1

Beth nesaf? Bywyd ar ôl blwyddyn 13

Beth yw’ch opsiynau ar ôl gadael

yr ysgol/coleg?

2

Pa swydd sydd gen i?

• Dw i’n cysylltu pobl â gwybodaeth

• Dw i’n defnyddio graffeg ac animeiddio i greu effaith weledol

• Dw i angen deall y gynulleidfa darged

• Mae gradd gen i• Mae angen i mi ddiweddaru

fy sgiliau trwy’r amser • Dw i’n ennill cyflog da• Mae fy nghwmni yn cyflogi

40 o bobl 

• Dw i’n mwynhau’r awyrgylch gwaith hyblyg

• Mae datrys problemau yn rhan o’m swydd

• Dw i angen bod yn drefnus• Pasiais fy arholiadau lefel A a

ches i hyfforddiant yn y gwaith

• Dw i’n ennill cyflog da• Rhan o’r swydd yw rheoli’r tils

ar gyfer ein bwytai a gwestai • Dw i’n gweithio yn y busnes

pêl-droed

I ddechrau’r wers

3

Atebion i’r gweithgaredd

Lisa – Dylunydd Gwefan a Rheolwr Prosiect i dîm datblygu

gwe o 5 dyn

Elaine – Rheolwr TG i Glwb Pêl-droed Chelsea a Chelsea Village (nifer o gwmnïau sy’n ymdrin â gwestai, marsiandïaeth deithio, cynadleddau a gwleddau a maes hyfforddi)

Oes gradd gennych i gael y swydd rydych am ei chael?

Defnyddiwch y wers hon i ddechrau meddwl am eich dyfodol chi

4

Beth yw “Gyrfa”?

Gweithgareddau Teulu, Cymunedol a Gwirfoddol

Gwaith / Swydd

Addysg

Hyfforddiant

Eich llwybr trwy fywyd

5

Swydd neu Yrfa?

Rhai diffiniadau ar gyfer y byd gwaith:

• Galwedigaeth: grŵp o swyddi sydd â nodweddion tebyg sydd angen sgiliau tebyg, e.e. triniwr gwallt, athro, rheolwr prosiect.

• Swydd: swydd benodol gyda dyletswyddau penodol mewn lle penodol, e.e. athro mathemateg yn Ysgol Uwchradd yr Hendre. Gall swyddi fod yn rhai amser llawn, rhan-amser, parhaol, dros dro, gyda thâl neu’n wirfoddol, ac mae gan rai pobl fwy nag un swydd ar yr un pryd.

• Gyrfa: llwybr gydol oes trwy ddysgu a gwaith.

Mae’n bosibl rheoli gwaith / addysg / gwaith cymunedol a gwirfoddol mewn sawl ffordd i wella’ch rhagolygon gyrfa.

6

Mae help ar gael!

Ffurflenni cais a CVs

Gwneud penderfyniad

au

Gwybodaeth am waith a swyddi

Gwybodaeth am

gyrsiau

Paratoi am gyfweliad

Athrawon, rhieni, cynghorwyr gyrfa, ffrindiau a theulu

7

Beth yw’r opsiynau?

CHI

Prifysgol Hyfforddiant Blwyddyn Fwlch

Cyflogaeth

8

Trafodwch ac ysgrifennu nodiadauPam rydych chi o blaid ac yn erbyn yr opsiynau

hyn?

9

Cyflogaeth

O blaid• Dechrau ennill cyflog

amser llawn• Ymarferol • Cyfleoedd i ddysgu yn y

swydd• Dim dyledion prifysgol• Gallwch astudio’n rhan-

amser • Gallwch fynd i’r brifysgol

yn ddiweddarach

I’w hystyried• Mwy a mwy o yrfaoedd yn

gofyn am raddau e.e. – Cyfrifeg– Gwaith cymdeithasol– Y Gyfraith– Newyddiaduraeth

• Rhagolygon tymor hir• Cystadleuaeth

10

Cyflogaeth

Yn draddodiadol, ble mae’r swyddi ar ôl Lefelau A?Bancio Manwerthu Awdurdodau LleolLluoedd Arfog Arlwyo Swyddi dylunio technegol

Iechyd – nyrsio cynorthwyol (auxiliary), ambiwlansTeithio – asiantaeth deithio, criw caban awyrenGwasanaethau cyhoeddus – yr heddlu, swyddogion tân

Rhybudd GWASGFA GREDYD 2009 Mae llawer llai o swyddi ar gael ar hyn o bryd, ond cadwch lygad ar

dueddiadau yn y dyfodol – bydd prinder sgiliau mewn rhai o’r meysydd hyn, a bydd angen pobl i gymryd lle pobl sy’n ymddeol.

11

Hyfforddiant / Prentisiaethau

O blaid• Arwain at gymwysterau a

gydnabyddir - e.e. NVQs• Dull ymarferol i ddysgu• Mae’n bosibl mynd i Addysg

Uwch mewn rhai achosion• Rhyddhad bloc neu ryddhad

dydd i fynd i’r coleg• Mantais dros pobl ifanc 16 oed

sy’n gadael yr ysgol, mwy aeddfed ac yn gallu canolbwyntio’n well

I’w hystyried

• Rhaid bod yn ymrwymedig – angen 3 – 4 blynedd

• Cyflog o £160-180 yr wythnos i ddechrau

• Cystadleuol iawn

• Rhaid bod yn fodlon dilyn y cyfleoedd e.e. symud o gwmpas

Rhybudd GWASGFA GREDYD 2009 – llawer o brentisiaethau ar gael

12

Blwyddyn Fwlch cyn mynd i’r brifysgol

O blaid• Rhaid cynllunio ac

ymchwilio’n dda• Gwiriwch gyda’r brifysgol a

ydyn nhw’n ei gymeradwyo• Cyfle i weithio a chynilo arian

ar gyfer mynd i’r brifysgol• Profiad teithio gwych

I’w hystyried• Anrhrefnus – blwch ar CV a

chais prifysgol • Gall fod yn ddrud – angen

cynllunio• Dyw rhai cyrsiau ddim yn hoffi

myfyrwyr sy’n cymryd blwyddyn fwlch. GWIRIWCH YN OFALUS.

Rhybudd GWASGFA GREDYD 2009

Mae hi’n arbennig o anodd dod o hyd i waith ar gyfer Blwyddyn Fwlch ar hyn o bryd.

13

Addysg Uwch –Prifysgol

• 40% o fyfyrwyr yn mynd i’r brifysgol• Gallu agor mwy o ddrysau – dwywaith yn fwy tebygol

o fod yn ddi-waith os nad oes gradd gennych• Mae graddedigion yn ennill £150,000 mwy ar hyd eu

bywyd na phobl sydd heb radd• Mae angen gradd ar gyfer mwy a mwy o swyddi

– Gwaith cymdeithasol, Nyrsio, Cyfrifeg

Rhybudd GWASGFA GREDYD 2009 -

Mae mwy o fyfyrwyr yn gwneud cais am leoedd, felly bydd mwy o gystadlu ar gyfer y lleoedd hynny.

14

Addysg Uwch – Prifysgol

Cymwysterau trwy Addysg Uwch

Doethuriaeth (PhD)

Gradd Meistr (MSc, MA, MBA)

Gradd Israddedig (BA, BSc, LLB)

Gradd Sylfaen

15

Pam rydym ni’n meddwl am hyn nawr?

• Blwyddyn 12- Tymor yr Haf – dechrau meddwl am eich dyfodol a dechrau gwneud ymchwil

• Blwyddyn 13- Medi – mae rhai cynlluniau blwyddyn fwlch yn cymryd blwyddyn i’w trefnu

• Hydref 15fed – Dyddiad cau ar gyfer ceisiadau i Rydychen / Caergrawnt / Meddygaeth / Milfeddygaeth / Deintyddiaeth

• Hanner tymor mis Hydref – Mae angen amser ar athrawon i ysgrifennu’ch geirda

• Ionawr 15fed – Dyddiad cau ar gyfer pob cais• Ionawr – prentisiaethau / cynlluniau hyfforddi /

swyddi sy’n cael eu hysbysebu ar gyfer dechrau yn yr haf

16

Dyddiadau cau

• Cewch ychwanegu eich dyddiadau eich hun yma

17

Gwneud penderfyniadau – eto!

• Diffinio’r penderfyniad • Sefydlu’r opsiynau • Casglu gwybodaeth am

yr opsiynau• Ystyried y pethau positif

a negyddol• Dewis yr opsiwn orau• Gwneud eich

penderfyniad

• Beth rydych eisiau ei wneud ar ôl blwyddyn 13?

• Beth yw’ch dewisiadau?• Gwneud ymchwil ar UCAS.com,

gwefannau prifysgolion, prosbectysau, cyfleoedd swyddi, prentisiaethau a chyllid.

• Edrych ar y ddwy ochr o’ch opsiynau

• Beth rydych wir eisiau ei wneud – efallai byddwch yn newid eich meddwl tra byddwch yn gwneud eich ymchwil

• Dechrau ar eich cais

18

Gwerthuso’ch penderfyniadYdych chi wedi dysgu unrhyw beth i newid eich

meddwl?