SZPM BESPLATEN VESNIK ZA SEGA[NI I ZA IDNI PENZIONERI

VO OVOJ BROJ...

ZDRAVSTVO

ZABAVA

]E IZLEZAT18. juni- Prilog za penzionerivo "Koha#26. juni"Penzioner plus#

str. 13

str. 15

INFOTRIBINA

str. 12

str. 10

str. 11

29 maj

2020 godinabroj 142

str. 16

str. 3

Godina XIII Izleguva edna{ mese~no

www.szpm.org.mk e-mail: vesnik@szpm.org.mk SZPM tel. 02 3223 710

Vo posledno vreme vo javnostagolem e interesot kako zdru-

`enijata na penzioneri i Sojuzotdejstvuvaat odnosno kako gi izvr-{uvaat svoite aktivnosti vo us-lovi na pandemija, a osobeno eprisuten interesot kako zdru`e-nijata gi koristat sredstvata naime ~lenarina.

Zdru`enijata na penzioneritese gra|anski, nevladini i nepar-tiski organizacii zdru`eni voSojuz na zdru`enija na penzione-ri na Makedonija (SZPM) vo kojsojuz ~lenuvaat 53 zdru`enija.Postojat i u{te tri drugi sojuzi,no jas }e se osvrnam na rabotewe-to na zdru`enijata - ~lenki naSZPM.

So zdru`uvawe vo Sojuzot nazdru`enija na penzioneri na Ma-kedonija, zdru`enijata ne go gubatsvojstvoto na pravno lice i svoja-ta avtonomija, tuku prodol`uvaatda dejstvuvaat so zaemno po~itu-vawe i sproveduvawe na svojotStatut i Statutot na Sojuzot.Ovie gra|anski organizacii imaatdolga istorija bidej}i egzistira-at pove}e od 73 godini.

Soglasno so Zakonot za penzis-koto i invalidskoto osiguruvawena sekoj penzioner pri podnesuva-we barawe za penzija na dobrovo-lna osnova so negova soglasnostmu se izdvojuva del od penzijataza solidaren fond (posmrtna po-mo{ i ~lenarina) koi sredstva se~uvaat na posebna podsmetka voFondot za penziskoto i invalid-skoto osiguruvawe, vo ramkite natrezorskata smetka. Delot od sre-dstvata na ime posmrtna pomo{izdvoen so soglasnost od samitepenzioneri iznesuva 120 denari.Od ovie sredstva od strana naFondot se servisira odnosno seisplatuva ispratnina od 30.000,00denari na semejstvoto na po~ina-tiot penzioner. Za ~lenuvawe napenzionerot vo zdru`enie, istotaka, na dobrovolna osnova, se iz-dvojuvaat 30 denari koi SZPM givodi na posebna smetka i postapu-va vrz osnova na akti na Odborotna Registriranata organizacija.Od ovie sredstva na smetkite na53-te zdru`enija na penzionerisekoj mesec se prefrluvaat po27,50 denari spored brojot na ne-govite ~lenovi, a 2,50 denari seizdvojuvaat za zaedni~kite akti-vnosti vo Sojuzot.

Osnovnite pra{awa i odnosi vovrska so finansiskite sredstvana zdru`enijata i Sojuzot se sta-tutarni pra{awa uredeni so niv-nite statuti. So ogled na faktotdeka finansiskoto rabotewe iaktivnostite se dinami~en pro-ces, so Odluka na Sojuzot utvrde-ni se edinstveni kriteriumi zamaterijalno-finansiskoto rabo-tewe na zdru`enijata na penzio-neri i SZPM, odnosno utvrdena eop{ta pravna ramka za koris-teweto na sredstvata od ~lenari-nata. Imeno, soglasno so spome-natata odluka, zdru`enijata i So-juzot kako izvorni prihodi za fi-nansirawe na svojata dejnost gla-vno go koristat izdvoeniot del od~lenarinata. Tie finansiski

sredstva zdru`enijata i Sojuzotgi koristat za ostvaruvawe na ni-vnite celi i zada~i utvrdeni sostatutite i nivnite programi zarabota. So ovaa odluka se reguli-ra deka i zdru`enijata i Sojuzotse dol`ni da upravuvaat i da ra-botat so vnimanie i vo soglasnostso na~elata na dobro upravuvawe,vo interes na zdru`enijata i So-juzot, a nad li~nite interesi.

So ogled na toa deka vo javnostase nametna pra{aweto za koi na-meni vo ovie uslovi na pandemi-ja se tro{at sredstvata od ~lena-rinata, soglasno so navedenataodluka i statutite na zdru`eni-jata sredstvata se koristat za so-cijalno-humanitarni (za penzio-nerite so niski primawa), soli-darni, kulturni, sportski i drugiaktivnosti. Eve samo nekoi od tieaktivnosti: davawe pari~na po-mo{; socijalni paketi ili vau~e-ri za nabavka na odredeni preh-ranbeni artikli; pomo{ za zdrav-stveni potrebi (nabavka na leko-vi, za bawsko lekuvawe, za nabav-ka na ortopedski pomagala, hirur-{ki intervencii i sl.), pomo{ zanabavka na ogrev; pokrivawe nadel na {teti predizvikani odelementarni nezgodi i nesre}i isli~no; kolektiven prevoz vo jav-niot soobra}aj; rekreativni patu-vawa; odr`uvawe i renovirawena penzionerskite domovi, biletiza grupna poseta na kulturni ma-nifestacii, otvorawe penzioner-ski klubovi i nivno odr`uvawe isli~no.

Za ovie kategorii na aktivnos-ti, sekoe zdru`enie odvojuva iz-nos od najmalku 25% od planiran-ite rashodi za tekovnata godina.Pozicijata socijalni, solidarni idrugi nameni za pomo{ na ~lenst-voto vo pari~na ili materijalnaforma, zdru`enieto ja utvrduvaso finansiski plan i so svoi aktivo soglasnost so ovaa odluka. Is-to taka, gi ureduva kriteriumitei organot koj odlu~uva za dodelu-

vawe pomo{ (izvr{en odbor, ko-misija i sl.).

[to se odnesuva do nadomesto-cite na izbranite lica, tie soOdlukata se utvrdeni so dikcija"do# zapo~nuvaj}i do 2.000 denarii najvisokiot iznos iznesuva do15.000 denari, zemaj}i go kakokriterium brojot na penzionerite- ~lenovi na zdru`enieto. Nesom-neno e deka samata visina na ovienadomestoci govori deka najgolemdel od aktivnostite e na volon-terska osnova.

Zna~ajno e da se napomene dekaSojuzot so materijalna poddr{kau~estvuva i vo zaedni~kite proe-kti kako {to e finansiska poddr-{ka na izdava~kata dejnost i tvo-re{tvoto na ~lenstvoto, proektiza zdravo stareewe, inkluzija navozrasnite vo site sferi na `i-votot i na site nivoa, zbogatuva-we i pro{iruvawe na postoe~kiotobem na volonterstvo, izgotvuva-we socijalna karta na penzione-rite, koja za `al ne e vo celostimplementirana, pomo{ na poma-lite zdru`enija za nivnite akti-vnosti, me|unarodna sorabotka idrugo.

Vo uslovi na pandemija posebenakcent se dava na socijalno-hu-manitarnata pomo{ na penzioner-ite kako: sorabotka so mobilnitetimovi na op{tinite i Crveniotkrst; povrzuvawe i davawe poda-toci za penzioneri na koi prvens-tveno im e potrebna poddr{ka ipomo{, nabavka na dezinfekcionisredstva, maski (vo gradski i ru-ralni sredini), rakavici, socija-lni paketi, vau~eri, finansiskisredstva, aktivnosti za odr`uva-we na klubovite, nivna dizinfe-kcija, nabavka na gorivo po pris-tapna cena i drugo.

No, zdru`enijata i Sojuzot ima-at i svoi tradicionalni aktivno-sti kako {to se sportskite nat-prevari i folklornite revii koise odr`uvaat na regionalno i re-publi~ko nivo i koi zaradi pan-demijata se odlo`eni, no mo`atda bidat odr`ani i do krajot nagodinata i toa vo otvoren i vo za-tvoren prostor vo zavisnost oduslovite, a za istite se potrebnisredstva koi morame da gi imame.

Isto taka, Sojuzot sekoj mesecizdava besplaten vesnik "Penzio-ner plus# za ~ie izleguvawe se po-trebni sredstva.

Vo ovaa prilika u{te edna{ }eistaknam deka odlukite za koris-tewe na sredstvata gi donesuvaatorganite na zdru`enieto, a fina-nsiskite sredstva se upotrebuva-at za ostvaruvawe na celite i za-da~ite na zdru`enieto preto~enivo programi za rabota i sredstvaobezbedeni so Finansiski plan.

Uvid vo materijalno-finansi-skata dokumentacija odnosno kon-trola nad primenata na propisiteod materijalno-finansiskoto ra-botewe go vr{i Nadzorniot odbori so naodot go informira Sobra-nieto i Izvr{niot odbor. Na za-konito i pravilno tro{ewe nasredstvata zdru`enijata odgova-

raat i pred drugite nadle`ni or-gani i pravni subjekti, a godi{na-ta smetka ja objavuvaat vo lokal-nite mediumi ili na veb-strani-cata na SZPM.

Sakam da istaknam deka vo us-lovi na pandemija zdru`enijata sevklu~ija so svoi aktivnosti i sre-dstva so cel toa da go po~uvstvu-vaat neposredno penzioneritedeka pomo{ta ja dava nivnotozdru`enie. Poznato e deka zdru-`enijata koja bilo aktivnost da japrezemat sami obezbeduvaat sre-dstva bidej}i na niv kako gra|ans-ki organizacii ne im se odobruva-at bankarski krediti bidej}i niv-nite ~lenovi se vozrasni lica koise diskriminirani od bankite!

Zatoa, vo vrska so barawata nanekoi penzioneri, sredstvata od~lenarinata da se naso~at vo Fo-ndot za korona virusot, se pred-lagaat bez da se ima predvid or-ganizacionata postavenost na zd-ru`enijata i na Sojuzot. Se nade-vam deka od ovoj tekst }e vidatdeka zdru`enijata toa go pravatpod uslovi utvrdeni so nivnitestatuti i odlukite gi donesuvaatsamostojno.

Nekoi od onie penzioneri koipra{uvaat kade i kako se tro{atsredstvata od ~lenarinata, doskoro bea vklu~eni vo aktivnostina zdru`enijata i na Sojuzot i to-~no znaat i kade i za {to se tro-{at, duri i pi{uvale mnogu afir-mativno, no sega od pri~ini koi imse samo nim poznati zboruvaat ipi{uvaat obratno. Del od pra{u-va~ite spa|aat vo tip na lu|e koivo s¢ baraat ne{to negativno, se-nzacija ili se pravat umni so svo-ite predlozi, a ne so svoj li~enprimer. Se razbira deka vo rabo-tata na zdru`enijata i Sojuzot nee s¢ idealno, no sepak postoewetona SZPM i na zdru`enijata celi73 godini, e potvrda deka ovaaasocijacija gi {titi interesite napenzionerite i kako rezultat natoa vo ovoj sojuz ~lenuvaat 272 000penzioneri.

Da ne se zaboravi i faktot dekavo zemjite vo na{eto opkru`uva-we na penzionerite kako vozrasnapopulacija za da ja prebrodat pan-demijata im se davaat razni vido-vi pomo{ (dodatna pari~na pomo{pokraj penzijata), a kaj nas glavna-ta pomo{ ja davaat naj~esto op{-tinite, Crveniot krst i drugi in-stitucii i kompanii i zdru`eni-jata na penzionerite koi vo mina-toto i sega se potpiraat samite nasebe.

Zdru`enijata na penzionerite iSojuzot i ovoj pat poka`uvaat de-ka vratata za ~lenovite-penzio-neri na zdru`enijata ne e zatvo-rena i kojznae po koj pat zdru`e-nijata na penzioneri i Sojuzot }epoka`at deka se na visina na za-da~ata i deka sredstvata {to~lenovite gi izdvojuvaat se kori-stat spored "OD NIV ZA NIV# isega i vo idnina za aktivnostite{to sme gi ispanirale i {to neo~ekuvaat.

plusPENZIONERstr. 2

str. 4

HRONIKA

ATIVNOSTI VOUSLOVI NA KORONAVIRUSOT

eSEDNICINA IO NA SZPM

str. 9

STOLEARSOVSKI,VQUBENIK VOMUZIKATA

DOBRILA (93)ZAPEA NASRED DOJRAN

INTERVJU SOTOMEDIMITROVSKI

Za onie koi ne znaat ili zaboravile kade se tro{at sredstvata na penzionerite od ~lenarinata

str. 5

str. 7

IZBOR NAALBANSKI

OGLAS ZA FINANSISKAPODDR[KA ZA POTTIKNUVAWE IZDAVA^KA DEJNOSTI TVORE[TVO

Stanka Trajkova pretsedatel na SZPM

Sredstvata zdru`enijata iSojuzot gi koristat za ostvaruvawe na nivnite celi i zada~i utvrdeni so statutitei nivnite programi za rabota.Sredstvata se koristat za socijalno-humanitarni (zapenzionerite so niski primawa), solidarni,kulturni, sportski i drugi aktivnosti.

AKTIVNOSTI NA ZDRU@ENIJA PENZIONER plus 142 maj 20202

Javorka Sokolovska Pretsedatelka na ZP Makedonska Kamenica

- Za vreme na pandemijata predizvi-kana od virusot kovid-19, ZP Makedon-ska Kamenica svoite aktivnosti gi spro-veduva{e i gi sproveduva na soodveten

na~in i vo ramkite na svoite mo`nosti, soglasno so prepora-kite na Vladata i Ministerstvoto za zdravstvo i SZPM. Op{-tina Makedonska Kamenica vo sorabotka so Zdru`enieto nagra|ani "Glas na ednakvosta# formira mobilen tim so koj ost-varivme kontakt. Mobilniot tim be{e, i e na raspolagawe nasite penzioneri na koi im e potrebna usluga za nabavka na le-karstva, prehranbeni proizvodi, sredstva za li~na higiena idrug vid usluga sekoj den vo nedelata i vo sekoe vreme vo de-not so javuvawe na telefonskite broevi na timot. Isto taka,izgotvivme i spisok na stari i iznemo{teni penzioneri i godostavivme do Op{tinata i na istite preku mobilnite timoviim bea dostaveni paketi so prehranbeni proizvodi i sredstvaza li~na higiena. So cel da se spre~i {ireweto na korona vi-rusot Op{tina Makedonska Kamenica sprovede akcija i za do-nirawe za{titni maski na sekoe doma}instvo, {to zna~i nasekoj penzioner, mu be{e podeleno besplatna za{titna maska.Nie kako Zdru`enie ostvarivme kontakt i so Javnoto komunal-no pretprijatie - "Kamena Reka#, i nekolku pati pravevme dez-infekcija na rabotnite prostorii.

Tome DimitrovskiPretsedatel na ZP Bitola

- ZP Bitola ima stru~na slu`ba sotrojca vraboteni i za celiot period nakorona krizata, vklu~uvaj}i ja i vonred-nata sostojba zdru`enieto e otvoreno i

redovno raboti. Site zainteresirani penzioneri ili se obra-}aat na telefon ili doa|aat poedine~no vo prostoriite nazdru`enieto so {to im se zadovoluvaat nivnite potrebi. Napo~etokot na korona krizata ZP Bitola stapi vo kontakt soCrveniot krst na Makedonija, podru`nica Bitola, pri {to be-{e dogovoreno za potrebite na socijalno zagrozenite penzio-neri Zdru`enieto da donira na Crveniot krst pari~ni sredst-va vo iznos od 20.000 denari, za obezbeduvawe gorivo za tran-sportirawe na potrebnite artikli do socijalno zagrozenitepenzioneri, a na po~etokot na mesec maj bea donirani u{te20.000 za istata namena. Pokraj donacijata vo pari na Crveniotkrst se obezbedija i odredeni proizvodi nameneti za socijal-no zagrozenite penzioneri pred veligdenskite praznici. ZPBitola obezbedi donacija i za Klini~kiot centar Bitola voiznos od 449.226 za nabavka na transporten ventilator so kojakako i so Op{tinata i Crveniot krst, ima potpi{ano Memora-ndum za sorabotka. [to se odnesuva do prisustvoto na rakovo-dstvoto na Zdru`enieto vo periodot na korona krizata, toa eprisutno vo ramkite na dozvolenoto vreme od strana na nad-le`nite institucii na dr`avata i vo celost gi izvr{uva svo-ite funkcii za potrebite na ~lenovite na zdru`enieto.

\or|i Trp~evskiPretsedatel na ZP Ohrid i Debrca

- ZP Ohrid i Debrca, na 13.5.2020 godi-na na op{tinskiot Crven krst vo Ohrid,mu donira{e odredena koli~ina za{tit-ni maski za pove}ekratna upotreba. Za-

{titnite maski se nameneti za penzioneri vo Op{tina Ohrid,a im gi delat volonteri na Crveniot krst vo Ohrid. Tie glavnoim se doniraat na onie penzioneri koi se nemo}ni, iznemo{-teni i te{ko mo`at da obezbedat za{titni sredstva, a `iveatvo ruralnite sredini. Zdru`enieto pokraj ova im dodeluva za-{titni maski i na penzionerite koi sekojdnevno doa|aat voZdru`enieto. Inaku ZP Ohrid i Debrca pred okolu eden mesec,isto taka, preku volonterite na Crveniot krst, na 100-tinapenzioneri im vra~i 100 paketi so za{titni higienski sredst-va zaradi pandemijata kovid-19. Vo ovaa nasoka uspe{nata so-orabotka pome|u Crveniot krst od Ohrid i ZP Ohrid i Debrca}e prodol`i kontinuirano i vo naredniot period.

Gorica MihajlovaPretsedatel na ZP Valandovo

- ZP Valandovo, poka`a pogolem brojaktivnosti za vreme na vonrednata sos-tojba vo zemjata. Poradi ograni~enosta vodvi`eweto na najrizi~nata grupa-penzi-

oneri, IO na ZP Valandovo, odr`a dogovoren sostanok prekutelefonsko komunicirawe i donese odluka da se doniraatsredstva i pomo{ vo prehranbeni proizvodi i higienski sred-stva. Na dogovorniot sostanok so pretstavnik na Crveniotkrst Aleksa Dimov, be{e dogovoreno da se sorabotuva na po-

visoko nivo, a sobranite donacii da se distribuiraat od vo-lonteri na Crveniot krst do penzionerite, poradi policiski-ot ~as.

Vo izminatiot period, so zaedni~ka akcija, bea podeleni po-ve}e od 60 paketi na penzioneri koi `iveat sami i koi nema-at pokraj sebe ~lenovi od pobliskoto semejstvo ili se so nis-ki primawa. Vo ovaa akcija prednost be{e dadeno na nasele-nite mesta vo koi `ivee naselenie od turskata nacionalnost.Bea poseteni pet naseleni mesta vo koi `iveat okolu 50 pen-zioneri i na licata so niski penzii im bea distribuirani sk-romni paketi. Voedno po barawe na nekolku na{i ~lenovi edadena i pari~na pomo{ vo visina od 7.000 denari, za nabavkana lekovi i prehranbeni produkti na penzioneri so isklu~i-telno niski primawa. Aktivnostite prodol`uvaat soglasno sopreporakite na SZPM i potrebite na ~lenovite na Zdru`eni-eto.

Pere PetrevskiPretsedatel na ZP Demir Hisar

- Demirhisarskoto zdru`enie na pen-zioneri, u{te edna{ ja poka`a svojatasolidarnost, humanost, drugarstvo i sp-lotenost i deka sredstvata koi gi izd-

vojuvaat penzionerite od ~lenarinata za svoite aktivnosti gitro{at od niv za niv. Ovoj pat, sredstvata glavno se naso~enikon prevencija i zdravstvena za{tita na ~lenstvoto. Vo ZPDemir Hisar, izminatiot mesec ima{e nekolku aktivnosti koibea vo nasoka na edukacija i za{tita na na{ite penzioneri odvirusot kovid-19. Po~ituvaj}i gi preporakite od SZPM, Mini-sterstvoto za zdravstvo i ostanatite nadle`ni slu`bi, a predse vo interes na za{tita na zdravjeto na najstarata populaci-ja, ravodstvoto gi poseti pogolemite ogranoci koi gravitiraatna podra~jeto na Op{tina Demir Hisar i na site im dodeli 200za{titni maski, isto tolku para za{titni rakavici i sredst-va za dezinfekcija. Na site pretsedateli na ogranoci im beadistribuirani letoci koi tie gi podelija na nivnite kolegi pomestata na `iveewe, a istite gi izraboti Zdru`enieto na pen-zioneri, na koi bea detalno opi{ani merkite za za{tita odkorona virusot za postarata populacija i bea dadeni telefon-ski broevi od nadle`no lice od Zdru`enieto na koe mo`at vosekoj moment da se javat za kakvo bilo barawe. Isto taka, vra-botenoto lice vo Demirhisarskoto zdru`enie na penzioneriZoran Stevanovski koj e dolgogodi{en volonter na OO Crvenkrst Demir Hisar be{e nazna~en za koordinacija so nadle`ni-te op{tinski slu`bi. Moram da istaknam deka izvr{ena e ko-mpletna dezinfekcija na site prostorii na dvata kata vo Do-mot i Klubot na penzionerite.

Blage Jakimovski Pretsedatel na ZP Kumanovo

- Soglasno so Programata za rabota nazdru`enieto i Finansiskiot plan za rabo-ta, prvoto trimese~je vo ovaa 2020 godinapovtorno kako i dosega ja poka`a svojata

humanost i solidarnost kon penzionerite. Komisijata za Soli-darna ednokratna pari~na pomo{ na 40 penzioneri so pote{kizaboluvawa i hirur{ki intervencii koi dostavile barawe doKomisijata kompletirano so lekarska dokumentacija, im dode-li sredstva vo visina od 3,4 i 5 iljadi denari ili vkupno200.000 denari vo zavisnost od vidot i dijagnozata na boles-ta na podnositelot na baraweto. Vakva pari~na pomo{ do kra-jot na godinata }e bide podelena u{te tripati odnosno sekoetrimese~je. Na penzioneri koi koristele bawsko lekuvawe imse dodeleni 16.000 denari. Zdru`enieto isto taka, na eden pe-nzioner ~ija ku}a be{e opo`arena mu dodeli 10.000 denarisoglasno so Pravilnikot za solidarna pomo{ od elementarninepogodi.

Vo ovoj period koga dr`avata e zafatena so korona virusotZdru`enieto so cel da dade pridones vo spravuvaweto so pan-demijata na Krizniot {tab za spravuvawe so pandemijata naop{tinata i prefrli sredstva vo iznos od 50.000 denari zaobezbeduvawe maski i za{titni sredstva na penzionerite soniski penzii. Izvr{niot odbor donese odluka soglasno so Fi-nansoviot plan za 2020 godina da prodol`i so tradicijata napodelba na vau~eri od po 1.000 denari na penzioneri so penziido 11.000 denari. Kon krajot na minatata godina bea podeleni300 vakvi vau~eri. Ovaa godina Zdru`enieto }e podeli 200vau~eri vo prviot kvartal, a do krajot na godinata }e podeliu{te vakvi vau~eri na penzioneri so najniski penzii. Zdru`e-nieto se trudi da im pomogne kolku mo`e na svoite ~lenovipenzioneri osobeno sega koga site se soo~uvame so posledici-te od pandemijata na korona virusot.

Mirko TrposkiPretsedatel na ZP Struga

- Vo ovie specifi~ni uslovi na pan-demija na korona virusot, SZPM so svoiteupatstva i preporaki, kako i telefonskikomunikacii so svoite ~lenki zastana vo

uloga na neprikosnoven faktor vo nasoka spravuvawe so mome-

ntalnata situacija. Za taa cel soglasno so posledniot dopis03-02/122 od 27.4.2020 god. so zadovolstvo i po~it se pridr`u-vame kon preporakite i vo celost i gi realizirame.

Vo ramkite na uslovite koi ni bea prepora~uvni, a i merki-te prezemeni od Vladata, ZP Struga i pod vakvi ote`nati us-lovi redovno gi ispolnuva obvrskite kon instituciite na sis-temot i kon doveritelite. Vo nasoka na spre~uvawe na pande-mijata zdru`enieto svoite aktivnosti gi koordinira vo sora-botka so OO na Crveniot krst Struga so donacija na 19 paketipomo{ koja smetame deka im be{e potrebna prete`no na pen-zioneri od ruralna sredina. Isto taka, sekoj den gi izvr{uvamsvoite rabotni obvrski, preku telefonski razgovori i vo St-ruga i vo ruralnite sredini stapuvam vo kontakt so penzione-rite interesiraj}i se za nivnata zdravstvena sostojba i dru-gite eventualni potrebi soglasno so preporakite na SZPSM.Vo dadenava situacija koga klubot na penzioneri ne raboti,intenzivno se raboti za stavawe vo funkcija, za {to se izvr-{i dezinfekcija, dezinsekcija i deratizacija i izvedba namolerski dejstvija.

[tom }e se izvr{at planiranite pripremni raboti, }e usle-di nabavka na dezinfekciski sredstva kako i za{titni maskiza site posetiteli vo klubot. Masite i stolovite }e bidatpreraspodeleni vo soglasnost so propi{anite merki. So novo-stvorenite uslovi za rabota na klubot i soodvetnite prosto-rii vratite na zdru`enieto koi otsekoga{ bile otvoreni i voidnina }e bidat otvoreni za site penzioneri.

Voislav Ristovski Pretsedatel na ZP \or~e Petrov

- ZP \or~e Petrov i vo uslovi na von-redna sostojba uspeva uspe{no da funk-cionira. U{te na po~etokot na mesecmart, Izvr{niot odbor donese Odluka so

koja vremeno gi zatvori site klubovite na penzioneri vo raz-granococite, a site aktivnosti se odvivaa po telefonski pat.Penzioerite redovno i navremeno bea informirani preku pi-smeni soop{tenie so preporaki dobieni od SZPM i od Minis-terstvoto za zdravstvo, istaknati na javni mesta vo naselbite.

Zdru`enieto so Odluki na IO nabavi i dodeli 300 za{titnimaski na penzioneri so niski penzii. Isto taka, na bolni i iz-nemo{teni penzioneri dodeli bea 50 paketi so za{titni idezinfekcioni sredstva. Isto taka, Zdru`enieto kontinuira-no sorabotuva so op{tinata \or~e Petrov i op{tinskiot Crve-niot Krst - Karpo{, so koi se ostvaruvaat sekojdnevni tele-fonski komunikacii, a ova se potvrduva so toa {to Mobilnaekipa na Crveniot Krst vr{i poseta na na{i bolni i iznemo-{teni penzioneri na koi im e potrebna pomo{ vo nabavka nalekovi, prehranbeni artikli i drugo. Jas, kako pretsedatelotna ZP \or~e Petrov i sekretarot Qubinko Ristov sme ~lenovina op{tinskiot krizen {tab i sme vo tek so site aktivnostikoi se prezemaat od op{tinata.

Nikola AtanasovPretsedatel na ZP Sv. Nikole

- Vo vreme na korona virusot na{etozdru`enie se vklu~i so svoite mo`nostivo za{tita na zdravjeto na ~lenstvoto.Za taa cel be{e odr`ana sednica na IO

na zdru`enieto. Na sednicata be{e dogovoreno site aktivnos-ti da se sproveduvaat vo ramkite na nasoki na Vladata, SZPMi na programata na zdru`enieto.

Na penzionerite so niski penzii ili so te{ki zaboluvawa,vo mesecite mart i april im bea dodeleni vau~eri za snabdu-vawe so prenhranbenite proizvodi, a }e im bidat dadeni i nasite penzioneri postari od 85 godina. Vakvata finansiskapomo{ ovaa godina }e bide pogolema, vo odnos na prethodnite,zaradi pandemijata. Za {to pogolema za{tita na na{ite voz-rasni ~lenovi, na site penzioneri koi doa|aat vo kalcelari-jata za bilo koja potreba, im se davaat maska i sok~e. Vo sora-botka so Javno komunalno pretprijatie e izvr{ena dezinfek-cija na celiot objekt, a po dezinfekcijata e varosano. Sorabo-tkata so Lokalnata samouprava e dobra, kako i do sega. Grado-na~alnikot Sa{o Velkovski be{e vo poseta na zdru`enieto iveti fonansiska pomo{ za nekoi popravki vo Domot na penzi-oneri. Intenzivirana e sorabotkata so Crveniot krst. Zaradikovid-19 policijata ni pomaga pri raspredelbata na ogrevnodrva na penzionerite. Po zavr{uvawe na pandemijata }e po~-neme so normalni i planirani aktivnosti i so dru`eweto koena site ve}e ni nedostasuva.

Qup~o DimovskiPretsedatel na ZP Butel

- Zdru`enieto na penzioneri na Op{-tina Butel na ~elo so pretsedatelot naIO i pretsedatelite na ogranocite do-nesovme odluka na den 3.4.2020 god. nasite bolni i operirani penzioneri koi

uredno podnele barawe, da im se dodeli pari~na pomo{. Po-radi nastanatata situacija so pandrmijata sostanokot se odr-`a po elektronski pat i site bea prisutni. Sredstvata im beadodeleni vo tekot na nedelata. K.S.A.

Aktivnosti vo uslovi na korona virusot (vtor del)

INTERVJUPENZIONER plus 142 maj 2020 3

Vo edno dobro organizirano i postavenoZdru`enie na penzioneri, koe e po svoeto

~lenstvo e najbrojno vo zemjata, so koj bilo~len na rakovodnite tela da se razgovara zamnogubrojnite aktivnosti, }e se razotkrijatpove}eto sodr`ini {to se sproveduvaat, za{-to transparentnosta vo rabotata e potrebasekoj penzioner, ne samo da bide navreme i se-opfatno informiran, tuku Zdru`enieto da gosfa}a kako svoja asocijacija preku koja mo`eda gi ostvaruva site zakonski odredbi zacr-tani za podobar `ivot na site ~lenovi. No,sepak pretsedatelot na ZP Bitola Tome Di-mitrovski e najdobro informiran koi se tieaktivnosti i pridobivki vo ~lenuvaweto naedna vakva asocijacija. Zatoa be{e i razbir-livo najprvin Dimitrovski da go zapra{ame{to go motivira{e da ja prifati ovaa odgov-orna, op{testveno korisna funkcija, pred s¢za najvozrasnata populacija, no i po{iroko.

- Na va{eto postaveno pra{awe }e odgovo-ram so zadovolstvo i so konkretni podatoci.To~ko e deka ZP Bitola e najbrojnoto zdru`e-nie na penzioneri vo RSM. Samiot ovoj faktzboruva deka prezemaweto na funkcijata pre-tsedatel na vakvo zdru`enie, pretstavuva og-romen predizvik i toa ne samo za mene, tuku iza mnogu penzioneri od tretata doba.

Aktivnostite koi {to zna~at ostva-ruvawe na celite i zada~ite na zdru-`enieto so odredbi od Statutot go is-polnuvaat sekoj zainteresiran penzio-ner koj saka da dade pridones vo ostva-ruvawe na pravata na penzionerite ka-ko vo oblasta na penzionoto i zdravs-tvenoto osiguruvawe, taka i od oblas-tite socijalna inkluzija, kulturno -zabavniot `ivot, sportskite igri, dru-garuvaweto so drugi zdru`enija vo dr-`avata i nadvor od nea, i mnogu drugiaktivnosti za {to se formirani brojnikomisii.

ZP Bitola soglasno poslednite po-datoci dobieni od Registritanata or-ganizacija za solidaren fond i ~lena-rina ima okolu 19.200 ~lenovi od op{-tinite Bitola, Novaci i Mogila. Sog-lasno Statutot na Zdru`enieto, istotoe organizirano vo 31 ogranok, od koi 9 voruralnite sredini i 22 vo urbanata sredina.Sekoj ogranok ima pretsedatel, sekretar itrojca ~lenovi na odborot. Zdru`enieto imaSobranie sostaveno od 46 pretstavnici iz-brani od strana na ~lenovite na ogranocite,Izvr{en odbor od 15 ~lenovi izbrani od st-

rana na pretstavnici na Sobranieto, Nadzo-ren odbor od 3 ~lenovi, 12 komisii so pretse-datel i dvajca ~lenovi, kako i Sekcija na pe-nzionerki so pretsedatelka i 4 ~lenki napretsedatelstvoto. Sobranieto ima pretse-datel i zamenik na pretsedatelot, Izvr{niododbor ima pretsedatel koj e voedno i pretse-datel na Zdru`enieto, kako i potpretsedatelna IO, a Nadzorniot odbor ima pretsedatel idva ~lena. Mandatot na site navedeni funk-cii trae ~etiri godini, so mo`nost za samou{te eden izbor. Do periodot na proglasuvawena pandemijata vo na{eto zdru`enie aktivno-stite na organite i telata na zdru`enieto beanaso~eni kon realizacija na Programata, od-redbite i celite, kako i zada~ite utvrdeni sostatutot, dodeka po proglasuvawe na vondre-dnata sostojba aktivnostite se svedoa isklu-~ivo na zadovoluvawe na ranlivite katego-rii, penzioneri, a potrebite na programskiteaktivnosti se ostavija za podobri vremiwa.

Vo periodot od prezemaweto na rakovode-weto so zdru`enieto na krajot od mesec sep-

temvri 2018 godina i s¢ do proglasuvaweto navonrednata sostojba, Zdru`enieto gi realizi-ra{e site programski aktivnosti, no realizi-ra{e i mnogu drugi neprogramirani aktivnos-ti koi bea zna~ajni za funkcioniraweto nazdru`enieto i za podobruvawe na sostojbatana site ~lenovi na zdru`enieto. Vo taa smis-la zdru`enieto realizira investicioni ak-

tivnosti kako {to se: kupuvawe na delovenprostor od 100 kvadratni metra namenet zaklub na penzioneri isklu~ivo so sredsva od~lenarinata na penzionerite, koj be{e sve~e-no otvoren na 06.03.2020 godina vo prisustvona vicepremierkata Mila Carovska, pretse-datelkata na SZPM Stanka Trajkova, gradona-

~alni~kata na op{tina Bitola Nata{a Petro-vska, zamenik direktorot na FPIOM IlijaIvanovski, pretsedateli na pove}e zdru`e-nija na penzioneri od na{ata dr`ava,me|u koigradona~alnicite na Kru{evo i Novaci, kakoi golem broj ~lenovi na ZP Bitola.

Pokraj ovaa golema investicija napravenise i drugi investicioni aktivnosti kako {tose: adaptacija na malata sala za sostanoci vokancelariski prostor za trite vraboteni vozdru`enieto od najsovremen tip, renovirawena golemata sala za sostanoci, zaedno so Zd-ru`enieto na invalidizirani penzioneri, re-novirawe na vlezot vo zdru`enieto, renovi-rawe na skali{niot prostor so izgradba narampa za penzioneri so posebni potrebi, za-edno so Zdru`enieto na ivalidizirani penz-ioneri i drugo. Zdru`enieto poseduva osumgarsoweri nameneti za penzioneri so niskiprimawa. Vo dve garsoweri e napraveno celo-sno renovirawe na kapatilata. Pokraj nave-denite investicioni aktivnosti, zdru`enietovo izminatiot period gi realizira{e siteprogramski aktivnosti od oblasta na kulturno- zabavniot `ivot (regionalni i republi~kirevii na pesni, muzika i igri), sportski akti-vnosti, ekskurzii vo dr`avata itn.

Vo ramkite na navedenite ak-tivnosti na kulturen i sportskiplan, Zdru`enieto realizira{epove}e sredbi so drugi zdru`eni-ja vo na{ata dr`ava, me|u koi sozbratimenite zdru`enija na pen-zioneri, kako {to se ZP Prilep,ZP \or~e Petrov, kako i so ZPVrawe vo R Srbija. ZP Bitola imaostvareno bogata sorabotka naj-napred so SZPM, so skoro sitezdru`enija na penzioneri od na-{ata zemja i so navedenoto zdru-`enie na penzioneri od Vrawe RSrbija. Posebno sora-

botka ostvaruvame so lokalnatasamouprava od op{tinata Bitola igradona~alni~kata Nata{a Petrov-ska. So op{tinata Bitola imamesklu~eno i Memorandum za sorabot-ka. Sorabotka imame isto taka, i sososednite op{tini Novaci, Mogila,

Demir Hisar, Kru{evo iResen. Memorandumi zasorabotka se sklu~enii so Klini~kata bol-nica Bitola, organiza-cijata na Crven KrstBitola, dodeka sorabo-tka se ostvaruva i soGerijatriskiot zavodSkopje, so "Sju Rajder# Bitola,Domot za stari lica Bitola, u~i-li{ta vo koi prestojuvaat deca soposebni potrebi i drugi insti-tucii. Zdru`enieto vo izminati-ot period donira{e sredstva vopove}e humanitarni instituciiglavno kade prestojuvaat naj~estopenzioneri, ili lica so posebnipotrebi, a vo ovaa smisla poseb-no bi ja potencirale donacijataza Klini~kata bolnica Bitola

koja se sostoi od transporter respirator.Pogolem del od sredstvata za transportniotrespirator vo vrednost od 480 iljadi denari,se obezbedeni od sredstvata na zdru`enieto,a ostanatite se donacija na rakovodstvata naZdru`enieto koi se otka`aja od dvomese~ennadomestok za april i maj vklopuvaj}i se vo

naporite na instituciite na dr`avata vo sp-ravuvawe so pandemijata so korona virusot.

Zdru`enieto na penzioneri Bitola parti-cipira vo rabotata na SZPM so u~estvo nasvoi pretstavnici vo Sobranieto, Izvr{niot

Odbor, Nadzorniot Odbor i pove}e komisiiformirani pri IO na SZPM. So vakvata zas-tapenost smetam deka ZP Bitola dava golempridones vo ostvaruvawe na celite i zada~i-te na Sojuzot, opredeleni so negoviot statut.ZP Bitola kako najgolemo zdru`enie vodr`avata, participira i vo drugi aktivnostivo Sojuzot, dokolku za toa ima potreba.

Vo rabotata na organite i telata na zdru-`enieto u~estvuvaat i penzionerki me|u koise i zamenik pretsedatelkata na Sobranieto ipotpretsedatelka na Izvr{niot Odbor na ZPBitola. Brojot na zastapenosta na `eni pen-zionerki vo organite i telata na zdru`enietoe zadovolitelen, no mo`e da bide pogolem.

Vo naredniot period, vo vremeto do krajotna mandatot, nadevaj}i se deka }e go pobedimenevidliviot neprijatel i }e se vospostavatnormalni uslovi vo sevkupnoto rabotewe vo

dr`avata, ZP Bitola }e gi ostvaruva siteplanirani aktivnosti so Programata za rabo-ta, a poseben akcent }e se dade na potesnatasorabotka so mesnite ogranoci vo zadovolu-vawe na najneophodnite potrebi na penzione-rite, za gri`a na najranlivite kategorii napenzioneri, otvorawe na penzionerski klubo-vi sekade kade e toa mo`no, vo sorabotka soLokalnata samouprava, a isto taka }e se rabo-ti i na problemot so osposobuvawe na posto-jnite starski domovi i otvorawe na novi ( sojavno privatno partnerstvo) vo sorabotka soSZPM, Op{tinata, Ministerstvoto za trud isocijalna politika i drugi. Za nas, isto taka,}e bide golem predizvik i realizacijata naideata za ostvaruvawe na socijalna karta napenzionerite od op{tinite Bitola, Novaci iMogila.

P. Stavrev

ZP Bitola

Mnogustranata sorabotka so penzionerite vnesuva sigurnost vo nivnite aktivnostiPretsedatelot na ZP Bitola Tome Dimitrovski za kontinuiranite aktivnosti vo minatata i ovaa godina

Na 13 maj 2020 godina se odr`a elektronska sednica naIzvr{niot odbor na Sojzot na zdru`enija na penzioner-ite na Makedonija i na istata se odlu~i do Zru`enijata

na penzioneri da se dostavat Predlog - Nasoki za odr`uva-we na regionalnite i republi~kata revija na pesni, muzi-ka i igri. Na ist na~in }e se postapi i so sportskite natpre-vari.

Zaradi vonrednite uslovi predizvikani od korona virusot,koja sostojba }e se sledi vo kontinuitet, a so cel da ne se pre-kine tradicijata na ovie nastani i da se obezbedi kvaliteteni sodr`aen `ivot na ~lenstvoto so aktivno stareewe, se pre-dlaga slednoto:

1) Regionalnite i Republi~kata revija na pesni, muzika iigri da se odr`at vo septemvri ili oktomvri vo osumtte regi-oni koi kako doma}ini se izbrani za 2020 godina (Karpo{, Sa-raj, Solidarnost - Aerodrom, Bitola, Veles, Strumica, Ki-~evo i Makedonska Kamenica). Konkretnite dati na odr`u-vawe na reviite }e bidat dopolnitelno opredeleni;

2) Reviite bi se odr`ale na otvoren prostor ili vo sood-vetni sportski objekti;

3) Na reviite namesto dru`ewe vo zatvoren prostor, }e imadru`ewe na otvoreno i zakuska ili soodvetni lan~ paketi vosoglasnost so postojnite uslovi;

So cel da se za{titi zdravjeto na ~lenstvo, treba neizos-tavno da se po~ituvaat merkite od nadle`nite institucii. 8- te regionalni folklorni revii }e se odr`at so ne{topoizmeneta sodr`ina i vo taa nasoka od `anrovski aspekt sepredlaga slednoto:

1) Na reviite da izostanat horovite, igraornite grupi iobi~aite koi baraat pogolem broj na u~esnici;

2) Prioritet da se dade na razli~ni vidovi na solo izved-bi, duet, trio i kvartet, a najve}e do 5 izveduva~i;

3) Instrumentalnite izvedbi da bidat najve}e do 5 izvedu-va~i;

4) Me{anite izvedbi od peja~i i instrumentalisti mo`at dabidat i so pogolem broj izveduva~i, no vkupno 8 od dvata vida,

ako se obezbedi potrbnoto rastojanie;5) Se predlaga da se vovedat novi sodr`ini kako: nastapi

so literaturni tvorbi, kratki ske~ovi, pogovorki, gatanki,kusi prikazni koi davaat ubavi poraki i monodrami.

Promenata na sodr`inata na reviite odnosno restrikcijatana u~esnici ne se pravi zatoa {to nekoi se podobri, nekoi po-slabi, tuku so edinstvena cel da ne se pravat golemi sobiriza da se za{titi zdravjeto na penzionerite. Me|utoa, se pred-viduva da se vovedat novi sodr`ini koi se navedeni vo to~-kata 5 i istite spa|aat vo riznicata na na{iot folklor, a koido sega ne bea dovolno zastapeni. So novite sodr`ini revi-ite }e dobijat edna nova dimenzija vo koja }e bide sodr`anapenzionerskata inventivnost i kreativnost.

Po dostavuvawe na ovie Predlog - Nasoki, Zdru`enijata napenzioneri se obvrzuvaat do 10 juni 2020 godina da dostavaatsvoi predlozi, mislewa i sugestii kako bi mo`elo da se do-nesat kone~ni Nasoki po koi zdru`enijata i Sojuzot }e posta-puvaat na pretstojnite revii.

Vo vrska so odr`uvawe na ovie kulturni manifestacii }ebidat izvesteni i nadle`nite organi zaradi celosna bezbed-nost na u~esnicite na ovie nastani i po~ituvawe na site pot-rebni protokoli za vakvi manifestacii.

IO na SZPM

Predlog-Nasoki za odr`uvawe na reviite napesni, muzika i igri, 2020 godina

AKTIVNOSTI NA SZPM PENZIONER plus 142 maj 20204

Vo izminatiot period zaradi pan-demijata predizvikana od korona

virusot Izvr{niot odbor na SZPModr`a dve sednici po telefon.

Prvata eSednica (osma po red) seodr`a na 16 mart 2020 godina. Zaodr`uvawe na ovaa sednica bea ko-ntaktirani mnozinstvoto od ~leno-vite na Izvr{niot odbor {to be{erelevantno za rabotata odnosnoodr`uvawe na sednicata. Sednicatabe{e vo vrska so nastanatata sosto-jba so virusot Kovid 19, pa sporedtoa be{e i sodr`inata na dnevniotred. ^lenovite na Izvr{niot odborse izjasnija deka se slo`uvaat sopotrebata za odlo`uvawe na revii-te i sportskite natprevari i toa vosite osum regioni, no deka istitetreba da bidat odr`ani spored isoglasno merkite na nadle`nite or-gani za odr`uvawe na vakov tip ma-nifestacii. Istite }e bidat odlo-`eni, a kako pri~na za odlagaweto ei faktot deka penzionerite se ri-zi~na celna grupa koga e vo pra{aweopasnata infekcija, pa spored toapenzionerite u~esnici na ovie ak-tivnosti nema da mo`at soodvetnoda se podgotvat za ovie aktivnosti.Na sednicata po telefon bea done-seni slednite zaklu~oci:

1. Se odlaga odr`uvawe na regio-nalnite revii na pesni, muzika i ig-ri i regionalnite sportski natpre-vari vo site 8 regioni, se do sozda-vawe na uslovi za nivno odr`uvawe

2. Se ovlastuva pretsedatelot naSojuzot na zru`enija na penzione-rite na Makedonija da gi opredelidatumite za odr`uvawe na reviite i

sportskite natpre-vari vo dogovor ikonsultacija so do-ma}inite na ovienastani. Za donese-nata odluka blago-vremeno }e bidatizvesteni site zd-ru`enija na penzio-neri.

Zaklu~ocite beausvoeni ednoglasno.

Vtorata eSedni-ca (devetta po red)se odr`a isto taka,po telefon na 13 maj2020 godina. Na se-

dnicata be{e donesena Odluka zaraspi{uvawe na oglas za finansis-ka poddr{ka na izdava~kata dejnosti tvore{tvo, kako i Odluka za for-mirawe privremena Komisija koja }emu dade predlog na IO koi dela iproekti da bidat poddr`ani. Istotaka, na sednicata be{e opredelenselektor za regionalnite i Repub-li~kata revija na pesni, muzika iigri. Spored dnevniot red, na sed-nicata be{e odlu~eno da se donesatPredlog-Nasoki za odr`uvawe nareviite na pesni, muzika i igri i nasportski natprevari vo vonredniuslovi predizvikani od pandemijatazaradi virusot Kovid - 19 i istiteda bidat dostaveni do site zdru`e-nija. Po istite }e se proiznesat iZdru`enijata na penzioneri sosvoi mislewa i predlozi, a potoa}e se donesat kone~ni Nasoki pokoi }e postapuvaat Sojuzot i zdru-`enijta.

Isto taka, ~lenovite na IO beainformirani deka vo podgotovka seProekti na Sojuzot i zdru`enijata~lenki na SZPM so UNFPA. Site od-luki bea doneseni so eden glas pro-tiv.

I dvete sednici poka`aa deka va-kviot na~in na rabota e dobar, sov-remen i primenliv. K.S.A.

eSednici na Izvr{niot odbor na SZPM

Doneseni va`ni odluki

Na 18 maj 2020 godina pretsedate-lkata na Sojuzot na zdru`enija

na penzioneri Stanka Trajkova odr-`a video sostanok so Afrodita [a-qa - Plavjanska od UNFPA, popula-ciski fond pri Obedinetite Nacii,Organizacija sozdadena vo 1969 go-dina, a koja od 2007 godina dejstvuvavo na{ata zemja i £ pru`a podr{kana Vladata na RS Makedonija.UNFPA pokraj drugoto, se zanimavaso zajaknuvawe na odgovornost zaotstranuvawe na sekakov oblik nadiskriminacija.

Na sostanokot najnapred se pret-stavija Afrodita [aqa - Plavjans-ka i nejzinite sorabotni~ki izrazu-vaj}i zadovolstvo zaradi mo`nostaza sorabotka so Sojuzot na zdru`e-nija na penzioneri na Makedonija.Potoa pretsedatelkata na SojuzotStanka Trajkova gi zapozna prisut-nite so celite i zada~ite, kako i soorganizacijskata postavenost naSojuzot i re~e:

- So cel da se unapredi poddr{-kata na penzionerite kako vozrasnacelna grupa koja vo na{ata dr`avaiznesuva nad 320 000 penzioneri,kako imperativ se nametnuva potre-bata od podr{ka na vozrasnoto nase-lenie kako vo uslovi na pandemija,taka i vo redovni uslovi na `ive-ewe. Sojuzot e gra|anska, nevladina,nepartiska i multietni~ka organi-zacija vo koja ~lenuvaat nad 272.000penzioneri vo koja se ostvaruvaat

pove}e aktivnosti utvrdeni so Sta-tut i Programa, a so cel obezbeduva-we na aktivno i zdravo stareewe.

Za postignuvawe i uspe{no ostva-ruvawe na celite i zada~ite vo za-{tita na vozrasnoto naselenie, ka-ko prvi~ni potrebi i sogleduvawavo ovoj moment e otvorawe na bez-platna telefonska linija na koja }ese javuvaat 3 pati nedelno penzio-nerite so svoite pra{awa i proble-mi na koi odgovori i soveti }e dava-at kompetentni lica (psiholog, le-kar), kako bi se obezbedila psiho-lo{ka i sociolo{ka podr{ka navozrasnoto naselenie i toa ne samovo uslovi na pandemija, tuku i dol-goro~no. Vtor prioritet bi bilo te-hni~ko opremuvawe na zdru`enijatai informati~ko opismenuvawe nanajvozrasnata populacija.

Afrodita [aqa - Plavjanska inejzinite sorabotni~ki izjavija de-ka ima prostor za realizirawe nazaedni~ki proekti i so pro{iruva-we na predlo`enoto, kako {to e za-jaknuvawe na me|ugeneraciska sora-botka, vklu~uvawe na starite licakoi ne se korisnici na penzija i dr-ugo, bidej}i SZPM ima infra stru-ktura i dobra organizaciona posta-venost. S¢ na s¢ na povidok e inte-resna i korisna sorabotka. Me|utoapostojat pove}e otvoreni pra{awana koi }e se raboti narednite sos-tanoci.

K.S.A.

Aktivnosti na SZPM

Video sostanok so pretstavni~ki na UNFPA

INFOPENZIONER plus 142 maj 2020 5

Kompanijata "Dauti - Komerc# gi pomaga penzioneriteDobro poznatata kompanija "Dauti

- Komerc# od Bojane so sedi{tevo Saraj, i ovoj pat gi pomaga pen-zionerite od ovaa op{tina. Imeno,po povod mesec Ramazan kako i pan-demijata Kovid 19, spomenatata ko-mpanija preku Fondacijata Albiz

kade e ~lenka, na Zdru`enieto napenzionerite Op{tina Saraj mu do-nira{e 150 paketi so prehranbeniartikli.

Po toj povod, se sretnaa rakovods-tvoto na Zdru`enieto, Komisijata zazdravstvo i socijalni pra{awa, ka-ko i pretsedatelite na ogranocite,koi ja organiziraa ova pomo{. I po-

kraj toa {to zdru`enieto ima uvidvo socijalniot status na svoite ~le-novi, po odr`uvawe na sredbi i voSovetite na ogranocite bea ustroe-ni spisoci. Potoa so edno transpor-tno vozilo koe isto taka be{e od st-rana na spomenatata kompanija, pa-

ketite bea dostavenipo ogranocite kadebea deleni.

Ovaa pomo{ e dob-ro dojdena i vo pravovreme za penzione-rite so niski penzis-ki primawa, kako i zatie so slabo zdravje,osobeno vo tekot naovoj mesec Ramazan.Zdru`enieto smetadeka dodeluvawetona paketite e napra-veno vo najdobar mo-

`en na~in i deka ovaa pomo{ oti{-la na pravo mesto.

Po ovoj povod, Zdru`enieto na pe-nzionerite Op{tina Saraj, vo imetona penzionerite koi ja dobija ovaapomo{ i vo ime na celoto ~lenstvoim se zablagodaruva na kompanijata"Dauti - Komerc#, za ovoj human gest.

B.B.

ZP ^air

Pomo{ poradi sostojbata so pandemijataNa telefonskata sednica na Izvr-

{niot odbor pri ZP ^air, koja seodr`a na 6 maj, be{e donesena od-luka za dodeluvawe ednokratna ne-povratna pari~na pomo{, poradi so-stojbata so korona virusot, a soglas-no odredenite kriteriumi na IO. Soli~no kontaktirawe po telefon sopretsedatelite na razgranocite, koiimaat evidencija za sostojbata nasvoite ~lenovi na koi im e potrebnapomo{, be{e izgotven spisok zavonredna pomo{ poradi Kovid 19.

Na 21 ~len na Zdru`enieto na pe-nzioneri ^air, im e dodelena edno-kratna pomo{ od po 3000 denari.Sredstvata bea dodeleni na penzi-oneri so niski penzii, bolni i izne-mo{teni, a vo nivnite semejstva nese ostvaruvaat drugi prihodi. Seko-ja poddr{ka e zna~ajna, posebno na~lenovi so najniski prihodi, ilipenzioneri koi imaat pote{ki zd-ravstveni problemi i se izlo`eni

na snabduvawe so poskapi lekovi.Izvr{niot odbor na istata sedni-

ca donese odluka za prodol`uvaweso akcijata za dodeluvawe kvalite-tni za{titni maski za pove}ekratnaupotreba na svoite ~lenovi, koi mo-`e da se steriliziraat so peglawe.Bea dodeleni u{te 40 za{titni ma-ski, od koi 20 bea dodeleni na ~le-novite na Aktivot na penzionerki,koi }e dovedat do zgolemuvawe nastepenot za za~uvuvawe na nivnotozdravje. So toa, zdru`enieto dosle-dno gi prezema i sproveduva vo delosite merki vo nasoka na bezbednos-ta i za{tita na zdravjeto na svoite~lenovi.

Inaku, ovie aktivnosti doslednose primenuvat i sproveduvaat vo ra-mkite na preporakite {to gi doneseIzvr{niot odbor na SZPM, poradisostojbata nametnata od korona vi-rusot i programata na zdru`enieto.

Vasil Pa~emski

ZP Prilep, do proglasuvaweto navonrednata sostojba, rabotata be{e

organizirana na na~in {to se po~itu-vaa preporakite na nadle`nite organiza rabota vo vakvi uslovi, se obezbe-duva{e potrebna razdale~enost na pe-nzionerite vo svojstvo na stranki soanga`iranite penzioneri, pri kontak-tite za ostvaruvawe na nekoe pravo.Centralniot klub, kako i klubovite napenzionerite vo ogranocite bea zatvo-reni, soglasno preporakite za zabranaza sobirawe na penzionerite, pa tie sezatvoreni i denes.

Vo periodot po proglasuvaweto navonrednata sostojba, ZP Prilep goprilagodi svoeto rabotno vreme, po~i-tuvaj}i go ograni~uvaweto na dvi`e-weto na penzionerite, so toa {to pre-tsedatelot, sekretarot i knigovodite-

lot, sekoga{ bea dostapni za penzio-nerite, bilo neposredno, bilo tele-fonski ili preku e-mail adresa. Se-kako neposrednite kontakti bea mnoguporetki, zaradi izbegnuvawe na me|u-sebnata opasnost od prenesuvawe navirusot. Vo ovoj period na vonrednasostojba, ZP odr`uva sorabotka so mo-bilnite timovi na op{tinata i Crve-niot krst. Na dva pati se podeleni pookolu 3.000 maski za za{tita od koro-na virusot, na penzionerite preku 19-te pretsedateli na ogranocite.

ZP Prilep gi po~ituva{e vo celost igi primenuva upatstvata i preporakitena SZPM, za pointenzivno izvr{uvawena socijalno humanitarnite aktivnosti.

Imeno vo ZP Prilep, vo tek e postap-ka za dodeluvawe na humanitarna pomo{na preku 300 penzioneri so najniski pen-ziski primawa, so toa {to }e im ovoz-mo`i da si kupat produkti od odredenmarket, vo vrdnost od po 1.000 den.

Vo zdru`enieto voop{to ne zapre po-dnesuvaweto na barawata za dodelu-

vawe na planiranite sredstva za edno-kratna nepovratna pari~na pomo{zaradi naru{ena zdravstvena sostojba,soglasno kriteriumite od Pravilnikotza dodeluvawe na vakva pomo{, kako ipodnesuvawe na barawata za ostvaru-vawe na pravo na u~estvo vo tro{ociteza bawsko i klimatsko lekuvawe.

Vo prostoriite na ZP Prilep se vr-{i redovna dezinfekcija na prostori-ite so sredstva za dezinfekcija. Poprestanokot na vonrednata sostojba,raboteweto na ZP Prilep, }e se pri-lagodi na na~in {to }e se po~ituvaatpreporakite za preventivna za{titaod virusot, so dr`ewe na potrebna di-stnaca kako i so nosewe na li~ni za-{titni sredstva, za{titni maski i ra-kavici na anga`iranite penzioneri ina penzionerite, koi }e se obratat voZP za ostvaruvawe na nekoe pravo.Klubovite }e bidat otvoreni toga{koga nadle`nite organi }e ka`at dekae toa mo`no i pod kakvi uslovi.

Kiril Risteski

ZP Prilep

Aktivnosti

Ovoj napis ima neobi~en del od na-slovot, staven vo navodnici, da-

vaj}i mu zna~ewe na realnost, no i nanerealnost.

Prvoto zna~ewe - realnosta ja ~uvs-tvuvame site vo tatkovinata, pa i vomnogu drugi op{testva zafateni odKorona virusot.

Karantinstvoto te{ko go podnesuva-at najmladite, a u{te pote{ko, licataod tretata doba - penzionerite, najvo-zrasnite. Izolacija e nu`no zlo {tomora da se prifati za da se izbegnebolesta ili polo{oto od nea!?

Vtoroto zna~ewe e delot na nereal-nosta. Iako penzionerite bea so poma-lku "slobodni# ~asovi od onie od vtoradoba, sepak ne bea celosno karantini-zirani. Tie imaat mo`nost barem mal-ku da se pro{etaat i da se vidat oddistanca poka`uvaj}i im se na blago-rodnite, no za `al i na zlobnite.

[to narod }e bevme (ne site)?!Na site im e jasno deka za vreme na

rabotniot vek, od platite na rabot-nicite se zadr`uva{e izvesen del zaPenzionerskiot fond. Od tie pari po-docna tie zemaa penzii i do kolku sa-kaa se izjasnuvaa da im se zadr`uvaatpo 120 denari za Solidaren fond (po-smrtnina), 27,5 denari ~lenarina zaZdru`enieto na penzioneri vo koe {to~lenuvaat i 2,5 denari za Sojuzot nazdru`enija na penzioneri na Makedo-nija, ili vkupno 150 denari mese~no.

SZPM kako nevladina i nepartiskagra|anska asocijacija gi koordinirasite aktivnosti na svoite ~lenki, od-nosno zdru`enija koi se, isto taka, ne-vladini gra|anski asocijacii so svojaavtonomnost i suverenost.

Na{eto Zdru`enie na penzioneri odVeles e edno od desette pogolemi vodr`avata koe go pomaga indirektno idobrovolno op{testvoto na nekolkuna~ini. Za site svoi ~lenovi so pomala

penzija od 17 000 denari im ispla}a

participacija za bawsko lekuvawe iklimatsko rekreirawe, a za onie sominimalna penzija, pokraj zgolemeniotprocent na participacija im dodeluvai ednokratna pomo{ od nekolku iljadidenari i seto toa iznesuva blizu 900000 denari godi{no, ne smetaj}i gi so-lidarnite isplati za pogrebnina. Za pet godini se izgradeni i re-

konstruirani 7 novi objekti za rural-nite ogranoci (Bogomila, Teovo, Izvor,Otovica, ^a{ka, Gradsko) koi {to ~i-nat desetici milioni, a ovaa godina seplanira i rekonstrukcija na star ob-jekt vo Lisi~e i Prevalec.

- ZP Veles broi skoro 9 000 redovnipenzioneri so 18 ogranoci i podogra-noci koi se nao|aat vo tri op{tini:Veles, Gradsko i ^a{ka so nad stotinaruralni naselbi, a oddale~enosta enad 100 km istok-zapad i 30 km sever-jug. Mo`e da se zamisli samo kolkusredstva se potrebni za patni tro{ociza da se posetat najzagrozenite ~leno-vi. Vo ovie mesta `iveat mnogubrojnipenzioneri od najranliva socijalnakategorija i nie im dodeluvame izves-na materijalna pomo{ i poddr{ka, askoro vo site drugi, na{i volonteri vosorabotka so volonteri od OO na Cr-veniot krst im se dodeluva materijal-na, no i moralna pomo{ na osamenite,napu{tenite, na nemo}nite i osiroma-{enite stari lica soglasno so Strate-gijata na stari i nemo}ni lica usvoenau{te vo 2012 godina, a potvrdena i odaktuelnite rakovodstva na SZPM ina{eto zdru`enie. Pomo{ta ne se sos-toi samo vo materijalni sredstva (dr-va, prehranbeni artikli, materijal zaopo`areni domovi i dr), tuku i se do-deluva nevidliva pomo{ od dlabo~i-nata na du{ata na na{ite volonteri, atoa e po~itta i humanosta. Da ja istak-neme i gri`ata za zdravjeto na pen-zionerite. Za niv se gri`i volonters-ki d-r Blagoj Jordanov, do skoro ima-vme i medicinska sestra, a sega toa go

izvr{uvaat na{i volonterki. A sega za onie {to ka`uvaat deka

"penzionerite samo skitale i svadbibez nevesta organizirale#. Tie zabo-ravaat deka so edukativnite ekskurziii predavawa se podmladuvaat i mora-lno se odr`uvaat, a pro{etkite i za-bavite i sportskite sredbi kako i tvo-re~kite aktivnosti se finansirani sonajmalku 30% od strana na Zdru`eni-eto. Zna~i, ne se toa potro{eni buxet-ski (narodni) sredstva kakvi {to tro-{at ogovara~ite, tuku se toa nivni, pe-nzionerski, sredstva. Stotici i iljad-nici penzioneri se sobiraat po povodrazni slu~ai na - istoriski i kulturniznamenitosti posetuvaj}i `ivopisni iruralni naselbi, ne samo vo na{atatatkovina, tuku i nadvor od nea. Setotoa go pravat pod mototo "Zapoznaj jatatkovinata za da ja saka{ pove}e#.

Na sportskite natprevari }e viditestotici nasmeani i radosni lica {toporetko mo`e da se vidi kaj profe-sionalnite sportisti koi pove}e im seraduvaat na parite otkolku na igrata.I ne samo so sportuvaweto i {etawe-to, tuku i so nivnite igri i ora, pesnai muzika, tie se vra}aat vo nivnatamladost. I se {to pravat - pravat sosvoi pari i za svoe zdravje. Da im bla-godarime mnogu na na{ite dedovci ipradedovci koi imale idei i ambici,kvaliteti i um so razum pa sozdaleasocijacii vredni za po~it i so nevid-liva korist za vozrasnite.

A, onie neblagorodnite, zlobnite,neka se pozanimavaat so nivnoto tro-{ewe na buxetski pari, a ne so porta-rski ogovarawa i zavidlivost, a setotoa poradi neostvareni ambicii, {tobi rekla pretsedatelkata na SZPM:Stanka Trajkova.

I najposle, ostavete gi penzioneriteda si go pro`iveat posledniot del od`ivotot, za{to se {to e finansiranoe: od niv - za niv.

Ako KOVID - 19 gi stavi vo izolaci-ja i ako vie zavidlivite ne sakate daim pomognete, barem ne odmognuvajte.

Politi~kite partii se za politi~a-rite, a penzionerskite asocijacii zapenzionerite.

Vo ime na penzionerite, Nadzornioti Izvr{niot odbor na ZP Veles.

Nada Aleksoska

ZP Veles

"Od nas za nas#- penzionerski"@ivot vo izolacija#

Iako se nadevame dekamerkite protiv Kovid-

19 }e se olabavat, ostanuvaredovnoto nosewe za{titnimaski i odr`uvawe socijal-na distanca. Zaradi toa,Aktivot na penzionerki priZP Gevgelija, so poddr{kana pretsedatelot na zdru-`enieto Velin Stojmenovnabavi sto maski i im gi donira{e navrabotenite vo trite gradinki vo Ge-vgelija. Vrabotenite vo gradinkitebea testirani i se o~ekuva naskoro dapo~nat so rabota. Gradinkite bea od-

brani za da im se doniraat ma-ski od pri~ina {to vo niv sezgri`eni najmalite i najmili-te, na{ite vnu~iwa, koi trebanajvnimatelno da se ~uvaat.Prethodnata donacija be{e nabolni i penzioneri so niskipenzii, a narednata koja seplanira da bide realiziranavo najskoro vreme, }e se donira

povtorno na bolni i penzioneri soniski, no ovoj pat pokraj maski, tie }edobijat i sredstva za dezinfekcija ihigiena. So ovaa mala pomo{ ZP Gev-gelija poka`uva gri`a, vnimanie i

~uvstvo na solidarnost kon svoeto~lenstvo na koe mu e potrebna pomo{,no i deka treba da `iveeme vo usloviso nosewe za{titni maski i da go ~u-vame na{eto zdravje, i zdravjeto natie okolu nas. Na{ata verba e pogole-ma od na{iot strav i }e go pobedimenevidliviot neprijatel {to ne zat-vori vo na{ite domovi i ni gi skratina{ite dru`ewa. Ja pra}ame na{atadobra i pozitivna misla do site lu|e,a osobeno na onie od tretata doba, so`elba {to pobrzo da se vratime vonormalen `ivot i da gi prodol`imena{ite tradicionalni aktivnosti:reviite na pesni, muzika i igri i spo-rtskite natprevari koi nestrplivo gio~ekuvame...

Janka Uzunova

- Vo vreme koga seu{te se spravuvame so pandemijata odKovid 19 verusot, penzionerite od Negotino, pogolemiotdel od denot go pominuvaat vo svoite domovi. I pokraj toa,aktivnostite na zdru`enieto i ponatamu se odvivaat. Re-dovno se vr{i zapi{uvawe na ogrevno drvo, koe penzione-rite go pla}aat na rati. Uplatata, se vr{i po elektronskipat. Spored dogovor, sekoj den ima de`uren vo zdru`enieto.Inaku zdru`enieto vo ovoj period e anga`irano so doopre-muvawe na Klubot i rabotnite prostorii. Nabaveni se dva

kompleti za tabla i {ah, kako i drugi de-lovi od inventar. Posebna blagodarnostdo kompaniite {to ni izlegoa vo presret ini pomognaa so svoi donacii. Site ovieaktivnosti poka`uvaat deka i za vreme napandemijata ZP Negotino aktivno rabotivo interes na svoeto ~lenstvo, - veli pretsedatelot Du{koNedev.

N.S.

Fondot za zdravstveno osiguru-vawe od prvi maj 2020 godina

vovede propi{uvawe i izdavawe nalekovi bez hartija, preku elektron-ski recept eRecept za hroni~na te-rapija za hroni~no bolni lica.

Prakti~no, ova zna~i deka nemapotreba hroni~nite bolni da odatkaj mati~en lekar za da im bide pre-pi{an i izdaden hartien recept.Namesto da gubat vreme za odewe,~ekawe vo ordinacii i vra}awe, ko-risnicite na hroni~nata terapija }etreba telefonski da iskontakti-raat so svojot mati~en lekar i dadobijat informacija deka im e is-kreiran elektronskiot recept. Po-toa odat direktno vo apteka i so do-kument za li~na identifikacija }emo`at da gi podignat propi{anitelekovi. Predvidena e mo`nost, dru-ga li~nost da ja podigne terapijatavo nivno ime, dokolku hroni~nitepacienti ne mo`at li~no da go sto-rat toa.

Osven toa {to }e pridonese za po-efikasna za{tita na pacientite imedicinskiot personal od aktuel-niot korona-virus, elektronskiotrecept }e prodol`i da funkcionirai po zavr{uvaweto na pandemijataso kovid 19. Od prvi maj funkcioni-ra za hroni~nite pacineti, a zabr-zano i posveteno se raboti da pro-funkcionira za site osigurenici iza site dijagnozi.

Pridobivkite od noviot elektro-

nski recept se pove}ekratni za siteosigurenici, mati~nite lekari, ap-tekarite kako i za Fondot za zdrav-stveno osiguruvawe.

Hroni~nite bolni dobivaat leseni efikasen pristap do lekovi i po-efikasna zdravstvena za{tita. Ma-ti~nite lekari nema pove}e da izgo-tvuvaat hartieni recepti tuku ni-vniot softverski kreiran recept }ebide dostapen direktno vo aptekite.Se skratuvaat tro{ocite i resu-rsite za printawe i izdavawe narecepti, a lekarite }e imaat mnogupove}e vreme za pregledi na pacie-ntite bez nikakov dopolnitelentro{ok.

Celiot proces za propi{uvawe iizdavawe na lekovi se racionalizi-ra, odnosno stanuva poefikasen ipobrz. Ova e vo direkten interes na773 (sedumstotini sedumdeset i tri)apteki so koi Fondot ima sklu~endogovor, kako i so 1236 PZU od op{-ta medicina, 1096 PZU stomatologijai 165 PZU od oblasta ginekologija.

Preku digitalizacija na recepti-te na hroni~no bolnite lica, Fondotza zdravstveno osiguruvawe vo rea-lno vreme }e ja sledi validnostapreku ovoj sistem i obemot na izda-deni recepti i lekovi. Isto taka, vorealno vreme, stru~nite slu`bi naFondot }e mo`e brzo i efikasno dainterveniraat pri eventualni in-dicii za nedoslednosti ili zloupo-trebi na sistemot. M.B.

Voveduvawe na eRecept

ZP Negotino, kontinuirano aktivno

ZP Gevgelija

Humanitarni aktivnosti

REKLAMI PENZIONER plus 142 maj 20206

TRIBINAPENZIONER plus 142 maj 2020 7

Vesnik za sega{nite i za idnitepenzioneri

Izdava~:SZPM

Godina XIII - broj 142maj 2020 god.

BESPLATEN MESE^EN VESNIK

Izdava~ki sovet:

Stanka Trajkova (pretsedatel)m-r Ilja AdamoskiMentor ]oku Menka TemelkovskaD-r Vele AleksoskiSlavko TrajkoskiSpirko Nikolovski OVRGido Boj~evski Slavko Markovski

Redakciski odbor:

Kalina Slivovska - Andonovaglaven i odgovoren urednik;

^lenovi:Baki Bakiu,Verica Tocinovska, Kiril RisteskiFruska KostadinovaJasmina Todorovska Liljana Mladenovska

Lektor:Verica Tocinovska

Adresa:

SZPM Bul. "Ko~o Racin”br. 14 - SkopjeP.fah. 440

Telefon: 02 3223 710tel-faks: 02 3128 390

Web: www.szpm.org.mkE-mail: vesnik@szpm.org.mk

Kompjuterska obrabotka:Tome Angelovski

Pe~ati:Pe~atnica Serafimovski - Skopje

Distribucija: "Nova Makedonija#

Rakopisite i fotografiite ne sevra}aat.

Spored Zakonot, za vesnikot sepla}a danok spored posebnanamalena dano~na stapka.

PENZIONERplus

Koga eden ~ovek vo svojata treta doba razmisluvaza patot {to go izminal i pritoa so pravo kons-

tatira deka ima so {to da se gordee, mo`e da zaklu-~i deka `ivotot ne mu pominal naprazno. Vo toa seuveriv od sredbata so Lazar Krstevski, so kogo neo-damna pievme kafe vo skopskata naselba Taftali-xe. Zbor po zbor, odmereno i tivko se navra}a vosvojot `ivoten letopis. Go slu{am, a kako da ~itaminteresna kniga od osumdeset i pet stranici. Vo nease zboruva za edno dete od skopskoto selo Ku~kovo,koe po osnovnoto u~ili{te vo \or~e Petrov i u~itelskata {kola vo Bitolase zdobilo so diploma od Fakultetot za politi~ki nauki vo Belgrad.

U~itel, politikolog i op{testven rabotnik i brigadir (komandant na naj-dobrata mladinska brigada na avtopatot "Bratstvo edinstvo#, na delnicataPara}in - Ni{ i Demir Kapija - Gevgelija vo 1959 godina) i vreden sorabot-nik na pi{anite mediumi, osobeno na Dnevnik. I, pred se, sekoga{ golemvqubenik vo {ahovskata igra. Eden del od svoeto slobodno vreme, veli, de-ka go koristi igraj}i {ah zaedno so svoite drugari - penzioneri. Preku {a-hot toj se steknal so mnogu novi prijateli. ^esto u~estvuval na op{tinski,regionalni i republi~ki {ahovski prvenstva vo organizacija na SZPM. Istotaka, u~estvuval i na nekolku me|unarodni {ahovski turniri. Objavil dese-tina kolumni za zna~eweto na {ahot i za najdobrite makedonski i svetski{ahisti.

Sekoja etapa od `ivotnata delnica na ~ovekot ima sopstveno zna~ewe.Taka e i so Lazar, mladiot u~itel koj desette godini po zavr{uvaweto nau~itelskata {kola gi pominal kako prosveten rabotnik, po pet godini kakou~itel i direktor. Taa blagorodna vospitno - obrazovna dejnost ja izvr{u-val zaedno so svojata `ivotna sopatni~ka Borka, u~itelka so zvawe "oso-beno istaknat pedago{ki rabotnik#, toga{en mentor za oddelenska nastavapri Pedago{kata akademija vo Skopje, avtor i koavtor i recenzent na pove-}e trudovi i u~ebnici za osnovno obrazovanie. Spomnuvaj}i si na toa vremeveli deka go ispolnuva soznanieto od va`nosta na postojanoto nadgraduva-we na svoeto pedago{ko obrazovanie koe so qubov i posvetenost go vgradu-va vo raste`ot na nastavnicite, osobeno na pomladite.

Od 1963 godina pa se do krajot na rabotniot vek bil na pove}e op{test-veni funkcii se do penzioniraweto. Akcent na negovata rabota i ponatamustaval na vospitno - obrazovnite pra{awa: se zalagal za pogolemo u~estvona semejstvoto vo vospituvaweto na decata, za gri`a za mladite talenti, zapove}e lekcii za patriotizmot, veli mojot osumdeset i petgodi{en sogovo-rnik. Toj site rabotni i op{testveni zada~i gi izvr{uval so golem entuzija-zam za {to svedo~at i golemiot broj op{testveni priznanija.

Lazar Krstevski e samo eden od plejadata penzioneri koi so svojot trudpridonele za tatkovinata. Dali taa dostojno im se oddol`uva? Spored negonapori se vlo`uvaat, no mo`nostite se limitirani. No, sepak mo`e i morada se pravi pove}e, penzionerite go zaslu`uvaat toa. Dobro e {to se otvo-raat penzionerski klubovi i starski domovi. No, tie se malku. A posebnovnimanie zaslu`uvaat penzionerite so niski penzii, odnosno socijalnitekategorii. Pero Milenkoski

Lazar Krstevski, u~itel i politikolog, penzioner od ogranokot "Taftalixe I#, ZP Karpo{

Penzionerite zaslu`uvaatpove}e

Mobilnite telefoni se posebnameta za prislu{kuva~ite. Posto-

jat najrazli~ni na~ini kako ilegalnomo`e da vi go prislu{kuvaat telefo-not, od instalirawe na eksterni ure-di pa se do specijalizirani programi.Eve nekoi od simptomite preku koi }edoznaete deka nekoj vi go prislu{kuvatelefonot:

1. Baterijata brzo se tro{iKlasi~en znak deka nekoj vi go pri-

slu{kuva telefonot e traeweto nabaterijata otkako }e ja napolnite.Baterijata vo mobilnite brzo se tro-{i bidej}i programite za prislu{ku-vawe ja crpat nejzinata silia i koga nego upotrebuvate telefonot.

2. Bavno gasewe na telefonotAko ne mo`ete na normalen na~in da

go isklu~ite telefonot ili mu e pot-rebno pove}e vreme od obi~no, {ansi-te se nekoj da vi go prislu{kuva tele-fonot. Pri~inata za toa e {to e pot-rebno pove}e vreme site programi zaprislu{kuvawe da se isklu~at. Mo`noe i telefonot da ne vi e ispraven, nozadol`itelno sledete dali telefo-not ~esto ~udno vi se odnesuva.

3. ^udni pozadinski zvuci[um vo tekot na razgovorot ili ~u-

dno zuewe uka`uva na toa deka postoigolema verojnost telefonot da vi eprislu{kuvan. Mnogumina ne razmis-luvaat za taa mo`nost bidej}i izgovorim e deka vrskata lo{o e vospostave-na. Me|utoa, dene{nata telekomuni-kaciska tehnologija e mnogu naprednai sovremena taka da pre~kata po pra-{awe na signal e mnogu retka.

4. Distorzija na glasotU{te eden mnogu ~est znak dali nekoj

vi go prislu{kuva telefnot e distor-zija na glasot. Dokolu slu{ate "robot-ski# glas na li~nosta so koja razgova-rate, mnogu e golema verojatnosta nekojda go slu{a ili snima va{iot razgovor.

5. Dodeka ne go upotrebuvate tele-fonot

Posvetete vnimanie na toa dokolkutelefonot po~ne ~udno da se odnesuvabidej}i e mo`no da imate instaliranoprogram za prilu{kuvawe. Ovie pro-grami mnogu lesno mo`e da se vnesatna ne~ij telefon so pomo{ na e-mailili prefrlawe na podatoci prekublutut. Fiksnite telefoni isto takane se isklu~ok koga e vo pra{awe pri-slu{kuvaweto. Obratete vnimanie na~udnite zvuci vo pozadina, posebnozuewe ili {u{tewe. M.D.

Sami mo`e da otkriete dali va{iot mobilen telefon se prislu{kuva

Negativnite stereotipi za povozra-snite, koi gi imenuvam kako sta-

rizmi, obiluvaat vo u~ebnicite i vojavnata politika koja se izrazuvapreku mediumite. Osobeno televizija-ta e mo`no sredstvo, bidej}i postari-te lica redovno go koristat za info-rmirawe. ^esto nekolku stari lica sesobiraat na zaedni~ko gledawe na TV-programa. Toa e oblik na socijalna ak-tivnost! Podolgo sami gledaat tele-viziski programi onie {to ne se op{-testveno anga`irani i se ponepodvi-`ni, pa na takov na~in imaat virtuel-no dru`ewe. Osamenite stari lica,otkako na TV-programite }e gi vidatpredrasudite za starcite, sebe sevrednuvaat povisoko. Denes postojatinteraktivni TV-programi koi mo`atda stanat vistinski sodru`nik i sre-dstvo za vklu~uvawe vo zaednicata.Vo poslednava dekada pozna~ajno sta-nuva virtuelnoto dru`ewe me|u povo-zrasnite, no i so pomladite generacii.

Slikata za starite lica na koi imtreba poddr{ka i nega, pasivizirawepreku isklu~uvawe od proizvodniot ipoliti~kiot sistem, zasega dominiravo pove}e dr`avi. Hronolo{kata pos-tara vozrast e osnova i za negativna iza pozitivna diskriminativna poli-tika!

Starizmite se socijalni konstruktivo dadena kultura, vo opredelen isto-riski period i kako takvi se promen-livi. Sepak, sekoj obid da se promenatvo pozitivna nasoka naiduva na upornonivno odr`uvawe.

[to psiholozite pravat i mo`at dapravat za promena na razli~nite pre-drasudi, vklu~itelno i starizmite?

APA (Amerikanska psiholo{ka aso-

cijacija) ima formirano ARA Commit-tee on Aging koj skicira i vo 2002 usvo-juva rezolucija protiv starizmot vokoj bilo oblik i nastojuva toj da se ot-strani. Se nastojuva na obuki, fondo-vi, dr`avna politika, pove}e sodr`i-ni vo programite za obrazovanie nasite nivoa so koi }e se eliminira sta-rizmot, menuvawe na sodr`inite emi-tuvani na televiziskite i drugitemnogubrojni digitalni mediumi koiobiluvaat so starizmi. Otvoreni sepra{awata komu i zo{to im slu`atsite ovie tehnolo{ki inovacii i in-formacii.

Za spravuvawe so diskriminacija napostarite lica dobro e da se koristatsoznanijata za seksizmot, rasizmot,etnicizmot... Se ~ini deka so stariz-mot polesno se spravuvaat licata koibile omalova`uvani na drug na~in(grd, glupav, siromav, `ena, crnec...).

Uspe{noto stareewe e preduslov zaefikasno spravuvawe so starizmite.Toa zna~i da se so~uva dobro fizi~kozdravje (telesna sila, otpornost isposobnosti), dobro mentalno zdravje(anga`iran i aktiven um) i dobri so-cijalni vrski.

Pregled na literaturata okolu in-tervencija za promena na starizmi po-ka`uva deka vo ovoj domen vo vtoratadekada na 21 vek ima pove}e nastoju-vawa organizirano da se vlijae vrznivna promena. Dobar primer za toa seproektite navedeni vo ramki na Evro-pskata godina za aktivno stareewe isolidarnost me|u genaraciite- 2012.

Kako i drugite predrasudi (rasizam,seksizam), starizmot mo`e da se na-mali preku soodvetno obrazovanie iso direktni kontakti so vitalni i

zdravi postari lica. Nekoi strategii za spravuvawe so

starizmi Ne se identifikuvaj so negativ-

nite sliki za starite lica Ne prifa}aj stigmi Odbij gi negativnite stereotipi

za starite lica Prepoznaj vicevi so starizmi, ne

gi upotrebuvaj i ne baraj drugite da gizanemarat Prifati gi pozitivnite dostreli

na razvojot so stareeweto Identifikuvaj se so pozitivnite,

obrazovani, mudri, napredni povozra-sni lica Znaj deka tvojot pozitiven stav

kon procesot na stareewe pozitivnovlijae vrz tvojot proces na stareewe Prifati deka da se ostari zna~i

da se ima dolg `ivot koj normalno za-vr{uva so smrt U~i gi decata za `ivotniot ciklus

i pozitivniot razvoj so stareeweto Neguvaj pozitivni ~uvstva i mis-

li, i kako najzna~ajno, imaj pozitivnipovedenija Imaj samopo~it i ne dozvoluvaj da

ti go urivaat dostoinstvoto Svrti se kon {to ima{, a ne kon

{to nema{ Li~no planiraj go i kontroliraj go

tvojot `ivot Vklu~i se aktivno vo pravewe i

realizirawe vladini programi za po-starite lica Znaj deka ti ne si pasiven prima-

tel na uslugi (klient) na koi bilo da-vateli na profesionalni uslugi Bidi uporen vo barawe raznovid-

ni i prisposobeni uslugi spored pot-rebite na sekoe lice {to staree Imaj postojano fleksibilni ums-

tveni aktivnosti (u~i novo, ~itaj, re-{avaj problemi) U^I/ OSMISLI/ MUDRUVAJ/

PRIPA\AJ/ BLAGODARI/ PROSTI/QUBI...

prof. dr. Olga Murxeva - [kari}

Del treti

Predlozi na psiholoziteza spravuvawe so starizmi

Planinarite, qubitelite na ~istiot vozduh, na ende-mi~nata flora i fauna, drugite poklonici na plani-

nata, a osobeno penzionerite koi ostanuvaat na opredel-bata da ja sovladuvaat [ara po site nejzini delovi, odu-{eveni se od prvi~nata opredelba na neodamne{nata se-dnica na Vladata, [ar Planina i Osogovskite planini dase proglasat za za{titeni podra~ja.

Spored Naser Nuredini, minister za `ivotna sredinai prostorno planinarewe "Toa zna~i deka ne samo {to }ese ispolnat nacionalnite, strate{kite i me|unarodniteceli za za{tita na prirodata, tuku benefitot }e ima idr`avata, a osobeno korist }e ima naselenieto i op{ti-nite koi }e opfatat delovi od za{titenite podra~ja#. Mi-nisterot Nuredini u{te e i so mislewe deka "}e se zgole-mat mo`nostite za prekugrani~nata sorabotka so sosedni-te zemji, od aspekt na faktot deka [ar Planina }e staneeden od najgolemite nacionalni parkovi vo Evropa, aistovremeno }e zna~i i za{tita na ovie podra~ja, napre-dok i ispolnuvawe na obvrskite kon Evropskata unija#.

Mnogu penzioneri ne samo od tetovskiot kraj, tuku i po-{iroko so odu{evuvawe ja primija vesta [ar Planina dabide proglasena za nacionalen park.

"Ne mo`am da se zamislam bez planina, bez Popova [a-pka i drugite lokaliteti, bez vrvovite Quboten i Titovvrv i u{te mnogu drugi koi uporno gi osvojuvam. Istovre-meno, nema pogolem revolt od onoj koga }e zabele`am div-ja{tvo vrz prirodnite ubavini so nekontrolirana se~a,sogoluvawe na najubavite delovi na [ara, vistinski ma-sakar {to i se pravi#, - veli penzionerot i planinar Di-me \or~evski.

"Penzionerskata sve`ina ja odr`uvam so moeto sovla-duvawe na [ara od kaj Kobilica i poseta na moite teto-vski ogni{ta. Osven rekreacijata, u`ivam vo ona {to godo`ivuvam po planinata. Mnogu mi pre~i koga naiduvam nadelovi kade se ise~eni najubavite drvja, kade se uni{tuvase {to e ubavo i privleno. Kone~no, se nadevam deka }e mudojde krajot na ova# - veli penzionerot Raufi. Sali Rau-fi e po poteklo od drugiot - zapadniot del na [ar Pla-nina, koj kosovskite vlasti ve}e go imaat proglaseno zanacionalen park.

Na pra{aweto za proglasuvawe na [ar Planina na na-cionalen park razgovaravme i so drugi, ne samo penzio-neri, tuku i vistinski qubiteli na planinata. Re~isi si-te vo eden zdiv velat deka kone~no dobro e {to dr`ava-ta projavila interes i {to }e dobieme za{titeno podra-~je koe go zaslu`uvame.

Od ministerstvoto za `ivotna sredina i prostornoplaninarewe najavuvaat razgovori so lokalnoto nasele-nie, so cel da se slu{ne nivnoto mislewe. Inaku, ovojpredlog bazira na mislewe na ekspertski tim po izrabo-tena studija za valorizacija na sodr`inite so visoko ni-vo na biolo{ki i kulturni vrednosti. Inaku, [ar Plani-na e dolga osumdesetina kilometri, {iroka od 10 do 30kilometri so okolu 1,600 kvadratni kilometri povr{inai pretstavuva priroden rezervat koj se odlikuva so boga-ta flora od nad 2.000 vidovi, od koi nad 150 se endemi~-ni. Bogata e i so fauna, so retki primeroci na kafeavatame~ka, ris, diva koza, volk i mnogu drugi. Na [ar Planinaima 39 planinski ezera od koi 25 se postojani. Po bilotona [ar ima i nad 20 vrvovi koi nadminuvaat 2.000 metrinadmorska viso~ina, a dominantni se Titov vrv, Quboten,Kobilica...

Proglasuvaweto [ar Planina za nacionalen park osta-nuva kako zadovolstvo i natamo{ni do`ivuvawa pred seza penzionerite, koi uporno vo tretoto doba, se mnogu ~e-sti posetiteli na nejzinite padini, dolini i vrvovi.

Gojko Eftoski

Tetovo

Ideja [ara da bide nacionalen park

REKLAMI PENZIONER plus 142 maj 20208

HRONIKAPENZIONER plus 142 maj 2020 9

Gospodine urednik Zlate Lozanovski, ovie posledni me-seci, mart i april, a i prethodno vo 2020 godina, ima{e

re~isi vo site kontaktni emisii na nacionalnite televi-zii vo Makedonija, pa i vo nekoi od dnevnite vesnici sonegativni sodr`ini vo rabotata na Sojuzot na zdru`enija-ta na penzionerite na Makedonija i za zdru`enijata na pe-nzioneri {to dejstvuvaat i rabotat na teritorija na na{a-ta dr`ava, a se ~lenki na Sojuzot.

Se odlu~iv da se obratam so ova moe otvoreno pismo dovesnikot "Sloboden pe~at#, koj go smetam za eden od najobje-ktivnite vesnici i koj i jas i mnogumina penzioneri i drugigra|ani so zadovolstvo go ~itame.

Kako ~len na Sobranieto na Sojuzot na zdru`enijata napenzionerite na Makedonija (vo natamo{niot tekst SZPM),~len na Izvr{en odbor na SZPM i kako pretsedatel na Zd-ru`enieto na penzioneri i pretsedatel na Izvr{niot od-bor na Zdru`enieto na penzioneri Strumica, sakam da gika`am pozitivnite raboti {to se napraveni vo poslednitedesetina godini od strana na SZPM za site penzioneri voMakedonija, kako i za pozitivnite raboti {to gi napraviloZdru`enieto na penzioneri Strumica za svoite ~lenovi, voizminatite godini.

FAKTI I PODATOCI ZA RABOTATA NA SZPM1. Kako pozitivna rabota koja najnapred sakam da ja

istaknam e faktot deka penzionerite vo Makedonija semnogu humani lu|e. Za toa potvrda e toa {to u{te pred mnogugodini, organite na SZPM formirale svoj "Fond za soli-darnost" za svoite ~lenovi penzioneri, za koj dobrovolnoodlu~ile da im se zadr`uva od nivnite penzii iznos priisplatata na penziite. Vo po~etokot penzionerite izdvoju-vale po 100 denari mese~no. Sredstva za otpremnina (sre-dstva {to se ispla}ale na semejstvoto na po~inatiot pen-zioner), se upla}ale na smetka na zdru`enijata sporedbrojot na penzioneri, a organite na zdru`enijata donesuva-le odluka vo koj iznos }e im bide ispla}ana otpremnina-ta. Primer moeto zdru`enie ispla}alo po ovoj osnov na se-koj po~inat penzioner po 35.000 denari, bidej}i sme od osu-mte pogolemi vo Makedonija, a pomalite zdru`enija bidej}iimale pomalku ~lenovi i sobirale pomalku sredstva, po tojosnov ispla}ale pomala otpremnina.

No, zdru`enijata na penzionerite odnosno ~lenovite naSZPM zaradi svojata solidarnost, se dogovorile so toga-{nata Vlada na Republika Makedonija solidarniot fondda se koristi solidarno, i otpremninata za sekoj po~inatpenzioner da iznesuvaat 30.000 denari bez razlika na koezdru`enie po~inatiot e ~len. I taka e i denes.

2.Vtor dokaz za penzionerskata solidarnost vonrednotoprocentualno zgolemuvawe na penziite po barawe i zala-gawe na SZPM vo 2008 godina, pomalite penzii da se zgo-lemat so pogolem procent, a pogolemite so pomal procent.Takvoto zgolemuvawe napravi "dupka# vo Fondot za penzi-skoto i invalidskoto osiguruvawe, no penziite bea navre-meno isplateni, na zadovolstvo na site penzioneri i niv-nite semejstva. Na barawe na SZPM dogovoreno e penziiteza site penzioneri da se isplatuvaat do 7-mi vo mesecot zaprethodniot mesec, a vo poslednite meseci penziite seispla}aat i porano.

3. Pred nekolku godini SZPM so svoite argumentiranibarawa deka penzionerite vo svojot raboten vek dosta izd-vojuvale, Vladata na Republika Makedonija i FPIOM naSZPM mu dodelija rabotni prostorii bez nadomest, so {tosredstvata koi se davaa do toga{ za kirija, se oslobodijaza razni aktivnosti na penzionerite na humanitaren, kul-turen i sportski plan, za razvivawe me|ugeneraciska i me-|unarodna sorabotka, za poddr{ka na pomalite zdru`enijaza nivnite potrebi, kako i za otvorawe klubovi za dnevenprestoj na penzioneri i drugo.

4. Na raboten sostanok na Izvr{niot odbor na SZPM soministerkata za trud i socijalna politika Mila Carovska,be{e izneseno barawe za vonredno zgolemuvawe na penzi-ite. Ministerkata prifati predlogot da go prenese navladina sednica. Vakvoto na{e barawe be{e prifateno odVladata i penziite bea linearno zgolemeni od 01.01.2020godina. Taka, site penzioneri dobija so januarskata penzijapo 722 denari, a iznosot vleze i vo osnovicata na penziite.

5. Izvr{niot odbor na SZPM se izbori penzionerite {tozemaat mali penzii, pod prose~nata penzija, da ne pla}aatparticipacija za bolni~ko lekuvawe.

6. Na barawe na SZPM se pro{iri pozitivnata lista nalekovi i istite da gi ima vo dovolna koli~ina vo aptekitepreku celiot mesec. So toa se podobri standardot na pen-zionerite i se namali stresot dali }e najdat terapija zasvojata bolest.

7. SZPM izdvojuva dosta sredstva i za informiraweto.Izdava vesnik "Penzioner plus#, bilteni za penzionerski-te sportski natprevari i penzionerskite revii na pesni,muzika i igri koi se odr`uvaat sekoja godina ve}e 25 godi-ni na regionalno i na dr`avno nivo, potoa edna stranica sopenzionerski prilozi izleguva vo vesnikot "KOHA# i doda-tokot na ~etiri strani "Penzionerski vidici# vo vesnikot"Nova Makedonija#. SZPM ima i svoja veb-stranica na kojasvoi potstranici imaat zdru`enijata na penzionerite. Is-to taka SZPM go poddr`uva i tvore{tvoto na svoite ~le-novi-penzioneri i sekoja godina izdvojuva sredstva za iz-davawe knigi, odr`uvawe izlo`bi, poetski sredbi, drams-ki proekti i drugo.

Za aktivnostite na SZPM mo`e u{te mnogu da se pi{uva,no mislam deka seto toa go znaat i penzionerite i nivnitesemejstva, no i mediumite koj pomalku koj pove}e!

Ovie pozitivni raboti se napraveni za vreme na pove}epretsedateli na SZPM, no posebno }e gi istaknam prethod-niot pretsedatel Dragi Argirovski i aktuelnata pretse-datelka Stanka Trajkova, koja uspe{no go rakovodi SZPM ija realizira funkcijata {to £ e doverena od site penzio-neri, delegati vo Sobranieto na SZPM.

AKTIVNOSTI NA ZDRU@ENIETO NA PENZIONERI STRUMICASite 53 zdru`enija ~lenki na SZPM imaat svoi posebni

aktivnosti, no i zaedni~ki. Jas }e gi iznesam aktivnostitena moeto zdru`enie bidej}i najdobro gi znam. Vo Zdru`eni-eto na penzioneri Strumica ~lenuvaat 12 000 penzioneriod op{tinite Strumica, Bosilovo i Vasilevo, organizira-ni vo 27 ogranoci po urbanite zaednici vo koi ima otvorenoi rabotat 18 klubovi za dneven prestoj na penzionerite.

Zdru`enieto ima svoj Statut vo koj se opi{ani site pra-va i obvrski na organite i telata na zdru`enieto i negovi-te ~lenovi po site zakonski propisi vo dr`avata.

Zdru`enieto na penzioneri Strumica izgotvuva godi{naPrograma za rabota na zdru`enieto i negovite organi itela, kako i Finansiski plan, Izve{taj za izvr{enata rab-ota po programata na svoite organi i tela, Finansiski iz-ve{taj, kako se realizirani ostvarenite prihodi i rasho-di, godi{na smetka i drugi dokumenti i akti od organiza-ciski karakter.

Vo Zdru`enieto na penzioneri Strumica, pokraj drugiteorgani, ima Odbor za nadzor i kontrola koj go kontroliramaterijalno-finansiskoto rabotewe na zdru`enieto i kojizgotvuva Izve{taj so koj gi informira Izvr{niot odbori Sobranieto. Isto taka, toa ima finansiski kontroli odinspektori od Ministerstvoto za finansii, odnosno od in-spektori od podra~nite edinici. Od dosega{nite kontrolina Zdru`enieto na penzioneri Strumica nema nikakvizabele{ki za materijalnoto-finansiskoto rabotewe, voizve{taite od kontrolite e konstatirano ekonomi~no idoma}insko rabotewe.

^estopati se zboruva i se pra{uva na televiziite, pa ivo vesnicite, od strana na nekoi penzioneri kade se pariteod ~lenarinata {to tie ja pla}aat, pa zatoa }e istaknamsamo eden del kako se tro{at parite od ~lenarinata vo ZPStrumica i toa za 2019 i nekolkute meseci vo 2020 godina,a taka ili sli~no e i vo drugite godini:

- Zdru`enieto na penzioneri Strumica vo 2019 godinaima ostvareno prihodi od ~lenarina 3.650.000 denari. Po-kraj site aktivnosti i rabotni zada~i od Programata zarabota za 2019 godina uspealo da za{tedi 748.771 denar.

- Zdru`enieto na penzioneri Strumica vo 2019 godinaizdvoi 700.000 denari za ednokratna pari~na pomo{ na pe-nzioneri so niski penzii, i penzioneri so penzii do18.000 denari koi se bolni i na koi parite im se potrebniza lekuvawe i nabavka na lekovi. Na penzioneri koi imaatpotreba od klimatsko-bawsko lekuvawe im se dava pari~-na pomo{ participacija koja zavisi od visinata na penzi-jata.

- Zdru`enieto izdvojuva pari~ni sredstva od 634.777denari za nadomestoci na lica anga`irani vo 18-te klubo-vi za dneven prestoj na penzioneri za nivno odr`uvawe,~istewe i drugi potrebni raboti, za koj nadomest se pla}apersonalen danok na dr`avata.

- Od prihodot odnosno od sredstvata dobieni od delotod ~lenarinata, vo 2019 godina dadeni se 524.922 denariza potro{enata elektri~na energija (struja i drva za ogrev)vo klubovite za dneven prestoj na penzioneri i kancelari-ite za rabotata na zdru`enieto, kako i za drugite re`iskidava~ki i nivno odr`uvawe.

- Pokraj drugite stavki od Finansiskiot plan ima opre-deleno sredstva i za psihofizi~koto zdravje na penzione-rite, odnosno za nivno aktivno stareewe preku sport, rek-reacija, muzi~ki i drugi kulturni aktivnosti. Zdru`enietou~estvuva na regionalni i republi~ki sportski igri i mu-zi~ki revii, koi se organiziraat od strana na SZPM za koipokraj na{ite finansiski sredstva u~estvuva so sredstvaza poddr{ka na doma}inite na sredbite i SZPM.

- Na{eto zdru`enie po barawe na penzionerite ~lenovina zdru`enieto, organizira predavawa i pregledi na pri-tisok i {e}er vo krvta od strana na stru~ni lica - lekari,odr`uva tribini i drugo od domenot na penzionerskataproblematika i dr.

- Zdru`enieto na penzioneri Strumica ima sopstvenpenzionerski dom i zgrada so 10 stanovi za domuvawe napenzioneri so niski penzii i grade`en del od 1 000 metrikvadratni. Vo poslednite desetina godini izvr{eno e ce-losno renovirawe na domot i na site negovi pridru`niprostorii, so cel da bide ureden vo eden poubav soodvetenprostor, za {to se plateni dosta finansiski sredstva. Do-mot pokraj ovie generacii }e go koristat i na{ite deca,vnuci koga }e stanat penzioneri i toga{ }e se gordeat sonas koi seto toa sme go napravile. Sobranieto na Zdru`e-nieto na penzioneri Strumica donese odluka po predlog naIzvr{niot odbor da se renovira i zgradata za stanuvawena penzionerskite semejstva, parite se obezbedeni, no soaktivnostite za realizacija na ovaa odluka ne spre~i ko-rona virusot. Koga }e zavr{i vonrednata sostojba }e otpo-~neme so ovaa planirana aktivnost.

- ^esto na programite na televiziite se javuvaat pen-zioneri na koi mnogu im pre~i {etaweto na penzioneritepo manastiri i drugi izletni~ki mesta. Penzionerite {to{etaat, organizirano spored Programata na Komisijata zakulturno-zabaven `ivot vo ZP Strumica, {etaat za sops-tveni pari, a zdru`enieto samo participira vo del od pre-vozot. Zdru`enieto se trudi cenata na prevozot da bide{to poniska. Kilim~iwata, stol~iwata, sendvi~ite i pi-tite si gi nosat ekskurzijantite! Gi pokanuvame site zain-teresirani da dojdat i da se uverat! Ako penzionerite odatna dvodnevna ekskurzija se dogovarame so rakovoditelitena hotelite cenata da bide pristapna za penzionerite, zada mo`at tie da pro{etaat za poniski ceni. I na na{itepenzioneri koi se zainteresirani za godi{en odmor imobezbeduvame preku turisti~kite agencii pri krajot na av-gust po 8 dena za 4.500 denari, vo koi e i patot i hotelsko-to smestuvawe, no ovie sredstva tie sami si gi pla}aat. Naovoj na~in im ovozmo`uvame da izlezat od doma, a mnogumi-na za prvpat go posetuvaat Ohrid, Prespa, Dojran ili nekoedrugo izletni~ko mesto.

Zdru`enieto na penzioneri Strumica ima u{te mnogu ak-tivnosti za istaknuvawe, no ako saka nekoj i od ova }e ra-zbere i nema pove}e da pra{uva kade odat parite od ~le-narinata!

Vi go ispra}am ova moe otvoreno pismo da bide sostavendel vo Va{iot cenet vesnik "Sloboden pe~at#.

Dan~e Daskalovska Pretsedatel na ZP Strumicame|u prvite `eni pretsedateli na

zdru`enijata na penzonerite vo Makedonija

Do vesnikot "Sloboden pe~at#

Otvoreno pismo

Poradi pandemijata Denot na pobedata nad fa{izmot ovaa godina vo Strugabe{e odbele`an vo grupi. Po toj povod na 9 maj 2020 vo 10 ~asot delegacii na

Sojuzot na borci od Struga i stru{ko, polo`ija sve`o cve}e na spomenikot naRevolucijata na plo{tadot vo Struga, kako i na bistite na padnatite borci naKejot na Crn Drim, vo znak na se}avawe na ovoj den. Vo te{ko izvojuvanata slo-boda na makedonskiot narod, `ivotite gi zagubile pove}e od 24.000 borci, od

koi 163-ca bile Stru`ani.Pretsedatelot na borcite, sonekolku zborovi na prisut-nite gi navrati na spomeniteod vtorata svetska vojna, is-taknuvaj}i: Da se pameti noda ne se povtori.

- Masovnosta i govoriteovaa godina poradi pandemi-jata i vonrednata sostojbaizostanaa, no ne se zaboravi-

ja se}avawata za Denot na Pobedata. Da se pameti, no da ne se povtori - istak-na pretsedatelot na OO na Sojuzot na borcite od Narodno osloboditelnatavojna na Makedonija, a sega podr`uva~ Ajredin Memeti. I mnogumina penzioneri,po dvajca ili sami im se poklonija na onie koi gi dadoa svoite `ivoti za slo-bodna Makedonija. S.K.

ZP Struga

Odbele`ana 75 godi{ninataod Denot na pobedata nadfa{izmot, 9 maj

U{te od po~etokot na kalendarskata 2020 godina od ZP Ki~evo be{e objavenoglas za snabduvawe na penzionerite so ogrevno drvo preku javnoto pretpri-

jatie Lopu{nik "Makedonski {umi# od Ki~evo. Za taa cel ZP Ki~evo postignadogovor so javnoto pretprijatie za stopanisuvawe so {umi od Ki~evo za navre-meno snabduvawe na penzionerite so ogrevno drvo. Po oglasot nad 200 penzio-neri ve}e sklu~ija dogovori so ZP Ki~evo za snabduvawe so ogrevno drvo.Pobaruva~kata za ogrevno drvo vo ovaa godina e golema i iznesuva nad 1200 ku-bni metri ogrevno drvo koi treba da se ispora~aat vo letnite meseci, po cenaod 2700 denari za dabovo drvo i 2600 denari za bukovo drvo, a vo cenata e sta-ven i tro{okot za rastovar na donesenite drva.

Pobaruva~kata za ogrevno drvo e se u{te golema i pokraj mo`nostite penzio-nerite da se grejat so grejni tela "Klima uredi#. Ovie grejni tela so struja zamnogu penzioneri se nedostapni poradi niskite penzii koi gi ostvaruvaat.

A. Risteska

ZP Ki~evo

Vo trka za ogrevno drvo

Duovden se pa|a od 23-ti do 26-ti juni, po noviotkalendar, so promenliv datum, no sekoga{ vo

nedela. Se praznuva tri dena: nedela, ponedelniki vtornik. Spored narodniot kalendar vo nedela

se posetuvaat cr-kovnite hramovi, aponedelnikot na-rodot go praznuvakako Sveta Troi-ca. Duhovden na-rodot go povrzuvaso du{ite na um-renite, koi pu{te-ni na Lazareva sa-bota, "se sobiraat#na Duhovden.

Na ovoj golempraznik "se vadi#golema crkva i cr-kvata se postila

so oreovi listovi. Oreovite zeleni lisja go ozna~uvaat obnovuvaweto na prirodata vo pro-

let i go pretstavuvaat sleguvaweto na Svetiot Duh vrz Apostolite, i nasekoj hristijanin duhovna prerodba so silata na Svetiot Duh.

Na zaminuvawe vernicite si zemaat od oreovite listovi koi gi stavaat namesta kade se ~uvaat volneni raboti "za od molci#.

Obredniot leb kako vistinski odraz na narodnata tradicija so koreni voideologijata na narodnite veruvawa, vo nedela na Duovden, na prviot denod Sveta Troica, po zavr{uvaweto na Sv. Liturgija, vernikot go prinesuvapred sebe so zapalena sve}a, a sve{tenikot prodol`uva so peewe za zdrav-je na `ivite i spokoj i mir na mrtvite. Sve{tenikot pee tri molitvi vo koiiska`uva blagodarstveni molitvi kon Gospod Isus Hristot za s¢ {tonapravil za nas i za ispra}aweto na Svetiot Duh koj e Svetlina koja n¢prosvetluva i gi oprostuva na{ite grevovi

Dodeka pee sve{tenikot, vernicite "na tri pati# koleni~at so veruvawei nade` za najprisen dopir so pokojnite i prostuvawe na grevovite od Boga.Vo bogoslu`bata kolenopriklonuvawe ima i na praznikot Krstovden koga seiznesuva ~esniot krst i na Liturgijata na prethodno osvetenite darovi kogase prinesuvaat od `rtvenikot do prestolot i koga se pee "da se ispravimojata molitva.#

Koleni~eweto vo crkva e religiozen ~in, sodr`inski element na Litur-gijata.

Ovoj moment se ilustrira kako ~in vo koj bitoviot element se temeli vrzzdrava dramska struktura so vnatre{na logika.

Koga }e zavr{i sve{tenikot so peeweto, sve}ite se gasnat, a poga~ite sedelat na prisutnite. Sostaven del na ovoj ~in se i cre{ite vo obredna fu-nkcija.

Po ka`uvaweto od postari lu|e, vo minatoto verskiot praznik SvetaTroica bil praznik na gradot koj se odbele`uval na vtoriot den so prazni-~na gra|anska veselba i gosti od sosednite sela i gradovi.

So izgradbata na velelepniot hram "Sveta Troica# od na{iot sogra|anin,ktitorot Risto Gu{terov, po~na da se obnovuva tradicionalnata proslavana praznikot Sveta Troica. Pavlina Ko{evac

Duovden / Sveti duh iSveta Troica

PANORAMA PENZIONER plus 142 maj 202010

@ivotot ponekoga{ pi{uva neverojatni prikazni. Takva e onaa na Sto-le Arsovski, invalidski penzioner, odli~en harmonika{ i pokraj toa

{to e slep. Toj `ivee vo tesen i ograni~en svet, li{en od radosta na sve-tlinata i {areniloto na boite. Toj e vesela i razgovorna du{a. Hendike-pot ne ja ubilo vo nego voljata za `ivot. Naprotiv, toa mu dalo pottik da

bide uspe{en i da se zanimavaso najgolemata qubov koja jaima, a toa e muzikata. Ta`nata`ivotna prikazna na StoleArsovski zapo~nala koga gozagubil vidot posle trieset-tata godina. Site pregledi kajnas i vo stranstvo bile nega-tivni. Stole se pomiril so su-dbinata, koga i po~nal aktiv-no da se zanimava so muzika.

Devet godini od svojot rabo-ten vek gi pominal vo fabri-kata Rade Kon~ar vo Skopje,kade {to rabotel kako alat-ni~ar, a napu{til koga po~nal

da go gubi vidot. So otpremninata {to ja dobil od rabota gi kupil sakani-te muzi~ki instrumenti. Denes `ivee pod kirija, o~igledno nedostatokotsudbinata mu go nadopolnila so prekrasno semejstvo, koj brak pokasno pro-pa|a, a se raduva na prekrasnite }erka i vnuka i darbata za muzika.

Stole trieset godini aktivno se dru`i so muzikata. So svojata svirka,pesna i nasmevka na liceto, uspeva da ja spodeli radosta, pozdravuvansekoga{ so ovacii.

- Muzikata se vseli vo mene u{te vo moite rani godini. Koga imav dva-naeset godini roditelite mi kupija mala harmonika za mojot rodenden. Toae vsu{nost po~etokot na mojata qubov kon muzikata - veli Stole.

Toj ima besprekorno golem muzi~ki talent. So negoviot apsoluten sluh,mo`e da otsviri s¢ {to }e slu{ne. Mo`ebi ~ekori nesigurno niz proble-mite od sekojdnevjeto. No so negoviot isklu~itelen muzi~ki talent, so vi-rtuoznoto svirewe na harmonikata, sintisajzerot, klavirot i so solo-in-terpretacijata na izvornite makedonski starogradski i novokomponiranipesni, so neizmerna `elba stanuva ~len na KUD "Biljana# pri Sojuzot naslepi na Makedonija i Zdru`enieto na slepi pri Grad Skopje.

- S¢ se u~i na pamet, te{ko e, no moram sekoja pesna ili oro da gi nau~amna pamet. S¢ e rabota na sluh. Sviram po razni povodi, na proslavi, matu-rski ve~eri i na mnogubrojni muzi~ki aktivnosti pri ZP ^air. Interesno e{to nikoga{ ne sum posetil nitu eden ~as po muzika. Na po~etokot edenstar muzi~ar samo mi ja poka`a osnovata, ponataka s¢ sam, so qubov, so me-rak sviram. Na muzi~kite smotri 2018 godina, {to se organiziraat po po-vod svetskiot den na slepite, za izvedbata na pesnata "Jano mori# go os-voiv prvoto mesto od publikata, a vtoro mesto od stru~noto `iri - raska-`uva Stole.

Stole Arsovski kako najdobar muzi~ar i peja~, od Sojuzot na slepi naMakedonija bil pra}an vo Izmir, Turcija na me|unarodni muzi~ki sredbina slepi lica, kako pretstavnik od Makedonija. No ne samo toa, toj u~est-vuval i na pove}e me|unarodni muzi~ki sredbi vo nekolku gradovi vo Bu-garija. Taka, toj ponatamu pee i sviri so svojata harmonika.

Vasil Pa~emski

ZP ^air

Stole Arsovski,vqubenik vo muzikata

Vo preubaviot topol majski den be-{e mo{ne tivko. Go nema{e xago-

rot na decata, na ulicata nema{e mno-gu minuva~i, a i vozila ima{e malku.Baba Nada sama sede{e vo svojot dvor.Be{e zamislena i voznemirena. Pog-ledot i be{e prikovan na ogrevnitedrva, istovareni toa utro na ulicatapred nejzinata ku}a. ^ovekot koj tre-ba{e da gi ise~e ne mo`e{e da dojdebidej}i se razbolel, a koj drug da vika- ne znae{e.

- Ah, taa prokleta korona. [to nap-ravi od na{ite `ivoti? Nepovikanadojde, pravi {to saka i kako saka. Ha-os! A vo borbata protiv nea, nam najvo-zrasnite ni e i najte{ko - si razmis-luva{e baba Nata.

- Dobar den, babo! [to si tolku za-mislena, da ne si, nedaj Bo`e, bolna?- Od mislite ja trgna melodi~niotglas, na mom~eto {to `ivee vo sosed-stvoto. So negovite roditeli, koi sepo~inati, vo isto vreme gi pravea se-mejnite ku}i. So godini nanazad beakako rodnini, na nivnoto prijatelstvone padna nitu edna senka na nedoraz-birawe, i za dobro i za lo{o si se na-o|aa edni na drugi.

- Ne sum bolna! Gi gleda{ li drvatana ulica? Kako da gi soberam? Starasum. Najdi nekoj da gi ise~e i da mi gismesti vo podrumot.

- Nemaj gajle, }e najdam i toa mnogubrgu, znam edni lu|e ! - £ re~e i si otide.

Baba Nada vleze vo ku}ata. Samo{to sedna, yvon~eto od vlezanta vratazayvoni. Na vratata be{e mom~eto odsosedstvoto {to £ veti deka }e najdenekoj da £ pomogne da gi sredi drvata.

- Mi najde li nekoj koj }e mi gi ise~edrvata i }e mi gi vnese? - go pra{a za-~udeno baba Nada, bidej}i pred vrata-ta be{e samo mom~eto i negoviot brat.

- Brat mi i jas }e gi sredime drva-ta, a ti }e ni napravi{ od tvojot vku-sen zelnik! - O~ite na staricata sezamaglija od solzite. Nekolku se str-kalaa niz obrazite i{arani so br~ki-te, koi gi ispi{al `ivotot.

- Mnogu vi blagodaram. Vie ste dobrisosedi i vistinski prijateli, dobro e{to ve imam. So golemo zadovolstvo }evi napravam zelnik, - re~e £ se fati zarabota. Dodeka go mese{e zelnikot du-ri po~na i da potpevnuva, iako ne mo-`e{e da se ka`e deka be{e talentira-na za peewe. Si pee{e za sebe, za svoja

du{a. Vo toj mig i zayvoni telefonot.- Dobar den, babo. Znam deka saka{

da me vidi{, eve me za polovina ~askaj tebe, - go slu{na veseliot, milglas na vnukot. Negoviot glas £ go sto-pli srceto. Be{e presre}na. Nejziniotvnuk na{ol vreme za da dojde, iako`ivee so roditelite vo sosedniotgrad. [tom }e dojde i toj }e pomogne.Izleze vo dvorot i na sosedite im jasoop{ti radosnata vest.

- I vnuk mi }e dojde. ]e bidete troj-ca i brzo }e ja zavr{ite rabotata.

Vo me|uvreme taa go ispe~e zelnikoti go iznese vo dvorot. Dojde i vnuk £.Vo dvorot se slu{aa veseli glasovi ismea na mladite lu|e, koi brzaa da jazavr{aat rabotata, dodeka ne zapo~nepoliciskiot ~as za da imaat vreme ida kasnat od zelnikot. Koronata godiktira ritamot na `ivotot. Vnukotmora{e da trgne doma, iako seta rabo-ta ne be{e zavr{ena do kraj. Mladitesosedi gi sredija drvata kako {totreba. Baba Nada be{e zadovolna. Dr-vata bea smesteni, a taa u`iva{e vodru{tvoto na vnukot i mladite sose-di. I pokraj s¢ denot zavr{i ubavo!

Vukica Petru{eva

Servisnata usluga na mobilnite tim-ovi na Crveniot Krst vo Kriva Pa-

lanka glavno be{e usmerena vo obezbe-duvawe pomo{ na gra|anite, a posebnona penzioneri koi se osameni, bolni isocijalni slu~ai. Vo sorabotka so Zdru-`enieto na penzioneri i Centarot zasocijalni raboti od Kriva Palanka,mnogumina bea snabduvani so neophodniprodukti, kako i druga pomo{ koja vomomentot za vreme na Korona virusot ime najneophodna. Za sekoja pofalba e {tovolonterite neumorno rabotat i }e pro-dol`at i ponatamu da rabotat s¢ dode-ka ne bide pobiden virusot i `ivotot nese vrati vo normalna sostojba.

Vo sanirawe na sostojbata vo gradot,

se vklu~ija i Ohridska i [parkasebanka, koi ja iska`aa svojata solida-rnost so najzagrozenite preku namen-ska donacija za pomo{ na 1500 semejs-tva od ovaa kategorija.

Po prethodna procenka volonteritena Crven Krst distribuiraa humani-tarni paketi na teritorijata na op{-tinite Kriva Palanka, no i na op{ti-na Rankovci. So akcijata bea opfate-ni penzionerite, kako i golem brojsocijalno zagrozeni semejstva od ru-ralnite sredini. Finansiskite sred-stva za distribucija na ovaa humani-tarna pomo{ ja obezbedija kompaniite"Sosa Sola# i "Pivara# - Skopje.

B. Stoj~esvska

Sosedite na baba Nada

ZP Kriva Palanka

Volonterstvo i solidarnost na delo

I taa prolet kako i sekoja druga sidojdoa lastovi~kite na baba

Stojna. I toa nekako nenajaveno. Ed-no utro taa {totuku izleze vo dvo-rot, gi vide. Dve lastovi~ki sletanivo gnezdoto pod streata na nejzinataku}a. Gi podale crnite glavi~iwa iso o~iwata potrepnuvaat kako da japozdravuvaat. Izletaa i napravijanekolku kruga okolu nea. Stojna gira{iri racete kako da saka{e da gifati, da gi pomiluva. Tie, pak, sisletaa vo gnezdoto, kako da sakaa dase odmorat od dolgiot pat.

Baba Stojna, radosna, sedna naklupata vo bav~ata i gi gleda{e setaka dodeka ne si go ispolni srcetoso nekoj spokoj, so nekoj mir koj oda-mna ne go ima{e do`iveano.

- Najposle dojdoa, - si misle{e. -Ne sum pove}e sama. - Stana i im na-roni par~e leb za da ima {to da ka-snat koga }e stanat. Ja zede metlatai po~na da go mete dvorot, da gi na-vodnuva cve}iwata, i da si potpev-nuva.

- Oh, kakva ubavina, kakva mili-na, mi dojdoa "de~iwata#. - Si rabo-te{e i si pee{e obleana so nekakvamilina, nekakva neobjasniva lesno-tija. A, tie, si le`ea vo gnezdoto, siletkaa, si kolvaa od hranata na babaStojna. Eden den zacvrkotea dve ma-li lastovi~iwa.

- Milite tie, milite na baba, - imse raduva{e baba Stojna. Gi nadgle-duva{e po nekolku pati vo denot, gipaze{e slu~ajno da ne im se prikra-de nekoja ma~ka. Otkako poporasnaapo~naa da podletuvaat, a po nekoevreme vrtea po nekoe krug~e nadglavata na baba Stojna. A taa }e le-tne{e od radost. [to }e pravi kut-

rata, nejzinite de~iwa odamna jazaboravija. Si zaminaa preku "bara-ta#, izrodija de~iwa i... ne se vrati-ja pove}e. ]e se javea ponekoga{ so"Alo, baba, kako si? "Gud baj"....# I setaka, a taa sirotata niti "gud baj#razbira{e, niti nekakvo si "ajlavju#.I sega {to? ]e im se raduva na oniekoi i doa|aat, na lastovi~kite!

Pri krajot na letoto lastovi~i-wata porasnaa. Si letkaa, si se hra-nea. Po nekoe vreme im se pridru-`ija i drugi lastovi~ki. Kru`ea,kru`ea okolu dvorot na baba Stojna,}e si se odmorea na telefonskite`ici na patot... i se taka. Edna ne-dela dodeka kru`ea taka, kako da sedogovorija. Narednoto utro gnezdotobe{e prazno. Vo dvorot i na `icitenema{e niedna lastovi~ka.

- Si otidoa, - si pro{epoti babaStojna. - I ova zima }e bidam paksama. - Go upati pogledot kon jug nakade {to si zaminaa. Gleda{e, gle-da{e, a solzite i se trkalaa po ob-razite. Stoe{e zanemena, nata`ena.Saka{e i taa da poleta so niv, amapustoto, no leta li ~ovek? Da mo`e-{e i tamu kaj onie koi ja zaboravile}e odleta{e. Ama toa ti e. Nema {toda se pravi. Se te{e{e so mislitedeka zimata }e pomine i lastovi~i-wata pak }e i se vratat, a dotoga{taa }e im go ~uva gnezdoto...

V. A.

Lastovi~ki

Za vreme na gra|anskata vojna koja se vode{e voGrcija pome|u gr~kite partizani i monarhistite,

vo redovite na DAG se borele i dosta makedonskiborci. Niv im bilo vetuvano od strana na DAG, dekaako pobedat }e im bidat dadeni site prava koi impripa|aat kako na borci. Vo `estokite borbi imalomnogu poginati i raneti partizani. Me|u Tito i Mar-

kos Zaharijadis bilo dogovoreno Katlanovska Bawada bide za le~ewe na ranetite. Od tie te{ko ranetiborci okolu 900 po~inale i bile pogrebani vo bli-zina na Katlanovska Bawa. Za `al, na mestoto nemanikakov znak ili obele`je. Ovoj napis neka bide edendokaz deka ne se zaboraveni!

Naum Jovanovski

Negri`a kon poginatite partizani kaj Katlanovska Bawa

Na mnogu umetnici, literaturnitvorci, predizvik za nivno avtor-

stvo bila sredinata vo koja {to `ive-ele. Vo odredeni situacii toa bilaprirodata okolu niv, mestoto na `i-veewe ili pak odredeni gradbi, pame-tnici i objekti {to gi motivirale dagi iska`at svoite umetni~ki porivi.

Za Ivan Dimitrijevski (70) od Bito-la, anti~kiot lokalitet HeraklejaLinkestis, od poodamna bil predmetna opservacija za da ja o`ivotvorisvojata qubov kon likovnata umetnost.Objektot go posetuval pove}e pati, sevoodu{evuval od negovata gradba, nomozaicite kako magnet go vle~ele {topove}e da gi nabquduva i da razmis-luva kako da zapo~ne i toj da se iska-`e motiviran od nivata konstrukcija,sodr`ina i ubavina. Vo nego so tekot

na vremeto zapo~nalo da tlee mislatadeka qubovta kon niv da bide predi-zvik za likovno tvore{tvo.

- U{te od mladi godini ja zasakavlikovnata umetnost. Se trudev da ginacrtam najpoznatite bitolski zname-nitosti - Gradskiot saat, karakteris-ti~nata arhitektura, crkvite i manas-

tirite okolu Bitola i serazbira lokalitet Hera-kleja Linkestis. Iako 44g. rabotev kako voza~ vo@AS i "Kontinental#, se-pak postojano se trudevdel od slobodnoto vremeda go posvetam na likov-nata umetnost. Koga poz-natite ikonopisci IlijaDimovski (sega pokoen) iNikola Krn~evski (bratna Violeta Tomovska) or-ganiziraa {kola za lica{to sakaat da se zani-mavaat so likovno tvore-{tvo, jas bev me|u prvite

nivni slu{ateli. Po penzionirawetopred 7 g. zapo~nav da sozdavam likov-ni dela preto~uvaj}i gi vo niv i znae-wata {to kako u~enik gi dobivav odakademskiot slikar Borislav Traiko-vski i nastavnikot Blagoj - ne zapoznana po~etokot od razgovorot Dimitri-jevski. Potoa toj ni ka`uva deka izra-boteni sliki sakal da gi izlo`i predpo{irok krug qubiteli na likovnataumetnost. Taka pred 2 g. vo Centarot zakultura Bitola otvori svoja samostoj-

na izlo`ba na koja imal prezentiranodela izraboteni vo razni tehniki.

- Sepak ~estite poseti na HeraklejaLinkestis, osobeno tamo{nite mozai-ci me predizvikaa konkretno da rabo-tam sliki - eden vid mozaici, no ne sokam~iwa tuku so poinakva tehnika.Istata dobro ja sovladav, a vo edenperiod se obidov so istata da gi mo-tiviram na tvore{tvo: Emilija Gerov-ska, Ivana Ristevska i NektarijaIlievska. Zaedni~ki so niv otvorivmedve izlo`bi vo Bitola i Kru`evo -veli Dimitrijevski.

Toj sega, mo`e da se re~e, deka setosvoe slobodno vreme go koristi da na-slika nekoe delo, vo prizemnite pro-storii na svojot stan. Za istite imadosta zainteresirani, za{to cve}i-wata, raznovidnite ornamenti vo mo-zai~na tehnika privlekuvaat vnima-nie kaj pove}e qubiteli na likovnataumetnost.

- Celokupnata izrabotka na slikitene e lesna, no koga ~ovek }e ima qubovi raboti so zadovolstvo }e gi real-izira svoite mlade{ki likovni preo-kupacii. ]e tvoram i natamu, zo{to nesakam penzionerskite denovi da miminuvaat bez nekoja konkretna anga-`iranost. ]e prodol`am taka i nata-mu i se nadevam deka naskoro }e mo-`am "otvoram# i drugi likovni izlo-`bi - ni naglasi na krajot od razgovo-rot vo negovoto ateqe - Ivan Dimit-rijevski od Bitola.

P. Stavrev

ZP Bitola

Mozaikot predizvik za umetni~ko tvore{tvo

KULTURAPENZIONER plus 142 maj 2020 11

Poznatiot avtor na antologiskata narodna pe-sna "Bitola moj roden kraj# Ajri Demirovski

iako go napu{ti rodniot grad i se preseli vo Iz-mir, ~esto ima obi~aj da ka`e deka "Teloto mu evo Turcija, a du{ata vo Bitola# - istaknuvaj}i gosvojot kopne` po prijatelite, gra|anite i osta-natite {to so radost i zadovolstvo gi pejat i os-tanatite negovi pesni. Ne{to sli~no kako da do-`ivuva i nekoga{nata profesorka, direktor naPionerskiot centar "Traj~e Maglovski# i edna od organizatorite na detski-ot muzi~ki festival "Si-Do#, Gordana Stamatova, koja od poodamna se pre-seli vo Melburn, no povremeno doa|a vo Bitola. Taa so svojot soprug, sinoti }erkata opstanuvaj}i vo dale~niot kontinent, no re~isi neprestanala daja "~uvstvuva bla`inata na gradot na konzulite#, vo koj s¢ £ e milo i prifa-tlivo, zapo~nuvaj}i od znamenitostite, prirodnite ubavini i lu|eto {to gooplemenuvaa nejziniot `ivoten pat. Zagubuvaj}i go soprugot nejze u{te po-ve}e kako da i se vsadija vo du{ata site ubavini {to ne mo`e{e da gi ot-krie vo dale~nata svetska metropola, odlu~i da izdade stihozbirka nare-kuvaj}i ja "Intima#.

- Sumiraj}i gi site tie do`ivuvawa i ~uvstva se osmeliv del od niv da gizabele`am niz poezijata vo koja se nasetuva mojata `ivotna vrvica. Sitetie moi do`ivuvawa bea sledeni so bogati emocii, sre}a, radost i zadovol-stvo - }e napi{e Gordana Stamatova.

- Obemnosta na zbirkata nosi ~etiriesetina pesni i tekst na osumdeseti-na stranici. Trgnuvaj}i od ona {to go nosat pesnite, poetskata zbirka se po-tpira na bolkata i razo~aranosta, qubovta, se}avawata, svesnosta za ne-mo`noto i toplinata na poetskoto slikawe. Se}avawata za Bitola i [irokSokak so se okolinata, rodninite, roditelite i prijatelite, nostalgijata jaotvora vratata niz koja se otvora minatoto i novite `elbi, - napi{a recen-zentot, pisatelot Radovan P. Cvetkovski.

Gordana Stamatova svoite penzionerski godini minuvaj}i niz dve desti-nacii, pokraj drugoto napi{a:

- Rekata na `ivotot ne odnese vo sprotivre~ie. Ostanuvaat spomeni ise}avawa za koi vredi da se `ivee.

Posvetenite stihovi na Bitola isto taka go svrtuvaat vnimanieto na ~i-tatelot za{to vo pesnata naslovena "Grad moj# kliknuva:

- Bitola moe prvo `ivotno soznanie, moe svetlo, moja mladost, moja zre-lost. Miluvan si so blago pelistersko veter~e, gord na dlabo~inite na Pe-listerskite O~i. Se ni`at del od tvoite vrednosti: lipite niz gradot da jaraska`uvaat bogatata istorija na ovoj dreven grad.

Po objavenata prva zbirka poezija "Intima# Gordana Stamatova napi{a idruga nasluvuvaj}i ja "^ovekot, prirodata i jas#.Taa i vo nea "pee# za siteubavini {to bile del od nejzinoto bitisuvawe, dodeka ne zaminala vo "zem-jata na kengurite#. So natalo`en nemir za vremeto {to is~eznuva, za nezab-oravnite drugaruvawa, milozlivite trepeti na sredinata {to i nedostasu-vaa, taa i natamu kako da e vo svojot son deka sekojdnevno e so sakanite,bliskite i prijatelite. So toa penzionerskite denovi kako da ne ja nate`-nuvaat dale~inata, naprotiv ja pottiknuvaat i natamu ubavinata na postoe-weto da ja preto~uva vo stihovi koi i davaat stimul pouspe{no da gi sov-laduvaa te{kotiite koi i se ispre~uvaat vo nastojuvawata `ivotot da i bi-de blagoprijaten so spomenite od minatoto, koi kako ve~en fakel i ja os-vetluvaat idninata i pokraj oddale~enosta {to ja prenebregnuva, potisnu-vaj}i go bremeto na godinite {to i nadoa|aat kako nemirni branovi vo raz-branuvani vodi.

Za~estenite interesirawa za penzionerite {to gi ostavi vo rodniot kraji {to ne mo`e so niv da ispie barem po edno kafe nedelno u{te pove}e jainspiriraat da i se posveti na poezijata za{to vo nea blisko ja ~uvsvuvaoddale~enosta od miliot kraj. Od Gordana Stamatova bi trebalo da se o~e-kuvaat i novi poetski trepeti za{to nea du{ata zasekoga{ kako da i e voBitola. P. Stavrev

ZP Bitola

@ivotnata vrvica niz poetski trepeti

Pred 18 godini, penzionerite go zaodija patot na pesna-ta, oroto, svirkata i obi~aite, i ja zapo~naa penzioner-

skata folklorna revija na pesni, muzika i igri. Zapo~naada go neguvaat ona {to e del od na{iot makedonski identi-tet i od identitetot na site {to `iveat vo na{ata zemja, zada go ostavat na{eto kulturno bogatstvo vo amanet na gene-raciite {to doa|aat. Na 12-ti noemvri 2004 godina se ud-rija temelite na edna nezaboravna tradicija {to mo`at daja sozdadat samo gra|anite zad koi stoi golemo iskustvo,mudrost i znaewe.

Godinite minuvaa, a reviite sekoja godina stanuvaa sepomasovni, se pokvalitetni. Zdru`enijata na penzioneriteizvadija od zaborav mnogu pesni, mnogu ora, obi~ai i inst-rumenti. Gi izvadija na videlina nosiite od site kraevi nana{ata dr`ava vo koi e vtkaena mnogu qubov i koi, samo`enskata raka pod silata na svojata ve{tina mo`e da gisozdade nezaboravnite {ari i fantasti~nata kombinacijana boite.

Na golemata qubov na penzionerite kon reviite, priz-nanija im odadoa ne samo gra|anite od celata na{a dr`ava,no i site zemji kade gostuvaa na{ite folklorni penzioner-ski zdru`enija. Pove}e od deset godini priznanie na folk-lornite penzionerski revii im dava i najvisokata kultur-na institucija, Ministerstvoto za kultura na Makedonija,proglasuvaj}i gi za manifestacii od nacionalen interes nadr`avata.

@elba na mnogu penzioneri i na mene li~no kako edna odinicijatorite i organizatorite na prvite revii na pesna,muzika i igri, ni e i godinava i pokraj nastanatite ograni-

~uvawa i specifi~ni uslovi, ovie ubavi i interesni folk-lorni revii da ne prestanat da se odr`uvaat. Toa e `elbana penzionerite, no i na gra|anite od gradovite vo koi seodr`uvaat vakvite folklorni nastani. Site se slo`ni vosvojata namera da ne mu dozvolat na nevidlivot neprijatelda ja prekine tradicijata na odr`uvawe na reviite na pes-ni, muzika i igri, koi site so nestrplivost gi o~ekuvaat,bidej}i koga tie se odr`uvaat toa e praznik za site.

[to se odnesuva do terminite i sodr`inite tie mo`at dabidat prilagodeni na uslovite, no tradicijata na reviitemora da prodol`i, bidejki ako edna{ se prekine, te{ko }ese vozobnovi. Se nadevam deka pri toa, site ~lenki naSZPM }e gi po~ituvaat merkite za na{e dobro. I ne samoreviite, mora da prodol`at da se odr`uvaat i sportskitepenzionerski naprevari koi se najdolgogodi{ni aktivnos-ti na sojuzot, i po koi penzionerite se prepoznatlivi vozemjata i po{iroko. M. Zdravkovska

Korona virusot da ne gi prekine reviite napesni, muzika i igri

- Muzikata mi e prva qubov u{te od mali noze, u{te ko-ga imav desetina godini. Najprvo so slu{awe, a potoa po~-nav da ja sozdavam zbirkata so nabavka na nosa~i na zvuk odvinil, mali gramofonski plo~i, singlki, kakvi {to ima{evo po~etokot na {eesettite godini.

So ova prisetuvawe na po~etocite za sobiraweto na gra-mofonskite plo~i go zapo~navme razgovorot so poznatiotprilepski diskofil Metodija Pejoski - Majk.

- Po plo~ite, denes se slu{aat raznorazni kompjuterskiformati ili kojznae kakvi, a jas ostanav dosleden na gra-mofonskite plo~i, no i na CD-to. Bev svedok na transfor-macijata na mediumite i is~eznuvaweto na vinilot. Retki-te primeroci na gramofonski plo~i stanaa mnogu skapi vosporedba so CD-nosa~ite - veli Majk, ~ija{to kolekcija nagramofonski plo~i i diskovi sodr`i nekolku iljadi pri-meroci.

Strasta kon gramofonskite plo~i trae i ja neguva, poznatna qubitelite na dobrata muzika vo Prilep, sedumdeset idvegodi{niot Metodija Pejoski. Sobira sekakvi nosa~i ireproduktori na zvuk. S¢ u{te zanosno se zaletuva po poz-nata longplejka, odnosno poznati muzi~ari nezavisno odkade se. Saka da gi slu{a, saka da gi ima vo svojata kolek-cija i da u`iva vo ubavata muzika. Toa nekako mu e lek zadu{ata, toa go hrani. Otsekoga{, u{te kako mlad ne {tedelpari za dobra LP-plo~a. Se slu~uvalo i toa mnogu ~esto,koga nemal dovolno pari ili doma{nite nemale da mu da-dat, da pojde na `elezni~ka stanica i da rastovara so dru-garite kamen jaglen, samo da ja nabavi sakanata gramofons-ka plo~a. Toa mu zna~elo mnogu. @elbata da se dojde do no-vo izdanie bila posilna od crnata pra{ina vo nosot od ja-glenot od vagonite.

Negovata zbirka mu e uredno naredena na policite spo-red sopstven redosled, godini, `anrovi, azbu~en red, gru-pi, solisti. Mu le`i bluzot, makar {to pri krajot na pede-

settite godini najprvo se zapoznal sozabavnata muzika na Adamo, Litl To-ni, Bobi Solo, pa Klif Ri~ard so [e-dousi, Elvis Prisli... Se slu{aloRadio Luksemburg so novata evropskapop-scena vo peleni i ofanzivnataamerikanska estrada, polna so roken-rol, bluz, xez, kantri i drugi stilovi

na popularna muzika bliska do setilata za sluh na ofanzi-vnite liberalni pogledi na mladite vo svetot. Za dobramuzika, ili podobro za nova LP {to ja nemalo vo Prilepili Skopje odel da ja kupi duri vo Belgrad. Vo vremeto kogastranskata muzika ne bila tolku dostapna, pora~uval plo~ii od Anglija.

- Prvata be{e Xon Meil so Erik Klepton od 1965 g. tat-koto na beliot bluz. Ottoga{ mi vleze vo du{ata bluzot.Toa za mene be{e sre}a. Se e`ev. Mornici mi doa|aa poteloto koga }e se stave{e plo~ata na diskot na gramofonot.Mnogu sakam dobra muzika. Imam sobrano preku 4 000 plo~ii nad 5 000 diskovi. Sobirav pari i gi kupuvav plo~ite, apotoa i diskovite koi veruvam deka vo toa vreme jas prv gidonesov vo Prilep. Od 1969 godina celi ~etiri godini pra-vev, vodev emisii od zabaven karakter na programata naRadio Prilep. Bev diskxokej vo prviot klub "Santana# vopodrumot na sindikatot pod kinoto. Potoa zaminav na stu-dii vo Skopje. Toa bea pionerski denovi na probivot na tojvid muzika. So godinite eksploatiranite plo~i gi kupuvavu{te edna{. Napraviv dvojnici i denes se novi, a prvitekoristenite se otu|eni. Taka otidoa okolu 2 000 plo~i. Segaporetko pu{tam gramofon, imam diskovi i niv gi slu{am. Gi~uvam vo najlon~iwa. Pogolem del se vo vitrini vo vizba-ta. Imam i dobro kvalitetno ozvu~uvawe. - objasnuva na{i-ot sogovornik, Pejoski kako se gri`el za plo~ite i so kakvastrast ja odr`uval kolekcijata

Odvreme-navreme i denes se sre}ava so srodni du{i, di-skofili, da razmenat mislewa, da podelat ne{to {to imostavilo vpe~atok. S¢ u{te ja zbogatuva zbirkata, no so po-mal intenzitet. Ne so plo~i, tuku so diskovi. U`iva vo ka-difestiot zvuk na muzi~kite akordi, ritmi i tonovi. Di-skovite mu se polesni za koristewe.

Metodija Pekoski - Majk smeta deka kolekcijata ne e sa-mo da stoi spakuvana. Zbirkata ne treba da mol~i vo celo-fan, da e nema i da e znak za nekakvo bogatstvo, bez razlikaod koj stil treba da ja gali du{ata. Toj emotivno e povrzanso plo~ite, pa mnogu ~esto gi razmenuva so drugi sobira~i,koi ja imaat istata pasija koja nikoga{ nema da zgasne. Ve-ruva deka nema da is~eznat vinil plo~ite. Tie se }ef zaslu{awe, osobeno koga krckaat dodeka gramofonskata iglaod minijaturnata brazda go pretvora audiozapisot vo melo-dija. Tie se umetni~ko delo koe so godini se slu{a, se pre-vrtuvaat, se gledaat, se vadat, se pu{taat, se bri{at otpe-~atocite od prstite i se vra}aat vo pakuvaweto. Plo~iteednostavno doveduvaat sopstvenikot da u`iva, da ja slu{asakanata melodija, muzika, da se ~uvstvuva kako vo nekojzanes. K. Risteski

ZP Prilep

Metodija Pejoski - Majk poznat prilepski diskofil

Super babi~kata Dobrila Ivanovska^abri} (93) od Dojran na javnosta i

stana poznata po nejzinoto u~estvo voregionalnoto muzi~ko {ou "Nikoga{ nee docna# kade {to so svojata energija,harizma, talent... uspea da go osvoiregionot.

Denovive na samoizolacija i karan-tin poradi koronata, Dobrila gi po-minuva vo rodniot kraj, a denovive iz-leze na ulica, poto~no pokraj Dojrans-koto ezero, zapea i im go popravi ras-polo`nieto na svoite sogra|ani.

"Kaj mene sekoga{ e veselo. Ne sepla{am od nikakov virus. Mene koro-nata ne mi pre~i da go pravam ona {togo sakam. Pre`iveav i polo{i rabotiod pandemijata# veli Dobrila za "Gra-nd onlajn# i dodava deka vo izolaci-jata kone~no napravila ne{to za sebe

odnosno se posvetila na pi{uvawe."Vremeto go pominuvam mnogu kori-

sno i nikoga{ ne mi e dosadno. Ja za-vr{uvam prvata kniga vo koja }e gi ra-ska`am site detali od mojot privaten`ivot. Veruvam deka }e bide bestsel-er zatoa {to imam mnogu raboti koi }e

bidat pou~ni za drugite# veli Dobrilakoja nekoga{ bila golema muzi~ka iakterska yvezda vo Rusija i na Kipar.

Taa veli deka koronata nema da jaspre~i da go pravi ona {to go saka od-nosno da pee. Tokmu zatoa, 93-godi{-nata super baba kako {to ja narekoa vo"Nikoga{ ne e docna# izleze pred svo-jot dom vo Dojran i im zapea na site nakoi im nedostiga{e muzikata.

"Iako imam 93 godini, `iveam `ivotkoj e kratok i ubav. Iskreno, duri segana ovie godini ja gledam ubavinata na`ivotot, a onoj koj }e me zapoznae znaedeka pokraj mene vremeto brzo pomin-uva. Ni koronata ne mi smeta da `ive-am so polni gradi i da sum sre}na" ve-li makedonskata pobedni~ka na "Ni-koga{ ne e docna#.

K.A.

Baba Dobrila (93): zapea na sred Dojran

Be{e 28 fevruari koga se prenese glas niz Debar deka do{olvirus od Italija. Vedna{ {kolite i gradinkite prestanaa

da rabotat. Na 13 mart Debar celosno be{e vo izolacija. Zaspa-vme so eden svet, se razbudivme so drug. Odedna{ Debar opuste:se ispraznija ulicite, se zatvorija kafeanite i kafuliwata,prodavnicite...

Na televizija postojano odea preporaki kako da se za{titimesebe i svoite najbliski, nosej}i za{titni sredstva i vr{ej}i dezinfekcijana s¢.

- ]e izdr`ime, samo treba da sedime doma, a za dru`ba ima vreme, - potelefon site si pora~uvavme.

]e izdr`am si velam. ]e izdr`at debar~ani. I pak }e se vrati `ivotot vonormala. Debar bil prviot osloboden grad vo 1943 godina. I sega e prv gradkoj go pobedi virusot Kovid-19.

Denovite iako mi se sli~ni ubavo mi minuvaat. Gledam televizija ~itamknigi i vesnici, slu{am muzika. Nekoga{ i zapi{uvam nekoi nastani da gispasam od zaborav. Vo gradinata zasadiv ubavi cve}iwa. Im se raduvam kakonapreduvaat, a posebno im se raduvam na ubavite cvetovi koi mi go razuba-vuvaat dvorot, a vo du{ata ~uvstvuvam radost. Mi pomagaat da go pominammirno sekoj den vo izolacija. M. U{telenca

Na raspa}e stojam,patokazi kon idnina brojam.Tie se gubat vo dale~inata.Bespa}a, bespa}a,ve ima mnogu,na mnogu raspa}a.Od edna stranasonce te greeod druga, molwi udiraat.Pred menenepregledna praznina,okolu mene

morni~ava ti{ina.Ja gu{kam prazninata,razgovaram so ti{inata.Prazna pregratka,razgovori bez odgovori,se gubat vo nepregledniot prostor.Tonam vo ti{inata koja me gu{i,a pogledot luta vopraznata dale~ina.Toa e sudbinana `ivotot koga si cam.

Milevka Zdravkovska

Mojata prikazna vo izolacija

Na raspa}e

IZBOR NA ALBANSKI PENZIONER plus 142 maj 202012

Duke filluar nga një maji 2020, Fon-di për sigurim shëndetësorë, ka

bërë zgjerimin dhe dhënien e ilaçevepa letër, përmes recetës elektronikeeRecetë për terapi kronike për perso-nat e sëmur kronik. Praktikisht kjo dotë thotë se nuk ka nevojë që personate sëmur kronik që të shkojnë te mjekuamë që t’ju jepet recetë në letër. Nëvend që të humbin kohë për shkuarjedhe pritje në ordinanca dhe kthim pra-pa, shfrytëzuesit e terapisë kronike dotë duhet të kontaktojnë përmes tele-fonit me mjekun e vet amë dhe të ma-rrin informacion se u është lëshuar re-cetë elektronike. Mëpastaj shkojnë di-rekt në barnatore dhe me dokument tëidentifikimit personal do të mund timarrin barnat e shkruara. Është para-parë mundësia që edhe person tjetërqë ta ngrejë terapinë në emër të tij,nëse pacienti kronik nuk mundet qëvetë ta bëj atë.

Kjo, pos tjerash do të ndihmojë përmbrojtje më efikase të pacientëve dhepersonelit të medicinës nga virusi ko-rona, receta elektronike do të vazhdo-jë të funksionojë edhe pas mbarimit tëpandemisë me kovid 19. Nga një majipër pacientët kronik, dhe me shpejtësidhe kujdes punohet që të funksionojëpër të gjithë të siguruarit dhe për tëgjitha diagnozat.

Fitimet nga receta e re elektronikejanë të shumta për të gjithë të siguru-

arit, mjekët amë, barnatoret si dhe përFondin për sigurim shëndetësorë.Tësëmurët kronik fitojnë qasje të lehtëdhe efikase deri tek ilaçet dhe mbrojt-je shëndetësore më efikase. Mjekëtamë, tanimë nuk do të përgatisin rece-ta letre, por receta e tyre e krijuar nësoftverin e tyre do jetë i pranishëm di-rekt në barnatoret. Shkurtohen shpen-zimet dhe resurset e printimit dhe dhë-nia e recetave, ndërkaq, mjekët do tëkenë më tepër kohë për kontrollime tëpacientëve pa asnjë shpenzim tjetër.

I gjithë procesi i shkrimit dhe i dhë-nies së barnave racionalizohet, respe-ktivisht bëhet më efikas dhe më i sh-pejtë. Kjo është në interes të drejtpër-drejtë të 773 (shtatëqind e shtatëdhje-të tre) barnatore me të cilat Fondi kanënshkrua kontratë, si dhe me 1236PZU nga medicina e përgjithshme,1096 PZU stomatologjike dhe 165PZU nga sfera e gjinekologjisë.

Përmes digjitalizimit të recetave përpersonat e sëmurë kronik, Fondi përsigurim shëndetësorë në kohë realedo ta përcjellë efektin e këtij sistemidhe vëllimin e recetave dhe ilaçeve tëdhëna. Gjithashtu, në kohë reale, shë-rbimet profesionale të Fondit do tëmund që shpejtë dhe në mënyrë efika-se të intervenojnë në tregues eventu-al të pa pajtueshmërisë ose të keqpër-dorimit të sistemit.

M.B.

Kompania Dauti - Komercndihmon pensionistëtKompania e mirënjohur Dauti - Ko-

merc, nga fshati Bojanë me seli nëSaraj, edhe kësaj here i ndihmojë pen-sionistët e shoqatës në këtë komunë.Kështu, me rastin e Muajit të Ramazanitsi dhe me rastin e pandemisë së virusit

Kovid 19, kompania në fjalë, përmesFondacionit Albiz ku është anëtare,Shoqatës së pensionistëve Komuna Sa-raj, për pensionistët me pensione të ulë-ta dhe me status të ulët social, i dhuroi150 pako me material ushqimor.

Me këtë rast, u takuan drejtues tëShoqatës, Komisioni për shëndetësidhe çështje sociale, kryetarë të nën-degëve të cilët e organizuan ndarjen e

kësaj ndihme. Edhe pse shoqata kanjohuri për statusin e anëtarëve të vet,pas mbajtjes edhe të këshillave të de-gëve, pasi u vendos për personat tëcilët meritojnë këtë ndihmë, u përpilu-an listat. Dhe një me një mjet trans-

porti të cilin po ashtu esiguroi kompania nëfjalë, pakot me materialushqimor u dërguan nënëndegët të cilët bënëndarjen.

Kjo ndihmë është emirëseardhur në mo-mentin e duhur për pe-nsionistët e kategorisëme pensione të ulëta sidhe për atë shëndetlig,sidomos në këtë muajtë Ramazanit. Shoqatamendon se organizimin

e ndarjes e ka bërë në mënyrën më tëmirë të mundshme dhe se ndihma kashkuar në vendin e duhur.

Me këtë rast, Shoqata e pensionis-tëve Komuna Saraj, në emër të pensi-onistëve të cilët kanë marrë këtë ndih-më si dhe në emër të gjithë anëtarë-sisë, Kompanisë Dauti - Komerc, i sh-preh një falënderim të veçantë për kë-të gjest human. B.B.

Vënia në përdorim i eRecetës

Në mbledhjen telefonike të Këshillit ekzekutiv pranë ShPÇair, e cila u mbajte më 6 maj, është sjellë vendim për

ndarjen e njëhershme të pakthyeshme në të holla përarsye të situatës me virusin korona, kjo në pajtim me krite-ret e caktuara nga KE. Me kontakte të drejtpërdrejta per-sonale me telefon me kryetarët e nëndegëve, të cilët kanëevidencë për situatën e anëtareve të vet të cilët kanë nevo-jë për ndihmë, është përgatitur listë për ndihmë të jashtë-zakonshme për arsye të virusit korona. 19.

Në Shoqatën e pensionistëve Çair, 21 anëtarëve u ështëndarë ndihmë e njëhershme nga 3000 denarë. Mjetet u ja-në ndarë pensionistëve me pensione të ulëta, të sëmurëdhe të pamundshëm, e që në familjet e tyre nuk realizohentë ardhura tjera. Secila mbështetje është e rëndësishme,sidomos për anëtar me të ardhura më të ulëta, ose pensio-nistë të cilët kanë probleme më të mëdha shëndetësore të

cilët janë në furnizim me ilaçe të shtrenjta. Këshilli ekzekutiv, në të njëjtën mbledhje ka sjellë vendim

për vazhdimin e aksionit në ndarjen e maskave kualitativembrojtëse për përdorim të shumëfishtë për anëtarët e vet, tëcilat mund të sterilizohen me hekurosje. Janë ndarë edhe40 maska mbrojtëse, nga të cilat 20 u janë ndarë anëtarëvetë Aktivit të pensionisteve, të cilat do të mundësojnë në rrit-jen e shkallës për mbrojtjen e shëndetit të tyre. Me këtë,shoqata në mënyrë të përpiktë i realizon në vepër të gjithamasat për siguri dhe mbrojtjen e shëndetit të anëtarëve tëvet.

Ndryshe, këto aktivitete, në përputhshmëri realizohen nëkuadër të rekomandimeve të cilat i ka sjellë Këshilli ekze-kutiv i LSHPM, për arsye të situatës nga korona virusi dheprogrami i shoqatës.

Vasil Paçemski

SHP Çair

Ndihmë për arsye të situatës me pandeminë

- Nëse problemi mund të zgjidhet me të holla, atëherëai nuk është problem, pore shpenzim.

- Njeriu patjetër të jetoj së paku nga xhelozia.- Prindërit i mësojnë fëmijët që të flasin, ndërkaq, fëmi-

jët i mësojnë prindërit të heshtin.- Ndoshta vezët janë shumë më të mençura se pula,

por ato më shpejt prishen. - Më vështirë është mirë të heshtësh sesa mirë të

përgjigjesh.- Zot, më ndihmo të qëndrojë në këmbë - të bie mun-

dem vetë.

- Duke zgjedhur dy të këqija - pesimisti do ti zgjedhë të dyja.- Siç plaket, shikimi njeriut i është më i keq, por shikon

më tepër.- Nderi është si qumështi - prishet nga imtësia më e

vogël.- Nëse ke zemërim në zemër, sheqeri në gojë nuk do ju

ndihmojë.- Kur shihet se nuk ka dalje nga një situatë, ka së paku

katër.- Njeriu i urtë dëgjon një fjalë, ndërkaq kupton dy.- Mësohu të heshtësh, që të dish të flasësh.

Urtësitë më të mëdha hebraike

KomPër arsye të pandemisë, Dita efitores mbi fashizmin këtë vit në

Strugë, është shënuar në grupe. Meatë rast, më 9 maj 2020 në orën 10,delegacione të Lidhjes së luftëtarëve

nga Struga dhe rrethina, kanë vënëlule të freskëta në përmendoren eRevolucionit në sheshin e Strugës, sidhe në bustet e luftëtarëve të rënëafër Drinit të Zi, në shenjë kujtimi tëkësaj dite. Në lirin e fituar me vështi-

rësi të popullit maqedonas, kanë hum-bur jetën mbi 24.000 luftëtarë nga tëcilët 163 kanë qenë strugan;.

Kryetari i luftëtarëve, me disa fjalë tëpranishmëve ju ka folur për kujtimet

nga Lufta e Dytë Bo-tërore, duke theksuar:të kujtohet, por të mospërsëritet.

- Për arsye të pande-misë, këtë vit pjesëmar-rja masive dhe fjalimetnë këtë përkujtim kanëmunguar, por nuk janëharruar kujtimet përDitën e fitores. Të kujto-het, por të mos përsë-ritet - ka theksuar kry-e-tari i OB të Lidhjes së

luftëtarëve nga Lufta çlirimtare popul-lore në Maqedoni, ndërkaq tani mbë-shtetës Ajredin Memeti. Edhe shumëpensionistë, nga dy ose vetë u janëpërkulur atyre të cilët dhanë jetën etyre për Maqedoni të lirë. S.K.

SHP Strugë

Shënohet 75 vjetori nga Ditae fitores mbi fashizmin-9Maj

Faqen e redaktoi Baki Bakiu

Aktivitete në kushte të virusit koronaShoqatat e pensionistëve edhe njëherë e treguan sol-

idaritetin dhe humanizmi tyre, të cilat ndanë ngaanëtarësia për aktivitetet e tyre dhe i harxhojnë nga atapër ata. Kësaj here, mjetet kryesisht janë orientuar nëplanin humanitar dhe mbrojtjen shëndetësore të anëta-rësisë. Lidhur me këtë, ja se çka deklaruan kryetarët enjë pjese të shoqatave:

Selver MemetiKryetar i ShP Tetovë

- Gëzon fakti se në të gjitha mjediset në rrethinën eTetovës, bëhen lista të personave të moshuar të palëvi-zshëm, të pa përkujdesur dhe të pensionistëve me tëardhura të ulëta të cilëve ju duhet ndihmë dhe të cilëtmë së shumti i ka prekur pandemia. Pa ftesë të posaç-me, me vetë iniciativë në Tetovë, në javët e para të zgje-rimit të virusit të rrezikshëm për jetë, janë paraqitur disaorganizata humanitare si dhe persona individual të cilëtkanë ofruar ndihmë. Bashkëpunimi me Kryqin e kuq dhekomunën është i mirë dhe është në interes të pension-istëve.

Shoqata e ka shfrytëzuar çmimin e ulët të naftës meç’rast siguroi karburant për sezonin e ardhshëm memjetet të cilat ishin planifikuar për aktivitete të cilat nukjanë realizuar për arsye të Korona virusit. Gjithashtu,është bërë dezinfektim i të gjitha lokaleve të kateve tëobjektit, si dhe do të ndahet ndihmë financiare për 100-150 pensionist në sasi prej 3000 -10 000 denarë.

Bllage JakimovskiKryetar i ShP Kumanovë

- Në pajtim me Programin për punë të shoqatës dhePlanit financiar, tremujori i parë i këtij viti 2020 sërishsikurse deri më tani e ka treguar humanizmin dhje soli-daritetin e vet ndaj pensionistëve. Komisioni për ndihmësolidare në të holla, 40 pensionistëve me sëmundje mëtë rënda dhe intervenime kirurgjike të cilët kanë paraqi-tur kërkesë me dokumente të kompletuara mjekësorederi te Komisioni, ju ka ndarë mjete në lartësi prej 3, 4dhe 5 mijë denarë ose gjithsej 200 000 denarë - varë-sisht nga lloji dhe diagnoza i sëmundjes së kërkuesit.Një ndihmë e këtillë me të holla deri në fund të vitit do tëndahet edhe tri herë, respektivisht në çdo tremujorë.Pensionistëve të cilët kanë shfrytëzuar shërim në banjau janë ndarë 16 000 denarë. Shoqata gjithashtu, njëpensionisti, shtëpinë e të cilit e kishte kapluar flaka, i kandarë 10 000 denarë - në pajtim me rregulloren për ndi-

hmë solidare nga fatkeqësitë natyrore. Në këtë periud-hë kur shteti është i zënë me korona virusin, Shoqatame qëllim që të jap kontribut në përballimin me pandem-inë, Shtabit të krizës për përballje me pandeminë, ko-munës i ka transferuar mjete në sasi prej 50 000 dena-rë, për sigurimin e maskave dhe mjete mbrojtëse pen-sionistëve me pensione të ulëta si dhe qytetarëve tjerëme nevojë. Këshilli ekzekutiv, në pajtim me Planin finan-ciar për vitin 2020, ka sjellë vendim që të vazhdohet metraditën në ndarjen bauçer me nga 1000 denarë pen-sionistëve me pensione deri më 11 000 denarë. Kahfundi i vitit të kaluar ishin ndarë 300 bauçer të tillë. Këtëvit shoqata do të ndajë 200 bauçer në kuartalin e parë,ndërsa deri në fund të vitit, do të ndajë përsëri për pen-sionistët me pensione më të ulëta. Shoqata përpiqet t’jundihmojë aq sa mundet anëtarëve të vet pensionistë,posaçërisht tani kur të gjithë përballen me pasojat ngapandemia e korona virusit. Shoqata vazhdon me akti-vitetet e veta në pajtim me programin e vet dhe rekoma-ndimet e institucioneve kompetente.

Mirko TërposkiKryetar i ShP Strugë

- Në këto kushte specifike të pandemisë Korona virus19, Lidhja e pensionistëve të Maqedonisë, me udhëzi-met dhe rekomandimet si dhe përmes komunikimevetelefonike me anëtaret e veta qëndroj në rrolin e faktoritpër përballimit të situatës momentale. Për këtë qëllim,në pajtim me shkresën e fundit 03-02/122 të datës27.04.2020, me kënaqësi dhe respekt ju përmbahemirekomandimeve dhe në tërësi i realizojmë.

Në kuadër të kushteve të cilat na i porositni, si dhemasat e mara nga Qeveria, ShP Strugë, edhe në këtokushte të rënduara rregullisht i plotëson obligimet ndajinstitucioneve të sistemit. Në drejtim të shtypjes së pan-demisë, aktivitetet e veta shoqata i koordinon me OB tëKryqit të kuq Strugë, me donim të 19 pakove ndihmë tëcilat mendojmë se u ishte ndihmë e nevojshme posaçër-isht të mjediseve rurale. Gjithashtu, për çdo ditë i kryejobligimet e mia të punës, përmes bisedave telefonike nëStrugë dhe mjediset rurale, vihem në kontakt me pensi-onistët duke u interesuar për situatën me shëndetin etyre si dhe për nevojat tjera të tyre në pajtim me rekoma-ndimet e LSHPM. Në situatën e dhënë kur klubi i pen-sionistëve nuk punon, në mënyrë intensive punohet nëvënien në funksion, për çka është bërë dezinfektim,dezinsektim dhe deratizim dhe veprime të molerimit.Sapo të kryhen punët e planifikuara të parapara, do tëpasojë gjetje e mjeteve dezinfektuese si dhe të maska-ve mbrojtëse për të gjithë vizitorët e klubit. Tavolinat dhekarriget do të rregullohen në pajtim me masat e shkru-ara. Me kushtet e reja të paraqitura për punë në klubdhje lokalet, dyert e shoqatës të cilat gjithnjë ishin tëhapura, edhe në të ardhmen do të jenë të hapura për tëgjithë pensionistët.

ZDRAVSTVOPENZIONER plus 142 maj 2020 13

Dali nekoga{ vi ka`uvale dekajadeweto morkovi }e vi go podo-

bri vidot i }e ve spasi od noseweo~ila? Ili deka sedeweto premnogublizu do televizorot mo`e da veoslepi? [to vsu{nost e dobro, a{to lo{o za va{ite o~i? Dali ne{-to od sevo ova {to ste go ~ule e vis-tinito ili e del od sovremenite za-bludi za zdravjeto na o~ite?!

^itawe na slaba svetlina mo`eda im na{teti na o~ite

^itawe ili re{avawe krstozborina pomala svetlina nema da im na{-teti na o~ite, no mnogu e verojatnodeka }e gi premori. Toa e obemot na{tetnosta. Sepak, treba da se obi-dete da im olesnite na o~ite so toa{to }e rabotite na adekvatno osve-tluvawe kolku {to e mo`no pove}e.Isto taka, ne zaboravajte deka ipregolema koli~ina na svetlina,kako i refleksija od beli i sjajnipovr{ini, kako i pregolemo izlo`u-vawe na son~eva svetlina, e istotaka {tetno za vidot.

Sedeweto premnogu blizu do te-levizorot e lo{o za o~ite

Kako {to od gledawe predolgo voekranot na kompjuterot, isto takamo`e da ve zaboli glava i od sede-we premnogu blisku do TV. No, nemadokaz deka malata oddale~enost e{tetna. Sepak, potrebata da seditepoblisku do TV mo`e da e znak nakusogledost, pa mo`ebi treba da sigo proverite vidot.

Noseweto nesoodvetni o~ila elo{o za o~ite

Da se nosat nesoodvetni o~ila (naprimer tu|i o~ila) ili ne noseweo~ila nema da vi na{teti na vidot.No samo nosewe o~ila to~no prepi-{ani za vas, }e vi ovozmo`i opti-malno gledawe, a koj ne go saka toa?

Jadeweto morkovi }e vi go podo-bri vidot

Dosega nema studii koi poka`uva-at deka va{iot vid }e bide poostarsamo ako jadete pove}e morkovi.Morkovite, sekako, sodr`at vita-min A-nutrient potreben o~ite dafunkcioniraat kako {to treba. Ne-goviot nedostig lo{o vlijae na va-{ite o~i!. Zadr`ete ja hranata nazajacite na svoeto meni, no ne ma~e-te se so dodatocite na vitamin A,za{to na teloto ne mu e potrebeneden ton od ovoj vitamin, a vnesuva-weto pove}e otkolku {to vi trebaod dodatocite mo`e da mu {teti nava{eto zdravje.

Rabotata na kompjuter vlijae lo-{o na o~ite

Glavno populacijata od tretatadoba ne drugaruva premnogu so kom-pjuterot. No od den na den rabotitese menuvaat. Napregnatosta na o~itepri rabota na kompjuter ima pomalkuvrska so kompjuterite, a pove}e sona~inot na koj rabotite so niv. Po-ve}eto od nas zaboravaat da trepka-at i da se odmoraat tolku ~esto ko-lku {to e potrebno dodeka rabotat

ili ~itaat. Taka, celoto vreme po-minato gledaj}i vo monitorot mo`eda gi zamori o~ite i da gi isu{i. Toamo`e da predizvika duri i glavobo-lka, no nema da im na{teti na o~ite,osobeno ako pravilno gi koristitedodeka rabotite.

Ako nosite o~ila ili kontaktnile}i, o~ite }e vi stanat zavisniod niv, a vidot }e vi se vlo{i

Noseweto o~ila ne vi go vlo{uvavidot. Toa go pravat stareeweto,povredite, bolestite, ili genetski-te faktori {to go vlo{uvaat vidot,a ne upotrebata na sredstva za nego-va korekcija, koi vi go podobruvaatkvalitetot na va{iot `ivot.

I na krajot kako zaklu~ok: redov-nata kontrola i soodvetnata korek-cija }e vi ovozmo`at da gledate te-levizija, da ~itate vesnici i knigi ida `iveete normalno bez ogled nagodinite. Redovnata kontrola za se,pa i za o~ite, }e ovozmo`i da otkri-ete mo`ebi i nekoj drug problem soo~ite koj vi se dobli`uva nezabele-`itelno, a so se {to se otkriva navreme polesno se spravuva. Od drugastrana poznato e deka o~ite se ogle-dalo na du{ata, ogledalo vo koe segleda i psihi~kata i fizi~kata sos-tojba na ~ove~kiot organizam. Setoova e preporaka za onie koi gi do-bile o~ilata okolu pedesettata, zaostanatite glavno, se e odamnajasno.

B.A.

Vo tekot na `ivotot, prose~niot~ovek pe{ pominuva okolu 185.000kilometri, {to e dovolno da se obi-koli Zemjata ~etiri pati. Po kvadraten santimetar, na

stapalata ima pove}e nervni zavr-{etoci otkolku na bilo koj drug delod teloto. Na{ite stapala n¢ izvestuvaat

za povr{inata na koja ~ekorime. Nidavaat informacija dali odime natopla ili studena povr{ina, na gru-ba ili mazna, no se razbira ovie in-formacii gi dobivame koga odimebosi.... Iako stapalata se relativno

mali, brojot na koski vo niv iznesu-va 25 procenti od site koskite voceloto telo. Vo niv se nao|aat 26koski, 33 zglobovi, pove}e od 100ligamenti i 19 muskuli. Na stapalata se nao|aat okolu

250.000 potni `lezdi. Tie mo`at daproizvedat do 200 mililitri pot. Dodeka tr~ame pritisokot na

stopalata e ~etiri pati pogolem odonoj koga odime. Noktite na stapalata rastat po-

brzo na toplo vreme, za vreme nabremenost, kako i za vreme na ado-lescencijata.

Se procenuva deka duri devetod deset `eni, vo razvienite zemji,nosat premali ~evli {to e lo{o zaceliot organizam. Statisti~ki gledano, `enite

imaat za ~etiri pati pove}e prob-lemi so stapalata otkolku ma`ite, agolem del od vinata za ova ja snosatvisokite potpetici. So prou~uvawe na afrikanskata

i aziskata populacija koja ne nosi~evli, se do{lo do zaklu~ok dekalu|eto koi odat bosi imaat pozdravistopala, pomal broj na deformaciii pogolema podvi`nost na stapalataza razlika od lu|eto vo op{testvatakade {to se nosat ~evli. Dobra ve`ba koja voedno deluva

i kako masa`a na stapalata e ode-weto po siten, suv i topol pesok kojgo razdvi`uva sekoj muskul na sta-palata. Vo Indija, Tajland, Kina, Ja-ponija i nekoi drugi zemji golemovnimanie i se posvetuva na masa`a-ta na stapalata bidej}i se smeta de-ka na niv postojat to~ki koi se di-rektno povrzani i odgovorni za sekojna{ organ, pa taka masiraj}i gi ipritiskaj}i gi tie to~ki se podobru-va funkcioniraweto na celiot or-ganizam. T.G.

Interesni fakti za stapalata

Do pred okolu edna decenija, ishra-nata bez masti se smeta{e za naj-

dobar na~in za borba protiv debeli-nata i nesakanite problemi so teles-nata te`ina {irum svetot.

Sepak, ne sme dovolno svesni dekan¢ site masti se {tetni za teloto, ideka dobrite masti vsu{nost pomagaatvo borbata i spre~uvaweto na boles-tite, so {to se obezbeduva dobro zd-ravje. Omega-3 masni kiselini so niv-nata funkcija va`ni komponenti zaoptimalno zdravje.

Postojat dve glavni pri~ini zo{toOmega-3 masnotiite treba da bidatdel od va{ata sekojdnevna ishrana:

- Gi pravi kleto~nite membranifleksibilni i elasti~ni. Zdravitekleto~ni membrani ovozmo`uvaat ne-pre~en protok na pove}e hranlivi ma-terii;

- Se borat protiv vospalenija i sohroni~ni bolesti kako {to e Alchaj-merova bolest, dijabetes tip 2 , rak isrcevi zaboluvawa i drugi.

Zdravstvenite pridobivki na Omega-3:Zdravo srceOmega-3 masnite kiselini se mnogu

korisni za onie koi imaat kardiovas-kularni bolesti.

Omega-3 masnite kiselini gi spre-

~uvaat naru{uvawata vo srceviot ri-tam ili aritmijata.

Omega-3 imaat sposobnost za podob-ruvawe na nivoata na lipidi, vklu~u-vaj}i i namaluvawe na trigliceridite(dodatoci na ateroskleroza).

Ja namaluvaat arteriskata vko~ane-tost i vremeto na koagulacija na krvta

Mo`e da pomogne vo borbata pro-tiv debelinata - glaven faktor narizik kaj srcevi zaboluvawa - prekunamaluvawe na apetitot i namaluva-we na deponiraweto na mastite (hran-livi materii).

Dvigateli na mozokotOmega-3 mastite pomagaat pri fun-

kciite na mozokot i pomagaat za pogo-lema i poostra memorija. Go namalu-vaat stresot i go podobruvaat raspo-lo`enieto.

^ist i jasen vidOmega-3 se posebno korisni za mre-

`nicata, {to e ~uvstvitelna na svet-lina, tkivo vo zadniot del na okotokoe gi preveduva slikite vo elektri-~ni signali i gi ispra}a do mozokot.Ova pomaga da se objasni zo{to povi-sokite nivoa na Omega-3 se povrzaniso pomal rizik od makularna degene-racija povrzana so vozrasta, {to eglavna pri~ina za problemi so cent-ralniot vid. M.D.

Zo{to se va`ni Omega-3 masnite kiselini?

Lozovata i slivovata rakija senajpoznati rakii. So ogled na vi-

sokiot procent alkohol vo rakijata,so nejzinoto konzumirawe sepak tre-ba da bideme vnimatelni, no mala ipravovremena koli~ina rakija brzo}e zale~i odredeni zdravstveniproblemi. Rakijata osobeno se upot-rebuvala vo minatoto kako edno odnaj~estite i najpoznati sretstva zale~ewe i dezinfekcija. Postojat ra-zni trevki koi i ja zgolemuvaat le-kovitosta. Eve nekoi tegobi koi na-{ite pretci so vekovi, no i denes giupotrebuvame za uspe{no lekuvaleso rakija.

1. Bolki vo `eludnikot - Ako stepojaduvale te`ok i masen obrok kojvi predizvikal kako posledica bol-ka vo `eludnikot, toga{ prst-dvaslivka, loza ili trevarka vedna{ }eja smiri bolkata.

2. Zabobolka - Goltka rakija dr-`ete ja desetina sekundi na zabot kojve boli, napravete gargara i isplu-kajte ja rakijata. Povtorete u{te 2 do3 pati so malo vremensko rastojanieza rakijata da ne go nadrazni prem-nogu zabnoto meso.

3. Bolka vo grloto - Ako bolkata epredizvikana od bakteriska infek-cija, rakija so nekolku kapki propolisuspe{no }e go dezinfecira grloto.

Isto taka }e vi pomogne i topol ~aj odbilki so dve-trila`i~iwa rakija.

4. Bolki vo grbot - Mala koli~inarakija ne`no masirajte na bolnite ivko~anetite mesta. Povtorete ja pos-tapkata po nekolku ~asa. Za ovaa na-mena posebno se prepora~uva komo-vata rakija koja se pravi od ostato-cite na grozjeto po fermentacijata.

5. Vko~anet vrat - Tokmu kako i kajvko~anetiot grb, vko~anetiot vratisto taka mo`e da se sanira so raki-ja na ist na~in.

6. Bolki poradi revmatski bole-sti - Me|u zabolenite od artritis,masiraweto so rakija ~esto e sredst-vo za ubla`uvawe na bolkite vo zg-lobovite.

7. Otoci - Doka`ano e deka raki-jata ja ladi ko`ata pa zatoa dobrodeluva i vlijae na otoci. Rakijatamo`ete da ja nanesete na ote~enotomesto i da go masirate istoto ili nanego da stavite obloga.

8. Lo{a cirkulacija - Na{ite babii dedovci ~esto po budeweto ja prid-vi`uvale zabavenata utrinska cir-kulacija.

9. Urolo{ki problemi - Rakijataso magdonos, lat. (Petroselinumcris-pum) e odli~en sojuznik vo borbataprotiv bakteriskite infekcii naurinarniot trakt. B. Ang.

Rakija namesto lekovi

Zabludi i vistini okolu pri~inite {to go namaluvaat vidot

Kako {to e poznato, vo leto son-ceto so seta silina ja ogreva ze-

mjata, ja isparuva nasobranata vlagai sozdava izobilie od toplina i su-vost. Vla`nosta ja gubi prirodata,no i na{iot organizam. Mo`eme line{to da napravime za na leto da se~uvstvuvame podobro i polesno da gipodnesuvame gore{tinite? Sekakodeka mo`eme!

Pokraj vnesuvaweto na golemi ko-li~ini na te~nost bitno e i {to ja-deme. Eve nekolku soveti povrzaniso ishranata:

Najdobra hrana za vrelite letnidenovi e hrana koja izobiluva sote~nost i koja lesno ne se rasipuva.Takva hrana e jogurtot, orizot, kom-pirot, lubenica, krastavicata i dr.Isto taka sokot od aloe vera e od-li~en tonik za leto koj mu pomaga nacrniot drob i go razladuva i detok-sicira organizmot. Vo leto treba dase izbegnuvaat alhoholni pijaloci. ipremnogu za~inetata, luta, vrela,kisela, masna i solena hrana.

Namirnici na koi treba da imdavame prednost Slatko ovo{je: jabolki, smokvi,

cre{i, grozje, lubenica, diwi, slivi Zelen~uk: tikvici, {parogi, pi-

perki, sve`a p~enka, krastavici ikarfiol `itarki - ja~men, bel i kafen

oriz, proizvodi od integralna p~e-nica, le}a, gra{ok proizvodi od soja - tofu, soino

mleko semki od tikva, son~ogled doma{ni mle~ni proizvodi -

sve`o sirewe, kravjo mleko, kozjemleko, matenica za~ini - sve` bosilok, korijan-

der, kopar, komora~, nane, {afran,kurkuma masla (umereno) - maslinovo,

son~ogledovo pijalaci - voda, sve`i ovo{ni

sokovi, sokovi od zelen~uk oladeni mle~ni napitoci bilni mlaki ~aevi - kamilica,

komora~a, hibiskus, kopriva, nane

Namirnici koi e najdobro da seizbegnuvaat bidej}i imaat zagre-va~ki svojstva kiselo ovo{je - kiseli jabolki,

ribizli, vi{ni, limon zelen~uk - cveklo, morkov, do-

mat, kromid, maslinki, luk, luti pi-perki `itarki - p~enka, heqda, 'r`,

proso, zob bademi, brazilski orasi, orev,

kikiriki susamovo seme bosilok, lovor, karanfil~e, |u-

mbir, origano, crvena piperka, ruz-marin, `alfija tvrdo sirewe, ka{kaval, feta

sirewe, kisela pavlaka alkoholni pijaloci, gazirani

pijaloci, kafe, ~aj, kiseli ovo{nisokovi bilni ~aevi od `alfija, |umbir

i cimet Koga kon sredinata i krajot na le-

toto po~nuvaat do`dovite i se zgo-lemuva vlagata vo vozduhot, toa evreme koga vo ishranata mo`e dadodadete ja~men, proizvodi od in-tegralna p~enica i oriz, i supi odzelen~uk. Kako zasladuva~ na mesto{e}er tamu kade e toa prigodno, ko-ristete med. M.B.

Koja hrana e najdobro da se konsumira vo leto?

Koga imate nekoj zdravstven prob-lem, lekovite mo`at da vi pomog-

nat da ja otstranite bolkata ili pri-~inata na problemot, no osven toa, ne-koi lekovi predizvikuvaat i odrede-ni nuspojavi, a voedno i go spre~uvaatva{iot organizam vo potpolnost da giapsorbira i da gi iskoristi hranlivi-te materii. Vo tekstov se tretiranisamo edna grupa na lekovi koi naj~estose zemaat po nekoga{ duri i bez konsu-ltacija so lekar i bez recept:

Antibiotici - Iako antibioticitegi uni{tuvaat lo{ite bakterii, tie giubivat i onie bakterii koi go proiz-veduvaat vitaminot B, koj e zadol`enza podobra rabota na muskulite, kos-kite, srceto i nervniot sistem.

Rizici: Srcevi zaboluvawa, kance-rogeni bolesti, gr~evi vo nozete i po-slabi koski.

Protiv bolki - Lekovite kako as-pirin i ibuprofen ja spre~uvaat sin-tezata na prostglandinot, eden odglavnite medijatori na infekcijata ibolkata, a ovie lekovi ja namaluvaatfolnata kiselina, {to mo`e da dove-de do srcevi zaboluvawa.

Rizici: Srcevi zaboluvawa, depre-sija, dijareja, osipi i anemija.

Antidepresivi - Ovie lekovi de-luvaat na nervniot sistem, taka {todoa|a do zna~ajni promeni vo raspolo-`enieto. Nekoi od antidepresivitekakov {to e "prozac# deluvaat i na me-tabolizmot, vareweto na hranata imuskulite, a teloto bara pove}e jod koje va`en za proizveduvawe na hormoni.

Rizici: Depresija, vi{ok kilogrami,namaluvawe na imunitetot

Tableti za slabeewe - Razni tab-leti za slabeewe go namaluvaat nivo-to na glikoza koja ja proizveduva cr-niot drob i gi pravi insulinskite re-ceptori po~uvstvitelni, a nekoi odtie lekovi go namaluva i hemoglobi-not, {to doveduva do nedostatok navitaminot B12 vo organizmot.

Rizici: Anemija, gr~evi vo muskuli-te, umor, gubitok na pamteweto i nera-mnomerno ot~ukuvawe na srceto.

Statini - Ovie lekovi deluvaat vocrniot drob i go potisnuvaat enzimotkoj sozdava holesterol, a koga }e goblokirate, vie go blokirate i koenzi-mot CoQ10 koj deluva vo proizveduva-

weto na energija i izgradbata na mus-kulite. Osven toa, toj e i silen antio-ksidans koj deluva vo site kletki voteloto.

Rizici: Umor,slabost, gubewe na pa-mteweto, kratok zdiv, gr~evi vo noze-te i namaluvawe na imunitetot.

Diuretici - Diureticite se koris-tat za lekuvawe na edemite, problemiso srceto i hipertenzija, no so nivnokonzumirawe se gubat dosta mineralii hranlivi materii od organizmot.Najva`en e vitaminot C koj e zadol-`en za podobar imunitet i pobrzo za-rasnuvawe na ranite, a tuka e i kalci-umot koj e va`en za jaki koski i zabi.

Rizici: Gr~evi vo nozete i poslabikoski, depresija, pobavno zarasnuvawena rani i debeleewe.

Inhibitori - So inhibitorite selekuva krvniot pritisok, a nekoi odtie lekovi kon sebe go vrzuvaat mine-ralot cink. Otkako }e go vrzat, tie sp-re~uvaat pravilno rasporeduvawe nacinkot vo teloto, {to e opasno za ra-stot na kosata i imunitetot. Osventoa, cinkot ja {titi prostatata kaj ma-`ite i e va`en za proizveduvawe natestosteron.

Rizici: Problemi so prostata, ke-lavost i pobavno zarasnuvawe na rani.

T.G.

Lekovite le~at, no ...

PREDAVAWA PENZIONER plus 142 maj 202014

ZABAVAPENZIONER plus 142 maj 2020 15

Done vo porodilnoto gi gleda preku stakloto novorodenite deca vogolemata sala.

Medicinskata sestra minuva pokraj nego i go pra{uva:- Koe e va{eto?- Prvite {est !

* * *Tase vozi kola, odedna{ nekoj go udira odzadi.Izleguva od kola nervozen, gleda koj go udril i po~nuva da vika:- Ti ma gleda{ li {to napravi? Si polagala li voza~ki?!- Da, 19 pati!

* * *Trpana se vra}a doma i mu ka`uva na Trpe:- Mili~ok, za rodenden ti kupiv tri fustani.- [to }e mu se fustani na ma`?- E pa {tom ne gi saka{, jas }e si gi nosam.

* * *Cvetko go gleda Trpe nervozen pa go pra{uva:- Ne{to ne si raspolo`en?- Ma ostaj se. Trgnavme so Trpana da se razvedeme v~era.- I?!- Pred da stigneme se skaravme po pat koj e kriv i se vrativme.

* * *[efot go pra{uva Mite:- Mite, zo{to postojano docni{ na rabota?!- A vie zo{to postojano docnite so platata?

- Pa dobro, sepak dobiva{ plata.- Pa i jas doa|am na rabota.

* * *Vlav pra{uva kom{ija:- Mi dojdoa 9 gosti, a imam 6 stolici. Ima{ 3 stolici?- Imam.- Odli~no, sega }e ti pratam trojca gosti.

* * *Gi sobrale site profesori od nekolku fakulteti vo ist avion. Pred

avionot da trgne im rekle:- Ovoj avion celosno e dizajniran i napraven od va{i studenti.Site profesori se voznemirile, samo eden ostanal mirno da sedi.Go pra{ale zo{to ne se pla{i, a toj im odgovoril:- Ako avionot navistina e napraven od moite studenti, sigurno nema ni

da poleta.* * *

Trpe se kara so negoviot sin:- Po celi no}i si so devojki celo vreme i celo sabajle spie{, ne si

oti{ol na niedno predavawe!- Ama, tato.- [-{-{, zamol~i! Koj e tatkoto ovde? Ti ili jas?!- I dvajcata mislam.

* * *Vleguva `ena vo avotbus i bara prazno mesto za da sedne.Gleda deka site sedi{ta se zafateni od ma`i.- Dobro be, nema li kavaleri vo avtobusov?Site mol~at, samo Trpe dofrla:- Ima kavaleri, ama stari sme, nozete ne ne dr`at!

7 MUDRECI - Prvite filozovski razmisli vo anti~kaGrcija gi sozdale onie mudri lu|e koi razmisluvale za`ivotot i odnosite me|u lu|eto za vrednostite koi lu-geto treba da gi vodat i kako pravilno da postapuvaat.I denes u{te se pametat i se koristat nivnite zborovi.

1. SOLOMON (anti~ki poet i trgovec, dr`avnik i zako-nodavec)

- Neka te vodi umot!- Ni{to premnogu!- Pred da po~ne{ da zapoveda{, trebada nau~i{ da

slu{a{.

2. HILON (od Sparta) - Spoznaj se sebe si!- Jazikot neka ne ti tr~a pred mislata.- Ne posakuvaj go ona {to e nemo`no.

3. PITAK (okolu 620 pred n.e)- Prepoznaj go vistinskiot mig!- Ne pravi go ona za {to go prekoruva{ bli`niot.- Dru`i se so dostojnite!

4. PERIJANDAR (od Korint)- Gri`i se za site.- Zadovolstvata se smrtni, a dobrodetelstvata se bes-

mrtni.- Demokratijata e podobra od tiranijata.

5. BIJAS (od Priena)- Zboruvaj toga{ koga treba!- Bavno pristapi i na rabotata, no koga }e po~ne{ pro-

dol`i silno!- Pogledni se vo ogledalo ako si ubav, treba ubavo i da

postapuva{, ako si grd, nedostigot na prirodata treba dago ispravi{ so blagorodnosta.

6. KLEOBUL (od Lind na ostrovot Rodos)- Najdobra e merata.- Ne pravi ni{to nasilno!- Otka`i se od omrazata.

7. TALES (od Milet 624 pred n.e)- Neobrazovanosta e te`ok tovar.- Ne veruvaj im na site! - Ne odlo`uvaj da im ugodi{ na roditelite M.B.

ZANIMLIVOSTI

Dime

Re{enie: KIRIL I METODIJ, Eve, anamka, Izet, cent, Bub, neon, Irak, Tao, Marin, ar, Atair, l, O, Linda, E{,Orson, MIA, aero, agli, NIP, itno, Nevenka, Koni, {astri, RNK, hormon.

Horizontalno: 16. i 20. Svetite solunski bra}a; 17. Porane{en svetski {ahovski prvak i pretsedatel na FIDE, Maks(1901-1981); 18. @eni (turc.); 19. Muslimansko ma{ko ime; 21. Stoti del od dolarot; 22. Reka vo Polska; 23. Blagorodengas; 24. Dr`ava vo Azija; 25. Osnova na s¢ {to postoi spored taoizmot; 26. Imeto na hrvatskiot pisatel Dr`i} (1508-1567);27. Merka za povr{ina na zemja; 28. Najsjajnata yvezda vo sozvezdieto Orel; 29. Znak za litar; 30. Hemiski simbol za kis-lorod; 31. Imeto na amerikanskata filmska artistka Darnel (1923-1965); 32. Amerikanski teniser, Artur (1943-1993);33. Imeto na amerikanskiot glumec i producent na radio, televizija i film Vels (1915-1985); 35. Imeto na jugoslovens-kata glumica Oremovi} (1918-2010); 36. Del od slo`enkite so zna~ewe od oblasta na vozduhoplovstvoto; 37. ]o{iwa; 38.Novinsko-izdava~ko pretprijatie (krat.); 39. Brzo; 40. @ensko ime; 41. Imeto na amerikanskata peja~ka Frensis (1938);42. Indiski politi~ar i dr`avnik, Lal Bahadur (1904-1966); 43. Ribonukleinska kiselina (krat.); 44. Hemiski stimula-tor vo organizmot.

Vertikalno: 1. Komercijalno-investiciona banka (krat.); 2. Pronajdok; 3. Vospostavuvawe ramnote`a; 4. Isto taka(krat.); 5. Soglaska; 6. Praznik na imeto(mn.); 7. Vulkan na Sicijlija; 8. Predlog; 9. Ma{ko ime (nagaleno) 10. Vrhovna titu-la kaj muslimanite; 11. Hemiski simbol za azot; 12. Hemiski simbol za aktinium; 13. Naprava za merewe na takt vo muzi-kata; 14. Boja za kosa; 15. Koralen greben; 17. Reka vo [panija; 18. Starimska boginka na gnevot; 20. Imeto na peja~kataSpirova (1938); 21. Vid za~in; 23. Avtoznak za Rieka; 24. Muzi~ka nota; 25. Istorisko mesto vo Mala Azija; 26. Grat~e voDalmacija; 27. Mesto vo [vedska; 28. Del od kafeana kade se to~at pijaloci; 29. Imeto na peja~ot Veli~kovski (1954); 31.Imeto na porane{nata glumica Rina (1907-1979); 32. Oddelenie za vnatre{ni raboti (krat.); 33. Gradski komitet (krat.);34. Grad vo Kina; 36. Alpski vrv vo [vajcarija (1251m); 37. Bukva od abecedata; 38. Hemiski simbol za kripton; 40. Znakza radius; 41. Nula.

Lik i sostav: Georgi Haxi-Vaskov

Humor

M.T.

Dve bo~vi odele po pat. Prvataprepolna, vtorata prazna do dnoto.Prvata ~ekorela bez glas, vtoratagalamela i vikala na cel glas.

Pouka: "Koj pred site se fali sosvoite dela i sila e prazen, a toj{to dobro raboti i vlo`uva mnogutrud, si mol~i i nema vreme zafalewe#.

Dve bo~vi

KRSTOZBOR

M.T.

VIDICI PENZIONER plus 142 maj 202016

Sekojdnevno, bez isklu~ok, po ne-kolku ~asa vo denot Mitre Mit-

revski, vo Tetovo pove}e poznat popsevdonimot Manta, minuva{e voKlubot na penzionerite. Pove}e oddva meseca, koronavirusot go odvoiovoj tetovski penzioner od negovitesekojdnevni drugari, od onie so koi{to postojano "gi odmeruva{e# sili-te vo tabla ili {ah. A po napu{ta-weto na klubot }e re~e{e deka "me-~ot zavr{il nere{eno#, iako sekoga{imalo pobednik. Ova sekojdnevno za-dovolstvo, Manta go zameni so pret-stoj vo negovoto rodno selo @il~e.

- @al mi e {to ne sum so moiteprijateli i drugari, so onie so koiso ~asovi gi minuvavme zaedno voKlubot na penzionerite. Za toa nemazamena. Me|utoa, veruvajte, mene do-bro mi dojde ovoj pove}e od dvameseca odmor vo moeto rodno selo.Ovde sum postojano so onie so koiredovno rastevme. Mo`ebi toga{toa bea poinakvi uslovi od dene{-nite, za{to vlo`iv golemi naporida go kultiviram dvorot, da go nap-ravam kako za svoja du{a, da mi bidepostojana preokupacija. Koga Kovid19 go napravi svoeto, jas sega sum 19kilometri od Tetovo, mestoto namoeto postojano `iveewe, - veliMitre Mitrevski.

Vo biografija na Mitrevski, nao-|ame deka ve}e napolnil 74 godini,

od koi celi 30 godini epenzioner. Celiot rabo-ten vek go pominal kakovospituva~ vo Vospitno -popravniot dom vo Tetovo,kade vo 1990 godina, zara-di beneficiraniot sta`,se steknal so penzija. Nemirniot duhna Manta, ne go ostavile da miruva,penzionerskite denovi da gi minuvana odmor.

- Samo {to se penzionirav, moirodnini i prijateli mi obezbedijapove}e od {est meseci da gi pomi-nam vo SAD i Kanada i dvete sever-noamerikanski zemji da gi pominamdol` i popreku. Potoa sleduvaa od-mori. Naj~esto na poluostrovot Pe-le{ac, na jadranskiot breg. Ostanu-vav najmalku po dva meseca, {tosmetam deka be{e dovolno da jaodr`am fizi~kata sila. Potoa sevklu~iv vo aktivnostite na Zdru`e-nieto na penzionerite vo Tetovo, -raska`uva Manta.

Vo ZP Tetovo zapo~nal da go zas-tapuva zdru`enieto vo sportskitenatprevari. Glavno bil vo ekipataza tr~awe ili brzo odewe.

- Toa be{e povod da bidam zemenvo sostavot na sportskata ekipa naZdru`enieto. Koga godinite go sto-rija svoeto, prifativ da prodol`amvo takanare~enite salonski sporto-vi, tabla i domino. U~estvuvav i na

regionalni i na repub-li~ki sportski natpre-vari vo ovie discipli-ni. Potoa bev nazna~enza odgovoren, edna vrs-ta kapiten ili selek-tor vo dvete discipli-ni i vo ma{ka i vo `e-nska konkurencija. Naregionalniot natpre-var za poslednive 7-8godini, kolku {to sumanga`iran na ova mes-to, sekoga{ sme bile

prvaci, a vo nekolku navrati i narepubli~kite natprevari sme osvo-juvale prvi mesta. I sega sum odgo-voren za ovie dve disciplini, noporadi pandemijata na koronaviru-sot, sme vo zastoj. No, da se nadeva-me deka ovaa nesre}a }e ne odmine,i pak }e si prodol`ime so natpre-varuvawe, - optimistot e Mitre Mi-trevski - Manta.

Vo razgovorot so ovoj isklu~ivovreden i aktiven penzioner dozna-vame u{te nekolku poedinosti. Naj-napred se podgovotvuva da odbele`i"zlaten# jubilej - 50 godini brak sosvojata Gordana. Vo 1991 godina Ma-nta se na{ol na spisokot na kandi-dati za pratenik vo prviot sostav naSobranieto na Republika Makedo-nija, na spisokot na Demohristijans-kata partija vo {esta izborna edi-nica, no ne uspeal. Vo eden mandatod ~etiri godini bil i ~len na Sob-ranieto na Zdru`enieto na penzio-nerite Tetovo, kade isto taka dalzabele`itelen u~inok.

Gojko Eftoski

So odluka na Sobranieto na Op{-tina Ohrid, vo 1978 godina, voOhrid se odr`al prviot atlets-

ki sportski maraton na patekata odSveti Naum do Sportskiot centar "Bi-ljanini izvori#. Maratonot se organi-ziral po povod Denot na osloboduva-weto na Ohrid, 7-mi noemvri, a negoviinicijatori toga{ bile poznatitesportski rabotnici na Ohrid, Alek-sandar - Leko Radi~, Risto Trajkoski,Boro Risteski, i drugi.

Na prviot ohridski Atletski mara-ton vo kategorijata ridsko-planinskimaratoni vo toga{na SFRJ, odr`an na5 noemvri 1978 godina, na patekatadolga 30 kilometri pobednik bil DoneCuculoski. Na ovaa sportska manife-stacija se natprevaruvale 15 maraton-ci od Ohrid i nekolkumina od Belgrad,me|u koi i samo edna `enska - sporti-stka, isto taka od Belgrad.

Cuculoski bil anonimen i re~isinepoznat za sportskata javnost vo Oh-rid i po{iroko. Re~isi i nikoj da ne gopoznaval. Prethodno toj go neguvalmaratonskoto tr~awe, bez da u~estvu-va na kakov bilo natprevar, a osobenona vakov te`ok i atletski natprevar.Maratonot za nego bil prv i golempredizvik. Potsvesno, kako da imalpret~uvstvo deka }e uspee da pobedi.

- Vo toa se uveriv, koga nekolku ma-ratonci u{te na po~etokot na marato-not se otka`aa, i ne izdr`aa da stignatna celta, bidej}i patekata be{e so go-lemi ugorni{ta i udolnici, osobeno napatekata me|u selata Qubani{ta i Tr-pejca. Vremeto za koe ja istr~av trie-set-kilometarskata pateka, be{e oko-lu dva ~asa. Toga{ i ne se mere{e vre-meto, tuku koj prv }e stigne na celta.

Toga{ za prvpat Cuculoski prv sti-gnal na celta. Golema bila negovata

radost {to go osvoil prvoto mesto naovoj maraton. No, od skromnost, toj bilsmiren i bez nekoi vidni vozbuduva-wa. Vo toj moment za nego ne bila tol-ku zna~ajna pobedata, tuku vozbudata izadovolstvoto {to priznanieto mu govra~il, eden od najtrofejnite i najpo-znatite atletski maratonci vo toga{-na Jugoslavija i po{iroko Frawo Mi-hali}, koj vo toa vreme vo Avstralijapobedil na eden mnogu te`ok i poznatsvetski atletski maraton, a bil i ed-en od inicijatorite za organizirawena ohridskiot planinski maraton, iimal golemi zaslugi za ovaa prva ipove}egodi{na i najgolema atletskasportska manifestacija vo RepublikaMakedonija.

Nagradata za osvoenoto prvo mesto{to ja dobil Cuculoski bila golemaVazna od bakar, izrabotena so motivina Ohrid, od toga{nata fabrika "Eze-rka# a dobil i kopmletna sportskaoprema.

Done Cuculoski vo toa vreme pet go-dini nastapuval na ohridskiot atlet-ski maraton. Osvojuval 2, 3, i 5-to me-sto. U~estvuval i na skopskiot mara-ton na 1 500 metri i go osvoil tretotomesto, a tr~al i na 100, 300, i 800 me-tri. Za svojot kus no ploden sportski`ivot, Cuculoski ima osvoeno ~etirizlatni, edna srebrena i tri bronzenimedali i brojni diplomi, priznanija ipofalnici.

Denes, iako navleguva vo 74-ta go-dina od `ivotot, toj sekojnevno tr~apo 10 kilometri, {to zna~at mnogu zanegovata fizi~ka odr`livost. Tr~a-weto za nego bilo i }e ostane hobi ipreokupacija se dodeka mo`e da tr~a.Poleka, no, na dolgi pateki.

Done Cuculoski u{te kako mal odseloto Selci - Malesija, Stru{ko, se

preselil vo Ohrid. Toj e eden od pos-lednata generacija na u~itelskata{kola vo Ohrid. Po zavr{uvaweto na{kolata dve godini u~itelstvuval voseloto Mogor~e - Centar @upa kaj De-bar, po {to zaminuva na otslu`uvawena voeniot rok vo JNA. Potoa, nepolnidve godini go iskusuva pe~albarskiot`ivot vo Avstralija. Kopne`ot za se-mejstvoto i kon rodnata tatkovina,bile posilni od pe~albata i se vratildoma. Po vra}aweto od Avstralija,okolu 34 godini, raboti vo komercijavo "Ohridska zastava# od kade i se pe-nzionira.

Cuculoski, veli deka ima skromen idobar penzioneski `ivot i semejna ha-rmonija so negovite dve }erki i sinot.Ne `ali {to ne go prodol`il u~itel-stvuvaweto za koe se educiral, tuku zapropu{tenite atletski maratoni, koivo pomladite godini od `ivotot ne giiskoristil, a mo`el da postigne i dase afirmira kako vrven evropski akone i svetski olimpiski maratonec nadolgi pateki. K. Spaseski

Sredba so penzionerot Mitre Mitrevski - Manta

Rodnoto @il~e zamena za penzionerskiot klub

ZP Ohrid i Debrca

Done Cuculoski - pobednik na prviotOhridski atletski maraton

Na 13 septemvri 1961 godina biloodr`ano Desettoto redovno go-

di{no sobranie na Zdru`enito napenzionerite na NR Makedonija soproslava na jubileot. Od 1961 godi-na pa natamu bilo odlu~eno "repub-li~ko izborno sobranie da se odr-`uva sekoja treta godina#.

Vo 1962 godina bile zgolemeniaktivnostite za oformuvawe na

kulturno-prosvetni domovi i klu-

bovi niz Makedonija, a vo Skopje ipenzionerski dom so stanovi, klub idelovni prostorii. Vo 1963 godinaZdru`enieto imalo 17.278 ~lenovi,organizirani vo 36 op{tinski zd-ru`enija, a vo Republikata se u{teimalo neza~leneti penzioneri. Votoa vreme od vkupniot buxet za pen-ziite se izdvojuvala suma od 4 ots-to, koja{to se uplatuvala vo Repub-li~kiot fond za stanbena izgradba,

a podocna na posebna smetka za sta-nbena izgradba vo ramkite na Repu-bli~kiot zavod za socijalno osigu-ruvawe. Po donesuvaweto na noviotUstav vo 1963, vo dokumentite sepojavilo novo imenuvawe na zdru-`enieto, najprvo kako "Zdru`eniena penzionerite na Socijalisti~kaRepublika Makedonija#. Naskorobile doneseni i novi Pravila, adotoga{noto ime bilo smeneto sonovo: "Sojuz na zdru`enija na penzi-onerite i invalidi na trudot naSocijalisti~ka Republika Makedo-nija - SZPITSRM#.

Donesen nov naziv na SojuzotNIZ ISTORIJATA NA SZPM

Na sednicata odr`ana na 13.5.2020 godina, IO na SZPM donese odluka zafinansiska poddr{ka za pottiknuvawe izdava~ka dejnost i tvore{tvo,

vo soglasnost so Programata i Finansiskiot plan za 2020 godina na Sojuzotna zdru`enija na penzioneri na Makedonija. Spored Pravilnikot na Sojuzotza ovaa aktivnost: Na oglasot mo`at da se javat poedinci, grupi i zdru`enija. Mo`e da se konkurira za: izdavawe na knigi, koncerti, teatarski pret-

stavi, izlo`bi, literaturni mitinzi i drugo. Prijavite se zemaat vo SZPM ili mo`at da se simnat od veb stranica-

ta na SZPM. Prijavite treba da se potpi{ani od pretsedatelot na zdru`enieto. Mo`e da se konkurira samo za eden proekt, a prioritet }e imaat avtori

i zdru`enija koi ne dobile dosega sredstva od Sojuzot i dela i proekti sosodr`ina povrzana so tretata doba. Materijalite treba da bidat dostaveni vo arhivata na SZPM ili po

po{ta na adresa:Sojuz na zdru`enija na penzioneri na MakedonijaBulevar "Ko~o Racin# br 14 , 1000 Skopje, P. Fah 440"Za oglasot za poddr{ka na proekti od kulturata i izdava~ka dejnost

za 2020 godina na SZPM#. Nema da bidat razgleduvani prijavi: dostaveni po istekot na rokot na

Oglasot, necelosno popolneti i nekompletni prijavi bez prilo`ena doku-mentacija koja zadol`itelno se bara vo prijavata. Materijalite dostavenina Oglasot ne se vra}aat.

Oglasot trae od 1 juni do 20 juni 2020 godina, a rezultatite }e bidatobjaveni vo vesnikot "Penzioner plus# i na veb stranicata na SZPM.

IO na SZPM

Oglas za finansiskapoddr{ka za pottiknuvaweizdava~ka dejnost i tvore{tvo

Sojuz na zdru`enija na penzioneri na Makedonija

PRIJAVANAZIV/IME na baratelot na sredstva:

Adresa na baratelot: telefon, e-mail adresa:

Adresa na Zdru`enie na penzioneri

ZA [TO SE BARAAT SREDSTVA (Da se zaokru`i):

ZA KNIGI:1. Naslov na deloto_____________________________________________________2. Vid na deloto (da se zaokru`i) roman, stihozbirka, monografija publicisti~ka kniga drugo___________________________

3. Broj na stranici______________________

ZA PROEKTI1. Naslov na proektot__________________________________________________2. Oblast (da se zaokru`i) Muzi~ka umetnost Likovna umetnost Literaturno ~itawe Izlo`ba Jubilej Me|unarodna sorabotka

3. Vid na proektot Izlo`ba Jubilejna proslava U~estvo na manifestacija ili festival Literaturno ~itawe ili miting Ostanato (da se navede) __________________________________________

4. Broj na u~esnici_____________________________________________________

5. Kratok opis na proektot___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

FINANSISKA KONSTRUKCIJA

Kolku sretstva se baraat_________________________________________

Dali ve}e se dodobieni sredstva i koga_______________________________________________________________________________________________

Dobieni sredstva od drugi izvori_____________________________________________________________________________________________________

*Zadol`itelno da se prilo`i recenzija (za kniga) ili mislewe (za proekt), a za knigi i 30% od knigata vo pe~atena forma ili knigata

Prijavata mo`e da se podigne vo SZPM ili da se simne od veb stranata na SZPM: www.szpm.org.mkPrijavite da se dostavat vo dva (2) primeroka, na adresa:Sojuz na zdru`enija na penzioneri na MakedonijaBul. Ko~o Racin br 14 1000 Skopje

Datum Potpis na baratelotmasto ________________________________

Potpis na pretsedateloti pe~at na ZP

________________________________

SZPM