beatha lebuaidh

MA

TT

GR

OE

NIN

G

beatha lebuaidh

Air fhoillseachadh ann an 2007 le Stòrlann Nàiseanta na Gàidhligagus Cànan, le taic bhon Bhuidheann Eadar-roinneil airsonIonnsachadh agus Leasachadh Coimhearsnachd (Community Learning andDevelopment Review Group for Gaelic).

© Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig às leth nan Ùghdarrasan a thariochdaichte air MRG 2007.

Tha Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig a' faighinn taic bho Bhòrd na Gàidhlig.

Dealbh còmhdaich ?.

Na dealbhan le ?

Na còraichean uile glèidhte. Chan fhaodar pàirt sam bith dhen leabhar seo ath-riochdachadh ann an cruth sam bith, no ann an dòighsam bith gun chead ro làimh bho Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig.

Deilbhte le Cànan Earranta.

Clò-bhuailte le Nevisprint, Inbhir Nis.

LAGE/ISBN 978-1-904-730-69-9

An teacs le Gillebride Mac’Illemhaoil.

4

Matt Groening

Ged nach aithnicheadh mòrandhaoine an t-ainm Mathew AbramGroening, ’s cinnteach gunaithnich a’ chuid as mothaagainn an teaghlach a chruthaiche – Na Simpsons. Tha anteaghlach sin le Marge, Homer,Bart, Lisa agus Maggie a-nis airteaghlach cho ainmeil agus a thaair an t-saoghal. Is le sin, thaiad air cliù eadar-nàiseanta achosnadh do Mhatt Groening.

B’ e neach-teagaisg a bha ann ammàthair Groening agus b’ edealbhadair chartùnaichean a bhana athair. ’S ann ann an Oregonanns na Stàitean Aonaichte arugadh e agus nuair a bha e annsan àrd-sgoil ’s e an deasaiche abha air pàipear-naidheachd nasgoile. Bhiodh e a’ sgrìobhadhaithrisean ach an uair sinthòisich e air dealbhan adhèanamh cuideachd. Nochd sinùidh agus bha e ag iarraidhobair mar sgrìobhadair.

5

MATT GRO E N I N G MATT GRO E N I N Gooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

oooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

6

7

MATT GRO E N I N G

Hollywood

Nuair a bha e 23 bliadhna adh’aois, dh’fhàg Groening anteaghlach aige agus chaidh e guruige Los Angeles agus e ambeachd obair fhaighinn marsgrìobhaiche. Cha deachgnothaichean buileach mar a bhae ag iarraidh agus cha d’ fhuaire obair an toiseach ach mardhràibhear. Bha e a’ dèanamhbeagan sgrìobhaidh ach cha robhe toilichte ach gu h-annasach ’s e sin a thug cothrom dhasoirbheachadh. Thòisich Groeningair comaig a dhèanamh far anrobh e ag innse cho dona agus abha a bheatha. Bha e ga reic annam bùth ciùil far an robh e ag obair. Thug sin dha cothromobraichean eile fhaighinn mardhealbhadair agus bha Groeninga-nis air tòiseachadh air an ruda bha e ag iarraidh a dhèanamh.

MATT GRO E N I N Goooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

ooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

8

Gu ruige na Simpsons

Fhuair Matt Groening obair a’ sgrìobhadh colbh ann an irisciùil agus an uair sin cuideachdthòisich e air an cartùn aigefhèin a sgrìobhadh. Phòs eDeborah Caplan ann an 1980 agus’s ise a dh’fhoillsich a’ chiadchomaig aige. Chòrd sin ridaoine agus an dèidh sin dh’fhàgGroening agus a bhean andreuchdan gus na comaigean acafhèin a reic. An dèidh beaganùine a’ dèanamh chomaigean dhafhèin chunnaic riochdaire ann anHollywood na cartùnaichean aigeagus dh’iarr e air Groeningobair còmhla ris gus cartùn adhèanamh air an telebhisean. ’S e Seumas L. Brooks a bha airan duine sin agus tha e fhèinagus Groening air a bhith agobair còmhla air Na Simpsonsbhon uair sin.

9

MATT GRO E N I N G MATT GRO E N I N Gooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

oooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

Na Simpsons

Thog Matt Groening ainmean nanSimpsons bhon teaghlach aigefhèin. ’S e Homer a tha airathair, ’s e Maighread (Marge) atha air a mhàthair agus ’s eLisa agus Maighread (Maggie) atha air a pheathraichean. Charobh e ag iarraidh Matt a thoirtair a’ bhalach anns na Simpsonsagus mar sin thug e Bart airbhon a bha e coltach ris anfhacal brat. Ach, ged a thogGroening na h-ainmean bhonteaghlach aige fhèin, thaGroening fhèin air a ràdh nacheil an dà theaghlach coltach richèile idir.

1 0

1 1

MATT GRO E N I N GMATT GRO E N I N Goooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

ooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

1 2

Thathar air còrr air 400 prògrama dhèanamh agus thaleabhraichean, comaigean,geamaichean coimpiutair agusaodach nan Simpsons ann a-nis.Tha an teaghlach a chruthaichMatt Groening bho chionn còrrair fichead bliadhna fhathast a’ toirt toileachas agus gàiredo dh’iomadach duine air feadhan t-saoghail. 1 3

MATT GRO E N I N G MATT GRO E N I N Gooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

oooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

Dìleab

‘S e rud annasach a tha ann gubheil na Simpsons airmaireachdainn fad 20 bliadhnaagus gu bheil clann agus inbhichmeasail orra. Ged nach eilcartùnaichean eile a tha e air adhèanamh air a bhith chosoirbheachail ris na Simpsonsbidh cuimhne aig daoine air MattGroening airson an teaghlaichainmeil a chruthaich e. 1 5

MATT GRO E N I N G

1 4

MATT GRO E N I N Goooooooo

0oooooooaooooofo0ooooxoooo

<oooowooooooooodoooozoooooooooooooooooooooooooo0o0

ooooooooooooooooaooooofooooo

0ooxooooooooowooooo

>ooooooodoooozooooooooooooooooooooo0o

Cò e?Latha Breith15/02/1954

Cò às a bha e?Portland, Oregon, Na StàiteanAonaichte

Dè an obair a bha aig athair?Sgrìobhadair, dealbhadair agusbhiodh e a’ dèanamh fhilmichean

Dè an obair a bha aige?Dealbhadair air cartùnaichean,sgrìobhaiche

Dè na cartùnaichean as ainmeile a rinn e?Na SimpsonsFuturama

Dè eile a rinn e?Chleachd e a ghuth air filmicheanagus cartùnaichean eile

MATT GRO E N I N G