25
Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen Esther Meerwijk, UMC Utrecht Topzorg in de GGZ-verpleegkunde: waar praktijk en kennis elkaar vinden! 26 mei 2008 [email protected]

Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

  • Upload
    roxy

  • View
    60

  • Download
    2

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen. Esther Meerwijk, UMC Utrecht Topzorg in de GGZ-verpleegkunde: waar praktijk en kennis elkaar vinden! 26 mei 2008 [email protected]. Richtlijn - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Esther Meerwijk, UMC Utrecht

Topzorg in de GGZ-verpleegkunde: waar praktijk en

kennis elkaar vinden!

26 mei 2008

[email protected]

Page 2: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Richtlijn

Effectief omgaan met suïcidaliteit bij patiënten met schizofrenie of

een aanverwante psychotische stoornis

Page 3: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Overzicht

• Wat was het probleem?

• Wat doet de richtlijn voor u?

• Hoe zit het met de wetenschappelijke basis?

• Wat is er nodig zodat u de richtlijn kunt gebruiken?

• Vragen

• Samenvatting

Page 4: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Wat was eigenlijk het probleem?

1. verpleegkundigen bespreken suïcidaliteit vaak niet actief met

hun patiënten (Talseth, 1999; Mclaughlin, 1999; Sun, 2005)

2. beoordelen van suïciderisico is niet straight forward

3. bij bestaande richtlijnen ontbreekt wetenschappelijke basis, of

ze hebben weinig aandacht voor verpleegkundigen

4. spanning en onrust

Page 5: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Wat doet de richtlijn voor u?

Richtlijn ondersteunt bij:

1. bespreekbaar maken van suïcidaliteit met patiënten

2. beoordelen van het suïciderisico

3. selecteren en uitvoeren van interventies

waardoor uw bekwaamheid toeneemt

Schizofrenie stond bij de ontwikkeling centraal

Page 6: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Onderliggende principes:

1. de beleving van de patiënt staat centraal (openheid, vertrouwen,

acceptatie, niet-veroordelend luisteren)

2. een therapeutische relatie is essentieel (empathie, beschikbaar-

heid)

3. suïcidaliteit is complex

4. verantwoordelijkheid voor zorg aan een suïcidale patiënt moet

worden gedeeld met andere hulpverleners (overleggen)

Page 7: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Opbouw van de richtlijn:

• deel A: theoretische onderbouwing en aanbevelingen

• deel B: gegevensverzameling en interventies

• basisanamnese

• voortgezette anamnese

Page 8: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

• beoordelen en behandelen

• factoren die suïciderisico beïnvloeden

• aanbevelingen

Page 9: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

• onderliggende principes

• classificatie van ernst en risico

• gegevensverzameling

• vaststellen van probleemgebieden

• interventies

Page 10: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

interventieplan

voortgezetteanamnese

basisanamnese

suïcidaliteit? geen voortgezetteanamnese

nee

ja

Page 11: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen
Page 12: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen
Page 13: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Hoe zit het met de wetenschappelijke basis van deze richtlijn?

eerste concept

Literatuurstudie

Pilot studie

Legitimatie V&VN

Expert panel

voorlopige versie

definitieve versie

Page 14: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Literatuurstudie:

• suicide, risk factor, risk assessment, schizophrenia

• Medline, EMBASE, CINAHL, Psycinfo, Cochrane

• uitgesloten: medicatiestudies, kinderen & jeugd

enkele resultaten:• Practice guideline for the assessment and treatment of patients with

suicidal behaviors. APA (2003)

• Hawton et al., Schizophrenia and suicide: Systematic review of risk

factors. (2005)

• Preston & Hansen, A systematic review of suicide rating scales in

schizophrenia. (2005)

Page 15: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

eerste concept

Literatuurstudie

Pilot studie

Legitimatie V&VN

Expert panel

voorlopige versie

definitieve versie

Page 16: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Expert panel:

• 4 patiënten

• 4 verpleegkundig specialisten

• 1 psycholoog

• 1 psychiater

alle leden zijn geïnterviewd

Page 17: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

eerste concept

Literatuurstudie

Pilot studie

Legitimatie V&VN

Expert panel

voorlopige versie

definitieve versie

Page 18: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Pilot studie (methode):

• 21 verpleegkundigen (GGZ Altrecht en Adhesie)

• 2 halve dagen scholing

• 5 maanden toetsingsperiode

• 2x een groepsinterview op beide locaties

• afgenomen anamneses zijn verzameld en beoordeeld

• vragenlijst voor de verpleegkundigen na afloop

Page 19: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Pilot studie (resultaten & conclusie):

• enthousiast over de basisanamnese, en iets minder over de

voortgezette anamnese

• steun vooral ervaren bij bespreekbaar maken van suïcidaliteit

en beoordelen van suïciderisico

• steun bij selecteren en uitvoeren van interventies minder groot

• komt minder tot z’n recht als een tolk nodig is

• integratie in eigen aanpak vergt oefening

• advies: implementeren in GGZ

Page 20: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

eerste concept

Literatuurstudie

Pilot studie

Legitimatie V&VN

Expert panel

voorlopige versie

definitieve versie

Page 21: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Wat is er nodig zodat u de richtlijn kunt gebruiken?

Individueel:

• aanpassen van voorbeeldzinnen aan eigen stijl

• vereist training

• idee loslaten dat suïcidaliteit toeneemt door er over te spreken

Page 22: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Instellingsnivo:

• management moet gebruik dragen

• doelstelling moet duidelijk zijn

• plan van aanpak met tijdspad

• regelmatig evalueren

Page 23: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Gelegenheid voor vragen en opmerkingen

Page 24: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Samenvattend

• richtlijn voor het omgaan met suïcidaliteit

• richtlijn ondersteunt bij:

1. bespreekbaar maken van suïcidaliteit met patiënten

2. beoordelen van het suïciderisico

3. selecteren en uitvoeren van interventies

• stevige basis in wetenschappelijk bewijs en deskundigheid van

experts

• getoetst in de praktijk

• advies: implementeren in GGZ-verpleegkunde

Page 25: Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen

[email protected]

[email protected]