Upload
elke-maes
View
216
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Bestuursrecht
Klas MED1
LES 32012-2013
Gedragingen overheid
FE ITE L IJ K EHA NDE L ING E N
P R IV A A T -R E C HTE L IJ K
M E E R ZIJ D IG
A L G E M E E N C O NC R E E T
E E NZIJ D IG
P U B L IE K -R E C HTE L IJ K
R E C HTS -HA NDE L ING E N
B E S TU U R S HA NDE L ING E N
= BESLUIT VOLGENS AWB; MITS SCHRIFTELIJK
GEDRAGINGEN OVERHEID
FEITELIJKEHANDELINGEN
PRIVAAT-RECHTELIJK
MEERZIJDIG
ALGEMEEN CONCREET
EENZIJDIG
PUBLIEK-RECHTELIJK
RECHTS-HANDELINGEN
BESTUURSHANDELINGEN
BESCHIKKING
INHOUD
PERSOON
TIJD
PLAATS
CONCREET
TUSSENGROEP
......
......
......
......
ALGEMEENVERBINDENDVOORSCHRIFT
INHOUD
PERSOON
TIJD
PLAATS
ALGEMEEN
EENZIJDIGEPUBLIEKRECHTELIJKERECHTSHANDELING
Normstelling bestuursrecht
Formele wet
AMvB
Ministeriele regeling
Verordening lagere overheid
Algemene regels (= wetten in materiele zin)
Beslissing in concreet geval
NO
RM
ST
EL
LIN
G W
OR
DT S
TE
ED
S
CO
NC
RE
TE
R
Beschikking
BeleidsregelsAndere besluiten algemene strekking
Soorten beschikkingen
GEBONDEN VRIJ
ZONDER VOORSCHRIFTEN MET VOORSCHRIFTEN
GEWONE FINANCIELE
BEGUNSTIGEND BELASTEND
Onderscheid relevant voor:* Mogelijkheid stellen voorschriften* Intrekken/wijzigen beschikking* Toetsing rechtsbeginselen* Betrekken belangen van derden
Onderscheid relevant voor:* Intrekken/wijzigen beschikking* Terugwerkende kracht
Beleidsregels 1
Bevoegdheid maken beleidsregels was “implied power”, maar is nu vastgelegd in art. 4:81 awb
Alleen bij freies ermessen Vorm van zelfbinding overheid Individuele beoordeling blijft geboden (inherente
afwijkingsbevoegdheid) Titel 4.3 awb Beleidsregels zijn volgens de hr recht in de zin van
artikel 79 wro
Beleidsregels 2
Beleidsregel is besluit in de zin van awbMoet voldoen aan alle eisen van een besluit (hoofdstuk 3 awb)
Beleidsregels kunnen betrekking hebben op:– Belangenafweging– Vaststelling van feiten– Uitleg wettelijke voorschriften
(Nog?) Geen beroep mogelijk op basis awb tegen beleidsregels (art. 8:1 awb)
Toetsing beleidsregels vindt nu plaats in het kader van toetsing beschikking
Beslissing in afwijking met beleidsregel is in strijd met art. 4:84 awb
Plan
Soorten plannen:– Informatief plan (geen juridische betekenis; beleidsplan of
beleidsnota)– Indicatief plan (beperkte juridische betekenis; streekplan)– Normatief plan (direct bindend; bestemmingsplan)
Kenmerk van een plan is de samenhang tussen de afzonderlijke elementen
Koppeling tussen plan en beschikkingen– Bij bestemmingsplan strakke verbinding– Zwakkere koppeling bij milieubeleidsplan
Een beleidsplan of een beleidsnota heeft geen juridische betekenis. Er is dus ook geen procedure tegen mogelijk. Het is afwachten wanneer de beleidsnota wordt vertaald naar concrete maatregelen (verordeningen, beschikkingen, “concretiserende bassen”). Tegen die maatregelen zijn vaak wel procedures mogelijk. Bij verordeningen moet daarvoor nog weer op de toepassing worden gewacht. Het is niet verplicht beleidsplan uit te voeren. Op dat punt is er slechts politieke controle.
Toedelen bevoegdheden
ATTRIBUTIE ATTRIBUTIE ATTRIBUTIE
DELEGATIE
MANDAAT
UITOEFENING BESTUURSBEVOEGDHEID DOOR BESTUURSORGAAN
SUB-DELEGATIE
Attributie
Attributie houdt scheppen nieuwe bevoegdheid in Bij wet in materiele zin wordt aan bestuursorgaan
bevoegdheid toegekend besluiten te nemen Bij attributie aan ambtenaar ontstaat spanning met
hierarchische ondergeschiktheid ambtenaar– Ambtenaar beroept zich op eigen bevoegdheid– Bestuursorgaan beroept zich op bovengestelde positie– Voorbeelden: belastinginspecteur, officier van justitie– Bestuursorgaan kan bevoegdheid niet zelf uitoefenen,
maar mag wel algemene en bijzondere aanwijzingen geven
Delegatie
Geregeld in art. 10:13 tm 10:20 awb Overdracht bevoegdheden aan ander
bestuursorgaan Ander orgaan oefent bevoegdheid onder eigen
naam en verantwoordelijkheid uit Behoeft wettelijke grondslag (10:15) Soms subdelegatie mogelijk Awb sluit delegatie aan ondergeschikten uit (10:14) Door delegatie is delegans bevoegdheid kwijt
(intrekking delegatiebesluit wel mogelijk)
Mandaat 1
Geregeld in art. 10:1 tm 10:12 Awb Uitoefening bevoegdheid uit naam ander (moet uit
ondertekening blijken) Laat bevoegdheidsverdeling onverlet Geen wettelijke grondslag nodig, maar er mag ook
geen strijd zijn met wettelijke bepalingen– Zie art. 10:3, lid 2 Awb– Geen mandaat beslissing in beroep– Beperking mandaat beslissing op bezwaar
Oorspronkelijk orgaan kan bevoegdheid elk moment ook zelf uitoefenen
Mandaat 2
Mandaat sluit goed aan bij ondergeschikt-heidsrelaties en wordt daarom veel gebruikt binnen overheidsinstanties
Algemene en bijzondere aanwijzingen mogelijk Ondermandaat mogelijk en wordt veel toegepast Mandaat aan niet-ondergeschikten is mogelijk, maar
wordt niet veel toegepast
VRAGEN
U krijgt een brief met de volgende inhoud:
De aanslag OZB voor het jaar 2007 voor het perceel Dorpsweg 3 bedraagt €.300,-.
HoogachtendP. Pieters, heffingsambtenaar gemeente Ons Dorp
Vragen1. Hebben we hier te doen met attributie, delegatie of mandaat?2. Zijn attributie, delegatie en mandaat nu al geregeld in Hoofdstuk 10
van de Algemene Wet Bestuursrecht?3. Mag het college van burgemeester en wethouders van Ons Dorp
ambtenaar Pieters opdragen de aanslag te verlagen tot €.250,-?4. Gaat het hier om een beschikking of een alg. verbindend voorschrift?
Normstelling bestuursrecht
FORMELE WET
AMvB
MINISTERIELE REGELING
VERORDENING LAGERE OVERHEID
ALGEMENE REGELS (= WETTEN IN MATERIELE ZIN OF ALGEMEEN VERBINDENDE VOORSCHRIFTEN (AVV))
BESLISSING IN CONCREET GEVAL
ALGEMENE REGELS KUNNEN RUIMTE BIEDEN VOOR BELEIDSAFWEGING BIJ BESLISSING: FREIES ERMESSEN
BESCHIKKING
HOE KUN JE BEOORDELEN OF EEN BESTUURSORGAAN NETJES OMGAAT MET HET FREIES ERMESSEN? TOETSING AAN DE WET EN AAN DE RECHTSBEGINSELEN (A.B.B.B.)
HOE KAN DE OVERHEID VOORSPELBAARHEID EIGEN GEDRAG VERGROTEN BIJ GEBRUIK FREIES ERMESSEN? GEBRUIK BELEIDSREGELS EN PLANNEN
REGERING EN STATEN GENERAAL
KROON (= MINISTER + KONINGIN)
MINISTER
PROVINCIALE STATEN OF GEMEENTERAAD
WIE STELT VAST
WIE STELT VAST
BIJ RIJK: DE MINISTER
BIJ PROVINCIE: GEDEPUTEERDE STATEN BIJ GEMEENTE: COLLEGE BURGEMEESTER EN
WETHOUDERS OF DE BURGEMEESTER
BESTUURSBEVOEGDHEID LAGERE OVERHEDEN OP BASIS VAN AUTONOMIE (EIGEN HUISHOUDING) EN MEDEBEWIND (MEDEWERKING AAN HOGERE REGELINGEN)
ALS EEN LAGERE REGELING IN STRIJD IS MET EEN HOGERE REGELING, VERKLAART DE RECHTER DE LAGERE REGELING ONVERBINDEND. DIT IS OOK HET GEVAL ALS DE LAGERE REGELING WORDT OVERRULED DOOR EEN LATER VASTGESTELDE HOGERE REGELING (BV EEN VERORDENING VAN DE GEMEENTE DOOR EEN VERORDENING VAN DE PROVINCIE)
Soorten relaties met bijpassend objectief recht
OVERHEID
BURGER BURGER RECHTSPERSOON
PUBLIEKRECHT (STAATSRECHT + BESTUURSRECHT)
PRIVAATRECHT (CONTRACTENRECHT + GOEDERENRECHT)
RECHTSPERSONENRECHT
EUROPA
EUROPEES RECHT
Kroon, regering, kabinet
KONING MINISTER
MINISTER
MINISTER
STAATSSECRETARIS
STAATSSECRETARIS
STAATSSECRETARIS
Kroon (koning + 1 of meer ministers)
Regering (koning + alle ministers)
Ministerraad
KabinetBij een crisis valt het kabinet; niet de regering, want de koning blijft zitten.
In Engeland zit koning niet in regering
Decentralisatie
Territoriale decentralisatie– Provincies en gemeenten– Autonome- en medebewindstaken
Functionele decentralisatie– Waterschappen en pbo
Organisatie provincie/gemeente– Organen/ambten– Collegevorming– Duaal systeem en collegiaal bestuur
Bijzondere punten decentralisatie
Verordenende bevoegdheid– Ondergrens en bovengrens– Territoirgrens en zijgrens
Financiering– Uitkering rijk
Specifiek Algemeen
– Eigen belastinggebied
Toezicht– Goedkeuring– Vernietiging
Zbo
Zelfstandige bestuursorganen
Beschikken over bestuurlijke bevoegdheden en functioneren wordt beheerst door het publiekrecht
Vallen buiten ministeriele verantwoordelijkheid Voordelen
– Scheiding beleid en uitvoering– Geeft verantwoordelijkheid minister duidelijker – Voorkomt machtsconcentratie– Mogelijkheid inzetten specifieke deskundigheid– Mogelijkheid inzetten belanghebbenden bij beleidsuitvoering
Nadelen– Vermindering overzichtelijkheid bestuur– Wegvallen politieke controle (via minister)
Plaats zbo’s
Zbo’s tegenover gedeconcentreerde diensten– Zbo’s zelfstandig; gedeconcentreerde diensten vallen onder
departement en dus onder verantwoordelijkheid minister
Zbo’s tegenover agentschappen– Zbo’s is vorm externe verzelfstandiging; agentschappen zijn
intern verzelfstandigd (zelfbeheer)
Zbo’s tegenover privatisering– Privatisering gaat verder dan zbo’s; bij zbo’s blijft
uitvoering nog in de publiekrechtelijke sfeer, bij privatisering wordt uitvoering overgelaten aan de markt