Upload
stijn-sasbrink
View
221
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
Beter geografisch denken door
reflectie
Dr. Leon Vankan
Radbouduniversiteit Nijmegen
Leren en reflectie
Leren is een actief en zelf gestuurd proces waarbij lerenden nieuwe kennis en vaardigheden construeren.
Leren is een situatie gebonden proces waarbij kennis mede door de situatie betekenis krijgt.
Leren is een sociaal en emotioneel proces. Onze kennis van de wereld is beperkt, voorlopig
en tegenstrijdig en juist dat zet aan het denken.
Ervaringen met reflectie
Waar reflecteer je op?
Hoe reflecteer je
Wanneer is reflectie moeilijk ?
Het doel van reflectie
Voorkennis activeren en articuleren
Bewust worden van leerproces en aanpak
Ontwikkelen van leerstrategieën
Zelfregulerend leren - in groepen
Opdracht: ontwerp waddendam
Om het toerisme naar Ameland te bevorderen en beter te reguleren wil men een dam aanleggen naar het vaste land
Waar moet die dam precies komen zodat die zomin mogelijk schade aanricht in het Waddengebied?
Teken ten slotte per groepje de dam op de opdrachtkaart en schrijf er een geografische verantwoording bij
Voorkennis activeren
Ameland …
Ameland
Geografische werkwijzen gebruiken
Wat is Ameland, waar ligt Ameland? Tot welk groter gebied hoort Ameland? Wat zijn de economische en ecologische
aspecten van het plan? Hoe beïnvloeden die elkaar? Wat zijn algemene en bijzondere
kenmerken van Ameland?
Reflectie op werkwijzen
Welke werkwijzen heb je gebruikt?LokaliserenVergelijkenRelaties leggenSchaal wisselenDimensie veranderenDeduceren induceren
Reflecteren op voorkennis activeren
Beschrijf leertaken en denkprocessen Vergelijk dit met categorieën uit onderzoek
geografische vragen, werkwijzen, benaderingen Selecteer verbeteringen uit deze categorieën Geef gedetailleerde voorstellen voor verbetering
van denkprocessen
‘Performance Probe Technique’ uit Finding how to improve the Job, in K. Carlisle, (1986) Analyzing Jobs and Tasks
Waddenzee
Waarmoet de dam komen?mogelijke oplossingen
De dam …
Mogelijke oplossingen
De dam moet zo kort mogelijk zijn, zodat de Waddenzee zo min mogelijk wordt aangetast
De dam moet aansluiten op bestaande wegen, zodat er geen extra wegen door natuurgebieden worden aangelegd
De dam mag de getijstromen niet veranderen want dat kan dijken bedreigen
Probleem oplossing
Wat is het probleem?
Wat is een mogelijke oplossing?
Wat moet je daarvoor weten?
Wat moeten we eerst weten?
1. 2.
Wat we moeten weten
Zijn er eilanden met een dam? Waar liggen die eilanden? Waar liggen de dammen precies? Waar heeft die ligging mee te maken? Hoe lopen de (getijden)stromen? Waar zijn geen stroomgeulen? Waarom zijn daar geen stroomgeulen?
Geografische vragen stellen
Wat is dat? (waddeneiland) Waar is dat? (wad, stroomgeul, dam) Waarom is dat daar (niet)? (stroomgeul)
Zeestromen
Waddeneilanden…
Dammen in het wad
Vergelijken Observatie: wat valt je op aan de eilanden
met dammen in het Waddengebied? Categoriseren: welk kenmerk hebben de
dammen gemeenschappelijk? Definiëren: om welk begrip gaat het? Beoordelen: waardoor voldoen die dammen
aan het criterium van de opdracht? Generalisering: waar moet de dam liggen?
Wantij Het wantij is de plaats waar de vloedstromen van de
beide zeegaten aan weerszijden van een eiland elkaar ontmoeten. Hier is de vloedstroom het zwakst en bezinkt het meeste slib. Er is op de plek wel eb en vloedbeweging, maar nauwelijks stroming, met als gevolg dat het wantij de meest ondiepe zone is.
Bij Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog loopt het wantij van de vaste wal naar het eiland, maar de wantijen van Vlieland en Texel lopen in elkaar over. Daarom kun je van Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog naar de vaste wal lopen.
Niet alleen het wandelen van de eilanden heeft invloed op de locatie van het wantij. Het verzanden van een zeegat door het wegvallen van zijn vloedberging kan invloed hebben.
Het plangebied
Ontwerp met toelichting
Schets de ligging van de dam
Geef een toelichting op het gekozen tracé
Naar een betere procedure
Bepaal het vraagtype: Waar kan dat? Bepaal het probleemtype: zoeken van een tracé Bepaal de criteria: Waar moet het tracé aan
voldoen? Waar is het tracé niet gewenst? – zeefanalyse - Waar zou het tracé wel mogelijk zijn? Welk deelgebied is het geschiktste?
- kwaliteitsanalyse -
Reflectie op antwoorden
Wat was je voorlopig antwoord?
Welke informatie heb je gezocht?
Wat was je definitieve antwoord?
Reflecteren op het product
Identificeer alternatieve oplossingen van leertaken
Selecteer criteria voor oplossingen: geografisch gehalte, abstractieniveau, complexiteit
Ontwikkel een beoordelingsschaal: niveaus van antwoorden
Orden alternatieve oplossingen op de beoordelingsschaal
Naar een beter antwoord
Ongestructureerd antwoordeen antwoord op een niet-geografische vraag
Eenvoudig antwoordeen antwoord zonder criterium of argumentatie
Meervoudig antwoordeen antwoord met criterium en argumentatie
Uitvoerig en samenhangend antwoordeen antwoord met geografische vragen en meer dan één beargumenteerd antwoord
Abstract en complex antwoordeen antwoord met abstracte geografische vragen, meerdere beargumenteerde antwoorden en meer dan één interpretatie van opdracht of materiaal
Voorbeeldantwoorden Ongestructureerd: de kortste weg Eenvoudig: over de wadlooproute Meervoudig: over het wantij omdat daar geen
stroming is Uitvoerig en samenhangend: op het wantij staat
geen stroming, daarom zijn er geen stroomgeulen en een dam kan daar de stroming niet aantasten
Abstract en complex: een dam kan worden aangelegd daar waar de lijn loopt die Ameland met de kust verbindt zonder een stroomgeul te snijden. Het beste tracé ligt daar waar de afstand tot de westelijke stroomgeulen zo groot is dat de stroming de dam niet bedreigt.
Amelanderdam Van 1871 tot 1872 werd bij het wantij een dam gebouwd
tussen Ameland en het vasteland door een maatschappij voor landaanwinning van de Friese eilanden. Door aanslibbing wilde men landbouwgrond creëren. De provincie Friesland en het Nederlandse Rijk betaalden ieder 200.000 gulden.
Het was geen succes: de dam bleek niet stormbestendig en in 1882 na zware stormen in de winter 1881/1882 werd besloten de reparatiewerkzaamheden te stoppen.
De dam is met eb nog steeds deels te zien. De veerdam bij Holwerd is de aanzet van deze dam
Geografische leerstrategieënWerkwijzen en vragen
Vergelijken: verschillen en overeenkomsten
Relaties leggen: interne en externe verbanden
Lokaliseren: geografisch indelen en toedelen
Veranderen van ruimtelijke schaal: van dichtbij en veraf bekijken
Dimensies onderscheiden: analyse vanuit meer perspectieven
Deductie en inductie: algemene en bijzondere verbinden
Wat is het? geografische begrippen
Hoe kun je het verklaren? Samenhangen
Bij welk gebied hoort het? (Deel) Gebieden
Wat zien we in overzicht en in detail? Structuur en detail
Welke aspecten zijn er? Natuur, economie, cultuur,
politiek Wat verwacht je en wat zie
je? Regels en unieke gevallen
Leren denken met aardrijkskunde
1. open opgaven met zelden één goed antwoord 2. structureren van informatie, probleemoplossing 3. alle voorkennis is nodig 4. samenwerken in groepen 5. leerlingen moeten zelfstandig werken 6. leraar helpt met toepassing en transfer 7. leraar kan de leeruitkomst niet voorspellen 8. reflectie op het product en het proces 9. evaluatie is vooral diagnostisch en formatief 10 de leraar als expert - model