26
Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van kinderen met een auditieve beperking Anneke Vermeulen Frans Coninx Afdeling Speciaal Onderwijs en Revalidatie, Universiteit Keulen Institut fur Audiopaedagogik (IfAP), Solingen

Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van kinderen met een auditieve

beperking

Anneke VermeulenFrans Coninx

Afdeling Speciaal Onderwijs en Revalidatie, Universiteit KeulenInstitut fur Audiopaedagogik (IfAP), Solingen

Page 2: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

hEARd European Marie Curie

Intra European Fellowship funding

Project valt onder Faculty of human sciencesDepartment of special education and rehabilitationUniversity of Cologne Germany

Olv. Prof dr Frans Coninx

Duur van het part-time onderzoeksproject 2;6 jaar, tot 31/08/2013

Page 3: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

hEARd

Doel:Het ontwikkelen van een auditieve spraakperceptie-standaard voor kinderen met een auditieve beperking die conventionele, digitale, hybride devices of cochleaire implantaten gebruiken.

Deze standaard biedt evidence based normen voor de ontwikkeling van het spraakverstaan met deze devices en richtlijnen voor de indicatiestelling / device keuze bij dove en slechthorende kinderen.

Intra Europese samenwerking:Door de lage prevalentie van auditieve beperkingen is research op nationale basis moeilijk mogelijk. Anderzijds; pooling van data uit Europese landen is vaak lastig wanneer het taalspecifieke tests betreft. Dit project beoogt de onderzoeksgroep te poolen door gebruik vantests die weinig taalspecifiek zijn.

Page 4: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Achtergrond

Ontwikkelingen in het veldToepassing van CI bij kinderen (ca1990)Evaluatie van spraakperceptie

Grote “developmental variability” in perceptieTrage ontwikkeling, eerst supra-segmenteelGoede mogelijkheden op termijn

Er ontstond behoefte aan het bepalen van de “Functional gain” na implantatie,ook ten behoeve van selectie.

Page 5: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Verklaren van de developmental variability

Kwantificeer de spraakperceptie in termen die het mogelijkmaken te vergelijken tussen verschillende devices endie de lange termijn ontwikkeling kunnen volgen

Ontwikkeling van een testbatterij voor de hele range van vaardigheden

Een maat bepalen waaraan de prestaties gerelateerd worden (ov)ongeholpen FI (PTA) van het beste oor

Verzameling referentiedata bij kinderen met range van verliezen

g y

Page 6: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Gestel Nijmegen Test (Snik, Mens, Brokx)

Discriminatie (closed set)Woord prosodieWoorden

Identificatie (closed set)Woord prosodieWoordenKlinkers in woorden

Open set verstaanFoneem scoreWoord score

Page 7: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

EHL referentiegroep (1996)

37 dove kinderen 11 slechthorende kinderen

Dovenonderwijs Slechthorenden onderwijs

Auditief-verbale setting Auditief-verbale setting

Lagere school Lagere school

Gemiddelde FI = 110 Gemiddelde FI = 89

min FI = 85 min FI = 73

max FI = 135 max FI = 107

Page 8: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

-40

-20

0

20

40

60

80

100

70 80 90 100 110 120 130 140

Hearing Loss (dB)

adju

sted

per

cent

age

(%)

discr sup segm

discr segm

identif sup segm

ident word

ident vowel

open set phon

open set word

Resultaten referentiegroep

Page 9: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Koppeling aan ongeholpen drempelFit curves voor de verschillende test levels

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

70 80 90 100 110 120 130

Equiva lent Hearing Loss Va lues (dB)

BSWIOS

Page 10: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Equivalent gehoorverlies

Het concept van Equivalent Hearing Loss (1996)

EHL drukt het niveau van spraakverstaan van een kind uit in termen van de FI van de ongeholpen drempel van kinderen met conventionele hoorapparatuur die dezelfde score behalen als het geteste kind

g y

Page 11: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Voorbeeld: Test score van een kind is 80%

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

70 80 90 100 110 120 130

Equiva lent Hearing Loss Va lues (dB)

BSWIOS

Page 12: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Voorbeeld: Afgeleid EHL is 99

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

70 80 90 100 110 120 130

Equiva lent Hearing Loss Va lues (dB)

BSWIOS

Page 13: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Interpretatie van de EHL waarde

Een doof kind met een FI of 125 dBbehaalt na implantatie een score van 80%Het afgeleide Equivalent hearing loss is 99 dB

Dit betekent dat dit dove kind met ci veel beter presteert dan voorheen met hoortoestelNamelijk vergelijkbaar met kinderen met een FI van 99 dB

Een lager EHL is een betere prestatieLaagste score van 70 dB is grens van ref groep

Page 14: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

congenitaal ci > 6 jaar

60

70

80

90

100

110

120

130

0 12 24 36 48 60follow -up (maanden)

EHL

(dB)

Auditieve spraakperceptieontwikkeling na CI in EHL

Page 15: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Auditieve spraakperceptieontwikkeling na CI in EHL

meningitis prelinguaal

60

70

80

90

100

110

120

130

0 12 24 36 48 60follow-up (maanden)

EH

L (d

B)

Page 16: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

hEARd: EHL implementatie herzien

EHL bleek een bruikbaar concept

Volgen van ontwikkelingen die het gevolg zijn vanneonatale screeningtechnologische ontwikkelingenverbeterde begeleiding

hEARd

Nieuwe testbatterijVoor jongere kinderen (moeilijk te testen kinderen)Respons niet door nasprekenVoor kinderen met relatief goede hoormogelijkhedenFunctionele hoormogelijkheden

Fonemische contrastenRelevant voor de hoge frequentiesSpraak in ruis

Relatief taal-onafhankelijk

Page 17: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Computer Tests BELLS

Multi Frequency Animal Sound TestAdaptieve auditieve drempel bepaling

Adaptive Auditory Speech recognition Test(AAST) AdaptieveWoordherkenningsdrempel bepalingAAST High Frequencies

Syllable discriminatie test (TIE TAATOE)VocalenConsonantsets

Automatische dataopslag

Page 18: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

AAST Adaptieve Audieve Spraakherkennings Test

Spraakverstaan in dagelijkse situatiesTop down verstaanIn rust en in ruis

SRT Speech recognition thresholdNiet alleen bij de meer optimale 70 dB SPL verstaan meten Maar bepalen hoe zacht mag het signaal nog zijn opdat 70% van de spraak herkend wordt.

SNR Speech Noise RatioSpraakdrempel in ruisNiet alleen bij de gunstige S/NHoe laag kan de S/N zijn opdat toch 70% van de spraak herkendwordt.

Om de drempel vast te stellen wordt een adaptieve proceduregebruikt

Page 19: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

AAST – Testconstructie overwegingen• Aantrekkelijke computertoepassing• Eenvoudig scherm, geen zijdevoorkeur• Afbeeldbare begrippen, visueel niet te belastend• 6 bekende woorden Gelijke prosodie, maximale fonemische

verschillen (Spondee)• Versie met hoogfrequente klanken• Minimale geheugenbelasting

Page 20: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Titatu

Identificatie / discriminatie van klanken(bisyllaben)

Page 21: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Data mask

Page 22: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Inclusie- kinderen uit de populatie

• Slechthorende of dove kinderen • Van 4 tot en met 10 jaar • Uni of bilaterale aanpassing van HT, EAS en/of CI• Kinderen met meervoudige beperkingen• Kinderen met tijdelijke geleidings verliezen

Assessments vinden plaats op reguliere evaluatie momenten

Page 23: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Deelnemende Centra/TalenDuits:

• Koln (Horakoestiker)• Friedberg (J.Vatterschule, M. Drach) • Frankfurt (Univ. Klin. dr.C. Hey)• Hannover (HZH-MHH, Prof.Lenarz, Prof. Lesinski-Schiedat)• Hannover CIC (Dr. Eßer-Leyding)• Innsbruck (HSS Univ. Klinik, Prof. Zorowka, Prof. Stephan)• Regensburg (Univ.Klinik, Dr.Steffens)• Solingen (Rehab Praxis „Der Ohrwurm“, K.Coninx- Wittgens)

Pools• Kajetany/Warsaw (Int.Ctr. of Hearing & Speech, Prof. Skarzynski, Dr. Lorens)

Nederlands• Eindhoven (AC Brabant, M.Dorjee / C. Ter Huurne)• Hasselt (KIDS, drs. L. De Raeve), • Nijmegen (AC en CI, Prof. Snik/ dr. M. Langereis)

Page 24: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Geassocieerde partners/talen

Duits• Schleswig (Landeszentrum fur horen)

Nederlands• Antwerpen (AC Jongelinckshof)• Gent (Revalidatie centrum St. Lievenspoort)• Woluwe Brussel (Centrum voor horen en spraak)• Brussel (Revalidatie centrum De Poolster)

Arabisch• Riyadh

Chinees• Beijing (Tungren Hospital)

Russisch• St Petersburg

Page 25: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

g y

Status van het project

Implementatie van een multi centre study !!!!!!!• Ontwikkeling van een netwerk versie• Compatibiliteit met locale faciliteiten en wensen• Ontwikkeling van een data mask

EU ethische voorwaarden• Faciliteiten voor anonieme dataverzameling• Goedkeuring locale ethische verantwoordelijke instantie

In 5 centra zijn na de vakantie de assessments gestart

Page 26: Bepalen van de auditieve spraakperceptie mogelijkheden van

Dank voor uw aandacht

[email protected]

[email protected]