movieman

Dag iedereen, dag boys and girls. Vandaag zal ik over een onbekende fi lm schrijven: Felix.Felix is gefi lmd in Afrika, en de acteurs spreken Engels.De fi lm gaat over een jongen (Felix, ha!) die heel graag muziek speelt. Hij zit op een privéschool en speelt op een soort houten fl uitje. De eerste dag op die school, is niet zijn beste dag. Drie kinderen pesten hem. Maar hij zegt daarover niets tegen zijn mama. Pas na de tweede dag durft hij het thuis te vertellen, omdat zijn boekentas niet mooi meer is.Op een bepaald moment vindt hij in een grote kist foto’s van zijn vader, die jazzmuzikant was. In die grote kist zit nog een andere kist, die een beetje kleiner is. Daarin zit de saxofoon van zijn vader. Hij zegt er niets over tegen zijn moeder, omdat zijn moeder niet van jazz houdt.De derde schooldag ziet hij dat de school een concert organiseert. Hij wil meespelen. Maar met het fl uitje gaat dat niet. Dus zegt hij dat hij saxofoon kan spelen. Dat klopt

Dora (11), celebrity lady

Heeeej. Ik ga iets vertellen over Sam Smith. Zijn echte naam is eigenlijk Samuel Frederick Smith. Ik vind zijn muziek heel erg mooi. Toen ik deze zomervakantie in

Elisa (10), de verhalenverslindster

Hallo iedereen. Dit keer heb ik een boek over paarden uitgekozen. De titel is Kaya wil winnen. Het boek lag al lang in mijn kamer maar niet zo lang geleden kwam ik het weer tegen.Het verhaal gaat zo: een meisje, Kaya, rijdt graag paard. Ze wil al lang een eigen paard, maar haar

ouders hebben het te druk met hun restaurant. Ze gaat naar een manege waar ze op haar favoriete pony rijdt: Flying Dream. Ze noemt hem Dreamy.Op een dag, na een les dressuur, komt ze meneer Waldmann, de eigenaar van Dreamy, tegen. Hij vraagt haar of ze zin heeft met hem mee te gaan om een

Hanien (11), kunstkenner

natuurlijk niet, hij kan het niet. Maar dan leert een vriend van zijn vader Felix saxofoon spelen. Zijn moeder weet hier niets vanaf. Ik vond de fi lm heel leuk want het is een goed verhaal en ik hou ook van muziek. De boodschap van het verhaal is eigenlijk dat, zelfs al ben je arm, je je dromen kan waarmaken. Daag!

In de herfstvakantie gaat Ayoub naar het fi lmfestival Filem’on. Heb jij ook zin om te gaan? Zazie schenkt 5 duotickets weg voor deze fi lms: THE SHAMER’S DAUGHTER en BICYCLE DREAMS. Stuur een mailtje met de titel van de fi lm die je wil zien naar [email protected] + naam/leeftijd/adres!

Hallo, ik ga jullie vertellen over de Belgische kunstenaar René Magritte. Magritte werd geboren op 21 november 1898. Hij had twee jongere broers. Hij heeft lang in Jette gewoond samen met zijn vrouw Georgette en hun hondje. Zijn huis is nu een leuk museum. Daar zie je hoe hij leefde en krijg je veel informatie. Magritte is een surrealist. Dat is een soort

stijl van kunst. Hij tekende bijvoorbeeld een man met een bolhoed, maar onderaan de bolhoed en erop de man. Hij schildert kunstwerken die je doen denken aan dromen, dus aan iets dat niet echt kan. Je kent misschien wel zijn werk van een vogel zonder veren of gezicht, maar met wolken. De vogel vliegt in de nacht. Dat is een kunstwerk dat eigenlijk een reclameontwerp was voor een vliegtuigmaatschappij. Magritte heeft lang reclame ontworpen omdat hij zijn kunstwerken niet verkocht kreeg. Hij heeft 1.100 schilderijen gemaakt. Vele daarvan kan je bekijken in het grote Magrittemuseum, dichtbij het Koninklijk Paleis. Er is nog een ander museum in Jette, dat heb ik jullie al verteld. Het grote Magrittemuseum vind ik niet zo tof omdat je er bijna

paard voor zijn zoon Chris te kiezen.De ouders van Chris zijn heel rijk en willen een goed paard. Ze kiezen voor een paard dat heeft deelgenomen aan Europese wedstrijden. Net wanneer ze het paard gaan kopen, blijkt dat de paardenhandelaar niet helemaal eerlijk is geweest…

Het boek is perfect voor paardenliefhebbers. Het is romantisch en soms wel avontuurlijk. Soms ben je teleurgesteld om wat er gebeurt, maar dan gebeurt er weer iets leuks.Het boek is geschreven door Gaby Hauptmann. Er is ook een ander verhaal: Kaya heeft een plan. Niet dat ik het heb gelezen, maar na de samenvatting te lezen, leek het me ook een avontuurlijk verhaal. Tot

de volgende keer. Blijf altijd lezen!

X-PERTSZazie-redacteurs vertellen over hun favoriete boek, film, fashiontip of

dierennieuws van de maand: kwam jij nog ideeën te kort??

Portugal was, was er een festival bezig: NOS Alive, en daar trad hij op!Sam is 23 jaar en komt uit Londen. Hij is bekend van zijn liedjes zoals Stay with me, La la la en nog veel meer. Hij is zelfs de zanger van het liedje dat in de James Bondfi lm zal komen: Writings on the wall. Hopenlijk weten jullie nu iets meer.

geen info krijgt over zijn kunst en de ruimtes zijn zwart. Het museum in Jette, zijn oude huis, is juist heel tof omdat je er meer dan alleen zijn schilderijen ziet. Echt een aanrader. Alle info over zijn museum in Jette kan je vinden op www.magrittemuseum.be. Daag!

In de herfstvakantie gaat

waarmaken. Daag!

In de herfstvakantie gaat In de herfstvakantie gaat

win!

Ayoub naar het fi lmfestival

deze fi lms: THE SHAMER’S

DREAMS. Stuur een mailtje

paardenliefhebbers. Het is romantisch en soms wel avontuurlijk. Soms ben je teleurgesteld om wat er gebeurt, maar dan gebeurt er weer iets leuks.Het boek is geschreven door Gaby Hauptmann. Er is ook een ander verhaal: heeft een plan

de volgende keer. Blijf altijd lezen!

CAPITAL DIGITAL

Volgende Zazie op 3 december! www.zazie.brussels

Zazie is een maandelijkse bijlage bij Brussel Deze Week en is gratis. Concept en samenstelling: Kim Verthé ([email protected], 02-650.10.79). Vormgeving: Peter

Dhondt. Tekeningen: Ilah, Teresa Sdralevich, Wauter Mannaert, Alex Deforce. Redactie: Kim Verthé. Eindredactie: Kim Verthé. Foto’s: Bart Dewaele, Saskia Vanderstichele. X-perts: Ayoub, Dora, Hanien, Elisa. Contact met Zazie? [email protected]. Like! facebook.com/Zazie.jongerenkrant. Adverteren? [email protected]. Abonnement: abo @ bdw.be. Verantwoordelijke uitgever: BDW, Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Brussel.

Wil je je eigen computerspel leren programmeren? Wat dacht je van een robot die jouw boterhammen smeert? Of een geheime codetaal uitvinden? Piano spelen op een tros bananen? Op Capital Digital leer je het allemaal. Waar? Op drie plekken in Brussel: Anderlecht, Schaarbeek en Molenbeek. Deelnemen kost 10 euro. Schrijf je in via [email protected] of bel naar 02 555 09 90.

WANNEER: HERFSTVAKANTIE, VAN 9U - 16U

RENNEN, RENNEN!

Heb jij snelle benen? Doe dan de sprint van je leven op de Brussels Canal Run. Dat is een loopwedstrijd langs het Kanaal. Ben je jonger dan twaalf? Smeer dan je kuiten voor een stevige kilometer. Wie ouder is, mag meer kilometers lopen. Dat de snelste moge winnen! Surf naar www.brusselscanalrun.be.

WANNEER: 7 NOVEMBER

BEN JIJ GOED WIJS?

Binnenkort is het Kunstendag voor Kinderen. Dan zijn kinderen aan de macht in de musea, concert- en danszalen! Zo kan je de Kaaistudio’s veroveren of dansen bij Peeping Tom in Molenbeek. Of je kan je eigen pop-art superheld maken in het Roodebeekcentrum. En ga langs bij het kapsalon Noet in het Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis voor rasta’s in je haar. En er is nog vééél meer. Alle info vind je op www.kunstendagvoorkinderen.be.

WANNEER: 15 NOVEMBER

Uitk� k ZAZIE

DOOR ALEX DEFORCE

Zazie is een maandelijkse bijlage bij Brussel Deze Week en Brussel Deze Week en Brussel Deze Week is gratis. Concept en samenstelling: Kim Verthé ([email protected], 02-650.10.79). Vormgeving: Peter

WANNEER: 15 NOVEMBER

Knip uit, vul de tekstballon in en stuur naar ZAZIE

(Flageyplein 18, 1050 Brussel).

DOOR WAUTER MANNAERT

© X

XX

XX

DEFORCE Piep! Post een foto van jouw

kastanjedier op Facebook.com/Zazie.

jongerenkrant!

Documents

BDW - editie 1496