1

Kleine praktische opdracht voor het leesdossier klas 4 vmbo-gtVoorblad

Van: Sabine van TuijlKlas: 4gt2Datum: 30-01-2012Kleine praktische opdracht: 1 / 2 / 3 / 4

Inhoud:

A. De vermelding van de boekgegevens

B. Algemene informatie Beatrijs

C. Inhoud Beatrijs

D. Korte samenvatting van het boek

E. Mijn mening

F. Verwerkingsopdracht

G. Kleine verwerkingsopdracht (blauw)

A. De vermelding van de boekgegevens

Titel: BeatrijsOndertitel: Tekst en vertalingVertaling en tekstverzorging: H. AdemaAuteur: onbekendMotto: N.v.t.

Soort boek: roman / novelle / verhaal / verhalenbundel / gedichtenbundel Anders, namelijk: -Uitgever: Uitgeverij Taal & Teken, Leeuwarden

Jaartal geschreven: +- 1270Jaartal eerste druk: 1982Gelezen druk: vijfde druk, 1995Aantal bladzijden: 47 bladzijdenGekozen opdracht: Andere titels, verwerkingsopdracht A

2

B. Algemene informatie BeatrijsOver dit boek is niet veel bekend, maar ik zal zoveel mogelijk informatie geven.

Het boek is in de tijd van 1270 geschreven. Er zijn veel codices geschreven van Beatrijs, bijvoorbeeld een uit 1374. Maar het gedicht Beatrijs bestond daarvoor al. Waarschijnlijk is het Nederlandse Beatrijs ontstaan tussen de jaren 1240 en 1280. Het verhaal zelf is nog ouder dan dat. In een verzameling van wonderverhalen komt het boekje voor (in het Latijn), en dat is rond 1222. Maar het is mogelijk dat het verhaal daarvoor ook al bestond. Waar het verhaal uiteindelijk vandaan komt, het jaartal en de auteur, weet niemand.

De schrijver van Beatrijs is onbekend, hoewel de literatuurhistorici wel een idee hebben van wie het geweest had kunnen zijn. Ze denken dat het ene Diederic van Assenede is, de schrijver van Floris ende Blancfloer, maar er is geen bewijs dat hij het geschreven zou kunnen hebben. Het verhaal van Beatrijs komt uit de middeleeuwen. Veel mensen in de middeleeuwen konden niet lezen en schrijven. De geestelijken konden dit wel. Omdat zij dat wel konden, schreven zij in sierlijke handschriften op een perkament hun verhalen, gedichten en liederen. Daarom was de auteur van Beatrijs waarschijnlijk een kloosterling, verder is er niets over hem bekend.

In ’s-Gravenhage staat de Koninklijke Bibliotheek met daar in een handgeschreven bladzijde van Beatrijs. Het is niet bekend of het een origineel is of dat het overgeschreven is van een ouder handschrift. We weten ook niet hoe oud het handschrift precies is. Ze hebben wel geprobeerd erachter te komen. Uit een paar kenmerken maken ze op dat het rond het jaar 1374 is geschreven. Degene die het handschrift besteld had moet een belangrijk persoon geweest zijn. Het perkament is van goede kwaliteit en het handschrift is zorgvuldig geschreven.

Het verhaal Beatijs is vaak vertaald. Het is vertaald naar het Frans, Spaans, Duits, Noors en zelfs Arabisch. Niet alle verhalen zijn hetzelfde maar bij elk verhaal is de grondgedachte steeds een non die haar klooster verlaat om een werelds leven te leiden. Het verschil tussen hoe het verhaal nu gelezen wordt en hoe het in de middeleeuwen gelezen werd, is groot. In deze tijd zien we zulke verhaaltjes als onware sprookjes of verzinsels, maar in de middeleeuwen dacht men dat het een ware gebeurtenis was.

Het verhaal van Beatrijs is een Marialegende. Dat houdt in dat het een verhaal is dat over een wonder gaat die Maria gedaan heeft. Deze verhalen gebruikten priesters in hun preken en werden in het klooster voorgelezen. Vooral in de middeleeuwen zijn deze verhalen ontstaan en ze waren bedoeld om de mensen iets te leren.

C. Inhoud BeatrijsDe titel ‘Beatrijs’ verwijst naar de hoofdpersoon in dit boek. De naam Beatrijs betekent ‘de moeder van twee vrome kinderen’. In het boekje lees je waarom dit haar naam is. Het is een gevolg van haar zondige leven, een soort straf.

Je kunt het boekje Beatrijs in twee thema’s verdelen: een aards en een bovenaards gebeuren. Dat de kloosterzuster wereldse liefde heeft, vlucht, 14 jaar in zonde leeft en daarna teruggaat naar het klooster, is het aardse in het boekje. Het bovenaardse in het boekje is het ingrijpen van de hemel via

3

Maria. Dat Beatrijs voor de geestelijke ondergang behoedt wordt door Maria en dat ze gered wordt uit haar zondige leven.

In het boek speelt de heilige Maria ook een grote rol. Het vereren van Maria was in het middeleeuwse denken erg belangrijk. Maria werd gezien als de Moeder die iedereen liefheeft en genadevol is tegenover ieder die berouw toont over zijn zonden. Daarom stond Maria bekend als het symbool van barmhartigheid.

D. Korte samenvatting van BeatrijsBeatrijs, de hoofdpersoon van dit verhaal, verkiest de liefde boven het leven in het klooster. Al twaalf jaar was zij verliefd op een jongeman, wiens naam wij niet weten, en stuurde hem op een gegeven moment een brief. Daarin stond dat hij snel naar haar moest komen. De jongeman spoedde naar haar toe en de twee maakten een afspraak voor een tweede ontmoeting. De jongeman kocht mooie spullen voor haar en nam geld mee voor de reis die ze zouden maken te paard. Ze settelden zich in een stadje in een rustig dal.

Zeven jaar leefden ze daar samen en hadden ze twee prachtige kinderen gekregen. Maar na de zeven jaar was het geld op en waren ze erg arm geworden. De man verbrak zijn belofte en liet Beatrijs met hun twee kinderen achter. Ze was erg arm en kon geen eten kopen voor haar kinderen en zichzelf. Daarom, om geld binnen te krijgen, verkocht ze haar lichaam voor een schamel loon. Dit deed ze veertien jaren lang. Na de veertien jaar kreeg ze groot berouw over haar daden en stopte met het werk. Tijdens het dagelijkse aalmoes vragen met haar twee kinderen, bad ze vaak tot Maria om vergeving. Ze dwaalde van stad tot stad, levend van aalmoezen, tot ze haar vroegere klooster terugvond. Naast het klooster woonde een weduwe waar Beatrijs om onderdak vroeg. Toen Beatrijs vroeg naar de kosteres die het klooster verlaten had, wat zij geweest was in dat klooster, werd de weduwe boos en zei dat de kosteres nog steeds trouw haar werk deed. Dit verbaasde Beatrijs want nadat ze het klooster verlaten had, had ze een zondig leven geleefd.

De nacht daarna riep ze Maria aan om haar zonden te vergeven. Na deze aanbidding sliep ze rustig en kreeg een visioen dat ze terug moest gaan naar het klooster, de deuren stonden wijd open voor haar. Toen ze de volgende nacht nog een visioen kreeg met dezelfde boodschap, wilde ze wachten tot ze voor de derde keer een visioen kreeg. Driemaal was Gods getal, geloofde ze. Toen ze de derde nacht opbleef, kwam een engel uit de hemel die door Maria gezonden was, en zei dat ze naar het klooster moest gaan. Beatrijs volgde deze opdracht op en liet haar kinderen achter bij de weduwe.

De kinderen groeiden op bij de weduwe en hadden het goed. Uiteindelijk biechtte Beatrijs alles op aan de abt. Ze werd vergeven en was nog steeds welkom in het klooster. Haar twee kinderen treden in in het Wilhemietenklooster, het werden twee vrome mensen.

4

E. Mijn meningDit boekje laat een positieve indruk op me achter. Het was weer eens iets anders. Eerlijk gezegd had ik nooit verwacht dat ik het leuk zou vinden! Door alle negatieve reacties dacht ik dat het boekje heel saai zou zijn, dat vond ik enorm meevallen. Ik heb zelfs van het boekje genoten! Het verhaal kun je naar jezelf toetrekken. Stel voor dat u Beatrijs zou zijn, wij zouden God in plaats van Maria aanbidden en om vergeving vragen. Als ik verder denk, vind ik dat ik hier wel wat van geleerd heb. Met al je zorgen en noden kun je bij God komen, zoals Beatrijs met haar zorgen naar Maria ging.

Ik ben blij dat ik dit boek heb gelezen. Het was interessant om te zien hoe de taal vroeger was en hoe het vertaald is naar nu.

F. Andere titels, verwerkingsopdracht A

De verloren nonHet verhaal van Beatrijs lijkt veel op het verhaal uit de Bijbel: de verloren zoon. Beatrijs verlaat het

klooster, leeft een zondig leven, krijgt berouw en keert terug naar het klooster. Daarom vind ik dat deze titel wel toepasselijk is.

De hulp van MariaIn het boek werd er veel over Maria gepraat, de moeder van Jezus. Beatrijs bad vaak om vergiffenis en ontferming over haar en haar kinderen. Voor Beatrijs was Maria heel belangrijk, dat liet ze merken in

5

het verhaal. Maria hielp haar door de moeilijke tijden heen. Eigenlijk gaat het helemaal niet om Beatrijs, het gaat om Maria. Elke keer werd Maria in het middelpunt gezet. Wanneer Beatrijs om hulp riep, riep ze tot Maria.

De vergeven zondaarIn het boekje Beatrijs worden de zonden van Beatrijs bekend gemaakt aan alle mensen die het boekje lezen. Beatrijs deed veel zonden in haar leven, maar had er veel berouw van. Toen ze terugkwam bij het klooster, biechtte ze alles op bij de abt. De abt vergaf haar zonden en ze mocht haar dienst behouden in het klooster.

Het kleine wonderJe kunt het leven van Beatrijs vergelijken met een klein wonder. Hoe ze haar geluk zoekt bij een man die haar na zeven jaar verlaat, vervolgens met haar twee kinderen vlak bij de dood leeft, terugkeert naar het klooster en daarna vergeving krijgt van de abt en verder leeft in het klooster als kosteres.

Zoekt niet wat op aarde is, maar wat boven in de hemel isBeatrijs is niet gelukkig in het klooster en gaat opzoek naar de liefde. Die vindt ze bij een jongeman. Ze trouwen en krijgen twee kinderen. Na zeven jaar verlaat de man haar en leeft zij in verdriet, armoede en angst. Na veertien jaar geprostitueerd te hebben, stopt ze met de prostitutie en keert vol verdriet terug naar het klooster. Ze zoekt haar geluk, net als vroeger, weer in haar vak als kosteres in het klooster.

Ik kwam, ik zag, ik overwonBeatrijs ging verliet het klooster en ging in de steden leven; ze kwam. Ze werd geconfronteerd met armoede en verdriet; ze zag. Toen ze terugkeerde naar het klooster, biechtte ze alles op en kreeg vergiffenis; en overwon.

De terugkeerNadat ze uit het klooster was weggegaan, het bittere leven had geproefd, keerde ze terug naar haar kloosterbestaan.

6

ZondeberouwBeatrijs had aan het einde van haar leven nog steeds berouw over haar zonden die ze in haar verleden gedaan had.

Woorden: 377

G. Kleine praktische opdracht: 1 / 2 / 3 / 4

Datum: 30-01-2013Titel van het boek: BeatrijsAuteur: OnbekendVerwerkingsopdracht: Andere titels, verwerkingsopdracht A

Vragen:

1. Hoe ben je tot de keuze van dit boek gekomen? De titel leek me wel leuk/interessant/spannend Het boek had een leuke buitenkant Ik hoorde van iemand anders, dat het een leuk/mooi boek was Het maakte me niet uit, welk boek ik las. Ik moest er nu eenmaal een nemen Anders, ik had de film al gezien en ik wilde het boek eigenlijk wel eens lezen

7

2. Voldeed het boek aan de verwachtingen die je ervan had? Het was zoals ik had verwacht Het was leuker dan ik had verwacht Het was (veel) saaier dan ik had verwacht Het was totaal anders dan ik had verwacht Het was zo langdradig, dat ik moeite had het uit te lezen

3. Hoe heb je het boek gelezen? In één keer Steeds één of twee bladzijden Steeds ongeveer tien bladzijden Steeds een hoofdstuk Anders, nl.

4. Hoeveel tijd had je er in totaal voor nodig om het boek te lezen?Een kwartiertje

5. Op welke manier heb je het boek gelezen? Ik heb het boek helemaal en in de gewone volgorde gelezen Ik heb zo nu en dan een paar bladzijden overgeslagen Ik heb af en toe een hoofdstuk overgeslagen Ik heb in het begin een stukje overgeslagen Ik heb eerst gekeken, hoe het afliep en ben toen voorin begonnen Anders, nl.

6. Zat je echt ‘in het verhaal’ of moest je er steeds weer ‘inkomen’ (nadenken waar het over ging)?Ik las in één stuk door dus hoefde ik er ook niet opnieuw in te komen.

7. Wat dacht je, toen het boek uit was? Wat jammer, dat het uit is Voor mijn gevoel is het boek nog niet af Als er nog een volgend deel van dit boek is, ga ik het beslist lezen Ik ben blij dat ik er doorheen ben Nooit meer een boek van deze schrijver Anders, best leuk eigenlijk!

8. Hoe vaak heb je het boek gelezen? Sommige stukken niet, sommige stukken één keer Eén keer Sommige stukken één keer, sommige stukken twee keer Heel het boek twee keer Anders, nl.

9. Heb je tijdens het lezen aantekeningen gemaakt?

8

Nee, nl. Ja, want ik vond sommige dingen belangrijk om op te schrijven

10. Heb je een uittreksel gelezen? Nee (Ga naar vraag 12) Nee, maar ik heb er wel naar gezocht (Ga naar vraag 12) Ja, ik heb het uittreksel van/uit

11. Waarom las je een uittreksel? Als geheugensteuntje bij het originele boek Omdat ik het boek al een tijd geleden gelezen heb Omdat ik dan het boek niet hoefde te lezen Anders, n.v.t.

12. Heb je internet geraadpleegd voor informatie over het boek? Nee Ja, de site van Kennisnet Ja, de site van Scholieren.com Ja, ik heb de titel/de auteur van het boek bij Google/andere zoekmachine ingetypt Ja, ik heb Boekverslagen (of iets dergelijks) bij Google/andere zoekmachine ingetypt Ja, ik heb een bepaalde site geraadpleegd, nl. Ja, ik heb verschillende sites geraadpleegd, nl.