415
Sc khovà cuc sng Hoàng Tun Minh Nhng kiến thc căn bn 1 Nhng món ăn “không đội tri chung” vi nhau Mt sloi thc phm khi nu chung, hoc đưa vào cơ thcùng mt lúc có thtương tác nhau gây tình trng khó tiêu hóa, ngđộc hoc nhim độc lâu dài cho cơ th. Trong chế biến món ăn, cũng như món ăn bài thuc trbnh, nên lưu ý tránh nhng thc ăn “k” nhau. Dưới đây là mt sli khuyên ca thy thuc Đông y, được đúc kết tlâu đời: + Tht heo không nên ăn vi c bươu, cam tho. + Tht bò, tht trâu không nên ăn chung vi lươn và h. + Gan dê không nên ăn vi măng tre. + Măng tre không dùng chung vi mch nha. + Tht chó không nên ăn vi ti (vì sgây khó tiêu). + Cti không nên ăn chung vi cá trm (vì sdlàm cho bng chướng đầy, hay sinh ra sán). + Cua không nên dùng vi cam, quít (vì dgây bun nôn). + Tht gà, trng gà không nên ăn vi qulí. + Qulí không nên nu chung vi cá trm đen. + Cua không nên ăn vi mt ong, kem, slàm trddày. + Cua không nên ăn vi bí đỏ. + Bí đỏ không nu vi tôm. + Tht dê không nên ăn chung vi bí ngô, hoc không nên dùng ni đồng để nu. + Kvic dùng cành ci cây dâu tm để nu tht lươn. + Lươn knu vi táo đỏ. + Tht lươn trng kăn vi gim. + Cua không nu vi qucà dái dê. + Bp knu vi c. + c không nu vi mì để ăn. + Cơm mà đậy không kĩ, để thn ln đái vào thì ăn sbngđộc... Tùy theo mi người, mà nhng món ăn “k” nhau sgây nên nhng chng như: khó tiêu, đau bng, tiêu chy. Thn yếu thì phát theo chng ca thn, ddày yếu thì phát chng ddày. Tht bò, tht trâu không nên ăn chung vi lươn và h.

BỆNH và THUỐC

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 1

Những món ăn “không đội trời chung” với nhau

Một số loại thực phẩm khi nấu chung, hoặc đưa vào cơ thể cùng một lúc có thể tương tác nhau gây tình trạng khó tiêu hóa, ngộ độc hoặc nhiễm độc lâu dài cho cơ thể.

Trong chế biến món ăn, cũng như món ăn bài thuốc trị bệnh, nên lưu ý tránh những thức ăn “kị” nhau. Dưới đây là một số lời khuyên của thầy thuốc Đông y, được đúc kết từ lâu đời:

+ Thịt heo không nên ăn với ốc bươu, cam thảo.

+ Thịt bò, thịt trâu không nên ăn chung với lươn và hẹ.

+ Gan dê không nên ăn với măng tre.

+ Măng tre không dùng chung với mạch nha.

+ Thịt chó không nên ăn với tỏi (vì sẽ gây khó tiêu).

+ Củ tỏi không nên ăn chung với cá trắm (vì sẽ dễ làm cho bụng chướng đầy, hay sinh ra sán).

+ Cua không nên dùng với cam, quít (vì dễ gây buồn nôn).

+ Thịt gà, trứng gà không nên ăn với quả lí.

+ Quả lí không nên nấu chung với cá trắm đen.

+ Cua không nên ăn với mật ong, kem, sẽ làm ứ trệ ở dạ dày.

+ Cua không nên ăn với bí đỏ.

+ Bí đỏ không nấu với tôm.

+ Thịt dê không nên ăn chung với bí ngô, hoặc không nên dùng nồi đồng để nấu.

+ Kị việc dùng cành củi cây dâu tằm để nấu thịt lươn.

+ Lươn kị nấu với táo đỏ.

+ Thịt lươn trắng kị ăn với giấm.

+ Cua không nấu với quả cà dái dê.

+ Bắp kị nấu với ốc.

+ Ốc không nấu với mì để ăn.

+ Cơm mà đậy không kĩ, để thằn lằn đái vào thì ăn sẽ bị ngộ độc...

Tùy theo mỗi người, mà những món ăn “kị” nhau sẽ gây nên những chứng như: khó tiêu, đau bụng, tiêu chảy. Thận yếu thì phát theo chứng của thận, dạ dày yếu thì phát chứng dạ dày.

Thịt bò, thịt trâu không nên ăn chung với lươn và hẹ.

Page 2: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 2

Dấu hiệu của ung thư

Báo động của ung thư có thể là dấu hiệu toàn thân không liên quan đến một cơ quan nào trong cơ thể hoặc ngược lại, có quan hệ với nơi khu trú khối u hoặc với các di căn ung thư.

Phần lớn những dấu hiệu ấy không phải là biểu hiện riêng của ung thư, bởi vậy bệnh nhân, thậm chí cả thầy thuốc thường ít để ý, vì cho rằng chúng chỉ là biểu hiện của những bệnh khác nhẹ hơn hoặc cũng không có gì đáng ngại.

Chỉ có khám lâm sàng cẩn thận và tuỳ trường hợp mà làm các xét nghiệm sinh học, X.quang, nội soi mới ảnh hưởng được chẩn đoán.

Dấu hiệu toàn thân

Những dấu hiệu này rất đa dạng, có thể đơn độc trong một thời gian dài mà không có biểu hiện đặc biệt nào của ung thư cả. Nếu chúng tồn tại lâu hoặc nặng lên thì sẽ là những dấu hiệu báo động.

Dấu hiệu toàn thân có thể là chán ăn (chủ yếu là sợ thịt), sụt cân nhiều, sốt dai dẳng không do nguyên nhân nhiễm khuẩn, điều trị bằng mọi cách cũng không khỏi, mệt mỏi kéo dài…

Ba dấu hiệu báo động

- Chảy máu: Chảy máu, dù ít hay nhiều, bao giờ cũng là một dấu hiệu báo động. Chảy máu do các mạch máu bì khối u xâm lấn hoặc do vỡ các mạch máu nằm giữa các mô ung thư. Bệnh nhân nhổ ra máu hoặc chảy máu mũi (máu cam) nếu bị ung thư miệng, họng, xoang, thực quản.

Nếu bị ung thư phổi - phế quản thì khạc đờm có máu. Ðái ra máu là do ung thư thận, bàng quang hoặc tuyến tiền liệt. ở bệnh nhân nữ, chảy máu âm đạo ngoài thời gian hành kinh, hoặc khi giao hợp, hoặc sau khi đã mãn kinh có thể do ung thư dạ con hoặc ung thư âm đạo. Ðại tiện ra máu thường là dấu hiệu đầu tiên của ung thư đại tràng. Nôn ra máu thường do ung thư thực quản hoặc ung thư dạ dày…

- Ðau: Ðau cũng là một dấu hiệu báo động quan trọng của ung thư. Ðó là loại đau cố định ở một chỗ, đau liên tục ngày càng nặng, dùng thuốc giảm đau không đỡ, làm cho bệnh nhân mất ngủ.

Ðau đầu mạn tính lúc đầu có thể là dấu hiệu duy nhất báo hiệu ung thư não. Ðau bụng dai dẳng hoặc đau thành cơn có thể là những dấu hiệu báo động của ung thư một cơ quan sâu, ví dụ như đại tràng.

- Nhiễm khuẩn: Mọi trường hợp nhiễm khuẩn lặp đi lặp lại và không khỏi khi dùng kháng sinh đều có thể là dấu hiệu báo động của ung thư. Ðó là vì bệnh này đã tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây nhiễm khuẩn bằng cách làm suy yếu hệ thống miễn dịch, làm hẹp các cơ quan rỗng (phế quản hoặc bộ máy tiết niệu chẳng hạn), làm loét các niêm mạc miệng, họng hoặc cơ quan sinh dục, phá hủy các mô.

Ðau đầu liên tục có thể là dấu hiệu báo hiệu ung thư não.

Page 3: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 3

Những dấu hiệu báo động khác

- Viêm tĩnh mạch: Viêm tĩnh mạch (hình thành cục máu đông trong lòng tĩnh mạch) thường là tĩnh mạch các chi dưới, đôi khi cũng là dấu hiệu đầu tiên của ung thư. Ðấy là vì khối u trong ổ bụng hoặc trong khung chậu đã chèn ép tĩnh mạch gây viêm tĩnh mạch và các mô ung thư tiết ra một số chất tạo nên những cục máu đông.

- Những dấu hiệu sờ thấy hoặc nhìn thấy: Một số dấu hiệu báo động có thể nhìn thấy hoặc sờ thấy được. Nếu sờ thấy một cục nhỏ hoặc một vùng cứng bất thường ở da, cơ, vú hoặc tinh hoàn mà những tổn thương vùng này lại tồn tại lâu hoặc to lên đều đặn thì dù chúng có đau hay không cũng cần phải đi khám bệnh ngay.

Da nổi gồ lên không đều, bị loét lâu không liền và lan rộng cũng là dấu hiệu báo động của ung thư da. Cuối cùng, nếu thấy hột mụn cơm (mụn cóc) hoặc nốt ruồi dày lên, thay đổi màu sắc hoặc chảy máu cũng phải đến gặp thầy thuốc ngay.

Cơ quan hay bộ máy nào bị ung thư?

Dựa vào những dấu hiệu báo động, có thể biết được khá chính xác cơ quan hoặc bộ máy nào bị ung thư.

- Miệng, họng, xoang và thực quản: Dấu hiệu báo động là nhai thấy vướng hoặc đau lan lên tai, khản giọng kéo dài (ung thư miệng hoặc ung thư họng); đau, nuốt nghẹn, nôn (ung thư thực quản)...

- Bộ máy hô hấp: Khó thở tăng dần hoặc đột ngột, lúc đầu là khó thở khi gắng sức, vế sau xuất hiện cả khi nghỉ ngơi thường là dấu hiệu đầu tiên của ung thư phổi. Ho dai dẳng ở người nghiện thuốc lá cũng cần được theo dõi chặt chẽ.

- Bộ máy tiêu hoá: Dấu hiệu đầu tiên của ung thư bộ máy tiêu hoá là người bệnh có cảm giác nặng ở thượng vị (phần trên của bụng) và táo bón. Mót đại tiện giả, cảm giác nặng và đau ở trực tràng gợi nghĩ đến ung thư trực tràng. Vàng da tiến triển nhanh gợi ý ung thư đường mật, ung thư gan.

- Bộ máy tiết niệu và tuyến tiền liệt: Ðái khó, bí đái là những dấu hiệu đầu tiên của ung thư cơ quan tiết niệu hoặc ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới.

- Hạch bạch huyết: Một hoặc nhiều hạch ở cổ, hạch nách hoặc hạch bẹn to lên có thể là triệu chứng đầu tiên của ung thư sâu hoặc ung thư hạch.

- Hệ thần kinh trung ương: Ðau đầu mạn tính, liệt, rối loạn thị giác, thay đổi tính tình, nôn vào buổi sáng đôi khi là những dấu hiệu báo động của ung thư não hoặc màng não

Triệu chứng nhiễm giun móc

Mỗi con giun móc có thể hút 0,1-0,4 ml máu/ngày. Lúc này các triệu chứng của thiếu máu sẽ xuất hiện như da xanh, hoa mắt, chóng mặt, đánh trống ngực.

Không như các bệnh giun tròn đường ruột khác, ấu trùng giun móc xâm nhập vào cơ thể bằng cách xuyên qua da. Vì thế, ở thời kỳ đầu, người bệnh có thể có các biểu hiện như viêm

Page 4: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 4

da, nổi sẩn ngứa. Các triệu chứng chỉ tồn tại 1-2 tuần nên người bệnh ít để ý.

Khi vào cơ thể, ấu trùng giun móc có một giai đoạn ngắn cư trú ở phổi, lúc này có thể thấy các biểu hiện ho, khó thở. Vào thời kỳ toàn phát, giun cư trú ở ruột non, bám vào thành ruột và hút máu. Mỗi con giun móc có thể hút 0,1-0,4 ml máu/ngày. Lúc này các triệu chứng của thiếu máu sẽ xuất hiện như da xanh, hoa mắt, chóng mặt, đánh trống ngực. Người bệnh cũng có thể có các rối loạn thần kinh như nhức đầu, dễ quên, giảm trương lực cơ...

Khi thấy có các biểu hiện nghi ngờ bị nhiễm giun móc (nhất là với những người sống ở vùng trồng hoa màu sử dụng phân tươi), nên đến trung tâm y tế hoặc các phòng khám chuyên khoa truyền nhiễm để được tư vấn kịp thời. Bệnh giun móc rất dễ bị tái nhiễm, vì vậy điều trị định kỳ là rất cần thiết.

Hiện tượng chảy máu sau khi “quan hệ”

Ra máu sau quan hệ tình dục bao giờ cũng làm cho người phụ nữ lo lắng. Sự cố này có thể do nhiều nguyên nhân gây ra và không nên coi thường.

- Loạn sản tế bào cổ tử cung (tổn thương tiền ung thư ở lớp tế bào bề mặt cổ tử cung): là nguy cơ cần quan tâm trước tiên. Nguy cơ này tăng lên ở những phụ nữ có nhiều bạn tình, quan hệ tình dục trước 18 tuổi, sinh con trước tuổi 16 hoặc có tiền sử bị các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Bệnh thường điều trị bằng phương pháp cắt đông lạnh (cryosurgery) hay khoét chóp.

- Nhiễm khuẩn Chlamydia: Là bệnh lây truyền qua đường tình dục hay do tiếp xúc với tinh dịch, dịch âm đạo, máu.

- Nhiễm lậu cầu khuẩn: Dễ xảy ra ở những người có hành vi tình dục không an toàn, ngày nay đã có nhiều loại thuốc để điều trị.

- Viêm âm đạo hay viêm cổ tử cung: Thường gặp và phải điều trị tùy theo từng nguyên nhân.

- Polyp cổ tử cung: Là mô sùi phát triển từ lớp niêm mạc của cổ tử cung hay từ ống cổ tử cung và lòi ra ngoài; thường có hình như ngón tay, bề mặt nhẵn, màu đỏ hay hơi tím, rất dễ sây sát và cũng dễ xoắn để lấy đi mà không gây đau.

- Nhiễm ký sinh trùng roi trichomonas: Là nguyên nhân gây viêm âm đạo. Mẹ bị bệnh có thể lây truyền cho con khi sinh thường theo đường âm đạo. Dù hiếm nhưng có thể lây nhiễm khi dùng nước máy, tắm ở bể bơi, ngồi trên ghế bệt nhà vệ sinh.

- Nhiễm nấm âm đạo: Bình thường, nấm vẫn có ở âm đạo, khi phát triển quá nhiều thì gây ngứa, nóng rát, dịch xuất tiết giống như bột trắng, không có mùi nếu như không bị bội nhiễm.

Page 5: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 5

- Viêm màng trong tử cung hoặc viêm cơ tuyến (adenomyosis): Viêm màng trong tử cung, là tình trạng viêm ở lớp sâu nhất của tử cung.

- Polyp tử cung: Xảy ra khi lớp nội mạc tử cung quá phát triển và lồi vào buồng tử cung. Bệnh nhân hay bị rong huyết (chảy máu giữa 2 kỳ kinh), ra máu sau quan hệ tình dục, kinh nhiều, ra máu khi đã mãn kinh, khi dùng liệu pháp hormone. Nạo buồng tử cung có hướng dẫn bằng soi tử cung là cách điều trị thường được các thầy thuốc chọn lựa, vì nếu chỉ nong nạo như bình thường, có thể sẽ bỏ sót polyp.

- U xơ tử cung: Thường là u lành, hiếm khi diễn tiến thành ung thư. Triệu chứng u xơ rất khác nhau, có phụ nữ không thể hiện triệu chứng gì. Đến tuổi mãn kinh, u xơ co lại và biến mất khi cơ thể không bài tiết oestrogen nữa.

Phụ nữ có u xơ tử cung không bao giờ nên dùngôestrogen (kể cả viên thuốc tránh thai) vì oestrogen tạo điều kiện cho u xơ phát triển. Hiện nay có nhiều cách điều trị u xơ tử cung, từ bóc tách nhân xơ, làm tắc mạch máu nuôi u xơ cho đến phương pháp cắt tử cung truyền thống.

Để chẩn đoán nguyên nhân chảy máu sau quan hệ tình dục, bác sĩ thường phải loại trừ dần các nguyên nhân khác. Vì vậy chị nên đi khám ở thầy thuốc phụ khoa.

Ngăn ngừa bệnh sỏi thận

Lối sống thiếu vận động thường xuyên, cộng với chế độ ăn uống không lành mạnh chính là nguyên nhân dẫn đến bệnh sỏi thận.

Chế độ ăn uống không lành mạnh là ăn quá nhiều chất bột, thịt, tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu chất kiềm, gia vị cay nóng. Ăn mặn cũng là một trong những con đường hình thành sỏi nhanh nhất.

Phương cách giúp ngừa sỏi thận là năng vận động, uống nhiều nước (từ 8-15 ly/ngày) và không ăn quá 6g muối mỗi ngày. Nên bổ sung thêm trái cây, rau quả tươi, sữa chua đã gạn kem trong các bữa ăn hằng ngày.

Page 6: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 6

Khói bồ kết phòng chống cúm gia cầm

Tại một số tỉnh đã có kinh nghiệm dùng bồ kết chữa bệnh cho vật nuôi. Biện pháp phòng, chống cúm gia cầm bằng phương pháp xông khói bồ kết có cơ sở khoa học.

Người dân địa phương thường đốt bồ kết xông khói để giúp chống suy giảm hô hấp, khó thở. Khói bồ kết còn giúp làm sạch môi trường.

Trong quả bồ kết có hoạt chất saponin, men peroxydaza và một số hoạt chất khác, có tác dụng chống suy giảm hô hấp, khó thở, đây là dấu hiệu bệnh lý trầm trọng nhất của căn bệnh viêm phổi cấp tính do virus (cúm gia cầm).

Theo các nhà khoa học, từ kinh nghiệm cổ truyền của nhân dân ta và những kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy: Bồ kết và các hoạt chất

của nó có tác dụng chống vi khuẩn, vi-rus ngay trên cửa ngõ xâm nhập vào đường hô hấp.

Phương pháp đốt bồ kết xông khói âm ỉ, liên tục, giúp saponin và các hợp chất khác thăng hoa, lẫn trong khói, lan tỏa vào đường hô hấp, bám đọng vào niêm mạc và phát huy tác dụng chống mầm bệnh.

Khói bồ kết giúp chống suy giảm hô hấp, thở khó, đây là dấu hiệu bệnh lý trầm trọng nhất của căn bệnh viêm phổi cấp tính do vi-rus. Các nhóm flavonozid có trong bồ kết tham gia bảo vệ thành mao mạch, duy trì sự bền vững của mao mạch, hạn chế xuất huyết...

Bồ kết và các loại hoạt chất của nó có tác dụng, chống suy giảm hô hấp, khó thở - đây là dấu hiệu bệnh lý trầm trọng nhất của căn bệnh viêm phổi cấp tính do virus H5N1 (cúm gia cầm) gây nên và làm gia cầm mắc bệnh chết nhanh vì suy hô hấp. Saponin có mặt ở niêm mạc đường hô hấp từ khói bồ kết đưa vào, sẽ kích thích các đầu mút thần kinh cảm giác, thông qua đó kích thích trung khu hô hấp giúp cải thiện hô hấp cho con vật.

Mặt khác saponin có tác dụng kích thích các tuyến ở niêm mạc đường hô hấp tăng tiết dịch, pha loãng đờm rãi, kích thích con vật hắt hơi, khẹc mũi, dễ dàng tống đờm rãi ra ngoài, làm thông thoáng đường hô hấp, giúp con vật hô hấp thuận lợi.

Đây là một biện pháp rẻ tiền, đơn giản, dễ thực hiện, người nông dân nuôi và nhỏ lẻ hoặc các trang trại lớn đều có thể thực hiện được. Biện pháp này không những tác động vào con gà, mà còn có tác dụng làm cho môi trường trong lành.

Page 7: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 7

Dấu hiệu của bệnh gan

Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể, và cũng là một trong các cơ quan quan trọng nhất. Do đó việc nhận biết các dấu hiệu của bệnh gan rất quan trọng.

Dưới đây là một số dấu hiệu của bệnh gan:

- Bệnh vàng da: Da chuyển sang màu vàng và mắt trắng dã do nồng độ bilirubin bất thường trong máu.

- Ngứa ngáy.

- Gan to, gây “cảm giác no”.

- Xuất huyết thực quản và dạ dày.

- Tích nước/dịch lỏng ở khoang bụng.

- Bệnh não-gan: chất độc ở máu dẫn tới suy giảm chức năng của não.

- Hoạt động gan yếu.

Phát hiện mới về công dụng của cá ngựa

Các công dụng chữa bệnh của cá ngựa rất đa dạng như chữa trị chứng mệt mỏi, suy nhược cơ thể; viêm nhiễm hoặc áp xe cổ họng, đờm dãi; các bệnh về hô hấp, hen suyễn; suy giảm khả năng tình dục; các bệnh về tim và hệ tuần hoàn, thận, gan và thậm chí cá ngựa còn được dùng để trị chứng khó sinh ở phụ nữ.

Từ trước đến nay, công dụng của cá ngựa chủ yếu dựa theo kinh nghiệm dân gian, được rút ra từ thực tế của các bệnh nhân đã từng thử nghiệm.

Gần đây, các nhà khoa học Trung Quốc đã tiến hành nghiên cứu thành phần phân tử các hợp chất trong cá ngựa ở cấp độ gène và protein. Đây là một hướng nghiên cứu mới, hiện đại, chứng minh cơ chế phân tử quyết định đến công dụng y học của loài sinh vật này.

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng cá ngựa chứa các phân tử miễn dịch có hai nguồn gốc khác nhau: từ yếu tố di truyền bẩm sinh và từ hệ miễn dịch do quá trình chọn lọc tự nhiên. Dạng miễn dịch từ quá trình tiến hóa qua chọn lọc tự nhiên bao gồm các peptide kháng lại các vi sinh vật, các nhân tố làm tăng cường khả năng tiêu diệt tế bào ngoại lai, các protein chống ôxy hóa, các phân tử có khả năng giải độc, các lectin và protein có liên quan đến quá trình tạo máu...

Các phân tử miễn dịch từ di truyền bẩm sinh của cá ngựa có thể cùng tác dụng trong quá trình chống oxy hóa và chống lão hóa của cơ thể. Thú vị là đã phát hiện ra rằng cá ngựa có chứa ít

Page 8: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 8

nhất 5 gène kháng khối u, điều này đã mở ra một hướng mới trong nghiên cứu cơ chế khả năng chống ung thư của cá ngựa cũng như khả năng sử dụng nguồn dược liệu quý giá này.

Một điều đáng nói nữa là cá ngựa có chứa enzyme sinh tổng hợp prostaglandin, là chất đóng vai trò điều hòa thần kinh, hormone và hệ miễn dịch. Prostaglandin và tiền chất của nó có khả năng kích thích sự tiết hormone oxytocin và sự cường dương bằng cách tác động đến vùng điều khiển tình dục của tuyến yên trong não người.

Ngoài ra, chính hàm lượng cao của Docosahexaenoic acid (DHA) - vật liệu cơ bản để sản sinh tinh trùng, liên quan chặt chẽ đến khả năng sản sinh tinh trùng được tìm thấy trong cá ngựa đã giải thích và chứng minh cho tác dụng tăng cường sinh lý ở nam giới của cá ngựa.

Cũng chính vì công dụng chữa bệnh hữu hiệu của cá ngựa mà nguồn này đang bị suy giảm một cách nghiêm trọng, do bị đánh bắt quá nhiều vào mục đích thương mại. Bảo vệ, duy trì nguồn lợi cá ngựa để khai thác, sử dụng là chiến lược đúng đắn và lâu dài.

Ngủ ít, hại người

Chẳng phải ngẫu nhiên mà 1/3 thời gian của cuộc đời, chúng ta dành để... ngủ. Bởi lẽ khi ngủ, mọi cơ quan trong cơ thể sẽ được nghỉ ngơi để tái tạo lại năng lượng sống.

Tăng cường hệ miễn dịch

Nếu “tiết tiệm thời gian” bằng cách cắt xén bớt giấc ngủ thì cuối cùng chính bạn lại đang lãng phí sức khỏe của chính mình. Nhưng hơn hết, giấc ngủ giúp tăng cường sức đề kháng.

Khi ta ngủ, hầu hết các cơ quan trong cơ thể sẽ giảm cường độ hoạt động. Nhưng một số cơ quan khác lại hoạt động tích cực hơn. Đó chính là các cơ quan sản xuất ra hóc môn tạo nên sức đề kháng cho cơ thể.

Khi bạn thức, hệ miễn dịch phải gồng mình tập trung lực lượng đối đầu với đủ lại kích ứng từ môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể. Chỉ khi cơ thể chìm trong giấc ngủ sâu, các loại bạch cầu và thực bào có công năng truy lùng độc chất, các loại vi trùng, siêu vi trùng, khuẩn và tế bào ung thư... thường mới bắt đầu hoạt động.

Dưới ảnh hưởng của nhịp độ sinh học, hoạt tính kháng bệnh của hệ miễn nhiễm sẽ chấm dứt vào 3 giờ sáng. Do đó, người càng thức khuya thì khoảng thời gian hoạt động sức đề kháng bệnh càng bị thu hẹp. Ngược lại, người tập thói quen ngủ sớm là người biết cách nới rộng giờ làm việc của kháng bào.

Hiện tượng giảm bạch cầu ở những người thiếu ngủ cũng sẽ làm tăng nguy cơ mắc căn bệnh ung thư và một loạt các căn bệnh khác ở hệ tuần hoàn và hệ tiêu hóa. Thiếu ngủ còn cũng là một căn nguyên của stress.

Đừng để công việc "ăn cắp" giấc ngủ của bạn.

Page 9: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 9

Hơn thế, thiếu ngủ còn làm giảm tác dụng của các loại vacxin. Nguyên nhân cũng chính là do cơ chế hoạt động về đêm, khi cơ thể giảm hoạt động trong giấc ngủ say của hệ thống miễn nhiễm.

Những vấn đề của giấc ngủ

Chứng mất ngủ đa phần liên quan đến tình trạng căng thẳng, lo âu, trầm cảm và các bệnh rối loạn tâm thần khác. Với những người bị chứng mất ngủ việc đi vào giấc ngủ và duy trì nó trở nên khó khăn, làm cho thời gian ngủ ít đi và chập chờn không sâu.

Tuy nhiên, nếu chỉ mất ngủ thoảng qua một vài hôm thì không thể coi là rối loạn giấc ngủ. Chỉ có thể coi là bị bệnh khi mất ngủ xảy ra ít nhất 3 lần/tuần, trong thời gian ít nhất là một tháng.

Một người trưởng thành bình thường cần ngủ đủ 8h mỗi ngày. Hiện nay, cuộc sống công nghiệp khiến chúng ta ngủ ít hơn khoảng 1h so với 20 năm trước và 2h so với năm 1910. Tuy nhiên, bạn đừng quá lo lắng khiến... mất ngủ thêm đấy!

Điều quan trọng là hãy biết học cách “lắng nghe” các tín hiệu của cơ thể. Một giấc ngủ chất lượng là khi bạn tự nhiên đi vào giấc ngủ êm đềm sau 30 phút ngả lưng và cũng tự nhiên thức dậy một cách sảng khoái và thư thái.

Thời gian để ngủ hợp lý nhất là từ 10h tối đến 6h sáng ngày hôm sau. Tuy nhiên, mốc thời gian này còn tùy thuộc vào nhịp độ sinh học và thói quen riêng của mỗi người.

Một số người, do công việc bắt buộc đã tự tạo thói quen đi ngủ sau nửa đêm và thức dậy vào khoảng 9-10 giờ sáng hôm sau mà vẫn khỏe mạnh, tươi tỉnh. Cơ thể chúng ta có thể tự điều chỉnh nhu cầu ngủ sao cho phù hợp với tình trạng sức khỏe.

Làm thế nào để có giấc ngủ ngon?

- Không gian yên tĩnh và môi trường trong lành trong phòng ngủ là 2 yếu tố quan trọng hàng

đầu. Ngoài ra, nệm ngủ cũng phải thích hợp với thể trạng và thói quen của từng người.

- Chớ coi thường giấc ngủ trưa. Lý do là sau một buổi sáng làm việc, khả năng tư duy và thể lực

của chúng ta sẽ giảm đi vào khoảng 13h và gần như rơi vào trạng thái trì trệ vào cuối giờ chiều.

- Đừng ăn no trước khi ngủ và không uống cà phê vào buổi chiều. Cả thuốc lá và rượu đều có

thể làm hỏng giấc ngủ của bạn.

- Những hoạt động yên tĩnh như đọc sách, yoga và thiền sẽ có tác dụng tốt cho giấc ngủ.

- Tập thể dục và cuối ngày sẽ góp phần tạo ra một đêm trắng. Buổi sáng là thời điểm tốt nhất để

rèn luyện thân thể.

- Nếu bạn đã mất 15 phút trằn trọc trên giường thì nên ngồi dậy. Thay vì nằm trên giường và

bực bội vì không thể ngủ được, hãy ra khỏi giường, đọc sách hoặc làm một việc gì đó thư giãn.

Giấc ngủ điều chỉnh đồng hồ sinh học của cơ thể, giúp cho bộ não được nghỉ ngơi, loại trừ stress, tăng cường khả năng tập trung, trí nhớ và sự sáng suốt.

Trong khi ngủ, trái tim được giảm cường độ hoạt động, nhịp độ của hệ tuần hoàn ổn định hơn, huyết áp giảm...

Page 10: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 10

Bảo vệ sức khỏe tinh trùng

Nếu muốn có tinh trùng chất lượng tốt, những người dự định có con cần tránh xa không khí ô nhiễm trong khoảng thời gian thụ thai. Nếu lỡ "dính" khí bẩn thì cần kiêng quan hệ trong khoảng 3 tháng.

Theo nghiên cứu mới nhất đăng trên tạp chí Human Reproduction của Mỹ, vào những khoảng thời gian mà mức độ ô nhiễm không khí lên cao thì chất lượng tinh trùng giảm xuống đáng kể. Các nhà khoa học đã theo dõi tinh trùng của 35 thanh niên khoẻ mạnh sống ở Teplice, Cộng hòa Czech - nơi mức độ ô nhiễm không khí tăng vào mùa đông khi các nhà máy điện đốt than nâng cao công suất cộng với việc sưởi ấm ở nhà dân.

Sau 2 năm, kết quả cho thấy chất lượng tinh trùng đi xuống đáng kể trong suốt mùa đông và được cải thiện trong những tháng mà mức độ ô nhiễm không khí hạ thấp. Các chất độc trong không khí ô nhiễm có thể gây tổn thương ADN của tinh trùng, gây khó khăn cho việc thụ thai và làm tăng nguy cơ sảy thai.

Tuy nhiên, tình trạng trên chỉ mang tính tạm thời, do đó để đảm bảo chất lượng tinh trùng thì tốt nhất nên tránh tiếp xúc với khí bẩn trong thời kỳ thụ thai. Nếu chẳng may bị nhiễm độc thì cần chờ đợi sau 3 tháng để xuất hiện "tinh binh" mới khỏe hơn.

Ngoài ra, các chuyên gia sinh sản nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sống lành mạnh khi muốn có em bé. Người sắp làm cha cần luyện tập và ăn uống hợp lý, dùng rượu vừa phải và truyệt đối không hút thuốc lá.

Dưới đây là lời khuyên giúp có tinh trùng tốt:

- Tránh xa vùng ô nhiễm không khí nặng.

- Ăn uống lành mạnh

- Tích cực luyện tập, nhưng tránh tập quá nặng.

- Bỏ thuốc lá

- Tránh uống quá nhiều rượu

- Không mặc quần lót chật

- Tránh làm cho nhiệt độ quanh tinh hoàn tăng cao

- Không dùng cần sa.

Page 11: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 11

Tự kiểm tra ung thư tinh hoàn

Ung thư tinh hoàn là một trong số những bệnh ung thư phổ biến nhất ở đàn ông, đặc biệt ở đàn ông dưới 40 tuổi. Vậy làm thế nào để có thể tự phát hiện được những dấu hiệu của căn bệnh nguy hiểm này? Dưới đây là những bước giúp bạn thực hiện được điều đó:

- Dùng một tay nâng 2 tinh hoàn lên sau đó dùng tay kia để kiểm tra.

- Nhẹ nhàng kết hợp ngón tay cái và các ngón tay còn lại để xoay tròn từng tinh hoàn. Khi đó bạn sẽ cảm thấy có một cấu trúc hình ống mềm bao bọc cả phía trên, phía sau và phía dưới mỗi tinh hoàn.

- Dùng ngón tay khéo léo tách cấu trúc hình ống đó ra để nó không cản trở việc bạn kiểm tra trực tiếp tinh hoàn.

- Kiểm tra xem tinh hoàn có bị sưng hay có khối u gì khả nghi không.

- Nếu có bất kỳ dấu hiệu lạ nào, bạn nên ngay lập tức đến bệnh việc để khám chi tiết, phòng bệnh phát triển quá nặng sẽ rất khó chữa khỏi.

Rượu tỏi phòng và chữa bệnh

Ai Cập tuy là một nước nghèo, khí hậu khắc nghiệt nhưng người dân lại khỏe mạnh và sống lâu. Tổ chức Y tế Thế giới đã điều tra và phát hiện, mỗi gia đình ở Ai Cập đều có một hũ rượu ngâm tỏi và đây có thể là lời giải thích cho hiện tượng trên.

Y học cổ truyền nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, đã dùng tỏi vào điều trị nhiều loại bệnh có kết quả tốt. Theo Đông y, tỏi vị cay, tính ôn, hơi độc, vào hai kinh can và vị, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, sát trùng, trừ phong, thông khiếu, tiêu nhọt, tiêu đờm...

Rượu tỏi có thể chữa được 4 nhóm bệnh: xương khớp (viêm đau khớp, vôi hóa các khớp, mỏi xương khớp), hô hấp (viêm họng, viêm phế quản, hen phế quản), tim mạch (huyết áp cao, huyết áp thấp, xơ mỡ động mạch), tiêu hóa (ợ chua, khó tiêu, viêm loét dạ dày - tá

tràng).

Năm 1983, các nhà nghiên cứu Nhật Bản lại thông báo bổ sung thêm 2 nhóm bệnh nữa là bệnh trĩ và tiểu đường. Họ nhận xét đây là loại thuốc có hiệu quả chữa bệnh cao, không gây phản ứng phụ.

Cách bào chế rượu tỏi: Tỏi khô (đã bóc bỏ vỏ) 40 g đem thái nhỏ, cho vào chai ngâm với 100 ml rượu trắng 40-45 độ, thỉnh thoảng lại lắc chai rượu, dần dần rượu chuyển từ màu trắng sang màu vàng, đến ngày thứ 10 thì chuyển sang màu nghệ và uống được. Mỗi ngày dùng 2

Page 12: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 12

lần, sáng uống 40 giọt (tương đương một thìa cà phê) trước khi ăn; tối uống 40 giọt trước khi ngủ.

Uống khoảng 20 ngày thì hết, bởi vậy cứ sau 10 ngày lại ngâm tiếp, để ngày nào cũng có rượu tỏi dùng. Uống liên tục suốt đời với một lượng rượu rất nhỏ như thế, người kiêng rượu hoặc không uống được rượu vẫn dùng được.

Tỏi có khả năng giúp cơ thể phòng ngừa được ung thư, đó là điều nhiều nhà khoa học đã thừa nhận; song có điều trị được ung thư khi nó đã phát triển thành khối u hay không thì chưa chứng minh được, còn cần nghiên cứu tiếp.

Tỏi có nhiều hữu ích, đó là điều rõ ràng. Tuy nhiên đã là thuốc thì phải tính đến liều lượng thích hợp (thuốc dùng liều quá cao cũng có hại) và các phản ứng phụ, không nên lạm dụng. Dùng tỏi quá nhiều có thể gây hơi thở hôi, rối loạn dạ dày - ruột, ức chế tuyến giáp...

Bởi vậy, chỉ nên áp dụng bài thuốc rượu tỏi với liều lượng mà WHO đã dày công nghiên cứu và phổ biến. Với liều lượng ấy là có tác dụng phòng và chữa được nhiều bệnh, với cách dùng an toàn có thể dùng hằng ngày một cách lâu dài.

Những giải đáp bổ ích về đôi gò bồng đảo

Ngực là “chỗ yếu” trên cơ thể phái đẹp. Nó vừa mềm mại, vừa dễ bị tổn thương nên cần lưu ý cho việc bảo vệ phần cơ thể này trước tất cả những tác động có thể.

7 nguyên tắc vàng

Điều có vẻ lạ là phụ nữ mắc nhiều sai lầm trong quan niệm đối với ngực của mình. Trong khi đó họ lại rất sợ phải nghe đến chẩn đoán khủng khiếp. Mặc dù các chuyên gia đã khẳng định rất nhiều lần rằng chữa được ung thư vú, thậm chí không cần phẫu thuật, nếu như được phát hiện kịp thời… nhưng

thống kê cho thấy một nửa số bệnh nhân tới bác sĩ khám khi đã muộn.

Sau đây là các nguyên tắc vàng mà phụ nữ cần tuân thủ để tránh bị ung thư vú.

1. Sinh ít nhất là 1 con và nuôi con bằng sữa mẹ, nếu không tuyến sữa sẽ “nổi loạn”. Sinh con lần đầu sau 30 tuổi hay không sinh con và nạo thai không có lợi cho tuyến sữa.

2. Không để thừa cân, nhưng cũng không nên khổ sở với việc ăn kiêng. Chế độ dinh dưỡng đầy đủ và duy trì hình thể theo đúng các nguyên tắc khoa học cũng là phương pháp bảo vệ.

3. Đừng từ chối những niềm vui thể xác. Cuộc sống tình dục thưa thớt hay không đều đặn, tình trạng không đạt được cực khoái và sự cô độc đối với phụ nữ ở bất cứ lứa tuổi nào, nhất là khi còn trẻ, làm máu kém lưu thông ở các cơ quan nằm trong xương chậu nhỏ. Sự điều hoà hormone bị rối loạn với nhiều hậu quả nảy sinh từ đó.

Page 13: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 13

4. Hãy gìn giữ hệ thần kinh của mình. Hãy nhìn những sự việc diễn ra không như mình mong muốn trong cuộc sống một cách đơn giản hơn. Sự bất ổn thần kinh, tức giận, việc mong muốn làm tất cả tốt hơn sẽ không đem lại gì ngoài stress liên tục và nguy cơ bị rất cao.

5. Bảo vệ ngực khỏi bị chấn thương khi chơi thể thao. Hãy cố gắng tạo ra phản xạ: Trong mọi tình huống bất ngờ lấy tay bắt chéo để che ngực.

6. Nếu trong gia đình theo đường mẹ từng có người bị ung thư, có thể đi xét nghiệm gien để xác định bạn có gien gây ung thư di truyền hay không. Bạn biết điều đó càng sớm càng tốt: Khi đó có khả năng đề phòng có định hướng và hiệu quả.

7. Sau 30 tuổi, mỗi phụ nữ cần đều đặn xem xét ngực của mình trong khoảng từ ngày thứ 6 đến ngày thứ 12 tính từ ngày bắt đầu hành kinh. Tốt hơn hết thực hiện việc đó dưới vòi tắm - nước sữa tắm làm tăng độ nhạy cảm của ngón tay. Còn từ 35 tuổi mỗi năm 1 lần (nếu tất cả đều yên ổn - năm rưỡi một lần) nên chụp nhũ ảnh.

Báo hiệu xấu từ quầng mắt

Nếu quầng mắt thâm nặng trong một vài ngày thì có thể do mất ngủ hoặc làm việc quá sức; nhưng nếu kéo dài thì lại là những dấu hiệu xấu của sức khoẻ.

Quầng mắt bệnh tật thường phồng to hơn vào buổi sáng và chiều tối. Có những người rất trẻ đã bị thâm, xệ quầng mắt. Chính vì thế càng không thể biện hộ rằng "đó chỉ là dấu hiệu của tuổi tác!".

Có 4 căn bệnh để lại dấu tích rõ trên quầng.

Bệnh tim

Nếu cùng với quầng mắt, thỉnh thoảng người bệnh thấy khó thở, đau nhói vùng tim thì chính xác cần phải đến tìm bác sĩ tim mạch. Sau khi kiểm tra bằng điện tâm đồ, các xét nghiệm sinh hoá sẽ cho thấy

cơ tim bị to phình do quá sức trong lúc vận chuyển lượng abumin vào mạch máu.

Gan hoặc mật có vấn đề

Chức năng gan và mật có thể xác định được phần nào qua kiểm tra thử phản ứng dị ứng và độ thẩm thấu cao tại các mao mạch. Để chắc chắn hơn bệnh nhân phải được kiểm tra qua máy chẩn đoán mạch hiện trên màn hình vi tính.

Phương pháp chẩn đoán mới này có thể phát hiện được bệnh sớm và nhanh (trong khoảng 6 - 15 phút) hơn nhiều phương pháp cũ như siêu âm, xét nghiệm thử chức năng gan, mật.

Bệnh thận

Các bệnh như viêm cầu thận, sỏi thận đều báo hiệu rõ tại quầng mắt của người bệnh. Chức năng thận suy yếu lại là hậu quả của nhiều căn bệnh khác tưởng như không liên quan thí dụ như cao huyết áp, đái đường, nghiện rượu.

Kiểm tra lại sức khỏe nếu quầng mắt kéo dài.

Page 14: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 14

Riêng với người bị bệnh về thận, quầng phù thũng không chỉ dừng dưới mắt mà theo thời gian các vùng da khác cũng nhận hậu quả tương tự. Bệnh nhân cần được xét nghiệm nước tiểu, siêu âm thận để xác định rõ tình trạng thận.

Cơ thể "úng nước"

Hệ thống bài tiết gặp trục trặc kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng cơ thể "úng nước" - có nhiều vùng da phù thũng, mặt da nặng xệ. Người bệnh nên tích cực uống các loại trà và thuốc lá giúp lợi tiểu, bài tiết mồ hôi tốt như lá mã đề, nước râu ngô, nước trà xanh, chè thanh nhiệt, hoa hoè, thảo quyết minh...

Tùy theo mức độ nặng nhẹ, bệnh nhân có thể chọn một trong những phương pháp khắc phục sau:

- Xông hơi, ngâm người trong bồn nước thuốc Bắc 2 lần/tuần. Nước thuốc thẩm thấu qua da sẽ giúp kích thích tuyến mồ hôi, tăng khả năng bài tiết qua da.

- Tác động bằng máy nam châm sinh học phân tử. Máy có khả năng làm thay đổi tính năng ngoài và trong của tế bào chất lỏng - từ độ nhờn, tính dẫn điện đến độ kéo căng bề mặt. Vùng da thũng nước được kích hoạt năng lực trao đổi chất và tăng khả năng kháng thể.

- Massage bằng máy chuyên dụng, chú trọng phần tay chân cũng như các vùng da cellulite giúp kích thích tuần hoàn máu, lưu thông bạch huyết trong thành mạch, đồng thời đẩy bớt chất lỏng ra khỏi lớp màng dưới da.

- Cuốn lạnh thân thể. Phết dầu (chườm lạnh) lên vùng da thũng, sau đó dùng băng chuyên dụng có tẩm vitamin và bạc hà cuốn chặt để trong vòng 20-40 phút. Các chất thẩm thấu qua da có tác dụng khích thích tuần hoàn máu, củng cố thành mạch.

Dấu hiệu của bệnh gan

Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể, và cũng là một trong các cơ quan quan trọng nhất. Do đó việc nhận biết các dấu hiệu của bệnh gan rất quan trọng.

Dưới đây là một số dấu hiệu của bệnh gan:

- Bệnh vàng da: Da chuyển sang màu vàng và mắt trắng dã do nồng độ bilirubin bất thường trong máu.

- Ngứa ngáy.

- Gan to, gây “cảm giác no”.

- Xuất huyết thực quản và dạ dày.

- Tích nước/dịch lỏng ở khoang bụng.

- Bệnh não-gan: chất độc ở máu dẫn tới suy giảm chức năng của não.

- Hoạt động gan yếu.

Page 15: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 15

mong muốn, không đắm say, không ngất ngây... Tại sao? Theo những nhà chuyên môn, đó là vì thiếu cảm xúc. Thiếu cảm xúc là thiếu tất cả, hai người chỉ còn là hai cỗ máy mà thôi.

Hãy nhớ lại thời kỳ yêu nhau, cảm xúc ở đâu mà lắm thế? Chỉ cần thấy ở đâu đó thấp thoáng hình bóng của nhau hay giọng nói quen thuộc ấy là cảm xúc đã trào dâng. Rồi trong những cuộc hẹn hò, được va chạm vào thân thể nhau, nghe hơi hướng của nhau, những cử chỉ vuốt ve thật nhẹ nhàng cũng đã đủ để cả hai muốn đổ ập vào nhau, muốn hoà vào làm một.

Thế rồi, khi bây giờ sống chung nhà, được suốt ngày gần kề, thoả mãn rồi thì kho báu cảm xúc kia ngày một vơi đi.

Thật ra kho báu cảm xúc ấy không thể đầy mãi nếu hai người không biết cách khai phá, làm cho nó phong phú hơn. Có người cho rằng những cảm xúc ấy nằm đâu đó trên cơ thể của hai người, chỉ cần biết cách dò tìm là nó hiện ra, nhất là những bộ phận nhạy cảm nhất của giới tính hay những nơi đặc biệt khác như ở đầu lưỡi, sau vành tai, sống lưng... Nếu vuốt ve phần thân thể ấy của người bạn đời thì ham muốn ái ân sẽ "rung lên".

Thật ra điều này chỉ đúng một phần, vì có những người yêu nhau, ở cách xa hàng trăm cây số, chỉ cần nghĩ đến nhau thôi cảm xúc đã dâng trào, chẳng có sự vuốt ve nào cả, vì có một điều quan trọng, họ biết mình đang yêu và được yêu, tin tưởng vào tình yêu ấy.

Cho nên tình dục trong đời sống vợ chồng vẫn cứ là chuyện của cái đầu mà ra. Muốn khơi gợi được những cảm xúc tuyệt diệu thì vẫn cần những cái vuốt ve âu yếm, không chỉ là những vùng da thịt nhạy cảm mà có thể ở bất cứ nơi đâu trên cơ thể của bạn đời. Miễn là sự vuốt ve ấy dịu dàng, tôn trọng và tận tuỵ làm cho da thịt có ngôn ngữ riêng, để nói được rằng em rất yêu anh (hay anh yêu em), em say mê anh, mong muốn mang đến hạnh phúc cho anh...

Hãy nhớ rằng da thịt con người vô cùng tinh tế, một sự vuốt ve hay đón nhận vội vã hay hờ hững lấy lệ, không đúng theo câu thần chú của tình yêu thì lập tức kho báu cảm xúc sẽ khép lại.

Chuyện tình chàng XY và nàng X

Ở một tỉnh vùng sâu Tây Nguyên, người ta cho rằng hễ một chàng trai đã tắm trong dòng suối, nếu cô gái lội xuống ngay sau đó thì sẽ có thai. Từ câu chuyện thiếu khoa học này, câu hỏi đặt ra là tinh trùng sống được trong môi trường nước hay không?

Thực ra, tinh trùng sống trong môi trường kiềm (của tinh dịch) và có thể tồn tại 1-2 ngày trong môi trường axit nhẹ (của âm đạo). Nó cũng có thể duy trì sự sống trong các dịch của cơ thể (tinh tương, dịch âm đạo, dịch ổ bụng...).

Xét trong môi trường cơ thể, tinh trùng có thể sống ở "miền đất lạ" tối đa là 2 ngày. Ngoài ra, nó không thể "bơi lội" trong các loại môi trường khác. Nếu ra ngoài không khí, chỉ sau vài phút, tinh dịch sẽ đông lại và tinh trùng sẽ bị kết liễu. Nếu thả chúng vào các loại nước thông thường như: nước máy, nước giếng, nước mưa... những chàng tinh trùng càng không thể tồn tại được quá vài phút.

Page 16: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 16

Khả năng sống và thích nghi trong "môi trường chị em" của anh em nhà XY cũng khác nhau. Chàng Y có khả năng chịu những thay đổi của môi trường, vận động tốt hơn và chạy nhanh hơn chàng X. Vì thế, khi ra trận, anh ta thường xung phong dẫn đầu đoàn quân. Tuy nhiên, nếu không gặp được nàng X rụng kịp thời, anh chàng chỉ sống tối đa 2 ngày và... tiêu ngay.

Lợi dụng đặc điểm này, để xác suất sinh con trai cao hơn, vợ chồng nên gần nhau vào những ngày rụng trứng. Vì chàng Y nhanh chân hơn anh X, dễ dàng chiếm lĩnh thị trường và "kết hôn" tức thì với một cô X.

Anh X lại khác, chậm mà chắc. Anh chàng này có thể sống lâu hơn trong môi trường âm đạo, chờ đợi và... phục kích (do cấu trúc cơ bản giống nàng X). Nếu vợ chồng "yêu nhau" trước hoặc sau những ngày rụng trứng, xác suất sinh con gái lại cao hơn.

Tại các phòng xét nghiệm vô sinh, sau khi lấy mẫu tinh trùng, bác sĩ sẽ đưa ngay vào tủ bảo quản ở môi trường phù hợp. Nếu không, những chàng XY sẽ chết ngay lập tức. Điều này là một minh chứng cho việc "kén chọn" và "yểu mệnh" với môi trường sống của tinh trùng

Cà phê gây tác hại cho bào thai thế nào?

Phụ nữ đang mang thai uống từ 8 tách cà phê/ngày trở lên đối mặt với nguy cơ sẩy thai hoặc con chết ngay sau khi chào đời cao gấp đôi so với người không uống cà phê.

Sau khi nghiên cứu 88.482 thai phụ, nhóm khoa học gia thuộc Đại học Aarhus (Đan Mạch) phát hiện mức độ nguy hiểm cho bào thai tăng 33% đối với những bà mẹ uống từ 4-7 tách cà phê/ngày, 59% nếu uống quá 8 tách/ngày.

Theo các chuyên gia, thai phụ không nên uống quá 3 tách cà phê/ngày.

Page 17: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 17

Thuốc ngăn "sự cố"

Chuyện lứa đôi, trước hoặc sau những phút giây thăng hoa, nếu không dùng biện pháp ngừa thai sẽ là những chuỗi ngày thắc thỏm, lo lắng. Có nhiều biện pháp, nhưng thuốc ngừa thai được ưu tiên dùng nhiều nhất vì chủ động và có thể "chữa lửa" khi cần...

Các loại ngừa...

Trên thị trường hiện nay có hàng chục loại thuốc ngừa thai nhằm đáp ứng nhu cầu phụ nữ trong chuyện "nhạy cảm" này. Đầu tiên phải kể đến thuốc uống mỗi ngày một viên, có nhiều loại như: New choice, Regulon, Marvelon...

Ngoài việc ngừa thai uống mỗi ngày một viên, các nhà sản xuất còn nghĩ đến những tình huống "ngẫu hứng qua cầu".

Đó là thuốc ngừa thai khẩn cấp, có nhiều loại như: Postinor, ecee, Medonor. Viên đầu tiên cho phép uống trễ nhất trong 72 giờ sau khi quan hệ, viên thứ nhì uống sau viên đầu 12 tiếng. Tất nhiên thuốc này cũng có một số tác dụng phụ như rối loạn kinh nguyệt, xuất huyết, nhức đầu, buồn nôn...

Tiến hơn một bước nữa, các nhà sản xuất đưa ra thuốc tiêm Depo- Provera. Sau khi tiêm, thuốc phóng thích chậm dẫn đến nồng độ trong máu thấp nhưng kéo dài. Mỗi lần chích 150mg cho mỗi 3 tháng ngừa thai.

Thuốc chỉ tiêm trong 5 ngày đầu tiên sau khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt. Tác dụng phụ của thuốc có thể có gồm: huyết khối tắc mạch, căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi, trầm cảm, mề đay...

Thời gian dài nhất trong việc ngừa thai là que cấy dưới da. Một lần cấy ngừa được 3 năm. Que Implanon này dài 40mm, rộng 2mm, dùng cho những phụ nữ không dùng được estrogen, cấy vào da bằng ống cấy nên không cần rạch da nhưng khi lấy ra thì rạch da khoảng 2mm. Điều khó là thực hiện trong điều kiện vô khuẩn và đôi khi phải gây tê để tránh cảm giác khó chịu.

Ngoài các thuốc và que nêu trên, còn có các thuốc đặc biệt dành cho phụ nữ cho con bú như Exluton, ở độ tuổi trung niên có thuốc Cyclo - Progynova vừa ngừa thai vừa bổ sung nội tiết tố.

Thế hệ mới "hút hàng"

Thuốc ngừa thai nào cũng có tác dụng phụ nhưng ít nhiều thì tuỳ loại, chủ yếu liên quan đến hàm lượng estrogen (estrogen gây nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, căng tức ngực...) tuy nhiên để giảm hàm lượng này phải mất 30 năm mới có thuốc tránh thai estrogen liều thấp. Đây là thuốc thế hệ mới nhất như Marvelon, Mercilon, Regulon...

Thuốc ngừa thai nào cũng có tác dụng phụ như gây nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, căng tức ngực...

Page 18: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 18

Tại các nhà thuốc và trung tâm bán sỉ, thuốc bán chạy nhất hiện nay là Mercilon giá 65.000 đồng/vỉ/tháng, kế đến là Marvelon giá 46.000 đồng/vỉ/tháng, Diane 35 giá 88.000 đồng/vỉ/tháng. Thuốc ngừa thai khẩn cấp bán chạy đầu bảng là Postinor giá 16.000 đồng/2 viên, kế đến Ecee, Medonor.

Trên thị trường hiện nay, đã có vài nhà thuốc bán dụng cụ nhắc uống thuốc ngừa thai giá khoảng 60.000đ. Máy có chức năng nhắc uống theo một giờ nhất định. Tuy nhiên, không được người tiêu dùng chuộng lắm, theo các nhân viên nhà thuốc

Tỏi phòng chống cúm như thế nào?

(Dân trí) - Tôi nghe nói tỏi có rất nhiều tác dụng phòng chống bệnh tật, trong đó có cúm. Vậy phải ăn tỏi thế nào để có tác dụng phòng cúm hiệu quả nhất? - (Hường Giang, Lạng Sơn)

Trả lời: Tỏi là một loại gia vị có chứa nhiều khoáng chất, protein, chất béo, chất đường, các vitamin B và C. Ngoài ra, tỏi còn được coi như một vị thuốc.

Tác dụng chữa bệnh của tỏi chủ yếu ở tinh dầu tỏi. Tỏi có công hiệu sát trùng mạnh và với mỗi cách sử dụng thì tỏi lại có công dụng khác nhau. Bất kể là ăn sống hay nấu chín, tỏi đều có tác dụng giữ ấm cho đường tiêu hoá, lưu thông khí huyết, chống lạnh bụng.

Nước tỏi ép có thể tiêu độc, chống sưng tấy phù nề. Nếu ăn sống có thể chống được chứng trướng hơi, giải độc, giảm ứ nước. Tỏi còn có

tác dụng khử mỡ trong máu rất tốt và mới đây, các nhà khoa học còn tìm ra tác dụng chống ung thư của tỏi.

Còn với các bệnh cúm thì tác dụng của tỏi đã được khẳng định từ lâu. Nếu mỗi ngày ăn một tép tỏi sống thì sẽ tăng khả năng đề kháng trước các virus cúm rất lớn.

Với trẻ em, việc ăn tỏi sống có thể khó khăn vì vị của nó khá cay và hắc, bạn hãy ép tỏi vào nước chấm để cho để trẻ ăn cùng các loại thức ăn khác. Có thể dùng tỏi để xào nấu, ngâm rượu, ngâm dấm, nhưng tác dụng không bằng khi ta ăn tỏi sống.

Page 19: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 19

Những độc tố giấu mặt

Những mối nguy này tất nhiên không gây ra những bất ổn nghiêm trọng ngay, nhưng về lâu dài, chúng có thể ngấm ngầm, đe dọa đến sức khỏe và thậm chí cả tính mạng của chúng ta, nhất là đối với những người có hệ miễn dịch yếu.

Khi tắm giặt

- Độc tố: THMs (trihalomethanes).

- Tác hại: là một phụ phẩm được hình thành ngoài ý muốn từ cơ chế lọc nước công cộng dùng cho sinh hoạt hàng ngày của con người. Tác hại chính của THMs là tăng nguy cơ hủy hoại gan.

- Giải pháp tự bảo vệ: THMs có khả năng thâm nhập vào cơ thể qua ba đường là hô hấp, tiêu hóa và da. Vì thế, tốt hơn hết không nên tắm hoặc ở trong nhà tắm quá lâu vào buổi sáng, vì lúc đó cơ thể con người nhạy cảm nhất.

Ngoài ra, cũng nên dọn dẹp phòng tắm sạch sẽ, mở cửa thoáng mát để các độc tố thoát ra ngoài.

Khi đi lại

- Độc tố: Chất thải động cơ.

- Tác hại: ảnh hưởng nhiều nhất đến hệ hô hấp, gây hen suyễn, viêm phổi cấp và mãn tính, đặc biệt là tăng nguy cơ ung thư phổi.

- Giải pháp tự bảo vệ: Đơn giản nhất vẫn là mang khẩu trang, hạn chế ra đường và tăng cường dùng xe công cộng. Không nên vừa ăn vừa di chuyển phương tiện đi lại vì nguy cơ nhiễm độc sẽ cao hơn.

Nơi làm việc

- Độc tố: Formaldehyde.

- Tác hại: Hóa chất độc hại này thường có mặt trong các loại dụng cụ làm từ nhựa hoặc sợi tổng hợp và bàn ghế từ gỗ ép. Tác hại chính là gây dị ứng da (như phát ban, ngứa đỏ, nổi sảy...) và hen suyễn.

- Giải pháp tự bảo vệ: Mở cửa sổ và thu xếp phòng làm việc thật thông thoáng, nhất là đối với những phòng có trang thiết bị dụng cụ, làm việc còn mới.

Ngoài ra, cũng nên đặt cây kiểng (loại rậm lá) ở nơi làm việc để giúp đào thải các độc tố ra ngoài dễ dàng hơn.

Lúc dùng bữa

- Độc tố: Thủy ngân và HCAs (heterocyclic amines).

Ngay cả khi ngủ bạn cũng khó tránh khỏi độc tố.

Page 20: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 20

- Tác hại: Tuy không nhiều nhưng hai loại độc tố này có thể "ẩn mình'' trong một số thực phẩm quen thuộc như hải sản, bánh sandwich, thịt gà nướng...

Với lượng lớn, thủy ngân có thể gây suy yếu thần kinh và tác động tiêu cực đến thai nhi còn HCAs làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tụy và dạ dày.

- Giải pháp tự bảo vệ: Không nhất thiết phải tránh dùng các loại thực phẩm này,nhưng nên hạn chế ở mức vừa phải. Chẳng hạn, mỗi tuần một người không nên hấp thu quá 350g hải sản đã nấu chín. Khi chế biến thịt gà thì tốt nhất là không nên nướng, nhất là nướng trên vỉ sắt hoặc kẽm.

Khi ăn vặt

- Độc tố: Chất bảo quản hay thuốc trừ sâu.

- Tác hại: Thực đơn cho các bữa ăn phụ thường gồm hoa quả và thức ăn nhanh, có chứa nhiều chất bảo quản cũng như các hóa chất kích thích hoặc hóa chất trừ sâu có hại, dễ gây ra bệnh ung thư.

- Giải pháp tự bảo vệ: Hạn chế dùng thức ăn nhanh hoặc thức ăn được chế biến sẵn, cũng không nên dùng hoa quả trái mùa nhất là những loại trái mùa có trong mùa mưa.

Khi lau chùi nhà cửa

- Độc tố: Para-dichlorobenzene.

- Tác hại: Thường có mặt trong các loại sản phẩm dùng để lau chùi và khử mùi hôi trong phòng, para-dichlorobenzene là một trong những hóa chất liên quan đến nguy cơ xuất hiện nhiều bệnh ung thư ở người.

- Giải pháp tự bảo vệ: Đảm bảo thông gió mỗi khi thực hiện tẩy rửa phòng ốc bằng các sản phẩm khử mùi, hoặc an toàn hơn là lựa chọn các sản phẩm này một cách cẩn thận.

Khi ngủ

- Độc tố: Monoxit carbon (CO, Carbon monoxide).

- Tác hại: Phụ phẩm không mùi vị này thường xuất hiện khi hệ thống sưởi hoặc điều hòa hoạt động kém hiệu quả hay bị trục trặc kỹ thuật. Tác hại chính của CO là gây cảm cúm, mệt mỏi nhất là đối với trẻ em.

- Giải pháp tự bảo vệ: Thường xuyên xem xét hệ thống sưởi, máy điều hòa trong gia đình nhằm sửa chữa kịp thời nếu có trục trặc trong thiết bị đó. Nếu thời tiết thuận lợi, nên hạn chế tối đa việc sử dụng các hệ thống này.

Page 21: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 21

Nhân viên bàn giấy, coi chừng bệnh suy thận!

Có nhiều người còn trẻ mà luôn cảm thấy mệt mỏi, chân tay rã rời, hiện tượng này ngày càng phổ biến hơn với những người ngồi bàn giấy. Theo Đông y, đấy là “sản phẩm” của chứng suy thận.

Nguyên nhân chính dẫn đến căn bệnh này là do áp lực trong cuộc sống và công việc của chị em ngồi bàn giấy ngày càng tăng lên, khiến cho sức đề kháng bị giảm xuống, một số hệ thống trong cơ thể xuất hiện trạng thái không bình thường.

Chuyên gia Đông y cho biết, suy thận là chỉ một khái niệm đặc biệt trong Đông y, trong tây y không tồn tại cách nói này, và căn bệnh cũng không giống nhau.

Trong tây y suy thận chỉ có nghĩa là thận bị biến chứng qua phòng hóa nghiệm chụp X quang… là có thể chẩn đoán một cách chính xác và căn cứ theo tình hình của căn bệnh để điều trị bằng thuốc hoặc làm phẫu thuật.

Còn trong Đông y, thận là một khái niệm tổng thể bao gồm cả các hệ thống như: sức đề kháng, tiết niệu, bộ phận sinh dục, đường hô hấp, thần kinh, huyết mạch... Đông y cho rằng, suy thận là chỉ nhiều chức năng xuất hiện hiện tượng không bình thường, cũng có thể là do bệnh tật, cũng có thể là do tuổi tác gây nên.

Suy thận có những triệu chứng như: tóc không được bóng mượt, miệng khô, sắc mặt không được tốt, có một số người mắt bị quầng đen, thường bị đau họng, sau khi mệt mỏi sẽ thấy đau lưng, chân tay bủn rủn... Ngoài ra, đêm đi đái nhiều, đái dắt, buổi sáng hay bị đi ngoài, mùa đông sợ lạnh, thường xuyên hành kinh không đều, chóng mặt, người yếu, bụng đau, chướng...

Có thống kê cho thấy, hiện nay, tuyệt đại đa số những người mắc bệnh này là ở độ tuổi từ 30 đến 50, đặc biệt là những chị em ngồi bàn giấy ngày càng nhiều. Một khi con người bị áp lực quá lớn, hoặc quá mệt mỏi, trong cơ thể sẽ tiết ra một số chất có hại cho cơ thể, khiến cho sức đề kháng bị giảm đi, chức năng bình thường của một số hệ thống bị ảnh hưởng, nói tóm lại có thể sẽ hình thành những triệu chứng như suy thận.

Ô nhiễm môi trường cũng là nguyên nhân khiến chị em ngồi bàn giấy bị suy thận, chẳng hạn như trong thời gian dài ngồi trong văn phòng mở điều hòa nhiệt độ không thông gió, lượng ô xi không đủ.

Ngoài ra, trong không khí những chất có hại cho cơ thể như khi cacbonic, bụi bặm quá nhiều cũng khiến cho sức đề kháng của thận và một số nội tạng bị giảm xuống.

Còn cả về mặt thức ăn, thường thì các chị em trẻ tuổi chỉ chú ý thân hình thon thả, nên ăn uống không đủ dinh dưỡng, dễ bị thiếu chất, có một số chị em còn nghiện thuốc lá và uống rượu, sẽ gây ảnh hưởng đến chức năng của thận.

Page 22: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 22

Chị em phụ nữ dễ có triệu chứng suy thận hơn nam giới còn có một nguyên nhân quan trọng nữa là người phụ thường hay buồn phiền, tinh thần không được ổn định, thường ở trong trạng thái trầm cảm, sức đề kháng của cơ thể cũng bị ảnh hưởng.

Đông y cho rằng, suy thận không có nghĩa là thận bị biến chứng, vì vậy khi chữa trị nên chủ yếu nhấn mạnh về tẩm bổ và điều tiết. Suy thận chủ yếu vẫn là do sức đề kháng kém, thể chất yếu, vì vậy nên tăng cường rèn luyện thân thể, vừa có thể tăng cường sức khỏe, cũng có lợi cho việc cản thiện tinh thần.

Tất nhiên, nhất định phải bảo sinh hoạt và công tác có quy luật, có ý thức giảm bớt áp lực, không nên quá mệt mỏi, chú ý cân bằng dinh dưỡng, không nên kén ăn. Không nên ở quá lâu trong môi trường không thông gió, nên thường xuyên mở cửa cho thông gió, hít thở không khí trong lành.

Sâm quý hay... rễ đu đủ, đinh lăng?

Một trong những loại sâm đang được nhiều người tìm mua là sâm đỏ nguyên củ. Rất nhiều cửa hàng tự nhận mình là đại lý độc quyền phân phối sâm đỏ Hàn Quốc. Thế nhưng giá bán ở các “đại lý độc quyền” này mỗi nơi mỗi khác, khiến người tiêu dùng không biết đâu mà lần.

Tưởng là sâm, nào ngờ...

Vào dịp cuối năm 2004, anh Thành, nhà ở quận Phú Nhuận tìm đến khu vực đường Hải Thượng Lãn Ông, quận 5,

TPHCM và để mua một bình sâm tươi nguyên chất cho người cha hơn 80 tuổi, loại 2.000 cc, giá 2,4 triệu đồng có nguyên một củ sâm to với đầy đủ các chi như hình người.

Đinh ninh rằng mình đang dùng sâm quý, mỗi ngày ông cụ chỉ uống một chung nhỏ. Khi hết rượu, ông lôi củ sâm ra khỏi chai thì từng đoạn củ cũng như các chi tự đứt rời ra. Khi đem những mảnh củ sâm đi hỏi một người quen am hiểu về sâm thì mới “tá hỏa” rằng củ sâm 2,4 triệu đồng thực chất chỉ là rễ cây đinh lăng được trồng lâu năm nên có hình dáng và màu sắc na ná. Để đánh lừa người mua, người bán đã khéo léo cột từng nhánh củ lại cho giống hình nhân khiến anh Thành đã mua nhầm.

Trường hợp mua sâm của chị Hồ Thị Lan ở ấp 3, xã Nhị Bình, huyện Hóc Môn còn “đau” hơn. Chị kể: Cách đây vài tháng, chị mua giúp người quen một hộp sâm đỏ dạng nguyên củ, loại 75 g với giá 820.000 đồng tại một cửa hàng bán sâm trên đường 3 Tháng 2, quận 10.

Chỉ vài ngày sau, người quen đem hộp sâm lại cho chị xem sản phẩm mà chị mua giúp chỉ là mấy cọng rễ đu đủ phơi khô nằm còng queo trong chiếc hộp thiếc có vỏ ngoài rất bắt mắt. Bức xúc, chị đem “sâm” đến cửa hàng đã mua để “mắng vốn”.

Người bán chối bỏ trách nhiệm đã bán hàng cho chị và còn lớn tiếng thách thức cho chị mở tất cả các hộp sâm tương tự loại chị mua đang bày bán ở cửa hàng với điều kiện nếu giả họ sẽ

Page 23: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 23

đền tiền cho chị, còn nếu thật thì chị phải mua tất cả. Thấy mình không thể “chọi” được với kiểu buôn bán gian dối này, chị và người quen đành bực tức bỏ về.

Giá cả “mê hồn trận”

Điều ngạc nhiên là rất nhiều cửa hàng giăng bảng khẳng định mình là đại lý độc quyền sâm đỏ Hàn Quốc. Giá bán chênh lệch rất cao.

Tại một cửa hàng trên đường Trương Định, quận 3, một hộp sâm củ 75 g, giá bán 940.000 đồng nhưng trong siêu thị Diamond Plaza giá lên tới 1,5 triệu đồng. Khi chúng tôi đặt vấn đề mua loại sâm đỏ hiệu Cổng Thành loại 450 g thì một cửa hàng trên đường Hải Thượng Lãn Ông, quận 5 ra giá 430.000 đồng, nhưng đến một cửa hàng khác trên đường 3 Tháng 2, quận 10 giá bán 600.000 đồng.

Để làm tin, có nơi còn đưa ra một cục sâm màu đen nói là hàng Trung Quốc để người mua đối chiếu. Ngoài mặt hàng sâm củ, các loại sâm nước, rượu sâm, sâm lát, sâm viên, trà sâm... cũng tha hồ tung hoành về giá cả và mặc sức quảng cáo về chất lượng.

Theo tài liệu y học phương Đông, có 2 loại sâm quý là hồng sâm và bạch sâm. Củ hồng sâm đạt chất lượng phải có trọng lượng tối thiểu từ 37 g trở lên và có những bộ phận giống như hình người. Bạch sâm cũng giống như hồng sâm, có thể nhẹ hơn 37 g và có những khiếm khuyết ở những chi, nhánh, nhưng cũng mang dáng vóc hình người.

Thế nhưng trên thực tế nhiều hộp sâm đang bày bán chỉ có trọng lượng từ 30 g đến 150 g nhưng có tới cả chục củ sâm nhỏ. Nếu cứ đối chiếu với trọng lượng thì loại sâm này đã không đạt tiêu chuẩn chất lượng.

Đái tháo đường gây những biến chứng nghiêm trọng

(Dân trí) - Việt Nam hiện có xấp xỉ 2 triệu người mắc bệnh tiểu đường. Trong đó, khoảng 65% không hề biết mình có bệnh này. Đây là một trong những nguyên nhân khiến người bệnh rất dễ gặp các biến chứng như mù lòa, tàn phế, đột quỵ…

Khi đường huyết của người bệnh tăng cao trên 80%mg/dl có thể dẫn đến tổn thương tại nhiều bộ phận quan trọng trong cơ thể như: tim, mắt, thận, thần kinh. Còn nếu đường huyết xuống dưới 60%mg/dl có thể dẫn đến tình trạng hôn mê, thậm chí có thể tử vong. Hai mốc này cũng chính là vùng đường huyết nguy hiểm của bệnh đái tháo đường.

Có tới 75 - 80% số ca tử vong ở người bệnh đái tháo đường týp 2 là do biến chứng tim mạch, chủ yếu là đột quỵ và tai biến mạch máu não. Đái đường cũng là nguyên nhân phổi biến nhất gây suy thận ở giai đoạn cuối. Còn bệnh võng mạc do đái tháo đường là một nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù loà.

Bệnh nhân tiểu đường và người nguy cơ cao nên trang bị máy đo đường huyết cá nhân.

Page 24: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 24

“Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp, người bị đái tháo đường vẫn có cuộc sống bình thường như những người khác, vẫn có thể lập gia đình, sinh con và có một cuộc sống hạnh phúc” - PGS. TS Tạ Văn Bình, Giám đốc bệnh viện Nội tiết cho biết.

Thế nhưng, cái khó trong điều trị là do người đái tháo đường không điều trị đều, nhiều khi không đi khám mà lại dùng thuốc tuỳ tiện hoặc bỏ thuốc, gây những ảnh hưởng, biến chứng nghiêm trọng đến sức khoẻ.

Những người đã mắc bệnh đái tháo đường hoặc những người có yếu tố nguy cơ cao mắc bệnh này như: tăng huyết áp, béo phì, có tiền sử sinh con trên 4000gam, gia đình có người bị đái tháo đường… cần phải thường xuyên đi khám sức khoẻ định kỳ, đo đường huyết để phát hiện sớm bệnh đái tháo đường (nếu có). Được điều trị kịp thời, sẽ giảm thiểu tối đa những biến chứng do đái tháo đường gây ra.

o đường huyết và tư vấn miễn phí về bệnh đái tháo đường

Ngày mai, từ 8h-12h, tại Công viên Thống Nhất (Hà Nội) sẽ diễn ra nhiều hoạt động hưởng

ứng ngày thế giới phòng chống đái tháo đường với chủ đề “Tránh xa vùng đường huyết nguy

hiểm của bệnh đái tháo đường”.

Tại đây, những người có nhu cầu sẽ được đo dường huyết miễn phí, tư vấn và hướng dẫn

cách tự kiểm tra đường huyết tại nhà để phòng tránh những biến chứng tim mạch do đường

huyết nằm trong vùng nguy hiểm ngay nên.

Các chuyên gia dinh dưỡng cũng sẽ tư vấn miễn phí về chế độ ăn, chế độ luyện tập thể dục

với người bị đái tháo đường.

Ớt - thuốc mang vị cay

Ớt không chỉ mang lại vị cay mà còn làm tăng tiết dịch vị, giúp tiêu hóa tốt hơn, ăn ngon miệng hơn... Trong chốn phòng the, ớt là thần dược cho quý ông, nhưng lại làm giảm ham muốn ở nữ giới. Các quý ông đau khổ vì chứng hói tóc có thể xoa rượu ớt này lên vùng da đó để kích thích mọc tóc.

- Ớt không chỉ trang trí và làm gia vị cho bữa ăn mà còn là vị thuốc quý chăm sóc sức khỏe gia đình. Tính cay và nóng của ớt có tác dụng chữa đau bụng, tiêu hóa kém.

- Vào mùa đông, thời tiết giá lạnh, bạn cần bổ sung thêm cho bữa ăn nhiều gia vị cay nóng như ớt, tỏi, tiêu... nhưng không nên ăn quá nhiều, dễ dẫn đến khí dương uất kết, hóa nhiệt.

- Ớt ngâm rượu với tỷ lệ 1 phần ớt tươi, 2 phần rượu, dùng để xoa bóp chữa đau lưng, thấp khớp.

Page 25: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 25

- Ớt và các loại rau củ như cải bó xôi, cà rốt, hoa lơ, đậu Hà Lan, cà chua, cải xanh, rau cần, hành, hẹ, các loại lạc, đậu... là những thức ăn bổ dưỡng cho não.

- Ớt chứa các hoạt chất giúp máu lưu thông tốt, ngăn ngừa nguy cơ tai biến tim mạch.

- Nghiên cứu cũng cho thấy ớt cũng có tác dụng giảm đau. Những người bị ung thư, đau nhức xương cốt có thể đỡ đau nếu ăn mỗi ngày một chút ớt tươi.

- Giã nát ớt tươi, chắt lấy nước pha vào nước lọc để súc miệng có thể giảm khản giọng.

Phòng trị cúm bằng 12 mẹo vặt và 6 thói quen

Ngâm chân trong nước nóng 15 phút mỗi tối sẽ giúp bạn giảm bệnh cúm. Nước phải nóng đến mức chân có cảm giác gần như không chịu được; mực nước không được vượt quá mu bàn chân. Ngâm đến khi hai chân đỏ hồng thì mới có tác dụng.

Tuy chúng ta không thể hoàn toàn loại trừ bệnh cảm, nhưng vẫn có những biện pháp phòng ngừa và làm giảm những khó chịu do cảm đem đến. Khi bị cảm, bạn hãy thử thực hiện một số mẹo vặt xem sao.

Ăn hành tây sống: Có thể dùng một ít dầu ăn nóng rưới lên hành tây đã xắt mỏng, nếu thích có thể thêm vào một ít đậu phụ, không những hợp khẩu vị mà còn có thể ngăn ngừa bệnh cảm.

Súc miệng nước muối: Dùng nước muối súc miệng thường xuyên mỗi ngày sáng, tối và sau mỗi bữa ăn sẽ có tác dụng loại trừ những vi khuẩn gây bệnh qua đường răng miệng.

Trong thời kỳ có dịch cảm bùng phát, chúng ta càng nên chú ý việc súc miệng bằng nước muối, và tốt nhất là ngậm nước muối vài phút trong họng để hiệu quả sát trùng vùng họng cao hơn.

Rửa mặt bằng nước lạnh: Mỗi ngày nên dùng nước lạnh để rửa mặt, dùng tay hất nước vào mũi (chú ý tránh hít thở quá mạnh nước sẽ vào sâu trong mũi), sau đó thở mạnh ra, lặp lại nhiều lần.

Đặt hành vào mũi: Khi bị cảm, chúng ta thường có một thời gian nghẹt mũi, có thể dùng hành lá đặt vào hai lỗ mũi khi ngủ, lấy ra sau 3 tiếng, thường chỉ cần làm một lần là đủ. Nếu mũi vẫn chưa thông, ngày hôm sau có thể thực hiện thêm một lần nữa. Cần chú ý là phải chọn lá hành lá tương đối to, vì nếu nhỏ thì sẽ kém hiệu quả và dễ hít hành vào sâu bên trong mũi, khó lấy ra. Người hay dị ứng khi thực hiện phương pháp này có thể dùng một lớp bông mỏng gói hành trước khi đặt vào mũi.

Dùng rượu trắng: Dùng đồng tiền hoặc vật cứng có bề mặt trơn láng nhúng vào ít rượu trắng, xát nhẹ vào trước ngực và vùng lưng, sống lưng và các khuỷu chân cho đến khi da trở nên nóng và đỏ hồng. Sau đó uống một chén nước gừng nóng có thêm chút đường. Khoảng 15

Page 26: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 26

phút sau mồ hôi sẽ vã ra, toàn thân thấy dễ chịu, cơn cảm sẽ nhanh chóng lui. Lúc này chú ý tuyệt đối tránh gió.

Gừng nấu với nước coca: Lấy 20-30 g gừng tươi, bỏ vỏ, xắt nhỏ, đổ một chai coca vào, dùng xoong nhôm nấu sôi. Khi còn nóng sẽ có tác dụng tốt cho việc phòng và trị cảm.

Xông mũi bằng nước nóng: Khi mới nhiễm cảm, lấy một ly nước thật nóng còn bốc khói và hít thở hơi nóng bốc lên đến khi nước trong ly nguội. Làm nhiều lần trong ngày có thể giảm hẳn chứng nghẹt mũi.

Thổi hơi gió nóng: Mới cảm, có thể dùng máy sấy tóc thổi trực tiếp hơi nóng từ 3-5 phút vào huyệt thái dương. Làm nhiều lần mỗi ngày sẽ nhanh chóng hồi phục.

Uống tỏi mật ong: Trộn đều tỏi đã bằm nhuyễn với mật ong, uống với nước đun sôi để nguội. Mỗi lần dùng 1 thìa canh, một ngày uống 4-6 lần sẽ có tác dụng tốt cho việc chữa trị cảm.

Trứng hòa với dầu mè: Đun nóng 50 ml dầu mè, sau đó đập vào một trứng gà tươi, rồi rót một ít nước sôi vào quậy đều. Uống khi còn nóng. Ngày dùng 2 lần vào sáng sớm và tối. Dùng 2-3 ngày có thể trị dứt chứng ho sau bệnh cảm.

Trà gừng tươi: Gừng tươi còn mới có tác dụng trị chứng ho và sốt sau cảm. Dù bạn không bị cảm cũng có thể pha cho mình một tách trà gừng tươi vì nó rất tốt cho sức khỏe và có công dụng phòng bệnh cảm.

Cách làm cũng rất đơn giản: cho gừng tươi đã bằm nhỏ vào tách nước nóng, để khoảng 5-10 phút, vậy là bạn đã có một cách phòng và chữa bệnh cảm hiệu quả.

Và 6 thói quen:

Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên: Năng đi bộ vào sáng sớm hoặc buổi tối để hít thở không khí trong lành của thiên nhiên, khiến cho hệ tuần hoàn làm việc tốt, sức khỏe được cải thiện và hệ miễn dịch được nâng cao.

Chú ý tránh bị nhiễm lạnh: Sinh lý học bệnh lý nhắc chúng ta rằng, khi cơ thể bị nhiễm lạnh thì những mạch máu ở cơ quan hô hấp sẽ co lại, lượng máu cung ứng giảm, dẫn đến việc suy giảm kháng thể cục bộ, tạo điều kiện cho mầm bệnh tấn công.

Cần nghỉ ngơi đầy đủ. Hệ miễn dịch của chúng ta sẽ suy yếu khi cơ thể mệt mỏi và nghỉ ngơi không đủ, và đây cũng là cơ hội tốt cho bệnh tấn công.

Uống nhiều nước: Uống nước trắng, không nên uống nước lạnh, ăn thức ăn dầu mỡ, cay nóng…

Luôn giữ phòng thoáng khí và đủ ánh nắng mặt trời: Vi trùng bệnh hoặc những chất bất lợi sẽ có thể thoát ra khỏi phòng nhờ sự lưu thông của không khí, làm giảm đáng kể cơ hội nhiễm bệnh.

Năng giặt chăn gối, màn: Mồ hôi và các chất bẩn lâu ngày trong chăn gối mùng mền là môi trường thuận lợi cho vi trùng bệnh sinh sôi phát triển. Việc giặt chúng thường xuyên không những có thể lợi dụng tia cực tím từ ánh sáng để loại trừ vi khuẩn gây bệnh mà còn làm cho chăn gối khô ráo, mềm mại, có lợi trong việc phòng và chống nhiễm cảm.

Page 27: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 27

Vitamin C - bao nhiêu là đủ?

Vitamin C có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự sống của con người. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là cứ sử dụng vitamin C càng nhiều càng tốt mà cần phải có liều lượng thích hợp cho từng đối tượng.

Nếu thiếu...

Vitamin C là một trong những chất chống ôxy hóa, có tác dụng làm tăng sức đề kháng, bảo vệ thành mạch và hỗ trợ hấp thu sắt, calcium. Khi thiếu vitamin C, da sẽ bị khô, dễ bị xuất huyết dưới da (da dễ bị bầm tím khi va chạm nhẹ), chảy máu cam, chảy máu nướu răng, vết thương chậm lành.

Trẻ em trong giai đoạn phát triển nhanh từ 6 - 24 tháng tuổi cũng dễ bị thiếu vitamin C với các biểu hiện thường thấy như trên kèm theo mệt mỏi, biếng ăn, giảm sức đề kháng, thiếu máu tiến triển...

Nếu thừa

Tuy nhiên, nếu dùng vitamin C liều cao trong thời gian kéo dài sẽ dẫn đến nguy cơ sạn thận do tạo ra những chất muối khoáng không hòa tan. Dùng vitamin C liều cao kéo dài cũng có thể gây viêm loét dạ dày thượng thận và tăng huyết áp, mất ngủ.

Vitamin C liều cao còn làm giảm hấp thu đồng, nicken trong cơ thể dẫn đến những biểu hiện lâm sàng như xương chậm phát triển, dễ biến dạng và dễ bị viêm kết mạc. Thừa vitamin C ở thai phụ có khả năng tăng nguy cơ gây dị tật bẩm sinh ở trẻ.

Nhu cầu vitamin C của mỗi người

- Nhu cầu vitamin C hằng ngày ở trẻ sơ sinh đến 3 tuổi ở vào khoảng 25 - 30 mg mỗi ngày.

- Từ 4 - 18 tuổi cơ thể có nhu cầu khoảng 30 - 40 mg mỗi ngày.

- Đối với người trưởng thành, nhu cầu trung bình là 45 mg/ngày.

- Ở phụ nữ mang thai, nhu cầu là 55 mg/ngày và phụ nữ cho con bú là 70 mg/ngày

Chữa bệnh với cây mít

Page 28: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 28

Mít là loại cây cao to được trồng phổ biến ở khắp nước ta, rất gần gũi với người dân. Ngoài việc cho quả ăn, nhiều bộ phận của cây mít còn được nhân dân dùng để chữa bệnh có hiệu quả.

Dùng lá mít làm thuốc

- Phụ nữ không đủ sữa cho con bú: dùng lá mít tươi (khoảng 30-40g/ngày) nấu nước uống làm cho ra sữa hoặc thêm sữa. Cũng có thể dùng dái mít (cụm hoa đực) hay quả non sắc uống để tăng tiết sữa.

- Chữa tưa lưỡi trẻ em: dùng lá mít vàng, phơi cho thật khô, đốt cháy thành than, trộn với mật ong, bôi vào chỗ tưa 2-3 lần/ngày, tối một lần.

- Trẻ đái ra cặn trắng: lấy 20-30g lá già của cây mít mật thái nhỏ, sao vàng, nấu nước uống.

- Chữa hen suyễn: lấy lá mít, lá mía và than tre (3 thứ bằng nhau) sắc uống.

- Ngoài ra, trong dân gian người ta còn lấy lá mít tươi đem giã nát, đắp lên mụn nhọt đang sưng, sẽ giảm sưng đau. Hoặc dùng lá mít khô nấu cô đặc thành cao, bôi lên vết lở loét sẽ mau khỏi.

Dùng nhựa mít làm thuốc

Vỏ cây mít có nhiều nhựa cũng thường được dùng làm thuốc chữa nhọt vỡ mủ. Hoặc có thể dùng nhựa mít trộn với giấm ăn, bôi lên chỗ mụn nhọt sưng tấy sẽ mau khỏi.

Dùng gỗ mít làm thuốc

- Gỗ mít tươi đem mài lên miếng đá nháp, hoặc chỗ nháp của trôn bát, có thêm ít nước (nước sẽ vẩn đục cho chất gỗ và nhựa mít) ngày uống từ 6-10g gỗ mít mài làm thuốc an thần, chữa tăng huyết áp hay những trường hợp co quắp.

- Hoặc dùng 20g gỗ (hay vỏ thân gỗ) phơi khô, chẻ nhỏ, sắc với 200ml còn 50mg, uống một lần trong ngày có tác dụng an thần.

Ngoài ra, quả mít chín còn là thức ăn bổ dưỡng, múi mít chín vàng óng đẹp mắt, ăn rất thơm ngon, có tác dụng long đờm. Khi say rượu nếu ăn vài múi mít chín sẽ có tác dụng giã rượu, tỉnh rượu ngay.

Page 29: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 29

Ăn gì để giảm cholesterol?

Các chuyên gia dinh dưỡng Mỹ đã đưa ra một thực đơn có thể giúp bạn giảm lượng cholesterol trong cơ thể và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Theo đó, bữa ăn sáng nên bắt đầu với bột yến mạch (1,5 tách), hạt óc chó hoặc hạt hạnh nhân, một bát sữa đậu nành (25-50g protein đậu nành/ngày) pha với ngũ cốc hoặc một ly nước cam, vốn giàu các chất sterol thực vật.

Bữa tối có thể gồm món cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi hoặc cá ngừ nướng kèm với bơ thực vật.

Các bác sĩ khuyên nên ăn những loại cá có nhiều axít omega-3 như đã kể trên ít nhất 2 lần/tuần. Nên hấp thụ ít nhất 2g những loại thức ăn giàu chất sterol thực vật mỗi ngày.

Cháo nào, chữa bệnh gì?

Cháo dễ tiêu hóa nên rất phù hợp với trẻ em, người già, người ốm. Ăn cháo kết hợp với một số phương pháp điều trị khác là một cách để tăng hiệu quả chữa bệnh, lại có thể thực hiện đơn giản ngay tại nhà.

Cháo chữa cảm cúm

Gạo nếp 50 g, 7 nõn hành, 6 g rễ gừng sống. Nấu cháo chín, cho hành và gừng vào, đậy vung 5 phút, thêm gia vị vừa đủ. Ăn nóng, sau đó nằm đắp chăn kín cho ra mồ hôi.

Viêm khí quản

Gạo tẻ 50 g, bách hợp 20 g. Nấu cháo ăn hằng ngày đến khi khỏi. Có thể dùng gạo tẻ 50 g, bối mẫu 30 g, lá sơn tra 30 g, đường phèn 10 g.

Bỏ ruột bối mẫu, nghiền nhỏ với lá sơn tra. Mỗi lần lấy 15 g trộn với đường phèn cho vào cháo quấy đều để ăn.

Viêm đường tiết niệu

Gạo tẻ 50 g, ỹ dĩ nhân 30 g, cỏ chân vịt 15 g. Rửa sạch cỏ chân vịt, đun lấy nước rồi cho gạo vào nấu cháo cùng ý dĩ. Nêm gia vị vừa đủ, ăn ngày 2 lần. Cách khác: Gạo tẻ 60 g, đậu xanh 15 g, ý dĩ 20 g. Nấu chín, cho thêm đường phèn ăn.

Viêm túi mật mạn tính

Gạo tẻ 100 g, hoài sơn dược 50 g, hạt sen 30 g, ý dĩ nhân 50 g. Nấu chín, nêm gia vị vừa đủ.

Viêm tuyến sữa cấp tính

Page 30: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 30

Gạo tẻ 100 g, bồ công anh 50 g. Đun lá bồ công anh, lấy nước nấu cháo ăn trong 5 ngày. Cháo này cũng dùng cho bệnh nhân viêm tuyến vú đã vỡ mủ.

Viêm tắc mạch máu

Gạo tẻ 250 g, đại táo 10 quả, hoài sơn 50 g, đậu đỏ 50 g. Nấu nhừ, ăn ngày hai lần sáng và tối.

Mất ngủ

Gạo tẻ 50 g, hạt sen bỏ vỏ 30 g, long nhãn 5 g. Nấu chín cho đường hoặc muối vừa ăn.

Đau thần kinh tọa

Gạo tẻ 60 g, thịt dê 50 g, gừng 10 g. Nấu nhừ, nêm gia vị ăn trong ngày.

Nhiễm mỡ máu

Gạo tẻ 60 g, hạt củ cải 15 g. Nấu cháo chín, cho hạt củ cải, nêm gia vị vừa đủ để ăn.

Béo phì

Gạo tẻ 100 g, lá sen tươi 1 lá, hoa cúc 5 g, lá tre 5 g. Đun lá và hoa lấy nước nấu cháo. Cho gia vị vừa đủ, ăn trong ngày. Cách khác: Gạo tẻ 100 g, bí đao 150 g, nấu cháo ăn. Có thể thay đổi hằng ngày.

Mồ hôi trộm

Gạo tẻ 50 g, mộc nhĩ trắng 5 g, bách hợp 15 g, đường phèn 10 g. Nấu chín cho đường vừa đủ, ăn nguội.

Giun đũa

Gạo tẻ 50 g, thịt lợn nạc 40 g, sử quân tử 9 g. Nấu cháo với thịt cho chín. Sử quân tử giã nhỏ, cho vào cháo trộn đều, đun sôi 5 phút, nêm gia vị vừa đủ, ăn trong ngày.

Lẹo mắt

Gạo tẻ 60 g, đường cát 30 g, lá tre 50 cái, thạch cao 90 g. Cho nước vào nồi, cho thạch cao vào đun sôi 20 phút, cho tiếp lá tre đun sôi, lấy nước nấu cháo cho đường vừa đủ.

Bế kinh

Gạo tẻ 50 g, bạch biển đậu 15 g, ý dĩ 50 g, sơn tra 15 g, hồ tiêu 3 g, đường đỏ 30 g. Nấu cháo ăn 7 ngày liền.

Phù nề khi mang thai

Gạo tẻ 50 g, ý dĩ 30 g, đại táo 15 quả, quế 3 g. Nấu cháo ăn ngày một lần.

Page 31: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 31

Nhuộm tóc có gây ung thư?

"Tôi mới 40 tuổi mà tóc đã bạc trắng cho nên thường xuyên phải nhuộm tóc. Nghe nói thuốc nhuộm tóc có thể gây ung thư da đầu. Xin bác sĩ cho biết như thế có đúng không?"

Trả lời:

Khi bạn nhuộm tóc, thuốc nhuộm có thể thấm qua da đầu, nơi có rất nhiều máu lưu thông nên thuốc nhuộm tóc có thể “đi” khắp cơ thể.

Đã có những nghiên cứu cho thấy thuốc nhuộm tóc có thể làm tăng nguy cơ ung thư bàng quang vì hóa chất có trong thuốc nhuộm đã bị hấp thụ và tập trung ở bàng quang. Thuốc nhuộm tóc đen đáng lo ngại hơn vì có nồng độ hóa chất cao hơn các loại thuốc nhuộm tóc

màu sáng.

Nghiên cứu gần đây nhất đã không tìm thấy mối liên hệ giữa nhuộm tóc và nguy cơ gây ung thư. Tuy nhiên, những phụ nữ đã sử dụng thuốc nhuộm tóc đen trên dưới 20 năm tỏ ra dễ bị ung thư xương và ung thư hạch.

Dù có nguy cơ gây ung thư hay không thì thuốc nhuộm tóc cũng không tốt cho tóc, có thể làm cho tóc giòn, dễ gãy.

Nói chung, không nên tiếp xúc với thuốc nhuộm tóc. Nếu phải dùng thuốc nhuộm tóc thì không nên để thuốc nhuộm bám trên da và nhuộm lâu trên tóc. Sau thời gian cần thiết thì phải gội đầu ngay, cũng cần mang găng khi nhuộm để bảo vệ da tay.

Có loại thuốc nhuộm tóc có tên là Henna được làm từ thảo mộc là loại nên dùng. Cũng còn có nhiều loại thuốc nhuộm tóc tự nhiên khác có thể tìm trên thị trường.

Nguy cơ tiềm ẩn khi sử dụng laptop

Nhiệm vụ chính của máy tính xách tay là mang lại sự thuận tiện khi di chuyển, chứ không phải công cụ làm việc tại chỗ suốt ngày. Nếu lạm dụng máy tính xách tay, rất có thể bạn sẽ đặt cơ thể của mình vào tình trạng đáng báo động.

Tạp chí công nghệ trực tuyến Cnet mới đây đề cập tới trường hợp của Ram Viswanadha - một kỹ sư phần mềm làm việc tại thung lũng Silicon (Mỹ), đã phải nghỉ làm 3 tháng vì bị chấn thương căng cơ do làm việc quá nhiều trên máy tính xách tay với tư thế lặp đi lặp lại trong 4 năm liền.

Các chuyên gia quốc tế đã lên tiếng cảnh báo rằng với tình trạng máy tính xách tay ngày càng trở nên phổ biến, những ca bệnh như vậy có

Page 32: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 32

nguy cơ sẽ xuất hiện nhiều hơn.

Những nguy cơ đối với sức khoẻ

- Thứ nhất, người dùng máy tính xách tay phải nhìn gần màn hình hơn (gây mỏi mắt) và sử dụng bàn phím nhỏ hơn so với của máy tính để bàn (gây mỏi cổ tay, ngón tay).

- Thứ hai, thiết kế bàn phím và màn hình gần nhau khiến người dùng chỉ có hai lựa chọn và đều có tác hại ngang nhau. Hoặc là để cánh tay được thoải mái thì phải đặt máy thấp, từ đó cổ phải cúi gập xuống để nhìn màn hình, hoặc nếu đặt màn hình cho hợp tầm mắt thì vai và cánh tay sẽ phải vươn lên cao rất căng thẳng.

Có thể thấy việc lạm dụng máy tính xách tay sẽ dẫn đến tình trạng đau mỏi, có thể còn nhiều hơn so với máy tính để bàn.

Tuy nhiên vào thời điểm hiện nay, với vẻ đẹp thời trang, sự gọn gàng, tính tiện dụng, chất lượng và tốc độ xử lý cao, máy tính xách tay khiến nhiều người say mê và thậm chí sử dụng nó thay thế cho máy tính để bàn - một việc hết sức sai lầm và đi ngược lại những quy tắc cơ bản về tư thế sử dụng máy tính.

Làm gì để tự bảo vệ?

- Tư thế sử dụng máy tính xách tay cũng quan trọng đối với sức khoẻ như bất kỳ tư thế làm việc nào khác.

- Nếu thật cần phải sử dụng máy tính xách tay thay máy tính để bàn, bạn nên sử dụng giá đỡ chuyên dụng, bàn phím và chuột rời. Những thứ này cho phép bạn điều chỉnh màn hình phù hợp tầm mắt (khoảng 20 độ dưới đường mắt nhìn ngang và cách mắt khoảng 50cm), đồng thời giữ cánh tay và bàn tay ở vị trí tự nhiên.

- Sử dụng tấm lót và khay lót (một số loại đặc biệt có gắn kèm quạt) sẽ giảm những nguy cơ do sức nóng của máy tính xách tay gây ra. Trên thế giới đã có một số trường hợp người dùng máy tính xách tay bị bỏng.

- Nam giới không nên đặt máy tính xách tay trên đùi để sử dụng vì có thể bị sức nóng làm giảm khả năng sinh sản.

- Giống như với máy tính để bàn, khi sử dụng máy tính xách tay bạn cũng phải chú ý giải lao vài phút sau mỗi 30 - 60 phút làm việc để dãn cơ và giải phóng mặt. Việc ăn uống và tập luyện điều độ cũng làm giảm các nguy cơ gây tổn thương sức khoẻ.

- Cuối cùng, bạn nên biết lúc nào cần tắt máy và kết thúc ngày làm việc. Đừng tận dụng khả năng dễ di chuyển của máy tính xách tay để mang việc theo mình khắp nơi, nhất là mang về nhà.

Page 33: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 33

Thon thả sau khi sinh

Từ khi mang thai đến lúc sinh con, cơ thể phải chịu nhiều thay đổi. Mỡ tích tụ khắp nơi, da mất sự đàn hồi, cơ không săn chắc. Tuy nhiên đừng vì thế mà quá lo lắng!

Khi mang thai, tạm ngừng các chế độ ăn kiêng

Chấp nhận lên cân

Việc lên cân trong thời gian mang thai là cần thiết, nhưng phải dần dần: rất ít trong ba tháng đầu tiên, từ 2,5 – 3 kg cho đến tháng thứ 5, từ tháng thứ 6 đến tháng thứ 7 từ 3,5 – 4 kg và 4,5 – 5 kg cho đến lúc sinh. Số cân trung bình tăng từ 10 - 12 kg.

Tăng khẩu phần ăn nhiều năng lượng

Không nói đến chuyện ăn cho hai người, nhu cầu của phụ nữ mang thai thậm chí còn lên đến 2.000 - 2.200 calo/ngày vào thời điểm đầu, tăng lên 2.500 calo/ngày sau đó.

Vào đầu thai kỳ, nguồn năng lượng này được dự trữ dưới dạng protein và mỡ. Sau đó nó được sử dụng cho việc phát triển ngực, tử cung và lượng máu cung cấp cho thai nhi.

Khi mang thai, coi chừng lên cân quá nhiều

Chú ý đến cân nặng

Tùy theo hình thể của bạn khi bắt đầu mang thai, sự tăng cân trong quá trình mang thai sẽ không giống nhau: nếu bạn là người gầy thì cần phải tăng 12,5 - 18 kg; nếu bạn có cơ thể lý tưởng thì nên tăng từ 11,5– 16 kg và nếu bạn béo phì thì chỉ là 5 - 10kg.

Vì vậy, nếu bạn là người “tròn trịa” trước đó thì có thể giảm nguồn cung cấp thực phẩm: thay vì 2.500 calo, chỉ nên bổ sung 1.800 calo/ngày, nhất là trong những tháng cuối - đồng thời giảm chất béo và đường, tuyệt đối không nên ăn vặt.

Lo lắng khi tăng cân quá nhanh

Tình trạng lên cân nhiều trong thời gian mang thai không phải là không nguy hiểm. Vì một bà mẹ quá nặng cân sẽ có nhiều nguy cơ bị huyết áp cao và tiểu đường, đẻ khó, sau đó phát triển thành bệnh béo phì rất khó chữa.

Trong thời gian mang thai cũng như trước đó, bạn phải kiểm tra cân nặng của bạn trên cùng một chiếc cân một tuần một lần, vào buổi sáng sớm lúc còn đói.

Thay đổi chế độ ăn

Hơn bao giờ hết, chế độ ăn của bạn phải được cân bằng nhằm cung cấp dinh dưỡng cho bạn và em bé. Ăn đủ protein (thịt, cá, trứng, sữa), dưỡng chất xây dựng các tế bào của cơ thể, lipit

Từ bỏ chế độ ăn kiêng khi mang thai, nhưng không vì thế mà để tăng cân quá nhiều.

Page 34: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 34

(chất béo) tham gia vào việc tạo thành não của trẻ và gluxit (đường và bột) mang lại năng lượng cho bà mẹ.

Tăng nguồn cung cấp vitamin A (sữa toàn phần, bơ, lòng đỏ trứng), B (ngũ cốc), và D (sữa, bơ, lòng đỏ trứng, cá), axit folic (rau xanh), sắt (động vật thân mềm, thịt đỏ, rau xanh), canxi (sữa, rau xanh) và magiê (rau xanh, nước khoáng).

Để rõ ràng hơn, 2.500 calo hàng ngày mà bạn cần tương đương với: 500 ml sữa, 2 hộp sữa chua, 50g pho mát, 200 g thịt, 250 g bánh, 200 g khoai tây, 200 g rau xanh, 300 g trái cây, 20 g bơ, 15 g dầu và 35 g đường. Cuối cùng đừng quên uống thật nhiều nước.

Khi mang thai, đừng bỏ thể thao

Chú ý những môn thể thao nhiều nguy cơ

Nguy hiểm đầu tiên có thể xảy ra với phụ nữ mang thai chơi thể thao là ngã và chấn thương, vì vậy nên tránh các hoạt động mạnh. Các môn thể thao đồng đội, đấu tay đôi, cưỡi ngựa cần phải dừng ngay khi bắt đầu mang thai. Điền kinh vào tháng thứ hai, tennis, đạp xe, gôn vào tháng thứ năm...

Ưu tiên các hoạt động nhẹ nhàng

Thể thao và mang thai không phải là không hợp nhau, ngược lại, hoạt động thể chất giúp cơ thể khỏe mạnh, hạn chế một vài khó chịu khi mang thai (đau lưng, giãn tĩnh mạch, phù, chuột rút...) và chuẩn bị cho việc sinh nở.

Ưu tiên các hoạt động nhẹ nhàng như bơi (giúp cải thiện hô hấp, giữ cơ bắp săn chắc và làm mềm các khớp), đi bộ (kích hoạt tuần hoàn máu, kích thích hơi thở và cải thiện tiêu hóa). Nhưng trước khi tập luyện, cần hỏi ý kiến bác sĩ.

Sau khi sinh, suy nghĩ đến cách cho con bú

Không chỉ tốt cho em bé, mà với bạn, nó còn giúp giảm trọng lượng và hiện tượng sần da bắp đùi (cellulite). Vì vậy không nên hạn chế trong thời gian này. Những nhu cầu dinh dưỡng của bạn gần giống với nhu cầu trong khi mang thai và bạn có nguy cơ thiếu hụt và mệt mỏi. Ngược lại khi cai sữa, bạn có thể nhanh chóng thực hiện một chế độ ăn kiêng.

Sau khi sinh, chú ý đến chế độ ăn uống

Mang thai, sinh con, những ngày đầu chăm sóc em bé và đôi khi việc cho con bú khiến bạn kiệt sức. Bằng việc giảm dần dần việc cung cấp năng lượng (1.800 - 2.000 kcal/ngày), hãy kiên nhẫn một vài tuần trước khi thực hiện một chế độ ăn giảm cân (trường hợp bạn không cho con bú).

Sau khi sinh, luyện tập trở lại

Bắt đầu nhẹ nhàng

Sau khi sinh, bạn không thể ngay lập tức luyện tập như trước kia. Hai tuần sau khi sinh, bắt đầu bằng một vài động tác thể dục cánh tay, bụng, đùi và mông. Mục đích: săn chắc và thúc đẩy tuần hoàn máu.

Page 35: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 35

Lựa chọn các hoạt động chống chất béo

Một đến hai tuần sau khi sinh, bạn có thể quay lại các hoạt động thể thao dài hơi như bơi hoặc đi bộ. Ngay khi thấy khỏe hơn, bạn có thể chuyển sang chạy bộ, đạp xe, tập aerobic... Tập trung vào các động tác giảm mỡ bụng, hông, đùi, mông.

Đu đủ - nhiều tác dụng hơn bạn tưởng

Trong họ hàng nhà trái cây thì đu đủ là loại quả chứa nhiều chất beta - carotene hơn bất kỳ loại quả nào khác. Chất này giúp chống lão hóa da và làm chậm sự phát triển của các tế bào gây ung thư.

100g chỉ cung cấp 32 kcal nên đu đủ được xem là một loại quả giúp giảm cân hữu hiệu. Ngoài ra, đu đủ còn chứa nhiều vitamin A và C nên ăn nhiều đu đủ sẽ rất tốt cho mắt và tăng cường sinh lực.

Đu đủ chín là vị thần dược cho những bệnh nhân mắc chứng khó tiêu vì nguồn phong phú papain trong loại quả này giúp

tiêu hóa tốt chất đạm. Đu đủ còn được dùng trong khi hầm thịt, xương cứng vì giúp thức ăn mau nhừ.

Luyện tập không điều độ sẽ có hại cho sức khoẻ

(Dân trí) - Đôi khi, “hứng” lên, bạn dậy sớm tập thể dục. Nhưng sau đó, bạn lại bỏ không tập nữa. Điều đó tưởng như vô hại nhưng không phải, vì vận động không điều độ, bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn hẳn so với những người khác.

Sau khi mở cuộc điều tra tại nhiều trung tâm chăm sóc sắc đẹp và sức khoẻ ở Mỹ, các nhà nghiên cứu đã đưa ra con số rất đáng giật mình: trong 300 trung tâm đang hoạt động với khoảng 3 triệu người tham gia, kết quả trong số những người được điều tra, có tất cả 71 trường hợp đang luyện tập thì bị đau tim hoặc có triệu chứng tim ngừng đập.

Điều đáng nói là ở chỗ, ½ trong số họ mỗi tuần luyện tập không quá một lần. Từ đó, các nhà nghiên cứu đi đến kết luận, những người không vận động thường xuyên, chỉ thỉnh thoảng mới tập

có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn nhiều lần so với những người khác.

Đu đủ chín là thần dược cho những bệnh nhân mắc chứng khó tiêu.

Nên duy trì chế độ luyện tập đều đặn.

Page 36: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 36

Vận động là một hình thức luyện tập, duy trì sự dẻo dai của cơ thể, tuy nhiên, thời gian luyện tập không điều độ là vấn đề đáng lo ngại với tất cả mọi người. Nay tập, mai lại nghỉ, rồi lâu lắm mới tập lại, đó là việc làm rất phản khoa học.

Ngày đầu luyện tập, có thể bạn sẽ rất mệt mỏi, các cơ thì đau nhức. Ngày thứ 2 tiếp tục vận động, cơ thể bạn sẽ thích nghi dần với sự thay đổi đó. Nhưng nếu dừng đột ngột không luyện tập nữa với lý do đau cơ, thì có thể ví như bạn vừa “đánh thức” rồi lại ngay lập tức “ru ngủ” các cơ trong cơ thể. Và chính sự thay đổi đột ngột đó ảnh hưởng rất nhiều đến sức khoẻ của bạn.

Vì vậy, nếu bạn quyết định tập thể dục, cần phải cố gắng duy trì thời gian luyện tập điều độ và hợp quy luật. Thời điểm tốt nhất để tập thể dục là 6 - 7 giờ sáng hoặc sau bữa ăn tối 45 phút.

Mỗi người phải căn cứ vào tuổi tác, tình trạng sức khoẻ của mình để lựa chọn môn thể dục phù hợp nhất và xây dựng một kế hoạch luyện tập với cường độ thích hợp. Có thể mỗi ngày dành ra khoảng thời gian nhất định để luyện tập, cũng có thể mỗi tuần luyện tập vào những ngày nhất định. Khi đã lựa chọn hình thức, cường độ luyện tập, bạn hãy luôn duy trì luyện tập điều độ.

Món ăn bổ dưỡng và vị thuốc từ rau ngót

(Dân trí) - Rau ngót là loại rau lành và bổ dưỡng. Không chỉ là một món ăn thông thường, rau ngót còn có tác dụng chữa dị ứng, tưa lưỡi ở trẻ sơ sinh, chữa đổ mồ hôi trộm, chứng đái dầm ở trẻ em.

- Với chứng đái dầm ở trẻ em, cách chữa bằng rau ngót rất đơn giản. Chỉ cần 40g rau ngót tươi rửa sạch, giã nát, sau đó cho một ít nước đun sôi để nguội vào rau ngót đã giã, rồi khuấy đều, để lắng và gạn lấy nước.

Phần nước gạn được chia làm hai lần để uống, mỗi lần uống cách nhau khoảng 10 phút. Bài thuốc này không chỉ chữa chứng đái dầm ở trẻ em mà còn chữa được bệnh dị ứng, chữa sót nhau.

- Với chứng tưa lưỡi ở trẻ sơ sinh, cách chữa bằng rau ngót cũng rất đơn giản. Lấy lá rau ngót tươi rửa sạch, giã nát lấy nước bôi đều lên lưỡi vài lần là khỏi.

- Chữa chứng đổ mồ hôi trộm, táo bón ở trẻ em, lấy 30g rau ngót, 30g bầu đất, 1 quả bầu dục lợn rồi nấu canh cho trẻ ăn. Đây không chỉ là món canh ngon, bổ dưỡng lại có tác dụng chữa bệnh, mà nó còn là vị thuốc kích thích ăn uống với những trẻ chán ăn.

- Món canh rau ngót tưởng như rất bình thường, nhưng thực sự, dù chỉ là canh nấu suông hay canh nấu với thịt, nó đều là một vị thuốc bổ, giúp tăng cường sức khoẻ với người mới ốm dậy, người già yếu hoặc phụ nữ sau khi sinh.

- Đặc biệt, với những phụ nữ sắp sinh con, hàng ngày nếu được ăn canh rau ngót nấu với mùng tơi sẽ giúp tăng sức cho các bắp thịt, giúp việc sinh nở dễ dàng hơn.

Page 37: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 37

Chữa tật ngủ ngáy

Khoảng hơn 70% đàn ông và hơn 50% đàn bà có tật ngáy khi ngủ. Muốn dứt bỏ tật này cũng không khó lắm, một số phương pháp sau có thể làm hết (hoặc giảm bớt) chứng này.

Nguyên nhân

Bạn ngáy do sự rung động của những cơ ở phần sau cổ họng khi không khí lưu thông qua đó. Lúc tỉnh, tuy vẫn thở đều nhưng bạn không ngáy vì những bộ phận này bị kiềm chế bởi não bộ. Khi ngủ, các cơ phận này được thả lỏng và tạo thành tiếng khi có hơi thở đi qua.

Biện pháp chữa trị

- Giảm cân

Đa số những người ngáy to, ngáy nhiều thường là đàn ông mập ở tuối trung niên. Ở đàn bà, bệnh ngáy đến sau thời kỳ tắt kinh. Một số thí nghiệm đã chỉ ra rằng bệnh ngáy thường xuất phát từ thân thể quá trọng lượng trung bình và những người bị bệnh ngáy sẽ ngáy nhỏ hơn hoặc thậm chí không còn ngáy nữa sau khi giảm đi vài kg trọng lượng.

Đàn ông bắt đầu ngáy khi họ có số cân nặng hơn trọng lượng lí tưởng chừng một phần năm. Đối với đàn bà, con số này vào khoảng một phần ba. Đây cũng là lí do có ít đàn bà mắc bệnh ngáy hơn đàn ông.

- Nằm nghiêng

Bạn chỉ ngáy khi nằm ngửa. Nếu bạn cảm thấy mặc cảm vì tiếng ngáy của mình thì hãy tập thói quen nằm nghiêng. Cách tốt nhất để tập thói quen nằm nghiêng là sắm một chiếc gối ôm.

- Giường và gối

Nằm gối sẽ khiến bạn ngáy nhiều hơn, muốn giảm tiếng ngáy, hãy bỏ gối đi. Thêm vào đó việc nâng cao đầu giường lên chừng một hai tấc cũng giúp bạn bớt ngáy đi.

Phòng bệnh đốt sống cổ như thế nào?

(Dân trí) - Với những nhân viên văn phòng, người làm các nghề kế toán, biên tập… luôn có nguy cơ mắc các bệnh về đốt sống cổ. Vẫn trong môi trường làm việc như vậy, mọi người có thể phòng bệnh đốt sống cổ cho mình bằng cách chú ý đến tư thế ngồi và có những giờ phút nghỉ ngơi, thư giãn hợp lý.

Do thường xuyên phải làm việc trong tư thế cúi gập, đốt sống cổ cũng bị “ép” phải cúi theo, gây nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến xương cổ là rất lớn. Vì thế, nhân viên văn phòng cần phải duy trì tư thế ngồi đúng, thoải mái.

Page 38: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 38

Đầu hơi cúi về phía trước, lưng thẳng, giữ cho đầu, cổ, ngực cong bình thường, tránh việc cúi đầu quá thấp hay ngửa cao về phía sau do dựa đầu vào nghế.

Độ cao của bàn nghế quyết định rất nhiều đến tư thế ngồi đúng, do vậy, bàn nghế phải hợp lý, nếu quá cao đầu, cổ càng phải cúi gập xuống, mà nếu quá thấp sẽ gây ảnh hưởng đến mắt do phải ngước lên nhìn màn hình máy tính.

Thường xuyên phải ngồi lâu làm việc quá lâu không chỉ ảnh hưởng đến đốt sống cổ mà còn liên quan đến nhiều bệnh về mắt. Mọi người nên chủ động tập vài động tác đơn giản mà rất có lợi cho vùng xương cổ.

Sau 1 - 2 tiếng làm việc, cần ngẩng lên, thực hiện động tác xoay đầu, xoay từ trái sang phải rồi làm ngược lại (lưu ý, khi làm động tác này nên ngồi thẳng lưng).

Ngoài ra, có thể tập động tác vai, nhún vai lên, xuống vài cái, hoặc có thể làm động tác vươn vai, giúp vai đỡ mỏi và giúp cả khuỷ tay được vận động, bạn sẽ thấy đỡ mỏi, thoải mái hơn rất nhiều. Cũng có thể thực hiện động tác ngước mặt lên rồi lại cúi xuống; xoay vai…

Tất cả những động tác trên không những giúp đốt sống cổ được vận động sau một quãng thời gian bị ép phải cúi xuống mà còn giúp cả vùng vai, vùng xương cổ được vận động theo. Bạn cũng có thể tranh thủ luyện tập cho mắt sau khi thực hiện động tác xoay đầu bằng cách ngẩng mặt lên và nhìn ra xa trong khoảng 30 giây.

Phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư tiền liệt thường xảy ra ở đàn ông trung niên tuổi từ 50 tuổi trở lên và ngày càng gia tăng cùng với sự gia tăng của tuổi thọ.

Hiện nay y học chưa tìm ra vắc-xin phòng KTLT đặc hiệu. Phẫu thuật chỉ giúp loại bỏ khối u TLT khi nó còn nhỏ, nếu chẩn đoán và điều trị sớm, bệnh có khả năng khỏi hẳn. Còn khi đã xâm lấn ra ngoài bao thì chỉ có các phương pháp điều trị tạm thời nhằm kéo dài và nâng cao chất lượng cuộc sống người bệnh mà thôi.

Bệnh KTLT ở Việt Nam hiện đang có xu hướng gia tăng. Việc hiểu biết về căn bệnh cùng các yếu tố nguy cơ sẽ giúp phát hiện sớm bệnh. Đối với đàn ông trên 55 tuổi, việc khám và xét nghiệm định kỳ hàng năm là rất quan trọng.

Các yếu tố có thể gây KTLT

- Chế độ ăn:

Chế độ ăn nhiều mỡ động vật rất dễ gây mắc bệnh KTLT. Các chuyên gia cảnh báo các bệnh ung thư nói chung và KTLT nói riêng khuyến cáo mọi người hãy ăn ít chất béo động vật và tăng cường ăn rau xanh và hoa quả.

- Các chất hóa học:

Trà xanh hữu hiệu trong việc phòng chống nhiều loại bệnh ung thư.

Page 39: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 39

Những người làm việc trong các nghành công nghiệp tiếp xúc với hóa chất, các kỹ nghệ đúc kim loại, các công xưởng chế tạo ắc-qui, Niken – Kadimi và các dạng ác qui khác có nguy cơ mắc bệnh KTLT cao hơn.

- Hoocmon:

Một số tác giả cho rằng những người có biểu hiện hoạt động tình dục mạnh, lượng hoocmon Testosterol cao dễ mắc bệnh hơn.

- Nhiễm khuẩn:

Trong khi nghiên cứu các khối u ác tính của tuyến tiền liệt bằng kính hiển vi điện tử, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra dấu vết của virus, điều đó chứng tỏ sự có mặt của yếu tố nhiễm khuẩn.

Biện pháp phòng ngừa:

- Test phát hiện sớm + SA định kỳ để phát hiện sớm bệnh.

- Tránh ăn mỡ động vật mà thay bằng dầu ăn thực vật.

- Tránh tiếp xúc với các chất hóa học.

- Không dùng các thuốc hoocmon bừa bãi.

- Đậu nành và trà giúp bảo vệ tuyến tiền liệt.

Hai thực phẩm này có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển ung thư vú ở phụ nữ và KTLT ở nam giới. Hiệu quả sẽ tăng hơn nếu dùng phối hợp cả trà và đậu nành.

Trên thực tế người Trung Quốc do có thói quen dùng trà và đậu nành, tỷ lệ người mắc bệnh KTLT ở Trung Quốc rất thấp.

Người bị bệnh tim và cao huyết áp nên sinh hoạt tình dục thế nào?

Nguy cơ đau tim trong vài giờ đầu quan hệ tình dục chỉ tăng rất nhẹ. Vì vậy, bệnh nhân có những vấn đề về tim không nên ngừng hẳn hoạt động này. Thậm chí nếu thực hiện thường xuyên sẽ giúp giảm nguy cơ tử vong vì đau tim.

Theo các nhà khoa học Anh, quan hệ tình dục đều đặn ít gây đột quỵ, rất có thể mối liên hệ giữa tình dục và đột quỵ chỉ là sự trùng hợp. Người quan hệ tình dục thường xuyên sẽ ít bị bệnh mạch vành do huyết áp khi "gối chăn" tăng nhưng huyết áp cơ bản lại giảm.

Việc luyện tập là rất quan trọng trong quá trình phục hồi bệnh nhân tim mạch và quan hệ tình dục là một cách luyện tập tốt. Để nhận biết bạn có đủ sức khỏe làm "việc này" không, hãy đi bộ trên một đoạn đường bằng phẳng dài khoảng 250m, nếu không thấy đau ngực hoặc

khó thở là được.

Page 40: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 40

Ở bệnh nhân cao huyết áp, giai đoạn đầu vẫn có thể giao hợp bình thường. Người bệnh cao huyết áp có trị số huyết áp thường xuyên quá cao cần phải lưu ý điều trị cho ổn định rồi mới quan hệ để tránh tai biến.

Trong trường hợp huyết áp và tim mạch ổn định, bạn có thể sinh hoạt tình dục bình thường. Người cao huyết áp giai đoạn 3, có suy tim hoặc đau thắt ngực thì cần kiêng và hỏi ý kiến bác sĩ.

Nếu bị nhồi máu cơ tim, phải sau 2-3 tháng bệnh nhân mới có thể quan hệ tình dục. Tuy nhiên, nỗi lo thường làm nam giới giảm khả năng cương cứng.

Người bệnh suy tim độ 1 và 2, quan hệ tình dục chừng mực sẽ có lợi nhiều hơn vì đây là hoạt động thể lực nhẹ, giúp phục hồi chức năng và có tác dụng tâm lý tốt. Nếu suy tim độ 3 trở lên cần hạn chế hơn, nếu thấy khó thở phải ngừng ngay. Người suy tim độ 4 nên kiêng hẳn.

Trong sinh hoạt tình dục, người cao huyết áp và bị bệnh tim mạch cần lưu ý một số vấn đề sau:

- Nếu huyết áp và tim mạch không ổn định, tình trạng này có thể sẽ tiến triển xấu hơn khi giao hợp. Lúc giao hợp, nhịp tim tăng cao, có khi lên đến 180 lần/phút, có thể dẫn đến tình trạng ngoại tâm thu, thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim, rung tim... dẫn đến tử vong đột ngột.

- Huyết áp tăng cao lúc giao hợp còn có thể gây đứt mạch máu não nếu không được điều trị ổn định.

- Tình trạng mệt mỏi do vấn đề tim mạch làm cho đối tượng không đạt đến cực điểm trong quá trình giao hợp.

- Việc dùng thuốc điều trị cao huyết áp có thể ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt tình dục ở cả hai phái. Ở nam giới có thể bị giảm ham muốn về tình dục; ở nữ, quá trình bôi trơn âm đạo bị giảm, xuất hiện cảm giác đau, khó chịu lúc giao hợp hoặc làm thay đổi cảm giác lúc đạt cực khoái.

- Các nhóm thuốc điều trị cao huyết áp như ức chế men chuyển, ức chế beta, chẹn kênh canxi, lợi tiểu đều có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục.

- Người bệnh cần kiểm tra lại tình trạng huyết áp, tiểu đường xem có ổn định không, việc dùng thuốc an thần và thuốc trị cao huyết áp đều ít nhiều có ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt tình dục.

Thuốc trị chứng khó tiêu

Triệu chứng khó tiêu thường gặp bao gồm các cảm giác: đầy, nặng anh ách, nóng, đau. Có thể do một bữa ăn quá no nê, vượt quá khả năng làm việc, hay do một số bệnh cấp làm biến đổi chức năng tạm thời của bộ máy tiêu hóa, cũng có thể là biểu hiện của loét dạ dày - tá tràng.

Page 41: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 41

Trường hợp vượt quá khả năng làm việc hay biến đổi chức năng tạm thời của bộ máy tiêu hóa, triệu chứng không kéo dài, chỉ hết sau khi cải thiện chế độ ăn, sau khi bệnh hồi phục, nếu cần thì dùng thuốc chữa triệu chứng hỗ trợ.

Thuốc chữa triệu chứng khó tiêu gồm: các thuốc hấp phụ hơi, chống sủi bọt, chống thừa acid, một số men tiêu hóa được dùng phối hợp hay riêng lẻ.

Một vài thuốc hay dùng:

Than hoạt tính (Carbophos, Pháp) hay viên than hoạt (Việt Nam)

Thuốc chống đầy hơi bằng cơ chế hấp phụ. Dùng trị chứng đầy hơi trong ruột, hoặc phụ trị trong các biểu hiện chức năng bất thường của ruột như trướng bụng, tiêu chảy.

Lưu ý: Thuốc có tính hấp phụ cao và làm giảm tính hấp thụ của một số thuốc khác, vì thế cần phải uống cách xa các thuốc này trong khoảng 2-4 giờ.

Nguy cơ gây sỏi thận khi dùng thuốc này song song với liều calci mạnh và kéo dài. Với người tiểu đường hay ăn theo chế độ giảm glucid cần chú ý lượng đường.

Không dùng thuốc cho trẻ em nhỏ tuổi (vì khó uống do trẻ không biết nhai và không có lợi cho tiêu hóa của trẻ).

Simethicon

Chống đầy hơi bằng cách chống nổi bọt, làm giảm sức căng mặt ngoài của các bong bóng hơi làm cho chúng kết tụ lại, thoát ra ngoài dễ dàng (bằng trung tiện hay ợ).

Được dùng trị các chứng đau do đầy hơi trong đường tiêu hóa, phụ trị khi ứ hơi, khó chịu như nuốt khí, khó tiêu chức năng, căng hơi sau phẫu thuật, loét tiêu hóa kết tràng cơ cùng hay kích thích viêm ruột thừa.

Các biệt dược chỉ dành cho người lớn gồm: simethicon 40-80-125mg; mylanta gas tables liều 80mg hay loại liều mạnh 125mg hoặc loại gel liều mạnh 250mg; pazyme 125mg. Thường dùng các loại viên này sau bữa ăn hay trước lúc đi ngủ tối, mỗi lần dùng một viên và một ngày không quá 500mg.

Các biệt dược thường dùng cho trẻ em gồm: simethicon dạng giọt hoặc pazyme infant oral drop 1ml có 40mg. Liều dùng tùy theo tuổi.

Panthicon-F

Dùng trị chứng khó tiêu, chán ăn bội thực, căng bụng do chậm tiêu, làm kích thích tiêu hóa. Không dùng cho trẻ dưới 7 tuổi. Thận trọng khi đang dùng các thuốc khác. Nếu dùng trong hai tuần mà các triệu chứng không cải thiện thì ngừng và xin ý kiến xử lý của thầy thuốc.

Trong trường hợp chứng khó tiêu là biểu hiện của một bệnh lý thực thể lâu dài như viêm loét dạ dày - tá tràng thì vẫn có thể tạm thời dùng các thuốc chữa triệu chứng như các thuốc trung hòa trực tiếp acid (ví dụ như sagastrol) hay dùng các thuốc ngăn việc tiết acid (ví dụ như omeprazol).

Page 42: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 42

Tuy nhiên nên khám (kể cả xét nghiệm) để xác định và dùng thuốc chữa nguyên nhân, Việc dùng kéo dài các thuốc chữa triệu chứng tạm thời không có lợi, làm che mất bệnh chính nên khi điều trị bệnh chính chậm trễ thường khó khăn hơn.

Trong khi dùng thuốc trị chứng khó tiêu cần lưu ý đến những điều thận trọng (riêng với từng thuốc) và đặc biệt với trẻ em cần lưu ý chọn những thuốc thích hợp.

Page 43: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 43

Lời khuyên cho da nhờn

Đừng nghĩ rằng da nhờn thì phải rửa mặt càng nhiều càng tốt, vì việc này không tốt cho da, thậm chí làm da nhờn hơn. Chỉ cần rửa 2 lần/ngày là đủ.

- Dùng loại sữa rửa mặt dành riêng cho da nhờn để tẩy bỏ lớp tế bào chết và tuyến bã nhờn nằm sâu dưới lỗ chân lông.

- Đừng bỏ kem chống nắng. Nhiều phụ nữ da nhờn thường bỏ không dùng kem chống nắng. Tuy nhiên, kem chống nắng vẫn rất cần cho da bạn khi ra ngoài nắng.

- Tránh dùng kem dưỡng da và phấn có chất giữ ẩm. Kem dưỡng da cho những làn da tuổi 30 trở lên thường chứa dầu và chất giữ ẩm. Tuy nhiên, nếu da bạn nhờn thì điều này không cần thiết. Hãy chọn loại kem không chứa dầu.

- Dùng loại phấn bột trong quét nhẹ lên mặt sau khi trang điểm để thấm hút chất dầu còn dư trên da, giúp da bạn tự nhiên sau mỗi lần trang điểm, không bị hiện tượng bóng loáng.

- Đắp mặt nạ đất sét 1 lần/tuần giúp giảm tuyến bã nhờn trên da.

- Sử dụng phấn mắt, phấn má thay vì dùng kem hoặc bút chì khi trang điểm.

Món ăn cho người viêm đa khớp dạng thấp

Đông y khuyên những người mắc bệnh này nên ăn những thực phẩm thanh đạm, mát như rau cần, rau mã thầy, câu kỷ tử. Nên ưu tiên các loại hoa quả như dưa hấu, nước mía, lê, nước mã thầy... Kiêng các thức ăn gây kích thích cay như gừng, ớt, tỏi, quế...

Sau đây là một số món ăn dùng cho người viêm đa khớp dạng thấp:

- Đu đủ 10 g, mễ nhân (sống) 30 g. Rửa sạch, cho cả hai thứ vào nồi, đổ một bát nước to, đun lửa nhỏ đến khi thấy mễ nhân chín nhừ thì cho 1 thìa đường trắng vào, sấy khô. Hằng ngày dùng ăn điểm tâm.

- Thịt dê 500 g, cà rốt 250 g, gia vị vừa đủ. Cà rốt, thịt dê rửa sạch thái miếng, ướp gừng tươi xào 5 phút trong chảo dầu nóng, cho thêm ít rượu vang, muối, xì dầu và ít nước lạnh om trong 15 phút, sau bỏ

vào nồi đất, cho vỏ quýt với 3 bát nước lã to, nổi lửa to, sôi hạ lửa riu riu đun trong 2 giờ khi thịt dê chín nhừ là được, ăn trong bữa cơm.

- Thịt mèo 250 g, tỏi 30 g, dầu, muối, mì chính. Làm sạch thịt mèo, thái miếng, tỏi bỏ vỏ. Cho vào nồi, đổ nước, dầu, muối hầm chín nhừ, nêm mì chính bắc ra ăn trong bữa.

Quả lê có tính thanh mát.

Page 44: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 44

- Ngũ gia bì 50 g, gạo nếp 500 g, men rượu vừa đủ. Rửa sạch ngũ gia bì, ngâm sau đó sắc ngũ gia bì bỏ bã lấy 2 lần nước sắc, đổ gạo nếp vào nấu thành cơm khô, sau tản ra chờ còn hơi ấm rắc men rượu vào trộn đều, ủ thành rượu nếp, ăn tùy thích.

- Lộc nhung (nhung hươu) 5 g, câu kỷ tử 20 g, rượu trắng một lít. Cho lộc nhung và câu kỷ tử vào rượu trắng ngâm trong một tuần, đậy kín, mỗi lần uống một chén con (chừng 25 ml-40 ml). Mỗi ngày một lần, một liệu trình là 15 ngày.

- Xương bò 60 g, sừng linh dương 60 g, thược dược phiến 60 g, rượu trắng 100 ml. Thuốc cho vào túi vải ngâm trong rượu 10 ngày. Uống vào lúc đói, mỗi lần một chén con.

- Lươn to 4-6 con (mỗi con nặng 500 g), rượu vàng một ít. Cho lươn vào rượu vàng đảo đều khi ráo bỏ ruột lươn, sấy khô tán bột lươn cho vào bình dùng dần, mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 15g chiêu với rượu vàng 2-3 thìa hoặc uống với nước sôi hay hòa vào cháo ăn. Mỗi liệu trình là 2 tháng.

Chén đĩa nhựa tái chế rất hại cho sức khỏe

Trung Quốc vừa cảnh báo chén, đĩa nhựa dùng một lần rồi bỏ rất có hại cho sức khỏe bởi một nửa trong số này làm từ nguyên liệu không an toàn.

Cuộc điều tra toàn quốc của Tổng cục Kiểm dịch - thanh tra và giám sát chất lượng Trung Quốc cho biết các chất như bột tan và calcium carbonate có thể tạo ra những hóa chất gây ung thư nếu chúng tiếp xúc với dầu mỡ hoặc thức ăn nóng.

Sáp paraffin công nghiệp nếu được dùng trong qui trình sản xuất các loại đồ dùng này cũng tạo ra chất gây ung thư.

Đúng ra polypropylen, chất được coi là an toàn cho các sản phẩm tái chế, phải chiếm tới 80% thành phần sản phẩm nhưng nó đã bị thay thế vì một tấn polypropylen giá 1.300 USD, trong khi một tấn vật liệu thay thế chỉ 240 USD.

Tháng trước, giấy gói nhựa có chứa vật liệu DEHA cũng đã bị cấm sử dụng tại Trung Quốc vì có hại cho sức khỏe.

Chén đĩa nhựa tái chế ngày càng thông dụng vì rẻ tiền.

Page 45: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 45

Làm thế nào để tăng cân?

Để duy trì cân nặng lý tưởng và nâng cao sức khỏe, có hai nhân tố chính là, chế độ ăn uống và hoạt động thể lực hợp lý. Ăn uống cần điều độ, đúng giờ, khẩu phần cân đối. Bữa ăn có đủ các chất cung cấp đường bột, chất đạm, chất béo, vitamin và muối khoáng.

Sữa và các chế phẩm từ sữa cũng rất cần thiết vì là thực phẩm cung cấp nhiều canxi, cần cho sự phát triển chiều cao.

Có một số người cho là có thể tăng cân nặng bằng cách uống bia. Đúng là những người uống bia nhiều có nặng lên, nhưng bản chất là tích lũy mỡ ở bụng chứ không phải tăng cường cơ bắp, điều này không tốt. Hơn thế nữa, uống nhiều rượu bia sẽ ảnh hưởng tới hoạt động của gan và não, là một trong những yếu tố làm gia tăng tai nạn nguy hiểm đến tính mạng.

Về chế độ luyện tập: có thể chọn những hoạt động theo nhóm như bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ... hoặc những hoạt động mang tính cá nhân như bơi lội, chạy bộ, đi bộ, đi xe đạp, tập xà, tập thể hình...

Hoạt động thể lực giúp bạn có được tinh thần sảng khoái, minh mẫn, tăng cường khối cơ nên bạn không chỉ tăng cân mà còn nâng cao được sức khỏe chung

Công dụng chữa bệnh của hạt sen

Không chỉ là món ăn ngon, bổ, hạt sen còn là vị thuốc quý trong đông y. Xin giới thiệu 8 bài thuốc đơn giản từ hạt sen.

Theo tài liệu cổ thì hạt sen (liên nhục) vị ngọt, sáp (làm cho chặt lại, kín lại), tính bình (không nóng, không lạnh), có tác dụng chữa di tinh, mộng tinh, ỉa chảy, mất ngủ, chậm tiêu, đầy bụng, ăn kém, chữa khát do sốt cao, mất nước.

Liều dùng 6-12g/ngày dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc bột.

1 - Chữa mất ngủ:

Hằng ngày nấu chè hạt sen ăn vào buổi chiều hoặc tối, có hạt sen tươi càng tốt.

2 - Trẻ em ỉa chảy kéo dài, gầy yếu kém ăn:

Hạt sen sấy khô, gạo tẻ rang vàng, hai thứ liều lượng bằng nhau (khoảng 150-200g) tán bột, mỗi ngày cho ăn 6-8g vào lúc đói.

3 - Phụ nữ hay bị sẩy thai:

Tăng chỉ số cân nặng không có nghĩa là lười vận động hơn.

Page 46: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 46

Hạt sen 1kg bỏ vỏ ngoài và tim, củ mài (tươi thì 5kg, khô thì 2kg) hai thứ cùng sao vàng, tán mịn, viên với hồ nếp bằng hạt nhãn, mỗi ngày ăn hai lần, mỗi lần 10 viên vào lúc đói.

4 - Trẻ con nóng khát:

Hạt sen 20g, bèo cái 2 cây, gừng tươi 2 lát, đổ một tô nước đun kỹ, cho uống thay nước chè.

5 - Chữa di tinh, đái đục:

Hạt sen 100g (bỏ vỏ, bỏ tim) sao vàng, bạch linh 20g (mua ở hiệu thuốc đông y) hai thứ cùng tán bột, uống với nước lọc vào lúc gần đi ngủ, mỗi lần 1 thìa cà-phê.

6 - Chữa lòi dom:

Hạt sen 50g tẩm rượu để khô, sao vàng, nấu chung với núm đuôi lợn (đoạn ruột sát đuôi, lấy 15- 20cm) thật kỹ, thêm tý muối, ăn vào buổi sáng, cứ vài ba ngày ăn 1 lần, sau 5 lần sẽ kiến hiệu.

7 - Chữa thiếu máu, ít ngủ, kém ăn:

Hạt sen hầm với thịt ba chỉ, ăn hằng tuần liền.

8 - Bồi dưỡng cho phụ nữ mới sinh hoặc mới điều hòa kinh nguyệt:

Chọn gà nhỏ, cỡ 400-500g/con, mổ bỏ ruột, cho hạt sen và ý dĩ (bo bo), gạo nếp, mỗi thứ một nhúm (vo sạch) vào bụng gà, khâu lại, nấu thật nhừ cho ăn. Cứ 2-3 ngày lại ăn một bữa như thế.

Dấu hiệu sớm của ung thư buồng trứng

Có thể hoàn toàn kiểm soát tình trạng bệnh của bệnh nhân ung thư buồng trứng nếu phát hiện bệnh trước 6 tháng so với thời điểm chẩn bệnh thông thường.

TS Lloyd H. Smith của ĐH California và các cộng sự của ông cho biết, bệnh nhân ung thư buồng trứng dễ biểu hiện “triệu chứng tiêu biểu” hơn nhóm ung thư vú và nhóm không ung thư. Đó là bụng sưng, đau từ 6 tháng trước khi họ được chẩn đoàn là mắc ung thư buồng trứng.

Nhóm nghiên cứu cũng chỉ ra: tuy chụp bụng, chụp xương chậu và xét nghiệm CA125 (một loại protein tăng lên trong cơ thể bệnh nhân ung thư vú) thường được sử dụng trong vòng 3 tháng trước khi chẩn đoán ung thư buồng trứng, nhưng rất ít bệnh nhân được áp dụng phương pháp này trong khoảng 4 - 36 tháng trước chẩn bệnh.

Lời khuyên của Smith với những phụ nữ có dấu hiệu ung thư buồng trứng: phải kiểm tra theo dõi sức khỏe thường xuyên. Những người có triệu chứng tiêu biểu dai dẳng, không xác định được nguyên do nên đi chụp xương chậu và làm xét nghiệm CA125.

Page 47: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 47

Xử trí với bệnh đau mắt đỏ

Bất kỳ ai cũng có thể bị bệnh đau mắt đỏ. Bệnh lây truyền khi dùng chung khăn mặt, nước mắt, ghèn của người bệnh đau mắt đỏ tiếp xúc với người lành. Cho tới nay chưa có thuốc ngừa bệnh đau mắt đỏ.

Bệnh này lây lan rất nhanh, dễ phát thành dịch nếu có người mắc bệnh đang ở trong cộng đồng đông người như: trường học, bệnh viện, công xưởng... Vì thế nếu có một người mắc bệnh nên ngay lập tức nghỉ ở nhà để tránh lây lan cho cộng đồng xung quanh.

Người bệnh nên hạn chế tối đa tiếp xúc với người khác, nên đeo kính khi ra đường... Nếu cả nhà đều bị đau mắt đỏ thì mỗi người dùng riêng một chai thuốc nhỏ. Vì nhỏ mắt chung một chai thuốc là cách lây truyền bệnh nhanh nhất và trực tiếp nhất.

Khi có bệnh mắt đỏ cần vừa nhỏ thuốc vừa giữ vệ sinh hằng ngày bằng dung dịch nước muối. Đắp mắt bằng khăn lạnh sẽ làm mắt ít sưng hơn. Trước và sau rửa mắt phải rửa tay bằng dung dịch vệ sinh thật kỹ.

Nếu được điều trị đúng cách và giữ vệ sinh tốt người bệnh sẽ khỏi trong vòng 7 ngày.

Không nên tự ý dùng lá cây đắp mắt theo cách chữa trị dân gian vì ấu trùng giun trong lá có thể chui vào mắt và gây biến chứng nặng nề cho mắt.

Tuy cùng một biểu hiện nhưng bệnh đau mắt đỏ có nhiều dạng khác nhau: viêm kết mạc (lòng trắng), viêm giác mạc (lòng đen), có màng giả... Chỉ khi khám, bác sĩ mới biết người bệnh bị đau mắt loại nào và căn cứ vào từng lứa tuổi, tình trạng mà có chỉ định dùng loại thuốc nào cho phù hợp.

Do vậy không thể dùng một thuốc nhỏ duy nhất cho tất cả mọi trường hợp bệnh mắt.

Hơ tay trực tiếp trên lửa dễ gây sưng đau

(Dân trí) - Bàn tay khi tiếp xúc không khí giá rét dễ bị lạnh cóng. Khi đó mà hơ tay vào ngọn lửa thì có cảm giác dễ chịu ngay. Nhưng thực ra lại không nên làm như vậy.

Khi da bị lạnh kéo dài, huyết quản trên bề mặt da không những bị co lại mà các huyết quản ở tầng sâu hơn cũng co theo và có thể dẫn đến co thắt, máu không lưu thông được, bàn tay trở nên trắng bệch, tê dại.

Nếu quá đột ngột đưa tay vào lửa hơ, các huyết quản bề mặt sẽ dãn ra nhanh chóng cho ta cảm giác dễ chịu. Nhưng các

Page 48: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 48

huyết quản sâu lại chưa kịp giãn nở, chưa qua trạng thái co thắt nên máu vẫn không lưu thông được hoàn toàn, dần dần sẽ gây sưng đau, phù nề.

Do vậy, trước khi hơ lửa, bạn nên chà xát tay vào nhau để làm ấm và tăng sự tuần hoàn máu.

Lưu ý khi tập thể dục bằng đi bộ

Đi bộ là bài tập thể dục thích hợp dành cho mọi lứa tuổi. Khi bắt đầu tập, bạn nên đi cự ly ngắn, dần dần tăng độ dài đoạn đường lên khi sức khỏe bạn đã cải thiện hơn trước. Bạn cũng nên đi bộ chậm nếu đã lâu rồi không đi bộ. Ngoài ra cũng nên lưu ý một số điều sau:

- Khởi động cho nóng người: Đi chậm, làm vài động tác thể dục nhẹ để cơ thể nóng dần lên. Tuyệt đối không đi bộ ngay sau khi ăn no.

- Có hệ thống: Khi mới tập môn này, bạn chỉ nên đi khoảng 20 phút. Về sau sẽ tăng dần lên từ từ. Mỗi tuần nên đi bộ ít nhất 3 lần.

- Đi đúng kỹ thuật: Sải chân vững và đều, tay đong đưa thong thả và cố gắng giữ thẳng lưng nếu được. Bàn chân nên bước theo dạng lăn từ gót đến đầu ngón chân.

- Giày và vớ (tất): Nên mang vớ (tất) bằng cotton dày và thoải mái. Chọn giày nhẹ, ôm vừa vặn chân, không bó bàn chân cũng không quá rộng.

- Quần áo: Nếu đi bộ trong thời tiết lạnh và mát, bạn nên chọn quần áo nhẹ và ấm; vào mùa nóng có thể mặc sao cho dễ chịu. Đừng quên kem chống nắng và đội nón.

- Uống nước: Nên uống nước trước và sau khi đi bộ. Nhớ mang theo bình nước khi trời nóng.

- Xả hơi: Cần để cơ thể được thư giãn và thoải mái sau mỗi lần đi bộ. Bạn có thể thực hiện vài động tác thể dục vươn vai nhẹ để cơ bắp được dễ chịu.

Viêm thanh quản cấp - bệnh hay gặp vào mùa lạnh

Sải chân vững và đều, cố gắng giữ thẳng lưng.

Page 49: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 49

(Dân trí) - Viêm thanh quản cấp thông thường là bệnh hay gặp nhất do viêm long đường thở. Bệnh càng trở nên phổ biến hơn

khi thời tiết thay đổi và vào mùa lạnh.

Đặc trưng của bệnh:

Khởi đầu của viêm thanh quản cấp thông thường là bị viêm mũi, hoặc viêm mũi - họng xuất tiết. Người bệnh bị sốt nhẹ, chảy nước mũi, ngạt mũi, người mệt mỏi và họng rất khô rát.

Sau những triệu chứng này, người bệnh bị khàn tiếng, thậm chí mất tiếng; có cảm giác ngứa rát, khó chịu như có kim châm ở thanh quản gây nên ho. Bệnh nhân có thể ho từng cơn, lúc đầu ho khan, sau đó ho có đờm nhày.

Bệnh tiến triển như thế nào?

Những triệu chứng trên của bệnh thường kéo dài trong vài ngày. Sau đó, các triệu chứng giảm dần, khoảng sau 7 ngày thì khỏi. Tuy nhiên, cũng có thể chỉ khỏi cơn ho, sốt, chảy mũi nhưng khàn tiếng có thể kéo dài thêm một vài ngày nữa mới khỏi hẳn.

Còn trong trường hợp viêm thanh quản cấp do virus cúm, sởi… gây nên, ở trẻ nhỏ thường bệnh lan tiếp theo đường hô hấp gây viêm khí - phế quản, nặng hơn có thể gây nên viêm phổi.

Phòng và xử trí bệnh:

Đầu tiên cần cho người bệnh nghỉ ngơi, hạn chế nói, giữ ấm người, đặc biệt là giữ ấm cổ, gan bàn chân, tay. Trong trường hợp bệnh nhân bị ho, bị sốt do bội nhiễm thì phải dùng kháng sinh, dùng thuốc giảm ho (cần đi khám bệnh để bác sĩ kê đơn).

Cũng có thể giúp bệnh nhân thấy dễ chịu hơn bằng những cách sau: Đắp khăn nóng trước cổ; xông hơi với tinh dầu thơm, nhỏ thuốc ngạt mũi, súc họng chống viên họng.

Để phòng viêm thanh quản cấp thông thường, cần lưu ý không để bị lạnh, ẩm kéo dài. Nhất là khi đi trời mưa về, cần lau khô người, thay quần áo, không rất dễ bị lạnh. Hạn chế tối đa việc hút thuốc, uống rượu.

Khi đi đường, làm việc trong môi trường bụi nên đeo khẩu trang vừa có tác dụng tránh bụi, lại tránh được cả lạnh. Khi có những triệu chứng sớm của viêm mũi, viêm họng cấp cần được điều trị ngay. Như thế bệnh sẽ không tiến triển nặng hơn, việc điều trị nhanh đem lại kết quả hơn.

Chữa bệnh trĩ bằng rau diếp cá

Page 50: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 50

(Dân trí) - Rau diếp cá là một loại rau dùng để ăn sống rất phổ biến. Diếp cá ngoài công dụng làm đẹp da, nó còn có tác dụng chữa trị một số bệnh, đặc biệt là bệnh trĩ.

Bài thuốc chữa bệnh trĩ từ rau diếp cá rất đơn giản. Tuy nhiên, với bài thuốc này, người bệnh cũng cần phải có lòng kiên trì.

Hàng ngày, ăn sống rau diếp cá thật nhiều. Sau khi rửa sạch, nên ngâm diếp cá vào nước muối loãng khoảng 5 phút, sau đó đưa ra rổ, vẩy khô nước và ăn. Có thể ăn rau diếp cá thay các loại rau khác. Ăn càng nhiều càng tốt. Ngoài ra, bạn có thể uống sinh tố diếp cá, nhưng nếu ăn sẽ tốt hơn vì nó còn có các chất xơ.

Cũng có thể nấu lá diếp cá với nước, dùng nước đó để xông, ngâm, rửa lúc nước còn hơi nóng. Bã diếp cá còn lại thì dịt vào hậu môn.

Với bài thuốc rất đơn giản này từ rau diếp cá, chỉ cần kiên trì, bệnh trĩ của bạn sẽ được chữa khỏi.

Gần đây, Tây y còn phát hiện ra nhiều tác dụng quý của diếp cá như kháng khuẩn, tiêu diệt ký sinh trùng, chống ung thư.

Page 51: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 51

10 cách làm sạch da

Bụi bẩn, nắng, gió, không khí... là những tác nhân khiến cho làn da bạn sớm lão hoá. Do đó, làm sạch da mỗi ngày là điều rất cần thiết.

Làn da sáng mịn chính là biểu hiện của một cơ thể khoẻ mạnh. Da hoạt động như máy điều hoà nhiệt độ cơ thể, có thể giữ được hoặc giảm nhiệt bằng cách tiết mồ hôi.

Ngoài ra, làn da còn có tác dụng như màng chắn, bảo vệ cơ thể khỏi các tác xâm hại từ bên ngoài. Chính vì thế, da cần bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân xâm hại từ bên ngoài và cần được quan tâm đúng mực. Có rất nhiều cách chăm sóc da, trong đó làm sạch là bước quan trọng đầu tiên.

Da mặt

- Làm ẩm da bằng nước lạnh, sau đó rửa sạch với nước ấm có pha thêm vài giọt nước cốt chanh. Cách này giúp tẩy bỏ lớp bụi bẩn bám trên bề mặt da.

- Sau khi rửa sạch, đổ nước nóng vào tô thuỷ tinh hoặc tô sứ, dùng khăn trùm kín đầu để xông da. Phương pháp này giúp loại bỏ chất bẩn trong các lỗ chân lông.

- Đổ ít sữa rửa mặt vào lòng bàn tay, thêm vài giọt nước để tạo bọt, nhẹ nhàng massage da mặt trong khoảng 30 giây. Rửa mặt lại bằng nước sạch.

Da cơ thể

- Sữa tắm và gel tắm chứa hạt nhỏ tròn, không làm trầy xước da. Thoa đều sữa tắm lên da, sau đó tắm lại bằng nước ấm.

- Nên sử dụng bông tắm trong quá trình làm sạch da.

- Thoa xà phòng chiết xuất từ thảo mộc lên bề mặt da rồi tắm sạch. Cho nước phun thật mạnh vào cơ thể nhằm kích thích tuần hoàn máu.

- Ngâm mình trong nước ấm có rải cánh hoa hồng. Dùng bàn chải lông mềm cọ đều khắp cơ thể. Bắt đầu chải từ chân trở lên với động tác xoáy tròn hướng dần về tim.

- Đun sôi một nồi nước, cho vào một nắm lá ngải cứu, để nguội. Dùng nước này tắm sẽ giúp da sạch và sáng mịn.

- Nước trà xanh cũng có tác dụng làm sạch và mát da.

- Ngâm mình trong nước ấm có pha nước cốt của hai quả cam.Vitamin C có trong cam giúp làn da mịn màng hơn.

Page 52: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 52

Chữa tiểu đường theo kinh nghiệm dân gian

Y học cổ truyền không có bệnh danh “đái tháo đường”; nhưng đối chiếu với các chứng trạng lâm sàng, căn bệnh này được quy vào phạm vi chứng “tiêu khát”. Bệnh phát sinh chủ yếu do các nguyên nhân như di truyền, ăn uống bất hợp lý, yếu tố tâm thần kinh, trường, nhiễm trùng, dùng thuốc bất hợp lý hoặc tửu sắc và lao lực quá độ.

Điều trị không dùng thuốc

- Là sử dụng các liệu pháp tự nhiên như châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, dược thiện, trà dược, cháo thuốc, dán thuốc vào huyệt, tắm thuốc, tập luyện khí công dưỡng sinh...

- Chế độ ăn nên trọng dụng các loại thực phẩm như râu ngô, các chế phẩm của đậu tương và đậu đen, xích tiểu đậu, bạch biển đậu, mướp đắng, bí đỏ, bí đao, dưa hấu, tỏi, hoài sơn, hành tây, rau cần, cà rốt, củ cải, măng, hẹ, ngân nhĩ, hải tảo, tụy lợn, cá quả, cá trạch, hải

sâm...

- Thường xuyên dùng các loại trà dược như khổ qua trà, nam qua phấn giáng đường trà, ngọc mễ tu trà, la hán quả trà, mạch môn hoàng liên trà, hoàng tinh ngọc trúc trà, mạch đông sinh địa tiêu khát trà, cát phấn ngọc tuyền trà, dương sâm hoa phấn tiêu khát trà...

- Có thể dùng các loại cháo thuốc như cháo tụy lợn, cháo khổ qua, cháo địa cốt bì ngọc mễ tu, cháo đông qua dĩ nhân...

Dùng thuốc theo kinh nghiệm dân gian

Dùng thuốc độc vị

- Nhộng tằm 20 con, rửa sạch, xào ăn bằng dầu thực vật.

- Ô mai 15 g, hãm với nước sôi uống thay trà.

- Đậu đỏ để cả vỏ, sấy khô, mỗi ngày dùng 50 g nấu nước uống.

- Nấm mỡ lượng vừa đủ, nấu canh hoặc xào với dầu thực vật ăn hàng ngày.

- Bí đao tươi 100 g, rửa sạch, ép lấy nước uống hàng ngày.

- Cà rốt tươi lượng vừa đủ, rửa sạch, ép lấy nước cốt uống hằng ngày.

- Rễ cỏ tranh 50 g, rửa sạch sắc uống thường xuyên.

- Ăn lê tươi hàng ngày.

- Bí đỏ 250 g nấu canh ăn trong ngày.

- Mướp đắng sấy hoặc phơi khô, tán bột, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 15-20 g.

- Vừng đen 100 g sắc uống hàng ngày.

Mướp đắng (khổ qua) được sử dụng trong nhiều bài thuốc dân gian trị tiểu đường.

Page 53: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 53

- Uống nước ép vòi voi hoặc măng tre tươi hằng ngày.

- Rễ hoặc lá cây ngưu bàng sắc uống thay trà.

Dùng nhiều vị

- Hạt tía tô và hạt cải củ lượng bằng nhau, sao thơm tán bột, mỗi ngày uống 9 g với nước sắc rễ cây dâu (tang bạch bì).

- Hạt dưa hấu 50 g giã nát, hòa với nước rồi lọc bỏ bã, đem nấu với 30 g gạo tẻ thành cháo ăn.

- Bột hoài sơn 2 phần, bột ý dĩ 1 phần trộn đều, mỗi ngày dùng 90 g với nước sôi ăn.

- Củ cải 5 củ, rửa sạch, thái miếng luộc lấy nước nấu với 100 g gạo tẻ thành cháo ăn hàng ngày.

- Lá hồng 30 g, đậu xanh 30 g, sắc uống.

- Hoa đậu ván trắng 30 g, mộc nhĩ đen 30 g, sấy khô, tán thành bột mịn, mỗi ngày uống 2-3 lần, mỗi lần 3-5 g.

- Vỏ bí xanh 15 g, vỏ dưa hấu 15 g, thiên hoa phấn 12 g, sắc uống.

- Cá diếc 500 g, trà xanh 10 g, cá làm sạch, bỏ ruột rồi nhồi trà xanh vào trong bụng, hấp cách thủy, chia ăn vài lần trong ngày.

- Lá khoai lang 100 g, thiên hoa phấn 20 g, ngọc trúc 15 g, sắc uống.

- Ngân nhĩ (mộc nhĩ trắng) 15 g, ngọc trúc 20 g, đường phèn 25 g, sắc mộc nhĩ và ngọc trúc lấy nước hòa đường phèn uống.

Ăn uống dành cho sản phụ sau khi sinh

Sau khi sinh nở, sản phụ có thể gặp những trường hợp như: suy nhược, đau tim, táo bón, băng huyết... Sau đây là những món ăn vị thuốc trị liệu những chứng đó của lương y Trần Khiết:

Sản phụ bị suy nhược:

Thức ăn: Gà mái vàng (1 con), làm sạch, bỏ lòng và ruột, rạch ở phía lưng một đường, cho vào đó 30 quả bách hợp và 100 gr gạo tẻ rồi may kín lại đem nấu chín, gia vị vừa đủ. Lấy nước làm canh ăn với cơm và cả thịt gà.

Sản phụ bị chướng bụng:

Bài thuốc: Mạch nha 30 gr, sao vàng, tán thành bột hòa với rượu trắng. Mỗi lần dùng khoảng 10 gr, ngày dùng hai lần, chứng chướng bụng sẽ giảm dần.

Sản phụ bị kiết lỵ:

Món thứ nhất: Gà rừng (1 con), làm thịt nấu cháo để ăn (gia vị, hẹ tươi thái nhỏ vừa đủ cho vào cho thơm ngon).

Page 54: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 54

Món thứ hai: Lấy một nắm hẹ tươi rửa sạch, cắt khúc. Bầu dục dê (một đôi), thái thành lát mỏng. Hai thứ này đem xào chung để ăn mà trị bệnh.

Sản phụ bị táo bón:

Sản phụ huyết kém, âm hư, nên dễ bị táo bón. Có khi 5 - 7 ngày mới đi cầu một lần, mỗi lần đi rất khó. Khi gặp tình trạng này, không nên dùng thuốc hạ (tẩy xổ) mà nên dùng thức ăn như sau: Mạch nha (1 kg) rang cho vàng, tán thành bột mịn cho vào lọ đậy kín lại. Mỗi lần dùng khoảng 10 gr pha với nước sôi hoặc nước cháo thật lỏng.

Sản phụ bị băng huyết:

Lấy vỏ gương sen (gương sen lấy hết hạt chỉ chừa lại vỏ) 5 cái, hương phụ 15 gr. Hai thứ này đem sao vàng, tán thành bột mịn. Mỗi lần uống 6 gr pha với nước cơm gạo hoặc nước cháo lỏng.

Sản phụ bị trúng phong (tay chân co quắp, đầu, cổ bị ngửa ra phía sau):

+ Đậu nành (0,5 kg) đem rang với lửa thật mạnh để đậu nành nóng cháy bốc khói, rượu gạo (1 lít). Khi đậu nành đang nóng bốc khói thì cho ngay vào hũ rượu để ngâm. Mỗi lần uống 20 ml, uống liên tục, thấy mồ hôi ra dâm dấp là tốt. Bài thuốc này có tác dụng tiêu ứ huyết.

+ Bài thuốc “Tử mẫu bí lục”: Tỏi độ 30 tép, bóc vỏ, đập dập cho vào nửa lít nước, sắc cạn còn 250 ml. Từ từ múc đổ vào miệng, đến khi người bệnh hết co quắp tay chân

Các cách bảo quản thuốc Đông y

(Dân trí) - Nhiều người cho rằng thuốc Đông y được chế biến thành cao, viên nén, dung dịch hay trộn mật ong là có thể giữ được lâu. Thực ra, khi đã được chế biến như vậy mà bảo quản không đúng cách, thuốc Đông y càng dễ bị mốc, hỏng.

Uống thuốc khi đã hỏng như vậy không chỉ làm mất hiệu quả điều trị bệnh mà còn gây phản ứng xấu cho đường tiêu hoá. Vì vậy, khâu bảo quản các loại thuốc Đông y là không thể xem thường.

Thuốc Đông y dạng cao

Ở nhiệt độ quá cao, loại thuốc này dễ bị chảy nhuyễn, phân lớp hoặc lên men rồi hỏng. Cần phải cho những loại thuốc này vào lọ đậy thật kín, để nơi râm mát. Những ngày trời quá nóng hoặc nồm ẩm, phải cất trong tủ lạnh, ngăn cánh cửa.

Thuốc Đông y dạng viên nén

Ở dạng này, thuốc dễ hút ẩm. Nếu gặp môi trường ẩm thấp thì thuốc dễ bị mốc, đổi màu, vỡ vụn. Cần phải cho thuốc vào lọ kín, che ánh sáng và để nơi khô ráo. Có thể cho thêm một viên vôi sống vào trong lọ để hút ẩm triệt để.

Thuốc Đông y dạng dung dịc

Page 55: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 55

Là loại thuốc được chiết xuất từ thành phần thuốc Đông y, thêm chất chống mốc, chất thơm và dung dịch đường mía. Ở nhiệt độ cao, thuốc sẽ bị chua, đục và có thể bị chuyển mùi khác lạ. Tốt nhất nên cho thuốc vào lọ được rửa thật sạch, đựng thật đầy để trong lọ không còn không khí và cất ở nơi ít ánh sáng, nhiệt độ dưới 20 độ C.

Thuốc Đông y trộn mật ong (hay còn gọi là Hoàn tán)

Do lượng mật ong trong thuốc khá nhiều mà bột thuốc hút mật ong khá mạnh nên dễ bị ẩm mốc và biến chất hoàn toàn. Cần phải cất giữ thuốc ở nơi cao ráo, khô thoáng và tránh côn trùng.

Để có những đêm yên giấc

(Dân trí) - Hiện tượng mất ngủ như thế có thể xảy ra với bạn bất cứ lúc nào, tuỳ vào tâm trạng, sự xáo trộn trong cuộc sống hay có thể là bệnh lý. Và bạn sẽ phải đối phó với chứng mất ngủ ra sao?

Hậu quả của mất ngủ

Thường thường, sau một vài đêm mất ngủ, bạn sẽ luôn trong trạng thái mệt mỏi, uể oải, lơ mơ và có thể xao lãng, kém trí nhớ. Những xáo trộn nghiêm trọng về giấc ngủ nhiều khi có thể kết thúc bằng triệu chứng mà các bác sĩ thường gọi là mất ngủ mãn tính.

Từ đó có thể gây ra các chứng bệnh khác như rối loạn tâm thần, rối loạn hô hấp, bài tiết... Điều đó giải thích vì sao có những người bị béo phì, da khô ráp, mọc nhiều mụn lại cần phải được chữa trị chứng mất ngủ đầu tiên.

Khi nào phải gặp bác sĩ?

Đó là khi bạn thường thao thức hàng giờ đồng hồ trong mỗi đêm hoặc không dễ ngủ trong khoảng 1 tháng liền. Lúc này các bác sĩ sẽ khám và cho biết là bạn đã bị mất ngủ mãn tính hay không, có cần dùng phương pháp trị liệu duy nhất hay phải phối hợp nhiều cách.

Nhưng tốt hơn cả vẫn là bạn tự điều chỉnh và cải thiện giấc ngủ của mình. Giấc ngủ là hiện tượng sinh lý tự nhiên, nhưng cũng đồng thời là một hành vi do học tập mà có.

Học để ngủ tốt như thế nào?

- Điểm mấu chốt thứ nhất là phải ngủ đủ giấc để trong ngày không bị ngủ gật. Ngủ đúng giờ và thức dậy đúng giờ là cách để đảm bảo có giấc ngủ đầy đủ.

Không nên có ý định ngủ bù giấc ngủ của ngày hôm trước, vì như thế đã vô tình tạo tiền đề cho những xáo trộn về giờ giấc. Những tối thứ bảy, tối chủ nhật mà bạn tự cho phép mình đi ngủ quá muộn và dậy lúc gần trưa sẽ khiến bản uể oải trong ít nhất hai ngày đầu tuần.

- Càng lớn tuổi, cơ thể càng ít ngủ hơn. Đa số trẻ sơ sinh phải ngủ 18 tiếng, đến 10 tuổi, trẻ thường ngủ 9 tiếng, tuổi dậy thì đến thanh niên cần 8 tiếng và những người trung niên thì cần ngủ 7 tiếng mỗi ngày.

Gạt hết mọi lo âu, băn khoăn, ưu phiền trước khi lên giường đi ngủ.

Page 56: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 56

Tuy nhiên, tuỳ cơ địa mỗi người mà đòi hỏi về thời gian cho giấc ngủ có khác nhau và không phải luôn nhất thiết tuân theo những con số trên. Quan trọng là phải có được giấc ngủ sâu, tinh thần sảng khoái, tỉnh táo mỗi khi thức giấc.

- Không ngủ được thì không nên cố. Nếu bạn cứ loay hoay suốt 15-30 phút mà vẫn không sao ngủ được thì nên ngồi dậy, nghe đài, đọc sách nhẹ nhàng cho đến khi thật buồn ngủ hãy đi nằm.

- Thư thái để ngủ ngon. Cuộc sống hiện đại càng khiến mọi người bận rộn, và phần lớn trong số đó khi nằm xuống chuẩn bị đi ngủ lạilà lúc nghĩ về những công việc xảy ra hoặc còn tồn đọng trong ngày. Và đây là một trong những nguyên nhân chính khiến bạn ngủ không ngon.

Vì thế trước khi đi ngủ 1 giờ, bạn hãy suy nghĩ về tất cả những công việc cần thiết, sắp xếp chúng lại, nhìn lại những căng thẳng mà bạn phải đối phó, gắng tìm giải pháp và viết ra trên giấy. Đồng thời hãy sắp xếp lại chương trình cho ngày mai. Nghĩa là bạn sẽ gạt hết mọi lo âu, băn khoăn, ưu phiền trước khi lên giường đi ngủ.

Bạn nên nghĩ đến những niềm vui mà mình đã trải qua, hồi tưởng về một điều đẹp đẽ hay tưởng tưởng những khung cảnh thú vị, nên thơ. Biện pháp đếm cũng tốt nhưng không mấy thú vị...

- Không dùng chất kích thích. Cà phê, nước chè, rượu, thuốc lá và ngay cả coca cũng sẽ khiến bạn khó ngủ. Những chất kích thích này có thể ức chế hệ thần kinh trung ương và còn làm gián đoạn giấc ngủ. Đặc biêt là nếu bữa tối, bạn có uống rượu thì khoảng nửa đêm, lúc giã rượu cũng là lúc bạn giật mình tỉnh giấc và hầu như không ngủ lại được.

- Thể dục nhẹ nhàng. Hãy tập thở chậm, sâu khi đi bộ khoảng 10 phút trước lúc ngủ. Cũng có thể tập một vài động tác yoga, tắm nước ấm và uống một lý sữa nóng. tất cả những việc làm này đều khiến thân nhiệt của bạn ấm nóng lên giúp bạn chìm sâu vào giấc ngủ nhanh chóng.

- Không gian phòng ngủ cũng là một yếu tố tác động mạnh tới chất lượng giấc ngủ. Bạn hãy sắp xếp phòng ngủ thật gọn gàng, càng đơn giản càng tốt. Những chiếc đèn trong phòng ngủ nên có màu vàng ấm. Bạn có thể treo những bức tranh với khung cảnh mà mình ưa thích và nhớ đừng để chiếc đồng hồ có tiếng tíc tắc quá rõ ở gần giường. Một đoạn nhạc nhẹ sẽ thích hợp hơn là những bộ phim quá xúc động hay quá ồn ào.

Ăn nem chua dễ bị bệnh sán lợn

Nem chua, món ăn khoái khẩu

Page 57: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 57

Gia đình tôi, nhất là con trai tôi rất thích ăn nem chua. Vừa qua, tôi đọc trên một tờ báo thấy cảnh báo ăn nem

chua, thịt lợn luộc chưa chín sẽ bị sán dây lợn. Xin hỏi biểu hiệu của bệnh là gì?

Trả lời: Các món ăn chế biến từ thịt lợn rất đa dạng và phổ biến ở khắp nơi. Một số địa phương vẫn còn thói quen ăn thịt lợn sống, thịt lợn tái như nem thính... Đó chính là căn nguyên làm xuất hiện các bệnh do sán dây lợn gây nên. Người mắc bệnh sán dây lợn là do ăn phải thịt lợn gạo nấu chưa chín (lợn gạo là loại lợn trong cơ có chứa các nang ấu trùng sán).

Biểu hiện của bệnh là đi ngoài thấy xuất hiện các đốt sán trong phân, kèm theo đau bụng, rối loạn tiêu hóa, mệt mỏi, chán ăn. Nếu chỉ bị mắc bệnh sán dây lợn trưởng thành, người bệnh được phát hiện sớm sẽ có cơ hội điều trị khỏi bệnh hoàn toàn.

Sẽ đáng ngại hơn nếu người bệnh bị mắc bệnh ấu trùng sán lợn. Người bệnh bị mắc do ăn phải trứng sán dây lợn hoặc đã mắc bệnh sán dây lợn trưởng thành trước đó mà không được điều trị kịp thời nên trứng sán được giải phóng ra từ các đốt sán tự xâm nhập qua đường tiêu hóa và gây bệnh.

Ngoài biểu hiện các nang sán có ở trong cơ, các triệu chứng thần kinh của bệnh cũng rất đa dạng và phức tạp như động kinh, đau đầu, liệt, nhìn mờ, giảm trí nhớ... do các nang sán định cư ở não và các cơ quan thần kinh khác. Các trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong.

Biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất cũng bắt đầu chính từ khâu chăn nuôi, lợn nuôi phải có chuồng trại, không thả rông, không để lợn ăn phân người, tránh sử dụng thịt lợn bị mắc bệnh. Khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, cần đến ngay các cơ sở khám bệnh chuyên khoa để được tư vấn, giúp đỡ.

Chim sẻ với bài thuốc bổ thận tráng dương

Chim sẻ đặc biệt tốt đối với người cao tuổi thận khí suy nhược, lưng đau gối mỏi, tiểu tiện nhiều lần về đêm, phụ nữ sau sinh mỏi mệt, đau lưng, khí hư, nam giới liệt dương, suy giảm khả năng tình dục.

Tiết chim sẻ vị ngọt, tính ấm, có công dụng dưỡng âm, bổ huyết, cường dương, được dùng cho những người yếu mệt, yếu sinh lý, hay hoa mắt chóng mặt, nhức đầu do thiếu máu và suy nhược.

Trứng chim sẻ ngọt mặn, tính ấm, có công dụng bổ thận tráng dương, ích tinh tủy và làm sáng mắt, được dùng cho nam giới liệt dương, thiểu tinh, thận lạnh, nữ giới huyết khô, băng lậu, đới hạ. Chim sẻ có thể được chế biến bằng nhiều hình thức như quay, rán, nướng, nấu

cháo, ngâm rượu…

Những bài thuốc bổ thận tráng dương

Để đạt được hiệu quả bổ thận tráng dương tốt nhất, cổ nhân thường phối hợp dùng chim sẻ với một số vị thuốc và chế biến thành những món ăn - bài thuốc độc đáo như:

của nhiều người.

Page 58: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 58

- Chim sẻ 5 con, chim bồ câu 1 con làm thịt, bỏ lòng, chặt nhỏ, sấy khô, tán thành bột mịn. Đỗ trọng 120 g, sao tồn tính, tán nhỏ cùng với 5 g muối rang. Trộn đều hai loại bột, luyện với mật ong làm thành viên bằng hạt ngô. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10 g với ít rượu vào lúc đói.

- Chim sẻ 12 con làm thịt, bỏ ruột, chặt miếng, ninh nhừ với 6 g đông trùng hạ thảo và 2 lát gừng tươi, ăn trong ngày.

- Chim sẻ 5 con làm thịt, bỏ ruột, tẩm rượu, chặt nhỏ; Kỷ tử 20g, thỏ ty tử 10g, phúc bồn tử 10g, ngũ vị tử 6g. Tất cả đem sắc, rồi lấy nước này nấu cháo với thịt chim, khi chín nêm thêm gia vị, chia ăn vài lần trong ngày.

- Chim sẻ 3-5 con làm thịt, bỏ lông và nội tạng rồi đem hầm cùng với thỏ ty tử 10 g, kỷ tử 10 g, hạt hẹ 10 g, ba kích 10 g (các vị thuốc cho vào túi vải buộc kín miệng), khi nhừ bỏ bã thuốc, nêm gia vị, ăn nóng.

- Chim sẻ 20 con nhổ bỏ lông, sấy khô. Đương quy 50 g, kỷ tử 50 g, long nhãn 50 g, xuyên khung 20 g, thỏ ty tử 40 g, ba kích 50 g, nhục thung dung 50 g, dâm dương hoắc 100 g, đại táo 100 g, nhục quế 10 g. Tất cả đem ngâm với 5 lít rượu trắng, sau 1 tháng là có thể dùng được, mỗi ngày uống 15-20ml. Đây là loại rượu tráng dương rất độc đáo.

- Chim sẻ 5 con, thịt lợn nạc 250 g, một chút rượu vang, bột gạo và gia vị vừa đủ. Chim sẻ làm thịt, bỏ lông và nội tạng rồi đem băm nhuyễn cùng với thịt lợn, trộn đều cùng với rượu vang, bột gạo và gia vị nặn thành những chiếc bánh nhỏ, đem rán vàng, ăn nóng cùng rau thơm.

- Chim sẻ 5 con, gạo tẻ 100 g, 3 củ hành trắng. Chim sẻ làm thịt, bỏ lông và nội tạng, dùng dầu ăn rán vàng rồi cho vào nồi cùng với gạo tẻ và một chén rượu trắng nấu thành cháo, khi chín bỏ hành, thêm đủ gia vị, ăn nóng.

- Chim sẻ 3-5 con, làm thịt bỏ lông và nội tạng, rửa sạch để ráo nước, xát lên mình chim một lớp muối rồi ướp trong 2 giờ. Dùng một lượng bột tiều hồi, hạt tiêu, sa nhân và nhục quế vừa đủ nhét vào trong bụng chim rồi đem nướng chín, ăn nóng.

Tuy nhiên, điều cần lưu ý là thịt chim sẻ chỉ thích hợp cho những người thể chất thiên về dương hư hoặc mắc các chứng bệnh thuộc thể dương hư biểu hiện bằng các triệu chứng mệt mỏi, sắc mặt nhợt nhạt, sợ lạnh, tay chân lạnh, dễ bị cảm lạnh, hay vã mồ hôi vô cớ, ăn kém, chậm tiêu, đại tiện lỏng nát, suy giảm ham muốn tình dục, liệt dương, xuất tinh sớm, di tinh, lưng đau gối mỏi, phòng sự hay bị vã mồ hôi và toát lạnh…

Những người thể chất thiên về âm hư, hoặc mắc các chứng bệnh rối loạn tình dục thuộc thể âm hư hỏa vượng: người gầy, nóng trong, mặt đỏ, lòng bàn tay và bàn chân nóng, trong ngực rạo rực không yên, hay có cảm giác sốt nóng về chiều, đổ mồ hôi trộm, miệng khô họng khát, hay hoa mắt chóng mặt, đại tiện táo, tiểu tiện sẻn đỏ, chất lưỡi đỏ… thì không nên ăn thịt chim sẻ.

Theo kinh nghiệm, vào mùa xuân và hạ không nên ăn thịt chim sẻ cùng gan lợn và cũng không nên ăn cùng với đồ biển trong cả bốn mùa.

Page 59: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 59

Ngừa ung thư phổi bằng rau gì?

Các loại rau nhà họ cải như bắp cải, su-lơ, cải xoong... nếu ăn ít nhất một lần/tuần có thể giúp ngừa nguy cơ bị ung thư phổi.

Các nhà khoa học thuộc Cơ quan Nghiên cứu ung thư quốc tế có trụ sở tại Lyon (Pháp) đã thử nghiệm trên 2.141 bệnh nhân bị ung thư phổi và 2.168 người khỏe mạnh. Kết quả: những ai ăn bắp cải đã giảm được từ 33% -72% nguy cơ bị ung thư phổi.

Theo nhóm chuyên gia, hóa chất isothiocyanates chứa nhiều trong các loại rau nhà họ cải đã có tác dụng tiêu diệt các khối u gây ung thư phổi.

Dự đoán bệnh tật qua hoạt động tình dục

Các bà vợ đừng vội mừng khi thấy chồng đã ngoại tứ tuần mà vẫn “phong độ”, “yêu” dăm bảy lần mỗi tuần. Y học gọi đó là hiện tượng tình dục cang tiến, có tính bệnh lý.

Đó là thứ hưng phấn tạm thời, hưng phấn giả, hình thành từ trạng thái suy yếu (hư) hoặc mất cân bằng (âm dương thiên thịnh hoặc thiên suy).

Tình dục cang tiến chẳng phải tín hiệu tốt lành. Từ xưa, đông y học đã phát hiện thấy hiện tượng hoạt động tình dục cang tiến nói chung do “hư hỏa” ở tạng thận và “thực hỏa” ở tạng can gây nên.

Trong nhân thể và mỗi tạng phủ, đều có phần “âm” và phần “dương”. Phần âm của tạng thận bị suy yếu (thận âm hư) - không đủ sức cân bằng với phần dương (thận dương), sẽ dẫn đến hiện tượng

bệnh lý mà đông y gọi là “hư hỏa”. Đó là thứ “hỏa” phát sinh từ tình trạng một bộ phận nào đó của cơ thể bị suy yếu (hư), nên mới gọi tên là “hư hỏa”. Còn “thực hỏa” là thứ “hỏa” do tác nhân gây bệnh tạo nên ở tạng can, thường là tình chí bị uất ức hoặc do các nguyên nhân bệnh lý ở tạng tâm và tạng thận dẫn đến.

“Hư hỏa” thường kèm theo những biểu hiện có tính tiêu hao như giảm cân, người gầy đét, tóc rụng, da thô ráp, bốc nóng từng cơn, chất lưỡi đỏ, mạch nhỏ yếu... “Thực hỏa” thường kèm theo những biểu hiện như mặt đỏ bừng, miệng đắng, chất lưỡi vàng, mạch căng như dây đàn (mạch huyền)... “Hư hỏa” và “thực hỏa” đều có thể dẫn đến tình trạng tình dục cang tiến, với những biểu hiện như dương vật dễ bột khởi, dương cường bất đảo (dương vật cứng đơ đơ), di tinh, mộng tinh,...

Page 60: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 60

Nói chung, hiện tượng tình dục cang tiến - cao hơn mức bình thường - không tự nhiên, đều là những biểu hiện có tính bệnh lý. Đó là thứ hưng phấn tạm thời, hưng phấn giả, hình thành từ trạng thái suy yếu (hư) hoặc mất cân bằng (âm dương thiên thịnh hoặc thiên suy). Như nam giới đang độ sung sức, mỗi tuần lễ tình dục hưng phấn, phòng sự 2-3 lần là chuyện thường tình. Sau 40 tuổi, “âm khí đã giảm bớt một nửa” (phần âm - thể chất đã suy yếu, giảm đi một nửa), người bình thường mỗi tuần lễ chỉ thấy hưng phấn và phòng sự 1-2 lần; nếu vẫn ham muốn, phòng sự quá 2 lần, tức là “hưng phấn trong trạng thái hư” - do “hư hỏa”. Đó thường là dấu hiệu của những chứng bệnh như “thận âm hư”, “âm hư hỏa vượng”, “hỏa nhiễu tinh thất” (dương hỏa gây rối loạn cơ chế phóng tinh)...

Ngoài ra, trường hợp tinh thần quá mệt mỏi, do làm việc quá sức, cũng có thể khiến cho “tâm âm” (phần âm của tạng tâm) bị hao tổn một cách âm thầm - không còn đủ sức cân bằng với “tâm dương” phần dương trong tạng tâm), cũng thường hay dẫn đến tình trạng tình dục quá cang tiến. Như những trường hợp lao động trí óc quá mệt mỏi, ngủ không ngon giấc, lâu ngày dẫn đến chứng mất ngủ, người bồn chồn, hỏa dục cũng nổi dậy, khiến tình dục cang tiến một cách dị thường. Do đó cần lưu ý, tình dục cang tiến cũng có thể là dấu hiệu quá tải về mặt tinh thần.

Bệnh án tiêu biểu: Bệnh nhân X., nam, 42 tuổi, kỹ sư xây dựng. Sau 6 tháng liên tục bận rộn với công việc tính toán, thiết kế, ăn uống thất thường, thiếu ngủ liên tục; dần dần hay xuất hiện cảm giác phiền muộn, bồn chồn, bất an và ham muốn tình dục đã bùng phát mạnh, không thể kìm nén nên đã phải “giải tỏa” - phòng sự quá nhiều. Sau đó, do người bệnh thường bị đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, lưng đau, tinh thần suy sụp, nên mới đến phòng khám của Giáo sư Dương. Sau khi hỏi bệnh và xem mạch, biết là ông X. bị mắc chứng “âm hư hỏa động”, GS đã kê cho đơn thuốc có tác dụng “dưỡng âm”, “an thần” và “giáng hỏa” (gồm các vị thuốc: quy bản 15g, viễn chí 10g, xương bồ 10g, ích trí nhân 10g, thiên môn đông 15g, sinh địa 15g, đẳng sâm 10g, sa nhân 6g, hoàng bá 10g), sắc nước uống mỗi ngày một thang.

Bệnh nhân uống hết 12 thang thuốc thì ngủ đã ngon giấc, hỏa dục không còn bùng lên như trước, sinh hoạt tình dục đã trở lại bình thường, làm việc bắt đầu có năng suất cao, tinh thần trở lại lạc quan và vui vẻ như khi chưa mắc bệnh.

Cũng cần đề cập đến trường hợp tình dục bỗng nhiên cang tiến ở người già, mà nguyên nhân chưa thể xác định. Như sách “Thiên kim phương” của đại danh y Tôn Tư Mạc có ghi lại trường hợp như sau: Có một ông già tuổi đã ngoài 70, đột nhiên thấy hỏa dục bốc lên ngùn ngụt, không sao kìm nén. Ông bèn kéo bà người hầu già lên giường, cưỡng bức ngay giữa ban ngày; bà già đành miễn cưỡng nghe theo. Nhưng 4 tuần sau đó, ông già đó đã phát bệnh mà chết.

Theo y học hiện đại, tình dục cang tiến thường là tín hiệu sớm của một số bệnh thuộc hệ nội tiết. Ví dụ như chứng phình to các ngón chân, ngón tay - Marie’s disease (do tuyến yên trong não tăng sinh), hội chứng Kussmaul (do chức năng vỏ tuyến thượng thận cang tiến) và bệnh cường tuyến giáp (Hyperthyreosis).

Ngoài ra, tình dục cang tiến cũng là dấu hiệu có giá trị chẩn đoán rất quan trọng đối với bệnh ung thư, nhất là ung thư ở cơ quan sinh dục. Ví dụ như ung thư buồng trứng, ung thư

Page 61: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 61

ống dẫn trứng, ung thư vú, ung thư tử cung ở nữ giới - dù là lành tính hay ác tính, hiện tượng tình dục cang tiến đều có thể xuất hiện rất sớm. Ung thư tuyến tiền liệt, ung thư tinh hoàn ở nam giới, do mức độ hoóc môn sinh dục nam tăng cao cũng dẫn đến tình dục cang tiến. Ngoài ra, trong ung thư phổi, ung thư tụy, do sự phân tiết dị thường của ACTH, khiến cho mức độ hormon tăng cao, cũng có thể dẫn đến tình dục cang tiến.

Dùng thuốc điều trị nhược cơ có ảnh hưởng đến sinh con?

(Dân trí) - Tôi muốn hỏi bệnh nhược cơ là gì và nó có những dấu hiệu phổ biến gì? Bệnh thường gặp ở lứa tuổi nào? Nếu phải dùng thuốc mestinon điều trị nhược cơ liệu có ảnh hưởng đến việc sinh con sau này không?

Trả lời:

Nhược cơ là một loại bệnh thần kinh. Biểu hiện điển hình là người bệnh luôn trong trạng thái mỏi cơ và nó tăng dần theo thời gian lao động, sinh hoạt (sau khi nghỉ ngơi thì lại hồi phục). Người bệnh có thể bị sụp mí mắt, khó mở mắt, khi ăn uống hay bị nghẹn, sặc thức ăn lên mũi. Khi bệnh tiến triển nặng, các cơ hô hấp ở lồng ngực cũng mỏi, khiến cho việc hô hấp trở nên khó khăn mà hậu quả xấu nhất là ngừng thở.

Nhược cơ thông thường hay gặp ở nữ, ở trẻ em quãng 10 tuổi và lứa tuổi 20-40. Biểu hiện ban đầu là chứng mỏi mệt cơ theo thời gian lao động sinh hoạt hàng ngày. Có nhiều loại thuốc điều trị nhược cơ.

Mestinon là loại thuốc thuốc trị nhược cơ có chống chỉ định tương đối với thai phụ, do vậy, không nên dùng g thuốc này trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để chuyển sang dùng thuốc mytelase vì nó không chống chỉ định với người có thai

Viêm gan siêu vi B lây truyền như thế nào?

Ngoài khả năng lây truyền từ mẹ sang con, qua đường tình dục, qua việc truyền máu hoặc chế phẩm máu nhiễm siêu vi B, dùng chung kim tiêm, người ta còn có thể bị nhiễm siêu vi B vì xăm mình, châm cứu, xỏ lỗ tai... với vật dụng không được vô trùng.

Các bác sĩ nhấn mạnh, viêm gan siêu vi B do siêu vi trùng gây ra và chỉ lây truyền qua đường máu, quan hệ tình dục, bởi siêu vi trùng gây viêm gan chủ yếu lưu hành trong máu. Tuy nhiên viêm gan siêu vi B không có tính di truyền. Người nhiễm siêu vi B vẫn có cuộc sống bình thường và không lây truyền cho vợ hoặc chồng nếu người kia đã được tiêm ngừa

trước khi quan hệ tình dục.

Không như nhiều người lo sợ, siêu vi B cũng không lây truyền qua các tiếp xúc thông thường trong cuộc sống như bắt tay, ngủ chung, ăn chung...

Hình ảnh của virus viêm gan B.

Page 62: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 62

Tuy nhiên, người bị nhiễm siêu vi B không thể tự biết bệnh được. Chỉ có thể khẳng định đã nhiễm hay không khi có kết luận của bác sĩ sau xét nghiệm máu. Vì vậy, người có các biển hiện giống như nhiễm siêu vi B cấp như: vàng da, sốt, tiểu vàng thì nên đi khám để có kết luận chính xác.

Người đã nhiễm siêu vi B dạng cấp hoàn toàn có cuộc sống bình thường. Tuy nhiên khi một người đã có siêu vi B muốn kết hôn và muốn sinh con thì dứt khoát người bạn đời của họ phải được tiêm ngừa viêm gan siêu vi B trước khi có quan hệ tình dục. Người đã tiêm ngừa sẽ hoàn toàn miễn nhiễm đối với siêu vi B. Con họ sinh ra sẽ không bị lây nhiễm vì viêm gan siêu vi B không có tính di truyền.

Một người lành mang trùng hay người viêm gan siêu vi B dạng cấp nhẹ thì không cần phải kiêng cữ trong ăn uống, chỉ cần hạn chế tối đa việc uống rượu. Đối với những trường hợp dạng cấp nặng hay mãn tính thì bác sĩ chuyên khoa sẽ có chỉ định cụ thể về chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt và điều trị cho từng trường hợp.

Theo ước tính của Tổ chức y tế thế giới, hiện có khoảng 350 triệu người mang siêu vi B, tập trung chủ yếu ở châu Phi, châu Á và Đông Nam Á.

Thuốc tăng cân cấp tốc gây mất trí nhớ

Mặc dù thuốc tăng phì hiệu Ceng Fui Yen đã bị cấm lưu hành, nhưng hiện nay nó đang được mua bán rộng rãi và công khai ở miền Tây và TPHCM. Những người dùng thuốc này thường bị ngủ nhiều, mặt sưng phù, cao huyết áp và có biểu hiện mất trí nhớ...

Về huyện Bến Lức, Long An, hỏi thuốc tăng cân cấp tốc, nhiều người xác nhận có biết và có dùng. Nhiều gia đình thuộc dạng “mình dây” nhưng thích tròn trịa hơn nên mua thuốc dùng cho cả nhà 4-5 người. Chị Nguyễn Thị Kim Yến ở Tân Hiệp, Bến Lức, Long An “bật mí”: “Ở đây người ta kiếm mua loại thuốc này nhiều lắm. Chị chỉ mua lại của một người khác. Nghe nói lấy ở Sài Gòn”.

Thực tế, loại thuốc này có thể tìm thấy dễ dàng trên phố đông y đường Hải Thượng Lãn Ông, quận 5, TPHCM. Nhiều tiệm giới thiệu thuốc tăng phì hoàn dạng viên nang hiệu Ceng Fui Yen xuất xứ Malaysia với hai loại: bao bì cũ giá 70.000 đồng/hộp, bao bì mới 75.000 đồng/hộp.

Loại tăng phì hoàn hiệu Ceng Fui Yen được các nhà thuốc cho biết bán chạy nhất hiện nay đã bị Cục Quản lý dược cấm lưu hành từ 18/4/2005. Theo Cục Quản lý dược, loại thuốc này do Công ty TNHH dược phẩm Welip, Malaysia sản xuất, Công ty cổ phần Dược liệu trung ương 2 nhập khẩu.

Thuốc tăng phì hoàn bị thu hồi trên phạm vi toàn quốc do ngụy tạo tân dược, có thành phần không đúng như hồ sơ xin nhập khẩu. Viện Kiểm nghiệm đã phát hiện nang thuốc “tăng phì hoàn” có chứa cyproheptadin hydrochlorid với nồng độ khoảng 0,5mg/viên và dexamethason 0,02 mg/viên (hai chất này không có trong công thức đã đăng ký trong hồ sơ xin nhập khẩu).

Tăng phì hoàn Ceng Fui Yen vẫn được bán tràn lan dù đã bị Cục Quản lý dược cấm lưu hành.

Page 63: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 63

“Thần dược” thành “độc dược”

Sau khi sử dụng hộp thuốc đầu, chị Nguyễn Thị Kim Yến thấy người khác đi rất rõ. Người cô ruột của chị cũng có biểu hiện tương tự. Chị cho biết bên cạnh việc ngủ ly bì, lúc nào người cũng có cảm giác đói và ăn gấp hai gấp ba lần trước đây. Trong vòng một tháng chị lên đến . Thấy đã “vừa người”, chị ngưng uống thuốc thì gần một tháng sau có biểu hiện gầy trở lại, chị phải uống thêm hộp khác.

Cách đây gần một năm, nhóm cán bộ hưu trí ngụ tại ấp Mũi Lớn, xã Tân An Hội, huyện Củ Chi làm đơn kiện một nhà thuốc đã bán cho họ tăng phì hoàn hiệu Ceng Fui Yen. Ông Nguyễn Văn Xiêm - 63 tuổi - bị đau khớp cũng được giới thiệu mua loại thuốc này.

Sau khi uống hơn một tuần ông cảm thấy ăn ngon, ngủ được, đỡ nhức mỏi. Trong vòng hai tháng ông uống hết sáu hộp thì có biểu hiện mất trí nhớ. Ông được đưa đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới, các bác sĩ cho biết ông Xiêm ngộ độc thuốc. Sau hơn một tháng nằm ly bì, ông được chuyển sang Bệnh viện Tâm thần vì rối loạn thần kinh.

Hơn ba tháng uống tăng phì hoàn, ông Nguyễn Hữu Nhất cũng có biểu hiện mất trí. Nhiều người khác thì bị sưng phù mặt hoặc có biểu hiện đau nhức trở lại khi ngưng uống thuốc.

Về việc tự mua uống thuốc tăng cân, bác sĩ Trần Hữu Vinh - trưởng phòng kế hoạch tổng hợp Viện Y dược học dân tộc - khuyến cáo: “Thuốc ngụy tạo tân dược rất nguy hiểm. Những loại này có thể gây tăng cân giả tạo bằng cách giữ nước. Lúc đầu người sử dụng có cảm giác ăn ngon, ngủ được.

Những thuốc này sử dụng phải có chỉ định của bác sĩ. Cyproheptadin dùng để chống dị ứng có tác dụng phụ: kích thích thèm ăn và làm buồn ngủ. Tuy nhiên việc ngưng sử dụng thuốc đột ngột có thể gây tình trạng biếng ăn. Còn dexamethason thuộc nhóm corticoid, nếu lạm dụng có thể dẫn đến hội chứng cushing: làm khuôn mặt sưng phù tròn như mặt trăng, lông tóc, râu ria rậm rạp.

Ngoài ra, những tai biến chính do lạm dụng corticoid là làm cao huyết áp, các vết thương chậm lên sẹo, dễ gây teo cơ, xương xốp và dễ gãy, làm loét dạ dày tá tràng, giảm sức đề kháng của cơ thể, rối loạn kinh nguyệt…

Theo bác sĩ Vinh, nguyên nhân gầy ở từng người khác nhau, vì vậy muốn sử dụng thuốc đông y hiệu quả nên đến các cơ sở chuyên khoa đông y, không nên sử dụng thuốc bừa bãi.

Xua tan nếp nhăn

Page 64: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 64

Với sắc đẹp của phụ nữ, thời gian là kẻ thù số một, vì tuổi càng cao, làn da càng dễ bị lão hoá. Quá trình lão hoá da diễn ra nhanh hay chậm tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố. Để hạn chế nếp nhăn bạn có biết bí quyết là gì không?

Bảo vệ da tránh khỏi ánh sáng mặt trời

Ánh nắng là một trong những "thủ phạm" làm nhăn da. Mỗi khi ra ngoài trời, bạn nên đội mũ rộng vành, đeo kính râm, sử dụng kem chống nắng...

Luôn giữ ẩm cho da

Bằng cách sử dụng kem dưỡng ẩm ngày và đêm. Thoa một lớp kem dày lên da, để khoảng 5 đến 10 phút cho kem thấm thấu. Sau đó, dùng khăn nhẹ nhàng thấm bớt phần kem thừa trên da đi.

Massage kích thích tuần hoàn máu

Khi rửa mặt hay thoa kem dưỡng ẩm, bạn nên dùng tay massage nhẹ trên da. Cách này giúp da hồng hào, kích thích quá trình tái tạo tế bào mới.Cẩn thận trong lúc chăm sóc da: khi rửa mặt, thoa kem hay trang điểm, bạn tuyệt đối không kéo căng da, nhất là vùng da quanh mắt. Các thao tác này cần thực hiện nhẹ nhàng.

Không hút thuốc lá

Khi hút thuốc lá, lượng khí ôxy trong máu giảm, làm cho tốc độ tái tạo tế bào diễn ra chậm. Các nếp nhăn dễ xuất hiện, nhất là ở khoé miệng.

Bổ sung canxi tốt nhất vào khi nào?

(Dân trí) - Đối với phái nữ, giai đoạn thiếu niên từ 12 - 14 tuổi là giai đoạn quan trọng nhất để bổ sung canxi. Hãy loại khỏi đầu bạn suy nghĩ chỉ người già mới phải bổ sung canxi. Nếu thiếu canxi, bạn sẽ bị loãng xương, kể cả khi bạn còn rất trẻ.

Canxi cũng như nhiều chất khoáng khác rất cần thiết cho sự phát triển của cơ thể. Tuy nhiên, ở mỗi giai đoạn lượng canxi cần thiết cho cơ thể phát triển lại khác nhau. Vậy thời điểm nào bạn nên “nạp” canxi?

Trong giai đoạn dậy thì, ở nữ giới từ 12 - 14 tuổi, nếu thiếu canxi, hai đầu ống xương sẽ ít phát triển làm hạn chế chiều cao. Không những thế, sau này sẽ còn có nguy cơ mắc một số bệnh về xương, trong đó điển hình là loãng xương.

Trứng và sữa là những thực phẩm giàu canxi.

Page 65: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 65

Một thử nghiệm của các chuyên gia Mỹ với 94 em gái lứa tuổi 12 - 14 được tiến hành như sau: Mỗi ngày cho mỗi người dùng 250mg Ca, kết quả cho thấy, mật độ bình quân và độ cứng của xương của các em cao hơn so với nhóm không dùng canxi.

Các chuyên gia khuyến cáo, mật độ canxi xương của những người chưa đến tuổi 18 cao hơn so với những người đã qua độ tuổi 18 là 6%. Như vậy, trạng thái xương ở độ tuổi 18 là rất quan trọng. Nếu lúc này được bổ xung đầy đủ canxi, mật độ canxi trong xương cao có khả năng ngăn chặn các chứng bệnh loãng xương khi về già. Vì thế, hãy bổ sung canxi ngay từ thời điểm dậy thì, đừng đợi đến khi “quá lứa” mới nạp canxi.

Để bổ sung canxi, nên ăn các loại thực phẩm giàu canxi: trứng, sữa, cá, bột dinh dưỡng canxi…

Page 66: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 66

Khắc phục tật nói lắp

Nói lắp là một tật ngôn ngữ khá phổ biến. Thống kê ở nhiều nước với các ngôn ngữ khác nhau cho thấy nước nào cũng có khoảng 1% dân số bị tật nói lắp. Xin gợi ý với vài cách thức tập luyện nhằm khắc phục tật này.

- Tật nói lắp đặc trưng là lời nói phát ra không được suôn sẻ: do các cơ phát âm bị co thắt (không khởi động được lời nói) hoặc rung giật (lặp đi lặp lại một âm tiết), sự căng thẳng này làm mất sự đồng bộ giữa cơ chế hít thở và phát âm.

Do đó, việc tập thở có vai trò hết sức quan trọng. Luyện tập khí công có tác dụng rất tốt để khống chế tốt nhịp thở và tạo thư giãn cho các cơ.

- Ngoài rối loạn về thở - phát âm, tật nói lắp lâu năm còn gây ra hậu quả tâm lý nặng nề là “sợ nói”, nhất là khi phải nói trước đông người hoặc có tầm quan trọng như vào thi vấn đáp. Do đó, cần rèn luyện thêm đức tính tự tin, biết kiềm chế được cảm xúc thì kết quả luyện tập mới được bảo đảm.

Bệnh viêm tủy xương

Viêm tủy xương là chứng viêm mô xương thường bắt nguồn từ nhiễm trùng, có thể ảnh hưởng đến người ở mọi lứa tuổi. Nếu không được chữa trị, bệnh sẽ làm các khớp xương cứng lại hoặc phá hỏng xương.

Đây là một nguy cơ sau khi bị gãy xương kép, và cần được đề phòng kỹ lưỡng bất cứ khi nào tủy xương bị phơi bày trong phẫu thuật xương hay khớp. Bệnh này cũng có thể do các vi sinh vật do máu mang đến. Bệnh gồm 2 dạng:

Bệnh viêm tủy xương cấp: thường thấy ở trẻ em, gồm đau bụng dữ dội, sưng và đỏ ở vùng viêm, thường ở thân một xương dài, kèm theo bệnh toàn thân và sốt cao.

Viêm tủy xương mãn: có thể xảy ra sau dạng cấp và phát triển âm ỉ.

Cả hai dạng đều được điều trị bằng kháng sinh liều cao. Trong một số trường hợp có thể cần dẫn lưu phẫu thuật. Nếu chậm loại trừ nhiễm trùng, có thể sẽ bị ngắn xương và biến dạng.

Bạn có thể nhận biết căn bệnh này qua các dấu hiệu dưới đây:

- Bị đau hay dễ bị đau.

Càng nói lắp, càng phải tập nói nhiều hơn.

Hình mũi tên chỉ vào: Đoạn xương bị viêm tủy.

Page 67: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 67

- Dễ cáu kỉnh.

- Sưng, đỏ hoặc có cảm giác nóng ở gần vùng bị nhiễm.

- Đi đứng khó khăn hoặc khó cử động các khớp ở gần khu vực bị nhiễm.

- Đi khập khiễng.

- Lưng cứng ngắc, rất khó khom người.

Xét nghiệm máu, chụp X quang, chụp cắt lớp và siêu âm có thể giúp chẩn đoán bệnh viêm tủy xương. Việc điều trị bệnh tùy thuộc vào độ tuổi bệnh nhân, tiền sử bệnh và tình trạng bệnh.

Các biến chứng trong thời gian dài có thể bao gồm còi xương ở trẻ, nứt hoặc gãy xương và hoại tử.

Cá nào nguy hiểm cho phụ nữ có thai?

Viện nghiên cứu về rủi ro của CHLB Đức (FIRA) đã khuyến cáo phụ nữ có thai và cho con bú không nên ăn cá ngừ và cá bơn vì trong hai loại cá này có chứa chất methyl mercury có thể gây độc hại cho trẻ lúc còn trong bụng mẹ và sau khi chào đời.

Theo đó, các chất độc hại có thể theo sữa mẹ truyền qua cho bé làm hại đến sức khỏe của bé.

Tuy nhiên, methyl mercury không phải là một độc tố tồn tại lâu dài trong sữa mẹ nên các phụ nữ mới được khuyên không nên ăn cá ngừ và cá bơn trong thời gian mang thai và cho con bú.

Dưỡng da trong tiết trời hanh

Trong thời tiết hanh khô của mùa Thu - Đông, da thường bị nứt nẻ, tróc vẩy... không ăn phấn và rất khó trang điểm. Không những thế, làn da nhạy cảm còn rất dễ bị dị ứng với hình thái thời tiết hanh khô. Nếu tình trạng này kéo dài, làn da sẽ rất nhanh bị lão hoá.

Vì sao da khô nẻ?

Vào mùa Đông, thời tiết lạnh giá cộng với độ ẩm thấp nên tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn trên da gần như không hoạt động. Da không còn được lớp màng lipit tự nhiên bảo vệ. Đồng thời, do sự chênh lệch nhiệt độ và độ ẩm, nước trên bề mặt da bị thất thoát nghiêm trọng,

Các bà bầu nên thận trọng với cá bơn, cá ngừ.

Page 68: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 68

khiến lớp sừng trên da cằn cỗi. Các lớp tế bào chết bong tróc và bám dầy trên bề mặt làm da trở nên thô ráp sần sùi, xỉn màu, mất đi độ mềm mại. Đó là nguyên nhân của những lớp nhăn li ti, đặc biệt ở vùng mắt và khoé miệng.

Mắt và môi là nơi có làn da mỏng nhất, ít được lipid bảo vệ nên chịu ảnh hưởng mạnh nhất của tình trạng mất nước. Trong thời tiết hanh khô, khô nẻ (nhất là ở vùng môi) chỉ là hiện tượng đầu tiên cho thấy làn da của bạn đã bị tổn thương. Một số người thậm chí còn bị bong da, rớm máu.

Do bị mất nước, da không còn căng bóng mà bị chảy xệ, các vùng da nhão hẳn đi. Những nếp nhăn ở quanh mắt, vùng miệng thi nhau xuất hiện. Những ai có làn da khô hay da nhạy cảm thì sẽ nhận biết được điều này ngay khi cơn gió heo may đầu tiên tràn về. Ngay cả nếu da bạn là da dầu hay da hỗn hợp thì bạn cũng đừng tưởng là có thể tránh được tình trạng khô nẻ này.

Dưỡng da như thế nào

Nhớ dùng kem giữ ẩm hàng ngày, đặc biệt với làn da khô. Không những vậy, bạn nên sử dụng kem giữ ẩm cả loại dùng cho ban ngày lẫn ban đêm. Tuy nhiên, chỉ bôi kem giữ ẩm thôi là chưa đủ. Vì trong thời tiết hanh khô, lớp sừng trên cùng của da thường bị bong tróc, phủ một lớp tế bào chết dày trên làn da thực ở phía dưới. Nếu không loại bỏ lớp tế bào chết này, việc dưỡng da chỉ là... công cốc.

Nguyên tắc đầu tiên của việc chọn mỹ phẩm dưỡng da mùa hanh khô là các sản phẩm không chứa cồn, xà phòng, chất tẩy rửa hoặc chất ăn mòn mạnh. Giải pháp nhanh nhất để làm mềm các lớp tế bào chết khô ráp trên da là sử dụng sữa rửa mặt và nước thơm giữ ẩm cân bằng da. Bạn nên chọn những sản phẩm có thành phần nước thực vật nguyên chất để giảm thiểu tình trạng kích ứng mẩn ngứa trên da.

Việc ngăn chặn tình trạng mất nước cũng là một bước dưỡng da quan trọng. Bạn có thể sử dụng những sản phẩm dưỡng tạo nên một lớp màng ngăn cản việc mất nước đồng thời cung cấp thêm độ ẩm cho làn da được căng mịn và trơn láng.

Nếu tình trạng khô nẻ trầm trọng thì sau khi làm sạch và làm mềm da, bạn có thể sử dụng một số loại tinh chất chiết xuất từ thảo dược với các thành phần dưỡng ẩm, chống lão hoá để nhanh chóng phục hồi những vùng da bị tổn thương. Riêng vùng mắt và môi cần có những sản phẩm riêng biệt. Đó là kem dưỡng giữ ẩm vùng mắt và son dưỡng môi.

Không nên trang điểm nhiều trong mùa đông vì mỹ phẩm trang điểm đôi khi sẽ khiến tình trạng khô nẻ nghiêm trọng hơn. Trước khi trang điểm, bạn nhớ dùng kem lót dưỡng giữ ẩm để làn da mềm mại, không bị mốc, khô nẻ và không bị tác động trực tiếp bởi mỹ phẩm trang điểm.

Lưu ý khác

- Trời lạnh, và thế là bạn luôn dùng nước ấm để tắm và rửa mặt. Nhưng nước nóng bốc hơi sẽ kéo theo luôn cả một lượng nước trên bề mặt cho da khô hơn.

Page 69: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 69

- Trời lạnh, bạn không có cảm giác khát nhưng thực ra lượng nước cung cấp cho cơ thể mùa Đông cũng không được kém mùa Hè. Nếu lười uống nước lọc, hãy uống nước hoa quả pha ấm hoặc sữa chua.

- Thường xuyên masage da mặt, đắp mặt nạ dinh dưỡng hàng tuần cũng sẽ giúp tăng cường tuần hoàn máu, chống lão hoá và hạn chế tình trạng khô nẻ da trong mùa Đông.

Phòng cảm lạnh bằng nhân sâm

Uống nhân sâm đều đặn trong những tháng mùa đông giá rét có thể giúp ngăn ngừa chứng cảm lạnh hiệu quả. Đặc biệt, dược thảo này còn làm giảm đáng kể triệu chứng và thời gian nhiễm lạnh.

Mới đây, các nhà nghiên cứu của Đại học Alberta, Canada, đã kiểm chứng tác dụng trị cảm lạnh của nhân sâm trên hơn 300 người. Một nửa số này uống 2 viên sâm Bắc Mỹ hằng ngày trong vòng 4 tháng mùa đông, số còn lại dùng giả dược. Kết quả cho thấy chỉ có 10% nhóm dùng sâm bị cảm lạnh, trong khi ở nhóm giả dược là 23%. Đáng chú ý là triệu chứng và thời gian bị cảm lạnh ở những người dùng sâm nhẹ hơn nhiều (giảm tới 1/3).

Theo trưởng nhóm nghiên cứu Tapun Basu, sở dĩ sâm tốt cho sức khỏe là nhờ những thành phần đặc biệt với khả năng cải thiện hệ miễn dịch bằng cách kích thích immunoglobin - những protein có vai trò như kháng thể.

Theo giới chuyên môn, một người trưởng thành bị cảm lạnh ít nhất 2 lần/năm, trong đó trẻ con và người già dễ nhiễm bệnh hơn. Nhìn chung, sâm có lợi cho sức khỏe, song phụ nữ mang thai, bệnh nhân tiểu đường hoặc huyết áp cao cần tránh dùng dược thảo này.

14 điều khiến nhan sắc sa sút

Bạn đầu tư rất nhiều thời gian và tiền bạc cho việc làm đẹp nhưng chưa chắc đã trở thành “phụ nữ sành điệu” như mong muốn. Có nhiều thói quen khiến bạn có thể tụt hậu về nhan sắc.

Ăn bớt thời gian của giấc ngủ: Không thể có sắc mặt tươi tỉnh nếu bạn bỏ đi 15 phút ngủ trưa hoặc một vài tiếng của đêm. Nếu có thói quen làm việc khuya, sáng lại dậy sớm lo nội trợ thì bạn đang tự vắt kiệt mình.

Sau 18 tuổi vẫn chưa xác định được da và tóc mình thuộc loại nào: Bạn sẽ không thể dùng đúng loại kem và dầu gội khắc phục cho da và tóc của mình. Đó là một trong những biểu hiện của sự thiếu tôn trọng bản thân.

Không dám dùng bất cứ loại kem nào vì sợ da bóng nhờn: Gần 1/2

Page 70: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 70

phụ nữ thế giới thuộc tuýp da dầu, vậy chẳng lẽ họ bị tước quyền bôi kem. Có những loại kem dành riêng cho da nhờn, những hãng mỹ phẩm lớn đều có đầy đủ kem đặc trị cho từng loại da.

Sau 25 tuổi vẫn chưa biết sử dụng thêm loại kem chống nhăn: Nếu có ý thức dùng kem chống nhăn cho vùng mắt, trán và mép thì bạn sẽ ăn gian được ít nhất là 5 tuổi. Đừng nghĩ rằng, chỉ khi nào vết nhăn hiện lên mặt mới phải dùng đến kem chống lão hóa da.

Không hiểu đắp mặt nạ là gì: Không nên nghĩ rằng đắp mặt nạ cho da và tóc là việc phù phiếm của người giàu. Nếu mỗi tuần da bạn được đắp mặt nạ (có thể bằng kem tuýp hoặc tự chế tại nhà) bạn sẽ thấy da mặt sáng đẹp trông khác hẳn so với trước đó.

Tự nặn mụn vào những lúc thấy vướng mắt: Thói quen này làm da càng chóng viêm nhiễm sinh mụn nhiều hơn. Cần rửa mặt và tay sạch sẽ, dùng bông để nặn trứng cá, sau đó dùng chất vô trùng và kem chống mụn bôi lên. Không nên cố nặn những mụn đang còn non.

Không dùng xả vì sợ tóc nhờn thêm: Trên thực tế xả làm các sợi tóc tơi hơn, chỉ cần mua đúng loại xả dành cho tóc nhờn.

Tắm nước quá nóng: Da và tóc sớm bị hư hại nếu bạn không sửa lại thói quen này. Lúc gần về cuối nên xả nước mát dần để da dịu đi.

Xịt đậm nước hoa vào cổ: Trong nước hoa có chất cồn làm da cổ chóng nhăn, vậy nên chấm nước hoa vào phía sau tai, gáy hoặc xịt vào cổ áo. Người sành điệu sẽ có ý chê cười nếu bạn xịt quá đậm tay.

Không chịu uống nước: Cơ thể khát, da cũng khát và héo úa theo nếu bạn không uống đủ 2,5 lít nước mỗi ngày.

Ăn mặn: Không thể có cơ thể thanh thoát nếu cứ giữ thói quen ăn mặn. Muối là nguyên nhân chính gây thũng da, làm dáng người nặng nề.

Tự ý ăn kiêng: Cần theo những nguyên tắc và hướng dẫn cụ thể. Việc ăn kiêng thất thường sẽ dẫn đến việc cơ thể tăng cân trở lại nhanh hơn

Sợ vận động: Cái vẻ chậm chạp ì ạch không thể tạo ra phong cách hiện đại. Hãy đi bộ, hạn chế thang máy không nên ôm chặt ghế tựa văn phòng.

Quên lãng da tay chân: Da tay nhăn nheo sẽ khai tăng thêm tuổi cho bạn, vì vậy hãy chăm sóc nó cùng một lúc với da mặt và thân thể.

Bảo vệ mình trước bệnh cúm và hô hấp

Page 71: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 71

(Dân trí) - Mấy ngày gần đây, người dân đổ xô đi tiêm vaccine phòng cúm với giá 175.000đ cho mỗi mũi tiêm. Tuy vậy, với những người không có điều kiện, vẫn có thể bảo vệ mình trước bệnh cúm và các bệnh hô hấp khác bằng những cách đơn giản dưới đây:

Biện pháp vệ sinh hàng đầu là rửa tay. Một việc làm rất đơn giản nhưng lại là một trong những biện pháp quan trọng nhất để phòng việc lây nhiễm bệnh về đường hô hấp, trong đó có cả cúm H5N1.

Nên rửa tay thường xuyên bằng xà phòng diệt khuẩn và các loại gel, nước rửa tay khác. Đặc biệt, cần rửa tay ngay sau khi tiếp xúc với chất tiết của hệ hô hấp như nước mũi, rỉ mũi, đầm…

Luôn phải che mũi và miệng khi ho, hắt hơi. Phải sử dụng khăn giấy, khăn tay để che miệng khi ho, hắt hơi. Sau đó, hãy bỏ khăn ngay lập tức (nếu có thể, nên cho vào một túi nilon buộc chặt lại rồi mới bỏ vào thúng rác).

Cẩn thận với chất bài tiết của hệ hô hấp khi ho, hắt hơi nếu xung quanh có người khác. Virus trong những chất tiết này có thể nhanh chóng hoà vào không khí và gây lây lan cho những người khác.

Nên tránh tiếp xúc với những đối tượng nguy cơ cao bị mắc các bệnh về đường hô hấp. Nhóm có nguy cơ cao là trẻ em nhỏ tuổi, người bị bệnh mãn tính như bệnh suy giảm hệ thống miễn dịch, bệnh phổi…

Tránh tiếp xúc với các chất tiết của những người có bệnh về đường hô hấp. Trong trường hợp bắt buộc phải tiếp xúc, hãy trang bị cho mình khẩu trang, găng tay. Sau khi tiếp xúc xong cần rửa tay sạch sẽ.

Nên súc miệng bằng nước muối, nước sát khuẩn mỗi ngày. Đi bụi về cũng nên rửa mũi bằng các dung dịch nhỏ mũi khác.

Yêu cầu mọi người sử dụng khăn che mũi, miệng khi hắt hơi.

Cuối cùng, khi bị các bệnh về đường hô hấp bạn nên ở nhà để hạn chế nguy cơ truyền virus cho người khác.

Lưu ý khi đeo kính sát tròng

Luôn phải che mũi và miệng khi ho, hắt hơi.

Page 72: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 72

Đeo kính sát tròng thay cho kính cận thị, viễn thị hiện nay đã trở nên khá phổ biến. Tuy nhiên có một số điều nên và không nên làm khi đeo kính sát tròng.

Nên:

- Thực hành đeo kính dưới sự hướng dẫn của bác sĩ đo thị lực, những người có chuyên môn

- Giữ gìn cẩn thận và đeo theo đúng hướng dẫn

- Rửa sạch, lau khô tay trước khi đeo kính

- Cất giữ kính sát tròng trong dụng cụ chuyên dụng và giữ gìn chúng thật sạch

Không nên:

- Không nên sử dụng xà phòng tắm để rửa vì xà phòng tắm ảnh hưởng đến màng mỏng trên kính

- Không thổi vào kính vì có thể làm cho kính bị bẩn do nhiễm vi khuẩn từ nước bọt

- Không sử dụng nước muối tự pha để rửa

Page 73: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 73

Ngủ trưa cải thiện trí nhớ

Chỉ cần chợp mắt vài mươi phút vào buổi trưa sẽ rất tốt cho trí nhớ của bạn. Đó là kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Đại học Salzburg (Đức).

Các chuyên gia đã đưa ra hàng loạt từ vựng và bài tập về liên tưởng để 22 tình nguyện viên tuổi từ 19-30 ghi nhớ. Những người này được kiểm tra trí nhớ ngay liền sau đó và sau một giờ ngủ trưa.

Kết quả, các tình nguyện viên có thể dễ dàng nhớ lại những gì họ đã được học sau khi đã đánh một giấc ngon lành.

Dược thảo trị chấn thương và vết thương phần mềm

Nõn chuối tiêu, lá trầu không, bèo cái, lá sắn dây, nõn dứa... là những vị thuốc quen thuộc, dễ kiếm nhưng lại chữa rất hiệu quả các vết thương phần mềm và chấn thương.

Chữa vết thương phần mềm

Cầm máu nếu có chảy máu: Dùng nõn chuối tiêu (lấy cây non cao độ 60 cm, cắt sát gốc, bỏ bẹ ngoài, cắt từng đoạn 3-4 cm), rửa sạch, giã nhỏ đắp vào vết thương chảy máu rồi băng lại.

Rửa sạch vết thương: Sau khi cầm máu, rửa vết thương bằng nước thuốc: Lá trầu không tươi 40 g, đun sôi với 2 lít nước trong 15 phút, để nguội cho thêm 6 g phèn phi, hòa tan, lọc rồi rửa vết thương.

Làm sạch vết thương: Làm sạch vết thương, hết nhiễm khuẩn và mủ tại chỗ, mất mô hoại tử và mùi hôi: Lá mỏ quạ tươi rửa sạch, giã nát đắp vào vết thương. Mỗi ngày thay một lần đến khi vết thương sạch, màu đỏ tươi.

Làm chóng mọc mô hạt, sinh cơ và chóng liền da: Lá mỏ quạ, lá bòng bong, lá nọc sởi dùng tươi với lượng bằng nhau, bỏ cọng, rửa sạch, giã nát đắp vào vết thương, hai ngày thay băng một lần.

Các bài thuốc uống có tác dụng toàn thân

Tranh thủ vài chục phút vào buổi trưa, bạn sẽ bớt mệt mỏi hơn trong nửa ngày còn lại.

Lá giầu không vừa rửa sạch vết thương, vừa kết hợp trị sai khớp.

Page 74: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 74

Chống khát do mất máu: Lá sắn dây rửa sạch, giã nát cho vào một bát nước đun sôi để nguội, thêm ít đường và vài hạt muối, uống ngày một lần.

Làm mát máu tiêu độc, chống viêm nhiễm: Lá mặt quỷ (sao vàng) 40 g, nõn dứa dại 12 g, cánh bèo cái 8 g, gừng sao cháy 4 g. Sắc uống ngày một thang.

Chữa nhiễm khuẩn quanh vết thương: Lá cúc tần 40 g, lá xạ can 20 g. Rửa sạch, giã n hỏ, đắp lên chỗ lở loét quanh vết thương.

Chữa đụng dập, bầm máu, sưng tấy đau

Rượu xoa bóp làm khí huyết lưu thông, tiêu viêm, giảm đau, giãn gân cơ: Ô đầu, huyết giác mỗi vị 40 g, nghệ già 30 g; thiên niên kiện, địa liền mỗi vị 20 g; long não 15 g; đại hồi, quế chi mỗi vị 12 g. Tán nhỏ các vị thuốc, ngâm với một lít rượu trong một tuần. Lọc bỏ bã, thêm rượu cho vừa đủ một lít. Xoa nhẹ nhàng lên chỗ bị sưng đau.

Thuốc bôi đắp làm khí huyết lưu thông, tiêu viêm, giảm đau: Bột cúc tần 800 g, bột quế chi 160 g, bột đại hoàng 80 g, sáp ong 200 g, dầu thầu dầu 2 lít. Các vị trên tán nhỏ, rây thành bột mịn, đun sôi dầu thầu dầu, cho sáp ong vào, đánh tan, rồi tắt lửa, cho bột thuốc vào đánh nhuyễn làm thành cao. Dùng đắp.

Hoặc: Ngưu tất, hồng hoa, ô đầu, bán hạ, bạch phụ tử, địa liền, thương truật, đậu khấu, mỗi vị 15 g, sáp ong 20g, dầu thầu dầu 20 0ml. Tất cả các vị sao, tán thành bột, cho vào dầu thầu dầu và sáp ong nấu thành cao. Dùng vừa xoa vừa đắp.

Thuốc uống trong làm khí huyết lưu thông, tiêu viêm: Lá móng tay, ngải cứu, huyết giác mỗi vị 12 g; tô mộc 10 g; nghệ 8 g. Sắc uống ngày một thang.

Chữa sai khớp và bong gân

Các khớp sau khi đã chỉnh hình theo phương pháp y học hiện đại, được đắp tại chỗ các vị thuốc làm lưu thông khí huyết, tiêu viêm, giảm đau:

- Cây cỏ lào, dùng lá non và cành rửa sạch, sao nóng đắp vào vết thương rồi băng chặt.

- Vòi voi (lá và hoa) 30 g, tỏi 1 củ, muối ăn 10 g. Tất cả rửa sạch, giã nát đắp vào chỗ sưng tấy, băng chặt.

- Đu đủ xanh, lá na (mãng cầu) mỗi vị 10 g, muối ăn, vôi tôi, mỗi vị 5 g. Giã nhỏ cho vào gạc đắp lên vết thương, băng lại.

- Nghệ già 20 g, lá cúc tần, lá trầu không, lá xạ can, mỗi vị 12 g. Giã nát trộn với một ít giấm, bọc gạc đắp lên nơi sưng đau, 2-3 ngày thay băng một lần.

- Lá náng rửa sạch, giã nát, chưng nóng với giấm mà chườm đắp để chữa bong gân.

- Củ nâu, cỏ nọc sởi, cỏ chó đẻ răng cưa, lượng bằng nhau, rửa sạch, giã nát mà đắp lên trị sai khớp.

- Lá cà độc dược, lá dây đau xương, rửa sạch, giã nát, chưng nóng với giấm và đắp để giảm đau.

Page 75: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 75

- Cốt toái bổ tươi, bóc bỏ hết lông tơ và lá khô, rửa sạch, giã nhỏ, dấp nước, gói vào lá chuối đã nướng cho mềm, đắp lên các chỗ đau, bó lại. Thay thuốc bó nhiều lần trong ngày, và thường đắp trong 3-7 ngày, để chữa bong gân tụ máu.

Ăn cho... IQ

Muốn có bộ não khoẻ mạnh, thông minh, trí nhớ tốt, hay thân hình khoẻ mạnh, trẻ lâu... trước tiên là do bẩm sinh. Tiếp đến, chúng còn phụ thuộc rất nhiều vào chế độ ăn uống, luyện tập đầy đủ, hợp lý.

Như vậy, khẩu phần ăn hàng ngày của bạn cũng ảnh hưởng nhiều đến cơ thể lẫn trí tuệ. Mỗi loại thức ăn có công dụng tẩm bổ riêng. Những thực phẩm quen thuộc hàng ngày lại có nhiều công dụng độc đáo, rất tốt cho cơ thể.

Để có bộ não luôn sung sức, khoẻ mạnh

Các nhà thần kinh học đã kết luận: Cái gì tốt cho tim thì sẽ tốt cho não. Não bộ chiếm khoảng 2% trọng lượng cơ thể, nhưng nó sử dụng hơn 20% thể tích ôxy. Bộ phận "ham ăn" này phụ thuộc rất nhiều vào

lượng ôxy từ tim chuyển lên. Vì thế, để não bộ khoẻ, tim phải khoẻ.

Muốn vậy, độ cholesterol trong máu phải không vượt quá mức quy định. Các loại rau xanh rất tốt cho tim mạch và não bộ vì làm giảm cholesterol trong máu. Rau xanh còn giúp cho thân hình thon thả, hệ bài tiết hoạt động tốt.

Để nhanh nhẹn trong suy nghĩ và công việc

Tay chân cử động được một phần là nhờ các tín hiệu truyền qua, truyền lại từ não bộ. Tín hiệu chạy càng nhanh, cơ thể càng nhanh nhẹn hơn. Muốn trở thành người năng động, phải tẩm bổ cho màng của tế bào não. Bởi vì nếu bộ phận này không khoẻ, các tín hiệu từ não có nguy cơ... tịt ngòi ngay bên trong. Đồng thời, tín hiệu truyền về cơ quan chỉ huy cũng sẽ bị chắn lại bên ngoài.

Màng não cần nhiều chất béo, cụ thể là omega-3 và omega-6s.Omega - 6s thường có nhiều trong dầu ăn. Hơn nữa, thói quen ăn uống của người Việt là thích những món chiên, xào, kho... nên lượng omega -6s khá đầy đủ. Ngược lại omega-3s chỉ có ở một số thực phẩm. Chúng có nhiều trong các loại cá nước lạnh, trong đó cá hồi có chứa nhiều omega -3s nhất.

Để thông minh và có một trí nhớ tốt

Cả hai điều cơ bản mà bộ não thực hiện mỗi ngày: Học và ghi nhớ. Các loại vitamin B rất cần thiết trong việc chuyển tiếp nơ-ron trong não, đồng thời tăng cường thêm khả năng ghi nhớ. Các vitamin B có nhiều trong trứng cút, gà, vịt, gan động vật và đậu nành....

Page 76: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 76

Sống chung với...mỡ

Hầu hết chúng ta đều không muốn tích luỹ nhiều mỡ trong cơ thể. Tuy nhiên, cũng giống như mọi thứ khác tồn tại trên đời, mỡ cũng có mặt trái và mặt tích cực của nó.

Dưới đây là một số thông tin thú vị về vị khách không được chào đón này.

Tế bào mỡ có thể phình to gấp 6 lần bình thường

Khi bạn hấp thụ một lượng calo lớn hơn số lượng mà cơ thể đốt cháy, các tế bào mỡ sẽ phình to lên gấp 6 lần kích cỡ bình thường, cùng lúc đó chúng sẽ sinh sôi nảy nở từ 40 tỉ tế bào lên thành 100 tỉ tế bào.

Trong cơ thể của tất cả mọi người đều chứa các tế bào mỡ, chúng được hình thành và định dạng trước khi con người sinh ra. Các tế bào

này sẽ đạt đến độ sung mãn khi con người bước vào tuổi 16, từ sau đó trở đi việc tăng hay giảm trọng lượng cơ thể mỗi người là do lối sống và gien di truyền quyết định.

Tế bào mỡ thực hiện sự tích trữ và quản lí hệ thống năng lượng trong cơ thể. Mỡ mà không được sử dụng ngay cho việc đốt cháy năng lượng sẽ được tích luỹ lại, do đó nếu như bạn ăn quá nhiều thức ăn có hàm lượng calo cao mà không hoạt động đủ để đốt cháy chúng thì các tế bào mỡ sẽ tự phình lên và sinh sôi không ngừng. Kết quả là bạn nhanh chóng bị tăng cân.

Tế bào mỡ sản sinh estrogen quá tải

Estrogen được phân loại là kích thích tố nữ vì nó tồn tại với số lượng rất ít trong cơ thể đàn ông, thêm vào đó estrogen góp phần kích thích sự tích trữ mỡ. Khi bạn tăng cân, mức estrogen cũng tăng theo, phá huỷ sự cân bằng hoocmon, gây nên đau ốm và nguy cơ mắc bệnh tim.

Mặc dù chỉ có một số lượng rất ít nhưng estrogen đóng vai trò rất quan trọng đối với cơ thể đàn ông. Nó điều chỉnh sự thôi thúc về tình dục ở mức độ khoẻ mạnh, tăng cường chức năng não bộ (đặc biệt là bộ nhớ), bảo vệ tim. Khi mức độ estrogen vượt quá mức cho phép, kích thích tố sinh dục nam giảm, đàn ông cảm thấy mệt mỏi dẫn đến suy giảm chức năng tình dục, thậm chí trong một số trường hợp nó còn làm tăng tuyến tiền liệt.

Khi giảm cân nhanh, tế bào mỡ co lại nhưng không biến mất

Việc có một 100 tỉ tế bào mỡ sau khi tăng cân có lẽ làm bạn kinh hoàng. Thông tin tốt là bạn vẫn có thể giảm trọng lượng sau khi các tế bào mỡ đã phình to và tự sinh sôi, tuy nhiên, trong thực tế, khi bạn giảm cân thì các tế bào mỡ chỉ co lại mà thôi.

Tốt nhất bạn nên cố giữ thể trạng bình thường còn hơn là tăng và giảm cân quá nhanh. Nếu như bạn có trọng lượng lí tưởng trong phần lớn cuộc đời, bạn sẽ dễ dàng duy trì trọng lượng đó hơn là những người mà các tế bào mỡ đã phình lên và đã tăng lên.

Page 77: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 77

Mô mỡ hấp dẫn các tế bào xúc tiến chứng sưng trong cơ thể

Đặt qua một bên vấn đề thẩm mỹ, sẽ rất nguy hiểm khi bạn quá khổ vì vài kg mỡ thừa có thể gây nên những biến chứng khó lường trong nội tại cơ thể.

Mô mỡ lôi cuốn các tế bào hệ miễn dịch gọi là đại thực bào.Vai trò của các đại thực bào là chống lại sự nhiễm trùng bằng cách thúc đẩy chứng sưng trong cơ thể. Nếu bạn có một vài kg mỡ thừa, cơ thể sẽ có phản ứng miễn dịch giống như là khi nó bị cúm hoặc bị tổn thương.

Các tế bào mỡ tồn tại trong các phần cơ thể khác nhau. Mỡ dạ dày làm tăng khả năng chất béo gây xơ cứng động mạch, thúc đẩy bệnh máu mỡ, cao huyết áp, và bệnh tiểu đường. Mỡ bụng phóng thích nhiều axit béo hơn mỡ ở các phần khác trong cơ thể, gây nên bệnh tiểu đường, động mạch vành, đột quỵ, và một số bệnh ung thư nào đó, hoặc chúng cũng có thể làm giảm chức nang gan. Thêm vào đó, mỡ bụng ngập sâu vào bên trong cơ thể, tương phản lại với mỡ hông và mỡ đùi vốn tồn tại ngay dưới lớp da.

Nếu bỏ qua mỡ hoàn toàn, bạn sẽ làm cơ thể chập mạch

Nếu bạn tránh không ăn một chút mỡ nào, hệ thống vận chuyển vitamin và điều chỉnh mức độ cholesterol sẽ bị rối loạn. Một số loại vitamin béo hoà tan như là A, D, E, và K giúp cho việc hấp thu canxi, sản xuất năng lượng, sản xuất hoocmon, định hình máu. Thiếu các loại vitamin này gây nên bệnh quáng gà, còi xương, thiếu máu, chảy máu bên trong.

Sống chung với mỡ

Bạn có thể sống khoẻ mạnh với mỡ và duy trì lượng nạc thích hợp trong cơ thể nếu bạn tuân theo các nguyên tắc sau.

- Sử dụng các loại chất béo có lợi cho sức khoẻ (dầu ôliu, các loại hạt, và cá), hạn chế cấc đồ rán, nướng, đồ ăn nhanh, và nước ngọt đóng hộp.

- Ăn các sản phẩm từ thịt động vật một cách điều độ

- Khi bụng bắt đầu tích luỹ mỡ, hãy đến phòng tập ngay.

Để sẹo bớt xấu

Tùy theo cơ địa mỗi người, vết sẹo để lại sau khi bị thương hay phẫu thuật có thể biến mất nhanh, không để lại dấu vết, nhưng cũng có thể lồi, lõm, thậm chí gây đau. Một số lời khuyên dưới đây có thể giúp bạn yên lòng hơn với vết sẹo.

Quan sát sự tiến triển

Sau một can thiệp phẫu thuật hay một thương tích, sẹo hình thành và thay đổi trong vòng 12 đến 18 tháng. Thoạt tiên, sẹo đỏ, hơi phồng và đau. Khoảng một tháng sau, sẹo hóa trắng. Đó là dấu hiệu tiến triển bình thường. Sẹo hóa trắng hoàn toàn sau 3 tháng, không đặt ra vấn đề gì về thẩm mỹ lẫn chức năng.

Page 78: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 78

Càng trẻ, lên sẹo càng dễ

Da của trẻ sơ sinh (cho đến một tháng tuổi) rất mịn, dễ lên sẹo, còn da của người già kém đàn hồi, không còn tác dụng co kéo ảnh hưởng đến sự lên sẹo, ít khi gây “sẹo xấu".

Sẹo nơi trẻ em, trong khoảng 18 tháng và tuổi dậy thì, cần được chăm sóc chu đáo, vì màng nước - lipide của da, vẫn còn yếu (khô), da mỏng manh, chịu ảnh hưởng của sự biến đổi quan trọng về hormone, quá trình lên sẹo khó khăn và sẹo có xu hướng phì đại. Vì vậy, nếu có thể, nên hoãn những thủ thuật gây sẹo trong lứa tuổi này.

Dễ với người này, khó ở người khác

Với hiện tượng này ta chẳng thể làm gì được, vì sẹo có sự tác động của yếu tố di truyền. Chẳng hạn da đen dễ gặp nguy cơ sẹo lồi hơn so với da trắng; da mịn lên sẹo dễ dàng hơn so với da dày.

Điều này cũng giải thích sự lên sẹo khác nhau tùy theo các phần của cơ thể. Ở mí mắt, da rất mỏng, sự lên sẹo hầu như không gặp vấn đề gì, ở phần còn lại của mặt cũng vậy. Ngược lại, da dày hơn ở lưng, sẹo lâu lành hơn. Ở một số vùng, như cánh tay, nơi có sức căng lớn do có sự hiện diện của các cơ, sự lên sẹo không dễ dàng.

Mát-xa là việc cần làm

Để tránh sẹo bị cứng, hóa xơ, hãy áp dụng kỹ thuật mát-xa với 3 ngón tay của bàn tay (trỏ, giữa, áp út) xoa nhẹ bằng những động tác vòng tròn, trên vùng lên sẹo, như để dẫn lưu.

Thực hiện mát-xa mỗi ngày, trong vòng vài phút. Ta có thể mát-xa với tinh dầu hoa hồng nguyên chất để kích hoạt sự sinh da.

Những dấu hiệu đáng lo ngại

- Sẹo nhỏ hơn, nhưng vẫn đỏ.

- Sẹo lồi: sẹo dày lên và vượt quá rìa của vết thương, như một cái mầm.

- Sẹo lõm xuống: sẹo bị teo, da ở dưới co lại. Sử dụng băng nước – keo (pansements hydro-colloides) hay màng dính sẽ giúp sẹo không to ra.

- Sẹo phì đại: sẹo vẫn nhô cao, nằm bên trong rìa vết thương. Loại sẹo này không đáng sợ bằng loại sẹo lồi vì theo thời gian, nó có thể nhỏ dần đi, còn sẹo lồi không biến mất, khó chỉnh sửa, đôi khi vẫn đau dù đã qua một thời gian dài.

Làm cách nào để sẹo nhạt đi

Có những sẹo vẫn xấu, dù sau một năm. Khó có cách để nó biến mất, tuy vậy có thể làm nó nhạt bớt để “dễ coi" hơn:

Vật lý liệu pháp, với thủy liệu pháp ở áp suất cao, thường được tiến hành tại những cơ sở trị liệu với nước khoáng nóng.

- Tiêm cortisone vào bên trong sẹo để ngăn ngừa viêm.

Page 79: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 79

- Mang plastic đúc khuôn nén để cải thiện trạng thái da, nhất là sau khi bị những vết phỏng rộng (thương thực hiện ở BV).

- Phẫu thuật để làm nhỏ bớt sẹo phì đại, hạn chế vận động của bệnh nhân, như sẹo ở cổ hay bàn tay.

Tác dụng của dứa

Ăn nhiều dứa giúp phòng ngừa bệnh sâu răng và các bệnh về nướu lợi. Theo các nhà khoa học thuộc Đại học New York (Mỹ), do dứa có chứa nhiều vitamin C nên ăn nhiều loại quả này sẽ giúp giảm nguy cơ bị viêm lợi và viêm bao răng.

Vitamin C có tác dụng tăng cường khả năng của cơ thể kháng sự xâm nhập của vi khuẩn và các chất độc hại gây bệnh sâu răng.

Các nhà khoa học cho biết nên chọn loại dứa còn tươi vì nó còn giữ nhiều vitamin. Tránh dùng nước dứa đóng hộp vì nhiều hợp chất ngừa bệnh trong loại quả này đã bị phá hủy trong quá trình chế biến.

Những nguyên tắc ngừa bệnh gan nhiễm mỡ

(Dân trí) - Có thể nói gan nhiễm mỡ là sản phẩm của nền công nghiệp fast food với chế độ ăn nhanh, không theo bất cứ thời gian nào và có quá nhiều calo, chất béo. Nếu không được điều trị mà cứ kéo dài tình trạng, người bệnh có nguy cơ cao mắc chứng xơ cứng gan.

Vậy có thể phòng được bệnh gan nhiễm mỡ hay không?

Khi hàm lượng mỡ trong gan tăng cao, vượt quá 10% trọng lượng của gan hoặc khi 50% tổ chức của gan bị mỡ hoá thì có nghĩa, bạn đã bị gan nhiễm mỡ.

Bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó, thói quen ăn uống không khoa học, ăn vặt, ăn khuya… là một trong những nguyên nhân làm rối loại hệ bài tiết, khiến người hay ăn vặt nhiều có nguy cơ bị bệnh gan nhiễm mỡ. Những người nghiện rượu, béo phì, tiểu đường, viêm gan giai đoạn cuối cũng có nguy cơ mắc bệnh gan

nhiễm mỡ.

Những triệu chứng của gan nhiễm mỡ thường không điển hình, đôi khi giống như bị viêm gan mức độ nhẹ và thường rất ít vàng da, nếu có cũng là rất ít.

Muốn phòng tránh bệnh gan nhiễm mỡ, cần tuân thủ những nguyên tắc sau:

Thói quen ăn uống không khoa học là một trong những nguyên nhân gây nên nguy cơ bị bệnh gan nhiễm mỡ.

Page 80: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 80

Ăn uống điều độ, đúng bữa, đúng giờ. Hạn chế tối đa các chất béo, mỡ động vật. Bữa ăn cần cân đối giữa rau quả và các chất đạm. Không nên ăn các thức ăn quá giàu đạm như nội tạng động vật, da gà, thịt mỡ, gạch cua, ăn quá nhiều trứng gà một ngày.

Nên đưa vào thực đơn của bạn những món luộc thay thế cho món rán, chiên mỡ, chiên bơ. Tăng cường ăn rau xanh và quả tươi. Không nên ăn nhiều thịt mà nên tăng cường ăn cá, tôm, cua, đậu…

Không nên ăn bữa tối quá muộn và nên ăn ít, trước khi đi ngủ không nên ăn nhẹ. Nếu uống sữa chỉ nên dùng các loại sữa không đường, ít chất béo, mà tốt nhất là nên ăn sữa chua.

Mỗi ngày chỉ nên ăn nhiều nhất là 5g muối.

Tập luyện thể thao hợp lý.

Bệnh nhân gout nên ăn gì?

Các chuyên gia y tế Đức cảnh báo rằng những người bị bệnh gout (bệnh thống phong) nên cẩn thận với lượng rau quả họ tiêu thụ mỗi ngày. Vì một số loại rau quả có chứa những chất làm bệnh trầm trọng hơn.

Đậu Hà Lan, cải bruxen là những loại rau bệnh nhân gout nên tránh do chứa nhiều purin. Purin khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành axít uric và hình thành các tinh thể gây đau khớp ở những bệnh nhân gout. Thịt, cá biển và rượu bia cũng chứa nhiều purin nên người bệnh cần hạn chế dùng chúng.

Thay vào đó có thể tăng cường uống sữa, ăn pho-mát vốn chứa ít purin. Ngoài ra, uống nhiều nước sẽ giúp cơ thể đào thải bớt axít uric ra ngoài.

Những bài thuốc hay làm từ cây lạc, hạt lạc

Sữa và pho mát có hiệu quả giảm đau nhiều hơn.

Page 81: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 81

(Dân trí) - Lạc không chỉ là một thực phẩm, mà nó còn là một vị thuốc quý. Cây lạc, từ lá, vỏ, hạt đến màng hạt… đều có tác dụng

chữa bệnh, từ dưỡng huyết, bổ tỳ, phổi đến chữa ho, viêm phế quản, viêm mũi…

Dưới đây xin giới thiệu một số bài thuốc từ lạc:

Chữa ho nhiều đờm: Nhân lạc 30 g, nấu chín nhừ rồi trộn lẫn 30 g mật ong, ngày ăn 2 lần sẽ khỏi.

Chữa ho lau ngày không khỏi: Nhân lạc cộng với táo tàu, mật ong, mỗi thứ lấy 30 g sắc lấy nước uống, uống 2 lần/ ngày.

Chữa ho lâu ngày, đờm ít: Nhân lạc 15 g, hạnh nhân ngọt 15 g rồi giã nát. Lấy mỗi lần 10 g trộn với một ít mật ong, hoà lẫn nước sôi rồi ăn.

Chữa viêm khí quản mạn tính: Mỗi ngày ăn 30 g lạc vào buổi sáng và buổi tối.

Trị bệnh nói khàn: Nấu 60 - 100 g lạc rồi ăn (để cả vỏ bọc ngoài nhân lạc). Ngày ăn 1 lần, nếu ăn cùng mật ong thì hiệu quả tốt hơn.

Chữa bệnh cao huyết áp:

- Nhân lạc để cả vỏ bọc rồi ngâm trong dấm, sau đó bọc kín miệng lọ. Sau một tuần bỏ lạc ngâm ra ăn, mỗi lần ăn 10 hạt, ngày ăn 2 lần.

- Lấy 125 g vỏ cứng củ lạc (có thể nghiền vụn ra), nấu lấy nước uống, mỗi lần 10 g, ngày uống 3 lần.

- Lá lạc, thân cây lạc non mỗi thứ 30 g, sắc lấy nước uống, ngày 1 thang.

Chữa bệnh thiếu máu:

- Nhân lạc 100 g, táo tầu, đường đỏ mỗi thứ 50 g, nấu nhừ lên, ngày ăn 1 lần.

- Nhân lạc, đậu đỏ, đậu xanh, mỗi thứ 30 g; đường đỏ, đường trắng, dường phèn mỗi thứ 10 g rồi nấu nhừ lên, ngày ăn 1 lần.

- Nhân lạc, hạt sen đã bỏ vỏ và tâm sen mỗi thứ 30 g; cẩu khởi 15 g; táo tầu 9 quả, một ít đường đỏ rồi cho 300ml nước vào nấu cách thuỷ cho nhừ, ngày ăn 1 - 2 lần.

Chữa loét dạ dày và hành tá tràng: Lạc nhân 100 g nấu lẫn với thịt lợn hoặc trứng gà để ăn. Cũng có thể uống 2 thìa dầu lạc đã nấu vào buổi sáng, sau nửa gìơ thì bắt đầu ăn sáng. Dùng như vậy trong 1 - 2 tuần liên tục là thấy có kết quả.

Chữa đi tiểu ra máu do vận động nhiều:

- Lạc nhân, hạt sen đã bỏ vỏ cứng và tâm sen mỗi thứ 30 g. Nấu sôi xong cho lửa nhỏ hầm thật nhừ, sau đó cho 1 thìa đường vào đun tiếp, một lúc sau đem ăn, 2 ngày ăn một lần.

- Vỏ bọc ngoài nhân lạc khoảng ½ chén nhỏ, đem rang khô rồi nghiền vụn, hoà nước uống mỗi ngày 1 - 2 lần.

Chữa viêm mũi: Lạc nhân 30 g nấu chín, cho thêm ít đường phèn rồi ăn hết trong ngày.

Chữa đau khớp: Rễ cây lạc 60 g, nấu với một ít thịt lợn nạc thật nhừ rồi ăn.

Page 82: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 82

Chữa di tinh: Vỏ bọc ngoài nhân lạc 6 g, nấu lấy nước uống mỗi ngày 2 lần.

Bí quyết nạp Vitamin cho cơ thể

Thời buổi công nghiệp với những bữa "cơm hàng cháo chợ" đã làm cơ thể thiếu trầm trọng một loại thực phẩm cung cấp lượng lớn vitamin cho cơ thể. Với một kế hoạch nhỏ, bạn sẽ bổ sung vừa nhanh và ngon chế độ ăn uống cho các thành viên trong gia đình mà lại đảm bảo đạt đủ chuẩn 5 phần rau quả xanh/ngày.

Luôn dự trữ trong nhà

Mua trái cây và rau quả dự trữ sẵn trong tủ lạnh cho đến khi bạn đi mua lần kế tiếp. Nếu bạn thích rau thật tươi, hãy dành ít thời gian "ghé ngang" cửa hàng rau quả tươi trên đường đi tập thể dục mỗi sáng hay đi làm về mỗi chiều.

Đa dạng các loại rau

Rau quả nên chọn đa dạng các màu: Cà chua, súp lơ, hành tây, bí ngô, cà rốt, cải tím... Những màu sắc khác nhau này cung cấp những chất dinh dưỡng khác nhau.

Ăn vặt bằng trái cây và rau củ

Món ăn vặt là những món ăn vui và mất rất ít thời gian để chuẩn bị. Khi "buồn miệng" thay vì ăn kẹo, bánh ngọt bạn hãy ăn cà rốt con, cà chua nhỏ, múi bưởi, miếng táo. Chuẩn bị trước những thứ bạn thích ăn và cho vào cáo bao nilông nhỏ và cho vào tủ lạnh giữ cho tươi và ngon.

Hai vẫn tốt hơn một

Có nghĩa là hãy chuẩn bị hai loại rau củ trong bữa cơm chiều như đậu xào cà rốt, cà chua và đậu cô ve luộc, món salad trộn gồm cà chua, dưa leo, ớt xanh, xà lách, trứng, chanh. Tuỳ theo sở thích và lựa chọn, bạn có thể kết hợp nhiều loại với nhau.

Hỗn hợp

Có thể gọi là món ăn "tả pí lù": Cho một ít cà rốt và ớt xanh vào gạo nấu cơm, nấu cháo với rau, củ, thêm rau cải xà lách và bánh mì, hành hay tỏi ngâm vào tô phở, hủ tiếu.

Thay đổi cách chăm sóc da theo độ tuổi

Page 83: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 83

Cũng như nhiều bộ phận khác trên cơ thể, da bạn sẽ bớt khỏe và đẹp khi tuổi tăng dần. Việc chăm sóc da không giúp bạn mãi mãi ở thời thanh xuân, nhưng sẽ hạn chế tối đa sự lão hóa để bạn vẫn đẹp và trẻ hơn so với tuổi.

Độ tuổi 20

Cẩn thận với ánh nắng mặt trời: Ở tuổi này, bạn gái thường ít lo về nếp nhăn hay tàn nhang, vết nám, nhưng hãy cẩn thận vì ánh nắng mặt trời tác động lên da nhanh hơn là bạn tưởng. Mỗi ngày, nên dùng kem chống nắng SPF 15; nếu không, các mỹ phẩm hằng ngày cũng nên có chất chống nắng

Kem trị mụn: Đừng tưởng ở tuổi này bạn đã hết bị mụn. Dùng lotion có chứa salicylic acid 1 lần/ngày sẽ giúp diệt sạch các mụn nhọt và mụn đầu đen. Nếu sợ dị ứng, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước.

AHA: Để tránh bị lão hóa da quá nhanh, nên thử dùng những sản phẩm có chứa AHA. Có thể dưỡng da mặt bằng lotion có AHA mỗi đêm.

Độ tuổi 30

Dùng kem chuyên trị cho mắt: Đây là độ tuổi bạn gái có những nếp nhăn đầu tiên quanh vùng da ở mắt. Dùng kem dịu nhẹ chuyên ngừa nếp nhăn cho mắt nếu da bạn thuộc loại khô hoặc gel mát nếu bạn có da dầu.

Thử sản phẩm có retinol: Các sản phẩm chứa retinol giúp giảm thiểu sự hình thành nếp nhăn lớn trên da và đẩy mạnh sự sản xuất collagen sâu trong da. Hãy đến bác sĩ để tìm hiểu thêm những sản phẩm này.

Khám da liễu: Mỗi năm bạn gái nên đến bác sĩ nhờ khám da một lần để có thể phát hiện kịp thời những bệnh về da và kiểm tra tình trạng da.

Và đừng quên kem chống nắng!

Độ tuổi 40 và 50

Dùng kem chuyên dùng hơn cho mắt: Theo tự nhiên, vùng da quanh mắt sẽ khô hơn phần da còn lại trên mặt bạn. Độ tuổi này, khô da quanh mắt còn kèm theo nhiều nếp nhăn. Tốt nhất là dùng kem chuyên dùng hơn loại kem bạn đã chọn ở tuổi 30.

Dùng sản phẩm retinoids có kiểm soát: Da ở tuổi này sẽ cần sản phẩm có chứa retinoids mạnh hơn để xóa đi nếp nhăn. Retinoids sẽ giúp giảm độ sâu của nếp nhăn và giúp sản xuất chất collagen trong da, khiến nếp nhăn chậm hình thành. Ngoài ra, retinoids còn làm mất đi tế bào chết. Một công cụ hữu hiệu cho làn da lớn tuổi.

Làm da sáng hơn với hydroquinone: Nếu da bạn bị đốm đen, hãy thử sản phẩm có chứa thành phần hydroquinone, làm mờ dần những đốm này, giúp da sáng hơn. Thoa sản phẩm đều khắp mặt chứ không chỉ trên những vết đen đó vì nếu bạn chỉ thoa lên đốm đen, kết quả bạn

Bảo vệ da ngay từ khi còn trẻ là điều cần thiết.

Page 84: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 84

sẽ có làn da sáng lỗ chỗ. Tuy nhiên, để bảo đảm an toàn cho da, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ về các sản phẩm này.

Bảo vệ đôi môi không nứt nẻ

Môi nứt nẻ đặc biệt hay gặp khi thời tiết hanh khô. Những vùng da xung quanh môi xuất hiện các vết đỏ. Bạn cần thực hiện những điều sau để bảo vệ đôi môi của bạn:

Không liếm môi: Liếm môi nghĩa là làm cho môi nhiều lần tiếp xúc với nước, sẽ làm mất lớp ẩm trên môi, khiến cho môi càng khô hơn.

Hãy dùng dầu bôi làm ẩm: Trên thị trường hiện có nhiều loại dầu dùng riêng cho môi. Bạn chỉ cần bôi lên môi một lớp dầu bảo vệ sẽ giữ được độ ẩm, môi sẽ mềm, chống nứt nẻ do bị khô.

Dùng son môi: Dùng son môi có chất lượng tốt thì ngoài việc làm đẹp nó còn có tác dụng chống khô môi do tác hại của ánh nắng mặt trời.

Tránh ánh nắng mặt trời: Vì vùng da môi không chứa chất melanin (hắc tố) nên ánh nắng mặt trời có thể gây bỏng môi. Khi ra ngoài trời nắng nóng, bạn nên bôi son hay dầu.

Kiểm tra kem đánh răng: Một số sản phẩm vệ sinh răng miệng có thể gây dị ứng cho môi như gây đỏ, rộp da môi. Vì vậy, bạn cần lưu ý đến kem đánh răng và nước súc miệng là những thứ mà chúng ta dùng hằng ngày.

Lưu ý đến một số thức ăn có thể gây khô, nứt môi như tiêu, rượu, ớt...

Một số nguyên tắc ăn uống để giữ gìn sức khỏe

Đông y cho rằng, nên ăn nhiều vào ban ngày vì lúc này khí dương thịnh, cơ thể hoạt động nhiều. Buổi chiều tối là lúc dương suy, ăn ít thì tốt hơn.

Hằng ngày, nên ăn uống vào những giờ nhất định để tiến trình tiêu hóa và hấp thu của tỳ vị được diễn ra bình thường.

Việc ăn uống cần đảm bảo điều độ. Nếu ăn cùng lúc một lượng thực phẩm lớn, tỳ vị sẽ phải làm việc nhiều, dễ bị tổn thương. Ngược lại, việc ăn uống quá ít cũng làm cơ thể suy yếu do không được cung cấp đủ những chất dinh dưỡng cần thiết.

Sau đây là một số nguyên tắc ăn uống mà bạn có thể tham khảo:

1. Điều hòa ngũ vị: Đông y cho rằng, mỗi vị tác động lên cơ thể theo một cách riêng:

- Chua (ô mai, thạch lựu): hạn chế bài tiết mồ hôi, nước tiểu.

- Cay (gừng, hành, tỏi, ớt): hành khí, hoạt huyết, phát tán.

Người thể chất âm hư nên ăn nhiều rau củ quả - (Ảnh: Netmode).

Page 85: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 85

- Ngọt (mật ong, các loại gạo, mì): bồi bổ cơ thể.

- Đắng (trần bì, mướp đắng): giải độc, thanh nhiệt, lương huyết, giáng khí.

- Mặn (muối, rong biển): chống táo bón, nhuận tràng, bồi bổ âm huyết.

Nếu điều phối hợp lý các vị trên, thức ăn sẽ thơm ngon, bổ dưỡng, giúp cân bằng sức khỏe. Việc quá thiên về một vị nào đó sẽ gây bất lợi cho ngũ tạng.

2. Phối hợp thức ăn hợp lý:

- Dùng một loại thực phẩm phụ để làm tăng tác dụng của thực phẩm chính.

- Kết hợp các thực phẩm sao cho chúng tăng cường được hiệu quả của nhau.

- Kết hợp các thực phẩm sao cho loại này có thể hạn chế tác hại của loại kia.

- Không dùng chung 2 loại thực phẩm kỵ nhau.

3. Phối hợp hàn nhiệt:

Phối hợp hàn nhiệt là một cách điều hòa âm dương trong chế biến thức ăn. Đối với thực phẩm có vị cay nóng nên thêm cải xanh, cải trắng, măng non… để dưỡng âm. Còn với những thức ăn có tính hàn như thịt vịt, thịt gà, nên thêm vị cay nóng như tỏi, hồi, tiêu, gừng.

Ngoài ra, những người có thể chất suy nhược, âm hư nên dùng các thực phẩm có tính bổ âm như như vừng, mật ong, sữa, rau xanh, trái cay, đậu phụ, cá… Người thể chất dương hư nên dùng nhiều thực phẩm có tính bổ dương như thịt dê, hươu, nai…

4. Ăn uống theo khí hậu thời tiết:

Mùa xuân, dương khí thịnh, khí dương của cơ thể cũng tăng lên. Lúc này, nên dùng thêm những thực phẩm trợ dương như hành, rau thơm, cháo…. Nên hạn chế ăn chất béo, giảm vị chua, tăng vị ngọt để dưỡng tỳ khí.

Mùa hè nắng nóng, mưa nhiều, khí nóng dễ xâm nhập cơ thể gây chán ăn, năng lực tiêu hóa giảm. Để khí dương không bị tổn thương, nên dùng các thức ăn có vị chua, ngọt vừa phải như đậu xanh, dưa hấu, ô mai…; không nên ăn các món có nhiều dầu mỡ, hạn chế vị cay, ngọt. Không dùng quá nhiều đồ lạnh, nước đá vì chúng sẽ khiến bụng bị hàn, gây đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy…

Vào mùa đông, thời tiết lạnh, cần ăn nhiều chất đạm. Khi chế biến, nên dùng thêm gia vị cay nóng như ớt, tiêu, gừng tỏi. Tối kỵ các thực phẩm đông lạnh, cứng bởi chúng thuộc âm, dễ gây tổn thương đến khí dương của tỳ vị. Tuy nhiên, cũng không nên ăn quá nhiều thức ăn để tránh hiện tượng khí dương uất kết, hóa nhiệt.

Lợi ích của việc súc miệng

Page 86: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 86

Các nhà khoa học thuộc Đại học Kyoto (Nhật) phát hiện súc miệng bằng nước hằng ngày có thể ngăn ngừa 36% nguy cơ bị bệnh cảm lạnh, viêm họng, nhiễm trùng xoang và viêm phổi.

Trong số 387 người tình nguyện tham gia cuộc nghiên cứu, 1/3 được yêu cầu súc miệng bằng nước 3 lần/ngày, 1/3 súc miệng bằng nước chứa iodine còn 1/3 còn lại không súc miệng.

Kết quả cho thấy, nếu so sánh với những người không súc miệng hoặc dùng idone, những người súc miệng bằng nước ít bị cảm hơn.

Sự thật về xà bông kháng khuẩn

Các nghiên cứu mới đây cho thấy xà bông kháng khuẩn không hiệu quả hơn xà bông thường trong việc ngăn ngừa vi trùng, thậm chí còn góp phần làm gia tăng khả năng đề kháng của vi khuẩn.

Một nhóm cố vấn của Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) mới đây cho biết rửa tay bằng xà bông kháng khuẩn không hiệu quả hơn xà bông thường và cảnh báo các nhà sản xuất cần đưa ra bằng chứng khoa học để chứng minh sản phẩm của mình có thể loại trừ 99% vi trùng với các thành phần hóa chất nhân tạo.

Các chuyên gia thuộc nhóm cố vấn này cũng lưu ý việc sử dụng xà bông kháng khuẩn có thể góp phần làm gia tăng khả năng đề kháng của vi khuẩn.

Sử dụng xà bông kháng khuẩn quá mức cũng đang khiến các bác sĩ và các chuyên gia lo ngại. Họ ví sự lạm dụng này cũng tương tự như việc lạm dụng thuốc kháng sinh. FDA có thể sẽ thực hiện việc sắp xếp lại, thay đổi nhãn hiệu sản phẩm xà bông kháng khuẩn và hạn chế đưa ra thị trường, thậm chí là dẹp luôn sản phẩm này khỏi thị trường.

Tự giải độc cho cơ thể

Page 87: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 87

Chất độc "lưu trú" khắp mọi nơi, trong không khí, trong thức ăn, nước uống. Có những chất độc do tự ta chuốc lấy như hút thuốc lá, uống rượu, một số khác sản sinh trong chính cơ thể khi phản ứng lại với stress, những lo toan đời thường. Chúng tấn công chúng ta mọi lúc mọi nơi.

Dấu hiệu trong người có độc

- Mệt mỏi, mệt đến nỗi chúng ta có thể ngủ bất cứ nơi đâu trên bàn làm việc hay trên xe buýt.

- Táo bón mặc dù ăn uống hợp lý, giàu chất xơ.

- Đầy bụng khó tiêu.

- Da trở nên xấu, xanh tái, xỉn màu, nổi mụn, phát ban.

- Đau đầu, khó tập trung.

- Đau mỏi cơ.

- Tuỳ người sẽ có những triệu chứng có độc khác nhau. Có người bị táo bón, nhưng có người lại bị đầy hơi, khó tiêu.

Giải độc

Chương trình giải độc rất đơn giản thông qua chế độ ăn uống, thay đổi lối sống cũng như sử dụng một số liệu pháp tự nhiên hay bổ sung.

- Chế độ dinh dưỡng đầy đủ, đa dạng.

- Tiêu thụ các loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng càng nhiều càng tốt.

- Các chất xơ như trái cây, rau củ, các loại đậu và ngũ cốc. Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong quá trình giải độc vì chúng giúp ruột nhuận tràng tống chất độc ra ngoài.

- Thực phẩm có nguồn gốc tự nhiên, từ thực vật.

- Hạn chế thực phẩm có nguồn gốc động vật, hạn chế chất béo.

- Tránh dùng nhiều caffein (có trong cà phê, trà, chocolate và cola).

- Tránh sử dụng các chất gây nghiện, chất bảo quản và các loại thức ăn đã chế biến sẵn.

- Uống nước lọc và trà thảo mộc.

Ăn chay là cách nhanh nhất loại bỏ chất độc. Tuy nhiên, phải có hướng dẫn và theo dỗi của bác sĩ để tránh trường hợp thiếu chất trầm trọng.

Nghỉ ngơi và vận động hợp lý. Cần phối hợp nhịp nhàng, cân đối hợp lý giữa thời gian nghỉ ngơi và vận động. Không cố gắng tập luyện quá sức, cũng không lười nhác ngồi yên một chỗ.

Bổ sung vitamin và khoáng chất. Các vitamin và khoáng chất rất quan trọng để giúp cơ thể loại bỏ các chất độc, đồng thời hỗ trợ gan thực hiện chức năng giải độc tố. Các loại vitamin và

Page 88: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 88

khoáng chất hỗ trợ cơ chế giải độc của gan như vitamin nhóm B, các chất chống oxy hoá và một số thảo dược.

Ung thư dạ dày do đâu?

(Dân trí) - Ung thư dạ dày là một trong những bệnh ác tính khá phổ biến. Năm 2004, tại bệnh viện K có tới hơn 1500 ca ung thư dạ dày. Nếu không được phát hiện, điều trị sớm, người bệnh có thể sẽ bị cắt bỏ cả dạ dày.

Theo bác sĩ Nguyễn Hoài Nga, phòng chỉ đạo tuyến bệnh viện K

Nguyên nhân gây ung thư dạ dày:

Ung thư dạ dày là một bệnh ác tính khá phổ biến, nhưng lại rất khó để chẩn đoán sớm. Ung thư dạ dày thường gặp ở lứa tuổi 50 - 60 và nam bị nhiều hơn nữ.

Những người có nhóm máu A tỷ lệ bị ung thư dạ dày cao hơn những người có nhóm máu khác. Người bị viêm dạ dày thể teo thì khả năng bị ung thư dạ dày từ 6 - 12%.

Ung thư dạ dày cũng mang yếu tố di truyền, điều này thể hiện, nếu trong nhà có người bị ung thư dạ dày thì tỷ lệ con, cháu bị cao hơn gấp 4 lần so với những người khác. Ngoài ra chế độ ăn uống cũng là một trong những nguyên nhân gây nguy cơ ung thư dạ dày: ăn các thức ăn xào, rán, nướng chả, hun khói…

Triệu chứng của ung thư dạ dày:

Các triệu chứng của ung thư dạ dày thường rất mơ hồ và không rõ ràng nên việc chẩn đoán sớm là rất khó. Nhưng mọi người cũng có thể căn cứ vào một số biểu hiện dưới đây để xác định mình có bị ung thư dạ dày hay không:

- Bị viêm dạ dày mãn tính, đặc biệt ở thể teo

- Người bệnh cảm thấy là chán ăn, đầy bụng. Sau khi ăn xong thì thấy khó tiêu, có thể kèm theo khó chịu, đau âm ỉ, chướng bụng, ợ hơi, buồn nôn.

- Cảm thấy người gầy, sút cân, cơ thể bị suy nhược.

- Có các biểu hiện: sốt dai dẳng không tìm được nguyên nhân. Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến thiếu máu.

- Có những trường hợp là ỉa phân đen mà không rõ lý do.

- Nếu ung thư dạ dày đã ở giai đoạn muộn thì ngay bản thân người bệnh có thể sờ thấy khối u ở vùng thượng vị. Khối u thường rắn chắc, nổi rõ sau khi ăn và ít di động. Người bệnh sẽ thấy rất đau đớn, khi ăn vào bệnh nhân nôn rất nhiều và thể trạng suy sụp nhanh.

Điều trị ung thư dạ dày như thế nào?

Ăn nhiều đồ nướng là một trong những nguyên nhân gây nguy cơ ung thư dạ dày.

Page 89: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 89

Ung thư dạ dày có thẻ được điều trị bằng các phương pháp: phẫu thuật, hoá trị liệu và tia xạ.

Phẫu thuật: Là phương pháp điều trị đầu tiên và chủ yếu đối với những người ung thư dạ dày giai đoạn sớm. Phẫu thuật có thể cắt bỏ một phần, 2/3, 2/4, 4/5, thậm chí cắt toàn bộ dạ dày. Sau 5 ngày bệnh nhân đã có thể ăn uống trở lại và chỉ khoảng sau 10 - 14 ngày là có thể ra viện.

Hoá chất trị liệu: Đây là phương pháp điều trị bằng các thuốc chống ung thư đặc biệt. Các thuốc này thường được dùng phối hợp với nhau trong một tuần, sau đó nghỉ thuốc từ 2 - 3 tuần rồi lại dùng tiếp. Nếu ở giai đoạn sớm, hoá trị liệu có thể hỗ trợ cho phẫu thuật và tia xạ để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại tỏng cơ thể để tránh tái phát ung thư dạ dày sau này.

Điều trị bằng tia xạ: Dùng các tia phóng xạ để diệt các tế bào ung thư. Sau phẫu thuật, có thể dùng tia xạ tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại. Điều trị bằng tia xạ còn có thể dùng cùng với các hoá chất trị liệu để làm nhỏ khối u và làm giảm các triệu chứng.

Ăn nhiều cà rốt giúp sống thọ

Một chế độ ăn gồm nhiều cà rốt và hoa quả có màu sáng sẽ giúp kéo dài cuộc sống của bạn.

Các nhà khoa học thuộc Trung tâm Y tế và dinh dưỡng Hà Lan đã rút ra kết luận trên sau khi nghiên cứu ở 1.168 người tuổi từ 70-75 trong một thập niên.

Qua xét nghiệm máu của những người này cơ thể họ có lượng lớn carotene và alpha-tocopherol (một dạng vitamin E ). Đây là hai loại chất dinh dưỡng có hoạt tính chống oxy hóa rất cao, giúp cơ thể kháng nhiều bệnh tật, nhất là bệnh tim và ung thư.

Page 90: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 90

Có nên dùng nghệ và mật ong khi đang uống thuốc dạ dày?

(Dân trí) - Tôi hay bị đau vùng thượng vị. Bác sĩ bảo tôi bị viêm dạ dày cấp tính và phải dùng thuốc. Nhưng nhiều người khuyên tôi không cần uống thuốc mà chỉ cần ăn nghệ và mật ong là có thể khỏi bệnh. Điều đó có đúng không?

Bác sĩ, thạc sĩ Nguyễn Quang Duật - khoa Tiêu hoá Viện 103 trả lời: Khi bị viêm dạ dày, bác sĩ chỉ định dùng thuốc là một việc làm đúng. Dù nghệ và mật ong là hai đồ ăn rất tốt cho dạ dày, nhưng nó chỉ có tác dụng khi bị viêm ở mức độ nhẹ, còn nếu đã viêm đến mức độ loét, trợt thì việc dùng thuốc tây điều trị là rất quan trọng. Lúc này, nghệ và mật ong chỉ có tác dụng hỗ trợ trong điều trị.

Nghệ và mật ong là bài thuốc y học cổ truyền rất tốt, bởi nghệ có tác dụng làm lành các vết loét, trợt còn mật ong thì có tác dụng chống viêm. Chỉ khi điều trị hết lộ trình thuốc của bác sĩ, bạn mới nên dùng nghệ và mật ong. Cần nhớ không nên dùng lẫn nghệ và mật ong trong quá trình điều trị bằng thuốc tây.

Ngoài uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, bạn nên tránh ăn uống các chất kích thích như rượu bia, cà phê, trà đặc, thức ăn chua cay, ăn đồ quá lạnh, quá nóng… và nên giữ một tinh thần lạc quan, vui vẻ.

Các bài thuốc từ mía

Theo Tuệ Tĩnh, uống nước mía pha nước gừng trị nôn khát rất hiệu nghiệm. Người ta còn dùng vỏ mía sắc cùng cam thảo lấy nước tắm cho người bị sởi. Lấy vỏ mía tím đốt thành tro, nghiền bột để trộn với dầu vừng rồi dùng hỗn hợp này bôi lên nơi sởi mọc, hay các vết loét, viêm tại khoang miệng…

Một số phương thuốc chữa bệnh từ mía:

Trị ho do nhiệt

Nước mía 1,5 lít, hạt cao lương xanh 4 thìa canh, nấu thành cháo. Mỗi ngày ăn, uống hai lần, có tác dụng nhuận tim phổi dùng trị ho do hư nhiệt, miệng khô, nhỏ dãi.

Chữa nhiệt miệng, khó tiểu tiện

Mía róc bỏ vỏ, nhai nuốt nước, nếu đau miệng dùng ép lấy nước uống. Mỗi ngày dùng nước mía uống 1-3 lần còn trị được khát do nhiệt.

Khi dạ dày bị viêm thì nghệ và mật ong chỉ có tác dụng hỗ trợ trong điều trị.

Page 91: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 91

Nôn ọe ở phụ nữ có thai, mồ hôi trộm

Dùng nửa cốc đến 1 cốc nước mía, thêm nước gừng độ 2 đến 5 giọt, hòa đều uống một lần. Ngày 2-3 lần sẽ hiệu quả.

Page 92: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 92

Làm tiêu đờm, trị ho nhiệt, khô miệng

Lấy 50 g nước mía hòa vào một lượng nước vừa đủ để nấu từ 60-100 g gạo tẻ thành cháo, sau đó dùng uống có lợi cho tim phổi và chữa được bệnh trên.

Chữa viêm họng mãn tính

Dùng một lượng nước mía vừa đủ cho mã thầy đã thái nhỏ, một ít rễ cỏ tranh, thêm nước sắc lấy nước uống thay trà hàng ngày. Uống liên tục 10-15 ngày sẽ hiệu quả.

Chữa băng huyết khi sinh

Lấy 45 cm ngọn mía, rửa sạch, thái nhỏ cùng cho vào 60 g táo đen, đổ thêm nước, đun nóng lấy nước uống thay trà trong ngày. Ngoài tác dụng chữa băng huyết khi sinh, còn trị được chứng khô miệng.

Chữa đi ngoài phân khô

Dùng một cốc nước mía vỏ xanh hòa lẫn vào 1 cốc mật ong, ngày uống hai lần vào lúc sáng (bụng đói) và tối. Vài ngày sẽ hiệu nghiệm.

Chữa tiểu dắt

Róc mía nhai nuốt nước hoặc ép lấy nước uống, ngày 3 lần mỗi lần uống 1-2 cốc nước mía (lưu ý không pha lẫn thứ gì hay bỏ nước đá vào).

Chữa chứng nôn mửa liên tục

Khi thấy xuất hiện tình trạng sáng ăn chiều nôn hay chiều ăn sáng nôn, nhưng không phải là tắc ruột hay hẹp môn vị hoặc một số cấp cứu ngoại khoa khác thì hãy dùng phương này. Lấy 3,5 kg nước mía và một lít nước gừng tươi, hai vị này hòa lẫn nhau rồi chia 3 phần bằng nhau uống mỗi lần 1 phần.

Trị đau nhiệt trong dạ dày

Mía 500 g, hạt cao lương 30 g, ép mía lấy nước cho vào hạt cao lương để nấu thành cháo ăn với cơm sẽ tác dụng.

Nôn nghén do gan, dạ dày không điều hòa

Mỗi lần dùng 1 cốc nước mía hòa lẫn 1 thìa cà phê nước gừng hâm nóng sẽ có tác dụng.

Lưu ý: Do mía có tính hàn nên những người đau bụng hay tỳ vị hư hàn không nên dùng. Không nên ăn mía nhai cả vỏ hoặc không rửa vì ở vỏ mía bám rất nhiều trứng giun và vi khuẩn.

Page 93: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 93

Ăn hay không ăn?

Phụ nữ thường có xu hướng thích chọn những loại thực phẩm dinh dưỡng cao. Thế nhưng, không ít trường hợp họ lại nói “không” với thịt, bơ, sữa và phó mát..., vì cho rằng những loại thực phẩm này không tốt cho sức khỏe.

Tuy nhiên, đừng vì thế quá khắt khe với chính mình. Hãy xem lại những nguồn dinh dưỡng quý, không độc mà bạn đã từ bỏ. Có lẽ đây là lúc bạn nên thay đổi quan điểm của mình về vấn đề này?

Phó mát

Nhiều người e ngại với loại thực phẩm này, vì nó luôn chứa hàm lượng chất béo rất cao. Nhưng bạn đừng quên rằng phó mát lại là một nguồn can-xi và a-xít amin quý giá. Loại a-xít linolic trong phó mát đặc biệt rất tốt cho sức khỏe, rất hữu ích cho các cơ quan trong việc kháng ung thư, bệnh tim mạch và tiểu đường.

Phó mát có tác dụng chống lại sự tích lũy chất béo ở các mô cơ, giúp bạn thon thả hơn. Hãy bảo đảm rằng thực đơn của bạn luôn có đủ các

dạng phó mát khác nhau, từ phó mát sữa dê cho đến phó mát Feta, Stilton xanh và Parmesan...

Sô-cô-la

Nếu ai đó bảo rằng sô-cô-la làm nổi mụn hay gây chứng đau nửa đầu, bạn đừng vội tin mà hãy hiểu ngược lại. Thực ra sô-cô-la chứa nhiều chất chống ô-xy hóa có tác dụng ức chế, làm chậm lại tiến trình lão hóa, ngăn ngừa ung thư và các chứng bệnh về tim mạch.

Sô-cô-la cũng giúp cải thiện tình trạng tính khí thất thường, do nó có tính năng ức chế điều tiết loại nội tiết tố serotonin, một dạng hormone gây trầm cảm. Sô-cô-la thực sự là nguồn thực phẩm bổ dưỡng, nhất là loại sô-cô-la đen và trắng, vì chúng thường được chế biến tinh khiết hơn và ít bổ sung các chất phụ gia hay hương liệu tổng hợp, đặc biệt loại sô-cô-la đen chứa chất béo thực vật lấy từ cacao.

Thịt (đỏ)

Thực ra thịt đỏ (bò, trâu, heo...) là nguồn protein và dưỡng chất tuyệt vời, chứa nhiều kẽm, sắt và vitamin B12... vốn cực kỳ quan trọng đối với phụ nữ. Loại thịt bê chất lượng cao (đùi, mông, thăn...) luôn chứa lượng chất béo thấp nhất, rất tốt cho mọi người. Một miếng thịt vai hay cổ chế biến với rau xanh vừa ngon và bổ dưỡng, rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, không nên chọn loại thịt sườn, vì chúng thường nhiều mỡ.

Sữa

Nhìn chung, người lớn thường ít khi uống sữa và họ thường né tránh loại thực phẩm này. Sữa là nguồn can-xi cao nhất, đặc biệt rất tốt cho phụ nữ. Việc uống sữa thường xuyên sẽ giúp ngăn ngừa được chứng loãng xương, bình ổn huyết áp và thậm chí còn giúp chống béo phì.

Sô-cô-la giúp làm chậm lại tiến trình lão hóa, ngăn ngừa ung thư và các chứng bệnh về tim mạch.

Page 94: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 94

Hãy chọn loại sữa không béo. Hoặc có thể giảm lượng béo trong sữa từ 3,%5 đến 0,5% theo tiêu chuẩn ghi sẵn trên bao bì.

Cà phê

Các nghiên cứu khoa học mới đây phát hiện hoàn toàn không có mối liên hệ nguy cơ nào giữa cà phê với chứng bệnh gọi là “bệnh cà phê”. Ngược lại, chất caffeine trong cà phê giúp giảm các triệu chứng dị ứng, cải thiện khả năng tập trung và kích thích tinh thần, tạo sự tỉnh táo. Tất nhiên, mọi thứ đều tốt với sự điều độ và chừng mực. Cà phê cũng không là ngoại lệ!

Trứng

Một số phụ nữ có xu hướng ngại ăn trứng hay loại bỏ khỏi các khẩu phần hằng ngày vì e rằng loại thực phẩm này sẽ làm tăng cholesterol. Thế nhưng, thực tế thì không có bằng chứng nguy cơ nào được cảnh báo khi tiêu thụ loại thực phẩm này.

Các chất béo không bão hòa (chưa no) trong trứng rất quan trọng cho cơ tim và thành động mạch. Trứng cũng chứa nhiều calorie và lutein rất cần cho thị lực. Bạn có thể ăn trứng luộc mà không lo sợ gì về sức khỏe. Món trứng tráng (omelet) có thể không nguy hiểm, nhưng cũng đừng ăn thường xuyên. Hãy ăn trứng chế biến với rau bina (vì rau bina chứa nhiều lutein) và uống sữa trứng hằng ngày!

Đậu và các loại quả hạch

Các loại hạt luôn là nguồn calorie rất cao, đó là nguyên nhân để bạn không nên ăn quá nhiều. Tuy nhiên, bạn cũng nên biết thưởng thức trong giới hạn, vì chúng còn là nguồn vitamin E tự nhiên, rất tốt trong việc ức chế tiến trình lão hóa cơ thể. Hầu hết các loại đậu và quả hạch chứa các loại chất béo khác nhau, tất cả đều rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt có tác dụng tích cực cho tim mạch.

Đồ uống có cồn

Các nghiên cứu mới đây phát hiện một cốc rượu đỏ (hoặc trắng) mỗi ngày thực ra rất tốt cho cơ thể. Một ly rượu, bia trong bữa ăn sẽ giúp bạn tránh được nguy cơ thiếu máu cục bộ và kích thích tiêu hóa dễ dàng hơn.

Lợi ích và tác hại của cà phê

Page 95: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 95

Cafein chứa trong cà phê có tác dụng trên hệ thần kinh trung ương và cả hoạt động của hệ thống tim mạch. Vì vậy, có một số

người khi uống cà phê sẽ bị tim đập nhanh, nhức đầu, run tay, cảm thấy bất an.

Lợi ích

Cafein là chất có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương, làm cho tỉnh táo, kích thích khả năng làm việc, đặc biệt làm việc bằng trí óc, tăng cường hoạt động cơ. Vì vậy, sau khi uống một ly cà phê vào buổi sáng, bạn sẽ cảm thấy phấn chấn bắt tay vào công việc. Cũng như để đối phó với cơn buồn ngủ khi làm việc đêm, một ly cà phê đen đậm được xem là biện pháp hiệu quả.

Các loại nước giải khát khác như nước giải khát có ga (coca-cola, nước tăng lực) đều có chứa cafein. Cafein còn được dùng làm thuốc: nhiều thuốc trị cảm, đau nhức nhằm tăng cường tác dụng giảm đau của paracetamol, aspirin hoặc làm giảm tác dụng phụ gây buồn ngủ của thuốc trị dị ứng.

Ngoài ra, cà phê còn được xem là thức uống có giá trị dinh dưỡng vì chỉ cà phê đen không thôi đã chứa 12% lipid (chất béo), 12% protid (chất đạm), 4% chất khoáng, nhiều nhất là kali và magiê.

Page 96: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 96

Tác hại

Cafein trong cà phê có tác dụng trên hệ thần kinh trung ương và cả hoạt động của hệ thống tim mạch. Những người bị rối loạn tim mạch hoặc không dung nạp cafein thì không nên uống cà phê.

Cafein có tác dụng lợi tiểu, vì vậy, cần tránh uống cà phê vào ban đêm để không bị mất ngủ.

Cafein có tác dụng kích thích làm tăng tiết acid dịch vị, vì vậy, tránh uống cà phê vào lúc đói. Người đã yếu dạ dày nếu uống cà phê lúc đói sẽ có hại cho niêm mạc dạ dày. Một số người chỉ uống cà phê vào buổi sáng mà không dùng điểm tâm, rất có hại cho sức khỏe, cần bỏ thói quen này.

Cafein có thể gây tương tác với một số dược phẩm, chẳng hạn làm mất tác dụng an thần của thuốc an thần gây ngủ. Vì vậy, nên tránh uống cà phê với thuốc.

Vị thuốc từ rau dền

Khi bị viêm ruột, lấy nước luộc rau dền tía nấu cháo ăn lúc đói. Rau dền tươi giã nát, trộn mật ong đắp vào vết loét da cũng có tác dụng rất tốt.

Rau dền còn gọi là dền, dền gai, dền thanh hương, hiện thái. Là thân lá non của cây dền thực vật họ rau dền, tính mát, vị ngọt. Thành phần chính của rau dền có sắt, vitamin B2, C, acid nicotic... Hàm lượng calci nhiều nhất (0,2%). Xuân hè thu ăn rau tươi. Có các mầu đỏ, xanh, lục, tía đốm tía. Trong dược liệu, rau dền đỏ tía là tốt nhất.

Tác dụng

Thanh nhiệt giải độc, ngưng tả, lợi mật tan ứ, thông huyết mạch. Chủ yếu dùng chữa bệnh lị, vàng da, khó tiểu, đại tiện, dùng cho sản phụ.

Kiêng kị

Người tì yếu, đi ỉa chảy không dùng; kị bột quyết. Có thuyết cho rằng, rau dền không ăn với ba ba. Ðiều đó không có căn cứ. Không nên ăn rau dền cùng với rau cải.

Chữa trị

1- Bệnh lị, viêm ruột: Rau dền tía một nắm, rửa sạch, luộc, bỏ bã lấy nước cho gạo vào đun cháo, ăn lúc đói. Có thể dùng 100 g lá rau dền luộc ăn.

2- Trợ sản: Rau dền, rau dền gai 100g, rửa sạch, luộc, bỏ bã, cho thêm đường vừa đủ. Lúc trở dạ thì uống khi nước còn ấm, có tác dụng dễ đẻ.

3- Ho lao: Rau dền đỏ, cá diếc mỗi thứ 150 g, rửa sạch, hầm mà ăn.

4- Bị sơn ăn: Rau dền 100-200 g đun thành canh, rửa lúc nóng.

Page 97: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 97

5- Da bị loét: Rau dền tươi giã nát, trộn mật ong đắp chỗ đau, ngày một lần.

6- Bị bỏng nước: Rau dền đỏ (tươi) vừa đủ, giã nát, đắp vào chỗ đau, ngày hai lần.

7- Bị sâu bọ cắn: Rau dền tươi cho thêm đường trắng, giã nhừ, đắp vào chỗ bị thương, mỗi ngày thay 3-4 lần.

Page 98: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 98

Acid folic với phụ nữ mang thai

(Dân trí) - Thai phụ bị thiếu hụt acid folic có nguy cơ: thiếu máu hồng cầu; sẩy thai cao; sinh non; sinh con nhẹ cân, hay có thể gây nên khuyết tật ống thần kinh của thai nhi.

Với phụ nữ mang thai, lúc nào thì cần đảm bảo đủ acid folic?

Acid folic (còn gọi là folat) ngoài việc tham gia cấu tạo hồng cầu còn giúp cho quá trình phân chia tế bào diễn ra bình thường. Nhu cầu acid folic với người trưởng thành là 180 – 200mcg/ngày. Trong thời kỳ mang thai, nhu cầu về acid folic tăng lên rõ rệt, cần 400mcg folat/ ngày.

Khẩu phần ăn của người mẹ nếu thiếu folat sẽ ảnh hưởng đến quá trình tạo máu và phát triển thai nhi (trẻ sơ sinh nhẹ cân, dị tật ống thần kinh, dẫn đến nhiều bệnh lý như bại liệt, não úng thủy, thai chết lưu....). Điều quan trọng là phải bổ sung đủ acid folic trước khi thụ

thai, đặc biệt, trong thời điểm thụ thai càng phải đảm bảo đủ acid folic.

Tất cả phụ nữ dự định mang thai phải bắt đầu bổ sung đủ acid folic 3 tháng trước thời điểm có thai. Trong khẩu phần ăn hàng ngày phải luôn đảm bảo đủ 400mcg acid folic.

Những phụ nữ nào dễ bị ảnh hưởng của việc thiếu acid folic?

Mọi phụ nữ đều có những nguy cơ kể trên khi thiếu acid folic dù sức khoẻ của thai phụ rất tốt. Tuy nhiên, có một số trường hợp bắt buộc phải theo chế độ bổ sung acid folic chặt chẽ. Đó là những thai phụ có tình trạng dinh dưỡng kém, sụt cân, ăn ít, khẩu phần ăn không cân đối, nghèo vi chất dinh dưỡng; có giai đoạn không ăn được do mệt mỏi, lo lắng, chán ăn; mới sẩy thai hay thai chết lưu; làm việc vất vả hoặc căng thẳng thần kinh trầm trọng; nghiện rượu, thuốc lá...

Làm thế nào để đảm bảo đủ lượng acid folic?

Không chỉ phụ nữ mang thai mà tất cả mọi người nên nạp đủ acid folic bằng chế độ ăn với các thực phẩm giàu folat. Nguồn thực phẩm chứa folat rất đa dạng: Các loại rau có màu xanh

Các loại rau có màu xanh thẫm, hoa lơ xanh, nước cam ép... là nguồn cung cấp acid folic dồi dào.

Page 99: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 99

thẫm, hoa lơ xanh, nước cam ép, gan động vật (bò, gà, lợn), các hạt nảy mầm (mầm lúa mì, mầm lúa, giá đỗ...).

Trong thực phẩm, folat dễ bị phân hủy bởi nhiệt độ và ánh sáng mặt trời, do vậy trong quá trình chế biến, tỷ lệ folat bị mất khá cao, từ 50-90%. Nếu thức ăn để lâu ngoài ánh sáng, lượng folat sẽ bị hao hụt đáng kể. Để đảm bảo có đủ folat trong khẩu phần ăn, thai phụ cần ăn phối hợp nhiều loại thực phẩm, tăng cường ăn rau quả tươi. Thực phẩm mua về cần chế biến ngay và ăn ngay sau khi nấu.

Bên cạnh chế độ ăn uống, để phòng chống thiếu máu dinh dưỡng, hàng ngày thai phụ cần uống bổ sung thêm viên sắt/folat (loại viên chứa 60 mg sắt nguyên tố và 0,4 mg acid folic) ngay từ lúc bắt đầu có thai đến sau khi sinh 1 tháng.

Cũng có thể chọn lựa các loại thực phẩm có bổ sung folat dùng cho phụ nữ dự định mang thai, mang thai và cho con bú để đảm bảo 400mcg/ngày, kết hợp với các khoáng chất, vitamin khác để sinh ra những đứa con khoẻ mạnh, thông minh.

Cách nhận biết cá độc

Không chỉ cá nóc mới có chất độc. Một số loại cá thông thường mà bạn hay ăn cũng chứa độc tố, chẳng hạn như cá trích, cá ngừ, cá chình, cá mòi đường...

Cá có chất độc ở gai bảo vệ

Nhiều loại cá có chất độc ở gai bảo vệ. Chúng có các gai nhọn, sắc ở vây lưng, vây bụng, ngực và mang, sống nhiều ở biển. Một số sống ở nước ngọt như cá mó (còn gọi là chép hoa Trung Quốc) - trên vây lưng có 12 chiếc gai không bằng nhau, gai thứ 4, 5, 6 dài hơn cả.

Khi bị gai cá này đâm vào cơ thể, chỗ bị đâm sưng tấy, mưng mủ và đau nhức, toàn thân sốt. Biến chứng sẽ nguy hiểm khi có các chất độc, dịch nhày do cơ thể cá bài tiết qua chỗ gai đâm và thấm vào

trong cơ thể.

Cá có các tuyến tiết chất độc (có ống dẫn hoặc không có ống dẫn ra các gai ở vây)

Với những loại cá nghi ngờ, nên cho chó, mèo ăn kiểm tra trước.

Page 100: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 100

Loại cá này sống cả ở ngoài khơi và gần bờ biển, có màu sắc phù hợp với đáy biển. Đó là cá mập, nhám, hổ, nhám gai, cá ngát, cá ngạnh, cá bò, cá đuối... Chúng có nhiều gai độc ở trên vây lưng, vây bụng, vây hậu môn, vây đuôi và có bộ răng chắc khỏe, sắc nhọn.

Khi đuôi cá đuối đánh vào cơ thể các động vật khác, gai đuôi sẽ gãy và chỗ gãy sẽ mọc gai mới. Chất độc vào cơ thể sẽ tác động lên hệ thần kinh và hệ tim mạch, làm liệt cơ và giảm huyết áp. Chất độc tiết ra từ các gai lưng không độc bằng chất độc tiết ra từ gai ở mang cá.

Cá có trứng độc

Rất nhiều trường hợp ngộ độc cá dẫn đến tử vong là do ăn phải trứng cá. Cá trứng độc thường có vây nhỏ (cá nhám, cá nóc...). Nhiều loại cá có chất độc ở bộ phận sinh dục như cá nóc báo, các nóc nhím, cá bẹ, cá trích, cá chình, cá mòi đường. Chất độc ở trứng cá nóc, cá nhám rất bền vững với nhiệt độ và các hóa chất.

Ở nước ta có nhiều trường hợp bị ngộ độc nặng do ăn trứng cá nóc, có trường hợp chết cả gia đình. Các chất độc của trứng lại có khả năng lưu thông trong máu cá, vì vậy huyết thanh của máu cá cũng rất độc.

Dọc bờ biển nước ta đã phát hiện một số loại cá thường có trứng độc:

- Cá nóc: Thân thon, đầu to, càng về đuôi thân càng nhỏ, răng to, mình không vây, nhưng có màu da báo (trừ bụng).

- Cá trích: Có gai mềm dài ở vây lưng (cá lầm), hoặc lườn rất thẳng. Từ miệng cá đến đuôi cá có vây nhọn, không răng, thịt ngon, nhưng trứng và gan rất độc. Trong thời kỳ phát dục, ở mang cá cũng có chất độc, vì vậy tuyệt đối không ăn cá này vào mùa sinh đẻ.

- Cá chình sông và cá chình biển: Nhóm này độc chủ yếu ở máu, huyết thanh. Cá đầu nhọn, có vây ngực, không có vây bụng, vây rất nhọn, răng nhỏ sắc, có lưỡi. Sống nhiều ở vùng nhiệt đới, cả ở sông và biển. Có loại nặng đến 2 kg.

Cá độc do vi sinh vật ký sinh

Page 101: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 101

Trên thân cá tầm, cá hồi... thường có loại vi khuẩn clostridium botulinum. Không thể phân biệt những con cá bị nhiễm khuẩn này với những con cá khác, trong khi ngộ độc do botulinum thường là gây chết người.

Đặc biệt, cá ở vùng nhiệt đới lại rất dễ bị các vi sinh vật xâm nhập và sống nhờ trên dịch nhờn do cá bài tiết. Vi sinh vật càng phát triển mạnh khi cá chết và cũng là giai đoạn cá tiết ra nhiều dịch nhờn nhất. Vì vậy, vấn đề vệ sinh trong chế biến nấu ăn lại càng phải đặc biệt chú ý nhất là khi ăn cá biển.

Cá có chất độc nhưng chưa xác định được bản chất

Ở nhiều nước nhiệt đới, có một số loại cá có chất độc mà liều gây độc làm chết động vật rất nhỏ và bản chất của chất độc cũng chưa được nghiên cứu. Đại diện là cá ngừ có nhiều ở nước ta. Cá to, có thể dài tới 4-5 m, nặng vài trăm cân. Đầu nhọn, mình thon, vây lưng có 14 gai cứng và dài nhất ở gai thứ hai, sau đó thấp dần đến gai thứ 14. Cá có màu xanh đậm ở phía lưng và trắng bạc ở bụng.

Cá ngừ độc do tác động của vi sinh vật phân hủy acid amin histadin thành histamin. Những người quen sử dụng cá biển thường chỉ bị dị ứng nhẹ khi ăn cá ngừ.

Ở sông cũng có một số loại cá trong thịt và nội tạng gan, mật chứa chất độc do chúng ăn phải (các loại rau quả, rong biển độc). Ví dụ, cá ăn phải hạt mã tiền rơi từ trên cây dọc hai bờ sông, người ăn phải cá này sẽ bị ngộ độc hạt mã tiền. Đã có người ăn cá biển khô cũng bị dị ứng, ngộ độc do không xử lý, nấu kỹ.

Để tránh bị ngộ độc cá độc, phải nhận dạng cá rồi mới đem làm sạch, chế biến kỹ. Với những loại cá lạ, cần bỏ hết các cơ quan nội tạng. Nếu có nghi ngờ, nên cho chó, mèo ăn kiểm tra trước. Nếu có dấu hiệu bị ngộ độc, phải nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế để được kịp thời cứu chữa. Trong khi chờ vận chuyển cấp cứu, phải bằng mọi cách gây nôn để loại chất độc ra khỏi cơ thể.

Lá mơ lông chữa bệnh đường ruột

Page 102: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 102

Để chữa bệnh lỵ trực tràng dùng lá mơ lông trộn trứng gà rán. Ngoài ra, có thể dùng lá mơ sắc cùng cỏ sữa, rau sam, ngân hoa, búp sim sắc lấp nước uống cũng có công hiệu tương tự.

Mơ lông tam thể còn có tên khác là mơ lông, dây mơ tròn... Tên khoa học Paed tomentosa.

Thành phần hóa học:

Cây có tinh dầu rất hăng có mùi bisunfua cacbon có hai chất ancaloit paderin α và β một tan trong ête kết tinh ở dạng kim nhỏ, một chất vô định hình, hơi tan trong rượu amylic, clorofoc và benzen.

Công dụng và liều dùng:

Chữa lỵ trực tràng shiga.

Lá mơ tam thể 30-50g.

Trứng gà 1 quả.

Lá mơ rửa sạch để ráo, thái nhỏ trộn với trứng gà cả lòng đỏ và lòng trắng, cho vào lá chuối nướng hoặc cho lên chảo rán vàng không cho dầu, mỡ. Ngày ăn 2-3 lần, thời gian điều trị từ 7- 10 ngày.

Hoặc các bài thuốc nam phối hợp như:

Rau sam 400g, hạt cau 100g, củ phượng vĩ 100g, cỏ sữa nhỏ lá 400g, lá mơ lông 100g. Tất cả sao tán bột dùng 20g/ngày dùng 5-7 ngày.

Phèn đen 20g, võ rút 10g, củ phượng vĩ 20g, sao tán bột, uống ngày 20g.

Cỏ nhọ nồi tươi 100g, lá mơ lông 100g, lá phượng vĩ 100g sắc uống trong 5-7 ngày.

Page 103: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 103

Cỏ sữa lá to 100g, rau sam 100g, ngân hoa 20g, búp ổi 20g, búp sim 100g, sắc nước sánh hơi đậm, uống trong ngày dùng 5-7 ngày.

Lá mơ tam thể còn có tác dụng tốt trong hội chứng lỵ amib cấp, trị được khuẩn ghiga, shigella thuộc họ enterobacteriacae (vi khuẩn đường ruột) trực khuẩn gram âm, hoặc trong nhiễm khuẩn, nhiễm độc thức ăn do samonella.

Do vậy, trong các thức ăn đặc sản như thịt heo rừng, thịt chó (cầy) trong các nhà hàng không thể thiếu lá mơ lông tam thể, có thể lấy lá mơ lông tam thể loại to cuốn với thịt, ăn rất ngon.

Đầy bụng khó tiêu có thể là dấu hiệu nguy hiểm

Triệu chứng này có thể chỉ là một biểu hiện của rối loạn tiêu hóa, nhưng cũng có thể báo động về một ổ loét nào đó ở dạ dày, thậm chí về bệnh ung thư.

Hầu như ai cũng từng trải qua tình trạng sau khi ăn, thức ăn như nằm yên một chỗ, bụng cứ nằng nặng, có khi còn căng chướng, đau âm ỉ, râm ran... Đó là chứng đầy bụng khó tiêu. Bình thường, dạ dày tiết ra acid giúp tiêu hóa thức ăn. Khi acid đã tiết ra mà không có thức ăn, nó sẽ bị tồn đọng và kích thích dạ dày nên bạn có cảm giác đau. Cần lưu ý rằng, niêm mạc dạ dày có thể bị

kích thích bởi acid do nó tiết ra nhưng cũng có thể bị kích thích bởi một số loại thuốc, nhất là thuốc kháng viêm không steroid như aspirin, diclofenac, ibuprofen... (thường dùng để giảm đau trong các chứng đau do viêm khớp, thấp khớp). Nguy hiểm hơn, nếu dạ dày bị nhiễm một loại vi khuẩn gọi là Helicobacter pylori thì rất dễ viêm loét. Theo thống kê, đầy bụng khó tiêu thường gặp ở nam hơn nữ và cả hai giới đều thường xảy ra tuổi sau 40. Một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ này như hút thuốc, uống nhiều rượu, stress, có tiền sử loét tiêu hóa, uống thuốc kháng viêm giảm đau dạng không steroid, nhất là khi dùng kéo dài hay liều cao. Chứng khó tiêu có thể do loét tiêu hoá gây ra; nhưng bạn cũng có thể bị một ổ loét tiêu hóa mà không có triệu chứng nào cả. Do đó, rất khó xác định sự khác nhau giữa chứng khó tiêu ở người không bị loét với chứng khó tiêu do ổ loét. Đôi khi, ung thư dạ dày cũng có biểu hiện khó tiêu và triệu chứng giống như bị loét. Do vậy, không nên chủ quan và cần tham khảo ý kiến của bác sĩ khi có biểu hiện nói trên.

Page 104: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 104

Đa số bệnh nhân bị chứng khó tiêu từng đợt, nhất là khi họ uống nhiều rượu hoặc ăn các thức ăn nhiều chất béo. Nếu triệu chứng nhẹ và có khuynh hướng tự khỏi thì không phải lo lắng gì.

Nếu triệu chứng tồn tại dai dẳng, nên đi khám bác sĩ khi có các dấu hiệu như: - Đau nóng rát ở vùng bụng phía trên, ngay dưới xương ức; đau xuyên ra sau lưng. Ăn vào có thể đau nặng lên hoặc giảm đi. Đau không dữ dội gây khó chịu.

- Mất cảm giác ngon miệng.

- Nôn mửa kéo dài, nôn ra máu hoặc chất như bã cà phê.

- Đi tiêu phân đen như hắc ín.

- Sút cân trong thời gian ngắn.

Khi có các triệu chứng “báo động” trên, nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt sẽ giúp tìm ra nguyên nhân gây bệnh; và khi cần thiết sẽ được xử trí cấp cứu kịp thời.

Cá chép - thức ăn lý tưởng của phụ nữ có thai

Theo các sách cổ, cá chép bổ tỳ vị, lợi tiểu, tiêu phù, thông sữa, chữa ho, lở loét... là một trong những thực phẩm bổ dưỡng cho thai phụ. Do lợi tiểu, tiêu phù nên cá chép còn được dùng trong nhiều bệnh khác như gan, thận.

Một số món ăn bài thuốc từ cá chép:

Cá chép hầm gạo nếp: Có tác dụng an thai, bổ khí huyết, ôn tỳ vị, trừ mỏi mệt, thiếu máu, lợi sữa. Cá chép một con 250 g, gừng một lát, gạo nếp 200 g. Cá luộc chín tẩm rượu rồi cho táo gừng vào cháo nhừ.

Canh cá chép với táo: Kiện tỳ, dưỡng huyết, trợ thai sinh trưởng. Cá chép một con 500 g, đại táo 40 g. Cá làm sạch cho táo, cho ít muối vào nấu chín. Ăn cả và uống dần nước canh. Ăn tuần một lần, liên tục 2-3 lần.

Cá chép nấu canh đậu đỏ (hạt nhỏ): An thai bổ máu, lợi tiểu tiêu thũng. Cá chép để nguyên vảy một con 500 g, nấu cùng 150 g đậu đỏ cho nhừ để ăn cái và nước.

Cháo cá chép đậu xị: Có tác dụng an thai, lợi tiểu, kiện tỳ, dưỡng vị. Cá chép một con 500 g, đậu xị 10 g, hành 2 cây, gạo nếp 200 g. Luộc cá lấy nước, cá bỏ xương, nấu cháo. Cháo nhừ cho đậu xị, hành, nấu sôi lại, chia 2 lần để ăn.

Cá chép, a giao chữa động thai: Cá chép một con 500 g, a giao (sao) 20 g, gạo nếp 100 g, nước vừa đủ, nấu cháo gần chín cho gừng, vỏ quýt, muối. Ăn liền một tuần thì khỏi.

Cháo cá chép, rễ gai: Có tác dụng an thai chữa mỏi lưng, phù thũng: Cá chép tươi một con (400-500 g), rễ cây gai 15 g, gạo nếp 100 g, cá chép làm sạch nấu lấy nước bỏ xương. Rễ gai sắc lấy nước bỏ bã. Lấy nước cá, nước rễ gai nấu cháo ăn nóng ngày 2 lần, một liệu trình 3-5 ngày.

Page 105: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 105

Cháo cá chép, hành, nghệ: Có tác dụng lợi tiểu, tiêu phù, lợi sữa: Cá chép một con 500 g, gạo tẻ 100 g, 2 cây hành, bột nghệ, rượu vang, gia vị. Cá chép làm sạch ướp rượu, bột nghệ, rồi luộc chín lóc bỏ xương lấy nạc và nước. Nấu cháo nhừ mới cho nước luộc cá, hành, gia vị vào, nấu sôi lại. Ăn vào buổi sáng và tối (trong Bản thảo cương mục không dùng nghệ mà lại dùng gừng và trần bì).

Canh cá chép, đẳng sâm, hoàng kỳ: Bổ tỳ, kiện vị, lợi tiểu, tiêu phù, an thai, lợi sữa. Cá chép một con 500 g làm sạch, đẳng sâm 15 g, hoàng kỳ 50 g, cho vào túi rồi cùng cá nấu canh (để lửa nhỏ, lâu cho nhừ).

Canh cá chép, bạch truật: Kiện tỳ, lợi thủy, dưỡng huyết, an thai. Cá chép một con 500 g, bạch truật 15 g, phục linh 15 g, đương quy, bạch thược, gừng tươi mỗi thứ 10 g. Cá chép đánh vảy bỏ ruột, mang. Các vị thuốc bỏ vào túi vải, cùng nước 1.500 ml, cá nấu chín. Ăn cá uống canh.

Canh cá chép đen: Kiện tỳ, thảm thấp, lợi tiểu, hết phù, an thai. Cá chép đen một con khoảng 500 g, xích tiểu đậu 100 g, bạch truật 20 g, tang bạch bì 15 g, trần bì 10 g, hành hoa 3 cây. Cá chép làm sạch. Trước hết nấu xích tiểu đậu với 2 lít nước cho nở. Các vị thuốc khác cho vào túi vải rồi cho cá cùng vào nồi có đậu, ninh đến khi đậu nhừ thì cho hành, không cho muối. Ăn cá trước rồi ăn đậu, sau uống canh, ngày 3 lần thì hết.

Canh cá chép đỗ trọng: Ôn dương, bổ thận, lợi tiểu, tiêu thũng, chữa phù, đau lưng. Đuôi cá chép to 500 g, đỗ trọng 30 g, câu kỷ tử 30 g, can khương (gừng khô) 10 g. Cá chép làm sạch nấu chung với túi bỏ 3 vị thuốc. Hầm một giờ chia 2 lần ăn trong ngày cả cá và nước (bỏ bã thuốc), cũng có thể ăn hằng ngày hoặc cách ngày. Ăn 5-7 lần liền, nghỉ một thời gian rồi dùng tiếp.

4 lưu ý khi chọn nấm linh chi

1. Nên dùng linh chi được gieo trồng chuyên nghiệp vì chất lượng ổn định, bảo đảm hiệu quả và không có phản ứng phụ bất lợi. Trái với quan niệm của nhiều người, linh chi mọc hoang lại không an toàn, vì hiện nay con người khó kiểm soát được sự ô nhiễm môi trường.

2. Chỉ nên mua linh chi có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Đừng xuôi lòng trước những quảng cáo đường mật như linh chi... trên rừng, trên núi.

3. Linh chi chất lượng tốt thì hai mặt không bị mọt, mặt dưới có màu từ vàng chanh nhạt đến trắng. Mặt dưới linh chi có màu vàng nghệ thường không tốt, vì đó không phải là màu tự nhiên của nấm.

Page 106: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 106

4. Nếu dùng linh chi nấu nước uống, nên chọn nấm có kích thước vừa phải, đường kính 8 – 20 cm. Ở kích cỡ này, nấm chưa bị hóa gỗ hoàn toàn, hàm lượng các hợp chất polysaccharide và triterpen còn cao nên dễ ly trích khi nấu trong nước.

Các công ty dược phẩm trên thế giới khi chiết xuất hoạt chất của linh chi để sản xuất dược phẩm cũng chỉ dùng nấm theo tiêu chuẩn trên.

Hàm lượng sinh tố C và các chất chống ôxy hoá trong rau quả

(Dân trí) - Hoa quả tươi rất tốt cho sức khoẻ, đặc biệt, sinh tố C và các chất chống ôxy hoá trong hoa quả còn có tác dụng làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh: ung thư, tim mạch, bệnh đục tinh thể, lão hoá.

Vậy loại hoa quả nào thì có nhiều sinh tố C và các chất

chống ôxy hoá?

Các loại trái cây và củ quả có màu vàng, đỏ hoặc da cam như: xoài, dưa hấu, cà rốt, khoai lang, bí đỏ, mơ, đu đủ chín… và

các loại rau có màu xanh thẫm: rau bí, rau ngót, rau muống, rau cải… có chứa chất caroten chống ôxy hoá.

Chất Genistei và Lsoflavon có nhiều trong đậu tương, đậu phụ.

Chất Lycopene thường có trong cà chua, dưa hấu, ổi, đu đủ, mơ, bưởi…

Vitamin C có rất nhiều trong các loại trái cây cam, quít, đu đủ, bưởi, táo, lê…

Vitamin E có trong dầu thực vật, giá đỗ và các loại rau rậm lá.

Còn sinh tố A, C cũng có trong rất nhiều loại hoa quả khác nhau. Hãy căn cứ vào bảng dưới đây để lựa chọn hoa quả tươi cho cả gia đình bạn.

Loại quả miligram sinh tố C

(trong 100g phần được ăn)

Page 107: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 107

Bưởi 200

Ổi 152

Đu đủ 71

Cam 40

Chôm chôm 39

Chanh 37

Khế 26

Vú sữa 23

Chuối 15

Dứa 17

Mận 9

Nho 8

Lê 8

Xoài 6

Dưa hấu 6

Táo 4

Xoài non 4

Lời khuyên cho các bà mẹ nuôi con nhỏ

Page 108: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 108

1. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, tất cả trẻ sơ sinh cần được bú mẹ hoàn toàn cho đến tối thiểu là 4-6 tháng tuổi. Chỉ

nên cho trẻ ăn xam (tức là ăn thêm các thức ăn khác ngoài sữa) từ 6 tháng tuổi trở lên.

Trong trường hợp hãn hữu phải cho bú sữa nhân tạo (không phải sữa mẹ) thì cần tham khảo ý kiến chuyên môn và trẻ bú bình cũng không có nhu cầu nước thêm

2. Khi dùng rau tươi chế biến thức ăn cho trẻ (đặc biệt các loại có hàm lượng nitrate cao như cải bó xôi trắng, cải bó xôi, cà rốt, củ dền...) nên lưu ý: rau phải ăn tươi, chế biến xong ăn ngay; không giữ rau lâu ngày, bó chặt, hoặc chế biến rồi để lâu trong tủ lạnh thì dễ có nguy cơ bị ngộ độc nitrate.

3. Không nên sử dụng nước rau luộc các loại để làm thức uống - không những không lợi mà còn có thể "bất cập hại" là nước đó có thể nhiễm nitrate ở mức độ cao, hơn nữa khi đun sôi thì có thể làm cho nồng độ nitrate tăng lên.

4. Nước giếng, nhất là giếng khoan sử dụng để nấu ăn, pha sữa, tối ưu là nên được chuẩn độ nitrate.

Page 109: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 109

10 bí quyết giúp phụ nữ giảm nguy cơ ung thư

Nguy cơ mắc bệnh ung thư có thể giảm được mức tối thiểu bằng cách thay đổi lối sống như chịu khó luyện tập và hạn chế uống rượu bia... Dưới đây là những lời khuyên hữu ích giúp phụ nữ phòng ngừa các bệnh ung thư.

1. Không nên thiếu ngủ

Khi ngủ, cơ thể sản sinh ra hoóc môn cortisol và metatonin. Hai chất này giúp phá hủy các chất phóng xạ tự do - yếu tố gây nên ung thư. Một nghiên cứu mới đây cho biết, phụ nữ làm đêm có khả năng phát triển ung thư vú cao gấp hai lần so với những người làm việc ban ngày.

Các nhà khoa học khuyên mọi người nên ngủ từ 7 - 8 giờ mỗi ngày.

2. Sử dụng dầu ôliu

Dầu ôliu không chỉ có hương vị ngon hơn dầu bình thường mà còn tốt hơn cho sức khoẻ của bạn. Trong dầu ôliu có chất axít olcic, loại axit béo không bão hòa rất tốt cho cơ thể. Chất này giúp làm giảm sự phát triển khối u ung thư vú rất hiệu quả.

3. Đi bộ

Chỉ cần đi bộ khoảng một hoặc hai tiếng mỗi tuần cũng có thể cắt giảm được nguy cơ ung thư vú khoảng 20%.

Theo các nhà khoa học, phụ nữ mắc bệnh ung thư vú có thể kéo dài được tuổi thọ bằng cách đi bộ mỗi ngày từ 30 phút đến một tiếng. Đi bộ cũng giúp hạ thấp lượng hoóc môn buồng trứng, từ đó mà giảm được ung thư vú, vì hoóc môn buồng trứng là một trong những yếu tố gây nên bệnh này.

4. Ăn cà rốt

Những phụ nữ ăn cà rốt ít nhất hai lần trong tuần có thể giảm được nguy cơ ung thư so với những người không ăn hoặc ít khi ăn.

Trong củ cà rốt có chứa nhiều carotenoid - chất giúp phụ nữ có khả năng giảm ung vú ở thời kỳ hậu mãn kinh. Bạn sẽ nhận được lợi ích tốt nhất của cà rốt khi ăn sống loại củ này.

5. Uống nhiều nước

Phụ nữ có thể giảm được 70% nguy cơ ung thư nếu uống trên 5 cốc nước mỗi ngày. Uống nhiều nước sẽ giúp chúng ta đẩy được các độc tố ra khỏi cơ thể bằng đường bài tiết. Thật sai lầm khi bạn nghĩ rằng chỉ khát nước thì mới uống nước.

6. Tăng cường ăn các loại hạt

Các nhà khoa học Mỹ cho biết, ăn các loại hạt như lạc, đỗ tương, hạt điều… không những làm giảm sự béo phì mà còn có khả năng làm giảm nguy cơ ung thư. Các loại hạt trên rất giàu chất

Nhớ ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.

Page 110: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 110

chống ôxi hoá có tên gọi selen. Selen giúp tấn công các chất phóng xạ tự do trong máu là một trong những yếu tố gây tổn thương đến các tế bào.

7. Uống sữa đậu nành

Vì sao nhiều quốc gia châu Á như Nhật Bản lại có tỷ lệ phụ nữ mắc bệnh ung thư vú thấp hơn nhiều so với các quốc gia phương Tây? Lý do là người châu Á thường xuyên uống sữa đậu nành. Sữa đậu nành có chứa những hợp chất giống như hoóc môn động dục của nữ. Nếu thiếu loại hoóc môn này, phụ nữ sẽ tăng nguy cơ ung thư vú.

8. Ăn một quả táo mỗi ngày

Một nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ công bố rằng, việc này sẽ giúp giảm nguy cơ phát triển ung thư khoảng 17%.

9. Không nên nhuộm tóc

Các chất hoá học trong thuốc nhuộm có thể gây ung thư. Nhiều nghiên cứu cho biết, tỷ lệ ung thư bàng quan ở những người nhuộm tóc cao gấp 2 lần so với những người không nhuộm.

10. Hạn chế sử dụng đồ nhựa để đựng thức ăn

Chất hoá học trong đó nhựa chứa thực phẩm có thể gây ung thư. Dù nghiên cứu mới chỉ được thực hiện ở chuột nhưng nó cũng có thể xảy ra ở con người.

Móng giò lợn phòng chữa bệnh

Theo dinh dưỡng học cổ truyền, móng giò lợn ngọt mặn, tính bình; có công dụng bổ huyết, thông sữa, thường được dùng chữa các chứng bệnh như sản phụ khí huyết suy nhược, thiếu sữa hoặc mất sữa, ung thũng, nhọt độc.

Nhiều công trình nghiên cứu đã chứng minh rằng: người già và người gầy yếu nếu thường xuyên ăn móng giò sẽ cải thiện được chức năng tích nước kém của các tế bào mô, thúc đẩy quá trình tạo hemoglobin và hồng cầu.

Để phát huy hiệu quả bổ dưỡng và chữa bệnh của loại thực phẩm này, người xưa thường sử dụng móng giò trong các

món ăn - bài thuốc:

Sản phụ thiếu máu, thiếu sữa

- Móng giò 2 cái (chừng 600 g), đương quy 30 g, nước sạch 1.000 ml. Móng giò làm sạch, chặt miếng, chần qua nước sôi rồi đem hầm kỹ với đương quy, khi nhừ chế đủ gia vị, ăn nóng.

- Móng giò 2 cái, đậu tương 100 g, nước sạch 1.500 ml, hành 50 g, gừng tươi 10 g và gia vị vừa đủ. Móng giò làm sạch, chặt miếng, chần qua nước sôi; đậu tương đãi sạch. Hai thứ cho vào nồi hầm kỹ, khi nhừ chế đủ gia vị, chia ăn vài lần trong ngày.

Page 111: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 111

- Móng giò 2 cái, lạc nhân 200 g, gừng 10 g, hành 50 g, muối 5 g, rượu trắng 2 thìa canh, nước sạch 1.500 ml. Móng giò làm sạch, chặt miếng, cho vào nồi hầm thật nhừ cùng với lạc nhân, khi được chế đủ gia vị, chia ăn vài lần trong ngày.

- Móng giò 2 cái, hoàng kỳ 18 g, đương quy 10 g, xuyên sơn giáp 8 g, thông thảo 6 g. Sắc kỹ hoàng kỳ, đương quy, xuyên sơn giáp và thông thảo lấy nước bỏ bã rồi cho móng giò vào hầm thật nhừ, chế đủ gia vị, ăn nóng. Dùng thích hợp cho phụ nữ sau khi sinh con thiếu sữa, sữa loãng, thiếu máu, da khô, chán ăn, đại tiện lỏng nát.

Chống nếp nhăn

Móng giò 2 cái, lạc nhân 100 g, đại táo 10 quả, nước sạch 1.000 ml. Ngâm đại táo và lạc nhân trong nước chừng nửa giờ rồi vớt ra; chân giò làm sạch, chặt miếng. Tất cả cho vào nồi hầm thật nhừ, khi được chế đủ gia vị, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: Bổ khí ích huyết, hoạt huyết, phòng chống nếp nhăn trên da mặt.

An thần, chữa động kinh

Móng giò 2 cái, tim lợn 1 quả, địa du tươi 30 g. Móng giò làm sạch, chặt miếng, chần qua nước sôi; tim lợn rửa sạch, thái miếng. Tất cả đem hầm thật nhừ trong lửa nhỏ, khi được chế đủ gia vị, ăn nóng. Công dụng: Bổ khí, dưỡng huyết, an thần, thường dùng để chữa bệnh động kinh.

Chữa lở loét

Lấy một bộ móng lợn, thêm hành tươi nấu kỹ, vớt bỏ bọt, cho thêm một chút muối rồi lấy nước đó rửa các vết thương bị nhiễm khuẩn, lở loét, sưng đau.

Những món nên và không nên ăn khi bị đau nhức cơ thể

Theo lương y Huỳnh Văn Quang (Hội Đông y Q.5, TPHCM), những người bị đau, nhức mỏi cơ thể thì không nên ăn: măng tre, cà tím, rau muống, rau nhút, đậu bắp...

Nên ăn: Thức ăn bổ dưỡng tổng hợp, chủ yếu trị liệu các triệu chứng đau đầu, đau vai, đau lưng, cơ thể mỏi mệt không muốn hoạt động...:

+ Một trong 3 loại sau: chim cút, chim sẻ hoặc thịt dê dùng với bột quế, gia vị vừa đủ cho ngon, đem nấu cháo để ăn.

+ Thịt thỏ, hoặc mai hay thịt ba ba (200 - 300 gr) đem nấu cháo thật nhừ để ăn (có tác dụng bổ âm, thích hợp với những

người cơ thể mệt mỏi, hay cáu gắt, bực bội, sợ khí hậu nóng ẩm).

+ Chim cút bỏ lòng (1 con), nhộng tằm tươi (5 con), đại hồi (1 cánh), một ít tiểu hồi, 2 quả sa nhân, gia vị. Cách chế biến: Những thứ trên rửa sạch, cho vào bụng chim cút, rồi khâu lại, đem chưng cách thủy để ăn.

Đau, nhức mỏi lưng do ngồi làm việc lâu:

Không nên ăn măng tre khi bị nhức mỏi cơ thể.

Page 112: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 112

Táo đỏ (10 quả), bột phục linh (30 gr), hoài sơn (50 gr), gừng tươi vừa đủ. Tất cả đem nấu chung với khoảng 100 gr gạo thành cháo, để ăn thường xuyên, có tác dụng rất tốt.

Đau, nhức đầu do làm việc quá căng thẳng, ngồi lâu, sử dụng trí não nhiều:

+ Dùng một cốc trà gừng thật nóng, cộng với một lát nhân sâm và một tí mật ong, viên kẹo bạc hà sẽ giải tỏa ngay những căng thẳng tức thời.

+ Bột sâm tam thất đem pha với nước sôi để uống, có tác dụng dưỡng huyết và thanh lọc máu, giúp sảng khoái tinh thần.

+ Long nhãn (nhãn nhục) 20 gr, bạch quả (20 quả), đem chưng cách thủy để ăn.

+ Thiên ma (2 lát), xuyên khung (1 lát), trứng gà (2 cái), một ít đường phèn, đem chưng cách thuỷ để ăn...

Đi cấp cứu vì máy tĩnh điện ion

Bà Lê Thị Liễu ở Phúc Yên - Vĩnh Phúc, sau 2 lần sử dụng máy tĩnh điện ion do Công ty cổ phần Việt - Am (Hà Nội) phân phối thì cả hai lần đều phải đi cấp cứu. Chưa được cấp phép lưu hành, nhưng loại máy được bán theo phương thức kinh doanh mạng này đã lưu hành ở nhiều tỉnh, thành.

Ngày 16/10, ông Hồ Trung Tín (ở Phúc Yên, Vĩnh Phúc) đã phản ánh: "Một người họ hàng tham gia kinh doanh mạng của Công ty cổ phần Việt - Am ở địa chỉ 36 khu tập thể Bộ Thuỷ sản, 150 Trung Hoà - Nhân Chính (Hà Nội) đã bán cho gia đình tôi 1 chiếc máy tĩnh điện ion với giá 2.000.000đ. Tài liệu quảng cáo kèm theo đưa ra gần 30 thứ bệnh mà máy có thể hỗ trợ chữa trị được: Phong thấp, huyết áp cao và huyết áp thấp, các bệnh ngoài da...

Bà Lê Thị Liễu - vợ tôi bị huyết áp thấp, vào ngày 6 và 12/8 vừa qua đã bị tụt huyết áp xuống dưới mức chỉ còn 60 - 70/50, phải đi cấp cứu ở Viện Lão khoa. Tôi không hiểu vì sao hướng dẫn sử dụng nói máy có thể phòng và hỗ trợ chữa bệnh huyết áp thấp mà lại phản tác dụng như vậy. Như vậy thì nhà phân phối hay sản xuất sẽ chịu trách nhiệm về điều này?".

Trao đổi với ông Nguyễn Mậu Huệ - Giám đốc Nhà máy Z755 - Bộ Quốc phòng (TPHCM). Ông Huệ cho biết: "Máy tĩnh điện ion này được sản xuất theo nhãn nhiệu Iony của Nhật Bản từ hơn 10 năm nay chứ không phải là phát minh mới. Tuy nhiên, nhà máy không quảng cáo sản phẩm này mà chỉ ai biết thì mua.

Năm 2004, Công ty cổ phần Việt - Am đã đề nghị làm nhà phân phối độc quyền. Lúc này, chúng tôi mới nắm được thủ tục muốn lưu hành chính thức sản phẩm này thì phải xin phép Bộ Y tế. Do đó, nhà máy cũng đã gửi hồ sơ tới Bộ Y tế tháng 5 vừa qua. Sản phẩm này cũng đang thử nghiệm tại BV 175 và BV Quân đoàn 4 (TPHCM) được 6 tháng để củng cố bằng chứng lâm sàng, bổ sung đầy đủ hồ sơ".

Tìm hiểu tại khoa Phục hồi chức năng, BV Bạch Mai (Hà Nội), chúng tôi được biết, khoa cũng đã nhận được lời mời sử dụng thử sản phẩm máy tĩnh điện ion này, nhưng đã từ chối. Bởi chỉ riêng quảng cáo "Phục hồi di chứng sau tai biến" cũng ít sức thuyết phục. Nếu người bệnh kỳ vọng vào chiếc máy tĩnh điện ion này mà không đến bệnh viện, bỏ qua các cơ hội

Page 113: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 113

được chữa bệnh thì rất đáng tiếc. Hoặc sau khi sử dụng máy này, các triệu chứng bệnh có thể tạm thời mất đi hoặc biểu hiện sai lạc, việc chẩn đoán và điều trị bệnh cũng sẽ khó khăn.

Trúng gió là gì?

(Dân trí) - Tôi nghe thấy nói người này bị cảm cúm, người kia bị trúng gió phải đánh gió, cạo gió mới khỏi. Vậy trúng gió là gì, có khác cảm cúm hay không? - (Minh Hoàng, Đông Sơn, Yên Dũng, Bắc Giang).

Trả lời: Theo nghĩa thông thường thì trúng gió đồng nghĩa với cảm. Đó là do một trong các yếu tố thời tiết như nắng, gió, trời lạnh, sương giá, mưa... tác động vào cơ thể.

Triệu chứng rõ rệt nhất là ớn lạnh ở gáy, sống lưng, tay, chân, có khi kèm nhức đầu, chóng mặt, chảy nưứoc mũi, đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy. Có trường hợp nặng, người bị trúng gió còn hôn mê, tay chân rất lạnh, co cứng, có thể nguy đến tính mạng nếu không được cứu chữa kịp thời.

Trúng gió khác với cúm. Vì cúm là do siêu vi trùng gây nên và có khả năng lây lan. Trúng gió có thể chữa trị bằng cách uống thuốc trị cảm, uống thêm vitamin C để tăng sức đề kháng.

Trong dân gian dùng phương pháp cạo gió hay đánh gió bằng dầu nóng, xông nước lá rất hiệu quả. Sau đó cho người bệnh uống nước đường gừng nóng và nước cam, chanh tươi. Để bồi bổ và giải cảm có thể ăn cháo hành tía tô. Người bị trúng gió phải được nghỉ ngơi và giữ ấm cẩn thận.

Sau khi đánh gió, nên cho người bệnh uống nước đường gừng nóng hoặc nước cam, chanh tươi.

Page 114: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 114

Nhỡ uống nhầm thuốc, làm thế nào?

(Dân trí) - Uống nhầm thuốc không phải là trường hợp hiếm gặp, nhất là với người già và trẻ em. Điều cần lưu ý là khi sơ cứu cho người uống nhầm thuốc cần phải bình tĩnh, tránh hoảng loạn để xử lý được chính xác.

Vì nếu lúng túng mà sơ cứu không tốt sẽ khiến người bệnh càng đau đớn hơn, có thể để lại di chứng, thậm chí nguy hiểm tính mạng.

Tốt nhất là biết được rõ đã uống nhầm loại thuốc gì, uống với số lượng bao nhiêu. Vì nếu loại thuốc có độc tính mạnh có thể gây co giật, hôn mê, thuốc có tính kích thích dạ dày gây đau bụng, nôn mửa. Loại thuốc có tính ăn mòn có thể gây thủng dạ dày, uống quá liều kháng sinh có thể gây hại

thận. Uống nhầm thuốc giảm đau, kháng sinh có thể gây tổn hại tới hệ thống tạo máu.

Người xung quanh có thể căn cứ vào phản ứng trúng độc, vỏ thuốc bên cạnh người trúng độc sẽ biết được người đó đã uống nhầm loại thuốc gì để có cách xử lý kịp thời.

Bất kể là đã uống nhầm loại gì thì nguyên tắc xử lý là phải nhanh chóng ngăn chặn việc hấp thụ thuốc bằng biện pháp gây nôn, rửa sạch dạ dày và giải độc. Xử lý như vậy có thể làm giảm bớt tác động của thuốc, đặc biệt với những loại thuốc có tính ăn mòn lớn.

Việc sơ cứu này nên làm ngay từ khi còn ở nhà, vì nếu để nguyên tình trạng trúng độc mà đưa tới bệnh viện thì sẽ mất một khoảng thời gian dài, khiến thuốc uống nhầm càng gây tác hại lớn hơn.

Có thể gây nôn bằng cách móc họng, rồi cho người bệnh uống nhiều nước ấm, rồi lại tiếp tục gây nôn.

Nếu người bệnh đã hôn mê thì phải đặt nằm nghiêng, tránh để chất nôn và dịch tiết chảy vài khí quản gấy tắc thở.

Sau khi đã cấp cứu sớm như vậy, nhất thiết phải đưa vào bệnh viện ngay để được xử lý các biện pháp giải độc. Nên mang theo vỏ loại thuốc đã uống nhầm để các bác sĩ điều trị được nhanh chóng.

Khi uống nhầm thuốc, phải nhanh chóng ngăn chặn việc hấp thụ thuốc bằng biện pháp gây nôn, rửa sạch dạ dày và giải độc.

Page 115: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 115

Ăn gì ngừa ung thư?

(Dân trí) - Ung thư là một trong những căn bệnh hàng đầu gây tử vong, thế nhưng, ung thư lại hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng chế độ ăn uống.

Bác sĩ Nguyễn Hoài Nga, phòng chỉ đạo tuyến bệnh viện K cho biết, trong khoảng 35% trường hợp chết do ung thư có thể phòng ngừa bằng chế độ ăn.

Vậy cần thay đổi chế độ ăn như thế nào để tự cứu mình trước nguy cơ bị bệnh ung thư tấn công?

Loại bớt mỡ khỏi thức ăn của bạn: Trong khẩu phần ăn chứa nhiều mỡ là một trong những nguyên nhân gây ung thư. Để loại bỏ bớt mỡ, nên chọn các món hấp, luộc, không ăn da các loại súc vật có lông, ăn thịt lợn nạc, bữa điểm tâm nên dùng sữa có chất béo thấp…

Không cần phải ăn kiêng, mà phải ăn hợp lý: Bạn sẽ trở nên béo nếu bạn hấp thụ được quá mức năng lượng mà bạn có thể dùng, điều này có thể gây nguy cơ mắc một số loại bệnh ung thư. Tuy nhiên,

không vì thế mà bạn phải ăn kiêng. Vấn đề là chọn ăn nhiều, ít với loại thức ăn nào.

Lựa chọn nhiều loại thức ăn khác nhau có nghĩa là bạn đảm bảo được tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, không có quá nhiều hay quá ít một loại chất dinh dưỡng nào đó.

Khi mua đồ ăn, cần chú ý đến lượng Nitrit, Nitrat: vì chúng là các chất hoá học được dùng bảo quản rất nhiều sản phẩm thịt để giữ cho chúng được tươi. Một số đồ ăn đó như: Giăm bông, thịt lợn muối, xúc xích, thịt tẩm hành, thịt hộp, lạp xường. Nếu ăn quá nhiều các sản phẩm thịt đã được chế biến đó, Nitrit, Nitrat có thể tạo ra trong ống tiêu hoá của bạn các chất gây ung thư.

Ngoài ra, các chất gây ung thư cũng có thể tìm thấy trong các thức ăn muối và ướp như món cà muối và dưa. Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải từ bỏ những món ăn ngon này, mà hãy dùng chúng điều độ cùng với một chế độ ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi.

Thận trọng với thức ăn nướng và hãy vứt bỏ thức ăn bị mốc: Thực phẩm tiếp xúc trực tiếp với lửa hoặc khói có thể sinh ra các chất ung thư. Vì thế, nên gói thực phẩm trong các lá kim loại khi nướng.

Các chất gây ung thư cũng có thể có trong lạc, các loại hạt, các loại ngũ cốc bị mốc. Vì thế nên mua với số lượng ít, gói kỹ trong túi đựng và để vào thùng đậy kín. Nên hạn chế dùng thức ăn thừa được hâm nóng lại.

Với rau quả tươi, nên chế biến như thế nào?

Một bữa ăn có nhiều sinh tố A và C gồm nhiều rau, hoa quả tươi và ngũ cốc nguyên hạt sẽ làm giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư. Khi mua rau và hoa quả nên chọn loại có lá xanh hoặc màu vàng, chúng có nhiều sinh tố A hơn các loại rau quả có màu nhạt. Không gọt vỏ

Bữa ăn có nhiều rau, hoa quả tươi và ngũ cốc nguyên hạt sẽ làm giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư.

Page 116: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 116

hoặc ngâm trong nước các rau và hoa quả tươi, trừ khi cần thiết. Rửa sạch chúng dưới vòi nước chảy và nếu có thể thì nên ăn cả vỏ và ăn sống.

Page 117: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 117

Lưu ý khi dùng thuốc giảm đau dạng dán và bôi

Tuyệt đối không được sử dụng các loại cao dán hoặc thuốc bôi giảm đau có tác dụng làm nóng như Salonpas vào các khớp viêm có triệu chứng nhiễm trùng như sưng, nóng, đỏ. Nếu dùng, tình trạng viêm khớp sẽ càng nặng hơn.

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều dạng thuốc dùng ngoài da giảm đau, chống viêm với các dạng bào chế như cao dán, kem, gel, dạng xịt, dạng dung dịch. Các chế phẩm này chứa tinh dầu và hoạt chất có tính chất giảm đau kháng viêm, được bào chế dưới dạng lạnh và nóng.

Dạng bào chế có tác dụng làm nóng như salonpas (dán hoặc gel), Perkindon, Deep heat, Sungaz... thường được sử dụng trong các sang chấn như va đập phần mềm sưng bầm, tụ huyết, bong gân, trật khớp, giãn dây chằng, co cơ và đau khớp, đau mỏi mình mẩy... Tuyệt đối không được sử dụng dạng bào chế này trong viêm khớp có các triệu

chứng nhiễm trùng như sưng, nóng, đỏ vì khi đó, tinh dầu nóng sẽ gây giãn mạch và khiến cho lượng máu đổ về chỗ viêm tăng lên, ứ trệ lại. Hậu quả là chỗ viêm càng sưng và phù nề hơn.

Dạng bào chế có tác dụng làm lạnh tại chỗ được sử dụng rộng rãi hơn, đặc biệt là trong thể thao hoặc tại các vị trí đau có nhiễm trùng như ổ khớp thuốc. Với những sang chấn dạng này, thuốc làm lạnh sẽ giảm đau rất nhanh do có tính chất giảm đau và kháng viêm mạnh.

Trên thực tế mọi người thường xem các sang chấn ngoài da là những bệnh vặt vãnh nên hay tự ý mua các loại thuốc ngoài da về sử dụng và đã gặp những tác dụng không mong muốn. Chẳng hạn, với các sang chấn có vết trầy xước, những người bị viêm bao hoạt dịch ở ổ khớp có nhiễm khuẩn tuyệt đối không được sử dụng các loại thuốc có chứa tinh dầu nóng vì thuốc dễ làm tổn thương các lớp tế bào dưới da. Song, rất nhiều người bệnh lại sử dụng các thuốc bôi ngoài da có chứa các tinh dầu nóng nên chẳng những không đỡ mà lại bị sưng, đỏ hơn tại chỗ viêm, thậm chí người bệnh còn bị loét và hoại tử các tế bào non tại chỗ trầy xước.

Chính vì thế, khi sử dụng thuốc chữa bệnh, cho dù chỉ là ngoài da, người dân không nên tự ý mua và sử dụng thuốc khi chưa có sự thăm khám, chỉ định của thầy thuốc.

Xử trí với 5 triệu chứng bất thường khi mang thai

Sanlonpas - sản phẩm

cao dán giảm đau

được ưa chuộng.

Page 118: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 118

Dưới đây là 5 triệu chứng lạ thường xuất hiện khi thai nghén và một số lời khuyên giúp thai phụ vượt qua những khó chịu thời kỳ này.

1. Chảy máu cam và nghẹt mũi

Khoảng cách từ mũi đến dạ con rất xa, chúng liên quan tới nhau sao? Nhưng bạn đừng lo lắng, chảy máu cam và nghẹt mũi là những hiện tượng rất bình thường.

Phương pháp chữa trị cũng rất đơn giản, bạn hãy thử dùng máy giữ độ ẩm không khí hoặc xông hơi bằng nước muối xem sao. Nếu không thấy khá hơn, bạn hãy đến gặp bác sĩ hoặc bà đỡ để có những biện pháp chữa trị phù hợp.

2. Tiết dịch âm đạo

Khi bạn có mang, chu kì kinh nguyệt của bạn không hoạt động nữa. Nhưng dịch tiết từ âm đạo lại tăng. Bạn yên tâm, dịch tiết này rất bình thường và không gây ảnh hưởng gì cả.

Nếu nó làm bạn cảm thấy hơi khó chịu, hãy dùng băng vệ sinh phụ nữ. Lượng dịch tiết này sẽ tăng cho tới khi bạn sinh em bé. Nếu có sự thay đổi về màu sắc, hoặc có mùi, bạn nên báo cho bác sĩ hoặc bà đỡ của bạn.

3. Mất ngủ

Khi bạn nghĩ tới việc có thai, có thể bạn cũng nghĩ rằng mình sẽ rất mệt mỏi. Đôi khi nếu có hay không có cảm giác mệt mỏi trong lúc mang thai, bạn cũng sẽ phải chịu đựng chứng mất ngủ. Nó được biểu hiện dưới dạng mất ngủ hoàn toàn hoặc khó ngủ trở lại sau khi bị tỉnh giấc.

Luyện tập thể thao, tránh uống cà phê và giải trí có thể giảm triệu chứng này.

4. Đau dạ dày

Các hoóc - môn của bào thai làm cho dạ dày của bạn bị đau. Hiện tượng đau do ợ chua, đầy hơi trong dạ dày là rất bình thường.

Tránh ăn các đồ ăn có tính nóng, nên ăn các đồ ăn dễ tiêu.

5. Táo bón

Các hoocmôn của bào thai làm cho quá trình tiêu hoá của bạn giảm đi và trở nên chậm chạp.

Luyện tập thể thao, uống nhiều nước và ăn các đồ ăn chứa nhiều chất xơ rất có ích cho bạn. Nếu không có chuyển biến gì, hãy báo cho bác sĩ hoặc bà đỡ của bạn để có những biện pháp hiệu quả.

Làm sao biết bị viêm amidan?

Page 119: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 119

Amidan có thể bị nhiễm và viêm ở một số người, tình trạng này gọi là viêm amidan (hay còn gọi là sưng amindan). Dưới đây là một số biểu hiện của chứng viêm amidan.

- Amidan đỏ và sưng phồng

- Bị khàn giọng

- Bên ngoài amidan có phủ một lớp màng màu trắng hoặc vàng

- Cổ họng bị đau

- Đau khi nuốt thức ăn/nước uống

- Sưng tuyến đệm

- Bị sốt

Amidan là một khối lymphô ở mỗi bên sau miệng, bạn có thể nhìn thấy amidan của người khác bằng cách rọi đèn vào cổ họng và nhìn

sâu vào bên trong miệng.

Soi amiđan trước khi đưa ra kết luận chính thức.

Page 120: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 120

Hệ sinh thái chết người trong... chiếc gối

Chiếc gối yêu thích của bạn đang là nơi trú ẩn của cả một ổ vi khuẩn độc hại và những loại nấm có tiềm năng gây nguy hiểm đến tính mạng, một nghiên cứu mới cho biết điều đó.

Trung bình mối chiếc gối chứa hơn 1 triệu bào tử nấm, nghĩa là cứ mỗi gram vật liệu nhỏ bé có chứa vài nghìn bào tử, nhóm nghiên cứu này tìm thấy.

Các nghiên cứu khác đã cho thấy gối và những vật dụng khác trên giường chứa nhiều ve bụi - loài sinh vật tí hon giống như nhện chuyên kiếm ăn từ những mảnh vụn da người.

"Có cả một hệ sinh thái tí hon đang vận hành trong cái gối êm ái của bạn", Ashley Woodcock, trưởng nhóm nghiên cứu tại Đại học Manchester nói. "Những con ve bụi ăn nấm, và nấm lại sử dụng phân của những con ve bụi này làm nguồn cung cấp nitơ và dưỡng

chất, cùng với các mảnh da người khác".

Woodcock và cộng sự đã kiểm tra những cái gối lông và gối nhân tạo có tuổi đời từ 1,5 đến 20 năm. Loại nấm phổ biến được tìm thấy là aspergillus fumigatus, cũng là loài có khả năng gây bệnh lớn nhất. Thực tế, nó là tác nhân truyền nhiễm hàng đầu gây ra cái chết ở những bệnh nhân bạch cầu và cấy ghép thủy sống. Nấm cũng là tác nhân làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn. Ngoài ra, gối nhân tạo thì chứa nhiều nấm hơn.

Đây không phải là công trình đầu tiên chỉ ra vấn đề này. Nghiên cứu năm 2000 của Viện Khoa học Sức khỏe Môi trường Quốc gia Mỹ đã kết luận rằng 22 triệu gia đình Mỹ đang ngủ trên những chiếc giường với nồng độ tác nhân gây dị ứng (ve bụi) vượt quá mức được xem là có thể kích hoạt các triệu chứng hen suyễn.

"Các phát hiện này có tầm quan trọng đối với những người mắc các bệnh dị ứng ở phổi hoặc có hệ miễn dịch bị tổn thương, đặc biệt là những người được bệnh viện gửi về nhà", Geoffrey Scott, Chủ tịch tổ chức Fungal Research Trust, tài trợ cho nghiên cứu, nhận định.

Để tránh những ảnh hưởng của chúng, Viện Khoa học Sức khỏe Môi trường Quốc gia Mỹ đề nghị các gia đình:

- Phủ những tấm ngăn tác nhân dị ứng trên gối và nệm.

- Giặt vỏ bọc ga gối hằng tuần trong nước nóng.

- Hút bụi thường xuyên cho thảm và lau sạch định kỳ bằng hơi nước.

Page 121: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 121

Chữa các chứng xuất huyết bằng ngó sen

Để chữa chảy máu cam, lấy ngó sen 30 g (có thể dùng riêng hoặc phối hợp với lá hẹ, lượng bằng nhau) để tươi, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước nhỏ vào lỗ mũi, máu sẽ cầm ngay.

Trong ngó sen có chứa đến 70% tinh bột và nhiều chất khác, vị ngọt, hơi sít do chất nhựa, tính mát bình, không độc. Dược liệu để sống thì hàn, nấu chín thì ôn, có tác dụng cầm máu là chủ yếu, bổ huyết và điều kinh, được dùng trong trường hợp sau:

Thổ huyết

Ngó sen 7 cái, cuống lá sen 7 cái dùng tươi, rửa sạch, giã nát, sắc với 400 ml nước còn 100 ml, thêm ít mật, (đường) uống nóng làm hai lần trong ngày (Nam dược thần hiệu). Hoặc ngó sen 30 g, lá trắc bá 10 g,

giã nát, vắt lấy nước uống.

Ho ra máu

Ngó sen 20 g, rễ bách hợp hoặc lá trắc bá 20 g, cỏ nhọ nồi 10 g, thái nhỏ, phơi khô, sắc uống làm hai lần trong ngày.

Kinh nguyệt không đều

Ngó sen 20 g, củ gấu 12 g (rang cháy hết rễ và lông), phơi khô, tán nhỏ, rây bột mịn, trộn với mật ong hoặc nước đường làm thành viên bằng hạt đỗ xanh. Ngày uống hai lần, mỗi lần 50 viên với nước nóng.

Sốt xuất huyết

Ngó sen 30 g, rau má 30 g, mã đề 20 g. Sắc uống ngày một thang.

Tiểu ra máu

Ngó sen, bồ hoàng, sơn chi tử, đạm trúc diệp, tiểu kế, mộc thông mỗi vị 12 g; sinh địa 20 g; hoạt thạch 16 g; chích cam thảo, đương quy mỗi vị 6 g. Tất cả thái nhỏ, sắc uống trong ngày.

Rong huyết

Ngó sen, hoàng cầm, a giao mỗi vị 12 g, sơn chi tử 12 g, địa du 12 g; mẫu lệ, quy bản mỗi vị 20 g; sinh địa 16 g, địa cốt bì 10 g, cam thảo 4 g. Sắc uống ngày một thang.

Ngoài ra, y học cổ truyền còn dùng riêng những đốt ngó sen (tên thuốc là ngẫu tiết) với tác dụng cầm máu như ngó sen

Page 122: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 122

Lợi ích của ăn chay

Ăn chay ngày càng trở nên quen thuộc với phụ nữ hiện đại và trở thành một phương thuốc rất tốt cho cả sức khoẻ và tinh thần.

Một phương thuốc vô cùng an toàn

Nhiều người lo lắng rằng họ sẽ bị dị ứng hoặc các triệu chứng ngoài ý muốn khi ăn chay. Nếu thực sự bạn hiểu rõ cơ thể của bạn thích cái gì và bị dị ứng với cái gì, chắc chắn bạn sẽ luôn khoẻ mạnh.

Rất nhiều người đã từng khẳng định họ không thích uống nước ép hoa quả, thậm chí họ còn bị dị ứng các loại rau. Nhưng sau khi dùng thử và hiểu rõ những hiệu quả mà ăn chay mang lại thì họ lại thấy thích và muốn duy trì chế độ này lâu dài.

Có thể lúc đầu cơ thể bạn phản ứng lại việc có quá nhiều chất xơ trong dạ dày, nhưng chắc chắn tình trạng này sẽ chấm dứt sớm.

Giúp cơ thể bạn khoẻ hơn

Đa số mọi người đều không nhận thấy rằng một ly nước ép hoa quả mang lại cho mọi người nhiều năng lượng hơn họ tưởng. Trên thực tế, ăn chay là khoảng thời gian có thể bạn được làm sạch và theo đó, tinh thần bạn trở nên minh mẫn và sáng suốt nhất. Đây đúng là thời điểm tuyệt vời cho những người làm việc nhiều về đầu óc như các nghệ sĩ hay nghiên cứu.

Khi bạn ăn chay, cơ thể sẽ phân huỷ can xi khiến hệ thống xương vững chắc hơn. Quan trọng hơn nữa, rau quả giúp loại trừ độc tố khỏi gan, ruột, thận và các bắp cơ. Nó cũng làm lành sẹo, làm trẻ hoá các tế bào, phục hồi các bộ phận bị tổn thương hay nhiễm độc.

Bởi vì rau quả chứa rất nhiều enzim nên cơ thể không cần vắt kiệt lượng enzim dự trữ để phân huỷ thức ăn hữu cơ. Thay vì sử dụng enzim tích trữ, rau quả cung cấp luôn các chất này để giúp tiêu hoá thức ăn nhanh hơn. Và khi có nhiều enzim để sử dụng, cơ thể sẽ đào thải độc tố với tốc độ nhanh và mạnh.

Giảm bớt lượng đường trong máu

Người nghiện đồ ngọt thường có lượng đường trong máu nhiều hơn bình thường. Tình trạng này rất dễ kéo theo căn bệnh tai biến mạch máu.

Nếu bạn ăn rau quả thường xuyên và liên tục, bạn sẽ đưa vào cơ thể rất nhiều chất hydrat carbon và chất này lại có tác dụng ngăn cản lượng đường trong máu tăng cao. Chính khi cơ thể đang tự làm sạch từng ngõ ngách nhờ lượng enzim mà rau quả mang đến, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi. Cảm giác này đôi khi làm bạn tưởng là lượng đường trong máu đang tăng lên

Page 123: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 123

đột ngột. Không phải thế! Các chất độc phản ứng lại việc bị bài tiết khiến cơ thể hơi căng thẳng thôi.

Chăm sóc chu đáo hệ thống ruột

Ruột là nơi bài trừ chất độc, hệ thống ruột có thể loại ra 15g hoặc nhiều hơn thế các chất độc mỗi ngày. Nếu không được giải thoát khỏi ruột kết, thận, da và một số bộ phận khác, chất độc sẽ bị tích trữ trong cơ thể. Lâu dần, nó sẽ tụ tập lại thành các khối u và trở thành nguyên nhân của rất nhiều căn bệnh nan y không mong muốn.

Bên cạnh việc ăn nhiều rau quả, hãy chắc chắn bạn uống ít nhất là 1,5 lít nước mỗi ngày. Ruột của bạn cần khoảng 2 lít/ngày để hoạt động trơn tru và còn cần nhiều hơn thế khi thực hiện chức năng giải độc. Uống gần 2 lít nước mỗi ngày sẽ giúp cho thận của bạn có cơ hội đào thải các độc tố và duy trì dòng máu luân chuyển đều đặn trong cơ thể.

Ngoài ra ăn chay và uống nhiều nước cũng giúp bạn bài tiết các chất cặn bã dễ dàng và đều đặn hơn. Chứng táo bón và bệnh trĩ vì thế cũng tránh xa bạn.

Cơ thể cân đối

Ăn chay là một phương pháp kỳ diệu, nó sẽ giúp cho cơ thể bạn có những biến đổi. Nếu bạn đang muốn giảm cân hoặc đang cố gắng tăng cân, bạn đều nên ăn chay.

Nghe qua thật kỳ lạ nhưng đa số người bị quá gầy đều do cơ thể của họ không đủ sức hấp thụ hết lượng thức ăn họ đưa vào. Ăn chay là động thái để ruột của bạn hoạt động tốt nhất, mạnh nhất và theo đó sẽ hấp thu được hết các dưỡng chất cần thiết.

Còn với những người quá cân, rau xanh và hoa quả cung cấp nhiều chất xơ giúp hệ tiêu hoá hoạt động tốt hơn, chúng lại chứa ít calo nên bạn không phải lo ngại việc các năng lượng thừa tích trữ thành mỡ trong cơ thể. Chẳng có gì phải bàn cãi rằng ăn chay là phương pháp giảm cân tốt và an toàn nhất.

Tiết kiệm thời gian

Page 124: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 124

Làm một bữa ăn chay chỉ mất một phần nhỏ thời gian so với bữa ăn thông thường. Ngay cả khi nếu bạn không ăn hết chỗ thức ăn vừa làm, bạn cũng có thể để vào tủ lạnh cho tươi ngon. Nếu bạn quên mang theo đồ ăn đến chỗ làm, chỉ việc chạy ra hàng cà phê gọi một cốc sinh tố. Tất cả đều rất thuận tiện và không tốn quá nhiều tiền.

Thực hiện dễ dàng

Bạn có thể tự lập cho mình một thời gian biểu ăn chay tuỳ theo điều kiện riêng: Một ngày mỗi tuần hoặc 3-5 ngày liền trong vòng 1 tháng.

Có những người ăn chay dài ngày, suốt cả tháng hoặc thậm chí là một năm nhưng không nhấ thiết phải như vậy. Bởi vì dù ăn chay lâu hay ít thì việc này luôn có tác dụng tốt đối với cơ thể. Bạn đừng quên ăn chay cực kỳ có ích với các bệnh sỏi thận, viêm ruột thừa, viêm ruột kết, một số tổn thương khác như viêm phổi hay nhiễm trùng. Do đó đừng ngần ngại tăng thêm rau xanh và hoa quả vào phần ăn của mình nhé.

Tự làm dầu gội ở nhà

Trong dầu gội đầu thường chứa một số chất hoá học không có lợi cho mái tóc. Để hạn chế tác dụng phụ này, xin giới thiệu với bạn một số cách tự tạo dầu gội cho riêng mình từ sự kết hợp thực vật tự nhiên với loại dầu gội bạn đang dùng.

1. Dầu gội với cam quýt

1/4 cốc nước và loại dầu gội đầu bạn thường dùng, 2 thìa nước chanh ép, 1 thìa nước vỏ cam (hoặc vỏ quýt) ép. Trộn tất cả các nguyên liệu với nhau. Cho hỗn hợp vào lò vi sóng trong vòng 1-2 phút. Đổ nguyên liệu vào lọ để bảo quản.

Loại dầu gội đầu tự tạo này sẽ giúp bạn loại trừ dầu dưới da đầu

2. Dầu gội với rượu trắng

1 cốc rượu, 1 cốc dầu gội đầu. Đổ rượu vào xoong nhỏ, đun nóng. Để ngọn lửa âm ỷ, đun tới khi rượu cạn còn 1/4 cốc. Đố rượu nóng vào cốc dầu gội đầu khuấy đều.

Page 125: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 125

Dùng loại dầu gội này sẽ giúp cải thiện chất tóc, làm cho tóc nhanh mọc dài hơn.

3. Dầu gội với dầu ô liu

1/2 cốc nước, 1/2 cốc dầu ô liu, 1 cốc dầu gội đầu. Trộn đều các nguyên liệu với nhau, sau đó đổ vào lọ để sử dụng dần.

Dầu ô liu giúp mái tóc khoẻ, óng ả hơn; tăng cường độ ẩm cho tóc khô.

4. Dầu gội đầu với trứng

Tách riêng lòng trắng và lòng đỏ của trứng gà. Dùng máy đánh bông lòng trắng, sau đó trộn đều với dầu gội đầu. Bôi 1 nửa dầu gội đầu trứng lên tóc, ủ trong 5 phút rồi rửa sạch. Dùng lòng đỏ để mát xa da đầu.

Loại dầu gội này cho bạn mái tóc khoẻ mạnh, cung cấp lượng protein phong phú cho mái tóc.

Mẹo hay giúp tay không nứt nẻ trong mùa đông

Tay nứt nẻ là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt là vào mùa lạnh. Có thể chống lại tay nứt nẻ bằng việc rửa tay bằng nước ấm, sử dụng mỹ phẩm, giữ không khí trong nhà luôn ẩm và dùng xà phòng nhẹ (trung tính).

Dưới đây là một số mẹo cực nhỏ để bạn giúp tay bớt nứt nẻ trong mùa đông:

- Thường xuyên dùng mỹ phẩm cho da.

- Dùng thuốc mỡ.

- Mang bao tay (chất liệu cotton) khi làm việc nhà.

- Sử dụng kem hydrocortisone.

- Hạn chế làm việc trong nước lạnh.

- Nếu bị nứt nẻ nặng, bạn có thể liên hệ với bác sĩ da liễu.

Nhận biết dấu hiệu của cơn đột quỵ

Page 126: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 126

Đột quỵ là hiện tượng nguy hiểm gây ra bởi bệnh tim mạch, khá phổ biến trong xã hội hiện đại. Nắm rõ một số dấu hiệu báo hiệu cơn đột quỵ có thể hạn chế tối đa những hậu quả đáng tiếc.

Những biểu hiệu thường gặp:

- Bất chợt cảm thấy chân tay tê bị dại hay yếu đi một cách bất thường ở nửa người.

- Một trong 2 mắt bất chợt không nhìn thấy gì.

- Gần như hoặc mất hoàn toàn khả năng giao tiếp thông thường.

- Đau đầu dữ dội mà không rõ nguyên nhân.

- Tự nhiên bị hoa mắt, chóng mặt, không thể đứng vững bình thường.

Nếu thấy bản thân hoặc người thân của mình gặp phải một trong những dấu hiệu trên, hãy lập tức tìm kiếm sự trợ giúp của thuốc chuyên dụng hoặc sự trợ giúp của người khác để xử lý kip thời.

Chữa bệnh với chuối xanh

Không chỉ là loạik quả quen thuộc, chuối còn là vị thuốc công hiệu

Page 127: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 127

Chuối có nhiều loại, nhưng chỉ có chuối tiêu, chuối tây và chuối hột cho quả xanh làm thuốc chữa bệnh

Chuối tiêu

Chuối tiêu quả xanh thường được thái mỏng ăn ghém với các loại rau thơm trong món gỏi cá, nộm sứa để bớt tanh và đề phòng đi lỏng. Nhựa quả chuối xanh mới cắt khỏi cây dùng bôi chữa hắc lào.

Một số nhà khoa học đã chứng minh rằng chuối tiêu xanh được dùng hằng ngày dưới dạng bột chữa chứng loét dạ dày rất tốt. Nó có tác dụng kích thích sự phát triển của lớp màng nhày trong dạ dày, làm cho màng này dày lên, ngăn cản sự tấn công của dịch vị vào thành dạ dày và tạo điều kiện cho các vết loét chóng lành.

Các nhà khoa học cũng đã kết luận: một khẩu phần ăn hằng ngày có chuối tiêu xanh chắc chắn giúp tránh được bệnh loét dạ dày. Các bác sĩ dinh dưỡng ở Anh lại coi tinh bột của quả chuối tiêu xanh là nhân tố quan trọng có tác dụng phòng ngừa ung thư đường ruột.

Chuối hột (chuối chát)

Có tác dụng chữa sỏi bàng quang.

Cách dùng như sau: Quả chuối hột xanh đem thái mỏng, sấy khô, sao vàng, hạ thổ trong vài ngày. Mỗi lần lấy 50-100g sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm 2-3 lần vào lúc no. Có thể dùng dạng nước hãm như pha trà uống. Hoặc tán dược liệu thành bột, rây mịn, uống mỗi ngày 30-50g chia làm hai lần.

Những người bị đau dạ dày không nên uống nước sắc quá đặc mà pha loãng, uống làm nhiều lần trong ngày.

Chuối tây

Có tác dụng chữa tiêu chảy ở trẻ em. Ở Nam Bộ, người ta hay cho trẻ em bị tiêu chảy ăn quả chuối tây xanh luộc chín thấy có kết quả tốt.

đối với một số bệnh.

Page 128: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 128

Hoặc lấy quả chuối tây già chưa chín, gọt bỏ vỏ, rửa sạch bằng nước muối, cắt thành miếng mỏng, phơi hoặc sấy cho thật khô, tán nhỏ, rây bột mịn. Dùng bột này trộn với bột gạo, quấy cho trẻ ăn.

Một số bệnh viện đã nấu bột chuối tây xanh theo công thức sau: Bột chuối (50g) hòa với nước, nấu chín, rồi thêm đường kính (50g) và muối ăn, khuấy đều, để nguội, cho trẻ ăn hết trong một ngày.

Bột chuối tây xanh chữa được tiêu chảy là do trong quả có nhiều tanin, hơn nữa, các muối trong quả chuối cũng có tác dụng bù đắp lượng muối của cơ thể mất đi trong quá trình bị bệnh. Bột này cũng có khả năng phòng tiêu chảy, chống rối loạn tiêu hóa, đầy hơi và ợ chua.

Tình dục có ảnh hưởng sức khỏe vận động viên?

Thường thấy một số huấn luyện viên cấm tiệt các bà vợ hoặc bạn gái đi theo vận động viên. Vậy việc quan hệ tình dục có ảnh hưởng đến phong độ thi đấu không?

Trả lời

Hiện nay chưa có công trình nghiên cứu nào về tình chăn gối và trạng thái thể lực khi thi đấu. Vì thế cho tự do hay “cấm vận” 100% tùy thuộc nhận định của huấn luyện viên.

Theo nhà tình dục Nga Jenikejewa thì việc ái ân có điều độ sẽ giúp vận động viên thoải mái và đạt phong độ cao nhất khi thi đấu.

Qua phỏng vấn thì được biết 50% nam vận động viên cho biết quan hệ tình dục thúc đẩy tinh thần thi đấu của họ, những người khác thì cho rằng tình dục không hề làm giảm khả năng thi đấu. Tuy nhiên cần chú ý tình trạng chân yếu đi nếu quan hệ quá cận kề ngày thi đấu.

Giúp nam giới chọn dụng cụ luyện tập tại nhà

Page 129: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 129

Khi mua sắm dụng cụ tập thể thao, điều quan trọng mà bạn cần lưu ý là chất lượng, độ bền và tính an toàn của dụng cụ. Nên tuỳ vào mục đích luyện tập để chọn những dụng cụ có chức năng phù hợp.

Spring chest pull: Giúp bạn thực hiện các bài tập phát triển cơ tay, ngực. Bạn có thể tháo bớt dây lò xo tuỳ theo mức độ tập.

Speed rope: Dây speed rope có cấu tạo đặc biệt giúp bạn tập nhảy dây đạt đến tốc độ tối đa mà bạn có khả năng thực hiện.

Push up bar: Bạn có thể tập hít đất hoặc các bài tập chống đẩy, làm săn chắc cơ toàn thân. Thực hiện từ 5 đến 10 lần/ngày, khi tập chú ý vai giữ thẳng và đầu luôn ngẩng cao.

Sip up bar: Có khoá bắt dính vào tường hoặc vật cố định, dụng cụ này giúp bạn thực hiện các bài tập làm săn chắc cơ lưng, đùi và bụng.

Double exercise wheel: Dụng cụ tập tay và lưng.

Hand grip: Cấu tạo của dụng cụ giúp bạn dễ dàng thực hiện các bài tập cơ bàn tay. Tay cầm làm bằng nhựa dẻo, độ bám chắc và chống trơn trợt nhờ những rãnh nhỏ. Với dụng cụ này, bạn có thể tập duỗi cơ tay chậm, tuỳ theo khả năng chịu lực. Nên nhớ không nên tập quá sức và liên tục bởi cơ cần được nghỉ ngơi để phục hồi.

8 loại nước ép trái cây tốt nhất

Page 130: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 130

Đứng đầu bảng là nước ép xoài - “kho” vitamin A, C, E. Ba loại vitamin này có tác dụng rất tốt trong việc chống lại những gốc tự

do gây bệnh, làm trì hoãn tiến trình lão hóa. Một ly nước xoài cung cấp 16% nhu cầu về chất sắt mỗi ngày ở phụ nữ.

Nước cam tươi

Một ly nước cam tươi khoảng 160 ml sẽ cung cấp được 75 kcal và hơn 50% nhu cầu trong ngày về vitamin C cho phụ nữ. Loại flavonoid có trong nước cam sẽ kết hợp với vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ mao mạch.

Nước cam tươi còn là nguồn cung cấp phong phú thiamine và folate. Thiamine tham gia vào quá trình tổng hợp năng lượng, còn folate giúp gia tăng chất lượng máu, ngăn ngừa những khiếm khuyết như bệnh nứt đốt sống ở bào thai.

Nước ép cà rốt

Một ly nước ép cà rốt 160 ml cung cấp 64kcal. Nó có hàm lượng cao các chất kali, magiê, canxi và là nguồn cung cấp beta-carotene, carotenoid tuyệt hảo để từ đó cơ thể chuyển hóa thành vitamin A, giúp tăng cường thị lực về ban đêm và giảm nguy cơ bệnh đục thủy tinh thể. Ngoài ra, những chất chống oxy hóa trong carotenoid còn giúp giảm nguy cơ bị ung thư phổi, dạ dày và bàng quang.

Nước ép cà rốt còn chứa một chất chống oxy hóa hữu hiệu khác là acid alphalipoic, giúp tăng cường khả năng của vitamin A, C, E trong việc loại bỏ những gốc tự do độc hại khỏi cơ thể.

Nước ép cà chua

Nước ép cà chua là nguồn cung cấp vitamin A và C rất tốt, giúp vô hiệu hóa các gốc tự do gây nên bệnh ung thư, tim mạch và lão hóa da.

Cà chua còn là nguồn lycopene phong phú. Nhiều nghiên cứu cho thấy việc dùng nhiều cà chua có thể làm giảm đến 48% nguy cơ bị bệnh tim. Qua tổng kết của 72 công trình nghiên cứu gần đây, người ta cũng khám phá lycopene có tác dụng đặc biệt hữu hiệu trong việc giảm nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến.

Page 131: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 131

Nước ép nho đỏ

Nước ép nho đỏ có khả năng chống lão hóa tuyệt hảo; chứa những flavonoid tương tự như trong rượu vang đỏ, giúp mở rộng mạch máu và tăng cường lượng máu chảy đến bề mặt da. Chất quenetin trong nước nho đỏ có tác dụng ngăn ngừa sự kết tụ máu, phòng chống được bệnh tim mạch. Trong phòng thí nghiệm, chất resveratrol trong nước nho đỏ đã được chứng minh có những hoạt tính kháng ung thư.

Nước ép táo

Nước ép táo rất thơm ngon và chứa một số vitamin, nhiều nhất là vitamin C. Một ly 160 l cung cấp 61 cal và gần 50% nhu cầu bổ sung dưỡng chất hằng ngày ở nhóm tuổi 19-50. Tuy nhiên, so với những loại nước ép trái cây khác, nước ép táo có ít vitamin và khoáng chất hơn.

Nước ép bưởi

Đây là nguồn cung cấp beta - carotene, một chất chống oxy hóa hữu hiệu, có thể làm giảm nguy cơ của nhiều loại ung thư. Bưởi đào chứa lycopen giúp giảm thiểu nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt, phổi, dạ dày, tuyến tụy, ruột, vú... Lycopen cũng giúp ngăn ngừa sự hình thành những cục huyết khối, do đó giúp giảm thiểu nguy cơ bệnh tim mạch và đột quị.

Nước ép dứa

Nước ép quả này chứa rất nhiều vitamin C. Men bromelain trong dứa được xem là có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giảm triệu chứng sổ mũi, giúp mau lành những vết thương nhỏ, đặc biệt là căng nhức cơ, bong gân. Những nghiên cứu mới đây cho thấy bromelain có tác dụng làm giảm hiện tượng sưng phồng, bầm giập và đau đớn đối với những sản phụ trải qua các phẫu thuật nhỏ trong khi sinh. Bromelain cũng có thể giúp giảm triệu chứng của bệnh hen, đau thắt ngực, viêm phế quản.

Ăn cá ngăn bệnh tuổi già

Page 132: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 132

Ăn cá ít nhất một lần mỗi tuần tốt cho não, làm chậm sự suy thoái tâm thần liên quan đến tuổi già ở mức tương đương 3 đến 4 năm.

Các nhà khoa học thuộc Đại học Rush (Mỹ) đã khảo sát 3.718 người trên 65 tuổi và phát hiện những người ăn cá một lần mỗi tuần sẽ giảm sự suy thoái về tư duy hằng năm đi 10%, còn những người ăn 2 bữa cá mỗi tuần, tỉ lệ tương ứng là 13%.

Nghiên cứu mới nhất này góp thêm bằng chứng cho thấy một chế độ ăn uống nhiều cá giúp đầu óc tinh anh. Các nghiên cứu trước đó cho thấy những người ăn cá giảm được rủi ro bị bệnh Alzheimer và đột quỵ. Những loại cá như cá ngừ và cá hồi chứa nhiều acid béo Omega-

3 cũng ngăn chặn bệnh tim.

Kinh nguyệt và bệnh phụ nữ

Kinh nguyệt của mỗi phụ nữ đều có tính quy luật, nếu bỗng nhiên có trước hoặc sau rất nhiều ngày kèm thêm cảm giác khó chịu thì phải kiểm tra ngay. Tuy nhiên, trong 1-2 năm đầu thấy kinh hoặc gần mãn kinh, chu kỳ có thể thay đổi mà không phải là bệnh.

Kinh nguyệt bình thường phần nhiều có màu đỏ sẫm. Nếu kinh nguyệt có màu đỏ tươi, màu cà phê, màu vàng, chuyển từ chất hạt loãng sang hoặc màu đen giống như nước giọt gianh thì cần lưu ý theo dõi.

Lượng kinh nguyệt quá nhiều hoặc quá ít đều là biểu hiện không bình thường. Lượng kinh nguyệt quá nhiều bao gồm hai ý: Một là lượng máu chảy ra quá nhiều (bình thường không quá 100 ml/ngày), hai là thời gian hành kinh quá dài (bình thường là 7 ngày).

Kinh nguyệt quá nhiều thường do màng trong tử cung bong ra không theo quy tắc nào cả và do chứng tăng sinh màng trong tử cung, hoặc có những bệnh như u xơ tử cung, rối loạn chức năng gan, các bệnh về máu hoặc do ngoại cảnh (như không chú ý vệ sinh kinh nguyệt, bị lạnh, bị nóng, tinh thần căng thẳng).

Kinh nguyệt quá ít (máu kinh ra từng giọt), phụ nữ trên 18 tuổi vẫn chưa hành kinh, hoặc những tháng trước thấy kinh bình thường, mà nay liên tục trên 3 tháng không thấy kinh thì gọi là bế kinh (tắc kinh).

Page 133: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 133

Đây thường là do các bệnh mãn tính toàn thân như thiếu máu nghiêm trọng, bị bệnh gan, đái tháo đường... mắc một số bệnh sán hút máu, dinh dưỡng không tốt, nội tiết không điều hòa, lao bộ phận sinh dục.

Ngoài ra, đại não bị kích thích mạnh hoặc bị tổn thương như quá căng thẳng, quá đau khổ, phiền não, dầm mưa lạnh, lao động mệt mỏi cũng đều có thể gây bế kinh. Nhưng bế kinh trong thời gian sinh đẻ và cho con bú hiện tượng sinh lý bình thường.

Máu kinh nguyệt bình thường không đặc, hơi dính, trong, có thể thấy các cục dính màu trắng (là mảnh vụn của màng trong tế bào). Nếu máu kinh nguyệt vừa dính vừa đông đặc hoặc trong suốt như nước, hoặc kết thành cục máu to và cứng thì Đông y cho rằng đó là do nguyên nhân ứ máu, cần phải vệ sinh tốt.

Phụ nữ khoẻ mạnh, ở thời kỳ kinh nguyệt nói chung không có triệu chứng gì đặc biệt. Số ít phụ nữ hơi khó chịu như tinh thần bị ức chế, dễ bị kích động, toàn thân mệt mỏi, sau khi hết kinh thì những cảm giác này cũng hết. Nhưng nếu ở thời kỳ kinh nguyệt mà thấy rõ các triệu chứng sau, tức là thuộc về trạng thái bệnh lý:

Tăng sinh túi tuyến vú vào thời kỳ kinh nguyệt

Bệnh này thường xảy ra ở nữ thanh niên, thường trước hoặc trong kỳ kinh, một hoặc cả hai bên vú căng đau, có người còn sờ thấy khối u cứng to không đều. Triệu chứng này có nhiều nguyên nhân: Rối loạn điều hòa nội tiết tố sinh dục, chất progesteron tiết ra ít, chất oestrogen tăng lên nhiều.

Đau một bên đầu trong thời kỳ kinh nguyệt

Phần nhiều xảy ra vào thời kỳ nữ thanh niên. Bệnh phát sinh do công năng co giãn huyết quản bị trở ngại, thường đau một bên đầu kèm thêm các triệu chứng như buồn nôn, thị lực mờ, ảo, xuất hiện những ảo giác, người ta cho rằng nó có liên quan đến những hoóc môn của tuyến yên.

Đau bụng kinh

Đau bụng dưới trước và sau khi hành kinh hoặc trong thời kỳ kinh nguyệt, gồm hai loại:

- Đau bụng kinh nguyên phát: Thường bộ phận sinh dục không có bệnh gì, hay gặp ở nữ thanh niên chưa có gia đình, nếu hết kinh là hết đau bụng.

- Đau bụng kinh thứ phát: Bộ phận sinh dục thường có bệnh như bệnh màng trong tử cung, viêm khoang chậu, bệnh cơ dưới niêm mạc tử cung. Phải giải quyết nguyên nhân của bệnh thì đau bụng mới hết.

Page 134: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 134

Chứng căng thẳng trước khi hành kinh

Có người trước khi thấy kinh có những triệu chứng báo trước như đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, căng vú, tinh thần không ổn định, dễ bị kích động, nôn nóng hoặc lo lắng buồn phiền, hết kinh thì các triệu chứng này hết nhanh.

Nói chung những chứng này không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe phụ nữ, chỉ cần chú ý chăm sóc thì các chứng này sẽ giảm hoặc có chuyển biến tốt. Người ta cho rằng nguyên nhân là do rối loạn hệ thống thần kinh thực vật, rối loạn trong trao đổi chất hoóc môn cũng như trong trao đổi muối - nước.

Chảy máu cam trong thời kỳ hành kinh

Những bệnh nhân này thường cảm thấy sa căng ở khung chậu, toàn thân khó chịu, nếu chảy máu ở mũi thì lượng máu kinh sẽ ít đi và người sẽ dễ chịu hơn. Nguyên nhân có thể do đồng hồ sinh học bị rối loạn hoặc các bệnh mạn tính như cao huyết áp, bệnh gan hoặc lao phổi.

Ăn ớt giúp ngủ ngon

Tin vui cho những người nghiện ớt: thường xuyên ăn ít ớt trong mỗi bữa cơm hằng ngày sẽ có giấc ngủ say và phòng ngừa các bệnh tim.

Các nhà khoa học từ Đại học Tasmania, Australia, đã tìm hiểu lợi ích của ớt trên 10 người tình nguyện trong vòng 18 tháng. Một nửa số này ăn 15 g ớt mỗi ngày, số còn lại tẩy chay vị cay của thứ gia vị này.

Kết quả cho thấy, ớt giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và do đó loại bỏ những yếu tố đe dọa sức khỏe tim mạch. Nguyên nhân của hiện tượng này, theo trưởng nhóm nghiên cứu Dominic Geraghty, có thể là do trong ớt có một số chất tự nhiên tác động tích cực lên lượng insulin và đường glucose, giúp điều hòa giấc ngủ.

Hạt vừng chữa nhiều bệnh

Page 135: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 135

Khi bị rết cắn, chỉ cần ấy hạt vừng nhai nhuyễn đắp vào, chốc lát là hết sưng đau.

Một số bài thuốc từ hạt vừng

Chữa chứng nôn mửa: lấy một bát hạt vừng, giã nát, thêm ít nước sôi để nguội, ép lấy nước cốt. Khi uống, pha thêm chút muối, bệnh sẽ lành.

Chữa ngã, đau nhức, bầm tím: Dùng dầu vừng hòa lẫn rượu uống sẽ khỏi.

Chữa táo bón: Uống 1 chén dầu vừng hoặc mỗi buổi sáng ăn một nắm hạt vừng là khỏi, hoặc có thể nấu cháo vừng ăn cho dễ.

Chữa bỏng: Lấy dầu vừng hay nhai vừng đen sống, đắp vào nơi bỏng rất hiệu nghiệm, chóng lên da non.

Chữa kiết lỵ mới phát: Ăn sống vừng đen mỗi ngày 30 g. Ăn trong 3 ngày.

Chữa trúng nắng ngất xỉu: Lấy 40 g vừng đen sao gần cháy, để nguội, tán bột và cho uống, mỗi lần uống 12 g, chiêu với nước mới mục (tân cấp thủy) rất công hiệu.

Chữa ngộ độc nặng: Cho uống dầu vừng một bát, chất độc sẽ được nôn ra.

Chữa chứng thương hàn vàng da: Dùng hạt vừng đen còn tươi giã nát, ép lấy đủ một tách trà dầu, thêm nửa tách trà nước và 1 lòng trắng trứng gà, khuấy đều, cho uống hết một lần, uống vài lần sẽ khỏi.

Chữa bụng đầy trướng: Vừng đen 1 bát (ăn cơm), nấu thành cháo, thêm ít muối và một miếng vỏ quýt thái nhỏ, múc ra để hơi nguội, húp ăn sẽ khỏi.

Chữa tiểu ra máu: Nguyên nhân là do hỏa uất của tâm đưa nhiệt xuống tiểu trường mà sinh ra chứng tiểu ra máu. Lấy 40 g vừng đen, giã nát, ngâm với 80 g nước đang chảy (gọi là trường lưu thủy) sau 1 đêm, sáng hôm sau vắt lấy nước uống thì khỏi (có thể dùng nước sôi để nguội thay nước đang chảy, nếu ngại nước không hợp vệ sinh).

Chữa đinh nhọt chảy máu: uống một tô dầu vừng là cầm.

Chữa mụn nhọt lở loét: Lấy 1 vốc vừng đen, rang, tán nhỏ, rửa sạch máu mủ trên nhọt bằng nước muối ấm, sau đó đắp bột vừng lên vết nhọt vài lần sẽ khỏi.

Chữa đau lưng: Đau lưng do thận suy hay phong hàn thấp: Vừng đen 40 g sao cháy, tán bột, mỗi lần uống 12 g với rượu hoặc mật hay nước gừng, uống vài ba lần sẽ khỏi.

Chữa kiết lỵ mãn tính: Lấy 1 bát hạt vừng đen giã nhỏ, sau đó nấu kỹ pha thêm chút mật ong, uống ngày 2 lần, dùng vài ngày sẽ khỏi.

Page 136: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 136

Chữa viêm đại tràng mạn: Vừng đen 40 g rang bốc mùi thơm và 1 bát mật mía, mỗi lần uống 1 thìa canh vừng trộn lẫn với 1/3 thìa canh mật, uống ngày 2 lần, uống liên tục trong một tháng sẽ khỏi.

Chữa chân tay đau buốt hơi thũng: Đây là chứng do thấp nhiệt thâm nhiễm làm chân tay đau buốt và hơi thũng. Cách chữa là dùng 40 g vừng đen, rang có mùi thơm, tán bột, đổ vào 40 g rượu, ngâm trong một đêm, chia đều uống nhiều lần, bệnh sẽ giảm dần và khỏi.

Chữa tai bỗng dưng điếc: Thường do thận bị bệnh làm thận khí và tâm khí không lưu thông với nhau bình thường. Lấy dầu vừng nhỏ vào tai vài giọt, nhỏ mỗi ngày đến khi nào hết điếc thì thôi.

Chữa đau răng: Đau răng do hỏa vượng, phát nhiệt gây nên, cần dùng vừng đen sắc với 3 bát nước, còn lại 1 bát chia đều mà ngậm và xúc miệng nhiều lần trong ngày, chỉ cần hai lần sẽ khỏi.

Chữa cổ họng sưng đau, nói khó, nuốt đau: Dùng dầu vừng, ngậm và nuốt từ từ, thường xuyên rất hiệu nghiệm.Chữa sinh khó vì khô nước ối: Lấy dầu vừng với mật ong mỗi thứ 1 bát (bát ăn cơm), đem đun sôi vài lần, vớt bỏ bọt, sau lấy trộn cùng hoạt trạch 40 g và cho sản phụ uống, thai sẽ thoát ra

Chữa nhũ ung: Chứng này gặp ở phụ nữ sau sinh, tuyến sữa bị tắc nghẽn làm vú sưng to, đau nhức (áp-xe vú). Dùng hạt vừng tươi nhai nhuyễn rồi đắp lên nơi vú sưng đau vài lần sẽ khỏi.

Chữa rụng tóc: Vừng một bát, rang chín tán nhuyễn, thêm đường, nấu uống nhiều lần, tóc sẽ đen mượt, hết rụng.

Chữa thiếu sữa: Lấy 40 g vừng đen rang nở trên muối ăn, sau đó đem giã nhỏ chấm xôi hay cơm nếp ăn rất hiệu nghiệm.

Chữa sau sinh bị xổ ruột: Lấy giấy tẩm dầu vừng, đốt cháy lên rồi thổi tắt để xông khói vào mũi sản phụ, ruột sẽ rút thu vào như cũ.

Chữa đau tim khi đang mang thai: lấy một vốc hạt vừng sắc với hai chén nước, khi còn độ 6 phần thì lọc bỏ bã lấy nước uống hết, rất hay.

Chữa thai chết lưu không ra: Lấy 40 g dầu vừng và 40 g mật nứa, đổ lẫn vào nhau, thêm nước nấu lên, sau lấy ra uống, thai sẽ ra khỏi bụng.

Chữa khó sinh: Lấy 1 tách dầu vừng hòa 1 tách mật ong, sắc còn lại một nửa cho uống, uống 3 lần sẽ sinh được.

Chữa tóc xấu, ngắn, khô, không đen mượt: Có thể dùng một trong hai cách sau:

- Lấy 40 g dầu vừng nấu với một nắm lá dâu tươi, khi dầu sôi kỹ, lá dâu chín nhừ vớt bỏ lá dâu, lấy dầu này sát lên tóc và da đầu, kiên trì hàng ngày sẽ thấy tóc mọc dài, đen mượt rất đẹp.

Page 137: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 137

- Lấy một nắm lá vừng, một nắm lá dâu và 40 g nước gạo cho vào siêu nấu lên, dùng nước này gội đầu, sau 7 lần gội sẽ hiệu quả.

Chữa sốt nóng ở trẻ em: Khi trẻ sốt nóng, lấy một chén dầu vừng, chế thêm chút nước cốt của củ hành, khuấy đều, dùng thoa đầu, mặt, cổ, gáy, ngực, lưng, và lòng 2 bàn tay, 2 bàn chân sốt sẽ dịu.

Chữa chứng đơn độc ở trẻ em: Chứng đơn độc ở trẻ là bỗng nhiên thấy trẻ bị sưng đỏ ở mặt, mình, tay, chân… và ngứa, nóng rất khó chịu, nằm ngủ không yên. Khử bệnh mới phát phải dùng dầu vừng bôi vào khắp người là khỏi.

Chữa phù thũng độc mới phát: Nguyên nhân là do chất độc trong người tụ lại làm sưng người, kết thành những cục cứng gây đau nhức. Lấy một chén dầu vừng cho thêm nước cốt hành vào rồi cô đặc, khi thấy nước cô có màu đen là được, lấy đắp vào nơi sưng đau khi còn nóng vừa, chỗ sưng sẽ tiêu ngay.

Chữa ung nhọt phá miệng lâu ngày không thu miệng: Dùng vừng đen sao cháy, tán bột, rắc vào miệng nhọt vài lần nhọt sẽ thu miệng.

Chữa ung nhọt độc:lấy 40 g dầu vừng nấu sôi một lúc lâu thì đổ thêm vào một bát ăn cơm giấm thanh. Sau chia ra 5 phần, mỗi lần uống 1 phần rất công hiệu.

Chữa tay chân sưng đau do lội nước quá lâu: Lấy hạt vừng sống giã nhuyễn, đắp vào nơi sưng đau vài lần là khỏi.

Chữa lang ben trắng: Dùng 1 chén dầu vừng hòa với rượu uống ngày 3 lần, uống đến khi khỏi.

Phòng thiếu vi chất dinh dưỡng cho trẻ

(Dân trí) - Với trẻ em, việc cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể phát triển đóng một vai trò rất quan trọng. Có những bà mẹ rất chăm con nhưng con vẫn bị thiếu vi chất dinh dưỡng, bởi khẩu phần ăn không được cân đối đầy đủ các chất với nhau.

Tại các nước phát triển, hầu hết trẻ em đều gặp phải vấn đề thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng, như thiếu vitamin A, thiếu sắt, iốt, canxi… Thiếu hụt bất cứ vi chất nào đều gây nên những ảnh hưởng không tốt đối với sự phát triển của bé.

Như thiếu vitamin A không những làm giảm thị giác, thị lực, mà nó còn là nguyên nhân dẫn đến sự phát triển chậm về thể chất, làm giảm sức đề kháng của cơ thể. Thiếu vitamin A cũng

Page 138: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 138

cũng là nguyên nhân của bệnh quáng gà, nghiêm trọng hơn, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến mù vĩnh viễn.

Thiếu sắt là một nguyên nhân căn bản dẫn đến thiếu máu. Thiếu máu khiến da trẻ trở nên xanh xao, cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi, ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển trí tuệ, thể chất ở trẻ em.

Còn tình trạng thiếu iốt trong thời kỳ niên thiếu có thể gây ra bệnh bướu cổ, chậm lớn, chậm phát triển trí tuệ.

Những vi chất dinh dưỡng này hoàn toàn có thể phòng tránh được bằng một chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng, khoáng chất:

Nên sử dụng các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng tự nhiên. Các thức ăn như tiết bò, tiết lợn, gan động vật, bầu dục, thịt bồ câu, đậu tương, vừng, đậu trắng… là những thực phẩm rất giàu chất sắt. Còn những thức ăn có nhiều vitamin A lại tập trung ở các loại rau lá có màu xanh thẫm, các loại củ quả có màu vàng…

Ngoài những thức ăn trên, có thể sử dụng các loại thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng. Có thể dùng bột dinh dưỡng hoặc bột dinh dưỡng dạng bánh có tăng cường đa vitamin và khoáng chất cho trẻ từ 6 đến 24 tháng.

Nên nấu ăn bằng muối iốt, nước mắm có tăng cường chất sắt; sử dụng đường có tăng cường vitamin A; hay như cho trẻ ăn vặt bằng bánh quy có tăng cường vitamin A, sắt, kẽm, canxi…

Còn trong những trường hợp đặc biệt, có thể sử dụng thuốc bổ sung vi chất dinh dưỡng như viên nang vitamin A liều cao cho trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi, cho phụ nữ sau khi sinh.

Đàn ông cũng có thể bị ung thư vú

Page 139: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 139

Mặc dù chỉ chiếm 1/100 các ca ung thư vú, bệnh ung thư ở đàn ông cũng phát triển tương tự như ở phụ nữ và chủ yếu tấn công những người ở độ tuổi trên 60.

Lần đầu tiên một nhà nghiên cứu Mỹ đã quan tâm đến phản ứng của những người đàn ông khi đối diện với căn bệnh ung thư này.

Loại bệnh ung thư vú phổ biến nhất ở đàn ông xuất hiện bất thần trong các tuyến vú với những triệu chứng như sau: một khối u nhỏ không đau trong vú và núm vú hơi chảy nước. Bệnh ung vú ở đàn ông được điều trị tương tự như ở phụ nữ.

Một nghiên cứu đã được thực hiện ở 20 người đàn ông mắc bệnh ung thư vú tuổi từ 44 đến 85 để tìm hiểu điều gì xảy ra trong cuộc sống của họ sau khi được chẩn đoán bệnh, và phản ứng của họ đối với xã hội và người thân.

Phản ứng đầu tiên là sốc. “Đàn ông thường không biết rằng họ có thể mắc căn bệnh này”. Sau đó là các phản ứng khác nhau từ những người đàn ông không dám tiết lộ cùng ai đến những người muốn phổ biến cho mọi người hiểu rõ.

Một người đàn ông đã quyết định tuyên truyền cho những người cùng phái, thậm chí đã cởi áo tại nơi làm việc để cho mọi người thấy căn bệnh của mình. Một người khác cho biết mình cảm thấy hoàn toàn sụp đổ, không còn ham muốn về tình dục đối với phụ nữ. Đa số khẳng định rằng không thể bơi nếu không mặc áo thun vì sợ gây sự chú ý của mọi người.

Thuốc hay, dễ kiếm

Hẳn bạn sẽ có một mái tóc đen, dài, mượt mà, thơm mát nếu bạn là người chăm chỉ dùng bồ kết và các loại lá như hương nhu, sả... để gội đầu. Vậy bạn có bao giờ thử tìm hiểu xem bồ kết, hương nhu, sả... còn có tác dụng nào khác?

Liệu bồ kết và hương nhu có thể được sử dụng trong y học hay không? Bạn có tin rằng bồ kết có tác dụng chữa trúng phong, cấm khẩu, phong tê... Còn hương nhu thì có khả năng chữa cảm mạo, nhức đầu... và một số loại bệnh khác.

Bồ kết

Cây hương nhu.

Page 140: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 140

Bồ kết có tên khoa học là Gleditschia australis Hemsl. Người ta thường sử dụng quả bồ kết chín khô (còn gọi là tạo giác). Hạt bồ kết lấy ở quả bồ kết chín đã phơi hay sấy khô còn gọi là tạo giác tử. Gai bồ kết hái ở thân cây bồ kết, đem về phơi hay sấy khô còn gọi là tạo thích. Vào tháng 10-11, quả chín, hái về phơi khô. Khi mới hái quả có màu xanh hay hơi vàng, phơi và để lâu có màu đen bóng.

Gai bồ kết có thể thu hái quanh năm nhưng tốt nhất vào các tháng 9 đến tháng 3 năm sau; hái về phơi khô hoặc nhân lúc gai còn đang tươi, thái mỏng rồi mới phơi hay sấy khô.

Từ quả bồ kết, người ta đã chiết được 8 chất flavonoit và 7 hợp chất tritecpen: 5 trong số 8 hợp chất flavonoit đã được rút ra dưới dạng tinh khiết và xác định là luteolin, saponaretin, vitexin, homoorientin và orientin.

Tác dụng dược lý: Sơ bộ nghiên cứu tác dụng dược lý, người ta thấy rằng hỗn hợp flavonozit và chất saponaretin riêng biệt có hoạt tính chống siêu vi trùng; hỗn hợp saponin bồ kết có tác dụng đối với trùng roi âm đạo, hỗn hợp saponin và flavonoit có tác dụng giảm đau. ở Trung Quốc người ta đã dùng nước sắc bồ kết để trừ đờm.

Công dụng và liều dùng: Trong cuộc sống hàng ngày, người ta dùng nước bồ kết gội đầu; giặt quần áo lụa, len có màu không bị ố. Còn trong y học, ngoài việc dùng bồ kết làm nguyên liệu để chế chất saponin, bồ kết còn được dùng trong Đông y để chữa nhiều bệnh khác nhau.

Quả bồ kết: Theo các tài liệu cổ thì bồ kết (bỏ hạt, hoặc đốt ra than, hoặc tán nhỏ làm thành viên hay thuốc bột) có vị cay, mặn, tính ôn hơi có độc, vào 2 kinh phế và đại tràng. Có năng lực thông khiếu, tiêu đờm, sát trùng, làm cho hắt hơi dùng chủ yếu chữa trúng phong cấm khẩu phong tê, tiêu đồ ăn, đờm xuyễn thũng, sáng mắt, ích tinh.

Liều dùng hàng ngày 0,5 đến 1g dưới dạng thuốc bột, hay đốt ra than mà dùng, hoặc thuốc sắc.Hạt bồ kết: Trong một số sách cổ nói hạt bồ kết vị cay, tính ôn, không độc, có tác dụng thông đại tiện, bí kết, chữa mụn nhọt: dùng với liều 5-10g dưới dạng thuốc sắc.

Gai bồ kết: Có vị cay, tính ôn, không độc. Chữa ác sang, tiêu ung độc, làm xuống sữa. Liều dùng 5-10g dưới dạng thuốc sắc.

Page 141: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 141

Gần đây, người ta còn dùng bồ kết để thông khoan chữa bí đại tiện và không trung tiện được sau khi mổ, chữa tắc ruột và kết quả, có thể dùng cho cả trẻ em và người lớn, thường chỉ sau 5 phút là tháo phân ngay.

Cách làm đơn giản như sau: lấy 1/4 quả bồ kết, nướng thật vàng, đừng nướng cháy quá hay còn sống, bỏ hột đi rồi tán thành bột nhỏ. Lấy canulơ, đầu có bôi vadơlin hay dầu, chấm vào bột bồ kết, sau đó cho vào hậu môn sâu độ 3-4cm; cứ thế làm 3-4 lần cho bột vào trong hậu môn, sau 2 đến 5 phút bệnh nhân đi ngoài được, có trường hợp hậu phẫu không trung tiện được 2 đến 5 ngày, bệnh nhân chướng bụng, bệnh nhân bí đại, trung tiện, nôn mửa liên tục có khi nôn ra máu mà làm như trên chỉ sau 2 phút trung tiện và đi ngoài được ngay, có bệnh nhân ra tới 500 con giun.

Đơn thuốc có bồ kết hiệu nghiệm:

- Thuốc chữa ho: bồ kết 1g, quế chi 1g, đại táo(táo đen) 4g, cam thảo 2g, sinh khương 1g, nước 600ml, sắc còn 200ml chia làm 3 lần uống trong ngày.

- Chữa nhức răng, sâu răng: Quả bồ kết tán nhỏ, đắp vào chân răng, hễ chảy dãi thì nhổ đi.

- Chữa trẻ con chốc đầu, rụng tóc: Bồ kết đốt ra than, tán nhỏ rửa sạch vết chốc, rồi đắp than bồ kết lên.

- Chữa đi lỵ lâu ngày: Hạt bồ kết sao vàng, tán nhỏ, dùng làm hồ nếp viên bằng hạt ngô. Ngày dùng 10 -20 viên, dùng nước chè đặc mà chiêu thuốc (nên uống vào buổi sáng sớm khỏi mất ngủ).

- Chữa phụ nữ sưng vú: Gai bồ kết thiêu tồn tính 40g, bạng phấn 4g. Hai vị đều tán nhỏ, trộn đều, mỗi lần uống 4g bột này.

Hương nhu

Tên hương nhu hiện được dùng để chỉ nhiều vị thuốc khác nhau nhưng đều là những cây thuộc họ hoa môi. Hương là mùi thơm, nhu là mềm, vì cây có mùi thơm, lá mềm nên gọi là hương nhu. Có hai loại là hương nhu trắng và hương nhu tía. Cây hương nhu tía là cây thân và cành có màu tía, có lông quặp. Lá có cuống dài, thuôn hình mác hay hình trứng, dài 1 - 5cm,

Page 142: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 142

mép có răng cưa, 2 mặt đều có lông. Hoa màu tím, mọc thành chùm đơn, xếp thành từng vòng từ 6 - 8 chiếc trên chùm, ít khi phân nhánh.

Cây hương nhu trắng có lá mọc đối, có cuống, phiến là dài 5 - 10cm, hình trứng nhọn, cuống thon, mép khía tai bèo hay có răng ca thô, trên gân chính của lá có lông. Hoa nhỏ mọc thành sim đơn, 6 hoa kết thành chùm đơn, đôi khi ở dưới có phân nhánh.

Trước đây, người ta chỉ trồng một ít có tính chất gia đình dùng để làm thuốc. Khi cây đang ra hoa thì hái về, hái toàn cây, phơi khô trong mát để dùng làm thuốc. Gần đây người ta trồng nhiều Hương nhu trắng để cất tinh dầu dùng trong nước và xuất khẩu.

Thành phần hoá học: Trong cây hương nhu trắng và hương nhu tía đều có tinh dầu, nhưng tỷ lệ tinh dầu trong cây hương nhu trắng thường cao hơn: 0,6-0,08%. Tinh dầu có 2 phần, phần nhẹ hơn nước và phần nặng hơn nước vị cay, phần nhẹ hơn nước (0,9746), độ sôi 243 - 2440C.

Thành phần chủ yếu của hương nhu trắng hay tía là ơgenol (45-70%); ngoài ra còn chừng 20% ête metylic của ơgenol và 3% cacvacrol. Chúng ta biết ơgenol là một vị thuốc rất cần thiết dùng trong nha khoa và trong việc tổng hợp chất vanilin.

Công dụng và liều dùng: Theo Đông y, hương nhu có vị cay, hơi ôn, vào 2 kinh phế và vị, có tác dụng làm ra mồ hôi, chữa cảm mạo, giảm sốt, lợi thấp, hành thủy; dùng chữa cảm mạo, đầu nhức, bụng đau, miệng nôn, thuỷ thũng, đi ngoài lỏng, chảy máu cam.

Ngày dùng 3-8 gam. Những người âm hư và khí hư không dùng được.

Tây y hiện nay chưa thấy dùng cây này làm thuốc. Thường chỉ dùng để cất tinh dầu chế ơgenol dùng trong nha khoa và trong việc tổ hợp chất vanilin.

Đơn thuốc có hương nhu dùng trong dân gian:

- Chữa chứng hôi miệng: hương nhu 10g sắc với 200ml nước. Dùng súc miệng và ngậm.l

- Trẻ con chậm mọc tóc: hương nhu 40g, sắc với 200ml nước, cô đặc, trộn với mỡ lợn, bôi lên đầu.

Page 143: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 143

- Cảm mạo tứ thời: hương nhu tán nhỏ, mỗi lần dùng 8g, pha với nước sôi hay dùng rượu hâm nóng mà chiêu thuốc. Ra mồ hôi được là khỏi.

- Cảm lạnh, phát sốt, thổ tả, nhức đầu, đau bụng, chân tay lạnh ngắt, buồn bực: hương nhu 500g, hậu phác tẩm gừng nướng 200g, bạch biển đậu sao qua 200g, tất cả 3 vị tán nhỏ trộn đều; mỗi lần dùng 10g pha với nước sôi mà uống. Có thể dùng tới 20 gam.

Sả

Sả còn được gọi là cỏ sả, lá sả. Toàn thân cây có mùi thơm đặc biệt. Trong thành phần của sả có 1 - 2% tinh dầu.

Công dụng và liều dùng: Đối với những người phụ nữ, sả vô cùng quen thuộc, bạn có thể dùng chúng trong công việc bếp núc, hay khi gội đầu bằng bồ kết, hương nhu, vỏ bưởi, thì sả cũng không thể thiếu được. Tinh dầu sả còn dùng làm thuốc giúp tiêu hoá, đuổi muỗi, và dùng trong công nghiệp chất thơm, làm nước hoa, xà phòng thơm, dầu sả...

Lá sả dùng pha nước uống cho mát và tiêu. Củ sả có tác dụng thông tiểu tiện, ra mồ hôi, chữa cảm sốt. Một ngày có thể dùng 15 đến 30g củ sả hay lá sả dưới dạng thuốc sắc hay nấu nước xông.

Nhiễm khuẩn tiết niệu ở phụ nữ mang thai

(Dân trí) - Nhiễm khuẩn tiết niệu ở phụ nữ mang thai nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cả người mẹ và thai nhi như: viêm thận, đẻ non, để nhẹ cân, trẻ sơ sinh có nguy cơ tử vong cao…

Nhiễm khuẩn tiết niệu (NKTN) có thể gặp ở mọi lứa tuổi, kể cả hai giới. Tuy nhiên, tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới cao hơn. Đặc biệt, khi có thai, do có một số yếu tố thuận lợi gây tắc nghẽn, ứ đọng nước tiểu… khiến thai phụ càng có nguy cơ mắc bệnh NKTN.

Theo bác sĩ, thạc sĩ Nguyễn Vũ Thuỷ, bệnh viện Phụ sản Trung ương, tỷ lệ thai phụ đến khám tại viện bị NKTN không triệu chứng

chiếm tới gần 7%. Trong số thai phụ mắc bệnh NKTN, có từ 5 đến 10% thai phụ mắc bệnh nhưng không có dấu hiệu lâm sàng. Điều này gây nên nguy cơ thai phụ bị NKTN không được

Page 144: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 144

phát hiện và điều trị kịp thời, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho cả người mẹ và thai nhi.

Cũng theo bác sĩ Thuỷ, vấn đề khó khăn trong điều trị NKTN cho thai phụ là ở chỗ, nhiều người lạm dụng kháng sinh, dùng không có liều lượng, tuỳ hứng khiến tỷ lệ vi khuẩn đề kháng với các kháng sinh thông dụng ngày càng cao. Khi đó, việc điều trị trở nên phức tạp hơn rất nhiều.

Vì thế, các bác sĩ khi đưa ra lời khuyên, thai phụ cần được xác định căn nguyên gây nên NHTN. Từ đó, bác sĩ sẽ phát hiện, điều trị thích hợp và hiệu quả hơn cho những thai phụ NKTN. Khi được điều trị kịp thời và hiệu quả sẽ tránh được những hậu quả đáng tiếc kể trên cho cả người mẹ và thai nhi.

Nghe nhạc thế nào để tốt cho tim?

Tạp chí Tim mạch của Mỹ vừa đăng tải kết quả một cuộc nghiên cứu cho thấy việc nghe nhạc có nhịp độ chậm sẽ tạo cảm giác thư giãn cho người nghe, giúp làm chậm nhịp tim và nhịp thở của họ. Trong khi đó, nhạc nhanh sẽ làm tim đập nhanh và khiến người ta thở gấp hơn.

Cuộc nghiên cứu cũng cho thấy việc tạm ngưng nghe chừng 2 phút giữa các bản nhạc sẽ làm tăng cảm giác thanh thản trong lòng người thưởng thức. Hiệu quả này sẽ tăng cao ở những ai có kiến thức về âm nhạc.

Các cuộc nghiên cứu trước đây cũng đã cho thấy âm nhạc có tác dụng giảm stress, cải thiện thần kinh của những người bị đột quỵ

hoặc Parkinson và thậm chí kích thích việc tiết sữa ở gia súc.

Lưu ý khi uống thuốc đông y

Page 145: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 145

(Dân trí) - Thuốc đông y thường khó uống vì có mùi hắc hoặc có vị đắng, chát. Bởi vậy, nhiều người thường cho thêm đường vào để cho dễ uống. Thực tế, như vậy đã làm giảm tác dụng của thuốc.

Thuốc đông y với đường

Thuốc đông y có 5 vị: cay, ngọt, chua, mặn, đắng, mỗi vị lại có tác dụng khác nhau. Cho thêm đường vào, các vị đắng, cay của thuốc sẽ bị khống chế và cũng đồng thời mất luôn tác dụng của các vị này. Ngoài ra, thuốc đông y còn có 4 tính: hàn, nhiệt, ôn, mát. Đường sẽ làm giảm tác dụng của tính hàn, mát, hạ thấp hiệu quả điều trị đi nhiều lần.

Thuốc đông y với sữa

Cũng để giảm bớt vị đắng chát của thuốc đông y, nhiều bậc cha mẹ lại hoà thuốc với sữa cho con uống. Cách làm này lại càng không tốt bởi vì thuốc đông y hoà với sữa dễ dẫn đến hiện tượng kết tủa, vừa mất tác dụng điều trị của thuốc lại vừa khó tiêu khiến trẻ dễ bị đầy bụng.

Thuốc đông y và nước nóng

Nếu dùng nước sôi để sắc thuốc đông y sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới kết quả điều trị. Vì nước chưa ngấm kỹ vào thì thuốc đã sôi, không có lợi cho việc sắc lấy hết các thành phần trị bệnh trong thuốc. Nhất là các loại thuốc đông y có tinh bột thì nếu sắc bằng nước sôi, các vị này sẽ hoàn toàn không có tác dụng điều trị.

Vì thế, phải dùng nước lã ngâm thuốc một lúc rồi mới đem đun thì mới sắc hết đầy đủ các thành phần, phát huy triệt để tác dụng của thuốc.

Phụ nữ mang thai tăng bao nhiêu cân là đủ?

Page 146: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 146

(Dân trí) - Nhiều phụ nữ mang thai sợ “mất dáng” nên tự ý ăn kiêng, làm ảnh hưởng nghiêm trọng không chỉ đến sức khoẻ của mẹ mà cả thai nhi. Thế nhưng, nếu lên cân quá nhiều cũng có thể gây những tác dụng ngược, khiến thai nhi quá lớn gây khó khăn trong sinh nở.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, phụ nữ có thai tăng trung bình từ 9 đến 12 kg là đủ. Tuy nhiên, còn tuỳ thuộc vào tình trạng dinh dưỡng của người mẹ trước khi có thai mà xác định số cân nặng bao nhiêu là đủ.

Người mảnh khảnh cần tăng: 12 - 18kg.

Người cân nặng trung bình cần tăng: 11,5 - 16kg.

Người đã dư cân: 7- 8 kg.

Ăn kiêng, ăn uống bất hợp lý sẽ khiến thai nhi bị suy dinh dưỡng, thiếu máu và canxi. Điều này cũng gây nguy cơ khiến sản phụ bị sinh non.

Những đứa trẻ bị suy dinh dưỡng từ trong bụng mẹ khi sinh ra đều nhẹ cân, có chiều cao dưới trung bình và khi lớn lên có nhiều nguy cơ mắc các bệnh rối loạn chuyển hoá, nội tiết như: tiểu đườg, xơ vữa động mạch, tăng huyết áp… Không những thế, những đứa trẻ này còn dễ bị ốm đau ở những năm đầu đời vì khả năng miễn dịch kém.

Khi xác định được tình trạng dinh dưỡng của mình, người phụ nữ mang thai nên có chế độ ăn hợp lý, đầy đủ dinh dưỡng, thoáng chất cần thiết cho cả người mẹ và thai nhi.

Để ăn pho mát ngon miệng

Page 147: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 147

Pho mát được làm chủ yếu từ sữa dê, sữa bò, lạc đà, cừu, hươu, là loại thực phẩm cung cấp nhiều protein nên có thể thay thịt

dùng trong những bữa ăn chính với khoai tây, salad xanh và rượu vang.

Cách làm pho mát khá đơn giản, chỉ việc làm đông sữa bằng cách thêm vào dung dịch sữa các chất có chứa axít như chanh hoặc giấm. Cũng có thể bỏ vào sữa chất có chứa vi khuẩn để chuyển đường trong sữa thành axít lactic. Sau đó, làm ráo nước, rắc đều muối và ủ chín trong hầm hoặc một nơi riêng biệt.

Một số pho mát ngoại nhập đôi khi còn được nhúng sơ qua rượu hoặc bia để tạo thành những loại pho mát xanh và pho mát trắng mềm.

Bí quyết ăn pho mát ngon

- Mỗi người chỉ nên dùng 50 g pho mát/bữa ăn, nếu dùng kèm với rượu vang có thể tăng lên 100 g.

- Rượu vang đỏ là thức uống lý tưởng nhất của pho mát, đặc biệt 70% rượu vang trắng có thể dùng kèm với loại pho mát trắng.

- Không dùng kèm pho mát với rượu quá nhạt, vì sẽ làm hỏng mùi vị thơm ngon của pho mát. Ngoài ra, pho mát quá chín cũng có thể làm át mùi thơm của rượu.

- Chỉ bóc vỏ pho mát khi nào cần dùng ngay.

- Tránh thường xuyên lấy ra hoặc bỏ vào tủ lạnh, vì sẽ làm hỏng bề mặt của pho mát.

- Loại pho mát xanh có thể dùng trong vòng ba tuần lễ, nếu được gói kỹ. Gói mỗi miếng pho mát riêng biệt trong giấy thiếc hoặc cất giữ trong hộp nhựa để pho mát không bị khô

Nhìn màu trà, đoán giá trị dinh dưỡng

Page 148: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 148

Màu của trà tùy vào độ ô-xy hóa (hay độ lên men) của lá trà trước khi được chế biến. Mỗi một loại trà khác nhau có tác dụng khác nhau đối với sức khỏe.

Trà trắng

Trà trắng chủ yếu được hái vào đầu xuân. Người hái chỉ hai lá ngọn non tơ, hiếm hoi trên mỗi chồi (đọt). Những chiếc lá non mềm này luôn được phủ một lớp lông tơ bảo vệ màu trắng, chúng sẽ được bảo quản trong suốt quá trình chế biến và xử lý nhằm bảo đảm chất lượng.

Khi sấy, người ta luôn chú trọng sao cho lá chè không bị cong queo, vì như thế mới bảo đảm tính giá trị của loại trà chất lượng tuyệt hảo này. Loại trà luôn đòi hỏi sự cẩn thận và khéo léo trong quá trình chế biến. Đó cũng là nguyên nhân vì sao giá của nó luôn cao hơn so với các loại trà khác. Người ta cho rằng trà trắng là loại thức uống của giới quý tộc.

Trà đỏ

Những người không rành về trà thường cho rằng loại thức uống trong các hàng quán bình dân này là “karkade”, nhưng hoàn toàn không phải như vậy. Karkade đồng nghĩa với chất lượng trà hạ cấp, trong khi trà đỏ được làm ra bởi việc sấy ướp các cánh hoa.

Thực ra lượng men trong loại trà đỏ này rất tốt cho người bị các chứng bệnh về tim mạch, cao huyết áp cũng như có các vấn đề về thận và gan. Trà đỏ thực sự là nguồn thức uống dinh dưỡng, vì chứa nhiều tannin và lượng catechin cao gấp đôi so với trà đen.

Trà xanh

Đây là “người anh” của trà trắng, vì nó cũng được chế biến với công nghệ tương tự. Tuy nhiên, những lá chè đã lớn (già) sẽ được chọn hái thay cho lá non (hay búp) của trà trắng. Đó cũng là nguyên nhân vì sao loại trà này luôn rẻ hơn so với trà trắng.

Lá chè thường bị cong queo, xoắn lại trong quá trình chế biến, sấy ướp. Tuy nhiên, chúng không được cho lên men và cũng chính vì vậy mà trà xanh luôn chứa nhiều khoáng chất và thành tố vi lượng có lợi cho sức khỏe. Trà xanh được cho là chứa nhiều thành tố chống ung thư và một lượng vitamin C cao hơn tất cả.

Page 149: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 149

Trà đen

Người ta cho rằng trà đen là sản phẩm của sự biếng nhác. Theo một số nhà sử học, khi các công nhân mệt mỏi với những túi lá chè mới hái trên các đồn điền, họ không thể mang hết về nơi tập kết chế biến. Thế là những túi lá chè này bị bỏ lại trên đồi. Sau một đêm ủ nóng cùng tác động của sương mù trên các đồi chè, những túi này đã phồng lên và ngạt ngào hương vào sáng hôm sau.

Thế nhưng, thay vì cho sấy gấp, chủ trang trại đã giữ lại và chế biến thành một dạng trà khác. Chính nhờ sự lên men xảy ra rất mạnh đã khiến cho loại trà này có mùi hương đặc biệt. Tuy nhiên, cũng chính vì quá trình ủ men lâu như thế nên một số chất rất tốt cho sức khỏe và vitamin đã bị mất trong trà đen..

Gừng làm dịu cảm giác buồn nôn ở thai phụ

Đa số phụ nữ mang thai đều không tránh khỏi cảm giác buồn nôn khó chịu trong thời kỳ thai nghén. Chỉ cần dùng 1g bột gừng khô hoặc 5g gừng tươi có thể khắc phục hiệu quả tình trạng này.

Tác dụng của gừng đối với các bà bầu đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu độc lập trên thế giới, trong đó nổi bật là công trình của tiến sĩ Fischer-Raumussen và cộng sự thuộc Đại học Nam Florida (Mỹ). Sau khi cho 27 phụ nữ mang thai 3 tháng đầu có cảm giác buồn nôn và nôn mửa dùng 250 mg gừng dạng bột

khô vào 4 lần/ngày, nhóm nghiên cứu nhận thấy các triệu chứng giảm đáng kể.

Theo Đông y, gừng lành tính, không độc và rất hiệu quả trong chữa trị chứng nôn nao sau phẫu thuật hoặc gây mê, điều trị ung thư bằng hóa trị liệu, say sóng, tàu xe... Nó còn được dùng làm thuốc chữa rối loạn tiêu hóa, đầy bụng, đau bụng sau sinh, cảm cúm, ho có đờm, ngộ độc thuốc, đau nhức mình mẩy do cảm lạnh, đau khớp... Gần đây, người ta còn phát hiện ra gừng có tác dụng chống viêm và chống đông máu rất hiệu quả.

Để chữa bệnh, chỉ cần dùng 1-2 g bột gừng khô hoặc 5-10g gừng tươi trong 2-4 lần/ngày là đạt kết quả. Trong ẩm thực, có thể ăn tới 30g gừng tươi một lần mà không có hại cho sức khoẻ. Nhai gừng sống và chiêu với nước là cách dùng có hiệu quả cao nhất, còn khi đun nấu hoặc làm mứt, tác dụng chữa bệnh của loại dược thảo này sẽ giảm đi một phần do tinh dầu bay hơi.

Page 150: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 150

Ngất xỉu - nguyên nhân và cách xử lý

Ngất xỉu là tình trạng mất ý thức thoáng qua, người bệnh thấy hoa mắt, chóng mặt, mắt tối sầm và sau đó không nhận thức được xung quanh. Hiện tường này thường xuất hiện khi dòng máu đến não thấp hơn mức tối thiểu hay do huyết áp giảm đột ngột.

Có nhiều nguyên nhân gây ngất, gồm cả lành tính và bệnh lý tim mạch. Có một số nguyên nhân phổ biến sau:

- Ngất do phản xạ thần kinh tim, thường gặp nhất là do thần kinh phế vị. Trước khi ngất, bệnh nhân có cảm giác buồn nôn và toát mồ hôi, sau khi ngất thường thấy mệt mỏi. Phản xạ này có thể xảy ra khi quay cổ đột ngột, mặc áo cổ chặt hoặc bàng quang

rỗng sau khi đi tiểu. Cũng có một số trường hợp hiếm gặp là sau khi ho hoặc cười to.

- Ngất khi thay đổi tư thế là hiện tượng phổ biến, xuất hiện khi thay đổi tư thế từ nằm hoặc ngồi sang đứng. Người già gầy yếu và bệnh nhân đái tháo đường, hoặc những người bị mất nước do thời tiết quá nóng dễ bị ngất khi thay đổi tư thế và chịu hậu quả nặng nề nhất.

- Ngất do rối loạn nhịp: xảy ra khi nhịp tim quá chậm (dưới 30 nhịp/phút) hoặc quá nhanh (180 nhịp/phút). Nếu ngất do rối loạn nhịp tim xảy ra ở bệnh nhân có bệnh tim mạch thì nguy cơ tử vong rất cao.

- Ngất ở bệnh nhân có bệnh tim mạch: Một số bệnh lý của cơ tim, van tim, mạch máu có thể gây ra ngất, nhưng nguyên nhân thường gặp nhất là nhồi máu cơ tim. Cần chú ý tìm nguyên nhân ngất ở bệnh nhân tim mạch bởi đó thường là dấu hiệu báo trước nguy cơ tử vong.

Cách điều trị:

Khi gặp một người bị ngất, cần tránh cho bệnh nhân bị chấn thương và bảo đảm là vẫn đang tự thở, có mạch (kiểm tra động mạch cảnh ở ngay dưới hàm). Nếu người bệnh không tự thở hoặc không có mạch, phải gọi ngay cấp cứu. Nếu tự thở và có mạch, cần để bệnh nhân nằm dưới nền cứng và phẳng rồi từ từ nâng nhẹ chân lên cao, tuyệt đối không nâng ngay bệnh nhân dậy.

Đối với người có nguy cơ bị ngất do phản xạ thần kinh tim, cách tốt nhất là tránh môi trường quá nóng hoặc người quá đông. Cần uống nhiều nước, bổ sung thêm muối. Ngoài ra, có thể dùng các thuốc chẹn beta giao cảm như Propranolol, Atenolol, Metoprolol, Bisoprolol. Nếu các biện pháp trên thất bại, có thể xem xét việc cấy máy tạo nhịp.

Đối với người hay bị ngất khi thay đổi tư thế, cần dùng thuốc theo chỉ định và tránh đi tất chân chặt, nằm ngủ cao đầu. Còn với trường hợp ngất do rối loạn nhịp, có thể dùng máy tạo nhịp tim nếu nhịp chậm, hoặc dùng thuốc điều chỉnh nhịp hay sóng radio trong trường hợp nhịp tim quá nhanh.

Nhịp thở của bé - dấu hiệu nào là bất thường?

Một nữ công nhân ngất xỉu trong lúc tham gia đình công.

Page 151: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 151

(Dân trí) - Tôi mới sinh con được 3 tháng. Đôi khi, tôi thấy cháu thở nhanh những lúc thức giấc. Tuần trước, cháu bị sốt, ngạt mũi, nhịp thở cũng có lúc nhanh lên nhiều, lại có lúc tôi có cảm giác như cháu khó thở. Như vậy có bất thường hay có phải là biểu hiện của bệnh gì không?

BS Nhi khoa Nguyễn Trung Hà trả lời

Bình thường, trẻ sơ sinh có nhịp thở dao động từ 20-40 lần/phút. Nếu bé khoẻ mạnh, khi ngủ, bé sẽ thở đều đặn. Nhưng khi tỉnh dậy, đôi khi nhịp thở của bé sẽ nhanh lên, thậm chí có những quãng ngừng thở ngắn (dưới 10 giây). Sự bất thường này chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn, sau đó nhịp thở của bé lại trở về bình thường.

Khi bé bị sốt, nhịp thở sẽ tăng lên. Trung bình, cứ tăng 1độ C thì nhịp thở của bé sẽ tăng 5 – 7 lần. Nếu bị sổ mũi, lòng mũi hẹp lại cũng có thể ảnh hưởng tới nhịp thở của bé. Khi đó, chị nên dùng nước muối sinh lý nhỏ cho cháu. Như vậy sẽ làm nước mũi loãng ra, bé sẽ dễ thở hơn.

Nếu cháu bị sốt thì tốt nhất chị nên đưa cháu đi gặp bác sĩ để được khám cụ thể, bởi ở lứa tuổi này, sốt là thường là dấu hiệu của nhiễm trùng, dễ tiến triển nặng nếu không được chữa trị kịp thời.

Khám khá bí ẩn của cơ bắp

Những khám phá dưới đây không chỉ giúp bạn hiểu được về hoạt động của cơ bắp, mà còn giúp bạn làm cách nào để cơ bắp lớn hơn, mạnh hơn.

Sợi cơ có nhiều khả năng khác nhau

Các cơ bắp khung gồm hai loại sợi cơ. Loại 1 là loại sợi cơ co rút chậm, sử dụng chủ yếu trong các hoạt động mang tính chịu đựng. Loại 2 là các sợi cơ co rút nhanh, chỉ làm việc khi việc đó phải dùng hơn 25% năng lực tối đa của bạn.

Hầu hết chúng ta đều có lượng sợi cơ co rút chậm và nhanh bằng nhau, ngoại trừ các lực sĩ. Chẳng hạn một vận động viên chạy marathon sinh ra đã có lượng sợi cơ co rút chậm nhiều hơn, trong khi vận động viên chạy nước rút lại có lượng cơ co rút

Page 152: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 152

nhanh nhiều hơn. Sợi cơ co rút nhanh to gấp đôi so với sợi cơ co rút chậm và có thể lớn hơn nữa nếu bạn tập luyện.

Để cơ bắp lớn, bạn phải tập nâng nhấc vật nặng

Hiếm khi các cơ bắp được dồn sức cho một động tác. Khi bạn nâng vật có khối lượng nhẹ, chỉ các sợi cơ co rút nhanh mới hoạt động, các sợi cơ chậm được nghỉ ngơi. Do đó, nếu bạn muốn xây dựng các cơ bắp lớn, cần phải nâng vật nặng hơn, lúc đó các cơ bắp nhanh và chậm đều phải tham gia.

Số lượng sợi cơ không thể tăng, chỉ tăng ở chất lượng

Sinh ra, chúng đã có một số lượng cố định các sợi cơ. Chúng ta không thể gia tăng số lượng của các sợi cơ này. Do đó chúng ta chỉ có thể tăng cường tập luyện để có bước cơ bắp hoàn hảo từ chính chất lượng của chúng, chứ không phải để làm gia tăng số sợi cơ.

Muốn cho cơ tam đầu to, nên tập nâng người

Cơ tam đầu (triceps) là bắp thịt to nằm sau tay trên (gần nách). Bạn muốn cho cơ này to, đừng nên tập tạ. Thay vào đó, nên tập nâng người (xà nâng). Nhưng cũng lưu ý tập nâng người kiểu này phải cẩn thận, luôn luôn chậm trong các động tác. Nếu thấy đau lưng hay vai, nên dừng tập.

Muốn cơ bắp phát triển, cần nhiều testosterone

Ai cũng có lượng testosterrone (hormone nam tính) trong cơ thể, từ bé gái đến cụ già. Tuy nhiên, chỉ có nam giới mới có lượng hormone này dồi dào, có thể tăng gấp 10 lần lúc tuổi dậy thì.

Có 4 cách để gia tăng lượng testosterone

- Tập thể dục thể thao để huy động hết các cơ bắp làm việc.

- Tập nâng vật nặng, tối đa 85% khả năng bạn có thể nâng một lần khi tập.

Page 153: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 153

- Làm nhiều động tác trong thời gian tập, như bài tập thể dục đa năng chẳng hạn.

- Thời gian nghỉ giải lao giữa hai lần tập thật ngắn, từ 30-60 giây/lần nghỉ.

Đừng chú trọng quá vào protein

Đúng là cơ bắp được tạo nên từ protein nên bạn có thể ăn protein để làm nở nang cơ bắp. Nhưng nếu bạn là người mảnh khảnh, ăn nhiều protein chưa chắc giúp cho cơ bắp thêm nở nang, vì cơ thể sẽ tự chuyển hoá protein làm năng lượng, trong khi bạn lại muốn cơ thể đốt mỡ và đường làm năng lượng thôi!

Cách tốt nhất là tập trung vào calori. Bạn nên ăn tối thiểu 2g protein/kg cơ bắp mỗi ngày. Với một người nặng 73kg có thể cần tối thiểu 146g protein/ngày. Nhưng nếu ta cần theo chế độ calori, chẳng hạn bạn cần hơn 3.000 calori/ngày để tập nâng tạ, thì tốt nhất nên ăn khoai chiên với vài lát thịt.

Cơ bắp khoẻ mạnh giúp giảm tải cho bộ xương

Tập tạ nâng sẽ làm cơ bắp to ra, nâng sức chịu lực của đầu gối và lưng, qua đó giúp giảm tải cho bộ xương trong việc chịu lực của toàn cơ thể.

Nếu muốn cơ bắp to, cần tránh tập chạy

Chạy bộ không tạo cho cơ bắp gia tăng kích thước. Bởi vậy, bạn có thể thấy vận động viên marathon có dáng người mảnh là thế. Các sợi cơ co rút nhanh vẫn phát triển khi bạn tập chạy và tập nâng, tuy nhiên sợi cơ co chậm lại bất động.

Nên nhớ là tuy nhỏ về kích thước, nhưng các sợi cơ co rút chậm lại chiếm 50% của cơ bắp. Do đó cần huy động chúng làm việc để khai thác khả năng phát triển kích thước tiềm tàng của chúng. Cần tránh tập môn chạy bộ, chú trọng tập nâng, bạn sẽ nhận thấy sự phát triển của cả hai loại sợi cơ này và sẽ có các cơ bắp phát triển như ý muốn.

Tác hại của đường

Page 154: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 154

Vì sao một thứ ngọt ngào đến thế lại có thể lại tác hại đối với sức khỏe của bạn? Vì sao bạn nên tránh xa đường và lựa chọn các loại thức ăn dinh dưỡng khác?

Làm cơ thể suy nhược và mệt mỏi

Lượng đường trong máu không ổn định sẽ dẫn tới mệt mỏi, đau đầu và thèm ăn đường nhiều hơn. Sự thèm thuồng đó chuẩn bị cho một chu kỳ nghiện đường mà mỗi khi bạn nạp thêm đường vào cơ thể bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn một cách tạm thời. Nhưng chỉ một vài giờ sau, bạn lại cảm thấy thèm đường và đói.

Tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì, tiểu đường và bệnh tim

Những công trình nghiên cứu trên quy mô lớn đã chỉ ra rằng càng ăn nhiều các loại thức ăn có hàm lượng glycemic cao (tác động nhanh chóng đến lượng đường trong máu) trong đó bao gồm các loại thức ăn có chứa đường thì nguy cơ trở nên béo phì, phát triển bệnh tiểu đường, bệnh tim ngày càng cao và có thể liên quan đến nhiều loại ung thư.

Cản trở chức năng miễn dịch của cơ thể

Một chế độ ăn uống nhiều đường thường dẫn đến tình trạng thiếu chất crôm. Nếu bạn ăn quá nhiều đường và cách thực phẩm giàu hydratcacbon đã qua tinh chế, rất có thể cơ thể bạn sẽ có dấu hiệu thiếu chất khoáng crôm mà một trong những chức năng chính của nó là giúp điều hòa lượng đường trong máu.

Crôm có nhiều trong các loại thịt, hải sản và thức ăn thực vật. Các loại tinh bột đã qua tinh chế và các loại thực phẩm nhiều hydratcabon khác đã “cướp” mất nguồn cung cấp crôm trong các loại thực phẩm này.

Đẩy nhanh quá trình lão hóa

Một phần lượng đường bạn hấp thụ, sau khi vào trong máu cũng trở thành protein. Những phân tử mới này góp phần làm mất đi tính đàn hồi của các mô đang bị lão hóa, từ da cho đến các bộ phận và động mạch. Càng nhiều lượng đường lưu thông trong máu thì càng đẩy nhanh qúa trình lão hóa.

Khó cưỡng lại sự cám dỗ của đường qua vô số loại thực phẩm ngọt.

Page 155: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 155

Gây sâu răng và các bệnh về răng lợi

Với tất cả những tác động nguy hiểm trên của đường đôi khi chúng ta quên mất tác hại chủ yếu nhất mà nó gây ra. Khi đường bám vào răng, khả năng gây sâu răng của nó cao hơn tất cả các loại thức ăn khác.

... từ đó có thể dẫn đến bệnh tim

Việc nhiễm trùng lặp đi lặp lại như nhiễm trùng lợi là một trong những tác nhân thúc đẩy sự phát triển bệnh liên quan đến động mạch vành.

Ngăn cản sự hấp thu các chất dinh dưỡng quan trọng

Những người ăn nhiều đường thì khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu rất thấp, đặc biệt là vitamin A, vitamin C,vitamin B12, canxi, phốtpho, magiê và sắt.

Thật trớ trêu là những người hấp thu nhiều đường nhất lại là trẻ em và thanh thiếu niên, những cá thể cần đến nhiều chất dinh dưỡng nhất.

Gây stress

Lượng đường trong máu tăng cao có thể dẫn đến việc kích thích các hoóc môn gây ra tình trạng cáu kỉnh, bực bội. Vì vậy, tốt nhất là bạn nên học cách kiềm chế trước các món ăn ngọt ngào đó.

Viêm xoang cấp - nhận biết và điều trị

"Gần đây tôi bị ho, ngạt mũi, chảy nước mũi và rất đau vùng mặt, đầu. Bác sĩ kết luận là viêm xoang cấp. Viêm xoang cấp là gì, cách điều trị như thế nào?"

Trả lời

Page 156: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 156

Viêm xoang cấp là tình trạng viêm nhiễm một hoặc nhiều xoang, bao gồm xoang hàm, xoang sàng và xoang trán. Viêm xoang cấp thường đến do nhiễm virus đường hô hấp trên, do dị ứng hoặc nhiễm nấm. Những nguyên nhân đó gây viêm màng nhầy làm cho các màng nhầy sưng lên, vi khuẩn trong đó phát. Sự sưng phồng các màng nhầy làm cho dịch từ các xoang không thể thoát ra được.

Viêm xoang hàm trên thường kết hợp với những nhiễm khuẩn răng lợi mạn tính. Những người bị viêm xoang cấp thường có các triệu chứng: ho; ngạt mũi; đau và sưng nề xung quanh xoang bị tổn thương; chảy nước mũi; cảm giác nặng vùng mặt và vùng đầu; nước mũi xanh hoặc vàng; viêm xoang hàm thường đau vùng quanh má và răng hàm trên. Người viêm xoang sàng thường đau vùng trên mũi và sau mắt, đau do tăng áp lực các xoang, đôi khi có thể sốt.

Để điều trị, người ta thường dùng các chất làm thông mũi như phenylephrine, alconefrin, duration và corticoid dạng xịt như fluticasone, flonase... Tuy nhiên, đấy chỉ là biện pháp tạm thời, nếu dùng quá liều có thể có các triệu chứng như hoa mắt, đau đầu, tăng nhịp tim, lo lắng bồn chồn, mất ngủ.

Dùng corticoid dạng xịt có thể gây đau đầu, rát mũi, chảy máu mũi. Không dùng các thuốc thông mũi cho những bệnh nhân tăng huyết áp hoặc các bệnh lý về tuyến giáp. Sử dụng thuốc thông mũi kéo dài cũng có thể dẫn đến tình trạng phụ thuộc thuốc. Kháng sinh được dùng trong 7-10 ngày.

Uống nhiều nước giúp chất tiết loãng và chảy ra ngoài được dễ dàng hơn hoặc có thể xông hơi với một bát nước nóng. Vệ sinh mũi hằng ngày bằng nước muối 0,9% có thể ngăn ngừa các chất nhày ứ đọng. Những bệnh nhân có biểu hiện bệnh nặng và kéo dài cần được điều trị ở các cơ sở y tế chuyên khoa.

5 bài thuốc vừa làm đẹp, vừa tăng cường sức khỏe

Bạn đã bao giờ nghĩ đến việc làm đẹp bằng rượu, dầu ăn hay những thứ vốn được coi là chỉ dùng làm thuốc chưa? Hãy thử một vài công thức dưới đây, bạn sẽ thấy bất ngờ.

Rượu dưa chuột - mỹ phẩm dưỡng da tuyệt vời

Page 157: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 157

Ngoài cách đắp mặt nạ, dưa chuột còn được dùng để ngâm rượu. Dưa chuột cắt ra ngâm trong rượu trắng, để ngấm chừng một tháng sẽ có tác dụng làm mát da, trị bỏng nắng, làm lành các chứng viêm sưng, giảm đau và trị da nhờn.

Uống rượu dưa chuột hằng ngày giúp trắng da, giảm các vết nhăn và tẩy sạch nốt tàng nhang. Cách pha chế rất đơn giản: Rửa sạch dưa chuột, để ráo nước, cắt nhỏ và nghiền nát. Đem ngâm rượu theo tỷ lệ 1/3. Buộc kín miệng hũ để chừng 3-4 tuần, lọc sang một lọ mới rồi cất trữ trong tủ lạnh. Pha rượu dưa chuột vào nước để tắm cũng có tác dụng tốt.

Nếu da bạn bị rộp nắng, có thể làm mặt nạ dưa chuột: nghiền nhỏ dưa chuột, trộn với bột gạo và nước để da và giữ nguyên trong 15 phút rồi rửa sạch bằng nước lạnh. Kem mặt nạ này có tác dụng làm dịu da, giảm mẩn ngứa.

Vì dưa chuột có tác dụng làm se da nên không nên dùng cho người da khô. Những bạn có làn da nhờn có thể dùng nước ép của dưa chuột để làm mặt nạ hàng ngày để giảm tiết bã nhờn, căng da rất tốt.

Rượu trứng chống mệt mỏi, kiệt sức, làm đẹp da

Trứng được đánh trong rượu cho tới khi sủi bọt thì thêm đường vào. Đổ dung dịch này vào một cốc sành, cho cốc vào nồi nước đun cách thủy, hâm nóng rượu để uống.

Rượu trứng có tác dụng kích thích tuần hoàn máu, làm ấm người khi trời lạnh, ra mồ hôi và gây buồn ngủ. Người ta gọi đây là rượu làm đẹp.

Rượu nho sát khuẩn, thanh lọc cơ thể

Các nghiên cứu khoa học cho thấy nho có tác dụng kháng khuẩn và u xơ. Nước cốt nho có tác dụng sát khuẩn và làm chắc răng. Mỗi ngày uống một cốc rượu nho có tác dụng giảm cholesterol trong máu. Nhờ tác dụng kích thích trao đổi chất, điều kiện uống điều độ.

Người ta còn dùng nước ép nho tươi hoặc khô để rửa mặt, có tác dụng giúp se da, lành mụn nhọt và sát khuẩn. Ăn nhiều nho giúp chất cặn bã, độc hại trong cơ thể, lợi tiểu và nhuận tràng.

Page 158: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 158

Dầu vừng (mè) làm mềm da, đẹp tóc

Dầu vừng có tác dụng nuôi dưỡng và bảo vệ tóc rất tốt. Mỗi ngày xoa dầu vừng lên da đầu có thể ngăn chứng rụng tóc. Nên làm trước khi đi ngủ, trong nhiều ngày liên tục.

Có thể xoa dầu vừng trộn với nước ép củ gừng lên da đầu và tóc. Mài một nhánh gừng, vắt lấy nước, trộn với dầu vừng theo tỷ lệ 1/1, khuấy đều. Dùng hỗn hợp này xoa da đầu có tác dụng trị gàu và chống rụng tóc.

Gừng còn có tác dụng kích thích lưu thông máu trên da đầu giúp tóc phát triển chắc khỏe. Ăn nhiều vừng đen rang còn giúp ngăn ngừa tóc bạc sớm. Dầu vừng còn giúp làm mềm da, thoa sau khi tắm hoặc trước khi xông hơi.

Ngải cứu - thần dược quý

Ngải cứu được coi là mẹ của các loài cây nhờ công dụng y học thần bí của nó. Ngải cứu được dùng để làm bánh, nấu canh, tráng với trứng và pha trà. Người Nhật Bản, Trung Quốc dùng ngải cứu để xông huyệt. Dân phương Tây dùng ngải cứu để tăng lực và thanh lọc cơ thể. Trà ngải cứu rất tốt cho những bà mẹ nuôi con bú và những người kiệt sức cần được bồi bổ.

Cách pha chế: Băm nhỏ lá ngải cứu (tươi hoặc khô), pha một thìa nhỏ lá với một cốc nước vừa sôi dùng để uống.

Để trị mụn có thể dùng lá ngải cứu tươi nghiền hoặc để nguyên cả lá đắp mặt nạ. Giữ trong khoảng 20 phút rồi rửa rồi rửa sạch. Để tăng lực có thể tắm bằng lá ngải cứu, có tác dụng lột lớp da chết, làm mềm da, giúp huyết mạch lưu thông tốt, làm dịu các chỗ viêm sưng, trừ rôm sẩy.

Cách ăn cá an toàn

Page 159: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 159

Đối với nhiều người, cá chỉ đơn giản là một món ăn trên bàn. Tuy nhiên, bạn cần nên biết cách ăn cá như thế nào để đảm bảo cho sức khỏe.

- Nên ăn cá nhỏ và ít "tuổi", vì chúng có ít nồng độ chất gây ô nhiễm.

- Gỡ bỏ da, lớp mỡ ở bao tử và đầu cá, các cơ quan bên trong trước khi nấu nướng.

- Nướng cá trên một tấm vỉ hở để mỡ nhỏ xuống.

- Loại bỏ mỡ ra khỏi cá đã nấu nướng.

- Hạn chế ăn cá chiên do khi chiên cá, các chất gây ô nhiễm có thể ngấm vào các mô mỡ.

Loại cá biển nào nên hạn chế?

Trường Đại học Bắc Carolina (Mỹ) kiểm tra thấy có 24 loại cá họ kiếm được tiêu thụ thường xuyên, có chứa lượng thuỷ ngân cao quá mức cho phép. Vì vậy, nhóm kiểm tra đã khuyến cáo người tiêu dùng, đặcbiệt phụ nữ có thai, đang cho con bú và trẻ nhỏ nên tránh sử dụng các loại cá có hàm lượng thuỷ ngân cao như cá mập, cá kiếm, cá thu... vì chúng khiến trẻ bị suy nhược và kém phát triển; gây ra bệnh tim, vấn đề hệ thần kinh và thận ở người lớn.

Nhưng như thế không có nghĩa là chúng ta ngừng ăn cá. Để phòng ngộ độc thuỷ ngân, bạn có thể chọn các loại thuỷ hải sản như tôm, cá hồi, cá pollock, cá trê. Còn cá ngừ đen và cá ngừ trắng thì nên ăn ít hơn 1 bữa/tuần bởi tuy không chứa lượng thuỷ ngân cao như ở cá kiếm, nhưng vẫn vượt mức cho phép.

Mùi xe mới - độc hại hơn ta tưởng

Phải mất 6 tháng xe mới bay hết "mùi" và an toàn.

"Mùi xe mới" gây ra bởi sự bay hơi của các hợp chất hữu cơ và có thể khiến người ngửi bị đau đầu, buồn nôn, đau họng và thậm chí có thể là bị ung thư. Loại mùi này bay ra từ các chi tiết cấu tạo hay trang trí bằng nhựa trong xe hoặc cũng có thể từ các loại keo gắn hay thảm xe.

Cá "cao tuổi" có nồng độ chất ô nhiễm cao hơn.

Page 160: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 160

Khi xe còn mới, thành phần tạo thành các bộ phận và chất keo đó vẫn ở trạng thái không bền vững và có thể sản sinh ra các loại khí độc hại, trong đó có chứa cả benzen và fomanddehyt, 2 loại chất có khả nănggây ung thư.

Theo các nhà khoa học thì tác hại của loại mùi này còn tăng lên trong những ngày nắng nóng. Để hạn chế tác hại này mọi người có thể thường xuyên mở cửa sổ xe trong khi lưu thông để bên trong xe được thoáng. Phụ nữ đang mang thai càng phải chú ý hơn nữa và phải áp dụng các biện pháp "phòng chống" đặc biệt.

Nếu muốn loại bỏ loại mùi có hại này bằng cách sử dụng các thuốc khử mùi thì không nên bởi điều này sẽ làm cho xe ôtô càng "nặng mùi" hơn. Thường thì khí độc sẽ bay dần và ở mức an toàn sau thời gian khoảng 6 tháng.

Ai không nên ăn nhiều... trái cây?

Rau quả rất tốt cho sức khỏe, nhưng ăn quá nhiều trái cây sẽ làm hàm lượng đường glucose trong máu tăng cao, điều đặc biệt nguy hiểm cho các bệnh nhân đái tháo đường.

Theo các chuyên gia, glucose máu tăng vọt sẽ đi cùng nguy cơ mắc bệnh tim từ 2 - 4 lần và gấp đôi khả năng đột tử do nhồi máu cơ tim.

Các loại trái cây có lượng glucose cao: chôm chôm, dưa hấu, chuối chín...

Trẻ thông minh hơn nhờ mẹ

Nếu được mẹ âu yếm chăm sóc mỗi ngày, trẻ mới biết đi sẽ nhanh trí và sáng dạ hơn so với những bé đi nhà trẻ hay được người lạ, họ hàng trông nom.

Theo báo cáo của Hiệp hội trông trẻ quốc gia Anh, những em đi nhà trẻ tỏ ra kém nhất khi thực hiện các bài kiểm tra về sự phát triển. Các em cũng có thái độ gây hấn và hiếu chiến hơn, những đôi khi có xu hướng chịu phục tùng, kém chan hoà và hay buồn rầu hơn.

Page 161: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 161

Những trẻ được ông bà hoặc họ hàng chăm thì khá hơn một chút. Trong khi đó, sự phát triển của những bé được một người trông trẻ hoặc vú em chăm sóc riêng lại khá tốt, chỉ đứng sau điều kiện lý tưởng là có mẹ.

Nghiên cứu của Hiệp hội có sự tham gia của khoảng 1.200 trẻ nhỏ và gia đình sinh sống ở bắc London và Oxfordshire. Các em bắt đầu được đánh giá sự phát triển định kỳ từ 3 tháng tuổi cho tới 51 tháng.

Theo trưởng nhóm Penelope Leach, nghiên cứu không hàm ý rằng người mẹ phải kè kè với con suốt ngày để trẻ thông minh hơn. Điều quan trọng là cần chú ý bồi dưỡng sự phát triển cho trẻ từ 0 tới 3 tuổi, trong đó đặc biệt nâng cao chất lượng của các dịch vụ trông trẻ.

8 thức uống có lợi nhất cho sức khoẻ

Khi nghĩ đến những đồ uống có lợi cho cơ thể, thứ đầu tiên mà bạn nghĩ đến chính là nước lọc, nhưng bên cạnh đó còn có rất nhiều loại thức uống đáng giá khác cho cơ thể và cả việc giảm cân. Một vài loại đồ uống đặc biệt còn làm dịu đi bệnh tật như chứng khó tiêu, loãng xương, ngăn ngừa ung thư…

Trà xanh

Trà xanh giúp giảm thiểu rủi ro trước chứng loãng xương, ung thư, bệnh tim mạch và tránh các khoang hổng trong cơ thể.

Trà xanh giàu chất flavônol, polyphênol, chất chống oxy hoá tự nhiên có thể bảo vệ các tế bào trước các chất sinh ung thư và ngăn chặn các khối u phát triển bằng cách giúp cho cơ thể xoá sạch từ gốc. Các chất chống oxy hoá giúp cơ thể chống lại bệnh tim bằng cách thư giãn các mạch máu, hạn chế sự hình thành các khối máu tụ có thể gây ra những cơn đau tim và đột quỵ.

Trà xanh cũng có chứa fluoride giúp răng chắc và khoẻ, flavônol giúp xương cứng cáp, giảm thiểu chứng loãng xương và xâu răng.

Trà bạc hà

Page 162: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 162

Trà bạc hà giúp xoa dịu chứng chuột rút và giúp tránh chứng khó tiêu. Bạc hà là loại thuốc trị chứng co thắt rất tốt, giúp thư giãn các cơ, chống lại sự co cứng và sự đau nhức. Trà bạc hà cũng hỗ trợ khả năng tiêu hoá bằng cách thúc đẩy lưu thông, sự chuyển hoá trong máu thông qua hệ thống tiêu hoá.

Sữa tươi ít béo ( thành phần 1% chất béo)

Sữa tươi ít béo giúp hạn chế các cơn thèm muốn và bảo vệ cơ thể chống lại chứng loãng xương, ổn định lượng đường trong máu và giảm đi các cơn nghiện. Sữa là một nguồn chất giàu canxi bởi vì trong sữa có chứa vitamin D, loại vitamin có chứa hàm lượng canxi cao nhất. Hàm lượng canxi có thể đốt chất các chất béo trong các tế bào của cơ thể thay vì lưu giữ chúng. Điều này giúp bạn có thế dễ dàng đạt được và duy trì cơ thể ở một trọng lượng như ý muốn và ổn định.

Sữa đậu nành

Sữa đậu nành giảm rủi ro bệnh tim mạch, có chứa các sợi hoà tan và protein trong hạt đậu nành, giảm lượng colextêrôn trong máu và giảm rủi ro bệnh tim mạch. Nếu bạn uống sữa đậu nành thay vì uống sữa bò, hãy mua loại sữa đậu nành có bổ xung thêm canxi, vitamin A và D.

Và một điều nên chú ý: đậu nành có chứa phyto-estrôgen, chất có thể kết hợp với độc tố khác làm tăng rủi ro bệnh ung thư vú. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ khi uống sữa đậu nành nếu như gia đình bạn tiền sử đã có người mắc bệnh ung thư vú.

Nước sôcôla nóng

Nước sôcôla nóng giúp cải thiện tinh thần và giúp bảo vệ cơ thể chống lại bệnh tim mạch. Dừa có trong sôcôla giàu polyphênol, chất chống oxy hoá có nguồn gốc từ thực vật có khả năng bảo vệ các tế bào chống lại sự phá huỷ oxy hoá, điển hình là làm giảm đi lượng côlexterôn trong máu, rủi ro dẫn gây ra bệnh tim mạch cao.

Nước quả cà chua

Page 163: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 163

Nước quả cà chua có khả năng giúp cơ thể chống lại đa số các bệnh ung thư. Các sản phẩm làm từ cà chua có chứa hàm lượng ly-cô-pen chống oxy hoá, chất này giảm thiểu rủi ro bệnh ung thư phổi và dạ dày, bao gồm cả ung thư tuyến tuỵ, thực quản, miệng, estôphagen, ung thư vú và cổ. Ly-cô-phen cũng giúp cơ thể bảo vệ phổi và tim chống tại sự phá huỷ oxy hoá và giảm thiểu bệnh tim mạch.

Nước trái nam việt quất

Nước cây nam việt quất có thể ngăn ngừa bệnh viêm nướu. Thành phần kết dính có trong quả nam việt quất có thể ngăn chặn các vi khuẩn xâm nhập vào nướu răng. Nhiều chuyên gia nghiên cứu dinh dưỡng cho rằng, chúng ta nên cảnh giác với một số nước quả thành phần có quá nhiều đường, do đó không nên uống hơn một cốc nước loại hoa quả này một ngày.

Nước cam

Nước cam có khả năng chống lại các bệnh đục nhân mắt, ung thư và khả năng miễn dịch rất cao. Nguồn vitamin C có trong nước cam giúp cơ thể chống lại sự oxy hoá hoàn toàn và cả các bệnh khác như đục tinh thể (có thể dẫn đến mù loà ) và ung thư phổi. Vitamin C ngăn ngừa sự phá huỷ oxy hoá có khả năng phát triển thành các tế bào ung thư, hỗ trợ phát huy chức năng của các tế bào miễn dịch, và giúp cơ thể chống lại bệnh nhiễm trùng một cách hiệu quả. Ngoài ra, nước cam còn rất có lợi cho xương nhờ hàm lượng canxi có trong nó.

Củ cải tiêu độc

Củ cải có thể xắt lát, phơi khô dùng dần.

Củ cải có tác dụng giải trừ độc tố gây ung thư trong thức ăn. Loại củ này dùng khi đầy bụng, ho đờm mất tiếng, thổ huyết, kiết lị, đau đầu, bị thương rộp miệng, chân run có tác dụng tốt. Ăn sống có thể đề phòng sỏi túi mật.

Củ cải còn gọi là la bốc, thái bao, tử tùng, củ cải trắng, mộng bạch. Là rễ của cây củ cải, thực vật họ cải. Tính mát, vị đắng, hơi ngọt.

Page 164: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 164

Thành phần chính có vitamin C, acid nicotic, calci, đường. Ăn sống có thể giúp tiêu hóa, giải khát, thuận khí. Gần đây, nhiều công trình nghiên cứu chứng minh rằng: Trong củ cải có chất lignin, vật chất tổng hợp có thể nâng cao sức hoạt động của tế bào cơ thể, tăng cường chống khuẩn, chống ung thư.

Củ cải lại có thể giải trừ độc tố gây ung thư trong thức ăn do đó gọi là thức ăn phòng ung thư.

Tác dụng: Tiêu thức ăn, hóa đờm, khoan trung, thuận khí, thanh nhiệt, giải độc. Chủ yếu dùng khi đầy bụng, ho đờm mất tiếng, thổ huyết, chảy máu mũi, kiết lị, đau đầu, bị thương rộp miệng, chân run, ăn sống có thể đề phòng sỏi túi mật.

Cách dùng: Ăn sống, nấu, xào, nướng. Dùng làm thuốc, nấu canh, ép nước uống, hoặc đắp ngoài, nhỏ mũi...

Kiêng kỵ: Người tì vị yếu, khó tiêu thì không ăn, không dùng với địa hoàng, hà thủ ô, nhân sâm, người khí hư thì không dùng đơn độc, có thể ăn cùng với gừng.

Chữa trị:

1- Ăn uống quá mức, dạ dày quá chua, nôn ra nước chua, tiêu hóa không tốt: ăn sống củ cải hoặc ăn sợi củ cải tươi ướp lạnh. Mỗi lần một lượng vừa đủ.

2- Nôn mửa: a- Củ cải rửa sạch, giã nát, nấu với mật ong, nhừ thì ăn, b- Củ cải trắng: một củ, giã nát lấy nước, cho thêm đường đỏ. Uống với nước đun sôi.

3- Ðau dạ dày: Củ cải trắng giã nát lấy nước. Cho thêm nước gừng. Sau mỗi bữa cơm uống nửa chén nước.

4- Viêm ruột, ỉa chảy: 50 g củ cải khô, sắc uống. Ngày hai, ba lần.

5- Kiết lỵ: a- 250 g củ cải, 30 g đường trắng. Củ cải giã nát lấy nước, cho thêm đường trắng. Uống với nước đun sôi. Ngày hai lần; b- Nước củ cải: 60 ml, mật ong: 30 ml, nước gừng: 15 g, nước trà đặc: một chén. Hòa đều, đun nóng lên mà uống. Ngày hai, ba lần.

Thuốc an thần có ảnh hưởng đến việc sinh con?

Page 165: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 165

Nếu người phụ nữ, vì lý do nào đó, trước đây đã dùng thuốc an thần quá liều thì về sau sinh con có bị ảnh hưởng gì cho con cái không? Nếu có, sự ảnh hưởng này có biểu hiện như thế nào?

Trả lời

Dùng thuốc an thần quá liều, ví dụ như để tự tử, gây ức chế thần kinh, đáp ứng kích thích đau, giảm phản xạ gân xương và thở chậm, mức độ nặng có thể gây hôn mê mất các phản xạ. Những trường hợp này phải được cấp cứu điều trị ổn định hẳn mới cho ra viện, tức là sau khi dùng các biện pháp thải trừ hết thuốc trong cơ thể, xác định không còn tổn thương hệ thần kinh và đánh giá các yếu tố về rối loạn tâm thần.

Không tái sử dụng các thuốc ngủ quá nhiều lần hoặc đe dọa tự tử tiếp theo, tình trạng tâm lý ổn định thì sau này có thể sinh con bình thường không bị ảnh hưởng gì. Nhưng tuyệt đối trong thời kỳ trước, trong khi mang thai không được sử dụng thuốc ngủ cũng như các thuốc khác nếu không có chỉ định của bác sĩ.

Thuốc chữa táo bón

Bệnh táo bón gây khó chịu và... mất thời gian.

Táo bón tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng trong nhiều trường hợp, nó là triệu chứng của một bệnh lý nào đó. Việc điều trị cần tác động vào gốc bệnh. Tuy nhiên, một số loại thuốc có thể làm giảm nhẹ triệu chứng, giúp bạn dễ chịu hơn.

Nếu táo bón là triệu chứng của một căn bệnh nào đó thì phải điều trị tận gốc. Còn nếu là táo bón thông thường, bác sĩ sẽ chỉ dẫn bệnh nhân cách phòng ngừa và điều trị, chủ yếu là năng vận động thể lực, tăng cường rau quả trong chế độ ăn để cơ thể được cung cấp nhiều chất xơ, trường hợp thật cần thiết mới dùng thuốc. Thuốc trị táo bón (nhuận tràng) có nhiều loại:

Loại làm tăng thể tích phân

Page 166: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 166

Thể tích của chất bã trong ruột tăng lên sẽ kích thích ruột co bóp mạnh. Phân trương lên sẽ mềm hơn và đi xuôi theo ruột già một cách dễ dàng và nhanh chóng. Đây là loại thuốc có tác dụng từ từ, nhẹ nhàng và an toàn nhất, có thể dùng lâu ngày mà không gây hại gì. Điều cần lưu ý là phải uống nhiều nước, lúc đầu chỉ cần uống ít, sau đó tăng lên từ từ. Loại thuốc làm tăng thể tích bao gồm những thuốc như Metamucil, Perdiem Fiber, Unifiber...

Thuốc làm mềm phân

Như những thuốc có docusate (thí dụ Colace). Về mặt vật lý, những thuốc này làm giảm sức căng mặt ngoài của phân, làm nước trong ruột ngấm vào dễ hơn, do đó phân mềm và trương lên (giống như loại trên) và dễ bài tiết hơn.

Dầu khoáng (mineral oil): Cũng có tác dụng làm mềm phân, tuy nhiên nó làm những sinh tố thuộc nhóm hòa tan trong chất béo (như sinh tố A, D) khó hấp thu qua niêm mạc ruột vào cơ thể. Ngoài ra, dầu thường rỉ ra ở hậu môn, có thể gây khó chịu.

Loại thuốc tăng thẩm thấu

Là thuốc trị táo bón mạnh, thường dùng làm thuốc xổ. Những thuốc này có tác dụng thẩm thấu (osmosis), hút nước từ cơ thể vào bên trong ruột làm phân lỏng ra. Nước tụ nhiều trong ruột cũng làm căng ruột già, kích thích sự co bóp của ruột. Những thuốc như Phospho Soda, Sorbitol cũng là những thuốc xổ có sulfat, magiê... thuộc nhóm này. Khi dùng những thuốc tăng thẩm thấu, nên cẩn thận. Thuốc chứa natri có thể ảnh hưởng xấu cho người bị cao huyết áp hoặc mắc bệnh thận, bệnh tim vì làm ứ nước trong cơ thể. Nếu thuốc có magiê hay phốt phát thì người bệnh thận phải đề phòng.

Thuốc kích thích trực tiếp vào thành ruột già

Làm tăng sự co bóp và đẩy phân đi nhanh hơn. Đó là những thuốc như Semokot, dầu cascara, dầu castor, thuốc Dulco lax. Những thuốc này có thể làm bụng quặn đau, dùng lâu ngày sẽ gây hại cho ruột và dẫn đến tình trạng nhờn thuốc, khiến ruột “lười biếng” không chịu làm việc.

Page 167: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 167

6 cách để cuộc sống tràn đầy năng lượng

Có những lúc bạn thấy mình chẳng khác nào chiếc máy giặt bị quá tải. Bao nhiêu áp lực dồn đến cùng lúc: rắc rối từ gia đình, công việc, bạn bè, họ hàng, láng giềng... Làm thế nào để có đủ năng lượng cho bộn bề áp lực như thế?

Thông thường, những người bận rộn nên áp dụng 6 cách sau:

Chớ ôm đồm

Đây là thói quen của không ít người, trở thành bản tính khó sửa. Cùng lúc, bạn muốn hoàn thành mọi việc ở công ty, vừa muốn là người vợ, người mẹ chu toàn trong gia đình... Quá nhiều thứ dồn đến cùng một thời điểm, bạn sẽ không có đủ năng lượng để hoàn thành.

Giải pháp: Hãy tự chủ và biết nói “không” đúng lúc. Khi nói không với người khác hoặc một việc nào đó, có nghĩa là bạn đã nói có với chính mình. Hãy bắt đầu từ việc nhỏ, dần dần bạn sẽ có thói quen biết từ chối đúng như đối với cả những việc có vẻ quan trọng.

Đừng cố chứng tỏ

Đây là lý do khiến bạn mất nhiều năng lượng nhất. Việc cố chứng tỏ xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có sự ảnh hưởng bởi những ước mơ từ thuở bé: lớn lên sẽ làm cô giáo, phi công, bác sĩ hoặc trở thành ông bố, bà mẹ mẫu mực...

Giải pháp: Hãy viết ra giấy những điều bạn mong muốn về bản thân và kế hoạch, thời gian để thực hiện những điều đó. Trong khi chờ đợi hoàn thành từng điều một, theo thứ tự rõ ràng, bạn đừng quá lo lắng về những điều khác nói và mong đợi về mình, bởi bạn đã có kế hoạch riêng rất rõ ràng.

Đừng quên giúp mình luôn ấn tượng mỗi ngày bằng những điều nho nhỏ, nhưng khá hiệu quả như: ăn mặc đẹp theo sở thích, phong cách, trang điểm nhẹ nhàng, lịch sự, có những người bạn tốt và thói quen có lợi cho sức khỏe...

Quên đi lo lắng

Page 168: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 168

Lo lắng là những suy nghĩ tiêu cực quẩn quanh trong tâm trí bạn, có thể đeo đuổi đến trong cả giấc ngủ, biến thành ác mộng. Nó khiến bạn mệt mỏi, lo lắng, buồn phiền, khó chịu, dễ cáu gắt và trở nên thiếu tự tin. Tất nhiên, đây cũng là nguyên nhân khiến chúng ta mất khá nhiều năng lượng một cách vô ích.

Giải pháp: Bạn cần tập thói quen suy nghĩ lạc quan theo hướng tích cực. Tốt nhất là tìm ra giải pháp thay vì cứ ngồi một chỗ suy đoán, dẫn đến lo lắng. Khi mọi thứ đều được phơi bày ra ánh sáng, bạn sẽ hiểu rõ ngọn nguồn và không còn phải vướng bận.

Để làm được như thế, bạn cần dứt khoát gạt mọi ý nghĩ tiêu cực, không có căn cứ và chưa rõ ràng khi chúng vừa chớm xâm nhập vào đầu óc.

Luôn ngăn nắp

Bàn làm việc của bạn bừa bộn với đủ thứ giấy tờ, văn phòng phẩm, thức ăn, đôi lúc còn lẫn cả rác thải... Xuống bếp, bồn rửa chén bát ngập chìm bao loại xoong nồi, bát đĩa, bao nylon đựng thực phẩm. Vào phòng tắm, trên mắc áo đầy quần áo bẩn, đã đến giai đoạn bốc mùi ẩm mốc sau mấy ngày chưa giặt. Stress là phải!

Giải pháp: Hãy bắt tay vào làm thông thoáng mọi thứ, đầu óc bạn mới được giải tỏa. Đừng vội nản vì không biết giải quyết việc nào trước. Bạn nên ưu tiên theo thứ tự trước sau hoặc trong ngoài và chia nhỏ công việc, giải quyết từ từ.

Tránh ghen tỵ

Khi so sánh mình với người khác là bạn đã tự làm hại mình. Mỗi người có một cuộc sống, công việc, tính cách, hoàn cảnh và những mối quan hệ khác nhau. Vì thế, bạn đừng mất thời gian và công sức để ghen tỵ, buồn phiền.

Giải pháp: Bạn cần biết rằng mỗi người đều có thể tỏa sáng bằng một thứ ánh sáng riêng. Hôm nay là một người bạn hoặc đồng nghiệp nào đó, nhưng ngày mai có thể là chính bạn được mọi người hoan nghênh.

Hãy dẹp bỏ thói quen so sánh mình với những người xung quanh. Đây có thể là cội nguồn làm nảy sinh những tật xấu khác, khiến bạn không còn được yêu mến, tôn trọng. Hãy luôn sống bằng sự vui vẻ, trái tim vô tư.

Ăn uống hợp lý

Page 169: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 169

Sau một ngày làm việc, từ khoảng 16h30 trở đi là lúc bạn lại đối mặt với nhiều áp lực khác: bọn trẻ đi học về, chuẩn bị bữa ăn tối cho gia đình, dọn dẹp nhà cửa... Sự hối hả, ăn uống vội vàng, không đủ các dưỡng chất cần thiết sẽ khiến bạn mất nhiều năng lượng.

Giải pháp: Hãy lên kế hoạch giảm bớt việc trong khoảng thời gian nay. Bạn có thể chia bớt việc với chồng hoặc những người thân trong gia đình. Ngoài ra, bạn nên giúp con mình hiểu rằng chúng cần đỡ đần bố mẹ và có trách nhiệm hơn với gia đình.

Khi bọn trẻ ở nhà, bạn nên ngừng làm việc trong khoảng 30 phút, dành thời gian này để hướng dẫn chúng làm một số việc nho nhỏ, tùy theo lứa tuổi, sức lực. Những lần sau, trong lúc bọn trẻ làm việc, bạn có thể tranh thủ nhấm nháp một thức ăn nhẹ như socola hoặc bánh snack. Đây vừa là cách giải trí, vừa là cách bổ sung năng lượng cho cơ thể.

Gia vị tốt cho sức khỏe tình dục

Hành, tỏi làm tăng khả năng cường dương, tốt cho chứng suy nhược tình dục.

Chế độ tiết thực thích hợp sẽ làm giảm thiểu đáng kể tình trạng suy giảm tình dục và nâng cao khả năng chăn gối. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên các quý ông nên sử dụng các loại gia vị trong bữa ăn như hành, tỏi, tiêu, ớt, gừng, quế...

Các gia vị kể trên giúp cho máu lưu thông đến cơ quan sinh dục, làm tăng khả năng cường dương, tốt cho chứng suy nhược tình dục.

Nhiều loại thực phẩm khác mà ta vẫn sử dụng hằng ngày cũng có khả năng tăng cường sức khỏe tình dục cho nam giới. Chúng chứa kích thích tố, tiền chất, chất vi lượng hay các yếu tố có lợi và gây hưng phấn cho sức khỏe tình dục:

Măng tây, cà chua, cà rốt, dưa leo, trái bơ có nhiều chất dầu omega-3 giúp kéo dài sức bền của cơ thể.

Xoài, dâu tây, đu đủ, dưa hấu, lựu chứa phytoeostrogen một chất có lợi cho sự hưng phấn và gợi tình, đậu phộng chứa nhiều arginin, isoflavon...

Cần tây chứa androsteron giúp tăng cường hưng phấn ở phụ nữ, hạnh nhân có lợi cho phụ nữ vì có chứa lignan - một chất gần giống với kích thích tố oestrogen.

Page 170: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 170

Thức ăn làm từ những thứ dễ tìm và rẻ như mật ong, trứng, cá khô, thịt đông, mực, tôm, rong biển và các hải sản có chứa một hàm lượng iod cao, nghêu, sò, ốc, hến chứa kẽm, một yếu tố vi lượng thúc đẩy nhanh quá trình sản xuất tinh trùng và testosteron.

Ngoài ra, trong loại nhuyễn thể còn có dopamin là một loại kích thích tố gây ra khoái cảm. Tinh hoàn, dương vật của gà, lợn, bò chứa testosteron...

Nói tóm lại, một chế độ thiết thực giàu chất L-arginin, khoáng chất, các kích thích tố sinh dục và các chất có tác dụng làm tăng tưới máu, tuần hoàn lưu thông tốt... sẽ giúp giữ gìn sức khỏe tình dục.

Đẹp da, khỏe tóc nhờ ăn uống

Ớt ngọt màu đỏ có tác dụng chống nhăn da. Nó có lượng vitamin C cao gấp 2,5 lần so với cam trong khi calo rất ít. Loại ớt này cũng có nhiều beta-caroten giúp da chống lại sự tấn công của các gốc tự do.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc ăn nhiều ớt ngọt màu đỏ giúp bảo vệ màng collagen và các tế bào nuôi dưỡng da tốt nhất. Bạn có thể ăn với lượng tùy thích, trừ trường hợp mắc bệnh về đường ruột.

Những thực phẩm dưới đây cũng cần được ưu tiên trong bữa ăn hằng ngày để làm đẹp da, tóc:

Dầu hướng dương cho làn da khỏe mạnh

Dầu hướng dương được dùng trong ngành công nghiệp mỹ phẩm nhờ chứa nhiều vitamin E. Đây là chất chống ôxy hóa mạnh, góp phần giữ vẻ đẹp, chống lão hóa cho da với hai tác dụng: phòng chống và cải thiện tình trạng da. Mặt khác, tác dụng chống lão hóa của vitamin E còn tăng thêm nhờ hàm lượng axits béo omega-6 có trong dầu hướng dương.

Liều lượng: 1 thìa súp mỗi ngày.

Hành tây tốt cho tóc và móng

Page 171: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 171

Ăn nhiều hành tây giúp bạn có mái tóc đẹp và bộ móng chắc khỏe. Trong hành chứa nhiều selen, rất tốt cho da. Ngoài ra, chất quexetin trong loại rau củ này có tác dụng chống ôxy hóa rất mạnh. Hai thành phần này kết hợp giúp khử các gốc tự do, nguyên nhân gây nên nếp nhăn và sự chai cứng da.

Liều lượng: Bạn có thể ăn hành tùy thích dưới dạng salat trộn hoặc xào nấu với các món khác.

Cà rốt- đồng minh của làn da đẹp

Với hàm lượng beta-caronten 12 mg/100 g, cà rốt là “nhà vô địch” chứa chất chống ôxy hóa giúp bạn cải lão hoàn đồng làn da. Ngoài ra, caroten còn thúc đẩy quá trình sản xuất melanin, chất sắc tố tự nhiên giúp da chống lại tác động có hại của tia cực tím. Selen có trong cà rốt còn bảo vệ da chống lại tác hại của ánh nắng mặt trời và ô nhiễm không khí.

Liều lượng: Ăn đều đặn cả năm, ít nhất mỗi ngày một củ vào mùa nắng.

Gan chứa nhiều thành phần quý

Gan chứa nhiều vitamin A có tác dụng tái tạo tế bào da. Ngoài ra, các vitamin B2, B5, B8, kẽm và selen có trong thực phẩm này còn giúp bạn có mái tóc và làn da khỏe mạnh. Trong gan còn chứa nhiều đồng, kết hợp với kẽm có tác dụng chống ôxy hóa các tế bào.

Liều lượng: Mỗi tuần ăn ít nhất 100 g và có thể hơn nếu bạn không bị cholesteron.

Giá đỗ - tăng cường hoóc môn nữ

Giá đỗ là loại rau duy nhất cung cấp đạm và axit amin cần thiết. Mầm giá có chứa kẽm, ngăn ngữa lão hóa da; axit béo omega-3 giúp da khỏe đẹp. Đó còn là nguồn kẽm dồi dào giúp bạn chống stress, ngăn ngừa sự xuất hiện sớm các nếp nhăn và vết thâm nám. Giá còn chứa nhiều hoóc môn nữ có nguồn gốc thực vật, giúp bạn vượt qua những khó chịu ở tuổi mãn kinh.

Liều lượng: 100 g mỗi ngày nếu bạn đang trong giai đoạn mãn kinh.

Page 172: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 172

Các thức ăn có tác dụng giải độc

Sự xuất hiện của mụn trứng cá, chứng hôi miệng, táo bón, đau đầu… có thể là những tín hiệu thông báo sự tồn đọng của chất độc trong cơ thể. Lựa chọn thực phẩm có tác dụng giải độc, đồng thời kiên trì một chế độ vận động thường xuyên là cách tốt nhất để chúng ta nói lời tạm biệt với những độc tố trong cơ thể.

Cà rốt

Cà rốt có tác dụng giải độc thủy ngân do có một lượng lớn chất kết dính với thủy ngân, làm giảm nồng độ và loại trừ nhanh chóng các ion thủy ngân trong máu.

Mộc nhĩ đen

Người làm những ngành nghề có liên quan đến bông vải, sợi, đay… nên dùng nhiều mộc nhĩ đen, vì mộc nhĩ đen có tác dụng bài trừ chất sợi, khiến cho những chất sợi có hại này không thể tồn tại trong cơ thể. Chất keo thực vật trong mộc nhĩ đen có sức hút và kết dính cao, có thể hút thấm hết những tạp chất còn trong hệ tiêu hoá, giúp máu trở nên “sạch” hơn, đồng thời còn làm hạ cholesteron, phòng chống xơ cứng mạch máu.

Mướp đắng

Thông thường, những thực phẩm có vị đắng đều ít nhiều có tác dụng giải độc. Mướp đắng giúp giải độc, tiêu nhiệt trong cơ thể và làm sáng mắt. Các nhà khoa học đã phát hiện trong loại quả này một loại protein hoạt tính có tác dụng phòng ngừa ung thư rõ rệt.

Page 173: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 173

Đậu phụ

Những chế phẩm từ đậu nành có lượng canxi vô cùng phong phú, vì thế chúng được mệnh danh là những “chiến sĩ giải độc”.

Táo tây

Ruột là nơi có khả năng bài trừ độc tố một cách nhanh chóng. Nếu hệ tiêu hóa không tốt, các độc tố sẽ tích tụ tại ruột và bị hấp thụ trở lại vào máu, rất có hại cho cơ thể. Trong táo tây có một lượng chất xơ và chất kết dính thiên nhiên phong phú, phòng ngừa thức ăn phân hủy trong ruột.

Dưa chuột

Thận là cơ quan quan trọng bậc nhất trong quá trình bài trừ độc tố, có chức năng lọc những chất độc trong máu và những cặn bã sinh ra sau quá trình phân giải các protein, rồi bài tiết chúng ra ngoài qua nước tiểu. Dưa chuột có công dụng lợi tiểu nên có thể làm sạch niệu đạo, góp phần giúp thận thải ra ngoài những chất độc trong ống tiểu. Ngoài ra, dưa leo còn có tác dụng hỗ trợ giải độc cho phổi, gan và dạ dày.

Page 174: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 174

Mật ong

Từ xưa, mật ong đã nổi tiếng là loại thực phẩm giải độc và làm đẹp. Dùng mật ong thường xuyên có tác dụng bài trừ độc tố, đồng thời cũng có tác dụng nhất định trong việc phòng chống các bệnh về mạch máu hoặc các chứng suy nhược thần kinh.

Đậu xanh

Đậu xanh có vị ngọt, mát, có tính giải độc cao. Ngoài ra, đậu xanh còn có tác dụng nhất định trong việc phòng trị trúng độc kim loại, thuốc trừ sâu và trúng độc thực phẩm. Đậu xanh thúc đẩy quá trình bài tiết tống các chất độc ra khỏi cơ thể.

Tỏi

Trong tỏi có chứa những thành phần đặc biệt, giúp làm giảm nồng độ chì trong cơ thể.

Nho

Page 175: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 175

Gan cũng là một cơ quan giải độc quan trọng cho cơ thể. Các độc tố sau khi tham gia vào một chuỗi các phản ứng hóa học ở gan sẽ biến thành những chất không độc hoặc lượng độc tố đã giảm hẳn. Nho có tác dụng giúp gan “quét” đi những chất độc trong cơ thể, đồng thời còn có ích cho quá trình tái tạo máu.

Trà

Những thành phần trong lá trà cùng một lượng vitamin C phong phú có tác dụng nhanh chóng loại trừ chất độc ra khỏi cơ thể.

Tác dụng của măng cụt

"Tôi thấy một số người dùng vỏ quả măng cụt phơi khô rồi nấu nước uống để chữa bệnh lỵ. Xin bác sĩ cho biết việc điều trị như vậy có đúng không? Nếu đúng thì cách chế thuốc và liều dùng ra sao?"

Trả lời:

Măng cụt có tên khoa học là Garcinia mangostana L. (Mangostana garcinia Gaertn.). Quả hình cầu, to bằng quả cam trung bình, vỏ ngoài màu đỏ sẫm, dày cứng, phía dưới có lá đài, phía đỉnh có đầu nhụy. Trong quả trung bình có 6 hạt, quanh hạt có áo hạt ăn được.

Tại nhiều nước như Malaysia, Campuchia, Philippines, người ta dùng nước sắc vỏ măng cụt để làm thuốc chữa đau bụng đi tiêu lỏng, chữa lỵ, có khi còn dùng chữa bệnh hoàng đản (vàng da).

Page 176: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 176

Cách dùng như sau: Cho chừng 10 vỏ quả măng cụt vào một nồi đất hay nồi đồng (tránh dùng nồi sắt hay nồi tôn), thêm nước cho ngập rồi đun sôi kỹ trong 15 phút. Ngày uống 3-4 chén to nước này.

Có thể dùng theo đơn sau đây: Vỏ quả măng cụt khô 60 g, hạt mùi 5 g, hạt thìa là 5 g, nước 1.200 ml. Đun sôi, sắc kỹ cho cạn còn chừng một nửa (600 ml). Mỗi lần uống 120 ml. Uống mỗi ngày 2 lần.

Nên dùng bao nhiêu muối mỗi ngày?

Lượng muối tiêu thụ tối đa trong một ngày chỉ nên dừng ở mức 6 g, tương ứng với 1 thìa cà phê, để bình ổn huyết áp và phòng tránh các bệnh tim mạch và đột quỵ.

Hội đồng nghiên cứu y học Anh (MRC) vừa báo cáo kết quả tổng kết các dữ liệu khoa học về ảnh hưởng của muối đối với sức khỏe, trong đó nhấn mạnh cần cắt giảm lượng muối ăn hằng ngày từ 9,5 g xuống 6 g. Nhờ đó, nguy cơ đột quỵ sẽ giảm 13% và bệnh tim mạch giảm 10%.

Muối bao gồm 40% natri và 60% chlorua. Natri điều tiết lượng nước trong cơ thể và có vai trò truyền dẫn điện cực để liên kết hệ thống. Tuy nhiên, chỉ khoảng 1 g muối mỗi ngày cũng đủ để thực hiện các chức năng này. Quá nhiều muối sẽ làm tăng huyết áp và gây ra các bệnh tim mạch, do natri giữ quá nhiều nước trong dòng máu, tăng áp lực cho hệ tim mạch.

Khoảng 75% muối nằm trong thực phẩm chế biến sẵn. Một gói khoai tây chiên chứa khoảng 1 g muối. Thịt nguội, pho mai, ngũ cốc và bánh mỳ có rất nhiều muối. MRC kêu gọi ngành

Page 177: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 177

công nghiệp thực phẩm cắt giảm lượng muối và người tiêu dùng cần chủ động kiểm soát lượng muối hấp thu.

Lưu ý khi sử dụng thuốc 3B

Vitamin 3B dạng tiêm và uống.

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều thuốc 3B với hàng trăm tên biệt dược khác nhau. Một số thuốc có thành phần giống nhau, có cả 3 vitamin nhưng khác nhau về hàm lượng của mỗi hoạt chất.

Đặc biệt, một số biệt dược 3B phối hợp ở liều cao gấp hàng nghìn lần nhu cầu bình thường, dùng điều trị các chứng đau dây thần kinh, rất hay được các phòng khám tư sử dụng.

3B là tên gọi tắt của các loại thuốc uống, thuốc tiêm mà trong thành phần có thiamin (vitamin B1), pyridoxin (vitamin B6) và cyanocobalamin (vitamin B12).

Vậy, khi dùng các loại thuốc 3B, cần lưu ý điều gì?

Công dụng và những lưu ý về tiền sử dị ứng, hàm lượng

Ba vitamin nhóm B kể trên đều là những vitamin thiết yếu, tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Các vitamin này đều tan trong nước, có trong các loại rau tươi, quả, củ, men bia, thực phẩm... và được cung cấp cho cơ thể qua đường tiêu hóa.

Trong điều trị, loại thuốc này thường được dùng để phò̂ng và điều trị bệnh thiếu vitamin nhóm B với các biểu hiện như kém ăn, suy nhược cơ thể, thiếu máu, tê phù, đau dây thần kinh...

Thuốc dạng tiêm được dùng phổ biến hiện nay là becomplex hoặc trivit B. Nhiều biệt dược ngoại nhập khá đắt tiền như terneurin H5000, Neurobion, Becofort...

Ngoài tác dụng điều trị kể trên, các loại thuốc tiêm 3B liều cao còn được dùng điều trị các chứng đau thần kinh không rõ nguyên nhân, viêm dây thần kinh, đau dây thần kinh tọa, đau lưng, rối loạn do nghiện rượu lâu ngày...

Page 178: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 178

Tuy nhiên khi sử dụng các chế phẩm thuốc tiêm 3B cần lưu ý tiền sử dị ứng của người dùng thuốc với các thành phần của thuốc. Vitamin B1, B12 có thể gây sốc phản vệ chết người.

Các thuốc tiêm 3B chỉ sử dụng khi có chỉ định của thầy thuốc và cần chú ý cách đưa thuốc vào cơ thể sao cho an toàn nhất. Đồng thời chuẩn bị các phương tiện cấp cứu có sẵn để đề phòng tình trạng quá mẫn cảm với thuốc. Vì vậy việc sử dụng vitamin 3B dạng tiêm chỉ nên thực hiện trong các cơ sở y tế có nhân viên được đào tạo và có bác sĩ theo dõi. Không nên lạm dụng các loại thuốc này như là một loại thuốc bổ có thể dùng cho mọi người.

Cần lưu ý khi sử dụng và bảo quản các loại viên thuốc 3B. Thuốc rất dễ bị ẩm mốc ngay cả khi vỉ thuốc vẫn còn kín do độ ẩm của nước ta khá cao. Các thuốc vitamin 3B dạng tiêm được khuyến cáo chỉ nên dùng để tiêm bắp, không được tiêm tĩnh mạch.

Dạng thuốc uống vitamin 3B có nhiều dạng bào chế như viên nén, viên bao phim, viên capsule... Người dùng thuốc cần lưu ý đến hàm lượng của từng loại vitamin trong mỗi chế phẩm.

Sự phối hợp thuốc và lượng dùng

Các thuốc 3B rất hay được dùng kèm với thuốc kháng sinh trong các đơn thuốc điều trị các bệnh nhiễm khuẩn. Các loại thuốc 3B này lại thường đặt tên biệt dược khác nên nhiều người không biết đó là các vitamin nhóm B.

Đă có trường hợp bệnh nhân có tiền sử dị ứng với B1, cứ uống vitamin B1 vào là người nổi mẫn đỏ. Nhưng do không biết loại viên thuốc tên là neurozinceng 3B có vitamin B1 trong thành phần nên đă bị dị ứng khi dùng thuốc này. Vì vậy cần thận trọng khi dùng thuốc 3B bổ trợ.

Theo GS. Hoàng Tích Huyền, bộ môn Dược lâm sàng Đại học Dược Hà Nội, nếu dùng đồng thời vitamin B1 với vitamin B6 thì pyridoxin sẽ ngăn cản quá trình photphorin hóa của thiamin, tức là cản trở vitamin B1 chuyển thành dạng có hoạt tính sinh học. Đây là một tương tác đối kháng hóa học nên tránh.

Tuy nhiên trong thực tế, trên thị trường hiện nay xuất hiện ngày càng nhiều các dạng thuốc 3B với tỉ lệ phối hợp các vitamin rất khác nhau. Cũng theo GS. Huyền, nếu trộn lẫn vitamin B1

Page 179: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 179

với vitamin B12 trong một bơm tiêm sẽ có khả năng tạo thành sản phẩm gây dị ứng cho người dùng thuốc. Không nên trộn vitamin B12 với bất cứ một vitamin nào vì nó sẽ phá hủy các vitamin khác.

Nếu không thật sự cần thiết, không nên sử dụng chế phẩm phối hợp 3B mà nên sử dụng các thuốc riêng lẻ của mỗi loại vitamin.

Cà rốt, cà chua - khắc tinh của ung thư phổi

Cà chua có những tính năng kỳ lạ - ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư phổi.

Một số hoa quả như cà rốt, cà chua có những tính năng kỳ lạ - ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư phổi. Sau 12 năm theo dõi hàng nghìn người với chế độ ăn uống khác nhau, các bác sĩ của Trường ĐH Y khoa Harvard ở Boston (Mỹ) đã đưa ra lời khẳng định trên.

Qua phân tích cho thấy: Trong cà rốt chứa nhiều chất alpha - carotene và cà chua chứa nhiều lycopen. Các chất đó vào cơ thể qua thức ăn sẽ trở thành các hoạt chất carotenoids có tính năng như chất chống oxy hoá và góp phần triệt tiêu các phần tố tự do (FR) gây nguyên nhân huỷ hoại DNA của các tế bào. Sự tác động của các chất FR về lâu dài dẫn tới việc phát triển tốc độ lão hoá của tế bào và gây ra hàng loạt chứng bệnh nan y như ung thư.

Các thí nghiệm cho thấy sử dụng thường xuyên cà rốt và cà chua ở dạng tươi đã ngăn ngừa hết sức có hiệu quả căn bệnh ung thư phổi. Thậm chí, những người nghiện thuốc thường xuyên ăn cà rốt sống có tỷ lệ ung thư phổi thấp hơn 63% so với người nghiện nhưng không ăn loại quả này. Như vậy so với alpha-carotene, lycopene trong càrốt có vai trò quan trọng và tối ưu hơn trong việc ngăn ngừa ung thư phổi, bởi nó không dễ bị phân huỷ như các carotenoid khác và có khả năng hoá giải cao hơn đối với FR.

Mẹ bị cúm có để lại dị tật cho thai nhi?

“Tôi có thai được 3 tuần thì bị cảm cúm gần 1 tuần. Tôi không dám uống thuốc vì sợ ảnh hưởng đến thai nhi. Việc tôi bị cảm cúm trong thời gian dài như vậy có gây tác động gì tới thai nhi hay không? Em bé sau này có bị dị tật gì bởi những ảnh hưởng này không? Đến tháng thứ mấy của thai kỳ thì có thể siêu âm phát hiện những dị tật của trẻ?”

Trả lời

Page 180: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 180

Trong suốt thời kỳ mang thai, đặc biệt là 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của thai nhi mà người mẹ cần biết để đứa trẻ sinh ra có đầy đủ tố chất và sự hoàn thiện.

Trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ, thai nhi đã bắt đầu hình thành bộ não đơn giản, xương sống, hệ thần kinh trung ương, miệng, mắt. Phôi thai bắt đầu có hệ tuần hoàn, dạ dày, lồng ngực. Cuối tuần thứ 5 tim thai bắt đầu đập, hệ thống mạch máu được hình thành, 4 chồi tay chân phát triển. Ở tuần thứ 12, thai nhi đã có hình dạng rất giống con người mặc dù đầu còn to so với thân hình.

Ở những tuần lễ đầu tiên là giai đoạn hình thành các bộ phận quan trọng của cơ thể. Các yếu tố có thể ảnh ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển thai nhi trong giai đoạn này như: khói thuốc lá, thói quen uống rượu, thuốc chữa bệnh và những bệnh lý toàn thân khác như nhiễm khuẩn, cảm cúm, viêm gan...

Vì vậy nếu trong những tuần này bạn bị cúm thì từ tuần thứ 12 bạn nên đi khám thai và siêu âm, sau đó khám định kỳ các tháng tiếp theo để kịp thời phát hiện những bất thường của thai nhi.

6 tác hại của việc ăn kiêng

Mệt mỏi và thiếu sức sống là hậu quả trực tiếp của việc ăn kiêng quá mức

Rất nhiều người biết rằng ăn kiêng quá mức là có hại cho sức khoẻ. Nhưng không phải ai cũng biết chính xác những hậu quả mà nó có thể gây ra cho cơ thể.

Page 181: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 181

Rụng tóc, lông mặt

Đối với những người ăn chay trường không đụng đến thịt cá thì việc thiếu đạm là điều khó tránh khỏi. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến rụng tóc cũng như tóc yếu.

Ăn kiêng làm rụng tóc nhưng lại khiến cho lông trên cơ thể mọc rậm hơn. Bạn sẽ thấy lông mọc nhiều ở mặt, sau gáy và lưng. Tấm áo giáp này xuất hiện là do bạn đã không cung cấp đử lượng mỡ cần thiết để sưởi ấm cơ thể. Tuy nhiên một điều đáng mừng là nếu bạn thay đổi chế độ ăn uống thì những đám lông này sẽ từ từ mất đi.

Trao đổi chất kém đi

Đây là lý do sinh lý số một chứng minh vì sao việc ăn kiêng không có kết quả lâu dài. Thức ăn cung cấp năng lượng cho cơ thể, và khi cơ thể không được cung cấp đầy đủ năng lượng thì nó sẽ có một cơ chế mới để thích nghi. Lúc này cơ thể sẽ đốt cháy các bắp cơ để thay thế cho phần thức ăn thiếu hụt cũng như quá trình trao đổi chất sẽ bị giảm xuống để giữ lại lượng mỡ cần thiết. Một điều hiển nhiên là bạn sẽ không thể chịu đựng mãi chế độ ăn uống kham khổ và bạn bắt đầu ăn lại.

Thế nhưng sự trao đổi chất trong cơ thể lại không diễn ra với tốc độ như trước kia nữa. Thức ăn được cung cấp nhiều hơn nhưng cơ thể đã quen với chế độ dè xẻn như trước kia, do đó bạn lại tăng cân.

Tuy nhiên bạn có thể khắc phục được tình trạng này nếu bạn biết cách làm cho quá trình trao đổi chất trong cơ thể phục hồi lại tốc độ bình thường. Bạn hãy đặt ra một chế độ ăn uống cân bằng đầy đủ dưỡng chất. Kết hợp ăn uống đều đặn và tập luyện thể thao thì chắc chắn bạn sẽ sớm nhận thấy kết quả.

Sâu răng và hôi miệng

Có nhiều người sau một thời gian dài nhịn ăn thì đã bị mắc chứng nghiện ăn. Họ sẽ liên tục ăn ngay cả khi không cảm thấy đói. Các loại kẹo bánh và đồ ăn vặt chính là tác nhân gây ra những chiếc răng sâu. Ngoài ra còn một tác nhân vô cùng nguy hiểm khác là axít có trong thức ăn mà bạn nôn ra. Có nhiều người vì quá ân hận sau khi ăn quá nhiều đã chọn giải pháp nôn ra để khỏi cắn rứt nhưng họ lại không biết rằng những axít trong thức ăn mà họ nôn ra sẽ làm hại chân răng và gây hôi miệng.

Page 182: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 182

Thiếu sức sống

Một triệu chứng dễ nhận thấy của người ăn kiêng đó là cơ thể thiếu sức sống. Cơ thể phải tiết kiệm tối đa năng lượng nên bạn sẽ khó có thể tập trung hết sức vào công việc. Tệ hại hơn là bạn sẽ bị ám ảnh bởi hai từ “đồ ăn” vì bạn luôn trong tình trạng đói bụng do ăn quá ít. Phần năng lượng rơi rớt sẽ chỉ còn đủ để bạn chống lại cảm giác thèm ăn mà thôi đâu còn dư để bạn có những sáng tạo trong công việc. Trong một vài trường hợp nhịn ăn quá độ còn có thể dẫn đến teo não.

Da xấu

Cơ thể sẽ phản ứng với chế độ ăn uống sơ sài của bạn trước tiên là trên khuôn mặt. Da sẽ không thể đẹp nếu cơ thể thiếu các vitamin, protein và các axít béo. Một số nghiên cứu cho thấy, các nếp nhăn của tuổi già có thể giảm xuống nếu bạn ăn nhiều cá, trứng, các cây họ đậu, rau xanh và dầu oliu. Vì vậy hãy tiết kiệm cho bản thân một khoản chi phí tốn kém dành cho các loại kem dưỡng da, kem chống nhăn bằng cách ngay bây giờ hãy ăn uống đầy đủ hơn.

Phá hỏng các mối quan hệ

Đây là ảnh hưởng tệ hại nhất mà những người ăn kiêng mắc phải, họ luôn sàng lọc vô cùng kĩ lưỡng mọi lời khen của người khác. Thay vì việc vui mừng tiếp nhận lời khen của người khác bạn lại cám ơn họ bằng ánh mắt nghi ngờ. Bạn có nhớ lần cuối cùng đi ăn tối với chàng mà bạn cảm thấy ngon miệng, không phải lo lắng xem mình sẽ nhịn ăn trong bao nhiêu ngày tới vì bữa ăn hôm nay chưa?

Chính thái độ hoài nghi trước mọi lời khen, từ chối mọi cuộc vui có ăn uống đang dần tước đi sự quan tâm của người khác dành cho bạn. Vậy nên chẳng tội gì phải nhịn đói nhịn khát để rút cuộc chỉ nhận lại được sự xa lánh của mọi người. Giành thời gian để chăm sóc bản thân cũng như những người xung quanh ắt hẳn sẽ cho bạn nhiều niềm vui hơn là việc ngồi lo chiến đấu với thực đơn của mấy cô người mẫu.

Có nên ăn sò nướng?

Page 183: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 183

(Dân trí) - Con tôi rất thích ăn sò, nhất là sò huyết được nướng qua, thịt sò còn trong. Tôi được biết món này bổ nên cũng muốn cho cháu ăn thường xuyên để tăng cường sức khoẻ, nhưng vẫn băn khoăn không biết có nên ăn tái như vậy không? (Hương Dung - Cẩm Phả, Quảng Ninh)

Trả lời: Đúng là sò huyết rất ngon và bổ. Và chế biến sò bằng cách nướng cũng là phổ biến và ngon miệng nhất.

Tuy nhiên hiện nay, cùng với sự phát triển của công nghiệp hiện đại, sự bùng nổ nhanh chóng của các đô thị mà nhiều vùng biễn bị ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu tới đời sống các sinh vật gần bờ.

Sò lại thường sống ở gần cửa sông hay vùng ven bờ biển, nơi dễ bị ô nhiễm các chất thải công nghiệp, nước thải sinh hoạt, bệnh viện, hay các vi khuẩn trong lớp cát bùn sống ký sinh vào nên chúng cũng bị nhiễm khuẩn.

Do vậy, nếu chị để cháu ăn sò chưa chín kỹ sẽ không tốt. Chị nên chọn sò thật tươi, làm sạch, loại bỏ những phần không ăn được và nướng thật kỹ để tránh nguy cơ nhiễm vi khuẩn gây bệnh.

Chị cũng có thể chế biến bằng nhiều cách khác, vẫn ngon mà đảm bảo vệ sinh như nấu cháo sò, xào hành hay hấp tỏi. Nhưng cũng không nên cho cháu ăn thường xuyên vì sò cũng như các hải sản khác có rất nhiều chất đạm.

Page 184: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 184

Muốn cháu khoẻ mạnh thì không gì hơn là đảm bảo ăn uống cân đối các nhóm thực phẩm, sinh hoạt điều độ và tập thể thao.

Phụ nữ sau khi sinh cần biết

Những phụ nữ sau khi sinh, đặc biệt là phụ nữ sinh con đầu lòng, thường có nhiều thắc mắc xung quanh chuyện sinh hoạt và nuôi con.

Tắm giặt và trang phục

Trong quá trình sinh nở, cơ thể tiết ra rất nhiều mồ hôi và chất thải dồn ứ ở lỗ chân lông, vì vậy không nên kiêng tắm. Tắm gội sớm làm sạch da, tẩy bỏ các tế bào chết và lớp bụi bẩn bám trên bề mặt da, giúp cơ thể sảng khoái, máu lưu thông tốt hơn.

Phải tắm bằng nước ấm, nơi kín gió. Có thể kết hợp tắm nóng lạnh - sau khi tắm nước nóng, nên tắm lại bằng 2 gáo nước thường - để tăng sự tuần hoàn máu và đẩy nhanh quá trình co cơ ở thai phụ.

Trong thời kỳ cho con bú, lượng mồ hôi tiết ra nhiều nên các bà mẹ trẻ cần tắm giặt thường xuyên, giữ cho cơ thể sạch sẽ. Nhiều bà mẹ mới sinh có thói quen mặc đồ màu tối với lý do để... sạch hơn. Tuy nhiên, nên mặc màu sáng, giúp dễ phát hiện ra vết bẩn. Màu sắc trang phục không chỉ làm bạn đẹp hơn mà còn mang lại cảm giác vui tươi cho mình và người thân.

Nhiệt độ phòng nghỉ lý tưởng cho cả mẹ và con là 25 độ C. Tuyệt đối không đốt than. Khí điôxít cacbon trong than sẽ làm thiếu ôxy và có thể gây ngạt thở, ngộ độc não.

Page 185: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 185

Vận động và thể dục

Theo y học hiện đại, trừ những phụ nữ bị băng huyết hay sinh khó, thì sau khi sinh 6 tiếng là có thể vận động được. Vài ngày sau khi cơ thể hết đau, thai phụ đã có thể bắt đầu với các bài tập vận động nhẹ nhàng như co duỗi tay, nằm ngửa co duỗi chân, thực hiện động tác đạp xe trong không khí, hít thở (hít sâu, đếm đến 8 thì từ từ thở ra).

Phụ nữ không vận động ngay sau khi sinh sẽ làm ứ trệ máu - nên nhớ, càng vận động sớm thì cơ thể càng sớm hồi phục.

Thể dục là cách tốt nhất để lấy lại vóc dáng sau khi sinh. Các hình thức thể dục phù hợp là đi bộ, lắc vòng, nhảy dây, bơi (sau khi đã hết sản dịch).

Chống táo bón

Táo bón là bệnh thường gặp của thai phụ, do thiếu vận động, nhất là kiêng cữ trong ăn uống.

Page 186: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 186

Trong thời kỳ cho con bú, người mẹ cần ăn uống đầy đủ và đa dạng thực phẩm, đặc biệt là rau quả, trái cây tươi, chất đạm, chất béo (dầu thực vật). Sữa pha nóng là một trong những thức uống rất tốt cho bà mẹ nuôi con bú. Chỉ nên kiêng các gia vị cay, nóng như ớt, tiêu, tỏi và hạn chế các đồ uống có chất kích thích như trà, cà phê. Ăn các rau trái giúp nhuận tràng như thanh long, chuối, rau đay, mồng tơi, các loại canh khoai mỡ, khoai từ.

Nên uống 400ml nuớc10+/kg cân nặng trong một ngày để cung cấp đủ nước cho cơ thể, kích thích sự tiết sữa và chống táo bón. Các loại thực phẩm giàu vitamin C như cam, chanh, sữa chua cũng góp phần làm sản dịch mau sạch.

Bao lâu mới được "gần gũi" chồng?

Đây là câu hỏi làm nhiều bà mẹ trẻ phân vân. Chính vì sợ ảnh hưởng tới cơ thể, sợ đau… nên nhiều người chỉ dám bắt đầu chuyện chăn gối từ 4-6 tháng sau khi sinh. Trên thực tế với những ca sinh thường, sau khi sản dịch hết, cơ thể hồi phục là có thể có cuộc sống tình dục bình thường. Tình dục sau khi sinh còn là cách tập thể dục bên trong cơ thể, kích thích sự tuần hoàn máu.

Tuy nhiên, cần quan hệ nhẹ nhàng, cần nhiều sự âu yếm khi "khởi động" để tránh đau đớn, nếu có, cho phụ nữ. Không ít phụ nữ tỏ ra thất vọng vì sau khi sinh dường như chuyện chăn gối đã thay đổi. Điều này phần lớn do sự căng thẳng, hoặc do âm đạo sau khi sinh còn khô, giao hợp khó khăn...

Tránh thai trong thời kỳ cho con bú:

Page 187: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 187

Chỉ sau 1-1,5 tháng trứng sẽ rụng trở lại, nếu không có biện pháp ngừa thai thì sẽ bị vỡ kế hoạch. Phụ nữ cho con bú đúng 8 lần/ngày thì chu kỳ kinh có thể sẽ lùi lại 3-6 tháng.

Biện pháp tránh thai sau khi sinh thuận tiện nhất là dùng bao cao su. Bao cao su có chất bôi trơn, giúp quan hệ dễ dàng hơn, đồng thời ngăn không cho tinh trùng vào âm đạo, sẽ làm hạn chế sự viêm nhiễm âm đạo. Cách khác cũng được nhiều phụ nữ áp dụng là dùng thuốc viên tránh thai hiệu Exluton dành riêng cho phụ nữ sau khi sinh. Thuốc không ảnh hưởng tới chất lượng, mùi vị sữa cũng như sức khỏe của mẹ và con.

Tâm lý bất ổn: nguy cơ gây viêm dạ dày

Những tổn thương niêm mạc dạ dày: viêm trợt, loét cấp, loét sâu.

(Dân trí) - Từ em bé đến người trưởng thành đều có thể bị viêm dạ dày. Những thói quen xấu trong ăn uống, sinh hoạt, những yếu tố tâm lý, trạng thái bất ổn ảnh hưởng rất nhiều đến dạ dày.

Bác sĩ, thạc sĩ Nguyễn Quang Duật - khoa Tiêu hoá Viện 103 - đưa ra lời khuyên: đừng coi thường những cơn đau dạ dày cấp tính, không được điều trị, nó có thể là nguyên nhân của những biến chứng đáng tiếc sau này.

Nguyên nhân gây viêm dạ dày

Page 188: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 188

Viêm dạ dày do nhiều nguyên nhân gây ra: do virus, vi khuẩn và độc tố của chúng; do chế độ ăn uống vô độ không có quy luật, ăn thức ăn nóng quá, lạnh quá, cứng quá, khó tiêu, chua, cay quá, ăn không nhai kỹ, ăn vội... hoặc ăn phải một số thức ăn bị nhiễm khuẩn, nhiễm độc...

Ngoài ra, do uống rượu, chè đặc, cà phê đặc; do uống nhầm phải các chất ăn mòn: axit, kiềm, sút, một số hoá chất có chì, thuỷ ngân... có thể gây bỏng niêm mạc thực quản và dạ dày. Đây là những yếu tố ngoại sinh bên ngoài tác động vào gây viêm dạ dày cấp tính.

Một nguyên nhân nữa phải kể đến là do dùng các thuốc giảm đau, chống viêm điều trị các bệnh khớp, những thuốc ấy có tác dụng phụ gây tổn thương niêm mạc dạ dày. Những nhiễm khuẩn cấp: cúm, sởi, bạch hầu, thương hàn... có thể gây viêm dạ dày. Người bị suy thận cũng rất dễ bị viêm dạ dày do ure máu tăng cao.

Yếu tố tinh thần, các trạng thái strees, cáu gắt, trầm cảm, lo nghĩ, căng thẳng... là một trong những nguyên nhân lớn, quan trọng gây nên tổn thương dạ dày.

Triệu chứng viêm dạ dày

Người bị viêm dạ dày có thể không có biểu hiện lâm sàng dễ nhận biết. Những biểu hiện thường gặp: đau vùng thượng vị, đau âm ỉ, có trường hợp đau cồn cào, nóng rát không theo một quy luật thời gian nào cả, đau liên tục, kèm theo là triệu chứng đầy bụng, ậm ạch, khó tiêu.

Page 189: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 189

Thậm chí trong trường hợp tổn thương nặng có thể bị buồn nôn, nôn khan. Nếu vừa ăn xong bị nôn ngay, nôn ra hết được người bệnh lại cảm thấy rất dễ chịu.

Những người bị ợ dịch chua là do tổn thương lâu ngày làm ứ đọng dịch và gây trào ngược dịch, trường hợp này thường đã ở giai đoạn viêm dạ dày mạn tính.

Những lời khuyên của bác sĩ

Nếu mới ở giai đoạn cấp, việc chữa trị rất đơn giản và thường không để lại di chứng gì. Còn khi bị viêm mãn tính, đặc biệt viêm dạ dày thể teo có thể dẫn đến ung thư dạ dày. Do vậy, ngoài việc điều trị thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, một chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý sẽ kết hợp chữa trị có hiệu quả.

Tránh sử dụng các chất kích thích như rượu bia, cà phê, trà đặc; không ăn các thức ăn chua cay, uống quá lạnh, ăn quá nóng, nên ăn thức ăn mềm, dễ tiêu. Không để đói quá và cũng tránh đừng ăn no quá.

Nên chia thành nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày, và có giờ ăn nhất định, ăn chậm, nhai kỹ sẽ tốt cho tiêu hoá.

Page 190: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 190

Kiêng ăn các thực phẩm xào rán, nướng, các thực phẩm mặn.

Khi bị nhiễm khuẩn cấp: cúm, sởi, bạch hầu, thương hàn... cần chữa trị kịp thời để tránh nuốt vi trùng vào dạ dày, gây viêm niêm mạc dạ dày. Đặc biệt, khi dùng các thuốc kháng sinh giảm đau trị thoái hoá khớp, gai cột sống... phải do bác sĩ chỉ định vì những thuốc này gây ảnh hưởng rất xấu tới dạ dày.

Nếu luôn lạc quan, vui tươi, thoải mái, bạn sẽ tự loại bỏ một tác nhân có thể gây nên những cơn đau dạ dày khó chịu.

Có nên ăn nhiều muối?

Muối là gia vị khá quan trọng dùng để chế biến các món ăn, một số người còn dùng muối để ướp thịt, cá nhằm giữ cho chúng tươi lâu hơn. Vậy nên sử dụng muối với tỷ lệ như thế nào để tốt cho sức khỏe?

Chúng ta ăn muối là do ý thích hoặc thói quen chứ không phải là nhu cầu bẩm sinh. Vì thế nếu không dùng muối nữa hoặc thay thế một chất gia vị khác cũng không ảnh hưởng gì đến sức khỏe, bởi chính việc ăn mặn là một trong những nguyên nhân dẫn đến các chứng bệnh như: cao huyết áp, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, phù nề... ở người cao tuổi.

Làm thế nào để thay đổi thói quen dùng nhiều muối?

- Để lọ muối xa nhà bếp và hãy quên nó đi trong khi nấu ăn.

Page 191: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 191

- Khi nêm nếm thức ăn, nếu thật sự cần thiết thì cho vào một lượng muối thật nhỏ, tốt nhất là dùng bột nêm.

- Hạn chế mua các loại thực phẩm ngâm muối lâu ngày như: dưa muối, cải chua...

- Nên mua thịt tươi để nấu ăn thay vì mua các loại cá, thịt ướp muối.

Nếu dùng thức ăn nhanh hãy gọi những món nhạt.

Rau sam chữa bệnh gì?

Rau sam có vị chua, tính hàn, không có độc, thường được dùng làm thuốc chữa lỵ trực tràng, giã nát đắp mụn nhọt, làm thuốc lợi tiểu tiện, tẩy giun kim, dùng ngoài trị ác thương, đơn độc. Tuy nhiên những người tỳ vị hư hàn, tiêu chảy chớ nên dùng.

Chữa lỵ cho trẻ em

Rau sam tươi 250 g (hay 50 g rau sam khô), nước 600 ml, sắc còn 100 ml (1 ml tương đương với 2,5 g rau sam tươi hoặc 0,50 g rau sam khô). Đơn thuốc này chỉ dùng trong ngày. Nếu muốn sắc 1 lần dùng nhiều ngày thì phải thêm vào 0,5 natri benzoat hay 0,3 nipagin để bảo quản. Có thể sắc như trên rồi đóng ống, mỗi ống 5 ml (không cần thêm thuốc bảo quản), chỉ cần hàn và hấp tiệt trùng ngay.

Page 192: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 192

Với trẻ em dưới 6 tháng tuổi: Ngày uống 4 lần, mỗi lần 5 ml; 6 tháng đến 1 tuổi mỗi ngày uống 4 lần, 10 ml; 2 tuổi trở lên mỗi tuổi thêm 5 ml. Ví dụ trẻ em 1-3 tuổi ngày uống 4 lần, mỗi lần 20 ml, 5-7 tuổi ngày uống 4 lần, mỗi lần 25 ml.

Xích bạch đới

Giã nát rau sam vắt lấy nước, hòa với lòng trắng trứng gà, hấp chín, ăn trong vài ngày. Mỗi ngày dùng 100 g rau sam tươi.

Trẻ em chốc đầu

Giã nát rau sam tươi, thêm nước, sắc đặc bôi lên hay đốt ra than, hòa với mỡ lợn bôi vào. Mụn nhọt: Rau sam tươi, giã nhỏ đắp lên mụn nhọt, ngòi mụn dễ ra.

Tiểu ra máu

Rau sam nấu canh ăn hàng ngày liên tục 3-7 hôm.

Page 193: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 193

Các bệnh lành tính của vú

Bạn có thể tự kiểm tra sức khỏe bầu ngực tại nhà.

Cứ thấy có gì là lạ trong ngực là chị em thường nghi ngờ ung thư rồi lo âu, sợ hãi đến sinh bệnh. Nếu biết được các bệnh lành tính của tuyến vú, bạn sẽ trút được nỗi lo và biết hướng xử lý.

U sợi tuyến

Thiếu nữ ở tuổi đôi mươi, nắn ngực thấy có vài cục tròn, láng, cỡ hạt lạc, hạt nhãn, hạt mít, đụng tới thì “chạy” chỗ khác, đó là loại u lành sợi - tuyến. Chẳng có gì đáng lo ngại, ngay cả khi thấy “nó” hơi đau hoặc hơi lớn lên khi tới chu kỳ kinh nguyệt. Bác sĩ chuyên khoa chỉ cần chích thuốc tê, mổ lấy trọn u, nếu vài tháng hoặc vài năm sau có một cục khác mọc ở chỗ khác trong vú hoặc vú kia thì đừng tưởng là “ung thư tái phát” mà phần lớn là u sợi - tuyến lành.

Cũng nên nhắc là phải biết khám ngực cho đúng cách. Nhiều thiếu nữ bóp tuyến vú giữa hai ngón tay nên cứ ngỡ là mình bị u. Thật ra ở tuổi này, tuyến sữa rất phát triển, khiến cho cảm giác có cục u, nhất là lúc sắp có kinh, ngực căng lên thấy có nhiều cục lộm cộm. Đây chẳng phải một bệnh, cũng chẳng phải tổn thương. Có người gọi là bướu sợi hay u xơ. Bướu sợi tuyến vẫn gặp ở phụ nữ đến tuổi 40.

U sợi tuyến khổng lồ

Page 194: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 194

Cũng thường thấy ở thiếu nữ tuổi 18, đôi mươi, có khi một bên vú to lên rất nhanh trong vài tháng, sờ thấy có một cục lớn bằng trái cam. Đó vẫn là u lành, gọi là u sợi tuyến khổng lồ. Chỉ cần mổ lấy trọn u là hết bệnh.

U diệp thể

Là loại bệnh thường thấy ở tuổi 15-16 đến khoảng 30 tuổi. Trong vú có một “hạt mít” hoặc “trứng cút” giống như u sợi tuyến, để lâu một hai năm chẳng sao, nhưng rồi... bỗng lớn nhanh vùn vụt. Da vú căng mỏng, có nhiều lằn xanh vắt qua vắt lại ở da vú, cả vú to như trái cam sành. Thật ra đây là một loại u lành, được gọi là u diệp thể lành tính. Nhưng phải giải phẫu bệnh mới chắc vì còn có loại u diệp thể ác tính (ung thư).

Nên đi khám bác sĩ chuyên khoa, thầy thuốc có kinh nghiệm để mổ lấy trọn khối u, bảo tồn bầu sữa cho bà mẹ hoặc bà mẹ tương lai.

Xáo trộn nội tiết ở bé gái

Các bé gái khoảng 10-12 tuổi thường có một bên ngực hơi u lên, và ở vùng giữa vú hơi đau. Các bà mẹ rất lo, tự hỏi “nếu dậy thì sớm thì phải lớn cả hai bên ngực chứ?!”. Trường hợp này không có gì phải lo, nên đến bác sĩ để khám và theo dõi, thường mọi việc sẽ đâu vào đấy, chỉ cần ít thuốc chống đau là có thể an tâm. Không nên nghe lời “xúi giục” mà chích thuốc kích tố nam, cũng đừng để người ta mổ lấy đi “cục u” nhỏ ở núm vú.

Page 195: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 195

Nang vú (bọc dịch)

Thường “xuất hiện” ở độ tuổi trung niên (khoảng tuổi 40-50). Các nang hoặc bọc (chứa chất dịch lỏng) được dân gian gọi là “cục hạch”. Phần lớn người bệnh tự phát hiện thấy khi nằm sấp đè lên ngực hay chà xát trong lúc tắm, vì những lúc đó nang vú căng lên. Nhưng có khi các nang này lại không đau và cũng không thể thấy được.

Nang chỉ là một hốc chứa đầy chất dịch. Hốc này xuất hiện do một đoạn của ống dẫn sữa nở ra. Số lượng nang này nhiều hay ít tùy người và tùy lúc, kích thước lớn nhỏ không đều, đường kính từ vài mm đến vài cm, hoặc to hơn và chỉ có các nang tụ đầy dịch, to đến một mức nào đó hoặc nằm sát dưới da thì mới sờ thấy. Nhưng cũng có trường hợp nang rất to, có khi bằng trái quýt, chứa dịch. Các nang này thường chỉ gặp ở phụ nữ trên 40 tuổi, nhưng sau khi mãn kinh có thể tự nhiên lặn mất.

Khi nghi là nang vú, nên đi khám bác sĩ chuyên khoa. Đừng chờ đến lúc mãn kinh cho nang xẹp. Bác sĩ sẽ dùng kim chọc rút dịch trong nang. Khi rút dịch, nang sẽ xẹp đi và hiếm khi tái phát lại. Sau đó có thể có một hoặc nhiều nang mọc ở chỗ khác trong vú hoặc ở bên kia vú, nhưng đó chỉ là sự xuất hiện liên tục của tình trạng đa nang vú lành tính, cho đến khi lành kinh.

Vú đau

Page 196: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 196

Có khi cả hai vú khám thấy có những mô sữa dày lên (không có cục u rõ) được gọi là di sản tuyến vú, không phải bệnh ác tính. Đây là tình huống “làm khó” người bệnh rất nhiều và cả thầy thuốc. Sau khi đã khám rất kỹ, được giải thích rất rõ nhưng phần đông người bệnh vẫn nghĩ là bác sĩ giấu sự thật. Nên nhớ rằng, khi bị đau như vậy và sờ thấy một vùng mô sữa dày lên thì đừng nên lo lắng thái quá, cho dù chứng đau này khá dai dẳng, phải tin tưởng và nghe lời giải thích, điều trị của thầy thuốc.

Núm vú hoặc cả quầng vú bị ngứa, lở và tươm nước

Thường do dị ứng áo lót. Ở nhà, nên bỏ áo lót, tắm rửa sạch sẽ. Nếu cần thì nhờ bác sĩ tư vấn cho vài lời khuyên thích hợp.

Áp xe vú và lao vú

Thường gặp ở các bà mẹ trẻ sinh con và cho con bú lần đầu, khoảng hai, ba tuần lễ sau khi sinh. Triệu chứng nhiễm trùng rất rõ: Người nóng sốt, vú căng to, da vú đỏ lên rất đau nhức. Không cho con bú cũng có thể bị áp xe, thường ở vị trí quanh quầng vú. Bệnh lao vú tuy hiếm nhưng cần được định bệnh chính xác thì điều trị có hiệu quả.

Chảy nước, chảy máu ở đầu núm vú

Page 197: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 197

Thường gặp ở thiếu nữ tuổi đôi mươi cho đến ngoài 40. Có các nguyên nhân sau đây: Dẫn ống sữa, viêm ống sữa, u lành trong ống sữa, và ung thư trong ống sữa. Nghe nói có thể do ung thư thì ai cũng rất sợ, nhất là khi có ứa dịch núm vú, nhưng phân tích kỹ thì bệnh không đáng ngại lắm.

Chỉ khi nào ứ dịch từ một lỗ núm vú, kéo dài khá lâu và người bệnh lại quá ám ảnh thì bác sĩ chuyên khoa mới quyết định mổ lấy trọn một ống sữa (chứ không phải cắt “ngực”). Đừng đòi mổ khi không cần thiết, vì kỹ thuật mổ rất tinh vi, đòi hỏi bác sĩ có trình độ.

Bọc sữa

Đang thời kỳ cho con bú, nhiều bà mẹ rất băn khoăn khi sờ ngực thấy có một khối tròn, mềm như trái nho hoặc lớn hơn, bóp thì nhão nhão. Có khi mới thấy vài ngày, có khi chỉ một vài tháng, không thấy đau gì cả và có thể lớn thêm sau những cơn căng sữa. Đó là một bọc sữa: sữa ứ lại do một ống sữa bị tắc.

Nếu cẩn thận thì nhờ đến siêu âm hoặc dùng kim (loại khá lớn) chọc vào khối u rút ra được chất sữa hơi sệt như kem. Ban đầu bà mẹ kiên trì nặn sữa cũng làm xẹp được bọc sữa. Nhưng thường thì bọc này không xẹp hoàn toàn. Không nên mổ rạch bọc sữa như mổ áp xe, vì hoặc là sẽ phình lại như cũ nếu chỉ rạch nhẹ, hoặc là sữa trong vú sẽ chảy ào ạt khó lành vết thương, thậm chí bị nhiễm trùng nếu vết mổ rộng.

Núm vú bị co kéo hay còn gọi là núm vú bị “lúm”

Page 198: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 198

Chứng này có thể xuất hiện ở bất cứ tuổi nào, và khá thường gặp, khoảng 10 phụ nữ thì có 1 người bị. Tuy nhiên, đôi khi chứng này báo hiệu một ung thư bắt đầu. Nên đi khám bác sĩ khi thấy núm vú bất thường so với trước đó.

Có cô hoặc bà lại có thêm núm vú hoặc vú nhỏ, có thể đó là núm vú thứ 3, người ta gọi là vú phụ. Có người có cả đôi vú phụ. Các vú “lạc chỗ” này thường nằm dọc theo đường đi từ nách đến háng, gần nách và hay bị lầm với mụt ruồi. Khi có kinh hoặc đang có thai, vú có thể hơi căng đau, đôi khi ứa sữa. Có người khó chịu hoặc ái ngại về các “cơ quan” phụ này và nài nỉ bác sĩ cắt bỏ. Nhưng thật ra đây chẳng phải là bệnh và chẳng có gì nguy hiểm, chẳng qua là dấu vết còn sót lại của thời kỳ phôi thai trong bụng mẹ.

Quanh núm vú có một vùng da đậm màu, đường kính thay đổi từ 1-3 cm hoặc hơn, đó là quầng vú. Trên mặt quầng vú rải rác có chừng 20 chấm nhỏ nhô lên gọi là các hột Montgomery. Đó là các đầu ra của các ống dẫn sữa phụ. Một vài montgomery có thể nhô cao hơn và hơi đau, cũng có thể là nỗi lo âu của phụ nữ, đôi khi có thêm một tý dịch ứa ra, nhất là vào lúc có thai hoặc cho con bú.

Trên quầng vú và quanh nó, có người có những sợi lông tơ, lông này chẳng có nguy hại gì cho tuyến vú, nhưng lại dễ bị viêm hay tươm máu nhẹ. Đây cũng lại là một nguyên nhân gây lo lắng cho phụ nữ. Tốt nhất khi có các dấu hiệu bất thường trên, các bà mẹ hãy đến bệnh viện phụ sản hoặc chuyên khoa để được tư vấn thêm.

Uống nước đỡ đau đầu

Uống nhiều nước là cách đơn giản nhất để trị chứng đau đầu hành hạ. Các nhà khoa học thuộc Đại học Maastricht (Hà Lan) khuyến khích mọi người nên uống từ 6-8 ly nước hoặc 1,5-2 lít nước mỗi ngày.

Page 199: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 199

Theo họ, tình trạng mất nước chính là tác nhân chính gây ra các cơn đau đầu kéo dài, ảnh hưởng đến công việc cũng như việc học hành.

Nghiên cứu trong 2 tuần trên những người hay bị chứng đau đầu cho thấy, những ai uống nhiều nước đã giảm được 21 giờ bị đau đầu so với những người uống thuốc. Ngoài ra, mức độ cơn đau cũng không còn nhiều như trước.

Ăn chay giúp giảm cân nhanh hơn ăn kiêng

Một chế độ ăn chay ít chất béo có thể giúp giảm cân nhanh hơn so với một chế độ ăn không cholesterol theo tiêu chuẩn, đó là kết quả từ một nghiên cứu về dinh dưỡng của Mỹ.

Tiến sĩ Neal Barnard thuộc trường Đại học Y khoa Georges Washington đã đề nghị 64 phụ nữ ở tuổi mãn kinh và thừa cân theo một chế độ ăn chay giàu glucid, nghèo chất béo hoặc một chế độ ăn kiêng thông thường- ít calorie và nghèo cholesterol.

Sau 14 tuần lễ, các phụ nữ theo chế độ ăn chay và nghèo chất béo với nhiều rau quả, ngũ cốc nguyên vẹn và các loại đậu đã giảm 6,5kg trong khi các phụ nữ theo chế độ ăn nghèo cholesterol của Mỹ (giảm 30% calorie và 15% hàm lượng protein) chỉ giảm 4kg.

Theo ông Barnard, chế độ ăn chay dễ theo hơn vì không đòi hỏi việc đếm calorie và giảm khẩu phần ăn. Cả hai chế độ ăn này đều giúp giảm 400 calorie trong khẩu phần ăn bình thường, nhưng cuối cùng chế độ ăn chay giúp giảm cân nhiều hơn.

Giá đỗ - “thực phẩm của tương lai”

Page 200: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 200

Nếu giá được sản xuất theo quy trình cổ điển (dùng sọt đan, nồi thưng lỗ…) thì đó là loại rau sạch vì không dùng phân bón hóa học. Phải cảnh giác với loại giá có dùng những chất kích sinh (có tính độc) để thu được những cọng giá to, mập.

Giá đỗ thuộc nhóm rau mầm làm từ các loại đỗ: đỗ xanh, đỗ đỏ, đỗ vàng (đỗ tương), đỗ đen, đỗ nâu (đậu phộng). Giá của loại đỗ nào sẽ mang phần bản chất của loại đỗ sinh ra nó. Nói chung giá đỗ bổ hơn hạt đỗ về cả chất và lượng và đó là một trong những điều kỳ diệu của giá. Qua quy trình ngâm ủ, giá sẽ có hàm lượng protein, acid amin và vitamin C cao hơn.

Theo sách cổ, giá để làm thuốc nên chọn lấy loại giá mập, ngắn khoảng 3 cm. Do giá mọc nhanh, nhiều, tốt cho sức khỏe và rẻ nên được gọi là “thực phẩm của thế hệ mới”, là “thực phẩm của tương lai”.

Giá đậu xanh là loại giá đỗ được dùng nhiều nhất trong ẩm thực và làm thuốc, vì dễ tiêu và chữa được nhiều bệnh hơn, đặc biệt là tính chất giải độc đa năng nội ngoại sinh có nguồn gốc khác nhau, kể cả thạch tín là một khoáng vật rất độc.

Giá thường được dùng cho người bị viêm thanh quản mất tiếng, vận động thể thao bị mỏi cơ, người béo phì, đái tháo đường, bệnh tim mạch, cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, cholesterol máu cao, hiếm muộn, dễ xảy thai. Do có nhiều vitamin A, C, E nên giá đỗ xanh còn khử gốc tự do, chống lão hóa, chống ung thư (đặc biệt là ung thư vú, ung thư trực tràng) thoái hóa khớp, một số bệnh nan y như Parkinson, Alzheimer (sa sút trí tuệ người cao tuổi).

Chất men kích hoạt sẽ biến tinh bột thành loại đường đơn giản, dễ tiêu hóa. Một số tài liệu nước ngoài viết: các bạn gái quan tâm đến sắc đẹp hãy nhớ đến giá vì nó tập hợp các chất chống ôxy hóa. Ăn giá hằng ngày sẽ thấy da mặt tươi sáng hơn…

Page 201: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 201

Giá đỗ giàu protein (hạt chứa 40%, gần bằng thịt sữa) nên là món ăn chay tốt. Chất béo trong giá không gây đầy bụng, và cung cấp chủ yếu axít béo cần cho tế bào não nên là món ăn tốt cho người làm việc nhiều về trí óc. Axít béo thực vật này cộng hưởng với các chất khác trong giá sẽ giảm nhiều cholesterol trong máu nên được chỉ định cho các bệnh có liên quan đến cholesterol cao.

Người Nhật dùng giá đậu xanh hằng ngày như một món ăn truyền thống. Có lẽ vì vậy mà phụ nữ vùng Kyodo có tỷ lệ oestrogen (nội tiết tố sinh dục nữ) cao hơn nhiều so với phụ nữ phương Đông khác, “chống” lại một cách có hiệu quả những rối loạn kinh nguyệt, làm chậm quá trình mãn kinh và kéo dài được tuổi thanh xuân của mình.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng Pháp, phụ nữ Nhật nhờ ăn giá đỗ nên họ ít có nguy cơ bị ung thư 5-8 lần so với phụ nữ phương Tây. Họ còn cho rằng, giá đỗ cho hiệu quả không kém thuốc Statin, hiện đang được sử dụng điều trị chứng thừa cholesterol. Phụ nữ châu Á nhờ ăn giá nên ít bị bệnh tim mạch, chế độ ăn kiêng với giá đỗ sẽ giảm được 4 kg so với ăn kiêng không có giá.

Giá được chế biến thành nhiều món ăn khoái khẩu và rất quen thuộc đối với nhân dân ta và người phương Đông. Ở Việt Nam có bánh khoái Huế, bánh xèo Nam bộ và đặc biệt có món bánh giá Gò Công là những món ăn độc đáo dùng giá làm nhân bánh.

Hành tây làm thuốc

Nếu bị viêm ruột, tiểu khó, dùng nước hành tây giã nát, cho thêm ít rượu trắng, uống nóng. Nếu bị thương có thể dùng hành tây giã nát đắp vào cho chóng lành.

Page 202: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 202

Hành tây còn gọi là ngọc thông, thông đầu, viên thông, bì nha tử. Là thân vỏ của cây hành tây (Allium cepa) thực vật thuộc họ hành.

Tính ôn, vị đắng. Thành phần chính có rượu chứa phốt-pho, hợp chất lưu huỳnh, acid chanh, acid táo, vitamin A, B1, B2, C. Ngoài ra còn chứa chất làm giảm lượng đường nên có tác dụng ngừa bệnh tiểu đường, nên ăn thường xuyên. Hành tây còn có thể làm cho chất bị ô-xy hóa quá mức trong cơ thể con người trở thành chất không có hại. Cho nên phòng được ung thư, chống suy lão.

Tác dụng: Mạnh tì, vị khử hàn đàm, hoạt huyết, lợi tiểu, tiêu viêm, diệt khuẩn, giảm lượng đường trong máu, mỡ trong máu. Chủ yếu dùng cho bệnh nhồi máu cơ tim, bệnh đái tháo đường, cảm gió nhiều đờm, kém ăn uống, viêm ruột đi ỉa chảy, đái khó, bị thương, loét viêm âm đạo do ký sinh trùng đốt và chứng bệnh thiếu vitamin.

Cách dùng: Ăn sống kèm các thức ăn khác, xào, hầm.

Ðắp ngoài da: giã nát hoặc ép lấy nước mà chườm.

Kiêng kị: người già bị viêm khí quản thì không nên dùng.

Chữa trị:

Page 203: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 203

1 - Bệnh nhồi máu cơ tim, bệnh đái tháo đường. a/ Hành tây bỏ vỏ ngoài, cắt miếng, cho thêm thịt nạc, mộc nhĩ, đem xào ninh nhừ ăn; b/ Ðậu vàng cho muối, đun chín cho gia vị, hành tây cắt miếng ăn với canh đậu.

2 - Kém ăn uống, cảm gió nhiều đờm. Hành tây bỏ vỏ ngoài xắt nhỏ. Củ cải trắng rửa sạch cắt nhỏ sợi, mỗi thứ có lượng bằng nhau, thêm dấm, muối, dầu mè, trộn đều mà ăn.

3 - Viêm ruột, bụng ỉa chảy, khó đái. Hành tây 1-2 củ bỏ vỏ ngoài, cắt miếng, giã nát lấy nước, cho thêm ít rượu trắng, uống nóng. Ngày 1-2 lần.

4 - Chứng thiếu vitamin. Hành tây làm rau ăn kèm thức ăn khác.

5 - Bị thương, lở loét. Hành tây giã nát mà đắp.

Phòng, chống lão hóa da

Da khô, bất thường về mầu sắc: tàn nhang, nốt ruồi nổi nhiều hơn, giảm hoặc tăng sắc tố. Da ngả vàng, xuất hiện những nếp nhăn và các rãnh sâu... Đó là những biểu hiện bên ngoài dễ nhận thấy của bệnh lão hóa da.

Bác sĩ Võ Thị Bạch Sương, giảng viên bộ môn Da liễu ĐH Y Dược TP Hồ Chí Minh sẽ cung cấp một số thông tin về hiện tượng này và các biện pháp ngăn ngừa lão hóa da.

Page 204: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 204

Bảo vệ da dưới nắng

Phải thực hiện từ khi còn bé (vì tác hại của ánh nắng sẽ tích lũy dần). Hạn chế phơi da dưới nắng, đặc biệt vào những giờ có cường độ tia cực tím cao (từ khoảng 10 giờ -15 giờ). Ra đường vào giờ này nên đội nón rộng vành, đeo kính, găng tay, khẩu trang và dùng thuốc chống nắng để bảo vệ da.

Hiện nay đã xuất hiện dưỡng chất Stay-C (vitamin C) bảo vệ da và hoạt chất chống nắng Parsol SLX thế hệ mới - có thể bảo vệ da và tóc trước tổn hại do tiếp xúc nắng trời. Nó còn được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da trẻ em vì tính an toàn, không gây kích ứng.

Tạo nếp sống lành mạnh:

Tránh xa khói thuốc lá, không uống nhiều rượu, tập thể dục đều đặn, ăn uống cân bằng dưỡng chất.

Điều trị lão hóa da bằng các hoạt chất thoa

Page 205: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 205

- Retinoids: giúp trị mụn, cải thiện nếp nhăn, giảm sự dày ráp của da, cải thiện tình trạng tăng sừng do ánh sáng, làm nhạt mầu các đốm nâu. Tác dụng phụ: khô, đỏ da, tăng nhạy cảm ánh sáng.

Lưu ý: Phụ nữ có thai không nên dùng.

- Các chất chống oxy hóa: vitamin C, E, A, panthenol, niacinamide, ubiquinone, acid lipoic.

- Sản phẩm có nội tiết tố như estrogen, ethocyn, dùng cho phụ nữ mãn kinh, có kết quả sau 3 - 6 tháng điều trị.

Điều trị lão hóa da bằng can thiệp thủ thuật

Lột da, bào da, tái tạo da bằng laser CO2 hoặc laser YAG tại các bệnh viện có chuyên khoa thẩm mỹ.

Ngoài ra, có thể dùng thêm vitamin A, C, E, selenium, estrogen... với sự tham khảo ý kiến, liều sử dụng với bác sĩ chuyên khoa.

Những loại thuốc không thể thiếu

Page 206: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 206

Trong tủ thuốc gia đình nên có các loại thuốc thông dụng.

(Dân trí) - Để đảm bảo xử lý kịp thời những khi ốm đau hay tình huống nguy cấp về sức khoẻ, trong tủ thuốc của gia đình bạn tối thiểu phải có những loại thuốc sau đây:

- Thuốc cảm cúm cho cả trẻ em và người lớn. Bạn có thể dự phòng bằng các loại thuốc rẻ tiền mà khá hiệu quả như Cảm xuyên hương, xuyên khung, Baybymoon.

- Thuốc giảm sốt, cặp nhiệt độ.

- Thuốc giảm đau.

- Thuốc chống đau bụng dễ kiếm như Berberin.

- Thuốc nhỏ mắt Cloramphenicon, thuốc nhỏ mũi.

- Cồn iốt, ôxy già, bông, băng.

- Thuốc chống ngứa dạng kem Fenergnan.

Page 207: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 207

- Thuốc mỡ chống dị ứng.

Nên căn cứ vào tình trạng sức khoẻ thực tế của các thành viên để mua thuốc. Nếu có người bị bệnh mãn tính thì trong tủ thuốc phải luôn có các loại thuốc đặc trị cho những bệnh đó.

Bạn nên thường xuyên kiểm tra hạn sử dụng và mạnh tay vứt bỏ ngay những loại thuốc quá hạn, cho dù chưa dùng đến. Tủ thuốc phải đặt nơi cao ráo, sạch sẽ và tránh để trẻ với tới được. Với một số loại thuốc cho người già, bạn nên viết nhãn tên thuốc thật to và ghi rõ liều dùng.

Khi nào nên xét nghiệm viêm gan B?

(Dân trí) - Virus viêm gan B có sức đề kháng mạnh trong môi trường và với các tác nhân diệt khuẩn. Vì thế nó tồn tại lâu trong các bệnh phẩm và chất tiết của bệnh nhân, rất dễ lây virus viêm gan từ người này sang người khác.

Có thể bị lây nhiễm virus viêm gan B qua đường máu trong trường hợp truyền máu có nhiễm virus viêm gan B.

Bệnh lây nhiễm do sử dụng chung dụng cụ tiêm chích hoặc làm thủ thuật mà chưa được khử trùng đúng cách. Dùng chung bơm tiêm chung, sử dụng dao cạo râu chung, sử dụng bàn chải đánh răng chung, bấm lỗ tai, xăm… mà không được tiệt trùng có thể bị lây truyền virus viêm gan B.

Page 208: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 208

Ngoài ra bệnh còn lây theo đường quan hệ tình dục không mang bao cao su. Bệnh cũng có thể lây từ mẹ sang con, lây trong quá trình mang thai hoặc khi cho con bú. Người mẹ bị viêm gan B không nên cho con bú.

Virus viêm gan B rất dễ lây lan, vậy khi nào thì bạn nên xét nghiệm viêm gan B?

- Đã từng sử dụng chung các dụng cụ bơm kim tiêm, dao cạo râu, bấm lỗ tai… với một hoặc nhiều người khác

- Đã từng quan hệ với những người nhiễm bệnh, quan hệ với nhiều người khác nhau

- Từng sử dụng chung kim tiêm với một số người khác

- Từng truyền máu, cho máu, nhận máu không an toàn

Người mẹ bị viêm gan B, sau khi sinh con cũng nên cho con xét nghiệm viêm gan B

Nguy cơ viêm nhiễm khi mọc răng khôn

Page 209: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 209

Nếu răng khôn không mọc, bạn nên đi khám xem nó ở đâu và nó có vị trí như thế nào.

Những người trẻ ở lứa tuổi 20 và 30 không mọc răng khôn thứ ba có thể bị nguy cơ viêm miệng mãn tính cũng như gia tăng nguy cơ viêm nhiễm ở những nơi khác của cơ thể, theo một cuộc nghiên cứu mới.

Bác sĩ Robert S. Glickman thuộc Đại học New York nói rằng cuộc nghiên cứu cho thấy các răng khôn là “một vùng có khả năng viêm nhiễm mãn tính với việc ít được quan sát liên tục hoặc nhận biết sớm”. Ông nói thêm: “Mỗi người nên biết tình trạng của răng khôn thứ ba của mình. Điều này không có nghĩa là chúng phải mọc lên đúng thời điểm, hoặc mãi mãi, nhưng vì có khả năng viêm nhiễm sớm và rõ ràng có những hậu quả về sức khỏe lâu dài - nhiều khi tệ hại, như phụ nữ mang thai sinh con trước thời hạn”.

Mối quan tâm đầu tiên đối với răng khôn là viêm nhiễm, giống như các răng khác, Glickman giải thích. Tuy nhiên, vì vị trí độc nhất của nó - ở phía sau các răng hàm - cho nên viêm nhiễm nơi vùng răng hàm thứ ba có thể lan xuống cổ ở hàm dưới tới các xoang hoặc lên phía trên cổ từ hàm trên lên não.

Trong cuộc thử nghiệm lâm sàng, một nhóm nha sĩ do Raymond P. White thuộc Đại học North Carolina hướng dẫn, đã xem xét sức khỏe của các mô nâng đỡ các răng trong miệng, kể cả các răng hàm thứ ba, trên hơn 300 người mạnh khỏe tuổi từ 14-45, trong vòng 7 năm.

Bất ngờ, họ nhận thấy gần 25% những người này vốn có răng khôn khỏe mạnh lại mắc bệnh quanh răng ở vùng này. Kết quả cho thấy các răng hàm thứ ba đã mọc lên qua mô dường như phô bày viêm nhiễm như những cái răng khôn ở yên hoặc ẩn giấu phía dưới.

Page 210: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 210

Glickman khuyên: “Nếu răng khôn của bạn không mọc, bạn nên đi khám xem nó ở đâu và nó có vị trí như thế nào. Nếu chúng không mọc hoặc nén chặt vào xương hàm, bạn nên nhờ nha sĩ xem các mô có đều đặn hay không. Bạn không nhất thiết thấy viêm nhiễm hoặc đau, nhưng nha sĩ có thể phát hiện viêm nhiễm và điều này có thể có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe”.

Dầu và mỡ

Không nên dùng dầu ăn thay thế hoàn toàn cho mỡ.

Dầu và mỡ có gì khác nhau? Có phải mỡ có giá trị dinh dưỡng cao hơn dầu? Trong bữa ăn hằng ngày, một người có sức khỏe bình thường ăn bao nhiêu mỡ, bao nhiêu dầu là đủ?

Dầu và mỡ đều là chất béo lấy từ các tế bào động vật hoặc thực vật; là một trong 3 thành phần cung cấp năng lượng cho cơ thể (chất đạm, chất béo, chất đường) có trong khẩu phần ăn hằng ngày của mỗi người.

Về giá trị sinh nhiệt thì mỡ lợn hay dầu thực vật đều như nhau. Một gam mỡ hay dầu đều cho ta 9,3 kcal, đều đem lại năng lượng cho cơ thể hoạt động, chống lại ảnh hưởng của thời tiết lạnh. Dầu và mỡ còn là dung môi hòa tan các vitamin A, D, E, K. Đây là những vitamin tan trong dầu, mỡ mà cơ thể không tự tổng hợp được, phải cung cấp qua thức ăn.

Về phương diện chuyển hóa, giá trị của dầu, mỡ phụ thuộc vào hàm lượng acid béo không no có trong đó. Trong mỡ động vật có nhiều acid béo no. Các acid béo này gây tăng lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) vận chuyển cholesterol từ máu đến các mô và có thể tích lũy ở thành động mạch. Còn trong dầu lại có nhiều acid béo chưa no, gây tăng loại lipoprotein tỷ trọng cao (HDL) vận chuyển cholesterol từ các mô về gan để phá hủy.

So với mỡ lợn (loại mỡ có số acid béo không no thấp hơn, điểm nóng chảy cao hơn) thì dầu thực vật vượt xa về hàm lượng acid béo không no, lại dễ nóng chảy do đó dễ tiêu hóa, hấp thu hơn.

Page 211: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 211

Đặc biệt, hàm lượng các acid béo không no cần thiết trong dầu tương đối cao. Loại acid béo này có tầm quan trọng không kém acid amin cần thiết, chẳng những giúp cơ thể thải bớt cholesterol, chống nhiễm mỡ, làm bền vững thành mạch mà còn phối hợp với vitamin E đề phòng các biến đổi ở da và bệnh xơ vữa động mạch. Ở trẻ em từ sơ sinh đến 4 tuổi, chúng còn tham gia xây dựng màng myelin của tế bào thần kinh, tế bào não.

Như thế, trong bữa ăn hằng ngày ta không nên coi nhẹ dầu và những thực phẩm nguồn gốc thực vật có lượng dầu cao như lạc, vừng, đậu nành... Cũng không nên thay thế hoàn toàn mỡ bằng dầu vì các sản phẩm ôxy hóa các acid béo chưa no là những chất có hại cho sức khỏe. Vì vậy, bạn cần duy trì trong khẩu phần ăn hằng ngày một tỷ lệ cân đối về lượng giữa mỡ và dầu để giúp cơ thể phát triển và hoạt động bình thường.

Báo động ung thư miệng do nghiện rượu và thuốc lá

Ung thư miệng có thể dẫn tới tử vong.

Ung thư miệng - thường ảnh hưởng đến môi, lưỡi, cổ họng và má - trước đây được coi là căn bệnh của người già, nhưng ngày nay ngày càng phổ biến ở những người trẻ tuổi.

Tại London, Hiệp hội Y tế nha khoa Anh (BDHF) đã lên tiếng cảnh báo về tình trạng tỉ lệ thanh niên ở Anh bị ung thư miệng ngày càng tăng.

Hiệp hội cho biết tỉ lệ thanh niên ở Anh mắc bệnh ung thư miệng tăng hơn 30% trong 10 năm qua, trong đó tỉ lệ tăng ở nam thanh niên cao gấp đôi so với nữ thanh niên. Mỗi năm có tới 4.300 trường hợp được chẩn đoán bị ung thư miệng và 1.700 ca tử vong vì chứng bệnh nan y này.

Page 212: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 212

Nguyên nhân phổ biến nhất dẫn tới ung thư miệng là hút thuốc lá và uống rượu quá nhiều. Những người nghiện cả rượu lẫn thuốc lá có nguy cơ bị ung thư miệng cao gấp 30 lần so với những người không hút thuốc lá và uống rượu.

Triệu chứng đầu tiên của ung thư miệng thường là những vết loét khó lành trong miệng hay xuất hiện những vết đỏ hoặc trắng trong khoang miệng.

Đi bộ nhiều có nguy cơ thoái hoá khớp gối

Chỉ nên đi bộ từ 30 - 45 phút/ngày là đủ.

(Dân trí) - Đi bộ là môn thể dục tốt cho mọi lứa tuổi, đặc biệt với người lớn tuổi. Thế nhưng, theo GS. TS Trần Ngọc Ân, Trưởng khoa Thấp khớp BV Bạch Mai, nếu đi bộ không đúng phương pháp, đi bộ quá nhiều sẽ có nguy cơ thoái hoá khớp gối.

Thoái hoá khớp là bệnh lý thường gặp trong các bệnh về khớp, trong đó thoái hoá khớp gối chiếm 27-30%. Thoái hoá khớp gối do nhiều nguyên nhân gây ra, nhưng có một nguyên nhân mà mọi người thường không lường đến, đó là do đi bộ quá nhiều gây nên. Điều đáng nói, có những người do không hiểu, cứ nghĩ đi bộ càng nhiều càng tốt cho sức khỏe.

GS. TS Trần Ngọc Ân đưa ra lời khuyên với những người chọn môn thể dục đi bộ, đó là phải căn cứ vào độ tuổi, tình trạng sức khoẻ của mình để xem nên đi bộ bao nhiêu một ngày là đủ.

Những người già 60 - 70 tuổi, chỉ nên đi bộ từ 30 - 45 phút/ngày là đủ. Còn những người trẻ hơn, có thể đi bộ trong khoảng thời gian nhiều hơn, nhưng cũng không nên lạm dụng môn thể thao đi bộ.

Page 213: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 213

Nhìn chung, để hạn chế các bệnh về khớp, thoái hoá khớp, cần có một chế độ lao động, vận động hợp lý. Khi tập các môn thể dục, thể thao cần tập có bài bản, phù hợp với tuổi tác, tình trạng sức khoẻ. Bởi trong thực tế, số bệnh nhân khớp do luyện tập thể dục thể thao không hợp lý ngày càng xuất hiện nhiều.

Khoai sọ - vị thuốc quý

Phụ nữ đang có thai nếu tâm phiền mê man, thai động không yên có thể dùng lá khoai sọ 20-30 g, sắc lấy nước uống.

Khoai sọ rất thông dụng, rẻ tiền, ít người biết rằng tất cả các bộ phận của nó đều là những vị thuốc, có thể sử dụng để chữa trị nhiều chứng bệnh thường gặp hằng ngày. Nó được dùng làm thuốc từ hơn 1.500 năm trước.

Một số bài thuốc có sử dụng khoai sọ

Cháo bổ tỳ (gan)

Khoai sọ 200 g, sơn dược (củ mài) 50 g, gạo tẻ 50 g, nấu cháo ăn trong ngày. Thường xuyên ăn món cháo này có tác dụng ích khí (tăng thể lực), bổ tỳ vị (tăng cường chức năng tiêu hóa), dùng chữa chứng đuối sức, mệt mỏi, kém ăn, miệng khát, hay phiền táo.

Canh khoai sọ thịt lợn

Page 214: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 214

Khoai sọ 100 g, thịt lợn nạc 50 g; nấu canh ăn trong các bữa cơm. Tác dụng: bổ âm chống khô khát, ích khí, nuôi dưỡng dạ dày, chống mệt mỏi. Có thể dùng để bồi dưỡng cho những trường hợp cơ thể suy nhược, phiền khát sau khi bị bệnh.

Bồi dưỡng sau khi bị bệnh

Dân gian có kinh nghiệm dùng khoai sọ nấu với thịt lợn, cua đồng, cá quả, cá diếc... làm món canh ăn trong bữa cơm hằng ngày để bồi bổ cơ thể, tăng sức lực, chống khát.

Chè khoai sọ táo tàu

Khoai sọ 250 g (gọt vỏ thái thành miếng nhỏ), táo tàu 50 g, đường đỏ 50 g, nấu nhỏ lửa thành món chè, chia 3-4 lần ăn trong ngày. Có thể dùng để bồi dưỡng cho những trường hợp cơ thể suy nhược, phiền khát sau khi mắc bệnh nặng.

Viêm màng não cấp tính mới phát

Tại một số địa phương ở Trung Quốc, dân gian có kinh nghiệm dùng khoai sọ sống, gọt bỏ vỏ, cho vào miệng nhai kỹ và nuốt dần. Nếu bị viêm màng não, người bệnh sẽ cảm thấy khoai có vị ngọt, nhai đến khi cảm thấy miệng tê tê thì ngừng. Lưu ý: Chỉ nên sử dụng trong những

Page 215: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 215

trường hợp quá cấp bách, nếu không thấy đỡ, phải tìm cách đưa ngay bệnh nhân tới bệnh viện.

Chữa kiết lỵ lâu ngày không khỏi

Khoai sọ 10-15 g, sắc nước uống mỗi ngày 2 lần. Nếu đi lỵ ra máu, khi uống hòa thêm đường đỏ; không ra máu chỉ có mủ thì pha với đường trắng. Hoặc: Dùng thân khoai sọ 15 g, củ cải 15 g, tỏi 6 g sắc nước uống thay trà trong ngày.

Chữa viêm thận mạn tính

Khoai sọ rửa sạch, thái lát, rang cháy đen, nghiền thành bột mịn, thêm đường đỏ vào trộn đều. Mỗi lần uống 30 g, ngày uống 2 lần. Hoặc: Khoai sọ 60 g (rửa sạch, gọt vỏ, thái nhỏ), gạo tẻ 50-100 g nấu cháo, khi ăn thêm đường đỏ cho đủ ngọt. Bài thuốc này còn có tác dụng chữa cả đau dạ dày.

Gân cốt đau nhức, sưng tấy

Khoai sọ, gừng tươi - hai thứ liều lượng bằng nhau, tất cả đem rửa sạch, gọt bỏ vỏ, giã nát, đắp vào chỗ bị bệnh, mỗi ngày thay thuốc 2 lần.

Page 216: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 216

Chữa tràng nhạc

Khoai sọ khô bỏ vỏ, thái nhỏ, nghiền thành bột mịn. Mỗi ngày dùng 20-30 g bột khoai sọ, gạo tẻ 50-100 g, nấu cháo ăn liên tục đến khi khỏi. Kinh nghiệm dân gian cho thấy, trẻ nhỏ thường ăn loại cháo bột khoai sọ này ít bị ghẻ lở, mụn nhọt.

Chữa chín mé (đầu ngón tay, ngón chân sưng tấy, đau kịch liệt)

Khoai sọ giã nát, trộn thêm chút muối, đắp vào chỗ sưng đau, lấy gạc băng lại, ngày thay thuốc 2 lần. Hoặc: Dùng thân khoai sọ giã nát đắp vào chỗ bị bệnh. Dùng củ khoai sọ trộn muối giã đắp lên những chỗ sưng đau trên cơ thể, đối với các loại đinh nhọt khác cũng có tác dụng tốt.

Chú ý: Dùng khoai sọ xát lên da có thể gây dị ứng viêm tấy, nhưng giã gừng sống lấy nước bôi vào sẽ đỡ.

Bị rắn cắn, sâu cắn, ong đốt

Page 217: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 217

Lấy lá hoặc thân khoai sọ xát hoặc giã nát đắp vào chỗ bị thương. Nếu bị ong nghệ đốt, ăn ngay khoai sọ sống, đến khi cảm thấy khoai có mùi tanh và lưỡi tê thì thôi.

Muốn có trí nhớ tốt, hãy ăn nhiều rau xanh!

Theo một nghiên cứu mới được đăng trên tờ American Jounal of Clinical Nutrition, vitamin B9 được tìm thấy đặc biệt trong các loại rau với lá xanh có tính năng giúp những người cao tuổi phòng ngừa chứng sa sút trí tuệ.

Vitamin B9, còn gọi là acid folic, đã được cô lập và tổng hợp từ năm 1945. Cơ thể không thể tự sản xuất chất này mà cần được bổ sung nhờ thực phẩm. Acid folic có mặt chủ yếu trong các lá cải, rau xanh, hạt như bắp, đậu, gan gà và bò…

Vitamin B9 giúp não hoạt động tốt, tham gia trong việc tổng hợp nhiều chất dẫn truyền thần kinh, chất hóa học cho phép các tế bào thần kinh truyền tin. Trí nhớ và các chức năng nhận thức khác sẽ có chất lượng tốt hơn nếu được cung cấp đầy đủ vitamin B9. Ở người cao tuổi, lượng acid folic bổ sung thường rất thấp.

Bà Katherine Tucker và các cộng sự thuộc Trung tâm nghiên cứu dinh dưỡng con người ở trường đại học Tufts (Mỹ) đã nghiên cứu trong suốt ba năm việc bổ sung vitamin B và khả năng trí tuệ của 321 người tuổi từ 50 đến 85. Những người tham gia đã trải qua một loạt thử nghiệm khi nghiên cứu mới bắt đầu và lặp lại các thử nghiệm này 3 năm sau.

Các nhà nghiên cứu đã so sánh hai kết quả, phân tích đáp án của những người tham gia nghiên cứu trong bảng câu hỏi về chế độ ăn và cho họ xét nghiệm máu để đánh giá hàm lượng vitamin trong máu. Các bài trắc nghiệm về nhận thức nhắm vào trí nhớ, khả năng ăn nói lưu loát và định vị trong không gian.

Page 218: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 218

Kết quả là những người đã dùng nhiều acid folic nhất ít bị sa sút trí tuệ nhất và đặc biệt là có khả năng diễn đạt lưu loát. Theo bà Tucker, nghiên cứu này tiết lộ tác động của vitamin B9 đối với chứng sa suát trí tuệ do tuổi già.

10 cách ngừa cúm hiệu quả

Tráng tiếp xúc người đang bị cúm.

Mỗi năm ở Mỹ có tới 50.000 người chết vì bị viêm phổi, biến chứng từ bệnh cúm. Triệu chứng thường thấy khi bị cúm là ho khan, đau họng, đau nhức đầu, đau nhức bắp thịt, mệt nhiều, ớn lạnh, sốt, mỏi mắt.

1. Tiêm vacxin

Ngay từ tháng 5 hàng năm, hãy chích một mũi vacxin chống cúm, cách này hiệu quả và an toàn nhất. Đối với người trên 65 tuổi cần được bác sĩ kiểm tra sức khỏe kỹ trước khi thực hiện tiêm ngừa.

2. Tránh đám đông

Tránh môi trường ô nhiễm, nơi đông người. Nhà ga, bến tàu, bến xe đông đúc là nơi vi khuẩn cúm lây lan nhanh nhất. Cách tốt nhất là hạn chế tiếp xúc để tránh bị lây nhiễm virus.

3. Đừng truyền “bọ” cúm đi xa hơn

Page 219: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 219

Nếu bạn phải sống trong môi trường có khả năng nhiễm virus cúm cao hãy cố gắng đừng đến gần những người bị cúm, nhất là trẻ em vì chúng dễ lây cúm nhanh hơn cả.

4. Thuốc kháng cúm

Một số người dị ứng với các liều vacxin có thể dùng thuốc chống dị ứng ngay khi thấy có khả năng lây nhiễm từ người khác.

5. Chống stress

Suy nhược cơ thể và stress cũng khiến các virus cúm nhanh chóng tấn công. Vì thế, để chống cúm, bạn hãy nghỉ ngơi ngay khi cảm thấy dấu hiệu của sự mệt mỏi xâm nhập.

6. Tập thể dục

Biện pháp này chẳng phải là liều vacxin nhưng dù sao ở một thân thể tráng kiện đầy sức sống, sức đề kháng cao và chế độ ăn uống hợp lý cũng sẽ đẩy lùi đáng kể các chú virus đáng ghét luôn lăm le đến gần.

Page 220: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 220

7. Không hút thuốc và tránh môi trường khói thuốc

Khói thuốc và môi trường khói thuốc là nơi sản sinh nhanh nhất các virus cúm. Cộng hưởng các “phần tử xấu” với nhau, khói thuốc và cúm sẽ đốn ngã bất kỳ lực sĩ nào.

8. Hãy rửa tay

Rửa tay mọi lúc, mọi nơi nếu có thể, đây là ổ vi trùng lớn nhất có thể xâm nhập vào cơ thể bạn bất kỳ lúc nào và mang theo chúng cả những virus cúm đấy.

9. Đừng khịt mũi

Bạn sẽ khiến bệnh cúm trở nên trầm trọng hơn nếu cứ phồng mũi lên thở khò khè. Hãy cố đừng làm cho xoang mũi khó chịu bằng cách day nhẹ tay lên hai huyệt ngay hai cánh mũi hoặc dùng thuốc nhỏ thông mũi liên tục.

10. Theo dõi tin tức

Page 221: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 221

Theo dõi tin tức trên báo chí để biết những nơi có dịch cúm để đề phòng. Đồng thời, tự bảo vệ mình bằng kiến thức y khoa căn bản bằng cách truy cập vào các trang web: www.influenza centre.org hoặc www.ykhoa.net. để biết cách phòng chống khi chưa bị cúm và cách chữa trị hiệu quả nhất ngay khi có dấu hiệu bị cúm.

Lưu ý: Bình thường chúng ta có thể tự chữa trị ở nhà. Nhưng, nếu thấy khó thở, ho nhiều, có đờm màu vàng - xanh thì cần phải tới bác sĩ khám bệnh, vì bệnh cúm có thể đã biến chứng thành viêm phổi

Thuốc nâng ngực - lợi bất cập hại

Vòng 1 săn chắc là ước mơ của tất cả phái đẹp.

Trên thị trường gần đây có nhiều loại thuốc nở ngực sử dụng nội tiết tố. Các bác sĩ khuyến cáo việc lạm dụng loại thuốc này có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú và ung thư tử cung.

Hiện có rất nhiều mẫu quảng cáo về thuốc làm nở ngực hoặc với những lời mời chào rất hấp dẫn đối với những phụ nữ vốn có vòng một hơi khiêm tốn, chẳng hạn như: “Thuốc uống nở ngực, làm nở và săn chắc ngực, hiệu quả sau 7 ngày”; “Kem thoa nở ngực dạng gel, thoa 7 ngày thẩm thấu vào cơ ngực, kích thích mô mỡ ngực phát triển...”. Thực chất của các nội dung quảng cáo này như thế nào?

Thuốc làm tăng kích thước vòng 1 rất đa dạng gồm uống, ngậm hoặc thoa. Tuy nhiên cơ chế tác động đến ngực của những loại thuốc này hiện không được biết một cách rõ ràng.

Page 222: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 222

Có người nói rằng đây là những loại thuốc bổ sung nội tiết tố để kích thích tuyến vú phát triển. Thế nhưng, theo bác sĩ Vũ Thị Nhung, Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương TPHCM, nội tiết bổ sung không làm thay đổi được kích thước của “vòng số một” vì ở người ngực nhỏ, những thụ thể tiếp nhận nội tiết tố vốn không phát triển. Mặt khác, tuyến vú là mô mỡ; với những người ốm, suy sinh dưỡng thì ngực không thể phát triển ngay cả khi cơ thể đầy đủ nội tiết tố.

Ở trẻ đang dậy thì, nội tiết tố thay đổi làm ống dẫn sữa và mô mỡ ở ngực phát triển, nhưng đó là quá trình phát triển tự nhiên. Những loại thuốc được quảng cáo làm nở ngực cũng dựa trên cơ chế này nhưng không thể giúp nâng ngực đã chảy xệ được. Với những loại thuốc bôi ngoài da hay mỹ phẩm thì mức độ ngấm chậm hơn thuốc uống.

Nội tiết tố được xem là con dao hai lưỡi, nếu sử dụng bừa bãi, không có chỉ định của bác sĩ sẽ gây những ảnh hưởng đến toàn thân. Nội tiết tố bổ sung làm tăng sinh tế bào nên làm tăng nguy cơ ung thư vú và ung thư tử cung.

Ở mỗi lứa tuổi, cơ thể sản sinh ra nội tiết tố khác nhau và nhu cầu hoạt động của cơ thể cũng khác nhau. Vì vậy, việc sử dụng thuốc bổ sung nội tiết tố, đặc biệt là sử dụng lâu dài, cần có chỉ định riêng cho từng người, từng lứa tuổi. Hiện nay ngành y tế cho phép sử dụng nội tiết tố thay thế cho phụ nữ mãn kinh chứ không có chỉ định dùng thuốc để làm nở ngực.

10 bước cho một cơ thể cân đối, khỏe mạnh

Dưới đây là 10 bước giúp bạn có được một cơ thể cân đối, đầy sinh lực, dẻo dai và giảm bớt độc tố.

Bạn có thể áp dụng 10 bước này ngay cả khi bạn bị mắc bệnh tiểu đường hay bị dị ứng với một số loại sữa, hoặc một số thực phẩm.

Page 223: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 223

Loại bỏ các chất hoá học trong thực phẩm bạn sử dụng

Các chất phụ gia và các chất bảo quản thực phẩm rất nguy hiểm. Hãy đọc nhãn mác trên bao bì cẩn thận, và tìm hiểu xem trong thực phẩm của bạn có những gì. Nên ăn các loại thực phẩm giàu thiên nhiên và chất hữu cơ.

Giảm bớt lượng cà phê và thuốc lá

Các chất kích thích này không tốt cho sức khoẻ của bạn. Bạn sẽ cảm thấy khá hơn nếu thay thế bằng các sản phẩm đã được lọc bớt các chất kích thích đó hoặc là uống nhiều nước.

Hạn chế lượng đường đã qua chế biến từ các sản phẩm bạn sử dụng

Hãy sử dụng đường tự nhiên có trong hoa quả, nước ngọt lấy từ nhựa cây thích, mật ong nguyên chất và các chất ngọt tự nhiên khác, không dùng chất ngọt hoá học.

Giảm lượng thịt, nhất là thịt tươi sống trong các bữa ăn của bạn

Page 224: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 224

Tránh cho động vật nuôi ăn thức ăn có chứa các chất kích thích và hoócmôn (vì đây là các sản phẩm bạn sẽ sử dụng trong các bữa ăn hằng ngày). Hãy lựa chọn các sản phẩm gia cầm chăn thả, ăn rau hoặc các sản phẩm nước ngọt và nước mặn để thay thế.

Giảm bớt các sảm phẩm sữa (bất kì các loại sữa nào được làm từ sữa động vật)

Giống như thịt, sữa bò có nhiều hoócmôn và các chất kích thích, không tốt cho sức khoẻ của bạn.

Sử dụng kèm theo các sảm phẩm có tính năng tiêu hoá hiệu quả

Bạn sẽ có nhiều năng lượng hơn nếu ăn các loại hoa quả vào bữa sáng, các chất giàu protein và rau cho bữa trưa, chất tinh bột (gạo, ngũ cốc, bột mỳ..) và rau cho bữa tối.

Giảm và thay đổi lượng chất béo bạn ăn hằng ngày

Các chất béo tự nhiên, có trong hầu hết các sản phẩm như cá, quả hạt và thực vật rất tốt cho bạn. Hãy tránh ăn các chất béo đã bão hoà.

Page 225: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 225

Tập luyện hằng ngày để giảm bớt căng thẳng

Nghỉ ngơi ít nhất 10 phút một ngày. Tập luyện sẽ giúp cho bạn giảm cân và có thể lực tốt.

Có giấc ngủ đều đặn: Giấc ngủ đều đặn sẽ giúp bạn phục hồi sinh lực. Ngủ cũng sẽ giúp cho các bước khác làm việc tốt hơn.

Hưởng thụ mọi thứ bạn muốn

Hưởng thụ là hăng hái, nhiệt tình với cuộc sống và có thái độ tích cực với chính bản thân. Khi bạn có nó cuộc sống sẽ trở nên thú vị hơn rất nhiều.

Ăn đồ biển, cần kiêng gì?

Đi biển sướng nhất là được ăn tôm, cua, mực, sò… Tuy nhiên, khi thưởng thức đồ biển không ít người đã gặp những trục trặc về sức khỏe do nhiều nguyên nhân khác nhau. Bài viết này xin ghi lại một số kinh nghiệm dân gian về việc kiêng kỵ khi ăn đồ biển.

Tôm biển: Là loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng rất cao, chứa nhiều chất đạm, các vitamin và nguyên tố vi lượng. So với thịt lợn nạc, lượng đạm của tôm biển cao hơn 20%, ít chất béo hơn khoảng 40%, lượng vitamin A cao hơn chừng 40%. Theo y học cổ truyền, tôm vị ngọt, tính ấm, có công dụng bổ thận tráng dương, thông sữa, khử độc.

Page 226: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 226

Tuy nhiên, những người bị dị ứng với tôm, bị viêm da mẫn ngứa, có hội chứng âm hư hỏa vượng (biểu hiện bằng các triệu chứng như người gầy, hay có cơn bốc hỏa, đau đầu, hoa mắt chóng mặt, sốt nhẹ về chiều, lòng bàn tay và bàn chân nóng, trong ngực rạo rực không yên, họng khô miệng khát, đại tiện táo, tiểu tiện sẻn đỏ…) thì không nên ăn tôm. Ngoài ra, tôm biển không nên ăn cùng thịt dê và khi dùng không được uống vitamin C.

Cua biển: Là loại thực phẩm được nhiều người ưa chuộng vì ngon và giàu chất dinh dưỡng. Cứ mỗi 100g cua biển thì có tới 15g chất đạm, 2,6g chất béo, 141mg canxi, 191mg phospho, 0,8mg sắt, cùng nhiều nguyên tố vi lượng và vitamin, đặc biệt là vitamin A.

Theo y học cổ truyền, cua tính lạnh, vị hàn có công dụng thanh nhiệt, tán ứ, thông kinh lạc và giúp liền xương nhanh. Tuy nhiên, những người tỳ vị hư yếu (biểu hiện bằng các triệu chứng như dễ bị rối loạn tiêu hóa, ăn kém, hay đầy bụng, chậm tiêu, đại tiện phân lỏng nát…), những người đang bị cảm mạo phong hàn, bị bệnh lý ngoài da (có ngứa dai dẳng) và những người dị ứng cua thì không được dùng. Chú ý: Không nên ăn cua cùng với thịt thỏ, rau kinh giới và quả hồng. Đừng bao giờ ăn cua không được tươi vì chất đạm trong cua rất dễ thối, nát và biến thành chất độc gây hại cho cơ thể.

Mực: Là loại đồ biển rất dễ ăn và dễ chế biến. Trong 100g mực có chứa 13g chất đạm, 0,7g chất béo, nhiều canxi, phospho, sắt… và các vitamin B1, B2, PP. Theo Đông y, mực vị mặn, tính bình, có công dụng bổ can thận, bổ tâm thông mạch, dưỡng huyết tư âm, dùng rất tốt cho những người có thể chất thiên về âm hư hoặc mắc các chứng bệnh thuộc thể âm hư, đặc biệt là phụ nữ bị bế kinh, khí hư, rong kinh, thiếu sữa sau sinh.… Tuy nhiên, những người tỳ thận dương hư (biểu hiện bằng các triệu chứng như tay chân lạnh, sợ lạnh, hay bị cảm mạo phong hàn, sắc mặt nhợt nhạt, dễ đổ mồ hôi, ăn kém, chậm tiêu, đại tiện lỏng nát, di tinh, liệt dương, suy giảm ham muốn tình dục…) thì không nên dùng. Nên kiêng ăn mực khi dùng những đơn thuốc có phụ tử, bạch liễm, bạch cập.

Ngao: Là loại thực phẩm rất giàu chất dinh dưỡng. Trong 100g ngao có chứa 10,8g chất đạm, 1,6g chất béo, 4,6 chất đường, nhiều nguyên tố vi lượng và các vitamin. Theo y học cổ truyền, ngao có công dụng bổ âm, hóa đàm, nhuyễn kiên, là thực phẩm lý tưởng cho những người bị các chứng bệnh thuộc thể âm hư (biểu hiện bằng các triệu chứng như người gầy, hay hoa mắt chóng mặt, ra mồ hôi trộm, lòng bàn tay bàn chân nóng, có cảm giác sốt nóng về chiều, miệng khô họng khát, đại tiện táo, tiểu tiện sẻn đỏ…)

Theo dinh dưỡng học hiện đại, ngao là loại thực phẩm rất có lợi cho những người cao huyết áp, rối loạn lipid máu, xơ vữa động mạch, ung thư, u phì đại tiền liệt tuyến lành tính… Nhưng

Page 227: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 227

vì ngao vị mặn, tính lạnh nên những người tỳ vị hư hàn, ăn kém, chậm tiêu, đại tiện lỏng nát thì không nên dùng.

Hàu: Còn gọi là mẫu lệ, là loại đồ biển rất giàu các acid amin cần thiết, các vitamin và các nguyên tố vi lượng, đặc biệt là đồng và kẽm. Theo y học cổ truyền, hàu vị ngọt mặn, tính lạnh, có công dụng tư âm, dưỡng huyết, hoạt huyết, bổ ngũ tạng, rất thích hợp cho những người mắc các chứng bệnh thuộc thể âm hư, các bệnh nhân bị ung thư đã được hóa trị hoặc xạ trị. Tuy nhiên, những người tỳ vị hư hàn, bị bệnh phong và các bệnh da liễu cấp hoặc mạn tính thì không nên dùng. Khi ăn hàu không được dùng tetracyclin.

Sứa: Còn gọi là thủy mẫu, thạch kính, bạch bì tử…. Trong 100g sứa có chứa 12,3g chất đạm, 0,1g chất béo, 3,9g chất đường, 182mg canxi, 9,5mg sắt, 132mg iode và nhiều vitamin, nên đây cũng là loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng.

Đông y cho rằng, sứa có công dụng thanh nhiệt giải độc, hóa đàm, hạ áp, khu phong, trừ thấp, tiêu ích, nhuận tràng, là thực phẩm thích hợp cho những người bị hen suyễn, táo bón, viêm khớp, viêm loét đường tiêu hóa, cao huyết áp, trúng độc không rõ nguyên nhân… Tuy nhiên, những người tỳ vị hư hàn thì không nên dùng vì sứa chứa nhiều nước, rất dễ biến chất nên khi ăn phải chọn lựa hết sức cẩn thận.

Hải sâm: Là loại đồ biển có giá trị dinh dưỡng rất cao, rất giàu chất đạm, các acid amin, vitamin và các nguyên tố vi lượng, đặc biệt là sắt và iode. Hàm lượng cholesterol trong hải sâm rất thấp, hầu như không có, nên hải sâm là thực phẩm bổ dưỡng rất tốt cho những người bị cao huyết áp, rối loạn lipid máu, xơ vữa động mạch, ung thư hoặc có bệnh lý mạch vành…

Theo y học cổ truyền, hải sâm vị mặn, tính ấm, có công dụng bổ thận tráng dương, tư âm dưỡng huyết, ích tinh nhuận táo, thường dùng cho những người bị suy nhược, lao lực, thiếu máu, phụ nữ sau khi sinh, thận dương hư nhược gây nên tình trạng liệt dương, di tinh, xuất tinh sớm, di niệu… Tuy nhiên, những người bị lỵ, viêm đại tràng cấp tính, hoạt tinh thì không nên dùng. Khi ăn hải sâm không dùng các đơn thuốc có cam thảo.

Bị điện giật khi mang thai có nguy hiểm?

(Dân trí) - Con dâu tôi đang mang thai tháng thứ 7. Hôm rồi, khi cắm quạt vào ổ điện, dây điện hở nên cháu bị điện giật. Tôi kịp thời cắt nguồn điện nên cháu không bị sao. Nhưng tôi vẫn lo không biết khi bị điện giật như thế có ảnh hưởng gì đến thai nhi hay không?

Page 228: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 228

Thạc sĩ Nguyễn Như Lâm, Trưởng Khoa Hồi sức cấp cứu Viện bỏng Quốc gia trả lời: Còn phải tuỳ thuộc vào luồng điện giật như thế nào mới xác định được có ảnh hưởng nhiều đến thai nhi hay không.

Nếu luồng điện đi từ trên xuống sẽ nguy hiểm hơn luồng điện đi từ dưới lên. Nếu chỉ bị điện giật nhẹ, có cảm giác hơi tê tay thì hầu như không ảnh hưởng đến thai nhi.

Trong trường hợp của con bác, bác đã rất kịp thời cắt nguồn điện, đó là một cách sơ cứu đúng nhất. Do bác không nói rõ, con dâu bác có tình trạng choáng, sốc sau khi bị điện giật không, hay chỉ bị tê người trong giây lát nên khó để nói được mức độ ảnh hưởng khi bị điện giật đến thai nhi.

Để yên tâm, bác nên đưa con dâu đến bác sĩ chuyên khoa sản để khám. Sau khi siêu âm, Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên tốt nhất cho cô ấy.

Khi ta "nặng mùi"

Tại sao nhiều người lại có mùi cơ thể nặng như thế, trong khi người khác thì không? Có biện pháp nào giúp họ giải quyết căn bệnh tế nhị khó nói này?

Tại sao bạn lại "có mùi"?

Do vệ sinh

Page 229: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 229

Nguyên nhân chính tại sao có mùi cơ thể là do không tắm rửa đủ sạch sẽ! Nhưng vệ sinh tốt không ngừng ở việc tắm rửa cơ thể, mà còn bao gồm việc giặt giũ áo quần. Một vài loại vải như vải cotton dễ dàng hút khô mùi hôi cơ thể.

Một loại vi khuẩn động vật hoạt động tích cực trên da cũng là một nguyên nhân có thể mùi cơ thể. Một vài người có nhiều vi khuẩn hơn trên người, những người khác thì ít hơn, nhưng một lần nữa, tất cả đều do vệ sinh tốt.

Do mồ hôi

Một vài người có mùi nhiều bởi họ tiết mồ hôi nhiều hơn, có thể do stress, do hoạt động cơ thể hoặc có thể bởi một điều kiện được biết là Hyperhidrosis, khiến cho cơ thể bị tiết mồ hôi quá nhiều.

Stress ngày nay càng phổ biến hơn. Có những mong đợi cao hơn, những lịch trình chặt chẽ hơn, nhiều công việc hơn… và tất cả tạo nên một lượng lo lắng không tự nhiên trên cơ thể, khiến cơ thể tiết mồ hôi và có thể làm chúng ta có mùi.

Chế độ ăn uống

Page 230: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 230

Ăn những thức ăn nào đó cũng ảnh hưởng đến mùi cơ thể. Nếu một thức ăn đủ cay thì mùi cay cũng bốc ra khắp cơ thể qua những lỗ chân lông. Tỏi, rau thìa là và cà ri là những món như thế.

Việc thiếu kẽm có thể ảnh hưởng đến mùi cơ thể bởi kẽm điều hòa việc giải độc trong cơ thể; kẽm kiểm soát quá trình cơ thể xử lý chất thải. Cũng giống vậy, việc không cân bằng đường và caffeine có thể thay đổi lượng và loại mồ hôi.

Những vấn đề về sức khỏe

Một vài mùi có thể cho thấy những vấn đề về sức khỏe. Những người có mùi như mùi sơn móng tay có thể bị bệnh tiểu đường và mùi amoniac là một dấu hiệu của bệnh gan.

Các cách khử mùi mồ hôi

Tắm nhiều hơn

Tắm là cách khử mùi tốt nhất, và giặt giũ quần áo cũng giúp bạn. Những vòi tắm ngăn chặn mùi cơ thể tốt hơn bồn tắm bởi với một vòi hoa sen, nhiều chất bẩn và vi khuẩn bị trôi khỏi cơ thể theo dòng nước chảy liên tục.

Page 231: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 231

Khử mùi/ngăn tiết mồ hôi

Nhiều sản phẩm khử mùi chỉ che giấu mùi hôi, nhưng một vài sản phẩm thực sự chống được vi khuẩn. Những sản phẩm khử mùi hiệu quả nhất chứa nhôm hoặc kẽm. Cả hai nhân tố này đều có khả năng chống lại vi khuẩn gây mùi.

Những sản phẩm ngăn tiết mồ hôi thì mặt khác thì bịt tuyến mồ hôi, vì vậy vi khuẩn không có gì để ảnh hưởng. Những loại xà phòng kháng khuẩn cũng giúp diệt hết những vi khuẩn dơ bẩn đó.

Dinh dưỡng thích hợp

Giảm bớt caffeine sẽ giảm được mùi cơ thể. Cà phê, cola, sô-cô-la, và những thực phẩm chứa caffeine khác góp phần tạo mùi bởi chúng kích thích tuyến mồ hôi ngoại tiết, mồ hôi béo này vi khuẩn rất thích.

Uống nhiều nước giúp tuyến mồ hôi nội tiết hoạt động; điều này làm loãng bớt mồ hôi ngoại tiết, giúp giảm mùi cơ thể.

Page 232: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 232

Axit boric

Một trong những sản phẩm tốt nhất trị mùi cơ thể, và rất có thể ít được biết là axit boric. Sản phẩm này tương đối rẻ và có tác dụng tốt. Đơn giản là thoa lên bất cứ nơi nào bạn muốn không có mùi sau khi tắm. Axit boric sẽ làm chậm sự lan tràn của vi khuẩn. Tuy nhiên, dùng quá nhiều có thể gây kích ứng da.

Nếu bạn có mùi, đừng quá lo lắng; có nhiều cách để giải quyết vấn đề này. Hãy tìm ra nguyên nhân gây ra mùi cơ thể và giải quyết thích hợp, và đừng ngại đi khám bác sĩ.

Giận dữ, thù hận lâu ngày có thể gây bệnh

Những thái độ tiêu cực trong cuộc sống hằng ngày như lo âu, giận dữ hoặc thù hận có thể có thể tích tụ tạo thành những bệnh lý nghiêm trọng cho cơ thể.

Những bằng chứng cho thấy, giận dữ kéo dài có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch và dẫn đến nhiều bệnh khác.

Một ví dụ đơn giản: âu lo, giận dữ có thể bắt nguồn cho những thói quen xấu như hút thuốc, nhậu nhẹt hoặc làm cơ thể tăng đột ngột lượng hormone gây căng thẳng (hàm lượng hormone này dâng cao sẽ ảnh hưởng tồi tệ đến hệ miễn dịch).

Page 233: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 233

Mặt khác, cơn thù dai có thể làm tăng nguy cơ tử vong. Hai nghiên cứu gần đây trên những bệnh nhân tim mạch cho thấy những ai thường có ý nghĩ thù hằn cũng đi kèm với nguy cơ bộc phát cơn đau tim.

Một nghiên cứu khác còn cho biết, 40% những người hay bị đột quỵ (hay còn gọi là đột quỵ do thiếu máu cục bộ) thường giận dữ hoặc thất vọng trong vòng 2 giờ trước khi xảy ra cơn tai biến.

Để tránh tâm trạng âu lo, giận dữ hoặc buồn bã, những nguyên nhân có thể làm tổn hại sức khoẻ, bạn hãy tìm ra nguồn gốc của cơn giận và từ tốn giải quyết từng vấn đề nhỏ đưa đến rắc rối đó. Cố gắng thư giãn tinh thần hoặc làm dịu cơn sôi để lòng bạn được nhẹ nhõm hơn. Suy nghĩ một cách lạc quan và tích cực xem bạn phải làm gì để đạt được ý định của mình.

Trường hợp tồi tệ nhất, hãy đến gặp bác sĩ tâm lý, vì nếu để lâu dài, có thể bạn sẽ phải đến "viếng" các bác sĩ khác nữa.

10 cách phòng ngừa bệnh tim mạch

Gặp gỡ bạn bè thường xuyên là “liều thuốc” giúp bạn giảm stress, giảm nguy cơ tim mạch.

Không chỉ bạn bè, mà các hoạt động giao tiếp với nhiều người bên ngoài cũng là “liều thuốc” giúp bạn giảm stress, như thế giảm được nguy cơ mắc bệnh tim mạch so với người sống cô độc hoặc ít giao tiếp.

Đây là kết quả của một nghiên cứu được thực hiện tại Đại học Chicago. Ngoài ra còn có 9 biện pháp khác giúp ngăn ngừa bệnh tim hữu hiệu:

Page 234: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 234

1. Dùng Aspirine

Các nhà nghiên cứu Đại học Bắc Carolina phát hiện việc sử dụng đều đặn Aspirine sẽ làm giảm được 28% nguy cơ bệnh mạch vành ở người chưa bao giờ bị nhồi máu cơ tim hay đột quỵ tim mạch.

Để phát huy hiệu quả tối đa của thuốc trên huyết áp, người ta khuyên nên dùng thuốc liều thấp trước khi đi ngủ.

2. Tăng cường sử dụng acid folic

Một nghiên cứu công bố trên tờ British Medical Journal cho thấy người dùng đều đặn hằng ngày một lượng acid folic như khuyến cáo thì 16% ít có khả năng bị bệnh tim so với người thiếu chất này trong khẩu phần ăn. Những thực phẩm giàu acid folic là cải broccoli, ngũ cốc...

3. Chăm đáng răng súc miệng

Sử dụng các loại nước súc miệng và đánh răng đúng mức sẽ làm giảm được vi khuẩn trong miệng, như thế có thể giảm được 200%-300% nguy cơ đột quỵ tim.

4. Dùng chocolate đen

Page 235: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 235

Cacao chứa các flavonoid có tác dụng làm máu lưu thông tốt, không bị vón cục. Ít nhất 1/3 chất béo trong chocolate là acid oleic, có tác dụng tốt cho sức khỏe, một chất béo đơn không bão hòa cũng được tìm thấy trong dầu ô-liu. Nên sử dụng chocolate đen, vì nó chứa nhiều flavonoid.

5. Hãy dùng tỏi

Ngoài tác dụng làm giảm cholesterol và chống lại các bệnh nhiễm trùng, tỏi còn giúp giảm thiểu tối đa tình trạng tổn thương tim ở người sau mổ tim và nhồi máu cơ tim. Một số nghiên cứu ở Ấn Độ cho thấy những con thú nào được dùng tỏi hằng ngày thì ít bị những gốc tự do tấn công vào tim hơn so với con vật không dùng tỏi.

6. Chọn người bạn đời đúng

Người lập gia đình hạnh phúc thì ít bị bệnh tim hơn so với người không lập gia đình. Một khảo sát tại Đại học Toronto (Canada) trên 100 người nam và nữ có tình trạng cao huyết áp nhẹ 3 năm sau khi lập gia đình cho thấy người nào có được cuộc sống hôn nhân hạnh phúc thì ít bị bệnh tim sau đó so với người không lập gia đình. Do vậy, để trái tim không bị tan nát theo nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, bạn nên cẩn thận khi chọn lựa người bạn đời.

7. Hãy dùng mật ong

Page 236: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 236

Các nhà nghiên cứu Đại học Illinois phát hiện trong mật ong nhiều chất có tác dụng chống ô-xy hóa, như thế giúp phòng chống được các bệnh tim mạch. Thực tế là người nào dùng mật ong đều đặn thì ít bị bệnh tim mạch so với người không dùng. Trong khi đó, người nào thường dùng đường thì lại có nồng độ cholesterol HDL (cholesterol tốt) giảm, như thế nguy cơ mắc bệnh tim mạch sẽ xuất hiện nhiều hơn.

8. Cười lên đi

Tại Đại học Harvard, qua theo dõi 1.300 người mạnh khỏe trong vòng 10 năm, người ta nhận thấy người nào lạc quan, yêu đời và hay cười thì ít có vấn đề về tim mạch so với người bi quan, chán đời, ít cười.

9. Tránh khí monoxide carbon

Phần lớn những vật dụng sinh hoạt trong nhà máy đun nước, máy giặt, máy làm khô... có thể rò rỉ một lượng nhỏ monoxide carbon trong nhà. Một lượng lớn khí này có thể gây tử vong một người trong vài giờ, nhưng việc tiếp xúc lâu dài với một lượng nhỏ có thể làm tăng nguy cơ vón cục máu, dẫn đến tai biến tim mạch. Để phòng ngừa, bạn nên tạo cho nhà thông thoáng khí, sử dụng thiết bị phát hiện khí monoxide carbon gần phòng ngủ.

Những bài thuốc từ quả hồng

Page 237: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 237

Đông y dùng quả hồng làm thuốc chữa tiêu chảy, ho, đái dầm.. Vỏ, rễ, thân cây hồng được dùng làm thuốc cầm máu.

Theo Đông y, quả hồng vị ngọt chát, tính bình, có tác dụng chữa tiêu chảy, trĩ, đái dầm, háo khát, ho có đờm và các chứng nôn mửa, lo nghĩ, phiền uất... Tai hồng (còn gọi là thị đế) vị đắng chát, tính ấm, không mùi, chất cứng giòn chứa trong tai hồng là tanin. Vỏ, rễ thân cây hồng còn được dùng làm thuốc cầm máu.

Một vài phương thuốc chữa bệnh từ cây, quả hồng

Làm thuốc bổ, chữa suy nhược, háo khát, ho có đờm

Quả hồng chín vừa hái trên cây, bỏ tai, gọt vỏ đem phơi nắng hay sấy khô, sau đó ép bẹp, ngâm vào rượu uống hằng ngày. Mỗi ngày uống 15-25 g.

Làm thuốc bồi bổ cơ thể

Dùng quả hồng khô (tức mứt hồng) cho vào mật ong và váng sữa rồi đun sôi nhỏ lửa khoảng 5-10 phút. Để nguội, ăn hằng ngày 3-5 quả vào lúc đói.

Chữa đái dầm

Page 238: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 238

Lấy 10-15 cái tai hồng (thị đế) thái nhỏ, phơi khô sắc với 200 ml nước, còn lại 50 ml, uống 1 lần vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Chữa nấc

Tai hồng sao vàng, tán bột, uống với rượu. Hoặc dùng tai hồng 100 g, đinh hương 8 g, gừng tươi 5 lát. Hợp lại sắc uống, chia làm nhiều lần trong ngày.

Chữa lòi dom

Lấy quả hồng khô (mứt) đốt thành than, tán nhỏ uống với nước cơm hằng ngày, mỗi ngày 8 g.

Chữa tiêu chảy

Quả hồng xanh giã nát, cho vào chút nước sôi để nguội, gạn lấy nước uống rất hiệu nghiệm.

Page 239: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 239

Chữa nôn mửa, lo nghĩ, phiền uất

Tai hồng 7 cái, hột tiêu sọ 7 hạt, hoắc hương 4 g, sa nhân 4 g, gừng tươi 7 lát, hành 2 củ, tỏi 3 nhánh. Tất cả băm nhỏ, hột tiêu sọ nghiền nát, sắc uống trong ngày (nước sắc này còn dùng chữa ho, khó thở). Nếu không có tai hồng, có thể thay bằng cuống và quả hồng cũng được.

Chữa huyết áp cao

Dùng quả hồng chưa chín ép lấy nước rồi phơi hoặc sấy khô dùng làm thuốc chữa cao huyết áp, có kết quả rất tốt. Nước ép của quả hồng chưa chín đem sấy khô có tên gọi là thị tất, còn dùng để chữa sung huyết ở trĩ...

Tác dụng mới của trái dừa

Dừa rất có ích cho cơ thể nhờ thành phần tự nhiên flavanol. Đây là một phát hiện mới của các nhà nghiên cứu.

Giáo sư Norman Hollenberg - Đại học Y khoa Harvard, Mỹ - cho rằng phát hiện này là "một đột phá khoa học có thể dẫn đến đột phá về y khoa”.

Flavanol có tác dụng “giống như aspirin” rất có ích trong lĩnh vực sức khỏe tim mạch, cụ thể là nó có khả năng giảm xu hướng đông máu.

Page 240: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 240

Hai thử nghiệm lâm sàng gần đây cho thấy flavanol có thể gia tăng lượng máu tới các vùng chủ yếu của não, có thể có ích cho chứng suy yếu mạch máu ở người già, kể cả chứng mất trí và đột quị.

Flavanol có thể cải thiện chức năng của mạch máu bằng cách tăng cường sự tổng hợp oxide nitric.

Ho gà có thể gây biến chứng viêm não

(Dân trí) - Ho gà là bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp tính và thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi. Nếu không được điều trị, bệnh có thể gây những biến chứng nặng dẫn đến viêm não.

Chẩn đoán ho gà ở trẻ em, có những trường hợp có triệu chứng rõ ràng rất dễ nhận biết, nhưng cũng có trường hợp chẩn đoán lại rất khó khăn, vì ở trẻ, có rất nhiều bệnh khác liên quan đến ho, đặc biệt ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ dưới 6 tháng (những trẻ chưa được tiêm phòng) càng khó chẩn đoán hơn.

Theo Bác sĩ, Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng - Phó trưởng khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai - cha mẹ có thể căn cứ vào một số triệu chứng sau để nhận biết cơn ho của trẻ:

Giai đoạn đầu, bệnh thường biểu hiện bằng ho nhẹ. Sau 7-10 ngày, ho sẽ nặng dần và trở thành cơn, kéo dài. Cơn ho gà ở trẻ lớn thường là những cơn ho rũ rượi, ho đến nôn oẹ, ho từng cơn, nhưng sau cơn ho đứa trẻ lại hoàn toàn bình thường. Cơn ho sẽ dễ dàng xuất hiện khi trẻ khóc, sặc.

Page 241: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 241

Những cơn ho gà rũ rượi có thể khiến trẻ bị phù mắt, chảy máu mắt. Trẻ nhỏ mắc ho gà, đặc biệt với trẻ quá nhỏ nếu không được điều trị sẽ nguy hiểm, thậm chí bị tử vong, vì cơn ho có thể tắc đầm, làm trẻ bị ngạt thở.

Ho gà ở trẻ dưới 3 tháng tuổi thường biểu hiện rất nặng và có thể gây tử vong. Ngoài ra, ho gà có thể có các biến chứng viêm phổi, xuất huyết kết mạc, thiếu ôxy não, biến chứng viêm não.

Khi trẻ bị ho gà, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ khám và điều trị ngay. Không nên có quan niệm ho gà phải kéo dài đủ 3 tháng 10 ngày mới hết và không điều trị bằng thuốc gì. Được điều trị càng sớm, trẻ càng ít có nguy cơ bị biến chứng sau ho hành.

Trong thời gian điều trị, cần cho trẻ uống nhiều nước, ăn thức ăn dễ tiêu. Lưu ý, khi trẻ uống nước, bú, ăn cháo… không nên cho trẻ ăn quá nhanh tránh bị sặc.

Muốn phòng ho gà cho trẻ, cần cho trẻ tiêm văcxin phòng ho gà. Cho trẻ tiêm đủ 3 mũi theo đúng lịch tiêm sẽ có khả năng phòng bệnh rất lớn, đến 90%.

Dưa chuột làm thuốc

Dưa chuột có tác dụng giải khát, chữa đau họng. Trẻ nhỏ bị nhiệt lị có thể cho ăn dưa chuột non cắt miếng trộn mật ong. Vỏ dưa chuột sắc uống có thể chữa bệnh vàng da.

Page 242: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 242

Dưa chuột còn gọi là hoàng qua, hồ qua, ngũ qua, thích qua. Là quả của cây dưa leo thực vật họ bầu bí. Tính mát, vị ngọt.

Thành phần chính có: đường glucose. Thường khí có acid cafeic, acid lục nguyên, nhiều chất có gốc acid amin dễ phân li, vitamin C, dầu dễ bay hơi. Ðầu quả dưa chuột thành phần chất đắng, A, B, C, D, caroten C có tác dụng kháng khối u, hơi độc. Vỏ và hạt dưa huột đều có thể dùng làm thuốc.

Tác dụng: giải nhiệt trừ thấp, lợi thủy, thông ruột, giải độc. Chủ yếu dùng cho khát, đau họng, mắt mờ do hỏa bốc, bỏng nước. Thường ăn dưa chuột có thể giảm béo.

Cách dùng: Ăn sống, ăn chín đều được. Dùng ngoài da ở dạng nước và dạng kem.

Kiêng kị: Dạ dày lạnh, thân yếu run không nên dùng.

1 - Trẻ con nhiệt lị: dưa chuột non rửa sạch cắt miếng trộn mật ong mà ăn.

2 - Trong người nóng, khát khó chịu: a- dưa chuột tươi 200g ăn sống ngày 1-2 lần; b- dưa chuột già 200g, gọt vỏ bỏ ruột, cắt miếng. Trộn đường ăn.

Page 243: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 243

3 - Phù thủng nhẹ: vỏ dưa chuột 30g, sắc uống. Ngày 2-3 lần uống liên tục.

4 - Bệnh vàng da: vỏ dưa chuột 50 g (khô) sắc uống. Ngày 3 lần.

5 - Vòm họng sưng đau: một quả dưa chuột già, bỏ hạt, cho diêm tiêu vào đầy trong ruột quả. Phơi trong râm nghiền bột. Mỗi lần đau thổi thuốc vào chỗ đau.

6 - Bị bỏng lửa: một quả dưa chuột già tươi, giã nát, ép lấy nước đắp vào chỗ đau. Ngày 3 lần.

Vì sao phụ nữ khó giảm cân?

Vấn đề giảm cân luôn là một thách thức lớn đối với phái nữ. Nhiều người than rằng họ ăn uống đúng mực, tập luyện đều đặn nhưng các số đo cứ mỗi ngày một tăng. Có ít nhất 6 nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.

Ảnh hưởng của hoóc môn

Cơ thể nữ giới cần khoảng 12% lượng chất béo phục vụ cho cơ quan sinh sản hoạt động, nam giới thì chỉ cần 4%. Trong khi đó kích tố sinh dục testosterone (loại hoóc môn thúc đẩy sự phát triển cơ bắp và giúp đốt cháy nhanh chất béo) lại có nhiều hơn ở nam giới.

Page 244: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 244

Ảnh hưởng của số đo

Theo nghiên cứu, những người có thể tạng nhỏ, thấp thì năng lượng được đốt cháy chậm hơn người có thân hình cao lớn, bởi trong quá trình vận động, bước chuyển của người cao thường nhanh và mạnh hơn.

Chu kỳ kinh nguyệt

Cứ đến những ngày này, dường như chị em phụ nữ thường hay ăn nhiều thức ăn giàu muối, chất béo và đường hơn. Quá trình tập luyện của họ cũng bị gián đoạn.

Thách thức thai kỳ

Tâm lý bà mẹ nào cũng muốn nạp nhiều năng lượng để con mình sau khi ra đời được khoẻ mạnh. Trong những ngày thai nghén mệt mỏi, cơ thể nặng nề, họ sợ việc tập luyện sẽ ảnh hưởng xấu tới thai nhi nên không quan tâm đến. Vài nghiên cứu cho biết việc cho con bú sẽ giúp người mẹ nhanh chóng giảm cân. Quá trình tiết sữa làm mất khoảng 500 kcal/ngày.

Giai đoạn tiền mãn kinh

Page 245: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 245

Đến tuổi mãn kinh, số chị em phát tướng tăng lên rất nhanh. Nguyên nhân là do một số kích tố nữ thay đổi, các mô nạc bị mất đi, thay vào là các mô mỡ. Khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất là ở bụng, đùi và bắp tay. Thông thường phụ nữ trưởng thành trung bình mỗi năm mất khoảng 0,2-0,3 kg mô nạc. Càng lớn tuổi, con số này càng tăng lên, đến tuổi mãn kinh có thể tăng gấp 2 lần.

Chứng loãng xương

Theo một nghiên cứu mới nhất, 1/2 phụ nữ ở độ tuổi 50 thường mắc chứng loãng xương. Nguyên nhân phụ thuộc vào nhiều yếu tố như phong cách sống, chế độ ăn uống thiếu hợp lý khi còn trẻ, không cung cấp đủ canxi, đặc biệt sự mãn kinh cũng ảnh hưởng không nhỏ. Ở độ tuổi này, xương dễ bị giòn, việc tập luyện cũng khó khăn hơn.

Chìa khoá giúp bạn thon thả trong giai đoạn này là tập luyện khoảng 3 lần/tuần, giảm ít nhất 100 calo trong các bữa ăn hàng ngày, tốt nhất nên duy trì bài tập chạy hoặc đi bộ.

Nguyên nhân gây bệnh táo bón

Lời khuyên cho người mắc chứng táo bón: nên ăn nhiều rau quả.

Ở nhiều người, táo bón chỉ đơn thuần có nghĩa là ít đi tiêu. Tuy nhiên, đối với một số người khác táo bón có nghĩa là phân cứng, phân khó đi tiêu (phải gắng sức rặn), hay là cảm giác còn phân trong ruột sau khi đi tiêu.

Táo bón có thể xen kẽ với tiêu chảy. Dạng này thường là một trong những dấu hiệu thường thấy của hội chứng ruột kích thích (IBS). Cực điểm của táo bón nén chặt phân, tình trạng phân cứng trong trực tràng và chặn đường phân ra.

Page 246: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 246

Số lần đi tiêu thường giảm dần theo tuổi. Ở 95% người lớn, mỗi tuần thường đi tiêu từ 3 đến 21 lần được coi là bình thường. Dạng thông dụng nhất là mỗi ngày đi tiêu một lần, nhưng dạng này chỉ gặp ở dưới 50% số người táo bón. Ngoài ra, hầu hết là không theo quy tắc nào và không đi tiêu mỗi ngày hay có cùng số lần đi tiêu giữa các ngày.

Theo ngôn ngữ y khoa, táo bón thường được định nghĩa là có dưới 3 lần đi trong một tuần. Táo bón nặng được định nghĩa đi tiêu dưới một lần mỗi tuần. Không có lý do y khoa nào cho thấy cần phải đi tiêu mỗi ngày một lần.

Khi khỏi nhà mà không đi tiêu trong 2 hoặc 3 ngày không gây ra khó chịu thể chất nào, trừ ra những lo lắng về tinh thần ở một số người. Trái với quan niệm của một số người là không có bằng chứng nào cho thấy “độc chất” tích tụ khi số lần đi tiêu ít hay táo bón lâu ngày dẫn đến ung thư.

Phân biệt táo bón cấp (mới khởi phát) với táo bón mạn tính (kéo dài) là rất cần thiết. Táo bón cấp cần được đánh giá khẩn cấp bởi có thể do nguyên nhân tiềm tàng bên dưới như mắc bệnh nặng nề (ví dụ u đại tràng).

Táo bón cũng cần đánh giá ngay lập tức nếu có kết hợp với các triệu chứng gây ra lo lắng như xuất huyết trực tràng, đau bụng và co thắt, nôn, buồn nôn, giảm cân tự phát. Trái lại, có thể không cần quan tâm đánh giá ngay lập tức thể táo bón mạn tính , đặc biệt nếu chỉ là những đánh giá đơn thuần làm giảm đau.

Page 247: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 247

Các nguyên nhân thường gặp gây bệnh táo bón:

Thuốc

Nguyên nhân thường gây táo bón được tìm thấy là do thuốc. Các nguyên nhân tác dụng do thuốc bao gồm:

- Các thuốc giảm đau gây nghiện như codeine (Ví dụ Tylenol #3), oxycodone (ví dụ như Percocet), hdrophormone (Dilaudid)

- Các thuốc chống trầm cảm như amitriptylene (Elavil) và imipramine (Tofranil).

- Các thuốc chống động kinh như phenytoin (Dilantin) và carbamazepine (Tegretol).

- Sắt bổ sung.

Page 248: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 248

- Các thuốc chặn kênh calci như diltiazem (Cardizem) và nifedipine (Procardia).

- Các thuốc antacid có chứa nhôm như Amphojel, phosphalugel và Basaljel

Ngoài danh sách ở trên, còn nhiều thuốc khác có thể gây táo bón. Vài xử trí đơn giản đối với những những nguyên nhân gây táo bón do thuốc như chế độ ăn nhiều chất xơ thường có hiệu quả, và không cần thiết phải ngưng dùng thuốc.

Nếu những xử trí này không hiệu quả, có thể cần thay thế bằng thuốc ít gây táo bón hơn. Ví dụ, thuốc kháng viêm không steroid có thể thay thế cho các thuốc giảm đau an thần. Hơn nữa, có thể thay thế amitriptylene và imipramine bằng một trong những thuốc mới và ít gây táo bón hơn (như fluoxetine hay Prozac).

Thói quen

Phản xạ đi cầu có thể điều chỉnh được theo ý muốn. Có nghĩa là một người bình thường có thể ngăn cảm giác thúc bách muốn đi tiêu. Dầu vậy, ngăn cảm giác đi tiêu thường xuyên sẽ dẫn đến mất cảm giác thúc bách và dẫn đến táo bón.

Chế độ ăn

Page 249: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 249

Chất xơ rất quan trọng để duy trì phân to, mềm. Do đó, các chế độ ăn ít chất xơ có thể gây táo bón. Nguồn chất xơ tự nhiên tốt nhất là trái cây, rau và các loại hạt.

Thuốc nhuận tràng

Một trong những nguyên nhân nghi ngờ gây táo bón nặng là lạm dụng các chất kích thích nhuận tràng (như cây keo, dầu thầu dầu, và vài loại thảo mộc). Sử dụng chất kích thích đại tràng làm xuất hiện chu kỳ bất thường, sau đó tổn thương có thể gây táo bón và phải cần dùng lượng chất kích thích nhuận tràng nhiều hơn nữa.

Kể từ đó, người ấy chỉ đi tiêu được khi sử dụng chất kích thích nhuận tràng. Cần giới hạn sử dụng các chất kích thích nhuận tràng do mối liên quan với tổn thương đại tràng lâu dài. Các loại chất nhuận tràng khác không gây nên tổn thương này.

Công dụng chữa bệnh của hạt lạc

Nên ăn cả vỏ lụa bên ngoài hạt lạc.

Acid béo không bão hòa trong hạt lạc (đậu phộng) giúp giảm tỷ lệ phát bệnh ung thư và bệnh tim mạch. Khi ăn lạc không nên bỏ vỏ lụa. Tuyệt đối không ăn hạt lạc đã bị mốc, có thể gây ung thư. Trong y học, lạc có thể dùng để điều trị các bệnh như:

Cao huyết áp

Page 250: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 250

Ngâm lạc trong giấm trắng trên 1 tuần (lạc và giấm có lượng tùy thích, thời gian ngâm càng lâu càng tốt), mỗi tối trước khi đi ngủ nhai nuốt 2-4 hạt, dùng liên tục 7 ngày là 1 liệu trình, thường ứng dụng 2-3 liệu trình, huyết áp sẽ giảm đến phạm vi bình thường.

Cần lưu ý không được lột bỏ vỏ trong của hạt, nếu không sẽ giảm hiệu quả, giấm ăn cũng dễ bốc hơi, dụng cụ để đựng phải kín. Sau 2-3 liệu trình, nếu huyết áp giảm đến mức bình thường, tự cảm thấy các triệu chứng đã biến mất, để củng cố hiệu nghiệm, phòng ngừa tái phát, có thể hàng tuần dùng 1 lần, mỗi lần 2 hạt.

Phương pháp điều trị này còn có hiệu quả thấy rõ với người bệnh xơ cứng động mạch, giúp giảm cholesterol và triglyceride, để duy trì hiệu quả, cần nhai nuốt lâu dài.

Mất ngủ

Rễ cây lạc tươi 30g, rửa sạch, bỏ trong ấm nước, dùng 150ml nước sôi để hãm, mỗi tối trước khi ngủ 1 giờ uống sạch, thường dùng 5-7 ngày sẽ thấy hiệu quả, sau khi đạt yêu cầu, liên tục dùng thêm 10 ngày càng hiệu quả.

Phù thũng

Page 251: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 251

Lạc 200g, táo đen 150g, thêm nước nấu 40 phút tính từ lúc sôi, rồi thêm 150g đường đen, sau khi tan, dùng 3 lần trong ngày. Thường dùng liên tục 10 đến 15 ngày mới dần dần có hiệu quả, lại tiếp tục dùng trong một khoảng thời gian để củng cố hiệu nghiệm.

5 sai lầm về ăn uống của phụ nữ

Không nên làm việc trong lúc ăn, và cũng đừng "đua" cùng nam giới.

Rất nhiều người, vì thức dậy trễ, tất bật chuẩn bị đi làm nên không có thời gian ăn sáng. Thậm chí không ít người thay bữa sáng bằng một ly cà phê - càng tệ hơn, vì vào giữa buổi, họ sẽ bị hạ đường huyết và thấy đói cồn cào.

1. Thường xuyên không ăn sáng

Ăn sáng sẽ giúp bạn tăng được mức chuyển hóa - giúp bạn tiêu hao calo gia tăng - tới 8% so với mức cơ bản lúc đang ngủ, vì có tiêu hóa thì mới tăng tiêu hao.

Thật ra, chỉ mất vài phút là bạn có thể làm một tô cháo nóng bằng cháo ăn liền. Nếu muốn đủ đạm và canxi, nên cho thêm vài muỗng sữa bột gầy, ăn thêm trái chuối, cam. Nếu thật sự không có thời gian, bạn nên mua các món điểm tâm ăn liền như cháo đậu, chè mè đen, bột 5 thứ đậu... đến cơ quan khuấy một ly vừa làm vừa uống, rất tiện lợi.

2. Bữa trưa chỉ ăn rau và uống nước ngọt có gaz

Page 252: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 252

Nhiều phụ nữ chọn ăn trưa ở các quán ăn nhanh (fast food) để tiết kiệm thời gian. Họ thường ăn một dĩa xà tách, cà chua, vì nghĩ rằng sẽ có nhiều sinh tố, chất kháng ôxy hóa và chất xơ Nhưng xin lưu ý: nước xốt mayonnaise đi kèm với rau ấy có chứa vô số chất béo! Chưa kể, ăn như vậy bạn khó mà chịu đựng được tới bữa tối, mà thường vào buổi chiều khi về nhà lại phải ăn "dặm" thêm.

Nên ăn bữa trưa với lượng chất béo vừa phải nhưng không thể thiếu chất đạm, thì mức đường huyết trong cơ thể mới được duy trì. Thí dụ như 1 miếng thịt gà toàn nạc, không da, 1 quả trứng luộc đi kèm với xà lách không trộn xốt; gỏi trộn tôm thịt, tàu hũ, mì căn...

Về nước uống, tốt nhất là nước ép trái cây, hoặc nước lọc Không nên uống nước ngọt, vì chứa nhiều cafein, không thua gì cà phê.

3. Bữa ăn trưa không tính trước

Nếu đã có thói quen này, tốt nhất là nên "thủ" sẵn cho mình trái cây như nho, nhãn, cam, vài gói cháo hay chè đậu ăn liền, kẹo đậu phộng... Hôm nào công việc nhiều, mãi đến 13 giờ mới được nghỉ trưa, thì bạn đã có sẵn những thức ăn lành mạnh, không bị môi trường đầy dẫy "thức ăn làm mập" như các cửa hàng bánh kẹo, tiệm fast food trong siêu thị, trên đường đi hoặc ở căng-tin của cơ quan "quyến rũ", khiến bạn không làm chủ được bản thân.

4. Ăn mau, ăn quá nhiều, vừa ăn vừa làm việc

Page 253: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 253

Ăn nhanh trong lúc vừa làm một việc gì đó, bạn có thể không để ý lúc nào mình no, và có khuynh hướng ăn quá lố lúc nào không biết. Tốt nhất khi ăn bạn hãy ngồi vào bàn, chú ý tới cái mình đang ăn, ăn chậm rãi, thưởng thức hương vị món ăn. Muốn thế bạn nên sắp xếp để nghỉ tay, rời khỏi nơi làm việc vào giờ ăn để ăn cho ra bữa.

5. Làm việc với nam giới, họ ăn sao mình ăn vậy

Nhu cầu calo của phụ nữ chỉ bằng khoảng 1/3 nhu cầu của nam giới khi cùng làm một việc, vì mức chuyển hóa năng lượng của đàn ông luôn cao hơn phụ nữ do họ có khối cơ bắp lớn hơn và có ít mỡ dự trữ hơn.

Do đó, bạn nên có “lập trường" rõ rệt khi đi ăn tiệm, vì có nhiều nơi dọn suất ăn khá lớn, phụ nữ chỉ cần ăn một nửa là đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng rồi. Ngay cả khi về nhà, bạn cũng cần ăn ít hơn ông xã hay các anh, em trong nhà.

Để làm việc có năng suất và đạt hiệu quả, bạn nên tránh hai thái cực: để bụng đói cồn cào "không chịu nổi" hay ăn quá nhiều! Biết ăn uống đúng cách, bạn sẽ khỏe mạnh, cảm thấy yêu công việc và cuộc sống xung quanh mình hơn...

Chữa bệnh bằng vỏ trứng gà

Page 254: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 254

Vỏ trứng sống rửa sạch, đập vỡ vụn, rang cho khô giòn, rây bột mịn, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 2 g với nước sôi để nguội, chữa chứng hôi miệng, viêm loét dạ dày - hành tá tràng.

Toàn bộ quả trứng gà có tác dụng chữa bệnh tốt, vỏ trứng gà được dùng dưới hai dạng: vỏ trứng sống và vỏ đã ấp nở con.

- Để chữa lở loét, y thư cổ Nam dược thần hiệu khuyên lấy vỏ trứng gà đã nở con, sao vàng, tán bột mịn hòa với dầu vừng, bôi hằng ngày lên chỗ tổn thương.

- Vỏ trứng sống 200 g phối hợp với hạt bông 80 g, (sao đen cho hết khói), tán nhỏ, trộn với rượu làm viên bằng hạt ngô, mỗi lần uống 20 viên với nước cơm vào lúc đói, chữa khí hư (theo Nam dược thần hiệu).

- Để chữa ho gà, lấy vỏ trứng sống 1 cái, rễ cỏ ga, lá chanh, lá táo, mỗi thứ 20 g, vỏ quýt 10 g. Tất cả thái nhỏ, sao vàng, sắc với 400 ml nước còn 100 ml, uống làm hai lần trong ngày.

- Vỏ trứng đã ấp nở con 20 g, rửa sạch, nghiền nát, sắc đặc hoặc phơi khô, sao vàng, tán bột, rây mịn, uống chữa sốt cao, sốt kéo dài.

- Vỏ trứng đã nở con 2 cái sao giấm, phối hợp với cây me đất 12 g, lá hẹ, cam thảo, vỏ rễ cây chanh mỗi thứ 8 g. Tất cả giã nát, sắc nước rồi hòa với ít đường, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 3 thìa cà phê cho trẻ 1-3 tuổi; 4 thìa cho trẻ 4-5 tuổi; 5-6 thìa với trẻ 6-10 tuổi). Công dụng: Chữa ho gà.

- Để chữa mắt sưng đỏ, chảy nước mắt, nhiều dử, sợ ánh sáng, lấy vỏ trứng đã nở con 50 g sao vàng, bạch chỉ, cam thảo, mỗi vị 12 g, tán bột, rây mịn, uống mỗi lần 1-4 g với nước nóng.

- Màng mỏng bên trong vỏ trứng gà đã ấp nở con cũng được dùng với tên thuốc là phượng hoàng y hay phượng thoát (không dùng màng mỏng ở quả trứng luộc). Bóc màng ra, rửa sạch tạp chất, phơi trong râm mát cho khô kiệt. Phượng thoát có vị ngọt nhạt, mùi hơi tanh, tính bình, có tác dụng nhuận phế, giảm ho, chữa ho lâu ngày, hen suyễn, khí uất kết tụ. Liều dùng hằng ngày: 1,5-2,5 g dưới dạng thuốc sắc.

Page 255: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 255

Hiện tượng thai chết lưu

Khi thai nhi bị chết nhưng vẫn nằm lại trong tử cung bà mẹ thì gọi là thai chết lưu. Hãy nghĩ đến tình trạng này nếu thai phụ thấy bụng không to thêm hoặc thai ngừng máy, đạp.

Có nhiều nguyên nhân gây thai chết lưu, một số trường hợp chưa rõ nguyên nhân. Về phía mẹ, yếu tố có thể gây thai chết lưu là mắc các bệnh cấp tính gây sốt cao, các bệnh mãn tính như thận, tim mạch, tiền sản giật, sản giật, chảy máu trong khi có thai...

Về phía thai và phần phụ của thai, nguyên nhân có thể là các bệnh về gene, bệnh tăng nguyên hồng cầu ở thai, nhiễm các chất phóng xạ, chất độc hóa học, thai sinh đôi (có một thai chết), bị khuyết tật, thai bất cân xứng, ngôi thai bất thường. Đẻ khó, chuyển dạ kéo dài, rau bất thường, rau tiền đạo, rau bong non, dây rau quấn cổ hay quá dài, các thủ thuật và phẫu thuật sản khoa... cũng có thể dẫn đến thai chết

lưu.

Những triệu chứng mà người mẹ có thể tự nhận biết là: tự nhiên hết nghén (nếu thai còn nhỏ đang ở trong giai đoạn nghén), bụng không to thêm hoặc nếu đã to rồi thì mỗi ngày một nhỏ đi. Nếu thai đã máy hoặc đạp thì thai phụ không thấy thai máy hoặc đạp nữa. Sau khi thai chết, vú căng to hơn và có sữa non.

Khi thăm khám, bác sĩ sẽ thấy tử cung nhỏ hơn tuổi thai; tim thai không nghe được; ra máu đen ở âm đạo. Nếu tuổi thai nhỏ, việc nghe tim thai bằng ống nghe để xác định thai chết lưu khó khăn hơn khi thai đã lớn. Kỹ thuật siêu âm giúp khắc phục nhược điểm này. Qua siêu âm, có thể chẩn đoán được thai mới chết hay chết đã lâu.

Thai chết lưu trong trường hợp quá non (1-2 tháng) có thể tự tiêu biến đi mà chính người mẹ cũng không biết mình đã có thai. Nếu thai đã lớn (3-6 tháng) thì sẽ sảy; hoặc đẻ nếu trên 6 tháng. Tuy vậy, thời hạn từ khi thai chết đến lúc sảy hoặc đẻ ở mỗi người một khác. Thông thường thai chết ở tuổi càng lớn thì thời gian lưu lại trong dạ con càng ngắn.

Thai lưu trước hết gây nên cảm giác sợ hãi cho người mẹ và mọi người trong gia đình vì bị ám ảnh bởi việc đang mang một xác chết trong bụng. Tuy nhiên, nếu thai chết lưu được phát hiện sớm để can thiệp thì không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và tính mạng người mẹ. Quá trình sảy hoặc đẻ của thai chết lưu diễn biến như các ca sảy hoặc đẻ bình thường.

Nếu thấy bất thường trong khi có thai, bà mẹ cần đi khám ngay.

Page 256: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 256

Thời gian dọa sảy và chuyển dạ đẻ thường dài hơn và ra máu nhiều hơn. Điều nguy hiểm đối với người bị thai lưu là ối bị vỡ sớm khi chưa có dấu hiệu sảy hay chuyển dạ. Qua nơi màng ối rách, vi khuẩn sẽ vào buồng ối và dạ con, gây nhiễm khuẩn trầm trọng, nguy hiểm cho tính mạng bà mẹ. Hơn nữa, khi thai lưu quá lâu trong tử cung, bà mẹ có thể bị rối loạn đông máu gây băng huyết nặng trong sảy hoặc đẻ. Vì vậy, nếu thấy bất thường trong khi có thai, bà mẹ cần đi khám ngay.

Về xử trí, nguyên tắc là cho thai ra càng sớm càng tốt sau khi phát hiện không còn tim thai. Nếu tuổi thai nhỏ, nên phá thai bằng phương pháp nội khoa (đặt thuốc âm đạo) gây sảy thai. Nếu thai trên 6 tháng, cần gây chuyển dạ (đẻ chỉ huy).

Những kiểu tắm có lợi cho sức khỏe

Nhiệt độ của nước tắm là một vấn đề rất quan trọng, vì vậy phải chú ý sao cho nhiệt độ vừa phải, không nóng quá hoặc lạnh quá. Xà phòng tắm không nên dùng loại có độ kiềm cao, ví dụ dùng loại xà phòng thơm cao cấp hoặc loại nước tắm có lợi cho da.

Người cao tuổi không nên tắm quá kỹ, vì da của người già ít tiết chất nhờn hơn, nên tắm kỹ sẽ càng làm cho da thêm khô ráp.

Lúc đang đói hoặc lúc vừa ăn cơm xong cũng không nên đi tắm ngay. Đặc biệt, tắm nước nóng sau bữa ăn tối rất dễ bị xuất huyết não, nhồi máu cơ tim. Tắm ngay sau khi uống rượu cũng rất nguy hiểm đến tính mạng.

Dưới đây là một số dạng tắm có lợi cho cơ thể:

Tắm bằng nước khoáng

Tắm suối nước khoáng có tác dụng làm giảm trương lực của cơ bắp và giúp tiêu hao năng lượng, do vậy có thể làm dịu cơ thể, tăng tuần hoàn máu, làm dịu sự co giật dây thần kinh và đau đớn, làm tiêu viêm ung nhọt...

Trong nước khoáng có chứa nhiều chất hóa học có tác dụng trị các bệnh về da, tăng cường chức năng tuần hoàn và sức đề kháng của cơ thể, cải thiện trung khu thần kinh, thúc đẩy sự phục hồi các tổn thương...

Page 257: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 257

Tắm nước thuốc

Tắm hoặc ngâm mình trong nước thuốc (thảo dược) có tác dụng trợ giúp chữa được nhiều loại bệnh.

Ví dụ, có thể nấu vỏ trấu hoặc hạt lúa mạch, rồi lọc lấy nước để tắm rất tốt vì loại nước thuốc này có thể chữa các chứng sẩn da, mẩn ngứa, viêm da dạng thần kinh. Nước tắm ngâm lưu huỳnh lượng vừa đủ có thể trị bệnh ghẻ lở.

Nấu nước tắm có các vị thuốc thảo mộc như kinh giới, phòng phong... để ngâm mình có thể giúp trị bệnh viêm khớp, sẩn da. Nước tắm có pha một chút sô đa sẽ có tác dụng làm giãn mao mạch, thúc đẩy sự tuần hoàn máu ở da, và như vậy sẽ giúp làm đẹp da, gây sảng khoái tinh thần và chống lão hóa.

Tắm nước muối

Hòa hai thìa cà phê muối biển với nửa thìa cà phê nước chanh, rồi đổ vào bồn tắm và ngâm mình trong khoảng 10 phút, bạn sẽ cảm thấy máu dưới da lưu thông tốt hơn nhiều. Và nếu máu dưới da được lưu thông tốt hơn thì việc tái tạo các tế bào da mới cũng nhanh hơn và kết quả là da sẽ đẹp hơn.

Tắm dấm

Những người có nước da khô hay bị ngứa ngáy, khó chịu, có thể ngâm mình khoảng 10 phút trong bồn nước ấm có pha thêm một cốc dấm trắng. Bạn sẽ cảm thấy triệu chứng này giảm bớt và dễ chịu hơn nhiều.

Tắm sữa bò

Loại nước tắm này có tác dụng làm mát và mềm da. Đặc biệt khi cơ thể vừa nóng vừa mệt, bạn hãy thử ngâm mình trong bồn tắm có pha một cốc sữa bò nguyên chất, một lúc sau bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hẳn. Đó là do nước sữa bò sẽ làm cho lỗ chân lông nở ra và co lại như đàn hồi.

Page 258: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 258

Tắm nước cam

Loại nước tắm này thích hợp với bất cứ loại da nào, nó có tác dụng làm sạch và mát da. Hãy vắt nước của hai quả cam vào bồn nước ấm rồi ngâm mình trong khoảng 10 phút. Da của bạn sẽ hấp thụ được vitamin C trong nước cam nên càng thêm tươi tắn.

Tắm mật ong

Hãy cho một thìa mật ong vào bồn nước tắm rồi ngâm mình trong thứ nước này. Nó sẽ rất có lợi cho những người mà cơ thể quá mệt mỏi. Chất đường thiên nhiên trong mật ong có tác dụng làm phấn chấn tinh thần và còn làm cho da thêm mịn màng, bóng bẩy.

Tắm rượu

Tắm nước có pha rượu là một phát minh của người Nhật Bản. Cách tắm này có tác dụng trị bệnh viêm khớp, làm cho da mịn màng, mềm mại, giàu tính đàn hồi. Ngoài ra nước tắm này cũng có tác dụng đối với chứng đau thần kinh và các bệnh về da. Sở dĩ tắm rượu có hiệu quả như vậy là vì rượu có khả năng làm giảm mao mạch da, làm lưu thông mạch máu.

Tắm hơi

Sự kích thích của hơi nước nóng đối với cơ thể sẽ gây ra hàng hoạt phản ứng không những giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể đối với giá rét, mà nó còn làm tăng thêm tính đàn hồi của mạch máu. Da sẽ trở nên hồng hào hơn bởi khi tắm hơi các lỗ chân lông sẽ giãn ra và thải bớt các chất cặn bã trên bề mặt da. Tuy nhiên, phụ nữ đang bị hành kinh thì tuyệt đối không nên tắm hơi, vì như vậy sẽ dễ bị cảm và bị rong kinh.

Tắm thảo dược

Các loại thảo dược thường rất phong phú, có thể là hoa hồng, hoa cúc... Tắm hoa có tác dụng làm mát da, trơn láng và hồng hào. Mỗi tuần nếu có điều kiện nên ngâm mình vào trong bồn nước tắm có hoa hồng và hoa cúc một lần, bạn sẽ thấy hiệu quả đối với làn da của mình.

Page 259: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 259

Ung thư sẽ phát triển nhanh nếu đụng dao kéo?

Trong suy nghĩ nhiều người, nếu “đụng dao kéo” vào khối u thì ung thư sẽ phát triển nhanh, không thể chữa được. Chính vì vậy nhiều người tuy phát hiện bệnh sớm nhưng lại không chịu đến bệnh viện chuyên khoa vì sợ bị mổ.

Suy nghĩ trên có cơ sở không?

Bác sĩ Phó Đức Mẫn, phó giám đốc Bệnh viện Ung bướu TPHCM, giải thích: Không phải lúc nào việc đụng dao kéo vào cũng làm bệnh xấu đi. 90% bệnh ung thư được chẩn đoán bằng dao mổ. 2/3 các loại ung thư được điều trị bằng cách mổ. Mục đích của phương pháp mổ là để:

1. Điều trị khỏi bệnh ung thư: cắt bỏ rộng khối bướu hoặc một phần cơ quan mang khối bướu (cắt 3/4 dạ dày, cắt thùy phổi…).

2. Điều trị những biến chứng do ung thư gây nên (ung thư ruột làm tắc ruột: mổ thông chỗ tắc; ung thư thanh quản, yết hầu làm nghẹt thở: mổ thông đường thở…).

3. Lấy đi phần lớn khối bướu giúp xạ trị (điều trị bằng tia phóng xạ) hoặc hóa trị có đủ khả năng tiêu diệt phần bướu còn lại.

Tuy nhiên suy nghĩ đụng dao kéo làm bệnh xấu đi có cơ sở của nó, vì ung thư không phát triển theo đường biểu diễn parabol mà phát triển từng đợt như nấc thang. Trong thời gian phát triển có khi vì một yếu tố trong cơ thể (yếu tố nội tại) như stress... làm cơ thể suy yếu hoặc yếu tố bên ngoài (điều trị không đúng cách như đắp thuốc, chích lể…) tạo nên sự bùng phát của khối bướu. Lúc này khối bướu như ổ kiến lửa bị động, đụng vào cả đàn kiến sẽ bu vào đốt.

Đụng dao kéo vào lúc này là tối kỵ vì sẽ tạo điều kiện để các tế bào ung thư tung tóe lan đi xa. Trong trường hợp này đụng dao kéo sẽ làm bệnh xấu đi nhanh chóng. Tốt nhất làm nguội cơn bùng phát bằng xạ trị hoặc hóa trị làm ổn định, sau đó mổ cắt rộng khối bướu đi là an toàn.

Do đó, lúc nào được đụng dao kéo vào khối buớu là quyết định của bác sĩ.

Page 260: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 260

Đông trùng Hạ thảo - vị thuốc thần kỳ?

Tin loại thuốc viên nang Vitalex có nguồn gốc từ Đông trùng Hạ thảo giúp gia tăng sức chịu đựng, giảm mệt mỏi, chống lão hóa vừa được Cơ quan Thực - Dược Hoa Kỳ (FDA) công nhận đã gây sự chú ý, quan tâm của nhiều người. Xin được thông tin thêm về loại dược liệu này.

Đông trùng Hạ thảo là gì?

Tên khoa học là Cordiceps sinensis, thuộc nhóm Ascomycetes, là loại nấm thường ký sinh trên sâu Hepialus fabricius. Vào mùa đông, sâu nằm ở dưới đất, nấm phát triển và hút chất bổ của toàn thân sâu làm sâu chết. Đến mùa hạ,

nấm mọc chồi khỏi mặt đất, hình dạng giống ngón tay, dài khoảng 4 - 11cm nhưng gốc vẫn dính liền vào đầu sâu.

Vị thuốc Đông trùng (mùa đông là côn trùng) Hạ thảo (mùa hè là cỏ cây) bao gồm cả nấm và sâu được tìm thấy ở vùng núi cao trên 4.000m ở Trung Quốc, nhất là ở Tứ Xuyên. Ngày nay, người ta trồng vị thuốc này với chất nền là gạo với khoảng 10 nguồn cordiceps được nuôi cấy.

Lịch sử phát triển

Người Trung Hoa đã sử dụng Đông trùng Hạ thảo từ ngàn năm trước. Vì quý nên thuốc chỉ đùng cho bậc vua chúa. Nấm được nhồi vào vịt để làm thức ăn bổ dưỡng, hỗ trợ khả năng tình dục cho cả nam lẫn nữ. Ngoài ra, thuốc còn dược dùng trị lao, ho, thiếu máu, đau lưng, đau gối cũng như giúp tăng sức khỏe trong thời gian dưỡng bệnh, làm chậm quá trình lão hóa... Vì vậy, nấm được người Trung Hoa xem như nhân sâm. Việc sử dụng trở nên rộng rãi hơn khi người Trung Hoa bắt đầu nuôi cấy trên nền gạo để cung cấp sản phẩm với nhiều dạng sử dụng: bột khô, thuốc nước hoặc ly trích trong rượu và lên men sợi nấm. Trong thực phẩm dinh dưỡng, nấm được dùng chung với thịt gà, vịt có tác dụng cai nghiện ma túy, dưỡng bệnh, thiếu máu, bất lực...

Phương Tây quan tâm đến Đông trùng Hạ thảo từ đầu thập niên 90 của thế kỷ trước qua các thành công vang dội của vận động viên Trung Hoa trên các đấu trường quốc tế nhờ trong thực đơn ăn uống có loại nấm này.

Liều thông dụng

Đông trùng (mùa đông là côn trùng), Hạ thảo (mùa hè là cỏ cây).

Page 261: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 261

Theo y học cổ truyền thì liều thông thường là 5 - 10g bột nấm mỗi ngày. Trong nghiên cứu, người ta thường dùng nấm dưới dạng trích tinh nấm được nuôi cấy với liều 3g mỗi ngày. Nếu sử dụng nấm theo phương pháp y học cổ truyền thì nên gặp các thầy thuốc đông y để có liều dùng phù hợp với cơ thể và tránh sử dụng Đông trùng Hạ thảo giả.

Thuốc Vitalex vừa được FDA công nhận kết hợp Đông trùng Hạ thảo và 20 dược liệu khác. Các chỉ định của thuốc bao gồm:

Giúp gia tăng chức năng tình dục

Mỗi ngày uống một viên làm giảm bớt mệt mỏi, rối loạn cương và xuất tinh sớm. Sự cải thiện sẽ xuất hiện sau khi dùng 20 - 30 viên nang. Sau đó, nếu cần thiết, mỗi ngày dùng một viên.

Giúp tăng cường sức khỏe

Dùng ngay một viên để tăng thêm năng lượng giảm mệt mỏi, nâng cao sức chịu đựng khi làm việc ngoài giờ và thức khuya. Tác dụng có thể xuất hiện sau khi uống thuốc 1 giờ.

Làm giảm đau

Cứ 2 - 3 ngày dùng một viên để cải thiện tình trạng mệt mỏi, giảm đau thắt lưng, cải thiện chức năng tuyến tiền liệt và tiết niệu, nuôi dưỡng gan, thận, hỗ trợ tuần hoàn máu làm chậm tiến trình lão hóa, gia tăng hệ miễn nhiễm và kéo dài tuổi thọ.

Con ếch - vị thuốc quý

Page 262: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 262

Thịt ếch rất tốt cho những trẻ hay ra mồ hôi trộm, biếng ăn, yếu mệt, chậm phát triển, hay ho sốt. Khi dùng cho trẻ em và người già, chỉ lấy thịt ở 2 đùi để tránh xương (gây hóc).

Theo Tuệ Tĩnh (Nam dược thần hiệu) con ếch còn có tên là điền kê (gà đồng), thanh kê, vị ngọt, tính lạnh, vào kinh tỳ, vị, bàng quang, không độc. Nó có công dụng bồi bổ tỳ vị, trị lao, nhiệt, hư phiền, trẻ em lở ngứa, trị phù thũng (lợi thủy), an thai.

Trung dược học bản thảo viết: "Thịt ếch có công dụng thanh nhiệt, trị chứng sưng độc do nhiệt kết tụ bằng cách bôi đắp, và để bồi dưỡng sau sinh nở, sau ốm người bệnh chóng hồi phục".

Ếch thường được dùng cho:

- Trẻ bị cam tích (bụng ỏng, đít beo) do nhiều nguyên nhân, có thể do hấp thụ đạm kém gây còi xương, suy dinh dưỡng. Dùng ếch an toàn hơn cóc. Khắc phục tính lạnh của ếch bằng cách tăng ôn như làm chả, băm cùng rau thơm, hành, mùi...

- Trẻ em mùa hè bị rôm sảy, mụn nhọt, ngứa lở, quấy khóc, ngủ không yên.

- Phụ nữ sau sinh nở bị phù, thể lực kém sút, da mặt vàng sạm.

- Bệnh nhân lao phổi lâu ngày hoặc bồn chồn không yên do tỳ hư phát nhiệt; miệng, họng viêm loét do nhiệt; có bệnh ngoài da viêm tấy, sưng đau...

Dùng ếch chữa bệnh nội thương

Dùng thịt ếch cả da để bổ dưỡng, hấp ăn thịt. Để chữa bệnh, thêm nước sôi hấp chín, lấy nước uống là chủ yếu, ăn thịt là phụ. Hoăc: Thịt ếch phối hợp các vị thuốc tương ứng từng bệnh (dược thiện). Ví dụ chữa tỳ hư phối hợp cùng hoài sơn, khiếm thực, hạt sen. Chữa thận thêm kỷ tử, đỗ trọng... Chữa phù thũng thì phối hợp sa nhân, la bạc tử (hạt cải củ)...

Bồi dưỡng khi yếu mệt, ốm dậy

Page 263: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 263

Dùng các món ăn có ếch cung cấp đạm dễ tiêu, mát. Ví dụ: thịt ếch để cả da, chặt một con 8 miếng tẩm bột cari, bột ngũ vị, tỏi, ớt, bột ngọt, đường, muối. Đem xào thơm, cho khoai lang miếng đã chiên sẵn, chế nước cốt dừa, chờ sôi nêm vừa ăn. Cuối cùng cho hành tây thái dọc xào qua. Khi ăn có thể vắt chanh, chấm nước mắm ớt.

Mụn nhọt mùa hè

Thịt ếch 100 g, lá sen tươi một lá, gạo150 g. Nấu cháo ếch xong nêm muối, lá sen úp lên cháo, tắt lửa, để nguội, bỏ lá sen.

Mụn nhọt làm mủ tái phát vào mùa hè

Thịt ếch 250 g, lá sen, gia vị vừa đủ. Bọc thịt ếch bằng lá sen. Hấp chưng chín ăn nóng.

Mụn nước làm mủ vỡ loét

Thịt ếch 100 g, sa nhân bột 5 g, gạo 150 g, một lá sen tươi. Nấu cháo ếch chín cho sa nhân, đậy lá sen. Để sôi thêm 5 phút nêm gia vị vừa ăn. Có thể ướp thịt ếch sa nhân, bọc lá sen chưng.

Người già uất nhiệt đại tiện có máu

2 con ếch nấu canh với một nắm rau dệu tía. Ăn nhiều lần.

Bổ thận khí, chữa đi tiểu nhiều lần ban đêm

Ếch một con 90 g, tang phiêu tiêu 9 g, ba kích 9 g, câu kỷ tử 15 g, sơn du nhục 30 g. Ếch làm sạch (bỏ lòng), chặt miếng. Thuốc cho vào túi, đổ nước vừa đủ nấu sôi rồi hạ lửa cho ninh 2 giờ... Nêm gia vị vào canh. Dùng cho người già bị viêm tuyến tiền liệt.

Ngăn ngừa chứng đau thần kinh tọa

Page 264: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 264

Đau thần kinh tọa là một dạng đau xảy ra dọc theo thần kinh hông (chạy từ khung chậu cho đến bắp vế), từ cột sống. Cơn đau thường xảy ra ở mông, hông và phía sau đùi. Dưới đây là lời khuyên của các chuyên gia để ngăn ngừa căn bệnh này.

- Tránh đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu.

- Tự giữ vững nếu cảm thấy có một cơn ho hay hắt hơi mạnh sẽ đến.

- Thực hiện nâng nhấc đồ vật một cách an toàn.

- Thường xuyên tập thể dục, gồm cả những bài tập co giãn nhẹ.

- Làm nhẹ ví của bạn và đừng để nó ở túi quần ngay sau hông.

- Ngủ nằm với một chiếc gối dưới đầu gối hoặc ngủ nghiêng với chiếc gối giữa hai chân.

- Mang giày đúng cỡ, thoải mái...

Lang ben: Nguy cơ lây lan và cách điều trị

Lang ben là một bệnh nhiễm nấm, không có triệu chứng và kéo dài dai dẳng. Bệnh có khắp nơi trên thế giới, nhiều nhất ở miền nhiệt đới. Bệnh thường gặp ở độ tuổi từ 20 đến 35 tuổi.

Yếu tố để gây bệnh: phụ nữ mang thai, yếu tố di truyền, đổ mồ hôi nhiều, bệnh nhân có một bệnh nặng ở nội tạng, bệnh nhân có lượng cortisone trong người nhiều hơn người bình thường, bệnh nhân được điều trị corticoides lâu ngày.

Bệnh gây trở ngại trong giao tiếp, sinh hoạt hàng ngày. Bệnh lây trực tiếp từ người này qua người khác hay lây qua đồ dùng cá nhân như khăn, quần áo, mùng, mền, chiếu, gối...

Bệnh lang ben thường biểu hiện như sau:

Lang ben là do kết quả của sự thay đổi sức chống đỡ của cơ thể đối với vi nấm.

Page 265: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 265

Vùng phơi ra ánh sáng: là một đốm hay một mảng có màu trắng.

Vùng không phơi ra ánh sáng: đốm hay mảng có màu cà phê sữa, màu hồng, màu nâu, màu đất. Vì thế bệnh lang ben còn có tên bệnh nấm nhiều màu (TINEA versicolor). Trên bề mặt của sang thương có vảy mịn, cạo ra như phấn.

- Bệnh lang ben không ngứa hay ngứa ít, nhưng khi ra nắng, đổ mồ hôi thì ngứa nhiều.

- Bệnh dễ nhầm lẫn với bệnh phong, bệnh bạch biến vì thế bệnh nhân cần tìm đến bác sĩ chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán đúng.

Điều trị:

Nếu những đốm nhỏ và ít, ta có thể dùng thuốc thoa tại chỗ như Antimycose, BSI, ASA có hiệu quả nhưng đôi khi bệnh nhân khó chịu vì đau rát và tróc da. Để tránh khó chịu và đau rát, bệnh nhân có thể thoa kem Nizoral trong 3 tuần thì đạt được kết quả khả quan.

Trường hợp có nhiều đốm lang ben xa nhau dùng thuốc thoa dễ bỏ sót vì vậy chúng ta nên dùng thuốc uống:

- Nizoral (Ketoconazol) viên 200mg, ngày uống 1 viên trong 10 ngày.

- Sporal (Itraconazole) viên 100mg, ngày uống 2 viên trong 7 ngày.

Hai thuốc trên uống sau khi ăn. Khi dùng thuốc uống cần có sự hướng dẫn của bác sĩ da liễu.

Điều trị bệnh lang ben phải điều trị mọi người trong gia đình. Quần, áo, mùng, mền nên thay đổi thường xuyên. Giặt giũ đồ dùng cá nhân nên giặt bằng nước nóng. Không nên mặc quần áo ẩm ướt.

Đề phòng bệnh phát trở lại, sau khi điều trị bệnh nhân nên tắm ngày một lần với dầu gội Nizoral (Nizoral sampoo) trong năm ngày liên tiếp.

Page 266: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 266

Đề phòng chất độc trong măng, khoai tây, lạc...

Một số loại thực phẩm rất quen thuộc trong bữa cơm của mỗi gia đình như măng, khoai tây, sắn, lạc... là thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, rất cần thiết cho cơ thể con người. Tuy nhiên, các loại thực phẩm này có thể chứa nhiều loại chất độc nguy hiểm.

Xyanua - thủ phạm gây độc trong măng

Theo kết quả phân tích trên 3 loại măng: măng trắng (được bào từ củ măng), măng trắng ngâm nước nửa ngày (măng đã ra nước, hơi chua) và măng vàng (măng đã qua luộc và ngâm nước) bán trên thị trường đều cho thấy hàm lượng xyanua rất đáng lo ngại.

Độc chất xyanua có sẵn trong măng, sẽ giảm dần khi tiếp xúc môi trường nước. Tuy nhiên, đối với măng chua, trong quá trình ngâm,

chất xyanua có thể kết hợp với một số enzym hoặc kết hợp với một số chất trong ruột người gây ngộ độc cấp tính.

Giải pháp:

Theo kinh nghiệm dân gian, nên rửa kỹ, ngâm măng trong nước nhiều giờ và luộc qua 1, 2 lần trước khi ăn để tránh trường hợp ngộ độc đáng tiếc. Đối với măng chua, cũng nên luộc trước khi ngâm chua để hạn chế bớt hàm lượng độc chất xyanua.

Sắn, khoai tây cũng có độc chất

Tương tự như măng, trong sắn (miền Nam gọi là khoai mì) cũng chứa độc chất xyanua, kể cả phần thịt và phần vỏ củ (phần vỏ thường có hàm lượng cao hơn). Cho nên khi chế biến dù lột vỏ nhưng khoai mì vẫn còn một lượng xyanua nhất định. Khi luộc, đặc biệt là luộc với số lượng lớn thì chất này sẽ đóng váng trên bề mặt nước. Nếu ăn phải chất này với hàm lượng cao, người ăn sẽ bị ngộ độc ngay.

Khoai tây là loại củ có rất nhiều tinh bột, men tiêu hóa và vitamin. Nhưng nếu khoai tây đào khỏi mặt đất để lâu ngày hoặc để chúng tiếp xúc trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời, đặc biệt là khoai tây đã mọc mầm hay khi vỏ khoai đã chuyển sang màu xanh thì hàm lượng solanin

Củ lạc dễ sinh mốc trong môi trường ẩm ướt.

Page 267: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 267

(chất gây độc) trong khoai tăng lên rất cao. Triệu chứng ngộ độc thông thường là đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, khó thở.

Giải pháp:

- Để tránh ngộ độc khoai tây, không nên ăn những củ khoai đã mọc mầm hay những củ có vỏ đã chuyển sang màu xanh, những củ đã đào khỏi mặt đất quá lâu...

- Cách tốt nhất để loại bỏ chất xyanua trong sẵn là lột vỏ, sau đó ngâm trong nước lạnh nhiều giờ trước khi luộc. Ngoài ra, trong lúc luộc nên mở nắp nồi để chất xyanua bay đi, khi ấy lượng độc chất sẽ giảm đáng kể.

Nấm trong lạc: Kẻ sát thủ đáng sợ

Lạc tươi (đậu phộng) là một loại thực phẩm dinh dưỡng rất tốt cho cơ thể người. Nhưng nếu bảo quản không tốt, để trong môi trường ẩm ướt... đậu phộng rất dễ bị mốc. Nấm mốc trên lạc rất độc, sinh ra do sự tác động của điều kiện môi trường với những thành phần chủ yếu của lạc.

Nếu ăn phải lạc có chứa nhiều loại nấm mốc độc trong điều kiện cơ địa không tốt sẽ bị ngộ độc ngay. Triệu chứng ban đầu cũng là đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy...

Giải pháp:

Bảo quản tốt, phơi khô, tránh để ẩm, mốc; không ăn những hạt lạc đã bị mốc, thâm đen hoặc những hạt bất thường.

Rau dền chữa táo bón, mờ mắt

Rau dền trộn lá mơ lông, trứng gà hấp chín chữa chứng kiết lỵ. Rau dền nấu hến lại có tác dụng chữa táo bón.

Page 268: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 268

Rau dền có vị ngọt, tính mát, có tác dụng sát trùng. Hạt dền có vị ngọt, tính lạnh, có tác dụng làm mát gan, cả hai đều có tác dụng nhuận tràng, lợi đại tiểu tiện, chữa lỵ mới phát, chữa phong nhiệt, mắt có mộng trắng, mắt mờ.

Cây rau dền thường dùng tươi cả thân cây và thu hoạch quanh năm. Hạt rau dền thường lấy vào mùa thu, phơi khô, bảo quản nơi khô ráo để dùng.

Chữa bệnh kiết lỵ:

Bài 1: Rau dền: 100g

Lá mơ lông: 100g

Trứng gà: 2 quả

Rau dền, lá mơ rửa sạch thái nhỏ, cho vào bát, cho thêm 2 lòng đỏ trứng gà quấy đều, hấp cách thủy, khi chín cho bệnh nhân ăn ngày 2 lần, liền 3 ngày.

Bài 2: Rau dền: 100g

Quả mướp đắng: 100g

Page 269: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 269

Thịt lợn nạc: 100g

Dầu thực vật, bột gia vị vừa đủ. Làm thành món xào cho bệnh nhân ăn lúc đói, ngày 2 lần, ăn liền 3 ngày.

Chữa táo bón:

Rau dền: 200g

Con hến: 300g

Bột gia vị vừa đủ.

Rau dền rửa sạch thái nhỏ, con hến rửa sạch, luộc rồi tách lấy thịt làm sạch, nấu canh với rau dền cho bệnh nhân ăn, ngày ăn hai lần, liền 3-5 ngày.

Chữa mắt mờ có hoa đèn:

Hạt dền: 100g

Page 270: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 270

Hạt dền phơi khô tán thành bột mịn. Mỗi lần uống 5g, ngày uống 3 lần, lấy nước đun từ cây thảo quyết minh làm thang, cần uống trong nhiều ngày.

Thuốc chống ung thư từ ngũ cốc, đậu, lạc

Các nhà khoa học Mỹ vừa phát hiện ra một hợp chất tự nhiên trong các loại ngũ cốc, đậu và lạc có khả năng khống chế sự phát triển của khối u. Chất này có thể được dùng để bào chế thuốc chống ung thư.

Chất mới có tên là inositol pentakisphosphate, cũng được tìm thấy trong đậu lăng và đậu Hà Lan - tiến sĩ Marco Falasca, Đại học College London (ULC) cho biết. Chất này khống chế một men có tên là phosphoinositde 3-kinase chuyên kích thích ung thư phát triển.

Khi tìm hiểu đặc tính của inositol pentakisphosphate trên chuột và các tế bào ung thư trong phòng thí nghiệm, người ta nhận thấy nó tiêu diệt khối u ở chuột và tăng cường hiệu lực của những thuốc dùng

trong điều trị bệnh ung thư phổi và buồng trứng.

Falasca tin rằng hợp chất inositol pentakisphosphate hoàn toàn không gây độc, kể cả khi ở liều cao. Nó có khả năng hỗ trợ liệu pháp hóa trị, khi mà những dược liệu khống chế enzyme chuyên kích thích sự phát triển ung thư còn hạn chế.

Làm sao chữa dứt mồ hôi tay?

"Cháu năm nay 21 tuổi, sức khỏe bình thường; chân tay thường xuyên ra mồ hôi thành từng giọt. Cháu đã được mách một số cách như ngâm nước lá lốt và lá dâu nhưng không đỡ..."

Trả lời:

Page 271: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 271

Ra mồ hôi tay (đôi khi cả chân) gặp ở một số người, biểu hiện của chứng bệnh này là thường xuyên ra mồ hôi tay chân quá nhiều, thậm chí thành giọt, gây khó chịu cho người bệnh, đôi khi khiến họ khó xử và thiếu tự tin trong cuộc sống nhất là những khi phải giao tiếp. Nguyên nhân gây bệnh là do cường chức năng hạch giao cảm cạnh sống lưng.

Chứng bệnh này rất khó điều trị được bằng thuốc, đã có nhiều phương pháp điều trị được áp dụng như ngâm nước lá cây, sừng hóa da gan bàn tay bằng nhiệt, tiêm hủy tuyến mồ hôi ở lòng bàn tay bằng các thuốc khác nhau, diệt hạch giao cảm cạnh sống lưng bằng cồn hoặc nước sôi... Tuy nhiên, mỗi phương pháp đều có ưu, nhược điểm riêng và đều khó giải quyết được triệt để chứng bệnh trên.

Ngày nay, người ta diệt hạch giao cảm qua nội soi bảo đảm can thiệp chính xác tới hạch. Bạn có thể tới khoa Ngoại thần kinh và Ngoại lồng ngực của các bệnh viện như Bạch Mai, 103 (Hà Đông) để được tư vấn chính xác và được điều trị chứng bệnh này.

Ăn táo tốt cho não

Ăn một quả táo mỗi ngày sẽ giúp bạn không phải tìm đến các bác sĩ chuyên khoa thần kinh, cũng như tránh được nguy cơ suy giảm nhận thức thường xảy ra ở tuổi già và các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer và Parkinson.

Nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Đại học Cornell (Mỹ) cho thấy, chất chống oxy hóa quercetin có trong táo có thể bảo vệ các tế bào não của chuột khỏi bị hư hại. Chất quercetin tỏ ra công hiệu hơn vitamin C, vốn được xem chống các bệnh thoái hóa thần kinh ở người.

Ngoài ra, quercetin còn giúp tiêu diệt các tế bào ung thư khi giúp ức chế các khối u phát triển. Các chuyên gia cũng khuyên nên ăn táo cả vỏ vì đây chính là nơi tập trung nhiều chất quercetin.

Page 272: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 272

Không nên bôi bất cứ chất gì vào vết bỏng!

(Dân trí) - Khi bị bỏng, nhiều người nghe theo những bài thuốc dân gian “truyền miệng”, bôi nước mắm, vôi bột… vào vết bỏng. Điều này khiến người bệnh có nguy cơ nhiễm trùng vết bỏng, việc điều trị càng khó khăn và nguy hiểm hơn.

Con tôi bị bỏng nước sôi, người ta mách là khi bị bỏng, bôi mắm, dấm hoặc vôi bột hay lòng trắng trứng vết bỏng sẽ đỡ hơn, điều này có đúng không thưa bác sĩ? Nguyễn Thu (Đồng Hỷ - Thái Nguyên)

Bác sĩ Nguyễn Như Lâm, Chủ nhiệm Khoa Hồi sức cấp cứu Viện Bỏng Quốc gia trả lời: Khi bị bỏng, chỉ nên sơ cứu làm hạ bề mặt nhiệt độ da bằng nước sạch, sau đó chuyển ngay bệnh nhân tới cơ sở y tế để được chăm sóc tốt nhất. Không nên bôi bất cứ thứ gì, thậm chí cả thuốc xịt làm mát vào vết bỏng vì những lý do sau:

Nói bôi nước mắm, kem đánh răng, lòng trắng trứng, vôi bột, dầu cá… khi bị bỏng là phản khoa học. Có thể khi bôi kem đánh răng, sẽ có cảm giác đỡ rát hơn, nhưng thực ra, kem đánh răng có chất kiềm, mà khi da đã bị tổn thương do nhiệt, bôi kem đánh răng càng làm vết bỏng nặng hơn. Con dầu cá lại có “tác dụng” giữ nhiệt, nhiệt không thoát ra ngoài được, vết bỏng càng có nguy cơ sâu hơn.

Còn đối với các chất khác như nước mắm, dấm, lòng đỏ trứng khi bôi vào vết bỏng sẽ không đảm bảo được vô trùng, không có tác dụng kháng khuẩn, nguy cơ nhiễm trùng vết bỏng là rất lớn. Khi đó, việc điều trị sẽ càng phức tạp và nguy hiểm hơn.

Page 273: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 273

Tuy nhiên trong một vài trường hợp, lòng trắng trứng có tác dụng giảm nhiệt độ tác nhân gây bỏng. Dù vậy, bác sĩ vẫn khuyến cáo không nên bôi bất cứ thứ gì, vì thời gian cấp cứu bỏng là rất quan trọng, nếu mất thời gian đi tìm những đồ vật đó sẽ khiến người bệnh không được sơ cứu kịp thời.

Còn với thuốc bỏng, người bệnh cũng không nên tự động dùng thuốc vì không thể biết liệu có dị ứng thuốc hay không. Có những trường hợp bị bỏng, người bệnh không chết do bỏng mà do bôi thuốc bị dị ứng gây tử vong.

Khi bôi những chất này lên vết bỏng, khi bệnh nhân đến viện, bác sĩ sẽ phải mất thêm công đoạn bóc những chất này ra để xử lý lại, điều đó sẽ khiến người bệnh vô cùng đau đớn và cũng gây ảnh hưởng không tốt đến việc điều trị. Vì vậy, mọi người cần nhớ, khi bị bỏng không nên bôi bất cứ chất gì nên vết bỏng, mà nước vẫn là phương án tối ưu khi sơ cứu.

10 lý do giảm cân thất bại

Phần lớn chị em tham gia tập luyện đều có chung một mục tiêu, giảm cân hay giảm mỡ. Dù chỉ là để giảm vài cân hoặc để mặc vừa một chiếc quần ưng ý, hoặc có thêm da thêm thịt, việc kiểm soát hoặc giảm đi một lượng mỡ nhất định luôn là một phần của quá trình tập luyện.

Cũng giống như việc bạn cần biết mình nên làm gì để đạt mục đích, việc nắm rõ bạn không nên làm gì cũng rất quan trọng. Tránh những sai lầm cũng là một cách giúp bạn đạt được hiệu quả ưng ý nhanh hơn và không bị lãng phí công sức.

Bạn không có kế hoạch gì cả

Người ta thường nói: "Nếu bạn không có kế hoạch, thì kế hoạch sẽ không thể thực hiện được." Việc bắt đầu tập luyện mà không hề có mục tiêu vạch trước sẽ khiến bạn như đi giữa sa mạc mà không biết mình sẽ đi về đâu, hiển nhiên kết quả là bạn sẽ lạc đường. Hãy đừng bị sa vào lỗi lầm cơ bản này. Hãy xin ý kiến tư vấn của bác sĩ hay HLV để hướng dẫn bạn có một kế hoạch rèn luyện thể lực hoặc theo một bài tập aerobic cụ thể.

Page 274: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 274

So sánh mình với người khác

Bạn đến phòng tập và chắc chắn sẽ gặp gỡ nhiều chị em đã tập lâu hơn với những thân hình thật tuyệt. Hay đơn giản là những cô gái còn son trẻ với những thân hình trời cho như những người mẫu hoặc diễn viên điện ảnh. Chỉ có điều, bạn đừng bao giờ nên nghĩ rằng mình sẽ tập để cạnh tranh với họ. Tệ nhất là bạn sẽ bỏ cuộc, còn tệ hơn là bạn sẽ có thể bị đau khắp mình đấy.

Hãy tự đặt cho mình những mong đợi thực tế. Bạn muốn thực hiện động tác gập bụng khoảng 100 lần chỉ trong tháng đầu ư? Kết quả sẽ là sự thất bại mà thôi. Số lượng và sự lặp lại tốt nhất phải được tăng luỹ tiến cùng theo thời gian bạn tập luyện. Tương tự, việc nghĩ rằng bạn sẽ giảm khoảng 10 đến 15 cân mỡ trong khoảng 3 tháng đầu sẽ hoàn toàn không thực tế. Do đó, một mục tiêu thực tế giúp bạn duy trì sự hăng hái, động lực và tập trung.

Bạn tập quá ít

Đơn giản rằng, chỉ với khoảng 3 đến 4 buổi tập mỗi tuần sẽ khó mà mang lại cho bạn một kết quả ngoài sức mong đợi. Giảm cân và sự thay đổi hình thể là kết quả của một lối sống lành mạnh, thể thao chứ không chỉ nhờ vào bài tập hay phòng tập.

Mỗi tuần có đến 168 tiếng, bạn nghĩ xem, nếu bạn chỉ dành 1% thời gian đó vào việc tập luyện thì việc giảm cân hoàn toàn là chuyện tưởng tượng mà thôi. Điều này cũng không đồng nghĩa với việc bạn phải dành toàn bộ thời gian, một thứ khá xa xỉ thời nay, hay một ngày trọn vẹn để tập luyện, hãy cố gắng duy trì sự đều đặn hàng ngày thì tốt hơn. Cùng với tập luyện, hãy trở nên năng động hơn trong mỗi ngày để giữ cho cơ thể trong trạng thái vận động thường xuyên.

Bạn tập quá nhiều

Mặt khác, đừng trở nên ám ảnh với tập luyện và khiến bạn trở thành nô lệ của nó. Tập quá đà cũng sẽ trở thành một cản trở để khiến bạn đạt được mục tiêu, tương tự như không tập vậy.

Những biểu hiện của nó gồm những vết đau, mất ngủ, kiệt sức, thời gian hồi phục kéo dài và trong một chừng mực là sự mất hứng thú với tập luyện. Nghỉ ngơi và hồi phục cũng là 2 yếu tố quan trọng để đạt kết quả.

Page 275: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 275

Bạn không thay đổi lộ trình tập luyện

Không có gì chán bằng việc lặp đi lặp lại mãi một thứ. Nó vừa khiến bạn chán, hơn nữa cơ bắp sẽ bị chờn và phản ứng kém đi. Hãy thay đổi bài tập, thứ tự, số lượng lặp lại, thay đổi trọng lượng tạ. Sự đa dạng rất cần thiết, nếu không sự tiến triển sẽ bị chậm lại. Hãy làm đa dạng mọi bài tập khi có thể.

Nhịn đói để giảm cân

Một thực đơn kiểu lối sống công nghiệp sẽ gồm một bữa ăn sáng nhanh, bữa trưa cũng nhanh và bữa tối thì lại nhiều quá. Điều đáng tiếc là đó chính là một chế độ ăn uống tệ hại nhất cho việc giảm cân, vì nó khiến sự chuyển hoá của cơ thể chậm lại. Khi cơ thể không được dung nạp năng lượng ổn định, nó sẽ trở nên đói và sử dụng mỡ để duy trì.

Các nghiên cứu cũng chứng minh rằng việc sản sinh hoocmon tuyến giáp sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực do sự lặp lại của chế độ ăn kiêng và sự hạn chế calo. Từ 5 đến 6 bữa 3 tiếng trong ngày sẽ tạo điều kiện để cơ thể hấp thụ dễ dàng hơn trong ngày và tăng quá trình chuyển hoá về lâu dài. Nghe có vẻ nghịch lý, nhưng nếu bạn muốn giảm mỡ, bạn cần phải ăn. Thay vì giảm số bữa ăn, bạn có thể tăng số bữa và giảm khẩu phần ăn của từng bữa.

Bạn uống bia rượu quá đà

Giống như kiểm soát lượng thực phẩm trong từng bữa ăn, việc uống bia rượu cũng phải được hạn chế. Chúng cũng chứa calo, và cơ thể chuyển hoá lượng calo này nhanh không kém chất béo và hơn hẳn tinh đường. Trái với chất béo và tinh đường, bia rượu hoàn toàn không có giá trị dinh dưỡng. Uống một ly rượu vang có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu nhưng nó hoàn toàn chẳng có giá trị để giảm cân hoặc tạo cơ bắp cho cơ thể. Và những lượng calo không cần thiết này thì lại cộng dồn lại rất nhanh chóng. Hãy thử nhìn vào những cái bụng bia khi bạn bước chân vào những quán nhậu.

Bạn nghiền đồ ăn nhanh

Tại tờ báo của Mỹ có đưa ra một sự diễn giải đầy thuyết phục về mối liên hệ giữa sự phát triển vũ bão của ngành công nghiệp đồ ăn nhanh trị giá bạc tỷ với nạn béo phì lan tràn ở nước

Page 276: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 276

Mỹ. Thay vì tốn thời gian để nấu nướng bữa ăn, việc mua một suất đồ ăn nhanh hay một chiếc bánh pizza trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn nhiều.

Vấn đề của ăn nhanh ở chỗ, dù bạn cẩn thận chọn lựa đồ ăn như thế nào đi nữa, chúng ta cũng khó mà biết được cụ thể về chất lượng của những đồ ăn được dọn trên bàn. Thậm chí ngay cả khi các tiệm ăn nhanh đưa ra những quảng cáo về những lựa chọn lành mạnh hơn, việc sản xuất hàng loạt những khẩu phần ăn nhanh cũng hoàn toàn lệ thuộc vào những thành phần không thực sự dinh dưỡng nhất và giàu chất béo. Cách tốt nhất để chắc chắn về những gì trôi vào cái dạ dày của ta chính là những bữa ăn tại nhà. Một khi đã quen với đồ ăn nhanh, việc giảm chúng đi, nhất là với các em nhỏ luôn là một điều khó khăn, nhưng lối sống nhanh chính là một yếu tố quan trọng cần phải được thay đổi.

Bạn bỏ qua rèn luyện thể lực

Một yếu tố quan trọng trong giảm cân chính là việc tăng sự chuyển hoá, từ đó khiến lượng calo tiêu thụ được tăng lên trong suốt một ngày, bạn phải ăn đủ số lượng bữa ăn nhất định. Một cách là tăng lượng cơ bắp trong cơ thể. Bạn càng có thêm da, thêm thịt thì lượng calo tiêu thụ càng tăng lên. Do đó, việc rèn luyện thể lực là rất cần thiết để có thêm gia, thêm thịt.

Những chị em mới tham gia tập luyện thì thường tin rằng, nhiều tiếng tập luyện với cường độ cao sẽ giúp giảm cân. Thực tế lại không như vậy. Tập aerobic tất nhiên giúp giảm mỡ, nhưng nó lại có tác dụng rất ít để tăng tỷ lệ chuyển hoá tổng thể nếu so sánh với việc tăng cơ bắp của một chương trình tập luyện thể lực. Do đó, việc có da, có thịt chính là một yêu cầu bắt buộc để bạn có thể giảm cân thành công.

Bạn tìm đến những chọn lựa dễ dàng

Bạn có thể đọc thấy những quảng cáo hứa hẹn giảm cân nếu dùng một loại thuốc này, hay uống một loại nước khác, hay mua một dụng cụ tập mang tính cách mạng nào đó. Và thậm chí một nhóm trong cộng đồng y học còn hình thành cả một phong trào hứa hẹn về giảm cân qua những ca giải phẫu.

Quan niệm chính về giảm cân, nạp calo tiêu hao calo, luôn rất đơn giản nhưng không hề dễ dàng. Chỉ có sự quan tâm, đổ mồ hôi và hướng tới lối sống lành mạnh mới giúp bạn có những kết quả mong muốn. Hãy quên đi những giải pháp tức thời. Chúng không hề tồn tại. Nữ ca sĩ lừng danh Cher đã từng nói trong một phim quảng cáo ở thập niên 80.

Page 277: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 277

Đá quý và sức khỏe

Nên chọn loại đá quý có chất lượng và đeo chúng ở cổ để thu nhận được sức mạnh của đá.

Đá quý không chỉ dùng để làm đẹp, chúng còn ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần và tâm linh của con người.

Từ thời xa xưa, các bậc vua chúa đã dùng đá quý như một vật tượng trưng cho sức mạnh và quyền lực. Họ đeo đá quý quanh đầu với niềm tin chúng sẽ giúp họ trở nên thông thái hơn. Người Hy Lạp, Ai Cập, La Mã cổ đại thì dùng đá quý như những tấm bùa để bảo vệ sức khỏe.

Các loại đá quý thường được dùng trong những nghi thức thuộc về tâm linh. Chúng được đặt lên người khi massage, hoặc cho vào nước uống, nước tắm nhằm chuyển hóa năng lượng, giúp bảo vệ con người khỏi bị thương, tăng khả năng thần giao cách cảm…

Khả năng của đá

Agate (Đá mã não): Chữa trị chứng mất ngủ, mang lại những giấc mơ êm đềm.

Amber (Hổ phách): Giúp giải tỏa những vấn đề ở lồng ngực, viêm họng, ho…

Amethyst (Thạch anh tím): Làm dịu tinh thần, lọc máu.

Page 278: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 278

Citrine: Giảm chứng lở loét

Kim cương: Giúp cân bằng tính cách.

Emerald (Ngọc lục bảo): Tác dụng đến mắt, tim và hệ thần kinh.

Garmet: Có khả năng lọc máu, tốt cho hệ tuần hoàn.

Các bác sĩ chuyên về phương pháp chữa bệnh bằng đá cho rằng những viên đá có khả năng thu hút năng lượng từ suy nghĩ của con người, nên có tác dụng chữa bệnh. Người ta còn dùng những viên đá nhiều màu sắc, phản chiếu ánh sáng của thiên nhiên để làm tăng sức mạnh của cơ thể. Phương pháp này dựa trên sự hài hòa, trao đổi năng lượng giữa hai vật thể khác nhau, đó là đá và cơ thể con người.

Con người tin vào sức mạnh bí ẩn của những viên đá quý. Họ tin chúng có khả năng sửa đổi lại sự mất cân bằng, tạo nên năng lượng bên trong mỗi người. Ngoài ra, chúng còn có khả năng khai sáng tâm linh, làm giảm những suy nghĩ, tư tưởng tiêu cực. Chẳng hạn như đá Topaz có thể chữa bệnh cao huyết áp. Đặt đá Sapphire lên đầu sẽ giúp giảm sốt và chảy máu cam. Ngọc trai giúp làm giảm những cơn đau dạ dày, cảm lạnh, viêm cuống phổi và nhiễm độc phổi.

Page 279: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 279

Để thu nhận sức mạnh của đá, tốt nhất, bạn nên chọn những loại đá quý có chất lượng và đeo chúng trên cổ.

Đau dạ dày - vài lời khuyên bổ ích

Không nên để quá đói và cũng không nên ăn quá no.

Cuộc sống ngày càng bận rộn chiếm gần hết thời gian của bạn. Có những buổi bạn phải làm việc trong trạng thái bụng "cồn cào", đôi khi bạn đành phải nhịn đói cả buổi vì công việc, hay cũng có những buổi tiệc tiếp đãi khách hàng với rượu, bia... Tất cả những điều này đều có ảnh hưởng không tốt đến dạ dày.

Dạ dày là một trong những vị trí đầu tiên trong đường tiêu hóa xử lý thức ăn từ bữa ăn hàng ngày. Nhờ những co thắt sinh lý nhẹ nhàng và sự hòa trộn với dịch tiết trong dạ dày mà thức ăn được dễ dàng hấp thu ở ruột.

Khi bạn ăn uống không điều độ, lo âu, tress, hay dùng các thuốc kháng viêm, giảm đau (nhất là các thuốc trị đau khớp),... làm dạ dày tiết nhiều axít hơn. Khi đó chất nhầy ở vách dạ dày không còn đủ sức để bảo vệ dạ dày, chất ít dư thừa này sẽ "ăn mòn" dần vách dạ dày. Kết quả là bạn bị khó tiêu, đầy bụng, đau thượng vị,... thậm chí bị ổ loét ở dạ dày tá tràng.

Phòng bệnh và tránh các triệu chứng diễn biến xấu hơn

Trước hết hãy quan tâm đến bữa ăn, đừng để bụng quá đói hay quá no. Bữa ăn sáng rất quan trọng, nó sẽ giúp trung hòa a xít trong dạ dày vì axít đã được tiết ra nhiều khi bạn ngủ. Hơn nữa, ăn sáng còn giúp bạn có đủ năng lượng và dinh dưỡng cho một ngày mới.

Page 280: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 280

Các loại gia vị chua, cay, ra, rượu, thuốc lá...cũng ảnh hưởng không nhỏ đến dạ dày của bạn, chúng cũng là thủ phạm gây nên các cơn đau dạ dày.

Nên hạn chế lo âu vì càng suy nghĩ, lo lắng sẽ khiến cho axít tiết nhiều hơn. Hãy thư giãn, có lối sống lành mạnh và có giấc ngủ tốt, điều này không chỉ giúp cho dạ dày mà còn giúp cho bạn có dược sức khoẻ cường tráng.

Nên dùng thuốc nào khi bị đau dạ dày?

Khi có các triệu chứng khó chịu như khó tiêu, đầy bụng, đau quặn bụng vùng trên rốn (đau thượng vị), bạn có thể dùng vài loại thuốc phổ biến để trung hoà axít như Gastropuigite - thuốc dưới dạng gói bột pha nước uống.

Khi có các cơn co thắt ở vùng thượng vị, bạn có thể dùng thêm thuốc Spasfon để làm cơn đau nhanh chóng. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hay nhà thuốc về liều đùng và các chú ý khác khi dùng các thuốc này.

Khi dùng thuốc khoảng 10-14 ngày mà các triệu chứng vẫn còn dai dẳng, bạn hãy đến bệnh viện để bác sĩ chẩn đoán chính xác hơn với các kỹ thuật nội soi và có hướng điều trị thích hợp nhất cho bạn. Phòng bệnh vẫn luôn là hướng tốt nhất, hãy sống điều độ và lành mạnh cho dạ dày của bạn.

Gấc: Thức ăn, thuốc, mỹ phẩm

Page 281: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 281

Gấc là thứ quả có nhiều ở Việt Nam, thường được dùng để nấu xôi, ăn có vị rất ngọt và chứa nhiều chất bổ dưỡng. Ngoài ra, nó còn là vị thuốc rất quý. Từ quả, hạt, rễ và tinh dầu chiết xuất từ gấc đều có thể chế nên những thứ thuốc chữa bệnh vô cùng hiệu quả.

Trong gấc chứa hàm lượng Beta Caroten, Lycopen... cao gấp hàng chục lần cà chua và cà rốt. Từ đặc tính quý giá trên quả gấc đã được tinh chế thành viên nang gấc với tên gọi VINAGA có tác dụng dưỡng da, chữa sạm da, trứng cá, bảo vệ da, giúp da luôn hồng hào, tươi trẻ và mịn màng.

Hơn nữa, tác dụng từ quả gấc giúp chống bệnh béo phì, hạ cholesterol trong máu, phòng chống thiếu Vitamin A, phòng và điều trị suy dinh dưỡng, chữa khô mắt, mờ mắt, quáng gà do suy giảm chất tía võng mạc, thiếu máu dinh dưỡng, phòng các bệnh tim mạch, chứng đột quỵ, phòng chữa viêm gan, xơ gan và những thương tổn tiền ung thư.

Dầu gấc là thứ thuốc bổ dùng cho trẻ em chậm lớn, còi xương, suy dinh dưỡng, dùng cho phụ nữ có thai và đang nuôi con, chữa mụn nhọt và vết thương lâu lành, chữa bệnh quáng gà, khô mắt. Chế biến dầu gấc bằng cách lấy màng đỏ hạt gấc 200g phơi khô cho vào 500ml dầu lạc (hoặc dầu dừa, mỡ lợn) đun nhỏ lửa ở nhiệt độ 60-70 độ C đến khi chất màu của hạt gấc chuyển sang màu vàng nhạt thì gạn lấy dầu, để nguội đóng chai. Nên dùng mỗi ngày 10-20 giọt.

Theo nghiên cứu ở Mỹ, tinh dầu được chế từ quả gấc đã cho thấy: các hợp chất của Beta Cariten, Lycopen, Alphatocco pherol... có trong dầu gấc có khả năng làm vô hiệu hoá 75% các chất có khả năng gây ung thư nói chung , nhất là ung thư vú ở phụ nữ.

Page 282: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 282

Ngoài ra cồn hạt gấc dùng để xoa bóp chữa tụ máu sau chấn thương, nhức mỏi hiệu quả gần như mật gấu.

Triệu chứng lao màng não ở trẻ

Lao màng não là nguyên nhân chính gây tử vong do bệnh lao ở trẻ. Trẻ ở độ tuổi từ 2-4 tuổi thường dễ mắc bệnh. Tuy nhiên ở giai đoạn đầu, các triệu chứng của bệnh thường không rõ ràng nên các bà mẹ rất dễ bỏ qua.

Có thể trẻ chỉ bị sốt dai dẳng nhiều ngày vào buổi chiều tối hoặc đêm, còn ban ngày lại bình thường. Tuy nhiên, khi mắc bệnh, nếu để ý sẽ thấy trẻ khó chịu, khó tính, ngủ không đẫy giấc, chán ăn, gầy, sút cân và ngủ gật...

Khi bệnh đã ở giai đoạn sau, những triệu chứng của bệnh rõ ràng hơn như trẻ bị cứng gáy và các cơ chân tay, lưng. Các cơn sốt xảy ra liên tục trong ngày, dẫn tới trẻ bị co giật, nôn, hoa mắt, liệt mặt. Giai đoạn cuối cùng, trẻ sẽ bị hôn mê, không còn phản xạ, mạch lúc nhanh lúc chậm, nhịp thở không đều và thường tử vong ở trạng thái ức chế hô hấp.

Đa số trẻ mắc bệnh khi được đưa đến bệnh viện đã ở giai đoạn muộn nên tỷ lệ tử vong cao. Vì thế, khi trẻ có các dấu hiệu sốt, mệt mỏi, khó chịu bất thường cần phải đưa trẻ đến các trung tâm y tế để được phát hiện, điều trị kịp thời.

Tiểu đường - có cần kiêng đồ ngọt tuyệt đối?

(Dân trí) - Khi trẻ bị tiểu đường, nhiều người thường tìm cách tránh cho con ăn đồ ngọt. Nhưng thực ra, bệnh nhân đái tháo đường vẫn cần một chế độ ăn đầy đủ đường, đạm, chất béo đủ cho cơ thể phát triển.

Gần đây con tôi rất hay đi đái vào ban đêm, hơn nữa, cháu ăn rất tốt nhưng lại bị sút cân rất nhanh. Đưa cháu đi khám bác sĩ nói cháu bị tiểu đường týp 1 và phải dùng insulin thay thế.

Page 283: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 283

Tôi được biết khi bị tiểu đường thì phải ăn kiêng khem rất khổ, nhất là phải kiêng đồ ngọt. Nhưng khi tôi bắt cháu ăn kiêng thì thấy cháu càng gầy hơn, xin hỏi bác sĩ chế độ ăn như thế nào để vừa đúng với yêu cầu điều trị, vừa giúp cháu đủ năng lượng để phát triển? - Thu Hương (Thuỷ Nguyên, Hải Phòng)

Bác sĩ Trương Ngọc Dương, Khoa Nhi Viện Quân y 103 trả lời: Khi bị đái đường, nếu được phát hiện bệnh sớm, chích insulin đầy đủ và có chế độ ăn uống hợp lý, trẻ mắc bệnh đái đường vẫn có thể phát triển như những đứa trẻ bình thường khác. Chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng nhiều đến nguy cơ tiểu đường ở trẻ em.

Trẻ em bị đái đường không thể kiêng khem khắt khe như ở người lớn vì bé vẫn cần cung cấp đầy đủ năng lượng để hoạt động và cho cơ thể phát triển. Vì vậy, thông thường trẻ bị đái đường vẫn có chế độ ăn bình thường như những đứa trẻ khác. Chỉ có điều, nên hạn chế (không phải là cấm dùng tuyệt đối) cho trẻ ăn đồ ngọt, hạn chế tinh bột, và hạn chế dùng mỡ động vật.

Nếu kiêng tuyệt đối, trẻ sẽ bị còi cọc không phát triển được. Chế độ ăn tốt nhất là cân bằng các chất đạm, đường, béo và dĩ nhiên, nên cho trẻ ăn nhiều trái cây, rau xanh.

Trẻ bị đái đường nên cho trẻ ăn thành nhiều bữa trong ngày, vì ăn quá nhiều trong một bữa sẽ làm cho đường huyết tăng cao. Trong khi đó, ăn thành nhiều bữa nhỏ sẽ dễ dàng kiểm soát đường huyết hơn.

Page 284: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 284

“Hách từ trong nôi...”

Dùng thuốc khử mùi nhưng nên tránh dầu thơm.

Đó là cách người ta nói lái về chứng hôi nách - căn bệnh thường gặp ở tuổi dậy thì, “bốc mùi” mạnh nhất khi hoạt động tình dục, giảm dần khi về già và phụ nữ thường có tỷ lệ cao hơn nam giới.

Nguyên nhân

Hôi nách không phải là bệnh ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng mùi của nó làm ảnh hưởng đến người chung quanh, thậm chí làm cho “khổ chủ” buồn phiền, mất tự tin khi giao tiếp.

Chứng hôi nách thường gặp ở người có nhiều mồ hôi nhưng không phải ai ra nhiều mồ hôi cũng đều bị hôi nách. Có hai loại tuyến bài tiết mồ hôi, một loại tiết ra nước và ít muối khoáng, loại thứ hai là tiết ra mồ hôi nhờn, thường gặp ở hai hố nách, vùng bẹn, hoạt động khi bắt đầu ở giai đoạn dậy thì trở về sau, chịu ảnh hưởng của chất nội tiết androgen.

Trong mồ hôi nhờn, ngoài nước ra còn có các chất hữu cơ như urê, ammoniac, acid amin, glucid, acid uric, creatiuine, chất muối khoáng, chất béo cholestenol, acid béo… Khi bị vi khuẩn ở vùng nách phân hủy các chất hữu cơ, các chất béo trong mồ hôi sẽ sinh ra mùi khó chịu, gọi là mùi hôi nách.

Mùi hôi có thể thay đổi tùy theo thành phần bài tiết của mồ hôi nách và loại vi khuẩn gây phân hủy ở vùng đó. Mùi hôi nách cũng có thể ảnh hưởng bởi một số thức ăn, gia vị như: sầu riêng, hành, tỏi, cà ri, thuốc uống…

Page 285: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 285

Bình thường, mồ hôi nách thường không có màu nhưng ở một số người khi mặc áo trắng có thể bị ố màu vàng sẫm, xanh lơ hoặc xanh lá cây, đó là do trong mồ hôi có chất tạo sắc tố, khi ra khí trời bị oxy hóa hoặc do bị vi khuẩn làm biến đổi màu của mồ hôi nách.

Cách khắc phục

- Mặc áo rộng, thoáng mát, tránh môi trường nóng nực.

- Dùng xà phòng có tính sát khuẩn khi tắm như: Lifebuoy, Safeguard, Daso. Nên tắm rửa hàng ngày.

- Bôi chất làm giảm tiết mồ hôi (antiperspirant), khử mùi hôi (deodorant) được bào chế và bán dưới dạng chai lăn (Roll-on). Bôi một lần đến hai lần trong ngày, cách 12 giờ sẽ có hiệu quả làm mất mùi hôi nách.

- Dùng dung dịch phèn chua tán nhuyễn pha trong nước bôi hàng ngày lên vùng nách. Cạo sạch lông nách, lau khô, bôi sẽ có hiệu quả hơn. Trong chất làm giảm tiết mồ hôi và khử mùi thường có chất clorua nhôm hoặc muối nhôm.

Page 286: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 286

- Lau nách bằng nước giấm thanh hoặc thuốc tím pha loãng ngày 2-3 lần.

- Cần tránh dùng dầu thơm để bôi vào vùng nách vì mùi dầu thơm kết hợp với mùi hôi nách sẽ dễ tạo ra thứ mùi khó chịu hơn nhiều lần.

- Cần tránh sử dụng các chất như: hành, tỏi, sầu riêng, cà ri…

Dùng nước ammoniac để tẩy các vết bẩn ở nách áo.

Những bệnh có xuất xứ từ răng

Viêm xoang, đau lưng, nhồi máu cơ tim... Danh sách những bệnh có thể tìm ra căn nguyên ở răng miệng khá dài và bất ngờ. Đồng thời, những bệnh ở các vị trí khác trên cơ thể cũng có thể đe dọa răng và lợi.

Trước mọi phẫu thuật quan trọng, phải điều trị sâu răng

Một bệnh nhân bị viêm gân ở đầu gối đã giảm bệnh sau khi dùng thuốc kháng viêm, nhưng ngay khi ngưng điều trị, cơn đau tái phát. Người bệnh ngạc nhiên khi bác sĩ yêu cầu chụp X quang toàn bộ răng. Phim cho thấy có một ổ nhiễm khuẩn cạnh một răng. Khi răng được chữa lành, chứng viêm gân cũng biến mất.

Page 287: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 287

Kẻ thù chính là hàng triệu vi khuẩn sinh sôi nẩy nở nơi các mảng bám răng và tiết ra chất acid tấn công men răng, ngà răng rồi tủy răng. Như thế, sâu răng trở thành một kẽ hở trong hệ thống bảo vệ cơ thể.

Vi khuẩn đóng ở đây, theo sự tuần hoàn máu, lây nhiễm phần còn lại của cơ thể. Trường hợp một bệnh nhân viêm xoang cứ tái đi tái lại, không thuyên giảm dù được trị liệu với kháng sinh, cần được kiểm tra răng nhất là phần chân răng cạnh sàn xoang.

Những vi khuẩn có thể gây hại ở nơi xa hơn, khi nhổ một cái răng. Từ chỗ hở chảy máu, một lượng lớn các vi khuẩn streptocoque và staphylocoque có thể vào máu, đến bám vào mô tim, gây viêm màng trong tim.

Trong số 1.300 trường hợp mắc bệnh này mỗi năm tại Pháp, 1/4 số trường hợp có xuất xứ từ răng. Lợi và mô cận răng cũng là nguồn của nhiều bệnh. Lợi bị sưng phồng hay chảy máu khi đánh răng, một cái răng bị lung lay, bị buốt khi dùng thức uống lạnh; đừng xem thường những dấu hiệu viêm lợi này, nó có thể biến thành viêm cận răng, một bệnh tạo thuận lợi cho sự xuất hiện bệnh mạch vành, nhồi máu hay viêm phổi.

Vì vậy, điều trị sâu răng và bệnh của mô cận răng là điều kiện bắt buộc trước mỗi phẫu thuật quan trọng (thủ thuật bắc cầu mạch vành, đặt bộ phận giả ở hông...) để tránh một ổ nhiễm khuẩn di hại các mô được mổ.

Khám lợi giúp phát hiện một số bệnh khác

Page 288: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 288

Các nhà nghiên cứu quan sát những phụ nữ sinh sớm, bé nhẹ cân (dưới 2,5kg), chất lỏng quanh lợi của họ chứa prostaglandine gấp hai lần mức bình thường. Sự sản xuất một lượng lớn hormone này cần thiết cho sự khởi động sinh, và các nhà nghiên cứu cho rằng có thể phát hiện nguy cơ sinh sớm bằng cách đo lượng chất lỏng quanh lợi.

Ý tưởng này không kỳ quặc khi ta biết ảnh hưởng của hormone sinh dục trên lợi: sự gia tăng hormone này trong thời kỳ dậy thì thường là nguyên nhân gây viêm lợi nơi các thiếu niên. Chứng viêm lợi sẽ giảm khi qua tuổi thiếu niên, nhưng nó vẫn tái diễn ở phụ nữ dùng thuốc tránh thai, hoặc lúc có kinh, trong thời kỳ mang thai và mãn kinh.

Là chỉ báo của trạng thái hormone, lợi phản ánh sớm sự xuất hiện hay tiến triển của một số bệnh, đặc biệt là bệnh tiểu đường tấn công các mao mạch. Bệnh vẩy nến, ngộ độc chì, một số bệnh liên quan đến bạch cầu làm nảy sinh những triệu chứng ở mô cận răng.

Ăn nhiều gan lợi hay hại?

Các chuyên gia Cơ quan tiêu chuẩn thực phẩm Anh (FSA) đã khuyến cáo nên hạn chế ăn gan, tốt nhất là 1 lần/tuần, đồng thời cẩn trọng với các loại thực phẩm cung cấp vitamin A khác.

Khuyến cáo trên được đưa ra dựa trên kết quả một cuộc nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Ủy ban cố vấn khoa học về dinh dưỡng, qua đó ăn gan nhiều hơn 1 lần/tuần trong nhiều năm gây hại cho cơ thể và làm tăng nguy cơ gãy xương.

Đối với phụ nữ thời tiền mãn kinh và đàn ông trên 65 tuổi - nhóm có nguy cơ bị loãng xương cao nhất - được khuyên không nên dùng quá 1,5mg vitamin A mỗi ngày. Theo FSA, trong 100g gan nấu chín có chứa từ 10-25mg vitamin A.

Page 289: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 289

Ăn chay và những điều cần biết

Món hamburger chay dành cho người ăn kiêng.

"Ăn chay" là cụm từ được dùng để chỉ chế độ ăn dùng tới bất cứ thực phẩm nào chế biến từ động vật. Thực đơn của người ăn chay bao gồm rau quả, dầu thực vật, ngũ cốc, trái cây, đậu, đỗ, các loại hạt như vừng, lạc...

Người ăn chay thường ít khi mắc phải những bệnh tim mạch, một số bệnh ung thư, tiểu đường, cao huyết áp, béo phì, sỏi mật. Điều đó không chỉ hoàn toàn do chế độ ăn, mà có thể còn do lối sống, vì những người này thường không hút thuốc lá.

Tuy nhiên, việc không ăn các loại động vật không có nghĩa là cơ thể bạn sẽ hoàn toàn khoẻ mạnh. Vì vậy, người ăn chay cần phải trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về dinh dưỡng, để bảo đảm những thực phẩm mình hấp thụ phải đầy đủ carbohyrate, các loại vitamin và khoáng chất.

Kết hợp các loại thực phẩm giàu protein

Mỗi loại đồ ăn thực vật bản thân chúng không thể cung cấp đủ acid amin mà cơ thể đòi hỏi. Vì vậy, cần phải kết hợp chúng với nhau để đảm bảo cơ thể được bổ sung đầy đủ lượng acid amin cần thiết. Bánh mì với đậu lăng, sanwich với bơ và hạt dẻ, cơm nếp với đỗ, cháo đậu xanh đều là những món ăn đảm bảo cung cấp đầy đủ lượng protein cần thiết cho cơ thể.

Sử dụng thực phẩm có chất béo bão hoà đơn

Page 290: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 290

Như dầu hạt cải, dầu lạc, dầu olive hoặc bơ. Những thực phẩm này có thể phòng bệnh tim mạch. Không nên sử dụng quá nhiều dầu thực vật khi nấu ăn vì chúng có thể làm tăng cân.

Ăn nhiều tinh bột

Tinh bột có nhiều trong những thực phẩm như bánh mì, cơm, khoai tây, các loại ngũ cốc và các loại đậu, đỗ, rau củ, đậu nành là những thực phẩm cung cấp carbohydrate.

Bên cạnh đó cũng nên ăn nhiều loại rau và trái cây mỗi ngày. Hãy chọn đa dạng các loại rau trái nhiều màu sắc. Chúng là nguồn cung cấp các vitamin A, C, E, selenium và lycopene.

Bổ sung vitamin B12

Nguy cơ bị thiếu hụt vitamin B12 ở những người ăn chay là rất cao, vì những vitamin này chủ yếu chỉ có trong các thực phẩm từ động vật.

Vitamin B12 có ở một số chế phẩm từ thực vật như men bia, một số loại rau giàu protein, sữa đậu nành, đậu hũ, bột ngũ cốc. Trong một số trường hợp, nên bổ sung thêm vitamin B12 dưới dạng tế bào.

Page 291: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 291

Canxi

Những người ăn chay có thể bị thiếu canxi do không ăn những thực phẩm làm từ sữa bò. Nguồn cung cấp canxi khác ngoài sữa bò là sữa đậu nành và các thực phẩm chế biến từ đậu nành, các loại rau có lá xanh, bánh mì, cam và quả mơ.

Sắt

Nuồn cung cấp sắt là những loại động vật có thịt màu đỏ. Nhưng có thể bổ sung sắt từ đậu nành, bột ngũ cốc, rau xanh, các loại hạt. Nếu dùng kết hợp những thực phẩm này với các đồ uống giàu vitamin C thì sẽ làm tăng lượng chất sắt hấp thụ được.

Kẽm

Hàm lượng kẽm trong cơ thể những người ăn chay rất thấp. Vì vậy hãy bổ sung kẽm từ ngũ cốc các loại rau như đậu, đỗ và các loại hạt như vừng, lạc.

Vì sao nước rau quả ép tốt hơn?

Vì sao ta không ăn thật nhiều hoa quả và rau thay vì phải mất thời gian làm nước hoa quả ép? Câu hỏi này chính là cốt lõi của sự tranh luận trong thế giới về nước hoa quả.

Page 292: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 292

Một số nhà chuyên môn cho rằng, không có lý do gì phải loại bỏ chất xơ khi ăn hoa quả, vì lõi xơ bị loại bỏ cũng chứa chất dinh dưỡng. Quan trọng hơn, chất xơ thì lại tốt cho cơ thể. Nói chung, người ta chấp nhận rằng một thực đơn giàu chất xơ sẽ giảm nguy cơ ung thư ruột kết, hạ thấp cholesterol và mang tới những lợi ích về sức khoẻ khác.

Tuy nhiên heo Normal Walker, tiến sĩ về nước rau quả tươi, việc loại bỏ chất xơ từ rau quả có nghĩa rằng dinh dưỡng sẽ được cơ thể hấp thụ nhanh hơn. Trong một số trường hợp điều này rất quan trọng. Ví dụ bạn ăn cần tây để giảm nhiệt của cơ thể, nhưng phải đợi đến vài tiếng sau cơ thể mới tiêu hoá và hấp thụ nó, lúc đó thì đã quá muộn. Còn nếu bạn uống nước cần tây ép, bạn có thể đáp ứng nhu cầu hạ nhiệt tức thì.

Vì sao cần máy ép?

Phần lớn các loại nước hoa quả đóng hộp thường không chứa nhiều hàm lượng rau và quả tươi, chúng đơn giản chỉ là nước đường có pha lẫn một chút nước rau quả mà thôi. Ngoài ra còn có thêm chất bảo quản, màu và một số chất không cần thiết, đôi lúc có hại cho cơ thể.

Chính vì lẽ đó, chúng ta hãy tự làm thứ nước hoa quả ép thay vì mua sẵn. Đó chính là lý do bạn cần một chiếc máy ép.

Vì sao hoa quả và rau, mà không phải thịt?

Page 293: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 293

Thịt là nguồn đạm chính và tốt nhất dù có một số quan niệm cho rằng đạm sau khi nấu chín không còn tác dụng. Tuy nhiên, bữa ăn nhiều thịt, đạm sẽ dẫn tới nguy cơ tim mạch và một số dạng ung thư. Trong khi đó, ngày càng nhiều nghiên cứu và bằng chứng cho thấy, ăn hoa quả, rau và ngũ cốc là cách tốt để ngăn chặn ung thư ruột kết và trực tràng.

Thuốc lắc tàn phá cơ thể như thế nào?

Hiểm họa thuốc lắc - cái bẫy chết người cho giới trẻ.

Những người thường xuyên sử dụng thuốc lắc (ecstasy) có nguy cơ dễ mắc bệnh truyền nhiễm và các chứng bệnh về tâm lý như lo lắng và suy nhược.

Phát biểu tại hội nghị khoa học gần đây ở Dublin (Ailen), Tiến sĩ Thomas Connor thuộc trường Trinity College Dublin đã cảnh báo như vậy.

Thuốc lắc sẽ làm giảm hệ thống miễn dịch của cơ thể và phá hủy các tế bào thần kinh não vốn có vai trò chống lại ảnh hưởng của sự suy nhược. Nếu sử dụng thuốc lắc với liều lượng cao và kéo dài, nguy cơ hệ thống miễn dịch bị tàn phá càng lớn.

Ông Connor nhấn mạnh thuốc lắc chứa những thành phần ngăn ngừa khả năng miễn dịch, do đó làm giảm chức năng hoạt động thông thường của hệ thống miễn dịch.

Một số nghiên cứu đã cho thấy thành phần hoạt tính methylenedioxymethamphetamine (MDMA) trong thuốc lắc là yếu tố chính gây ức chế hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể nhạy cảm với các bệnh nhiễm trùng.

Page 294: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 294

Thuốc lắc còn gây hàng loạt phản ứng phụ nguy hiểm ảnh hưởng đến hệ thống tim mạch, suy thận, gây co giật, xuất huyết não, giảm thân nhiệt dẫn tới chứng suy nhược và rối loạn thần kinh.

Thực phẩm nào có lợi cho sức khỏe?

Hiện nay trên thị trường có quá nhiều loại thực phẩm với tỉ lệ chất dinh dưỡng khác nhau. 5 cách dưới đây sẽ giúp bạn lựa chọn được những thực phẩm đầy đủ dinh dưỡng và có lợi cho sức khỏe.

1. Nên chọn mua các loại rau tươi hơn là rau được giữ lạnh bán ở các siêu thị. Rau tươi có nhiều vitamin A và C, các loại khoáng chất và chất xơ hơn các loại rau được giữ lạnh.

2. Tìm mua gạo lức thay cho các loại gạo trắng thông thường vì gạo lức chứa nhiều chất xơ, vitamin B2 và ít đường hơn gạo trắng. Ngoài ra, loại gạo này còn giúp cho hệ tiêu hoá hoạt động tốt hơn.

3. Uống trà (trà đen, xanh hay bạc hà) thay cho các đồ uống có ga. Các loại trà cung cấp chất chống oxi hoá và giúp tăng cường sức khỏe. Hơn nữa, khi pha trà bạn cũng có thể kiểm soát được lượng đường tốt hơn so với việc sử dụng các sản phẩm nước ngọt có ga hay cafê hoà tan.

4. Nên uống sữa đậu nành thay cho sữa bò vì sữa đậu nành không có cholesterol, đồng thời hàm lượng chất béo lại thấp. Ngoài ra, trong đó còn có một số chất dễ hấp thụ như canxi, vitamin D và B6, omega 3.

Page 295: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 295

5. Hãy ăn tráng miệng bằng hoa quả và sinh tố hoa quả thay vì kem hay bánh ngọt. Hoa quả không có chất béo, không cholesterol, chứa nhiều chất xơ và bổ sung vitamin A, C cùng một số tinh chất vi lượng cần thiết cho cơ thể.

Đục thuỷ tinh thể do lạm dụng thuốc nhỏ mắt

“Hằng ngày trước khi đi ngủ tôi vẫn thường nhỏ vài giọt thuốc đau mắt. Nhưng càng ngày mắt tôi có vẻ càng kém đi, có lúc mắt nhòe mờ. Xin hỏi tôi đã bị mắc bệnh gì ở mắt hay do tôi nhỏ thuốc mắt quá nhiều?” - Hoàng Thị Lan (Trường ĐH Kinh tế quốc dân)

Một số bạn trẻ thường hay dùng thuốc nhỏ mắt hằng ngày trong khoảng thời gian dài như là một biện pháp để rửa sạch mắt mỗi khi đi ra ngoài đường về hoặc trước khi đi ngủ.

Đây là một thói quen không phải hoàn toàn có lợi. Bởi thuốc nhỏ mắt thông thường mọi người vẫn dùng có chứa kháng sinh Chloramphenicol và chất Corticoid. Loại thuốc này rất tốt cho việc điều trị bệnh về mắt như viêm loét giác mạc, nhiễm trùng tuyến lệ, viêm kết mạc...nhưng nếu lạm dụng nó hoặc dùng không theo chỉ định của bác sỹ sẽ có thể làm tăng nhãn áp, tổn hại thần kinh thị giác, làm nặng thêm các bệnh nấm mắt và nhất là gây đục thủy tinh thể.

Đục thủy tinh thể được xác định nguyên nhân do bẩm sinh, chấn thương, lão suy (gặp ở những người già) và do lạm dụng thuốc nhỏ mắt có chứa chất Corticoid. Như vậy, với trường hợp của bạn, cũng có khả năng mắt bạn bị đục thủy tinh thể.

Tuy nhiên để biết chính xác, bạn cần phải đến các cơ sở y tế chuyên khoa mắt để khám và phát hiện bệnh. Khi đã biết chính xác bệnh, các bác sỹ sẽ có phương pháp điều trị thích hợp hoặc sẽ cho bạn sử dụng những loại thuốc có chứa acid amin, vitamin... để bổ dưỡng mắt, làm chậm quá trình đục thủy tinh thể.

Page 296: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 296

Không được sơ cứu bỏng bằng nước đá lạnh

Nước đá lạnh có thể làm người bỏng co mạch và tụt thân nhiệt..

(Dân trí) - Một nguyên tắc khi sơ cứu bỏng cần nhớ: Tuyệt đối không ngâm đá lạnh mà chỉ dùng nước sạch bình thường làm hạ nhiệt độ bề mặt da.

Con tôi bị cả phích nước nóng đổ lên người. Tôi cũng đã sơ cứu cho cháu bằng cách dùng nước hạ thân nhiệt, nhưng chồng tôi nói phải dùng nước lạnh mới có hiệu quả. Anh ấy lấy nước trong tủ lạnh đổ ra chậu, cho thêm đá ngâm cháu vào.

Khi chúng tôi đưa cháu đến viện, bác sĩ nói nếu gia đình đưa đến muộn một chút nữa sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng vì thân nhiệt cháu bị hạ, mạch bị co. Tại sao lại có tình trạng như vậy, vì tôi được biết nước là một biện pháp hữu hiệu sơ cứu bỏng? - Hải Linh (Đồng Hới, Quảng Bình)

Thạc sĩ Nguyễn Như Lâm, Chủ nhiệm Khoa Hồi sức cấp cứu Viện Bỏng Quốc gia trả lời: Chị nói đúng, sơ cứu bỏng bằng nước là một cách hiệu quả nhất. Khi bị bỏng, ngâm chỗ bỏng vào nước hoặc dùng vòi nước đang chảy xả vào chỗ bỏng sẽ làm giảm nhiệt độ bề mặt của da, có tác dụng giảm độ sâu của bỏng.

Tuy vậy, trong trường hợp này, chồng của chị đã không hiểu kỹ về sơ cứu bỏng bằng nước. Ở đây chỉ nói đến nước sạch bình thường chứ không phải là nước đá để trong tủ lạnh.

Khi ngâm cả người vào nước đá lạnh sẽ rất nguy hiểm vì nó gây co mạch và tụt thân nhiệt. Nguyên nhân là vì con chị đang bị bỏng, nhiệt độ trên da đang là rất nóng, đột ngột ngâm trẻ vào nước lạnh, nhất là lại ngâm lâu sẽ khiến sẽ bị hạ thân nhiệt dẫn đến cảm lạnh và gây co cơ

Page 297: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 297

khiến bác sĩ vừa phải tiến hành cấp cứu chữa cảm lạnh cho cháu, vừa phải tiến hành cấp cứu bỏng, việc điều trị càng phức tạp hơn. Thậm chí, trong nhiều trường hợp trẻ bị hạ thân nhiệt mà cha mẹ không biết cách cấp cứu và không đưa đến bệnh viện kịp thì có thể bị tử vong.

“Xử lý” mặt mụn

Bạn thường cảm thấy bực mình và khó chịu vì gương mặt nổi đầy những mụn, và mọi nỗ lực giảm mụn của bạn đều chẳng gây được tác dụng rõ rệt nào? Hãy học cách để “đối xử” tử tế với làn da, và bạn sẽ nhanh chóng thấy mụn cũng không phải là vấn đề gì to tát.

Nên

-Rửa mặt 2 lần/ngày. Dùng sữa rửa mặt dành riêng cho loại da của bạn, và tránh những sản phẩm có tác dụng rửa quá mạnh hoặc gây kích ứng da. Khi rửa mặt, hãy rửa sạch từ cổ đến chân tóc và dùng nhiều nước. Không để tóc rũ vào mặt làm mụn nặng thêm.

-Nếu bạn làm việc hoặc ra ngoài nhiều khiến dễ có mồ hôi, hãy mang theo khăn bằng vải bông để lau sạch mặt.

-Dùng kem dưỡng dành cho loại da của bạn. Kể cả khi da bạn là da dầu, đừng bỏ qua việc bôi kem dưỡng hàng ngày, bởi của bạn cần được bảo vệ và chăm sóc. Rửa mặt hoặc lau mặt quá khô không khiến da mặt bớt nhờn, mà ngược lại nó còn khiến các tuyến dầu hoạt động mạnh hơn.

-Chọn mỹ phầm dành riêng cho loại da của bạn.

Page 298: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 298

-Sử dụng các sản phẩm có chứa axit hoa quả. Chúng giúp loại bỏ những tế bào da đã già và làm thoáng lỗ chân lông. Bạn sẽ không thấy được kết quả chỉ sau một đêm, nhưng hãy kiên nhẫn thực hiện và bạn sẽ ngạc nhiên với làn da của mình.

-Tránh nắng hoặc gió to, chúng khiến da bạn dễ nhiễm trùng.

- Gội đầu thường xuyên. Các tuyến nhờn trên da đầu cũng tiết ra chất nhờn giống như trên mặt.

- Uống nước thật nhiều để làm sạch các chất độc trong cơ thể và giúp cho da khỏe mạnh từ bên trong.

- Tăng cường vitamin và thực hiện chế độ ăn lành mạnh. Những người bị mụn thường là những người bị thiều vitamin A trong chế độ ăn. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ, bởi dùng một lượng vitamin A quá lớn cũng có thể gây hại cho cơ thể. Bổ sung kẽm cũng giúp da bớt mụn. Còn ăn lành mạnh sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, và làn da cũng đẹp hơn.

- Đi khám ngay nếu bạn nổi mụn quá nhiều.

Page 299: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 299

Không nên

- Dùng những sản phẩm làm sạch da có tác dụng làm khô, hoặc có tác dụng tẩy rửa quá mạnh. Chúng làm hỏng lớp màng bảo vệ da và thay đổi độ pH của da, khiến da dễ bị tổn thương và nhiễm trùng. Chất làm se da chỉ nên dùng ở những vùng da mặt bị nhờn.

-Không nặn mụn, song có thể hút mụn bằng dụng cụ đã khử trùng khi mụn đã già.

-Không chà xát da, và không tắm nắng. Mặc dù tắm nắng có thể giúp che bớt khuyết điểm nhưng tác dụng này chỉ rất tạm thời.

Phương thuốc chữa trị các chứng bỏng

Bỏng - tai nạn thường gặp trong cuộc sống.

Có thể dùng các loại củ quả, lá cây rất thông dụng để chữa bỏng, như dưa chuột, lá trầu không, cây khoai nước. Dưới đây là cách chữa trị.

Gạo tẻ:

Nếu bị bỏng lấy cơm nguội phơi khô, sao lên, tán thành bột nhỏ mịn, hoà lẫn vào nước cơm xoa lên vết bỏng (phỏng) thấy khô lại xoa tiếp. Thấy da bị lột lấy bột cơm khô rắc lên rất mau lành.

Lá rau diếp:

Page 300: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 300

Khi bị bỏng - hoặc sưng tấy, lấy dầu mè (vừng) nấu chín vài lá rau diếp - bỏ ra cho bớt nóng rồi đắp lên chỗ sưng, để nguội hẳn, đắp lên chỗ bị bỏng rất công dụng.

Lá trầu không:

Lấy khoảng 10 lá trầu không rửa sạch giã nát hoà với rượu - hoặc mỡ nước (mỡ lợn) nhẹ nhàng đắp lên chỗ bị bỏng rất mau lành.

+ Hoặc lấy 1 nắm lá trầu không rửa sạch, nhai kỹ, ngậm nước phun vào vết bỏng hết đau rát mà không phỏng da, rất công dụng. Nếu trẻ nhỏ không tự làm được thì cha mẹ nhai và đắp cho trẻ.

Lá trắc bách diệp:

Lấy một nắm lá trắc bách diệp rửa sạch, giã nhuyễn, đắp vào chỗ bị bỏng, rịt nhẹ lại - Khi khỏi sẽ không để lại sẹo.

Lá mướp:

Lấy 1 nắm lá mướp rửa sạch, giã nhuyễn - Đắp vào chỗ bỏng, rất công dụng.

Cây khoai nước:

Củ và lá khoai nước rửa sạch, giã nhuyễn đắp vào vết bỏng.

Quả dưa chuột:

Hái dưa chuột vào ngày Tết Đoan Ngọ (5/5) để vào trong bình, trát kín miệng để ở nơi thoáng mát - dùng dần.

Khi bị bỏng giã nát dưa hoà với nước - hoặc dầu mè (vừng) xoa vào chỗ bỏng.

Hóa chất nguy hiểm trong xúc xích, thịt nguội

Page 301: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 301

Đó là chất sodium nitrite, vốn được dùng trong thịt đã chế biến như món thịt nguội và xúc xích để giữ màu và hương vị.

Ngoài chức năng bảo quản, sodium nitrite còn giúp ngăn ngừa chứng ngộ độc thịt. Tuy nhiên, trong quá trình tiêu hóa, chất này sẽ hình thành chất gây ung thư nitrosamine ở ruột của chúng ta.

Thông thường, hầu hết thức ăn có chứa sodium nitrite đều có thêm vitamin C vì vitamin C giúp chống nitrosamine hình thành. Theo các nhà khoa học Mỹ, tốt nhất là tránh thức ăn có chứa sodium nitrite hoặc nếu có ăn thì kèm theo nhiều rau quả giàu vitamin C như cam, ớt xanh...

Chế độ ăn cho bệnh viêm đại tràng mạn

Tránh các thức ăn rán gây chướng bụng.

Người viêm đại tràng mạn nên ăn các thực phẩm như gạo, khoai tây, thịt nạc, cá nạc, sữa đậu nành và nên hạn chế trứng, sữa, nem rán, thịt mỡ, đậu đen, hành sống, rượu bia...

Viêm đại tràng mạn là bệnh rất hay gặp ở nước ta. Bệnh xuất hiện sau khi nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh vật ở ruột, bệnh có từng đợt tiến triển. Ngoài ra, viêm đại tràng mạn còn có thể do yếu tố tâm thần kinh như xúc động tâm lý, lo lắng, stress... làm ảnh hưởng tới sự điều tiết của hệ thống thần kinh thực vật, gây tăng tiết các chất làm loét ruột.

Nguyên tắc ăn uống là phải đủ thành phần các chất dinh dưỡng: Chất đạm (protein): 1 g/kg mỗi ngày. Năng lượng: 30-35 kcal/kg mỗi ngày tùy theo từng bệnh nhân. Chất béo: ăn hạn chế, không quá 15 g/ngày. Đủ nước, muối khoáng và các vitamin.

Page 302: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 302

Người viêm đại tràng mạn nên ăn các loại thức ăn như: Gạo, khoai tây, thịt nạc, cá nạc, sữa đậu nành, sữa không có lactose, các loại rau xanh nhiều lá như rau ngót, rau muống, rau cải…

Không nên ăn các loại thực phẩm như: Trứng, sữa, nem rán, thịt mỡ, đậu đen, hành sống, rượu, bia, cà phê, nước ngọt có ga vì các loại thực phẩm này gây đầy hơi, chướng bụng. Cũng không nên ăn các thực phẩm có nhiều lactose như sữa, nhiều đường như quả ngọt, mật ong, nhiều sorbitol (có trong một số bánh kẹo ngọt) vì bệnh nhân có biểu hiện kém hấp thu các loại đường này, do đó ăn vào sẽ gây chướng bụng, đầy hơi và tiêu chảy.

Tránh dùng thức ăn cứng như rau sống, bắp luộc ảnh hưởng đến vết loét. Khi chế biến thức ăn, nên hấp hoặc luộc, hạn chế xào, rán.

12 bài thuốc từ cây dâu

Việc vội vàng động phòng khi kinh nguyệt chưa dứt dễ sinh chứng toàn thân đau nhức như dùi đâm. Nên dùng lá dâu già và lược gãy, nệm rách, tóc rối lượng bằng nhau, đem đốt tồn tính, tán nhỏ, mỗi lần uống 3 đồng cân (khoảng 12 g) với nước nóng thì khỏi.

Bổ huyết, dưỡng huyết

Phù tang chí bảo là một bài thuốc hay đã được đề cập đến trong nhiều y thư cổ. Uống ba tháng thì thân thể mọc đầy mụn do sức thuốc đẩy ra; sau đó khắp mình sẽ tươi sáng, da dẻ mịn màng.

Page 303: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 303

Nếu uống liên tục nửa năm, khí lực trở nên mạnh mẽ, bệnh tật dần dần tiêu tan. Trường kỳ uống mãi thì gân cốt rắn chắc, khí huyết dồi dào, rõ tai, sáng mắt, tinh thần khoan khoái, tăng thêm tuổi thọ.

Chọn lá dâu non, hái lúc mặt trời mọc, rửa sạch bụi phấn, phơi nắng cho khô. Vừng đen phân nửa, xát tróc vỏ, đem đồ chín “cửu chưng cửu sái” (có nghĩa là chín lần đồ, chín lần phơi), cùng lá dâu tán bột, có thể đem xay nhỏ, cho luyện mật làm thành viên hoàn.

Cũng hai vị thuốc này, Tuệ Tĩnh còn dùng nấu với nước vo gạo để gội đầu, chỉ 7 lần mà tóc dài được vài “thước”! Nếu đúng như vậy thì bài thuốc này có tác dụng kích thích mọc tóc.

Chữa thong manh, đau mắt

Tuệ Tĩnh cũng giới thiệu dùng chữa chứng thong manh bằng lá dâu tươi đem về giã nát, phơi khô, đốt thành than, nấu lấy nước mà rửa mắt. Xưa có người thong manh đến 20 năm mà đã chữa khỏi bằng bài thuốc này.

Để chữa đau mắt gió hay chảy nước mắt: Lá dâu hái vào tháng chạp, hãm lấy nước mà rửa hàng ngày.

Chữa hen suyễn lâu ngày

Page 304: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 304

Lá dâu già, lá thầu dầu già, trấu sao mật, các vị tán nhỏ, thắng mật làm viên bằng hạt ngô đồng, mỗi lần uống một viên với nước sôi. Bài thuốc này được Tuệ Tĩnh cho là rất hay.

Chữa huyết áp cao

Lá dâu bánh tẻ một nắm nhỏ, cá diếc sống một con. Đem cá diếc bỏ vào châu pha nước muối cho nhả hết nhớt, không mổ, để nguyên con đem luộc, gỡ lấy thịt nấu canh với lá dâu mà ăn.

Hoặc: Vỏ rễ dâu 15,5 g, sinh địa 9 g, hoài sơn (củ mài) 15,5 g, phục linh 6 g, mẫu đơn bì 9 g, tri mẫu 15,5 g, sa sâm bắc 15,5 g, táo ta 10 g, mai rùa 10 g, thạch xương bồ 6 g, huyền sâm 15,5 g, đương quy 6 g, hà thủ ô đỏ 10 g, hoàng cầm 6 g. Sắc uống ngày một thang. Uống liên tục 2-3 tháng.

Hoặc: Trai sông 50-100 g, lá dâu tươi 20 g thái nhỏ, nấm hương 20 g, hành củ khô 2-3 củ. Nấu cháo ăn hàng ngày, có tác dụng hạ huyết áp tốt. Bài thuốc này thích hợp với người già bị tăng huyết áp và u xơ tiền liệt tuyến có các dấu hiệu tiểu không thông, tiểu đêm, tiểu nhiều lần… Đặc biệt là người tăng huyết áp bị chứng “trên bảo dưới chẳng chịu nghe” thì cũng nên dùng.

Tẩy sán

Page 305: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 305

Lấy dao tre cạo lấy vỏ trắng ở cành dâu 3 nắm, nước 3 bát sắc lấy 1 bát. Tối hôm trước phải nhịn ăn, sáng mai bụng đói thì uống, sán sẽ xuống hết. Uống 2-3 lần.

Chữa tiểu buốt, nước tiểu đục

Tổ bọ ngựa trên cây dâu, mỗi lần chỉ cần một cái nướng khô, tán nhỏ, uống với rượu lúc đói, nặng thì uống 2-3 lần là khỏi. Chuyên trị chứng “cao lâm” tiểu buốt. Ngài tằm bỏ đầu, chân, cánh, sấy khô, tán nhỏ, giã với cơm vo thành viên bằng hạt ngô đồng, uống với nước muối lúc đói, chữa được nước tiểu đục, trắng.

Chữa viêm họng

Mộc nhĩ cây dâu lấy vào ngày 5 tháng 5 âm lịch, thứ trắng như vẩy cá, giã nhỏ, lấy lụa bọc lại thành viên, tẩm mật ngậm, có tác dụng chữa bệnh viêm họng.

Chữa viêm tuyến vú

Page 306: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 306

Đọt dâu non một nắm, giã nhỏ đắp vào chỗ vú sưng, lấy giấy dấp nước đắp ngoài, khi khô lại thay, hết viêm thì thôi.

Chữa thiếu máu, mất ngủ

Quả dâu chín ngâm với đường (hoặc mật ong), mỗi ngày pha nước uống. Uống liên tục trong nhiều ngày càng tốt. Nếu mất ngủ, nên uống vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Chăm sóc người bệnh sau tai biến mạch máu não

Người bị tai biến mạch máu não nên ăn nhiều hoa quả, rau xanh

(Dân trí) - Tai biến mạch máu não là một hình thức rối loạn tuần hoàn não cấp tính, có thể gây đột tử hoặc liệt nửa người, thất ngôn, rối loạn tâm thần... Sau giai đoạn cấp cứu trở về nhà, bệnh nhân phải được chăm sóc và điều trị theo chế độ đặc biệt nhằm hạn chế các di chứng và phòng tái phát.

Dưới đây là những lời khuyên của PGS – TS Lê Văn Thính, Trưởng Khoa Thần kinh Bệnh viện Bạch Mai về việc chăm sóc những bệnh nhân này.

1. Chế độ ăn

Cần đảm bảo chế độ ăn đủ chất và cân đối. Nên dùng dạng thức ăn mềm, dễ tiêu như: cháo, súp, sữa, nước hoa quả tươi. Kiêng sử dụng các chất béo và chất kích thích (rượu, bia, chè đặc, cà phê); hạn chế dùng muối.

Page 307: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 307

Với người bệnh vẫn phải nuôi ăn qua ống thông mũi, dạ dày, chia đều lượng thực phẩm và cho ăn ít nhất 5 bữa ăn/ ngày. Khoảng cách giữa các bữa ăn từ 2 đến 3 giờ tùy theo số lượng mỗi lần ăn. Nếu người bệnh nôn, đầy bụng phải giảm khối lượng bữa ăn, giảm tốc độ khi cho ăn.

2. Sinh hoạt và tập luyện

Bệnh nhân cần được luyện tập để phục hồi các chức năng sau tai biến mạch máu não. Quá trình tập luyện luôn đòi hỏi sự kiên trì của cả bệnh nhân và người hướng dẫn.

Trong trường hợp bệnh nhân chưa tự vận động được, không nên để bệnh nhân nằm nguyên một tư thế, mà người nhà cần giúp họ thay đổi tư thế 3 giờ một lần để tránh loét da. Mỗi lần lật người, cần xoa rượu, cồn hoặc phấn rôm vào lưng, mông và các vị trí bị tì đè khác. Khi cho ăn uống, nên kê gối sau lưng bệnh nhân để giữ họ ở tư thế nửa nằm, nửa ngồi.

Đối với trường hợp nhẹ hơn, tùy mức độ di chứng liệt, cần đề ra một kế hoạch cụ thể cho bệnh nhân tập luyện hằng ngày và nên tuân thủ theo thời gian tập luyện đã đề ra. Lúc đầu tập ở mức độ rất nhẹ, sau đó tăng dần dần để bệnh nhân có thể thích nghi (ví dụ thời gian đầu mỗi ngày dành 30 phút tập đi, dần dần có thể tăng lên 35, 40, thậm trí 60 phút). Cố gắng để cho họ tự làm ở mức tối đa, người nhà chỉ hỗ trợ hoặc giúp đỡ khi bệnh nhân không thể tự làm được. Nên duy trì việc tập luyện hàng ngày này cả khi các di chứng đã được phục hồi.

3. Điều trị

Page 308: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 308

Với bệnh nhân bị tai biến mạch máu, không nên chỉ dùng thuốc tây, mà nên kết hợp giữa dùng thuốc và châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp để nhanh chóng phục hồi các chi bị liệt. Người nhà nên thường xuyên xoa bóp cho bệnh nhân, điều đó sẽ giúp cho qúa trình phục hồi bệnh nhanh hơn.

4. Phòng tai biến mạch máu não như thế nào?

Thời tiết là một yếu tố ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ con người. Khi thời tiết chuyển lạnh vào mùa đông và khi áp suất không khí lên cao và mùa hè, cần cẩn thận giữ mình, không để cơ thể tiếp xúc với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột của môi trường.

Không nên tắm khuya hoặc ở nơi gió lùa, nhất là với người bị cao huyết áp. Cũng không nên tắm bằng nước quá nóng hoặc quá lạnh, tốt nhất nên tắm bằng nước ấm.

Tránh trạng thái căng thẳng thần kinh, xúc động mạnh, lo lắng...

Giờ giấc sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi phải điều độ. Nên ăn những đồ ăn giúp người bệnh dễ ngủ (như cháo tâm sen). Ăn nhiều rau quả, kiêng rượu, bia và các chất kích thích.

Điều trị các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, tiểu đường, rối loạn nhịp tim.

Page 309: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 309

Không nên vận động thể lực quá mức như mang vác nặng, chạy nhanh...

Cộng dụng của cây cỏ

Ngoài công dụng chữa bệnh, một số loại thảo mộc còn rất tốt cho làn da. Hãy xem lá bạc hà, rau diếp cá, trà xanh... có thể giúp gì cho bạn.

Cánh hoa hồng

Cho một ít cánh hoa hồng vào nước sôi, trùm khăn bông lên đầu, xông mặt từ 10 đến 15 phút nhằm loại bỏ bụi bẩn bám trên da. Cách khác, đâm nhuyễn cách hoa, vắt lấy nước thoa lên mặt, để trong 5 phút rồi rửa sạch.

Ngoài ra, khi bị stress, trong lúc tắm, bạn hãy cho thật nhiều cánh hoa hồng vào bồn nước ấm và ngâm mình khoảng 20 phút. Cách này giúp tinh thần phấn chấn rất nhanh.

Lô hội

Lô hội có tên gọi khác là nha đam. Cách thực hiện, dùng mũi dao cắt lát lá lo hội, lấy chất dịch tiết ra từ lá.

Page 310: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 310

Tiếp đó, nhẹ nhàng thoa chất dịch này lên những nốt mụn, để trong 10 phút, rồi rửa sạh bằng nước lạnh. Cách này làm mát và giảm độ sưng tấy của mụn. Nên thực hiện 2 lần/tuần.

Rau diếp cá

Rau diếp cá có tác dụng tăng cường tuần hoàn máu, ngăn ngừa mụn trứng cá và mụn nước, làm đẹp da. Khi dùng, nên đâm nhuyễn lá, vắt lấy nước, trộn với một ít cám gạo, thêm vài giọt tinh dầu ôliu, đắp lên mặt 10-15 phút. Rửa sạch bằng nước lạnh.

Hoa cúc trắng

Chọn những bông cúc trắng thật tươi, lấy cánh hoa để trong tủ lạnh khoảng 10 phút, sau đó đắp lên mắt. Cách này làm dịu sự căng thẳng và mệt mỏi cho mắt

Đâm nhuyễn cánh hoa cúc trắng, bỏ vào một miếng vải, đặt lên vùng da cháy nắng trong 15 phút, để làm dịu vùng da này.

Bạc hà

Muốn làm sạch bề mặt da, bạn lấy lá bạc hà tươi rửa sạch, nghiền nát, vắt lấy nước. Tiếp đến, pha theo tỷ lệ 1 phần nước bạc hà, 2 phần nước lạnh, thoa lên mặt.

Đối với những nốt mụn, bạn lấy tăm bông thấm nước bạc hà nguyên chất, bôi nhẹ lên khoảng 2-3 lần/ngày và bôi liên tục trong 1 tuần, mụn sẽ giảm dần.

Nước bạc hà nhỏ thêm vài giọt chanh còn làm se lỗ chân lông. Nên thoa lên da mặt 1 lần/tuần.

Trà xanh

Cho một nhúm lá trà xanh vào nước sôi. Dùng nước này để tắm, sẽ xua tan cảm giác mệt mỏi. Nếu dùng nước trà xanh để ngâm chân, sẽ khử được mùi hôi.

Đối với các vết xước, dùng bông thấm nước trà xanh, bôi vào, vết xước sẽ mau lành. Mắt bị thâm quầng, dùng bông thấm nước đắp lên hốc mắt ngày 3-4 lần, mỗi lần khoảng 10 phút.

Ngải cứu

Đâm nhuyễn lá ngải cứu tươi, rồi đắp lên da mặt khoảng 15 phút nhằm kích thích tuần hoàn máu. Ngoài ra, có thể lấy một nhúm lá ngải cứu tươi hoặc khô cho vào nước, đun sôi. Sau đó dùng nước này tắm, còn lá dùng để chà xát khắp bề mặt da.

Page 311: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 311

Đây là phương pháp giúp tẩy lớp tế bào chết, làm mềm vùng da sần sùi và chai sạn, giúp huyết mạch lưu thồng và làm dịu vết sưng.

Bồi bổ và làm đẹp da bằng sữa chua

Để xóa đi vết rám nắng, bạn hãy lấy 1-2 chén bột đậu xanh, 2 chén sữa chua, 1-2 muỗng cà phê bột nghệ hòa thành hỗn hợp nhuyễn rồi thoa lên cơ thể trong vòng 15 phút. Sau đó nhẹ nhàng bóc lớp đắp ra. Thực hiện hằng ngày trước khi tắm.

Sữa chua (yaourt) rất có lợi cho sức khoẻ và vẻ đẹp của bạn. Mặt khác, sự phong phú trong khẩu vị sẽ làm cuộc sống có ý nghĩa hơn. Bạn hãy thử tay nghề của mình với một vài món ăn, thức uống và làm đẹp da từ sữa chua xem sao!

Bò xào sữa chua

Nguyên liệu: 1 kg thịt bò thái miếng vuông 3 cm, 2 củ hành băm nhỏ, 2 thìa gừng tươi băm nhuyễn, 1 củ tỏi băm nhuyễn, 1 thìa cà ri, 2 thìa thì là thái nhuyễn, 1/2 thìa muối, 1/2 thìa ớt bột, 2 thìa dầu ăn, 1 củ hành tây thái lát, 2 thìa sốt cà chua, 1/2 hộp yaourt.

Củ hành, gừng, tỏi, cà ri, thì là, ớt bột cho vào tô, trộn đều. Ướp gia vị vào thịt bò. Để 1 giờ. Phi hành thơm, cho thịt đã ướp gia vị vào, trộn đều, để 8-10 phút cho thịt và gia vị sánh lại. Cho tiếp 2 thìa yaourt vào trộn đều. Để lửa nhỏ, xào khô lại. Với món ăn này, bạn có thể dùng nóng với cơm hoặc bánh mì.

Sữa chua trái cây

Nguyên liệu: 2 hộp yaourt, 1 quả kiwi, 1 quả đào tươi hoặc 1 miếng đào đóng hộp.

Kiwi, đào xắt nhỏ như hạt lựu, trộn chung với yaourt, để lạnh.

Trái cây sốt sữa chua

Page 312: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 312

Nguyên liệu: 100 g nho xanh không hạt, 50 g dâu Đà Lạt, 1/2 trái lựu, 10 trái chôm chôm nhãn, 1 miếng cơm dừa (cơm của 1/4 trái dừa), đường, 1 hộp sữa chua, 200g dừa nạo.

Nho rửa để ráo, tách rời từng trái. Lựu tách rời từng hạt. Dâu rửa nước muối pha loãng, rửa lại nước sạch, cho vào khăn thấm khô, bỏ cuống, mỗi trái cắt dọc thành 6 miếng. Chôm chôm nhãn rửa, bóc vỏ, tách bỏ hạt. Xếp nho + dâu + lựu + chôm chôm nhãn vào thố đậy kín, cho vào tủ lạnh 3-4 giờ trước khi dùng.

Dừa nạo cho vào 100ml nước nóng, nhồi kỹ, vắt lấy nước. Cơm dừa cắt sợi dày 1cm.

Cho vào máy sinh tố: Cơm dừa cắt sợi + nước cốt dừa nạo + sữa chua + đường, tất cả xay nhuyễn, cho đá bào vừa đủ, tiếp tục xay thêm 2 phút, tắt máy. Múc một ít trái cây đã ướp lạnh vào đĩa, rưới đều hỗn hợp sinh tố vừa xay lên trên, dọn được 10 ly để dùng.

Tẩy tế bào chết

Thành phần: 1 chén muối, 1 muỗng cà phê dầu dừa, 2 muỗng cà phê sữa chua.

Hòa muối và dầu dừa thành hỗn hợp nhuyễn. Dùng tay thoa nhẹ hỗn hợp lên cơ thể, sau đó rửa người bằng nước ấm. Tiếp theo, hòa sữa tươi vào sữa chua rồi đắp lên vùng da vừa tẩy.

Tái tạo làn da mới

Thành phần: 2-4 chén sữa tươi, 1 muỗng cà phê dầu dừa hay dầu ăn, 1 nắm cánh hoa hồng, 3 giọt dầu hoa nhài, 5 giọt dầu gừng, 6 giọt dầu gỗ giáng hương, 6 giọt dầu cam.

Chế biến: Trộn thành hỗn hợp, pha thêm nước ấm và thoa lên da. Tắm sạch trong 20 phút.

Làm lành sẹo, vết rỗ

Thành phần: 1 nhúm lá hạnh đào tán nhỏ, 2 muỗng cà phê sữa tươi, 1 muỗng cà phê nước cà rốt, 1 muỗng cà phê nước cam.

Chế biến: Hòa nước cam, cà rốt, sữa tươi và lá hạnh đào vào trong chén cho nhuyễn rồi đắp lên những vùng da bị tổn thương. Rửa sạch lại trong 30 phút.

Hỏi đáp về bệnh gút

Người mắc bệnh gút nên hạn chế tối đa thức ăn nhiều đạm.

(Dân trí) - Tôi nghe nói có thể dùng than để giảm đau khi bị gút. Vậy cách sử dụng thế nào? (Huỳnh Thiết, Bến Tre)

Dùng than là một trong nhiều biện pháp khá hữu hiệu với bệnh nhân gút. Than có tác dụng hút chất độc từ trong cơ thể ra.

Bạn có thể dùng than hoạt tính giã thật mịn rồi trộn với nước sền sệt rồi bọc trong một lỡp vải và đắp lên khớp đau. Cứ khoảng 4 giờ lại thay than một lần. Nhưng bạn phải bọc thật kín vì than dễ làm bẩn quần áo, chăn chiếu.

Ngoài ra, bạn có thể hoà than trong nước nóng để ngâm chân. Ngâm trong khoảng 30 phút sẽ thấy dễ chịu.

Page 313: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 313

Đối phó với những cơn đau bất thường

Tôi bị bệnh gút đã hơn 1 năm nay và thường bị đau đớn ở các ngón chân vào những thời điểm khó biết trước. Mọi sinh hoạt, công việc rất bị ảnh hưởng, có cách nào xử lý nhanh để giảm cơn đau đó? (Hoàng Miên, Hà Tây)

Khi bị gút, những cơn đau có thể xuất hiện đột ngột, nhưng thường là vào ban đêm. Và đúng như anh tả trong thư, cơn đau khiến người bệnh run rẩy, khổ sở và có thể kéo dài mấy ngày. Hầu hết các ngón chân đều đâu, nhưng ngón chân cái thường đau nhất.

Ngoài việc uống thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ, anh có thể dùng đá để chườm. Nước đá có tác dụng xoa dịu và làm tê tức thời. Anh nên dùng đá vụn đặt lên một miếng vài sạch và chườm trong khoảng 10 phút là có tác dụng ngay. Hoặc cũng có thể nhúng trực tiếp ngón tay, chân đau vào xô đá vụn trong vài phút. Trong cơn đau, anh cũng nên nghỉ ngơi và nâng chỗ khớp bị đau lên cao.

Nhịn ăn không đúng cách để giảm cân có thể làm bệnh gút nặng hơn

Nếu người béo phì và bị bệnh gút thì nên kiêng ăn thế nào để khống chế được bệnh? (Lê Anh Chiến, Thanh Hoá)

Dĩ nhiên lúc này phải luyện tập và có chế độ ăn uống thích hợp để giảm cân. Nhưng nếu nhịn quá mức sẽ khiến tế bào suy nhược và phóng thêm acid uric khiến bệnh nặng hơn.

Tốt nhất phải tránh uống rượu, bia, nên uống nhiều nước. Nước giúp thải acid uric trong cơ thể ra ngoài nhanh hơn. Nước cũng làm giảm nguy cơ sỏi thận, chứng bệnh mà phần lớn người bị gút đều mắc phải. Và ngoài ra, nước còn làm giảm cân một cách tích cực. Việc ăn kiêng chỉ nên chú ý tránh các loại thực phẩm có độ đạm quá cao, kể cả các loại rau củ như măng, đậu khô, bông cải, nấm v.v...

Vấn đề huyết áp với người bị gút

Tôi vừa bị cao huyết áp, vừa bị gút. Uống thuốc hạ huyết áp có ảnh hưởng gì đến bệnh gút hay không? (Thế Cường, Lai Châu)

Trường hợp của bạn là khá rắc rối vì một số thuốc để hạ huyết áp như thuốc lợi tiểu lại làm gia tăng mức acid uric. Tốt nhất nên hạ huyết áp một cách tự nhiên bằng cách ăn ít muối, giảm cân và luyện tập thể thao. Bạn cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ của mình để có một loại thuốc ít tác dụng phụ khi cần hạ huyết áp ngay lập tức.

Để tránh bị gút, không nên đi giày quá chật

Những ngón chân hay khớp xương bị thương hay thường xuyên bị đau có phải là nguyên nhân dẫn đến bệnh gút? Nếu bị đau khớp do bị gút, tôi có thể dùng aspirin được không? (Hoàng Sơn, Tây Ninh)

Đúng là bệnh gút có thể tấn công nhưng khớp xương đã bị thương sẵn. Vì thế nên cố gắng tránh bị thương ở khớp, nhất là các ngón chân. Cũng không nên đi giày chật vì giày sẽ làm tổn hại các khớp ngón chân. Còn việc dùng aspirin để giảm đau là không nên vì loại thuốc này có thể làm bệnh gút nặng hơn do thuốc ngăn cản sự bài tiết acid uric.

Page 314: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 314

Đường đi của "xoài lạ"

Xoài lạ được bày bán tràn lan trên thị trường miền Bắc.

(Dân trí) - Thời gian gần đây, trên thị trường miền Bắc nước ta xuất hiện một loại xoài mới quả to, tròn, giòn và không có vị chua. Người tiêu dùng đang rất quan tâm đến nguồn gốc cũng như độ an toàn của loại “xoài lạ” này.

Truy tìm nguồn gốc xoài “khổng lồ”

Nói xoài lạ bởi thực tế người Việt Nam từ trước tới giờ thường chỉ quen với loại xoài cát thịt mịn quả dài, hiếm khi được nhìn thấy quả xoài nào “khổng lồ” lại tròn như loại xoài nói trên.

Một ngày cuối tháng 8, chúng tôi lên cửa khẩu Tân Thanh và Hữu Nghị (Lạng Sơn) để tìm hàng. Tại cửa khẩu Hữu Nghị, hàng hóa vắng hoe, người đóng hàng cũng thưa thớt. Sang đến cửa khẩu Tân Thanh, quang cảnh nhộn nhịp hơn hẳn với hàng đoàn xe tải chở hoa quả đang chờ xuất sang Trung Quốc. Tuy nhiên, trong dòng xe cộ tấp nập đó tuyệt nhiên không có một xe hàng nào chở xoài nhập vào Việt Nam.

Theo số liệu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Tân Thanh, hoa quả là mặt hàng chủ yếu được thông quan tại đây. “Có đến 90% lượng hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam là hoa quả, lượng hàng xuất của chúng ta cũng chiếm tỷ trọng tương đương như thế. Riêng xoài Trung Quốc là mặt hàng hoa quả tươi được ghi trong biểu thuế của Bộ Tài chính với mã số 08045000. Tuy nhiên, 6 tháng đầu năm nay lượng hàng này rất ít được nhập qua cửa khẩu Tân Thanh.” – Lãnh đạo Chi cục Hải quan Tân Thanh cho biết. Như vậy, có thể thấy loại xoài này được nhập vào Việt Nam không phải bằng con đường chính ngạch mà qua các đường tiểu ngạch dọc biên giới phía Bắc.

Để tìm hiểu ngọn ngành đường đi của loại xoài này, chúng tôi đành nhờ cậy bà chủ Phương, một người chuyên buôn hoa quả từ Trung Quốc về Việt Nam. Bà Phương lấy làm tiếc khi chúng tôi không lên sớm hơn vài ngày để bà dẫn qua bên kia biên giới vì bà vừa sang đóng hàng về. “Sang bên kia các anh sẽ được tận mắt thấy xoài Trung Quốc được tập kết như thế nào. Trung Quốc rộng bao la, loại hoa quả như xoài chủ yếu trồng ở miền Bắc, để đến được biên giới Việt Nam nó phải trải qua hàng nghìn cây số đấy.”- Bà Phương cho biết.

Theo các cán bộ hải quan Tân Thanh, loại xoài này được trồng phổ biến nhất ở tỉnh Quế Lâm của Trung Quốc. Thời gian trước, nó không có mặt trên thị trường hoa quả nước ta. Xoài khổng lồ chỉ xuất hiện trong thời gian gần đây từ các đường tắt trên núi xuyên qua biên giới. Với kinh nghiêm trong nghề buôn hoa quả, bà Phương cho biết: xoài được thu gom và tập kết về bên kia biên giới Trung Quốc. Vì là hàng hoa quả không chính ngạch nên trước khi được vận chuyển ra biên giới, chủ hàng phải xử lý bằng chất bảo quản để giữ cho quả tươi lâu.

Chỉ tính riêng quãng đường vận chuyển cả nghìn cây số ở bên kia biên giới đến khi vào được nội địa nước ta đã mất gần một tuần. Khi bày bán tại các chợ đầu mối như Long Biên vẫn có thể để cả tháng trong điều kiện bảo quản bình thường mà không hỏng. Từ những thông tin này, rất nhiều câu hỏi được đặt ra: liệu loại xoài này có được ngâm bằng các hóa chất bảo quản độc hại? Nó là giống lai tạo hay biến đổi gien ? (Vì quả to khổng lồ). Ăn loại hoa quả

Page 315: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 315

này ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe? Chúng tôi đã cố gắng đi tìm câu trả lời từ cơ quan chức năng.

Chất lượng xoài mới ai quản lý?

Thịt xoài luôn cứng, giòn dù

xanh hay chín.

Chúng tôi đã đến Tổ kiểm dịch thực vật chốt ngay đầu cửa khẩu Tân Thanh để có thêm thông tin về chất lượng loại xoài này. Tuy nhiên, khi nghe đề cập đến ảnh hưởng của xoài đến sức khỏe, tổ này cho rằng nó là trách nhiệm của tổ kiểm dịch y tế. Chúng tôi tìm đến tổ kiểm dịch y tế họ lại cho rằng hoa quả là lĩnh vực của tổ kiểm dịch thực vật, họ chỉ có trách nhiệm đối với động vật thôi!

Như vậy, ngay từ khâu kiểm soát đầu tiên tại cửa khẩu, cả hai tổ kiểm dịch chốt tại đây đều không ai chịu trách nhiệm về khâu kiểm tra ảnh hưởng của dư lượng thuốc bảo quản đối với sức khỏe con người (mặc dù chỉ có thể kiểm dịch được đối với hàng nhập khẩu chính ngạch).

Một cán bộ ở đây cho biết, nếu các loại hàng hoa quả có được kiểm dịch thì với điều kiện kỹ thuật của các tổ này cũng không thể xác định được thành phần của hóa chất bảo quản có ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào. Riêng tổ kiểm dịch thực vật chịu trách nhiệm chính kiểm dịch các loại hoa quả nhưng lại không có chức năng kiểm tra dư lượng thuốc bảo quản có ảnh hưởng đến sức khỏe con người hay không.

Theo phản ánh của nhiều người tiêu dùng, đối với loại xoài lạ này họ mua về chủ yếu là do thôi thúc bởi trí tò mò và thói quen thích của lạ. Tuy nhiên, không ít người đã tỏ ra lo lắng trước hiện tượng bất thường của những quả xoài khổng lồ này như để lâu xoài vẫn không thối, ăn không có vị chua, quả to bất thường... Từ những thông tin trên, rất mong các cơ quan chức năng sớm vào cuộc để có kết luận chính xác và nhanh nhất về loại xoài lạ đang tràn ngập trên thị trường hiện nay.

Bệnh gút: Đừng nhầm với viêm khớp

Tổn thương ở bàn tay ở người bị bệnh gút.

(Dân trí) - Những triệu chứng của bệnh gút dễ bị nhầm với viêm khớp do nhiễm khuẩn, do vậy nhiều người bệnh tự mua thuốc khớp về uống. Điều này rất nguy hiểm vì có loại thuốc khớp không được uống nếu bị gút.

Khi dùng những loại thuốc này nhiều, bệnh sẽ càng nặng lên, thậm chí gây biến chứng khiến người bệnh bị tử vong.

Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh gút

Bệnh gút thường gặp ở nam giới lứa tuổi trung niên hoặc ở những người béo, tăng cholesterol, đường huyết hay kèm theo bệnh mỡ máu... Nguyên nhân thường do chế độ ăn quá nhiều chất đạm: thịt chó, tiết canh, lòng lợn, hải sản, các phủ tạng: tim, gan, bầu dục và uống nhiều rượu.

Cũng có trường hợp bị bệnh gút sau khi sử dụng một loại thuốc nào đó (như dùng thuốc lợi tiểu hay một số thuốc gây huỷ hoại tế bào máu).

Page 316: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 316

Triệu chứng: Người bị gút có biểu hiện viêm khớp. Giai đoạn đầu viêm một cách đột ngột, có thể tối hôm trước vẫn đi bình thường, nửa đêm về sáng khớp đã bị sưng vù, nóng đỏ, bệnh nhân đau rất dữ dội, đến mức không đi lại được. Những cơn gút đầu tiên có thể tự hết, sau đó 1 năm có thể tái phát một, hai lần.

Chế độ ăn cho bệnh nhân gút

Bệnh gut có thể chữa khỏi, nhưng phải tuân thủ chế độ ăn nghiêm ngặt. Sau khi điều trị khỏi hoàn toàn vẫn phải duy trì dùng thuốc dự phòng cơn gút tái phát và thường xuyên đi khám định kỳ (giai đoạn đầu 1 tháng/ lần, sau đó 3 tháng/ lần, 6 tháng/ lần).

Người bệnh cần ăn uống bình thường, vẫn có thể ăn thịt lợn, gà, cá... nhưng không ăn quá nhiều thịt và các thực phẩm tim, gan, bầu dục, óc, trứng vịt lộn, thịt chó... Người bị gút cũng không nên ăn nhiều tôm và không uống rượu bia. Nên ăn nhiều rau xanh, uống nhiều nước.

Người bị gút có nên tập thể dục?

Khi đã bị gút, tuỳ theo chức năng của khớp được cải thiện đến mức nào mà có những vận động phù hợp. Nếu bị gút mà các chức năng khớp vẫn bình thường thì người bệnh vẫn có thể chơi các môn thể thao bóng bàn, cầu lông, bơi lội...

Nhưng nếu khớp đã biến dạng, bác sĩ sẽ chỉ dẫn bài tập riêng theo tình trạng của bệnh. Các bài tập này sẽ hạn chế sự dính khớp, còn khi khớp đã dính rồi thì phải tập để khớp dính ở tư thế thẳng, có như vậy mới giảm sự khó khăn trong việc đi lại.

Những chuyện chỉ có ở... phòng khám nam khoa

Hiện nay phòng khám nam khoa đã trở nên quen thuộc với nhiều người. Nhưng xung quanh nó vẫn còn không ít thắc mắc: khám gì ở phòng khám chuyên biệt này? Tại sao phòng khám nam khoa mà phụ nữ cũng… đến khám?!

Bác sĩ không hiểu phụ nữ!

Ở Hà Nội, Bệnh viện Việt Đức có khoa nam học. Người có trách nhiệm và kinh nghiệm cao nhất là GS-TS Trần Quán Anh. Những ca ED có vẻ... thường thôi, dưới mắt các bác sĩ (BS), nhưng lại là nỗi đau khổ của nhiều cặp vợ chồng.

Có anh đã khóc nấc lên với GS Quán Anh rằng, vào một đêm vợ chồng anh đã chuẩn bị sẵn sàng mọi điều kiện: đưa con sang ông bà ngoại, ăn những món bổ dưỡng, nghe nhạc êm dịu... để bắt đầu một lần sinh hoạt vợ chồng vui vẻ. Nhưng đến khi lâm trận, không biết vì lý do gì mà anh chồng không thể thực hiện được nghĩa vụ của mình. Càng cố gắng càng thất bại thảm hại. Bà vợ mất nhiều công sức chuẩn bị mà chẳng đi đến đâu cả, tức quá, đạp phắt anh xuống giường.

Anh nước mắt ngắn dài với GS Quán Anh, nói rằng, nếu GS không "ra tay cứu giúp" thì nguy cơ anh bị vợ bỏ là nhãn tiền, rằng nếu GS không chữa trị được căn bệnh rối loạn này của anh, thì anh chỉ còn nước... giã từ cuộc sống.

Nghe chuyện xong, vị GS đầu ngành nam khoa của VN cười lớn, khuyên bệnh nhân không nên mất bình tĩnh đến thế. Nếu càng lo sợ, thì lại càng không thể... làm được gì. Và khi không

Page 317: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 317

thực hiện được việc, thì lại càng lo sợ. Chính vòng tròn tâm lý luẩn quẩn này không được tháo gỡ nên bệnh nhân, dù chẳng có bệnh thực thể gì, mà cuối cùng vẫn chịu bó tay. Trước khi khai cuộc, bệnh nhân mắc bệnh tâm lý này luôn phải tự nhủ rằng, mình sẽ là người chiến thắng! Và sau đó là chiến thắng thật, giòn giã luôn.

Nhiều khi, đối tác của những ông chồng cũng được gọi tới và được căn dặn, vợ phải luôn là hậu phương vững chắc cho... tiền tuyến. Thế là sự việc lại tròn trịa, xuôi chèo mát mái.

Chuyện khác, ở phòng khám nam khoa của Ths-BS Nguyễn Thành Như, bệnh viện Bình Dân, TP.HCM. Một lần, anh trả lời báo chí, với người đàn ông, "bửu bối" chỉ cần 6cm là đã có thể hoạt động "ngon lành" rồi. Âm đạo của phụ nữ là một vị trí kỳ diệu. Nơi đây chấp nhận tất cả kích cỡ, hình dáng của đối tác. Trẻ sơ sinh nặng 4 kg có thể qua được, và cũng chỉ cần một công cụ thực thi nghĩa vụ truyền giống dài có 6 cm cũng được chấp nhận nhiệt thành.

Khi báo đăng, một giọng nữ điện thoại đến phòng khám xin được gặp BS Như. Người gọi điện không xưng tên, chỉ nói là đọc được những thông tin mà BS đã cung cấp cho báo chí. Chị nói không phải điện thoại đến BS để xin khám bệnh, mà chỉ để... mắng vốn mà thôi. Chị nói, BS đã không hiểu gì về phụ nữ cả. Phụ nữ yêu cầu ở phái nam số cm nhiều hơn nữa!

Nghe điện thoại xong, BS Như vội vàng giải thích, đó là chỉ số tối thiểu theo đúng lý thuyết, có cơ sở khoa học. BS Như, người phụ trách đơn vị nam học, nơi duy nhất tại các bệnh viện phía Nam có chuyên khoa sâu dành cho nam giới đã phải... nhận trách nhiệm với người phụ nữ kia. Gặp chúng tôi, anh cười bảo: "Đúng là mình chưa hiểu gì về phụ nữ cả!".

Tại anh hay tại ả?

Ở đơn vị nam khoa, bệnh viện Bình Dân TP.HCM, những ca "tiêu hết tiền trước khi đến chợ" hay ED chỉ là bề nổi của những tảng băng chìm trong khi tiếp nhận và chữa trị bệnh nhân của các BS. Công việc nặng nề và nhân bản nhất của các BS tại đây, chính là chữa vô sinh nam.

Có nhiều cặp vợ chồng lấy nhau đã 4 - 5 năm mà chưa có con. Gia đình nhà chồng đổ lỗi lên đầu con dâu, nhiếc móc và bóng gió cô là người bị "điếc", không có khả năng mang thai. Một hôm, đọc trên một tờ tạp chí, cô biết được rằng, vô sinh không phải chỉ riêng trục trặc từ người vợ, mà có khi lỗi lại ở chính anh chồng. Vậy là hai vợ chồng cô quyết định tới phòng khám nam khoa.

Kiểm tra tinh trùng đồ của anh chồng, BS Như cho biết, anh đã hoàn toàn không có tinh trùng, mà chỉ có tinh dịch. Vậy nguyên nhân chính, có thể kết luận, là anh chồng phải được điều trị.

Trả lại hình dáng cho em

Không chỉ có thế mạnh về cái thiện những trục trặc, đơn vị nam khoa còn thực hiện nhiều ca phẫu thuật có một không hai: "chỉnh hình" trong các trường hợp bị cong vẹo, dị dạng.

Theo BS Nguyễn Thành Như, nếu dương vật ngắn thì không được gọi là dị dạng. Nhưng nếu cong vẹo quá mức, thì phương pháp tối ưu được lựa chọn vẫn là phẫu thuật. Với nam giới, khi "bửu bối" bị rơi vào trạng thái... bất thường bẩm sinh, như cong vẹo đến quá 30o khi ở trạng

Page 318: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 318

thái cương cứng, thì đương nhiên quan hệ vợ chồng sẽ rất khó khăn, đồng thời sẽ tạo cảm giác mặc cảm, tự ti cho người đàn ông.

Giải pháp phẫu thuật được lựa chọn, nhưng các BS nam khoa cho biết, sau mổ, tình hình sẽ được cải thiện rõ rệt, tuy nhiên, vẫn có những dấu hiệu hơi cong vẹo, chứ không thể ở tình trạng như một người bình thường được. Còn với những người đàn ông từ 40 tuổi trở lên, nếu có những dấu hiệu bị cong vẹo khi cương thì đó chính là biểu hiện của thể hang bị xơ hóa. Khi đó, việc phẫu thuật mới chính là... trả lại hình dáng cho em, có nghĩa, sau mổ, dương vật sẽ trở lại hoàn toàn bình thường!.

BS Như kể cho chúng tôi nghe một câu chuyện vui, một người đàn ông tới phòng khám nam khoa, ca này khá bất thường, như anh ta diễn đạt: "nó cong và xoắn ngược lên". Các BS quyết định phẫu thuật. Ca mổ thành công, bệnh nhân xuất viện về nhà. Hai tháng sau, do không thực hiện đúng những thao tác và quy trình vệ sinh, nên bị nhiễm trùng, vết mổ lâu lành. Chị vợ hoảng quá, điện thoại lên BS để... bắt đền. Đến nước này thì BS đành bó tay!

Các bài thuốc hay từ hạt đậu đen

Với những người bị bất tỉnh do say rượu, có thể lấy đậu đen sắc lấy nước, uống cho nôn ra thì khỏi. Còn nếu bị ngộ độc do ăn rau quả, nên lấy đậu đen tán nhỏ, ngâm rượu, chắt lấy nước cốt để uống.

Sau đây là một số bài thuốc Nam đơn giản có đậu đen khác:

Trúng hàn (cảm lạnh): Đậu đen sao cháy; đang lúc còn nóng thì chế rượu vào uống, sau đó trùm chăn cho ra mồ hôi là khỏi.

Bụng trướng do ăn nhầm các loại cá độc: Đậu đen sắc với nước uống lúc còn ấm.

Ngộ độc nấm dại: Đậu đen 2 vốc cho vào ăn, uống hoặc sắc lấy nước uống.

Trĩ ra máu: Dùng bồ kết sắc lấy nước để tẩm với đậu đen, để một lát rồi đem đậu sao vàng, xát bỏ vỏ, tán nhỏ. Lấy mỡ lợn để luyện thành viên bằng hạt ngô, mỗi lần uống 30 viên với nước gạo.

Đau đầu: Đậu đen 3 phần sao hơi có khói, ngâm với 5 phần rượu, đậy kín 7 ngày rồi uống hết.

Đau lưng, xương sống đau nhức quá không cử động được: Đậu đen 1 đấu, chia làm 5 phần: 3 phần sao, 1 phần luộc, 1 phần đồ chín. Thêm 3 đấu rượu cho vào bình, dùng nồi lớn đổ nước vào, chưng cách thủy nửa giờ. Để nửa tháng mới uống, uống nhiều hay ít tùy sức.

Mất ngủ: Đậu đen rang nóng cho vào 1 cái túi đen để gối đầu, khi nguội lại thay.

Tiểu đường: Đậu đen tán nhỏ, dồn vào một cái túi mật bò, phơi trong bóng râm 100 ngày, làm thành viên. Mỗi sáng uống 1 viên. Hoặc: Đậu đen, thiên hoa phấn lượng bằng nhau, tán nhỏ, khuấy hồ, làm thành viên bằng hạt ngô, mỗi lần dùng 70 viên, sắc với nước đậu đen uống mỗi ngày 2 lần.

Quả lựu - Vị thuốc mới của các bệnh khó chữa

Thứ quà ăn "chơi" giờ trở thành vị thuốc.

Page 319: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 319

Các nhà khoa học Mỹ vừa phát hiện ra chiết xuất từ quả lựu có khả năng khống chế các men tham gia vào quá trình gây viêm khớp mạn tính. Thứ quả này có thể sẽ là giải pháp thay thế những cách chữa bệnh thông thường kém hiệu quả hiện nay.

Đại học Case Western Reserve (Mỹ) vừa nhận diện thủ phạm gây thoái hóa sụn trong bệnh viêm khớp mạn tính là Interleukin-1b, một phân tử protein tiền-viêm sưng. Các phân tử Interleukin-1b này kích thích sản xuất thừa những phân tử chuyên gây viêm, đặc biệt là matrix metalloproteases (MMP). Khi có quá nhiều MMP trong môi trường bệnh, ví dụ như viêm khớp mạn tính, chúng sẽ gây suy thoái sụn dẫn tới tổn thương và phá huỷ khớp.

Người ta đã nghiên cứu trên mẫu mô sụn của người bị viêm khớp mạn tính và bổ sung một chiết xuất từ quả lựu vào môi trường nuôi cấy. Kết quả cho thấy chiết xuất từ quả lựu có thể bảo vệ sụn, bên cạnh tính năng chống oxy hóa và viêm sưng. Những chiết xuất này khống chế hoạt động sản xuất thừa men MMP trong các tế bào sụn. “Điều này chứng tỏ quả lựu có thể giúp bảo vệ sụn trước sự ảnh hưởng của Interleukin-1b bằng cách ức chế hoạt động thoái hóa”, tiến sĩ Tariq M. Haqqi, trưởng nhóm nghiên cứu, kết luận.

Một số nghiên cứu trên mẫu ung thư của động vật cũng thừa nhận các chiết xuất từ quả lựu có tác dụng chống ung thư, trong khi nghiên cứu trên chuột và người thì chỉ ra rằng nó còn có tiềm năng chữa trị các rối loạn về tim mạch. Trong tương lai, nhóm nghiên cứu của Haqqi sẽ tập trung tìm hiểu tỷ lệ hấp thu các chiết xuất từ quả lựu trong khớp, khả năng sửa chữa sụn hư và tiềm năng điều trị bệnh viêm khớp mạn tính tăng dần.

6 loại “thuốc bổ” cho tóc

Thức ăn hàng ngày chính là nguồn “thuốc bổ” cho tóc.

Các nhà khoa học đã kết luận rằng chính những thức ăn mà bạn sử dụng hàng ngày là nguồn “thuốc bổ” vô giá cho mái tóc. Vậy tại sao bạn không thử áp dụng các cách thức ăn uống có lợi cho mái tóc của mình?

1. Thịt bò

Nếu bạn không gặp vấn đề gì với hàm lượng cholesteron trong máu thì 2 tuần một lần bạn nên bổ sung các bữa ăn hàng ngày với món thịt bò. Không những đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể mà còn là sự lựa chọn tối ưu cho sự phát triển của tóc. Trong thịt bò không chỉ chứa các protein nuôi dưỡng tóc mà còn chứa vitamin B, sắt, kẽm, và các khoáng chất quan trọng giúp tóc khoẻ và đẹp hơn.

Cứ 60 gram thịt bò có khả năng chứa tới 350 calo.

2. Trứng và lòng trắng trứng

Nếu bạn đang trong chương trình ăn kiêng, bạn không thể ăn được thịt đỏ, lòng trắng trứng sẽ là một thức bổ dưỡng cho tóc, dễ kiếm lại rẻ tiền.

Một quả trứng sẽ giúp bạn thu về 84 calo cho cơ thể.

3. Pho mát tách kem

Page 320: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 320

Công việc khiến bạn “bù đầu”, thời gian chuẩn bị cho bữa sáng chỉ với bánh mì trứng sữa thôi đã là khó khăn lắm rồi. Hãy lưu ý, bạn nên chuẩn bị sẵn trong túi của mình một miếng pho mát đã tách kem với hàm lượng chất béo thấp, thêm một vài quả dâu tây tráng miệng nữa thì tốt. Trong phomát có chứa canxi rất cần thiết cho sự phát triển của tóc.

½ chén phomát (1% chất béo) chứa 72 calo.

4. Thịt xông khói

Một món ăn kiêng khoái khẩu nhưng trong thành phần của nó lại chứa khá nhiều vitamin B, kẽm và protein. Những thức dưỡng không thể thiếu cho tóc.

Với 100 gram thịt lợn xông khói, bạn có thể bổ xung cho cơ thể 576 calo.

5. Cá hồi

Cá hồi đều thích hợp sử dụng cho tất cả các bữa ăn trong ngày. Nó cung cấp cho bạn rất nhiều vitamin B như B12 hay một số chất muối khoáng và protein.

100 gram cá hồi tươi chứa tới 180 calo, 50 gram cá hồi hun khói chứa 71 calo

6. Gạo

Gạo cung cấp cho bạn cácbonhyđrát tổng hợp. Đó cũng là một trong những chất bổ dưỡng mà tóc bạn cần. Không những thế nó còn mang đến nguồn vitamin B đáng kể cho cơ thể bạn nữa.

¼ chén gạo có khả năng cung cấp cho bạn 179 calo

10 thảo dược quanh nhà

Thời tiết lạnh, nếu không giữ ấm cơ thể, bạn dễ bị cảm. Ngược lại, trời nắng nóng, ra nắng lâu sẽ bị cảm nắng. Có thể chữa khỏi các bệnh vặt này bằng thảo dược. Ngoài ra, rau cỏ quanh nhà còn trị được một số bệnh thông thường khác.

Gừng: Có thể chữ trị hay dự phòng cảm lạnh. Hãy nhấm dần một miếng gừng tươi hoặc uống một cốc nước sắc gừng và chút đường. Thêm vài lát gừng cho vào ly trà nóng sẽ giúp cơ thể ấm lên.

Hành lá: Nấu một bát cháo hoa, khi cháo đang sôi, cho vào một lòng đỏ trứng gà. Sau đó, cho vào cháo mắm hành lá thái nhỏ, nêm vừa miệng. Ăn nóng rồi đắp chăn kín cho xuất mồ hôi.

Tía tô: Sử dụng giống như hành lá. Lá tía tô còn giúp tiêu hoá trong trường hợp đầy bụng, ăn không tiêu.

Lá lốt: Có tác dụng chữa mụn cơm hiệu quả. Lấy lá lốt ngâm nước gạo, sau đó hơ nóng, đắp vào mụn cơm. Khi lá nguội, thay lá khác, làm nhiều lần sẽ khỏi.

Lá sả: Dùng thân, rễ, lá, chữa cảm sốt, lá tươi nấu nước xông làm toát mồ hôi. Để giải nhiệt dùng 10g lá nấu nước uống. Củ sả giúp tiêu hoá tốt, thông tiểu.

Bạc hà: Dùng để nấu nước uống. Hoặc lấy 100g lá bạc hà kết hợp cùng 100g lá kinh giới xay ép lấy dịch cốt, mỗi lần uống 2 thìa càphê, giúp giải cảm.

Page 321: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 321

Cây quất: Có khá nhiều tác dụng: chữa bệnh đau dạ dày, đau bụng, buốt các ngón tay chân, bế kinh, huyết áp cao...

Nấc là hiện tượng bạn thường gặp. Hãy thử dùng 5 quả quất, 5 cái tai hồng dùng làm thuốc sắc uống trong ngày.

Rau sam: Nấu canh hoặc dùng 100g cây tươi, giã nát với chút muối, vắt nước uống, có thể thêm đường. Dùng 3-5 ngày liền có thể chữa tiểu ra máu.

Cây lưỡi hổ: Lấy cành già, rửa sạch, giã nát, đắp lên vùng cổ bị lang ben. Tránh đắp rộng làm lây lan sang vùng khác.

Mắc cỡ: Còn gọi là cây xấu hổ, trinh nữ, dùng 15g khô sắc uống trước khi ngủ có thể trị mất ngủ, suy nhược thần kinh.

Xóa sẹo lồi thế nào?

Do bị bỏng, em có vết sẹo lồi dài khoảng 4cm ở chân. Muốn xóa sẹo đó em phải làm thế nào?

Trước hết cần phân biệt sẹo lồi và sẹo phì đại:

- Sẹo phì đại là thứ phát trong đó khối tổ chức xơ phát triển quá mức nhưng không vượt quá giới hạn của tổn thương ban đầu, sau khi cắt bỏ sẹo không tái phát.

- Sẹo lồi phát triển thành một khối xơ, có những chân hình càng cua tách biệt với tổ chức lành kế cận, thường phát triển ra ngoài giới hạn của tổn thương ban đầu, rất dễ tái phát sau phẫu thuật.

Điều trị sẹo lồi có 4 cách:

- Dùng thuốc tiêm vào tổn thương, đợt điều trị 4-6 tháng.

- Cách cơ học: đè ép liên tục vào tổn thương trên sẹo một thời gian. Phương pháp này cho kết quả rất hạn chế.

- Phẫu thuật: Cắt bỏ sẹo lồi và đóng kín vết thương.

- Vật lý trị liệu: áp lạnh cục bộ và chiếu tia.

Bạn có thể liên hệ khám tại khoa phẫu thuật thẩm mỹ Bệnh viện Trưng Vương (TPHCM) hoặc BV Thẩm mỹ Hà Nội ở ngoài miền Bắc.

Ăn gì để có trái tim khoẻ mạnh?

Kết hợp ăn và tập luyện hợp lý.

Thực phẩm nhiều chất xơ, các loại đậu đỗ, sữa chua ít béo và một số loại hoa quả là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời bảo vệ trái tim bạn.

1. Sữa chua ít béo

Sữa chua giàu magiê, canxi và kali - những khoáng chất giúp giảm hiện tượng huyết áp cao - một trong những nguyên nhân gây nguy hiểm cho tim.

Page 322: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 322

Nhớ phải chọn loại sữa chua ít béo, không quá ngọt, nên ăn cùng hoa quả và một chút ít mật ong. Ăn quá nhiều sữa chua béo sẽ làm cho lượng cholesterol HDL có lợi bị giảm sút. Không chỉ thế sữa chua béo còn có chứa chất béo tích tụ rất khó phân hủy, ảnh hưởng tới lưu thông máu.

2. Mận, nho và việt quất

Những loại quả thuộc giống nho có chứa nhiều resveratrol, một chất bổ giúp giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu. Ăn nhiều hoa quả dạng này và bổ sung thêm cả rau xanh nữa để không chỉ có trái tim của bạn khỏe hơn mà làn da cũng nhờ đó mà trở nên tươi trẻ.

3. Thực phẩm nhiều chất xơ

Nói đến chất xơ là nói đến rau quả và ngũ cốc. Tuy nhiên không phải ngũ cốc nào cũng giàu chất xơ vì thế bạn nên kiểm tra thành phần trên bao bì sản phẩm. Bột ngô, bột yến mạch là một trong những loại có chứa chất bơ hòa tan, giúp giảm thiểu lượng cholesterol có hại trong máu.

Bạn có thể ăn kèm ngũ cốc với sữa đậu nành. Một số nghiên cứu gần đây nói rằng ăn từ 25 đến 50g protein đậu tương có thể giảm lượng cholesterol LDL có hại xuống khoảng 4 đến 8%.

4. Quả óc chó

Nhiều người cho rằng quả óc chó chẳng đem lại tác dụng gì, chẳng qua ăn là để vui miệng nhưng thực tế cho thấy quả óc chó rất giàu folate, một chất vitamin B liều cao, tannins và polyphenols, những chất giúp ngăn ngừa cholesterol có hại. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, bơ chiết xuất từ óc chó còn có chứa acid béo omega-3, một chất béo rất có lợi cho tim.

5. Các loại đậu đỗ

Đỗ đen, đậu tương, đậu lăng… đều là nguồn cung cấp dồi dào chất folate. Theo một nghiên cứu mới đây, những phụ nữ ăn nhiều đậu đỗ sẽ có thể loại trừ được 69% nguy cơ đau tim so với những người ít khi chạm đũa vào món đậu.

Cho trẻ ăn cũng cần mẹo

Không nên ép trẻ phải ăn cái nọ, uống thứ kia, làm như vậy chỉ khiến chúng càng sợ ăn hơn mà thôi. Và những ức chế trong khi ăn sẽ ảnh hưởng xấu đến quá trình tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng.

- Chế biến các món ăn trông thật vui mắt để thu hút sự chú ý của trẻ. Ví dụ: bạn cắt tỉa rau, củ quả thành hình những con vật ngộ nghĩnh, nhiều màu sắc. Khi cho chúng ăn hãy sáng tạo những câu chuyện vui xung quanh những con vật đó, chắc chắn trẻ sẽ thích và hưởng ứng.

- Khi trẻ chán rồi bạn cũng đừng nên ép chúng ăn thêm, làm như vậy là bạn đã gợi cho chúng nhớ lại những lúc bị ép ăn rồi đó.

- Không nên cho con ăn theo “gu” của mình mà quên mất rằng dù

Page 323: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 323

còn nhỏ nhưng trẻá cũng đã biết thích món nọ món kia. Khi thấy trẻ hào hứng với loại rau, quả gì hãy cho bé ăn với tần suất nhiều hơn. Còn nếu món nào mà chúng nhăn mặt hay lắc đầu thì thỉnh thoảng hãy cho chúng thưởng thức.

Khi trẻ đang ăn ngon miệng, hãy lấy những món chúng không thích ra “mời chào”, nói cho chúng biết món này hấp dẫn thế nào, chúng sẽ tò mò muốn thử.

- Cuối cùng, đừng quên khoản khen nịnh trẻ đấy nhé!

Dấu hiệu mãn kinh

Trong thời kỳ tiền mãn kinh, phụ nữ trải qua các thay đổi lớn về thể chất và cảm xúc như chu kỳ kinh bất thường, tâm tính hay thay đổi... Hiện tượng này thường xảy ra ở những người trong độ tuổi 45 và có thể xảy ra từ vài ngày cho tới vài tháng.

Các triệu chứng bao gồm:

- Chu kỳ kinh bất thường.

- Xuất huyết (kèm theo mất thăng bằng về hormone).

- Đổ mồ hôi vào ban đêm.

- Khó ngủ.

- Thay đổi trọng lượng, da và tóc.

- Phiền muộn, thiếu tập trung, đổi tâm tính.

Nếu cảm thấy có các triệu chứng trên, hãy tham vấn ý kiến bác sĩ. Đôi khi các loại thuốc có thể giúp phụ nữ đối mặt với chúng đơn giản hơn.

Giữ sức khỏe ở tuổi 30

Ở cái tuổi “trẻ chưa qua già chưa tới” này, phụ nữ cần hết sức chú ý đến chế độ ăn uống. Hãy bắt đầu chăm sóc sức khoẻ từ bây giờ; đừng phung phí sức lực của mình bằng cách bỏ bữa sáng triền miên.

Khi bước sang tuổi 30, bạn cần chú ý ăn theo nhu cầu của cơ thể với đủ 3 bữa ăn sáng, trưa, chiều, tối. Nếu ăn uống thất thường, da sẽ chóng lão hoá, cơ thể không đầy đặn, săn chắc.

Nên giảm ăn mặn để tránh các bệnh tuổi già như cao huyết áp. Đường cũng cần giảm vì càng về già, khả năng chuyển hóa đường của cơ thể càng kém, dễ dẫn đến bệnh tiểu đường.

Cần tham vấn bác sĩ khi có thay đổi khác thường về thể trạng và tinh thần..

Page 324: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 324

Nên ăn ít chất béo, nhiều rau xanh và duy trì các bữa ăn có hàm lượng dinh dưỡng cân đối. Ở độ tuổi này, cân nặng cần được duy trì ổn định, quá béo hay quá gầy đều không tốt cho sức khoẻ.

Tăng cường các thức ăn có chứa chất sắt, đáp ứng nhu cầu cần thiết của cơ thể, đặc biệt là với phụ nữ trong giai đoạn mang thai, cho con bú hoặc vào thời kỳ kinh nguyệt.

Những bữa ăn tham khảo:

Bạn nên tuân thủ theo nguyên tắc 3 bữa chính và các bữa phụ một cách đều đặn để cơ thể luôn có một mức dinh dưỡng cân bằng. Món ăn trong các bữa tham khảo sau đây đã được xếp theo nhóm và sắp tuần tự theo biểu đồ giảm dần một cách khoa học. Định mức về chất sẽ giúp cơ thể bồi bổ một cách hợp lý, từ từ tăng thêm phần dẻo dai về sức khoẻ, bền bỉ về nhan sắc.

- Bữa sáng: Bắt đầu một ngày mới, bạn nên chuẩn bị một bữa sáng cho mình thật thịnh soạn với những món ăn giàu protein và chất béo như trứng, thịt xông khói, bơ, bánh mì, khoai tây chiên. Đối với những công chức bận rộn, một bữa sáng nhẹ ngay tại văn phòng với sandwich, bánh quy, bánh kẹp hoặc khoanh chocolate ngọt ngào, đủ dưỡng chất quy định nhưng không gây no và tạo cảm giác thư thái trước khi làm việc là quá đủ. Tuy nhiên, dùng bất cứ loại thực phẩm nào thì bạn nên uống 200 ml sữa đều đặn mỗi sáng để phòng bệnh loãng xương.

Bữa trưa: Ở tuổi 30, cơ thể rất cần chất sắt. Bạn nên bổ sung chúng vào bữa chính của ngày, vào thời điểm mà cơ thể có khả năng hấp thụ cao nhất như thịt bò, cá, gan lợn và các loại ngũ cốc...

Bữa tối: Chủ yếu là các loại rau, củ, quả giúp cơ thể dễ hấp thụ và tiêu hoá. Bữa tối của tuổi 30 là giai đoạn thích hợp nhất đối với các món ăn nhẹ như rau lá xanh, cà rốt, đậu, cá có dầu... Đây là thực phẩm rất tốt cho da, tóc và xương.

Bữa phụ: Vào thời điểm giữa các bữa ăn chính, bạn nên chú ý bổ sung chất xơ, đường tự nhiên, nước... từ các loại củ, quả để nhan sắc thêm tươi trẻ, mặn mà (nên duy trì 2-3 bữa phụ giữa các bữa chính/ngày). Cuối cùng là phải uống ít nhất 1,5 lít nước/ngày cho da mịn màng, mềm mại.

Page 325: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 325

15 căn bệnh nguy hiểm nhất

Dưới đây là một số bệnh nguy hiểm thường gặp trong môi trường sống hàng ngày. Bạn có thể tham khảo để thay đổi lối sống, cách sinh hoạt nhằm kịp thời ngăn chặn và xử lý.

1. HIV/AIDS

Khi mắc bệnh, hệ miễn dịch người bệnh suy giảm rất nhanh. Bệnh chưa có thuốc trị nên trước mắt, cách tốt nhất là phòng ngừa; sống lành mạnh, tránh xa ma túy. Khi thấy "chỗ kín" có dấu hiệu khác lạ, phải đi kiểm tra. Nếu nghi nhiễm HIV, hãy làm xét nghiệm máu ngay.

2. SARS

SARS lây qua đường hô hấp, do viruts phát tán trong khí. Hiện nay, các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu để tìm ra thuốc và vắc-xin phòng và chữa bệnh.

Khi vào mùa dịch, tránh đến các khu vực bị ảnh hưởng mang khẩu trang khi tiếp xúc với bệnh nhân, rửa tay sau khi hắt hơi, vệ sinh nơi ở....

3. H5N1

Cũng như SARS, dịch cúm gia cầm H5N1 hiện đang là mối hiểm họa đối với nhiều nước, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á.

Theo các cơ quan chức năng, chưa thấy dấu hiệu virut H5N1 lây truyền sang người. Tuy nhiên, các trường hợp nhiễm bệnh đều có liên quan đến việc trực tiếp giết mổ và sử dụng gia cầm mắc bệnh. Do đó, mọi người hãy cẩn thận!

4. Viêm gan

Viêm gan siêu vi do nhiều chủng viruts gây ra, nhưng thường gặp nhất là viêm gan siêu vi A, B, C.

Trong đó, viêm gan siêu A lây truyền qua đường tiêu hóa. Chủng virut gây viêm gan siêu vi B, C lây truyền chủ yếu qua đường máu, quan hệ tình dục và mẹ truyền sang con.

Điều trị viêm gan siêu vi chủ yếu bằng cách tăng cường sức khỏe và tính đề kháng của cơ thể qua chế độ ăn uống. Ngoài ra, có thể tiêm ngừa vắc-xin viêm gan B.

5. Tiểu đường

Đây là bệnh tiềm ẩn, lúc được chẩn đoán, bệnh thường đã có biến chứng. Nguyên nhân do đường trong máu cao, giảm tiết insulin hoặc insulin hoạt động không hiệu quả. Hiện nay, bệnh đái tháo đường tuýp 2 chiếm tỷ lệ khá cao.

Theo các chuyên gia y tế, nếu được phát hiện sớm, 20-40% bệnh nhân có thể điều trị tốt bằng chế độ ăn uống và tập thể dục.

Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.

Page 326: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 326

6. Tim mạch

Từ xưa đến nay, các bệnh về tim mạch vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Trong đó, thường gặp nhất là cao huyết áp và bệnh mạch vành.

Nguyên nhân gây ra các bệnh về tim mạch là do ăn quá mặn, dùng nhiều mỡ động vật, thường xuyên uống rượu, hút thuốc lá, lười vận động. Một số tác nhân khác hình thành từ lối sống như: căng thẳng quá mức, suy nhược cơ thể cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

7. Ung thư vú

Trong các triệu chứng ung thư, ung thư vú là căn bệnh phổ biến và là mối đe dọa gây tử vong hàng đầu ở phụ nữ.

Nếu như ở thập niên 60, 1 trong 20 người được chẩn đoán là mắc bệnh ung thư vú, thì hiện nay, con số này giảm còn 1 trong 10 người. Nếu phát hiện bệnh sớm, ung thư vú có thể chữ khỏi đến 99%. Do đó, bạn nên tự kiểm tra, chụp nhũ ảnh và khám vú định kỳ để sớm phát hiện bệnh.

8. Các bệnh STD

STD là các bệnh lây qua đường tình dục. Trong đó, nguy hiểm nhất là bệnh mụn giộp sinh dục. Chúng không có triệu chứng lâm sàng rõ ràng nên khi xuất hiện, khả năng tái phát lên đến 85%.

Hiện nay đã có thuốc chữa trị nhưng nguy cơ tái phát vẫn tồn tại suốt đời.

9. Suy thận

Thận có vai trò bài tiết, đào thải chất độc. Khi cả hai quả thận không đảm bảo được chức năng trên sẽ dẫn đến tình trạng bị phù, suy tim, cao huyết áp.

Người mắc bệnh này thường phải chạy thận nhân tạo. Ghép thận có thể kéo dài sự sống cho bệnh nhân.

10. Vàng da

Vàng da là bệnh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh, có thể gây suy thận hay các biến chứng về thần kinh, làm giảm sự phát triển trí tuệ của trẻ sau này. Xét nghiệm sàng lọc các trẻ mới sinh nhằm phát hiện sớm các thiếu hụt về gen và men G6PD để có biện pháp dự phòng và điều trị kịp thời.

11. Ung thư phổi

Đây là một trong những bệnh lý ác tính, thường gặp nhất ở nam giới. Tỷ lệ tử vong cao do không phát hiện và chẩn đoán sớm. Hút thuốc lá được xem là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh ung thư phổi. Ngoài ra, việc nấu nướng trong nhà bằng than đá cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

12. Béo phì

Béo phì là nguồn gốc của nhiều loại bệnh như: đái tháo đường, tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, sỏi thận... khiến chất lượng cuộc sống và tuổi thọ suy giảm nghiêm trọng.

Page 327: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 327

Để phòng chống béo phì, hãy thường xuyên theo dõi cân nặng, giữ cơ thể có mức bình thường, chỉ ăn khi thật sự đói.

13. Sốt xuất huyết

Lây truyền chủ yếu qua muỗi. Sốt xuất huyết thường gặp ở trẻ em từ 4 đến 8 tuổi. Tuy nhiên, người lớn cũng có thể mắc bệnh này. Bệnh thường xuất hiện theo chu kỳ, khoảng từ 3 đến 5 năm/lần. Muốn dập tắt dịch phải thường xuyên vệ sinh môi trường sống, tiêu diệt muỗi.

14. Viêm não

Bệnh thường để lại các di chứng trầm trọng và có tỷ lệ tử vong cao, có thể bùng phát thành dịch, do viruts lây truyền chủ yếu qua đường muỗi Culex. Để phòng bệnh, khi ngủ phải nằm màn, trẻ cần được tiêm ngừa vắc-xin.

15. Rubella

Biểu hiện chính thường là sốt phát ban, nổi hạch và đau khớp. Bệnh có thể gây nguy hiểm cho bà mẹ mang thai ở 3 tháng đầu. Hiện nay chưa có thuốc đặc hiệu điều trị Rubella nên phòng ngừa vẫn là cách tối ưu.

Khi tiếp xúc với người bệnh, cần thực hiện các biện pháp như: cách ly, mang khẩu trang...

Tác hại của nến

Đằng sau vẻ huyền ảo và mùi hương quyến rũ, cây nến cũng gây những tác hại không nhỏ tới sức khoẻ con người, thậm chí có rất nhiều loại nến rất độc hại.

Tác hại của nến

Để bấc nến đàn hồi hơn và cháy lâu, người ta dùng kim loại như chì và kẽm kết hợp với các thành phần khác làm bấc. Khi nến cháy, những kim loại có trong bấc nến sẽ bay hơi vào bầu không khí và biến thành những hạt bụi nhỏ li ti bám vào các đồ dùng bằng nhựa hay bám trên bề mặt thảm. Phản ứng này gây ô nhiễm bầu không khí trong nhà và các đồ vật chúng ta dùng hàng ngày.

Đặc biệt nguy hiểm với trẻ em khi chúng thường cho vào mồm ngậm những đồ vật bằng nhựa và những bà mẹ mang thai hít phải bầu không khí ô nhiễm này. Vì ô nhiễm chì có thể gây tổn thương đến thận và hệ thần kinh, làm mất trí nhớ và gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển trí tuệ.

Nến làm bằng sáp ong tốt hơn nhiều và vô hại

Nến làm bằng sáp ong là loại nến làm từ sáp ong tự nhiên, không hàm chứa chì và kẽm, nên tinh khiết, sạch và nóng hơn các loại nến thông thường.

Page 328: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 328

Nến sáp ong không phát thải các sản phẩm độc hại và khi cháy chỉ thải ra các ion âm tính. Các ion âm tính này sẽ loại bỏ các chất gây dị ứng trong bầu không khí và tạo nên cảm giác tỉnh táo và sảng khoái, cân bằng được chất serotorine trong cơ thể. Sáp ong là chất hoàn toàn có từ tự nhiên vì không hàm chứa chì và kẽm.

Thai phụ nên ăn gì, uống gì?

Phụ nữ mang thai phải đặc biệt chú ý việc ăn uống, bởi nó không chỉ liên quan đến sức khỏe của người mẹ mà còn rất quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi...

Sau đây là một số món ăn thông dụng theo Đông y của lương y Trần Khiết (giảng viên khoa Y học cổ truyền Trường Đại học Y-Dược TP.HCM):

- Gan gà đem chưng với rượu, hoặc thịt gà mái đen nấu với gạo tẻ, ăn sẽ có tác dụng an thai.

- Lòng đỏ trứng gà luộc với rượu ăn có tác dụng an thai và ngừa được một số bệnh khác.

- Gạo nếp làm men rượu: Thức ăn chữa được tình trạng động thai.

- Cá chép nấu cháo: Món ăn chữa được chứng phù và an thai.

- Cháo gạo tẻ: Đem lại dinh dưỡng tốt và an thai.

- Giá đậu đỏ: Bột giá đậu đỏ uống với ít rượu ấm trị được lậu thai (thai mấy tháng vẫn có lúc ra máu, do huyết quá nóng hoặc gần chồng làm tổn hại thai).

Tất cả những món trên, phụ nữ mang thai có thể dùng làm thức ăn mỗi ngày rất tốt.

Ngoài ra, phụ nữ mang thai không nên ăn thức ăn có độc, thức ăn không đảm bảo vệ sinh, thì sinh con mới thông minh.

Page 329: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 329

Thời hậu Hán, trong Kim quỹ yếu lược của Trương Cơ có ghi một số điều cấm kỵ trong ăn uống đối với phụ nữ mang thai. Chẳng hạn, gừng, thịt thỏ, thịt sơn dương, mỡ nai, mỡ hươu đều nên kiêng cữ.

Ngoài ra, trong sách xưa Đạt sanh biên còn đề cập rằng: Phụ nữ có thai không nên ăn chất béo nồng, kích thích mạnh, thức ăn nước uống quá đậm đặc, chất cay nóng, tránh ăn quá béo, quá ngọt, hay quá mặn và phải biết sống thanh thản; sự vui buồn, lo âu sợ sệt quá mức sẽ tổn hại đến nội tạng của thai phụ.

Ngoài việc ăn uống điều độ, trong các liệu pháp phòng bệnh ở phụ nữ mang thai còn khuyên nên giảm bớt tình dục trong thời kỳ mang thai.

Sinh con ở tuổi 30 mới là lý tưởng

Theo nghiên cứu gần đây nhất của một số nhà khoa học Mỹ thì sinh con đầu lòng vào lứa tuổi 30 mới thực sự có lợi.

Qua quá trình nghiên cứu bệnh án của hơn 3000 sản phụ, giáo sư trường đại học Tổng hợp Texas, Jonh Mirovs và các đồng sự của ông đã quan sát và thấy rằng những vấn đề liên quan tới sức khỏe sản phụ giảm dần từ lứa tuổi 22 tới 34, hay nói một cách khác, càng gần tuổi 30, sức khỏe sản phụ càng tốt hơn.

Theo những nhà nghiên cứu trên, thời điểm đẹp nhất để sinh con đầu lòng là vào tuổi 34. Vì vào lứa tuổi này, người phụ nữ đã định hình được cho mình về tính cách, ổn định được về tâm lí, tự tin vào bản thân, không chỉ thế, lúc này họ cũng đã có được một trình độ học vấn nhất định và khả năng độc lập về tài chính.

Tất nhiên không phải tất cả các nhà khoa học đều đồng ý với kết luận này. Các nhà nghiên cứu của trường đại học Oxford cho rằng, khả năng sinh sản của phụ nữ sau 35 tuổi yếu dần, chính vì thế, nếu sinh con đầu lòng khi 34 tuổi thì phụ nữ sẽ gặp khó khăn trong những lần sinh sau, khi họ đã vào tầm tuổi 37, 38. Càng lớn tuổi, thai nhi càng khó giữ.

Bên cạnh đó, một số nhà khoa học Đức lại cho rằng kết quả của cuộc khảo sát phụ thuộc nhiều vào khả năng tài chính của người phụ nữ hơn là vào độ tuổi của họ.

Những người phụ nữ có tiềm năng tài chính tốt, học vấn cao, có điều kiện chăm sóc bản thân... thì cho dù "tuổi cao" một chút cũng không ảnh hưởng lắm tới khả năng sinh sản của

Page 330: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 330

họ. Và nếu như những điều kiện vật chất này có được ở một cô gái 20 tuổi thì họ cũng không nên ngại ngần gì trước quyết định có con.

Bản thân Jonh Mirovs cũng không có ý định thay đổi quan điểm của mình về vấn đề trên, ông chỉ muốn qua cuộc khảo sát này chứng tỏ một điều rằng: không việc gì phải sợ sinh con sau tuổi 30.

"Những người phụ nữ trong tầm tuổi 34 không nên lo lắng khi thấy mình có thai, nhất là khi đã có trong tay những điều kiện vật chất và xã hội thuận lợi" - giáo sư Jonh Mirovs khẳng định.

Khẳng định trên của giáo sư cũng được minh chứng qua những số liệu nghiên cứu do Vương quốc Anh thu được: vào thế kỉ trước, phụ nữ sinh con đầu lòng khi 24 tuổi; ngày nay - khi 29 tuổi, và con số này hiện cũng không ngừng tăng lên.

Thêm vào đó, những người phụ nữ sinh con đầu lòng ở tuổi 34, có những đứa con xinh đẹp và khỏe mạnh, thấy rằng, các bạn gái họ - những người có con ở tuổi 20, đều cảm thấy rất khó khăn để có thể từ bỏ những thú vui, những buổi dạo chơi và mua sắm.

Và vì thế, họ chẳng việc gì phải "mạo hiểm".

8 sai lầm khi dưỡng da

Đừng bỏ quên những vùng da ít được chú ý.

Mỗi ngày bạn rửa mặt trên 3 lần? Thực ra chỉ cần 2 lần là quá đủ. Hơn số đó bạn sẽ làm da mặt bị khô vì mất nước và mất đi lớp tế bào bảo vệ nuôi da khoẻ mạnh. Hơn nữa, việc chà xát quá mạnh khác nào bạn tự châm chích làn da của mình?

Đắp mặt nạ 3 lần/tuần

Với bất kỳ loại da nào cũng thế, một tuần đắp mặt nạ 2 lần là giới hạn cần thiết để lấy đi các tế bào chết, làm thông thoáng lỗ chân lông. Ngoài ra, thêm lần nào làm tổn hại đến da lần đó, da mặt bị tổn thương sẽ làm lỗ chân lông nở rộng

Mỗi ngày dưỡng da với 6 loại hoá mỹ phẩm trở lên

Page 331: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 331

Với một làn da khoẻ mạnh, một ngày bạn nên nhớ, chỉ cần dùng 5 loại mỹ phẩm làm đẹp da bao gồm: Sữa tẩy trang, Sữa rửa mặt, Kem nền, Phấn nền, Kem dưỡng da, tổng cộng là 5 thứ cộng với cách sử dụng khoa học theo thứ tự từng bước là đủ. Thêm vào bộ sưu tập này thứ nào mà bạn cho là phù hợp với mình nữa cũng sẽ hoàn toàn không ổn.

Cứ để da tự nhiên không cần chăm sóc

Nhiều bạn nghĩ rằng cứ để da đẹp tự nhiên là đẹp nhất. Nhưng với môi trường như hiện nay, không khí ô nhiễm, bụi khói... là những thứ ảnh hưởng trực tiếp tới da hàng ngày, làn da dù được coi là không mối mọt cũng không thể chịu đựng nổi điều đó. Vậy, một chút dưỡng chất phù hợp cho da chẳng quan trọng lắm sao?

Chỉ tránh nắng cho da vào mùa hè, các mùa khác không quan trọng

Tia tử ngoại là nhân tố tác động quan trọng đến quá trình lão hoá da, ngay cả trong những ngày không nắng nóng thì bức xạ mặt trời vẫn hoạt động. Muốn có làn da đẹp, ta không thể quên được việc che chắn cho làn da suốt 4 mùa.

Bỏ quên những chỗ dễ quên

Page 332: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 332

Vùng da quanh mắt, trên cánh mũi, cùi tay, đầu gối là những chỗ chị em rất dễ bỏ quên không chăm sóc. Vì thế mà khi lão hoá da thì những chỗ này sẽ bị tổn thương đầu tiên. Vậy nên, chăm sóc da còn cần cả sự tỉ mỉ nữa.

Chữa đau lưng bằng “chuyện ấy”

Hãy yêu nhau ngay cả khi bạn bị đau lưng. Việc né tránh sinh hoạt phòng the trong trường hợp bị đau lưng là một trong nhiều ngộ nhận cần phải cải chính...

1. Đời sống thầm kín vợ chồng tác động tiêu cực đến phong độ cột sống?

Sai lầm. Bởi, có lợi cho cột sống là tất cả những gì khả dĩ có tác dụng thả lỏng, thư giãn và làm gia tăng quá trình sản xuất endorfin (nguyên tố hữu cơ có chứa hormone với tác dụng giảm đau và cải thiện phong độ). Có tác dụng chữa bệnh không chỉ giới hạn ở những giải pháp y học đặc biệt hoặc vật lý trị liệu, mà cả những hoạt động mang lại niềm vui, thí dụ như “làm chuyện ấy”.

Trong thời gian sinh hoạt phòng the, các cơ bắp có cơ hội giãn nở, tự mềm ra, thậm chí có thể đẩy lùi cảm giác đau đớn, giảm thiểu tình trạng viêm nhiễm. Stress lại là yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng căng cơ, trạng thái viêm nhiễm. Vì thế, chớ né tránh “chuyện ấy”, một khi bạn mới trải qua một ngày mệt mỏi, bực bội, khi lưng bạn muốn vỡ vụn sau nhiều giờ ngồi bên bàn giấy. Chỉ có lưu ý nhỏ: cần phải chọn tư thế thích hợp.

2. Khi đau lưng, tốt nhất nên yêu ở tư thế kinh điển?

Page 333: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 333

Sai lầm. Không được áp dụng tư thế đó, bởi sinh hoạt như thế cột sống sẽ bị hành hạ, làm đau thêm. Cũng nên tránh những tư thế buộc bản thân phải ngả người về phía sau. Trái lại, sẽ thích hợp, nếu bạn chọn tư thế co đầu gối và vòng ba với góc độ nhất định (thí dụ, kiểu “úp thìa” với đối tượng đau lưng ở phía trước hoặc đối tượng đau lưng ở trên trong tư thế “ngồi trên bụng cọp”). Bởi như thế sẽ giúp cho cơ sườn được thư giãn, và nhờ thế giảm được đáng kể gánh nặng cho cột sống.

3. Trước khi “vào cuộc” cần phải lưu ý đối tượng rằng, bản thân bị đau lưng?

Đúng vậy. Sự cảm thông giữa hai bên trong lĩnh vực sinh hoạt thầm kín bao giờ cũng rất cần thiết. Càng cần phải thông báo, một khi vào cuộc, mà bản thân bị đau lưng. Nếu như mọi việc đều sáng tỏ, sẽ biến mất mọi nỗi lo ngại, sợ hãi. Trò chuyện thẳng thắn còn là cơ hội tốt để tìm kiếm những kinh nghiệm mới, những cảm giác an toàn và thú vị.

4. Làm “chuyện ấy” có thể dẫn đến cơn đau mới hoặc làm trầm trọng thêm tình hình?

Đúng và sai. Hoạt động tình ái tích cực không hề làm tồi tệ thêm những trục trặc liên quan đến cột sống. Với điều kiện bản thân né tránh được những cử động khả dĩ gây đau đớn. Đó là vấn đề hoàn toàn có thể làm được. Thực tế không thiếu tư thế, thực sự không gây phiền hà cho cột sống. Việc ứng dụng chúng chắc chắn đảm bảo thoải mái, an toàn và sung sướng. Chỉ cần một chút lòng can đảm.

Page 334: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 334

5. Trường hợp một trong hai người bị đau lưng, cần phải sinh hoạt trên giường đệm đặc biệt?

Đúng và sai. Các chuyên gia chỉnh hình giới thiệu đệm lò xo, song phải là sản phẩm thích hợp với hình dáng tự nhiên của sống lưng. Đệm quá mềm sẽ hại người. Bởi sống lưng khi ấy sẽ bị uốn cong có thể khiến người trong cuộc càng đau hơn và không còn đầu óc gặm nhấm cảm giác thú vị vốn có. Tất cả phiền toái với sống lưng sẽ suy giảm nhiều, nếu bạn nằm trên đệm phẳng. Gần đây giường đệm nước ngày càng được nhiều người ưa chuộng. Tuy không có tác dụng hóa giải cảm giác đau, song giường nước cũng không làm hại cột sống.

6. Cảm giác thỏa mãn từ “chuyện ấy” được quyết định trước hết bởi cơ bụng khỏe mạnh?

Đúng và sai. Tất cả cơ bắp hỗ trợ cột sống đồng thời đóng vai trò lá chắn tự nhiên bảo vệ có hiệu quả cột sống trước mọi va đập, tức cơ bụng và cơ sườn đều đóng vai trò quan trọng. Cơ bụng đóng vai trò cân bằng cột sống.

Cơ sườn, trái lại đảm bảo sự dẻo dai và linh hoạt của cột sống. Vì thế hàng ngày nên tập thể dục. Chỉ cần thường xuyên luyện tập động tác đơn giản: Nằm ngửa xuống sàn nhà. Gác hai chân lên ghế. Luồn hai bàn tay xuống dưới gáy và từ từ kéo đầu lên cao, hướng về đầu gối (không cao hơn sàn nhà 15 cm). Việc đi xe đạp hàng ngày cũng có tác dụng rèn luyện cơ sườn tuyệt vời.

Châm cứu trị chứng đau đầu

Đau đầu có thể điều trị hiệu quả bằng châm cứu.

Page 335: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 335

Phiên bản trực tuyến báo BMJ (bmj.com) vừa đăng tải một nghiên cứu mới trên diện rộng cho thấy châm cứu có thể xoa dịu đau đầu do căng thẳng thần kinh.

Các nhà nghiên cứu từ một số trường ĐH tại Đức viết: “Châm cứu được sử dụng rộng rãi trong điều trị đau đầu do căng thẳng thần kinh, nhưng hiệu quả của nó vẫn còn là vấn đề gây tranh cãi”.

Để tìm hiểu về hiệu quả của phương pháp chữa bệnh này, các nhà khoa học bắt đầu tìm kiếm tình nguyện viên. Những người tình nguyện tham gia nghiên cứu đều được ghi nhận đã bị đau nhức căng thẳng thần kinh ít nhất 8 ngày/tháng trong khoảng thời gian 3 tháng trước nghiên cứu.

Các nhà khoa học chia bệnh nhân thành 3 nhóm. Nhóm 1 được châm cứu theo phương pháp truyền thống. Khi điều trị nhóm 2, bác sĩ châm cứu chệch đi một chút so với huyệt (làm bộ như châm cứu thật). Nhóm 3 được cho biết họ ở danh sách chờ và không được điều trị (nhóm này châm cứu giai đoạn cuối của thực nghiệm.)

Các bác sĩ điều trị đều được đào tạo về châm cứu. Đợt điều trị diễn ra ở 28 cơ sở y tế trên nước Đức, trong 8 tuần, bao gồm 12 lần châm cứu, mỗi lần kéo dài 30 phút. Kết quả điều trị của 270 bệnh nhân sau đó cho thấy những người được châm cứu đúng cách truyền thống rút ngắn được 7 ngày đau đầu trong tháng so với tháng trước điều trị.

Theo các nhà nghiên cứu, sự tiến triển này rõ ràng có liên quan đến mặt lâm sàng. Song kết quả tìm được trở nên phức tạp khi những bệnh nhân được điều trị bằng mô phỏng châm cứu (nhóm 2) cũng giảm thiểu đau đầu gần bằng nhóm 1.

Giải thích về điều này, các nhà nghiên cứu cho rằng kim châm có thể vẫn có tác dụng nhờ thay đổi lưu thông, hoặc gây ra những phản ứng lý, hóa học về thần kinh. Cũng có giả thuyết cho rằng cả châm cứu truyền thống và châm cứu mô phỏng đều có tác dụng trấn an đầy hiệu nghiệm.

Chế độ ăn cho người bị viêm loét dạ dày - tá tràng

Page 336: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 336

Người mắc bệnh này cần dùng các loại thức ăn giảm tiết dịch vị như chất ngọt, chất béo. Thịt nạc, cá nạc, nước dùng thịt gây tiết nhiều dịch vị nên bệnh nhân cần tránh ăn nhiều.

Loét dạ dày - tá tràng chiếm 35% bệnh lý của đường tiêu hóa, nam mắc nhiều hơn nữ. Tuổi thường gặp là 30-60; nguyên nhân là sự mất cân bằng giữa yếu tố bảo vệ và phá hủy niêm mạc dạ dày.

Cơ chế sinh bệnh loét dạ dày - tá tràng chủ yếu là tăng toan, tức tăng tiết acid dạ dày. Ăn uống hợp lý có thể làm giảm tiết acid, giảm tác dụng của acid dạ dày tiết ra lên niêm mạc dạ dày. Cần ưu tiên các thức ăn có tác dụng giảm tiết dịch vị; chứa tinh bột, giúp hút thấm niêm mạc dạ dày (như gạo nếp, bột sắn, bánh mì, bánh nếp), ít tác dụng cơ giới (thức ăn mềm) hay kích thích dạ dày.

Cụ thể, những thực phẩm nên dùng là:

- Cháo, cơm, bánh mì, cơm nếp, bánh chưng; các loại khoai luộc chín hoặc hầm nhừ.

- Thịt, cá nạc hấp, luộc, om.

- Lá rau non luộc, nấu canh bắp cải, giá đỗ, bầu bí...

- Sữa bò hộp, sữa bò tươi, bơ.

- Dầu thực vật ăn sống với lượng ít.

- Quả sống: Phải luộc chín, hấp chín mới ăn.

- Đường, bánh, mứt, kẹo, mật ong, chè.

- Thức uống: nước lọc, nước chè loãng.

Thức ăn không nên dùng:

Bún, dưa cà muối, hành muối, quả chua, đu đủ chín, chuối tiêu, táo, chè, cà phê đặc, giấm ớt, tỏi, hạt tiêu quá cay, các loại thức ăn nguội chế biến sẵn (giăm bông, lạp xưởng, xúc xích), sữa chua, vitamin C. Cần bỏ hẳn rượu, thuốc lá.

Người có bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng không nên để bị đói và không ăn quá no. Cần ăn thêm các bữa phụ vào lúc 10 giờ, 15 giờ và 22 giờ.

Lợi, hại từ thuốc ngừa thai khẩn cấp

Thuốc viên ngừa thai khẩn cấp.

Do tiện ích, thuốc ngừa thai khẩn cấp được khá nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc ngày một phổ biến khiến các nhà chuyên môn lo ngại.

Người có bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng không nên để bị đói và không ăn quá no.

Page 337: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 337

Trung bình mỗi tháng có hơn 100 trường hợp rong huyết, chảy máu bất thường do dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp (TNTKC) đến khám tại Bệnh viện (BV) Hùng Vương TPHCM.

Bác sĩ Âu Nhật Luân, giảng viên Đại học Y Dược TPHCM, nguyên Trưởng Khoa Hiếm muộn Kế hoạch hóa gia đình BV Hùng Vương TPHCM, cho biết cơ chế tác dụng của TNTKC là hoặc làm cho trứng không rụng được (vì vậy tinh trùng có vào thì cũng “không gặp ai”), hoặc làm cho niêm mạc tử cung không tiến triển (trứng đã thụ tinh thì không làm tổ được).

Đúng như tên gọi, TNTKC chỉ được dùng trong trường hợp khẩn cấp, chẳng đặng đừng, không thể áp dụng những biện pháp khác. Chẳng hạn tính sai ngày rụng trứng trong trường hợp dùng phương pháp lịch, vòng tránh thai bị lấy ra hay bị mất, quên dùng thuốc ngừa thai dùng hằng tháng... Tuy ích lợi như thế, nhưng TNTKC cũng gây ra không ít tác dụng phụ.

Bác sĩ Dương Phương Mai, Trưởng Khoa Kế hoạch hóa gia đình, BV Từ Dũ cho biết, 25% người dùng sẽ bị buồn nôn, 20% bị xuất huyết, rong huyết (có trường hợp kéo dài và rất nặng), ngoài ra là nhức đầu, choáng váng, mệt mỏi, nhũn vú... Đáng lưu ý là nếu dùng quá liều thì hiệu quả ngừa thai của thuốc giảm đáng kể!

Ngày 15/8, đến một hiệu thuốc tây trên đường Lê Văn Sỹ, quận 3, TP HCM, khi đề nghị mua TNTKC, người bán nhanh chóng lấy ra một hộp thuốc Postinor 2 gồm 2 viên. Hỏi cách dùng, người bán bảo cứ về nhà xem tờ hướng dẫn thì rõ. Khi mở tờ hướng dẫn ra xem, thấy có dòng chữ “Thuốc này chỉ dùng theo sự kê đơn của thầy thuốc”, nghĩa là người dùng không thể tự ý dùng mà phải có toa bác sĩ. Điều này cũng được nhà sản xuất thừa nhận khi in ký hiệu Rx (viết tắt tiếng Latinh, nghĩa là thuốc bán theo toa) ngay trên hộp thuốc. Nhà sản xuất cảnh báo nếu người dùng bị hen suyễn, suy tim, cao huyết áp, nhức nửa đầu, suy thận, động kinh, tiểu đường, tăng lipid máu... thì nên cân nhắc việc dùng thuốc. Tuy nhiên, trong thực tế thì thuốc vẫn được bán “vô tư”, ai mua cũng được.

Tiến sĩ - dược sĩ Nguyễn Hữu Đức, giảng viên Đại học Y Dược TPHCM, cho biết, ở nước ta có lẽ do “chính sách dân số” nên thuốc được bán... không cần toa. Nếu thế thì ít ra người bán thuốc cũng nên tư vấn cho người dùng cách sử dụng, cần hỏi ý kiến bác sĩ nếu có bệnh tật kèm theo.

Trên địa bàn TPHCM, theo tìm hiểu của phóng viên thì 7/10 nhà thuốc có nhân viên không biết cách dùng Postinor như thế nào, 10/10 nhà thuốc nhân viên bán thoải mái mà không quan

Page 338: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 338

tâm đến việc người dùng đã dùng bao nhiêu viên trước đó, thậm chí có nơi dược sĩ bán thuốc (đeo bảng tên hẳn hoi) còn cho biết thuốc có thể dùng đến... 8 viên/tháng, gấp đôi liều!

Phòng và chữa đau vùng thắt lưng

Hơn 80% số người trên 30 tuổi hay bị đau thắt lưng. Ở phụ nữ, nhất là sau tuổi mãn kinh, tỷ lệ này còn cao hơn.

Nhiều nhà khoa học cho rằng đây là bệnh riêng của loài người; tư thế đứng thẳng trên 2 chân khiến trọng lượng cơ thể đè lên cột sống, nhất là vùng thắt lưng.

Cột sống con người gồm 7 đốt sống cổ, 12 đốt sống lưng, 5 đốt sống thắt lưng, 5 đốt sống cùng và 5 đốt sống cụt. Chúng nối lại với nhau bằng 4 dây chằng: dây chằng dọc trước, dây chằng dọc sau, dây chằng vòng và dây chằng liên gai sống. Điểm đặc biệt

trong cấu trúc của dây chằng dọc sau là có chứa nhiều thụ thể thần kinh cảm giác nên khi chạm vào đấy dễ gây đau. Giữa hai đốt sống là đĩa đệm giúp chống dằn, chống xóc... Bên trong đốt sống có ống sống chứa tủy. Tủy sống chứa nhiều điểm xuất phát của rễ thần kinh vận động và cảm giác. Đây là nơi dẫn truyền thông tin giữa não và các cơ quan trong cơ thể. Do đó, chấn thương vùng cột sống không chỉ ảnh hưởng đến sự chuyển động và khả năng chống đỡ trọng lượng cơ thể mà còn có thể gây đau, mất cảm giác hoặc liệt ở phần cơ thể tương ứng. Những người hay bị đau thắt lưng

Đau vùng thắt lưng không chỉ xảy ra ở người cao tuổi, mà còn thấy ở người tuổi trung niên và cả thanh thiếu niên. Ở nhóm tuổi dưới 30, đau thắt lưng thường gặp ở học sinh, sinh viên, thư ký đánh máy; nói chung là những người hay ngồi lâu, ngồi cong lưng, không đúng tư thế, hoặc khi đứng không đặt trọng lượng đều trên cả hai chân. Tư thế ngồi hoặc đứng không hợp lý đó làm cơ căng mỏi và cuối cùng gây đau thắt lưng. Đối với phụ nữ, đau thắt lưng còn liên hệ đến chu kỳ kinh nguyệt, thường đau thắt lưng trước khi hành kinh. Nhiều người nội trợ ngồi làm thức ăn, rửa chén bát, những người thợ mộc, thợ rèn, người lái xe (ngồi trên quãng đường dài) đều có nhiều nguy cơ đau thắt lưng. Còn đau thắt lưng do nguyên nhân bệnh lý thường hay gặp ở những bệnh nhân thoái hóa khớp, viêm khớp, loãng xương, lao đốt sống, bệnh lý ác tính (như ung thư đốt sống…).

Page 339: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 339

Những biện pháp giảm đau

Nằm nghỉ trên giường: Khi đứng dù không thực hiện một động tác gì, các cơ cạnh cột sống cũng phải làm việc để chịu đựng sức nặng của cơ thể và giữ vững tư thế. Do đó, để giảm ngay tình trạng đau thắt lưng thì điều đầu tiên và hợp lý nhất là nên nằm nghỉ tại giường đúng tư thế để các cơ cạnh sống và dây chằng được nghỉ ngơi. Nên nằm ngửa trên phản cứng có lót đệm mỏng, gối dưới đầu phải mềm và thấp, co hai chân lại đồng thời lót một gối nhỏ dưới chân. Đắp nước đá lên vùng đau: Đắp túi nước đá vào vùng đau trong vòng 24 giờ sau khi bị tổn thương, giúp hạn chế tình trạng viêm và đau. Nước đá được cho vào túi nhựa, sau đó phủ bằng khăn vải bên ngoài rồi đặt trên da trong 30-60 giây. Sau đó, lấy túi nước đá ra để da bớt lạnh rồi lại tiếp tục đắp. Thời gian đắp nước đá tổng cộng khoảng 10 phút, mỗi ngày có thể thực hiện 2 đến 3 lần.

Đắp nóng: 1-2 ngày sau cơn đau đầu tiên nên dùng nước nóng áp vào chỗ đau. Lúc này, nước nóng làm cơ thể giãn, tăng tính đàn hồi và cuối cùng làm giảm đau lưng. Nước nóng được cho vào chai thủy tinh đóng kín nút hay cho vào túi nhựa. Trong khi đắp, chú ý tránh bỏng, có thể dùng đèn hồng ngoại hoặc chiếu tia laser công suất thấp để giảm đau. Nệm: Nệm không được cao hoặc mềm quá vì cột sống sẽ bị cong, các cơ cạnh sống căng, làm tình trạng đau lưng xấu hơn. Nên nằm trên một nệm mỏng thấp, không cao hơn 5 cm, lót trên mặt phẳng cứng.

Ngoài các biện pháp trên, có thể xoa bóp lên vùng đau, thư giãn, xoa thuốc kháng viêm giảm đau. Đề phòng đau thắt lưng

Nằm đúng tư thế giúp các cơ và dây chằng được thư giãn, nghỉ ngơi. Nằm là một tư thế cần quan tâm vì nằm ngủ chiếm 1/3 thời gian của đời sống con người. Nằm sấp là một tư thế nên tránh, tuy nhiên nếu bạn có thói quen nằm sấp, nên dùng một gối nhỏ lót ở vùng bụng dưới. Nằm ngửa: Dùng gối mềm thấp đặt ở dưới đầu. Kê gối dưới hai nhượng chân nhằm thư giãn cơ đùi và thắt lưng, thư giãn cột sống vùng thắt lưng thẳng hơn.

Nằm nghiêng: Có thể nằm nghiêng phải, hoặc trái, dưới đầu là gối mềm, có độ cao vừa phải, 2 chân cong lại, thẳng góc với thân mình và thêm một gối mỏng giữa hai đầu gối và cẳng chân. Tư thế ngồi đúng là cột sống phải thẳng, đùi thẳng góc với thân mình và cẳng chân, hai vai phải cân bằng, đầu thẳng với cột sống. Các tư thế nên tránh là ngồi tréo chân, lưng cong, ưỡn, cúi đầu về phía trước hay ngửa đầu ra phía sau, nghiêng phải hoặc nghiêng trái. Tư thế đứng đúng là cột sống phải thẳng, gối thẳng, đường thẳng nối hai vai song song với

Page 340: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 340

mặt đất, hai mắt nhìn ngang, sức nặng của cơ thể phân phối đều cho hai chân, tránh các tư thế như gù, ưỡn cột sống.

Khi nâng một vật nặng, cần cong hai gối, lưng luôn thẳng, ôm sát vật nặng vào người. Những người phải ngồi trong thời gian dài nên đứng lên ít nhất mỗi giờ một lần, thư giãn bằng động tác sau đây: Đứng thẳng, đặt hai tay sau thắt lưng, chậm chậm ưỡn đầu cổ, thân ra phía sau, rồi trở về vị trí ban đầu. Lặp lại động tác trên 5 lần.

Không được khom, ưỡn người (trong khi rửa mặt, đánh răng, sử dụng vi tính, học bài, đọc sách...) vì làm căng cơ, dây chằng vùng thắt lưng. Điều này dễ gây đau thắt lưng và làm đau thắt lưng tăng thêm.

Môn thể thao góp phần làm giảm cơn đau là bơi lội vì nó làm mạnh và cân bằng các cơ ở vùng bụng và lưng. Điều này giữ cho cột sống thẳng, các dây chằng không bị căng và mỏi.

Khi nào không được dùng thuốc?

Nếu người bệnh đã bị phản ứng dị ứng: phát ban, ngứa... khi dùng penicilin, ampixilin, sunfamit hoặc các thuốc khác thì không bao giờ được dùng lại các loại thuốc đó vì có thể gây sốc, dị ứng. Bệnh nhân bị loét dạ dày hoặc ợ hơi nóng phải tránh dùng loại thuốc có thành phần aspirin.

Nhiều người tin rằng khi dùng thuốc không được làm một số việc hoặc phải kiêng một số thức ăn nên họ không dùng loại thuốc mà họ cần phải dùng. Thực ra không có một loại thuốc nào gây tác hại chỉ vì dùng thuốc đồng thời lại ăn các thức ăn nào đó như: thịt, hoa quả... hay bất kỳ thức ăn nào khác. Những thức ăn có nhiều mỡ hoặc gia vị có thể gây rắc rối cho dạ dày, ruột dù người bệnh có dùng thuốc hay không. Một số thuốc có thể gây ra những phản ứng xấu nếu uống rượu.

Một số trường hợp tốt nhất không nên dùng thuốc:

- Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú phải tránh dùng thuốc khi không thật cần thiết (có thể các phụ nữ này dùng vitamin hay viên sắt liều lượng cần thiết bổ sung thì không nguy hiểm gì).

Page 341: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 341

- Một số người đã bị bất cứ loại phản ứng dị ứng: phát ban, ngứa... khi dùng penicilin, ampixilin, sunfamit hoặc các thuốc khác không bao giờ được dùng lại các loại thuốc đó vì có thể gây sốc, dị ứng...

- Những người bị loét dạ dày hoặc ợ hơi nóng phải tránh dùng loại thuốc có thành phần aspirin.

- Những loại thuốc đặc trị dùng sẽ có hại hoặc nguy hiểm đối với một số bệnh nào đó như: viêm gan phải tránh dùng những kháng sinh hoặc những loại thuốc quá mạnh. Dùng những loại thuốc này cũng rất giống như đầu độc cơ thể vì gan đã bị tổn thương.

- Những người bị mất nước nhiều hoặc bệnh thận phải đặc biệt cẩn thận khi dùng thuốc. Không cho uống quá liều vì có thể đầu độc cơ thể. (Người đang bị mất nước không bao giờ uống sunfamit).

- Đối với trẻ em (nhất là trẻ sơ sinh) hết sức thận trọng trong khi dùng thuốc. Khi cho trẻ uống thuốc phải đúng liều, đúng chỉ dẫn không được quá liều vì sẽ gây ngộ độc thuốc.

Căng và đau bụng có thể báo hiệu ung thư buồng trứng

Một số phụ nữ nhận thấy các triệu chứng đau và sưng bụng vài tháng trước khi phát hiện bệnh.

Page 342: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 342

Ung thư buồng trứng là căn bệnh thường được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” do nó thường không được phát hiện cho đến khi đã lan ra nhanh chóng.

Tuy nhiên, theo một nghiên cứu mới đây, nó không hề “thầm lặng”: nhiều phụ nữ phàn nàn với bác sĩ về các triệu chứng như căng và đau bụng trong vài tháng trước khi được chẩn đoán mắc bệnh này.

Một số bệnh nhân ung thư buồng trứng đã nói về các triệu chứng trong nhiều tháng trước khi họ được chẩn đoán bệnh, và một số bệnh nhân ung thư buồng trứng có thể được chẩn đoán bệnh sớm hơn nếu được chụp hình vùng chậu.

Bác sĩ Lloyd H. Smith, trưởng nhóm nghiên cứu và là Trưởng Khoa sản tại Trường ĐH California-Davis (Mỹ) trong một nghiên cứu về các biểu hiện sớm của bệnh ung thư buồng trứng ở phụ nữ đã phát hiện: có gần một nửa trong số 1.985 bệnh nhân ung thư buồng trứng nói với các bác sĩ về các triệu chứng căng và đau bụng ở hơn 3 tháng trước khi được chẩn đoán bệnh; 7% phàn nàn về chứng đau bụng, sưng hoặc các dấu hiệu khác của bệnh này trước đó 10-12 tháng.

Theo các nhà nghiên cứu, căng và đau bụng thường xảy ra ở giai đoạn 6 tháng trước khi được chẩn đoán bệnh ở những phụ nữ mắc ung thư buồng trứng, và các dấu hiệu này nhiều hơn hẳn so với nhóm phụ nữ không mắc bệnh ung thư và nhóm phụ nữ mắc ung thư vú.

Từ 1-3 tháng trước khi được chẩn đoán bệnh, các triệu chứng liên quan đến dạ dày - ruột và đau vùng chậu ở phụ nữ mắc bệnh ung thư buồng trứng cũng xảy ra thường xuyên hơn so với phụ nữ ở hai nhóm trên.

“Phát hiện này cho thấy ung thư buồng trứng có thể được chẩn đoán sớm hơn ở một số bệnh nhân so với hiện nay, họ thường được chẩn đoán bệnh trễ ít nhất là 4 tháng, do các bác sĩ chỉ định chụp hình vùng chậu hoặc xét nghiệm ruột - dạ dày trước khi chỉ định xét nghiệm chẩn đoán ung thư buồng trứng”, nhóm nghiên cứu nói.

Những thói quen ảnh hưởng đến tình dục và sinh sản

Uống quá nhiều rượu có thể làm giảm khả năng sinh sản.

Page 343: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 343

Để điện thoại di động trong túi quần trước làm giảm lượng tinh trùng. Người hiếm muộn không nên ăn những món ăn chế biến từ đậu nành... Có nhiều thói quen trong cuộc sống ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe sinh sản của bạn.

Điều chỉnh thói quen ăn uống

Một chế độ ăn uống giúp tăng cường sản xuất tinh trùng phải có đầy đủ ngũ cốc ít chế biến (gạo lức, bắp, khoai đủ loại), rau, trái cây có màu sắc tự nhiên (xanh - đỏ - tím - vàng), giàu chất xơ, vitamin C, vitamin nhóm B, vitamin E. Các thức ăn động vật như cá, thủy hải sản và chất béo cần được cung cấp ở mức độ vừa phải, dưới 30% tổng số calo và phải có sự cân đối giữa các chất acid béo no và không no,

Đậu nành là một thực phẩm tuyệt hảo, tuy nhiên cũng có trường hợp nên tránh dùng như những người hiếm muộn. Các chuyên gia về sức khỏe sinh sản của Anh khuyên phụ nữ chuẩn bị có thai không nên ăn nhiều thức ăn chế biến từ đậu nành. Hợp chất genistein trong đậu nành có tác dụng tiêu diệt tinh trùng trước khi chúng kịp kết hợp với trứng. Nữ giáo sư Lynn Fraser, thuộc trường King’s College London cho biết, chỉ cần một lượng nhỏ chất này cũng đủ để tiêu diệt các tinh trùng.

Chế độ tiết thực giàu vitamin, đặc biệt là vitamin E, có tác dụng tốt đến việc sinh sản tinh trùng. Thí nghiệm cho thấy, động vật ăn khẩu phần không có vitamin E có tinh hoàn nhỏ lại, giảm hoạt động sinh dục. Vitamin E làm tăng khả năng tái sinh của ống sinh tinh, làm tăng số lượng tinh trùng. Với phụ nữ, vitamin E cũng có tác dụng tốt cho hoạt động buồng trứng và sự phát triển vú.

Vitamin C giúp cho tinh dịch không bị dính kết với nhau. Các loại vitamin A, vitamin nhóm B, nhất là vitamin B12 cũng có tác dụng tốt đối với tế bào sinh dục.

Các yếu tố vi lượng cũng cần thiết cho sự sinh tinh, trong đó phải kể đến kẽm và mangan. Nồng độ kẽm trong tinh dịch có liên quan trực tiếp đến độ di động của tinh trùng. Chế độ ăn thiếu kẽm có thể làm giảm cả về số lượng tinh trùng lẫn thể tích tinh dịch.

Trà, chè tươi hay cà phê làm tăng tỷ lệ tinh trùng hoạt động và tăng tuổi thọ nhờ chất cafein. Chè cũng là thực phẩm có chứa nhiều mangan nên thói quen uống trà sẽ có lợi cho những người hiếm muộn.

Page 344: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 344

Các thói quen cần tránh

Việc uống rượu nhiều ảnh hưởng lớn đến tinh trùng. Các nghiên cứu cho thấy rằng tác hại của rượu khiến tinh trùng có thể chỉ phục hồi một phần sau khi ngưng rượu một thời gian.

Khói thuốc lá có thể khiến thai chậm phát triển trong tử cung, sinh non tháng, tử vong chu sinh và lâu dài, chậm phát triển tinh thần… Hút thuốc thường gây một số trục trặc về sức khỏe ở phụ nữ như mãn kinh sớm, thai lạc chỗ, sảy thai, thai chết lưu và ung thư cổ tử cung.

Thói quen tắm nước quá nóng, nhất là ngâm mình lâu trong bồn tắm nước nóng, mặc quần lót quá chật hay quần lót chế tạo bằng ny lông làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng. Nhiệt độ thích hợp để tinh hoàn sản xuất tinh trùng từ 35,5 đến 36 độ C.

Thuốc men cũng có ảnh hưởng trên khả năng sinh sản và tình dục. Thuốc chữa cao huyết áp, một số loại kháng sinh, thuốc dùng trong điều trị các bệnh thấp khớp, nhiễm nấm, viêm loét ruột kết, động kinh… đều ảnh hưởng đến số lượng, chất lượng tinh trùng và có khả năng gây vô sinh.

Việc ngồi lâu một chỗ cũng có tác hại đến tinh hoàn.

Thói quen đi xe đạp liên tục mỗi ngày nhiều giờ và kéo dài hàng tháng cũng ảnh hưởng đến tinh trùng. Nghiên cứu ở những vận động viên đua xe đạp trong thời gian luyện tập trước khi thi đấu cho thấy, số lượng và chất lượng tinh trùng của họ đều giảm so với trước. Điều này có thể giải thích là do tinh hoàn thường xuyên bị sức nén và cọ sát nên bị sung huyết, làm nhiệt độ vùng bìu luôn luôn ở mức cao.

Thói quen dùng các chất bôi trơn khi giao hợp có ảnh hưởng không tốt cho việc di chuyển của tinh trùng.

Việc tiết chế tình dục trong thời gian dài hoặc tiếp xúc lâu với các kim loại (chì, sắt), acide, tiếng ồn, từ trường, sóng điện từ, tia X…. có thể làm tinh trùng suy yếu, mất khả năng hoạt động và di chuyển, thậm chí là làm ngưng việc sản xuất tinh dịch.

Vô sinh - chuyện không của riêng ai

Page 345: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 345

Ngày càng có nhiều đôi vợ chồng rơi vào tình trạng vô sinh, hiếm muộn, kể cả những cặp vợ chồng đã có con trước đó. Vì vậy, đừng bao giờ nghĩ rằng căn bệnh vô sinh... chừa mình ra.

Như thế nào thì coi là vô sinh?

- Theo quan niệm trước đây, vô sinh là tình trạng không có thai trong thời gian 2 năm chung sống của một cặp vợ chồng mà không áp dụng một biện pháp tránh thai nào. Nhưng hiện nay, theo tổ chức Y tế Thế giới, thời gian này rút ngắn chỉ còn 1 năm. Tuy nhiên, có những trường hợp đã tương đối rõ ràng, ví dụ như chồng bị liệt dương hoặc vợ bị vô kinh thì không cần phải chờ đợi đủ thời gian theo quy định, mà cần đi khám, tìm nguyên nhân và điều trị càng sớm càng tốt.

Người ta chia vô sinh ra làm 2 loại.

- Vô sinh nguyên phát là chưa có thai lần nào. - Vô sinh thứ phát là đã có thai ít nhất 1 lần.

Hoặc cũng có thể chia:

- Vô sinh nữ: nguyên nhân hoàn toàn do người vợ - Vô sinh nam: nguyên nhân hoàn toàn do người chồng - Vô sinh không rõ nguyên nhân: khi khám và làm xét nghiệm thì không tìm thấy nguyên nhân. Khi không thể có con, thì người ta thường nghĩ nguyên nhân là do người phụ nữ, nhất là ở những cặp vợ chồng đã có ít nhất 1 lần có thai. Bản thân người phụ nữ cũng nghĩ rằng người chồng có thể quan hệ với mình có nghĩa là anh ấy hoàn toàn bình thường. Thật ra, sinh hoạt tình dục không phải bao giờ cũng song song với việc sản sinh tinh trùng. Vì vậy, việc khám và điều trị vô sinh luôn

phải thực hiện đầy đủ đối với cả 2 vợ chồng.

Nguyên nhân dẫn tới vô sinh

- Tần suất quan hệ: người ta đã tổng kết và thấy rằng nếu tần suất quan hệ vợ chồng là 3 lần/tuần thì khả năng vô sinh giảm đi đáng kể.

Page 346: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 346

- Bệnh phụ khoa: phát hiện viêm nhiễm đường sinh dục là rất quan trọng để điều trị triệt để trước khi tiến hành thăm dò vô sinh. Nhiều trường hợp, sau khi điều trị viêm nhiễm phụ khoa, người vợ đã có thể thụ thai dễ dàng. - Tắc vòi trứng: người vợ có thể thăm dò độ thông của vòi trứng bằng cách chụp X-quang có bơm thuốc quang vào tử cung. - Tiền sử bệnh tật như bệnh quai bị biến chứng vào tinh hoàn, bệnh phình giãn tĩnh mạch, kiểm tra các viêm nhiễm ở tinh hoàn và mào tinh hoàn... - Lượng và chất lượng tinh trùng không tốt. Trong một số trường hợp, khi kết quả xét nghiệm trả lời là không có tinh trùng thì có thể có 2 khả năng xảy ra. Một là tinh hoàn vẫn sản xuất được tinh trùng nhưng do tắc ống dẫn tinh. Hoặc là do tinh hoàn không sản xuất được tinh trùng.

Vô sinh không phải vĩnh viễn

Với tiến bộ của khoa học kỹ thuật, người ta đã áp dụng một số phương pháp hỗ trợ sinh sản cho các cặp vợ chồng vô sinh tưởng đã tắt hy vọng. Ví dụ, có thể thực hiện phương pháp thăm dò phóng noãn. Thời điểm phóng noãn thường xảy ra vào ngày 14 tháng trước ngày đầu của kỳ kinh tiếp theo. Người phụ nữ có thể tự đoán ngày phóng noãn của mình bằng cách theo dõi vào khoảng giữa kỳ kinh của chu kỳ 28-30 ngày. Khi phóng noãn, người phụ nữ sẽ cảm thấy ẩm ướt hơn những ngày khác. Cũng có thể theo dõi bằng cặp nhiệt độ vào sáng sớm khi mới ngủ dậy, khi thấy nhiệt độ cơ thể tăng lên 0,5 độ C thì hiện tượng phóng noãn đã xảy ra. Để chắc chắn hơn, có thể tiến hành siêu âm do nang noãn và dự định ngày phóng noãn. Nếu thấy cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định cho sử dụng thuốc kích thích phóng noãn. Khi xác định được ngày phóng noãn, việc thụ thai tự nhiên hoặc nhân tạo có thể đạt được hiệu quả tốt hơn.

Các phương pháp khác là lọc rửa tinh trùng, bơm tinh trùng vào buồng tử cung, bơm tinh trùng vào noãn, sinh thiết tinh hoàn để lấy tinh trùng, thụ tinh trong ống nghiệm... sự hỗ trợ của những phương pháp này đã làm tăng tỷ lệ chữa vô sinh, giúp cho nhiều cặp vợ chồng có được những đứa con mà họ từng mong muốn và cuộc sống trở nên hạnh phúc hơn.

7 điều nên tránh sau bữa ăn

Page 347: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 347

Sau bữa ăn, điểm tâm vài thứ hoa quả, uống một cốc nước chè ngon hay làm một giấc ngủ, là chuyện tưởng như bình thường, nhưng thực tế, nếu việc này cứ tiếp diễn mãi sẽ tiềm ẩn những

nguy cơ có hại cho sức khỏe mà còn ít người để ý đến…

Không nên uống nước chè

Như ta đã biết, trong chè có chất tanin và chất theocin. Chất tanin vào dạ dày sẽ kết hợp với protein, vitamin B1 và chất sắt trong thức ăn hình thành những hợp chất khó hấp thu. Chất tanin và chất theocin còn ức chế sự bài tiết dịch vị và dịch ruột. Vì vậy uống nước chè sau khi ăn vừa lãng phí các chất dinh dưỡng ăn vào, vừa làm cho bộ máy tiêu hóa kém hấp thu các chất protein, vitamin và chất sắt.

Sau khi ăn nửa tiếng đồng hồ hãy nên uống nước chè.

Không nên ăn hoa quả ngay sau bữa ăn

Thông thường, sau bữa ăn, có ít trái cây tráng miệng đã trở thành "mốt". Ta đã biết thức ăn vào dạ dày phải lưu lại từ 1-2 giờ. Nếu sau bữa ăn, ta ăn ngay trái cây sẽ làm tăng thêm sự lưu trệ trong dạ dày. Trái cây có loại đường đơn là monosacchant và các loại axit sẽ kết hợp với axit trong dạ dày tạo ra axit tactaric, axit citric làm cho dạ dày đầy hơi, chướng bụng, khó chịu.

Trong các loại trái cây thường dùng như cam, quýt, nho, lê, hồng,... lại có chất plavon, chất này ở đường ruột bị vi khuẩn phân giải thành axit tioxianic gây ức chế công năng của tuyến giáp trạng, sẽ tạo ra tình trạng bệnh lý của tuyến này.

Một số loại hoa quả có hàm lượng tanin và pectin cao, chúng kết hợp với dịch vị, chất xơ và protein trong thức ăn, dễ vón thành những hạt rắn, khó tiêu hóa. Những hạt này hình thành sỏi ở dạ dày, ruột.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên nên ăn hoa quả sau bữa ăn độ 1-3 giờ.

Không hút thuốc lá

Các chuyên gia nghiên cứu cho rằng: Ăn cơm xong, tuần hoàn máu tăng nhanh, vì vậy hút một điếu thuốc vào lúc đó, lượng hấp thu chất độc lớn hơn hút 10 điếu vào lúc khác. Hút thuốc lá sau ăn còn làm giảm tiết mật, giảm tiết các proteinase và cacbonic axit của tuyến tụy. Vì vậy, hút thuốc lá sau khi ăn làm cho công năng của dạ dày bị rối loạn. Cũng có thể hút thuốc ngay sau khi ăn là nguy cơ tiềm ẩn của các bệnh viêm loét dạ dày, bệnh phổi và bệnh tim mạch.

Hãy ăn hoa quả sau bữa

ăn chính từ 1 - 3h.

Page 348: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 348

Không tắm ngay sau khi ăn

Khi tắm, người ta kỳ cọ, làm cho các mạch máu ngoài da giãn nở, máu lưu thông mạnh. Máu dồn ra chân tay và mình, làm giảm thiểu máu ở đường tiêu hóa và nội tạng. Do vậy các men tiêu hóa bị giảm tiết, giảm nhu động nhào trộn thức ăn, đưa đến giảm sự hấp thu chất dinh dưỡng ở dạ dày và ruột. Đặc biệt không nên tắm nước lạnh sau khi ăn dễ bị cảm mạo.

Không tháo thắt lưng đột ngột

Tùy theo thói quen hay ngẫu hứng của từng cuộc ăn nhậu, đôi khi thực khách lại không ngồi trên bàn, mà ngồi xuống chiếu theo kiểu xếp chân bằng tròn. Quần áo và thắt lưng thì nai nịt chặt chẽ. Khi ăn xong, thức ăn lưu thông từ dạ dày xuống ruột bị chậm trễ.

Tuy vậy, dạ dày, ruột vẫn có nhu động, không ngừng co bóp một cách khó khăn để đẩy từng ít thức ăn xuống ruột. Nếu chưa ăn no, ta nới thắt lưng ra đột ngột thì lượng thức ăn đang bị dồn ép nay được trôi đi nhanh một cách tự do, thì sẽ dễ dàng gây ra các hiện tượng xoắn quai ruột và tắc ruột. Nếu tình huống này xảy ra thì việc xử trí chắc chắn sẽ rất phức tạp.

Không đi dạo ngay sau bữa ăn

Khi người ta đi bộ, cơ bắp ở chân, tay, lưng co duỗi. Máu tăng cường dồn vào cơ bắp để bảo đảm nhu cầu ôxy, tạo năng lượng cho cơ bắp hoạt động.

Nếu sau ăn mà đi bộ ngay, thì lượng máu đưa đến bộ máy tiêu hóa giảm, ảnh hưởng đến chức năng tiết dịch và hấp thu của bộ máy tiêu hóa đưa đến rối loạn công năng của dạ dày và ruột.

Nếu đi bộ ngay sau khi ăn kéo dài, dễ đưa đến viêm loét dạ dày.

Người bị sa dạ dày, nếu ăn no mà đi bộ ngay một cách thường xuyên thì làm cho bệnh sa dạ dày ngày càng trở nên nghiêm trọng.

Không ngủ ngay sau khi ăn

Một số người sau khi ăn xong thì thấy mệt mỏi, buồn ngủ rũ rượi, đó chính là do lượng huyết dịch tăng cường chảy vào bộ máy tiêu hóa, làm cho não bộ ở trong tình trạng tạm thời thiếu máu. Ngủ làm cho đại não rơi vác trạng thái ức chế, đưa đến ức chế tất cả các bộ máy trong cơ thể, trong đó có bộ máy tiêu hóa.

Như vậy, giấc ngủ sẽ làm cho công năng của dạ dày, ruột bị giảm đi rõ rệt. Nếu ăn xong mà ngủ ngay thì thức ăn sẽ không được tiêu hóa một cách hoàn thiện, do đó thức ăn hấp thu kém, người sẽ mệt mỏi, bụng chướng, ậm ạch, khó tiêu và là nguyên nhân dẫn đến những bệnh về dạ dày, ruột.

Không phải ai cũng biết cách tắm

Page 349: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 349

Tắm cho sạch là một chuyện. Tắm cho khỏe và đẹp lại là chuyện khác. Nên dùng nước ở nhiệt độ nào và nên thêm gì vào nước tắm là điều mà không phải ai cũng biết.

Tắm với nước ở nhiệt độ nào?

Mỗi mức nhiệt độ nước tắm đều có tác dụng của nó.

- Tắm nóng

Nước tắm nóng trên 37 độ C, có tác dụng tăng tưới máu tới da, làm ra mồ hôi và giúp cho sự đào thải chất độc tốt hơn. Nước nóng giúp thư giãn cơ bắp, phân phối lại sự cung cấp ôxy cho cơ thể, do đó cải

thiện dinh dưỡng tế bào, chữa được chứng đau nhức mình mẩy, đau lưng và những hệ quả của sự làm việc quá sức (như trạng thái mỏi mệt, uể oải hoặc có biểu hiện quá hăng hái).

Với phụ nữ, tắm ngồi khi ngâm mình trong nước nóng còn làm dịu đi những cơn đau quặn mỗi kỳ kinh. Tuy nhiên, những người có bệnh tim, cao huyết áp, bị giãn tĩnh mạch hay ứ trệ tuần hoàn ở chi dưới thì không nên tắm nóng quá 37 độ C. Sau khi tắm, nên tắm tráng ngay dưới vòi hoa sen với nước mát từ 25 đến 30 độ C.

- Tắm ấm

Nhiệt độ nước bằng thân nhiệt, từ 35 đến 37 độ C. Tốt nhất là nên tắm vào buổi sáng để lập lại sự thăng bằng cho cơ thể. Với nước ở nhiệt độ này thì cơ thể không phải gắng sức gì cả và hoàn toàn không nguy hiểm nếu sau khi tắm cảm thấy buồn ngủ.

Nên ngâm gáy trong nước ấm khoảng 15 phút. Khi ra khỏi bồn tắm, nên tắm bằng nước mát vài giây dưới vòi hoa sen cho vùng gáy, cẳng tay và cẳng chân, như thế sẽ cảm thấy sảng khoái hơn.

- Tắm mát

Nhiệt độ nước từ 25 đến 30 độ C. Tắm với nước mát trong 3 phút giúp cho cơ thể khỏe khoắn hơn. Có thể ngồi trong bồn tắm lưng chừng nước ở nhiệt độ 35-37 độ C và để nước lạnh chảy từ từ trên cơ thể trong 15 phút cho tới khi nước trong bồn chỉ còn 15 độ C. Sau đó, choàng khăn tắm lớn lên người và ngủ một giấc khoảng 1 tiếng vào buổi trưa.

Cách này có tác dụng làm dịu sự căng thẳng thần kinh trong trường hợp bị stress, mất ngủ và sau tiệc rượu vì giúp đào thải khỏi cơ thể những chất độc như rượu, nicotin hay cafein.

Page 350: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 350

- Tắm lạnh

Nước từ 15 đến 17 độ C, giúp nâng cao sức đề kháng, chống nhiễm khuẩn, gây co các mạch máu nhỏ nhưng lại giãn mạch ở các cơ quan sâu bên trong (nên những cơ quan này được tưới máu nhiều hơn, hoạt động tốt hơn). Cơ thể run rẩy và nhịp tim tăng lên.

Nên ngồi trong bồn tắm có mức nước cao 25 cm ở nhiệt độ 16 độ C, kỳ cọ khắp cơ thể trong khoảng 1 phút với nước của bồn tắm rồi lau khô, cảm giác khỏe khoắn sẽ kéo dài nhiều giờ sau. Buồng tắm cần ấm áp.

Nên cho thêm gì vào nước tắm?

Chất tạo bọt, muối, tinh dầu, rong tảo và cả dầu có tác dụng thư giãn, thải chất độc hoặc làm cho da không khô (các hãng mỹ phẩm đều chế tạo các loại dầu này). Có thể phối hợp trong một bồn nước tắm.

Có người cầu kỳ còn đòi hỏi muối của biển Chết hoặc muối của Đại Tây Dương; nhưng chỉ cần 2 nắm muối thô là đủ, hòa tan trong bồn tắm, có thể thêm cả tinh dầu (chanh, oải hương…).

Nhân dân ta đã sử dụng nhiều loại lá thơm làm nước tắm, nước xông chữa bệnh từ lâu đời.

- Tắm để ngủ ngon giấc

Cho thêm vào bồn tắm nước nóng có nhiệt độ cơ thể muối biển (một chén to) và tinh dầu thơm. Để nước lạnh dần, cuối cùng tráng bằng nước nóng dưới hoa sen. Người Nhật lại có cách tắm thư giãn: Tắm cho sạch trước rồi mới ngâm mình trong bồn tắm hoặc ngược lại, sau khi tắm nóng trong bồn, tắm lại bằng xà phòng cho sạch và tráng.

- Tắm để chữa cảm lạnh

Tắm nước nóng thêm muối và 10 giọt tinh dầu trong 20 phút. Lau khô và dùng khăn nóng xoa khắp cơ thể. Không để bị lạnh, mặc thêm áo ấm đi nằm, nếu ra mồ hôi càng tốt (chất độc được đào thải, nước nóng làm giãn các mao mạch, lỗ chân lông mở ra nên toát mồ hôi nhiều). Uống nhiều nước.

- Tắm để chữa đau mình mẩy

Nước không cần nóng lắm và không cần cho muối và tinh dầu nhưng lại cho thêm 2-3 viên aspirin.

Màu sắc nước tắm cũng quan trọng

Màu nước tác động đến các chức năng sinh lý. Da và não rất nhạy cảm với những rung động và màu sắc của nước. Một số màu có tác dụng thư giãn thần kinh, một số khác lại kích thích.

Màu lam ngọc, màu xanh lơ và màu tím đều làm dịu thần kinh. Màu xanh ve tạo cảm giác thanh thản. Màu đỏ làm cho máu lưu thông tốt hơn và làm tăng dục năng. Màu vàng kích thích trí não, rất tốt khi tắm vào buổi sáng để nảy ra những ý hay và làm cho hệ thần kinh thăng bằng.

Bạn cũng nên chú ý đến cả màu sắc của khăn tắm và ánh sáng đèn trong buồng tắm.

Page 351: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 351

Những thói quen xấu - hậu quả khôn lường

Thói quen là những hành vi gắn liền với cuộc sống, đôi khi bắt nguồn từ những nguyên nhân tình cờ như nhai kẹo, hút thuốc, uống rượu... Các nghiên cứu cho thấy, ngoài tác hại lên gan, lên thần kinh, uống rượu nhiều và liên tục còn có thể gây dị dạng, giảm lượng tinh trùng.

Tuy nhiên hậu quả này có thể phục hồi một phần sau khi ngưng rượu một thời gian. Người mẹ hút thuốc có thể khiến thai chậm phát triển, sinh thiếu tháng... Phụ nữ nghiện thuốc lá thường gặp những trục trặc như mãn kinh sớm, thai lạc chỗ, sảy thai, thai chết lưu hoặc ung thư cổ tử cung. Ở đàn ông, đó là một nguyên nhân gây liệt dương và vô sinh.

Chế độ ăn thích hợp như gạo lứt, bắp, khoai, rau trái có màu sắc tự nhiên giàu chất xơ, các vitamin C, E và vitamin nhóm B, các thức ăn động vật như thuỷ hải sản và chất béo ở mức vừa phải có thể tăng cường sản xuất tinh trùng. Đậu nành là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, chứa 35 - 40% protein với đủ loại amino acid cần thiết, sinh tố khoáng chất và estrogen nên rất tốt cho cơ thể. Nhưng một vài trường hợp hiếm muộn thì nên tránh dùng:

Chuyên gia sức khoẻ sinh sản của Anh khuyên những phụ nữ chuẩn bị có thai không nên ăn nhiều đồ ăn từ đậu nành, vì họ phát hiện hợp chất genistein trong đậu nành có tác dụng tiêu diệt tinh trùng trước khi chúng kết hợp với trứng. Trong khi đó một protein khác có tinh dịch tác dụng ngược lại làm cho tinh trùng có khả năng kết dính với trứng, giúp thụ thai nhanh hơn. Đó là protein SED1 do hai nhà khoa học Mỹ Ensslin và Siur khám phá gần đây.

Sinh hoạt tình dục quá độ, tư thế không hợp lý hay thói quen vệ sinh phụ nữ sau giao hợp tuỳ tiện như thụt tháo vào âm đạo... Thiếu sinh tố B12, C, kẽm, L - arginine,

Page 352: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 352

vitamin E sẽ làm giảm hoạt động tình dục. Vitamin E làm tăng khả năng tái sinh của ống sinh tinh, tăng lượng tinh trùng. Với phụ nữ, vitamin E có tác dụng tốt cho hoạt động buồng trứng và sự phát triển vú. Vitamin C giúp cho tinh dịch không bị kết dính với nhau. Vitamin A, vitamin nhóm B có tác dụng tốt với tế bào sinh dục. Các yếu tố vi lượng cũng cần thiết cho sự sinh tinh đã được xác định, nhất là kẽm và manganhay.

Trà, chè tươi hay cà phê làm tăng khả năng tinh trùng hoạt động và tăng tuổi thọ của chúng bởi chất cafein. Nhiệt độ thích hợp để tinh hoàn sản xuất tinh trùng từ 35,5 đến 36o, nghĩa là thấp hơn nhiệt độ cơ bản. Do đó, thói quen tắm nước nóng, nhất là ngâm mình lâu trong bồn nước nóng sẽ làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng. Không nên mặc quần lót bằng vật liệu li lông hay quá chặt.

Một số loại thuốc kháng sinh, thuốc điều trị cao huyết áp, thấp khớp, nhiễm nấm, viêm loét ruột kết, động kinh đều có ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng và có thể gây vô sinh. Nên tránh thói quen để điện thoại trong túi quần trước hay ngồi lâu một chỗ. Đi xe đạp liên tục mỗi ngày nhiều giờ cũng ảnh hưởng đến số lượng tinh trùng. Ở những vận động viên đua xe đạp trong thời gian luyện tập trước khi đi thi đấu, người ta thấy số lượng và chất lượng tinh trùng đều giảm so với trước đó. Thói quen dùng các chất bôi trơn khi giao hợp ảnh hưởng không tốt đến việc di chuyển của tinh trùng hay tiết chế tình dục trong thời gian lâu.

Béo phì là nguyên nhân gây nhiều bất lợi trong hoạt động tình dục và sinh sản nên cần rèn luyện thói quen tập thể dục và chế độ tiết thực hợp lý. Tiếp xúc lâu với kim loại như chì, sắt, acide, từ trường, sóng điện từ, tia X hay tiếng ồn... có thể làm ngưng việc sản xuất tinh dịch, làm tinh trùng suy yếu, mất khả năng hoạt động và di chuyển. Chất polycarbonate thường dùng làm bình sữa, chai nước, màng phủ epoxy trong đồ hộp cũng tiết ra hợp chất bis phenol - A có tác dụng gây vô sinh.

Bởi vậy, chọn lối sống thích hợp với điều kiện sinh lý, kinh tế xã hội, môi trường của mình và từ bỏ những thói quen có hại là cách tốt nhất để giữ gìn sức khoẻ.

Nhìn môi đoán bệnh

Môi là một trong những bộ phận nhạy cảm nhất của cơ thể. Một đôi môi khoẻ mạnh phải có sắc hồng và căng mọng. Hãy cẩn thận nếu môi bạn bất chợt biến đổi màu sắc, hình dạng, trạng thái vì đó có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý trong cơ thể.

- Môi xanh tái: có thể bị bệnh về huyết quản hoặc đại tràng mãn tính, tiêu chảy lâu, nhiễm lạnh, sốt nóng, sốt rét hoặc chướng khí.

- - Môi đỏ thẫm: nếu lúc đó bạn không bị sốt cao thì có thể bạn mắc các bệnh về tim, phổi, tâm lực suy kiệt. Môi đỏ cũng là dấu hiệu của tăng huyết áp, nên giữ chế độ ăn uống giảm bớt chất đạm, đường.

- Môi bạc màu: bạn bị thiếu máu.

- Môi nhợt nhạt: cơ thể bạn bị hư nhược nhiều. Có thể cơ thể không mắc các bệnh nặng nhưng vẫn cần phải chăm sóc sức khoẻ.

Page 353: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 353

- Môi thâm đen: kèm theo các triệu chứng có các nốt nâu đen trong miệng thì bạn nên đi khám dạ dày hay ruột. Nếu môi đen xịt, cẩn thận với bệnh tiêu chảy, đau bụng dưới, đau đầu, chán ăn. Môi thâm đen còn do dạ dày tích trữ nhiều axit béo và muối, nên tăng cường ăn các loại rau xanh và hạn chế thức ăn có nhiều chất béo.

- Hai mép môi vàng: biểu hiện sự quá tải của gan.

- Môi khô: môi bị bong da, nứt nẻ nên bạn bị xót, đau khi ăn chua, cay hoặc chảy máu. Nên bổ sung nước và vitamin B cho cơ thể.

- Môi nứt nẻ, lở loét: thường thấy ở những người mắc bệnh đường ruột, dạ dày cùng với một số triệu chứng như có mụn nước, lở loét trong miệng, chốc mép. - Môi sưng: khi bị nặng môi mép sưng tấy, mọc mụn nước, ngứa... Nguyên nhân hay gặp nhất là dị ứng mỹ phẩm, thuốc, thức ăn... hay do chấn thương, phù tĩnh mạch. Nếu môi trên sưng có thể do dạ dày hoạt động không hiệu quả, nên sử dụng các loại thực phẩm đa dạng hơn. Môi dưới sưng là dấu hiệu của ruột già bị suy yếu và xung huyết. Để chăm sóc môi, quan trọng nhất là ăn uống đủ chất, đề phòng dị ứng thuốc kháng sinh và không nên uống quá nhiều bia rượu vì đó là nguyên nhân gây nên chứng khô miệng. Khi thấy môi có dấu hiệu lạ, cần đi khám ngay để chữa trị kịp thời nếu có bệnh.

Rượu tỏi công dụng và cách dùng

I_ XUẤT XỨ:

Vào những năm 1960-1970, WHO_cơ quan theo dõi sức khoẻ & bệnh tật thế giới của Liên Hiệp Quốc phát hiện ở Ai Cập là một nước nghèo, khí hậu sa mạc khắc nghiệt nhưng sức khoẻ chung của nhân dân Ai Cập lại vào loại tốt, ít bệnh tật & tuổi thọ trung bình tương đối cao. WHO đặt vấn đề với chính phủ Nasser xin cử một phái đoàn của WHO về Ai Cập nghiên cứu xem tại sao có hiện tượng lạ như thế mà nghành Y tế Ai cập chưa giải thích được. Ðược Tổng Thống Nasser đồng ý WHO huy động nhiều chuyên gia y tế về Ai Cập nghiên cứu chia nhau đi xuống nông thôn, các vùng có khí hậu khắc nghiệt để thu thập các tài liệu đặc biệt. Cuối cùng các nhà nghiên cứu (đông nhất là Hoa Kỳ, Tây Âu, Nhật Bản) nhận xét là ở Ai Cập nhà nào cũng có 01 lọ rượu ngâm tỏi để uống. Nhân dân Ai Cập nói từ bao nhiêu thế kỷ nay nước họ vẫn là thế.

Ngày xưa Ai Cập là một đế chế lớn, chinh chiến liên miên, chủ yếu là xử dụng gươm dao chém giết nhau. Thời ấy làm gì có thuốc kháng sinh, nên họ chỉ dùng nước tỏi để uống & cũng để rửa các vết thương.

Ở các vùng tỏi được ngâm rượu theo những công thức khác nhau. Chuyên gia các nước đem những công thức đó về nước mình nghiên cứu và phân tích. Kết luận cái gì tốt rồi sau đo' thông qua một báo cáo gởi cho WHO. Sau đó WHO tổng kết & hội thảo về vấn đề này. Rồi đến năm 1980 họ thông báo:

Page 354: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 354

Rượu tỏi chữa trị được 04 nhóm bệnh:

• 1) Thấp khớp (sưng khớp, vôi hoá các khớp, mỏi xương cốt).

• 2) Tim mạch (huyết áp thấp, huyết áp cao, hở van tim, ngoại tâm thư)

• 3) Phế quản (viêm phế quản, viêm họng, hen phế quản).

• 4) Tiêu hoá (ăn khó tiêu, ợ chua, viêm tá tràng, loét bao tử).

Ðến năm 1983, Nhật lại thông báo bổ sung thêm 02 nhóm bệnh nữa là:

• 5) Trĩ nội & trĩ ngoại.

• 6) Ðại tháo đường (tiểu đường)

Nhật cũng công bố:"-Ðây là một loại thuốc tuyệt vời của nhân loại vì dễ làm, rẻ tiền, không gây phản ứng phụ & có hiệu quả chữa bệnh rất cao".

II_ NGUYÊN LY':

Con người ta thông thường tuổi từ 40 trở lên (có thể trẻ hơn nữa) là đã có bệnh. Các bộ phận trong cơ thể bắt đầu thoái hoá, bộ phận nào yếu thì thoái hoá nhanh, đặt biệt là làm cho các chức năng hấp thụ chất béo (lipid) chất đường (glucone) bị suy giảm. Các chất đó không hấp thụ hết qua đường tiêu hoá, phần thừa không thải ra ngoài được, dần dần lắng đọng trong thành vách mạch máu, làm xơ cứng động mạch & xơ cứng một số bộ phận khác rồi lâu ngày gây ra những chứng bệnh như trên.

Trong tỏi có 02 chất quan trọng:

• 1) Phitoncid là loại kháng sinh thực vật có tác dụng diệt một số vi khuẩn.

• 2) Hoạt tính màu vàng giúp làm tiêu chất béo dưới dạng cholesterol bám vào

thành quách mạch máu, làm cho đường đi của máu từ tim ra & về tim bị nghẽn. Chính nhờ 02 chất này mà tỏi có tác dụng chữa bệnh cao.

III_CÔNG THỨC ÐIỀU CHẾ & CÁCH DÙNG:

IV_ KẾT QUA? CHỮA BỆNH:

Tác giả tổng hợp bài viết này theo kinh nghiệm chứng thực cho biết: Từ năm 1970 bị thấp khớp nặng_sưng cả các khớp phải đi bằng gậy chống. Thuốc tân dược & đông y dùng đã nhiều như "Cao hổ cốt", "rượu tắc kè" (lúc nào cũng có sẵn), thế mà bệnh không đỡ lại nặng thêm. Năm 1975 bị ngã gần chết. Năm 1981 bị ngất phải đưa vào cấp cứu ở bệnh viện 03 ngày mới hết nên sức khoẻ càng giảm.

Vào cuối năm 1982 mới bắt đầu uống rượu ngâm tỏi, thì 20 ngày sau bắt đầu thấy giảm bệnh sưng khớp. Qua 03 tháng, huyết áp trở lại bình thường. Bệnh viêm họng cũng khỏi_Hen phế quản giảm nhiều. Ngoài ra tác giả còn cho biết bịnh trĩ nội mỗi năm đi mất 05, 07 lần. Hen phế quản nặng cấp cứu nằm bệnh viện 02, 03 lần. Từ khi liên tục dùng rượu tỏi cho tới nay đã gần 08 năm mà không phải đi bệnh viện lần nào cả. Ngủ rất bình thường, ăn thì tiêu hoá tốt,

Page 355: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 355

đặt biệt đối với bệnh thấp khớp thì coi như thuốc thần. Vì tác giả trước đây khổ vì thấp khớp, nay khỏi hẳn không còn biểu hiện gì cả.

Cho nên, kết luận của người Nhật phần trên là hoàn toàn đúng:

"Ðây là thứ thuốc tuyệt vời của nhân loại, vì dễ làm, rẻ tiền, không gây phản ứng phụ & lại có hiệu quả chữa bệnh rất cao

Vận động theo quy luật âm dương

(Dân trí) - Theo y học phương Đông, nguyên nhân bệnh tật và chết chóc là sự mất thăng bằng về âm dương. Thuận theo tự nhiên thì âm dương sẽ thăng bằng nên tà khí không thể lấn át, bệnh tật không phát ra.

Còn trái ngược lại với tự nhiên thì bệnh tật sẽ phát sinh, tai hoạ là điều khó tránh khỏi. Bởi thế, cường độ vận động hàng ngày phải thay đổi theo qui luật âm dương.

Sáng sớm, dương khí được sinh ra rồi mạnh dần lên và thịnh nhất vào buổi trưa, cho nên cơ thể cảm thấy khoẻ mạnh. Cường độ hoạt động của con người cũng nên tăng dần theo sự phát triển của

dương khí.

Khi ngủ dậy nên tập thể dục nhẹ nhàng, không nên tập những bài tập gắng sức hay vận động nặng ngay từ đầu để tránh tổn hại đến dương khí gây mệt mỏi cho cơ thể.

Buổi chiều, dương khí bắt đầu thu, cường độ hoạt động cũng nên giảm bớt, nên làm việc nhẹ nhàng hơn buổi sáng.

Buổi tối thì dương khí thấp và đi vào phần âm, mọi hoạt động cũng nên thu lại để tránh hư tà. Ban đêm âm khí thịnh, cơ thể cần phải đượng nghỉ ngơi tĩnh dưỡng.

Sống hoà hợp với thiên nhiên bốn mùa theo qui luật âm dương

Mùa xuân được gọi là phát trần bởi lẽ, dương khí hình thành và bốc dần lên, âm khí tan đi, đất trời hợp lại làm mọi vật nảy nở tốt tươi. Nhưng trong mùa xuân, bệnh tật cũng có dịp phát sinh, cho nên phép dưỡng sinh cũng phải tuân thủ sát sao với thời tiết. Buổi sáng nên dậy sớm, đi dạo ngoài trời để thu nạp khí dương, xoã tóc giãn mình và để tâm hồn thoải mái vui vẻ theo cảnh vật tự nhiên.

Mùa hạ được gọi là phồn tú bởi lẽ, khí dương lớn nhanh, khí âm hạ xuống, đất trời giao nhau, dương khí đưa ra hoá khí, âm khí kết lại thành hình, cho nên muôn vật đều tươi đẹp vững chắc. Buổi sáng ngủ dậy sớm, chớ ngại ngày hè dài. Đừng vì thời tiết nóng bức mà nổi giận. Hãy để cho khí tự nhiên phát tiết ra ngoài dưới dạng mồ hôi khiến da thịt mát mẻ, cái tốt tươi trở thành đẹp đẽ.

Mùa thu gọi là dung bình. Khí trời se sắt, khí đất sáng sủa. Nên theo giờ giấc của gà, đi ngủ sớm để tránh phong sương lạnh lẽo, thức dậy sớm để hưởng không khí an bình. Giữ ý chí ổn

Page 356: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 356

định, không nên nóng vội để tránh sự tàn phạt của mùa thu. Giữ tinh thần bình hoà, thần tản mạn thì lòng dục bốc, lòng dục bốc thì hại tới hoà khí.

Mùa đông gọi là bế tàng, âm khí thịnh mà dương khí thì suy giảm, địa hộ đóng kín nên dương khí ẩn náu. Cỏ cây héo úa rụng tàn, sâu bọ cũng biết tìm nơi ẩn nấp. Nên đi ngủ sớm và thức dậy muộn đợi mặt trời mọc, tránh những chỗ lạnh, không nên ra ngoài khi không cần thiết. Giữ ý chí tựa như ẩn náu, như có điều thầm kín riêng tây.

Sống theo quy luật âm dương sẽ luôn giúp tinh thần thoải mái, khí huyết lưu thông, gân mạch hoà hợp, xương tuỷ vững bền, tai mắt thông tỏ, cơ thể cường tráng khoẻ mạnh.

10 lưu ý hàng đầu trong nhà bếp

(Dân trí) - Bạn in ra giấy những nguyên tắc dưới đây và dán chúng trên tủ lạnh hay ở bất cứ chỗ nào dễ nhìn trong bếp. Hãy nhắc nhở cả nhà cùng thực hiện theo nhé!

1. Hãy rửa tay sạch bằng nước xà phòng ấm ít nhất 20 giây trước khi đụng đến bất kỳ loại thực phẩm hay đồ dùng nhà bếp.

2. Những mặt hàng dễ hỏng cần được chế biến nhanh và những món ăn còn thừa không được để ở nhiệt độ phòng quá 2h. Hãy sơ chế, đóng hộp và cất chúng vào tủ lạnh.

3. Hãy để thực phẩm tự tan đông từ từ trong ngăn lạnh. Không bao giờ được phép để tan đông thực phẩm ở nhiệt độ phòng hoặc lò vi sóng.

4. Nấu thực phẩm bằng nhiệt độ thích hợp và kiểm tra nhiệt lượng của nó bằng nhiệt kế. VD: Thịt bò, thịt lợn (160°F), thịt gà (165°F), sườn xương (160-170°F), trứng (180°F)

5. Rửa sạch các loại dao thớt với xà phòng chuyên biệt sau khi sơ chế thực phẩm, đặc biệt là sau khi thái thịt sống hay hải sản. Thường xuyên vệ sinh khu vực bếp, các đồ dùng nhà bếp, lò vi sóng bằng dung dịch chuyên dụng.

6. Không được đặt thực phẩm vào những đĩa, thớt trước đó vừa để thịt, đồ hải sản sống chưa được rửa sạch, lau khô.

7. Luôn quan sát thực phẩm trước khi chế biến và không dùng những loại sản phẩm khô nhưng nay tiết dịch, làm sạch các chất dịch tiết ra từ các loại thịt, các loại thủy hải sản có vỏ há miệng, vảy cá bong tróc, thân cá cứng, mắt đục…

8. Phải bảo quản thịt và thủy hải sản tươi sống trên ngăn đá và phải chia vào các hộp, túi để các dịch từ thịt cá không rơi vào các thực phẩm khác.

9. Thực phẩm cho vào tủ lạnh phải được ướp gia vị và để trên ngăn đá.

10. Thường xuyên thay và giặt các loại khăn dùng trong nhà bếp để diệt các loại vi khuẩn có hại. Sử dụng khăn khô để lau tay sau khi tiếp xúc với thịt sống.

Page 357: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 357

Thực phẩm cho tình yêu

Theo các chuyên gia về tình dục học, thực phẩm chiếm một vai trò quan trọng trong cuộc sống lứa đôi. Thực chất thì các loại hoa quả hay đồ ăn thức uống đều có ảnh hưởng trực tiếp đến "chuyện ấy".

- Chocolate: Cacao trong chocolete có chứa chất phenylenthylamine - một chất tương tự như hóc-môn endorphin xuất hiện mỗi khi "gần gũi". Ngoài ra chất theobromine trong chocolate còn làm tăng lượng hóc-môn serotonin giúp nhanh chóng lên tới đỉnh.

- Trái đào, xoài, mơ: Không chỉ mang đến những vitamin cần thiết cho cơ thể vào thời điểm mà cả hai cần nhiều sinh lực nhất mà còn chứa những chất có khả năng kích hoạt các "phân tử tình yêu" làm cho hai người ham muốn nhau hơn, đồng thời mang đến những giây phút ái ân chất lượng.

- Tỏi: Người ta vẫn gọi tỏi là thần dược tình yêu của phái mạnh. Một lượng tỏi vừa phải cũng có khả năng thúc đẩy quá trình sản xuất tinh trùng.

- Sâm: Từ xưa các bậc vua chúa Trung Hoa đã tôn vinh nhân sâm là thần dược tình yêu vì nó giúp tăng cả lượng và chất lẫn số lượng những cuộc ái ân.

- Rượu Champagne, rượu vang: Những đồ uống có nồng độ alcohol không cao này giúp tạo cảm giác lâng lâng, si mê, tăng ham muốn tình dục. Một ly nhấp môi trước khi xung trận sẽ mang lại hiệu quả mong muốn.

- Măng tây: Chứa chất steroids có khả năng kích thích hóc-môn pheromones tạo nên sự hấp dẫn cả của hai giới.

- Cam thảo: Loại cam thảo này được làm tăng tuần hoàn máu mang lại cho con người nhiều khoái cảm.

- Dưa chuột: Hương vị của dưa chuột giúp bạn giảm đi những căng thẳng, gây hưng phấn và tạo sự bình tĩnh.

- Mật ong: Từ thế kỷ 15 trước công nguyên, mật ong đã được xem là thần dược cho tình yêu có tác dụng hữu hiệu trong việc hỗ trợ chuyện chăn gối.

Tỏi - thần dược tình yêu của phái mạnh!

Page 358: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 358

- Trứng cá muối: Phốt pho có trong loại thực phẩm giàu vitamin này có tác dụng trực tiếp lên các nơron thần kinh tạo cảm giác hưng phấn.

- Sò: Được xem là loại thức ăn có khả năng kích thích ham muốn rất hiệu quả.

- Cà rốt: Carotenoids có trong loại củ quả bổ dưỡng này giúp kích thích hóc-môn "khơi nguồn cảm hứng" dâng cao.

- Trái lựu: Loại quả tưởng chừng chỉ để ăn chơi bời này hoá ra lại vô cùng có ích trong chốn phòng the. Chất phytoestrogens được biết là một hoạt chất "bắt chước" hóc -môn gợi tình estrogen có trong trái lựu sẽ khiến cho bạn hưng phấn suốt cả ngày.

- Trái bơ: Rất giàu dầu omega-3, quả bơ không chỉ bổ dưỡng cho sức khoẻ mà còn kích hoạt các giác quan và giúp kéo dài sức bền cho anh ấy.

Xông hơi - massage: Những sai lầm tai hại

Những lúc cơ thể mỏi mệt, uể oải, đầu óc căng thẳng, người ta thường hay đi xông hơi - massage để thư giãn. Nhiều người cứ nghĩ xông hơi - massage kiểu gì cũng tốt mà không biết nó cũng có những ảnh hưởng xấu cho sức khỏe!

Lợi ích của xông hơi - massage

Theo bác sĩ Lê Thúy Tươi (Viện Y dược học dân tộc TPHCM) thì: "Y học cổ truyền (YHCT) coi trọng xông hơi như một biện pháp trị "cảm phong hàn" hữu hiệu.

Xông hơi giúp đuổi tà khí xâm nhập vào các đường kinh lạc gây đau nhức cơ thể. Hơi nóng từ xông hơi sẽ giúp làm giãn các mạch máu dưới da, giúp máu đến nuôi da nhiều hơn.

Xông hơi còn sưởi ấm cơ thể, tinh dầu của lá xông sát trùng đường hô hấp trên, giúp cảm thấy nhẹ nhõm, thoải mái, hết nghẹt mũi...

Xông hơi ướt (steambath) và xông hơi khô (sauna), mỗi cách xông mang lại một lợi ích khác nhau. Xông hơi khô thường dùng đá (sỏi) được đun nóng để làm tăng nhiệt độ phòng (khoảng 60 độ C), giúp mồ hôi vã ra thật nhiều. Còn xông hơi ướt giúp bài tiết mồ hôi, hơi nước còn làm ẩm da, các độc tố thải qua các lỗ chân lông nhờ đó giúp da mịn màng, người đang bị cảm sẽ thấy nhẹ nhàng hơn sau khi xông.

Xông hơi còn giúp cơ thể phân hủy một lượng mỡ nhất định để điều nhiệt. Nếu bạn có một thực đơn ăn kiêng vừa phải cùng với xông hơi thì bạn vẫn có thể giảm béo nhẹ nhàng mà không bị nhăn da.

Sau một ngày làm việc mệt mỏi, lượng acid lactic ứ đọng trong các cơ, xông hơi ướt giúp giảm sự mệt mỏi, đau nhức tan biến. Xông hơi ướt cục bộ còn có thể tiến hành với những trường hợp bị viêm mũi, viêm họng, viêm xoang, mụn trứng cá.

Page 359: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 359

Cách làm đơn giản: chuẩn bị một tô nước sôi, một tờ giấy cứng cuộn lại thành hình phễu, nhỏ vào tô nước sôi chừng mươi giọt tinh dầu, đặt hình phễu lên là bạn đã có một "máy xông" mũi, họng. Mũi thông, cảm giác nghẹt mũi sẽ giảm, họng được sát trùng dưới dạng hơi, giúp giảm hoặc hết ho.

Để xông cho các lỗ chân lông ở vùng mặt giãn rộng ra, giúp bài tiết hết các chất bã ứ đọng thì cũng làm như trên. Những bạn trẻ bị mụn trứng cá có thể dùng 30g bạch truật (có bán ở các hiệu thuốc đông y) nấu lên rồi xông vùng mặt, những bít tắc ở lỗ chân lông sẽ được đẩy dần ra giúp da mặt trở nên mịn màng, sáng láng. Nếu bị ngứa ngáy hoặc viêm xoang mũi dị ứng có thể dùng cây cứt lợn để xông...".

Còn theo lương y Huỳnh Văn Quang, TPHCM: "Xông hơi - massage được xem là phương pháp đơn giản nhất, mà có hiệu quả để phòng và chữa bệnh trong y học dân gian, được áp dụng từ trẻ sơ sinh cho đến người già, cả nam lẫn nữ.

Quan điểm của YHCT trong phòng và chữa bệnh bằng xông hơi - massage như sau: trong YHCT từ "án ma" (có nghĩa là massage, xoa bóp) được hiểu là phép thôi nã, day, ấn huyệt trên cơ thể. Massage là phương pháp dùng nhiều thủ thuật và động tác khác nhau như: xoa, ấn, day, bấm, nắn trên bề mặt cơ thể giúp phòng và trị bệnh. Massage là 1 trong 8 phép trị của cốt khoa theo YH phương Đông.

Massage có tác dụng làm giãn nở các mao mạch và tiểu động mạch; làm sạch các lớp sừng hóa trên bề mặt da; điều hòa chức năng bài tiết mồ hôi, tuyến nhờn; làm tăng sự lưu thông máu; tăng cường dinh dưỡng cho da, giúp da được mịn màng, hồng hào hơn. Massage còn giúp tăng khả năng hoạt động và khắc phục tình trạng mệt mỏi của thần kinh cơ, massage mang lại lợi ích đích thực cho sinh lý cơ thể...

Chẳng hạn để trị đau mỏi vai do làm việc nhiều thì massage, day, ấn các huyệt: đại chùy, đào đạo, phong môn, phong trì rất có hiệu quả; nếu đau đầu thì massage, day, ấn hai huyệt ở thái dương cùng các huyệt phong phủ, phong trì, bách hội (chính giữa đỉnh đầu); bị rối loạn tiêu hóa thì massage, day, ấn vào hai huyệt tỳ du và vị du; khó ngủ thì massage, day, ấn hai huyệt tâm du và thận du...

Còn xông hơi là dùng hơi nóng có pha tinh dầu, hương liệu hoặc nấu với cây cỏ có tinh dầu thơm, để trong phòng kín hay trùm tấm vải dày rồi cho hơi lan tỏa khắp cơ thể. Xông hơi trị cảm rất tốt. Có thể tự làm một nồi xông ở nhà với các lá cây như: lá sả, củ sả, bạc hà, lá tràm, lá chanh, tía tô, kinh giới...".

Những sai lầm tai hại

Tại các điểm xông hơi - massage, hầu như ai cũng thực hiện sai, mà điều này sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe, đó là xông hơi (khô hoặc ướt) trước rồi sau đó tắm lại ngay (bằng nước nóng, hoặc nước lạnh) trước khi lên bàn để được massage!

Theo lương y Huỳnh Văn Quang: "Sau khi xông hơi, tuyệt đối không được tắm lại dù là nước ấm hay nước lạnh. Bởi các lỗ chân lông vừa được xông hơi nóng đang nở ra sẽ hút nước, việc tắm lại làm các lỗ chân lông co bít lại, giữ nước, gây ứ trệ, máu huyết giảm lưu thông, khiến đau nhức cơ thể và có thể bị cảm nhiễm, đặc biệt là tạng phổi, và tiêu hóa kém...

Page 360: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 360

Cần phải tắm vệ sinh cơ thể trước, sau đó mới xông hơi nóng rồi lau lại bằng khăn khô sạch trước khi lên bàn massage thì mới đúng. Nếu xông hơi nóng thì ít cũng phải 6 tiếng sau mới được tắm".

Cái sai thường gặp nữa (chủ yếu ở các quý ông) là sau khi ăn nhậu no say, thường "khoái" đi xông hơi - massage! Theo lương y Huỳnh Văn Quang, không được xông hơi - massage khi mới vừa ăn no xong, vì không có lợi cho sức khỏe, nhất là tim mạch! Ngoài ra, không nên xông hơi - massage khi đang bị rối loạn tim mạch, đang bị sốt cao hay đang mắc các bệnh ngoài da, đang bị bệnh chàm; phụ nữ đang có nguyệt sự, đang có thai...

Điểm cần lưu ý nữa là không được xông hơi liên tục trong tuần. Theo YHCT, nếu xông liên tục như thế cơ thể sẽ bị mất nhiều dương khí (năng lượng), bên cạnh đó còn có thể bị ảnh hưởng đến tim mạch. Nếu nhu cầu cần thiết lắm thì bình quân cách 3 ngày mới xông một lần. Nếu xông liên tục sẽ làm cho cơ thể mệt hơn.

Bác sĩ Lê Thúy Tươi cho rằng, nhiều chị em phụ nữ lạm dụng việc xông hơi khô thường xuyên để giảm béo là điều không nên vì việc làm cho cơ thể bị mất nước nhanh và nhiều là điều không tốt.

Ngoài ra, còn có những điểm cần lưu ý: khi xông nên hít hơi vào từ từ bằng đường mũi, rồi thở ra từ từ bằng đường miệng; sau khi xông, uống một tách trà gừng nóng có pha ít đường sẽ cảm thấy sảng khoái...

Ở phần massage, theo lương y Huỳnh Văn Quang, một điểm cần phải hết sức lưu ý là trong lúc massage không nên để các kỹ thuật viên massage đứng lên trên và dùng gót hay các đầu ngón chân để đạp, ấn toàn lực trên các đốt sống lưng, thắt lưng, cổ vì có thể làm sai khớp, trượt khớp rất nguy hiểm!

Triệu chứng thiếu Vitamin

Các loại vitamin cần thiết cho da chứa trong mỹ phẩm thường chỉ có hàm lượng rất nhỏ. Chúng ta nên chủ động nạp vitamin bằng thực phẩm hoặc thuốc uống để da không gặp tai nạn vào mỗi mùa khí hậu khắc nghiệt.

Vitamin A:

Tác dụng: Kích thích các tế bào, điều chỉnh độ dày mỏng của lớp sừng, làm căng vết nhăn sâu

Page 361: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 361

Dấu hiệu thiếu Vitamin A: Da thô phần khuỷu tay, da mặt bong lớp sừng khô, da chân không đều phẳng.

Có trong thực phẩm: Gan, thịt, cá, trong một số rau quả chứa caroten... Để hấp thụ vitamin A cần ăn thêm bơ và váng sữa.

Hậu quả nếu dùng quá liều: Môi nứt nẻ, phù thùng, không tỉnh táo, thị giác kém. Vitamin B2:

Tác dụng: Quan trọng nhẩt với da, trợ giúp quá trình trao đổi chất cho tuyến bã nhờn, tải oxy vào tầng sâu dưới da.

Dấu hiệu thiếu B2: Tóc dầu, có gầu, mem răng xỉn, chốc mép, nếp nhăn đuôi mắt và miệng.

Có trong thực phẩm: Thịt, cá, pho mát, trứng, hạt dẻ, lạc, ngô, súp lơ. Trong 1 lít sữa tươi nguyên chất có đủ lượng B2 cho mỗi ngày.

Hậu quả quá liều: Tự thải khỏi cơ thể theo chất lỏng

Vitamin B5:

Tác dụng: Kích thích trao đổi chất hydrocarbon abumin và chất béo. Chống da cháy nắng và stress. Dấu hiệu thiếu: yếu, thần kinh căng thẳng, dễ viêm nhiễm đường hô hấp

Có trong thực phẩm: Các loại đậu hạt xanh đỏ, đen, nấm, thịt, cá, trứng.

Hậu quả quá liều: Tự thải cùng chất lỏng

Vitamin C:

Tác dụng: Tăng cường sức đề kháng cơ thể nói chung và da nói riêng. Chống đỡ với không khí ô nhiễm phóng xạ. Tẩy tế bào chết

Dấu hiệu thiếu: Da nhiễm sắc tố, tăng khả năng nhiễm trùng, nổi mẩn.

Có trong thực phẩm: Quả lựu, chanh, cam bưởi, rau cần tây, tỏi

Hậu quả dùng quá liều: Tự đào thải. Tuy nhiên, nếu lạm dụng thì có nguy cơ dẫn đến bệnh sỏi thận, đau dạ dày.

Vitamin E:

Tác dụng: Chống lão hóa

Dấu hiệu thiếu: Không kiểm soát nổi lượng mỡ thừa trong cơ thể.

Có trong thực phẩm: Dầu thực vật, rau quả

Hậu quả quá liều: Đe dọa đau dạ dày, hành tá tràng, đau váng đầu.

Vitamin D:

Tác dụng: Cân bằng lượng canxi trong trong cơ thể, tăng hiệu quả của vitamin A

Dấu hiệu thiếu D: Xuất hiện cao răng, móng dễ gãy, tóc mỏng.

Page 362: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 362

Có trong thực phẩm: Mỡ cá, trứng cá, lòng đỏ trứng, bơ.

Hậu quả quá liều: Ngộ độc

Vitamin H:

Tác dụng: Kích thích quá trình trao đổi hydrocarbon, chất béo và axít amin

Dấu hiệu thiếu H: Tóc rụng, da sần vỏ cam, chốc mép, mắt khô, mất ngủ.

Có trong thực phẩm: Men, hạt dẻ, đậu hạt, gan, bầu dục, lòng đỏ trứng.

Hậu quả quá liều: Không nguy hiểm

Vitamin K:

Tác dụng: Làm khỏe mạch máu và cân bằng thành phần máu

Dấu hiệu thiếu K: Quầng thâm dưới mắt, dễ bầm tím, vỡ thành mạch máu

Có trong thực phẩm: Dầu thực vật, rau bó xôi, xà lách, hành, cần tây, thìa là

Hậu quả quá liều: Tác hại ngoài mong muốn của quá trình trao đổi chất.

Vitamin P:

Tác dụng: Chống oxy hóa, khỏe thành mạch máu. Đặc biệt hiệu quả khi kết hợp với vitamin C. Dấu hiệu thiếu P: Vết thâm phù thũng trên da, phát ban, rụng tóc, chảy máu lợi.

Có trong thực phẩm: Chè xanh, trái thanh lương trà, cam quýt...

Hậu quả quá liều: Tự thải

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Biểu hiện thiếu Vitamin

Được viết bởi Bs Phạm Xuân Hậu

Các nhà y học trên thế giới qua nghiên cứu đã chứng minh: Trẻ con trong quá trình phát dục có thể xuất hiện các hành vi khác thường, có trường hợp là do thiếu Vitamin gây nên.

Khi thiếu Vitamin A, trước hết là trẻ có những biểu hiện hành vi như không thiết gì ăn uống, người cồn cào nôn nóng không yên hoặc thèm ngủ suốt v.v... khi thiếu nghiêm trọng, sẽ dẫn tới chứng bệnh mắt quáng gà. Khi thiếu Vitamin B1 (Torulin), thời kỳ đầu trẻ có những biểu hiện như ăn uống giảm sút, tâm tư tình cảm không ổn định, tư tưởng không tập trung, trẻ nhỏ hay quấy khóc, hờn dỗi, hay nằm mộng, hay hoài nghi... Nếu thiếu nghiêm trọng sẽ sinh phù chân, co giật... khi thiếu Vitamin B trẻ thường xuất hiện khả năng hoạt động và sức chú ý giảm sút, bất an, dễ bị kích động, học tập có trở ngại, chậm lớn... nếu bị thiếu nghiêm trọng, sẽ phát sinh viêm khoé mép (chốc mép), viêm lưỡi. Khi thiếu Vitamin PP có thể làm cho trẻ bị bệnh da cóc (bark favus), cũng có thể sinh ra các triệu chứng như tai ù, bị ảo giác, sức nhớ giảm sút nhiều, người phiền muộn, luôn cảm thấy căng thẳng. Khi thiếu Vitamin B6, trẻ xuất hiện các triệu chứng quấy khóc đêm, người luôn nôn nóng, sốt ruột, ngủ chập chờn, giấc ngủ không sâu, buồn nôn, nôn mửa, thậm chí bị chứng phong rút, bị động kinh. Khi thiếu Vitamin

Page 363: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 363

B12, đầu tiên thấy trẻ biểu hiện các triệu chứng khác thường về mặt tinh thần, tâm tư tình cảm, tỏ ra đờ đẫn, ít khóc, ít cựa quậy và hoạt động, phản ứng rất chậm chạp, chỉ thích ngủ, chân tay cựa quậy quờ quạng một cách vô ý thức, đầu, thân mình và tay chân luôn lắc lư run rẩy, cuối cùng gây nên thiếu máu. Khi thiếu Vitamin D, trẻ có những biểu hiện khác thường như mồ hôi ra nhiều, ngủ không tốt, sợ hãi nhút nhát về đêm, phát triển chậm, tinh thần đờ đẫn, hành động lạnh lùng, v.v. đồng thời có kèm theo hoặc rồi sẽ bị bệnh mềm xương.

Ðối với những biểu hiện và hành vi khác thường nêu trên, cha mẹ phải quan sát kỹ càng tỷ mỉ về con mình, có những lúc thấy rất rõ nhưng cũng có khi thoáng phát sinh ra những biểu hiện và hành vi nêu trên, nếu không thật chú ý quan sát thì không thể nào phát hiện được.

Ðể đề phòng sự xuất hiện những hành vi khác thường, điều quan trọng bậc nhất là chú ý nuôi dưỡng con thật khoa học, không nên cho trẻ ăn thiên về một loại thức ăn nào đó mà chúng vẫn thích. Khi cần có thể bổ sung cho chúng ít Vitamin. Tuy vậy vẫn cần có sự chỉ đạo cụ thể của bác sĩ xem cần cho uống những loại vitamin gì, liều lượng bao nhiêu trong ngày. Ta nên nhớ rằng vitamin không phải là loại chất dinh dưỡng càng dùng nhiều càng tốt. Nếu dùng quá liều cần thiết thì trái lại không những không có lợi, mà sẽ còn bị trúng độc nữa.

Tóm lại Những biểu hiện cơ thể thiếu vitamin bao gồm: Triệu chứng mệt mỏi, ǎn không ngon, mờ mắt có thể là do thiếu vitamin. Bạn có thể cǎn cứ vào những triệu chứng của cơ thể để tìm nguồn bồ sung từ thực phẩm.

Thiếu vitamin A: Khi bạn bị nổi mụn trứng cá, tóc khô, mệt mỏi, mất ngủ, mờ mắt về ban đêm. Giảm ý thức về mùi vị, dễ bị viêm nhiễm.

Để khắc phục, nên bổ sung nguồn vitamin A trong các loại thực phẩm: dầu gan cá, gan, cà rốt, rau xanh đậm, trứng, sản phẩm từ sữa hay các loại trái cây có vỏ màu vàng.

Thiếu vitamin B1: Với triệu chứng không tiêu, tiêu chảy, tuần hoàn kém, lo lắng, nên dùng các loại thực phẩm giàu viatmin B1 như hạt ngũ cốc, lúa mì, yến mạch, thịt, gan, tim.

Thiếu vitamin B2: Dễ bị loét miệng, lở môi, mệt mỏi, tóc có màu và khô. Nên ǎn các loại thực phẩm giàu vitamin B2 như rau xanh lá, sữa, gan, thận, trứng và cá.

Thiếu vitamin B6: Có biểu hiện hiện rụng tóc, mụn trứng cá, mắt đỏ, mờ mắt, mệt mỏi, chậm ngủ, chậm lành vết thương. Các bạn có thể tìm nguồn B6 bổ sung từ thận, đậu nành, bắp cải, trứng, đậu phộng...

Thiếu vitamin B12: Các biểu hiện nhức đầu, ǎn mất ngon, hơi thở ngắn, táo bón, sức tập trung kém, hay quên. Thực phẩm giàu vitamin B12 có trong gan, thịt bò, trứng, pho mát, sữa, thận. Thiếu vitamin C: Nướu rǎng dễ bị chảy máu, trầm uất, tụ máu trên da, đau khớp, long rǎng, chậm lành vết thương. Có thể tìm nguồn vitamin bổ sung ở chanh, cam, cà chua, khoai tây hoa cải.

Page 364: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 364

Thiếu vitamin D: Cảm giác nóng ở họng, miệng, ra mồ hôi nhiều, tiêu chảy, mất ngủ, cǎng thẳng. Thực phẩm giàu vitamin D là dầu gan cá, cá thu, cá hồi, cá trích và các ấn phẩm làm từ sữa. Thiếu vitamin E: Biểu hiện qua phản xạ lệch lạc, tâm tính thất thường, mắt chuyển động thiếu nhịp nhàng, khô da, phồng nơi bàn chân. Vitamin E có thể tìm thấy trong lúa mì, dầu cải, lá cải xanh, đậu nành, ngũ cốc các loại.

Thiếu vitamin K: Biểu hiện chảy máu mũi, trục trặc trong việc đông máu ở vết thương, tiêu chảy. Các thực phẩm có thể bổ sung nguồn vitamin K là đậu nành, dầu gan cá, sữa chua, lòng đỏ trứng, lá cải xanh.

Thuốc quý cho phụ nữ sau khi sinh

Sau khi đẻ, phụ nữ thường yếu sức, mệt mỏi... theo kinh nghiệm dân gian, có nhiều phương thuốc đơn giản, hữu hiệu và không gây tác dụng phụ để khắc phục tình trạng này

Thuốc làm phục hồi nhanh sức khỏe

Ở miền núi, có các cây bổ béo, khế rừng, củ gió đất.

Rễ bổ béo: Thu hái quanh năm, tốt nhất vào mùa thu, rửa sạch, cắt bỏ gốc, đầu rễ và rễ con, thái mỏng, ngâm nước vo gạo trong 24 giờ, rửa sạch nhiều lần rồi phơi hoặc sấy khô.

Sau đó, tẩm rễ với nước gừng với tỷ lệ 50g gừng tươi trong 100ml nước, đun nóng 10-15 phút, lấy ra, phơi khô, rồi lại ngâm nước gừng

cho đến khi hết nước tẩm.

Để nguội, lại phơi nắng hoặc sấy cho thật khô, sao vàng. Ngày dùng 10-20g dưới dạng nước sắc (kinh nghiệm của dân tộc Mường).

Thân và cành khế rừng: Thu hái quanh năm, tuốt bỏ lá, rửa sạch (đối với thân và cành to chỉ dùng vỏ, còn cành nhỏ thì để nguyên), thái mỏng, phơi khô, sao vàng. Khi dùng lấy 20-40g dược liệu giã nhỏ, hãm với nước sôi, uống đều hằng ngày thay nước chè trong vài tuần.

Thuốc có mùi thơm nhẹ, rất dễ chịu (kinh nghiệm của các dân tộc Tày và Dao).

Củ gió đất: Đào về, tước bỏ những phiến của lá bắc và bao hoa, rửa sạch, thái mỏng, phơi khô, sao qua rồi ngâm rượu với tỷ lệ 1/5 trong một tháng hoặc càng lâu càng tốt. Rượu có màu đỏ thẫm, thơm, vị hơi chát, đắng.

Ngày uống hai lần, mỗi lần một chén nhỏ trước bữa ăn. Thêm đường cho dễ uống.

Thuốc làm tăng tiết sữa

Dùng độc vị, theo các tài liệu cổ (Nam dược thần hiệu và Bách gia trân tàng):

- Hạt mùi nấu với gạo nếp thành cháo ăn đều hằng ngày.

Page 365: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 365

- Rau đay (150-200g) nấu canh ăn hằng ngày trong tuần đầu tiên sau khi đẻ; các tuần sau, mỗi tuần ăn hai lần với liều 200-250g.

- Quả vả phơi khô hoặc sấy giòn, tán bột, rây mịn. Mỗi ngày uống hai lần, mỗi lần 12g với nước đun sôi để nguội vào lúc đói. Dùng 3-5 ngày.

- Dùng phối hợp, lõi thông thảo (10-20g) bào mỏng thành sợi (y học cổ truyền gọi là ty thông thảo), chân giò lợn (1 cái) hoặc móng giò lợn (2-5 cái), gạo nếp (30-50g).

Chân giò hoặc móng đem chặt nhỏ, nấu thật nhừ rồi cho thông thảo và gạo nếp vào. Tiếp tục nấu trong một giờ đến khi nhừ nhuyễn, thêm gia vị, để nguội, ăn trong ngày. Dùng 3 ngày, nếu cần có thể dùng thêm vài ngày nữa.

Hoặc thông thảo 10g, hạt bông 12g (sao vàng), cám gạo nếp 10g (sao), sắc uống.

Thuốc phòng chống chứng sản hậu

- Nghệ vàng 300g (giã nát), trộn với 3-4 lít nước, ngâm trong vài giờ, thỉnh thoảng khuấy đều, rồi gạn. Lấy 1 kg gạo nếp đã vo kỹ vào nước nghệ, ngâm trong 5-7 ngày đêm (ngày phơi, đêm ngâm). Vớt gạo ra, hong khô, rồi rang khô giòn, tán bột, rây mịn. Ngày uống 3-4 lần, mỗi lần 1-2 thìa cà phê.

- Nga truật (nghệ đen), hương phụ mỗi vị 100g; quả quất non 50g, cắn nước tiểu 5g. Tất cả thái nhỏ, phơi khô, tán bột, rây mịn, rồi luyện với mật làm viên bằng hạt ngô. Ngày uống 10 viên.

- Mần tưới, mạch môn mỗi vị 20g; ngải cứu 10g; nhân trần 6g, rẻ quạt, vỏ bưởi đào mỗi vị 4g. Sắc uống ngày một thang. Dùng 10 ngày.

- Sâm đại hành, thanh ngâm mỗi vị 100g, nghệ vàng 200g. Thanh ngâm sắc lấy nước đặc; sâm và nghệ sấy riêng từng thứ, tán bột. Ngày uống 20g sâm và 20g nghệ với nước sắc thanh ngâm.

Tư thế nằm ngủ và sức khỏe

Một điều tự nhiên là khi bạn cảm thấy buồn ngủ, bạn nằm xuống giường và ngủ thiếp đi. Nhưng trên thực tế không phải ai cũng làm được như vậy, nói cách khác là có rất nhiều người vẫn gặp những phiền toái khi đi ngủ.

Theo thống kê của các nhà khoa học, có tới 100 triệu người ở Mỹ luôn phải đương đầu với các trục trặc trong giấc ngủ, mỗi người một vẻ chẳng ai giống ai. Gần đây, một chuyên gia người Mỹ chuyên nghiên cứu về giấc ngủ của con người - ông Jach Lee, bang New Jersey - đã đưa ra những kết quả nghiên cứu bổ ích dưới đây mà mỗi người có

thể lựa chọn cho mình một vị trí ngủ thích hợp.

(BBC)

Page 366: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 366

Những người có chứng ợ nóng (nóng ở lồng ngực hoặc ở vùng tim) nên ngủ ở vị trí gối cao:

Theo các chuyên gia thì chứng ợ nóng luôn quấy rầy giấc ngủ của khoảng 50 triệu người ở

Mỹ, và giải pháp tốt nhất là bạn dùng thêm một chiếc gối nữa để đưa đầu lên ở vị trí cao hơn

khi ngủ. Ngủ ở vị trí này sẽ giữ được axit trong khoang bụng ở nguyên vị trí của nó, không

trào lên. Ngoài ra bạn có thể ngủ ở tư thế nằm nghiêng bên trái, đầu gối cao sao cho thực

quản ở vị trí cao hơn so với bụng, ở vị trí này thì axit sẽ không trào dâng lên.

Người hay ngáy nên ngủ nằm sấp hoặc nằm nghiêng:

Tại Mỹ, cứ 5 người lại có 1 người ngủ ngáy, điều này rất gây khó chịu cho người khác và

thậm chí chính người ngủ ngáy cũng phải tỉnh giấc nhiều lần trong đêm. Bạn sẽ ngáy nhiều

nếu ngủ ở tư thế nằm ngửa, bởi vì ở tư thế này trọng lực cơ thể sẽ kéo nhiều mô ở đường khí

quản xuống họng, gây ra tiếng ngáy. Cho nên ngủ ở tư thế nằm sấp hay nghiêng sẽ giảm được

ngáy 80%.

Người bị sỏi thận nên nằm nghiêng ở nhiều tư thế khác nhau:

Theo các chuyên gia thì người bị sỏi thận luôn nằm ngủ ở cùng vị trí mỗi đêm thì sẽ tăng

nguy cơ bị sỏi thận ở một bên là 75% (bên trái hoặc bên phải). Ngủ ở một vị trí sẽ cản trở lưu

thông máu xuống thận ở vị trí đó, làm ảnh hưởng đến khả năng làm việc của thận trong việc

lọc các chất khoáng - tác nhân gây sỏi thận.

Người mắc bệnh tim nên ngủ nghiêng về bên phải:

Người mắc bệnh tim thường có tim to, nếu ngủ nghiêng về bên trái thì tim sẽ tì vào ngực của

bạn gây trống đập thình thình (tim đập nhanh) và ho. Ngủ nghiêng bên phải sẽ cho phép tim

của bạn được xê dịch đôi chút, giúp tim làm việc hiệu quả hơn và chắc bạn sẽ ngủ ngon hơn

nhiều.

Trị giun bằng hành ta

(Dân trí) - Công dụng của hành không chỉ là gia vị giúp món ăn thơm ngon hơn, hay một bát cháo hành nóng có tác dụng chữa cảm cúm, nhức đầu… mà hành còn là vị thuốc hữu hiệu chữa bệnh giun ở cả trẻ em và người lớn.

Hai bài thuốc từ hành dưới đây có thể trị bệnh giun một cách hiệu quả mà không tốn kém, không độc hại:

Trừ giun đũa:

Lấy 30g hành ta (cả củ và lá) rồi rửa sạch, thái nhỏ. Cho dầu hạt cải vào chảo rồi cho hành đã thái nhỏ vào sao. Cần lưu ý, phải đốt lửa to, sao nhanh là được.

Cho trẻ ăn hành đã sao với dầu hạt cải vào sáng sớm, khi mới ngủ dậy. Sau khi ăn khoảng 2 giờ có thể cho trẻ ăn uống bình thường.

Page 367: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 367

Dùng bài thuốc này liên tục trong 3 ngày sẽ có tác dụng trừ giun và không độc hại cho cơ thể.

Chữa giun chui ống mật

Hành tươi rửa sạch, giã nát, ép lấy 30g nước cốt. Sau đó trộn đều nước cốt hành này với 30g dầu trà (có thể thay bằng dầu lạc hoặc dầu vừng) để uống. Cũng có thể uống riêng từng thứ, nhưng uống mỗi thứ cách nhau vài phút.

Hôi miệng - Triệu chứng của nhiều bệnh lý

Mỗi ngày, Bệnh viện Răng Hàm Mặt TPHCM khám hàng ngàn bệnh nhân, trong đó 50% - 60% người đến khám vì hôi miệng. Theo các bác sĩ chuyên khoa, hiện nay hôi miệng là nguyên nhân làm không ít người mặc cảm, mất tự tin trong giao tiếp.

Ngồi bên cạnh tôi tại phòng khám Bệnh viện (BV) Răng Hàm Mặt TPHCM là chị P.T.M, 27 tuổi, nhân viên một công ty TNHH, ngụ tại Q.5. Thấy chị không ngừng dùng tay che miệng, tôi hỏi thì được chị cho biết gần 2 tuần nay, hôm nào đánh răng cũng bị chảy máu răng, miệng thì có mùi hơi lạ nên không dám tiếp xúc với ai. Đi khám mới biết bị viêm nha chu.

Theo chị M., bác sĩ nói chị bị viêm xoang gần 5 năm nay nhưng không trị dứt điểm, đến nay lại thêm bệnh viêm nha

chu nên miệng mới có mùi hôi nhiều như vậy.

Nguyên nhân

Bác sĩ Võ Quang Phúc, Phó Giám đốc BV Tai Mũi Họng TPHCM, cho biết có nhiều nguyên nhân gây ra hôi miệng. Có khi do răng miệng nhưng có khi là triệu chứng của một bệnh lý khác.

Bệnh ở vùng họng- miệng thì có viêm nha chu, viêm amidan; ở mũi, xoang có viêm xoang; ở thực quản do các bệnh nội tiết như tiểu đường; ở hệ hô hấp có lao, viêm phổi; ở đường tiêu hóa do chứng trào ngược dạ dày.

Riêng đối với người già yếu bị hôn mê, suy gan, suy thận hoặc tiểu đường thì ở miệng cũng có những mùi hôi đặc trưng như suy gan có mùi tanh như cá, suy thận có mùi khai như nước tiểu...

Ngoài ra, việc ăn nhiều gia vị có mùi gắt cũng bị hôi miệng nhưng tỉ lệ này không đáng kể.

Bác sĩ Huỳnh Đại Hải, Giám đốc BV Răng Hàm Mặt TPHCM, cho biết hôi miệng thường do các chất bã rơi vào lỗ răng sâu hay các miếng trám bị hở, răng lệch gây nhồi nhét thức ăn.

Các bệnh do vôi răng, viêm nướu răng, bệnh nha chu, bệnh gây khô miệng hay lở loét niêm mạc miệng cũng là môi trường thuận lợi gây hôi miệng.

Hãy tới bác sĩ chuyên khoa

kiểm tra và điều trị tận gốc để

luôn tự tin với nụ cười xinh,

hơi thở dễ chịu.

Page 368: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 368

Nước súc miệng, kem đánh răng: Chỉ có tác dụng hỗ trợ

Đó là nhận xét của bác sĩ Phúc khi nói về những sản phẩm có tác dụng trị hôi miệng quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Ông phân tích: Muốn trị dứt bệnh phải tìm ra nguyên nhân gây nên bệnh, sau đó mới chọn phương pháp điều trị. Hôi miệng cũng vậy. Tốt nhất, người bệnh nên đến các BV chuyên khoa hoặc nha sĩ để tìm nguyên nhân và hướng điều trị thích hợp.

Hiện nay, tất cả các loại nước súc miệng, kẹo, kem làm trắng răng... chỉ có tác dụng diệt vi khuẩn, làm giảm mùi hôi trong miệng, nghĩa là chỉ trị được phần ngọn mà không trị được phần gốc.

Theo bác sĩ Phúc, nếu bị hôi miệng thì nên đi khám bệnh ngay vì đây cũng là triệu chứng của nhiều bệnh cần điều trị sớm. Nếu không điều trị kịp thời, những bệnh này sẽ ngày một nặng, điều trị tốn kém và kéo dài hơn.

Đau dạ dày, ăn uống thế nào?

(Dân trí) - Bị đau dạ dày tức là bạn sẽ phải “nhắm mắt làm ngơ” trước những món ăn khoái khẩu. Thật ra, bạn cũng không cần phải kiêng kỹ quá mà quan trọng là ăn như thế nào cho đúng thôi. Ăn uống đúng cách không những giúp bạn không đau mà còn có thể chữa khỏi bệnh này.

Ăn thành từng bữa nhỏ

Trước hết, bữa ăn phải là thời gian thư giãn. Một bầu không khí vui vẻ sẽ kích sự ngon miệng và là một liều thuốc bổ.

Với những người bị đau dạ dày, việc suy nghĩ nhiều, lo lắng, căng thẳng sẽ làm bệnh càng tiến triển hơn.

Khi ăn cần lưu ý: không nên “nhồi” ngay một lượng thức ăn lớn vào dạ dày của bạn. Ăn no sẽ làm dạ dày bạn phồng căng, sinh ra nhiều axit có hại, dễ đau.

Mỗi ngày, bạn nên ăn thành 4-6 bữa nhỏ, khoảng cách giữa các bữa ăn nên đều đặn. Nên ăn đúng giờ, ăn chậm, nhai kỹ để “chia sẻ” với dạ dày một phần công việc.

Bữa ăn tối nên cách khi đi ngủ khoảng 3 tiếng, để không làm tăng lượng axit trong dạ dày.

Ăn gì?

Sữa và trứng là hai thực phẩm tốt nhất, bởi chúng vừa giàu chất dinh dưỡng, vừa trung hoà được lượng axit trong dạ dày.

Ngoài ra, người đau dạ dày nên chọn thực phẩm có tính bao bọc niêm mạc dạ dày như gạo nếp, bột sắn, bánh mỳ… thức ăn nên nghiền nát ở dạng lỏng để giảm số lần co bóp trong dạ dày.

Từ bỏ những món khoái khẩu là chuyện không dễ!

Page 369: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 369

Thức ăn nên tránh những loại có vị chua, và các loại hoa quả chua nhiều axit. Các loại gia vị có tính kích thích như hành, tỏi, ớt, hạt tiêu…cũng không có lợi cho dạ dày. đồ ăn quá mặn cũng giảm sự bài tiết của dạ dày, gây ra các cơn đau.

Mùa hè, nên để điều hòa bao nhiêu độ?

(Dân trí) - Trong những ngày hè nóng bức, sử dụng máy điều hoà nhiệt độ được coi là giải pháp tối ưu đối với những người ở các thành phố lớn. Tuy nhiên, khi dùng điều hoà, để chế độ nào, nhiệt độ bao nhiêu vừa tiết kiệm điện, vừa bảo đảm sức khoẻ, chưa hẳn ai cũng biết.

Thông thường, khoảng cách nhiệt độ ở ngoài trời với trong nhà khoảng từ 8-10 độ C là phù hợp với sự thích ứng của cơ thể người. Theo các chuyên gia y tế, trong mùa nóng, mở máy điều hoà ở nhiệt độ 26 độ C sẽ là mức phù hợp nhất giúp cơ thể bạn khoẻ mạnh, tránh được những bệnh mùa hè như: ngạt mũi, viêm họng, đau đầu, chóng mặt… khi bạn từ trong phòng lạnh bước ra ngoài trời.

Vào những ngày nắng nóng, mọi người rất hay chỉnh nhiệt độ điều hoà xuống dưới 20 độ C, và cũng theo thói quen, chúng ta thường bật nhiệt độ xuống rất thấp mỗi khi đi từ ngoài đường vào trong nhà để giảm nóng. Về điều này, các chuyên gia y tế cho biết: Chính thói quen này sẽ tạo ra rất nhiều điều bất lợi cho cơ thể bạn, là môi trường giúp các loại vi khuẩn và virus có điều kiện phát triển. Cũng chính không khí nóng - lạnh bất thường sẽ khiến cơ thể bạn dễ bị cúm hơn trong những ngày hè nóng nực.

Vậy nên, để bảo vệ sức khỏe của mình, bạn không nên ngồi trong phòng điều hoà quá 2 tiếng đồng hồ mỗi lần. Lúc bật điều hoà nên để nhiệt độ cố định ở 26 độ C. Uống nhiều nước cũng là cách bạn chống khô họng khi phải ngồi trong phòng điều hoà quá nhiều, quá lâu.

Bên cạnh đó, bạn nên để một chậu nước trong phòng có điều hoà, lau sàn nhà bằng giẻ thấm nước và mỗi khi đi từ phòng lạnh ra ngoài nên mở to cửa và đứng ở cửa khoảng 2 - 3 phút để cơ thể thích nghi với không khí mới.

Bật điều hòa dưới 20 độ chỉ sướng cảm giác, còn khổ thân mình.

Page 370: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 370

Đau dạ dày, ăn uống thế nào?

(Dân trí) - Bị đau dạ dày tức là bạn sẽ phải “nhắm mắt làm ngơ” trước những món ăn khoái khẩu. Thật ra, bạn cũng không cần phải kiêng kỹ quá mà quan trọng là ăn như thế nào cho đúng thôi. Ăn uống đúng cách không những giúp bạn không đau mà còn có thể chữa khỏi bệnh này.

Ăn thành từng bữa nhỏ

Trước hết, bữa ăn phải là thời gian thư giãn. Một bầu không khí vui vẻ sẽ kích sự ngon miệng và là một liều thuốc bổ.

Với những người bị đau dạ dày, việc suy nghĩ nhiều, lo lắng, căng thẳng sẽ làm bệnh càng tiến triển hơn.

Khi ăn cần lưu ý: không nên “nhồi” ngay một lượng thức ăn lớn vào dạ dày của bạn. Ăn no sẽ làm dạ dày bạn phồng căng, sinh ra nhiều axit có hại, dễ đau.

Mỗi ngày, bạn nên ăn thành 4-6 bữa nhỏ, khoảng cách giữa các bữa ăn nên đều đặn. Nên ăn đúng giờ, ăn chậm, nhai kỹ để “chia sẻ” với dạ dày một phần công việc.

Bữa ăn tối nên cách khi đi ngủ khoảng 3 tiếng, để không làm tăng lượng axit trong dạ dày.

Ăn gì?

Sữa và trứng là hai thực phẩm tốt nhất, bởi chúng vừa giàu chất dinh dưỡng, vừa trung hoà được lượng axit trong dạ dày.

Ngoài ra, người đau dạ dày nên chọn thực phẩm có tính bao bọc niêm mạc dạ dày như gạo nếp, bột sắn, bánh mỳ… thức ăn nên nghiền nát ở dạng lỏng để giảm số lần co bóp trong dạ dày.

Thức ăn nên tránh những loại có vị chua, và các loại hoa quả chua nhiều axit. Các loại gia vị có tính kích thích như hành, tỏi, ớt, hạt tiêu…cũng không có lợi cho dạ dày. đồ ăn quá mặn cũng giảm sự bài tiết của dạ dày, gây ra các cơn đau.

Từ bỏ những món khoái khẩu là chuyện không dễ!

Page 371: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 371

Chống lại sự lão hóa làn da

Nếp nhăn là bạn đồng hành của tuổi tác. Chúng được xem là điều hiển nhiên của quá trình lão hóa nhưng bạn hoàn toàn có thể làm chậm lại quá trình này.

Các khoa học gia đã khám phá ra sự thiếu hụt canxi khiến xương trở nên yếu hơn khi chúng ta có tuổi. Tương tự như thế, làn da cũng bị thiếu canxi và mất hết vẻ tươi trẻ của nó.

Sau 20 năm nghiên cứu về canxi trong da, giáo sư Peter Elias thuộc Đại học California cho biết: Lượng canxi trong da tỷ lệ thuận với mức canxi trong xương. Khám phá này là nguồn tin không tốt lành cho những phụ nữ trên 60 tuổi và đang ở giai đoạn tiền mãn kinh. Vì ở độ tuổi này, cơ thể không còn hấp thụ tốt hoặc giữ lại canxi như trước đây. Hậu quả là xương bị loãng, còn da thì khô, mỏng manh và dễ bị tổn thương hơn. Nghiên cứu của giáo sư Elias cho biết, da của phụ nữ có tuổi gần như không có canxi.

Làm gì để chống lại sự lão hóa?

Chọn loại kem nền phù hợp: Bạn chỉ nên thử kem nền trên gò má, dưới ánh sáng ban ngày. Đừng quên tán kem che khuyết điểm với kem nền. Nên dùng kem hợp với màu da. Kem trắng xanh sẽ không thể che giấu được các đốm thâm trên da. Chọn phấn phủ có màu ấm nhẹ nhàng để làm ấm sắc da tái.

Massage vùng cổ: Dùng các đầu ngón tay massage nhẹ nhàng vùng cằm, cổ và quai hàm, giúp các vùng da này săn khỏe hơn. Thực hiện 10 lần mỗi bên tay. Sau đó, dùng lưng bàn tay vỗ nhẹ dưới cằm. Thực hiện 30 lần mỗi bên tay.

Ngăn chặn tóc bạc: Ưu tiên các loại thực phẩm giàu vitamin nhóm B (lòng đỏ trứng, gan, thịt gà, cá, ngũ cốc...).

Uống nước tinh khiết hoặc các loại nước ép trái cây. Tránh căng thẳng và uống rượu càng ít càng tốt vì rượu sẽ thiêu đốt các vitamin B, chất xúc tác ngăn ngừa tóc bạc của bạn.

Mỗi ngày một ly nước quả ép và sữa sẽ vừa tốt cho xương lại làm đẹp da.

Page 372: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 372

Giảm sự tích tụ mỡ thừa: Khi bạn có tuổi, mỡ thừa thường tích tụ ở vùng bụng, hông đùi, mông... tạo thành những vùng nhấn "khó chịu" khi bạn diện các trang phục ôm. Tập thể dục mỗi ngày, nhất là các động tác vùng bụng chính là biện pháp "đốt" mỡ thừa.

Ngoài việc tăng cường vận động, hãy thử massage đều đặn những vùng da này với sản phẩm làm tan mỡ. Bạn có thể lấy lại những đường cong cho vóc dáng bằng sự kiên trì.

Bổ sung canxi cho cơ thể: Đừng quên "nạp thêm" 1 ly sữa trước khi đi ngủ. Thói quen này không chỉ tốt cho làn da mà còn có ích cho sức khỏe của bạn. 1 ly sữa tươi 200ml cung cấp cho cơ thể khoảng 250mg can-xi. Các loại sữa ngăn ngừa loãng xương giàu canxi hơn. Ly sữa nóng cũng sẽ giúp bạn dễ dàng có giấc ngủ sâu.

Điều trị nếp nhăn: Các nếp nhăn ở đuôi mắt, khóe miệng, trán... sẽ trở nên khó nhận ra hơn khi bạn có làn da căng đầy, đủ độ ẩm. Vì thế, bạn cần đầu tư cho mình một sản phẩm giữ ẩm và điều trị nếp nhăn. Chúng giúp bạn đẩy lùi quá trình lão hóa da theo tuổi tác.

Loại trừ mụn đầu đen

Khuôn mặt xinh đẹp của bạn xuất hiện vài nối mụn đầu đen. Bạn đang lo lắng tìm cách loại trừ chúng? Xin giới thiệu với bạn phương pháp đơn giản mà loại trừ được nỗi lo này cho bạn.

1. Không tuỳ tiện nặn mụn

Nên đến trung thâm thẩm mỹ để lấy mụn ra, nếu không sẽ để lại sẹo trên mặt

2. Rửa sạch mặt với sữa rửa mặt mỗi sáng tối

Không nên rửa mặt quá nhiều lần trong một ngày. Tốt nhất rửa mặt 2-3 lần/ngày để tránh làm hỏng mô mỡ bì. Bởi vì kích thích da nhiều làm cho chất nhờn tiết ra nhiều hơn. Sau khi rửa mặt nên thoa nước làm săn da.

3. Nếu bị viêm da không nên đến thẩm mỹ viện làm mát xa và lột da

Khi nốt viêm đã khỏi, chỉ nên mát xa nhẹ nhàng, trong thời gian ngắn, tốt nhất tránh những nốt viêm.

Page 373: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 373

4. Lựa chọn kỹ những loại mỹ phẩm có tính nhờn cao như kem chống nắng, phấn nền...

Sử dụng nước rửa mặt vừa làm săn da vùa có tác dụng giảm viêm nhiễm. Ngoài ra, bạn thuộc loại da nhờn vẫn phải chú ý bổ sung nước cho cơ thể để quá trình tiết chất nhờn diễn ra bình thường.

5. Ăn uống hợp lý

Hạn chế ăn thực phẩm có tính khích thích: cay, thịt dê, hải sản, thực phẩm béo ngậy.

6. Điều tiết chức năng của dạ dày, thông tiểu lợi tiện, giúp phục hồi bệnh tật trong cơ thể.

7. Chú ý nghỉ ngơi hợp lý, bảo đảm giấc ngủ và sống lành mạnh.

Ác cảm trong chuyện “yêu”

Trong đa số trường hợp, chất lượng tình dục xác định chất lượng hôn nhân. Sẽ là bất hạnh thật sự nếu tình dục chỉ đem lại khoái cảm cho người này, còn người kia lại là một cơn ác mộng mà khoa học gọi là chứng ác cảm tình dục.

Vì sao có ác cảm tình dục?

Thông thường người chồng có ham muốn tình dục cao hơn vợ nhưng đôi khi cũng có những người vợ ham muốn tình dục cao hơn chồng. Song, dù là chồng hay vợ có nhu cầu

tình dục lớn hơn thì điều cần lưu ý là đừng để người kia rơi vào tình trạng ác cảm tình dục.

Đó chỉ là để thỏa mãn người bạn đời có nhu cầu tình dục lớn hơn, người có nhu cầu ít hơn phải hy sinh khoái cảm của chính mình để mà "chịu trận". Sự hy sinh đó lâu dần sẽ dẫn tới ác cảm tình dục, mặc dầu nạn nhân của chứng bệnh này có thể hoàn toàn khỏe mạnh, bình thường, không có vấn đề về bệnh lý.

Ai cũng biết, hầu hết ngày nay chúng ta đều kết hôn vì tình yêu, vì thế trong những năm tháng đầu của cuộc hôn nhân, nói chung các đôi vợ chồng ít nhiều đều tìm thấy hứng thú trong sinh hoạt gối chăn. Ngay cả khi không thích lắm, người vợ cũng sẵn sàng chiều chồng và người chồng cũng vui lòng đáp ứng yêu cầu của vợ, dù lúc đó anh ta không muốn.

Đặc biệt đối với phụ nữ, quan hệ tình dục phải là giai đoạn cuối của một quá trình giao lưu thân mật giữa hai người mới đem lại cảm giác hưng phấn mỹ mãn. Nhưng với không ít đàn

Page 374: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 374

ông, buổi chiều còn cãi nhau với vợ, thậm chí là quát mắng đùng đùng nhưng buổi tối đã đòi hỏi ái ân, vì thế người vợ không muốn đáp ứng nhu cầu của người chồng chút nào.

Chẳng phải họ làm thế để "trừng phạt" chồng mà thực ra, trong trạng thái tâm lý ấy, họ không mảy may có nhu cầu đó, trái lại còn khó chịu, bực tức, phản kháng quyết liệt nếu chồng cố tình. Đó chính là những bước đầu tiên hình thành ác cảm tình dục.

Thế nào là ác cảm tình dục?

Trong sinh hoạt vợ chồng, nếu bạn phải trải qua cái gì đó làm bạn không thích thì sẽ khó chịu, dần dần bạn lo sợ điều đó xảy ra. Nếu điều đó quá khủng khiếp thì bạn sẽ kinh sợ, thậm chí ghê tởm. Khi điều đó lặp lại nhiều lần sẽ tạo ra phản xạ có điều kiện, chồng động vào người là đã nổi da gà. Đó là một trong những lý do quan trọng khiến người vợ không đáp ứng yêu cầu tình dục của người chồng.

Nếu người chồng thường xuyên áp đặt những kiểu cách làm tình mà vợ không thích hoặc thay cho cách trò chuyện, âu yếm, vuốt ve, anh ta tự cho mình cái quyền thích quan hệ với vợ bất cứ lúc nào là làm lúc ấy.

Dù điều đó là thường xuyên hay thỉnh thoảng mới xảy ra, vợ anh ta vẫn bị ảnh hưởng khó chịu vì cảm thấy bị chồng "cưỡng bức" cùng với kiểu cách chỉ theo ý anh ta. Trong đa số trường hợp, chồng chính là "thủ phạm" gây ra sự khó chịu này, khiến hành vi đáp ứng của người vợ chỉ còn là "nghĩa vụ", lâu dần tích tụ lại thành sự phẫn uất.

Đêm đêm, bất cứ khi nào chồng chạm vào người đều như báo cho họ biết cơn ác mộng sắp đến. Đến một lúc người vợ không thể không nói thẳng ra là không muốn chồng quấy rầy nữa, mặc dầu đàn bà khó có thể ngăn chặn được cơn dục vọng đang sôi sục của người đàn ông. Cứ như thế, ác cảm trong tình dục của người vợ lớn dần.

Có thể do "thất học" trong hôn nhân nên ngay từ khi mới kết hôn, người chồng đã không biết làm thế nào để vợ có được khoái cảm, không biết cách khơi dậy bản năng tình dục của vợ và không biết thế nào để vợ cảm thấy cực khoái. Không ít người vợ mong muốn chồng làm càng nhanh càng tốt nhưng người chồng lại tưởng càng kéo dài thời gian thì càng "cao thủ".

Đa số các cặp vợ chồng đều rất ít hiểu biết về ác cảm tình dục. Khi họ được đề nghị giải thích tại sao họ có ác cảm với "chuyện ấy", một số chỉ nói "không hiểu sao...", không ít phụ nữ còn tự trách mình. Họ tưởng rằng con người có thể "quyết định" được sự thích hay không thích làm tình.

Thực ra, chúng ta không quyết định được gì trong chuyện này. Khi một người đã phải nhiều lần hứng chịu sự khổ sở vì làm tình, họ liên kết sự từng trải đó với nhau thì tất yếu sẽ dẫn đến bị tổn thương cảm xúc mỗi khi bị "hành hạ" và dù họ có quyết định không ác cảm nữa cũng không được.

Làm gì để vượt qua ác cảm tình dục?

Đôi khi triệu trứng khó chịu khi làm tình do bệnh lý gây ra như bị viêm nhiễm ở âm đạo gây đau đớn, có khi do một phản xạ gọi là vaginismus. Nhưng dù bất kỳ triệu chứng nào cũng đều

Page 375: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 375

cản trở khả năng đáp ứng người chồng đang có nhu cầu. Vì thế, bạn phải chiến thắng mọi ác cảm nểu bạn hy vọng chung hưởng hạnh phúc ái ân.

Bạn hãy nhớ lại tai sao ác cảm nảy sinh? Nếu do bệnh lý phải đến bệnh viện, nếu không bạn có thể áp dụng một phương pháp điều trị bằng liệu pháp tâm lý của Gottman trong thời gian độ một tháng, chỉ cần thực hiện đều đặn chừng 15 phút mỗi ngày và bất cứ người vợ nào cũng có thể tự điều trị được cho mình, đem lại kết quả rất tốt.

Điều trị bằng liệu pháp tâm lý Gottman

Bạn hãy ngồi thoải mái trong một cái ghế đặt trong phòng và nhắm mắt lại. Để âm nhạc nhè nhẹ làm nền. Hãy nghĩ về những gì sung sướng bạn đã trải qua. Nếu việc quan hệ với chồng làm bạn cảm thấy căng thẳng, khó chịu thì đừng nghĩ đến nó.

Thả lỏng mỗi bắp thịt trong cơ thể bạn. Bắt đầu từ bàn chân di chuyển suốt dọc lên tới đầu, khoảng độ 5 phút cho đến khi bạn biết rằng tất cả những bắp thịt của bạn đã được thư giãn hoàn toàn. Khi đó bạn hãy tưởng tượng đến "chuyện ấy".

Trong khi nghĩ đến tình dục, bạn hãy chỉ nghĩ tới những gì không làm bạn khó chịu. Cứ nghĩ chung chung, gạt người chồng ra khỏi tư duy của bạn. Nếu bạn có bất kỳ những tưởng tượng tình dục nào hãy nghĩ đến chúng, đến sức lôi cuốn của chúng.

Sau 15 phút tập thư giãn xong, bạn ghi lại những gì đã tìm hiểu về chính con người mình. Những tư duy tình dục nào lôi cuốn bạn và những tư duy nào không hấp dẫn. Nội dung nhật ký này đừng để chồng bạn biết.

Tiếp tục thư giãn và nghĩ đến việc quan hệ với chồng. Chắc bạn lại cảm thấy khó chịu, nhất là khi nhớ đến cái cách làm tình của anh ấy. Nhưng dần dần sự thư giãn sẽ làm bạn dễ chịu hơn và không còn gợi ra những phản ứng khó chịu. Lúc ấy, bạn hãy gọi chồng vào căn phòng đó.

Trước hết, anh ấy chỉ cần ngồi vào một chỗ và đọc báo chẳng hạn. Bạn tiếp tục thư giãn, không vì sự có mặt của anh ấy mà căng thẳng. Một lúc sau, anh ta mới bắt đầu ngồi cạnh, nói chuyện với bạn, chạm tay vào bạn một cách thân mật. Nếu anh ta không chịu làm theo những yêu cầu đơn giản như vậy thì khả năng thành công là rất mong manh.

Tiếp tục những bài tập này cho đến khi bạn thấy cởi mở hoàn toàn dù nghĩ đến làm tình với chồng trong căn phòng đó. Bây giờ bạn hãy sẵn sàng kể với chồng bạn là bạn đang nghĩ gì. Ngồi thoải mái trong ghế và nhắm mắt lại, hãy mô tả quan hệ tình dục với anh ấy, tránh nói đến những gì thường làm bạn khó chịu. Mọi động tác đều rất nhẹ nhàng từ từ chậm chạp. Để hai người ôm hôn nhau cầm tay nhau mà không cảm thấy có bất kỳ sự e ngại nào ngoài cảm xúc ham muốn.

Cho phép chồng bạn xoa bóp những cánh tay, chân, đùi, những khu vực gợi cảm khác. Bạn cũng làm thế với anh ấy. Làm sao để cảm hứng tình dục dâng lên từ từ cho đến khi bắt đầu vào cuộc một cách hào hứng. Điều đáng ngạc nhiên là khi đã khôi phục lại được cảm hứng, phụ nữ lại sôi nổi hơn đàn ông. Bởi vì cái gì hồi phục bao giờ cũng mạnh mẽ. Cứ thế tình dục vợ chồng lại trở lại thường xuyên và nồng nàn.

Page 376: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 376

Những dấu hiệu nhận biết có thai

Trái với ý nghĩ của nhiều người, vẫn có thể ra máu kinh vào thời gian đầu của thai nghén. Ra máu rải rác hay ít có thể là báo hiệu đầu tiên về tình trạng có thai.

Trễ kinh 1 tháng và thử que đã dương tính; ngoài ra còn kèm thèm chua, xót ruột thì đã có thể tin là có thai.

Khoảng 2 tuần sau khi trứng đã làm tổ trong lớp nội mạc của tử cung thì cơ thể bắt đầu thay đổi - những thay đổi còn sớm hơn cả test thai nghén và thậm chí thầy thuốc có khám cũng chưa dám khẳng định. Một số thay đổi sớm do hoóc môn của thai và của chính cơ thể người mẹ gây ra.

Trong 3 tháng đầu thai nghén còn có thể có nhiều triệu chứng và dấu hiệu khác như:

Ra kinh:

Trái với ý nghĩ của nhiều người, vẫn có thể ra máu kinh vào thời gian đầu của thai nghén. Ra máu rải rác hay ít có thể là báo hiệu đầu tiên về tình trạng có thai.

Ra máu ít không giống như cơ chế kinh nguyệt bình thường mà do trứng làm tổ ở nội mạc tử cung gây ra.

Vú to ra và quầng vú sẫm màu:

Đây thường được coi là gợi ý đầu tiên về sự có thai; vú nhạy cảm hơn, dễ đau khi đụng chạm, 2 tuần sau khi thụ tinh, vú và núm vú bắt đầu to ra, quầng vú cũng sẫm màu hơn.

Mỏi mệt:

Hầu hết phụ nữ mới có thai đều mỏi mệt. Trong mấy tuần đầu, cơ thể tạo ra nhiều máu hơn để đem chất dinh dưỡng đến cho thai. Vì thế tim phải làm việc nhiều hơn để thích ứng với sự tăng cung lượng máu. Cơ thể cũng thay đổi cách sử dụng nước, carbohydrate và mỡ. Phối hợp những biến đổi sâu sắc nói trên có thể góp phần gây ra cảm giác mệt.

Nôn về sáng:

Chỉ những trạng thái khó chịu như buồn nôn hay nôn xảy ra với nhiều phụ nữ trong 12-14 tuần đầu tiên. Bệnh có xu hướng nặng lên về buổi sáng, nhưng một số phụ nữ cảm thấy buồn nôn suốt ngày, nhất là khi chưa ăn gì, dạ dày còn rỗng.

Ít khi gây sút cân nhiều hay mất nước và nguyên nhân nôn về sáng còn chưa rõ, có thể do những biến đổi về hoóc môn hay dạ dày-ruột; cũng có thể nặng lên do syytess cảm xúc và mỏi mệt đi kèm với thai nghén.

Đi tiểu nhiều:

Thử thai bằng que

ngay tại nhà là một

phương pháp nhanh và

khá chính xác.

Page 377: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 377

Thể tích tử cung tăng lên cùng với tăng chức năng thận gây đi tiểu nhiều. Cũng có khi bị xón tiểu khi hắt hơi, ho hay cười to. Nguyên nhân là do tử cung to lên đè ép vào bàng quang.

Tăng cân:

Mặc dù có thể tăng cân 10-12 kg trong suốt kỳ thai nghén nhưng trong quý 1 cân nặng chỉ tăng khoảng 1 kg.

Tử cung:

Nếu có thai lần đầu thì thể tích tử cung to như quả lê nhỏ. Trong thời gian có thai, tử cung to lên để chứa nổi cả một thai phát triển đến đủ tháng.

Cổ tử cung:

Bắt đầu mềm, một dấu hiệu để chẩn đoán có thai.

Sự an toàn của siêu âm đến thai đã được nghiên cứu nhiều, nhất là tin đồn siêu âm làm tổn thương đến thính giác của thai; thực ra chưa có bằng chứng khoa học đáng tin cậy nào cho rằng sử dụng siêu âm có tác dụng có hại đến thai.

Không giống như tia X, siêu âm không gây ra tia xạ có hại mà chỉ tạo ra sóng âm cao tần khi gặp các cấu trúc cơ thể thì phản hồi trên màn hình để tạo ra hình ảnh.

Những sóng âm này có tần số mà tai người không nghe được nên không nguy hiểm cho thính giác của thai. Do đó có thể yên tâm đi gặp thầy thuốc để chẩn đoán siêu âm về thai nghén trước cả 5-6 tuần.

Thầy thuốc thường sử dụng siêu âm chẩn đoán từ 18 đến 20 tuần của thai nghén để biết rõ hơn về sự tăng trưởng (lớn lên) của thai, ước lượng tuổi thai và sức khỏe toàn thể.

Mười loại thức ăn nên hạn chế

(Dân trí) - Bạn thấy mì ăn liền thật tiện lợi, trứng muối, hạt hướng dương thật ngon miệng nhưng bạn có biết những ảnh hưởng xấu của chúng đối với cơ thể. Dưới đây là 10 loại thức ăn mà các nhà nghiên cứu cho rằng chúng không có lợi cho sức khoẻ.

Mì ăn liền: Trong loại thức ăn mang tính tiện lợi này có chứa màu thực phẩm và chất bảo quản, các chất này rất không có lợi cho sức khoẻ. Mỳ ăn liền lại nghèo nàn về chất dinh dưỡng, nếu ăn nhiều trong thời gian dài sẽ mắc chứng bệnh thếu dinh dưỡng.

Trứng muối: Để làm trứng muối người ta phải dùng một lượng chì nhất định. Nếu thường xuyên ăn trứng muối cơ thể chúng ta sẽ tích chì dẫn đến hiện tượng trúng độc. Ngoài ra, chì còn phá huỷ canxi gây ra hiện tuợng thiếu canxi trong cơ thể.

Trong dưa muối có chứa natri - chất dễ dẫn đến các chứng bệnh về tim.

Page 378: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 378

Đậu phụ chao: Trong quá trình ủ lên men, đậu phụ chao dễ bị những vi sinh vật xâm nhập, ăn vào sẽ có hại cho sức khoẻ.

Mì chính: Chắc chắc mỗi ngày không nên dùng quá 6 gam mỳ, nếu quá lạm dụng mỳ chính sẽ làm lượng sunphua hyđrô trong máu tăng cao, hạn chế việc lợi dụng canxi và magiê cần thiết gây ra triệu trứng đau đầu, tim đạp nhanh, nôn oẹ trong suốt thời gian ngắn, ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh thưc vật của con người.

Hạt hướng dương: Trong hạt hướng dương có chứa axit chưa no và axit béo, ăn nhiều hạt hướng dương sẽ làm tiêu hao chất kiềm trong cơ thể, và làm cho việc thay thế mỡ trong cơ thể gặp khó khăn. Phần lớn lượng mỡ sẽ đọng lại trong gan và làm ảnh hưởng đến chức năng của tế bào gan.

Rau chân vịt: Loại rau này có nhiều dinh dưỡng nhưng cũng chứa axit ôxalic, các nguyên tố vi lượng như kẽm, caxi chứa trong thức ăn sẽ kết hợp với axit ôxalic đi ra ngoài cơ thể khiến cơ thể thiếu canxi và kẽm.

Gan lợn: Bạn có biết, một lạng gan lợn có chứa tới 400 mg clolestrol, nếu nồng độ này quá nhiều sẽ gây nguyên nhân làm xơ cứng động mạch.

Thịt bò, thịt dê nướng: Đây là món ăn khoái khẩu của nhiều người. Nhưng trong quá trình nướng các loại thịt này sẽ sản sinh ra chất độc hại, đây chính là những chất dẫn đến bệnh ung thư.

Dưa muối: Ăn dưa muối trong thời gia dài, sẽ làm natri và nước đọng trong cơ thể tăng gánh nặng cho tim, dễ dẫn đến các chứng bệnh về tim. Ngoài ra, nếu dưa muối bị khú sẽ chứa nitrat amôni chất này cũng là tác nhân gây ung thư.

Bánh quẩy: Trong bánh quẩy có chứa nhôm, nếu ăn nhiều thì nhôm vào cơ thể sẽ khó thải ra ngoài qua thận. Chất nhôm đọng lại trong cơ thể rất có hại cho não và tế bào thần kinh thậm chí gây ra bệnh lú lẫn.

Page 379: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 379

Tấm lưng trần gợi cảm

Bạn muốn mặc bộ váy dạ hội hở lưng để khoe làn da trắng ngần của mình? Nhưng vấn đề là lưng của bạn không được như mong muốn. Chỉ cần chú ý từ những thói quen hằng ngày bạn sẽ có được bờ vai và tấm lưng gợi cảm.

1. Giữ tư thế đúng

Dù đứng hay ngồi bạn đều phải giữ đúng tư thế. Cúi đầu, nghiêng vai, nằm phủ xuống bàn làm việc... những tư thế này đều ảnh hưởng đến cột sống, tạo áp lực co các cơ lưng.

2. Điều chỉnh nơi làm việc

Nếu công việc yêu cầu bạn phải ngồi trước bàn làm việc cả ngày, bạn nên chọn độ cao của ghế và bàn cho phù hợp. Điều chỉnh màn hình máy tính ở ngay trước mắt, không để lệch.

3. Thường xuyên vận động

Nếu bạn làm việc trong văn phòng, ít nhất sau một tiếng bạn nên đứng dậy đi lại.

Nếu bạn không thể rời văn phòng, nên sắp xếp đồ dùng lên cao như thế bạn phải đứng lên mới lấy được. Bạn cũng có thể thử cách đứng dậy nghe điện thoại, sau bữa trưa đi lại một lúc.

4. Vươn vai

Đối với những người thường xuyên phải cúi xuống bàn thì duỗi lưng là một cách giúp ngăn ngừa và giảm đau lưng. Khi làm việc cứ sau 15 phút đứng thẳng người, vươn vai, tay duỗi thẳng hướng ra phía sau, ngực ưỡn lên trước.

5. Vác đồ vừa phải

Khi bạn vác một chiếc hòm, một túi đồ hay cõng một đứa trẻ đều dễ bị đau lưng. Khi vác đồ cố gắng để đồ gần với cơ thể, không nên với tay hay gập lưng để vác đồ. Cố gắng giữ lưng thẳng.

6. Túi xách tay không nên quá nặng

Nếu bạn có thói quen nhét tất cả các vật dụng của mình vào túi thì bạn nên chú ý đến trọng lượng của chiếc túi. Túi quá nặng tăng thêm sức nặng cho lưng, làm lưng đau hơn. Bạn nên dùng túi dạng ba lô, như thế sức nặng sẽ được phân đều lên hai vai.

7. Khi ngủ

Page 380: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 380

Khi ngủ nên để gối dưới đầu, bảo đảm cổ và cột sống thẳng hàng. Nếu nằm nghiêng, đầu phải hơi cúi. Nên dùng loại gối thấp, nếu không cột sống sẽ bị gập.

8. Duy trì thân hình

Một phương pháp phòng chống đau lưng là duy trì thể trọng lý tưởng. Nếu bạn quá nặng, các cơ sẽ ở trạng thái không tốt. Mỗi tuần 4 lần, mỗi lần 20-30 phút bạn nên vận động nặng. Ngoài ra cần chú ý lên thực đơn hàng ngày hợp lý tuỳ theo cơ địa của mình.

9. Uống Canxi

Phụ nữ mắc bệnh loãng xương ngày càng nhiều, bệnh loãng xương có thể dẫn đến đau lưng do gãy xương cột sống. Vì thế bạn nên "nạp" đủ lượng canxi cần thiết để bảo đảm độ cứng của bộ xương.

Phương pháp chăm sóc khi lưng bị đau:

1. Khi nghỉ ngơi không được nằm

Nghỉ ngơi tạo điều kiện cho các cơ bị tổn thương tiến hành phục hồi. Tuy nhiên nếu khi nghỉ ngơi bạn lại nằm ỳ một chỗ thì sau 3 ngày lưng của bạn càng thêm trầm trọng hơn, làm cho xương sống và cơ càng mỏi hơn. Sau khi ngủ dậy bạn nên tập thể thao như: đi bộ, bơi lội, đạp xe... với cường độ thấp.

2. Tắm nước nóng hoặc đắp khăn lạnh

Tắm nước nóng giúp bạn thư giãn các cơ, giảm đau lưng. Nếu chỉ dội nước nóng vào lưng thì sẽ dẫn đến hiện tượng cơ lưng sưng vù, làm đau nặng hơn.

Nước lạnh cũng có tác dụng giảm đau, tuy nhiên không được để nước lạnh tiếp xúc trực tiếp với da, nên thấm nước vào khăn mặt rồi đắp lên lưng.

3. Uống thuốc

Page 381: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 381

Dùng thuốc kháng viêm, giảm đau như: Aspirin, Ibuprofen... để giảm sưng tấy và viêm, từ đó làm giảm đau. Cần đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng.

4. Gặp bác sỹ

Phần lớn những người bị đau lưng thường tự chữa theo cách riêng của mình mà không đi bác sỹ khám. Tuy nhiên, nếu lưng của bạn đau hơn 72 tiếng đồng hồ mà không giảm thì bạn nên đến bác sỹ.

5. Tăng cường luyên tập

Qua luyện tập thể thao giúp tăng cường và duỗi các cơ hết biên độ. Tự lựa chọn cho mình loại hình thể thao phù hợp nếu không sẽ ảnh hưởng không tốt đến lưng của bạn. Không ngừng luyện tập giúp tăng cường khả năng chống lại thương tổn của cơ lưng, bảo vệ được cột sống, cơ và dây chằng.

6. Phương pháp châm cứu

Phương pháp này rất tốt đối với phần lưng dưới bị đau. Thường sau 5 lần châm cứu bạn sẽ thấy bớt đau khá nhiều.

7. Phương pháp mát xa

Mát xa cột sống rất tốt đối với bệnh đau lưng cấp tính. Tuy nhiên, nếu như mát xa mà thấy càng đau hơn thì phải dừng ngay lập tức.

8. Phẫu thuật ngoại khoa

Phẫu thuật ngoại khoa thường phải nằm việc 3 ngày, và hoàn toàn phục hồi sau vài tháng.

Chữa bệnh bằng thức ăn

Page 382: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 382

(Dân trí) - Thức ăn là thuốc, nếu biết điều hoà việc ăn uống phù hợp với với qui luật âm dương ngũ hành sẽ giúp cơ thể phòng và chữa được một số bệnh, làm tăng cường sức khoẻ, tuổi thọ sẽ kéo dài.

Theo quan niệm của y học phương Đông, bệnh tòng khẩu nhập, nghĩa là bệnh từ miệng mà vào, nếu ăn uống không điều độ sẽ phát sinh bệnh tật. Ăn ít, hoặc ăn không đủ vị làm cho cơ thể hao mòn, thể trạng xanh xao gầy yếu. Ăn quá nhiều, khẩu phần ăn mất cân đối thường làm hao tổn tâm vị, trường vị và làm hại đến can, cơ thể mất tinh hoa, khí huyết kém lưu thông, gây ứ trệ, bệnh tật từ đó mà phát sinh. Dưới đây là một vài cách trị bệnh bằng việc ăn uống.

1. Người có thể trạng âm hư biểu hiện tính tình u uất, hay nổi nóng, hay cáu gắt, ban ngày cảm thấy lạnh lẽo, ban đêm cảm thấy bức bối và khó thở, lòng bàn tay bàn chân nóng, gò má ửng đỏ, hay nằm sấp, chân tay co quắp, ngại vận động. Người như vậy nên ăn nhiều các món ăn bổ âm như: lê, dâu, mía, mộc nhĩ, vừng đen, lạc, rau chân vịt, mật ong, hải sâm, ba ba....

2. Ăn uống thanh đạm nhưng phải đủ chất và thay đổi thức ăn thường xuyên. Nên ăn nhiều rau quả, nhiều loại đậu đỗ, cá, thịt nạc, dầu thực vật. Không nên ăn mỡ động vật. Ăn đúng bữa, không để đói quá mới ăn, không ăn khi còn đang no bụng, không ăn quá no.

3. Người có thể trạng dương hư biểu hiện da lạnh, chân tay lạnh, gân cốt lỏng lẻo, khó thở ra, khó cúi xuống, thích yên lặng. Người như vậy nên ăn nhiều các món ăn bổ dương như: Táo, hạt sen, gạo nếp, gà, thịt bò, dạ dày bò, dạ dày dê, rùa, cá diếc, lươn...

4. Khi ăn, thức ăn qua miệng vào trong trường vị, hoả ở mệnh môn chưng nấu làm cho thức ăn nhừ nát, khí bổ của thức ăn bốc lên phế sinh ra thủy rồi đến tâm để từ đó lại toả đi nuôi dưỡng khắp các tạng trong cơ thể.

5. Thức ăn có 5 vị. Vị đắng thuộc về hoả sẽ đi vào tâm, vị chua thuộc về mộc sẽ đi vào can, vị ngọt thuộc về thổ sẽ đi vào tỳ, vị cay thuộc kim sẽ đi vào phế, vị mặn thuộc thủy đi vào thận. Ắn chua quá thì tỳ khí bị diệt, ăn mặn quá thì tâm khí bị ức nén, ăn ngọt quá thì phế khí bị suyễn gấp, ăn đắng quá thì tỳ khí bị khô táo, ăn cay quá thì hại về thần chí.

6. Màu thức ăn cũng có tác dụng riêng cho từng tạng. Màu đỏ thuộc hoả nên bổ tâm và tiểu trường, màu xanh thuộc mộc nên bổ can và đởm, màu vàng thuộc thổ nên bổ tỳ và vị, màu trắng thuộc kim nên bổ phế và đại trường, màu đen thuộc thủy nên bổ thận và bàng quang.

Thức ăn - vị thuốc quý.

Page 383: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 383

Những ngộ nhận ở chốn phòng the

Nhiều người vẫn nghĩ rằng, đàn ông đầu trọc hay hói thường "mạnh" hơn những người khác. Thật hoang đường. Tóc ít hay nhiều không liên quan đến chuyện chăn gối. Thông thường những người đàn ông bị rụng tóc là do lượng testosterone bị giảm.

1. Đàn ông và phụ nữ đều có hứng thú như nhau trong chuyện chăn gối. Cao trào luôn đến với mọi người

Điều này không chính xác. Ở người phụ nữ, thời điểm "đến đích" thường diễn ra chậm và khó nhận biết hơn nam giới. Do

đó, không phải lúc nào cao trào cũng đến cùng lúc với cả hai người.

2. Ngưng uống thuốc tránh thai 3-6 tháng vẫn chưa thể thụ thai

Sai. Chỉ cần ngưng uống thuốc tránh thai và không dùng biện pháp phòng tránh nào, bạn có thể thụ thai ngay.

3. Tuổi càng trẻ, chuyện gối chăn càng tuyệt vời

Sự thật ngược lại hoàn toàn. Thực tế cho thấy, những phụ nữ 30-40 tuổi đã hiểu rõ về cơ thể mình, kinh nghiệm gối chăn cũng bắt đầu phong phú hơn, họ không bao giờ giả vờ đạt khoái cảm như khi ở lứa tuổi đôi mươi.

Nam giới cũng vậy. Càng trưởng thành, họ càng hiểu mình cần gì. Đồng thời họ cũng biết cách làm thế nào để bản thân và cả người bạn đời cùng "đến đỉnh".

4. Sự hòa hợp và đều đặn giúp bạn trẻ hơn 10 tuổi

Đúng vậy. Theo một số nghiên cứu, những phụ nữ có quan hệ gối chăn 1 lần/tuần, lượng hoóc môn nữ tiết ra tương đối nhiều. Hoóc môn sẽ thúc đấy quá trình nuôi dưỡng, tái tạo tế bào, khiến làn da trở nên đẹp hơn và có độ đàn hồi tốt hơn.

Page 384: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 384

Đây chính là lý do những người có chế độ sinh hoạt tình dục đều đặn và mỹ mãn lại trẻ hơn so với thực tế 5-10 tuổi.

5. Nữ trên, nam dưới là tư thế giúp việc thụ thai diễn ra nhanh nhất

Theo các chuyên gia về tình dục, nếu bạn muốn thụ thai, tư thế gần gũi tốt nhất là theo lối cổ điển: nam trên, nữ dưới. Đây là cách giúp tinh trùng có thể dễ dàng vào sâu trong tử cung.

Nếu bạn để dưới hông một chiếc gối nệm, điều kiện để tinh trùng gặp trứng càng trở nên dễ dàng hơn. Thời gian dễ thụ thai nhất là lúc sáng sớm. Thời điểm này, lượng tinh trùng của nam giới khá nhiều, khả năng hoạt động cũng rất mạnh mẽ.

6. Căn cứ vào chiếc mũi của nam giới, chúng ta có thể đoán được kích thước "vũ khí" của chàng

Không chắc lắm. Đến nay chưa có kết quả khoa học nào cho thấy mối liên quan giữa chiếc mũi và kích thước "cậu bé" của chàng.

Một nghiên cứu trên 655 người đàn ông cho thấy: "Mối liên quan giữa tai, mũi, ngón chân, dáng người, thể trọng và tóc với kích thước của 'công cụ' là rất nhỏ".

"Đại tu" lại "núi đôi"

"Cùng với thời gian, các cơ ngực của bạn sẽ bị chảy sệ, nhưng giờ đây bạn khỏi lo về điều đó, chúng tôi sẽ giúp bạn có một bộ ngực săn chắn như ý muốn" - Lời mời chào hấp dẫn thế thì các cô chứ đến các bà cũng chẳng ngại tốn tiền, chẳng ngại đau, quyết "sắm" cho mình một quả "núi đôi" không chê vào đâu được.

Để các cô có thể tự tin mặc những bộ bikini hai mảnh tung tăng trên bãi biển, để các bà không còn phải bực mình với mấy cô người mẫu nhí nhảnh như con... chim cảnh, có mỗi một việc đi đi lại lại trên tivi, thế mà cũng khiến các đức ông chồng cứ dán mắt vào màn hình. Thì đây, "của mình" cũng giống "của nó", có gì khác đâu nào. Mà trông thế thôi, chắc gì đã là "hàng xịn", có khi lại cũng "của"

một đống tiền, đã chắc gì dám... dùng như phá!

Page 385: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 385

Gái một con trông mòn con mắt, chẳng biết mòn con mắt với ai chứ bạn tôi thì hình như cái sự mòn ấy nó cũng không đúng lắm. Thì "lỗi tại nhà sản xuất" đã đành, nhưng mấy bà bác sĩ trong viện sản được dịp cứ mắng um lên rằng, do cô lười vận động lắm cơ, suốt ngày chỉ phòng lạnh, công sở, chẳng biết đến cái cày, cái cuốc, như người nông thôn ấy, họ lao động nhiều nên cơ bắp nở nang, sinh con ra chẳng phải nhờ đến mấy loại sữa nước ngoài.

Cô cũng biết thân biết phận lắm chứ, mà cũng có thế thì các thẩm mỹ viện mới có việc mà làm, không thì có họa "đại tu" cho ma Tây? Cho con bú vài tháng, "thời con gái" cứ thế trôi theo dòng sữa, đến khi giật mình nhìn lại chỉ còn hai cái "nốt ruồi duyên". Đã thế lại còn bên năm bên bảy, đắp hàng gì lên cũng không ổn. Vera có, Bonbon có, Triump cũng chẳng thiếu, mà cũng chẳng đâu vào đâu. Rõ là ngồn ngộn, ấy thế rồi cũng chỉ "năm trăm xôi, hai nghìn lá chuối". Bực!

Chọn ngày tốt, giờ tốt, T- một hướng dẫn viên du lịch quyết lên đường tìm đến trung tâm thẩm mỹ trên Đường Thành. Không cần phẫu thuật, không đau, mà chỉ sau 15 ngày, số đo vòng 1 đã được cải thiện từ 5-7cm. "OK" quá còn gì. Nhân viên tư vấn động viên, nhiều người làm lắm rồi, ra khỏi cửa đã thấy mình khác hơn trước, cô càng thêm quyết tâm. 3,3 triệu đồng trọn gói cho 15 ngày điều trị.

Cô được bôi kem, massage, được chụp một cái dụng cụ trông giống cái bát lên hai bên ngực. Cắm điện. Bắt đầu hút chân không.

Ừ! Kể ra thì cũng không đến nỗi khó chịu lắm. 1 tiếng sau ra về, cô thấy người mình nhẹ bẫng, trong lòng lâng lâng phấn khởi. 15 ngày là nửa tháng - nhanh thôi mà. Hai ngày, ba ngày, rồi bốn ngày. Nhân viên bắt đầu điều chỉnh máy với tần số cao hơn, nghĩa là cái cảm giác hai bên ngực như bị nghiến chặt mỗi lúc một rõ hơn.

Đau thì cũng phải cố. Bụng bảo dạ như vậy nên cô cố quên đi nỗi đau thể xác. Mà đúng vậy, đau thể xác thì còn có thể uống thuốc giảm đau chứ "đau tinh thần" thì không có thuốc nào chữa được.

Đêm về, thình thoảng cô lại giật bắn mình vì cảm giác "hút chân không" ám ảnh. Đến ngày thứ mười hai thì cô không chịu nổi nữa, bước vào phòng lạnh mà mồ hôi cứ vã ra.

Đến tội, đúng như cái cảm giác người đàn bà lần đầu tiên trong đời nhìn thấy cái bàn đẻ "ai chưa đau chưa phải là người". Thế rồi niềm tin và hy vọng được sở hữu một bộ ngực như ý còn lớn hơn, lấn át hết cả những nỗi đau đớn.

Page 386: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 386

15 ngày cũng qua! Bù đắp lại, vòng 1 của cô đã phồng lên, trông cũng căng ra phết, tuy rằng ấn vào có hơi đau. Cô bắt đầu nở nụ cười thỏa mãn. Đúng là thẩm mỹ viện muôn năm. Có thế thôi mà cứ phải day dứt mãi. Giờ thì chào nhé những buồn phiền, lo âu, những nguy cơ hạnh phúc gia đình tan vỡ...

Chưa vui được đầy hai tháng, một buổi sáng nọ thức dậy, cô bỗng thấy quả "núi đôi" của mình lại "trở về với cái máng lợn", nguyên thủy như xưa. Không những thế, khi đã hết độ phồng, lớp da ngực nó lại nhăn nheo, chảy ra còn tệ hại hơn hồi cho con bú.

Vừa sợ hãi, vừa lo âu, tức tốc cô mò đến thẩm mỹ viện. Cô nhân viên sau một hồi xem xét, "chẩn đoán" chắc nịch: Do cơ địa chị không tốt, cần phải làm thêm lần nữa... Ui giời! Lại 15 ngày nữa, lại đau đớn, lại hy vọng, lại chờ đợi.

Kể ra thì thời gian với cô không thành vấn đề, tiền bạc lại càng không quan trọng, nhưng cô bắt đầu nghi ngờ những lời quảng cáo. Trên bàn vẫn có mấy bà, mấy chị đang bị úp hai cái bát lên ngực, vẫn rộn ràng với niềm tin.

Ra đến cửa, cô quyết tâm tìm hiểu những vị khách được giới thiệu là đã quay lại đây lần thứ hai, thì đều nhận được cái lắc đầu: "Không hiệu quả đâu em ạ, trót nộp tiền rồi thì làm thôi".

Thôi, thế là niềm hy vọng bấy lâu sụp đổ đánh rầm trước mặt. Làm ăn thế thì rõ là lừa đảo chứ còn gì nữa. Ác cái là, "nó" giờ đây trông rất xấu vì lớp da bị giãn ra do đợt phồng lên vừa rồi, không còn được như "vạch xuất phát" mới khổ chứ, cộng với nỗi niềm bị lừa đảo khiến cô cứ héo rũ ra.

Ôm nỗi băn khoăn đến hỏi bác sĩ tư vấn thì được giải thích rằng, lớp kem massage được quảng cáo là có tác dụng mở ngực thực chất là để giữ nước, hoặc có loại là thuốc bổ sung nội tiết tố, kích thích tuyến vú phát triển. Tuy nhiên, ngực được cấu tạo bởi các mô mỡ, với những người gầy thì ngực không thể phát triển ngay cả khi nội tiết tố đầy đủ...

Tiến sĩ Nguyễn Huy Thọ, Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật hàm mặt tạo hình Viện Quân y 108 cũng khẳng định, không có cơ chế nào mà "hút chân không" lại làm cho các mô mỡ ở ngực nở ra được.

Page 387: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 387

Giời ạ! Thế mà nhiều thẩm mỹ viện cứ bù lu bù loa lên rằng, phương pháp bôi kem massage nâng ngực là rất hiệu quả, là thỏa mãn ước mơ cháy bỏng của chị em. Thật khéo lừa! Đàn bà xấu gì thì xấu, nhưng cái giống "trước sau như một" thì bức xúc ghê lắm. Mất tự tin đã đành, điều tế nhị khó nói cùng ai, ấy là rất sợ những ánh mắt đắm đuối của các đức ông chồng khi cứ dán vào vòng1 của đám diễn viên, người mẫu phơi phới trên tivi mỗi tối.

Quyết tâm bằng chị bằng em, thế nên cũng phải thông cảm cho cái sự "sôi ùng ục" của các cô mỗi lần vớ được mẩu thông tin quảng cáo nâng ngực. Và rồi thì liều, đấy, hậu quả nhãn tiền, mất mạng vì mấy bác sĩ thẩm mỹ lang băm.

Ai đời cơ thể người ra được cấu tạo bằng xương bằng thịt, hai mấy ba mươi năm mới tạo nên hình hài vóc dáng ấy, thế mà dám đem bơm cái thứ mỡ nhân tạo vào hai bên ngực thì có chết không cơ chứ. Gọi là mỡ nhân tạo cho oai, cho có vẻ khoa học, chứ thực ra cũng chỉ là một dạng silicon lỏng, mà khi đưa vào cơ thể gây phản ứng, có trường hợp còn bị hoại tử, phải cắt bỏ hoàn toàn.

Nước ấy chỉ còn biết ngậm đáng nuốt cay, dám than thở cùng ai được. Có đến Viện Quân y 108 mới thấy hết những "niềm đau chôn giấu" của chị em. Các cô, các chị, các mợ ngồi dài dằng dặc chờ đợi để được tư vấn, để được làm đẹp. Thôi thì muôn hình vạn dạng, có câu chuyện vui rằng, những người đến đây đòi điều chỉnh vòng 1 thường rơi vào tình trạng "tự tử không chết".

Nghĩa là nếu kê súng vào đúng hai đầu nhũ hoa mà bóp cò cùng lắm chỉ thủng ruột là nặng nhất, còn lâu mới chết được. Vì thế, hai nghìn đô chứ đến ba nghìn thì cũng "no vấn đề". Còn lại là các trường hợp, đầu nhũ hoa tụt vào trong hoặc quá to, phải "kéo ra" hoặc "gọt" cho nhỏ lại, có người... chó xơi gần mất một bên từ bé, có người bị bỏng nặng... tóm lại là rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc phải sửa sang vòng 1.

Nhiều cô gái trẻ chưa chồng đến đây đòi nâng vòng 1 để "làm hàng", thường là dân vũ trường, uốn éo, lắc lư vài tháng là có thể hoàn vốn nên họ không ngại "đầu tư".

Có hai loại túi nâng ngực được sử dụng nhiều nhất là túi nước biển có van và gel, đảm bảo "như thật" 100%, thế nhưng, túi nâng ngực của Trung Quốc bây giờ tràn ngập các mỹ viện vườn và nếu đến những cơ sở thiếu uy tín thì việc phải dùng đồ Tàu là khó tránh khỏi, mà vẫn phải trả giá bằng giá tiền gel Mỹ, gel Pháp.

Page 388: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 388

Ngoài ra, việc tìm bác sĩ mới là điều đáng bàn. Chưa bao giờ bác sĩ thẩm mỹ lại nhiều như bây giờ, bác sĩ các chuyên khoa khác cũng nhảy sang phẫu thuật thẩm mỹ như trường hợp bác sĩ Lê Hùng ở TP HCM và gây ra cát chết cho một phụ nữ là một ví dụ. Đặt túi nước biển là một phương pháp an toàn nhưng đòi hỏi bác sĩ phải có kinh nghiệm, nếu không ca phẫu thuật sẽ dẫn đến tai biến.

Đau đớn là điều chắc chắn, dù đã để định vị cả đêm lẫn ngày, thời gian này mà vô tình bị ai đó chạm vào thì mới gọi là đau khủng khiếp. Và, dù có an toàn thì không phải cơ địa của ai cũng giống nhau, vì thế, có người phẫu thuật rồi nhưng vẫn bị phản ứng và phải đến lấy ra.

Một bác sĩ chuyên khoa thẩm mỹ cho biết, 2% số người nâng ngực rơi vào trường hợp này. Nhưng khi đã được sở hữu một bộ ngực như ý rồi, vấn đề "bảo vệ" nó còn phức tạp hơn, nghĩa là phải tránh tối thiểu các va chạm, tai nạn và "của một đống tiền" nên khuyên ai đó cũng đừng "dùng" như phá. Còn phương pháp cổ điển là bơm gel (thực chất là một dạng silicon lỏng) trực tiếp vào ngực chỉ có giá dưới 10 triệu đồng, nhưng gây tai biến nhiều nhất.

Khoa Chống độc bệnh viện Bạch Mai năm ngoái từng tiếp nhận một bệnh nhân uống thuốc ngủ tự tử vì liên quan đến phẫu thuật ngực.

Số là cô này ngực quá khổ, chẳng biết mò vào thẩm mỹ viện vườn nào đòi thu nhỏ, cuối cùng bộ ngực mớ ước đâu chẳng thấy, chỉ thấy hai bên ngực chằng chịt sẹo, bên thấp bên cao, uất quá, cô mới tìm đến thuốc ngủ.

Có chị gặp đúng tay bác sĩ mới "chuyển nghành" từ chuyên khoa tai mũi họng sang phẫu thuật thẩm mỹ, nên mới cho ra đời những quả núi đôi, một nửa thì "nghếch lên ngắm trăng", còn nửa kia lại "phút mặc niệm bắt đầu". Có cô ngực bị dồn cục vì bơm silicon, lẩn nhẩn như mụn, mới thấy cái sự liều của chị em quả là "đáng nể".

Một thực tế là hiện nay ở các thẩm mỹ viện không có chức năng phẫu thuật thẩm mỹ nâng ngực và tách mỡ nhưng vẫn nhận khách để lấy phần trăm môi giới, thế nên bác sĩ thẩm mỹ có giấy phép hành nghề mới chạy sô như ca sĩ.

Như thẩm mỹ viện trên đường Hàng Bài, cardvisit tôi được cô nhân viên tư vấn trao cho, không thấy ghi chức năng phẫu thuật nâng ngực, nhưng nếu có nhu cầu, vẫn được hẹn ngày để "điều" bác sĩ.

Page 389: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 389

Và, thật bất hạnh cho người phụ nữ nào sau một qúa trình vật vã với công nghệ làm đẹp, cuối cùng hai bên ngực buộc phải cắt bỏ vì hoại tử bởi gặp phải mấy bà bơm ngực dạo, ở Hà Nội thì ít chứ trong Sài Gòn và các tỉnh niềm Tây thì đội quân này đông không kể xiết, "gây án" rất nhanh rồi lặn một hơi không biết đâu mà lần. Dụng cụ không được tẩy trùng, chất silicon không được ai kiểm định, thế nên mới gây ra trường hợp tử vong vừa rồi ở TP HCM.

Thôi thì "có sao dùng vậy", đấy là lời khuyên bình dân đối với những chị em nào có mối lý do duy nhất là sợ chồng chê, chồng bỏ. Bạn chỉ mất hai tiếng là được sở hữu một số đo như ý, nhưng phải mất cả đời để khắc phục hậu quả. Hãy cân nhắc!

Ăn chung bằng đũa dễ lây bệnh

Lần tới khi bạn thọc đũa vào một bát canh hay đĩa thức ăn, bạn có thể đã gắp theo những con vi khuẩn gây viêm loét dạ dày.

Các nhà khoa học hàng đầu Trung Quốc và nhà khoa học Australia Barry Marshall - người đồng đoạt giải Nobel Y học năm 2005 - hôm qua tuyên bố việc dùng chung thức ăn bằng đũa có thể làm phát tán vi khuẩn H. pylori.

Marshall hiện là nhà nghiên cứu cấp cao tại Đại học Western Australia. Ông đã được trao giải Nobel nhờ chứng minh được rằng những căn bệnh như viêm dạ dày, loét tá tràng hoặc loét dạ dày là do vi khuẩn H. pylori gây ra.

Khi các nhà nghiên cứu hàng đầu Thượng Hải hỏi ông về khả năng lây các bệnh dạ dày do dùng chung thức ăn, Marshall cho rằng điều này hoàn toàn có thể xảy ra, dù đến nay chưa có khẳng định nào.

Vấn đề được đưa ra bởi Wang Mingwei, một nhà dược học và là Giám đốc Trung tâm kiểm nghiệm thuốc quốc gia của Trung Quốc. Wang cho biết các đồng nghiệp trên khắp thế giới cũng đã thảo luận về mối liên quan giữa việc dùng đũa gắp thức ăn chung và khả năng lây nhiễm vi khuẩn giữa những người dân châu Á.

Zhao Guoping, Giám đốc điều hành tại Trung tâm nghiên cứu gene người quốc gia của Trung Quốc, cho biết, những nghiên cứu khác đã tìm thấy người châu Á có tỷ lệ nhiễm bệnh về dạ dày cao hơn hẳn dân châu Âu. Khi người phương Đông di cư tới các nước phương Tây, sau hai hoặc ba thế hệ, tỷ lệ mắc bệnh về dạ dày của họ lại thấp đi.

Page 390: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 390

Zhao cho rằng chính thói quen ăn uống của người dân châu Á có liên quan tới tình trạng này. Tuy vậy, nó vẫn cần phải kiểm chứng thêm.

Lời khuyên cho bệnh ngứa

Hiện tượng ngứa, có tên khoa học là folliculitis, thường bắt đầu khi nang lông bị ảnh hưởng do bị tắc hoặc cọ sát bởi quần áo thậm chí cả khi cạo.

Trên cơ thể chúng ta thường xuất hiện những nốt nhỏ quanh một hoặc 2 nang lông và chúng có xu hướng xuất hiện nhiều trên da mặt, da đầu, đùi, chân, và khu vực háng.

Khi bị ảnh hưởng, nang lông rất dễ bị vi khuẩn tấn công gây ra hiện tượng ngứa. Nếu không khỏi thì bác sĩ thường khuyên chúng ta bôi thuốc kháng sinh lên vùng bị nhiễm khuẩn đó.

Dù không phải lúc nào chúng ta cũng có thể dễ dàng phòng ngừa được hiện tượng này nhưng một số lời khuyên dưới đây có thể giúp ích cho bạn phần nào:

* Không mặc quần áo quá chật: Tránh mặc quần áo bó sát cơ thể, đặc biệt là quần Jean và quần áo thể thao. Chúng có thể hợp thời trang nhưng bạn nên chọn cỡ nào mà không gây cọ sát vào da quá mạnh.

* Cẩn thận hơn mỗi khi cạo râu hoặc lông: Sử dụng bàn cạo điện hoặc thay dao cạo mới mỗi khi cạo. Luôn đảm bảo khu vực cạo sạch sẽ và tránh để trầy xước. Nếu bạn là phụ nữ và thường xuyên bị ngứa thì nên dùng các loại thuốc làm rụng lông trên thị trường hay áp dụng các biện pháp khác.

* Dùng bồn tắm nóng: Nếu bạn có bồn tắm nước nóng thì phải vệ sinh nó thường xuyên và nếu cần thiết thì phải cọ với nước Clo.

Phòng và xử trí ngộ độc thức ăn

Page 391: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 391

Sau khi ăn hay uống một thực phẩm bị nhiễm độc, người bệnh đột ngột có những triệu chứng: buồn nôn và nôn ngay, có khi nôn cả ra máu, đau bụng, đi ngoài nhiều lần (phân nước, có thể lẫn máu), có thể không sốt hoặc sốt cao trên 38oC.

Nguyên nhân gây ngộ độc thức ăn

Có 3 nguyên nhân chính gây ngộ độc hay gặp, đó là do hóa chất bảo quản thực phẩm (thuốc trừ sâu, hóa chất chống sâu mọt...), do hóa chất dùng trong trong chế biến thực phẩm (ví dụ phẩm màu trong các loại bánh, xôi, rượu...) và do các vi sinh vật.

Tại các khoa hồi sức cấp cứu, các ca ngộ độc được đưa vào cấp cứu còn có thể là do thức ăn và nước uống bị nhiễm chất độc như: kim

loại (asen, kẽm, chì...), các chất hữu cơ, các thuốc diệt côn trùng, vật hại (rau quả bị dính các hóa chất trừ sâu, chất bảo quản chống thối rữa).

Bên cạnh đó còn có các siêu vi khuẩn, độc tố của chúng tiết ra, các nấm độc có trong thực phẩm, các chất độc có tự nhiên trong rau, quả, thịt như: nấm độc, lá ngón, cá độc, cà độc dược, gan cóc, trứng cóc, vỏ sắn, mật cá trắm, nọc rắn, nọc ong...

Cách nhận biết một người bị ngộ độc thức ăn

Sau khi ăn hay uống một thực phẩm bị nhiễm độc (sau vài phút, vài giờ, thậm chí có thể sau một ngày), người bệnh đột ngột có những triệu chứng: buồn nôn và nôn ngay, có khi nôn cả ra máu, đau bụng, đi ngoài nhiều lần (phân nước, có thể lẫn máu), có thể không sốt hoặc sốt cao trên 38oC.

Ở người cao tuổi và trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, các triệu chứng này thường nặng. Nếu nôn nhiều lần và đi ngoài nhiều lần, người bệnh sẽ dễ bị mất nước, mất chất điện giải dẫn đến bị trụy tim mạch và sốc. Vì thế phải rất lưu ý đến những dấu hiệu mất nước, nhất là đối với những người nôn nhiều trên 5 lần và đi ngoài phân lỏng trên 5 lần, sốt cao, miệng khô, môi khô, mắt trũng, khát nước (cần lưu ý: người già hay bị nặng lại không kêu khát do tuổi cao bị mất cảm giác khát), mạch nhanh, thở nhanh sâu, mệt lả, hay co giật, nước tiểu ít, sẫm màu.

Xử trí thế nào?

Hãy cẩn thận khi chế biến các món ăn có nấm để phòng tránh ngộ độc.

Page 392: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 392

Trước một người có biểu hiện ngộ độc, nếu còn tỉnh táo cần làm cho chất độc lẫn trong thức ăn đào thải ra ngoài càng nhanh càng tốt, bằng cách dùng hai ngón tay để ngoáy họng hay dùng một thìa nhỏ hoặc tăm pon đưa vào gốc lưỡi (cẩn thận tránh làm xây sát miệng) để gây nôn. Khi bệnh nhân nôn, để đầu cúi thấp hơn ngực, tránh bị sặc vào phổi.

Trong trường hợp nếu biết chất độc là dầu hỏa, xăng, hóa chất trừ sâu, thuốc chuột... thì không nên gây nôn vì gây nôn sẽ có thể làm bệnh nhân hít chất độc vào phổi hoặc lên cơn co giật khi đang nôn mà nhanh chóng cho nạn nhân uống than hoạt tính 20-30g nếu là người lớn, 5-10g đối với trẻ em.

Than hoạt tính có tác dụng gắn giữ các chất độc không cho thấm vào máu. Tiếp đó cho sulfate magnesium, sorbitol để tống chất độc và than hoạt qua đường phân. Phải cho bệnh nhân uống nhiều nước để than hoạt dễ dàng đi ra ngoài. Lúc này bệnh nhân bị mất nước nghiêm trọng, nên cần bù nước và điện giải cho bệnh nhân bằng cách cho uống dung dịch oresol hoặc nước cháo, nước cam, nước dừa, nhất là sau mỗi lần nôn hay đi ngoài.

Tiếp tục cho bệnh nhân ăn các thức ăn mềm, dễ tiêu, nếu là trẻ nhỏ thì vẫn cho trẻ bú như bình thường. Nếu thấy bệnh nhân mất nước nặng, ly bì, sốt cao, hay phân có máu thì phải đưa đến bệnh viện để được truyền và điều trị kịp thời.

Phòng ngộ độc thức ăn

Để phòng ngộ độc, mọi người cần có ý thức giữ gìn vệ sinh trong ăn uống, trong chế biến và kinh doanh thực phẩm. Hãy thực hiện tốt 8 điều sau:

- Nên tìm hiểu kỹ những cây rau, các loại nấm, cá để phân biệt được loại không độc và loại độc. Tuyệt đối không ăn những thức ăn lạ.

- Thực phẩm dùng để làm thức ăn phải được chọn lựa cẩn thận, phải tươi, không dập nát. Không ăn cá ươn, không hái nấm ở dọc đường hay trong rừng để ăn.

- Chuẩn bị thức ăn kỹ càng: nấu chín, đun sôi, bỏ những phần nghi là gây độc (bỏ vỏ sắn và ngâm nước trước khi luộc; bỏ da, đầu, ruột, mật cá trước khi nấu...).

Page 393: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 393

- Giữ sạch bát, đĩa, xoong nồi đựng thức ăn. Thức ăn nấu chín nên ăn ngay. Thức ăn không ăn hết cần đun lại rồi mới cất giữ trong tủ lạnh. Khi ăn lại vẫn phải đem đun sôi rồi mới ăn.

- Diệt ruồi, gián, chuột... Tuyệt đối không để chúng tiếp xúc với thức ăn.

- Quả, rau sống phải rửa sạch, ngâm và gọt vỏ rồi mới ăn.

- Không uống mật cá trắm, trôi, chép với mục đích chữa bệnh. Tuyệt đối không ăn cá nóc. Không uống bia rượu nấu lậu.

- Rửa sạch tay bằng xà phòng trước khi ăn hay khi chuẩn bị chế biến thức ăn.

Những ai không nên dùng aspirin?

Ở người già, việc sử dụng aspirin hằng ngày làm tăng nguy cơ bị thiếu máu cơ tim lên hai lần. Trẻ em, bệnh nhân hen, loét dạ dày... cũng không được dùng thuốc này.

Hoạt chất của aspirin hiện diện trong thành phần của nhiều hỗn hợp thuốc thông thường. Ngoài tác dụng giảm đau, chống viêm, hạ sốt, trong hơn 20 năm trở lại đây, người ta còn khám phá thêm một số tác dụng mới của aspirin như: chống đột quỵ do nghẽn mạch máu não, điều trị đau tim, nhồi máu cơ tim cũng như các biến chứng về tim mạch của người bị bệnh tiểu đường.

Sở dĩ aspirin có tác dụng chữa bệnh tim mạch là do nó chống sự hình thành cục máu đông. Chức năng này khiến aspirin có thể làm máu loãng hơn. Nghiên cứu tại Mỹ cho thấy, thuốc làm giảm tỷ lệ các cơn đau tim nhẹ ở người ít nguy cơ bệnh tim mạch. Nhưng tỷ lệ tử vong trong nhóm nghiên cứu và nhóm đối chứng hoàn toàn như nhau. Các nhà khoa học lập luận, cứ cho tác dụng phòng cơn đau tim của aspirin là có thật thì thuốc này lại làm tăng tỷ lệ tử vong vì các bệnh hoặc biến chứng khác.

Nhiều nghiên cứu cho thấy aspirin bảo vệ tế bào não, giảm bệnh mất trí nhớ ở người già và giảm tai biến mạch máu não. Nhưng một số nghiên cứu khác cho kết quả ngược lại: tăng tai biến mạch máu não, chảy máu não, tổn thương tế bào não, động kinh, thoái hóa hoàng điểm ở mắt. Một nghiên cứu cuối năm 2005 tại Nhật Bản khẳng định, aspirin chẳng những không phòng được tai biến mạch máu não cho bệnh nhân loạn nhịp tim mà còn làm tăng chảy máu cho họ.

Tác hại của aspirin

Một trong những biến chứng thường gặp của aspirin là gây tổn thương đường tiêu hóa, loét dạ dày, chảy máu tiêu hóa. Khoảng 2-6% số người dùng phải ngừng thuốc vì các biểu hiện này.

Aspirin dễ gây xuất huyết dạ dày (Sức Khỏe

& Đời Sống).

Page 394: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 394

Liều dùng và tuổi bệnh nhân càng cao, khả năng xảy ra các tai biến ở đường tiêu hóa càng lớn. Tác dụng chống đông máu của aspirin cũng làm tăng nguy cơ chảy máu não, tỷ lệ là 2% số người sử dụng thuốc.

Ở những người già, việc sử dụng aspirin hằng ngày làm tăng nguy cơ bị thiếu máu cơ tim gấp hai lần. Aspirin còn làm tăng các trường hợp xuất huyết, ung thư thận và đại tràng, không có tác dụng phòng bệnh tim cho cả người tăng huyết áp lẫn người huyết áp thấp.

Những bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh mạch vành thấp không những không có được lợi ích gì khi dùng aspirin mà còn tăng khả năng bị các tai biến do thuốc.

Một số người còn bị dị ứng với aspirin gây mẩn ngứa, nổi mề đay, phù ở mắt... Aspirin còn gây ra một dạng hen suyễn gọi là suyễn do aspirin. Những bệnh nhân hen phế quản cùng với polyp ở khoang mũi tuyệt đối không được dùng aspirin vì nó có thể gây ra cơn hen nặng.

Ở trẻ em, aspirin còn có thể gây ra hội chứng Reye, hiếm gặp nhưng nguy hiểm. Hội chứng này thường xảy ra khi bệnh nhi sử dụng aspirin do cảm cúm, thủy đậu hoặc các bệnh do siêu vi trùng ở đường hô hấp. Các biểu hiện ban đầu là nôn, mửa, buồn ngủ và có thể hôn mê, liệt hô hấp. Bệnh nhân có thể bị thoái hóa gan và chết vì phù não trong trường hợp nặng.

Các nhà khoa học Mỹ còn cho biết, aspirin và các thuốc chống viêm giảm đau thông thường còn làm tăng tỷ lệ sảy thai khi dùng trong thời kỳ thai nghén, nhất là ở giai đoạn sớm.

Dùng như thế nào?

Với những kết quả nghiên cứu và kiến thức hiện có, aspirin chỉ nên được dùng với chỉ định thông thường của nó để chữa bệnh, chữa triệu chứng khi cần thiết. Tuyệt đối không nên dùng cho những người có tiền sử bệnh chảy máu, loét dạ dày, người mẫn cảm với aspirin cũng như người có bệnh ở gan và thận.

Các dạng aspirin có vỏ bao phim hoặc aspirin trung tính trên thực tế không làm giảm tỷ lệ biến chứng ở đường tiêu hóa. Uống rượu với bất kể số lượng nào cũng làm tăng nguy cơ làm chảy máu của aspirin.

Khi dùng cùng các thuốc chống viêm, giảm đau khác như ibuprofen, tác hại cho đường tiêu hóa của aspirin sẽ bị nhân lên. Khả năng gây chảy máu của nó cũng tăng khi dùng chung với các thuốc chống đông máu. Các dược thảo có tác dụng hoạt huyết như tam thất, ngưu tất, đan sâm, hồng hoa... khi dùng cùng với aspirin cũng phải thận trọng.

Một điều đáng ngại là: ở nhiều bệnh nhân, các biểu hiện chảy máu thường ngấm ngầm và không có dấu hiệu báo trước. Những triệu chứng sau đây có thể làm chúng ta phải cảnh giác: phân màu đen hoặc đại tiện ra máu, nôn ra máu, cơn đau bụng dữ dội do chảy máu cấp và thiếu máu do chảy máu ngấm ngầm trong một thời gian dài.

Ngực không đều liên quan tới ung thư vú

Page 395: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 395

Những phụ nữ có bộ ngực không cân đối có nguy cơ phát triển ung thư vú cao hơn những người khác.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Liverpool, Anh, đã chụp nhũ ảnh của 252 phụ nữ đã bị phát triển căn bệnh này cùng 252 người khoẻ mạnh.

Kết quả cho thấy nguy cơ bị ung thư tăng 50% với mỗi 100 ml chênh lệch trong kích cỡ 2 bầu ngực. Nhưng các tác giả cũng cảnh báo nguy cơ bị ung thư vú còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác.

Con người, cũng như nhiều động vật có xương sống khác, thường có thân hình chia thành 2 phần cân đối. Tuy nhiên, sự phân chia đều đặn này sẽ bị ảnh hưởng khi có sự rối loạn hoóc môn. Vì vậy, các nhà nghiên cứu tin rằng những người có bộ ngực không đều nhau có thể đã bị các rối loạn hoóc môn, cuối cùng dẫn tới ung thư.

Nhà nghiên cứu đứng đầu Diane Scutt cho biết bộ ngực của phụ nữ trong nghiên cứu có kích cỡ trung bình là 500 ml, vì vậy chênh lệch 100 ml sẽ là rất lớn. Bà cũng bổ sung hầu hết phụ nữ đều có độ chênh lệch nào đấy. "Sự bất cân đối của bộ ngực không nên được xem xét riêng biệt. Phải tìm hiểu toàn diện mối nguy cơ của cô ấy trước khi kết luận về khả năng bị ung thư vú".

Maria Leadbeater, tại Trung tâm Ung thư vú, nhận định: "Có rất nhiều nguyên nhân gây nên sự mất cân đối bộ ngực và với nhiều phụ nữ hơi chênh lệch một chút cũng là điều hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu bộ ngực của bạn đang bình thường và bạn nhận thấy nó ngày càng chênh lệch thì nên đi khám bác sĩ".

Dầu ăn đun ở nhiệt độ cao: Nguy cơ gây ung thư

Theo nghiên cứu của Hội Hóa chất Hoàng gia Anh công bố ngày 9/4, dầu thực vật được đun sôi ở nhiệt độ cao, khi xào hoặc rán thức ăn, có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư phổi và ung thư bàng quang.

Theo các nhà khoa học, khi dầu được đun sôi ở nhiệt độ cao để

rán hoặc xào thức ăn, các phân tử độc hại sẽ bốc hơi bay vào không khí, tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư đối với người nấu bếp và những người xung quanh.

Tất cả các loại dầu ăn đều sản sinh một lượng nhỏ hóa chất độc hại, nhưng dầu thực vật là nguy hiểm nhất.

Dầu ngũ cốc và dầu ô liu cũng có nguy cơ này. Đặc biệt các món ăn rán ròn như khoai tây rán sản sinh ra một lượng lớn hóa

chất gây ung thư - polycyclic aromatic hydrocarbon.

Các nhà nghiên cứu khuyên rằng khi đun nấu thức ăn, nhà bếp phải có hệ thống thông

hơi tốt và nên chế biến các món luộc hoặc hấp thay thế các món ăn rán hoặc xào.

(galatea)

Page 396: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 396

Họ khẳng định: ''Nguy cơ gây ung thư cao đối với những người nấu bếp phải thường xuyên hít, ngửi các hóa chất độc hại bốc hơi khi xào và rán thức ăn hàng ngày. Phương

pháp nấu ăn bằng nước như hấp hoặc luộc tốt hơn nấu bằng dầu, vì có thể cải thiện chất lượng không khí hơn, đặc biệt trong một không gian chật hẹp như nhà bếp gia

đình''.

Họ cho rằng cách tốt nhất để giảm nguy cơ ung thư là có

chế độ ăn cân đối, nhiều rau và quả tươi và tránh dùng nhiều thịt đã được chế biến và thịt đỏ. Những món ăn

rim hoặc nướng sẽ tốt hơn rán hoặc xào vì giúp giảm tỷ lệ chất béo và cô-le-xtơ-rôn.

Theo số liệu của ngành y tế Anh, mỗi năm có trên 33.000 người Anh mắc ung thư phổi và số người tử vong

vì căn bệnh này cao hơn bất cứ dạng ung thư nào.

Trong khi đó khoảng 41.000 phụ nữ chẩn đoán mắc ung

thư vú với số người tử vong hàng năm là 13.000 bệnh nhân. Ngoài ra tỷ lệ mắc bệnh ung thư bàng quang cũng khá cao - gây tử vong cho 5.000 bệnh nhân/năm.

Bị ung thư không có nghĩa là phải chết

Rất nhiều người nghĩ rằng, mắc ung thư nghĩa là đã nhận một bản án tử hình và không thể làm gì được nữa. Điều này khiến nhiều người bỏ cuộc và không chịu điều trị. Thực ra, nhiều bệnh ung thư có thể chữa khỏi nếu được xử lý sớm.

Trong một lần khám sức khỏe định kỳ, ông Hùng (61 tuổi, Hải Dương) phát hiện mình bị ung thư phổi. Dù vợ con nói thế nào, ông cũng không chịu chữa chạy vì "đằng nào cũng chết, nếu sống thêm được vài năm nữa nhưng bắt gia đình gánh một đống nợ nần thì chẳng thà cứ kệ".

Phải đến khi vợ con nhờ bác sĩ dành hẳn cho một buổi tư vấn, được giải thích rõ là bệnh của ông mới ở giai đoạn sớm, khả năng chữa khỏi rất cao, ông Hùng mới thấy hy vọng và chấp nhận điều trị. Sau khi hóa trị để khối u nhỏ bớt, ông được phẫu thuật. Đến nay đã 2 năm, sức khỏe của

ông rất ổn, bác sĩ đánh giá tiên lượng rất tốt, ông có thể sống khỏe khoắn trong nhiều năm nữa nếu biết giữ gìn sức khỏe và tránh xa thuốc lá.

Bác sĩ Ang Peng Tiam thuộc tập đoàn y tế Parkway Singapore, người từng điều trị thành công cho rất nhiều bệnh nhân ung thư người Việt Nam, cho biết, ung thư vô phương cứu chữa là một trong những ngộ nhận lớn nhất đối với bệnh này, nó làm mất đi cơ hội được chữa khỏi của nhiều người. "Nhiều loại ung thư có thể chữa khỏi nếu điều trị kịp thời, chẳng hạn như ung thư phổi, ung thư vú, cổ tử cung..." - ông Ang nói.

Khối u phát sáng trên phim PET-CT (gamma.wustl).

Page 397: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 397

Bác sĩ Ang cho biết, phần lớn các trường hợp ung thư được phát hiện muộn do triệu chứng ở giai đoạn đầu không có hoặc không điển hình, dễ bị bỏ qua. Mặt khác người bệnh cũng có xu hướng phủ nhận các triệu chứng vì họ sợ ung thư đến nỗi không muốn chấp nhận sự thật này.

Ba yếu tố quan trọng nhất trong phòng chống ung thư là ngăn ngừa, phát hiện sớm và điều trị đúng. Tuy các triệu chứng ban đầu không rõ ràng nhưng nhiều loại ung thư có thể phát hiện sớm bằng việc khám sức khỏe định kỳ, chẳng hạn như ung thư vú, cổ tử cung, gan, tiền liệt tuyến, dạ dày...

Các chuyên gia khuyên phụ nữ trên 40 tuổi nên chụp nhũ ảnh hằng năm để phát hiện sớm các biểu hiện tiền ung thư, vì ung thư vú có thể được phát hiện trước khi có triệu chứng. Những phụ nữ có hoạt động tình dục thường xuyên cũng nên định kỳ tầm soát ung thư cổ tử cung bằng xét nghiệm phiến đồ âm đạo.

Hãy nghĩ đến ung thư nếu cơ thể có các biểu hiện bất thường, điều trị khoảng 2 tuần không khỏi, chẳng hạn vết loét lâu lành trên da (nguy cơ ung thư da), ho, khó thở (dễ ung thư phổi), nuốt khó (có thể ung thư thanh quản)... Đầy hơi, chướng bụng kéo dài cũng có thể là triệu chứng ban đầu của ung thư dạ dày. Dĩ nhiên không phải ung thư là nguyên nhân của mọi biểu hiện trên, nhưng bệnh nhân phải cảnh giác với khả năng này.

Bác sĩ Ang cho biết, việc điều trị ung thư hiện có nhiều tiến bộ lớn cả trong 3 mặt: hóa trị, xạ trị và phẫu thuật. Hóa trị là lĩnh vực có nhiều bước tiến nhất. "Nghĩ đến dùng thuốc chữa ung thư, người ta nghĩ ngay đến việc rụng hết tóc, buồn nôn ghê gớm và mệt mỏi đến kiệt sức. Nhưng hiện nay đã có nhiều loại thuốc hạn chế đến mức tối thiểu các tác dụng phụ này". Hiệu quả của thuốc cũng tăng lên rõ rệt. Theo bác sĩ Ang, nếu như cách đây 20 năm, bệnh ung thư phổi được coi là cái chết chắc chắn thì hiện nay, có tới 60% trường hợp ung thư phổi tiến triển đáp ứng với thuốc. Hiệu quả điều trị rất lớn ở những bệnh nhân nữ không hút thuốc lá. Còn ở những bệnh nhân nam ung thư phổi do thuốc lá, việc hóa trị rất ít hiệu quả.

Việc dùng thuốc có thể nhằm làm cho khối u nhỏ đi trước khi phẫu thuật, hoặc kết hợp với xạ trị để tăng khả năng khỏi hẳn sau khi đã mổ. Hóa trị cũng có tác dụng làm tăng hiệu quả xạ trị và giảm đau.

Các phương pháp phẫu thuật ung thư hiện nay có khả năng tiệt căn khá cao, tạo vết thương tối thiểu, bảo toàn được các tổ chức xung quanh. Chẳng hạn, bệnh nhân ung thư vú trước đây thường bị cắt toàn bộ tuyến vú, cả nách, thành ngực và các cơ, da các vùng liên quan. Ngày nay, bác sĩ chỉ cắt bỏ u và cố gắng bảo tồn tuyến vú rồi chiếu xạ bổ sung vùng này nhằm giảm nguy cơ tái phát.

Ở các nước y học phát triển trong đó có Singapore, có thể chẩn đoán chính xác ung thư bằng xét nghiệm PET-CT. Đây là một loại chụp cắt lớp giúp xác định chính xác vị trí và tính chất khối u: Khối u ác tính sẽ sáng lên, nổi bật trên phim chụp. Các khối u, nhất là u ác, có mức trao đổi chất cao hơn mô lành, nghĩa là cần nhiều năng lượng hơn. Dựa vào đó, bệnh nhân được tiêm đường gluco vào tĩnh mạch, chờ "ngấm" rồi chụp PET-CT. Các khối u sẽ nhận nhiều đường hơn và phát sáng trên hình.

Page 398: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 398

Với xạ trị, các kỹ thuật hiện nay chỉ tập trung tia xạ liều cao vào chính khối u để tiêu diệt nó một cách triệt để hơn, thay vì tác động vào cả các tổ chức lành xung quanh như trước đây. Tia xạ còn được dùng như dao mổ để loại bỏ khối u trong cơ thể người bệnh.

Dù việc điều trị ung thư đã có nhiều bước tiến vượt bậc nhưng đây vẫn là một căn bệnh nan y. Bác sĩ Ang khẳng định, ung thư không đồng nghĩa với bản án tử hình chỉ khi bệnh được phát hiện sớm và điều trị tích cực, đúng cách. Và vì vậy, ngoài việc lưu tâm đến những biểu hiện bất thường của cơ thể, bạn phải tập thói quen kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi năm.

Cắt buồng trứng tăng nguy cơ mất trí

Những phụ nữ bị cắt bỏ buồng trứng có thể gia tăng nguy cơ bị mất trí nhớ. Một nghiên cứu trên 2.500 bệnh nhân tại Mỹ đã cho thấy như vậy.

Nhóm tại Trạm y tế Mayo, Minnesota, Mỹ, đã tìm thấy nguy cơ này đặc biệt gia tăng ở phụ nữ trẻ. Bị cắt bỏ 1 buồng trứng ở độ tuổi 38 làm nguy cơ tăng lên 260%. Nguyên nhân là do những phụ nữ này bị mất đi hoóc môn giới tính nữ oestrogen, vốn giúp ngăn ngừa tuổi già.

Các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu hơn 1.200 phụ nữ bị cắt bỏ cả 2 buồng trứng và hơn 1.300 người bị mất một bên, từ năm

1950 đến 1987. Họ so sánh kết quả với những phụ nữ không bị phẫu thuật.

Tổng cộng, phụ nữ bị giải phẫu tăng 40% nguy cơ phát triển bệnh mất trí hoặc kém nhận thức, so với nhóm khoẻ mạnh. Những người bị mất cả 2 buồng trứng ở tuổi 46 có nguy cơ bị mất trí nhớ hoặc kém nhận thức tăng 70%. Và những ai bị mất 1 buồng trứng ở tuổi 38 bị gia tăng 260% nguy cơ.

Nhà nghiên cứu đứng đầu Walter Rocca cho rằng, kết quả nghiên cứu này có ý nghĩa với những phụ nữ có ý định cắt bỏ buồng trứng để ngăn ngừa nguy cơ ung thư sau này. "Giống như các quyết định phẫu thuật khác, luôn có sự đánh đổi giữa lợi và hại. Kết quả của chúng tôi sẽ quan trọng trong trường hợp việc loại bỏ buồng trứng chưa phải là giải pháp cuối cùng".

Trước đó, các nghiên cứu khác cũng tìm thấy cắt bỏ buồng trứng gia tăng nguy cơ mắc bệnh Parkinson, bệnh tim mạch và chứng loãng xương.

Nín tiểu nhiều dễ mắc bệnh thận

(lunadude)

Page 399: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 399

Các bà mẹ nên nhắc con đi tiểu khi thấy "buồn", đừng cố nín nhịn vì thói quen này có thể dẫn đến nhiễm trùng đường tiểu, viêm thận...

Bác sĩ Huỳnh Thoại Loan, Trưởng khoa Thận Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, khoa đang điều trị cho rất nhiều trẻ mắc bệnh thận. Trong số trẻ có bệnh thận mắc phải, phần lớn là viêm thận mà nhiễm trùng là một nguyên nhân.

Các yếu tố nguy cơ gây nhiễm trùng tiểu gồm: trẻ thường xuyên nín tiểu, uống ít nước, không vệ sinh sau khi đi tiểu (nhất là với trẻ gái). Nhiễm trùng tiểu tái phát thường xuyên sẽ dẫn đến viêm thận nhiễm trùng, tạo sẹo trên thận; về lâu dài có thể dẫn đến suy thận mãn (có khi đến 20-30 năm sau mới bộc phát).

Theo bác sĩ Thoại Loan, trung bình cứ khoảng ba giờ đồng hồ, trẻ đi tiểu một lần (mỗt ngày đi khoảng 5-6 lần, không tính thời gian ngủ). Thế nhưng trên thực tế, nhiều trẻ thường xuyên nín tiểu, hoặc không dám uống nước để khỏi phải đi tiểu, song cha mẹ không biết. Nhiều trẻ bị nhiễm trùng đường tiểu khi được bác sĩ hỏi mỗi ngày đi tiểu mấy lần đã trả lời: “Nhà vệ sinh trường con bẩn lắm, con không dám đi”, hoặc “Ở trường, con trai con gái đi chung một nhà vệ sinh kỳ lắm, con phải ráng nhịn về nhà mới đi”. Có học sinh còn cho biết trong giờ học, các em mắc tiểu xin ra ngoài nhưng thày cô không cho, bảo đợi đến giờ ra chơi.

Bác sĩ Thoại Loan cũng cho biết, trong 12 năm đầu đời, khoảng 8% trẻ em gái bị nhiễm trùng đường tiểu ít nhất một lần. Trẻ 1-5 tuổi nếu thường xuyên bị nhiễm trùng tiểu mà không được điều trị đúng sẽ dễ bị tổn thương thận và để lại di chứng nặng nề.

Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng của bệnh lý thận tương đối mơ hồ và dễ bị bỏ sót nếu bà mẹ không chú ý. Để phát hiện sớm, cần thường xuyên theo dõi việc đi tiểu của trẻ. Trẻ ở độ tuổi 3-15 đi tiểu trung bình 0,5-1 lít mỗi ngày, màu sắc vàng trong.

Khi thấy lượng nước tiểu ít đi đột ngột, thay đổi màu sắc (đục, vàng đậm, đỏ), trẻ đi tiểu ngắt quãng, tia nước tiểu yếu hoặc tiểu són trong quần kéo dài..., cần đưa đến bệnh viện. Phụ huynh cũng cần chú ý tình trạng tăng cân đột ngột của trẻ (một tháng tăng 2 kg), kèm theo hiện tượng phù người, phù mi mắt vào sáng sớm lúc ngủ dậy để đưa trẻ đến bệnh viện sớm, phòng suy thận.

Ngoài ra, cần giữ gìn vệ sinh cá nhân cho trẻ, vệ sinh mũi họng, vệ sinh da. Tập cho trẻ có thói quen đánh răng hằng ngày vì nhiễm trùng răng miệng có thể gây viêm cầu thận. Để phòng ngừa nhiễm trùng đường tiểu, cần cho trẻ uống nước nhiều, giữ cho dòng nước tiểu thông suốt (đi tiểu khi thấy mắc tiểu).

Cần tránh khi uống thuốc viên

Điều trị trẻ suy thận ở BV Nhi Đồng 1 (Tuổi

Trẻ).

Page 400: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 400

Nếu bạn hay dỗ trẻ uống thuốc bằng cách nhét nó vào quả chuối, miếng đu đủ thì hãy dừng ngay. Trẻ có thể nôn, oẹ, nếu nhai đúng viên thuốc đắng, hoặc không nuốt được, gây nghẽn ở thực quản.

Việc uống thuốc tưởng chừng đơn giản nhưng nếu không chú ý sẽ dẫn đến những tác hại không nhỏ, trước hết là giảm hiệu lực của thuốc. Những điều nên tránh khi uống thuốc:

Dùng nước khoáng, nước có gas: Dễ sinh ra tương tác bất lợi, ảnh hưởng đến sự hấp thu của thuốc.

Dùng các loại nước lá (chè, nước vối...): Các loại nước này chứa tanin, sẽ gây kết tủa với các ancaloid trong thuốc như Berberin chẳng hạn, làm mất tác dụng của thuốc. Sữa cũng làm giảm sút sự hấp thụ của một số thuốc như kháng sinh nhóm cyclin (tetracyclin, doxycyclin).

Bịt mũi để trẻ phải nuốt thuốc: Trẻ có thể bị sặc, gây ngạt, rất nguy hiểm.

Dốc cả nắm thuốc vào miệng: Có thể gây nghẽn ở thực quản, tốt nhất là uống từng viên một. Nhai nát hoặc bóc bỏ vỏ bao thuốc viên: Vỏ bao giúp "che chắn" mùi vị khó chịu của thuốc, hạn chế nôn mửa. Những viên thuốc có tác dụng kéo dài, nếu bóc bỏ lớp phim thì sẽ tác dụng tức thì một lúc, rất nguy hiểm, nhất là thuốc tim mạch.

Để người cao tuổi lú lẫn tự uống thuốc một mình: Bệnh nhân dễ quên, uống rồi lại uống nữa hoặc quên không uống vì tưởng uống rồi.

Cách uống thuốc đúng là dùng nước đun sôi để nguội, khoảng 150 ml là vừa đủ. Khi uống thuốc tẩy giun sán thì nên dùng ít nước nhằm đảm bảo nồng độ cao của thuốc trong thức ăn. Rửa tay sạch sẽ khi uống thuốc để đảm bảo vệ sinh an toàn. Nên uống thuốc ở tư thế thẳng đứng hoặc ngồi cho đến khi nuốt viên thuốc được vài ba phút.

Các món ăn giải nhiệt

Cháo cúc hoa, canh đậu xanh - bí đỏ, nước dưa hấu, gỏi giá đậu xanh... là các món ăn làm mát, rất có lợi cho những người mắc các chứng bệnh do hỏa nhiệt, nhất là vào mùa hè.

Các chứng mặt đỏ, mắt đỏ, môi khô, nướu sưng, nước mũi vàng đặc, cổ họng khô đau, miệng lưỡi lở loét, tâm phiền mất ngủ, ăn nhiều dễ đói, đại tiện táo bón, tiểu tiện vàng đậm… thuộc chứng hỏa nhiệt nội thịnh. Có thể dùng các món ăn bài thuốc thanh nhiệt tả hỏa như sau:

Cháo cúc hoa: Rất tốt cho người chóng mặt, đau đầu do cao huyết áp. Cách làm: Cúc hoa 15 g bỏ cuống, phơi khô tán bột; gạo 100 g nấu cháo, cho bột cúc hoa vào nấu trong giây lát, ăn mỗi sáng và chiều. Trà lá tre - mã đề: Lá mã đề 10 g, lá tre 10 g, cam thảo sống 10 g. Sắc

(Sức Khỏe & Đời Sống)

Mướp đắng có tác dụng làm mát (Sức

Khỏe & Đời Sống).

Page 401: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 401

uống (bỏ bã), thêm đường trắng vừa đủ, uống thay trà, mỗi ngày nấu 1 lần. Thích hợp cho người bệnh tâm phiền, miệng lưỡi lở loét, tiểu ngắn, buốt đau.

Khổ qua xào thịt lát: Khổ qua (mướp đắng) 250 g, thịt nạc 150 g, gia vị vừa đủ. Khổ qua cắt lát mỏng, sau khi xát với muối rửa sạch, thịt heo cắt lát mỏng, thêm rượu, muối, bột năng trộn lẫn để ướp. Trong chảo nóng cho gừng lát phi thơm, thêm thịt lát xào đến ngả màu, đổ vào khổ qua, sôi lên nêm gia vị. Dùng cho chứng mắt đỏ sưng đau do can hỏa thịnh vượng. Cháo thạch cao: Thạch cao sống 100 g, gạo 50 g. Nấu thạch cao, bỏ bã lấy nước, dùng nước thạch cao cùng gạo nấu cháo. Dùng cho các chứng phát sốt, miệng khát, nhiều mồ hôi, đau đầu, đau răng, suyễn cấp, tiểu gắt… do vị nhiệt.

Cao hạnh nhân - mật ong: Hạnh nhân 30 g, cam thảo 10 g, mật ong tươi 120 g, nước 200 ml. Hạnh nhân lột vỏ, thêm 2 lít nước nấu, bỏ bã, rồi thêm mật ong, cam thảo, hỗn hợp này lại cho vào nồi đất (với lửa nhỏ) nấu thành cao. Mỗi lần 10 g, ngày 2 lần. Dùng cho chứng ho suyễn, táo bón.

Nước dưa hấu: Dưa hấu 1 quả bỏ hột lấy ruột, dùng vải mùng vắt lấy nước, uống tùy thích. Thích hợp cho người phiền khát do thử nhiệt (say nắng).

Gỏi giá đậu xanh: Giá đậu xanh 400 g, muối, đường trắng, bột nêm vừa đủ, rượu 5 g, dầu mè 10 g. Giá đậu xanh rửa sạch, cho vào nước sôi trụng qua, dội qua nước lạnh, để ráo nước cho vào thau. Tất cả các gia vị nêu trên cho vào bát, sau khi trộn đều, rưới lên mặt giá đậu xanh thì hoàn tất. Món ăn thích hợp cho các chứng thử nhiệt phiền khát, thủy thũng, ung nhọt sưng đau, tiểu dắt buốt không thông.

Cháo đậu xanh: Đậu xanh 50 g, gạo 100 g, nước 600 ml. Đậu xanh rửa sạch, dùng nước nóng ngâm nở, gạo vo sạch, cùng cho vào nồi, sau khi thêm nước sôi, chuyển lửa nhỏ nấu đến đặc, thích hợp ăn khi nguội, ngày 2-3 lần. Dùng cho các chứng thử nhiệt phiền khát, ung nhọt sưng đau, ngộ độc thức ăn và ngộ độc phụ tử, ba đậu, thuốc trừ sâu…

Canh đậu xanh - bí đỏ: Đậu xanh 50 g, bí đỏ 0,5 kg, muối ăn lượng vừa đủ. Đậu xanh vo sạch để ráo nước, thêm một ít muối trộn đều, sau khi ngâm 3 phút dùng nước dội sạch lại. Bí đỏ gọt vỏ, ruột bí dùng nước rửa sạch, cắt lát vuông 2 cm. Đổ 0,5 lít nước vào nồi, sau khi nấu sôi cho đậu xanh vào, 2 phút sau thêm một ít nước nguội, cho sôi lại, thêm bí rợ, đậy nắp nấu 30 phút bằng lửa nhỏ, nêm ít muối thì ăn. Thích hợp cho các chứng trúng thử tâm phiền, mình nóng miệng khát, nước tiểu vàng, hay choáng váng, mất sức...

Trà muối nhạt: Trà xanh 10 g, muối ăn 5 g, cùng hãm với nước sôi, uống nhiều lần. Có tác dụng bù nước giải khát, giải nhiệt trừ phiền, thanh thử giảm nhiệt.

Bệnh nhiệt

"Gần một năm nay, tôi bị mụn rộp nhỏ ở lưỡi và niêm mạc miệng, mặt lưỡi bám đầy rêu màu trắng. Nếu bôi thuốc thì khoảng 15-20 ngày sau là lành, nhưng mụn lại xuất hiện ở chỗ khác. Vậy tôi bị bệnh gì, cách chữa ra sao?".

Trả lời:

Page 402: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 402

Theo như mô tả thì bạn mắc bệnh viêm loét lưỡi và niêm mạc miệng tái phát, còn gọi là bệnh nhiệt. Bệnh có biểu hiện là các mụn nước hoặc sẩn nhỏ, sau đó bị loét, hoại tử, tạo thành các vết loét màu đỏ hoặc màu trắng (có thể là vài vết hoặc rất nhiều), gây đau rát. Các vết này có đường kính 3-5 mm hoặc lớn hơn.

Thường thì các vết loét tự khỏi sau 1-3 tuần, nhưng rất hay tái phát. Sự tái phát trở nên thường xuyên hơn ở những người mắc bệnh về răng lợi, dị ứng thuốc, dị ứng thức ăn, hen phế quản, viêm mũi dị ứng, những bệnh nhân có dấu hiệu giảm miễn dịch hoặc sức đề kháng yếu.

Sở dĩ có rêu trắng bám dày trên mặt lưỡi là do bạn bị nhiễm thêm nấm men, thường là chủng nấm Candida Albicans. Bạn đã dùng rất nhiều loại thuốc kháng sinh và chính việc này tạo điều kiện cho nấm phát triển.

Điều trị:

- Khi bệnh mới phát, uống kháng sinh chống nhiễm trùng trong 5-7 ngày. Kháng sinh thường dùng là erythromycine viên 250 mg, ngày uống 2 lần mỗi lần 2 viên (sau bữa ăn là tốt nhất).

- Uống vitamin nhóm B liều cao trong 10-15 ngày.

- Súc miệng bằng dung dịch tetracyclin, bôi thêm một chế phẩm chống nấm là Daktarin oral

gel ngày 1-2 lần.

Nếu bệnh vẫn không khỏi thì bạn nên đi khám ở tuyến cao hơn để có hướng điều trị thích hợp.

Bệnh “tay, chân, miệng” và cách phòng chống

Hiện nay, bệnh “tay, chân, miệng” đã và đang xảy ra tại một số địa phương. Nguyên nhân gây bệnh là do enterovirus 71. Sau đây là một số hiểu biết cơ bản về bệnh “tay, chân, miệng” và cách phòng chống.

Một số hiểu biết cơ bản về bệnh “tay, chân, miệng”

Bệnh tay, chân, miệng do virus entero phân bố khá phổ biến trên thế giới, bệnh thường xảy ra ở các nước nhiệt đới và cận nhiệt đới. Bệnh đã xảy ra ở nhiều nước trên thế giới. Các vụ dịch do enterovirus đã được ghi nhận tại Đài Loan, Trung Quốc (1998), Malaysia (1997). Bệnh xảy ra chủ yếu ở trẻ em. Biểu hiện bệnh ở nam rõ rệt hơn ở nữ.

Bệnh có biểu hiện sốt, sưng miệng, nổi ban có bọng nước. Bệnh thường bắt đầu bằng sốt nhẹ, kém ăn, mệt mỏi và sưng họng. 1-2 ngày sau có những chấm đỏ có bọng nước rồi vỡ thành vết loét. Các vết này thường nằm ở lưỡi, lợi và bên trong má. Các tổn thương trên da cũng xuất hiện sau 1-2 ngày, biểu hiện là các vết đỏ, có thể có bọng nước, không ngứa và thường nằm ở lòng bàn tay, gan bàn chân. Bệnh tay, chân, miệng hoàn toàn khác với bệnh chân và miệng (còn gọi là bệnh lở mồng long móng) ở trâu, bò, cừu và lợn. Mặc dù nhiều người nhầm

Tổn thương trong hội chứng tay, chân, miệng do enterovirus 71

Page 403: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 403

hai bệnh với nhau do tên gần giống nhau nhưng bệnh do 2 loại virus hoàn toàn khác nhau gây nên.

Bệnh thường có biểu hiện lâm sàng nhẹ, khỏi bệnh sau 7-10 ngày. Hiếm khi xảy ra biến chứng, tuy nhiên cũng có trường hợp nặng có biểu hiện viêm màng não với các triệu chứng sốt, đau đầu, cứng cổ hoặc đau lưng. Rất hiếm khi có biến chứng viêm não hoặc liệt mềm cấp.

Bệnh do nhóm virus đường ruột gây nên. Loại virus thường gây bệnh nhất là coxsackievirus A16, đôi khi bệnh gây ra bởi enterovirus 71 hoặc các týp enterovirus khác. Dịch đang xảy ra ở một số tỉnh ở nước ta hiện nay, theo kết quả xét nghiệm của Viện Pasteur TP.HCM đã khẳng định do enterovirus 71.

Bệnh tay, chân, miệng là bệnh truyền nhiễm. Bệnh lây từ người sang người do tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch tiết của mũi, họng, dịch của các bọng nước khi vỡ, hoặc qua đường phân-miệng. Khả năng lây truyền cao nhất trong vòng 1 tuần đầu kể từ khi mắc bệnh, tuy nhiên người ta thấy virus vẫn được đào thải qua phân nhiều tuần sau đó. Người ta tìm thấy virus tồn tại trong nước, đất, rau. Người cũng có thể mắc bệnh do ăn phải thức ăn, nước uống bị nhiễm virus.

Đến nay vẫn chưa có thuốc kháng virus đặc hiệu điều trị bệnh. Chủ yếu là các biện pháp điều trị triệu chứng để hạ sốt, giảm đau do các vết loét gây nên và điều trị các biến chứng nếu có.

Các biện pháp phòng chống

Đến nay vẫn chưa có biện pháp dự phòng đặc hiệu, nhưng nguy cơ lây nhiễm có thể giảm đáng kể nếu thực hiện tốt các biện pháp sau:

1. Vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau mỗi lần thay tã cho trẻ.

2. Rửa sạch các dụng cụ, vật dụng, đồ chơi có thể nhiễm virus bằng nước và xà phòng, rồi khử trùng bằng chloramin B 5%.

3. Hạn chế tối đa tiếp xúc trực tiếp như hôn, sử dụng chung các dụng cụ với trẻ bị bệnh hoặc người bệnh và áp dụng một số biện pháp hạn chế bệnh lây truyền theo đường phân, miệng khác như ăn chín, uống sôi.

4. Cách ly bệnh nhân, trẻ bị bệnh trong vài ngày đầu mắc bệnh cũng có thể làm giảm đáng kể khả năng lây nhiễm.

Bạn hãy nhớ rửa tay khi:

Trước, sau khi nấu ăn, và chuẩn bị thức ăn.

Trước khi ăn, sau khi đi đại tiện, tiểu tiện.

Khi tay bẩn.

Phải rửa tay thường xuyên khi trong gia đình có người ốm, bệnh.

Cách rửa tay đúng:

Đầu tiên làm tay ướt toàn bộ và dùng dung dịch xà phòng hoặc xà phòng bánh. Đặt bánh xà phòng vào giá, để ráo nước và khô.

Page 404: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 404

Cọ, xoa 2 bàn tay vào nhau kỹ và bảo đảm rửa hết các kẽ ngón tay, mong tay.

Tiếp tục cọ rửa kỹ trong 10-15 giây. Cọ rửa kỹ và xà phòng sẽ giúp diệt và loại bỏ hết các mầm bệnh bám dính trên tay.

Xả nước kỹ và lau khô hoặc sấy khô tay.

Các bước lau rửa sạch các dụng cụ, bề mặt và khử trùng:

Phải dùng găng tay cao su khi lau dọn chất nôn, phân, đặc biệt khi tay bạn có vết xước hoặc gia đình bạn có người bệnh.

Đầu tiên, lau các bề mặt (mặt bàn, mặt ghế, sàn nhà) bằng xà phòng và nước hoặc các chất tẩy rửa khác.

Sau khi lau sạch, bạn có thể dùng hóa chất khử trùng như dung dịch chloramin B 5% thoa đều trên các bề mặt đó và giữ trong vài phút. Thao tác này giúp cho mầm bệnh tiếp xúc với hóa chất khử trùng lâu hơn.

Lau lại các bề mặt bằng khăn giấy dùng một lần hoặc khăn bàn. Nếu dùng khăn bàn phải giặt khăn sau khi sử dụng.

Để các dụng cụ lau và tiệt trùng xa khỏi tầm tay trẻ em.

Luôn luôn, thậm chí ngay cả khi bạn dùng găng tay, bạn nên rửa tay sau mỗi lần lau rửa và khử trùng.

Page 405: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 405

Cách chữa chứng bệnh hỏa nhiệt - 11/4/2006 9h:13

Cháo cúc hoa, canh đậu xanh - bí đỏ, nước dưa hấu, gỏi giá đậu xanh... là các món ăn làm mát, rất có lợi cho những người mắc các chứng bệnh do hỏa nhiệt, nhất là vào mùa hè.

Cháo cúc hoa:

Rất tốt cho người chóng mặt, đau đầu do cao huyết áp. Cách làm: Cúc hoa 15 g bỏ cuống, phơi khô tán bột; gạo 100 g nấu cháo, cho bột cúc hoa vào nấu trong giây lát, ăn mỗi sáng và chiều. Trà lá tre - mã đề: Lá mã đề 10 g, lá tre 10 g, cam thảo sống 10 g. Sắc uống (bỏ bã), thêm đường trắng vừa đủ, uống thay trà, mỗi ngày nấu 1 lần.

Thích hợp cho người bệnh tâm phiền, miệng lưỡi lở loét, tiểu ngắn, buốt đau.

Khổ qua xào thịt lát: Khổ qua (mướp đắng) 250 g, thịt nạc 150 g, gia vị vừa đủ.

Khổ qua cắt lát mỏng, sau khi xát với muối rửa sạch, thịt heo cắt lát mỏng, thêm rượu, muối, bột năng trộn lẫn để ướp. Trong chảo nóng cho gừng lát phi thơm, thêm thịt lát xào đến ngả màu, đổ vào khổ qua, sôi lên nêm gia vị.

Dùng cho chứng mắt đỏ sưng đau do can hỏa thịnh vượng.

Cháo thạch cao: Thạch cao sống 100 g, gạo 50 g. Nấu thạch cao, bỏ bã lấy nước, dùng nước thạch cao cùng gạo nấu cháo.

Dùng cho các chứng phát sốt, miệng khát, nhiều mồ hôi, đau đầu, đau răng, suyễn cấp, tiểu gắt… do vị nhiệt.

Cao hạnh nhân - mật ong: Hạnh nhân 30 g, cam thảo 10 g, mật ong tươi 120 g, nước 200 ml. Hạnh nhân lột vỏ, thêm 2 lít nước nấu, bỏ bã, rồi thêm mật ong, cam thảo, hỗn hợp này lại cho vào nồi đất (với lửa nhỏ) nấu thành cao.

Mỗi lần 10 g, ngày 2 lần. Dùng cho chứng ho suyễn, táo bón.

Nước dưa hấu: Dưa hấu 1 quả bỏ hột lấy ruột, dùng vải mùng vắt lấy nước, uống tùy thích. Thích hợp cho người phiền khát do thử nhiệt (say nắng).

Giã hoa cúc thành bột cho nấu cháo hoa cúc, món ăn rất tốt cho người chóng mặt (Ảnh:

VNN)

Page 406: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 406

Gỏi giá đậu xanh: Giá đậu xanh 400 g, muối, đường trắng, bột nêm vừa đủ, rượu 5 g, dầu mè 10 g. Giá đậu xanh rửa sạch, cho vào nước sôi trụng qua, dội qua nước lạnh, để ráo nước cho vào thau.

Tất cả các gia vị nêu trên cho vào bát, sau khi trộn đều, rưới lên mặt giá đậu xanh thì hoàn tất.

Món ăn thích hợp cho các chứng thử nhiệt phiền khát, thủy thũng, ung nhọt sưng đau, tiểu dắt buốt không thông.

Cháo đậu xanh: Đậu xanh 50 g, gạo 100 g, nước 600 ml. Đậu xanh rửa sạch, dùng nước nóng ngâm nở, gạo vo sạch, cùng cho vào nồi, sau khi thêm nước sôi, chuyển lửa nhỏ nấu đến đặc, thích hợp ăn khi nguội, ngày 2-3 lần.

Dùng cho các chứng thử nhiệt phiền khát, ung nhọt sưng đau, ngộ độc thức ăn và ngộ độc phụ tử, ba đậu, thuốc trừ sâu…

Canh đậu xanh - bí đỏ: Đậu xanh 50 g, bí đỏ 0,5 kg, muối ăn lượng vừa đủ. Đậu xanh vo sạch để ráo nước, thêm một ít muối trộn đều, sau khi ngâm 3 phút dùng nước dội sạch lại. Bí đỏ gọt vỏ, ruột bí dùng nước rửa sạch, cắt lát vuông 2 cm. Đổ 0,5 lít nước vào nồi, sau khi nấu sôi cho đậu xanh vào, 2 phút sau thêm một ít nước nguội, cho sôi lại, thêm bí rợ, đậy nắp nấu 30 phút bằng lửa nhỏ, nêm ít muối thì ăn.

Thích hợp cho các chứng trúng thử tâm phiền, mình nóng miệng khát, nước tiểu vàng, hay choáng váng, mất sức...

Trà muối nhạt: Trà xanh 10 g, muối ăn 5 g, cùng hãm với nước sôi, uống nhiều lần. Có tác dụng bù nước giải khát, giải nhiệt trừ phiền, thanh thử giảm nhiệt.

Đau ngực

Joseph R. Shackelford

Đau ngực là một triệu chứng thông thường và quan trọng. Nó thường không xuất hiện như đã mô tả trong sách giáo khoa. Đau ngực là một triệu chứng làm lo lắng và thường nổi lên một câu hỏi lớn trong tâm trí của người bệnh: có thể là tôi đau tim chǎng? Sợ chết hoặc bệnh nghiêm trọng đó dù có biểu lộ công khai hay không cũng mang một sự thật trong nền vǎn hoá của chúng ta cho mọi thành phần kinh tế và mỗi lứa tuổi. Vì vậy, đau ngực đã gây ra sự lo lắng đáng kể cho cả bệnh nhân và cho cả thầy thuốc.

Chương này trình bày một tổng quan về đau ngực như thường gặp trong phòng khám bệnh của thầy thuốc gia đình. Các nguyên nhân của đau ngực sẽ được trình bày và sau đó là bàn luận về sự tiếp cận với các bệnh nhân có triệu chứng chung này.

CÁC NGUYÊN NHÂN CỦAA ĐAU NGỰC

Bất kỳ một hệ thống nào trong cơ thể cũng có thể gây ra đau ngực. Các nguyên nhân chung của triệu chứng này được liệt kê trong bảng 21.1. Sự hiểu biết về các nguyên nhân chính thường gặp và không điển hình của đau ngực sẽ giúp cho nhà lâm sàng đánh giá từng bệnh

Page 407: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 407

nhân một cách hiệu quả. Trong phần lớn các trường hợp, xem xét kỹ lưỡng bệnh sử, chú ý đến các yếu tố dịch tễ như tuổi, giới và sự thǎm khám thực thể tập trung vào các dấu hiệu quan trọng và vào ngực thường sẽ mang lại chẩn đoán đúng và sẽ cung cấp chìa khóa để lầm yên lòng và quản lý hiệu quả người bệnh.

Bảng 21.1 Các nguyên nhân đau ngực

Rất phổ biến Phổ biến ít gặp

Đau thắt ngực

Viêm sườn - sun

Đau giập ngực

Khó tiêu

Co thắt thực quản

Gộy xương sườn. xương đòn hoặc vai

Hội chứng bẫy khí

Thoái vị hoành

Đau cơ liên sườn thứ phát do hội chứng virus

Đau vú do bệnh xơ nang, nhiễm trùng, dùng hormon estregen có thai, đang thời kỳ cho con bú

Hôi chứng cơ mạc

Đau ngực tâm lý

Nhồi máu cấp tính cơ tim

Khí thũng phổi cấp tính

Viêm màng phổi cấp

Viêm hạch nách

Herpes zoster (zona) hoặc tiền triệu của zona

Bệnh đĩa liên đốt sống

Viêm thực quản

Tắc mạch phổi

Viêm cấp màng ngoài tim

Tách động mạch chủ

Đụng giập tim

Phình động mạch chủ đoạn ngực

Sa van 2 lá

Đau lan lừ bụng

Viêm khớp ức - đòn

Sai khớp sườn - sụn nhẹ

Về mặt giải phẫu, đau ngực có thể bị gây ra bởi các vấn đề thuộc các khu vực sau: (a) tim và các mạch máu lớn, (b) phổi và màng phổi, (c) hệ thống xương (thuộc vùng ngực, cổ và lưng), (d) da và các mô mềm (kể cả vú), (e) hệ thống tiêu hóa, và (f) các cấu trúc sâu của ngực.

Tim và các mạch lớn

Đau thắt ngực: là đau vùng trước ngực gây ra do suy mạch vành có hồi phục. Nó xuất hiện khi một phần của cơ tim không nhận đủ oxy. Đau của đau thắt ngực thì thường ở trước tim, có thể lan ra cổ, hàm, mặt và một hoặc cả tay. Đau thường được mô tả giống như cảm giác đè nén, nặng nề bị siết chặt và bệnh nhân đôi khi nắm chặt tay để biểu lộ cảm giác đau. Hiếm khi có cảm giác rát bỏng, và không bao giờ có cảm giác đau chói hoặc như dao đâm. Đau thắt ngực cổ điển xẩy ra sau gắng sức hoặc stress tâm lý; đau thắt ngực biến thể (Prinzmetal) xẩy ra do co thắt động mạch vành và thường xuất hiện trong lúc nghỉ ngơi. Đau thắt ngực cổ điển

Page 408: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 408

thường dịu đi khi nghỉ ngơi về thể lực hoặc không bị xúc động và đáp ứng nhanh chóng với nitroglycerin đặt dưới lưỡi.

Đau thắt ngực thường đi kèm với xơ vữa động mạch vành, nhưng có thể (hiếm khi) xây ra khi không có xơ vữa động mạch vành mà là kết quả của bệnh cơ tim phì đại. Các dấu hiệu thực thể trong đau thắt ngực thường là bình thường, đôi khi có thể thấy nhịp tim ngựa phi thoáng qua, tiếng B2 phân đôi nghịch thường, hoặc tiếng thổi tâm thu nhẹ.

Điện tâm đồ (ĐTĐ) lúc nghỉ ngơi thường ghi được khi có nghi ngờ đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim. Vì phần lớn bệnh nhân đau thắt ngực lại không đau khi thǎm khám tại phòng khám, cho nên ĐTĐ làm tại phòng khám ít khi giúp chẩn đoán được bệnh. Những ĐTĐ lúc nghỉ ở người bị đau thắt ngực là bình thường trong khoảng nửa số lần khám, số còn lại là những dấu hiệu thể hiện tổn thương cơ tim cũ. Lý tưởng là ghi được điện tâm đồ khi đang có đau ngực hoặc khi nhu cầu oxy cao, tìm các dấu hiệu thiếu máu cục bộ. Đó là cơ sở cho nghiệm pháp stress gắng sức là nghiệm pháp dùng xe đạp cơ lực kế hoặc đi trên thanh quay cơ học để tǎng dần sự gắng sức trong khi theo dõi liên tục điện tâm đồ. Các kết quả của nghiệm pháp stress gắng sức có thể hướng dẫn sự can thiệp về sau.

Nhồi máu cơ tim cấp (NMCT) là kết quả của sự thiếu máu cục bộ tương đối lâu dẫn tới tổn thương thường xuyên của cơ tim. Đau của NMCT cũng giống như đau trong đau thắt ngực, chỉ có trầm trọng hơn, đau không ngừng và thường kèm theo các dấu hiệu toàn thân như mệt mỏi, toát mồ hôi, buồn nôn và/ hoặc thở gấp. Thêm vào đó, nhồi máu cơ tim cấp có thể gây ra nhịp tim chậm, nhịp tim nhanh, hạ huyết áp hoặc một loại loạn nhịp tim nào đó.

Sự nhồi máu (hoại tử cơ tim) sẽ hoàn thành trong vòng 3 đến 6 giờ sau khởi phát cơn đau. Cho nên việc chẩn đoán sớm là cấp bách vì sự can thiệp nhanh có thể làm giảm hoặc đảo ngược thương tổn do thiếu máu. Ghi điện tâm đồ trong cơn đau thắt ngực sẽ làm chẩn đoán được chính xác nhồi máu cơ tim 85% trường hợp (nghĩa là tỷ lệ âm tính giả 15%). Các ĐTĐ cũ để so sánh và các ĐTĐ ghi được hàng loạt trong thời gian nghi có nhồi máu cơ tim là rất có ích cho chẩn đoán. Phân đoạn MB của enzym creatinin phosphokinase (SPK) tǎng lên trong vòng 3 giờ khi bắt đầu cơn đau và đỉnh cao là khoảng giờ thứ 12. Phân đoạn MB có thể tǎng cao trong một số nhồi máu cơ tim ngay cả khi CPK toàn phần còn giữ ở mức bình thường. Mức CPK - MB cho phép đánh giá được một mức độ nào đó sự tổn thương của cơ tim. Sự đánh giá các yếu tố nguy cơ là đặc biệt thích hợp trong đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim vì sự thay đổi có thể làm chậm hoặc làm ngừng sự tiến triển bệnh.

Viêm màng ngoài tim cấp tính: Viêm màng ngoài tim cấp tính gây ra đau vùng trước ngực lan tỏa, cơn đau tǎng lên khi thở vào hoặc khi nằm. Đôi khi cảm thấy đau chủ yếu ở bờ cơ thang trái. Dạng đặc trưng nhất của viêm màng ngoài tim là cơn đau sẽ giảm đi một phần khi bệnh nhân đứng lên và ngả người về phía trước. Viêm cấp màng ngoài tim có nhiều nguyên nhân, nhưng thường gặp nhất là do nhiễm virus và thường kèm theo sốt nhẹ, nhịp tim nhanh. Trong phần lớn các trường hợp, nếu nghe nhiều lần có thể thấy tiếng cọ màng ngoài tim. Các thay đổi về ĐTĐ giúp cho chẩn đoán là ST ở trên đường đẳng điển trong mọi đạo trình, trừ AVR, V1 và/ hoặc V4.

Page 409: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 409

Viêm màng ngoài tim có thể xẩy ra 4-7 ngày sau nhồi máu cơ tim, đặc biệt là nhồi máu rộng hoặc xuyên thành. Nó gây ra đau thông thường, tiếng cọ màng tim và tự giới hạn, nhưng nó có thể bị nhầm lẫn với đau liên tục hoặc do thiếu máu cục bộ tái phát. Khi nó xẩy ra vài tuần sau nhồi máu cơ tim thì là hội chứng Dressler và được cho là do nguyên nhân virus hoặc tự miễn. Hội chứng tương tự có thể xẩy ra 2- 4 tuần sau bất kỳ một phẫu thuật nào có rạch vào màng ngoài tim.

Sa van hai lá: Có thể gãy đau rất mạnh ở vùng trước tim, không liên quan đến gắng sức. Chủ yếu hay gặp ở phụ nữ trẻ, đặc biệt là ở những người gầy có sải tay dài. Đặc trưng là ở vùng van 2 lá có tiếng rì rào cuối tâm thu và tiếng đập "clic". Cần phải xác nhận chẩn đoán bằng tâm thanh đồ.

Tác động mạch chủ: gây ra cơn đau trầm trọng "như xé" thường ở sau ngực. Trường hợp điển hình, bệnh nhân có tiền sử cao huyết áp. Đầu mối của chẩn đoán bao gồm sự giảm, tắc hoặc sự dao động của mạch cánh tay hoặc mạch cảnh và trên X- quang thấy động mạch chủ ở vùng ngực rộng ra.

Đụng giập tim: đụng giập tim do chấn thương có thể xẩy ra trong tai nạn ôtô (khi ngực đập vào cần lái), va chạm trong thể thao (như bóng đá) hoặc cú đấm nhau. Nó gây ra đau ngực rất mạnh và dễ bị che phủ bởi đau cơ ĐTĐ chứng tỏ có tổn thương cơ tim (ST trên đường đồng điệu).

Phổi và màng phổi

Viêm màng phổi: gây ra đau ngực có giới hạn ở vùng màng phổi bị viêm. Nó có thể xẩy ra như là kết quả của nhiễm khuẩn nguyên phát, chấn thương, khối u hoặc do sự lan rộng của một trong những quá trình đó ra vùng phổi xung quanh. Viêm màng phổi thường được mô tả như là một cơn đau dữ dội, tǎng lên khi thở hoặc động tác lồng ngực (đó là đau ngực "kiểu

viêm màng ngực". Nó có thể gây cảm giác thở ngắn vì cử động lồng ngực đã bị cảm giác đau hạn chế.

Nhiễm khuẩn nguyên phát của màng phổi (viêm màng phổi) thường là do virus. Nó có thể phát thành dịch, và được gọi là "viêm màng phổi thành dịch", hoặc bệnh Bornholm's. Nó có thể kéo dài nhiều ngày, nhưng tiên lượng là lành tính. Sự lan rộng của viêm phổi, đặc biệt là nếu nó bắt đầu từ ngoại biên (như viêm phổi do streptococus pneumoniae), có thể gây ra viêm màng phổi.

Tràn khí màng phổi cấp: có thể gây ra đau ngực và khó thở từ nhẹ đến nặng, phụ thuộc chủ yếu vào bao nhiêu phần phổi đa bị xẹp. Tràn khí màng phổi cấp tính thường xảy ra cho người từ 20 đến 30 tuổi và tỷ lệ nam: nữ là 5:1 - Nó thường bị tái nhiễm. Phần lớn những người có tràn khí màng phổi tự phát thường cao và mảnh. Hút thuốc là một yếu tố nguy cơ. Phim X- quang lồng ngực thường để chẩn đoán (nếu thầy thuốc chú ý tìm tràn khí màng phổi).

Nghẽn mạch phổi: có thể giả dạng gần giống với bất kỳ một quá trình nào gây đau ngực. Nghẽn mạch phổi có thể chỉ gây ra khó thở, nhưng điển hình hơn là có kèm theo đau ngực từ nhẹ đến nặng, với tính chất thay đổi từ đau dưới xương ức tới đau kiểu viêm màng phổi. Nghẽn mạch phổi thường là kết quả của huyết khối tĩnh mạch sâu và cũng không may là nó

Page 410: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 410

thường xuyên "yên lặng". Các yếu tố nguy cơ là một nghẽn mạch phổi trước, một phẫu thuật mới (hoặc sau đẻ), nằm bất động lâu, béo bệu quá, viêm tắc tĩnh mạch và sử dụng estrogen ngoại lai.

Nghẽn mạch phổi luôn luôn phải được cân nhắc trong chẩn đoán phân biệt của đau ngực cấp tính vì có tỷ lệ tử vong cao và thường khó chẩn đoán. Ngoài bệnh sử, đầu mối tốt nhất của chẩn đoán là giảm PAO2 (áp lực oxy động mạch), ĐTĐ và phim X- quang lồng ngực đôi khi cũng giúp cho chẩn đoán, nhưng thường là bình thường hoặc không đặc hiệu. Nhấp nháy đồ thông khí- tưới máu phổi có tính gợi ý cao, có thể được cân nhắc chẩn đoán trong các bệnh cảnh lâm sàng thích hợp. Chụp mạch phổi là "chuẩn vàng". Vận động sớm sau chấn thương, bị bệnh hoặc sau phẫu thuật là phương pháp dự phòng tốt nhất. Khi có mặt các yếu tố rủi ro, cần luôn luôn giữ sự nghi ngờ.

Cơ - xương

Sự đụng giập thành ngực, một gẫy xương sườn, gây xương đòn, hoặc đốt sống, viêm sụn xương sườn viêm khớp ức đòn hoặc viêm khớp vai hoặc viêm bao hoạt dịch, tất cả đều có thể gây ra đau ngực. Lịch sử bệnh, cùng với tǎng cảm giác đau tại chỗ khi thǎm khám thường cung cấp những dữ liệu chẩn đoán có giá trị nhất. Bệnh liên đĩa cột sống hoặc bệnh diện khớp của các đốt sống cổ và ngực có thể gây đau ngực theo rễ thần kinh. Đau ngực do các bệnh diện khớp của các đốt sống cổ thường có thể tái hiện được bằng cách nén vào các khớp bệnh lý.

Viêm xương sườn sun là một nguyên nhân thường gặp của đau ngực. Nó là viêm nhẹ khớp xương ức với xương sườn. Mọt cách điển hình là nhiều khớp ức - sườn bị viêm. Bệnh nhân cảm thấy đau ngực và đau tǎng lên khi vận động (hoặc đôi khi là lúc thở). Thǎm khám thực thể có thể chẩn đoán được. ấn mạnh vào khớp viêm làm cho bệnh nhân đau rất nhiều. Viêm xương sườn-sụn điển hình kéo dài 3-6 tuần. Các thuốc chống viêm không phải loại steroid như aspirin, ibuprofen, hoặc naproxen thường làm giảm đau có ý nghĩa.

Da và mô mềm

Viêm hoặc kích thích các mô mềm thường biểu hiện như "đau ngực". Các loại u nang ở da, viêm hạch nách, đau do viêm vú, bệnh nang xơ và apxe vú đều là các chẩn đoán có thể. Vì vậy, sự thǎm khám cẩn thẩn vùng nách, ngực, cổ và vùng ngực nông thường sẽ xác định được nguyên nhân của đau ngực không điển hình.

Bệnh zona (Herpes zoster) là đặc biệt khó khǎn cho chẩn đoán khì nó biểu hiện như đau ngực do rễ thần kinh thí dụ tiền triệu của zona mắc ở rễ thần kinh cổ dưới sẽ gây đau ngực và cánh tay trái. Đau do zona thường nặng và có phát ban 3-4 ngày trước. Vì vậy, đã có trên 1 bệnh nhân được điều trị để "/oại trừ nhồi máu cơ tim", chỉ vì có sự phát triển muộn hơn của ban mọng nước đặc trưng.

Bệnh đường tiêu hóa

Co thắt thực quản, viêm thực quản, thoát vị hoành, vỡ thực quản, loét miệng nối, viêm dạ dày và viêm tuỵ, tất cả đều có thể gây đau ngực, giống với đau tim . Đau đường tiêu hóa thường liên quan tới thời gian hoặc nội dung của bữa ǎn và được giảm nhẹ bằng cho thuốc chống đầy

Page 411: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 411

hơi hoặc kháng acid. Cũng thường có sự nhầm lẫn cho các nhà lâm sàng là đau do co thắt thực quản có thể điều trị bằng nitroglycerin như với cơn đau thắt ngực.

Tạng ở ổ bụng bị vỡ (loét miệng nối) hoặc viêm cơ hoành có thể gây đau ngực. Nguyên nhân khác là khí bị giữ lại ở chỗ gấp nếp tại vùng lách của đại tràng (hội chứng nếp gấp vùng lách).

Các nguyên nhân khác

Đau ngực có thể bị gây ra do cấu trúc trung thất giãn rộng (khối u) viêm hoặc thủng. Đau trung thất thường liên tục và có thể thay đổi theo nhịp thở. Lịch sử bệnh và phim X- quang vùng ngực là phương tiện chẩn đoán sàng lọc hữu hiệu nhất.

Chính sự lo lắng có thể lại là vấn đề đầu tiên khi có đau ngực. Khi bệnh nhân có lo lắng quá nhiều thì các triệu chứng nhẹ về cơ bắp hoặc tiêu hóa có thể được coi là nặng, trong khi đối với nhiều người khác thì lại chỉ là bình thường.

TIẾP CẬN VỚI BỆNH NHÂN ĐAU NGỰC

Đến khám ban đầu

Vì tốc độ của điều trị là quyết định chính của sự sống sót trong nhồi máu cơ tim cho nên sự tiếp cận thật nhanh chóng với việc chǎm sóc y tế là cốt yếu cho bệnh nhân bị đau ngực. ở các vùng trung tâm, nơi có các dịch vụ cấp cứu và các chương trình chǎm sóc tim mạch phát triển, các số liệu cho thấy sự can thiệp rất sớm trong đau ngực do tim đã cải thiện rất mạnh tỷ lệ sống sót. Nếu bệnh nhân đau ngực không có thầy thuốc riêng, hoặc thầy thuốc riêng của họ lại vắng mặt, họ thường đến khoa cấp cứu để khám.

XỬ LÝ QUA ĐIỆN THOẠI

Nhiều bệnh nhân đau ngực gọi điện đến nhà hoặc phòng khám bệnh của thầy thuốc riêng hoặc dịch vụ tư vấn. Họ muốn nói chuyện với bác sĩ để tái đảm bảo và cho lời khuyên. Các cuộc gọi điện thoại về đau ngực đã thử thách kỹ nǎng quản lý qua điện thoại của thầy thuốc gia đình. Lý do hiện tại để gọi dây nói (thí dụ là stress ) có thể là hoàn toàn khác với lý do phát biểu đầu tiên của "đau ngực". Chúng ta đã nhìn thấy và nghe thấy một bệnh nhân có đau ngực vào ngày kỷ niệm cơn đau tim của "Cậu Bill ". Các điểm nổi bật của bệnh sử và các yếu tố nguy cơ có thể thu được một cách ngắn gọn qua điện thoại. Phần lớn các bệnh nhân đau ngực cuối cùng cũng tới bác sĩ khám; mục đích của cuộc gọi điện thoại bất chợt không phải để có một chẩn đoán đặc hiệu mà là để xác định một kế hoạch quản lý (như bệnh nhân có cần phải được khám khẩn cấp không).

Vì cuộc gọi dây nói cho bác sĩ thường trước tiên phải qua một người trực điện thoại, rồi đến y tá, cho nên điều quan trọng là cần có một thủ tục rõ ràng để giải quyết cho những bệnh nhân này. Thí dụ một thầy thuốc gia đình cần định rõ cuộc gọi điện vì đau ngực nào là nên trực tiếp, như "bất kỳ một đau ngực liên tiếp nào không phải do chấn thương và kéo dài trên 10

phút ở người trên 35tuổi".

Như vậy, cán bộ phòng khám nên hỏi bệnh nhân về ý nghĩa khẩn cấp của họ và nên chuyển ngay cho bác sĩ. Sau giờ làm việc, bác sĩ có thể nhận được sự tiếp xúc trực tiếp hoặc qua dịch vụ tư vấn như thí dụ sau đây về cuộc gọi điện vào 9 giờ tối ngày thứ bảy.

Page 412: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 412

Trường hợp 1: cuộc gọi điện

Cô May D, 27 tuổi, gọi điện vì có đau ngực ở vùng giữa xương ức và lo lắng đến bệnh tim. Cô mô tả là đau âm ỷ, chuyển thành nhói đau khi vận động cánh tay hoặc khi thở sâu. Cô đã sút 11 kg trong nǎm ngoái do chương trình ǎn uống và tập luyện. Về việc hỏi thêm, cô nói rằng bố chồng của cô đã có đột quị cách đây 4 tuần và 6 tháng trước đây bà thím đã bị chết vì ung thư phổi. Bố của cô có cao huyết áp chưa điều trị.

Thảo luận

Để ra quyết định trong cuộc nói chuyện điện thoại này, thầy thuốc thừa nhận xác suất thấy về bệnh phổi và tim nghiêm trọng ở phụ nữ trẻ. Đau tǎng lên khi cử động tay làm nghĩ tới nguyên nhân có thể là do cơ xương. Vài câu hói phụ xác nhận rằng bệnh nhân không có bất kỳ một triệu chứng toàn thân nào, và ngoài chứng đau, bệnh nhân cảm thấy dễ chịu. Sau khi đã chẩn đoán phân loại là đau ngực do cơ xương, thầy thuốc kết luận rằng vấn đề khẩn cấp nhất cho người gọi điện này là sự lo lắng về ý nghĩa của triệu chứng đau ngực trên cơ sở những vấn đề sức khỏe của gia đình cô trong thời gian mới đây. Vì thế, thầy thuốc khuyên cô D trên điện thoại là hãy sắp xếp đến phòng khám sớm, nhưng không thǎm bệnh nhân vào tối nay.

Lịch sử

Khi có được lịch sử của bệnh nhân đau ngực, câu hỏi trước tiên là về đau. Vì cảm giác đau có ý nghĩa khác nhau đối với từng người cho nên tốt hơn cả là để bệnh nhân mô tả cái đau của họ bằng chính từ ngữ của họ. Đau có thể được mô tả là đau nhức, bỏng rát, đau nhói, đau như dao đâm, như kim châm, như bị nén chặt, hoặc nặng.

Bonica phần biệt 3 loại đau ngực: đau nội tạng đau sâu không phải nội tạng và đau lan tỏa.

Đau ngực kiểu phủ tạng (trung ương) thường là không khu trú, không dễ dàng xác định vị trí, âm ỷ, nhức nhối và lan tỏa. Thường đi kèm với buồn nôn, nôn và rối loạn thực vật như ra mồ hôi, hạ huyết áp và nhịp tim chậm. Khi có đau kiểu phủ tạng xuất hiện, thì cơ tim, khí quản và phế quản, màng ngoài tim, động mạch phổi hoặc động mạch chủ cũng góp phần tham gia, gần như theo thứ tự thường gặp đó.

Đau ngực sâu không phải nội tạng: được mô tả như đau âm ỷ, vị trí rõ ràng và thường lan ra thành ngực từ một cấu trúc ở sâu. Nó thường đi kèm với hoạt động phản xạ cơ và sự tǎng hoạt tính của hệ giao cảm. Cảm giác đau này đến từ một nguồn trong lồng ngực như màng phổi, thần kinh hoặc phẫu thuật chỉnh hình.

Đau lan tỏa được mô tả là ít khu trú và thường kèm với đau cơ và tǎng nhạy cảm đau.

Các tính chất khác của đau cần phải nhận thấy rõ là vị trí, cường độ, sự thay đổi theo thời gian và các triệu chứng đi kèm với cảm giác đau. Đau có thể khu trú ở bất kỳ chồ nào trong ngực và có thể lantỏa ra tay, cổ, hàm, mặt, bụng, hoặc đến một nơi khác ở ngực. Cường độ đau thường được cho điểm trên thang từ 1 đến 10. Cần ghi nhận các sự việc làm tǎng nhanh như gắng sức, động tác thân và cánh tay hoặc stress xúc cảm, cũng như các biện pháp làm dịu như thay đổi tư thế, ợ, hoặc dùng thuốc. Các triệu chứng phối hợp như thở nông, ho, buồn nôn cần

Page 413: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 413

được xác định. Tiếp theo là hỏi về các yếu tố nguy cơ như hút thuốc (yếu tố nguy cơ cho đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim , tràn khí màng phổi tự phát và loét miệng nối) và các chấn thương. Tuổi cao và nam giới là các yếu tố nguy cơ của đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim, cũng như là đái tháo đường, béo bệu, tǎng huyết áp, lối sống tĩnh tại và tǎng cholesterol máu. Phẫu thuật mới, bất động kéo dài, béo bệu, giãn tĩnh mạch và đang dùng estrogen, tất cả đều có thể làm tǎng nguy cơ của nghẽn mạch phổi.

Khám thực thể

Thǎm khám cần được hướng dẫn bởi lịch sử bệnh. Đương nhiên là tim, phổi, lồng ngực cần được kiểm tra tỷ mỷ ở bất kỳ bệnh nhân nào có đau ngực. Trong đa số các trường hợp cũng cần khám cả bụng và cổ. Trường hợp dưới đây minh hoạ tầm quan trọng của một sự thǎm khám thích hợp để đánh giá lâm sàng của đau ngực.

Trường hợp 2: chẩn đoán sót

Một cầu thủ bóng rổ 22 tuổi bị ngã trong một cuộc thi đấu và phát triển đau ngực trái phía trước. Anh được đưa đến phòng cấp cứu và được bác sĩ trực thǎm khám. Bệnh nhân có khó khǎn khi thở. Khám tim, phổi: bình thường. Các cơ ở thành ngực trên hơi có nhạy cảm đau, nhưng không tương xứng với đau dữ dội của bệnh nhân.

Điện tâm đồ, X- quang ngực và thǎm khám toàn diện lúc vào đều bình thường. Lúc này, bức sỹ đến điều trị đánh giá bệnh nhân và khi khám vùng cổ, đã gây lại cảm giác đau cho bệnh nhân khi sờ nắn diện khớp bên trái của đốt sống cổ 5 và 6, ngửa cổ và quay đầu.

Bàn luận

Đây là đau ngực lan tỏa. Cầu thủ bóng rổ đã bị "vẹo cổ" trong cuộc chơi. Bác sĩ trực đã lo nghĩ đến các bệnh nặng, đưa ra các chẩn đoán quá sớm mà không thǎm khám cẩn thận. Ông ta cũng đã không chú ý đầy đủ đến tuổi và hoàn cảnh xẩy ra cơn đau của người bệnh để đánh giá những sác xuất chẩn đoán ở người trẻ.

Phòng xét nghiệm

Phần lớn các thầy thuốc gia đình có trang bị phòng xét nghiệm để giúp cho việc chẩn đoán và điều trị cấp cứu đau ngực. Ghi ĐTĐ là có ích khi nghi là đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, viêm màng ngoài tim hoặc nghẽn mạch phổi, X- quang có thể có những thông tin hữu ích trong trường hợp có gãy xương sườn, xương bả vai, xương đòn và cột sống hoặc bệnh đốt sống, nhưng không có giá trị trong đau phần mềm. X- quang vùng ngực thường có giá trị chẩn đoán trong tràn khí màng phổi và viêm phổi và có thể có những thông tin giá trị về cấu trúc vùng trung thất hoặc nghi nghẽn mạch phổi. Các xét nghiệm đơn giản như đếm số lượng hồng- bạch cầu, phân, có thể cung cấp các dấu hiệu về nhiễm trùng hoặc chảy máu đường tiêu hóa, là những bệnh có thể phối hợp với các vấn đề gây ra đau ngực.

Phế dung ký và đo oxy- máu qua mạch đập sẽ cho các thông tin về các vấn đề hô hấp, tim mạch, là những rối loạn có thể gây ra đau ngực. Nhiều thầy thuốc gia đình hiện nay đã làm các nghiệm pháp stress bằng gắng sức trong đánh giá đau ngực hoặc rối loạn mạch vành.

Page 414: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 414

Khi quản lý những bệnh nhân đau ngực, điều quan trọng đối với thầy thuốc và phòng quản lý nhân sự là cần biết nơi chốn và thứ tự vận hành của các trang thiết bị hồi sức. Điều đó cũng giống như sự hiểu biết về hồi sức tim phổi cơ sở, cần thiết cho việc đánh giá định kỳ.

Giao tiếp với bệnh nhân

Vì đau ngực gây ra nhiều sự lo lắng cho nên thầy thuốc cần giải thích cho người bệnh trực tiếp hoặc qua điện thoại về sự chẩn đoán hoặc các chẩn đoán có thể có. Các từ chuyên môn hoặc kỹ thuật cần tránh hoặc giải thích một cách cặn kẽ. Thầy thuốc cần phải được bảo đảm rõ ràng và chắc chắn rằng người bệnh đã thực sự hiểu được vấn đề. Khi bệnh nhân đang ở nơi làm việc, có thể giải thích bằng vẽ các hình đơn giản hoặc sử dụng tài liệu phát tay. Thêm nữa, thầy thuốc cần có các mô hình giải phẫu để giải thích cho bệnh nhân.

KẾT LUẬN

Trong bài giới thiệu ngắn này về đau ngực, tác giả không có ý định giới thiệu các máy móc kỹ thuật cao, tinh vi hiện đang là một phần của các phương tiện chẩn đoán. Sự có ích của những nghiệm pháp này như máy theo dõi Holter, chẩn đoán hình ảnh cơ tim, thông tim chỉ hạn chế cho một số tương đối ít bệnh nhân có đau ngực trong chǎm sóc sức khỏe ban đầu, vì phần lớn không có bệnh đe dọa đến cuộc sống. Nhiều kỹ thuật tinh vi đã không sẵn có cho thầy thuốc gia đình, là những người làm việc ở ngoại ô, tỉnh nhỏ, hoặc nông thôn. Các phương pháp kinh điển, việc thǎm khám thực thể và một số các phương tiện khác (đặc biệt là điện tim, X- quang lồng ngực và các nghiệm pháp thông thường) cũng thường là đủ để chẩn đoán phần lớn các trường hợp đau ngực.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bonica JJ, Hammermeister KE, Pope JE, Sola AE. Section C: Pain in the chest. In Bonic JJ (ed: the Management of Pain, Vol. 2. Philadelphia, Lea & Febiger, 1 990, pp 959-1045.

Bị đau vùng thượng vị

21:01:01, 24/05/2005

Hỏi: Tôi 36 tuổi, rất thường bị đau ở phần bụng trên (vùng

thượng vị), nhất là khi ăn chua, cay nhiều và vào những lúc ho,

viêm họng, phải uống thuốc kháng sinh, kháng viêm thì sẽ rất khó

chịu ở vùng bụng trên. Tôi đã bị như vậy gần 10 năm nay và đã đi

khám bệnh nhiều nơi, đã nội soi dạ dày 5 lần, đều có kết quả là

không sao. Vậy tôi bị bệnh gì ? Xin cho tôi biết tôi phải làm sao

để khỏi bệnh này. (Ngọc Nga - Gò Vấp, TP.HCM)

Đáp: Như triệu chứng bạn mô tả, rất có khả năng bệnh nằm trong nhóm rối loạn vận động tiêu hóa, rối loạn vận động dạ dày – ruột. Biểu hiện của bệnh là thường đau và có cảm giác nóng vùng

thượng vị và sau xương ức khởi phát do thức ăn, một số thức ăn không dung nạp như thức ăn

Người bị rối loạn vận động

tiêu hóa cần tránh các thức

ăn kích thích, khó tiêu

Page 415: BỆNH và THUỐC

Sức khoẻ và cuộc sống Hoàng Tuấn Minh

Những kiến thức căn bản 415

rán, cay, mỡ, cà phê, rượu..., có khi trầm trọng thêm vào các đợt cúm ho, phải uống thuốc kháng sinh, hoặc khi bị mất ngủ, chịu áp lực công việc căng thẳng, stress…

Điều trị:

1- Chế dộ ăn uống nghỉ ngơi: Nằm đầu cao, giảm trọng lượng cơ thể, tránh lao động nặng, nên ăn nhẹ đặc biệt vào ban đêm, không hút thuốc lá, tránh các thức ăn kích thích và khó tiêu.

2- Thuốc: Có thể dùng các thuốc điều chỉnh vận động dạ dày ruột như: Débridat uống ngày 3 viên, hay Primperan 10mg uống ngày 3 viên, motilium M viên 10 mg uống 3 – 4 viên/ngày. Uống kết hợp thuốc giảm tiết dạ dày như: Ranitidin, Famotidin, Omeprazol kèm các thuốc băng xe niêm mạc dạ dày như Trymo, Denol...