beatha le bua

Arna fhoilsiú i 2004 le Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig agus Cànan, le tacaíocht ón Bhuidheann Eadar-roinneil airson Ionnsachadh agus Leasachadh Coimhearsnachd (An Grúpa um Foghlaim agus Forbairt Pobail).

© Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig thar cionn na nÚdarás a bhfuil ionadaíocht acu ar MRG 2004.

Téacs le Ailig O’Henley.

Pictiúr Clúdaigh © Corbis.

Pictiúr le Corbis agus Getty Images.

Gach ceart ar cosaint. Ní féidir cuid ar bith den leabhar seo a athfhoilsiú i gcruth ar bith nó ar dhóigh ar bith gan cead a fháil roimh ré ó Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig.

Arna dhearadh ag Cànan Teo.

Arna aistriú agus arna tháirgeadh ag Multmedia CCEA.

Tá CCEA fíorbhuíoch as cead a fháil an áis seo a aistriú agus a chur in oiriúint ó Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig.

JK Rowling Book.indd 2 16/03/2012 12:16:27

JK

R

OW

LI

NG

beatha le bua

ooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

4

Tá clú ar J K Rowling as na húrscéalta a scríobh sí faoi Harry Potter. Go dtí seo, dhíol sí thart faoi 200 milliún leabhar ar fud an domhain. Tá leabhair Harry Potter ar fáil i 67 teanga, an Ghaeilge san áireamh.

Cé J K Rowling?

Rugadh Joan Kathleen Rowling in Chipping Sodbury, cóngarach do Bristol i Sasana. Nuair a bhí sí óg, ba ghnách léi a bheith ag súgradh lena deirfiúr Dianne. Ba ghnách leo seanéadaí a chur orthu agus ligean orthu gur cailleacha a bhí iontu. Bhí cara acu, Iain Potter, agus eisean an draoi. De réir cosúlachta, is as na cluichí seo a tháinig ábhar leabhar Harry Potter.

JK ROWLING

Rinne sí staidéar ar an Fhraincis, an Laidin agus an Ghréigis ag Ollscoil Exeter i Sasana. Ansin chuaigh sí chun na Portaingéile agus theagasc sí Béarla ar feadh tamaill. Nuair a bhí sí ansin, bhuail sí lena fear céile Jorge Arantas, agus bhí iníon bheag acu, Jessica. Ach níor mhair an pósadh i bhfad. Nuair a bhí Jessica ceithre mhí d’aois, bhog Rowling go Dún Éidean (Edinburgh), áit a raibh a deirfiúr, Dianne, ina cónaí.

5

oooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

JK ROWLING

ooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

6

Bhí am crua ag Rowling ansin. Ní raibh mórán airgid aici agus bhí sí ag tógáil Jessica ar a conlán féin. Bhí cúrsaí go dona agus tháinig galar intinne uirthi ar feadh tamaill. Dúirt sí ina dhiaidh sin go raibh tionchar ag an ghalar sin ar a cuid scríbhneoireachta. Téann cuid de na carachtair dhorcha ina cuid leabhar siar go dtí an t-am seo. Feicfidh tú seo go háirithe sa leabhar Harry Potter and the Prisoners of Azkaban. Tá créatúir scáfara ann agus bíonn greim acu ar an intinn.

JK ROWLING

Turas Mór Traenach

Bhí J K Rowling ar turas traenach nuair a smaoinigh sí ar Harry Potter den chéad uair. Bhí sí ag taisteal idir Londain agus Dún Éideann agus Shamhlaigh sí Harry agus na créatúir eile ina hintinn ar an bhealach. Agus í ar ais i nDún Éideann, thosaigh sí ag scríobh a céad leabhair. Is é an teideal a bhí ar an leabhar sin ná Harry Potter and the Philosopher’s Stone.

Scríobh sí cuid mhór den leabhar i gcaife ar an bhaile. A fhad is a bhí sí ag scríobh bhí Jessica ina codladh ag a taobh. Bhí obair mhór ann, agus chuaigh blianta thart sular chríochnaigh sí an leabhar.

7

oooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

JK ROWLING

JK

© GETTY

ROWLING

1 0

Cur i gCló

Ach ní raibh sé furasta an leabhar a chur i gcló. Cé go bhfuil sí clúiteach inniu, ní raibh a fhios ag daoine cé a bhí i Rowling an t-am sin. Chuir sí an leabhar chuig cuid mhór comhlachtaí ach ní raibh mórán suime acu ann. Chaill Rowling dóchas. Ach ansin fuair sí scéala ó chomhlacht amháin, Bloomsbury, go raibh siad ag iarraidh an leabhar a chur i gcló. Thug siad £4000 di as an chéad leabhar. Bhí Harry agus traein Hogwarts ar an bhealach.

I gCló faoi Dheireadh!

Tháinig Harry Potter and the Philosopher’s Stone amach i 1997. Roimhe sin, dúirt Bloomsbury le Rowling nach raibh mórán airgid i leabhair do pháistí. Bhí dul amú mór orthu! Roimh i bhfad, bhí an leabhar ag barr na liostaí díolacháin.

ooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

JK ROWLING

1 1

oooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

© CORBIS

JK ROWLING

1 2

Tháinig dhá leabhar eile amach ina dhiaidh sin, mar a bhí Harry Potter and the Chamber of Secrets agus Harry Potter and the Prisoner of Azkaban. Bhí ráchairt mhór orthu agus bhí na trí leabhar ag barr na liostaí díolacháin sa Bhreatain agus i Meiriceá.

Rinneadh scannáin de na leabhair fosta. Bhí an t-aisteoir clúiteach Robbie Coltrane i bpáirt Hagrid. Rinneadh píosaí de na scannáin i sléibhte na hAlban in aice leis an Ghearasdan (Fortwilliam). Sa bhliain 1999 shaothraigh Rowling £20 milliún. D’éirigh sí clúiteach agus saibhir agus anois tá sí ar na mná is saibhre sa Bhreatain. Cé a dúirt nach raibh airgead i leabhair do pháistí?

ooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

JK ROWLING

1 3

oooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

© GETTY

JK ROWLING

1 4

Cad chuige ar éirigh chomh maith sin le Harry agus le Rowling? Shíl cuid mhór nach raibh suim ag páistí a bheith ag léamh leabhar. Ríomhairí agus cluichí atá siad a iarraidh, nach ea? Bhuel, is cosúil nach sin amháin atá siad a iarraidh. Agus tá suim ag daoine fásta ina cuid leabhar fosta. Tá a cuid leabhar furasta a léamh. Tá samhlaíocht iontu. Tá cailleacha agus draoithe iontu. Agus tá siad greannmhar fosta. Ó shin i leith, tháinig na leabhair agus na scannáin seo a leanas ar an saol: Harry Potter and the Goblet of Fire, Harry Potter and the Order of the Phoenix agus Harry Potter and the Half Blood Prince.

ooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

JK ROWLING

1 5

oooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

© CORBIS

JK ROWLING

1 6

Cad é atá in ndán do Harry agus J KRowling?

Dúirt Rowling go scríobhadh sí seacht leabhar uilig go léir. Tháinig Harry Potter and the Order of the Phoenix amach sa bhliain 2003. Bhí súil leis i 2001, ach bhí deacrachtaí ag Rowling é a scríobh. Ach is cosúil gur tháinig deireadh leis na deacrachtaí sin.

Bhain Rowling saol nua amach di féin. Sa bhliain 2001 phós sí den dara huair. Niall Murray an t-ainm a bhí ar a fear céile agus dochtúir a bhí ann. I Mí an Mhárta 2003 bhí gasúr beag acu, mar a bhí David Gordon Rowling Murray. Tá siad ina gcónaí i mbaile Pheairt (Perth) anois.

ooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

JK ROWLING

De réir cosúlachta, tá Rowling i ndiaidh an chaibidil dheireanach den leabhar deireanach a scríobh. Tá scéalta móra geallta aici. Deir sí gur dócha go bhfaighidh cuid de na príomhcharachtair bás. Cé a gheobhaidh bás, an é Hagrid nó Dumbledore nó Harry é féin? Tháinig Harry Potter and the Deathly Hollows amach ar na mallaibh agus beidh dhá scannán déanta de, Cuid 1 agus Cuid 2. Cibé rud a tharlóidh, is cosúil go mbeidh Harry agus J K Rowling linn go ceann i bhfad.

1 7

oooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

JK ROWLING

JK

ROWLING

© CORBIS