Beyaz Mantolu Adam

Marjinaller Atayn kiilerinin bugn bize en yakn gelen zelliklerinden biri, hayat karsnda beceriksiz, hayatn acemisi olmalar. Tutunamayanlar da Selim Ik, Tehlikeli Oyunlar da Hikmet Benol, dnmekten yaamaya frsat bulamam, hayat bilgisin den yoksun, bu yzden de zihinlerindeki dorularla birlikte evde kalm, ocuk kalm kiilerdir. Her ey ok nceden belirlenmi gibidir: Kitap kurdu, bo hayaller kumkumas, hayatn clz glgesi Selim ocukken ne futbol takmna girebilmi, ne snf mmessili olabilmi, ne Korkularn yenip ocukluk aknn peinden dut aacna kabilmi, ne de bydkten sonra, kt yaarm korkusuyla hayata dahil olabilmitir. Hikmetin iindeki ocuk da, yaamad iin bymemitir. O da Selim gibi dnmenin kurban gibidir: Erkeklerin pijama ve terlikle dolat, duvarlarna takvim aslan evleri gln bulduu iin kendine bir hayat kuramam, sahte olurum ya da kt yaarm korkusuyla hi yaamam, bir kere byle dnd iin baka trl dnememi, srf yle syledii iin btn hayatn kelimeler uruna harcamtr. lerinden bir tek eyyamgder Turgut zben becerikli-dir: Duraklara en ksa yollardan kabilir, dolmua herkesten nce binebilir; erken yata, retmenin gzne girebilmenin bararak iir okumaktan getiini kefeder; ama o da bu becerisini, hayat pasosunu Selim i anlamaya altka kaybedecek, bir deliler trenin de bir istasyondan dierine dolamay seecektir. O halde bir kader birliinden sz edilebilir: Bilin insan hayatn dna itecek; beceriksiz, tutuk, acemi ve ilevsiz klacaktr. Atay bu yaanty ackl bir dille, tutunamamaktan yaknarak ya da tutunamayanlar hor grenlere, onlar gln duruma drenlere fke duyarak -bir tr unutkanlkla, ac ekenin dnda her eyi unutarak- anlatabilirdi. Ama bunu yapmyor; bir ey geri ekiyor Atay; oradaki tutukluu, beceriksizlii abartmay, daha komik, daha krlgan, daha korumasz klmay seiyor. Tehlikeli Oyunlar da Hikmet, hayattan kap snd gecekonduda, kendisi gibi yaamasn bilmeyenler iin byk bir boluu, hayat kadar byk bir boluu dolduracak yzlerce ciltlik bir hayat bilgisi ansiklopedisi karmay tasarlyor. Bir insann gnlk hayatta yolunu bulmas iin bilmesi gereken herey; soyunurken nasl bir sra takip edecei, pijamalarn nasl katlayaca, Bakkal Rzaya gitmek meselesi dahil gnlk hayatta karlaabilecei btn durumlar ayrntlaryla, mmkn olan btn zm yollar aydnlatldnda kimse kararsz kalmayacak, kimse kendini yalnz hissetmeyecek, kimse delirmeyecektir. Kitaplardan edinilmi bilgiden, kita- bilikten, bilincin karlkszlndan, zihinde kurulana tekabl eden bir gndelik hayat olmamasndan kaynaklanan yalnzlk, bu kez bu soruna da karlk verecek dev bir kitapla almaya allyor. Bir trl hakim olunamayan gnlk hayata dahil olmann, srekli bir korku kayna olan eyay denetlemenin tek yolu, hayat hep bir hayat bilgisi kitabna danarak, bir talim olarak yaamaktan geecek: Kapnn kilidi iki kere evrilmeli, anahtar- lar vazonun iine konmal, di fras ykandktan sonra lavabonun kenarlarna vurularak sular silkinmeli, seviirken iyi oluyor, iyi oluyor diye tekrarlamal, tabiat sevme talimleri yaplmal Hikmetin yapt gibi: Btn ktlkler dalgnlktan kyor. nsan nerede olduunu, ne yapmakta olduunu her an bilmeli. Mesela sen imdi kahvedesin dedim kendime, ayn itin dedim, parasn deyeceksin dedim. Darda yamur yayor, sen yamurun dinmesini bekliyorsun. Mevsimlerden sonbahardr ve iindeki bu yava hzn sonbahar yzndendir. lkbahar olsayd byle hissetmezdin. Mevsimlerin deitiini gzden karmamalsn. Kahvede oturup Sevgiye gideceini durmadan dnp, sonra da ayn parasn verip vermediini bilmez bir duruma dmemelisin. Hzla kapdan kp, yrmeye karar vermi olduun halde yalnayak otobse binmemelisin. Hibir zaman, bir-

denbire kendini bilmediin bir yerde bulmamalsn. Btn ktlkler hazrlkl olmamaktan douyor. Kemalizmin Delisi Ouz Atay, Nurdan Grbilek, Defter dergisi, temmuz-kasm 1990, #14. Hikaye: Beyaz Mantolu Adam Hikayede bir kiiye odaklanm durumda anlatlyor. Kullanlan bu yntemle hikaye yazarn gznden anlatlmasna ramen dikkatin dalmasn engelleyip, ba karaktere odaklamay salyor. Yan karakterlerin her birinin hikayedeki rollerinin ksa ve z olmas yazarn onlar iin olan tasvirlerini fazla uzatmamasn salayan birer sebebi olarak gsterilebilir. Kahramann hikaye boyunca az konumas kiiler arasndaki etkilei- min tek seferlik olduunu gsteriyor ve bu durum hikayenin sonunda bir zme ulayor. Benim gibi fazla kitap okumayan birini bile iine eken bu hikaye aslnda temel ald konu ve daha ilk paragraftan itibaren kendini belli eden dram ile deer kazanyor. ok basit ve halkn iinden birisini anlatmas ekiciliini arttryor. Beklenmedik bir sonla bitmesi durumu trajikomik bir hale getirip aklda kalc bir hikaye olmasn salyor.

balk iinde ara reklamlar

ara

no kitty!

google

Sevgi szcklerde gizli Akn Mevlana hali, Yunus hali.. Kitap sevdiinize en gzel hediye www.otuken.com.tr

1. yillar sonra ista'da hortlayan bir adamdir.

(yok, 12.06.2001 22:02 ~ 19.11.2001 17:05) #454175 !?

2. bulunduu kitabn ad "korkuyu beklerken"... (hakan tamar, 12.06.2001 23:21) #454368 !?

3. (bkz: oguz atay) (bkz: korkuyu beklerken) (bkz: olgunluk cagi uclemesi) (marie antoinette, 12.02.2002 13:25 ~ 13:28) #1010528 !?

4. (bkz: beyaz manto) (koyumavi, 12.02.2002 15:08) #1010818 !?

5. korkuyu beklerken adli oguz atay kitabndan zel bir yk. onu zel klan 'ey' ise bu szkonusu 'ey' in alabildiine kapal anlatlyor olmasdr. kanmca ouz atay'n yazd en isel yk. nereden bilebilirdi yllar sonra yknn kahramannn bir roman kahraman olacan * * (mrna, 12.02.2002 15:27) #1010874 !?

6. "kalabalik bir topluluk icindeydi. ba$arisizdi. parasi yoktu. dileniyordu.." boylesine basit cumleler kullanarak ve boylesine basit bir konuyu ele alarak nasil bu kadar etkileyici ve gercekci bir anlatim ile yazildigini anlyamadgm bir oguz atay oykusu. ozellikle adamin mantoya ve eteklerinin ckardigi hi$irtiya olan hayranliginin tasvirleri mukemmeldi..

(odalisque, 04.07.2002 17:25) #1404776 !?

7. beyaz mantolu adamn vitrende iplerle asl bir ekilde vitrin mankenlii yapmas zannmca `isa` ya bir telmihtir...sonras ac son:''mantonun etekleri nce suyun stnde ald sonra arlap batt.''dur!''diye bard uzun bykl gen.''bover abi'' dediler.''fazla ileri gitmez''.deniz sd;btn manto suyun iinde kaybolduu zaman kydan ok uzaklamt.fazla ileri gitmiti.yanlmlard...,, (hepatrol, 20.03.2003 17:39) #2537698 !?

8. ok basit anlatmnn ardnda ok gzel eyler hissettirebilen bir yk.. (goldenwand, 10.06.2003 22:40) #2946009 !?

9. kendisi kurtuluularn nderidir. hi konumamas ona bir gizem salamtr. rivayete gre denizden kp gelmitir. neden acaba? (bkz: bma) (bkz: olgunluk a) (cecil b demented, 16.10.2003 11:04) #3460498 !?

10. beyaz mantolu adamn bat titanik kadar heybetli olmutur gzmde. ouz atay dilin kendine has gcn ok iyi kullanm, ve insanda bir beyaz manto eyasndan ok daha fazla iz brakan bir adam yaratmtr. (siyah marti, 18.11.2003 19:28) #3593739 !?

11. btn rolleri ve sfatlar reddeden efsanevi beyaz mantolu adamdr o,rolunu kendi yaratarak denizde arnr. oguz atay'n en etkileyici oykusu... (roka, 20.05.2004 16:24) #4253483 !?

12. ksa filmini de ekmiler..yksel yavuz/2000/15 dak./35 mm.. izlemedim henz izlesem knyesinin yazar mym, kendisini yazarm.. (jengshimishiva, 02.10.2004 20:41 ~ 05.10.2004 20:51) #5927595 !?

13. beyaz mantolu adam' okuduktan sonra uzun sre hibir ey yazmamaya karar vermitim, hatta hi yazmamaya... byle bir yk vard, yazlmt ve ben asla yazamayacaktm onu. yleyse ne anlam vard ki yazmann!! (firtinakusu, 02.10.2004 20:58) #5927731 !?

14. rke, arkadalar arasndayken birlikte okunan, havay stan yk ki herkesin sesinde ayr bi anlam kazanmtr. belkide hepimizin iinde beyaz mantolu bir adam vardr.kimbilir? (she s a maniac, 23.10.2004 13:03) #6115376 !?

15. ilk defa 1972 ylnda yeni dergi'de yaynlanmtr (eyll, say 96), o zamanki isminde "beyaz" yoktur henz; "mantolu adam"dr sadece... (kantelem, 05.11.2004 08:43 ~ 09:14) #6222129 !?

16. (bkz: kurk mantolu madonna)

(coquille, 05.11.2004 11:15) #6222795 !?

17. ouz atay'n protagonistinin duygularn anlatabilmek iin onun tek kelime bile etmesine gerek olmadn gsteren yk. (passiflora, 11.02.2005 18:53 ~ 19:11) #6844295 !?

18. adam dediin manto giymez palto giyer. (bkz: dunyanin en yuzeysel adami) (prothedop, 11.02.2005 19:01) #6844348 !?

19. bana her nedense tabutta rovasata'daki ahmet ugurlu'yuhatirlatti. mahzun'ununda tuhaf bir mantosu vardi. yeni bir beddua cesidi (bkz: oguz atay'in roman karakterlerinden beter olasin). (sertitham, 20.08.2005 11:14) #8049152 !?

20. nereye gittiini bilmeyen adam. ne bilsin. ama biz niye gittiini yle iyi biliyoruz ki beyaz mantolu adamn. ne ki beyaz mantomuz yok, ite onun gibi, gidemiyoruz. (huthut, 04.02.2006 23:34 ~ 25.09.2006 01:51) #9072410 !?

21. nerden?.. nereye?.. kimlerle?.. kimlerden?.. ne zaman?.. nasl?..

gibi sorulara cevap vermeyen, ki belki de susarak veren; gndermeler tesi, hikaye kahraman deil, hikayede biri... (cervantes1614, 02.05.2006 00:08) #9478914 !?

22. "hikayeden biri" grlmeyi seen bir ba karakter. (atlantis, 02.05.2006 00:09) #9478922 !?

23. amma da hikaye... (obscure59, 08.05.2006 13:43) #9508810 !?

24. yknn hakkn veren yk, vurucu. (koit, 08.05.2006 13:46 ~ 13:47) #9508828 !?

25. albert camus'un yabanc syla byk benzerlik gsteren karakter. beyaz manto sembolik bir dayanak noktas gibi. (adorer and somebody, 27.11.2006 22:12) #10313361 !?

/ 2 >>

ouz atay'n korkuyu beklerken adl kitabnn ilk yks. yerleik deerlere srtn evirmi yle ki kendini sessizlie vurmu bir adam.

isyan suskunlukta ve reddetmekte bulan beyaz mantolu adam bir adam susarak ancak bu kadar kendini ifade edebilir.kaygszca... (boyleseyolmaz, 04.11.2007 15:39) #11326700 !? sradan birinin srad toplumsal linci... (feldmarschall, 06.11.2007 01:49) #11439616 !? tesvikiye'de acacak oldugumuz mustakbel risottocunun ortagi olur kendisi. mesur cilekli duomo ayrani israrla tavsiye olur bu arada reklama girmezse eger. (red sonja, 16.11.2007 15:52 ~ 16:05) #11676515 !? geen gn kadky'de eski postanenin civarnda grdm bir benzerini. sa sakal birbirine karm, zerinde prl prl, beyaz bir kadn mantosu. * (vulpius, 14.01.2008 00:32) #12278641 !? geleneksel 1. ilekli duomo ayran gnnde gney italyanya yorelerinden "lasciate mi cantare" ve "kafama hac taksam ben de mi kilise olacam" trklerini rcamz beyaz mantolu-mor all-boyundan skma model trbanl bir akademin adam. (red sonja, 29.02.2008 15:59) #12719558 !? ... nereye asldklar belli olmayan elbiselerin arasnda skt; durmak zorunda kald. rzgarn ya da gelip geenlerin sallad beyaz bir manto srnd yzne. uzun ve aydnlk bir manto. klo etekli, kocaman dmeli bir hayalet; geni yakal, serin. ... hayali bir rzgar kt: iriyar, esmer ve grn taral satcnn elbiselerini belli belirsiz dalgalandrd. yalnz beyaz manto kmldamad; ar bir kumatan yaplm olmalyd. bir sre durdular mantoyla karlkl. onu seyreden satc sessizlii bozdu sonunda: "ne o? satn m alacaksn?" ...

beyaz mantosuyla topuklarnn evresinde dnd; ilk defa glmsedi evresine bakarak. sonra sanki bir daha hi glmsemeyecekmi gibi mahzunlat. ... (wefloodemptylakes, 24.03.2008 02:12 ~ 02:14) #12916599 !? pek ok eletirmenin de ayn fikirde olduu gibi ouz atay "beyaz mantolu adam"da, toplumun standart kabul ettii davranlar sergilemeyen ve zgrce, iinden geldii gibi yaayan insann toplum tarafndan grd basky anlatmtr. hi konumad iin deli olmutur, beyaz kadn mantosunu srarla isteyip ald iin sapk olmutur, vitrinde mankenlik yaparken satlar arttrmaya yaramtr ama onun istedii sadece kendinde "yaamak"tr. ne yazk ki beyaz mantolu adam ok fazla ey istemitir. toplum elbette ki bu kendilerinden farkl "ucube"den kendini, dzenlerini korumak iin kurtulmaldr. bir ey yapmalarna gerek kalmaz (!) denizde kaybolur beyaz mantolu adam... yknn sonunda gzyalarma hakim olamadm. ouz atay beni hep ok etkilese de sanki bu yks son noktasyd benim iin. tasvirleriyle bir film izliyormu gibi izledim, okudum yky. (oholey, 15.04.2008 15:25) #13076954 !? o degil de bir ilhan irem vardi ne oldu ona diye sormak istedigim beyaz mantosuna leke surulmeyesi akademin. (red sonja, 20.05.2008 13:33) #13294240 !? turist zannedilip hangi milletten olduunun anlalmas iin eitli dillerde kfredilen adam. yer yer "gldrc" bir ykdr de. (kahverengibotlutirtil, 22.08.2008 21:50) #13874228 !? eit eit friarielli tarifi verebilen adam. * haaa bi' de ozledigim serrrrrefsiz napolitano. nilo'da bulualm turkusunu yolluyorum kendisine bu platformdan. (red sonja, 28.10.2008 23:05) #14281654 !? hey dostum senin derdin ne ha diye sorulas feysbuku pokelanas bi'si. (bkz: hemserim) (red sonja, 10.02.2009 02:22 ~ 02:25) #15388309 !?

(bkz: the elephant man) (d i c k l a u r e n t, 11.02.2009 00:15) #15399441 !?

Beyaz Mantolu AdamForum kurallar Cevap gnderAra

37 mesaj 1. sayfa (Toplam 2 sayfa) 1, 2

Beyaz Mantolu Adamgnderen Bar Acar tarih 20 ub 2009, 01:22 Ouz Atay Korkuyu Beklerken s. 11-26 letiim Yaynlar, 1993, stanbul Son indirilme tarihi: 31 Mart 2009 (Bkz.:Forum leyii).

Bar Acar Somon Mesajlar: 1621 Kayt: 25 Haz 2008, 09:24 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen eren tarih 23 Mar 2009, 22:19 Yeni ykmz. Not: Rahatszlm dolaysyla bu haftann yksn olmas gerekenden birka saat nce aktaryorum. Keyifli okumalar. "O gzel insanlar, o gzel atlara binip gittiler."

eren Site Admin Mesajlar: 1489 Kayt: 24 Haz 2008, 23:38 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Bar Acar tarih 24 Mar 2009, 01:00 Beyaz Mantolu Adam' 1994 ylnda okudum. Yeniden okumadan zerine bir ey yazmak istemiyorum; ama, te yandan, bu yknn gl bir etkisi var benim zerimde. yle zetlenebilir: On be sene nce. Otobstesin. Beklendiin yere doru bir otobs. Gn uzun. Yol uzun. Elinde beyaz manton. nsanlar st ste. nsanlar sk tepi. Beklediin bir yere doru uzuyor yol. Derken satrlar arasndan bir lodos. nnde, yanlara alan insanlar. Ayaklarna vuran deniz. Hi olmadn kadar uyanksn yknn sonunda!


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Bar Acar tarih 25 Mar 2009, 18:14 Ouz Atay Gnlkne yle balyor: Kimse dinlemiyorsa beni ya da istediim gibi dinlemiyorsa gnlk tutmaktan baka are kalmyor. Canm insanlar! Sonunda, bana, bunu da yaptnz. (25 Nisan 1970) Beyaz Mantolu Adam bana nedense Canm insanlar! Sonunda, bana, bunu da yaptnz. haykrndan km gibi geliyor.

ykye sorduum ilk soru u oluyor: Bu adam kim? ykde bunun ok ak bir cevab yok. Hatta yk bu sorunun cevabn ok nemsemiyor gibi de. Dili ve anlatmyla Yusuf Atlgann Atlmn artran yk, kurgusuyla Murathan Mungann Makasnn aksi istikametinden bakyor bizlere. in Atlmlk boyutu karakterin durumunda olduu gibi, anlatmda da gizli. yle diyordu Atlm: oktandr deniz stnde ta sektiriyordum. Yuvarlaklar kere sekiyordu, yasslar be kere en ok. Alt sekse biri, brakacaktm. Kolum armt. yi geliyordu ama dndrmyordu. Beyaz Mantolu Adam iin de yle syleniyor: Kalabalk bir topluluk iindeydi. Baarszd. Paras yoktu. Dileniyordu. Caminin nndeydi. Byk bir camiydi bu. Minareleri, kubbeleri, kemerleri ve parmaklkl pencereleri filn hepsi tamamd. zellikle de avlusu: dilenenler iin en nemli yer. Bir kenarda duruyordu. Hibir hner gstermedii iin ya da acndrc bir gariplii olmad iin ya da kendisini evreden ayrp baarszlna zlecek kadar dnemedii iin dilenirken de baarszd. Bu iki anlatmda mthi akrabalk gryorum. Ksa, kesik, vurucu cmleler. Buna karn alabildiince alegoriye ak bir anlatm. te yandan Munganla kurduum balant da yle: Makas kullanm iyi olan kalabalklarda bir bireyin yks anlatyordu. Beyaz Mantolu Adam ise, o kalabaln kullanmnn nasl iyi olduunu rnekliyor sanki. Bu ynyle, yani bireyin iinde olduu ya da iinden getii evrenin belirlenmesi ynyle Nazm Hikmetin Memleketimden nsan Manzaralarnn giri blmne de fena halde benziyor Beyaz Mantolu Adam. Hem erkek hem kadn olan, yaz scanda kaln kadn mantosu iinde annesinin koruyuculuundaki zamana dnm olan bu adam, etrafndaki kalabalk iin bir fotoraf negatifi gibi. Onlarn varoluuyla anlyoruz biz Beyaz Mantoluyu. Onlarn etrafn kaplad boluk sayesinde grlebilir oluyor. Bu kalabal oluturanlar kimler? Cami avlusunda; kk kaplar iinde msr satanlar, krmz cbbeli mneccim, nazar boncuu satan iman ktrm, kitap satanlar, makbuz karl iyilik ileriyle uraanlar, onu kr sanan arafl kuru kadn, kucanda ocuuyla karanlk kadn, bavul tatan iman adam. Vapur iskelesinde; anta tatan adamlar, kendisine bakp glen ocuk, iki hamal, kavga eden iki serseri. Pazarda; tezghlarnn banda pazarclar, mantoyu satan satc, kar meyhanedeki adam. Su birikintisinin etrafnda; onu izleyen kalabalk, o kalabalktan meydandaki aacn glgesinde serinlemek iin kalanlar, ocuklarn zerine den yalca adam, i ilanna bakmak iin kalakalanlar. Kprde; turist sanp kendisiyle konuanlar, tarak, tombalac, sigara satcs. Kumada; dkkn sahibi, kap nnde mal satn alanlar, vitrine yerletirmek iin patronuna yardm eden tezghtar, mteriler. Otobs duranda; yourtu, kemerci, arap satan dkkn sahibi. Otobste; kulaklkla mzik dinleyen adam. Parkta; boyac ocuk, kasketli gen,

dileri olmayan ihtiyar, ocuklar, yabanclar sevmeyenler, kprdeki kameral adam. Trende; giedeki memur, yolcular. Halk plajnda; top oynayan genler, grevli, bykl gen. Hepsinin de ayr ayr, kk kk hikyeleri var ve Ouz Atay o hikyelerin iinden bakyor sanki Beyaz Mantolu Adama. Sonra da onlarn gznden yky sonlandryor. Canm insanlar! Sonunda, bana, bunu da yaptnz. (Bu sonun, Hal Ashby'nin Jerzy Kosinski'nin romanndan uyarlad Being There filminin sonuyla bir balants olduunu dnmeden edemiyorum.)


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen abdullah ahin tarih 27 Mar 2009, 00:40 Hem erkek hem kadn olan, yaz scanda kaln kadn mantosu iinde annesinin koruyuculuundaki zamana dnm olan bu adam, etrafndaki kalabalk iin bir fotoraf negatifi gibi. Onlarn varoluuyla anlyoruz biz Beyaz Mantoluyu. Onlarn etrafn kaplad boluk sayesinde grlebilir oluyor. Ben de bugn yky okurken Bar'n sylediinin ters tarafndan baktm burada and iliki biimlerine. Sanki O. Atay, bu meczup - allagelmi normlara gre- kii sayesinde toplumumuzun panoramasn ortaya koymu. Kiilerin ezberini bozan beyaz mantolu adamn ortaya kyla birok deer yargmz, toplumsal bilinaltmz ete kemie brnyor. Bunun yk iinde o kadar ok rnei var ki... -ykye dair sylenecek o kadar ok ey var. Bir yerden ufak ufak balayaym dedim.-

abdullah ahin ipura

Mesajlar: 419 Kayt: 25 Haz 2008, 18:46 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Bar Acar tarih 27 Mar 2009, 00:54 Abdullah yazd:Sanki O. Atay, bu meczup - allagelmi normlara gre- kii sayesinde toplumumuzun panoramasn ortaya koymu. Kiilerin ezberini bozan beyaz mantolu adamn ortaya kyla birok deer yargmz, toplumsal bilinaltmz ete kemie brnyor. Evet, toplumsal olanla bireyin kesitii bir yer var. Bu ikisi bir noktada ayn anlama geliyor. Ouz Atay da bu kesime annn yazar.


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen abdullah ahin tarih 27 Mar 2009, 01:02 Evet, toplumsal olanla bireyin kesitii bir yer var. Bu ikisi bir noktada ayn anlama geliyor. Ouz Atay da bu kesime annn yazar. Sanki Atay'n yabanclaan karakterinin deifre etmesi sayesinde grdmz kiilerin deer yarglar, bu yabanclamann da nedenlerini ortaya koyuyor gibi. Bu adam neden byle dediimizde yk iindeki kiilerin farkl olana yaklamlar -tam olmasa da- cevap olabiliyor mu? Sylemek istediinin iin de bu da var m?

abdullah ahin ipura


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen abdullah ahin tarih 27 Mar 2009, 10:57 (Bu sonun, Hal Ashby'nin Jerzy Kosinski'nin romanndan uyarlad Being There filminin sonuyla bir balants olduunu dnmeden edemiyorum.) Evet, ben de imdi anmsayabildim. ki eserin de sonu birbirine ok benziyor. Topluma, insanlara yabanclam bireyin sanki orada hi olmamasna bulunduunu ok gzel anlatyor bu iki son.

abdullah ahin ipura Mesajlar: 419 Kayt: 25 Haz 2008, 18:46 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Bar Acar tarih 27 Mar 2009, 11:04 Abdullah yazd:Sanki Atay'n yabanclaan karakterinin deifre etmesi sayesinde grdmz kiilerin deer yarglar, bu yabanclamann da nedenlerini ortaya koyuyor gibi. Bu adam neden byle dediimizde yk iindeki kiilerin farkl olana yaklamlar -tam olmasa da- cevap olabiliyor mu? Sylemek istediinin iin de bu da var m? Evet, ok rafine anlatmsn: Beyaz Mantolu Adam'n yabanclamas, bu yabanclamann nedenleri, etrafnda tantrldmz kiilerin davranlar ve deer yarglar tarafndan aklanyor.

Bar Acar Somon


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Bar Acar tarih 27 Mar 2009, 11:16 Betl Tarman Gsteri, Temmuz 1984, Say: 44 Ouz Atay'n Beyaz Mantolu Adam yksnde Bir tiraz Olarak nsan


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Bar Acar tarih 27 Mar 2009, 18:31 ykde bir takm krlma noktalar var. Bunlardan ilki Atay'n "baarszlk"la anlatt durum. Beyaz Mantolu Adam, yaamda "baarsz" olmu, tutunamam, dilenen, ama yine ayn nedenle dilenmede de "baarsz" olan biridir. Dolaysyla o iki kere baarsz olarak "baar-baarszlk" emberini krmtr. Yannda yresinde dolanan dilencilere benzemez, onlar gibi zlemleri, hedefleri, hatta somut dnceleri yoktur. Krmz cbbeli ihtiyar gibi olaylara belirli bir bak as bile yoktur. yk iinde bu olgu, ona para veren ilk kadnn onu kr sanmasyla da desteklenir. Orada olup olmadndan bile emin olamadmz bir varlk kipinde, yaamla lm arasnda salnan bir sarka gibidir. Atay, baarszln bu ifte krlm yoluyla toplumun baar ya da baarszlk dedii eyi yokettii gibi, kapitalist toplum tarafndan yaratlm, gelenekler tarafndan erevelenmi baarszl da kendi yurdunda yenilgiye uratr. kinci krlma noktas, bavulunu tatan iman adamla karmza kar. Tayamayaca kadar ar bavulu yklenmek zorunda braklr, henz beyaz mantosuna kavumam Beyaz Mantolu Adam. Yolculuk bittiinde srtna zorla yklenen bu ar yk tamas bir yana, bir de acnmtr kendisine. Bu ksm onun

ruh durumunu anlamamz iin ipular verir; handiyse gemiine dair gl bir metafor bile tayor olabilir. nc krlma noktas, aslnda yknn de dnm noktas: Pazar yerinde beyaz mantoyla karlama. Bu karlama ann yle tarif ediyor Atay: Hafif bir rzgr kt; iriyar, esmer ve grn taral satcnn elbiselerini belli belirsiz dalgalandrd. Yalnz beyaz manto kmldamad; ar bir kumatan yaplm olmalyd. Bir sre durdular mantoyla karlkl. Mantonun ykdeki ilevinin iki ynl olduunu syleyebilirim: ncelikle etrafndaki savrulup duran eylere karn, o sapasalam duruyor. Az sonra onu giyerek Beyaz Mantolu Adam olacak olan adsz kahramanmz, kendi savrulmuluuna karn bir kimlik, bir varolma biimi olarak gryor bu mantoyu. Hem de onunla karlkl durabilecek kadar gl bir kimlik gryor onda. Burada ikinci yn ise, beyaz mantonun bir kadn mantosu olmas. Dolaysyla ihtiyar bir kadn tarafndan satlm olan bu palto bana bir anne imgesi tayormu gibi geliyor; dipal bir imgeden daha ok, korunma ve yeniden balama zlemi olarak dsel bir anne. Satc ve meyhanedeki adam bir tiyatro oyunundaym gibi paslayorlar. O ise kendi dsel aleminde kendi oyununu oynuyor. Beyaz mantoyu giymesiyle ilk defa bir role, kimlie, varla brnyor. Neredeyse daha nce etrafnda hibir etki yaratmayan kahramanmz, mantosuyla tentelerin altndan ktnda "yerdeki su birikintisinden gnele birlikte yansyor." Gne artk onun zerine dmeye balyor. nsanlar ona bakyorlar. Bylece yk yeni bir alana doru kayyor. Bu alan Beyaz Mantolu Adam'm kimliini arama alan. Ancak daha nce sylediimiz gibi, bu kimlik arama ii yine onun aray deil. Etrafndakilerin ona dair bir aray. lk nce turist sanlyor, fakat kendisine edilen eitli dilden kfrlere karlk vermiyor. Buradaki yabanclk imgesinin ac bir alay tamas da cabas. Ana dilini konutuu bir lkede bir yabanc olarak grebiliriz nk Beyaz Mantolu Adam'. Sonra yine ayn yanlgyla satc kimliine sokuluyor. Daha sonra da manken. Buradaki manken olu nemli. nk bu "canl manken" etraf iin para retiyor, yani bir art-deer salyor, bu anlamda canl; ama sonuta manken olduundan yayor olduunu da iddia etmek zor. ykde krlma noktas olduunu hissettiim, ama neliine bir trl karar veremediim bir blm de, kardan gelirken bir vapur gibi para para grlen kemercinin varl. Bu arap -Dionysos- amcann sakinlii ve geldii gibi yaay, Beyaz Mantolu Adam' hi garipsemeden olduu gibi kabullenii yk iin kritik bir nokta. O da bir sre sonra kadrajmzdan kyor. Geldii gibi kaybolup gidiyor. Bir Beyaz Mantolu da bu kemercidir diyebilir miyiz yk iin? Son olarak Halk Plaj'nda olanlar, belki de hayat boyunca grnmez adam olmu Beyaz Mantolu Adam iin son perde diye dnlebilir. Eskisi gibi grnmeden yaamak istemesine karn, zerine geirdii yeni kimliiyle srekli yabanclara benzetilen, film oyuncusu olduu dnlen ve sonunda kafasna top atlarak yere drlen Beyaz Mantolu Adam, kendisini biimlendiren kalabalk tarafndan yok ediliyor. ine girip kaybolduu deniz, aynen zerine geirdii beyaz manto gibi diil bir simge. Paltosunun -belki de gemiinin- arlyla bu diil simge iinde, gidemez

denilmesine karn sonuna kadar devam edip kayboluyor Beyaz Mantolu Adam. Bu sonla Beyaz Mantolu Adam'n yeni bir yzyle karlyoruz; o, edilgen, atlm, baarsz bir karakter deil; Bartleby gibi, bizim yapnt dnyamzda ne olduunu ok anlamadmz, etrafndan dnen trl samala kar, hatta kendine kar "kendisi" olabilen bir karakter.


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen abdullah ahin tarih 27 Mar 2009, 22:13 O. Atay'n birok eserinde olduu gibi bu yaptnda da ezber bozmaya ynelik bir dncesi var. Bu, ncelikle okuyucunun okuma pratiine ynelik bir hedef oluturuyor. yksn tanmlamak, bir yerlere konumlandrmak daha dorusu herhangi bir klienin iine sokmak ok zor grnyor. Hibir ekilde anlatlamaz, tarif etmek olanaksz demiyorum sadece ncl verilerle hareket etmenin imknsza yakn grndn dnyorum. rnein karakteri dnelim. Atay'dan nce Trk yksnde okuduum kadaryla byle bir karakter bulmamz g. Y. Atlgan'n eserlerinde benzer kiilerle karlamamz mmkn; ancak bu, sadece benzerlikten ibaret. Bar'n dedii gibi yaadndan bile kuku duyacamz kadar yabanc biri. Yaamla, evresindekilerle hemen hibir ilgisi yok. Ancak Atlgan'n kiileri ait olamamann sancsn yayor. Bu karakterimizin byle bir derdi yok. Bu kiiyi tanmak iin nelerimiz mi var? Konumayan, herhangi bir irade rnei sergilemeyen sadece yryen, duran, birka devinimde bulunan bir anlamda eyleminden baka bir eyi olmayan bu adamn bu denli zelliksiz anlatlmas ykde onunla karlaan insanlar gibi bizi de zora sokuyor. Dilimiz dolanyor, bir ey demeye alyor, birka szck buluyor; ancak az sonra sylediimizden vazgeiyoruz. Kimi zaman sinirlerimize dokunuyor bu durum. Bunun birok nedeni var: Yukarda da deindiim gibi okuma geleneimizde byle birini bulamyor, konumadndan ne dndn bilemiyor, gemiini, varoluunu, yaama amacn, hemen hibir eyini bilemiyoruz. Bununla Atay, ezberleri bozuyor; klielerle oynuyor. Ve bizim dilimiz tutuluyor. Olay dnrsek ykde elle tutulur bir olay rgs yok. Hatta karakterimiz sadece yryp durarak sanki gerek yaamn iinde varolduunu net bir biimde bize duyuruyor. Karakterimiz gerein ok uzanda kalyor; ancak geriye kalanlar bir o kadar gerein tam merkezinde duruyor.

Mantonun ykdeki ilevinin iki ynl olduunu syleyebilirim: ncelikle etrafndaki savrulup duran eylere karn, o sapasalam duruyor. Az sonra onu giyerek Beyaz Mantolu Adam olacak olan adsz kahramanmz, kendi savrulmuluuna karn bir kimlik, bir varolma biimi olarak gryor bu mantoyu. Hem de onunla karlkl durabilecek kadar gl bir kimlik gryor onda. Burada ikinci yn ise, beyaz mantonun bir kadn mantosu olmas. Dolaysyla ihtiyar bir kadn tarafndan satlm olan bu palto bana bir anne imgesi tayormu gibi geliyor; dipal bir imgeden daha ok, korunma ve yeniden balama zlemi olarak dsel bir anne. Bar, yorumlarna katlyorum. Bu ilevleri pekl dnebiliriz. Yazdklarna ek olarak karakterimizin mantoyu almadan nce aynada kendi grntsyle karlamas, stne ekidzen vermesi, grnn kapatmak istermiesine mantoyu almaya ynelmesinde itki oluturduunu dnyorum.


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen nurten aksakal tarih 27 Mar 2009, 23:31 yky henz bugn okuyabildim. yk hakkndaki ilk yorumum udur; Amma da hikye.

nurten aksakal Palamut Mesajlar: 624 Kayt: 25 Haz 2008, 14:46 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen nurten aksakal tarih 28 Mar 2009, 15:30

ykye adn veren geni etekleriyle dikkat eken mantonun, insanlar tarafndan garipsenen zellii kandn mantosu oluu. Buna ramen yknn ad mantonun renginden geliyor. Neden diye dndm, neden mantonun rengi ne karlm? "Terledike kollaryla alnn sildi" diye okuduka "aha da kollar simsiyah oldu imdi" diye kayglanmama sebep oldu mantonun beyaz oluu. Sanrm rengin bir anlam var ama bu anlam beni kirlenecek diye kayglandrmasyla ayn sebepten mi?


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Cihan Babu tarih 28 Mar 2009, 22:33 Ouz Atay'n aheseriyle baladk diye dnyorum. Bar Acar'n "Being There" benzetmesi ve Abdullah'n byle bir tipi yaznmzda ilk defa grdmz gereine ben bir de Mahsun karakterini eklemek istiyorum. Tabutta Rvaata'nn Mahsun'u... Dervi Zaim'in O.Atay'dan fazlasyla etkilendiini dnyorum. Zaten "Beyaz Mantolu Adam" bu dnemden sonra ykde, sinemada eylemleriyle deil eylemsizlikleriyle tannan tiplerin de ncs olmutur. "Beyaz Mantolu Adam"n montunun beyaz olmasn, toplumun beyaz giyenlere bakyla anlayabiliriz( Sadece kadnlar beyaz giyer o da baz halerde: Yazl olmayan tara kural deil midir bu sizce de?). Sokakta beyaz giyen bir adamn ne kadar farkl ve hereye yabanc olduunu da ona sylenen yabanc szlere, kfrlere tepki vermemesi de bu gerei, farkll vurguluyor. Evet, evresinden, geleneklerden, kaba saba ahlak yarglarndan uzak yaayan ama bir o kadar da bu farklln -entelektellerden farkl olarak- milletin gzne gzne sokan bir tiptir o. Hem toplumun kurallarndan uzak hem de toplumun her zaman gz nnde bir tip bu kadar etkileyici yaratlamazd sanrm. yky bu derece esiz klan sadece karakterdeki baars da deil tabi, karakterine uygun yaratlan final sahnesi de sanrm "Beyaz Mantolu Adam"n yerinin neresi olduunu baaryla anlatm... zellikle kyafetleri ve st ba kaygsndan dolay (bunlar da toplumun kurallar, deer yarglarn temsil etse gerek) kimsenin giremedii denize girerek, hem de beyaz mantosuyla girerek gzden kaybolmak...Geride kalanlarla arasna koca bir snr koyarak...

Cihan Babu

ipura Mesajlar: 377 Kayt: 03 Tem 2008, 10:38 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen eren tarih 28 Mar 2009, 23:21 yky yklendikten hemen bir gn sonra okudum, ama Abdullah'n ok gzel ifade ettii gibi dilim dolandndan bir trl bir ey syleyemedim hakknda. lk izlenimimi paylamadan Bar'n paylat linke de bakmak istemedim (hl da bakm deilim). Neyse ki Bar ve Abdullah ykyle ilgili kafamda oluan sorularn nemli bir blmn cevaplamlar. Onlarn yorumlarn ve "Bir tiraz Olarak nsan" yazsn atlama ta olarak kullanmaya yeltenmeden nce ben de mantonun rengiyle ilgili bir yorum yapmak istiyorum. 70'lerin modasn pek iyi bilmesem de yle bir kestirim yapabileceimizi dnyorum: yazlar ak, klar koyu renkler giyilir. Beyaz renkli bir mantonun baharlk bir manto olmasn beklerim bu nedenle. Oysa bu epeyi ar kumatan klk bir manto. Bana "zrefann dkn, beyaz giyer k gn" szn anmsatyor, ister istemez ("zrafa" deil, "zrefa", yani "zarifler" link). Kahramanmzn dkn olduu dilencilik yapmasndan belli. Srtnda bir klk beyaz mantoyla baya da dolayor ehirde. Ne var ki yaz gn yapyor bunu. Yine de davranlar toplum tarafndan yersiz bulunuyor. Garipseniyor, knanyor. "O gzel insanlar, o gzel atlara binip gittiler."


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen eren tarih 28 Mar 2009, 23:32 Biraz beyaz manto bakndm internette. unlar benim hayal ettiim mantoya yakn:

beyaz_manto.jpg (46.26 KiB) 220 kere grntlendi

beyaz_manto2.jpg (4.73 KiB) 219 kere grntlendi

beyaz_manto3.jpg (56 KiB) 217 kere grntlendi

Sonuncu beyaz deil, ama benim dndme en yakn da o. "O gzel insanlar, o gzel atlara binip gittiler."


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen abdullah ahin tarih 29 Mar 2009, 11:27 Betl Tarman Gsteri, Temmuz 1984, Say: 44 Ouz Atay'n Beyaz Mantolu Adam yksnde Bir tiraz Olarak nsan Bar'n ekledii yukardaki yazy okudum. Yazar, gzel bir tarzla hem Atay' hem de malum ykmz ana hatlaryla deerlendirmi. Yazyla ok da ilgisi olmayan, taklp kaldm bir nokta var: Ben karakterimizin varl ile yokluu arasndaki belirsiz izgide yokluuna kendimi daha ok ikna etmemden olacak, karakterin hareketlerinde -birka davrann grmezden gelirsek- hibir irade rnei gsteremeyeceini sezinliyorum. Bana "ocuk kalm, byyememi, topluma dair herhangi bir balayc yan olmayan" biri gibi grnyor. nk yaad topluma, evreye veya dnyaya dair hemen hibir eyi adammzn eylemlerinde -konumad iin tek verimiz eylemleri- gremiyoruz. Onu "ii, erkek, baba, yal, akll, eitimli, drst, skntl..." gibi genelgeer hibir sfatla karlayamyoruz. Hareketlerine bu sfatlardan sinen hibir ey yok. Tamamen esrik bir hlde dolap hareket ediyor. Ki dolamasnn ve hareket etmesinin dnda ne yapmaya altn anlayamyoruz. Mantoyu ok istemesini, denize doru yrmesini karn geriye irade rnei olabilecek hibir eyi kalmyor. yky okuduumdan beri ykye dair ou ey kafamda dnp duruyor. Ama ben belki de dilin snrlaryla ilgili olsa gerek bu karakteri anlamaya alrken "tutunamayan, yabanclam, ayrks" gibi szcklerin onu anlatmaya yetmediini dnyorum. Bu konuda Atay hnzrca okuyucularn, ykde karakterimize "turist, deli, kr" diyenlerin durumuna dryor sanrm.


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Bar Acar tarih 29 Mar 2009, 12:28 Abdullah'n saptamasna katlyorum. Burada yabanc olmaktan te bir tutum var. Buradaki "yabanclk" kavramn nasl anlamamz gerektii zerine, Yusuf Atlgan yklerini deerlendirirken Can Ycel ve Fethi Naci'nin de katlmcs olduu Aylak Adam zerine Dost dergisi oturumunun metnini aktarmtk (link). Burada Can Ycel yabancl kltrel bir durum olarak, bireyin varln sorgulamas olarak tanmlyor. Oysa Atay'n karakterinde byle bir yabanclk sz konusu deil. nceki iletimde yle demitim: Bu sonla Beyaz Mantolu Adam'n yeni bir yzyle karlyoruz; o, edilgen, atlm, baarsz bir karakter deil; Bartleby gibi, bizim yapnt dnyamzda ne olduunu ok anlamadmz, etrafndan dnen trl samala kar, hatta kendine kar "kendisi" olabilen bir karakter. Bence burada Melville'in Bartleby karakteri iyi bir rnek. Beyaz Mantolu Adam iin bir yabanclamadan ok, bir sivil itaatsizlik duruundan sz edilebilir diye dnyorum. Katip Bartleby'nin nl sz, "Yapmamay tercih ediyorum" onun durumunu ok gzel anlatyor.


Re: Beyaz Mantolu Adam

gnderen abdullah ahin tarih 29 Mar 2009, 13:28 Bence burada Melville'in Bartleby karakteri iyi bir rnek. Beyaz Mantolu Adam iin bir yabanclamadan ok, bir sivil itaatsizlik duruundan sz edilebilir diye dnyorum. Katip Bartleby'nin nl sz, "Yapmamay tercih ediyorum" onun durumunu ok gzel anlatyor. Evet, bu duru beyaz mantolu adamn tavrna daha uygun dyor. Bunun zerine dnmek, biraz daha kavram geniletmek gerekir. Buradaki "yabanclk" kavramn nasl anlamamz gerektii zerine, Yusuf Atlgan yklerini deerlendirirken Can Ycel ve Fethi Naci'nin de katlmcs olduu Aylak Adam zerine Dost dergisi oturumunun metnini aktarmtk (link). Bar, bu metni sanrm askerliimin ilk gnlerini eda ettiimden okuyamadm. Depoda mevcutsa okumay ok isterim.

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen nurten aksakal tarih 29 Mar 2009, 20:13 Mantonun kadn mantosu olmasna ramen beyaz olmas, onun bir yabanc, zelikle de bir turist olduu izlenimi yaratyordu insanlarda. lk bakta deli ya da dilenciye benzetmek yerine onu bir yabancya benzetmeleri, mantonun kullanlm olmasna ramen yeni ve temiz grnl bir manto olduunu dndrd bana. Sanrm bu albenisi yznden paltoyu ucuza satmak istemeyen satc yle diyor, artk paltoyu geri alamayacan anlaynca; "Otuz lira daha ver yleyse," dedi. "Bana geleceklere de karmam." Bu ifade yky okurken, beyaz mantolu kahramanmzn biriyle ya da birileriyle her karlamasnda imdi kt bir eyler olacak, cann yakacaklar diye tedirginlik duymama sebep olmutu.


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen nurten aksakal tarih 29 Mar 2009, 20:44

Mantolu adamn hibir ey karsnda tavr ya da isten gstermediini sanmyorum. Sadece biroumuzun her ey hakknda bir fikri ve tercihi varken onun her zaman bu istei duymad iin bu durumlarda edilgen duruunun bize garip geldiini dndm. Mantolu adam da bir eyleri seviyor, istiyor, baz eylere tepki gsteriyor, baz eyleri reddediyordu. Baz eylere de her hangi bir tepki vermiyordu. Mantolu adamn bir eyler isteyen, bir tercihi olabilen biri olduunu dnmeme sebep olan eylerden bir ka; ...birka yudum itikten sonra mantolu adama uzatt ieyi. Onun almadn grnce, tekrar yerin altnda kayboldu. erken insan azn kesmesin diye kenarlar dzeltilmi bo bir konserve kutusuyla dnd. Teneke arapla dolduruldu mantolu adam iin.........birlikte itiler. Kemerciyle ayn ieden imek istememesi... Yere oturdu srtn tezgaha dayad. Vitrinden yemek yemesi iin karldktan sonra, oturtulduu yerde srtn bir yere yaslayarak ve sigara ierek sadece kendi istediinde yapabilecei bir edimi gerekletiriyor. Kaldrmn kenarnda duran bir tala ipi ortasndan ezerek ikiye ayrd, sarglarn stne balad. Pantolonunun kirli olmasndan dolay ayaklarna dolanan sarglarn varlndan honut olmal ki, onlarn dmemesi iin nlem alyor. Bu mantolu adam sradan insanlarn istedii eyleri istemiyordu genellikle ama bir ey istediinde bunun iin bir ey yapyordu besbelli. Belki de yknn banda Baarszd. Paras yoktu. diye tanmlanmasnn sebebi istedii eylerin baar iin gerkli eyler olmamasyd. Kendini ylesine denize doru srklediine bir sebep bulmaya altm yk iindeki tavrlarna bakarak. Belki, manto gn boyunca onu ylesine bunaltmt ki biraz serinlemek iyi gelecekti ve beklediinden iyi gelince geri dnmek istemedi, belki de mantonun su iinde dalgalan houna gitti ve bunun her aamasn grmek isedi. Tam olarak emin deilim ama sebep ne olursa olsun o an olan eyden vazgemek istemedi gibi geliyor bana. Bu yzden denizin iinde yrmeye devam etti.

nurten aksakal Palamut Mesajlar: 624

Kayt: 25 Haz 2008, 14:46 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen bcek tarih 29 Mar 2009, 22:37 tutunamayanlarsever olarak uzunca bir sre onun baka kitabn okumak istemedim.."sonra dedimki kendime:bu daha ne kadar srer?git ve dier yazdklarn da oku belki ouzataysever olursun..." -trnak iine aldm blm kendi iimde asla yaplmam bir konumadr; ama severim iinde yceulubilge bir yolgstericiyle diyalog kurup onun dyle aydnlanan insancklarefendim gel zaman git zaman ekiszl kartrdm bir sra u fevkalede ykdenBeyaz Mantolu Adam- bahsedenleri okuyunca canm ekti,merak ettim,acaba nasl bi ey ola ki dedim. ktphaneden kitab aldm,leman cafede, bizimherifle, yky okuduk:olaanstyd.etkileyiciydi...ve ben bu yky de kullanacam bir aratrma yaparken uzunhikayeyi kefettim...giri blmn burada sonlandryorum,gelime blmne geeceim. bcek iroz Mesajlar: 14 Kayt: 27 Mar 2009, 20:16 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Bar Acar tarih 29 Mar 2009, 22:45 ykyle ilgili nette aratrma yaparken unlar buldum: Beyaz Mantolu Adam - Ouz Atay (yknn tam metni) Beyaz Mantolu Adam - Yavuz Turul filmi (2000) Btn aramalarma karn nette filmin kopyasna rastlayamadm. Belki Film Festivaliyle iletiim kurup Ankara iin zel bir gsterim ayarlayabilirim.

Bar Acar Somon Mesajlar: 1621 Kayt: 25 Haz 2008, 09:24

Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen abdullah ahin tarih 29 Mar 2009, 23:19 Bu manto onun mahvolma sebebi olur. Filmin zetindeki bu tmceyi garipsedim dorusu. Eer denizde arlatn kastediyorsa ona diyecek bir eyi yok; ancak yknn genelindeki kasvete dairse epey yanl bir saptama yaplm oluyor.


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen nurten aksakal tarih 30 Mar 2009, 15:49 Bu manto onun mahvolma sebebi olur. Filmin zetindeki bu tanmlama elbette mantolu adamn yknn geneline yaylm olan tavrlarnn sonla ilkisini yadsyan bir ifade. Ancak manto satcsnn Bana geleceklere de karmam diyerek "bu manto bana i aacak, sonun kt olacak" kehanetine farknda olmadan bir gndermeyi de ieriyor. Elbette bir eye farknda olmadan gnderme yaplabilir mi diye Bar'a sormak gerek?

nurten aksakal Palamut Mesajlar: 624 Kayt: 25 Haz 2008, 14:46

Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen elif cinar tarih 31 Mar 2009, 00:58 Uzun bykl gencin dedii gibi, amma da hikye! Beyaz mantolu bu adam, cami avlusundan deniz kysna kadar izlememe ramen, adam hakknda, onu birka dakika gren uzun bykl gencin bildiinden fazlasn bilmiyorum. Melvillein Bartleby isimli yksn hatrlatt Ouz Atayn bu yks bana. Bartleby de tpk bu adam gibi, evresindeki insanlarla iletiim kurma kaygs tamyor, hibir eyle ilgilenmiyor, yznden hibir ifade okunmuyor, hakknda kimse bir ey bilmiyordu. Konumuyordu da kimseyle, syledii tek sz, biri ondan bir ey yapmasn istediinde yapmamay yelerim, gitmemeyi yelerim, almamay yelerim oluyordu. Tek fark, bu yk kiisi kendi istedii biimde yaamak konusunda daha inat ya da srarlyd. stedii ey elinden alnncaya kadar, son ana kadar inatla direndi. Ouz Atayn yk kiisi insanlarn kendisine davranlar yznden mi denize gitti, daha nce ald bir karar myd, ykde anlatlanlardan bunu kestirmek zor. nsanlarla iletiim kurmaya almyor ama biri onunla iletiim kurduunda bunu reddetmiyor, kendisinden istenileni yapyor. Gmlek satmak iin bir yerde duruyor, manken oluyor, yal bir adam kardan karya geiriyor... Bu adam, ya da, beyaz manto bir eyi simgeliyor kukusuz. Ama Barn ve dier arkadalarn yazdklarn okumama ramen adam ya da manto neyi simgeliyor, bir sonuca varamadm. Anlamadm iin olsa gerek yky sevmedim.

elif cinar ipura Mesajlar: 357 Kayt: 29 Haz 2008, 21:36 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Cihan Babu tarih 31 Mar 2009, 08:43 letiim Yaynlarndan kan "Korkuyu Beklerken"in yklerinin hemen ardnda farkl yazarlarn yazarla, yklerle ilgili grlerini alm yaynevi. Bunlardan bir tanesi de Ekrem In'n 2 Eyll 1983'te Szckler'de yaymlanm bir yazs. Paylamamz yerinde olacaktr : Ouz Atay'n "Beyaz Mantolu Adam", gndelik yaamn trajik yaptlarndan birisidir. Bireyin zgrleme istemi ve bu istein bir eylem biimi olarak ortaya konuu, iktidar tarafndan arptlarak alglanr ykde. Trajik e, yksek sesle

konuan kalabaln iinde susmay yeleyen bireyin, anlam arptlan eylemidir. Metnin sorunsal bu susma eyleminde kar yzeye. yk kiisi konumay deil susmay semitir. Dolaysyla sessizlik, ykde, bilin derinliinin karmak grntlerini yanstmay stlenir. Bu grntlerde, bireyin yaam zerindeki temel yargsn ieren dnce ile onu lanetleyen toplumun tanrsn buluruz. Dncede dile gelen zgr istem ve karsndaki bask gc, sessizlik iinde kurulan diyoloun bakiileridir. Okur, bu kiileri ve ne konutuklarn ancak bireyin yapt eylem dorultusunda renebilir. Nitekim, bilincin grntsn saran sessizlik emberi, znenin eylemiyle alr ykde. Bu noktada eylem; somutlam bilintir ve kendi znden kartt deerleri, toplumun yarglar nnde savunur. Kalabaln yaam biimini benimseyen kii, kendinden baka herkesin yargcdr. Toplumun baar simgesidir yarg - birey. Cezalandrlmas gereken sular arar ve ilenmi sulara gereken cezalar verir. Genellikle su, verili deerlerin dna kmakla ilenir ve cezas gzhapsinden balayarak derece derece artar. "Beyaz Mantolu Adam"n a tmceleri, yarg - birey adna birer su duyurusudur. "Kalabalk bir toplumun iindeydi. Baarszd. Paras yoktu. Dileniyordu." yk kiisi kalabalk iindedir ve bu konumuyla ounluun istemine boyun emelidir. kinci niteleme ise daha kesin bir yargy vurgular. Baarszlk. Boyun eme isteminin gerekesi olan baarszl geni anlamda yk kiisinin toplum haritasnda kaplad nemsiz yer'e balayabiliriz. Stat basamann en altndaki figranlardan birisidir yk kiisi. Daha sonraki "paras yoktu" ve "dileniyordu" vurgularnda aklk kazanan gereklik, sz konusu kiinin kaplad stat basamana zgdr. Baarszlk olgusunun geni evresini daraltp metinii gereklii kuatacak biimde amlarsak, yknn temel sorunsalna uzanan yola girmi oluruz. Buna gre, metin ii anlamyla baarszlk, bireyin toplumsal ykmdan payna den kk rol gereince oynayamamas, bir bakma bu rol bir kenara itip, kendi setii role soyunmasdr. Verili roln yadsnmas, yarg - bireyin gznde bir sutur ve ceza yk boyunca deiik biimlerde yrrle konur. kaynak : Korkuyu Beklerken - Ouz Atay, letiim Yay., 2006 st , 23. bask sf 200-201

Cihan Babu ipura Mesajlar: 377 Kayt: 03 Tem 2008, 10:38 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen acarcagdas tarih 31 Mar 2009, 12:06 Oykunun son indirilme tarihi bugun, ama link gorunmuyor. Yok mu son bir sans?

acarcagdas Hamsi Mesajlar: 97 Kayt: 26 Haz 2008, 19:06 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen abdullah ahin tarih 31 Mar 2009, 13:37 nsanlarla iletiim kurmaya almyor ama biri onunla iletiim kurduunda bunu reddetmiyor, kendisinden istenileni yapyor. Atay'n, karakterimizin ocuksu bir ruha sahip olduunu birka yerde hissettirdiini dnyorum. Bar'n mantoya anne roln izmesi bu konudaki fikrimi pekitiriyor. ykdeki u ifadeler, ne dndn pek bilemediimiz adama dair nemli ipular ieriyor: Kar srada oturan bir adam glmsyordu. nce aldrmad adama. Fakat glmseme bitmedi. Telaland, kemerini dzeltti. Glmseme bir trl durmuyordu. Yakasna, eteklerine, sarglarn zerindeki iplere bakt: Hayr zlmemiti. Uygunsuz bir durumu yoktu klnn, biraz ferahlad. Glmseyen adama tatl gzlerle bakt. Kendisine baklmadan glmsendiini anlad sonunda. ( s. 22 ) evresindeki hemen hibir sze aldr etmeyen, stndekilerin ne olduunu umursamayan bu adam; bir glmseme neticesinde nce tedirginleip daha sonra rahatlyor. Sandmz kadar da tepkisiz deil. Ama hi ummadmz bir yerden, stelik bir tr alnganla taklp byle dnyor.



gnderen nurten aksakal tarih 31 Mar 2009, 15:41 Abdullah sandmz kadar da tepkisiz deil demi. Ben de bu konuda ayn eyi dnyorum. Hatta adamn tepkisiz olduunu deil sadece bizim alk olduumuz gibi her eye altmz tepkileri vermiyor. Biz de bu sebeple onun tavr ve durularn anlamlandrmak da glk ekiyoruz gibi.


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen elif cinar tarih 01 Nis 2009, 00:25 Abdullah'n verdii ayrnt rnein, Atay'n yk kiisini yaratrken gznden kard bir hata m, bilerek, okura bir ey demek iin kurgulad bir ayrnt m, anlamak g. Bu adam, otobsteki bak, gl nemsiyor ama baklar, glleri nemseyen bu adam kendisine bir kadn mantosu da alyor. Belki de, insann yaamnda kendi seimiyle yaratt farkll simgeliyor manto. Toplumca kabul grm olann dnda bir yaam semeyi, setiinde bana gelenleri, gelecek olanlar anlatyor belki. Toplum tarafndan merakl baklara maruz kalmay, eletirilmeyi, knanmay, aalanmay, hor grlmeyi, ykde anlatlanlardan yola karak, kullanlmay... Eer, byleyse, yknn sonunda adam neden denize girmekte buluyor areyi. Pes mi ediyor? Ne demek istiyor, Atay, ne demek istiyor?

elif cinar ipura Mesajlar: 357 Kayt: 29 Haz 2008, 21:36 Baa Dn


gnderen Bar Acar tarih 01 Nis 2009, 16:05 Yldz Ecevit "Ben Buradaym..."da Beyaz Mantolu Adam'n bir tr sa figr olduundan sz ediyor. Yaknda ilgili metnin tamamn tarayp Ouz Atay - Yaam ve Yaptlar balna aktaracam. Aada da Atay'n Beyaz Mantolu Adam'n filme ekilmesi iin izdii taslak ve notlar var:

beyaz mantolu adam - senaryo.jpg (247.14 KiB) 70 kere grntlendi


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Bar Acar tarih 01 Nis 2009, 16:45 yle diyor Nurdan Grbilek, Kemalizmin Delisi Ouz Atay balkl yazsnda: Atay, hicivci deildi; nk okuruyla paylat bir zemin, bir hakikat yoktu. Oysa hicivde hep bir doru vardr; hicivci karsndakiyle alay ederek, onu glnletirerek bu dorunun grnmesini salar. Alay ettii eyle kendisi arasndaysa mutlak, almaz bir duvar vardr. Duvarn tesinde nesnesi acz iindedir, nk hakszdr. Bu yzden hicivcinin karsndakine ynelttii alay hibir zaman kendisini ya da temsil ettii doruyu yaralamaz; tersine onu kuvvetlendirir, daha doru, daha hakl klar. (s. 25) Beyaz Mantolu Adam' bu ynyle dndmzde Atay'n karakteriyle neden zdeleemediimiz, onu anlamakta neden bu kadar zorlandmz daha iyi kyor ortaya. nk o, etrafnda dnen btn zrvalklar ortaya kard gibi, kendisi de yeni bir zrvalk olarak addedilebilecek bir sav ortaya koymuyor; sadece geip gidiyor gzlerimiz nnden. Bize de bykl adam gibi "amma hikye" demekten gayrs kalmyor.


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen abdullah ahin tarih 01 Nis 2009, 18:31

Bar, eline salk. Bugn ben de ktphaneye Y. Ecevit'ten bir eyler bulabilir miyim diye baktm. Ancak zellikle ilgili ykye dair bir yayna rastlayamadm. Bu yazlar bizde yeni bak alar gelitirecektir, eminim.


Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen nurtenztrk tarih 03 Nis 2009, 11:10 Beyaz Mantolu Adam' da ykye giremedim, yk kiisi ile herhangi bir iletiim kuramadm. Batan sona tutarsz bir tutarszlkla edimlerini srdren, okurla ya da evresindekilerle karlkl bir iletiimi reddeden kiinin izofren olduuna karar verdim. yk kiisi nasl tutarsz: bakalar ile iletiimi ne reddediyor ne de kabul ediyor, giyimine hem zen gsteriyor hem gstermiyor, hem kadn kyafeti giyior hem de erkek kyafeti, karsndakine ne evet diyor ne hayr diyor... te yandan bu ikili davranlar hep tutarl devam etmiyor, bazen bunu da bozuyor. Okuyucu hi bir konuda- neyi yapar neyi yapmaz, ondan sonras- yk kahraman iin karar veremiyor, tam bir tutarszlkla her defasnda okuyucuyu ve ykdekileri hemen her defasnda ters keye baktryor. Yabanclamann, yadsmann patolojik boyutu. nurtenztrk ipura Mesajlar: 307 Kayt: 28 Haz 2008, 20:20 Baa Dn

Re: Beyaz Mantolu Adamgnderen Bar Acar tarih 03 Nis 2009, 11:47 ykde krlma noktas olduunu hissettiim, ama neliine bir trl karar veremediim bir blm de, kardan gelirken bir vapur gibi para para grlen kemercinin varl. Bu arap -Dionysos- amcann sakinlii ve geldii gibi yaay, Beyaz Mantolu Adam' hi garipsemeden olduu gibi kabullenii yk iin kritik bir nokta. O da bir sre sonra kadrajmzdan kyor. Geldii gibi kaybolup gidiyor. Bir Beyaz Mantolu da bu kemercidir diyebilir miyiz yk iin? Daha nce byle sylemitim Kemerci iin. Yldz Ecevit'in "Ben Buradaym..."

kitabnda bu karakter iin notlar var. Atay'n iek Pasaj'nda tand ve buradan asinlenerek ykye konu ettii bir karaktermi Kemerci. Git gide Beyaz Mantolu Adam'n beline balad iple Kemerci karakterinin ykye girmesi arasnda derin bir ba olduunu dnmeye baladm. Bir aksesuar olarak "kemer" nizaml olmay, intizam simgelemenin tesinde, grsel anlamda varl ilevini de atndan (uyum, klk kyafeti tamamlama vb.) tam anlamyla yerleik dzeni simgeliyor. Oysa Beyaz Mantolu Adam kemer yerine ip kullanarak bu dzeni tmyle reddettiini gsteriyor bize. Ayn ekilde Kemercinin de, dzeni, intizam ve gsterii satan adam olarak bu snrlar dahilinde olmasn beklerken, hi de yle olmadn gryoruz. Savruk, arap, aklna estii gibi yaayan bir tip Kemerci. Buna karn Beyaz Mantolu Adam'n etrafnda grdmz btn tiplerden daha haktanr, daha insancl olduunu da hemen sezebiliyoruz. Dolaysyla Atay'n bu yan karakterle epey kelam gerektiren bir meseleyi ksa yoldan nasl zdne tank oluyoruz diye dnyorum.

Documents

Beyaz Mantolu Adam