Upload
lehuong
View
245
Download
6
Embed Size (px)
Citation preview
www.iprhelpdesk.eu
European IPR HelpdeskGet your ticket to innovation!
Benim bir sırrım var! Ya sizin…? Fikri Mülkiyetin Ticarileştirilmesi
European IPR Helpdesk
www.iprhelpdesk.eu
www.iprhelpdesk.eu
Ticarileştirme …?Ürün veya hizmetlerin ticari olarak değerli bir meta haline getirilmesi
Fikri Mülkiyetin ticarileştirilmesi…?Fikri Mülkiyet varlıklarınızın ticari olarak değerli bir meta haline getirilmesi.
Nasıl…? Ticari hedefleriniz
Beklentileriniz
Ticarileştirilecek FM türü
Ekonomik ve entellektüel kaynaklarınız
Yetkinlikleriniz
Pazarın durumu
Ticari rakipleriniz
…sizin tarafınızdan veya başkaları tarafından
İç faktörler
Dış faktörler
www.iprhelpdesk.eu
FM ticarileştirilmesinin
yolları
Sahibi tarafından
Devir yoluyla
Ortaklık kurulmasıyoluyla
Lisans vefranchising
Joint venture vespin-off
Diğer işanlaşmaları
Fikri Mülkiyetin ticarileştirilmesinin yolları
www.iprhelpdesk.eu
FM’nin sahibi tarafından ticarileştirilmesi
Routes for IP Commercialisation
by its owner
throughassignments
by partnerships
Licensing and franchising
Joint ventures and spin-offs
Other business contracts
Ticarileştirme faaliyetlerinin kendiniz tarafından, başkaca bir ortaklık/anlaşma yapılmadangerçekleştirilmesi
Pazarlama konusunda yeteli derecede bilgi ve tecrübeye sahipseniz,
Ortaklık kurulması ve yürütülmesi konusunda yeterli bilgi ve tecrübeniz yoksa,
Ortaklık kurulması sürecinde zaman veya para kaybı yaşamak istemiyorsanız,
FM’niz konusunda « fazlaca » hassassanız ve FM’nizin paylaşılması noktasında sıkıntınız varsa,
Rakip yaratmak istemiyorsanız…
Eğer;
www.iprhelpdesk.eu
FM’nin sahibi tarafından ticarileştirilmesiTemel kurallar:
1- Fikirlerinizi gizli tutun:
Patent ve tasarımlar için yenilik (novelty)
Marka ve alan adları için “ilk gelen alır” (first to file)
Çalışanlar, araştırmacılar, iş
ortaklarınızla gizlilik hükümleri
tahsis edin
Gizlilik sözleşmeleri (NDA)
imzalayın
Kamuya sunumlarınıza dikkat edin,
kritik sızmaları engelleyin
Buluşçunun defteri (inventor’s notebook) tutun
Sanal damgalama (online date stamp/virtual
sealing) kullanın
2- Kayıtlarınızı saklayın:
Sahiplik ve öncelik tarihinin ispatı
Patent yazımı aşamasında önemli!
3- FM’nizi koruma altına alın:
En uygun koruma yöntemini seçin
Koruma için her alternatifi düşünün
Bir profesyonele danışın
www.iprhelpdesk.eu
FM’nin sahibi tarafından ticarileştirilmesiTemel kurallar:
5- Haklarınızı kullanın:
Rakiplerinizi ve pazarı takip edin
Potansiyel taklit ürünleri kontrol edin
Taklit ürünlerle savaşın
ADR (hakemlik) sistemini kullanın veya mahkemeler
aracılığıyla hakkınızı arayın
EPO, EUIPO, WIPO, ulusal, vb. veri tabanlarını kontrol edin
European IPR Helpdesk’in yardımını alın
FTO Analizi gerçekleştirin
4- FM veri tabanları ve FTO:
Yenilik kriterinin doğrulanması
Kullanım serbestisinin araştırılması
www.iprhelpdesk.eu
Devir yoluyla ticarileştirme
Routes for IP Commercialisation
by its owner
throughassignments
by partnerships
Licensing and franchising
Joint ventures and spin-offs
Other business contracts
Pazarlama faaliyetleri için yeterli nakit akışınız veya yetkinliğiniz yoksa
Acil nakit akışına ihtiyaç duyuyorsanız
FM’nizi kullanmıyorsanız ve gelecekte de hiç bir şekilde kullanmayacaksanız
Bu FM’ye ilişkin ticari risk almak istemiyorsanız
Eğer;
FM sahibi
3.kişi
FM’ninyeni sahibi
FM üzerinde hiçbir
hakkı yokDevir eden(Assıgnor)
Devir alan(Assignee)
Devir (Assignment)
www.iprhelpdesk.eu
Devir yoluyla ticarileştirmeTemel Kurallar:
1- Süreç gizliliği:
Müzakereler
Sızmaların engellenmesi
Herhangi bir açıklamadan önce muhakkak gizlilik
sözleşmesi (NDA) imzalayın
Akılcı ve temkinli davranın
2- Risk yönetimi:
Risklerin analizi
FM değerlemesinin yapılması
FM odaklı due diligence/audit gerçekleştirin
Sahiplik, değerleme ve kullanıma engel teşkil
edebilecek hususları gözden geçirin
FM’nin yasal durumunu ve geçerliliğini kontrol edin
www.iprhelpdesk.eu
Devir yoluyla ticarileştirme
Devir anlaşmasında kritik maddeler:
FM’nin tanımlanması (IP identification): Devir konusu FM’yi ve eşlikçi FM’yi ayrıntılı olarak belirtin
Teminatlar (warranties): Her iki taraf için de geçerli yasal yükümlülükleri belirtin
Ödeme: Ödemenin hangi tip, sürede yapılacağını nasıl hesaplanacağını belirtin
Uygulanacak kanunu belirtin
Uyuşmazlıkların çözümü konusuna eğilin
www.iprhelpdesk.eu
Lisanslama/franchisingFM sahibi lisans verenin (lisansör-licensor), FM’sinin kullanma hakkını lisans alana (licensee)
vermesi
Routes for IP Commercialisation
by its owner
throughassignments
by partnerships
Licensing and franchising
Joint ventures and spin-offs
Other business contracts
FM sahipliğinde değişiklik olmaz
Franchisor’ün iş konseptini, franchisee’ye sürekli destek temin ederek lisanslaması
Sadece üreticiyseniz – pazarlama niyetiniz/yetkinliğiniz yoksa
Sadece satıcıysanız – üretim niyetiniz/yetkinliğiniz yoksa
Daha garantili bir şekilde yeni pazarlara erişmek istiyorsanız
Kendi FM’nizden kendi kazancınız yanında ek kazanç sağlamak istiyorsanız
Kullanmadığınız FM üzerinden kazanç sağlamak istiyorsanız
Eğer;
www.iprhelpdesk.eu
Lisanslama
Riskleri:
Lisans verenler için (Licensor) Lisans alanlar için (Licensee)
Lisans alan rakip haline dönüşebilir Lisans verene bağlılık
Lisanslanmış ürün üzerinde kontrolünü kaybedebilir Lisans süresince teknoloji cazibesini yitirebilir
Güvenilir ortak bulmak zor
Avantajları:Lisans verenler için (Licensor) Lisans alanlar için (Licensee)
Tecrübe edinilmemiş dahi olsa yeni pazarlara girişyapılabilmesi
Yeni ürünlerle yeni iş alanı yaratılması
Pazar başarısızlığı şansının düşürülmesi(lisans alanin mevcut portföyü)
Pazar başarısızlığı şansının düşürülmesi(lisans verenin mevcut başarısı kanıtlanmış ürünleri)
Düşük pazarlama ve dağıtım giderleri Düşük/hiç ArGe masrafı
Bir taşla iki kuş(sahiplik + gelir)
Bir taşla iki kuş(sahiplik + test)
Rakip, birlikte çalışacağınız ortak haline dönüşebilir
www.iprhelpdesk.eu
Lisanslama
Lisanslama TürleriNon-Exclusive
Licence Sole Exclusive
Exclusive Licence
www.iprhelpdesk.eu
Lisanslama
FM sahibi
Üçüncükişi‐1
• FM SAHİBİ• KENDİSİ DE KULLANIR• BAŞKA LİSANSLAR
VEREBİLİR
• LİSANS SAHİBİ• KULLANIR
Lisans VerenLicensor
Lisans Alan Licensee‐1
Üçüncükişi‐2
Lisans Alan Licensee‐2
Non-Exclusive Licence
• LİSANS SAHİBİ• KULLANIR
www.iprhelpdesk.eu
Lisanslama
FM sahibi
Üçüncükişi‐1
Lisans VerenLicensor
Lisans Alan Licensee‐1
Üçüncükişi‐2
Lisans Alan Licensee‐2
Sole Licence
• FM SAHİBİ• KENDİSİ DE KULLANIR• TEK BİR LİSANS VEREBİLİR
• TEK LİSANS SAHİBİ• KULLANIR
www.iprhelpdesk.eu
Lisanslama
FM sahibi
Üçüncükişi‐1
Lisans VerenLicensor
Lisans Alan Licensee‐1
Üçüncükişi‐2
Lisans Alan Licensee‐2
Exclusive Licence
• FM SAHİBİ• KENDİSİ DE KULLANAMAZ• TEK BİR LİSANS VEREBİLİR
• TEK LİSANS SAHİBİ• TEK KULLANICI
www.iprhelpdesk.eu
LisanslamaTemel Kurallar:
1- Süreç gizliliği:
Önceden belirlenmiş bir süreç izleyin
Müzakereler boyunca gizlilik ilkesine
dikkat edin
MoU (prensip anlaşması) imzalamak faydalı olabilir
Gizlilik anlaşması (NDA) imzalamayı unutmayın
Özenli ve tedbirli olun
2- Neyi lisansladığınızı iyi bilin:
Verilen haklar (granted rights) Alt lisanslama (sublicensing)
o Alt lisanslama olanağı
o Alt lisans alacakların seçimi
o Alt lisanslama koşulları
o Ana lisansın sonlanması durumu
Geliştirmeler (improvements)
o Lisans alanın ve lisans verenin geliştirmeleri
o FM sahipliği
www.iprhelpdesk.eu
LisanslamaLisans anlaşmasında kritik maddeler:
Lisans süresi: Süresi ve bitişi
Uygulanacak kanun
Uyuşmazlıkların giderilmesi
!: FM GEÇERLİLİK SÜRESİ vs. PAZARDA GEÇERLİLİK SÜRESİ
!: SINIRLAMA?
!: DEFATEN ÖDEME (UPFRONT)
ÖN ÖDEME+ROYALTİ
MIN. ROYALTY CLAUSE
!: SINIRLAMA?
FM’nin tanımlanması: Lisansa konu FM’yi ve eşlikçi FM’yi ayrıntılı olarak belirtin
Lisasın türü: Non-exclusive, exclusive, sole?
Coğrafi kullanım: Hangi ülke/bölgelerde kullanıma izin var
Kullanım alanı: Lisans konu ürün/hizmet lisans alan tarafından hangi alanlarda kullanılabilir
Teminatlar (Warranties): Her iki taraf için de geçerli yasal yükümlülükler
Ödeme: Ödeme tipİ, süresi, hesaplanma şekli…
www.iprhelpdesk.eu
LisanslamaNedir bu Teminatlar? (Warranties)
Lisans verenin FM’nin sahibi olduğuna ilişkin teminat
FM’nin kullanımının üçüncü bir tarafın haklarını ihlal etmediğine ilişkin teminat (FTO?)
Bir tecavüz durumu olmadığına ilişkin teminat
Başka bir lisans alan olmadığına/olduğuna dair teminat
Ülke kanunlarını gözden geçirin
” interest to the Licensed Mark, free and clear of any liens or encumbrances; and has not entered into any
exclusive agreements relating to the Licensed trade mark. To the knowledge of Licensor, there is no
unauthorised use, disclosure, infringement or misappropriation of any of the Licensed Mark by any third
party; and no written claim of infringement of any of the Licensed Mark has been made by a third party and
no claim of infringement of any of the Licensed Mark has been threatened by any third party and there is no
basis for such a claim.”
Lisans alanın teminatları:
”All products and services supplied in connection with the licensed trade mark will comply with the quality
standards set forth in the agreement”
www.iprhelpdesk.eu
Lisanslama
Royalties
Lump sum
Defaten (Upfront/Lump sum): Lisans alanın geneldesözleşme imzalanırken tek defada yaptığı ödeme.
Royalti: Lisans alanın, lisans verene lisans süresiboyunca yaptığı sürekli ve genellikle periyodik ödeme. Tipik olarak lisans alanın satış karına (brüt veya net) veya satılan ürün adedine göre hesaplanır.
Minimum royalty clause: Minimum/sabit (fixed) royalti maddesi olarak da bilinir.
Lisans verenin gelir garantisi. Lisans alanın da “tembellik” yapmasını ve lisans anlaşmasını unutmasını engeller.
Genel olarak lisans sözleşmelerinde her iki tip birlikte kullanılır: Defaten ödeme + royalti
Ödemeler… İşte bütün mesele bu !?
www.iprhelpdesk.eu
Bir başka mesele…Parça başı royalti / satış üzerinden royalti?
www.iprhelpdesk.eu
10 yıllık lisans almaya karar verdiniz:
Senaryo 1: 3 yıl sonunda, dünyada fast food’a karşı bir savaş başladı. Herkes daha sağlıklı ürünler peşinde. Daha çok müşterikazanmak için BigMac fiyatını 4 TL’ye düşürdünüz. Lisans sözleşmesi gereği hala BigMac başına 1 TL ödemenizgerek.
1 TL
Lisans veren kazandı!
Yazık oldu size!
Senaryo 2: 3 yıl sonunda, McDonald’s muhteşem bir sos yarattı ve satışlar bir anda patladı. BigMac fiyatını 6 TL’ye çıkardınız. Karınız da arttı. Lisans sözleşmesi gereği hala BigMac başına 1 TL ödemeniz gerek.
Kazandınız!
Yazık oldu lisansverene!
Eğer lisans anlaşmasını satış karı üzerinden yapsaydınızsatış karınız düştüğü için lisans sahibine karın düştüğüoranda daha az ödeyecektiniz. Lisans alan olarak birkaybınız olmayacaktı.
Eğer lisans anlaşmasını satış karı üzerinden yapsaydınız, karınız arttığında lisans sahibine o artış oranında daha çoködeme yapacaktınız. Yaptığınız zam size reel kazançgetirmeyecek, bu para lisans verene gidecekti.
BigMac satış fiyatı 5 TL Her satılan BigMac başına lisans verene 1 TL ödeyeceksiniz
www.iprhelpdesk.eu
Joint venture (ortak girişim), spin off’lar …
Routes for IP Commercialisation
by its owner
throughassignments
by partnerships
Licensing and franchising
Joint ventures and spin-offs
Other business contracts
Joint venture: İki ya da daha fazla girişimin (venture) ortak bir amaç/proje gerçekleştirmek için
risk paylaşımı ile kurdukları geçici işbirliği
o Her girişim kendi FM’sini masaya koyar
o Önceki/sonraki (background/foreground) bilgi ve erişim hakları (access rights)
o Yeni girişimlerin JV’ye kabulü, mevcutların JV’den çıkışı
o JV’nin sonlanması
Spin off’lar: Ana organizasyonun (parent) FM’lerinin yeni bir girişim kurularak pazara sunulması
o Ticarileştirme için kolay çözüm (özellikle üniversiteler)
o Üniversite-sanayi işbirliği imkanı: TT aracı
o Devir veya lisanslama tabanlı FM yönetimi
Diğer anlaşmalar:o Gizlilik Anlaşması (NDA)o Malzeme Transferi (Material Transfer Agreements)o Konsorsiyum (Consortium Agreements)o Danışmanlık ve ArGe (Consultancy and Contract R&D)
www.iprhelpdesk.eu
www.iprhelpdesk.eu
Teşekkürler
Our Helpline team:[email protected] +352 25 22 33-333 (Helpline)www.iprhelpdesk.eu
For questions related to our training activities, please send us an email at: [email protected]
Onur [email protected]: +352 247 80 223
/ European IPR Helpdesk
/ European IPR Helpdesk